Enpresaren ezaugarriaketa desberdintasunak,lehiakortasun balio

2011ko EKAINA

23. ZK. • 7.urtea

6-7

Ideia Strategy:enpresaren barne

indarrari etekina ateratzen

Enpresaren eraldaketarako

tresnak eta baliabideak, eskura

Talleres Peña, aluminioan erreferente

JUAN CASTRO[ SPRI ]

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 1

0033

0044 -- 0055

0066 -- 0077

0088 -- 0099

1100 -- 1111

1122

AURKIBIDEA

Editoriala«Traineruak eta trenak»

Enpresak sortzenIDEIA STRATEGY

Bezeroaren proiektuak norbere

LOTU OINETAKOAKUrrats sendoz

IkuspegiaJUAN CASTRO

[SPRI-KO BERRIKUNTZA, TEKNOLOGIA ETA INFORMAZIOEN GIZARTE GAIETARAKO ZUZENDARIA]Inoiz baino gehiago,

gure izaera ekintzailea indartu behar dugu»

Bertoko enpresak ezagutzenTALLERES PEÑA

Leihoaz bestalde

AMAIA FRUITATEGIAZukua ateratzen

BehatokiaEnpresaren eraldaketarako

tresnak eta baliabideak, eskura

Leihatila

HAZI aldizkaria

ARGITARATZAILEA:Azaro Fundazioa

LEGE GORDAILUA: BI-804-05

EGOITZA: Xemein Etorbidea 12-A48270 MARKINA-XEMEIN

TELEFONOA: 94 616 91 72

E-POSTA: azaro@leartik.comleartibai@leartibai.com

TESTUAK ETA ARGAZKIAK: Hitza, Leartibai Garapen

Agentzia eta Azaro FundazioaDISEINUA ETA MAKETAZIOA: 11 BARRI

WEBGUNEAK:www.azarofundazioa.com

www.leartibai.com

www.leartibai.comwww.azarofundazioa.com

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 2

Egoera ekonomiko orokor ezkor batean murgilduta gau-den arren, HAZIk, bere izpirituari jarraiki, enpresen lehia-kortasuna sendotzeko faktoreengan eragin nahi du, etaenpresa berrien sorrerarako giltzak azpimarratu nahi ditu.Izan ere, jarduera ekonomiko indartsuak, euren erreferen-tziazko sektoreetan ondo kokaturiko jarduerak behar dituguLea-Artibain; lan kualifikatua eta denboran iraungarria sortu-ko dutenak; inguruaren garapen jasangarrian inplikatuak;pertsonen garapen pertsonala eta profesionala oinarri dute-nak; eta finean… Lea-Artibai eskualdeko biztanleon bizi kali-tatean eragingo dutenak.

HAZI-ren zenbaki honetan enpresen lehiakortasunean la-guntzea asmo duten programen inguruan mintzo gara. Berri-kuntzan eta kalitatean eragin nahi duten programak. Ideiaberriak identifikatu eta lantzera animatu nahi dutenak, pen-tsatuz enpresen lehiakortasunaren giltza produktu/zerbitzuberriak edo berrituak eskaintzean dagoela - balio-ekarpenberria egiten dutenak-, ohiko merkatuetan eta merkatu be-rrietan. Programa eta laguntza hauek egungo enpresen bar-ne antolamenduak eta lidergo estiloak aldatu behar direla ai-patzen dute. Eraldaketa eta berrikuntza orok alineatuta da-goen talde indartsu bat behar duela esaten dute, eta horretanlagundu nahi dute.

Lea-Artibai eskualdeko gure enpresek hau guztia barneratutadaukate, eta askok eta askok irakaspenak ematen dizkigute,gainera, erronka hauetan lagundu nahian gabiltzanoi: mun-dura zabalik daude bertoko lanpostuak mantendu eta/edogehitu nahian; berrikuntza, ikerkuntza eta garapenaren be-

harra barneratuta daukate, eta esparru horietan inbertitzendute; langileen formazioan eta garapen profesionalean eragi-teko planak dituzte martxan... baina batez ere erakutsi digutegarrantzitsua zera dela: enpresek –handiagoek eta txikiago-ek, merkatuan kontsolidatuek eta berriek- etorkizunekoproiektua definituta edukitzea. Nor diren eta nora doazenargi izatea. Eta batez ere, ikuspegi hori lantaldean konparti-tua egotea.

Arraunlariek talde bezala egin behar dute arrauneaneta patroi-liderra behar dute trainerua ondo joan da-din. Sarri esaten ditugu honelako esaldiak. Gure eskualdeanKontxako Bandera irabazi dezaketen traineruak dauzkagu,zorionez. Baina baditugu traineruaren metafora kontuanhartzen ez dutenak ere. Lehiakortasun premiei aurre egin na-hian dabiltzanak, norabidea, helburuak (Kontxara heltzea)eta talde izaeraren (trainerua) estrategikotasuna bigarrenmailan utzita.

Beste esaera bat aprobetxatuz, argi dago trenak ez direlaetengabe pasatzen. Aitzitik, batzuetan behin bakarrikpasatzen dira. Eta gainera, ez dira gelditzen, lasai-lasai,barrura sartu gaitezen. Salto egin behar dugu barrura. Ho-rregatik, gure helmuga zein den jakin behar dugu, eta geltokiegokian prest egon momentu egokian.

Enpresok helburu argiak definitu behar ditugu oinak lurreanditugula tren egokiak hartzeko eta zuzendariek, liderrek,argi izan behar dute, umiltasun osoz, talde gabe ez dagoelabanderarik!

EDITORIALATraineruak eta trenak

BABESLEAK

Produktu hau Valora proiektuaren baitan egin da, proiektu horrenfinantzaziorako funtsen %50 EGIFek eman du (POPV 2007-2013)

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 3

Ideia Strategy enpresa kooperatiboak hainbat

arlotan diharduten profesionalak batu ditu, en-

presa horien barne indarraz baliatuta proiektu

berriei bultzada emateko.

Lehendik ere elkarrekin lan eginda, eta en-

presa txikien premien jakitun, ekonomista

bi eta ingeniari bat batu dira, markinar bi eta

asturiar bat, kooperatiba izaerako proiek-

tuan, zerbitzu teknikoa, kudeaketa kontrola

eta fiskalitatea eta kontabilitatea eskaintze-

ko.

“Gure bezero potentziala enpresa txikia da,

enpresa ezaguna, eta aktibitate berria za-

baldu nahi du. Laguntza estrategikoa ema-

ten diogu; batzuetan, lankidetza horretan

sartzen dira guk lantzen ditugun zerbitzuak;

beste batzuetan, ez. Horrelakoetarako, fre-

elancea daukagu”, adierazi du Enrique Ardurak.

«Enpresa txikietan, dibertsifikazio premia ez da

betetzen, kudeatzaileak edo eta jabeak askotan

kanpoan daudelako eta ez daukatelako astirik

berrikuntzak inplementatzeko». Eskarmentuak

erakutsi die hori Ideia Strategy-koei, aurretik

Euskaltel eta Enerpelleten lan egin izan dute eta.

Amankomunean hasi duten bide honetan, lau

bezero dauzkate. Izan ere, epe luzerako lana da

eurena, hirutik bost urtera artekoa.

“Orain arteko eskema zera izan da: konponbide

berdinak arazo berdinentzat. Gaur egungo ara-

zoak desberdinak dira, eta konponbide berriak

eta malguak aurkitu behar dira”, esan du Ardu-

rak.

Egoera ez da onena, baina gainditzeko, enpresa

eta aktibitate berriak sortu behar dira. “Aktibitate

berriak sortzen dutenak enpresa txikiak dira, eta

etorkizunera begira lana bermatuta egon ahal

da”.

Ideia strategyren eskaintza, laburrean:

• Proiektu berriak bai, baina neurriz; ahalmenak

kontuan hartuta.

• Enpresaren egiturari balioa eman behar zaio

eraginkorrak izateko.

• Merkatuak zabaldu aurretik, baliabideak sortu

ahal direla bermatu: merkatua ikertu.

• I+D+i dinamikak sortzeko taldeak eratu: Ideia

strategy, bezeroaren egituraren baitan

Bezeroarekin batera landutako plangintza estra-

tegikoan, merkaturatzen dituzten produktuei eta

merkatu eremuari buruzko informazioa jasotzen

dute, eta helburuak lortzeko bidean lagun dira,

banatzaileak lokalizatu eta harremanetan jartze-

ko. Beste alde batetik, merkatu berrietara zabal-

tzeko sasoian, baliabide informatikoak oso go-

goan dituzte, eta haiei esker, enpresaren gara-

penaren ikuspegi eguneratua edukitzeko era

izango dute. “Hartara, erabakiak hartzeko auke-

ra dago, arazoak sortu aurretik”.

IDEIA STRATEGY

04 2011ko EKAINA • 23. zk. hazi

Bezeroaren proiektuak, norbere

[ AHOLKULARITZA ESTRATEGIKOA - MARKINA-XEMEIN ]www.ideia.biz

Negozio aukera berriak zabaltzeko

premiaz hitz egiten den garai haue-

tan, estrategia ondo definitzea derri-

gorrezkoa da.

’’

Enpresa txikietan,dibertsifikazio premia

ez da betetzen, kudeatzaileak edo eta

jabeak askotan kanpoan daudelako eta

ez daukatelako astirik berrikuntzak

inplementatzeko.

Ideia Strategy Lea-ArtibaiBerrikuntza Guneko enpresa

haztegian kokatuta dago,Azaro Fundazioaren tutoretza zerbitzua

jasotzen duelarik Maider Legarraren eskutik.

MaiderLegarra

BasterretxeaSUSTAPEN

TEKNIKARIAAZARO FUNDAZIOA

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 4

“Amaia lan barik geratu zen, eta ideiak ematen

hasi ginen”. Hori diona Itxasne Goitiz da, Amaia

Bereicuaren lankide eta lehengusina. Animatu

eta negozioa martxan ipintzea pentsatu zuten,

bien artean. Herrian horren falta zegoela ikusi-

ta, umeen oinetako denda ireki zuten. Bientzat

ere ez zen gauza berria dendan aritzearena,

urte asko daramatzate-eta merkataritzan.

Goitizek, gainera, beste denda

bat ere badauka joan den

hamar urtean. Edozelan ere,

ekimen berria da, biek ere

estreinako egiten dute-

eta beharra oinetako denda baten.

Pozik daude eduki duten harrerarekin;

“bidea egiten goaz”, esan dute.

Lekeitiarrak ez eze, inguruko herrietako

jendea ere hasi da dendara etortzen.

Beste alde batetik, zerikusi handia ei

dauka urte sasoiak. “Denboraldi hasie-

ran, umeei zapatak txikiegi geratzen

zaizkienean, gurasoak aringa-aringa

etortzen dira oinetako bila”, esan du

Bereicuak.

Eta euren apustua, barietatea.

Umeentzako zapatak aurki daitezke

Lotu-n; ez edozelakoak, ostera, neurri

bakoitzeko modelo bat topatu ahal baita.

Dendan ez dago errepikatzen den

modelorik, beraz, eta hori apustu gogo-

rra izan da, Bereicuak eta Goitizek diote-

nez. Apustu horrekin bat eginez, familia-

ren laguntza izan dute. Hori aldeko izan duten

gauzen zerrendan. Badaude aipatzeko modu-

ko gauza gehiago ere, formakuntzari lotutako-

ak: eskaparatismoaren inguruko ikastaroak,

informatika ikastaroak,… Aurrera egiten lagun-

du die horrek denak. Beste aldean, trabak. Izan

ere, denda ireki arteko bidea ez da erraza izan:

lokala aurkitu, obrak egin,… Gustuko materiala

lortu arteko bidea ere ondo gogoan daukate.

“Hornitzaileek ez zuten erakusten guganako

konfiantzarik”. Gaur egungo testuinguru ekono-

mikoak eragindako mesfidantza. Hori aldatu

da, baina; gero eskaerak normal egin izan

dituzte eta.

Pozik daude dendak hartu duen martxarekin,

bai; baina hankak lurrean dauzkate.

“Lehenengo hiru urteetan, ez duzu dirurik ikus-

ten, ze dirua sartu ahala, inbertitu egin behar

duzu”. Esperientzia gradu bat ei da, eta Itxasne

Goitiz merkataritzan daukan esperientziaz

baliatzen da hori esatean.

“Ilusioa? Sobre!” Proiektu berria esku artean

edukitzeak ematen duen ilusioarekin hitz egiten

dute biek. “Lekeitiarrei beste denda batzuetan

saldu izan diegun modura salduko diegu, orain,

haien ondorengoei”, esan du Amaia Bereicuak.

05ENPRESAK SORTZENLOTU OINETAKOAK[ UMEEN OINETAKOAK - LEKEITIO ]

Amaia Bereicua eta Itxasne Goitiz

Beste askok egin dutenbezala Amaia etaItxasnek LeartibaiGarapenAgentziarengana jozuten eta Xabier GabiolaLekeitioko UdalekoGarapen eta EnpleguAgentearen laguntzajaso zuten negozioamartxan jartzeko.

Xabier Gabiola Eiguren

LEKEITIOKO UDALEKO GARAPEN ETA

ENPLEGU AGENTEA

Pentsatzeko denbora gutxi behar

izan zuten. Gerokoa izan zen nekeza.

Urte bi behar izan zituzten denda martxan

ipintzeko, baina azkenean, heldu zen eguna,

eta 2010eko abuztuaren 2tik, martxan dago

Lotu oinetakoak, Lekeitioko Otxoa Urkiza kale-

an (zine aurrean).

Urratssendoz

www.lotu.oinetakoak.eu

4

Herrian umeentzako oinetakodenda falta zela antzeman zuten.

Barietatea izan da apustua.

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 5

06 2011ko EKAINA • 23. zk. hazi

helburu, programen eta lehiakortasunaren

hobekuntzarako sustapen zerbitzuen bidez.

Arlo honetatik, COMPITE INICIATIVAS edo

+ INNOVA 2011 moduko programak susta-

tzen dira. Programa hauek hainbat ekimen

bultzatzen dituzte: berrikuntza ekimenak,

produktuak eta prozesuak berritu eta gehi-

tzeko ekimenak eta enpresetako giza balia-

bideen antolakuntza eta garapena sustatze-

ko ekimenak.

Zeintzuk dira enpresa lehiakorragoak

egiteko giltzarriak?

Gure enpresak, gaur egun, krisi testuinguru

batean lehiatu behar dira, gero eta zabala-

goa den ekonomia globalizatu baten baitan.

Hartara, bertoko enpresa ehuna lehiakorra-

goa izan dadin, eta hori lortzeko behar den

eraldaketa gauza dadin, ezaugarritzen eta

desberdintzen gaituzten balioak babestu be-

har ditugu, gure ekimenaren bidez. Beraz,

gure izaera ekintzailea indartu behar dugu,

inoiz baino gehiago, esperientzian zein eza-

gutza berrietan oinarritutako berrikuntzari

balioa eman. Ahalegina, kemena eta hobe-

tzeko grina izan behar dira oinarri enpresak

krisitik irten daitezen eta, hurrengo urteetara

begira, lehiakortasunaren zein gure giza ka-

pitalaren oinarriak finka daitezen.

Kanpoko merkatuaren aukerei ere ema-

ten diozue garrantzia...

Gure enpresek lanean jarraitu behar dute

gure produktuen eta zerbitzuen bikaintasu-

na eta kalitatea lortzeko, eta merkatua beste

era batera ikusten hasi behar dira. Munduan

eta beste merkatu batzuetan gertatzen ari di-

ren aldaketetara zabaldu behar gara. Gogo-

ratu behar dugu Europatik kanpoko hainbat

merkatutako enpresa eta ekonomi jarduerak

gorakada garrantzitsua izaten ari direla, eta

aukera iturri direla gure enpresentzat.

SPRIk nola laguntzen du eraldaketa ho-

netan? Zeintzuk programa eta laguntza

daude?

SPRIk gure enpresei nazioartera zabaltzen

laguntzeko 50 herrialde baino gehiagotan

SPRI eraldaketa lehiakorrerako El-kartea da. Eusko Jaurlaritzak sor-tu zuen, 1981ean, bertoko en-presa ehunari babesa eta bultzada

emanaz lehiakorrago egin zitezen,

eta mundu mailako merkatuan hobe-

to kokatu.

Zein da SPRIren helburua?

SPRIren helburua euskal enpresak lagundu

eta babestea da; ekarpena egitea lehiakorra-

goak izan daitezen. Hartara, Euskal Autono-

mia Elkartean aberastasuna sortu eta herri-

tarren ongizatea hobetzen laguntzen du,

pertsonen garapen jasangarriaren bidez,

Eusko Jaurlaritzaren Ekonomia Sustapene-

rako Politikaren baitan.

Enpresa eraldaketa arloan programak

sortu dituzue, propio, enpresen eraldake-

tak ahalbidetzeko. Zertan oinarritzen

dira?

Enpresa Txiki eta Ertainen eraldaketa proze-

suak eta aldaketa kulturalak erraztea dugu

« INOIZ BAINO GEHIAGO, gure izaera ekintzailea indartu behar dugu »JUAN CASTRO[ SPRI-KO BERRIKUNTZA, TEKNOLOGIA ETA INFORMAZIOENGIZARTE GAIETARAKO ZUZENDARIA ]

’’

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 6

07IKUSPEGIAbarreiatutako bulego sare zabala dauka, ez bakarrik enpresei nazioartera hedatzen la-

guntzeko dirulaguntza programak. Horrez gain, gure enpresak garatu eta eraldatzera

bideratutako Laguntza Programa zabala dauka, hala nola, ekipamendu inbertsioa, In-

formazio Gizartearen eta Informazio Teknologien sustapena, lehiakortasuna, berri-

kuntza, krisia gainditzeko erak eta ekintzailetza. Programa hauei guztiei buruzko infor-

mazioa spri.es helbidean aurki daiteke.

Zein da SPRI eta Lea-Artibai eskualdeko bitarteko eragileen (Leartibai Garapen

Agentzia eta Azaro Fundazioa) arteko harremana eta horren garrantzia?

SPRI eta Lea-Artibai eskualdeko bitartekarien arteko hartu-emana oso estua da. Hain-

bat proiektutan dihardugu batera. Esate baterako, azken hileetan, Azaro Fundazioa

Lea-Artibaiko enpresen lehiakortasunaren inguruko proiektua garatzen ari da, SPRIk

finantziatuta, COMPITE Iniciativas programaren baitan.

Etorkizunera begira, zer izan beharko lukete kontuan enpresek?

Ingurune soziala eta ekonomikoa ikusteko era, negozioa ikusteko era, aldatu egin be-

har dute, ikuspegi zabalagoa izan behar dute, hartara, merkatu aukera gehiago eduki-

ko dituzte eta. Produktu lerroen dibertsifikazio prozesuak bultzatzea da bidea, lan egi-

tea merkatu eta bezero berriak lortzeko, nazioartera zabaltzea eta ekoizpena handitze-

ko barne proiektuak gauzatzea. Eta honen guztiaren oinarrian, pertsonak daude.

Beraz, premiazkoa da pertsonen garapenean eta kapitalizazioan inbertitzea.

DIRULAGUNTZAK• Nazioartekotzeko laguntza

• Inbertitzeko laguntza

• Informazioa eta komunikazioa gizartean zabaltzeko laguntza

• Lehiakortasuna hobetzeko laguntzak (I+G+b, berrikuntza, IKT)

• Enpresetan ondorengotza prozesurako laguntzak

• Krisialdia gainditzeko laguntzak

AZPIEGITURAK – SPRILURLur industriala, eraikinak eta bulegoak bultzatzen ditu, eta sarrera errazten du.

Lea-Artibairen kasuan, Okamika Industrialdean, Gizaburuagan.

FINANTZA ARLOAEuskadiko Arrisku Kapitalaren Kudeaketa, AK EKS S.A (Gestión de Capital

Riesgo del País Vasco, SGECR S.A): SPRI Taldearen barruko Sozietate bat da.

Kapital sozialean parte-hartze minoritarioa eta aldi baterakoa jartzen du.

Euskadiko Arrisku Kapitalaren Kudeaketa, AKEKS S.A. sozietateak EAEn koka-

tutako enpresetan inbertitzen du, baldin eta enpresa horiek etorkizuneko

proiektu bat badute eta proiektu hori gauzatzeko laguntza sendoa behar

badute.

NAZIOARTEKOTZEAAtzerrira irteteko prozesu osoan, enpresentzat laguntza eskaintzen da.

Jomugei buruzko informazioa, merkatu ikerketak, babesa eta laguntza ezar-

pen komertzial eta produktiboak egiteko, behin-behineko kokalekuak zehaz-

ten dira eta beste hainbat zerbitzu eskaintzen dira kanpora irten nahi duten

enpresentzat. Horretarako, bulego iraunkorrak eta tokiko aholkulari espezia-

lizatuak daude 50 herrialde baino gehiagotan.

PRESTAKUNTZA ETA SENTSIBILIZAZIOA• IT-Txartela: Informazio Teknologien oinarrizko ezagutzak ziurtatzeko sis-

tema da.

• Barnetegi Teknologikoa: Informazio Teknologiek, Internetek eta 2.0

inguruneak eskaintzen dituzten aukerei eta balioari buruzko prestakun-

tza trinkoa.

• Enpresa digitala: Sarean negozio berriak garatzen laguntzea; eta horre-

tarako, gaikuntza eta babesa eskaintzen zaie ekonomia berriko profesio-

nalei.

• Directivo21, Zuzendaritza-karguentzako prestakuntza: erakundeetako

zuzendaritza postuetarako beharrezko gaitasunak lantzeko prestakuntza.

• Lider21, Berrikuntzarako liderrak: pertsona talde baten arduradun diren

eta berrikuntza proiektuetako lider izango diren pertsonei zuzenduta

dago, eta kudeaketarako gaitasunak lantzeko da.

• Sarea 21: Antolakuntza berritzaileetako zuzendaritza-karguen sarea.

• KZ Prestakuntza: Mikroenpresa, autonomo eta merkatariei zuzenduta-

ko Interneti buruzko prestakuntza.

zerbitzuak[ www.spri.es ]

’’

Enpresa txiki etaertainen (ETE)

eraldaketa prozesuak etaaldaketa kulturalak

erraztea dugu helburu,programen eta

lehiakortasunaren hobekuntzarako sustapen

zerbitzuen bidez ’’

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 7

08 2011ko EKAINA • 23. zk. hazi BERTOKO ENPRESAK EZAGUTZENTALLERES PEÑA

Leihoaz bestalde

[ METAL AROZTEGIA - ONDARROA ]

Lea-Artibain, aluminioan diharduen enpresa bakarra da Talleres Peña. Ondarroako Gardotza industriagunean kokatu-

ta, enpresa familiar honek harreman estua dauka dekoratzaileekin eta gremioetako gainonotzeko enpresekin. Ez dau-

kate lanik soberan, baina faltarik ere ez.5

Lan pertsonalizatua datalleres Peñaren berezitasuna. Leiho sendoagoak egiten dituzte, “obran egiten direnak baino hobeak”.

60. hamarkadan zabaldu zuten Talleres Peña. Jon An-

der Peñak eta haren hiru ana-arrebek jarrraitu zuten,

ikasketak amaitu ahala, aitak hasitako bidea. Kotxeen

konponketa izan zen lehenengo egitekoa tailerrean,

eta aluminioaren espezializazioa etorri da gero.

1984tik, Gardotzan daude, ez lau anaia-arrebak, baina

bai bi, eta haiekin batera, beste lau behargin. Burdinla-

nak, barandak, komertzioetako erakusleihoak eta, ba-

tez ere, etxeetako leihoak egiten dituzte.

Horrenbeste urte beharrean lanean daraman enpresa

izanik, aldi ekonomiko desberdinak bizi izan dituzte,

eta gaur egun denon ahotan dabilen krisia lehenagotik

dator euren jardueran. “Gure sektorean krisiak ez dara-

matza urte bi. Etxeko andrea urteetan beldurtuta dago.

Jendea ez da animatzen obra egitera, normala denez.

Lanik ez zaigu falta, hala ere, soberan ere ez daukagun

arren”, adierazi du Peñak.

Lan pertsonalizatua da talleres Peñaren berezitasuna.

Leiho sendoagoak egiten dituzte, “obran egiten dire-

nak baino hobeak”. Eta gremioen artean eskualdean osatuta dagoen sareari esker,

aurrera jarraitzen dute. “Hiru-lau dekoratzailerekin egiten dugu beharra, euren gustu-

ra. Etxea apurtzen duenak apaintzaileari dei egiten dio, eta apaintzaileak geuri”. Gre-

mioen arteko hartu-eman onari ahoz ahoko “publizitatea” gehitu behar zaio. “Bezeroa

gustura gelditzen bada, laster zabaltzen da”.

Aluminiora dedikatzen den eskualdeko enpresa bakarra da, eta horrek lan asko ema-

ten die. Izan ere, eskualdetik kanpo lan eginda ere, Lea-Artibai da Talleres Peñakoen

lan eremu naturala. Dena dela, askotan kanpora jotzen da lan eske, etxean zeinek

egin edukita ere. “Bertoko enpresa txikiek parte-hartze txikia edukitzen dugu zenbait

lanetan. Zer edo zer ofiziala egiten denean, bertoko tailerrei ez zaie lanik ematen”, kri-

tikatu du Peñak.

Egunerokoari erantzutea. Horixe da Talleres Peñaren plangintza: eskatu ahala, egi-

tea. Tailerreko arduradunaren ustez, hori baino gehiago ezin da aurreikusi gaur egun.

Etorkizunera begira, gogo bat ere konpartitu du, euren bezerorik ohikoenak gogoan.

“Ea krisia pixka bat pasa eta etxeko andrea etxean obrak egitera animatzen den. Mo-

mentu honetan esan daiteke mugimendua sumatzen dela”.

Jon Ander Peña

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 8

2000tik, bera da hango buru, izena ere berea dauka (Amaia frutate-

gia), eta denda gustura edukitzeko ahaleginik egin barik ez dago.

Bere gustura eta bezeroen gustura; Kalidenda programako urratsei

jarraituta, are gusturago.

“Bertoko zortzi-hamar dendak ikastaroa egin genuen. Irakasleek

esaten ziguten zer daukagun betetzeko, eta denbora eman ipintze-

ko; esate baterako, erreklamazio orriak eduki behar ditugula bezero-

ak eskatuta ere; edo ezin dela erre esaten duen oharra bistan egon

behar dela”, adierazi du Amaia Retolazak. Orain bost urte, denda

berritu zuen, fruitategia beregain hartu eta berehala. Orduan egindako aldaketa as-

kori esker, errazago lortu du Kalidendaren ziurtagiria, derrigorrez egin beharreko

gauza asko ordudanik dauzka-eta eginda.

“Egia esan, Kalidenda ez da

hain gaitza betetzen, denda

ganoraz badaukazu; Kali-

denda ziurtagiriak ez du apar-

teko burukominik ematen ”,

esan du Retolazak.

Amaia Retolazak Kaliden-

da ziurtagiriaren onurak aipatu ditu. “Begiak zabaltzen dizkizu. Beharbada badaude

gauza batzuk ohartu ere ez zarena egiten; egin egin behar diren gauzak, eta jabetu

ez, eta erraz-errazak direnak, esate baterako, bezeroari arreta egiteko erak. Azken

batean, gauza logikoak dira”. Eta hobekuntzak egitea beti denez mesedegarria, Re-

tolazak eskertu egiten du tailer eta lehiaketetan parte hartzeko jasotzen duen gonbi-

tea.

09BERTOKO ENPRESAK EZAGUTZEN

Zukua ateratzen

Amaia Retolaza lekeitiarrak urte asko darama-tza Arranegi zabaleko fruitategian lanean, lehe-nengo saltzaile, eta gero dendaren arduradun.

AMAIA[ FRUITATEGIA - LEKEITIO ]

’’

Kalidenda ez da hain gaitza betetzen, denda ganoraz badaukazu”.

KALIDENDA4

KALIDENDA ziurtagirian saltoki txikien hainbat arlo lantzen dira, guz-tiak legedia betetzera eta kudeaketa orokorraren hobekuntzara bide-ratuta. Denda txikiei zuzenduta dago, diren motatakoak direla, eta ezdu koste ekonomikorik suposatzen. Honako helburuak lortzen dira:

-Saltoki txikiek legez bete behar dituzten arauak betetzen lagun-tzen da.- Saltokien kudeaketa profesionalizatu.- Bezeroei emango zaien zerbitzuaren kalitatea bermatu.- Kalitatezko ziurtagiriaren bitartez saltokia nabarmendu.

Kalidenda programa bere merkatal establezimenduan ezarri nahi duenak Leartibai

Garapen Agentziaren laguntzaizan dezake. Bakarne Larrinaga

da honen arduraduna.

Bakarne Larrinaga Arrasate

MERKATARITZA ARDURADUNA

LEARTIBAI GARAPEN AGENTZIA

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 9

Nahiz eta langabezi tasa Lea-Artibai eskualdean Bizkaikoeta EAE-ko langabezi tasa baino baxuagoa izan, 2011ko le-henengo lau hilabeteetan, gorako joera izan du. Langabezitasaren igoera hau EAE-en eta Bizkaia mailan emandakoigoera baino leunagoa izan den arren, %10,22ko langabeziatasara heldu gara 2011ko apirilean Lea-Artibain. Horrek,2010ko langabezi tasaren bataz bestekoarekin konparatuz,%13,3ko igoera suposatzen du. EAE eta Bizkaia osotasune-an hartuz, datuak ezkorragoak dira, langabeziak %15,91 eta%18,73 egin baitu gora 2010. urteko bataz besteko tasa2011ko apirileko tasarekin konparatzen badugu.

Egoera makur honen beste erakusle bat establezimenduenkopurua da. Beherantz egin du 2008tik 2010era bitartean,hurrengoko taulan eta grafikoetan adierazten den bezala.Hau da, azkenenengo bi urteetan, gehiago dira zarratu dirennegozioak zabaldu direnak baino.

LEHIAKORRAGO izateko

10 2011ko EKAINA • 23. zk. hazi

Iturria: Eustat, Euskadiko Jarduera Ekonomikoen Gidazerrenda (JEGID)

Iturria: Garapeneko Udal Behatokia

Entitateek hainbat baliabide jarri

dituzte enpresa ehun lehiakorragoa

lortzeko helburuarekin.

LANGABEZI TASAK:

ESTABLEZIMENDUEN KOPURUAK:

Establezimendu kopuruen grafikoak

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 10

11BEHATOKIA

Datu hauek kontuan hartuz, garapen ekono-mikoa bultzatzea helburu duten entitate pu-bliko eta pribatuek hainbat tresna eta baliabi-de jarri dituzte enpresa ehun lehiakorragoalortzeko helburuarekin. Tresna hauek, batezere enpresen nazioartekotzea, berrikuntzaeta produktu eta merkatu dibertsifikazioabultzatu eta babestera bideratuta daude,ekonomia suspertzeko jarraibide egokienakdirelako.

Hona hemen bideratzen diren hiru laguntza:

1. COMPITE: Programa honek, bi lan ildo-en bitartez, enpresen lehiakortasuna ho-betzeko ekintzak bultzatu nahi ditu, eta la-guntza pertsonalizatua eta finantzarioa es-kaintzen die proiektuak gauzatzeko.

- Lehen lan ildoa enpresa txiki eta ertaineizuzenduriko laguntza ekonomikoa da, bana-ka zein enpresen arteko lankidetzaren bitar-tez egindako proiektuak gauzatzeko. Kasuhorretan, kanpo aholkularitzaren kostuaren%50 finantzatzen da, baita proiektura bide-ratutako pertsonalaren kostua ere, besteakbeste.2010eko deialdian 381 enpresen proiektuakonartu ziren EAE mailan. Horietatik %59 en-presek bakarka aurkeztutako proiektuak zi-ren.

Lea-Artibaiko 6 enpresak aurkeztu zituzten proiektuak 2010. urtean, etahorietatik 2 onartu zituzten. Bi proiektuhauek Azaro Fundazioaren laguntzazdefinitu eta garatu zituzten.

- Bigarren lan ildoa EAE-ko Garapen Agen-tziei zuzendutako laguntza da. Laguntza ho-nen bitartez, eskualde bakoitzeko GarapenAgentzia enpresa eta erakunde publikoenarteko bitartekari izatea lortu nahi da. Bidebatez, proiektuak bultzatu nahi dira, enpre-sek banaka zein taldeka sortutakoak.

Hauek dira besteak beste, lan ildo honenbaitan Garapen Agentziak enpresei emanbeharreko zerbitzuak: enpresa bakoitzaren-tzako dauden laguntzen berri eman, enpre-sen proiektuak definitzen eta martxan jar-tzen lagundu, eta proiektu horiei babesaeman.

Leartibai Garapen Agentziak eta AzaroFundazioak elkarlanean dihardute bi-garren lan ildo hau lantzen Lea-Artibaieskualdean, eta hurrengoak dira pro-grama honen baitan 2010ean lortutakoemaitza esanguratsuenak:

• Eskualdeko 352 enpresari beraientza-ko dauden diru laguntzen inguruko in-formazioa zabaldu zaie.• 50 enpresen diagnostikoa egin da,enpresen gaitasunak eta beharrizanakezagutzeko. • Enpresei zuzendutako 5 elkarguneantolatu dira: elkargune hauetan, en-presek zehaztutako gaien inguruko ez-tabaidak antolatu dira, adituekin.• Enpresek egindako 13 kontsultarierantzuna eman zaie• 31 negozio ideien kontrastea egin daenpresentzat• 30 enpresekin proiektuak landu dira.Hauetatik 11, merkatuaren dibertsifika-zioarekin zerikusia dutenak; 6, lehiakor-tasun hobekuntzarekin erlazionatuak;7, produktu berria garatzea eragin du-tenak; eta 6 proiektu, prozesuan edoproduktuaren hobekuntzan eragin du-tenak.

- Turismo eta merkataritza sektoreei lagun-tza emateko lan ildoa.2011ko Compite Programaren deialdia ireki-ta dago urriaren 15era arte.

2. GAIKUNTZA ETA FINANTZAZAINTZA EREMUETAN LAGUNTZE-KO PROGRAMA (SPRI)Enpresa ertain eta txikiei zuzenduta. Progra-ma honen bitartez, enpresek aholkularitzaekonomiko eta finantzarioa hartzen dute do-hainik.

Azaro Fundazioak Lea-Artibai eskual-deko 13 enpresei aholkularitza ekono-miko-finantzarioa ematen dihardu la-guntza honen baitan.

3. BESTE PROGRAMA BATZUK: Gai-tek, Nets, + innova, Lehiakortasuna Hobe-tzeko Plana, Prointer eta NazioartekotzePrograma, beteak beste (SPRI eta BizkaikoForu Aldundiko Sustapen EkonomikoarenSaila)

Enpresetan lehiakortasuna, nazioarteko-tzea, dibertsifikazioa, berrikuntza eta abarbultzatu eta babesten dutenak.

Iturria: Compite Programan onartutako proiektuen banaketa, sektoreka.

Iturria: Compite Programan aurkeztutako proiektuak, eskualdeko

Lea-Artibai eskualdeko enpresek laguntza hauen

guztien inguruko informazioa eskura dute

Azaro Fundazioa eta Leartibai Garapen

Agentzian.

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 11

LEIHATILA

Berrikuntza

«MINI CONNECT» PROGRAMAHazkunde-gaitasun handiko enpresagazte berritzaileek proiektua abianjartzeko beharrezko diren gastu edoinbertsioak egiten laguntzeko.

«CONNECT» PROGRAMA: Enpresa gazte berritzaile eta haz-kunde-gaitasun handia dutenekgastu eta inbertsioak egiteko lagun-tzak.

Lehiakortasuna hobetzeko

COMPITE INICIATIVASAholkularien laguntzaz lehiakortasu-na hobetu eta horien garapen ahal-mena indartzeko laguntza.

+ INNOVA IBILBIDEAKLehiakortasun eta BerrikuntzaIbilbideak egin, garatu eta berrikus-teko laguntza.

+INNOVA ALDATUEnpresen antolaketan, merkatuaneta berrikuntza gaitasunean proiek-tuak egiteko laguntza.

JABETZA INDUSTRIALABABESTEAPatente eta erabilgarritasun eredueneskabideak egiteko laguntzak.

Informazio eta komunikazioa teknologia

+DIGITAL@: Intranet eta extranetak egiteko etabestelako on-line zerbitzuak.

Inbertsioetarako

MEPIndustriako produkzio makineriaberria erosi eta zaharra txatar bihur-tzeko laguntzak.

Finantzazioa

AFIInbertsio eta zirkulatzailerako eska-tzen diren maileguetan laguntzak.

AFAAutonomoek inbertsioak egitekoeskatutako maileguetarako lagun-tzak.

RESISTEFinantza zorrak negoziatzeko homo-logatutako goi mailako finantza ahol-kulariak kontratatzeko laguntzak.

BIDERATUKrisialdian dauden enpresei berregi-turaketa eta berbizitze neurriak har-tzeko arlo industrial eta finantza-rioan kanpo aholkulariak kontrata-tzeko laguntza.

Besteak

ONDORENGOTZAEnpresa txiki eta ertainei jabetzarenedo kudeaketaren ondorengotza pla-nifikatzen laguntzeko.

MERKATARITZAEstablezimenduen titular aldaketara-ko eta berrien sorrerarako laguntzak.

PRAKTIKETAKO KONTRATUAKEGITEKO LAGUNTZAKPraktiketan kontratatu den pertsonaren soldatan laguntza.

ENPRESAK SORTZEKO DIRULAGUNTZAInbertsiotarako eta lehenengo urtekogastuetarako laguntzak.

ENPRESA SORTU BERRIEK -KONTRATAZIOAK EGITEKOUrte bat baino luzeago diren kontratuetarako laguntzak.

EPEA ZABALIK DAUKATEN DIRU LAGUNTZAK 4

94 616917294 6169088

Informazio gehiagorakoedo eta eskaria egiten laguntzeko

DEITU:

Enpresentzat elkargunea

JARDUNALDIA: Lan komertziala, nola saldu enpresako produktu eta zerbitzuak?

2011ko irailaren 22anIzena emateko eta informazio gehiagotarako nurrutibeaskoa@leartibai.com

www.leartibai.comleartibai@leartibai.com

www.azarofundazioa.comazaro@leartik.com

HAZI 23 8/6/11 10:31 Página 12