GURASOENDAKO ALDIZKARIA - Ongi-etorri | … nahiz eta aurrera ez eraman. • Seme-alabei...

15. A

LEA

2008

ko

Ma

rtxo

a

Bergarako Udaleko Gizarte Ongizateko Prebentziorako Zerbitzua

GURASOENDAKOALDIZKARIAaurrera begira

Bergarako Udaletxea

22 // AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA

a u r k i b i d e a :

4-5 orrialdeak: 0-5 urtera GURE SEME-ALABEN DERRIGORREZKOZAINTZA AITON-AMONEN KONTURA

EGON BEHAR DA?

6-7 orrialdeak: 6-11 urteraSEME-ALABAK IKASKETARAKO

NOLA MOTIBATU

8-9 orrialdeak: GURASOEN GALDERAK

10-11 orrialdeak: 12-18 urteraNOLA ORIENTATU SEME-ALABAK

IKASKETEN AUKERATZEAN

Aurten artikuluen egileak:ETXADI.

Familia-Psikologia Unibertsitate-ZentroaJuan Luis Martín Ayala Doktorea

Ainhoa Manzano Fernández Doktorea

Laguntzaileak:

• Bergarako Udal Euskara Zerbitzua

• Bergarako Udal Artxiboa

• Bergarako Udaleko Hezitzailea

• Bergarako Udaleko Hezkuntza teknikaria

• Kale hezitzaileak

• Aranzadi ikastola

• Mariaren Lagundia ikastola

• San Martín ikastola

• Ipintza institutua

• Berrigara

• Lea Artibaiko Amankomunazgoa

• Jardun Euskera Elkartea

• Xipizaro Ludoteka

Maketazio eta inpresioa: KOH diseinu grafikoaeta inpresio digitala

Egilea: Bergarako Udala

Gizarte Ongizateko

Prebentziorako zerbitzua

San Martin Agirre plaza, 1

20570 Bergara

Tlf: 943779126 • Faxa: 943779182

E-maila: [email protected]

Babesleak:

GURASOENDAKO ALDIZKARIAaurrera begira

Bergarako Udala

Juan Luis Martín Ayala DoktoreaAinhoa Manzano Fernández Doktorea

ETXADI“Familientzako orientazio psikologikoa”

ZERBITZUA

• Ostegunero 2 ordu: 11:00-12:00 / 16:00-17:00 • Telefonoz: 94 405 15 49• Postaz idatzita: ETXADI. Maximo Agirre 18 bis,

5. pisua. 10.dptoa. 48011 BILBO• Internet bidez idatzita: www.bergara.net • www.etxadi.org

Prebentzioaren inguruan, gurasoei zuzendutako hainbat zerbitzu:

“Aurrera begira” aldizkaria interneten: www.bergara.net

AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA // 33

GU

RASO

END

AK

O A

LDIZ

KA

RIA

Alkohola eta tabakoa eta, zenbait kasu-tan, bestelako substantziak ere bai, heldu-tasunerako garapenean hasten dira kon-tsumitzen, gehiago edo gutxiago, etabatik bat, nerabezaro-aurrean, nerabeza-roan eta gaztaroan.

Bestalde, drogen gehiegizko erabilera-kasu asko eta asko loturik daude norbera-ren gaitasun jakin batzuk (norbere burua-ren iritzi orekatua, bizitzarako trebetasu-nak, bulkaden kontrola...), balio garrantzi-tsuak (errespetua, elkartasuna, hausnarke-ta-kritika...) eta osasunerako jarrera positi-boak ez bereganatzearekin.

Hori guztia kontuan izanda eskola , besteeremuekin batera, gune aproposa bihur-tzen da drogen erabilerak sortu ditzakeenarazoei aurrea hartzeko, pertsonen heldu-tasun prozesuan inplikatuta dagoen ere-mua baita, Gainera, haur eta nerabe guz-tiak eremu horretan edukitzeak, populaziosektore horren osotasunera iristeko eremuezin hobea bihurtzen du eskola. Eta aldiberean, pertsonak beraien haurtzaroa etanerabezaroa bertan pasatzen dutenez,

eskola esku-hartze iraunkorrak, eta ez pun-tualak, egiteko leku aproposa bihurtzenda.Horrela bada, herriko eskola guztiek haur-tzarotik hasita bukaerako mailetara bitar-tean lantzen dute prebentzioa. Eta ondokobi eratan lantzen dute:

Era inespezifikoan, hau da, drogez zuzene-an hitz egin gabe. Maila guztietan erabil-tzen da prebentzioa lantzeko modu hori,baina, batez ere, Haur Hezkuntzan etaLehen Hezkuntzan erabiltzen da. Besteakbeste, ondoko babez eta arrisku faktoreaklantzen dira: inpultsibitatearen kontrola,agresibitatearen gestioa, norberaren iru-dia, gaitasun afektiboak, komunikaziorakotrebeziak, gatazkak eta arazoak era ego-kian konpontzeko trebeziak, eta abar.

Era espezifikoan, drogen inguruan zuzene-an hitz egiten da, eta Bigarren Hezkuntzaosoan prebentzioa lantzeko erabiltzen denera da, era inespezifikoarekin batera.Horrela, kannabisa, alkohola eta bestedrogen kontsumoaren arriskuen ingurukohainbat gai lantzen dira.

SARRERA

HERRIKO ESKOLETAKO PREBENTZIO LANADROGEN ERABILERAREN AURREAN

au

rre

ra b

eg

ira

Udala

Gaur egun, familia egiturak aldatzenari dira; izan ere, geroz eta etxegehiagotan egiten dute lan etxetikkanpo bikotearen bi kideek. Egoerahonez gain, gobernuen partetikfamiliei zuzendutako politika faltaikus dezakegu (dohainezko hezkun-tza zentroak, aitatasun-amatasunbaja luzeagoak, ordezko zaintzarakolaguntza pertsonal eta ekonomikoaketa abar).

Batzuetan, bikote gazteek aukera-tzen dutena aiton-amonenganajotzea da; izan ere, guraso gazteenerrekurtso ekonomiko murriztuak dire-la eta, askotan ezin dute beste per-tsona bat kontratatu euren seme-alaben zaintzarako. Beste batzue-tan, arrazoiak sentimentalak izandaitezke, esaterako, “haurrak hobe-to atendituta daude aiton-amone-kin”.

Gogoratu behar dugu aiton-amo-nengana jo edo beste formularenbat (hezkuntza zentroa, kanguroa,

etab) erabili duten guraso horiekerruduntasun-sentsazioa eduki deza-ketela, beren gurasoei nahiko luke-ten adina denbora eskaintzen ezdietelako.

Eginkizun horiek betetzen dituzten 65urte baino gehiagoko pertsona askoosasunez oso ondo daude eta,horregatik, orain arte egindakolanak betetzeaz gain, euren seme-alabei laguntza eskaintzeko ere gaidira. Belaunaldien arteko elkartasunhonek ez dator bat askotan pertsonanagusiekin lotzen den pasibitate etaproduktibitate ezaren irudiarekin(Díaz, 1995).

Dena den, aiton-amonek haurrenzaintzaz arduratzeko aukera hori bieratan ikus daiteke: negatiboa etapositiboa. Lehenengoan, aiton-amo-nek denbora falta azaldu dezakete:iloben zaintzak euren ariketetarakoduten denbora gehiena kentzen die.Bere alde positiboan, txikien zaintzakeuren bizitzei “baliagarritasun” berri

bat eskaintzen die; norbaitentzat“garrantzitsua izatea” norberarennortasun soziala mantentzeko erahoberena da (Guash, 2001).

Gaurko gizartean aiton-amonenpaperak gurasoengan “zeloak” sorditzake, euren erara hezten dituztela-ko edo beraien bizitzetan “muturrasartzen” dutelako. Beldur horiek uler-garriak izan daitezke. Jarrera horiekekiditeko, hurrengoa gogoratzeagarrantzitsua da:

1. Gurasoek seme-alabei aiton-amo-nekiko estima ona eta sanoa trans-mititu behar diete. Haiekiko harrema-na ez dute laguntzaile gisa bakarrikikusi behar, baizik eta haurren forma-kuntza prozesuan ezinbesteko ele-mentutzat.

2. Aiton-amonek, iloben zaintzarakolaguntza gisa, abantaila batzukeskaintzen dituzte: baliagarriak etabaloratuagoak sentitzen dira, gura-soak lasaiago daude eta seme-ala-bak pozik. Baina, aiton-amoneiseme-alaben arduraren karga han-diena utzi gabe.

3. Gogoratu behar da aiton-amonakseme-alabek gurasoengandik jaso-tzen duten heziketaren osagarri dire-la. Seme-alabek gurasoak behardituzte, baita maitatuak, baloratuak,motibatuak direla sentitu ere. Seme-alaba bat zaintzea eta bere portae-ra orientatzeak dakarren arduragurasoena izan behar da; izan ere,haurraren garapen psikologikorakooinarrizkoa da familia giroan bizitzea.

4. Iloba eta aiton-amonen arteanjarduera ludikoak elkarbanatzea osopositiboa da, eta jarduera horiekdenborarekin aldatzen joan daitez-ke. Lehenengo etapetan paseoak,jokoak, telebista eta marrazkiak kon-partitzen dituzte eta, geroago, isto-rioak kontatu, elkarrekin hitz egin etaabar egin dezakete.


00ttiikk 55 uurrtteerraa

00ttiikk

55 uurrttee

rraa

GURE SEME-ALABEN DERRIGORREZKO ZAINTZAAITON-AMONEN KONTURA EGON BEHAR DA?

Udala


GGUURREE SSEEMMEE--AALLAABBEENN DDEERRRR IIGGOORRRREEZZKKOO ZZAAIINNTTZZAA AAIITTOONN--AAMMOONNEENN KKOONNTTUURRAA EEGGOONN BBEEHHAARR DDAA??

00ttii

kk 55 uurrttee

rraa

Jarraian, haurren eguneroko zaintza-rako gomendio batzuk eskaintzendira:

Gurasoendako gomendioak

• Aiton-amonen nahia errespetatu,euren denbora pertsonala eta ilobakzaintzeko denboraren arteko bana-ketan.• Aiton-amonen lana baloratu etaeskerrak azaldu: heziketan osolaguntza handia ematen dute. • Gatazka bat eman baino lehen,euren eginkizunak zehaztu. • Entzun eta euren iritziak errespeta-tu, nahiz eta aurrera ez eraman.• Seme-alabei aiton-amonen irudipositiboa eskaini eta nagusiak erres-petatzen irakatsi.

Aiton-amonendako gomendioak

• Zaintza eta heziketa-laguntza fun-tzio hori askatasunez hartu, seme-alaben beharrekin presionaturik sen-titu gabe, eta hauei jakinarazi ardurahorri erantzuna emango ez zaione-an. • Seme-alabek ilobei inposatzen diz-kieten jarraibide eta ohiturak erres-petatu, nahiz eta desberdinak izan.• Ilobak babestu eta zaindu, bainamugak ere jarri, hauek tirano ezbihurtzeko. • Gurasoak ez kritikatu eta ilobenaurren beraiez ez gaizki hitz egin.• Gurasoen bizipenak, oroitzapenak,argazkiak… transmititzea aurreraeraman daitekeen irakaskuntzahoberena da.

No es fácil criar a los hijose hijas en la sociedadactual en la que la mayo-ría de las parejas trabajanfuera de casa. Uno de losrecursos para el cuidadode los/las hijos/as es el dela figura de los/las abue-los/as. En este artículo sepresentan los pros y loscontras de esta opciónque puede resultar enriquecedora para todaslas partes si cada miem-bro del grupo familiartiene su papel bien defini-do y conoce cuáles sonsus responsabilidades ycuáles son sus momentosde ocio. La clave es mos-trar a los/las niños/as porambas partes respetohacia los/las abuelos/as yrespeto hacia los/laspadres/madres.

Udala


6tik 11 urtera

6tik

11 urtera

Seme-alaben hezkuntza eskubidebat da, eta ez gurasoen betebeharsoila. Familian ikasketarako jarreraerakutsi daiteke, galdera eta komen-tarioen bidez eta eguneroko bizitzaneredu bezala jokatuz. Gainera, moti-batzeak eta beren gaitasunekikokonfiantza emateak hainbat balore-ren garapena sustatzen du, halanola, egindako lanarekiko gogobe-tetzea, gainditze pertsonala, auto-nomia eta askatasuna.

Gainera, familiek hezkuntza zentroe-tan laguntza aurkitu dezakete; izanere, hauen betekizunak hurrengoakdira: • Haurrei oinarrizko ezagutzak eskain-tzea.• Etorkizunean erabiliko diren gaita-sunekin lan egiten irakastea • Baloreak transmititzea• Gaitasun eta interesen garapenasustatzea.

• Umeen arteko elkarbizitza hobe-tzea.

Beraz, ikasle baten motibazioan egi-teko garrantzitsua dute helduarenpartetik (bai gurasoenetik baita ira-kasleenetik ere) jasotako arretak etaerrefortzuak. 6-11 urte bitarteko etapan, haurrekikaskuntzarako jarrera eta gauzaberriekiko interes handiagoa dute,pertsonal eta sozial mailan dutenadaptazio handiagoa dela eta.

Beraz, seme-alabak ikaskuntzarakomotibatzeko familiek kontuan hartubehar dituzten ezaugarriei errepara-tuz, hurrengoa ez dugu ahaztubehar: • Hezkuntza zentroarekin harremanetengabea izan: ez itxaron arazoakagertu arte.• Eskakizun-maila umeen gaitasune-tara egokitu, ahalegin handiagoa

eginez errefortzuan hutsegiteen bila-ketan baino.

• Seme-alaben galdera eta zalan-tzen aurrean, laguntzeko jarrera azal-du.

• Emaitza txarren aurrean, jarreralasaia azaldu, baina arduragabetugabe: ez itxaron arazoa bere kabuzkonpondu arte.

• Etxeko-lanak egiteko denboraeduki dezan irakatsi, zuek bere gau-zak egin gabe, autonomia sustatuz.

• Eskolaz kanpoko aktibitateak badi-tu, planifikatu baina gehiegi estutugabe: gomendioak eman, bainabere iritzia errespetatu.

• Hezkuntza girotik kanpoko sozializa-tze-tokietara jotzeko aukerei eutsi(kalean, auzoan, parkean, etab.).

SEME-ALABAK IKASKETARAKO NOLA MOTIBATU

Internet


Seme-alabak ikasketarako nola motibatu

6tik

11 urtera

Motibazioa, orokorrean, gurasoekeuren seme-alaben ikasketa-gaiezinteresatzen direnean handiagotuegiten da, aldi berean, eskolanparte hartzera animatu eta aurre-rapenak sarituta (ez beti gauzamaterialekin). Familiek, gainera,seme-alabei konfiantza eskainibehar diete, kontuan izanda porrotbaten ondoren aurrerapen azka-rrak ez direla ematen eta hoberenahaurrei denbora eskaintzea dela,berriro konfiantza hartu eta aurre-ratzen has daitezen. Horretarako,garrantzitsua da aurrerapausoakospatzea, seme-alaben dohainakindartzea eta hutsegiteetatik ikas-ten irakastea.

Etxeko-lanen kasuan, familiareneginkizuna ez da haurren etxeko-lanak egitea, baizik eta irakasleekinbatera etxeko-lanak egiteko dedi-kazioa eta prozedura planifikatzea.

Galderak egiten badituzte, ezdiegu berehala erantzuna emanbehar, baizik eta beraiei erakutsieta laguntza eskaini, haiek eran-tzuna bilatu dezaten. Eskolakolanekiko motibazioan, gurasoenaldetik errutinak ezartzea osogarrantzitsua da; izan ere, horreksegurtasuna eskaintzen die etadenbora antolatzen laguntzen etairakasten die.

Batzuetan, haurrek eskolan zailtasu-nak azaldu ditzakete. Kasu horietan,familiak ez dira urduritu behar etaseme-alabekiko paper motibatzaileahartu behar dute, hurrengo aspek-tuak kontuan hartuz: • Zerbait gaizki doala onartu: arra-zoiak ikusi eta ez utzi pasatzen.

• Seme-alabarekin hitz egin, bereikuspuntua jakiteko: ez lotsagarri utziezta zigortu ere; guraso eta seme-alaben arteko haustura ekidin.

• Ez jarri helburu oso altuak.

• Erreakzio erasokorrak (“alfer batzara”, etab) eta mehatxuak ekidin(“barnetegi batera eramango zai-tut”), horrelakoek umea emaitza txa-rrak ezkutatzera edo gezurrak esate-ra bultzatu dezake eta.

• Irakasleekin bilerak adostu, eurenikuspuntua ezagutzeko.

• Beharrezkoa bada, arazoa kon-pontzeko laguntza pedagogikoabilatu, lehenik eta behin zentrokoerrekurtsoak erabiliz (orientatzailea,psikologoa, pedagogoa).

Azkenik, seme-alabak irakastetarakomotibatu nahi duen edozein familia-rentzat, garrantzitsua da honakoakkontuan hartzea:

• Eskola-arrakasta ez dago hezkun-tza zentroko “kalitatearekin” bakarriklotuta: seme-alaben hezkuntzan akti-boki parte hartu behar da, haiekinteresa antzeman dezaten.

• Egindako esfortzuarekiko kritikanegatiborik ez egin, ahal dela.Ahalegina emaitzak baino gehiagobaloratu.

• Arrakasta aintzat hartzeak porrotakontuan hartzeak baino gehiagomotibatzen du.

• Sari materialak ez sustatu, arrakas-ta da ahaleginaren emaitza.

• Lan kooperatiboa sustatu, lehiakor-tasuna baino gehiago.

• Gurasoak, familia-bizitzako antola-tzaile diren aldetik, egoera eta esti-mulu berri asko eskaintzen saiatubehar dira (Adib.: irteerak, bidaiaketa jarduera kulturalak egin, edo noi-zean behin kirola egin).

• Bikoteko bi kideen inplikazioakgarapen psikologikoa alor guztie-tan hobetzen du, heziketarenabarne.

• Umeekin joko fisiko, araudun, koo-peratibo eta abarretan jolastu.

Jardun

La diversidad de estrate-gias para el apoyo en lastareas escolares debenestar basadas en poten-ciar la confianza en los/lashijos/as sin compararlescon los demás y sin trans-mitirles mensajes negati-vos. Por el contrario, sedebe mantener una acti-tud positiva hacia lo esco-lar ayudándoles a apren-der y a descansar del tra-bajo, estableciendo ruti-nas. No es convenientehacer las tareas por los/lashijos/as, ya que lo quenecesitan es una revisión yuna supervisión final de losprocesos seguidos.

88 // AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA88 // AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA

1) Lau urteko seme bat daukagu,oso atsegina oro har; ondo lo egi-

ten du, ongi jaten du, nahiko lasaiaeta maitagarria da. Baina asko hase-rretzen den umea da, urtebete zue-netik kasketak hartzen ditu edozeintontakeriagatik. Adibidez: euriadenean eta botarik ipini gura ez due-nean, edo bere laguntxo bati aguregin behar diogunean, etab. Kasketahoriek minutu batzuk irauten dute,baina negarrez eta oihuka hastenda, haserrealdi hori pasatu arte, etaberriro ere betiko ume maitekorraizatera pasatzen da... Umea horrelaikusteak penatu egiten gaitu, jakinbaitakigu berak gaizki pasatzenduela eta guk ere bai.

Ohikoa da adin honetako umeenportaeran kasketak agertzea.Hurrengo urteetatik aurrera, besteenikuspuntuan jartzen hasiko dira etahaserrealdiak, behar bezala tratatubadira, gutxitzen joango dira.Aholkuetako batzuk hurrengoak izandaitezke:1. Norbere tenperamentua kontrola-tu. Ume batek kasketa bat duenean,kontrola erabat galtzen du eta bera-ri oihu egiteak ez du eraginik izango,alderantziz, egoera okertu egingodu. Horretarako:• Haserrea era argi baina laburreanazaldu, errua bota barik edo umeaetiketatzea ekiditeko (“Jon, gaiztoazara eta amatxo haserretzen ari

zara” esan beharrean “Jon, haserre-tzen ari naiz” esan). • Ez erabili ez irainik ezta biraorik ere,umea ikaratzea eta urduritzea bainoez duzuelako lortuko eta, beraz, por-taera berarekin jarraitzeko probabili-tateak gora egingo du, erreakzio horiprobokatzen baitu.• Kontrolerako hitz laburrak erabili,esaterako, “bale” edo “nahikoa da”.Azalpen luzeak baino eraginkorrago-ak izango dira.• Bere eskakizunari ez diozuela kasu-rik egingo era lasai eta argiz jakina-razi: “Jon, sentitzen dut, baina ez diz-kizut gozoki hauek erosiko”.• Umea negarrez, oihuka edo ostikozjoka hasten bada, oso argi utziozueez diozuela kasu egingo beste modubatez jokatu arte, baina ezabatunahi duzuen portaera negatiboariburuz hitz egin gabe, izan ere, porta-era hori aipatzen baduzue handia-gotuko baita (“Jon, aitak ez dizukasurik egingo lasaitu arte”).• Hitzaldian isiluneak sartu, hitzek era-gina izan dezaten; horrek zuei lasai-tzen lagunduko dizue eta berari esa-ten diozuena hobeto ulertzeko.• Astiro hitz egin, lasaitasunez etaesaten duzuenak nahi duzuen eragi-na izango duelako segurtasunarekin.• Kasketa edo portaera desegokibatekin bukatu nahi duzuenean, ezbarrerik egin, mezu kontraesankorraemango duzue eta.• Egoeratik aldendu (pausu batzuk

nahikoa izango dira) edo bueltaeman, arreta kentzea errazteko.2. Ikuspuntua ez galdu. Kasketek izu-garri desgastatzen dute eta familiaxahutu dezakete, baina garapenekofase normal baten parte dira (1-6urte), ume gehienenak dira. 3. Ez lotsatu. Umeen amorru erakus-pena oso deserosoa da jendearenaurrean gertatzen denean, bainaegoerak ez dizue umearen antojuenaurrean amore ematera bultzatubehar. Ikusle gehienek egoera uler-tzen dute eta ez zaituzte epaituko.4. Ahal duzuenean, kasketak ekidin.Egoera zehatz batzuetan kasketakgehiago ematen badira (bere anai-arrebekin jolastean edo supermerka-tuan), egoera hauek ahal denbakoitzean gehiago kontrolatzensaiatu (arnasketa azkarragoa etaazalekoa da, betondoa zimurtzenda). Haserretzen ari direla ikustenbaduzue, une gorenera iritsi bainolehen lasaitzen saiatu. Beste estrate-gia bat jostailu zehatz batekin eurenarreta bideratzen saiatzea da, edozerbait egiten laguntzeko eskatu(supermerkatuan).5. Ez amore eman. Adin hauetakoumeen aurrean amore ez ematekoahal duzuen guztia egin beharduzue. Umeek ez dute somatu behareuren kasketa zaratatsua deneannahi dutena lortzen dutela. Onartzenduzuena eta onartzen ez duzuenamugatu behar duzue.

GURASOEN GALDERAK

GURASOEN GALDERAK

Jardun


2) Jakin nahiko nuke nola jokatuetxeko-lanak egin edo egunero

irakurtzeko orduan 8 urteko alabakbeti uko egiten duenean eta egune-roko borroka bihurtzen denean. Hauda, umea nola motibatu inork behar-tu gabe bere kabuz jakin dezan zeregin behar duen?

Alde batetik, adin honekin garrantzi-tsua da ikasketa “ohitura” sortzea:eguneroko eta beharrezko ohiturabat izan dadila, egunero gutxi gora-behera denbora berbera iraun deza-la eta toki eta ordu berean eginda.

Gure laguntza ikasketarako motiba-ziora zuzendu behar da. Bere ikaske-ten aurrean interes handia azalduzeta bere etxeko-lanei garrantzi han-dia eskainiz lortzen da hori. Ongi egi-ten dituen lanak eta eguneroko lor-pen txikiak kontuan hartzen direnneurrian, ahaleginean jarraitzera ani-matuko duzue.

Lan pertsonaleko denbora horrekbalioko du oinarrizko ahalmenbatzuen heziketan eragina izateko;esaterako, arreta, iraunkortasuna,lanean saiatzea, ardura, txukuntasu-na eta antolaketa balioak lantzeko.Horietako ahalmen batzuk eskolanere garatzen dituzte baina, oinarriz-koak direnez, interesgarria da eurengarapenean zuzenean ere parte har-tzea.

Lanak eta denbora librea aurretikantolatzea garrantzitsua da, izan ere:• Kontzentrazioa bultzatzen du. Eginbeharreko ariketan arreta jartzeaerrazagoa da ariketa horretarakodenbora zehatz bat baldin badago.• Norberaren errendimenduaz jabetueta esfortzuak erregulatzeko baliodu.• Egin beharreko ariketen pilaketaksortzen duen kezka edo angustiazlibratzeko balio du.Garrantzitsua da umearekin bateraikasketa-ordutegi eraginkorra planifi-katu eta diseinatzea, eta programa-

keta aproposa egitearen abantailakikustaraztea. Helburua da zuen ala-bak aurretiko antolaketa batenemaitza positiboak ikustearena.

Ikasketa-plan eraginkorra horrelakoaizango litzateke:• Pertsonala: ezarri behar da ikastekoeguneko zein momentu den egokie-na, normalean eskolaz kanpoko zeinaktibitate egiten den zehaztuz etaatsedena eta aisiarako beharrezkodenbora tarteak ere utziz. • Errealista: komenigarria da lanabete ahal izateko moduan programa-tzea. Batez ere hasieran, lana bete-tzeko gai dela sentitu behar du zuenalabak, adore-gabezia, frustrazioaedo gaitzespena ager ez daitezen.Irakasgai zailenei eta etxeko-lanakegiteko ordenari arreta berezia eskai-ni behar zaie. Hobe da zailtasun ertai-nekoekin hasi eta geroago zaileneta-ra pasatzea, errazenekin bukatzeko.• Malgua: ustekabekoetarako prestdagoena, salbuespenen aurreanalda daitekeena. Behar bada, ariketabati eskainitako denbora handitu edomurriztu beharko da ariketa horrekzuen alabari eskatzen dion esfortzua-ren edo dedikazioaren arabera. • Idatzizkoa: 8 urte dituenez, eginbeharreko ariketak azaltzen dituenmarrazki-taula bat egitea gomenda-tzen dugu.


GURASOEN GALDERAK

GURASOEN GALDERAK

Oharra: zure zalantzak erantzunak izatea nahi baduzu, ondoko eran egin dezakezu:Prebentziorako Zerbitzura telefonoz deituta edota E-maila idatzi eta erantzuna hurrengoatalean argitaratuko dugu. • Telf.: 943 77 91 26 • E-maila: [email protected].

Jardun

Jardun

“Bokaziorako orientazio”-az hitz egi-ten dugunean, ez dihardugu lanbideedota lan bat aukeratzeaz soilik,baita bizimodu bat hautatzea ere.Beraz, hautaketa hori egitean, gazte-ak identitatea eta nortasuna eratzenari direla jakin behar dugu eta, horrenbidez, bizi diren gizartean eginkizunbat bereganatzen ari direla.

Bokazio-orientazioaren bidez, bate-tik, gazteei lan-munduan sartzekoerraztasunak ematen zaizkie, batezere, dituzten aukerak, motibazioak,mugak eta interesak oinarri hartutaeta, bestetik, inguruak ezarritakoerraztasunak edota oztopoak ain-tzat hartuta. Beraz, eginkizungarrantzitsua da gazteei eurenbokazioa aurkitzeko aholkuak etalaguntza ematea, eta hobekienegin dezaketen kultura- edo lanbi-de-jarduerarako orientazioa ema-tea (Aguirre Baztán, 1996).

Aditu batzuek (Aguirre Baztán,1996) kontuan hartu beharrekooinarrizko helburuak zeintzuk direngogorarazi dute, bai hezkuntza-ingurunean, bai nerabearen hur-bileko ingurunean (familian).Hezkuntza-zentroetako espezialis-tek nerabearen gaitasunak,errendimendua, motibazioak etainteresak, adimena eta trebetasu-nak, nortasuna eta abar identifi-katu behar dituzte, ebaluazio indi-bidualizatu baten bidez, etahorren berri eman. Modu horre-tan, ingurune akademikoak zeiningurune profesionalak eskaintzendituen benetako aukerak nerabe-aren profilari egokituta erakutsiahal izango dituzte.

Modu berean, zentroko adituekgurasoengana jo behar duteaurretik aipatutako emaitzeiburuzko informazioa emateko

eta, modu horretan, seme-alabeieuren banakako errealitateareneta gizarte-errealitatearen (ingu-runearen aukerak) inguruan ahol-kuak eta babesa ematekoNolanahi ere den, oso garrantzi-tsua da seme-alaben hautaketaaskean zuzeneko esku-hartzerik ezegotea.

Amaitzeko, gogoan izan behar dahezkuntza-zentroak eman behardiola ikasleari etengabeko orien-tazio- eta aholkularitza-zerbitzuhori, horrela, lan-aniztasunerakoeta -mugikortasunerako prestatu-ko baitituzte. Horrez gain, zentro-ak informazioa emango die tek-nologia berrien jarraipenari, lan-eskaintzari, eta abarri buruz.Horren guztiaren xedea gazteaklanbide-etorkizunaren inguruanerabaki egokia hartu ahal izateada.

1100 // AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA1100 // AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA

12tik - 18 urtera

12TIK

-18

URTERA

NOLA ORIENTATU SEME-ALABAKIKASKETEN AUKERATZEAN

Internet

1. Nerabearen motibazioak.Subjektuaren motibazioetan familia-inguruneak eragina izan dezake,arlo zehatz bat hautatzeko presioaegin dezake-eta; horrez gain, pare-koen inguruneak (lagunak) ere edo,amaitzeko, irakurri duen horretan,komunikabideetan ikusi duen horre-tan, etab. oinarritutako gustu etalehentasunek ere eragina izandezakete motibazioan.

2. Jarrerak.Lan-aukera bati edo beste batimodu positiboan edo negatiboanerantzuteko joerari dagozkie. Lanbatekiko edo beste batekiko jarre-rak eta lan horiek eragindako iritziahiru osagairen araberakoa izan dai-teke: osagai kognitiboa (gaiariburuz irakurri duguna, ikasi dugu-na...), osagai afektiboa (lan jakinbatek eragin ditzakeen sentimen-duak eta gogamen-moldeak) etaosagai konduktuala (lan bat edobeste bat hautatzeko nahia).

3. Trebetasunak edota gaitasunak.Subjektu bakoitzaren gaitasunhauek izan daitezke adimenekoak(ulermena eta hitz-jarioa, zenbakieilotutakoak, espazialak eta mekani-koak, arrazonamendua, oroime-na...), psikomotorrak, fisikoak, artisti-koak eta zentzumenei lotutakoak,eta nerabe bakoitzaren esku-trebe-tasunak.

4. Interesak.Trebetasunekin batera, interesakbokazio-hautaketaren gida dira,eta motibazioari estu-estutik lotutadaude. Nork bere burua zenbat etahobeto ezagutu, orduan eta errea-listagoa izango da hautaketa, etanorberaren interesen esparruan tre-betasunak hobetu egingo dira.

Argi dago aurretik aipatutako fakto-reez gain, nerabeek familiaren,lagun-taldearen, hezkuntza-zentro-aren eta komunikabideen eraginajasotzen dutela. Horiek guztiek eza-gutzak transmititzen dituzte, etahorien bidez norberaren eta taldea-ren identitatea eratzen da.Komunikabideek, hain zuzen ere,boterea, ospe ona, aisia, plazerra,kontsumoa eta abar baloratzeatransmititu dezakete, eta balitekehori nerabearentzat egokia den lan-errealitatearen aurkakoa izatea.

Familia, hezkuntza-zentroarekinbatera, gaztearengandik hurbilendagoen ingurunea da, eta lanbi-dea hautatzerakoan eragin positi-boa zein negatiboa izan dezake.Batzuetan, seme-alabak eurenkabuz hautatzeko nahiko helduakez direla pentsa daiteke; bestebatzuetan, seme-alabek gurasoekegin ez dutena lortzea nahi izatenda, gehienetan seme-alaben etorki-zunerako onena dela pentsatuta.Eta beste batzuetan, lanbide batzukbeste batzuk baino gehiago balora-tuz, heziketa ematen den ingurunesozialaren arabera.

Honakoa gomendatzen da:

• Familiek, seme-alabak lan-arlodesberdinetako espezialistekinharremanetan jar ditzakete (lagu-nak, ezagunak, etab.), horiek lan-bide-jarduerei buruzko informazioaeman diezaiekete eta.

• Garrantzitsua da etxean gai horriburuz hitz egitea. Gurasoek seme-alabei entzun behar diete eta uler-tu egin behar dituzte eta, aldiberean, nerabeengandik zer espe-ro duten jakin eta argi eta garbiadierazi behar dute, azken hauta-ketan eragiteko asmorik izangabe.

• Seme-alaben erabakiaren aldeagertu behar dira, erabaki horrenzergatiak argitzen lagundu behardute, eta erabaki horren ondorioaketa erabaki horren alderdi egokiakedo desegokiak azaldu behar diz-kiete.

• Garrantzitsua da nerabea babes-tuta sentitzea, bere hautaketafamiliarentzat interesgarria delajakinez. Familiak nerabea gidatubehar du, baina ez kontrolatu.

• Gogoan izan seme-alaba ardu-raduna dela eta erabakiak hartze-ko gai dela.

• Gurasoek eta seme-alabek bategiten ez badute, gai horren ingu-ruko aditu batek esku hartzeakomeni da.

Cuando hablamos de“orientación vocacional”no hacemos referenciaúnicamente a la elecciónde una profesión y/o tra-bajo sino, también, a unaforma de vida. Por tanto,esta elección debe hacer-se sabiendo que con ellalos jóvenes forman unaparte de su identidad, desu personalidad y que, através de ella, asumen unpapel en la sociedad en laque viven.

AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA // 1111AAUURRRREERRAA BBEEGGIIRRAA // 1111

12tik

-18

urtera

Nola orientatu seme-alabak ikasketen aukeratzean

Udala

Zerk eragiten dubokazio hautaketa

aurrera begira

aurrera begira

ACABE, Euskadiko Anorexia eta BulimiarenAurkako Elkartea da. Berau 1994an sortu zuten eli-kadura nahastea pairatzen zuten pertsonen seni-deek eta boluntarioek. EAEn hainbat egoitza ditu:Gasteizen, Donostian, Bilbon eta Debagoienan(Arrasaten). Debagoienako egoitza 2003ko maia-tzetik dago martxan, ordutik elikadura nahasteeki-ko interesa duen makina bat debagoiendar pasada bertatik.

Zeintzuk dira ACABE elkartearen helburuak?• Gaixo eta senitartekoen bizi kalitatea hobetzea• Gazteek, gehienetan emakumezkoek, ElikaduraJokaeren Nahasteengatik dituzten arrisku larriezgizartea informatzea eta sentsibilizatzea• Senideak eta kaltetuak informatzea eta sentsibili-zatzea.

Elikadura Jokaera Nahasteak dituzten kasu askoizaten al dituzue? Zein izaten da pertsona horienperfila?Gipuzkoan urtean batez beste 100 kasu berri izatenditugu. Horrek ez du errealitatea islatzen, hauekgure elkartera heltzen direnak baitira, soilik. Batezbesteko adina 22-23 urtekoa izan arren, 13 urte eta55 urte bitartekoak gerturatzen dira guregana.Horietariko gehienak emakumeak izan ohi dira.Neskei dagokienez, gaixotasuna gehienetanmodak eragindakoa izaten da, mutilek berriz, kiro-laren ondorio moduan garatzen dute. Aipatu, ano-rexia kasu bakoitzeko 3 bulimia kasu diagnostika-tzen direla.

Zer dira anorexia eta bulimia?Anorexia duten pertsonek uko egiten diote beraiengorputza pisu egoki batean mantentzeari. Ikaradiote pisua irabazi eta lodi bihurtzeari, eta beraienitxurarekiko kezka gehiegizkoa dute. Bulimia duten pertsonek, berriz, elikagai gehiegijaten dute, eta ondoren oka egiten, edota laxan-teak eta diuretikoak hartuz orekatzen saiatzen dira.Baita dieta murriztaileen bidez ere, ohitura berriaksortu eta pertsona gaixoaren jokaera aldatzenamaitzen dutenak.

Zer zerbitzu eskaintzen ditu ACABE elkarteakElikadura Jokaeren Nahastea duen pertsonaren-tzat edota haien senideentzat?• Gaixoentzako eta haien senideentzako arreta• Informazio, orientazio eta laguntza zerbitzua• Gaixo eta familientzako talde terapiak• Gaitzaren inguruko informazioa gizarteratzekoekimenak

HARREMANETARAKO:Deba Bailarako bulegoa:Astelehena: 16:00-20:00/Asteazkena: 9:00-13:00- Helbidea: Jose Luis Iñarra pasealekua 30-32,Altamira auzoan.- Telefonoa: 943796927- [email protected] bulegoa:- Helbidea: Mons pasealekua 32 etxabea.- Telefonoa: 943326250Web orria: www.acabeuskadi.org

ANOREXIA ETA BULIMIA AURKAKO ELKARTEAKBADU EGOITZA BAILARANBertan zuri laguntzeko prest gaude!

Euskadiko Anorexia eta Bulimiaren Aurkako elkartea

GURASOENDAKO ALDIZKARIA - Ongi-etorri | … nahiz eta aurrera ez eraman. • Seme-alabei...

Documents

Transcript of GURASOENDAKO ALDIZKARIA - Ongi-etorri | … nahiz eta aurrera ez eraman. • Seme-alabei...