Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: [email protected] BESTE...

68

Transcript of Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: [email protected] BESTE...

Page 1: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943
Page 2: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943
Page 3: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

Urtea amaitzear dagoela eta, aurtengoan ere, hona hemen, 2. Urtekari honetan,2000. urtean Zegamako herrian egin eta izan diren gertaeren laburpena.

Dokumentu honek Zegamako historia txikia jasotzen du; egunez egun egitendugun historia. Eta eguneroko lana ezinbestekoa delako herriko elkarteen parte-hartzea azpimarratu nahi nuke. Halaber, bilduma honek aipatutakoaz gain doanajasotzea du helburu; lehena, oraina eta geroa uztartuz.

Lerro hauen bidez, Zegamaren oraina eta geroa gure esku daudela gogorarazinahi nizuke eta ildo honetan, udalerrian abian dauden eta sor daitezkeen elkarte-etan parte har dezazun animatu nahi zaitut, zure lana eta ekimena elkarte etaherriaren alde jarriz. Merezi du saiatzeak!

Ez nituzke ahaztu nahi, urtean zehar Udalaren izenean argitaratzen ditugun egi-tarau, propaganda, urtekari hau bera, etabar plazaratzeko beraien dirulaguntzaeskaintzen duten enpresa eta autonomoak. Era berean, bai urtekari honetan, baibeste hainbat ekimenetan beraien lan isilaz paregabea den laguntza eskaini digu-tenei ere eskerrak eman nahi nieke.

Eta azkenik, Eguberri eta Urte Berri atarian, zoriona eta pakea opa dizkizut zurieta zure sendiari, zoriona guztion helburua eta pakea gure herriaren erronkariknagusiena eta asmorik desiatuena baitira. Izan itxaropen.

Zure zerbitzura.

Udalaren izenean:

JUAN INAZIO GALDOS LARREA

Alkatea

Herritar adiskidea, agur!

ZEGAMAKOUDALA

Page 4: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

2

ARGITARATZAILEA

Zegamako Kultura Batzordea

Urtekari hau egin ahal izateko laguntza eman diguzuen guztioi, mila esker.

Gure eskerrik beroenak

KUTXAriGIPUZKOAKO FORU ALDUNDIKO KULTURA, EUSKARA, GAZTERIA ETA KIROL DEPARTAMENTUAriEUSKO JAURLARITZAko KULTURA SAILAriurte guztian zehar eman diguten laguntzengatik

Zegamako Udala

Edurne AlbizuBegoña OlarteArantxa GorrotxategiJoxe Luis BerasategiIgor AlustizaArantxa GoiburuManex AranburuJuana MurgiondoAngeles AzurmendiJose Luis ArrietaPio BerasategiJose Inazio OiarbideRosa AzaldegiLuis IzkoFermin LeizaolaJulian BelokiMikel BerasategiIñaki-Gillermo ZubizarretaAmezti ElkarteaTartalo ElkarteaKasino ElkarteaOlaberri ElkarteaElkartu Nahi Txirrindulari ElkarteaAitzgorri Futbol TaldeaGuraso ElkarteaOrkatz AbesbatzaJubilatuen Elkartea

Ehiztarien ElkarteaGazte Herexa ElkarteaTobera Musika EskolaKultur EtxeaMKL IrratiaAitxuri Herri EskolaSan Martin ParrokiaOdolemaileen ElkarteaZeasma: Biharko ZegamaMª Luisa EtxarteMaite AlbisuIon OiarbideMarilu AzurmendiRamon AgirreLuis OtaegiJuan OtaegiMª Paz LarreaNagore GorrotxategiJoakina AranaLuzio ArizkorretaMª Jesus ArizkorretaAgustina ZufiaurreEulalia LaskibarCarmen AlzolaOihana InzaAntton AramendiaIon Elorza

AURKIBIDEA

Alkatearen agurra ........……………....... 1

Agenda..........................……………...... 3

Pio Berasategi ........……………..…....... 4

Jose Luis Arrieta ...............………........ 5

Udala ....................................…………. 6

• Zaharkinak.........…………………………12

• Intxaustiko Indusrialdearen garapena...13

• Herriko tradiziozko ospakizunak .……. 14

Angeles Azurmendi Munduate ......…... 16

Kultur Etxea .............………………...... 20

Aitxuri Herri Eskola .........................….. 22

Zegamako Ehiztarien Elkartea ......…… 23

Tobera Musika Eskola ..........………...... 24

Olaberri Elkartea .................…………... 25

Orkatz Abesbatza ....................………. 26

Gazte Herexa Elkartea ...............……... 27

Zegamako Parrokia ................…........ 28

Aitzgorri Futbol Taldea .....……….…... 29

Guraso Elkartea ....................…………. 30

Zegamako Odolemaileen Elkartea..… 31

Amezti Elkartea ........…………………… 32

Elkartu Nahi Txirrindulari Elkartea…… 33

Tartaloetxe Kultur Elkartea…………… 34

Kasino Elkart e a … … … … … … … … … … 3 5

Zegamako Jubilatuen Elkartea ……… 36

Gogoeta Estrategikotik Zeasma:

Biharko Zegamara……………………… 37

XX. mendeari errepasoa……………… 38

Aberri Eguna…………………………… 42

Hauteskunde emaitzak/Patrolaren zozketa ..43

Aizkorriko Lagunen Elkartea…........ 44

San Bartolomeak………………........ 46

San Martinak ............................... 48

Juana Murgiondo……………………… 50

Jose Inazio Oiarbide eta Rosa Azaldegi... 52

MKL Irratia……………………………… 53

Zentru meteorologikoa abian………… 54

Osasun Zentrua: Aldez aurreko zita… 55

Gabon Pinuak…………………………… 56

Zegamar Txapeldunak………………… 58

Ba al zenekien?…......……………… 59

Atzoko Zegama……………………… 60

Gabon eta urte berri gozo ................. 63

Zegamarrak aintzindari Txillida Leku Museoan 64

Zegamako Urtekaria 2000

© Zegamako Udala

Lege-gordailua: SS-1324/99

Zegamako Udalak ez du bere gain hartzen Urtekarian adierazitako esanen etairitzien erantzunkizunik

EGILEAK ETA KOLABORATZAILEAK

Page 5: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

3

2000ko JAIOTZAK

ITXASO BERASATEGI ALBIZU 2000-01-13

JONE OIARBIDE ARZELUS 2000-01-13

GARAZI TELLERIA ETXEBERRIA 2000-02-12

ELORRI RIVAS LARREA 2000-02-20

UNAI BERASATEGI ASURMENDI 2000-04-15

LAIDA ARRONDO ATXA 2000-07-09

OIHANE TELLERIA EZAMA 2000-08-12

AITZOL ARRONDO LARREA 2000-08-28

GORKA ARIZKORRETA LASA 2000-11-20

JON ARAKAMA ZEBERIO 2000-11-28

2000ko HERIOTZAK

JOSE Mª ZABALETA ARAKAMA 2000-01-05

LUZIO INZA BERASATEGI 2000-01-13

FRANCISCO URBIZU ARRIETA 2000-02-14

Mª JESUS ORMAZABAL AROSTEGI 2000-02-11

JOSE SERAPIO GARAIAR REKALDE 2000-02-29

BERNARDO BERASATEGI BERASATEGI 2000-03-02

ANTONIO UGARTEMENDIA GOROSTIDI 2000-03-13

CARMEN ALUSTIZA GARAGALZA 2000-04-14

CLAUDIA ARIZTIMUÑO ZABALETA 2000-04-20

ASCENSIO AZURMENDI ARANA 2000-04-21

PEDRO LARREA AYESTARAN 2000-05-13

FELIPE URBISTONDO AUZMENDI 2000-05-15

LUIS ALCAIN TELLERIA 2000-06-04

MARIA ASURMENDI OTAEGI 2000-07-29

JUAN ARRIETA OTAEGI 2000-06-16

JOSE BAUTISTA LARREA ARRIETA 2000-09-13

FRANCISCO JAVIER CAMPOS MIGEL 2000-09-29

EMILIANO MERINO MONJE 2000-10-24

JOSE MIGEL ZABALETA ARAKAMA 2000-11-02

ROMAN OTAEGI ARRIETA 2000-11-30

LORENZA LOPEZ LOPEZ 2000-12-07

TELEFONOAK

UDALETXEA:

Idazkaritza 943 801 115

Faxa: 943 800 073

Kultura eta Gizarte Laguntza 943 801 351

Bake Epaitegia 943 801 115

Posta elektronikoa: [email protected]

BESTE TELEFONO BATZUK:

Aitxuri Herri Eskola 943 800 042

Osasun Zentrua 943 801 306 / 943 027 700

Tobera Musika Eskola 943 801 570

Ostatua 943 801 299

Goierrialdea Autobusak 943 885 969

San Adriango Aterpetxea 943 582 076

Sasieta Mankomunitatea 943 160 690 / 943 161 555

Ertzaintza 943 887 350

Beasaingo Anbulategia 943 888 650

Beasaingo Larrialdiak 943 461 111 / 943 880 967

Gurutze Gorria 943 161 516 / 943 162 150

Renfe (Beasain) 943 880 853

SOS Deiak, Suhiltzaileak 112

Taxia (Jose Luis García) 609 662 767

Goieki 943 161 537

Goitur 943 161 823

AGENDA

Page 6: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

4

NOLA IKUSI ZUEN MIGUEL DE UNAMUNO JAUNAK,

ZEGAMA AITZGORRITIK“Gipuzkoako erraldoien Aitzgorri buruzagira

igotzea proposaturik atera ginen hemen BilbotikOñatirako bidean - dio Unamuno jaunak “corre-ría” deitzen zieten bere ibili haietako batean.Baziren urte batzuk etortzen ez nintzelaElorrioko herrira. Udalaitz biluz eta zutia bistaragenuela joan ginen igotzen Kanpanzarko alda-pa, Arrasatera jaisteko. Hemen, eta zaldiek atse-giten zuten bitartean, herria ikusi genuen.Jakina, jaurgo izatetik industrial egitera pasa-tzen ari diren gipuzkoar herri horietakoa daArrasate. Zeren Gipuzkoa da gaurregun, zalan-tzarik gabe, Espainiako probintzia industriatsue-na...”.

Ohar batzu: Egia esan, “correría” zelako erre-porte hau askoz luzeagoa izanarren, Zegamariburuz dioenak okupatuko gaitu soil. BadirudiOñatiraino zaldiz egin zutela bidaia, eta hemen-dik Arantzazu eta Urbira oinez. Ibili hau ez baitaatzo goizean gertatua. Lagun batzurekin 1909.urtean egin zuen Unamunok; zorionez arteanerre eta hondatzeke zegoen San Adriango mike-lete-etxea kobaren barruan. Nolanahi ere, berakerlatatzen du aski egoki, “De Oñate a Aitzgorri”idatzi erreportaileroan. Baita ere aipatu nahinuke, benetan mirezgarria dela nola sentituzituen Unamunok Aitzkorgainean euskaldunonzenbait gesta, gerrilarien balentria, eta batezere, Zumalakarregiren itzal hilezkorra.

Ez dut nik uste Urbiri buruz beste inork eginduenik hain laudorio polittik era unibertsalagoanbederen, Miguel de Unamuno jaunak baino.Datorren pasartea bere gaztelania maiteanerrespetatuko dut:

“Qué delicia al dar vista a la campa de Urbía,a aquel verde vallecito de prado, allá, en lo alto,entre peñascos! El pecho respira aire lavado delas alturas, y el espíritu la paz de aquella sole-dad alpina. Siente uno el premio de la fatiga. Sebebe de la tierra”.

...Pago artean ekin genion ArantzazutikAitzgorriko igoerari. Generaman gidariak joan-dako negutean otso bakartiren batek artaldee-tan eginiko hondamen eta kalteari buruz hitzeginzigun. Izugarria!

Poliki-poliki nekez gindoazen; ah koanto!, txitgoian dago haitza horren erraz alkantze emanahal izateko. Zenbait falta ote da? Jende gehie-nak galde egingo du horrelako zerbait bere bai-tan behintzat. Halanolako honore baten sentime-nez igotzen da: garaitu egin behar zen erraldoiaoina bere gailurrari ipinita. Bularra emekiro joa-ten da zabaltzen eta hasiko zaizu izerdia hiritzarbizitzaren zaburrak gorputzari garbitzen.Hizketa berri, gutxi egiten da bidean; indarbe-rritzeko edo ea zenbait ibili garen eta zer faltazaigun ikusteko geratzean egiten dena bakarbakarrik. Zergatibait esan izan ohi dut nik hain-bat bider, ezin eduki dezakeela itxaropenik, ori-menik ez duenak. Bide korrituak ematen digugeratzen zaiguna ibiltzeko indarra. Erdi bideanote gara dagoeneko? Egin ote dugu biren here-na?

Sekulako laino itsiak igotzen zuen aranetik tro-peiluz, umel eta indarrean. Beste ezer baino, eaeguraldia jasoko ote zuen hausnartzen genuen.Noizik behin, laino zarraztuen tartean zati urdi-nen bat agertzen bazen, itxaroak animatzen gin-tuen.

Berehala iritsi ginen gaua egin behargenuen artzainen etxolara: Bazirudien lekuakherritxo txiki inprobisatu bat. Ez bait zien uztenartzainei etxe iraunkorrik egiten eta ezta erenegutean etxolako ateak sarrailatzen, ez lurrikhesitzen. Eta han, haitz eta pagoen tartean, lizarbatzuren alboan altxatzen da “aduar rifeño”baten pareko edo antzeko txaboleria. Beraz,udazkena zerratzearekin bapatekoz joaten diraartzainak beren ardiekin larre bajuetara. Apenaszekiten gaztelaniarik heretako gehienak; elFerrolen soldadutza eginiko gaztea ere zeharogaizki mintzatzen zen gaztelaniaz eta ahaztuegingo zaio dakiena.

Arturo Campion Jaunak esan ohi zuenetazgogoratu nintzen: euskarak goietara igotzenzuela, zerutik hurbilago hiltzeko.

Gauerako euriaren belokira aterpe batean kato-nitu ginen artzainen artean, eta ketan hasi sukal-dari zale den nire lagunetako bat afaria presta-tzen. Patatak zuritzen behintzat nironek lagundunion, eta halaber, atenditzen gintuen neskatxare-kiko itzultzaile ere- mirabe eder eta gazte mardulmuestratzen zelarik-. Inguruan agertu zen besteneskatxa bat ere lekuari propio ez zitzaion hala-ko apainduraz, katea lepoan ipini etra eskuan “ sombrilla” batekin. Gertatu zen bada, Madrilenegon eta berriro haruntz joango zena izatea. Goihaietan ere azkenean ohar exotiko edo hiritarmakula erraz topa zezakeen.

Eguzkia bere sarreran, laino tartean agertuzen instanpatez eta hurrengo egunerako itxaro-an salutatu genuen. Oskorrien trabes pasatzenziren okasoan halako hausterre koloreko odeiakbeste biolatu eta arrosago batzurekin gure buru-gainetan, eta biharamonean eguraldia ona izan-go genuen esperoan sartu ginen etxolara, itzali-rik geratzen zen suaren aldamenean lau lagunokbata bestearen ondoan kamainan etzateko.Zeharo gau ilun, isil eta baketsua suertatu zitzai-gun gau hura, edonoren arnasotsa edo lagunenbeten zurrunka hotsa aparte; gau zoragarria. Nikesnarik nengoela ametsegin nuen.

Goizsenti zoragarria egundu zuen; aratza,garbia, atsegina. Mantzanila hartu eta artzainan-drea agurtu ondoren, Aitzgorrirako abiadari ekingenion. Eguzkiak urrutira urreztatzen zituenmendiengoiak, eta bide harritsu nola zigizaga-koian bularra arras irikitzen zitzaion goiz mendi-tarraren haizetxo garden eta osasungarriari.

Azkenean goian topatu ginen , gailurrean,Gurutzako ermitaren errajaten Gipuzkoako iba-rrei bista emanaz alde batetik, eta bestetik,

Araba-zelai nola Nafarroako tontorrei edoErriojako mendiei. Han, urrutira, lainoak sorturikolekuen gainetatik agertzen ziren zenbait mendi-tontor gehiago, beste batzutan igoak. Ezagunzaharrei behatuz gindoazen, Euskal Herrikoerraldoi haundiei: Gorbea, Oiz, Ganekogorta,Udalaitz, Anboto, Txindoki eta beste batzu.

Han behean, sakon sakonean, Aitzgorrierraldoiaren magalean iagiten du urrunZumalakarregiren sehaskak, non bere gorputz-kin mortala itxaro bait dutenez oraindik azkene-ko bataila. Badirudi herritxo horren ingurumarieta malkarrak oro gordetzen dutela gerrilarihilezkorraren arima edo “ zorro” heroiaren izena.Agian, goi hauetatik arakatuko zituen noizpaitarranoaren begirada zorrotzarekin terrenoarenmila tolesturetan gizona ehizatzearen gogarte-an. Gudukatzea izan zen bere patua. Zergaitik?Agian, ezta berak ere galdetuko zuen sekulabere baitan ezeren zergatia.

Hemen behan, Urbizelaian topatzen dira ar-tzainak: artzain, eta baldin tertziatuz, kontraban-dari, ehiztari eta askotan gerrilari izan diren ar-tzainak. Gerrilaria beti bizkor, oinzola arin etasegurua izan ohi zuen azeriaren martxara.Bizitasuna, batez ere bizitasuna, eta bista azka-rra, ziurra. Non zapaldu behar zen zekiena, etafinko zapaltzen zuena. Orreagan Carlomagnoripasoa itxi zietenak dira. Roldan garaitu zutenak.Massenari bere poderea kopatzeko zorian egonzirenak, errepresentatzen duten hain zuzen,hemeretzigarren gizaldiko bi guduteetanEspainiako gudaoreste astunak urduri eta aireaneduki zituzten gerrilariak... Zergaitik? Funtsean,borrokatzearren. Azeriak ahuntzak bezala, betimendirutz egiten du. Askatasuna bait da, bainaaskatasun aratz eta jatorrizkoa, egitamu, ikur etahimno gabea; mendien gailurretako airearenaskatasuna bait da, bizitza, muskuluen jokoaskea, bularrarena, begiradarena. Hainbat ibareta mendi bikain oinetan ikusi, eta nor ez da sen-titzen mendi hauetan gerrilari?

Han behan, trenbide zati bat begiztatzen zenbi tunelen tartean. Eta, jostailua zirudien trenbarregarri bat ikusi genuen pasatzen; barruangizon batzuk zeramatzan bi kajoitxoetan sartutabezala. Gero jaitsi ginenean jakin genuenEspainiako bere majestate erregea pasatu zelatren hartan, gure oinetan barren.

Eskuan maparekin kontatzen gintuen etaaztertu beste egirantz, Araba zelaiko hainbatherritxo. Gasteiz esnatzeko zegoen artean laino-pearen edredoietan.

Bailaren urrutira, Pirineotako mendizerrabenetan hortzatua begiztatzen zen; haruntzagoberriz, Frantzia egon zezakeen gure bistarenalkantzetik akabo. Eta aranetik behinean igotzenzuten lainoek bista belatzen zigutelarik, nire izpi-rituan ere Historiaren lainoak igotzen zuen, oroi-men aski gandatsu eta lazkarriak, ni izan bainolehen pasatuekiko ebentuen errosarioa.

Page 7: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

5

ANTTIGOENA ETA

ERTZILLE ARTEAN

Gizona penatzen den leize barrundik zaunkabat igotzen sentitzen dut, eta Ibañetako zakurra-ren aunka gogoratzen dit, Altobiskargo artzaina-ri Carlomagnoren hosteen presentzia adierazizion zakurrarena, eta: bat, bi, hiru, lau...; etaRoldanen adarraren hotsa entzunik, sekulakokargazarrarak amildu ziren mendien hegaletatikarroiletara, gudarostea oro hondatzeraino, eta:mila, ehun, hogei, lau, hiru, bi, bat, batez!, kon-tatu zituen artzainak berriro gudariak. Eta zenbatgizaldiren ondoren nik ere Historia eta Legendaamesten nituen Aitzgorri tinkoaren tontorrean.Gailur ber hauetatik arakatuko zituen agianZumalakarregi azeriak Napoleon-en gudaloste-ak beraien gainera erortzeko. Horrela egin zen,Jauregi artzain jeneralaren alboan, gerrilaria.

Jaitsi egin behar genuen eta abiatu ginenbidexka maldartsu eta harkantoz jositako batenzehar penoski. Bestera, lehendabiziko inpresioarrontean bederen, Aitzgorri izenak “peña roja”adierazten du gaztelaniaz; zeren eta “peña”haitza da, eta “roja” gorria; alabaina, badagokasu honen eta beste batzuenetan -Arrigorriaga,esate baterako-, “gorri” ahotsak biluz edo larru-rras ere esa nahi duela dioenik. Kasu honetan,Peña Desnuda edo Desollada izango litzateke.Eta izatez horrela da.

Pago tortoka eta sastraka tartean jaitsi ginenhaitzetik, batzutan eroriz eta hurrengoan kolokaedo zabuka eginez. Generaman gidariak, ar-tzain zalua bera, zapaltzen zuen bakarrik oinkatinkoz zaratarik gabe; abarkaz jantzia zijoan etabazirudien eskuekin bezala heltzen ziela oinekinharkantoei. Azeri edo kontrabandarien hoinatzazen hura ere.

Noiztik behin, atzera eta gora bueltatzengenuen bista gailurraren midean, jaitsia ikuste-ko. Jaitsieraren erdirantz, San Adriango mikeleteetxean bazkaldu genuen, bideak zeharkatzenduen berezko tunel batean. Azkenean pagadiakgurutzatuz aurki genuen Otzaurte, trenbideetakogeltoki trauskil eta antipatitsua bera guztia.Alabaina kontrara, aparteko maiestari eta haun-diro altxa-tzen zen Aitzgorriko gailurra gure sor-baldara, sai erraldoi baten buru gorria izan bali-tzaren antzo, bere lepo lakatz eta pagoen luma-je hirtuarekin.

Otzaurten pago tantai baten oinean siestaeginik ondoren, Huarte Arakilako trena hartugenuen Aralarko San Migel loriotsura igotzeko.

PIO BERASATEGI

Gipuzkoatik ditudan ezagun askokZegamako semetzat kontsideratzennaute, eta horrela izan zitekeen neregurasoak herri honetan jaiotakoak baitdira (Anttigoena eta Ertzille baserrietan)baina bere garaiko gazte asko bezelaetorkizun oparoago bat bilatu nahiakherritik irten arazi zien, beraien kasuanDonostirako bidea hartuz.

Gurasoek txikitatik azaldu zidatenherri polit honekiko maitasuna, AlpePirineotako beste zenbait herrien pare-koa, Gipuzkoako altuena den haitzhorrekin bere oinarria ia herriko plazanduena.

Orain dela gutxi bete ditudan 54 urtehauetan, zuetako askok San Martin-etan ikusi izan nauzue maiz eta betiazaldu izan naiz San Bartolomeko fes-tetara, aldi berean, denboraldi luzeakpasatzen nituelarik izeba Anttonirenetxean. Garai honetan klase partikula-retara joan ohi ginen nere adineko etazaharragoak ziren zenbait haur eta guretrastadak ere egin ohi genituen. Inoizahaztuko ez ditudan urteak izan zirenhaiek nere lehengusuen inguruan haziz(Gereñutarrak, Arizkorretatarrak,Lazka-notarrak, Ugartemendiatarrak, Arrie-tarrak) zenbait baserriren inguruan ibiliohi ginelarik (Beuntza, Gosategi, Antti-goena).

Soldaduzka garaian ere haurtzarokolagun askorekin egin nuen topo (JesusArrieta, Lukas Agirre, Antonio Azur-mendi,...) 15 hilabete eta oroitzapenasko beraiekin konpartitu nituelarik.

Beranduago txirrindularitzaren ingu-ruko erlazioa sortu zen. Lasterketakbeste herri bateko elkarte baten izene-an antolatzen zituzten eta urte askotanarduradun izandako JuanjoGorrotxategi, Pedro Azurmendi, JoxeAierbe,... Txirrindularitza Elkarte bezelasortzeko aholkua eman nien. Arazorikgabe eman zuten pausu hau, IñaxioArrietaren garaian taldea osatuz, nihautatzaile nintzela eta Arrayago-Irulegiren laguntzaz (maitasunez gogo-

ratzen dudana) estatuko txapelketaaskotara joan ginen oso emaitza onaklortu genituelarik.

Geroago, 1985ean, Gipuzkoako Txi-rrindularitzako lehendakaritzara aur-keztu nintzen eta ordutik Elkartu Nahielkartea beti nerekin bat etorri da nereeuskarri sendoenetako bat izan delarik.Antolakuntza garrantzitsuen garaia ereiritsi zen eta denak lan talde bateratueta sendo bat osatu genuen EuskalHerriko txirrindularitza itzuliko irteeraeta amaiera era egokian eman zitezen.

Guzti honengatik neretzat eta niresendiarentzat hain hurbil eta goxoa denherri honetatik azaltzea oso atseginaegiten zait eta beharko zenuketen edo-zer gauzaterako nire laguntza osoajasoko zenuketela badakizue, berehalabeste elkarraldi garrantzitsuren batetazgozatzeko itxaropenaz gelditzen naize-larik.

JOSE LUIS ARRIETA

Page 8: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

UDALA

OSTATUAN ARDURADUN ALDAKETA

Dakizuen moduan, Ostatuan erealdaketak izan ditugu aurten. JulioRivas, sukaldari bikainak, MaiteAlbisuri, Olatxo baserrikoari, testiguapasatu zion, azken honek datozen 5urterako ustiapen ardura bere gainhartu zuelarik (2005eko apirilerarte).Udalak aipatutako esleipena eginaurretik baldintzen plegua onartu etadeialdi publikoa egin zuen, gero MaiteAlbisuren eskaintza izan zen adjudika-zio-hartzailea, bakarrik aurkeztu zelarik.Zorte on Julio eta Maiteri!!!

KULTUR ETA KIROL TALDEEI DIRU-LAGUNTZAK

Udalerriko Kultur eta Kirol taldeei1999ko urteari zegozkion dirulaguntzakbanatu zitzaizkien 2000 urtearen hase-ran. Udalak, onartutako araudia aplika-tuz honako banaketa eman zuen:

Aizkorri Futbol Taldea..…..…....420.031 pta

Orkatz Abesbatza……………. 346.767 pta

Gazte Herexa Elkartea….….. 130.299 pta

Amezti Mendi Elkartea….……. 110.602 pta

Elkartu Nahi Txirrindu Elkartea...92.301 pta

-----------------------

GUZTIRA: 1.100.000 pta

Aipatutakoaz gain, Tobera MusikaEskolari 1.320.000 pezetako dirula-guntza eman zitzaion iaz.

UDALBILTZARA ZEGAMAKO UDALAKATXEKIPENA

Iazko abenduaren 18an, ZegamakoUdalak, Udalbiltzaren helburuak, egi-tasmoak, eta izatea berea egin zuen,Udalbatzarrean hartutako erabakibaten bidez. Erabaki hori, Udala osa-

tzen duten talde politiko guztiek ahobatez onetsi zuten, bide batez,Udalbiltzako kide izateko borondateaadieraziz.

Udalbiltza, formalki, Euskal Herriko1.800 alkate eta zinegotzi inguruk,Bilboko Euskalduna Jauregian, iazkoirailaren 18an eginiko bileran sortu zen.

Sortze hori, iazko otsailaren 6anIruñan eginiko bileran adierazitakoborondate politikoari jarraiki eman zen.

GOITUR S.A. n PARTE HARTZEA

Zegamako Udala GOITUR S.A.renpartaide egin zen. Goitur eskualdekoturismoa bultzatzeko sortu den Elkartebat da eta bertan Goierriko zenbaitostalari eta Udaletxe elkartu dira.Besteak beste, Euskadiz kanpoGoierriri buruzko informazioa banatzeaeta Goierrira hurbildutako turistei berta-ko eskeintzen berri ematea du helburu.

EUSKARAREN ERABILERA NORMALI-ZATZEKO PLANGINTZA

Udaletxe barne eta bere harremane-tan, Euskararen erabilera normaltzekoZegamako Udalak bere plangintza aur-keztu zion Eusko JaularitzakoHizkuntza Politikarako Sailordetzari,Jauralaritzatik etorri zen erantzunaZegamako Udalak onartu zuelarik.Honen ondorioz, 2001eko otsailerako,Zegamako Udaletxean sortzen direntestu motak aztertu beharko dira,hurrengo urteetarako erabilera plan-gintza martxan jarri dadin.

EUSKARAREN ALDEKO EKINTZEIDIRULAGUNTZAK

Kilometroak, Herri Urrats, NafarroaOinez, Araba Euskaraz eta Ibilaldiari10.000 pezetako dirulaguntzak emanzaizkie. Bestalde esan, ZegamakoUdala Egunkariaren harpidedun dela,berau Udal Liburutegian irakur daiteke-elarik; era berean Ziburu eta Urruñakoikastolei, iaz bezela 25.000 ptako diru-laguntzak eman zaizkie aurten ere.

SAN BARTOLOME AUZOKOURBANIZAZIOA

Aurreko legealdian “ConstruccionesEchaide S.A.” enpresak hasitako SanBartolome auzoko urbanizazio lanakamaitu dira. Obrak luze eta astun joanbadira ere, San Bartolome auzoakbeste itxura bat hartu du.“Construciones Echaide S.A.” empre-sak egindako urbanizazio lanak67.878.175 pzta (BEZ barne) suposa-tu du. Lan hauei lorategi arloan Ikerloraenpresak egindako lana (973.240 pta),“Guria S.L.” enpresak egindako baran-datuaren lana (2.682.616 pta) etaFernando Urbizuk egindako eskaileraberrien lana (1.863.598 pta) erantsibehar zaizkio, guztira 73.397.629pezetako kostua osatzen dutelarik.

MEDIKU ETXERAINOKOESPALOIAREN ERAIKUNTZA

“ Ezkerra Etxegintza S.L.” enpresakzine ondotik mediku etxerainoko espa-loia eraiki du, zerbitzu guztiak espaloi

Zegamako Udal Batzarrak Udalbiltzarekin bat egitea

ZEGAMA 2000EGAMA

6

Page 9: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

azpitik pasatu direlarik (argindarra, ura,gasa, telefonoa, saneamendua).Aipatutako lanen finantzaketa EmilioTxurruka Uriarte (bertan garatu denhirigintza eremuko jabea) eta Udalarenartean egin da. Udalak, egindakolanengatik “Ezkerra S.L.” enpresariordaindutako kopurua 11.607.127pezeta (BEZa barne) izan da. Honezazgain, “maiteminduen aulkia” ere berre-raiki da mediku etxe ondoan. Lan hau,Antonio Castro herritarrak egin du, berekostua 146.160 pezetakoa (BEZabarne) izan delarik.

OLARAN AUZOAN BABES OFIZIALE-KO ETXEBIZITZAK ERAIKITZEKOLURSAILEN EROSKETA

Udalak, Olaran auzoan, arau subsi-diarioek agindutako moduan, babesofizialeko 18 etxebizitza eraiki ahal iza-teko, Toki-Txokoko baratzak erosizituen 7.361.310 pezetan. Halaber,Toki-Txoko etxeko jabeek etxaurrekoeremua (150,54 m2) doan zeditu dieUdalari, bere urbanizaziorako. Beraz,etxebizitza berri hauek eta bere urbani-zazioa, erositako baratzetan, zedituta-ko etxaurrean eta eskola zaharren ere-muan eta Udalak dituen beste lursaile-tan garatuko dira. Eraikitze lanak dato-rren urteko lehen hiruhilabetetan hasikodira, eta “Saiatu S.A.” enpresa azpeitia-rra izango da eraikitzailea.

ARGIDAR PUBLIKOAREN KOSTUAAURREZTEA

Argindar publikoaren kostua aurreztekobi potentzia erregulatzaile berriak jarridira (bat herriko plazan eta bestea poli-kiroldegi ondoan). Hauen kostua,1.568.030 pezetakoa izan da (BEZa

barne). Enpresa saltzaileak uztailaren17a eta 20a bitartean, Polikiroldegikotransformazio zentruan egindako neur-keten arabera, jakinerazi du%42,45eko energia aurrerapena emandela.

“GOIERRI EUSKADIREN BIHOTZA“ESKAINTZA TURISTIKOAREN AUR-KEZPENA

Martxoaren 15ean, San BartolomeErmitan “Goierri Euskadiren Bihotza”eskaintza turistikoa aurkeztu zen, ber-tan, besteak beste, Eusko JaurlaritzakoKultura sailburua den M ª Carmen Gar-mendia, Diputazioko Turismo Diputatuaden Jose Ramon Beloki eta Diputa-zioko Nekazaritza eta IngurugiroDiputatua den Jon Mikel Murua izanziren.

2001. URTEAN UDAL LANGILEEK 35ORDU ASTEAN

Udalak E.A.E. mailarako adostu zenlan-konbenioa berretsi zuen. Honenondorioz, 2001. Urtean udal langileek35 orduko lan jarduna izango duteastean. Ikusi egin beharko da nolauztartzen diren lanorduen murrizketaeta herritarrei eman beharreko zerbi-tzua.

ELKARTE ZIBILEN ERREGISTROARENSORRERA

Elkarte Zibilen Udal Erregistroa sortueta Udal Erregistroaren antolaketa etafuntzionamendua arautuko duenAraudia onartu zuen Udalak. Honenondorioz ezkontza gabeko elkarbizitzaduten bikoteek Udaletxeko Idazkaritzanhorretarako prestatuta dagoen izene-mateko orria betetzea nahikoa da,

sortu berri den erregistroan inskribatutagelditzeko.

ZINEGOTZI KARGUAN ALDAKETA

Josune Irastorza Aizpeoleak, E.H.kozinegotziak, Zegamako Udalean 6 hila-betez lanpostua bete zezan, Legeakagindutako moduan, bateraezintasunarrazoia dela eta, zinegotzi kargua utzidu; bere ordez, Elena AsurmendiGorostizu-Orkaiztegik zinegotzi karguahartu duelarik.

OLARAN ERREKA ETA ORIA IBAIKOENKAUZAMENDUAK ETA HIRIGUNE-KO SANEAMENDU LANEN EXEKU-ZIOA

Udalak burututako kudeaketenondorioz, uholdeen defentsarako lanenbarnean, Olaran erreka eta Oria ibaikoenkauzamenduak eta honekin baterahiriguneko saneamendu lanen exeku-zioa berehala hasiko da. Lan hauenondorioz, Herreriko zubia bota etaberria eraikiko da eta eliza atzeko urba-nizazioan, 50 bat metrotan, Olaranerreka agerian geldituko da (egunGernikako arbolaren oinordeko haritzalandatuta dagoen inguruan). Halaber,aipatutako lanek berarekin, aurrezDiputazioarekin adostatuta zegoen“Romanen” Herreria botzatzea ekarrikodute.

Lan garrantzitsu hauek 173 miloipezetako aurrekontua dute eta berefinantzaketa Eusko Jaurlaritzaren (%75a) eta Diputazioaren (% 25a) arteanegingo da. Udalak “Sestra S.A.” injine-ritza enpresak egin duen proiektuarenidazketa ordaindu beharko du(5.565.776 pta) bakarrik. Lanen iraupe-na urtebetekoa izango da. Zentzuhonetan jakinerazi behar da obrakadjudikatzeko Jaurlaritzak irekitako lizi-tazio publikoan eskaintza bakarra aur-keztu dela, eta ziurrenez bera izangodela obra egilea. Enpresa,“Construcciones Ubiri S.L.” da,160.700.967 pezetako eskaintza eko-nomikoa egin du, eta 10 hilabetekoexekuzio epea finkatu du. Beraz, epelaburrean izango dugu esleipenarenberri.

Proiektu honen xehetasunak azaltze-ko bi bilera egin dira Udaletxean.Lehena, obra zuzenean afektatzen zie-nekin eta bigarrena, abenduaren 18an,herri guztiari irekia izan dena.

”Goierri Euskadiren bihotza” eskaintza turistikoaren aurkezpena San Bartolome Ermitan

URTEKARIA

7

Page 10: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

8

OLABERRI AUZOAN FAMILI BAKA-RREKO 8 ETXEBIZITZA ERAIKI DAI-TEZEN LURSAILEN SALMENTA

Olaberri auzoan, Zegamako Udalakzuen 2.159.747 m2ko lursaila, familibakarreko 8 etxebizitza eraiki ditzanUGARTEBURU izeneko ondasun elkar-teari 7.882.065 pezetan saldu zizkionlehiaketa publikoa egin ondoren.

BOTIKAREN LEKU ALDAKETA

Asun Aginagaldek, gure botikariak,Plaza ondoan kokatzen zen botika,Aseginolaza 10 beheko lokalera era-man du. Lokal berri honek azalera han-diago izateaz gain, esan harmailarik ezduela bertara sartzeko eta herritaraskorentzat oztopo garrantzitsua ekidindela.

OLARAN AUZOKO ERAIKUNTZABERRIETAN ZERBITZU SOZIALENKOKAPENA

Olaran auzoan eraikiko diren babesofizialeko etxebizitza berrien beheanjubilatuentzat lokala, eguneko zentruaeta medikuaren kontsulta, eta lehensolairuan etxebizitza tutelatua edobabestua egokitzeko proiektua onartuda. Honela, Udalak emandako lursaila-rengatik, kobratu beharreko udal tasaeta zergarengatik eta eskuratu beharre-ko hirigintza probetxamenduarenordez, 370 m2 inguruko azalera duenbeheko oin osoa eskuratuko du, enpre-sa eraikitzailea izango den “SaiatuS.A.”rengantik. Aipatutako proiektuaahalbideratzeko Gipuzkoako ForuAldundiko Gizarte ZerbitzuetakoDepartamentuarekin harremanak irekitaditu Zegamako Udalak. Gai honeninguruan azpimarratu behar daGipuzkoatik, (Diputatuen Kontseiluakonartu ondoren) Europara diruz lagun-tzeko bidali diren 16 proiektuen barne-an, aipatutakoa dagoela, etaDiputazioak eman ditzakeen dirula-guntzei, hauek erantsi behar zaizkiela.Denen beharra izango da.

ANDUETZA ETXEAREN BIRGAITZELANAK

Aurreko legealdian hasitako birgaitzelanei jarraituz, Anduetza etxea gutxika–gutxika birgaitzen doa. Honela, aipatubehar da auzolandegietan etorritako

gazteek egindako lan bikaina (eraikun-tzaren kanpo eta barruko harria azaldueta eraikuntzaren barruko tabikeakbotatzea eta hustea). Lan honen jarrai-pena dagoeneko hasita dago,Zegamako Udalak eta GipuzkoakoForu Aldundiko Nekazaritza etaIngurugiro Departamentuak adostutakohitzarmenaren arabera. Zentzu hone-tan, Udalaren jabegokoa den Anduetzaetxea guztiz eraberrituko da, bertanDiputazioko Baso Zerbitzuan erabilita-ko erreminta eta Euskal Herriko zuhaitzeta egur ezberdinen erakusketa iraun-korra kokatuko delarik. Honenbestezeraberritze lanen exekuzioa 2000 eta2001 urteetan egingo da, eta lanenordainketa osoa Diputazioak egingodu. Udalak proiektuaren idazketa etaobra zuzendaritza ordaindu beharkoditu.

URGAINBERRIKO ETXEBIZITZARENESPELEIPENA

Udalak Urgain Berrin duen etxebizitza(bere garaje eta trastetegiarekin), EiderArrieta Azurmendiri saltzea erabakizuen, deialdi publikoa egin ondorenaurkeztutako bi lagunen artean eginda-ko Notario aurreko zozketaren arabera.Etxebizitzaren azalera 52,20 m2koa da,21,27 m2ko garajea eta 6,15 m2kotrastetegia duelarik eta salneurri osoa8.426.875 pezetakoa da, BEZa barne.

UDAKO EUSKAL UNIBERTSITATEKOIKASTAROETAN PARTE HARTZEKODIRULAGUNTZA

Udako Euskal Unibertsitateko ikasta-roetan parte hartzeko 100.000 pezeta-ko partida ekonomikoa onartu zuenUdalak, interesatuta zeuden herritarrekikastaroetan parte har zezaten. Esanbehar da ez dela inongo eskaerarikegin, ea datorren urtean norbait ani-matzen den!

BIDE KONPONKETAK

Lartxaundik Ameztiruntz doan bideaasfaltoarekin partxeatu da eta aldi bere-an Ormazabal baserrietara doan bideazolatu da. Aipatutako lanak “Teide S.A.”enpresak egin ditu, Udalaren esleipenajarraituz.

UDAKO AUZOLANDEGIAK

Zegamako Udalak EuskoJaurlaritzako Gazteria eta GizarteEkintzetako Zuzendaritzarekin sinatuta-ko hitzarmenaren ondorioz, uztailaren15etik abuztuaren 15 arte, Estatu guzi-ko gazteek osaturiko 20 bat lagunen bitalde etorri ziren (talde bat lehen 15egunetan eta bestea beste 15 egune-tan). Esperientzia oso aberatsa izanzen. Talde hauek Otzaurteko ermitatxukundu, Anduetzako etxearen ego-kiera eta kanalaren garbiketa lanakburutu zituzten. Datorren urtean eregure artean izateko eskaera luzatu zaiodagoeneko Jaurlaritzari.

Anduetza etxea

Page 11: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

9

Azurmendi Aia joan zelarik bakarrik; etabehin joanez gero esku-hutsik ezinbada etorri eta ardi gazta lehiaketanlehen saria irabazi zuen. Baina, zega-marren presentzia ez zen hemen amai-tu, kaleak animatzeko Zegamako txis-tularien banda joan baitzen, giro apartaSeu d´Urgelleko kaleetan jarriz. Iaz izangenuen bezela, jakingo duzuenez aur-ten ere Seu d´Urgelleko ordezkaritzabaten presentzia izan dugu San Martinazokan, bertan hango Udaleko kulturzinegotzia izan dugularik aurtengo SanMartinetako epaimahaikideetako bat.

EUSKO JAURLARITZAKO ETXEBIZI-TZA SAILEKO GIPUZKOAKO DELE-GATUAREN HITZALDIA

Babes ofizialeko etxebizitzen araudia,betebeharrak, eskubideak, etabarazaltzera eta bide batez Olaran auzoanegingo diren babes ofizialeko etxebizi-tzetan interesatuta zeudenentzat iraila-ren 14an, Zegamako Udaletxean,Eusko Jaurlaritzako Lurralde Anto-lamendu, Etxebizitza eta IngurugiroSaileko Gipuzkoako Delegatua denMartin Arregik hitzaldia eman zuen.Lagun ugari elkartu zen interes handiaizan zuen hitzaldi honetara, eta besteakbeste, adibide praktikoak jartzeaz gain,babes ofizialeko etxebizitzen inguruanaldatzear dagoen araudiaren berrieman zuen, honek izango dituen eragi-nak zehatz-mehatz jakinerazi zituelarik.

ZUHAITZ EGUNA

Martxoaren 2an, Aitxuri HerriEskolako umeekin Zuhaitz Egunaospatu zen, hainbat landare aldatuzituztelarik eskolaume eta udal ordez-kariek ere. Aukeratutako eremua AitxuriHerri Eskola aurrean dagoen errekaondoko berde gunea izan zen. Honela,gure haurrak hazten doazen heinean,zuhaitzak ere handitzen joango diragure gozamenerako.

ZEGAMA SEU D´ URGELLen

Urriaren 14 eta 15ean, Seu d´Urgellen(Lleida) urtero antolatzen duten feriarenbarnean egiten den Pirineotako gaztentxapelketako epaimahaikide modurajoateko gonbitea jaso zuen ZegamakoAlkateak. Halaber, iaz Zegaman Aizkorrieta Urbiako artzainen arteko 1. gaztatxapelketan sailkatutako 3 lehenakgonbidatuta zeuden gazta lehiaketanparte hartzera ere, hauetatik Jose Migel

GAS HORNIDURA

Ondo jakingo duzuen moduan, orain-dik gasa udalerriko etxe guztietara era-man gabe dago. Jakina da, lanak luzebezain astun doazela. Guzti hori honelaizanik, "Garra S.L." enpresatik jakina-razten dute hirigune guztian gasa urta-rrilaren erdirako sartuta izango dela. Adiegongo gara.

MENDI ETA BASOETAKO BERRIAK

• Udalarena den Malkorraitz basoa-ren matarrasa egin da. Ustiatzailea"Central Forestal S.A." enpresa izanda; Udalak adjudikazioa 17.038.000pezetan (BEZa barne) egin ziolarik.

• Herriak Oazurtzen duen basoan,3.488 insignis landatu dira, udaberrieta uda sasoian saila garbitu eta lan-datu berriko pinuei botika bota zaiela-rik.

• Antonio Guridi eta Joxe MariIntxaustiri, Arakama-aitzen, "Txer-matxo" mendi lursaila(200.439m2koa)erosi zaie.

Erabaki hau 2000ko abenduaren 11nUdal Batzarrak hartu zuen.

• Datorren urteko lehen hilabetetanMalkorraitz eta erosi berria den"Txermatxo" lursailak landatuko dira,Gipuzkoako Foru Aldundiko Neka-zaritza eta Ingurugiroko Departa-mentuaren laguntzarekin.

Zuhaitzeguna

Jose Miguel Azurmendisaria jasotzen Seud´Urgellen, bertakoalkatearen eskutik

Page 12: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

10

IKASTAROAK

A.-ERRETZEARI UZTEKO IKASTAROA:

Aurten arrakasta handia izan duenerretzeari uzteko ikastaroa burutu zenZegaman. Ikastaroa martxoaren 15etikapirilaren 19ra bitartean egin zen eta 10bat pertsonako hiru taldetan banatuziren. Guztira, 26 lagunek parte hartuzuten.

Emaitzak nahiko onak lortu zituztentaula honetan ikusten den modura(behar bada, irakasle ezagun-ezagunaizan zutelako; hain zuen ere, ETBnkazetari lanak egiten dituen EstitxuFernandez).

GIZONAK EMAKUMEAK GUZTIRA

UTZI DUTENAK 10 5 15

ERRETZEN

JARRAITZEN DUTENAK 3 0 3

IKASTAROA

UTZI DUTENAK 3 5 8

GUZTIRA 16 10 26

B.-ETXEZ ETXEKO LAGUNTZAILE-ENTZAT IKASTAROA:

Aurten, Udaleko GizarteZerbitzuetatik bultzatuta, etxez etxekolaguntzaileentzat ikastaroa egin da.Gaia: “Geriatria eta GerontologikoPrestakuntza”.

Ikastaro honen helburuak, besteakbeste, bertan lanean ari direnei etalanean arituko liratekeenei formazioegokia ematea litzateke, eta beste aldebatetik Udalak lan poltsa berritzekomodua egitea.

Ikastaroa 20 ordukoa izan da eta 17lagunek parte hartu dute.

HITZALDIAK

A.-OSASUNARI BURUZKO HITZAL-DIAK: PREBENTZIOA HELBURUTZATDUTE.

• Ekainaren 7an: “Bihotzeko arazo-ak”. Hizlaria: Pedro Perez Doktorea.

• Urriaren 19an: “Gripearen aurkakotxertoaren garrantzia”. Hizlaria:Enrique Peiró

Hitzaldi hauek Kultur Etxean emanziren.

B.- Udalak 1999ko aurrekontutikeskaintzak aurkeztu zituzten lauEEG(ONG) ezberdinei dirulaguntzabanatu die; horietako batek, hau da,Idiazabalgo “La Araucana” ONGak,berak egiten duen lanaren berri emandigu, abenduaren 13an, Kultur Etxeanizandako hitzaldian.

JUBILATUEN EGUNA

Uztailaren 16an, eta aurten urtarozaldatu ondoren, Jubilatuen egunaospatu genuen, arrakasta aparta izanzuelarik.

Aurreko urtean baino parte hartzehandiagoa izan zen, giro ederra eta gai-nera eguraldiak ere lagundu zigularik.

Eguna urtero bezela, txistularien kale-jira batez hasi zen, 12etan Meza en-tzun, eta ondoren polikiroldegian,Zegamako Ostatuak emandako bazka-ri ederrari aurre egin genion.

Joxe Agirre eta Txomin Garmendia,bertsolariak Mezan parte hartu zuteneta nola ez bazkal ondorena ere bapo

alaitu zuten. Hauekin batera soinujoleaere izan zen, honen doinuari jarraituzdantza saio bero-beroak izan zirelarik.Azkenik, gogoratu behar da bertaratu-tako guztien artean sari banaketa eginzela. Beraz, datorren urtean errepika-tzeko moduko eguna. Ondo merezita-koa gainera!!

UDALA SAHARA HERRIAREKIN BAT

A.- Saharako herriari lagundu nahian,aurten Zegaman atun laten bilketa kan-paina burutu zen. Atun latak, herriko bielikagai dendetan erosteko posibilitateaegon zen otsailaren 14tik 25era, etajendearen erantzuna ezin hobea izanzela gogoratu behar da.

B.- SAHARAKO HAURRA:

Aurten, Zegamako herrian haurSaharaui bat izan dugu gure artean.

Hamudi izeneko haur Saharaui hau,Zegamako Migel Castro, LidiaGonzalez eta beren semeak diren IñakiGonzalez eta Adrian Gonzalezen fami-lian egon da. Bera oso eroso aurkitu da

Saharako haurrak Zegaman

Jubilatuen eguneko bazkaria

Page 13: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

11

UDAL MENDIEN PUBLIKOTASUNAREN AITORPENA

bertan, familiarekin eta herriarekin erro-tu dituen loturak oso handiak izan dire-larik.

Egonaldi hauek, besteak beste, muti-ko honen osasun txekeo bat egin ahalizateko balio izan du, Saharako udakojasan ezineko beroak nolabait egoerahobe batetan pasatzeko, beste herrial-de eta kultura batetako pertsonekinharremanak sendotzeko, etab.

Esperientzi oso aberasgarria izan da,haur Saharauiarrarentzat, harrerakofamiliarentzat eta herritarrentzat.

Udal Batzarrak 1997ko otsailaren13an, erabaki zuen GipuzkoakoForu Aldundiari Udaleko mendiakherri onurako mendi bezala kalifika-tzeko eskaera egitea. Zentzu hone-tan, Zegamako Udalak iazko abuz-tuaren 18an bilera bat izan zuenGipuzkoako Foru AldundikoNekazaritza eta Ingurugiro Departa-mentuarekin, eta bilera honen eragi-nez, Herri Onurako MendienKatalogoan sartu beharreko men-dien zerrenda zehatza eta finkoaegiteko Zegamako Udalak (INEMeneskaera egin ondoren) Juan MªApaolaza Estensoro, mendi injine-rua kontratatu zuen DiputaziokoBaso Zerbitzuko teknikariekin etabasozainekin elkarlanean aritzeko,eta azken batean udal mendienpublikotasuna ahalbideratzeko.

Gaiaren garrantziak bultzatu zuenUdala iazko abenduaren 10ean gaihonen inguruko hitzaldi informati-boa antolatzea. Bertan, GipuzkoakoForu Aldundiko Mendi ZerbitzukoJorge Askasibar, mendi injineruak

eta Bixente Dorronsoro, mendi inji-neru teknikoak parte hartu zuten.Halaber, deialdi irekia izateaz gain,aipatutako bilerara azkenengo urte-etan Udaletxean ardura hau izanduten lagunei ere gonbitea luzatuzitzaien. Esan behar da urtean zehareman behar ziren urratsak emandirela, eta epe laburrean Zegamakoudal-mendien publikotasuna aitor-tuko duela Gipuzkoako ForuAldundiko Diputatuen Kontseiluak.Aitorpen honek eragin ezberdinakizango ditu. Alderdi batetik Udalak,katalogo publikoan sartzen direnlursailetakoren bat saldu edo

eskualdatu nahi badu, aurrezAldundiaren oniritzia jaso beharkodu. Bestalde, Aldundiak bere zerbi-tzuak (juridikoak, forestalak, baso-zainenak) mendi hauen alde jartzeazgain, mendietan sortzen direninbertsioetan (landaketak, bide erai-kuntzak, tratamenduak, garbiketak,etabar) parte hartuko du, derrigo-rrezkoa den Hobekuntza Fondoan(fondo honetan mendiek sortzenduten diru-sarreren % 15ª jarribeharko du Udalak) dagoen diruagehituz, eta orain arte gertatzen ezzen bezala lanak finantziatuz.

Jorge Askasibar, Alkatea eta Bixente Dorronsoro

ELKARTE SOZIALEN ARTEAN DIRUBANAKETA

Elkarte sozial ezberdinen artean1999. urteko aurrekontutik 1.000.000pezeta banatu ziren; besteak beste,ondorengoak:

A.- Beste herrialde batzuei laguntza;EEG (ONG) ezberdinei emaniko lagun-tza:LA ARAUCANA ONGa (Idiazabal)…..300.000 pta

ELAN EUSKADI ONGa………………100.000 pta

MANOS UNIDAS………………….…100.000 pta

HONEZ…………………………….…100.000 pta

GUZTIRA…………….….600.000 pta

B.- Elkarte ezberdinei laguntzak:

ATZEGI…………………………………20.000 pta

ASPACE……………………………..…11.000 pta

GIZAKIA HELBURU………………...…25.000 pta

MINBIZIAREN AURKA………………..15.000 pta

FONTILLES…………………………… 10.000 pta

GURUTZE GORRIA………………...…35.000 pta

HIES………………………………....…24.000 pta

ODOL EMAILEAK (Zegama)……….…50.000 pta

HERRIKO PARROKIA(erreteila)…..…210.000 pta

GUZTIRA…………….… 400.000 pta

2000. urtean, aipatutako kopurua 1.200.000pezetakoa izango da; aurrekontu ekonomikoaren% 0,7 a gaindituz.

Page 14: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

12

Historia:

Datorren urtean Aranzadi ZientziElkarteko Etnografi DepartamentukoZuzendaria den Fermin Leizaolareneskutik eta bere zuzendaritzapean“Zaharkinak” proiektua Zegaman gara-tuko da.

Esan behar da proiektu honen gara-pena, Gipuzkoako Foru AldundikoKultura, Euskara, Gazteria eta KirolDepartamentuaren eta ZegamakoUdalaren artean sinatutako hitzarmene-an oinarritzen dela.

“ ZAHARKINAK”, proiektua lehenen-go aldiz 80ko hamarkadaren bukaeranburutu zen Andoainen (garai hartan“Baserriko tresna zaharrak” lemapean).Herriko Eskolek ere proiektu honetanparte hartu zuten, ikasleak beraiek joanzirelarik Andoaingo baserrietara fitxakbetetzera, ondoren erakusketa ireki bategin zen.

Erakusketa honek, izan zuen arrakas-ta zela medio Gipuzkoako ForuAldundiarekin eta Arantzadi ZientziElkartearekin hitzarmen bat sinatu

zuen Fermin Leizaolak (proiektuaren

diseinatzaileak), proiektu hau herri des-

berdinetan burutu zezan bere zuzenda-

ritzapean. Harrezkero “ ZAHARKINAK”

honako herri hauetan egin da: Zerain,

Asteasu, Errezil, Usurbil, Azpeitia,

Deba, Zaldibia, Zestoa, Hondarribia,

Ezkio-Itsaso eta azkena, 2000ko uda-

berrian, Antzuolan.

ZAHARKINAK PROIEKTUA DATORREN URTEAN ZEGAMAN

Helburua:

a) Helburua, herrian dagoen etnogra-fi erako ondare partikularren (baserri-ko tresna, altzari...) katalogo bat egi-tea da, hau etorkizunean gure herria-ren ikerketarako oso garrantzitsuaizango delarik. Katalogo honen alebat Udal agiritegian gordeko da etabeste bat Gipuzkoako Foru Aldun-dian, bietan edonork kontsulta deza-keelarik.

b) Hilabete batean, ondare honekinerakusketa bat egitea, baserriko bizi-kera ezagutzera emanaz.

c) Baserri edota etxeetan dugunondarea mantentzea eta zaindua izandadin herritarrak sensibilizatzea.

Herritarrek proiektu honen ingurukoinformazio xehea izango dute; bainalerro hauek probetxatu nahi dira, nagu-siki baserri jabe eta proiektu honen bar-nean sar daitezkeen tresneri jabe ororijakinerazteko beren partehartzea etalaguntza ezinbestekoa dela, eta arrenproiektuarekin kolaborazioa eskatzeko.

Fermin Leizaola Sinforo Alzolarekin

Page 15: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

13

Udalerriak iraganean izan zuen indus-tri maila berreskuratzeko helburuarekinempresak erakartzeko ezinbestekoaden eremu industriala garatzeko apos-tua egiten ari da Udala. Zentzu hone-tan, Intxaustiko eremu industriala gara-tzeko lehen urratsak eman dira. Hainzuzen ere, hirigintza eremuak dituenlursailak hiru jabe ezberdinen eskutanzeunden, eta dagoeneko bi zati erositadaude (Intxaustiko Aramendi Agirreanai-arrebena eta Zupier baserrikoGuridi Munduate anai-arrebena).

Ekimen hau aurrera eraman eta ahal-bideratzeko Eusko Jaurlaritza eta ForuAldundiaren laguntza azpimarratubehar da. Intxaustiko eremu industriala-ren garapenean, Eusko Jaurlaritzak(SPRILUR S.A.k) % 51ean, Diputazioak

% 24,5ean eta Zegamako Udalak% 24,5ean parte hartuko dute.

Industrialdearen garapenerako hain-bat gestio egiteaz gain, hirigintza doku-mentu ezberdinak onartu behar izandira. Honenbestez, Zegamako ArauSubsidiarioen aldaketari eta PlanPartzialari hasierako eta behin-behine-ko onarpenak eman zaizkie Udalean,eta behin-betiko onarpenerakoDiputaziora bidaliak dira dagoeneko.Halaber, urbanizazio proiektuari eredagoeneko Udalak hasierako onarpenaeman dio.

Industria garapen honek eragin zuze-na izango du inguruko eremuan. Hainzuzen ere, “Garmendia S.A.” enpresaaurreko zubia bota eta berria eraikikoda, errepideak ere bere trazaduran

INTXAUSTIN INDUSTRIALDEAREN GARAPENA

aldaketa izango duelarik. Modu berean,aktuazio industrial honek berarekin era-mango du Oria ibaian uholdeen defen-tsarako lanen exekuzioa (Intxausti ingu-ruan ibaiaren enkauzamendu berriaeginez). Lan hauek ere oraindik adjudi-katu gabe badaude ere, datorren urte-an hasiera ematea espero da.Bestalde, urbanizazio eta pabilioieneraikitze lanak ere datorren urtean hasi-ko dira; eta lanen adjudikazioa EuskoJaurlaritzak (SPRILUR S.A.k), ForuAldundiak eta Zegamako Udalak osa-tzen duten elkarteak egingo ditu. Ea,lehen bait lehen eraikiko diren pabilioiakindustriaz betetzen diren, eta Zegamaantzinako antzera jarduera ekonomiko-ko gune garrantzitsu bat bihurtzen den.Hala bedi.

Page 16: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

HERRIKO TRADIZIOZKO OSPAKIZUNAK

hartu, kafe bero beroa edan eta txistenahiz bertsoren batzuk entzun ondorenArantzazurako bideari ekiten die erro-mesek. Esan aurten 20. urteurrena izandela mendiko sukaldariek zerbitzu haueskeintzen hasi zirenetik. Zorionak,Eskerrikasko eta urte askotarako!

Ekainaren 12an, Meza Nagusira bidera-tu ziren erromesak, Santutegira, herrikoagintari eta txistulari taldearekin bateralagundurik Zegamako bandera eta eli-zakoa eramaten direlarik.

Bazkalondoan, Zegamarako bideahartu zuten erromesek, nahiz autobu-sez nahiz mendiz eta juntaizioa SanBartolome Ermitaren ondoan egin zenusarioari jarraituz; goxoki ugari bertara-tuen artean banatu zirelarik. Ondoren,San Martin Parrokian Pellok ongi-eto-rria eman ondoren, ohitura zaharrarijarraituz, Udaletxeko arkupetan ardoaerateko aukera egon zen, eta aldi bere-

an gaueko afarietarako prestaketalanetara abiatu zen jendea.

Aipatu, Kasinoko XII. Ipuin Lehiaketakosariak ere elizatik irten ondoren banatuzirela, aurten txikienek ere gustorahartu zutelarik beraien marrazkiengatikemandako oparitxoa.

SAN JUAN BEZPERA ETA EGUNA

San Juan bezperan, usarioari jarraituz,herriko txistularien doinuez lagundurik,San Juan arbola jarri zen Udaletxeaurrean, horretarako herriko giza-inda-rra batzen delarik. Ondoren indarberri-tzeko mokaduren bat eman zitzaienlaguntzaileei.

Ekainaren 23an, San Juan sua egin zenUdaletxe aurreko plazan, hemen ere,ohiturari jarraiki herriko txistularien soi-nuek gaua alaitu zutelarik. Neska-muti-koek nahiko salto egin zuten eta urterobezela batek baino gehiagok berotuederra eman zien oinetakoei.

ARANTZAZUKO PEREGRINAZIOA

Aurten ekainaren 11 eta 12an izangenuen Zegamarrok Arantzazuko pere-grinazioa. Nahiz eta uda garaia izan,giro kaxkarra izan genuela esan behar,bazkaltzeko tokian sutondora gustoraasko gerturatzen ginelarik gehienok.

Hala ere, giro aparta sortu zen bai bide-an eta baita Arantzazun bertan ere, izanere zegamar askorentzat euria edoeguzkia izan, egun horretan nahitaez-koa da Arantzazurako bidea hartzea.

Urtero bezela, herrigunetik Apeade-roraino autobusak jartzen dira oinezko-ei ibilaldia zertxobait laburtzeko asmoz,noski, Apeaderoko bueltan urterokolegez “peajea” egiten dugularik.

Bazkaltzeko tokian, Ama Birjiñaren itu-rri ondoan, mendiko sukaldariek pres-taturiko salda ezin hobea hartu ondo-ren Udalak eramandako otartekoak

Arantzazukoperegrinazioarenetorrera

San Juanbezperakozuhaitzaltxatzea

14

Page 17: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

15

ERABILERA ANITZEKO MAKINAREN EROSKETA

Nekazal ingurunean ematen direnhainbat lanei era egoki eta zuzeneanerantzuteko helburuarekin Beasain,Idiazabal, Mutiloa, Segura, Zaldibia,Zerain eta Zegamako Udalek etaGipuzkoako eta Arabako PartzuergoakGoimenen laguntza garrantzitsuarekin,erabilera anitzeko makinaria erosteaadostu dute.

Zegamako Udalak 2000ko azaroaren27an egin zen Gobernu Batzordeanerabaki zuen aipatutako erosketan partehartzea.

110 zaldiko traktoreari beso desbro-zadora, retroexkabadora, pala semin-dustriala eta ordezko kutxila desbroza-dora erantsiko zaizkio. Inbertsioa11.321.321 pezetakoa da, eta finantza-keta Goimen eta aipatutako Udalenartean egingo da. Goimenek 6.792.793pezeta (% 60a) ordainduko du eta

Udalek 4.528.528 pezeta (% 40a).Zegamako Udalak 540.809 pezetaordainduko ditu.

2001. urtean jarriko da abian mekani-koen zerbitzua eta Zegaman 15 lanegu-netan arituko da. Printzipioz, baserri-bideak garbitzen arituko da, ondorenauzolanean egin ohi den lana errazagoaeta eraginkorragoa izan dadin. Halaber,zerbitzu hau interesatuta dagoen edo-nori heda lekioke, garbi izanda eskatzai-leak makinaren erabilerak sortzen dituengastu guztiak ordaindu beharko dituela.

Bestalde, makinista lanpostua bete-tzeko deialdia ere egin da, eta ezinbes-teko baldintzak dira aipatutako 7 udale-rrietan bizitzea, 18 urte beteta izatea,euskara menperatzea eta gidatzeko bai-mena eta kotxe disponibilitatea izatea.Izenematearen epea abenduaren 22anamaitzen zen.

UDAL LIBURUTEGI PUBLIKOETAKO FONDOEN

ZABALDUNDERAKO HITZARMENA, ZEGAMAKO

UDALA ETA EUSKO JAULARITZAREN ARTEAN

Zegamako Udalak, EuskoJaurlaritzako Kultura Sailarekin 2000kootsailaren 17an hitzarmen bat sinatuzuen. Hona hemen hitzarmen horrenaurrekari eta ondorioak:

"Zegamako Udal Liburutegia, gauregun, ABSYS sistemaren bidez informa-tizatuta dago zati handi batean. EuskoJaurlaritzako Kultura Sailak, ezinbeste-ko ikusten zuen liburutegien arteko sarebat sor zedin denek ABSYS sitemanjartzea eta datu baseak sortzea, horre-tarako programak dohain banatu zitu-elarik. Ondorioz, udal liburutegietakotitularrak diren udalekin hitzarmen batdiseinatu eta sinatu zuen; honen helbu-rua, Euskadiko Liburutegien SareNazionalean sartuta dauden liburutegie-

tako agiri fondoen zabalkundea egiteaeta haiek kontsultatzeko aukera eman-go duen sistema sortzea eta egunera-tzea zelarik, horretarako sarean daudenlibutegietatik, baita Zegamakotik ere,katalogo eguneratuak bidaltzen diraEusko Jaurlaritzako LiburutegiZerbitzura."

Udal liburutegiko informatizatze lanakbukatzeko, Zegamako Udalak, INEMeneskaera egin ondoren, Josune Irastorza,kontratatu zuen 2000ko uztailaren 1etikabenduaren 31rarte. Liburu bakoitzarenautorearen izena, kokapena nahiz auto-re konkretu baten izena sartuz, bereakzein liburu ditugun liburutegian ere jakinahal izango dugu.

EUSKARA IKASTEN

Zegamako Udal Hezkuntza Batzordeak, azken urteotan, Helduentzat EskolaGraduatua ateratzeko ikastaroak antolatzen ditu Goierriko E.P.A.ren barnean.Aurtengo urrian, “euskara” ikasteko dozena bat lagun apuntatu ziren eta astearte-ro Kultur Etxean ematen dituzte klaseak.

SAN ADRIAN ERMITAN MEZA

Ekainaren 25ean izan genuen San

Adrian ermitan meza, aurten Pello

Urriolabeitiak, herriko parrokoak eman

zuen meza, ondoren, Udalak eskeinita-

ko gazta, ardo eta pastelak harrera ona

izan zutelarik. San Adrian aldean jen-

detza ugari bildu zela aipatu behar.

AIZKORRIKO MEZA

Aizkorriko meza aurten abuztuaren 6an

burutu zen. Meza Inazio Arantzadi aba-

deak eman zuen, eta eguraldi txarraren

eraginez, hamar bat herritar bakarrik

eta beste hainbeste kanpotar ere ber-

taratu zirelarik. Ondoren, ohiko hamai-

ketakoa dastatu ahal izan zuten berta-

ratuek.

Pepi Yarza urnietarrak, Aizkorriko

mezetan botariko bertsoa:

Talde zahar xamarra etamendia handia

guretzat hori ez al dalan izugarria

Felix* esaten denoriigo Aizkorrira

pena merezi du etagoian egotea.

*Felix Iñurrategi

Pepi Yarza (Urnieta)

ZEGAMAKO HISTORIA

Azaroaren 24ean Antton Agirre

Sorondo historiagilea izan genuen

Udalak eskaturiko hitzaldi bat ematen.

Hitzaldia Zegamako historiari buruz

izan zen eta oso interesgarria suertatu

zen. Bertaratutako jendeari labur egin

bazitzaion ere, hitzaldiak ordubete

pasatxo iraun zuen. Hitzaldian izan zire-

nek konprobatu ahal izan zuten, kan-

potar batek Zegamari buruz guk baino

mila aldiz gehiago dakiela.

Page 18: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

16

Angeles Azurmendi, 1915eanGoizuetan jaio zen, bere familiakZegamarako bidea 1926an hartu zuen,bere aita Ezpaleoko zentrala martxanjartzera zetorrelako. Gaur egun,Zegama, Donostia eta Abadiano arteanbizi da.

G.- Zegamaren historia jakin nahi-ean, gerra aurreko giroaz zer azaldukozenidake?

E..-Zegaman dakizun bezela Papeleragenuen eta herriko jende gehiena bertanlan egina dagoela ere bai. Papelerakbazuen sindikatu bat, "Sindicato dePapeleros". Garai hartan, bertako langi-leak, diru bat jarriz joaten ginen, urteanbehin eskurtsio bat egiteko,Zegamakoak, Legorretakoak, Tolo-sakoak (Argazkia erakusten duZarauzko eskurtsiokoa). Gerra aurretikZegaman, hiru elkarte zeuden:Batzokia, “Union General de Traba-jadores” Errepublikanoena eta “Sindi-cato de Católicos Obreros Papeleros”.Errepublika ondoren, gerra sortu zene-an langileok jarritako dirua entregatubeharra geneukala esan ziguten botereahartu zuen indarrari eta guk kostatairabazitako diru hau, pentsatu genuenezin zela entregatu. Beraz eskurtsio batmontatu zen Burgosa: Alegikoak,Tolosakoak, Legorretakoak, Zega-makoak... Gerra garaia zen, 1938komaiatzaren 15ean. Burgosa joateko trenespeziala jarri zuten, "Tren especial deTolosa" Burgosarte papelero guztiakeramateko. Bakoitzak preparatutakojanez betetako boltsa handi bana era-man genuen. Bueltakoan Altsasun jeitsiginen gu eta handik Zegamara kamio-netan itzuli ginen. Urkiolan ere izanginen gu Errepublika garaian kamione-tan.

G.-Zenbat urte egin zenituen papele-ran?

ANGELES AZURMENDI MUNDUATE

Nik 47 urte egin nituen papeleran, 13urterekin sartu eta badakizu zenbat ira-bazten genuen? Ba bi pezeta lan egitengenuen egun bakoitzeko. Aste erdianjairen bat bazegoen egunbat gutxiagobai lan egiteko eta bai kobratzeko ere.Gainera 8 ordu ez, eh?

G.-Nolakoa zen Papelera orduan? Zejende zegoen?

Erakutsiko dizut, liburu bat daukat.

Ia 60 bat lagunek egiten genuen lan.

G.-Zer egiten zenuen, ze eginkizunzenuten?

Papel piloak egoten ziren eta papelhoriek selekzionatzen aritzen ginen.Hartu mahaiean eta orriz orri joatenginen, defektuosen bat ikusten bage-nuen, kendu eta horrela. Defektuosoakerregela batetan txintxilika jartzen geni-tuen eta gero horiekin txukun txukunjarri, ebaki eta kuartillak egiten geni-tuen. Defektuosoak mahai batetan jarrieta kontatzen genituen, "Contadoras"bezela ezagutzen gintuzten. Papela edu-kiko banu oraintxe erakutsiko nizukenola kontatzen genuen.

G.-Garai hartan emakumea laneanibiltzea normala ahal zen?

Bai, Zegamako neska oso gutxi joatenziren neskame, denak papeleran ibiltzenginen.

Ni sartu nintzenean, destajoa zegoen.Destajoan ateratzen zena eta kitto, jor-nal fijorik ez. Batzutan, egun guztialanean pasatu eta jornalik gabe etazorretan etxea, hurrengo egunean ira-bazten zenetik kendu behar, miseria.

100 kilo paper mahai gainera jaso eta,banaka banaka begiratzen genuen, 70zentimo 100 kilogatik eta han hojadefektuoso bat bazegoen 20 zentimokomulta zenuen, hiru bilatu ezkero berriz,60 zentimo ziren beraz, 10 zentimo gel-

ditzen zitzaizun, 5 orri hartu ezkeroberriz, hurrengo eguneko pagatik har-tzen zuten. Zorretan, gaur egingo balu-te hori! Ni ez nintzen inoiz zorretanjoan. 13 urterekin sartu nintzen etabadakizu, eskuak ere arinagoak. Gaixoegon ezkero edo, aste eguneko jaietan ezgenuen ezer kobratzen. Gero lehenaipatutako Soziedade hori geneukanpapeleroek.

Errepublikakoek, 1932-33an, egune-ko 5 ptako jornala jarri zuten, kanbiohandia guretzat, hala ere ez geneukangaixotasun segurorik ere, gero gerrako-an 1936tik aurrera, Frankok jaietakojornalak eta Seguridade Soziala ere jarrizigun. Batzuk gauza bat, eta besteakbeste bat .

G.-Norako egiten zenuten papela etazein papel moeta?

Oso fina egiten zen papela, oso famaona zuen Zegamako papelerak, oso urgarbia baitzuen errekak. Madrilerakolan asko egiten zen. Futbol partiduensarrerak egin ahal izateko filigranatuhoriek egiten ziren, asko, batzuk esku-doekin, horiezaz gain honako papermota hauek egiten ziren: “papel debarba”, “Zegama Boon” e.a. basauntzazeraman papera onenetarikoa zen etahau, “papel de boon”ekin egiten zen,badauzkat oraindik hor.

“Papel tela” ere egiten zen, huragarestia izaten zen. Doroteo Altzibergoaeta aritzen ziren horretan; kalandre txikibatean, paper bustia pasatuz egiten zeneta gero harizko bi telen erdian prentsa-tuz, eta harek ematen zion marka.

“Papel prensa” ere egoten zen, hau ereasko egiten zen. Pedidoa, kantidadeaizaten zen.

Agustin Ondarguen bere kamionare-kin Altsasura eta Beasaina ibiltzen zenpapera karreatzen.

"…Oso paper fina egiten zen ZegamakoPapeleran, oso ur garbia baitzuen errekak"

Page 19: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

17

G.-Gizonezko eta emakumezkoenartean jornalean, egoten al zen dife-rentziarik?

Bai, bai. Baino batzutan, nire anaiPepe lotsatu egiten zen zuen jornal txi-kia zela eta; diferentzia, bera makinanibiltzen zela zen eta ni berriz destajoaneta betiere makinan baino gehiago ate-ratzen zen destajoan, gainera ni harenaldean gaztea nintzen.

Pedroren aitak lanean ari zela besoaharrapatu zuen eta harek esan zidan“mantea ebaki ezazue, kutxiloa hortxedut nik poltsikoan eta” baina denboragehiegi egon zen besoa harrapatuta.Donostiara klinikara eraman zutenean,esan omen zien: honek gutxienez 20min. pasatu ditu besoa harrapatuta etaez dago eskubiderik, baino, ahaleginaegin arren, 20 urterekin besoa moztuzien.

G.-Papelerako beste anekdotaren batbaduzu?

Papeleran, Portera txikia geneukan,eta erderaz ez zekien batere eta porteriajoaten zen beti eta erderaz egin beharizaten zuen.

Gerrea etorri zenean, NazionalistenBatzokia eta Karlisten Zirkuloa etaFalangena zeuden Zegaman eta, botereahartu zuen taldeak: "Falange EspañolaTradicionalista y de las J.O.N.S.”, ize-narekin jarri zuen lokal bat. Don AngelJimenez inprentako nagusia zen, VillaSan Joseko Nagusia, etxean obra bategin zuen eta sobratu egin zitzaion koa-dro handi bat eta esan zion porterari:

-Oiga señora portera, lleve esto a laFalange.

Orduan porterak erantzun:

- Falange, y ¿Tradicionalista no?

- Todo es lo mismo!

- Oiga, oiga, señora portera, y ustedqué es?

- Yo, naturalmente, no me ve, unamujer. Oso famosea zen.

- Nagusiarekin zein oroitzapen ditu-zu?

- Guk nahi adina pagatzen ez bazuenere nagusi bezela, ona zen. Harek ezzuen sekula demandarik egiten.

Hoja defektuosoen arazoagatik, pen-tsatu genuen egun batetan protesta-

tzea. Hamaikak aldera Don Eugenioeta direktorea etortzen ziren eta pen-tsatu genuen ordu hori aprobetxatzeaeta beraiekin hitzegitea. Guk oraindikez genekien zer zen huelga bat egiteabaino antzeko zerbait montatugenuen. Lanari utzi, eta baztar baterajoan ginen protesta egin asmoz,hamasei bat neska edo horrela, oke-rrena da, batzuk lanean jarraitu zute-la. Romana Ondargoengoa eta niginen gazteenak, hamabost bat urtegutxi gora behera. Gu antolatu eginginen nork hitzegin behar zuen jaki-naz, etab. Paka Arizkorretak (Toki-Txokokoak) esan zion PepitaGoeneagari berak hitzegin beharkozuela eta era horretara antolatu ginen.Berak segituan esan zuen, bera direk-toreak segituen etxera bidaliko zuelaeta beste guztiak esan genion berabidali ezkero denok joango ginela.

Garai hartan maistra Anastasi zegoenbaina familia izan berria zuen eta ezzen lanean ari.

Ordua heldu zenean, hitzegitekoasmoz abiatu ziren eta galdetu zien:

(Baina, norbaitek, aurrez direktoreajakinaren gainean jarri zuen bere erarakontatuta).

- ¿Que pasa? Galdetu zien direktore-ak.

Pepita hizketan hastearekin batera etaezer esplikatzeko denborarik gabe,zera erantzun zion direktoreak.

- Mire, nosotras...

- Tú a casa!

- Ah, pues nosotras también. (Besteguztiak, hitzegina zuten bezela).

Eta Don Eugeniok:

- No, no , no, todas no.

Eta direktoreak:

- Si, si , si, que se vayan todas.

Etxea joan eta, ene! Jesus, Maria etaJose, huelga egin genuela eta, guk 15urte oraindik eta, etxean bronkahandi bat izan genuen, demandanetxe guztietan.

Etxean beti nagusien beldurra.Hurrengo egunean, Don Eugeniogure aitarekin egon zen eta esan zionhonek :

- Oiga, sus hijas son unas huelguistasverdaderas eh! Se han ido todas, peroqué creen pues, que esperan pues?Que vengan a trabajar mañana!

- No querrán.

- Si, si, si qué vengan a trabajar maña-na. La hija de Agustin también yaviene.

Orduan, etxekoek, bakoitzak berenetxean, gu lanera bidaltzeko moduakegin zituzten, besteak ere bazihoazelaazpimarkatuz.

Hurrengo goizean joan gara, ni nega-rrez, Romana ere joan zen, Agustinenalaba ere joan behar omen zuen.

Anastasia, nahiz eta oraindik laneanhasi gabe egon, han zegoen eta harekzera esan zigun:

- Ba al zatozte? “Haizea burun eta ibilimundun, deabrun modun”.

Gu lotsatuta geunden eta horrezazgain lehenengo direktorearena joanbehar genuela esan zigun.

Zegamako papertegian lanean

Page 20: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

18

- Maestra zeini esaten diezue, enkar-gatuari?

- Bai, bai. Haren partez Justina egonzen, Maixabel kooperatibakoaren amaeta hura falta zenean ni ere bai.Makina bat komeri ezagutu genuenguk han bai.

- Papeleran genbiltzala ere, eta mon-jak Zirkuloan zeudela, eskolara joatenginen laboretan ikastera, josten ikas-tera e.a. Eskolan, Monjetan Zegamankuaderno guztiak debalde izaten geni-tuen guk, papeleratik emanda DonEugeniok, forratzeko papelak, bloketa denak.

Zikuloan, monjak zeuden, behekosolairuan bi gela haundi zeuden, bate-an parbuloak egoten ziren eta besteangainerako guztiak egoten ziren. DonEugenioren 13 umetatik 11 han ibiliziren. Bertan monjek etxea zuten etajardina. Errepublika garaian bertatikJesuitak bidali egin zituzten, eta mon-jak ezin zezaketen irakatsi, ezin zutenirakasle izan eta orduan monja batkaleko jantziekin ibiltzen zen.Ikaragarri ona zen, koja, betaurrekozatar batzukin eta zatarra, baino era-kutsi, oso ondo erakusten zuen, askozekien. Haren izenean zegoen kole-gioa. Zegaman ikastetxe honen beha-rra izan zen, ondo. Gau eskolak eta,bordatzen erakusten zuten eta, esposi-zio bat jartzen zuten. Maria Rosariobatek eta Manuelak, Colladorenemazteak, zenbat gauza polit eginzituzten, joku ederrak egin zituzten!Nik ere gustora egingo nituzke etaaskotan penatu zait ez egin izana,

enbidia ematen zidaten.

Don Eugenio martxoaren 4koa zeneta egun honetan eskolan "Cuentosde Calleja", izeneko liburu txiki batematen ziguten, kakauxak ere ematenzigun etab, hori denoi. Kalean kasoegin ezkero berriz, Don Eugeniodeitu behar izaten zitzaion, hori bai,baina askotan pezeta bat ematenzuen. Hura zegoela aste erdiko jaie-tan, 17:00etan edo etxera joatenuzten zigun, libre. Gauza horietarakooso ona zen, orain, pagatzeko (nagusigehienen moduan) juxtu xamarra,baino bestela ez zen posible hoberik.

- Zein fabrika zegoen bestela?

- Garai hartan Zegaman nahiko fabri-ka zeuden: Aittamarrengo Perra fabri-kea, alkoholerea, Zepilleria, zerrate-gia... Aparte gainera, EzpaleokoZentrala zegoen. Nere aittona, aitteeta nere bi anaiak ere han lan egitenzuten.

- San Bartolome batzutan, ur eskasiazegoen eta ura gastatzen, gastatzen arizen eta orduan papeleran lanean ariziren, San Bartolome 3.enean, zentra-letik deitu zien Papelerara kargakbajatzeko, baino direktorea eta festanzebiltzan eta ez entzunarena eginzuten. Ura bajatzen eta bajatzen arizen, eta orduan gure aitak deitu zuenberriro oso haserretuta eta galdetuzien ia zergatik ez zuten bajatu, etalanean ari zirenak erantzun ziotenberaiek direktoreari esan ziotela bainakasorik ez ziela egin. Gure aita osohaserre jarri eta Azurmendi on batek

Joan ginen direktorearengana eta nikuste dut bera ere errukitu egin genue-la eta honela galdetu zigun:

- Zuek zer pentsatzen zenuten, zernahi zenuten?

- Guk hoja txarrengatik diru gutxi ira-bazten genuen eta...

- Zenbat denbora daramazue fabrikanzuek? Zer uste duzue? Urte bat ba aldaramazue ba?

- Bai, bi urte, hamahiru urterekin hasieta orain hamabost ditugu eta.

- Bai, bai, zuek zer uste duzue? Zuekez daukazue kulparik ez, zuek bidalizaituenak dute kulpa gehiago. Joanzaitezte salara eta isil isilik lana eginezazue. Eta ondo portatu, obeditu, etainork zerbait esan ezkero, ez kasorikegin.

Salan sartu orduko, denak:

- Ba al zatozte? Gu lehengoak gaudeba hemen?

Etxen esan ziguten, bueltatzeko berta-koak ez zigutela ezer esango eta, bainomajoak aditu behar izan genituen!

Hurrengo egunean falta zirenak joanziren. Lehen bezela aurrera segitubehar, ezer kontsegitu gabe!

Baita ere, akordatzen naiz nola saleagarbitzen genuen denon artean etagero zakarrak estraza baten bildu etatxandan txandan nola labera erama-ten genituen. Bestalde egunero, lanabukatzean zer egin genuen adieraztenzuten baleak entregatzen genizkionmaistrari, egun batean niri tokatu zi-tzaidan zakarrak eramatea eta nirideika aritu omen ziren baino ni labe-an nengoenez nik entzun ez, etaorduan Anastasik esan zidan:

- Zu non zinen ba, moskitoak kapa-tzen ala?

Ni lotsatuta. Esan izan nion geroagoAnastasiri hori, honek farre egitenzuen eta berak esaten zidan, baina niez nintzen txarra eh? Ez ez, zu oso onazinen erantzuten nion; izan ere halabaitzen.

Anastasi erretiratu zenean, Angelasartu zen, gizen gizena zen, tolosarrabaino Zegaman papeleran laneanaritu zen maistra bezela. Harek buru-rik bueltatzen ere ez zigun uzten,beharreko hitzik egiten ere ez.

1926 urtea. Elektra Aizkorriren inaugurazioa

Page 21: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

19

zuen bezelako jenioa zuenez, Zentralagelditu eta kaleko argi guztiak joanziren eta orduan izan ziren kontuak.Direktore horrek "kristo koño" esate-ko ohitura zuen eta esan eta esan arituomen zen.

Direktore hori papelarara joan etakontuak hartzen hasi omen zen, zei-nek kendu du argia?

Gure aitari deitu eta kontuak hartzenhasi omen zitzaion, zeinek kendu otezuen argia eta.

Gure aittek erantzun omen zion argiaurik gabe ezin zela eman eta papelera-ri garaian abisatu ziola harek kargakbajatzeko, baino kasurik ez zutenezegin, ea zer egin behar zuen berak,pixa eginda ura aumentatu, hala?

Kristo koño esanez gelditu omen zen.

Hurrengo egunean, ofizinara joatekoabisua izan omen zuen, eta etxeanbeldurrez gelditu omen ziren etxerabidaliko zuten ustetan.

Ofizinara joan omen zen eta galdetuomen zien:

- Zer pasatu da Santiago?

- Nik abisatu nuen zer gertatzen arizen eta urik gabe ezin zuela zentralakfuntzionatu, baino ez zidaten kasorikegin.

Don Eugeniok esan omen zion:

- Bueno, bueno, hori horrelakotxeada eta, obeditu.

- Obeditu?, hurrengoan ere nik hori-xe egingo dut.

G.-Zentralako urak zerikusia alzuten papelerakin?

Zentralaren makina urak erabiltzendu, eta zentrala gelditu ezkero papelera-ko makinak ere gelditu egin behar, par-tea handik ematen zen eta.

G.-Orduan udan arazoak egongoziren?

Bai bai, argiak oso baju egoten ziren.Bazeuden etxe batzuk argi partikularraedukitzen zutenak eta hauei egunezkendu egiten zitzaien.

G.-Minak edo istripu asko izatenahal ziren, eta zein eratakoak izatenziren? Enfermeria ba al zenuten?

Eskuak askotan ebakitzen ziren, pape-lakin, gero gaianera gaiztotu egiten

ziren. Guk eskuak gasta gasta egindaedukitzen genituen eskuak lanean aritu-ta.

G.-Lana egiteaz gain antzerkia ereegiten zenutala jakin dut. Egia al da?

Ah bai, Zirkuloan, Errepublikagaraian, egiten genuen. Oroimen onakditut nik Errepublika garaikoak.Komeri polit askoak egiten genituenguk. Bat akordatzen naiz ni "Neskazahar" obra hura osorik memoriznekien. Ramon Beuntzekoari ikaragarrigustatzen zitzaion, sekulako parreak egi-ten zituen. Esan zien Ramonek, ez daaspaldi, nik badaukat komedia liburuhura. Eta ni erabat harriturik utzi nin-duen, nondik daukazu ba zuk? Ez zienerantzun baina badu. Nik neurea JabierAxarinekoari eman nion eta gehiago ezdut jakin.

G.-Hamabostean behin egiten alzenuten?

Jaiero igoal. Obrak igoal aurreko urte-takoak eta, jende asko joaten zen ikus-tera, bete-bete eginda egoten zen. Etagertatzen zen batzutan plazan musikaegotea, baino hala ere bete-bete egindaegoten zen. Konfiterira joaten nintzenni eta Klaudiori Aseginolazari (betikokonfiteroari) ikaragarri gustatzen zi-tzaion eta beti galdetzen zidan: gaurkomedirik egin behar al duzue? Bai,baino lehen botatakoa izango da eh?,esaten nion, ez zait inporta ondo poli-tak izaten dira, erantzuten zidan.

Petronila Ezpaleokoak ere ze ondo lanegiten zuen. Jose Arconadaren anaiaFlorencio eta biak egiten zituzten

1953ko urtea. -Viana- (Kultur etxea) etxe aurrean

komediak, Seguran ere korroa egindaedukitzen zuten jendea.

G.-Obra horiek nondik ateratzenzenituzten?

Guri, Dionisio Telleriak egiten zigun.Juan Telleriaren anaiak, kojoak.Horretarako haiek pintoak ziren, harkerakusten zigun, artistak ziren haiek.

Berak ateratako komediak ziren.Obra batean Justina Berasategik zeraesaten zuen:"Ni zine hontan sartzenbanaiz ez naiz zertuko zera zertu arte.Ni gure zera sartu zen ezkeroztik egune-ro egunero, errosario santua horrelaxezertzen det: Estreno Saturnino ora pornos, muturrez aurrea, ora por nos, betizerka, ora por nos, trista laburnie, orapor nos, beti zeharka ora por nos..."

G.-Juan Telleria ezagutu al zenuen?

Bai. Hura bohemio bat zen. Errekaribegira egoten zen hura denboratan, jen-deak galdetzen omen zion: Ze Juanitozertan ari haiz? Erreka hotsaren musikaentzuten.

Harek ba la dakizu zer esaten zuen?

Santu baten bustoa ikustean, esanomen zuen: "si, de cintura para arribayo también soy santo, pero de hay paraabajo bastante trabajo." Bueno hura osojatorra zen, bohemioa baino oso jatorra,oso sentzilloa.

Hauek, eta beste milaka kontu konta-tu zizkidan , Angeles Azurmendik bainatokia toki denez urtekari batean, bestebaterako gordeko ditut.

EDURNE ALBIZU

Page 22: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

20

KULTURETXEA

Kultur Etxeko Batzordea hilean behinbiltzen da. Batzordean, Udaletxeko biordezkari, Aitxuri Herri Eskolako iras-kasleen ordezkari bat, GurasoElkarteko ordezkaria, JubilatuenElkartetik, Tobera Musika Eskolatik,Tartalo eta Amezti Mendi ElkarteetatikGazte Herexa Elkartetik, Bideo Gelarenerabiltzaileen arduradunak eta mailahonetan lan egiteko gogoa duten zega-marrek osatzen dute. Batzorde honenhelburua, alde batetik, ZegamakoKultur iharduerak sustatu eta koordi-natzea da, eta bestetik Kultur Etxeaberaren erabilera koordinatzea, guztihau Udalak urtero ematen digun dirula-guntzarekin burutzen delarik

GABON ESKE IRTEERA

Urteroko legez, Gabon eskerakodeialdia egin genuen 1999ko abendua-ren 24rako. Irteera arratsaldeko

14:30etan egiten da, taldea bi zatitanbanatzen delarik, batzuek Goialderaeta besteak Barrenaldera joaten dirabaserriz baserri. Ilunabarrean bi taldeakherrigunean bildurik, Olentzeroa lagun,eskean ibiltzen gara. Zer esanik ez,zegamar guztion partehartzea nahikogenukeela. Bestalde aipatu, hemenlortu zen dirua Asemendi baserrikosendiari eman zitzaiola, lehenagoAltziturri baserria erre zenean beraieieman zitzaiela eta aurtengo eta ondo-rengoekin ere, antolamendu gastueiaurre egin ondoren, horrelako bidera-pen bat emango zaiela. Santa Agedaeskeko diruak ere irteera bera izan ohidu.

GABON ZAHAR GAUA ZEGAMAN.

Kultur Etxetik duela hiruzpalau urte,Urte Zahar gaua Zegaman bertanpasatzeko gonbitea pasa zen, urterourtero jende gehiago geratzen delarikherrian bertan. Haserako urte haietanKultur Etxeak gauari jai itxura emanasmoz, serpentina, matasuegrak etaabar, banatu zituen, ondorengo urte-etan herriko tabernariek ere parte hartuzutelarik beren eskeintzak eginez. Zeresanik ez, 2000tik 2001erako gauaZegaman pasatzeko gonbidapenaluzatzen zaizuela Kultur Etxetik, nahizeta badakigun, dagoeneko kanporakoasmorik ez duela ia inork. Ziur gaudeherriko tabernariek jakingo dutela ber-tan geratzen dena mimatzen.

ORGANU KONTZERTUA

Urtarrilaren 15ean burutu zen organokontzertua San Martin Parrokian.Organu joleak Ana Belen Garcia etaGerardo Rifón izan genituen. Aurtenere, Kultur Etxeak finantzatu du orga-nuaren afinatze lanen erdia. Akordiohau, Kultur Etxean urtero burutzen da,era honetara gure herriko ondarearenzainketan parte hartzen dugularik.

BERTSO JAIALDIA

Kasinoko Bertso Jaialdia urtarrilaren22an burutu zen, bertan SebastianLizaso, Andoni Egaña, Angel MªPeñagarikano, Joxe Agirre, Iñaki Muruaeta Jesus Mª Irazu izan ziren.

Bertso Jaialdiak giro aparta sortuzuen eta datorren urterako ere, jaialdihoni eustearen aldeko jarrera agertuzen, nahiz eta akordio hau urtero berri-tu beharrekoa den.

Kultur Etxeak, hitzarmen baten bidez,Kasino Elkarteari bertso jaialdi hau eko-nomikoki babestu zion, egindakozorren jabe egin zelarik.

BIZKARREZURRARI BURUZ HITZALDIA

Michel Marmier, giza bizkarrezurreanespezialista den sendagilea izangenuen otsailaren 24an Zegaman.Bertan bizkarrezurraren egoerak giza-osasunean zuen eraginaren berri emanzuen.

Gabon eskean Altziber inguruan

Page 23: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

21

IHAUTERIAK

Martxoaren 3an, "ostiral argalean"ospatu genituen Ihauteriak Zegaman;goizez Aitxuri Herri Eskolako haurrekhasera emandako jaiari jarraipena ema-naz. Aurten froga egiteko, Udal arkupe-etan gauzatu zen ihauteri afaria, berta-ra bakoitzak bere afaria eta gogokozuen musika ere eraman zuelarik; afal-ondoren txokolate beroa banatu zi-tzaien bertaratu guztiei.

Ihauteri afarirako udal pilotaleku etaarkupeak frogatu ondoren, partehar-tzaileek adierazi zigutenez, pilotalekuangiro hobea sortzeaz gain, epelago ego-ten dela eta kontutan hartuz, gona-motxa dela egun horretan aukeratzenden mozorrorik erabiliena, datorrenurterako "neskatxa" hauek hobetozaindu beharko ditugu afaria pilotaleku-ra eramanaz.

BERTSOLARI GAZTEEKIN AFARIA

Maiatzaren 20an Kasino Elkarteanbildu ginen bertsozale gazteekin afaldueta bertso saioa entzun asmoz. BertanAmaia Agirre, Xabier Narbarte eta JokinUranga izan genituen bertsotan, giroaparta sortu zelarik. Datorren urtean,bertsozale gazteen afaria AmeztiElkartean egingo da, hiru elkarteetanegiteko erabakia hartu baitzen iaz.

LA SOLUCIÓN DE CUBA. Taldearenemanaldia

Udan, gau giro ederrean zerbait anto-latzekotan genbintzala, aipaturiko talde

honen berri izan genuen eta uztailaren20an Zegamako kioskoan jo zezatentratua egin genuen. Herritar ugari hur-biltzeaz gain, kanpoko herrietatik ereuste baino jende gehiago bertaratuzen. Kontzertu ederra eman zuten.

SAN BARTOLOME JAIAK

Kultur Etxeko Batzordeak, SanBartolometarako 4 ekintza edo egitekoditugu:

a) Pregoiaren antolaketa.

Horretarako, iaz hasitako PregoiIdatziaren II. Lehiaketa antolatugenuen. Aurtengoan ere Ekaitz Goi-koetxea beasaindarrak eraman zuelariksaria.

b) Mozorrotuen Eguna:

Mozorrotuen egunean, abuztuaren23an, urtero bezela giro bikaina izangenuen. Epaimahaia goiz osoan kaleanzehar ibili zen, mozorrotuen jantzi etasortzen zuten giroa neurtzen eta honahemen emaitzak:

Bakarkako saria: Karibera zihoan frai-lea.

Giro gehien sortu zuen taldea:Txantxante taldea.

Jantzi landuena: Txaranga.

Esan, gizonezkoentzako soilik zenikuskizunik ere bazela eta emakumezkoepaimahaikideek ere ezin izan zutelabertan sartu, ondorioz, epairik ere ezineman!

c) Kultur Etxeko erakusketa.

Erakusketa, berez, urte osoan taile-rrean ibilitakoek jarri zuten.

Aurten ere, goi mailako eskulanakizan genituen bertan; jende asko etaaskorentzat, San Bartolometan galduezin daitekeen ikuskizunetariko batdelarik. Zorionak!

d) Belearen entierroa:

Urteroko legez, jaien azken egunekogaueko hamabietan burutu zen.Entierro ondorenak goizalderarte iraunzuen.

SAN MARTINETAN ERAKUSKETA

San Martinetan, tailaketa eta pinturaikastaroan ibilitakoen lanekin jarri zenerakusketa. Zoragarria benetan! MariaLuisa Gorrotxategi eta Jabier Arrietak

ikasle ezin hobeak izan zituztela esanbehar.

IKASTAROAK

2000. urtean Kultur Etxeak 4 ikastaroantolatu ditu:•Eskulanen tailerra: 25 ikasle•Pintura ikastaroa: 14 ikasle•Ehungintza ikastaroa: 7 ikasle•Tailaketa ikastaroa: 15 ikasle

AUTOBUSAK

Urteroko legez, NAFARROA OINEZ,KILOMETROAK ETA HERRI URRA-TSERAKO antolatu genituen, gehiene-tan autobusa beteta joan zelarik.

KULTUR ETXEA HERRITARRON ZER-BITZURA

Dakizuen bezela, Kultur Etxe bertakogelen erabileraren ardura Kultur EtxekoBatzordeak du. Horretarako herrikoelkarteren batek edota herritarren batekbileraren bat egiteko gelaren bat behar-ko balu 943 801351 telefonora deidezake, bertan bilera eguna, ordua etazein gela behar duen zehaztuz.

Gaur egun, Tobera Musika Eskolak,Gazte Herexa Elkarteak, OrkatzAbesbatzak, Parrokiko bilerak, Artzaienarteko bilerak, Kultur Etxean egi tendira. Horiezaz gain, kopropietario edotaetxeetako bilera asko ere Kultur Etxeanegiten dira. Beraz, herritar adiskidea,gelaren bat beharko bazenu bilerarenbat egiteko dei ezazu aurrez aipatutakotelefonora, azken finean, Kultur Etxeazegamarron zerbitzura dagoen etxeabaita, eta era berean Batzordean partehartzeko gonbidatuta zaude.

Bi ahizpatxoak irrifarrez

Olentzero, beti bezela, arpegi onarekin

Page 24: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

22

•Euskara eguna. Ikastetxe osoakparte hartu zuen ekintza honetan. Biegunetan burutu zen eta guraso etaherritarrekin batera Ataun eta Segurakoikasle batzuk etorri ziren emanaldiaikustera.

Zegamako ikasleak gonbidatuak izanziren Segura eta Ataungo antzerki ema-naldietara.

2. HIRUHILABETEAN

•L.H. ko 3. mailakoak Prycan izanziren kontsumo gaiarekin lotuta pro-duktu ezberdinak aztertzen.

•Kasinoak antolatutako marrazki etaipuin lehiaketan parte hartu zuten esko-lako haur guztiek.

•Iazko Gabonetan, PrycakoOlentzero lehiaketan ateratako diruare-kin jai bat antolatu zen eskolan. BertanMartxel magoa, puzgarriak eta hamai-ketakoa izan genuen.

•Kurtso bukaeran irteera hauek egingenituen:

� 2 urtekoak Zeraina goiz pasa.

� H.H. eta L.H. ko 1. eta 2.mailako-ak Zizurkilgo zalditegian ibili eta ondo-ren Txiki Parkera joan ziren.

� L.H.ko 3. eta 4.mailakoak Geta-riako Askizu aterpetxean bi egunekoegonaldia burutu zuten.

� L.H.ko 5.eta 6.mailakoak Zuazakoirlara joan ziren hiru egun pasatzera.

3. HIRUHILABETEAN

•Irailean hasita Igeriketa ikastaroaburutu dute L.H.ko 1., 2., 3.eta 4.mai-lakoek.

•Urrian Kontsumo tailerrak egin zituz-ten Lehen Hezkuntzako ikasle guztiek:janariak, jostailuak eta euroa.

URTEAN ZEHAR EGINDAKO EKIN-TZAK ETA IRTEERAK

1. HIRUHILABETEAN

•Santa Ageda kantu irteera.

Iñauterietan goizez jokuak eta arra-tsaldean kalejira.

•Txontxongilo saioa EnkarniGenuaren “Itsasminez” txontxongilosaioa ikusteko aukera izan zuten H.H.eta L.H.ko 1., 2. eta 3. mailakoek.Ekintza hau aurrera eraman ahal izate-ko Kultur-etxearen babesa izangenuen.

•Iruñara irteera L.H.ko 3., 4., 5. eta 6.mailakoak Planetarioa, Zezen plaza,Parlamentua eta Ciudadela ikusterajoan ziren.

•Planetarioan izan ondoren, 3.maila-ko ikasleak, iluntze batean Murgi zelai-ra joan ziren gai honetaz ikasitakoa ber-tan ikustera.

•Irakurzaletasuna indartzeko, IñakiZubeldia idazlea ikastetxean izangenuen. Ikasle guztiek aurrez, idazlehonen liburu bat landuta zeukaten etagaldera sorta bat prestatuta berakerantzun zezan. Ondoren, bere hainbatbizipen eta kontakizun agertu zuen.

•Ikas-pelota lehiaketa. Kutxak anto-latutako kanpaina barruan, 5. mailako-ek lehiaketa honetan parte hartu zuteninguruko beste ikastetxe batzuekinbatera.

•Zegama ezagutuz. 1. eta 2.mailako-ek irteera batzuk egin zituzten herrikohainbat txoko eta eraikuntza ikusteko:herriko etxe zaharrenak, harmarriak,eliza eta Udaletxeko arkuak, iturriak,parkeak, herriko errekak elkartzen direnlekua,...

3.mailakoek Otzaurtetik hasi etaKortaberriraino Zegamako mugak,baserri, erreka,...ikusteko aukera izanzuten.

URTEA AMAITZERAKO AURREIKUS-TEN DIREN EKINTZAK

•Izotz gaineko irristaketa eta Txillidalekura bisita. L.H.ko 3, 4, 5. eta 6.mai-lakoak.

•Musika emanaldia eskolan Kutxakantolatuta.

•Larrialdi plana.

•Santo Tomasetako txistorra jatea.

•San Nikolas eta Olentzerotakokantu saioak.

•Pryca eta Europistas-eko Olentzerolehiaketa.

•“Liburuen altxorra” kanpaina,Galtzagorri Elkarteak antolatuta. 100liburuz osatutako altxor bat utziko digu-te mailegu modura hilabete batez, gureliburutegian dagoen materiala gehituz.

Altxorra aurkezterakoan, ipuin konta-lariaren partaidetza izango dugu etamateriala jasotzerakoan beste ekintzabat burutuko du haurrekin.

INGURUGIROA AITXURIN

Ingurugiroaren kezka beti izan duguZegamako eskolan eta aspalditik partehartu izan dugu gai honi lotutako ekin-tza ezberdinetan.

Badira 8 bat urte Oria ibaiaren azter-keta egin zela ikasle zaharrenekinIbaialde kanpainaren barruan. Harrez-kero, 1996-97 ikasturtean eskolakoikasle guztiek parte harturik berriro ekingenion erreka aztertzeari: uraren anali-sia, bertako zomorroak, uraren PHa,ibaiaren kanalizazioa, fauna eta flora.Honekin batera errekaren zati bat gar-bitu genuen.

Beste hainbeste urte izango dira ForuAldundiak antolatutako kanpainetan

Aitxuri Herri Eskolako haurrak, Oria Ibaitik ateratako zaborrak erakutsiz

AITXURI HERRI-ESKOLA

Page 25: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

23

parte hartzen hasi ginena, zaborrakmurriztu, berrerabili eta berziklatu filo-sofiarekin bat eginez. 2. eta 3. ziklokoikasleek hartzen dute parte ekintzahauetan: eskolan paperaren berziklake-ta, zaborrak berziklatzeko sailkapenaegiten ikasi, erosketa ekologikoa, berzi-klaleta planta bat bisitatu eta Sasietakozabortegia ikusi.

Gure irteera askok Ingurugiroaz sen-tsibilizatzea dute helburu, hala nola Uliaeta Askizuko egonaldiak, itsasaldekoekosistema ezagutzeko; Urdaibai, ibaieta padurako flora eta fauna behatze-ko.

INGURUGIRO PROIEKTUAK

Goian aipatutako ekintzen garran-tziaz jabeturik sakonago lantzekobeharra sentitu genuen eta 1998-99ikasturtean gure lehenengo IngurugiroProiektua aurkeztu genuen. Orduanikastetxea berri-berria zen eta egokienairuditu zitzaigun eskola eremua eraekologikoan moldatzea. Horretarakoirakasleok CEIDAtik etorritako aholkula-ri batekin ikastaroa egin genuen etahan emandako urratsak jarraituz ikasle-ekin aztertu genituen gure eremuanzeuden premiak eta bi ikasturteetanzehar hori lantzen aritu gara, guraso etaUdaletxearen laguntzarekin. Aurreraeramandako ekintzetako batzuk hauekdira:

•Gimnasio azpiko eta sarrerako pare-tak margotu ipuin klasikoetako pertso-naiekin.

• Aparkaleku aurreko lur saila txukun-du eta bertan eskolaren izena landare-kin osatu.

•Eskola inguruan zuhaitzak landatu.

•Gela guztietan papera berziklatzekoontziak jarri.

•Bizikletak aparkatzeko tresna ipini.

•Patio haundiko bankuak jarri trenbi-deetako oholez.

•Sarreran lorontziak loreekin jarri.

•Erreka garbiketa eta erakusketaosteguneko ferian.

Aurten, 2000-01 ikasturtean, aurrekolanarekin jarraituko dugu eta energiarengaiari heldu diogu. Helburu nagusiaenergiaren kontsumoa murriztea da.Honetarako Ekoauditoria burutukodugu, lehenengo gure kontsumoarendiagnostikoa eginez: energia beharduten tresnak bilatu, gela bakoitzeandauden bonbilak kontatu, tresnabakoitzak duen kontsumoa begiratu,tresnek behar duten energia motaezberdinak kontutan izan, bakoitzakbere etxean eta eskolan kontsumitzendena konparatu, ... Ondoren energiagutxitzeko egin ditzakegun aldaketakdenen artean pentsatu, eztabaidatu etaerabaki. Bukatzeko hartutako eraba-kiak aurrera eraman eta ikasturte bu-kaeran murrizketarik izan den frogatu.

Hurrengo urteetan ere Ingurugiro gai-arekin jarraitzeko asmoa dugu eta aur-ten energia hartu dugun moduan bestegai batzuk hartuko ditugu aztertzeko.Horrela landuta, gure ikastetxeko Cu-rriculumean Ingurugiroa zehar lerro ga-rrantzitsu bezala ziurtatuta geratzen da.

ZEGAMAKOEHIZTARIENELKARTEA

Txakurra, ehiztarien ezinbesteko laguna

Aitxuri Herri Eskolako haurrak, kostaldea ezagutuz

BELEA ELKARTEA

Zegamako 2000. urteko ehizdenboraldia ona izan dela esandezakegu. Herriko ehiz postuenzozketara jende asko gerturatubada ere aurtengo udazkenean,iaztik zerbait jaitsi egin dela esanbehar. Zozketak aurten Otzaurtenegin dira.

Partzoneriko postuetan, aurtennahiko suerte kaxkarra izan duZegamak, puesto txarrak suertatuzitzaizkiolako orohar:

Parajea Postua Parajea Postua

•LARREBIL 6 •LISIBALEKU 2

•ARATZ 8 •GARAGARTZA 1

•ARATZ 2 •LEOTARAN 1

•ULTZAMA 5 •LEOTARAN 7

•ULTZAMA 1 •SANT O SPIRITU 3

•ULTZAMA 11 •ITURGAIN 4

Bestalde, hona hemenPartzuergoan egindako enkantepublikoan diru gehien egin dutenpostuen zerrenda:

Parajea Postua Enkantea

APOTA 10 1.753.000 pzta

APOTA 12 1.177.700 pzta

AGIÑARAN 0 1.027.200 pzta

AGIÑARAN 4 951.300 pzta

LARREBIL 7 950.000 pzta

APOTA 8 900.000 pzta

Page 26: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

24

Jakina denez, TOBERA MusikaEskolak hiru herrietan jorratzen du bereekimena: Zegaman, Seguran etaZerainen hain zuzen. Egia esan, azpi-marratzekoa da herrien arteko elkarlanhau, azken batean horrelako proiektueiere elkarlanak ematen baitie indarra etasostengua. Ondorengo lerroetanTOBERA Musika Eskolak 2000. urteanZegaman aurrera ematen dituen ekin-tza nagusiak azaltzen dira, jende aurre-koak gehienbat, egunerokoak eregarrantzi haundia edo haundiena baldinbadu ere. Beraz, ikasleek, irakasleeketa gurasoek egiten duten lan ixila etaeskerga hemendik kanpo gelditzen denarren, aipatu gabe ezin utzi dezakegu,berau baita urtean zehar egiten direnekintza guztien oinarri eta iturburu.Eskerrikasko bada, eta eutsi goiari!

ERREGEEN KABALGATA

2000ko urtarrilaren 5ean, urterokoetorrerari jarraituz, eta Zegamara bere-ziki 1997tik aurrera egiten duten bisitaberrituz, Orienteko hiru erregeak izangenituen herrian. Aizkorri ondoko mal-detatik behera azaldu ziren, SanAdriango kobazulotik barna, eta txistu,danbor eta tronpeta musiken arteaneman genien harrera Zegaman, antor-txeroak inguraturik, Meltxor, Gaspar,Baltasar eta beraien laguntzaileei.Beraien zaldiak herriko plazan utziondoren, elizan izan genuen beraiekagurtzeko aukera, gure kantuen, instru-mentu musiken eta muxu nahiz besar-kaden artean. Han bildutako haurrok,ume nahiz heldu (horrelakoetan denoiateratzen baitzaigu izkutuan dugun etamagiaren ilusioan sinisten duen haurra),urduri bezain pozik txalotu genituenberriro ere Olaberri aldera abiatu zirene-an, eta datorren urterarte agurtu, gauhorretan gure etxeetan maitasunezkohainbat opari izango genituen ametsaketa gogoak pil-pilean genituelarik!

SAN SEBASTIAN EGUNEKO DANBO-RRADA

Urtarrilaren 19an, San Sebastian bez-pera egunean, kalez-kale ibili ginenDonostiako danborrada doinuz, dan-borra joz. Kantuak dion bezala: kalerik,kale, danborra joaz, umore ona bana-tzen hor dihoaz! Asmo hori gure gogo-an TOBERA Musika Eskolako gazte-txoenak dandarran-dandarran korritugenituen herriko bazterrak, aurrekoegunetan landutako doinuak eta jo-moldeak jendeari erakutsiz.

ENTZUNALDIAK-KONTZERTUAK

Urtean zehar eginiko lana erakusteaeta plazaratzea beharrezkoa da, bana-kako saiakera eta saioetatik bakarrik ezbaita pizten musikak hain berea duenkomunikazioa eta adierazpenerakoindarra. Gainera, guraso, familiakonahiz lagunen aurrean jotzeak, nerbio-ak pizten dituen arren, ikasten jarraitze-ko gogoak ere berrindartzen eta bero-tzen ditu. Arrazoi horiek direla medio,aurtengoan ere TOBERA MusikaEskolako ikasleen entzunaldiak etakontzertuak antolatu ditugu herrian.Hurrenez hurren, ondoren aipatzenditugu egindakoak:

•2000ko martxoaren 14ean, astear-tea, 5etan, Kultur Etxean, Pianoko ikas-leen entzunaldia. Bertan hamasei ikas-leek eman zituzten beraien lanak eta,oso modu txukunean, bildutakoekeskeini zizkien txaloei erreparatuz gero.

•2000ko apirilaren 5ean, asteazkena,arratsaldeko 6etan, eta Zegamako eli-zan, Akordeoiko ikasleen entzunaldiaizan zen. Guztira, 22 ikasleen parte

hartzea izan zen, eta banaka nahizbinaka eta hirunaka ere aritu ziren,mota guztietako lanak eskainiz.Benetan lan bikaina burutzen ari direlaikusi ahal izan genuen.

•2000ko apirilaren 11n, KulturEtxean, trikitixa eta pandero entzunal-dia. Biribilketak, fandangoak, arin-ari-nak, kalejirak eta kantu ezagunakeskaini zituzten hogei ikasleek, trikitixa,pandero eta kantuaren bidez.Dantzarako gogoa piztu ziguten bai,eta edozein erromeria ere animatzekogai direla erakutsi. Hura aidea, hura,ematen ziotena!

•Iparragirre urretxuarra izan zen2000ko maiatzaren 31n, asteazkena,arratsaldeko 6etan, eta ZegamakoKultur Etxean, egin zen entzunaldiarenardatz eta protagonista. TOBERAMusika Eskolako Hizkuntza Musikalekonahiz instrumentuetako zenbait ikaslekXIX. mendeko kantuegile honek egin-dako eta honezkeroz herrikoi bihurtudiren zenbait abesti gogoratu zizkigu-ten, euskal kantuen edertasuna gozatuahal izan genuelarik.

•2000ko ekainaren 17an, larunbata,eguerdiko 12etan txistuko eta dantzakoikasleen erakustaldia egin zen herrikoplazan. Eguraldia lagun, eta Beasaingodantzariak ere etorri zirelarik oso saioalaia osatu zuten. Era berean, arratsal-deko 5etan, egin zen Zegamako elizanTOBERA Musika Eskolako Ikasturteamaierako kontzertua. Izan zen bai zerentzun, ikusi eta txalotu! Urtean zeharburututako lan bikaina doinu eta errit-mo ezin ederragoz hari dotorez josizuten bertan parte hartutako ikasleek.

Tobera Musika Eskolako dantzariak

Page 27: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

25

Honelakoetan ikusten da merezi duelaTOBERA bezalako proiektu batek ema-ten dituen buruhaustekin eta lanekinjarraitzeak, gure haurrek eta gaztetxoekegiten duten musika eta entzulearekikolortzen duten adierazpena harritzekoabaita!

•Ikasturteko entzunaldieei amaieraemanez, 2000ko ekainaren 22an,Txistu Entzunaldia egin zen. Aipatzekoada bertan Zegamako ikasleak etaLegazpikoak ere izan zirela, zegama-rrak Legazpian ere aritu ondoren etabenetako maila polita erakutsi zuteladenek.

•Oraintsu ere, azaroaren 25ean,larunbata, arratsaldeko 5etan etaZegamako elizan Santa Zeziliaren ome-nezko kontzertua burutu zuten, OrkatzTxiki eta Orkatz abesbatzekin batera,TOBERA Musika Eskolako zenbaitikasleek.

HERRIKO JAI EGUNAK ETA OSPAKI-ZUNAK

Ez genuke aipatu gabe utzi nahi,TOBERA Musika Eskolako ikasleek etapartaideek herriko zenbait festa etaospakizunetan, nahiz kantu eske ohitu-retan izaten duten zeregin izkutu bezaingarrantzitsua. Hain zuzen ere, trikitixa-ko nahiz txistuko ikasleek, berezikiazpimarratu behar hemen TxistuTaldea, urtean zehar ospatzen diren jaiegunetan edo ospaketa nagusietan iza-ten duten partaidetza txalogarria da,hor egoten baitira bere musika lagun-tzaz goizeko dianak taxutzen, eguerdi-

ko kale giroa alaitzen, arratsaldekoerraldoi eta buruhaundien kalejirakmusikatzen… eta hau guztia, musikariherrikoi sentitzen direlako. Denok nor-maltzat hartzen dugun arren, txaloberezi bat eskaini nahi diegu TOBERAMusika Eskolatik urtean zehar egitenduten lan ordainezinengatik. Denakaipatu ezin badaitezke ere ondorenzerrendatzen ditugu gehientxoenak(Erregeen kabalgata, Santa Ageda bez-pera, inauteriak, Olaberriko jaiak,Arantzazuko erromesaldia, Lehen jaun-artzeak, Adinekoen eguna, SanBartolomeak, Kantu Festa, San Martineguna, Olentzero irteera…) Bada bai,gogoan hartzeko modukoa, alajaina!

Gainera, bada aurten aipagarria denbeste kontu bat. Dakizuenez, TxistuTaldea urtean zehar herritik kanpo ereibiltzen da beste zenbait herrietako txis-tu alarde edo emankizunetan partehartzen, besteak beste aurtengoan

(Urretxu-Zumarraga, Beasain,Donostia,Oñati…) Aurtengoan gainera Katalui-nan, La Seu d’Urgell-en izan da gonbi-datua, bertan ospatzen den GaztaLehiaketan eta Erakusketa Nagusianjotzeko. Urtekari honen beste atal bate-an horren berri jasotzen denez, ez dugugehiago luzatuko hemen aipamen hori,baina bai esateko dugula ongi ezagutu-ta geratu zela paraje haietan txistueneta danborren hotsa. Txistulariak zen-bait argazki, bideo eta txaloen hartzaileizan ziren sinesgaitza da!

Beno besterik ez, datorrena ere hainurte oparoa izango den esperantzan,eta gure jarduna laguntzen duten herri-ko erakunde, talde nahiz pertsona ororigure eskerrak emanez bukatzen duguartikulu hau, ez lehenago musika gus-toko duzuen adin guztietako herritarreigure gonbitea luzatu gabe: zatozte TO-BERAra gurekin batera musika egitera!

Asintxio Arana

Tobera Musika dantzariak aurreskua dantzatzen

Olaberri Elkartearen esku egon izan da SantaKruz jaien egitarau antolatu eta festak aurreraeramatea, baina 2000. urtean Santa Kruz jairik ezdugu izan, Asintxio Arana, antolatzaileetako bat,apirilaren 22an, bapatean hil zitzaigulako. EsanAsintxiok antolaketa lan hauetan hamar urte ingu-ru burutu zituela, eta bere heriotzaren ondoren,festak bertan behera uztea erabaki zela.Eskerrikasko Asintxio Olaberri auzoari eskeini dio-zunagatik!

Bestalde, ohi bezela San Bartolome JaietanToka Txapelketa antolatu zuen Elkarteak, bertakoirabazlea, Iñurrategi Jna. izan zen eta lehen herri-tarra Sebastian Alzelai Jna.

OLABERRI ELKARTEA

Page 28: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

26

ZEGAMAKO ORKATZ ABESBATZAELKARTEA - 2000. URTEA

2000 urtearen laburpena egitekogaraia iritsi zaigu dagoenekoz. Ezbairikgabe urte mardula eta aberatsa gertatuda gure elkartearentzat eta berau osa-tzen duten bi taldeentzat, ORKATZTXIKI eta ORKATZ abesbatzentzat.Segidako lerro hauetan horren guztia-ren agerbidea doakizue, urtea eratzenduten hilabeteen eguneroko ibilbidearijarraituz.

URTARRILA - APIRILA

Gabonetako jaien ondoren, eta urteberriari harrera ezin hobea egin ondo-ren (hasiera eder bat eman behar diogukanta eta dantzari urte berriari, bai!Zegamako urte zaharretako kantuakdionari kasu eginez) lehen hilabetehauetan prestaketa lanak izan dutegarrantzi haundiena. Urtarrilaren 8anospatu genuen elkarteko BatzarOrokorra, gure helburuak eta ihardueranagusiak bertan erabakiz.

Orkatz Txiki abesbatzak igaz jasozuen partaidetzaren berrikuntza zelaeta beharrezkoa zen lan bikaina egin dulehen lauhilabete honetan, berezikiSegurako Aldundiaren aterpetxeanmartxoaren 11n burututako lan eguntrinkoan, Jaione Eskudero zuzendarizarauztarraren laguntzaz. Emankizuneidagokionez, Urteberri egunez, urtarrilak1, eta Ostegun Santuz, apirilaren 20an,parrokiako meza nagusietan partehartu zuen.

Orkatz abesbatza ere, aurtengoanlehen aldiz gauzatu behar zituen lehia-

ketetako parte hartzeak prestatzen hasizen. Aipatzekoa da, ahots teknika saio-ak burutzen hasi ginela hamabosteroIzaskun Arruabarrena irakasle errente-riarraren eskutik. Bi emanaldi nagusiegin ditugu sasoi honetan: bata, mar-txoaren 25ean Trintxerpen bertakoPasai abesbatzarekin batera eta bes-tea, apirilaren 16an, Ordizian Santa Anaabesbatzak gonbidatuta MusikaSakroko edo Erlijiosoko kontzertua. Eraberean, Zegaman Ostiral eta LarunbatSantuko elizkizunetan parte hartudugu, apirilaren 21ean eta 22an.

MAIATZA - ABUZTUA

Garaialdi hau izan da urteko mami-tsuena, jende aurreko emankizuneierreparatuz gero behintzat. Orkatz Txikigure haur eta gaztetxoen abesbatzakmaiatzaren 6an Etxarri Aranatzenemandako kontzertua oso polita etaarrakastatsua izan zen, abeslariak kan-tatuz gain musika tresna ezberdinak jozazaldutako lanek bildutako entzulegozabalaren txalo beroak piztu zituztela-rik. Gainera maiatzaren 27an Zegaman,IV. HAUR ABESBATZEN JAIALDIAospatu zuten, bertara GasteizkoOlabide ikastolako Haur abesbatzagonbidatuz. Honen ordainetan, ekaina-ren 4an Gasteizen izan ziren gure abes-lari gaztetxoak kontzertu bat eskainiz.Ekainaren 18an, Zegaman LehenJaunartzeen ospaketan parte hartuzuten parrokian eta, denboraldiaribukaera emanez, uztailaren 2, 3 eta4ean Zarautzen burutu zuten egonaldibat, bertako Zarautz Txiki abesbatzare-kin lan eginez eta azken egunean, igan-dez ekainak 4, elkarrekin kontzertu bateskainiz. Bigarren lauhilabete bete-betea izan dela ezin uka!

Orkatz abesbatzak ere, hilabetehauetan heldu zion aurtengoan erronkanagusi izan diren emankizun bereziei:Arrigorriagako eta San Vicente de la

Barquerako abesbatzen lehiaketeei,hain juxtu. Honetarako lehenikZegaman aurkezpen kontzertu bat eginzuen etxekoentzat maiatzaren 12an.Kontzertu honetan azaldu genuenestreinekoz aurten egin dugun gurejantzia. Ez pentsa, hainbeste urteetanzorioneko “uniformeari” buelta eta buel-ta eman ondoren badirudi itxoiteakmerezi zuela, jaso ditugun aldeko iri-tziak lekuko. Hau ere 2000 efektoariegotzi beharko diogu!

Maiatzaren 20an izan ginenArrigorriagako (Bizkaia) II. abesbatzenlehiaketan. Lehiaketa hau maiatzekolau larunbatetan ospatzen da eta horiizan zen guri zegokiguna. Lehen aldiaizan da Orkatz abesbatza lehiaketabatera aurkeztu dena eta, egia esan,esperientzia ona bezala jotzen dugu.Azken sailkapenean, laugarren postualortu genuen gure sailean parte hartuta-ko zortzi koruetatik eta antolatzaileenaipamen eta zorion berezia jaso geni-tuen. Aipatzekoak dira, historian geraditezen, Arrigorriagako bidean autobu-sean entzun genuen bi korukideekaurrez egindako grabaketa, zenbaitherritarren animoak biltzen zituena, etabueltakoan Berrizen egin genuen afaria,Arrigorriagan emandako luntxa eskaxaizango zen ustean prestatua eta ezindominaturik ibili ginena. Umoreak izanzuen bai zerikusirik egun honetan, ner-bioak ahazterakoan!

Bestalde, uztailaren 8, 9 eta 10eanSan Vicente de la Barqueran (Canta-bria) izan ginen, bertako abesbatzalehiaketan. Izena emandako berrogeitaldeetatik aukeratutako zortzien arteanizan ginen hasteko eta hori guretzatpozgarria gertatu zen. Uztailaren 9anabesten genuen eta hurrengo egunera-ko azken saiorako zortzi koruetatik hirusailkatzen ziren. Jendetza izugarriazegoen entzule bezala eta gure lanakongi plazaratzen saiatu ginen, nahiz eta

ZEGAMAKOORKATZABESBATZA

Orkatz Txiki Abesbatza saio batean

Page 29: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

27

esan behar den momentuko egoerakzertxobait kokildu gintuela. Hemen erelaugarren gertatu ginen, puntuaketaren%77arekin eta hirugarrenetik oso gertu.Momentuan pena eman zigun, bainahurrengo egunean Llanes inguruan jogenuen bisitaldian eta egin genuenkantaldian gozatu genuen bai bezpera-ko disgustutxoa!

Lehiaketetako esperientzia hau, oro-korrean oso aberatsa bezala jotzendugu, lan erritmoa eta era bizkortzekobaliokoa izan baitugu, eta hori baitahasieratik bilatzen genuena. Gainera,egindako prestaketa aurrera ere balio-koa da eta, azkenik, lortutako emaitzakere onak baitira, guretako norbaitekzion bezala, bi laugarren postu horieta-tik eta izandako puntuaketetatik “nota-bleko” koru bat garela esan daiteke eta.Sasoi honi bukaera emanez, uztailaren16ean Adinekoen Egunean eta abuz-tuaren 24ean San Bartolome egunekomeza nagusietan parte hartu genuenZegamako parrokian.

IRAILA - ABENDUA

Oporren ondoren berriro ere azkarheldu behar izan genion lanari. Irailaren10ean Orkatzek Zeraingo AdinekoenEgunean meza nagusian parte hartuzuen eta ondoren kontzertu bat eskaini.Gainera irailaren 22, 23 eta 24eanOrkatz Txiki eta Orkatz abesbatzakEzpeletan (Lapurdi) izan ginen, astebu-ru osoan gure artean eta han ditugunEzpela abesbatzeko lagunekin bizipenederrak mamituz, Ezpeletako herria etainguruak ezagutzen. Ezpela gaztekoruak hamar urte betetzen zituela etaeginiko kontzertu berezian gonbidatuakizan ginen irailaren 23an, hurrengo egu-nean ere igandeko meza nagusianabestuz. Oso eskertza biziak eta zorion

beroak jaso genituen eta harremanhonekin jarraitzeko asmo berriak hartu-ta bueltatu ginen.

Ezpeletakoa ahazteko denborarikgabe, irailaren 30ean Zegaman VII.KANTU FESTA izan genuen, benetanegun polita, kalejira, jokuak, buruhaun-diak eta kantu afaria, urtez urte gerozeta gehiago zabaltzen dihoan herrikofesta.

Urriaren21ean,Zegaman TrintxerpekoIlunbe gaztea eta Pasai abesbatzekinbatera kontzertu bat egin genuen.Kontzertu hau berezi xamarra ere izanzen, bertan urte t’erdiz Orkatzekozuzendari izan den Juan Andueza her-naniarrari agurra eman baikenion.Azarotik aurrera berriz Miguel Ceberiotolosarra dugu Orkatz abesbatzarenzuzendari berria. Denboraldi jakinetara-ko zuzendari ezberdinekin lan egitearenasmo hau gauzatzen ari garen modua-rekin gustora gaude, koruari kemenberriak eta aberastasuna ekartzen diz-kiola ziurtatu dugu eta.

Azaroaren 25ean, Zegaman izandakoSanta Zeziliaren omenezko kontzertuanere parte hartu dugu Orkatz Txiki etaOrkatz abesbatzek. Abendua ere bete-betea etorri zaigu, batez ere OrkatzTxiki abesbatzari. Abenduaren 16eanGoierriko herri batean Gabon kontzer-tua eskainiko dute eta abenduaren30erako Gipuzkoako AbesbatzenFederaziotik gonbidatu dituzteDonostiako Victoria Eugenian ospatukoden GABON KANTUZ TXIKI jaialdira.Beste behin ere, egindako lanak frui-tuak ekartzen dituela ikusten da hone-kin, Leire Lozano zuzendariak etaOrkatz Txikiko abeslariek saiakerabikaina egin baitute aurtengoan,beraien kantaera izugarri edertuz etaaberastuz.

Gainera, Eguberri egunez, abendua-ren 25ean, Orkatz abesbatzak parro-kiako meza nagusian abestuko du,urteroko ohitura betez. Bestalde, gabo-netako garaialdian Olentzero egunekokantu eskean jasotako diruarekin berta-ko bakoitzarentzat opari bat emanez,Orkatz Txikikoek Segurako ZaharrenEgoitzera, 1982tik egin izan dugunbezala, eta Orkatz abesbatzekoekBeasaingora, 1990tik aurrera ohi dugu-nez, bisitaldiak egingo ditugu, gurekantuen bitartez bertako adinekoeipoztasun irri bat maitasunez eskeintze-ko asmoz.

Beno, urtea joan zaigu eta datorrena-ren ataritan urtarrilaren 6an egingodugun XVI. EGUBERRI JAIALDIA pres-tatuta dago honezkeroz, egutegiak halaezarri baitigu oraingoan. Baina hau2001eko urtekarirako utziko dugu,ezta!

Gazte Herexa Elkarteak aurten erezenbait ekintza antolatu ditu urteanzehar, hala nola: martxoaren 3an,Ihauteri-Eguna ospatuz, Gazte-Herexak haurrentzako jolasak antola-tu zituen herriko plazan, bertan aulki-jokua, globo-dantza, sagar-jokua...eginez.

Bertsolari gazteei lekutxo bat egi-nez, apirilaren 28an bertso-afari batantolatu genuen herriko polikirolde-gian, bertan izan zirelarik IkerZubeldia, Ekaitz Goikoetxea, AitzAierbe, Iban Urdangarin eta Oier ber-tsolari gazteak.

Urriaren 12an ipui eder batzuk en-tzuteko aukera izan genuen, ipui kon-talari gisa Pello Añorga aritu zelarik.Honek, gazteei zuzendutako ipuiakkontatu zituen eta saio interesgarriaizan zen berau.

Urtea ondo bukatu asmoz, aben-duan beste ekintza bat egitekotangara, hau gabon egunetan egingodugularik.

Amaitzeko aipatu, urtean zeharburuturiko ekintzen eta taldeko fun-tzionamenduaren balorazio bat egite-ko asmoz Batzar Orokorrean bildukogarela eta bide batez, 2001.urteanegingo diren ekintzen PlangintzaOrokor bat egituratuko dugu. Berazgazte, anima zaitez!

GAZTE HEREXAELKARTEA

Orkatz eta Orkatz Txiki Abesbatzak Ezpeletan

Page 30: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

28

-Hirugarren mundua ezagutzen- erakusketa

Elizako teilatua berritua

�PARROKIKO TEILATUA BERRITZEA:

1999ko abenduan hasi ziren parroki-ko teilatua berritzen. Egin dena: teilazaharra dena kendu, pipiak jotako latakendu eta berria jarri, ondo zegoenautzita, teilapean onduline jarri eta gaine-tik teila berria ondo josita jarri. Obrakotsailean bukatu ziren. Obrak eginbitartean denetariko eguraldia egin du:haize zakarra eta beldurgarria, euria etatarteka eguraldi onak ere bai. Obrarenkostoa 14.440.152 pezetakoa izan da.Gastu hauei erantzuteko parrokiak era-kundeen laguntza izan du:

• Diputazioak: 9.800.000 pta

• Gotzaitegiak: 2.000.000 pta

• Udaletxeak: 420.000 pta (210.000pta iaz eta beste 210.000 pta aurten)

• Beste guztia, 2.220.152 pta, herri-tarrek ordaindu dute. Mila esker!

�SENDOTZAK:

Otsailaren 27an, 19-20 urteko 12neska-mutilek sendotzako sakramen-tua hartu zuten. Ospaketa ImanolAldaregiak zuzendu zuen eta11,30etan egin zen, ohizko ordua bainoorduerdi lehenago, igande horretan,arratsaldean, Juan Mari UriarteDonostiako gotzai berriaren sarreraospatzen zelako Donostiako ArtzaiOnaren katedralean.

�2000: JUBILEU URTE SANTUA:

Kristauontzat 2000. urte hau bereziaizan da. Jainkoaren Semea duela 2000urte gizon egin zeneko gertaera histori-koa gogoratu eta ospatu dugu. Hiruhelburu izan ditu Urte Santuko Jubileuospaketak:

• Jesukristogatik Jainkoa goratu etaBerari eskerrak ematea.

• Jesukristorenganako gure fedeasendotu eta Jainkoarekin benetan adis-kidetzea.

• Gure artean adiskidetuago bizitze-ko eta gizarte-solidaritza eta senideta-sun handiagoa lortzeko ahaleginak egi-tea. Jubileu Urte Santuaren barruanElizbarrutiak Misio-ekintza bat antolatudu slogan honekin: JESUKRISTORE-KIN HOBETO. Esan beharrik ez dagoZegamako parrokian ere Urte Santuhau ahalegin berezi batekin ospatudugula. Horren lekuko martxoaren 20-24 bitartean izan genituen hitzaldiak.Hauek Iñaki Beristainek emanak. Eta

beste aldetik, garizumako misioaribukaera emateko, apirilaren 15ean,Elizbarruti osoak Arantzazura egingenuen ibilaldia. Bertan 10.000 per-tsonak parte hartu zuten. Zegamatikautobus bat joan zen. Urte Santuari2001eko urtarrilaren 6ko ospaketa-rekin emango zaio bukaera.

� “HIRUGARREN MUNDUA EZA-GUTZEN” ERAKUSKETA:

Erakusketa apirilaren 2tik 8ra bitar-tean egin zen, frontoi gaineko areto-an. Erakusketaren helburua besteherrialde eta jende batzuetara hur-biltzea izan zen.

Haurrei zuzendua, batez ere.Haurrak gozatu zuten bereziki.Eskolatik taldeka etorri ziren bereandereño-maixuekin. Baina ez zirenhaurrak bakarrik izan erakusketare-kin gozatu zutenek. Pertsona nagu-siok ere bai. Baina haurrak izan ziren“hirugarren mundua ezagutzen”abenturan protagonistak sentitu zire-nak: beste lurralde batzuetako jana-riak ikusi eta probatuz: piña, man-goa, kakaoa, platano beltza...; besteherrialde batzuetako jantziekin jan-tziz: pontxoarekin...; musika tresnakerabili eta joz; zubi estu eta arrisku-tsuetatik pasatuaz; etab.

Erakusketa barruan hitzaldi bat ereizan zen. Gaia: “bidezko merkatari-tza”.

�LEHENENGO JAUNARTZEAKPARROKIAN:

Azken urteetako ohiturari jarraituz,Trinidade egunean, ekainaren 18an,7 neska-mutilen Lehenengo Jaun-artzea ospatu genuen Parrokian. Zeresanik ez ospaketa poz eta elkartegiroan egin genuela.

ZEGAMAKOPARROKIA: ZENBAITGERTAKIZUN ETAEKINTZA

Page 31: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

29

� OLITEKO UDALEKUA:

Aurten ere Zerain, Mutiloa, Seguraeta Zegaman parrokiek antolatutaOlitera joan gara. Bederatzigarren urteada hau joan garela. Seguratik: 7;Zeraindik: 5; Mutiloatik: 1; Zegamatik:36. Guztira: 49 haur. Hauekin baterasukaldariak eta begiraleak. Aurtengohau izan da azken urtea, zeren etaorain arte “Udaleku-etxea” izan dena“Afrika-etxea” bihurtu da. Bederatzi

urte hauetako lana sukaldari eta begira-le askori esker izan da. Guztiei milaesker!

� BATAIOAK:

8 haurtxok hartu dute bataioa parro-kian. Hauek dira: Jone OyarbideArcelus, Itxaso Berasategi Albisu, ElorriRivas Larrea, Garazi Telleria Etxeberrria,Laida Arrondo Acha, Ruben IbarburuRejas, Oihane Telleria Ezama, UnaiBerasategi Asurmendi.

� EZKONTZAK:

Zegamako Parrokian ezkontzakosakramentua ospatu dutenek, berriz,hauek: Juan Luis Finistrosa Rodriguezeta Maria Pilar Azurmendi Rivero; DavidFernandez Masso eta Maider AgirreGurrutxaga; Angel Segurola Alonso etaMari Carmen Collado Artano; MigelZubia Etxezarreta eta Josebe IzagirreBerasategi.

AITZGORRI FUTBOL TALDEAKADETEEN MAILA - 1999/2000DENBORALDIA

Aitzgorri F.K. taldeak gogoan du joanden denboraldia 1999-2000 oso des-berdina izan zela kadete eta haurrenmailakoentzat.

Kadeteetatik hasita, esan taldeakdenboraldia indar-gutxituta hasi zuelaohikoak ziren jokalari batzuk falta zirela-ko, ondorioz emaitzak ere ez ziren osoonak izan hasera honetan; hala etaguztiz ere jokalari eta ekipo teknikoarenesfortzuari esker egoera hobetzea lortuzen, nahiz eta ez zen izan nahikoabeherapen fasea jokatu beharrik gabegeratzeko. Honek denboraldi osoanjasan zuten tentsioa luzarazi zuelarik.Jokalariek gogo biziz eta tinko arituziren mailari eutsi nahian baina irabazibeharrekoa zen azken partidua nerbio-en ondorioz, galdu egin zen.

Besterik gabe erakutsi duten kirolta-suna eta egindako esfortzuaren aurre-an gure eskerrona adierazi. Datorrendenboraldia hobea izango da.

HAURREN MAILA - 1999/2000DENBORALDIA

Aurreko denboraldian, HaurrenMailako taldeak Ohorezko Mailara igo-tzea lortu zuen, bere entrenadoreaJavier Eizmendi izanik.

Denboraldia 2 fasetan izan zen: 1.fasean bere taldeko txapela lortu zuentaldeak eta 2.enean Gipuzkoako taldeonenekin burrukatu eta gero OhorezkoMailara igotzea lortu zuen. Aurtenberaz, gure haurrak Gipuzkoako gore-netako taldeekin ari dira: (Erreala, RealUnion, Eibar, Antiguoko, e.a.)

Aipagarria da entrenadoreek, lagun-tzaileek eta gurasoek egiten duten lana.

Horri esker gure herriko futbol taldeaonenetakoen artean mantentzea lor-tzen dugu, halaber, azkeneko urtehonetan 3 gazte pasa dira Errealeanjolastera.

Denboraldia bukatzeko UNICEF CUPTxapelketan aritu zen. HorretarakoItaliako Riminira joan ziren eta bertan 5.postua lortu zuten.

Bukatzeko, gure taldeak Internetekoleku bat estreinatu du:

http://usuarios.tripod.es/aitzgorri

bertan gure talde eta haurren berriaurkitzeaz gain lotura interesgarriak,futboleko ikasgai teorikoak eta gauzagehiago ere badituzu.

Ohorezko infantilen taldea

Kadeten taldea

Page 32: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

30

GURASO ELKARTEA

Zegamako Aitxuri Herri Eskolako hau-rren Guraso Elkartetik 2000. urteanekintza desberdinak antolatzen saiatugara, ohiko gestio lanez gain.

HITZALDIAK

• 2000ko urtarrilaren 13an,“ Droga-menpekotasunaren prebentzioa LehenHezkuntzan” gaia jorratu zutenAGIPADeko adituek. Bertara gurasomordoxka hurbildu zen eta gurasoen-tzat oso interesgarria izan zela azpima-rratu behar.

� “ Eguberriak eta Jostailuak” gaia2000ko abenduaren 1ean landu zen.Hitzaldi hau Txatxilipurdi KulturElkarteak eman zuelarik. Hitzaldiarenhelburua, gure haurrek jostailu egokiakaukeratzen laguntzea zelarik.

BERRIKUNTZAK

• 1999-2000 ikasturte amaieran festabat antolatu genuen. Irakasleek goize-rako antolatu zituzten ekintzei jarraipe-na emanaz, arratsaldean eskolakopatio handia puzgarri eta karsez betegenuen, haurrek arratsalde bikainapasa zutelarik. Festak izan zuen arra-kasta kontutan hartuta, datorren ikas-turteko aurrekontuan ere sartu dugu.

� San Martinetan, Udalak emandakodirulaguntzarekin, KUKUBILTXO taldea

ekarri genuen “ Txirrikiz” saioa antzes-tera; pilotalekura, 270 pertsona hurbil-du ziren ikuskizun galanta eman zutela-rik, ondoren, txokolate beroa banatuzen bertaratu guztien artean, hau ereUdalak ordainduta. Guraso Elkarteaksarrera 500 pzta kobratu zuen pertso-nako, izan ere diru-iturri berriak aurkitubeharrean gaude ikasturte amaierakofesta, San Martinetakoa e.a. antolatze-ko. Lortutako diru hau guretzat etorki-zunean antzeko ikuskizunak antolatze-ko da, aurtengoa gehiena Udalakordaindu baitu.

BIDEO EMANALDIAK

Azaroan hasi eta maiatzerarte, hama-bostean behin igande arratsaldezbideo emanaldiak eskeintzen jarraitzendugu Kultur Etxean, jarduera hau gureseme-alabentzat topagune bilakatudelarik igande arratsaldetan.

Kukubiltxo Taldearen “Txirrikiz”emankizuna, Zegamako pilotalekuan

ESKOLA KIROLA

Eskola Kirolean aurtengo ikasturtera-ko (2000-2001) honako helburu hauekezarri dira:

• Iaztik, astelehen edo asteazkenetan3. mailatik gorako ikasle guztiek kirolbat ordu batez lantzen dute astean.Zentzu honetan iazkoa guztiz positibo-ki baloratu zuen Guraso Elkarteak etaXabier Intxausti irakasleari gure eske-rrak luzatu genizkion helburu hau aurre-ra eramaten bere ahalegin guztia jarrizuelako.

• Konpetizioetako partehartzea area-gotzea San Martinetako herritarrenarteko pilota partiduetan ikusi genuengure seme-alabek eskola kirolean egin-dako lanaren emaitza, eta bide horreta-tik ondo goazela esan genezake.

NEGUTEGIA

Dakizuen bezela Eskolak apaiz etxe-ko lurretan baratza bat du. Zegamakoklima dela medio, uzta onak jasotzekoeta ikasleak nahi dutenean, eguraldiaoztopo izan gabe, baratzara joan zite-zen negutegi baten beharra ikusi zen.Eskolak, Eusko Jaurlaritzatik dirula-guntza lortu zuen negutegia jartzekoeta Guraso Elkarteko partaide batzuknegutegia montatu zuten otsailean.Harrezkero, eguraldiari begiratu gabegure seme-alabek baratzako lana lan-tzen dute Maria Luisa Marin eta LauraCallejas arduradun dituztela.

Bestalde, Eskola ondoko lorategibatean, setoa erabiliz AITXURI izenaipini zen, eremu hau guztiz polita gera-tu delarik.

Ikasturte amaierako festa eskolako patioan

Page 33: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

31

Azurmendi e.a. Baratzakoak: LauraCalleja eta Maria Luisa Marin.

2000-2001 ikasturte haseran hautes-kundeak izan ziren Guraso Elkartekopartaide berriak osatzeko, emaitzenarabera honako hauek sartu ziren:Elkarteko Zuzendaritzara: MikelarMendia, Rosario Larrea, Alberto Aierbe,Mª Sol Apaolaza, Migel AngelBerasategi eta Mikel Urbiztondo.

Gainerako partaideak honako hauek

dira: Olga Urbizu, Eusebio Arrizaba-laga, Edurne Albizu, J. Ramon Orma-zabal, Iñake Aramendia, Pilar Elorza etaMaite Garcia.

Lehendakari berria: Iñake Aramendia.

Guraso Elkartea utzi dutenak: IsabelSalegi, Maite Rodrigo, Juan LuisUrzelai, Pili Solana, Maite Viana, JoseMigel Berasategi, eta Juan JoseBerasategi.

TAILERRAK

Ostiral arratsaldero Aitxuri HerriEskolan tailerrak ematen dira, bertaneskulanak nahiz musika tailerrak erebadaudelarik. Tailer hauek aurrera era-maten zenbait guraso eta praktiketakojendea musutruk iblitzen da. Besteakbeste, Mari Sol Etxeberria, IñaxiUrreaga, Maite Asurmendi, ArantxaBerasategi, Pili Ezeiza, Maria Isabel

ZEGAMAKO ODOL EMAILEEN ELKARTEA

HISTORIA

Zegamako Odol Emaileen Elkarteak,eskuartean dituen datuen arabera,Zegamako lehen odolemailea duela 31urte dago agiritegietan jasoa, AntonioOtaegi Berasategi izan zen. Garai har-tan operatu beharra zuenak, ordekoodola eraman behar izaten zuen ospi-talera, bai familikoren batena edotalagun edota lankideren batena. AntonioOtaegi Berasategi, garai hartan operatubeharra zuen Juan Mª Ormazabaliodola ematera prestatu zen. Aurretikere horrelako kasurik emango zenseguruena baina, datu bezela jasotahonako hau dugu lehena Zegaman.

1970eko abenduaren 5ean egin zenZegaman lehen odolemate saioa, ber-tan 18 zegamarrek odola eman zuten:

EUGENIO ORMAZABAL ASEGINOLAZA,JOSE GARMENDIA ZABALETA, ANDRES

ZUBIZARRETA, ARANA, KLAUDIO GORRO-TXATEGI MENDIZABAL, JOAKIN AIERBE

ERAUSKIN, LUKAS BERASATEGI AGIRRE, LUIS

ASEGINOLAZA ZUNZUNEGI, JOSE Mª MENDI-ZABAL IZAGIRRE, RAMON ARRIZABALAGA

MUTILOA, LEONCIO GARMENDIA ZABALETA,MARIA DOLORES TELLERIA GOIA, Mª TERE

LARREA ORMAZABAL, Mª KARMEN ARRIETA

ARIZTIMUÑO, FLORITA ARANA ALZAGA,NATIVIDAD OTAEGI BERASATEGI, Mª LUISA

GORROTXATEGI IRASTORZA, MARIA JESUS

ARIZTIMUÑO MENDIARAZ ETA MARIA OIAR-BIDE BERASATEGI.

Odolemate hauek antolatzearenardura, 1970tik 1986ra Ramon OtaegiLarreak hartu zuen, laguntzaile moduraJuan Patxi Garmendia ibiltzen zelarik.Ramon Otaegiren heriotzaren ondoren,1986an, bere laguntzaile ziren JuanMari Ormazabal (arduradun), MariLourdes Garmendia, Juan AngelOlarte, Jabier Gorrotxategi, AsunMendizabal eta Arantxa Zurutuzakantolatzen dituzte saio hauek.

1995eko apirilaren 30ean,Gipuzkoako Odolemaileen urtekoBatzarra Zegaman burutu zen, bertan725 bat pertsona bildu zirelarik pilotale-kuan bazkari erraldoi bat eginez.Bertan Juan Mari Ormazabal eta LuisMari Otaegiri zilarrezko domina emanzitzaien.

Zegaman, odolemaileak 60tik goragara eta bataz beste 45 bat pertsonekeman ahal izaten dute ateraldi bakoi-tzean.

Odolemaileen artean 25 aldiz bainogehiagotan eman dutenak ugari diraZegaman eta etorkizunean ere izangodirelakoan gaude, emaileetatik gehie-nek, 35 urte inguru baitituzte.

ODOLEMAILE IZATEAREN ONURAK

Gaur egun odolemaile denak, guztizbermaturik du inongo gaisotasunik ezzaiola erantsiko, bertan erabiltzen denmateriale guztia erabilera bakarrekoabaita. Horretaz gainera, ateraldi bakoi-tzean zure odola sakonki aztertua izan-go da eta edozein gorabehera balegopertsonalki jakinaraziko dizue sendagi-leek; asko eta asko dira, bere ustetansasoiko zeudenak, odola ematean ane-mia, diabetea… e.a. gaisotasun dituz-tela jakin dutenak.

Bestalde, gaur egun egiten direnoperazio kopurua dela medio gero etaodol gehiago behar dute ospitaleetaneta uda garaian behar hau areagotuegiten da.

Beraz, zegamar adiskidea, oraindikez bazara odolemaile, hurrengo ateral-dian ager zaitez Jubilatuen Elkartera.

Zegamar talde bat odola ematen

Zegaman odol ematea martxan jarri zutenei errekonozimendu oroigarria .

Page 34: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

32

Amezti Mendi Elkartearen Pirineotako irteera

Tute Txapelketako finalistak Amezti Elkarteko lehendakariarekin

AMEZTI ELKARTEA

BAZKIDE BERRIAK

Amezti Elkartean 2000. urtean bibazkide berri egiteko eskaera izandugu, biak onartuak izan direlarik, PatxiArrizabalaga eta Jesus Mª Oiarbide.Ongi etorriak Elkartera!!

ZUZENDARITZA BATZORDE BERRIA

•Bestalde, Zuzendaritza Batzordeberria ere aukeratua izan zen:

•Lehendakaria: Eduardo TelleriaOrdozgoiti.

•Idazkaria: Eli Arrieta Ugartemendia.

•Diruzaina: Ainhoa Urbizu Urreaga.

•Bodegako arduradunak: Julian IraolaLapizondo eta Rafa Olaziregi Borda.

•Bestalde, bodegako laguntzailelanetan Migel Angel Igoa eta AntonioMorillo ere aritzen dira.

TUTE TXAPELKETA

Amezti Elkartean antolatutako TuteTxapelketan Pedro Zubizarreta etaRoman Gonzalez izan ziren garaile.Bigarren, Jose Angel Otaegi eta PakoLarrarte sailkatu ziren. Ondoren, sailka-tutako lehen 4 bikoteek afaria eginzuten Elkartean.

Bestalde, 2.000. urtean zehar bianaitasun afari antolatu dira bazkideenartean eta bietan ere giro aparta izangenuela azpimarkatu behar.

ASEMENDIKO SENDIARI LAGUNTZA

Amezti Elkarteak 2.000 urteanAsemendiko sendiari 25.000 pztakolaguntza eman dio etxe erretzea delaeta laguntza modura.

AMEZTI MENDI ELKARTEA

Amezti Mendi Elkarteak burutzenduen ekintzarik garrantzitsuena etairaunkorrena hilabetero egiten duenmendi irteera da. 2.000. urtean honakoirteera hauek burutu ditugu:

•Urtarrilak 16: Azpeitia, Izarraitz,Azpeitia.

•Otsailak 20: Akapulko, Urrustieder,Gaztelu, Akapulko.

•Martxoak 19: Iturriotz, Zelatun,Ernio, Zelatun, Iturriotz.

•Apirilak 16: Aldaola, Aratz,Aldaola.

•Maiatzak 21: Araotz, Degurixa,Araotz.

•Ekainak 25: Aizkorriko bidearenmarkaketa.

•Uztailak 2: Aizkorriko LagunenElkartearen sorrerako irteera Aizkorrira.

•Uztailak 15,16: Pirineotara irteera,Ayuoseko bailara. Astun-Gabas.

•Irailak 24: Leotaran, Atabarreta,Allarte, Aratz-azpi, Allarte, Leotaran.

•Urriak 22: Iparlara, Bidarraitik.

•Azaroak 3: Diapositiba EmanaldiaJose Manuel Gorosperen eskutik.

•Azaroak 19: Atxuko-aldai, Apota,Olano, Hirumuga, Agiñaran, Atxuko-aldai.

Irteera guzti hauetatik badaude ba-tzuk adierazpen berezia merezi dute-nak:

Aizkorriko Lagunen Eguna:

• Uztailaren 2an, Aizkorriko LagunenElkartearen sorrera zela eta, nahiz etaaurrez bidea markatuta geneukan,egun horretan ere gidari lanetan arituginen. Ibilaldia egitera mendian askoibiltzen zen jendea bertaratu zela esanbehar, eta izugarrizko abiadan joanginela Aizkorriko gailurreraino.Aurrerantzean ere honelako ekimene-tan parte hartzeko prest gaudela azal-du nahi dugu, eta bide batez, herrita-rrak animatu nahi genituzke honelakoekintzetan parte hartzera, Zegamakoherriarentzat onuragarriak baitira.

Pirineotara irteera:

Uztailaren 15 eta 16an Pirineotanizan ginen, bertara 25 bat zegamarjoan ginelarik. Esperientzia hau aurrekourteetan ere egin da eta aurten ere jen-dea oso gustora ibili da. Ikusitako pai-saiak izugarriak izan ziren eta autobu-sean joateak lasaitasun ikaragarriaeman zigun. Ibilaldi luze bat egin ahalizan genuen, leku beretik bi aldiz pasabeharrik gabe, bukaeran han genuela-rik txoferra zain.

Diapositiba emanaldia JoseManuel Gorosperen eskutik:

Azaroaren 3an, afari baten inguruanJose Manuel Gorospe zegamarra izangenuen Amezti Elkartean. Esan, diapo-sitiba ikusgarriak ikusi ahal izan geni-

Page 35: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

33

Amezti Mendi Elkartearen Pirineotako irteera

tuela Annapurnan trekking-a egiten etaVietnango edertasuna hurbiletik eza-gutzeko parada izan genuen.

Mendi Elkarteak 68 bazkide ditu,hauetatik 26 Federatuak direlarik.Bazkide soila izateko urteko 1000 pztaordaindu beharra dago eta federatunahi izanez gero 8-10 mila pezeta ingu-ru.

Bestalde, aipatu, Amezti MendiElkartearen bidez Mendi Federaziokotxartela atera dezakezula, eta honeta-rako, garaia iristen denean deialdi bere-zi bat egingo dela; baina edozein argi-bidetarako elkarteko edonorekin jar zai-tezke harremanetan.

ELKARTU NAHITXIRRINDULARIELKARTEA

Elkartu Nahi Txirrindulari Elkartetik,2000. urtean zehar hiru txirrindu laster-keta antolatu ditugu.

XVI. SANTA KRUZ FROGA

XVI. Santa Kruz Froga 2. mailakokadeteen artean egiten da. Aurten api-rilaren 8an gauzatu zelarik. Berau pro-bintzi mailako lasterketa da eta 75 txi-rrindularik parte hartu zuten.

Sailkapena

1. Iban Iriondo Uranga (CICLOSBERISTAIN)

2. Ander Del Arco Egaña (SPANSET)

3. Iñaki Anzizar Lizarraga.(ALLERRUS.C.R.D.)

Ekipoka Sailkapena

1.: TRAPIDA 46 puntu

2.: J.M.A.: 56 puntu

3.: IBERDROLA: 55 puntu

XVI. ELKARTU NAHI TXIRRINGU FROGA

Txirrindu froga hau, jubenilen maila-koa izaten da eta aurten ekainaren10ean korritu zen.

Froga honetan 70 txirrindularik partehartu zuten:

Sailkapena

1.: Lander Aperribai Aranda (IBER-DROLA)

2.: Alberto Merino Benito (SPANSET)

3.: Eneko Elosegi Armendariz (BICIP.IGARTUA)

Ekipoka Sailkapena

1: MUEBLES ORDIZIA: 14 puntu

2: ANDOAINGO T.E: 28 puntu

3.: LIMPIEZA ELURRA: 49 puntu

LXVII. SAN BARTOLOME TXIRRINDUFROGA

San Bartolome Froga afizionatuenartean korritzen da abuztuko azkenigandean urtero urtero. Froga hauGipuzkoan burutzen diren froga guzti-etatik zaharrenetakoa dela aipatu behareta Zegamako jaien amaieraren seinaleizaten da gehienetan.

Froga honetan 167 txirrindularik partehartu zuten.

Sailkapena

1.: GORKA GONZALEZLARRAÑAGA.

2.: OSCAR GARCIA LAGO.

3.: DANIEL FERNANDEZ DIAZ.

Ekipoka Sailkapena

BANESTO: 21 puntu

CAFES BAQUE: 26 puntu

IBERDROLA: 48 puntu.

Urtero gertatzen den antzera, azpi-marratu behar da Zegamako irabazleaizan zen Gorka Gonzalez, profesionale-tan arituko dela datorren urteanEuskadi-Euskatel taldean.

GABONETARAKO LOTERIA

Elkarteak Gabonetarako loteria ate-ratzea erabaki zuen eta dakizuen beze-la herriko taberna eta dendetan salgaiegon da. Eskerrikasko loteria haueksaltzeko laguntza eskeini diguzuenguztioi Elkartu Nahi txirrindulariElkartearen izenean, eta baita, nola ez,zuen erosketarekin lagundu diguzuenguztiei ere.

LXVII. San Bartolome Txirrindu frogako garailea, (Gorka Gonzalez Larrañaga) helmugan sartzen

Page 36: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

34

2000garren urtea bukatzear dagoenhonetan, Tartaloetxe Kultur Elkarteasaiatu da, urteroko ekintzaz gainberriak antolatu eta beste batzuetanparte hartzen, besteak beste honakoekintza hauek gauzatu ditugu:

IV garren ARRANTZA LEHIAKETA

Martxoaren 18an, arrantza denboral-diaren hasierarekin batera, IV garrenTARTALOETXE K.E. ko ArrantzaLehiaketa antolatu genuen. Lehiaketa16 urte edo gutxigo dituen neska muti-leei zuzendua dago. Aurtengoanarrantzale parte hartze handia izangenuen, 14; baina, amuarrain harrapa-ketari dagokionez ezin esan dezakeguberdin, guztira lau amuarrain besterikez zutelako harrapatu.

Aurtengo irabazlea, bi amuarrainekin,Jaun Perez Apaolaza suertatu zen,bigarren Aitor Perez eta hirugarrenXabier Azurmendi bakoitza amuarrainbatekin. Amuarrain haundiena AitorPerezek harrapatu zuelarik, nahiz etaharrapaketak ugariak ez izan, partehartzaile guztientzat arrantzarakomateriala banatu zuen Elkarteak.

1go TARTALOETXE TUTE TXAPELKETA

Aurten antolatu dugu lehen TUTETXAPELKETA, aurrerantzean segimenaizateko asmoarekin, Txapelketa relan-pagoa Martxoaren 25an jokatu zen.Bertara gerturatutako bikoteen arteanirabazlea JOSE MANUEL GOMEZKAKABELOS eta ANTONIOMORENOk osatutakoa suertatu zen,bigarren berriz Zeraingo LUIS AIZPEO-LEA eta KOLDO AIZPEOLEA aita-semeak osatutakoa.

SAGARDOTEGIRA BIDAIA

Joan nahi zuen herritarrarentzatAstigarragako SARASOLA sagardote-gira bidaia antolatu genuen Elkartetikautobus bat jarriz, Apirilaren 15an.Afaria giro ederrean ospatu bagenuenere, gaua luzea bezala atsegina eginzitzaigun eta promesa eginda etorriginen hurrengo urtean beste era hone-tako bidai kultural bat egiteko

BERTSO AFARIA

Batetik bertsolari gazteei aukera jar-tzearren jendeaurrean abestu dezateneta bestetik mahai baten inguruan ordubatzuk alaitsu pasatzeko asmoarekin,bertso afaria antolatu genuen maiatza-ren 13an Tartaloetxe Elkartean. Esperobezala afalondoan isildu ezinda saioariekin zioten IKER ZUBELDIA, NEKANEELUSTONDO, ALAITZ SARASOLA etaMIKEL MENDIZABAL ber-tsolari gazte-ek, batzuek uste baino lehenago etagiro ederrean etorri zi-tzaizkigularik goi-zeko ordu txikiak.

LURRALDETASUNAREN ALDE

Maiatzaren 21ean HirumugakoMartxa antolatzen hartu genuen parteTartaloetxeko Elkartetik; martxan partehartzeaz gain gure eginkizuna, bertaragerturatu ziren 200 lagunentzat bazka-ria eman eta infraestruktura antolake-tan laguntza ematea izan zelarik.Martxa hau Partzonerian kokatutadagoen Hirumuga (Ilarragorri) menditontorrera antolatzen da, bertanNafarroa, Araba eta Gipuzkoakomugak bat egiten dutelarik, berarenhelburua muga guztien gainetik EuskalHerriaren lurraldetasuna erreibindika-tzea delarik. Bertara hiru kolumna ateraginen goizez, Ziordi, Araia etaZegamatik, guztiok Hirumugako tonto-rrean bildu eta ekitaldi baten ondoren

Ziordi aldera jeitsi ginen bertanTartaloetxeko kideek Agurain, Ziordi etaAraiako lagunekin prestatutako bazka-riaren berri ematera. Bazkari ondorenhainbat ekitaldi egon zen, bertsolari, tri-kitilari, abeslari eta dantzari besteakbeste.

PAELLA PRESTATZEN APARTAK

Aurtengo urtean ikusitakoak ikusita,esan dezakegu Tartaloetxe KulturElkartean ditugun sukaldariak, Paellaprestaketan behintzat, inguruan ezdutela parekorik. Guzti hau esatendugu kontuan izanda bai Seguran etabai Zegaman gure Elkartearen izeneanjoan direnak lehen sariak atera dituzte-la. Zegaman lehen saria ez ezik bigarre-na ere atera genuen herriko SanBartolometan antolatutako Txapel-ketan. Zegaman irabazleak EiderArrieta, Amaia Gorospe eta XaraUgartek osatutako taldeak egin zuenlehen eta bigarren.

Seguran Iparra-Hegoa Sukaldira-tzako Lehen Sariak ondorengo ber-tsoa zuen:

Zalantza gabe gorantza doa

euskaldun sukaldaritza

Seguran izan den lehiaketa,

horren eredu zehatza

astindu dira sua, koilare,

heltzea eta laratza,

arkume, arroz, arraultza,

behar den neurrian gatza (bis)

elkarturikan jakinduria

gogoa eta bihotza

zuek txapeldun izan zerate

onenak zerate antza (bis)

Mus txapelketako finalistak

TARTALOETXEKULTURELKARTEA

Page 37: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

35

KASINOELKARTEA

EZ DAUDENAK OROITUZ

Irailaren 2an Zegamako preso etaiheslari politikoen aldeko ekimena anto-latu zuen Tartaloetxe Kultur Elkarteak,festa giroan etxean ez daudenak gogo-ratzeko eta gugan gerturago sentitzekoasmoarekin. Eguerdian eliza aurrekoplazan, gerturatu ziren guztientzatmokadutxoa egon zen eta bertsolariak,trikitilariak entzuteko aukera ere bai.

Geroxeago Herri Bazkaria egingenuen bertara gerturatutako 72 lagu-nek giro ezin hobean. Bazkarian ateragenuen dirua (50.000 pzta) presoentzatbideratu genuelarik

ARKU TIRAKETA

Herriko Tabernari eta Txozneroakantolatutako festa ekintzen barruan,Tartaloetxe Kultur Elkartetik, BeasaingoAntzizar Arku Taldearen laguntzarekin,bazkalondoren, Arku-tiraketa esibiziosaio bat antolatu genuen Irailaren 2anherriko polikiroldegian. Esan beharradaukagu nahiko harrera ona izan zuelabai espezialisten ikuskizunak eta baitaere herritarren partehartzeak, nahiz etagarbi geratu, herritarrok, oraindik entre-namendua behar dugula.

VII garren MUS TXAPELKETA

Irailaren 29an kanporaketak jokatuondoren, urriaren 6an jokatu zen txa-pelketaren azken txanpa. Aurtengobikote irabazlea Ramon Urbitarte etaSebastian Lujanbiok osatutakoa suer-tatu zen, bigarren berriz Jose LuisPerez eta Joxe Miel Berasategik osatu-takoa izan zelarik. Beti bezala gureeskerrik beroenak eman nahi dizkizue-gu partehartzaileei ez ezik laguntzaeskeini dizkiguzuen guztiori.

TXAKOLI DASTAKETA

Aurten ere, aurreko San Martinetanhasitakoa jarraituz, Txakoli Dastaketaantolatu dugu, bertan AGERRE, ZUDU-GARAI, BASA-LORE, GAINTZA etaETXETXO txakoli upategietako edariadastatzeko aukera izan genuen. Nahiadina txakoli dastatu nahi zuenak,aurrez edalontzi baten jabe egin beharzuen, prezio berean, basoa erosi ezezik txakolina eta salda hartzeko auke-ra ematen zitzaiolarik. San Martin ferikoeuskal giroa berotzeaz lagunduz gainbertako produktu bat zabaltzen saiatuginen, eta badirudi lortu genuela berta-ra gerturatu ziren berrehun laguni esker.

Arku tiraketa udal pilotalekuan

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Kasino Elkartetik 2000. urtean zeharUrtarrileko Bertso Jaialdia, Arantzazukoperegrinaziorako Ipui Lehiaketa etaMus Txapelketa ere antolatu ditugu.

BERTSO JAIALDIA, Urtarrilaren22an izan genuen Udal Pilotalekuan.Bertso Jaialdi hau burututzekoZegamako Kultur Etxearekin hitzarmenbat sinatzen dugu honek bere babesekonomikoa eskeintzen digularik etaZegamako Udalak ere pilotalekua doanuzten digu. Bertso jaialdiren antolaketaKasino Elkartearen esku izaten da gai-neratikoan.

Urtarrileko bertso jaialdian SebastianLizaso, Andoni Egaña, Jesus MariIrazu, Joxe Agirre, Angel MªPeñagarikano eta Iñaki Murua izangenituen.

Maila handiko saioa suertatu zen etaondorioz giro aparta sortu zelarik.

2001. urteko jaialdia ere gainean dugu,hau da, URTARRILAREN 27an izangodugu, beraz, urtekariak ematen digunaukeraz baliatzen gara jaialdi honetanparte har dezazuen gonbidatzeko.

KASINOKO XII. IPUI LEHIAKETA

Duela 12 urte ezkero, Aitxuri HerriEskolako ikasleentzat, PazkoatarakoIpui Lehiaketa antolatzen da Kasinotik,Kultur Etxeak lagundurik.

Maila bakoitzean bi ipui onenak auke-ratzen dira eta aurten honako hauekizan ziren irabazle:

1. MAILA:

Ohiana Agirre Salegi

Janire Matxinandiarena Ormazabal

2. MAILA:

Amets Etxaide Berasategi

Idoia Zubizarreta Ormazabal

3. MAILA:

Ibai Urbistondo Azurmendi

Erika Urzelai Larrea

4. MAILA:

Jenifer Casanova Huerta

David Panadero Mansilla

5. MAILA:

Maialen Arizkorreta Aranza

Unai Arakama Miranda

6. MAILA:

Irati Badiola Artola

Ane Ormazabal Urkia

Partaide guztientzat oparitxoren bateskeintzen dugu, baina aurten, berri-kuntza bat ere sartu dugu; gure txikie-nei ere egun horretarako marrazkirenbat egiteko eskatu genien eta baitaegin ere. Hori dela eta, handiei bezela-xe hauei ere oparitxo bana emateapentsatu genuen.

MUS TXAPELKETA

1999ko abenduan Mus Txapelketaere antolatu genuen bertako irabazleakJoxe Telleria Telleria eta Emilio OteroRubio izan zirelarik.

Page 38: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

36

KULTUR ASTEA

� Zegamako Elkarteak 1999koabenduan zehar, Kultur Astea deri-tzaion ekitaldiz beteriko aste bat anto-latu zuen.

Aste honetan hitzaldi ezberdinakantolatzen aritu ziren, kasu honetanAmagoia Muruamendiaraz medikuakeman zituen osasunari buruzko hiru hi-tzaldi.

Hitzaldiez gain jokuak, sari banaketaketa abenduaren 21ean Santo Tomasegunarekin bat eginez txistorrada batezbukatu zen Kultur Aste hau.

KABALGATARAKO ERROPAK PRESTATUZ

� Urtarrilean; Errege MagoenKabalgataren antolakuntzan, ToberaMusika Eskolarekin kolaboratu zen,urtero bezala, Errege Magoen jantzienkonponketan lagunduaz.

LOURDESKO AMAREN EGUNA

� Otsailaren 11n Lourdesko AmarenEguna ospatu zen urtero bezela, bertanMeza bat entzun zelarik. Mezarenondoren, giroa berotu eta animatzeko,txokolatada eta gaileta batzuk prestatuziren.

JABIERGO BEDERATZIURRENA

� Martxoan; Jabiergo Graziarenbederatziurrenean parte hartu zen,Zegamatik bertara antolaturiko bidaibaten bidez. Egun honek eduki zuenarrakasta ikusirik, datorren urtean ereerrepikatzeko modua ikusten zen.

Martxoan Lizarrara ere bidai batantolatu zen, "Txerri festan" parte hartuzelarik.

IPARRALDERA BIDAIA

� Maiatzean udaberri bete beteanegonik, Iparraldera egin zen bidaia;Sarako herria eta Senpere, ikusi zirela-rik. Bazkaria Gurutze-berri (Oiartzunen)jatetxean egin zen eta arratsalde pasaDonostiara.

JACAN EGUN PASA

� Uztailean Jacara egin zen egunpasako bidaia, oso egun alaia eta egu-raldi ederra egin zuen.

SAN BARTOLOMETAN PAELLA LEHIAKETAN

� Abuztuan, herriko jaietan kolabora-tu nahiean, eta Udalaren gonbitea ain-tzakotzat hartuz, herriko elkarte ezber-dinak parte hartzen duten modura,paella lehiaketan parte hartu zen.

� Irailean; Errioxa aldera egin zenbidaia; goizean Ezkarai ikusi eta SantoDomingo de la Calzadan ”El Peregrino”jatetxean bazkaldu zen eta arratsalde-an bertako Katedrala eta herria beraikusi zen.

LEGAZPIRA, MARTXAN PARTE HARTZERA

� Urrian; Legazpian antolatu den bai-larako martxa erregulatuan parte hartuzuen Zegamako Jubilatuen Elkartekoordezkaritza batek.

AZAROKO HITZALDIAK ETA TXAPELKETAK

� Iaz abenduan Kultur Astea eginzen moduan, aurten, azaroan zeharostegunetan hitzaldi ezberdinak antola-tu ziren. Hitzaldiak AmagoiaMuruamendiaraz medikuak eman ditu.Gaia, gu horrenbeste arduratzen gai-tuen “osasuna eta bizitza ohiturak” izanzen.

Lau hitzaldi hauezaz gain, joku txa-pelketa ezberdinak ere antolatu ziren;azaroaren 30ean azken hitzaldiarenondoren, txokolatada goxo batez goza-tu zelarik.

Esan behar dugu, hitzaldi hauen arra-kasta urtero goraka doala eta Elkarte-aren aldetik hau ikusita, geroz etagarrantzi handiago eman nahi zaiola.

SANTO TOMASETAN TXISTOR JATEA

� Abenduan urtero bezela, hilaren21ean Santo Tomas eguna ospatu da,txistorrada eder bat eginez.

GIZARTE ZENTRUAREN ANTOLAMEN-DU LANETAN UDALAREKIN LANEAN

� Elkarteko ordezkaritza batek,Udaletik deitu ondoren, Olaran auzoaneraikiko diren babes ofizialeko etxebi-zitza berrien beheko solairuan kokatu-ko den Gizarte Zentruaren antolamen-duan parte hartu zuen, aurkeztutakodokumentu zirriborroari proposamenaketa iradokizunak aurkeztuz.

EGUNGO BAZKIDEAK

� Egun, 341 bazkide gara JubilatuenElkartean. Zuzendaritza Batzordea 10lagunek osatzen dugularik.

Jubilatu etxean karta lehiaketan

Zegamako Jubilatuak Saran

ZEGAMAKO JUBILATUEN ELKARTEA

Page 39: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

GOGOETA ESTRATEGIKOTIKZEASMA: BIHARKO ZEGAMARA

TALDEAREN SORRERA

1996. urtean, Zegamako UdalakZegamako Plan Estrategikoa egitekoerabakia hartu zuen ahobatez.Gogoeta Estrategiko hau egitearenzuzendaritza GOIEKIri eman zitzaioneta bide batez, herritarren partehartzeasustatu zen, lan talde irekia antolatuz.

Lan talde hau, hamabostean behinurte t’erdian bildu zen Zegamarenazterketa orokor bat burutuz.

Horrela, Zegamak zituen abantail etahutsuneak azpimarkatu ziren eta diag-nosi horren ondoren zein ekintza eginbeharko ziratekeen finkatu ziren.

24 ekintza proposamen finkatu bazi-ren ere, lehentasunen arabera zerren-datu ziren eta aldi berean 4 ildotan sail-katu:

1) LAN MERKATUA ETA KOALIFIKA-ZIOA HOBETU.

2) BIZTANLEGOAREN BILAKAERAEZKORRARI AURRE EGIN.

3) BALIABIDEAK ETA IRUDIA.

4) MENTALITATEA ETA GIRO POLITI-KOA.

Horiek horrela, TALDE honekbigarren fase bati eman zion hasera,hau da, lehen egindako azterketetanazpimarkatutako ekintzak praktikanjartzeari eta, bigarren fase honetan tal-deari berari ere izen berria ipini zitzaion:ZEASMA:BIHARKO ZEGAMA .

2000. lan egutegia aurrikusi zenurtarrilean eta urte guztirako 4 bile-ra eta lau hitzaldi proposatu ziren:

Lehen bilera 2000ko urtarrilaren 17anburutu zen, bertan “Formazio edotaikasketek zuen garrantzia norbera-rengan eta gizartearengan” eta“Lan merkatua eta autoenplegua”gaiak landu ziren, honi buruzkoHitzaldia 2000ko otsailaren 29an emanzuelarik Jabier Iñigez del Val Jaunak.

Hitzaldian zifra ugari eman zirenbaina, honako hauek azpimarkatukogenituzke:

Jaiotza tasaren bilakaera bildurgarria;urteko 2000 pertsonatik gora doalaEuskal Herritik kanpora; emakumezko-en % 43 ari dela lanean, eta hauen lan-

gabezia gizonezkoekiko bikoiztu egitendela; Euskal Herrian 826.000 autono-mo daudela eta hauek gehienak zerbi-tzuetan lan egiten dutela, eta lan preka-rio edota hitzarmen tenporalarekin174.000 pertsona daudela.

Autoenpleguari dagokionean, adiera-zi zuen etorkizunean 1 edo 2 laguntzai-leekin osaturiko enpresa txiki ugariizango dela.

Eta EGAILAnek egindako azken iker-keten arabera, irteera onenak dituztenlanbideak honako hauek direla:

1.- Eraikuntza (%93)

2.- Metala (%90)

3.- Zurgintza, altzarigintza (%90)

4.- Elektrizista- elektronika (% 90)

5.-Turismoa eta hostalaritza (%86)

6.- Delineazioa (%86)

7.- Automozioa (% 84)

8.- Ileapaindegi eta estetika (% 80)

Bigarren bilera martxoaren 13anburutu zen, bertan Iñiguez del ValJaunak emandako hitzaldian agertuta-ko datuak aztertu zirelarik.

Bestalde, bilera honetan 2.hitzaldiaere antolatu zen, eta apirilaren 26aneman zen “Zegamaren baliabideakturismoari begira” gaiarekin.Hizlariak, GOITUReko zuzendaria,Nikolas Osinalde Jauna eta BakiokoTurismo Buleko arduraduna, JokinArroyo Jauna izan ziren. Besteak beste,azpimarkatu zuena zera izan zen,Euskal Herri mailan, eta guri dagokigu-nean, azpiegiturak falta direla, turisteklolekua aurkitzen arazo larriak dituztelaeta “opor-etxeen” aukeraren berrieman zuen, hau da turisteei norberarenetxean gelaren bat eskeini edota hutsikduen etxeren bat alokatu. Horretarakoproposatu zen GOITURrek etaZegamako Udalak, interesatuta daude-nen zerrenda bat gauzatzea turistahauei zerbitzua eskaintzeko, eta aldiberean herritarrentzat diru iturri batgehiago jartzeko.

Jokin Arroyo Jaunak, Bakio ingurukoesperientzien berri eman zuen, honekturismoaren sustapenean agente priba-tuek parte hartzea beharrezkoa zelaazpimarkatu zuelarik.

Hirugarren bilera maiatzaren 22anburutu zen, bertan aurreko hitzaldiabaloratu ondoren, Zegamako biztan-legoaren beherapena dela eta bestehitzaldi bat antolatu zen, azken hau,2000ko uztailaren 5ean eman zuenJuan Karlos Aldasoro soziologoak.

Juan Karlos Aldasorok Zegamakodemografiaren argazki bat egin zuen,azpimarratzeko datuak hauexek direla-rik:

a) 1900dik-1996ra 707 pertsona gu-txiago bizi dira Zegaman. Biztanleriaren%34 gutxiago.

b) Emigrazioa deskonpesatua emanda, emakumeak joan dira batez ere, hirihandiagoetako zerbitzuetan lana aurki-tu dutelako.

c) 1991tik aurrera jaio baino lagungehiago hiltzen da Zegaman.

d) 20-64 urte bitartekoen artean,Zegaman emakumeen gabezia dago.Desoreka hau E.A.E.ko batazbesteko-tik goitik dago eta desoreka larritzat jo-tzen da.

e) Zegaman dagoen gizonezkoezkongabeen tasa, E.A.E.ko batazbes-tekoaren goitik dago.

Laugarren bilera bat egin zen, iraila-ren 25ean, demografiari buruzko hitzal-dia aztertzeko, eta laugarren hitzaldiko“Mentalitatea eta giro politikoa”gaiari heltzeko bilera urriaren 23an eginzen. Hitzaldia abenduaren 14an burutuzen, hizlariak Patxi Meabe eta JuanFelix Garzia izan zirelarik. Hitzaldi honenberri datorren urteko urtekarian eman-go da.

ZEGAMARREI OHARRA

Zeasma: Biharko Zegama, taldeanlan egiteko gogorik baduzu, jakin ezazuherritar guztiei irekita dagoela etahurrengo bilera dugunean (hilabete-ko ekintzetan bilera eguna eta orduazehazten da) Kultur Etxean zain gaitu-zula.

URTEKARIA

37

Page 40: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

38

Bazkaria beheko suan prestatzen zen.Ekonomika izugarrizko aurrerakadaizan zen, butanoa zer esanik ez”.

1910ko irailaren 1ean jaio zen Seguran eta7 urte zituela etorri zen ZegamakoIturraldera bizitzera, ama hangoa baitzuen.14 urterako eskola utzita zuen eta etxeanittulan (idiarekin soroan buelta emanez ibil-tzea) aritzen ziren 5 senideak. Papeleransartu zen lanera eta bertan lan desberdinakegin zituen. Papela pasatu, gillotinako lana,e.a. Errepublika etorri zenean, langileen jornalakigo ziren. Aurretik 2 pezeta kobratzen zutenegunean, eta Errepublika etorri zenean 5pezeta. Gillotinan egon ezkero 7 pezeta etaerdi.

Gerra bukatu eta 3 urtera ezkondu zen,bere senargaia 3 urtez kartzelan egon bai-tzen. Garai hartan Zegaman naparrak sartuziren, hauek burni-zubia (Ormaiztegikoa)botatzeko asmoarekin baitzetozten. Hauenbildurrez ihes egin Santander aldera etaSantoñan harrapatu zuten San Bartolomeegun batean, handik 3 urtera, SanBartolome egunean libratu zuten. Gerraondoren gosetea etorri zen eta erraziona-mendua.

Bere gazte denboratik gaurko egunera izu-garrizko aldaketa ezagutu duela dio. Bereaittonaren garaian, medikua etxera etortze-ko kaballeria herriak jartzen zuen, harenmantenurako etxerik etxe gari eta belarraeskatzen zelarik. Txikitan aittona joaten zenherriko kaballeriantzako garia biltzera.

Bestalde automobiletan ere alde handiadago, bere gazte denboran, Zegaman eskubatekin kontatzeko adina automobil zeu-den, papelerakoak eta Don Eujeniorena,irratiak ere kontatuak, oso etxe gutxitan,telefono bakarra Elizondon, Jose Larrearenetxean eta ondoren Jauregin. Bazkariabeheko suan prestatzen zen eta ekonomikaizugarrizko aurrerakada izan zen, butanoazer esanik ez. Argindarrik ez zen eta ikuiluraeta edozein tokira joateko kinkak erabiltzenziren edo lastargia ere bai, gero farolak eto-rri ziren kandelarekin. Lixibea errekan jotzenzen, eta hozgailua oraindik oraingo kontua.Ene! Zaharrak etorriko balira hau ikustera!

JOAKINA ARANA LARREA

1900 - 1910LUZIO ARIZKORRETA OLARAN

1910 - 1920AGUSTINA ZUFIAURRE OLANO

1920 - 1930

• • • • • • • • • • • • • • • • •

“ Zegamako tunel handia egitera gerra-ko presoak ekarri zituzten, eta igande-etan baserrietara joaten ziren lanerajanaren truke”.

Zegaman jaio zen, 1918ko abenduaren1ean, Gosategi-goena baserrian. Sei urtebete arte eskolan ez omen zuten umerikametitzen eta Gosategi ondoko baserrieta-ko beste umeekin jolasean ibiltzen omenzen. Gehien gustatzen zitzaiona errekanbainatzea zen, baina gurasoei baterez etajoaten zirenetan, amak, erropak kendu etaetxera larru gorritan joan behar! Lo amona-rekin egiten zuen eta eskolara joan zenean125 mutiko eta atzean makilea omen zego-en. Berogailurik ez zegoenez eskolan, hoz-tuta geratzen zirenean, maisuak eskolanbertan hiru buelta eman arazten zien bero-tzeko eta horrela etxera joan arte. Hitzeginezkero 11:00tan eskua luzatu eta erregelabaten bidez jo egiten zituzten. EskurtsioakSaadarra egiten zituzten, maisuentzakoegurra ekartzera eta errekreo garaian bat-zuk egurra laurkitu eta besteek maisuariganbarara igo.

Komunio handia egindakoan harrobira lane-ra joan zen eta Errepublika etorri zeneanpapelelara joateko abisua izan zuen. 19 urtezituenetik 27ra gerran ibili zen; Endarlazakomugan guardia egiten ere egon zen, garaihartan makiak ibiltzen ziren mendian.

Gerratik etorri zenean, oroitzen daZegamako tunel handira, lanera prisionero-ak ekarri zituztela eta hauek, igandetanbaserrietara joaten zirela lanera janarentruke.

San Pedroko jaietan aziotxoak ere egitenzituzten, emakumeei mandauliak gonapetikbota e.a.

"Bi anaiak gerrara eraman zituzten, aitagaixotu egin zen eta nik eskola utzibehar izan nuen bizimodua aurrera ate-ratzeko"

1926ko urtarrilaren 2an jaio zen Lakuntzan.

Txiki-txikitatik Aralargo Guarda-etxean biziizan zen. Gazte denboran elurretan eskia-tzen ibiltzea gustatzen zitzaion batez ere,nahiz eta garai hartan emakumeak prakakjaztea oso harritzeko gauza izan, eta dirurikez eduki arren, behar zuenik ere ez omenzuen pentsatzen.

Benetan zoriontsu bizi omen zen. EskolaraLakuntzara joaten zen. Gaztetan bi anaiakgerrara eraman zituzten, aita gaisotu etaeskola utzi behar izan zuen etxean lan egi-teko. Guarda-etxean klase sozial eta pen-tsakera guztietako jendea edukitzen zuten,artzaiak, injineroak, egurzaleak, soldaduake.a. denek elkarrekin elkarrizketa interesga-rriak sortzen ziren, oso aberasgarriak.Makiak ere batzuetan etortzen ziren, hauekGerrari ihesi beste aldera joandakoak etaezin bueltatu zirenak ziren. Jendeari janaemanez atera zuen bizimodua Zegamaraezkonduta etorri zen arte. Telebista eta tele-fonoa ere, Zegamara etorri eta handik urtebatzuetara ezagutu zituen. Orain bizi denetxera etorri aurretik, Ezpaleo eta Arrigetxenbizi izan zen.

XX. MENDEARI ERREPASOA

Page 41: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

XX

. MEN

DEA

URTEKARIA

39

1930 - 1940 1940 - 1950EULALIA LASKIBAR LANDA MARIA JESUS ARIZKORRETA LAZKANO

“ Zegamako neskak neskame joatenziren edo papeleran hasten ziren lane-an”.

Zegaman jaio zen 1932ko otsailak 12an,oraindik bizi den Urgain etxean. Txikitandituen oroitzapenetatik egiten zituzten jola-sak dira nagusienak: mendira joaten ziren“guardias y ladrones”etan jolastera, bolale-kun potetan ibiltzen ginen eta kalean non-nahi kanikatan.

Neska koxkorra zenean, Olaran auzoanzegoen eskola zaharretara joaten zen.Gogoratzen da kantina bat ere bazegoela,Jose Mayora Kantina, bertara joateko dese-atzen egoten zelarik, baino horretarakobaserrikoek huts egin behar zuten (kantina-ra zein joan zitezkeen zerrenda bat jartzenzuten, hauetatik norbait etorri ezean beste-ek aukera izaten zuten). Kantinako LapikoaMari Tere Zurutuzaren amak egosten zuen,eta gogoan du baita, Zatarain medikuarenkontsulta ere bertan zegoela eta hangobotika usainak atzeraka egiten ziola.

Eskolan gaztelara hitzegiten zuten, eta kale-an ere bai. Euskara etxean bakarrik erabil-tzen zutelarik. Garai hartan Zegaman horiomen zen joera orokorra.

Egunero eskolatik irten aurretik errosarioaerrezatzen zuten eta elizara ere joaten zirenerrosarioa egon ezkero.

Zegamako neskek zuten irtenbidea neska-me joan edota papelerara sartzea, azkenhau izaten zelarik normalena.

"Zegaman igandero Orkestina etazinea egoten zen"

Zegaman jaio zen 1949ko urtarrilaren 4an,Manoloneko etxean, 7 urterekin SanBartolome auzora joan ziren bizitzera.

Txikitan, Zirkuloan zeuden monjetara joatenziren eskolara, neska eta mutilak separatu-ta ikasten zutelarik. Astelehenetik zapaturajoaten zen eskolara, ostegun arratsaldea jaiizaten zelarik.

Aitak jostundegia zuen, Txanton tabernadagoen tokian, eta hara joaten ginen egu-nero eskolatik atera orduko. Gure lana aita-ri laguntzea izaten zen, hojalak, sobreilatuaketa beste zenbat gauza eginez.

Garai hartan kalean erabiltzen zuten hiz-kuntza gehienbat erdera zen eta etxeanberriz gehienbat euskera.Gogoratzen da, Zegaman igandero nolaAltsasuko "Gau Txori" Orkestina etortzenzen eta zein giro ederra egoten zen.Zegaman zinea ere egoten omen zen etaharuntz ere igandero joaten omen ziren,baino pelikula bukatu aurretik bera eta berelagun bat irten egiten omen ziren zinetik,Orkestina hasten baitzen jotzen eta ez baitzuten dantza bat bakarra ere galdu nahi iza-ten.

Helduxiagoak zirenean, hau da, 18-19 urte-rekin, kanpora irtetzen hasi omen ziren,beraiek gehienbat Nafarroa aldera, igande-ro Altsasura eta beste batzuetan herrikojaietara, batzuetan Golden diskotekara erejoaten omen ziren, baino gutxiagotan. Gauregun koadrila dexentekoa gaude eta horimantentzen saiatzen gara, ahal dugungehienetan elkartuaz.

XX. MENDEARI ERREPASOA

Page 42: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

40

"Eskola Nazionaletan hasi, gero ireki berrikoZegamako Ikastolan jarraitu, ondoren BeasaingoLizeoan eta azkenik Goierriko Lanbide Eskolanibilia naiz”

Zegaman jaio zen 1966ko irailaren 19an.3 urterekin Eskola Nazionaletan hasi bazen ere hurren-go ikasturtean ikastola ireki zela eta hara eramanzuten. Ikastolan, Marisol eta Karmele andereinoak etaBittor maixua ezagutu zituen. Ikastolako oroitzapenoso onak ditu, beheko sua nola pizten zen, sarreranzegoen futbolinean zenbat ordu pasa zituen e.a.Gogoratzen da, inspektorea zetorren bakoitzean,(ikas-tolakoei gaztelera ikasten ari ginen kontrolatzera etorriohi zen eta inguruko ikastoletatik abisua pasatzen zigu-ten Zegamara noiz zetorren) aurrez jakin ezkero behin-tzat, eskurtsioak egiten zituztela mendira. Askotanandereñoak arbelean Espainiako mapa egiten omenzien inspektorea zetorrenerako eta gutxi-gutxi borra-tuz, haren markaren gainetik margotuz egiten genionEspainiako mapa inspektoreari; Euskal Herriak 3 pro-bintzi zituela buruz ikasten omen zuten, eta hutsik egingabe erantzun behar omen zitzaion. Behin EskolaNazionaletara ere eraman gintuzten azterketa egitera.4. maila egitera Lizeora joan zen, bertan 8. maila arteibili ondoren Goierriko Lanbide Eskolara joan zelarik.

Beasaina autobusez joaten zen eta Santos kobratzaile-ari makina bat amorrazi aldi pasa arazi omen zion.Beasainen kanikatan ibili eta autobusa ere behin bainogehiagotan galdu omen zuen gero Idiazabalgo urba-noa hartu eta “dedon” etortzen zelarik Zegamara.Elurrarekin jolasean ibili, autobusari elurra botaz, eta baomen ditu destinora iritsi ez ziren lagunak ere.Gaztetxoa zenean, festarik festa ibiltzen zen eta EGANtaldea non zegoen hara, joaten zen. Gogoan du baitaere, Franko hil zenean eskolatik jai izan zuela.Lehen KILOMETROAKen ere parte hartu zuen,1977an, Beasainen, Alkartasuna Lizeo berria egitekodirua atera asmoz antolatu zen. Egindako kilometrobakoitzeko hainbesteko bat ordaindu behar zen.Estatu golpea izan eta berehala Vigora joan zen solda-duskara han, nahiko bizimodu ona bota omen zuen .

Gaur egun kamionarekin egiten du lan, telebistan kiro-lak eta pelikulak ikusten ditu batez ere, eta ordenagai-luei buruz idearik ere ez omen du.

ANTTON ARAMENDIA IRASTORZA1950 - 1960 1960 - 1970

CARMEN ALZOLA KEREJETA

XX

. MEN

DEA

" Olaberriko presan egindako igerialdiak biziki

gogoratzen ditut".

1959ko apirilaren 1ean jaio zen Zegaman. Ezkondu

arte Gorospela baserrian bizi izan zen. Txikitako oroi-

tzapenei dagokionean Olaberriko presan egindako ige-

rialdiak aipatzen ditu. Olaberriko ume guztian bertan

bainatzen omen ziren eta igerian ikasi ere bai. Eskolan,

Zirkuloko monjetan ibili omen zen eta 12 urterekin

Olarango eskoletan. Neskak oso tratu ona izaten omen

zuten baina mutilentzat askoz gogorragoa. Gogoan du

“papelerako langileen irteera” eskolatik etxera zihoane-

an kalea bete jende etortzen omen zen. Manoloren

tabernan zegoen erreserbatua ere gogoan du, han

musika aparailu bat zegoen dirua botaz martxan jar-

tzen zena, gazte guztiak han egoten omen ziren.

Frontoian ere gazteentzako lokal bat zegoen eta

Zineko sarreran ere tokadisko bat jarri eta dantzara joa-

ten ginen. Garajeetan ere guatekeak montatzen omen

zituzten.

14 urterekin Donostiara joan zen mekanografia ikasiz

neskame. Ondoren Gasteiza joan eta delineazio ikasiz

neskame aritu zen lanean eta lanean aritu zen etxeko-

ak hartu omen zuen bere fabrikako bulegorako.

Telebista bazegoen baina pelikulak zenbat ronbo zituen

ikusi zitekeen edo ez. Ronbo batekin 14 urtetik gora-

koek, bi ronbo bazituen 18 urtetik gorakoek.

Franko hil zenean, neskame omen zegoen, oraindik

oso gaztea omen zen eta gertatzen zen guztiaren jabe

ez omen zen, hala ere, gogoan du ikurriñaren liberali-

zazioak eragindako istilu eta hildakoak ere, ondoren

etorriko ziren amnistia, Eusko Jaurlaritza , Ertzantza

etabar.

Page 43: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

JON ELORZA UGARTEMENDIA OIHANA INZA OTAEGI NAGORE GORROTXATEGI CALDERON

“Ordenagailuan edota Interneten ibil-tzea baino, nahiago omen du Aizkorrirajoan, Txurrotik buelta bat eman edotaperretxikuak biltzea.”

1973ko apirilaren 15ean jaio zen Zegaman.Txiki-txikitatik ikastolara joan zen, lehenikZineko geletara, gero frontoikoetara etahandik Beasaingo Lizeora joan zen.Zegamako eskolatik oroimen oso onak ditu,txakur bat ere izan zutela gogoratzen da. Kurtso bukaerako bidaiak egin ahal izateko,dirua ateratzeko, kartoi biltzen ibiltzen zirenetxerik-etxe eta dendarik-denda, karroberde bat erabiliz.

Lizeora joan zenean salto handia nabar-mendu zuen. Baina han, ba omen zeudenzegamar gehiago, beraiek baino zaharrago-ak, eta haien babesean oso ondo ibili omenziren. Gogokoen zuen gaia, preteknologiazen. Lizeotik Goierrira joan zen ofizio batikastera (mekanika) eta gaur egun C.A.F.omen dabil lanean. Dudarik gabe, askoznahiago omen du lan egin ikasi baino. Lanegindakoan sikiera deskonektatu egitenomen da.

Musikari dagokionez, Euskal kantak omenditu gustokoen, eta Zegamatik irtetzeko,lana oso urruti aurkitu beharko lukeela dio. Afizio nagusiena mendira joan eta bizikletanibiltzea omen du. Bere adinekoen artean, ez omen du aparte-ko arazorik somatzen.

Zegaman, gazteentzat zuzendurik, kirolaegiteko aukera gehiago jarri behar delapentsatzen du.

Ordenagailuan edota Interneten ibiltzeabaino, nahiago omen du Aizkorrira joan,Txurrotik buelta bat eman edota perretxi-kuak biltzea.

"Ingurunea da gehien atsegin dudanmateria"

1991ko maiatzaren 24an jaio zen Zegaman.Hiru urte ezkero Aitxuri Herri Eskolan dabilaurten 4. maila egiten ari da. Bazkaltzenegunero jangela geratzen da, eta gehin gus-tatzen zaion janaria arroza da.

Bere andereñoa Mila da eta oso gustoradago. Gehien gustatzen zaion materia“Ingurunea” da, baino Soinketa ere gusto-koa du, korrika egitea batez ere.

Hala eta guztiz ere eskolan gauza askoikasten direla dio eta adibidez matematikaez zaio gehiegi gustatzen.

Eskolatik irtetzean gehienbat lagunekinjolastea gustatzen zaio, batez ere, gustoko-ena, "Lurretan" jolastea dute.

Telebista egunero ikusten du eta BETIZU dagustoko duen programa. Irratia entzutekoohiturarik ez du, egunkaririk ere ez du ira-kurtzen eta noizean behin Goierritarra ikus-ten du.

Tobera Musika Eskolara ere joaten da etabertan txistua ikasten ari da.

Oporretatik gehien gustatzen zaionaZegamako festak dira eta, hauetan barraka-tan ibiltzea batez ere.

Handia egindakoan andereño izan nahi du.

" Nahiz eta lana herritik kanpo egin,

Zegaman biziko nintzateke"

Oihana Zegaman jaio zen 1985eko urtarrila-

ren 11n. Zegamako Herri Eskolan ibilia da,

haseran Zinean, gero Frontoiko geletan eta

azken urtean berrian. Gaur egun Beasaingo

Loinazpe Eskolan dabil eta D.B.H.ko 4.

maila egiten ari da. Zegamako Eskolatik oso

oroitzapen onak ditu, ostiraletako tailerrak

zituelarik gustokoen. Mendira ere oso gus-

tora joaten zen. Musika aldetik euskal kan-

tak, "Berri Txarrak" eta moeta honetako

talde gazteak gustatzen zaizkio. Udan ingu-

ruko herrietako festetata joaten da eta ba-

tzuetan Ordizira.

Zaldi gainean ere badaki ibiltzen eta etorki-

zunean bidaiatzea gustatuko litzaioke.

Momentu honetan ez omen du kezka bere-

zirik eta oraindik ez du erabaki zein ikaske-

ta burutuko dituen. Lana Zegamatik kanpo

aurkituko balu, Zegamara bueltatuko litza-

teke egunero (oso urruti ez bada behintzat).

URTEKARIA

41

1970 - 1980 1980 - 1990 1990 - 2000

XX. MENDEA

Page 44: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

42

ABERRI EGUNA

Herritarrak Aberri Egunean eta aurresku dantza

Udal Gorporazioa zenbait herritarrekin

Apirilaren 23an, iazko antzera, EuskalHerri osoan zehar, herriz herri ospatuzen Aberri Egun bateratua Udalbiltzakdeituta. Honela, eguerdiko 12etan,Udaletxearen aurrean, udal-hautetsiaketa hainbat herritar bildu ziren, ikurriñamastaren gora jasotzeko eta jarraianUdalbiltzak proposatutako erakunde-adierazpena irakurri zen. Ekitaldi hone-tan txistulariak eta dantzariak partehartu zuten, ohikoa den aurreskuadantzatu zelarik.

Jarraian, Zegamako Udaletxe aurre-an irakurritako erakunde-adierazpenajasotzen da:

“ 2000ko Aberri Eguna

Euskal Herria Eraikitzen”

"Gaur, apirilak 23, igandea, AberriEguna da. 1931tik egun hau gureHerriaren eguna izan da, eta beste herriaskotan egiten den antzera, gurenazioaren berrespen baketsu eta kolek-tiboa ospatuko dugu gaur. Egun hone-kin, euskaldun guztiak batzea duguhelburu, geure nortasunaren adieraz-pen askea eginaz eta geure herriarenbiziraupen borondatea alaiki aldarrika-tuz.

Euskal Herria nazioa da eta nazio batidagozkion eskubide politikoak ditu.Eskubide horiek aldarrikatzera datorgaurkoan UDALBILTZA.

Herri bezela, nazio bezela irau-tea eta garatzea dugu helburu, ez baiti-ra makalak, XXI. mende honetan, etor-kizunari begira, ditugun erronkak. Izanere hor dugu aurrez aurre, munduanzehar, ekonomi eta kultur alorreko glo-balizazioaren fenomenoa. Globalizaziohonek errotik astintzen ditu gure gisakoherri baten ekonomia, kultura, hizkun-tza eta gizartea bera ere. Eta uniformi-zazio fenomeno horri erantzutekobeharrezkoa da herri honek bere balia-bide politiko, instituzional, ekonomikoedo kulturalak zehaztu eta bideratzea.Horrexegatik gatoz, hain zuzen ere,Aberri Eguna ospa dezaten gonbitealuzatzera hiritar guztiei.

Horretan ari gara, EuskalHerriaren nazio kontzientzia demokrati-koan sakonduz, herri bezela aurreraegiteko lanabesak martxan jartzen.Aipatu erronka horiei ekiterakoanEuskal Herriak bidean aurkitzen dituenzailtasunak ez dira nolanahikoak, eta

Page 45: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

43

Aberri Eguneanikurriña jasotzen

horiek gainditu eta ezabatzea da gurehelburua, euskal herritar guztion artekoeztabaida demokratikoari bide emanaz,gure arteko harremanak sakonduz etaherri honen etorkizun politiko kultural,ekonomiko nahiz hizkuntza alorrekoaribermea eskainiz, inongo indarkeria edoinposaketa jarrerarik gabeko giroan.

Horregatik, ozenki adierazi nahi dugueuskal herritar guztien borondate libre-aren gainean soilik eraiki daitekeelaEuskal Herria nazio moduan, inolakoaurrebaldintza eta mugarik gabekoeztabaida demokratiko eta politikoarenbitartez. Herritar eta ideia anitzez osa-turiko herri honetan dauden proiektupolitiko guztiak leku izango duten eske-natoki demokratiko eta baketsuarenalde lan egiteko konpromisoa hartzendugu gure gain.

Hausnarketa hauen inguruan burutudugu aurtengo Aberri Egunaren deial-dia, alegia, udal izaeran oinarritzen deneuskal instituzio nazional honek erai-kuntza demokratikoari begira hartutakoardurak berresteko asmoz. Ospakizuneguna da, baina baita konpromezuz-koa ere, euskal gizartearen etorkizunabakean, justizian eta askatasuneaneraiki nahi dugulako. Euskal Herriareneguneroko eraikuntzan orain arteanegindako bideari jarraitzeko boronda-tea agertzen baitugu, gaurko zitarenbidez.

Aurtengo Aberri Egunak, bada, eus-kal gizartearen aniztasun sozial eta poli-tikoa oinarritzat hartzen duen nazioeraikuntza libre eta demokratikoarizabaltzen dio leihoa, alderik alde, inpo-saketa eta zapalketa orori aurre eginez,irekitasuna ikurtzat harturik. Gatazkapolitikoa eta honen ondorio larrientzatbehin betiko soluziobidea mahai gaine-an jarriz, alegia, burujabetza eta lurral-detasun eskubideak ezagutuak izangodituen Euskal Herriaren onarpena.

Beraz, herrigintza guztion eginbeha-rra da, eta guztiok behar gaitu, inorbaztertu gabe.

Udalbiltzak hala uste du eta hauxedio: etorkizuna euskal hiritarren eskue-tan dago, herri honen eraikuntza nazio-nal eta demokratikoaren eskuetan.Horregatik, dei egiten diegu hiritar guz-tiei, Aberri Eguna guztion artean alaikiospa dezagun."

ASEMENDI BASERRIAREN ALDEKO ERRIFAREN ZOZKETA

1999ko maiatzaren 28an Zegaman erre zen Asemendi baserriko familiarilagundu nahian urrian atera zen errifaren zozketa, “El Niño” LoteriaNazionalean egin zen. Lehen sariaren azken lau zenbakiak, hau da 2897,eman zuen Nissan Terranoaren jabearen pista.

Jabearen agerpena piska bat kostatu izan zen arren, azkenean, agertu zensaritua, Orexako Joxe Atxega izan zen.

2000ko martxoaren 12an, Madrilgo Kongresurako eta Senadurako hautes-kundeak egin ziren, Zegamako emaitzak ondorengoak izan zirelarik (1996anKongresurako egin ziren datuak ere azaltzen dira):

HERRIA ZENTSOA ABST.

2000an 1.111 546 (%50,86)

1996an 1.140 318 (%27,11)

E.A.J. E.A. PSE-EE PP IU EH/HB BESTEAK

2000an 152 332 13 36 4 - 2

1996an 140 311 25 39 9 295 1

* Euskal Herritarrok abstenitu egin zen 2000ko martxoaren 12ko hauteskundetan.

MADRILGO KONGRESURAKO HAUTESKUNDEAK

Page 46: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

44

Hona hemen, 2000ko uztailaren 2an,Aizkorriko Lagunen Elkartearen sorreraekitaldian irakurritako testua:

“ Eguerdion, ongietorri eta eskerrik-asko, Zegamarron izenean, gure gonbi-tea jaso eta gaur berta bildu zaretenoi.

AIZKORRI, erraldoi, lerden, indartsu,karaitzaren zilar-kolorez apain, zuhaitzeta larre-tokiz oparo, zeu zaitugu, begizeta bihotzez, gure herriaren sorrera etamendez-mendeko historiaren lekukoleial eta iraunkor. Inork ez bezala gor-detzen dituzu zuk zure altzoan, gurearbaso zaharrenen aztarnak, Tartalorenibilerak, Mari lamiaren suzko eta gauez-ko joanetorriak, gure arbaso eta aiton-amonen bizipen, sinesmen, sorkuntza,nekealdi eta atsedenaldiak, poz etaatsekebeak, seaska eta hilobien lekukoixil. Zure bide eta kaltzadetako harrietanbetirako gelditu dira erromatarrenarrastoak, Santio-bideko erromesenurratsak, San Adriango leizezulotikigaro diren errege-jaun, morroi, zaldun,aberats eta txiroen itxaropen pausoaketa bizi-gorabeherak, jerenal karlistaospetsuaren azken hatsak, norteko

ferrokarrilaren tunel-bide luzeak irekizituzten langileen izerdiak, zure lurpekoerraiak arakatu dituzten meha-gizonenlan-neketsuak, Oria ibaiaren ertzetakobaserri, errota, lantegi zahar eta berriengorabeherak, ikazkin, basomutil, base-rritar, erromes, ehundaka artzai, milakamendizaleren amets izkutuak.

Aizkorriko mendi-tontorretik, ermitaaurreko burdinezko balkoi paregabehartatik begira jarrita, Zegamako herriadaukagu ikuskizun. San Martin Elizakokanpandorrea, Udaletxe-aurrea, kios-ko-inguru hau, kultur-etxea, hilerria,frontoia, etxebizitza berriak eta baserrizaharrak, Oria ibaia, Otzaurteko bidea,zegamarron eguneroko pauso-lekuaketa bizimoduak.., hementxe, 1.200metro beherago. Eta hemen, behetikbegira jarrita, Aizkorralde ikusgarri etaeder horrek, ikuskizun paregabeaeskaintzen digu, begiratualdi bakoitze-an. Ederra da elurtean, ederrago uda-berrian, ilun eta eder harraizearen txa-pela jazten duenean, ikusgarri ederudazkeneko hegohaizeak mila kolore-tan usoen pasaleku eta ehiztarien jos-taleku bihurtzen denean, ederretan-eder uda-garai honetako berdetasune-an eta edertasun horretara begiak ohi-tuegi badauzkagu ere, ikuskizuna ezindeigarriago egiten zaio, estreñekoz,lehenbiziko aldiz ikusten duenari.

Hementxe, Aizkorri mendiaren hega-letan elkartu gara gaur, Zegamakoherriaren gonbiteari erantzunez, Euskal

Herriko lau haizeetatik etorriak, AIZKO-RRIKO LAGUNEN ELKARTEA sortzekoeta horrela, denok elkarrekin, gureherriarekiko, gizadiarekiko, natura etaingurugiroarekiko eta, bereziki, Aiz-korraldeko paraje eder hauekiko maita-suna eta zaletasuna aitortu nahi izanditugu.

Eta, bide batez, hemen elkarturik hitzeman nahi dugu, Aizkorri mendia etabere inguruak, bertako landare, abere,hegazti, baso eta zelai, naturak sortueta gizakiak eraikitako ondasun guztiakerrespetatu eta zaintzen beti ahalegin-duko garela.

Eta hitz ematen, gainera, bertakoondasun naturalen eta kulturarenmezulari izango garela, nonnahi etabeti.

Aizkorriko Lagunen Elkartea sortzeazbat, gaur, hemen, parajeon berri ondobaino hobeto jakin eta euren ekintzaeredugarriekin mendizaletasunaren etaaizkorzaletasunaren mezulari ezinhobeak izan diren eta diren laguneiesker ona agertu eta omenaldia eskaininahi izan diegu, lehenik eta behin,Zegamako Udalaren izenean, Alkatenaizen honek, AIZKORRIKO LAGUNENELKARTE sortu berri honetako lehenbi-ziko eta ohorezko bazkide izendatuzeta, aldi berean, gaur hemen elkartuzareten guztioi ere gure elkarteko kideizatera gobidatuz”.

Aizkorriko Lagunen Elkarteko sorrera ekitaldiko bazkaria

Page 47: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

45

2000ko uztailaren 2an ospatu zenZegaman, AIZKORRIKO LAGUNENEGUNA, bertako ekitaldi garrantzitsu-enak Euskal Herriko MendiFederazioko Lehendakariari, PakoIriondori, omenaldia egin, Gorrotxategisendiari eskerrona agertu eta AizkorrikoLagunen Elkartea bera sortzea izanzirelarik.

Pako Iriondo, txiki txikitatik mendiamaite izan duen mendizalea dugu.Zaletasun horrek eraginda, 1940 ezke-ro zenbait mendizale talde sortu etagidatu ditu: 1971tik 1976ra “EuskalMendizaleen Federakunde”ko lehenda-karitza hartu zuen, Jubilatu ondoren,1986tik aurrera berriro ere “EuskalMendizaleen Federakunde”ko lehenda-karitza hartu zuen, gaurdaino. Berelanak Euskal mendizaletasunari bultza-da ikaragarria eman zion, hori dela eta,bere lanaren errekonozimendu modura,Zegamara ekarri genuen, omenalditxobat egitera.

Gorrotxategitarrak ere gogoan izangenituen egun horretan, izan ere1925ean, Etxeberri-Erdiko MatiasGorrotxategi Otaegik eta bere emaztezen Larrekoko Maria Otaegi Mugikak,2.000 pezeta utzi baitzituztenAizkorriko Errefugioa egiteko.

Hona hemen, egun handi honetanZegaman buruturiko ekintzak.

Goizeko 7:00etan, Zegamako Plazan120 bat mendizale elkartu ziren ibilbideofiziala egiteko asmotan. Aldaola alde-tik beste 100 bat pertsona abiatu ziren,hauek bide laburragoa egitearen auke-rari heldu ziotelarik.

Aizkorriko gailurrera iritsi ondoren,mendizaleek San Adrian aldera jo zutenbertan Aita Arantzadik eman zuenMeza alaia eta jatorra entzun eta SantuEspiritun Udalak eskeinitako hamaike-tarako iristeko. Hamaiketakora 300 batmendizale gerturatu ziren, herrikoElkarteen laguntzaz 500 otarteko, uraeta ardoa banatu zirelarik. Azpimarratubehar da, berriro ere, txalogarria izanzela elkarteen laguntza eta parte har-tzea.

Gurutze Santuko Ermitara 13:45etaniritsi ziren mendizaleak eta bertatikPako Iriondorekin batera herriratu ziren.Aizkorriko Lagunen Elkartearen sorreraekitaldiaren ondoren, Gorrotxategitarrei

eskerrona agertuz pergamino banaeskeini zien Udalak eta baita ForuAldundiko ordezkariari ere, Aizkorrikoaterpearen eraikuntzan izan zuten partehartzeagatik. Pako Iriondori omenaldiaegin ondoren, 210 pertsonek bazkalduzuten herriko kiroldegian. Ostatuakbazkari ederra eman zuelarik.

Azpimarkatu, Juanito Oiarzabal men-dizale famatua ere Zegaman izan zela.Gogoratu behar da munduan 8.000metrotik gora dauden mendiak igotako6 lagunen artean dagoela Juanito.

Aizkorriko Lagunen Elkarteko bazki-de izateko interesa zutenek ere, aukeraizan zuten horretarako, eta egun 130bazkide ditugu dagoenerako. EsanUdalak ateratako 450 kamiseta inguruere salduak direla eta norbaitek intere-sik balu bai bazkide egin edota kamise-taren bat erosteko dei dezake 943801351 telefonora.

Arratsaldean, haurren gozamenerakoburuhandiak izan genituen kaleetanzehar.

Santu Spiritun gosaltzen

Paco Iriondori omenaldia Juanito Oiartzabal eta Paco Iriondo

AIZKORRIKO LAGUNEN EGUNA

Page 48: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

46

Ezer aipatzekotan giro ederra etaantolatutako ekintzetan herritarren par-tehartzea azpimarka genezake.

Aurten San Bartolome Jaiak, abuz-tuaren 23tik 27ra bitartean ospatu dira.Halaber adierazi behar da, aipatutakoegunei irailaren 2a erantsi zitzaiola,herriko tabernari eta txoznek antolatu-ta.

Ekintza guztiek arrakasta izan bazu-ten ere Paella Lehiaketa eta Sardinajateak berebiziko erantzuna izan zutenherritarrengandik. Beste berrikuntzenartean festen programaren azalerakoaurrez antolatu zen argazki-lehiaketa(apostuak barne, montaje ote zen edoez) balkoi eta leihoen apainketa lehiake-ta eta erraldoien alardea aipa genitza-ke.

Nafarroako Joten emanaldiak ereharrera oso ona izan zuen hauek zeto-zela lehenengo aldia ez bazen ere.

Bestalde aipagarria da San Barto-lome eguerdian, Xabier Azurmendi etaJanire Urbieta ere gure artean izangenituela fandango eta arin arin saioaeskeiniz; aurten bikote honek Ibarranizandako lehiaketan 2. saria irabazi du,horrezaz gain Euskadiko Txapelketa,gazteen mailan 3 aldiz irabazi dute etahelduen mailan azken bi urteotanEuskadiko Txapelketan lehen hamarre-tan sailkatu dira.

ARGAZKI LEHIAKETA

Programaren azaleko argazki lehiake-ta Marilu Azurmendik irabazi zuen.Argazkia Aizkorriko ermitaren gainera

igo eta espadaña hartuz dago aterataurrutian Zegama ikusten dugularik.Konturatuko zinen moduan, urtekarihonen azalekoan ere bera azaltzen da.

BALKOI ETA LEIHO APAINKETALEHIAKETA

Lehiketa uztailaren erditik abuztuaren20ra arte izan zen, bitarte horretanepaimahaikide adituek herriko leiho etabalkoiak mihatu zituztelarik.

Garailea, guztiok dakigunez, BegoñaEtxezarreta izan genuen.

Datorren urtean ere, lehiaketa mar-txan jarriko da eta udaberrian saiatulorazaleok!

PAELLA LEHIAKETA

Paella lehiaketara herriko elkarteakaurkeztu ziren, zein baino zein arituzirelarik eguerdiartean. Azkenik “eskurikhoberena”, Tartalo Elkarteko hiru neskagaztek (Eider Arrieta, Xara Ugarte etaAmaia Gorospe) erakutsi zuten, leheneta bigarren saria eskuratu zituztelarik.

Azpimarratu behar da, guzti hauantolatzeko Udalak laguntza handiajaso zuela herriko elkarte eta baitaherritarrengandik ere.

BOLO ETA TOKA TXAPELKETAK

Lurralde Historikoko bolo txapelketa:Marcelino Agirre (Segurakoa)

Herritarren arteko bolo txapelketa:

Helduetan: Jose Agirrebengoa

Haurretan: Oier Irastorza

TOKA

Irabazlea: Iñurrategi Jna.

1.go herritarra: Sebastian Alzelai

TIROPLATOA

Urtero ospatzen den moduan aurtenere herri mailako tiroplatoa Zegamakoapeaderoko eremuan ospatu da.Irabazlea Gaztiñadi-Barreneko IñakiGoiburu izan zen.

TRIALSIN ETA HERRI KIROLAK

Aurtengoan ere San Bartolometan,Trialsingo erakustaldi bikaina eta HerriKirolen saio bizi-bizia ikusi eta bizitzekoaukera izan da. Bi ekintza hauek Udalpolikiroldegian ospatu ziren, harmailakjendez gainezka egon zirelarik.

FUTBITOKO FINALA

Abuztuaren 23an, XXIII. Herri mailakoFutbitoko finala jokatu zen, txapeldunAizkorpe taldea suertatu zen eta txa-peldunorde Shalky 07 taldea. EmaitzaAizkorpe 4 Sahlky 2 izan zen.

Herriko tabernari eta txoznek irailaren2an festa antolatu zuten.

Besteak beste, egunean zehar, arkutiraketa, txaranga eta buruhandiak izanziren. Gauean TRIKI TAKE taldearekindantzaldia izan zen plazan, jende ugaribertaratu zelarik.

SAN BARTOLOMEAK 2000

Sardina jaterako sagardoa prestatzen Bolo txapelketako garailea Jose Agirrebengoa

Page 49: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

47

Paella lehiaketako partaideak

Sardina jatea

Erraldoien alardea

12 3

Luis Malkorra

Josebade la Hera

OhianeMendia

7 URTETIK BEHERAKOETAN

12 3

Jon Irastorza

Jose JabierMalkorra

AdrianCastro

7, 8 ETA 9 URTEKOAK

12 3

Unai Agirre

ArkaitzAldasoro

IñakiCastro

10 ETA 11 URTEKOAK

12 3

Aitor Zabaleta

BorjaUrzelai

EnaitzIbarburu

12 ETA 13 URTEKOAK

12 3

Ruben Zabaleta

MikelarMendia

IkerElorza

XXX. APEADERORA IGOERA

TXIRRINDU FROGAK

Abuztuaren 27an, hilaren azkenengoigandean ohitura denez, LXVII. SanBartolome txirrindulari froga ospatuzen.

Lehengo saria: Gorka Gonzalezek

Mendiko Saria: Gorka Gonzalezek

Taldekako Saria: Banesto Taldeak

Aipagarria da, ohizkoa den moduanaurten ere, San Bartolome frogaren ira-bazlea profesional mailara igo dela.Hain zuzen ere, Gorka Gonzalez dato-rren urtean Euskaltel-Euskadi txirrindu-lari talde profesionalean arituko da.

APEADERORA IGOERA

(3.Igoera Jabier Berasategiren omenez)

Herritarren artean burutzen den frogahonek iadanik 30 urte egin ditu gureartean. Ohi denez, taldeak adinka egi-ten dira, honako emaitza hauek emanzirelarik:

Page 50: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

48

SAN MARTINAK

SAN MARTINETAN JENDETZA UGARI

Udalak Beasain eta TolosakoUdalekin egindako gestioen ondorioz,azaroaren 11n, San Martin azokaZegaman bakarrik ospatu zen, iaz egunberean aipatutako herrietan azokaospatu baitzen.

San Martin astean, ekintza ugari izangenituen herrian. Azaroaren 6anUdaletxean burutu zen hitzaldian, ber-taratuek “baserriaren eskualdatzeedota oinordekotzari buruz”Gipuzkoan indarrean jarri berri den legeberriari buruz informazio ugari jaso ahalizan zuten. Bertara etorri ziren IbaiLertxundi eta Iñaki Mendia abokatuekorainarte usarioz egiten zen ohitura:baserria banatu gabe oinordekoariuztea lege baten bidez oinarritua izandela adierazi zuten. Aipatutako hitzaldiaGipuzkoako Foru Aldundiko Neka-

zaritza eta Ingurugiro Departamentu-aren eskutik antolatu zen.

ARDO ETA GAZTA KATAK

Ardo eta gazta katetara ere herritarugari bildu zen. Gazta kata TxarapeElkartean egin zen eta ardo kata etaafaria berriz Amezti Elkartean gauzatuzen.

Gazta katan 33 pertsonek parte hartuzuten eta ardo katan 48 pertsonek.Ardo kataren ondoren 33 herritar afa-rian geratu ziren.

Gazta nahiz ardoa dastatzen ikastensaiatu ziren partehartzaileak, hala etaguztiz ere beste saio bat ere egingoomen lukete.

Gazta kataren ikastaroa Jose RamonAgirianok, Idiazabal Gaztaren Komiteko

partaideak eman zuen, eta ardo kata-ren ikastaroa Jorge Martinezen, injine-rua eta Parisgo UnibertsitatetikDiplomatuaren eskutik etorri zen. Bikata ikastaro hauek Intxaurrondondagoen Euskal Herriko GastronomiaEtxearen laguntzarekin egin ziren.

PROFESIONALEN PILOTA PARTI-DUAK - Azaroaren 10ean -

San Martin Ferirako antolaturiko eki-taldiak arrakasta izan dutela esanbehar. Ostiralean izan genuen profesio-nalen pilota partidura herritar ugari bilduzen eta kanpotik ere jendea xamur eto-rri zen.

Lehen partidua, GOÑI I-ELKORO,Euskadiko Lau t’erdiko txapelketakoa,ez zen hain interesgarria suertatuELKORO motel xamar ibili baitzen.Bigarren partidua aldiz, TITIN III- ZEZE-AGA/ ETXANIZ-LASA III ikusgarria izanzen, sekulako giroa sortu zelarik pilota-lekuan. Lehen partidua Goñi Iak 22-12irabazi zuen eta bigarrena 22-20 iraba-zi zuten Titin III– Zezeagak.

SAN MARTIN EGUNA

Urbia eta Aizkorriko Artzainen artekoII. Gazta Lehiaketara aurten 19 gaztaaurkeztu ziren, horietatik 9 pasatu zirenfinalera eta garailea Zeraingo MARIAANGELES IÑURRATEGI izan zen, 2.saria, Felix Etxezarretak eraman zueneta 3. saria, Zeraingo Jabier Muñoak.Epaimahaikide ospetsu eta ezagunakelkartu ziren: Peio Zabala frantziskota-rra eta Euskadi Irratiko eguraldi gizona,Peio Garcia Amiano gastronomoa,Jose Ramon Agiriano, IdiazabalJatorrizko Denominazioko kidea,Abraham Olano txirrindularia, MikelGarmendia Goenkaleko “Joxe Mari” etaAna Martí, Seu d´Urgelleko alkateordea.

Txapelketara jendetza ugari agertuzen eta sari banaketaren ondoren aur-keztutako 19 gaztaiak jendeari eskeinizitzaizkion, banaketarako herriko elkar-teek beren laguntza paregabea eskeinizutelarik. Halaber, gogoratu behar dagaztaiarekin batera banatzen denardoa Elkarteen aportazioa dela.

Ganadu lehiaketa ere giro oneangauzatu zen, aurten urteroko ganaduezgain, euskal oiloak eta bufaloak ereikusi ahal izan genituelarik.

San Martin Feria

Bailarako txistulariak herrikoak barne

Page 51: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

49

Ganadu lehiaketako irabazleak:

Ardietan: Mª Paz OiarbideBildotsetan: Jose Miguel AzurmendiPirinaika behietan: Santiago KatarainBehi mestizotan: Pedro AsurmendiBehi suizatan: Imanol Ruiz de EginoZezenetan: Inazio KatarainZaldietan: Ibai UrbistondoEtxe behorretan: Lourdes ArrietaMendi behorretan: Doroteo Otaegi

BAILARAKO TXISTULARIAK ZEGA-MAN

Bailarako txistulariak, herrikoekin bate-ra, urteroko legez, San Martin Ferianizan genituen, kaleetan zehar giro apar-ta sortu zutelarik.

ARTISAUAK ETA MARIXULAR EHUN-GINTZA TAILERRA

Udaletxe azpian herriko eta ingurukoartisauak aritu ziren, eta bi plazatankarpa handi batzuk ezarri ziren eguralditxarrari aurre egin eta postuak txukuna-go kokatzeko.Kultur Etxean, pintura eta tailaketa ikas-taroan ibilitako herritarrek erakusketadotore bat jarri zuten eta pilotalekuko 2.solairuan Marixular EhungintzaTailarrean ere, ehungintza erakusketaegon zen. Guzti honek, goiz guztirakozer ikusi eta zer erosi aukera eman zienbertaratuei.

ZEGAMAKO UDALA ETA GURASOELKARTEAREN ARTEAN HITZARMENA

Guraso Elkarteak bere aldetik herrikohaurrentzat ekintza gehiago burutunahirik Zegamako Udalari bere babesaeskatu zion. Guraso Elkartearenasmoa, urtean zehar herrian hainbatekintza antolatzea izaki, ZegamakoUdalak 240.000 pezetako dirulaguntzaeman zion, betiere antolakuntza lanakGuraso Elkartearen eskuetan geratzenzirelarik eta ekintza horretatik lortutakodiruarekin Guraso Elkartea finantziatueta azaroaren 12an umeei zuzendutakoekitaldi bat antolatzea (sarrera gehienez500 pta kobratuz), helburuak zirelarik.Ondorioz, azaroaren 12an, arratsalde-ko 17.00etan, KUKUBILTXOren TXI-RRIKIZ emankizuna izan genuen,hemen ere herri nahiz kanpoko jendeugari bildu zelarik.

San Martin Feriko Ganadu Lehiaketa

Gazta Lehiaketako epaimahaia lanean

Xxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx x

San Martinetako II Gazta lehiaketako garaileak

Page 52: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

50

G- Antti alde auzoa ezagutzera etorrinaiz. Zein baserri dago auzo honetan?

Auzo honetan lau lagun bakarrik bizigara, Antti-goenean bi eta Anatxenbeste bi.

G- Beste baserririk ba al dagohemen?

Anttierdi. Baina ez da inor bizi, halaere batzutan etortzen dira. Gero hutsikAntti-muño dago.

G- Auzo honetan bada pertsonaimitologiko baten arrastorik ezta?

Saadarren Tartaloren kanposantuadago. Auzoko gazteak jolas asko egitengenuen bertan, bide oso ona zegoen joa-teko.

G- Kuadrila handia joaten al zine-ten?

Bai, asko. Gu bederatzi senide gara,denak neskak, Izarratik eta kaletik ereetortzen ziren. Kuadrila handia.

G- Auzoan zein festa egiten zenuten?

San Juanetan arbola jaso, sua egin,abestu eta dantza egiten genuen. Suaegiteko, hilabete aurretik, jai arratsalde-etan zotz bana bazen ere, denok apor-tatzen genuen gure partea.

Orduan Igandea heltzeko deseatzen

G- Eskolako zein oroitzapen dituzu?

Hutsak ere asko egiten genituen etazenbat eta huts gehiago eskolako gogogutxiago. Batean ganadu zain, bestean,soroan, behiak ez bait zekiten bakarriksoroan joaten, beti norbait aurretikbehar zuten. Etxeko txikiena joan beharizaten zuen; honi tulea deritzaio.

Eskolan hutsak asko eta gero 10 urtebete ezkero eta komunio handia eginondoren eskolatik kanpo.

G- Zuek denak baserritik bizi izanzineten?

Bai, ni bai, nere ondorengo bi ahiz-pak, fabrikara joan ziren, baina norma-lean zaharrenei baserriko lanak egiteatokatu zitzaigun.

G- Garai hartan zer ereiten zen?

Garia eta artoa.

G- Garia hemen heltzen zen?

Bai, bai, horixe, garia harrian jotzengenuen, azala eguzkia zegoenean igartu,alea atera, lastoa behientzat eta gariagarbitu makinan eta errotara eramangenuen.

G- Errotak non zeuden hemen ingu-ruan?

Errotaberrin. Guk haruntza eramatengenuen. Axarine, Errotaberri, Jauregi-berri, Arakamane (Barrenaldean).Asemedi aldean ba omen zen baina nikez nuen ezagutu.

G- Errotan garia edo artoa igotzekoanola izaten zen, ordainduta?

Bai, dirua zutenek bai, baina ez zute-nei moturea kentzen zitzaien, hau da,kiloko hanbesteko bat kenduz pagatzenzuten.

G- Zein motatako elikadura izatenzen zure gazte denboran?

Garia eta artoa ereiten zenez, taloakegiten ziren artirinarekin. Makinak battalo jan genuen!

Bestalde patata eta induaba egiten zenasko. Urtean txerri bat edo bi haztenziren etxean. Txerria hiltzen zen garaianfesta handia egiten zen. Txorixoak,

egoten ginen, igandea izaten baitzenasteko jai egun bakarra.

G- Baserritik kalera nondik bueltanjoaten zineten?

Auzo honetatik bi bide ziren,Musasotik behera edo bestela Izarratikbehera. Izarrakoa aldapa gutxixiokinzen, hau herri bidea zen.

Musaso Atxatxetik gorago dago, horaldapa handia dago. Orain dena zikin-duta dago, itxita, batez ere pista eginzenetik.

G- Orduan oraingo bide hau berriada?

Berria da, bai. Bueno bidea bazen,lehengo bidetik dago hau eginda. Bideagurdi-bidea zen.

G- Etxean erreko zenuen ogia ezta?

Bai, oraindik labea hortxe dago.Oraindik ere bertan ogia egin liteke.

G- Eta erosketak, eskolatik bueltako-an egiten ahal zenituen?

Bai, baino orduan ez zen oraingokonturik.

G- Ez zegoen hainbeste beharrik,ezta?

Beharra bai, baino dirurik ez.

JUANA MURGIONDO“Orain dela 50 bat urte jarri zen lehenengo

gurutzea gaur egun dagoen tokian”

Page 53: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

51

urdaia, urdai azpikoa... , gauza asko egi-ten ziren txerriarekin.

Gure aita, oso txerri hiltzaile ona zen,baino gazterik hil zen eta hau dela eta,Hilario Ertzillekoa (gure lahengusua)etortzen zen, Joxe eta Migel karnizeroakere ibili izan dira eta gaur egun suhiakarnizeroa dugu eta berak hiltzen digu.

G- Eta haragia, etxean izaten alzenuten?

Ardia hiltzen genuenen udazkenean,eta orduan mondejuk eta ardi sexinaizaten genuen. Ardi sexina gatzetan jar-tzen genuen gehiago irauteko.Udazkeneko janaria hori izaten zeninduaba ardikiarekin. Orduan galdetubeharrik ez zen egoten zer zegoen jate-ko, egunero berdina zegoen.

Jaietan kilo erdi bat xerrada edo kar-nizeritik erosi eta salda egiten zen.

Udazkenean piparraundiak ere izatenziren, oso goxoak. Eta nola ez, gaztai-nak. Urtaro horretan, afaltzeko gaztai-nak eta esne piska bat izaten zen, etaorduan ez zen kolesterolik izaten.

G- Behirik ez zen orduan?

Behiak bai, lauren bat genituen,baino esnea kalera saltzeko erabiltzenzen. Behiak oso egoki zaintzen ziren,hozten baziren, ez zuten esnerik ematenberaz, ondo zaitu behar ziren. Arbiaegosita ematen zitzaien, baita elurrazegoenean ere eta arbi honi, artirinpiska bat nahasten zitzaion. Orainbaino hobetoago zeuden orduanbehiak.

G- Zure aitak baserriz kanpo ba alzuen lanik?

Aittek oso gazterik hil zen trenbidean.

Aittek fabrikan lan egin nahi izanzuen, baina familia handia zuenez,fabrika berari subsidio bat emateatokatzen zitzaion eta hori dela eta ez zie-ten lanik eman. Renfen hasi zen laneaneta bi hilabete baino lehenago trenakharrapatu zuen. Ama zortzi ume etahaurdun zegoela gelditu zen alargun.Aitte urrian hil eta bederatzigarren hau-rra urtarrilean jaio zen.

G- Orduan zaharrenei lan egiteatokatuko zitzaien?

Zaharrenak 16 urte zeuzkan, eta bix-kiek bi urte, gehi gero etorri zen jaioberria. Esku asko behar ziren. Amonaere bertan bizi genuen eta hura ere seiurtetan besteek egin beharrean egonzen, gaixo.

G-Gaia, aldatuz, entzuna dut garaibatean Zegaman karnabal edota ihau-

terietan eskean ibiltzen zirela gazteak.Hori horrela al da?

Bai, karnabaletan erropa zuriak jan-tzita irtetzen ginen, eskean. Gure aittekitadarra zuen eta gure etxetik hartzenzutela gogoratzen naiz, AtxatxekoZelestino eta Sebastianek hartzen zuten,gazteak zirenean, eta galdetzen zien iazer behar zuen ordeko eta “hura beteardo” eskatzen zien, orduan ardo eskasiaizaten baitzen. Beheran kortxo bat jarrieta itadarra bete ardo ekartzen zuten,propina bezela.

G- Neska mutilak, denak elkarrekinibiltzen al zineten?

Ez, ez, mutilak bakarrik, nik dakidalabehintzat.

Saski bat hartu eta eskean, etxeetantxorixoa, eta arraultzak ematen zirennormalean. Ondoren bildutakoa jan etaparranda egiten zuten.

Musason ere egiten ziren festa ede-rrak, gaua parrandan pasa eta goizean,argirik sartu ez zedin leihoak itxi eta txi-miniko zuloa ere zaku batez isten omenzuten. Gaur omen daude gau txoriakbaino, orduan ere baziren.

G- Jakin dut, auzo honetakoek horgoiko tontorrean gurutze berri bat jarriduzuela. Gurutze hori noiztik ezagu-tzen duzue zuek? Zein izen du tontorhorrek?

Gurutzea dagoen tontorrak Izargaindu izena eta ni gaztea nintzela jarri zenhori, 50 bat urte izango dira, bueno,hori ez, egurrezkoa.

G- Eta, zergatik jarri zen gurutzea?

Misio batzuk egin ziren herrian,orduan misioak esaten zitzaien, hirufraile etorri ziren. Frantsiskotarrak,Agirretxe, Olaizola eta Garmendia, ezdakit, bakarren bat bizi den edo. Etaorduan misiotan benetan ibili ginen gu;bai prozesioa eta bai errosarioa egitengenituen.

G- Konta iezaidazu piska bat nolaegiten zen hori?

Ba, goizean goiz jaiki ilunpetan etaIbarretatik buelta errosarioa kantatuzegiten zen. Ondoren sermoia, arratsal-dean berriz sermoia eta bueno denok ezginen joan monja etxean lana genuela-ko, bestela... Esango genuke, gaur egun-go hitzaldien parekoa litzatekeela.Pekatua zer zen esplikatzen zuten etaderrigorrezkoa zen joatea, etxean lanpilo bat egon arren.

San Franciscoko kofradian ere sartuginen. Eskapulario batzuk ematen zigu-ten, egunean ez dakit zenbat aittegure,eta hilean behin neska gazteak eskapula-rioak jarrita, komunioa hartzera joatenginen.

G- Eskapularioa zer zen?

Komunio handia egiteko kongrega-zioan sartzen zen, orduan ipiten zigutenzinta urdin bat medalla batekin, neskei.

Mutil batekin dantza bat egiten bazenjai batetan kongregaziotik botatzen gin-tuzten. Elizara joan zintezkeen bainomarkatuta zeunden, eta esaten zutenhiltzen bazinen kongregazioko zintakenduta kaja beltzean sartzen zintuztela

Auzoak jarritako gurutze berria

Page 54: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

52

eta kongregaziokoa bazen eta gaineraezkongai, kaja txurian. Orduan beldu-rra zegoen zinta kentzeko, niri ez zida-ten inoiz kendu. Norbera arduratubehar zen kendu edo jartze lanetan.Lehen dena zen pekatu.

Emakume bat jaiero konfesatzen zeneta egun batean norbaitek galdetuomen zion nola konfesatzen zen hainsarri. Bere erantzuna; nik familia handiadut eta gure etxean beti dago zerbaitegiteko jai eguna izan edo astegunaizan, beti dago edo botoi bat josi beha-rra edo alkandoran bat edo... eta nola jaiegunean lan egitea pekatu dela esatenduten, horregatik konfesatzen naiz.Pentsamendu aldaketa poliki polikiematen joan da.

G- Gurutzera itzuliz, zergatik jarrizen gurutze hori?

Misioak bukatutakoan esan zutenmisioen oroigarri bat jarriko zela mendibatean, gurutze bat jarri behar zela, etaorduan, neuk esan nuen, guk ez geneu-kala ezertxo ere auzoan: nik ez nienzuzenean esan, baino aintzakotzat hartuzuten eta Izarragainen jarri zuten egu-rrezko gurutza bat.

Urte baten edo bitan Ostiral Santuegunean kalbarioak egitera etortzen zenjendea.

Gurutzea jarri zutenean txulo bat eginzioten gurutze horri eta esan zutenmisiotan hartutako asmoak bakoitzakidatzi eta txuloan sartzeko, ondoren tor-nillo batekin lotuta jarri zuten, txapatxiki batekin tapatuta, hura ez zuensekula inork zabaldu, lurrean egon zenbaino nik ez dut uste, inork zabalduzuenik. Honela denbora pasa ahalaegurrezko gurutzea usteldu egin zen etaberriz ere jarri beharko zela eta, auzokoAntti-goeneko Maritxuk eta gureAndresek pentsatu zuten burnizko batjartzea. Andresek berak enkargua emanzion norbaiti eta hark ekarri etaIzarragainean utzi zuten. Gero SantaKutz egunean (maiatzaren 3an),Olaberriko jaietan, kuadrila bat elkartueta jaso genuen.

Jose Inazio Oiarbide eta Rosa Azaldegi

beasaindar bikoteak San Bartolome eguna

Zegaman pasatzen dute joan den 44 urte

hauetan (Amerikara joan ziren urtean

ezik).

“Azken urteotan, ezkonberritan afaltze-

ra joaten baginen ere, San Bartolome

Egunean, Meza Nagusia entzutera joaten

gara Zegamara, gaur egun musika beran-

du xamar hasten baita” adierazten dute.

G -ZEIN DA ZEGAMARA SANBARTOLOMETAN ETORTZEARENARRAZOIA?

Garai hartan Zegaman festa oso onakizaten ziren, plazan Altsasuko orkestinabat izaten zelarik.

Nik, (Rosa) amona Olaberri auzokoanuenez, San Bartolomeak ezezik udaosoak pasatzera ere Zegamara joatennintzen. Garai hartan, gero nere senarraizango zena ere Zegamara joaten zenSan Bartolometan dantza egitera etaelkarrekin hasi aurretik ere lau bat urtebaziren San Bartolometan Zegamanelkartzen ginela.

G- EZKONDU ERE SAN BARTO-LOME EGUNEAN?

Duela 40 urte, San BartolomeEgunean hasi ginen elkarrekin ibiltzen,nik 16 urte nituen eta Jose Inaziok 23;duela 36 urte San Bartolome Eguneanezkondu ginelarik.

G- EZKON EGUNEAN ERE ZEGA-MARA?

Tolosako San Blas ermitan ezkondueta Olaberri gainean izan bagenuen ereeztei bazkaria, eztei bidaian irten aurre-tik, Zegamara joan ginen dantza egitera.

1964ko San Bartolome Egunean, gureezkontza egunean, Zegamako Plazandantzan ari ginela, zegamar batek, CruzGarciak, ea noiz ezkondu behar ginengaldetu zigun eta, egun horretantxeezkondu ginela erantzun genion.

Cruzek ez zigunez sinesten, eraztunakatera eta ezkon-data erakutsi behar izangenion sinest zezan.

Jose Inazio Oiarbide eta Rosa Azalegi

AZKEN 44 URTEOTAN SAN BARTOLOMETAN ZEGAMARA

EDURNE ALBIZU

EDURNE ALBIZU

Page 55: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

M.K.L. IRRATIEPOTEO BATENSORTU ZAN

G- Nundi noa sortu zan M.K.L. irra-tie?

MKL- Zeamati Zeama. Igande eguer-di baten, poteo kultural sakon horitakoonenen ginela, konturatzeako, sarritangertau zaiun bezela, orduk aurrea jozuen eta geutako batek esan tzon:

- Hok ez dituk orduk etxea bazkaltzeajuteko!

- MeKauenLa!- beste batek.

- Radio bat ein behar diau!- hurren-gok.

Eta halaxe, esan eta ein. Di-da!, lauurte barru, San Bartolometan presenta-zioa.

G- Egie esan, sonatue izan tzan 99kofestatako aurkezpena irailen hasi beharzenduela esanez. Adarra jotzen ai zine-tela pentsau gendun danok.

MKL- Ez da ba gustatzen etzaiulako,baiño, gu, eun hartan serio ai giñen osoeta, ondorengo beatzi hilabetetakoarazo teknikok e etzoen berriketaikizan. Badakiu jendea erabat erne eonzela bittarte hortan eta gu berriz, ernai.

Zainketa guztin beharreko haurdu-naldi baten ondoren, maiatzeko lorakinbatea, jaio zan MKL irratie.

MKLko langileak

G- Urtekari honek irtetzeako,"bodasdeplata"ko 25. emanaldie buru-tuta izango dezue. Nola funtzionatzendezue?

MKL- Ondo, oso ondo re bai, dau-keuneako. Gustora gare, kontutaneukiz, holakotan, baliabide teknikok etagiza baliabidek elkartu behar diela eta,oso inportantea, denborea erantsi; hiru-rek e, atal urrik; ordun, asten zehar lau-rok libre ditun ordutan bilduz larunba-teko saioa prestatzen deu. JoseArizkorretak kirol arlon eskeintzen diunlankidetza ezin hobekin, eguerdikoordubitatik hirureta emititzen dana.Berdin astelehenetan, iluntzeko 8t´erditan zuzeneko "Erreala aiden" kirol

elkarrizketa eta, gaineantzen, musika

emititzen deu, eunero goizeko hamarre-

tatik gaueko hamarreta eta, eunen bi

aldiz zapatuko programea errepikauez

ordubatetan eta zortziretan.

G- Entzulegon neurketaik ein aldezue?

MKL- Bai, prezisamente lehengo

baten jaso ginutzen emaitzak eta, ondo-

rioz, media bat eta deu: "Emakumez-

kok 1,62 metro eta gizonezkok 1,71

metro, nahiz eta, jakine, estadistika

kontu hok ez dien oso esaktok izaten".

G- Aurrea beida, ze asmo?

MKL- Larunbatetako programaz gain

eta aurrez adierazi deun bezela, Jose

Arizkorreta gidari, eta beste zenbait

laguntzaileei esker "Erreala aiden" saioa

burutzen deu iraile ezkeo. Oso aporta-

zio interesantea iruditu zaiu eta ildo

hortatik jo nahi genduke ekarpen

gehiota irikita eonez, baiño, momentuz,

medio teknikok mugatzen gaitue. Hori

bai esperantza dexente jarri deu aurten-

go Gabonetako loterin, besteik ezpa,

poteatzen seitzeko!

MKL irratiaren aurkezpena

URTEKARIA

53

EDURNE ALBIZU

Page 56: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

54

ZENTRU METEOROLOGIKOAABIAN

Udalak eta Eusko Jaurlaritzak hitzar-tutako komenioaren arabera, Zegama-ko udalerrian Jaurlaritzako meteorologisarean sartuko den zentru meteorologi-ko bat Iruetxeta (Gesaletxe) eremuanjarri da. Honenbestez, hil berri den JoseMigel Zabaleta Arakamak, Iruetxetainguruan zuen lursaila puntu egokienazela ikusi eta Jaurlaritzarekin adosturik,Udalak bere erosketa burutu zuen(1999ko abenduaren 13an UdalBatzarrak hartutako erabakiaren bidez).Bestalde, Udalak lursailak erosi ondo-ren, Jaurlaritzak zentru meteorologiko-aren kokapena burutu du, instalazio etamateriale guztien ardura eta finantzake-ta bere gain izan delarik. Zentzu hone-tan, Zegamako Udaletxean, lehen aipa-turiko sistema informatikoari esker,egunero jasotzen da informazio zeha-tza (euria, tenperatuta, haizea etabar).Hala nola, ondoren azaltzen dira mete-reologi zentroa abian jarri zenetik aza-roaren 21 arte izandako datuak:

13/07/00 0 18 10,2 40,0

14/07/00 8,8 18,1 13,1 60,8

15/07/00 13,7 16,4 13,7 59,4

16/07/00 1,7 19,3 12,8 30,2

17/07/00 0 23,8 11 22,7

18/07/00 0 25,8 14,6 31,0

19/07/00 0 25,1 13,8 30,2

20/07/00 0 25,1 14,6 21,6

21/07/00 0 32 17,2 61,6

22/07/00 0,3 27,7 14,8 72,4

23/07/00 0 25,5 14,2 61,2

24/07/00 0,3 22,5 13 54,7

25/07/00 16,1 22,4 13,2 58,0

26/07/00 0 22,9 12,9 56,2

27/07/00 0 21,1 13,4 20,5

28/07/00 0 21,5 13,9 24,8

29/07/00 0 21,5 13,6 28,8

30/07/00 0 24,6 13,1 21,2

31/07/00 0 32,3 14,7 39,2

1/08/00 1 19,2 15,3 21,2

2/08/00 1,4 16,6 14,3 25,2

3/08/00 0 16,1 12,2 46,1

4/08/00 0 17,1 12,3 52,9

5/08/00 0 18,6 12,6 32,4

6/08/00 0 17,8 12,4 25,6

7/08/00 0 20,8 13,7 21,2

8/08/00 0 26,6 13,1 24,5

9/08/00 0 27,9 14,9 16,9

10/08/00 0 32,3 16,6 35,6

11/08/00 18,1 28,7 15,1 50,8

12/08/00 0 16,9 14,8 33,5

13/08/00 0 26,8 14,2 28,4

14/08/00 0 26,2 15,6 30,6

15/08/00 0 22,1 16,2 20,2

16/08/00 0 26,4 16,4 25,9

17/08/00 0 21,6 16 18,4

18/08/00 0 28,8 15,2 49,7

19/08/00 0 31,6 13,6 38,5

20/08/00 0 27,8 15,5 37,1

21/08/00 0 16,9 12 37,1

22/08/00 0 27,9 11,4 50,4

23/08/00 0 29 16 50,4

24/08/00 0 31,3 15,9 67,3

25/08/00 0 28 17 46,4

26/08/00 5,6 19,8 14 43,9

27/08/00 0 19,8 11,9 33,1

28/08/00 1,3 21,6 10,8 19,4

29/08/00 0 29,3 14,1 56,2

30/08/00 0,1 18,8 13,6 30,6

31/08/00 0 21,4 12,7 32,8

1/09/00 0 21,5 12,1 41,0

2/09/00 0 20,1 13,6 34,2

3/09/00 1,2 19 13 29,5

4/09/00 0,1 17,8 12,8 33,5

5/09/00 0 21,1 10,8 22,0

6/09/00 0 24,7 10,2 31,0

7/09/00 0 20,9 12,7 34,6

8/09/00 0 25 12,6 17,3

9/09/00 0 30,3 19,9 45,7

10/09/00 0 31,3 19,3 45,4

11/09/00 2,2 25,3 15,7 69,8

12/09/00 0 24 14,4 23,0

13/09/00 0 29,8 16 37,1

14/09/00 0 31,7 15,9 38,9

15/09/00 0 31,5 16,7 28,8

16/09/00 0 21,7 15,8 25,2

17/09/00 0 20 12,1 27,0

18/09/00 0 22,3 11,4 24,5

19/09/00 21,7 20,5 9,7 54,0

20/09/00 0,1 15,2 9,5 50,0

21/09/00 0 22,8 10,2 69,5

22/09/00 0 25,9 14,1 45,0

23/09/00 0 26,9 18,2 57,6

24/09/00 0,6 20 13,3 25,2

25/09/00 0,1 26,1 12,7 49,7

26/09/00 12,3 25,3 13,8 48,6

27/09/00 0,3 22,3 13,3 67,7

28/09/00 0,7 19 13,2 63,7

29/09/00 12,6 14,1 8,4 56,9

30/09/00 2,4 15,3 9 47,2

1/10/00 24,7 13,1 9,1 64,4

2/10/00 8,5 13 9,9 59,4

3/10/00 0 20,8 8,7 19,8

4/10/00 0 20,5 9,8 14,8

5/10/00 2,9 13,6 10,9 27,0

6/10/00 1,3 13,4 9 31,3

7/10/00 0 15,3 6,5 20,2

8/10/00 0 17,4 6,4 32,8

9/10/00 2,7 18 10,7 15,5

10/10/00 4,6 17,1 9,6 86,8

11/10/00 56,9 16,1 8 93,2

12/10/00 0,3 12,6 7,4 60,1

13/10/00 22,5 11,2 6,7 41,4

14/10/00 21,1 10,2 8,2 50,0

15/10/00 26,9 10,8 8,3 38,2

16/10/00 12,9 13 8,2 44,6

17/10/00 0 17,3 8 18,4

18/10/00 0 21 10,5 73,8

19/10/00 0 19,7 12,7 59,0

20/10/00 0 17,8 14,2 74,2

21/10/00 41,2 14,4 8,4 41,8

22/10/00 0,3 17,1 9,4 51,1

Iruetxetako zentru meteorologikoa

Prec.(l/m2)

Rachamax.(km/h)

t.min.(°c)

t.max.(°c)

Prec.(l/m2)

Rachamax.(km/h)

t.min.(°c)

t.max.(°c)

Page 57: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

55

23/10/00 20,3 16,1 13,3 41,0

24/10/00 1,5 18,1 13,1 42,8

25/10/00 0 20,4 12,5 63,0

26/10/00 1,4 14,2 11,1 11,2

27/10/00 0 15,8 10 21,2

28/10/00 0 19,3 10 83,2

29/10/00 0,3 12,9 7,6 22,0

30/10/00 31,4 14,5 6,3 99,0

31/10/00 3 10,7 4,9 50,4

1/11/00 8,4 11,6 6,5 67,3

2/11/00 13,9 11,8 8,7 75,6

3/11/00 7,6 9,6 4 52,2

4/11/00 0 9,9 4,7 63,4

5/11/00 28,9 13,1 8 92,9

6/11/00 21,4 11,8 6,4 78,1

7/11/00 1,1 8,5 4,5 69,8

8/11/00 0 8,7 4,9 65,9

9/11/00 0 8,4 4 65,5

10/11/00 0 11,3 3,3 29,2

11/11/00 0 10,8 6,5 85,7

12/11/00 13,1 13,7 9,8 85,3

13/11/00 15 11,2 3,9 37,4

14/11/00 0 8,9 2,2 56,9

15/11/00 0 9,2 2,1 23,0

16/11/00 9,6 7,3 2,7 49,3

17/11/00 30,3 7,2 4 56,2

18/11/00 8,4 10,5 6 22,0

19/11/00 5,8 10,7 7,6 52,2

20/11/00 21,4 8,1 4,6 41,4

21/11/00 6,7 10,9 4,5 82,8

Argibideak:

•Prec. l/m2 = Euria, m2 bakoitzeanzenbat litro.

• T. max (ºC) = Tenperatura edotahozberorik altuena.

• T. mim(ºC)= Tenperatuta edota hoz-berorik txikiena.

• Racha max.(Km/h)= Haizearenindarrik handiena, orduko zenbat kilo-metro.

Azkenik, esan behar da Zegamakodatuak E.A.E.ko beste puntu ezberdi-netakoekin batera Eusko Jaurlaritzakbatzen dituela. Meteorologi zentru hauUdalarentzat garrantzitsua izango da,honek emango dituen datuen bidezingurugiroarekin zerikusia duten hain-bat ekintza aurrera eramateko. Halaber,meteorologi datuak eskura izateak,eguraldiari buruzko hainbat datu aurri-kusteko aukera izatea suposatuko du.

OSASUN ZENTRUA: ALDEZ AURREKO ZITA

Aurten, Zegaman, aldez aurrekozita eskatzeko sistema ezarri da.Sistema honek, hilabete batzuk dara-matza funtzionamenduan jadanik,eta arazo ugari ere sortu izan diradagoenerako.

Aldez aurreko zita eskatzerakoanizan diren arazo hauek, batez ereherritarrak detektatu eta aldi berean,jasan behar izan ditu zuzen zuzene-an. Hau dela eta, UdaletxeakOsakidetzari trasladatu dio arazoa,erreklamazio bat bideratuz.

Osakidetzaren erantzuna ere jasoda. Erantzun honetan, jakinaraztendu, arazo guzti hauek koponbideaduten zenbat arrazoiengatik gertatudirela eta berehala konpontzeko aha-leginetan dabiltzala.

Osakidetzak,arrazoien zerrendaere eman ditu eta hauetxek dira:

1.- OSABIDE programarekin arazo-ak izan dira, dagoeneko konpon-duak.

2.- Beasaingo anbulatorioan langi-leen aldaketa dela eta lan berriraegoikitzeko denbora behar izan da.

3.- Telefonikarekin konpontzen aridiren arazoak.

4.- AACko beste pertsona bat era-bili, telefonoa atenditu dezan soilik.

5.- Bezeroen zerrenda eguneratu:kontsultetako zenbat pertsona ez daagertzen zerrendetan, Lagun-Aroedo beste aseguru batekoak direla-ko.

6.- Administrazio prozesuak hobe-agotu, hauen artean, larrialdiak.

Hala ere, herriko medikua den LuisIzkok arazo honetan zein eritzi duenjakin gabe ez genuen gelditu nahi.Garbi dago bera herritarren moduraparte inplikatu bat dela eta osogarrantzitsua gainera. Luisek hauexedio:

Aldez aurreko zitak, herritarraren-tzat izugarrizko erosotasuna supo-satzen du printzipioz. Onurak han-diak dira: itxaron gelan denbora luze-etan egon beharrik ez izatea; aldezaurretik ordua eta eguna aukeratuahal izatea; osasun zentruko langile-ak ere beren eguneroko lana hobeto-ago programatzea. Gainera telefonoharremana orainarteko bera izatenjarraitu lezake.

Aldez aurreko zita beraz, beharrez-koa eta hoberako izango dela, ikus-ten dut nik, dena den, aldaketa bategiterakoan, aurrez, telefono infraes-truktura on bat prestatu behar da etagainera infraestruktura horrek fun-tzionatu egin behar du. Ezin dena da,onuradunak telefonoz deitzean, beredeia ez erantzutea, edo denboraguztian telefonoa komunikatzen ego-tea." Edozein modutara, Luisekkomentatzen du, "medikuaren asis-tentzia garantizatua dagoela, orainar-tean bezela, eta norbait komunikatuezinean egonez gero, inongo arazorikgabe hartuko duela.

Urgentzia oso grabea bada, ezgara ahaztu behar, eguneko 24orduetan 112 telefono zenbakiradeitu behar dela, bertan arazoariirtenbide bat emango baitzaio."

Espero dugu, denon onerako,arazo guzti hauek berehala konpon-duko direla.

Gogorarazten da, aldez aurrekozita hartzeko, telefono hauetara deitubehar dela:

TELEFONOAK:

943 801306 eta 943 027700URGENTZI OSO HANDIETAN:

112

BEGOÑA OLARTE

Prec.(l/m2)

Rachamax.(km/h)

t.min.(°c)

t.max.(°c)

Luis Izko, gure medikua

Page 58: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

Gabon pinuak

Iada urtea pasa da, Udaletxetik, Goimeneta Mendikoirekin batera, Gabon Pinuariburuzko hausnarketa bultza zenetik.Gogoratu, gaia gogoeta estratejikoak bere 6.puntuan tratamendu bereziaz aipatzen zuelaherriaren garapenean izan lezakeen garran-tziagatik. Horrela, iharduera hau egoera sos-tengarri batetara bideratu nahi zen, era bere-an, etorkizunera begira irtenbiderik egoki-enak izango zirenetan lagunduz.

Lan horietan, Goimen Elkartean teknika-ri lanetan dabilen Manex Aranburu arituzen. Nekazal Injenieritza Tekniko eta MendiInjenieritza ikasketak egin ditu, eta oraingohonetan Gabon Pinuekin burututako lanariburuz galdegin diogu:

� Zein da egun GOIMENen dituzuneginkizunak?

Beno, berez nekazaritza eta landa gune-etan sor daitezkeen iniziatiba, ihardueraberri edo arazoei zentzuzko irtenbide batematean datza, beste gauza batzuren artean.Dinamizatzea litzateke, bilerak antolatu,dauden beharrak jaso, planteamendu des-berdinak aztertu, berriak proposatu, proiek-tu puntualetan jardun...

� Horrela hasi zinen beraz ZegamakoGabon Pinuaren azterketa lanetan, ez da?

Bai, Zegamako Udalak eskakizuna luzatuzion Goimen Elkarteari. Orduan Elkarteaklangilea eta azpiegitura jarri zuen, bainadenbora aldetik mugatua zen, egun erdikokontratuaz bait negoen. Azterketak intereshandia azaltzen zuen eta urte amaierako zer-bait izatearen premiaz, azkartzeko asmotanZegamako Udalak Mendikoi etaGoimenekin batera bekaren formulaz balia-tuz, 99. urteko ekainean lana martxan jar-tzea lortu zuten. Lana berria zitzaidanez,

Arogi S.L enpresa kontratatu zen lanarenjarraipena egiteko. Bertatik Ana Perez DelNotariok, lagundu zidan. Antzeko egoeranaurkitzen ziren beste zenbait gaietan arituazen, Arabako patateroekin adibidez etaesperientzi hori baliogarri gertatu zitzaigun.

� Zertan datza Gabon Pinuen azterketadelakoa, nola sortu zen behar hori?

Hemen bi galdera daude. Herriko gogo-eta estratejikoak azterketa baten beharragarbi ikusi zuen, gabon pinuen egoera larriazelako eta, etengabeko beherakadan zegoe-lako. Bestalde, ekoizle askok ilusioa galdua

MANEX ARANBURU"Zegaman, errelebo jenerazionala falta da"

"Gabon pinu naturalen aurka azpikanpaina bortitza egin da"

ZEGAMA 2000EGAMA

56

Page 59: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

Gabon pinuak palesetan prestatuta bere garraiorako

zuten, landaketak zaindu gabe, uztearenideiarekin, irtenbiderik gabe zebiltzan.Ondorioz, hain ezaugarri zen Zegamakopaisaia aldatzen hasi zen, baserri buelta etainguruak sasi edo baso landareez betetzen...Iharduera ekonomiko garrantzitsua izanzena galtzera zetorren, herritar guztien kal-terako.

Egoeraren “argazki” bat izatea ezinbeste-koa zen, nola iritsi zen krisialdira, zeintzuizan ziren arrazoiak, ondorioz nola zeudenekoizleak, zeintzu ziren azpisektore honenbeharrak...guzti hau jasoko zuen lan batbehar zen. Bide batez, aurrera egiteko datueta faktore asko landuak zeudenez, irtenbi-de batzu planteatu ziren.

� Interesgarria eta zaila dirudi, baizuzenean eta bai zeharka ere faktore asko-ren eragina dago. Gainera ekoizle bakoi-tzaren kasua mundu bat da. Nola garatu alizan zen lan hau?

Hasieran datu bilketari ekin genion,nekazaritza eta jardineritzari buruzko aldiz-kariak, liburuak, kontsultatuz, interneteanbilatutakoa gorde, Eusko Jaurlaritzako etaForu Aldundiko teknikariekin elkarrizketa-tu, sektorearekin zer ikusi duten beste zen-baitekin egon...

Gero, ikuspegi gertuago bat izateko,Zegamako eta eskualdean zeuden ekoizleeta ekoizle ohiekin egon ginen, elkarrizketa- inkesta moduko bat eginez.

� Zein ondorio atera ziren informaziobilketa honen ostean? alegia, lehen azaldu-tako argazkia zein da?

Ondorio nagusia, dauden bezela aurreraegiterik ezingo dutela litzateke, eta arazoa ez

areagotzeko irtenbide bat eman behar zaio-la.

Batetik, informazio falta handia dago,hori bitarte dela gehiegizko eskeintza sor-tzen da, mesfidantza eta ziurtasun falta,egoeraz baliaturik bitarteko morosoak azal-tzen dira.

Bestetik profesionaltasun falta, enpresaedo negozio partikular gisa hartuko bagenu,ekoizteaz aparte merkaturatzeaz arduratubeharko ginateke, erostunak zaindu, marke-tina, eraldaketa, produktua era egokianeskeini... garraioa, langileak aurrez adostutaizan, eskeintza urtero izan, eskalonatua,razionala.

Zegaman, “errelebo jenerazionala” deri-tzana falta da, horrek etxeko enpresa denheinean, kanpotik ekarritako eskulanordaindua eskatzen du eta lan horietandakitenak gutxi izateaz aparte kostu dexen-te suposatzen du, gaur pinuak egiten duendiruarekin ordaintzeko.

Herriko ekoizleen artean nork bereababestearekin, eta galerak ez izan edo ahaliketa txikienak izatearren, laguntasuna eskatupartez urruntzen joan dira adostasun puntubatetara iritsi gabe.

Kanpora begira, ekoizle asko dago,Katalunia aldean batipat. Hauek esku lanaugari eta merkea izaten dute, jornaleroekmahatsarekin bukatzerakoan bertara jotzenbaitute. Horretaz aparte giro erosoagoazdabiltza lanean eguzki eta lur areatsuetan.Gainera elkarturik daude edo imajin horioso ondo saltzen dute Espania osoan, gu-txieneko estratejia komertzial batzu landuz.

Plastikozko zuhaitzen arazoa ere hordago, diru asko mugitzen den mundua daeta pinu naturalen aurka azpikanpaina bor-titza egin duena. Erizpide kaxkarreko zen-bait aldizkariei eskupekoak emanez etanahastea sortuz kontsumitzaile kopuruajeistea lortu dute.

� Puntu horretara iritsirik, aurkitu alda irtenbiderik, zein planteamendu izandira?

Atal honetan gauza bitxia gertatu zitzai-gun. Ekoizle gehiengo batek zerbait eginbehar zela zioten, elkarte bat, langile batjarri, pinuak saltzeko komertziala... benetanpausoa eman behar zenean (denek elkartebat sortuz) atzera egin zuten. Ideia ona zelaeritzi bazioten ere, 5 ekoizle aritu ziren bile-raz bilera etortzen, beren zalantzekin bainahantxe, hitzegiteko prest. Beste ekoizleenaldetik, konpromezurik ez zuten nahi izan.Askok uztekotan zirela, ez zeudela jarraitze-ko, besteak, Elkartea nola doan ikusi arte,itxarotea nahiago zutela, besteak arazo askoerdi gaindituak zituztenez ez zuten bereburua elkartean ikusten...denek zuten arra-zoiren bat.

Egi handia da harira datorren esaldiakdioena: Esanetik izanera...gogoa da zubi.Eta horixe falta zela iruditu zitzaidan.Jendeak dena lotua nahi zuen, ongi joanzitekeela ikustea, baina hori, Jainkoak berakba al zekien?. Lehendabiziko aldiz oinezhasten garenean bezalaxe, beldurrak muga-tu egiten gaitu, are gehiago esperientzi txarbaten ondoren, konfidantza ere zalantzanegoten baita.

Noski, lojikoa den bezala, Udalak batera-tasun falta hori ikustean, azken ahalegin

URTEKARIA

57

Page 60: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

58

batean, gutxieneko neurri batzu bultzatzeaeskatu zigun, produktuari balio erantsi batemango lioken marka kolektibo bat sortze-an zatzan. Proposatu genuenean, ez zen eri-tzirik jaso eta amaitutzat eman genuen sus-pertze lana. Dena den Goimenek atea ireki-ta zutela jakinerazi zien.

Ez dut uste gehiago eskatzerik dagoenik.Oraindik ere zaila zait ulertzea Udalak azal-dutako jarrera eta eskeintzen zuen (bai dirueta bai azpiegitura) guztia, gutxieneko saia-kera batean ez bideratu nahi izana.

�Lana bukatu zenuenetik, kanpokoikuspegi batetik, zer aldatu da, zer nolakoegoeran daude ?

Aurten pinu gosea somatzen hasi da,ekoizle gutxiago zegoenez, pinuko prezioaaskoz duinagoa izango dela pentsatzen dut.Merkaturaketa landua dutenek, ekoiztendarraite, eta oso gutxi badira ere, besteekoizleren lurrak errentan hartzen dituzte,bertako lur sail interesgarrienak beregana-tuz. Elkartea sortu izan balitz, pinuen lan-daketa orekatu baten bidez, pinu sobrante-rik ez izatea ekarriko zukeen eta ondorioz,gabon pinuak urtero prezio duin bat izatea.

Oso esku gutxitan geratu da Zegamakogabon pinua, baina zorionez betiko lurrakbetetzen ditu. Ez dirudi desagertuko denikhurrengo ziklo ekonomikorarte.

� Amaitzeko, zer esango zenieke orain-dik libreki dabiltzenei, aholkuren bat?

Zaila da besteei zer egin behar duten esa-tea, eta zailagoa beraien diruarekin bada.Neronek, kostuak zehaztasun handiz egiteagomendatuko nieke eta irtenbideetan plan-teatu bezala elkarte bat osatzen saiatu, min-tegi txiki eta landare anitzez osatutakoa,urte osoz merkatuetan presentzia izateko etaerosleekin kontaktua lantzeko. Era bereaneskeintza zabalagoa izateko, eta merkatukoeskakizun berriei erantzuteko.

Mintegi iharduerek, aniztasun ekonomi-koa bultza lezakete, Zegamarrek elkarlane-rako beste jarrera bat agertuko balute.Udaletxeak eskeintzen duen laguntza etakonfidantza alde edukita, bildur gutxi etagogoa behar da, ilusioa, herri proiektu bate-an elkarrekin aurrera egiteko, gaurko lanabiharko etorkizuna baita.

BEGOÑA OLARTE

ZEGAMAR TXAPELDUNAK

Aitor Perez Arrieta

Ruben Zabaleta

2000. urtean zenbait zegamarrek baikirol edota bai dantzan ere lorpengarrantzitsuak izan dituzte, honahemen laburpena:

AITOR PEREZ ARRIETA

Afizionatuen mailan korritu du aurteneta ekainak 24an Vuelta Segoviakohirugarren etapa irabazi zuen

RUBEN ZABALETA APAOLAZA

Infantilen 2. mailan ibili da txirrindulari-tzan, honako karrera hauek irabazidituelarik 2000. urtean:Tolosako lasterketa….......martxoak 11Beasaingo lasterketa:…...martxoak 18Billabonako lasterketa: .........Apirilak 1Ordiziko lasterketa .........…...Apirilak 8Anoetako Belodromoa….....Apirilak 15Urnietako lasterketa……..…Apirilak 29Ordiziko lasterketa…….....Maiatzak 27Gipuzkoako C.R.E. Tolosan…...Maiatzak 13Gipuzkoako Txapel. Lezon.....Maiatzak 29

ARITZ IRASTORZA ARRIETA

Kadeteen 2. mailan korritu du etaUrretxuko laisterketa irabazi zuen mar-txoaren 25ean.

FANDANGO ETA ARIN-ARIN ARINeanGOI MAILAN

XABIER AZURMENDI ETA JANIREURBIETA bikoteak, 2000. urtean hain-bat herritako txapelketetan (haundienmailan) parte hartu dute honako emai-tza hauekin:

Ibarrako Txapelketan 3. Postua

Tolosako Txapelketan 4. Postua

Segurako Euskadiko Txapelketan:8.Postua.

Aritz Irastorza

Xabier Azurmendizegamarra eta JanireUrbieta bergararra

ZORIONAK ETA SEGI

AURRERA ZEGAMARRON

IZENEAN!!!

Page 61: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

URTEKARIA

59

…eta Fundazioaren sostengu bezela40.000 pzta jarri zituela?

…eta Fundazio honen helburua,pobre eta behartsuei, beharrezkoakzituzten janari, jantzi, oinetako, lolekueta behar espiritualak asetzea zela?

…eta Fundazio honetako zerbitzuakPascuala beraren senitartekoak (lehen-tasun osoarekin), Zegama, Zerain,Betelu eta Segurako pobreek bakarrikjaso zitzaketela?

…eta lau herri hauetakoak aukeratze-rakoan, Zegamarrek lehentasuna zute-la, eta Zegamarrik ezean Zeraingoaketa ondoren Betelu eta Segurakoak sarzitezkeela?

…eta behartsuen aukeraketa,Pascualak berak egiten zuela bizi zenbitartean eta bera hiltzen zenerako ere

FRANCISCA PASCUALA LEGORBURU MAYORA,zegamarrak, Segurako Hospitalean kokaturik, 1887an

bere izeneko Fundazio bat sortu zuela, SegurakoBenefizentziarekin hitzarmen bat sinatuz?...

BA AL ZENEKIEN?

nork aukeratu behar zuen lotuta utzizuela?

Hona hemen Zegamako Udaletxekoagiritegian dagoen “PascualaLegorburu” izeneko Fundazioaren oina-rri eta baldintzen zati bat:

“... 1ª La Sra: Dña. FranciscaPascuala de Legorburu (antes o des-pués de sus días) entregará la cantidadde ocho mil duros al Hospital oBeneficencia, para que con su produc-to, en renta o mejor les parezca, atien-dan a la manutención, vestido, calzadoy demás haciéndose de doce pobres,sanos o enfermos, en el Hospital deSegura, con tal que no tengan enfer-medades epidémicas, ni contagiosas,ni sean dementes. En el caso de duda,decidirá el facultativo del Hospital”. 2ªLos pobres han de ser de la Parroquia

de Zegama (serán preferidos losparientes de la donante, Dña.Francisca Pascuala hasta el 5º grado)residentes en Zegama, Zerain, ySegura, y si no hubiese de la de Zerain,y faltando pobres, en alguna de lasdos, serán preferidos los de Betelu ySegura, por manera que siempre hayaDOCE POBRES pertenecientes aZegama y si no se completa el número,se elegiran de Betelu y Segura en igualnúmero. Previo aviso a quien corres-ponda, se llenará la vacante en el tér-mino de un mes. 3ª Viviendo la Señoradonante, serán elegidos por la Sra;despues de sus días el párroco deZegama, el de Segura y el Alcalde deZegama harán la elección...”

Iturria: Udal Agiritegia

Page 62: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

60

ATZOKO ZEGAMA Ale honetan atal berri bat ireki da."Atzoko Zegama" izenburuarekin gureudalerriko erretratu zaharrak argitaratunahi dira. Bertan, herriak eta herritarrekbizi izan dituzten aldaketak soma ditza-kegu: eraikuntza eta pasaien aldaketa,eraikuntza zahar eta berrien presentzia,garai bateko zegamarrak, jazkeranaldaketak, zuhaitzen tamaina eta koka-pena, errepideen zoladura eta trazadu-ra, etabar.

Asmoa da, hurrengo urteetan ere atalhonekin jarraitzea, nahiz eta horretara-kok ezinbestekoa izango den zure par-taidetza. Nola? Etxean dituzun argazkizaharrak eta interesgarriak Udaletxeraeramanda, eta argazki bakoitzarenazalpen edo esplikazioa (argazkianazaltzen diren lagunen, eremuaren etagaraiaren berri) emanda. Honenbestez,Udalak zure argazkien kopiak aterakolituzke, eta utzitako "originalak" itzulikolizkizuke.

Orri hauetan argitaratzen diraeskuratu ahal izan diren argazki aipaga-rrienak. Zure gustokoak izango direlaespero da, eta baita ere eskertukogenizuke argazki bakoitzaren ondoanegiten den azalpena zuzena ez baderi-tzozu edo aipamen garrantzitsuren batahaztuta utzi bada, Udaletxera etortzeaeta Edurneri honen berri ematea.

1 • ARGAZKIA

Argazki hau 1922ko abuztuko SanBartolometakoa da. Aipagarriena dagaraiko "belle epoque"ko jazkera.Eraikuntzetan ez da aldeketa nabaririksomatzen; botika ere, orain dela hilabe-te gutxirarte egon den leku bereandago, eta bakarrik azpimarratu daitekeargazkian azaltzen diren Udaletxekokuarteroiko leihoak egun ez daudela,eta noski, zorua zolatu gabe dagoela.

2 • ARGAZKIA

Argazki honen data zehatza ez daezagutzen. 1955. Ingurukoa izan daite-ke, jostailu eta goxokien salmentapostu aurrean hain famatuak izan ziren"Vespa" motorretako bat azaltzen dela-ko. Aipatzekoak dira modu berdinean,botika aurreko ziklomotorra, zoruaoraindik zolatu gabe dagoela, umeen-tzako jostailu eta goxoen salmentapostuaren kokapena gaurdaino man-tendu dela, eta argazkiaren ezkerralde-an dauden "kaballitoak" (SanBartolomeak izateko itxura du).

3 eta 4 • ARGAZKIA1950. hamarkadako lehen urtetako

argazkiak dira hauek. 4. argazkian ikus-3

2

1

Page 63: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ten den moduan, San Bartolome auzo-ko etxebizitzak eraikitzen ari dira. Biargazkitan ikus daiteke parte edotamaina berdineko plantakoak daudela,3. argazkikoak egun ere bertan daude-larik.

3. argazkian aipatu daiteke "Viana-tarren" etxea (egun Kultur-Etxea) azal-tzen dela, eta ikusi dezakegun magno-lioa gaur egun ikusten duguna da.Bestalde bat baino gehiago gogoratu-ko da umeak eserita dauden aulkiekin.

4. argazkian aipatu daiteke oraindikJuan Telleriaren aldeko bustoa kokatugabe dagoela, egun kokatzen direnAndraizko etxean ordez "Zirkuloa" etaIrizar-Zufiriatarren etxeak azaltzen dire-la. Halaber, atentzioa ematen du argaz-kiaren eskuina aldean dauden umeakdantzari jantziekin.

5 • ARGAZKIAAitamarren-Zaharra, Aitamarren,

Beun-tza, Ibarreta eta Ondarguenbaserriak azaltzen dira. Argazki zaharradela garbi baitago ere, data zehazteanahiko zaila da. Besteak beste, kontu-ratuko zarete Aitamarren aurreko egun-go zuhaitzak falta direla.

6 • ARGAZKIAAurreko argazkiaren data berdinekoa

izan daiteke, herriaren beste alderditikateratako argazki hau. Aipagarriak diraazaltzen diren eraikuntza batzuk etamodu berean egun daudenak eta faltadiren beste batzuk.

7• ARGAZKIA

Zegamako papeleraren 1930 inguru-ko argazkia da.

4

URTEKARIA

61

5

6

7

Page 64: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

62

8 • ARGAZKIAOlarango eskola zaharren aurrean

1952an ateratako argazkia.

1go FILA

Juan Garmendia • Felix Larrea • LuisGorospe • Lucio Arizkorreta • MiguelGorospe • Martin Azurmendi • MiguelGoenaga • Jose Garmendia • MarianoAresti • Jose Arconada • DanielOrmazabal.

2go FILA

Jose Larrea • Juan Mari Ormazabal•Jose Gorrotxategi • Andres Arrieta •Jose Otaegi • Doroteo Arrieta • RomanAgirre • Andres Laskibar • JoseZurutuza • Jose Mari Zabaleta.

3go FILA

Gorospe (potentenea) • FranciscoMaria Zabaleta • Jose Avellanal •Gregorio Irastorza • Antonio Irigoras •Bitoriano Lizarazu • EugenioAseguinolaza • Jose Gorrotxategi •Luis Otaegi • Pio Arrizabalaga • AndresAristi • Felix Gorrotxategi.

4go FILA

Claudio Gorrotxategi • Jose MariMendizabal • Felipe Zabaleta • PatrizioArrieta • Luis Mutiloa • Luis Berasategi• Jose Zabaleta • Javier Rodrigo •Doroteo Berasategi • Donato Arrieta •Jose Ormazabal • FranciscoMurgiondo.

5go FILA

Gregorio Ormazabal • FranciscoOrmazabal • Julian Urbizu • FelixAldanondo • Antonio Otaegi • PedroBerasategi • Manuel Arizkorreta

9 • ARGAZKIA

Zegamako bandaren 1962 ingu-ruko argazkia

Ezkerretik eskubira eta atzetikaurrera

• Luis Otaegi • Juan Otaegi • Jesus Alzaga • Julian Urkizu • Andres Laskibar • Juan Migel Garzia • Manuel Ubizu • Antonio Azurmendi • Pedro Zubizarreta • Jose Mari Alcaraz.

10 • ARGAZKIAArantzazuko peregrinazioaren

etorrera (60.hamarkada)

ABANDERATUA

Nikolas Zabaleta (bizkarrez)

AMA BIRGIÑA DARAMATENAK

• Leoncio Otaegi

• Juan Migel Garzia

• Juan Kerejeta

Bestalde, argazkian ikus daitezke:

• Jose Maria Aranguren (Alkatea)betaurrekoekin

• Antonio Azurmendi (jende arte-an ezkerretara)

• Telesforo Garmendia (apaiza,eskubietara)

8

9

10

Page 65: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

Gabon eta Urte Berri gozo

MAKAILOA(Sei pertsonentzat)

OSAGARRIAK:

- Sei makailo solomo- Oliba olio gordina- Tipula- Piper berdea- Tomatea- Ardo txuria

PRESTAKETA:

Lurrezko ontzi batetan, oliotan, tipula etapiper berdea ongi txikituta jartzen da etaongi egina dagoela ikustean, maikailo solo-moak azala goraka dutela jartzen dira. Piskabat egitean, buelta eman solomoei eta ardotxuri kantitate on bat bota eta etxean egini-ko tomatea eransten zaio.

Ondoren, ontzia labean sartuko dugu 10bat minutu edukiaz eta bero beroa aterakodugu, jateko prest dagoelarik.

Maite AlbisuZEGAMAKO OSTATUA

PORRUPASTELA

OSAGARRIAK:

- 4 porru- Tipula- Esnegaina- 3 arraultza- Hojaldrezko laminak- Bexamela egiteko: irina, olibaolioa eta esnea- Ura eta gatza

PRESTAKETA:

Lehenik lau porru txiki-txiki eginda jarri etaegosi ongi. Beste alde batetik, txiki-txikiegindako tipularekin, ongi zukutu eta bexa-mela prestatu. Bexamelari porruak nahastueta esnegain piska bat erantsi. Guzti honiongi irabiatutako (batitutako) hiru arraultzabota eta bizkor-bizkor nahastu.

Ondoren, molde batetan, hojaldre laminabat prestatu beharko dugu eta aurrekonahasketa bertara bota. Bota ondoren,beste hojaldre kapa bat jarriko dugu gaine-tik. Hau prestatzen dugunean, hojaldrea ira-biatutako arraultzaz margotuko dugu, bro-txa bat erabiliaz.

Guzti hau egin ondoren, labera 20-25minututan, norberak ikusten duenean kolo-rea hartuta dagoela, atera eta jateko prest.

Mª Luisa EtxarteMANOLO TABERNA

UDAREAKARDO BELTZETAN

OSAGARRIAK:

- 6 udara edo txermina- 400gr. azukre- Kanela zotza- 3/4ko ardo beltz boteila bat- Limoi baten azala.

PRESTAKETA:

Udareak zuritu txurtena kendu gabe etaudarearen oinarria zutik gelditzeko moduakegingo ditugu (kutxilo batez oinarria zuzenautziz edo beste zerbait eginez). Udarehauek, zutika eta oso hestu, ontzi batetanjarri.

Ondoren, azukrea, kanela zotza, limoiazala eta ardo beltza botako diogu etasutan 15-20 minutuz edukiko dugu.

Hau egin ondoren, udareak bandexabatetara aterako ditugu eta salda erabatgutxitzen dela ikusten dugunean (koloreadizdiratsua gelditu behar du), udareen gai-netik botako dugu eta hozten utziko ditugu.

Jon OiarbideOTZAURTEKO BENTA

URTEKARIA

63

Page 66: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943

ZEGAMA 2000EGAMA

64

ZEGAMARRAK AINTZINDARI

TXILLIDA LEKU MUSEOAN

Zegamako Aitxuri Herri Eskolakozortzi eta hamaika urte bitarteko ikasle-ak azaroaren 22an, HernanikoZabalaga baserrian kokatzen denTxillida-Leku Museoa ikustera joanziren. Eskola bisitarien arteanZegamako ordezkaritza lehena izanzen. Gainera, azpimarratu behar da

Aitxuri Herri Eskolako ikasleak Txillida-Lekun

Eduardo Txillida, Pilar Belzunze eta Aitxuri Herri Eskolako haurrak

Zabalaga baserria

Eduardo Txillida, maisu handiarekin,bere emazte Pilar Belzunzerekin etahauen alaba Susanarekin ere egotekoeta hauen azalpenak entzuteko aukeraizan zutela.

Esperientzi oso polita, ezbairik gabe.Aipamen eta txalo berezia Aitxuri HerriEskolako irakaslegoari.

Page 67: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943
Page 68: Herritar adiskidea, agur! - Zegamako udala · Posta elektronikoa: zegama@udal.gipuzkoa.net BESTE TELEFONO BATZUK: Aitxuri Herri Eskola 943 800 042 Osasun Zentrua 943 801 306 / 943