Guia do retorno

Galego

EDITA_Secretaría Xeral da EmigraciónXunta de Galicia

TEXTOS E COORDINACIÓN EDITORIAL_Secretaría Xeral da Emigración

DESEÑO E MAQUETACIÓN_Teófilo Comunicación

D.L. PO 483-2010

GOBIERNODE ESPAÑA

MINISTERIODE TRABAJOE INMIGRACIÓN

1.1 Nacionalidade española . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.1.1 Adquisición da nacionalidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.1.1 Nacionalidade automática . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.1.2.1 Nacionalidade non automática . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1.2 Perda da nacionalidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.1.3 Recuperación da nacionalidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2 Pasaporte español . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3 Baixa consular . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.4 Documentos acreditativos da actividade laboral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.5 O Rexistro civil. Inscrición de nacemento, matrimonio e defunción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.6 Traslado de mobiliario e efectos persoais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.7 Desconto para viaxes de retorno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.1 Empadroamento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2 Documento nacional de identidade (DNI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3 Certificado de emigrante retornado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4 Tarxeta sanitaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.5 Os permisos de conducir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2.5.1 A troca dos permisos de conducir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.2 A renovación dos permisos de conducir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.6 Contas bancarias no extranxeiro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.1 Dereito á asistencia sanitaria gratuíta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.2 A tarxeta sanitaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3.2.1 Solicitude da tarxeta sanitaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3 A asistencia sanitaria para emigrantes, retornados e españois de orixe que se desprazan temporalmente a España . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.1 Emigrantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1.1 Traballadores españois que realizan un traballo por conta propia no extranxeiro . . . . . . . .

I Trámites previos ao retorno

II Trámites posteriores ao retorno

III A asistencia sanitaria

pág.Índice8999

101213

14

16

16

17

17

18

20

21

21

24

25

26262828

30

31

3132

333333

3.3.2 Retornados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3.3.2.1 Perceptores de pensións suízas residentes en España . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3.3.2.2 Emigrantes retornados e pensionistas dun sistema de previsión social extranxeiro que retornen a España e os seus familiares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.3 Desprazados temporais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.4 Desprazados temporais de orixe galega . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.4 Tarxeta sanitaria europea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.1 A política de emprego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4.1.1 O servizo público de emprego de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2. As políticas pasivas de emprego. A protección por desemprego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1 Protección por desemprego. Tipos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.1.1 Protección por desemprego de carácter contributivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.1.1 Acceso do emigrante retornado á prestación por desemprego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.1.2 Emigrantes retornados con tempo cotizado en España antes da súa saída . . . . . . . . . . 4.2.1.1.3 Emigrantes retornados de países da Unión Europea, do Espazo Económico Europeo e/ou Suíza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.1.4 Prestación por desemprego na modalidade de “pagamento único” . . . . . . . . . . . . . . . . .4.2.1.1.5 Exportación da prestación por desemprego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.2.1.2 Protección por desemprego a nivel asistencial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4.2.1.2.1 O subsidio por desemprego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.2.2 A renda activa de inserción (RAI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4.2.1.2.3 Subsidio por desemprego con responsabilidades familiares por esgotamento da prestación contributiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.2.4 Subsidio por desemprego para traballadores maiores de 52 anos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4.2.1.2.5 Subsidio por desemprego, sen responsabilidades familiares, por esgotamento da prestación contributiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4.2.1.2.6 Subsidio por desemprego por esgotamento dunha prestación contributiva de 24 meses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1.2.7 A renda de inclusión social de Galicia (A RISGA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.1 Convenios especiais para os emigrantes retornados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.2 Pensións de xubilación e/ou invalidez existentes no sistema español . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5.2.1 Pensións contributivas de xubilación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2 Pensión de xubilación non contributiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.3 Sistema de pensións para os emigrantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1 Funcionamento do sistema de pensións entre España, os países da Unión Europea, do Espazo Económico Europeo e Suíza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5.3.2 Sistema de pensións con outros países que teñan convenios con España en materia de Seguridade Social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

pág.

IV Emprego

V Sistema de pensións

3434

343536

37

38

3939

4040404040

414143444445

4647

49

5051

54

55

555656

56

57

57

5.4 Prestacións por razón de necesidade para emigrantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.5 Pensións asistenciais por ancianidade para retornados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.6 O seguro obrigatorio de vellez e invalidez. A pensión SOVI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5.7 Prestación económica para os nenos da guerra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.1 O sistema educativo español . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.1 Educación infantil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.2 Educación primaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.3 Educación secundaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.1.3.1 Educación secundaria obrigatoria (ESO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.3.2 Bacharelato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.3.3 Programas de cualificación profesional inicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.3.4 Formación profesional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.2 A escolarización na ensinanza obrigatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.3 Escolarización de emigrantes retornados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.4 Ensinos de réximen especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.5 Educación de persoas adultas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.6 A universidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1 Acceso á universidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.6.1.1 Probas de aptitude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1.2 Acceso para maiores de 25 anos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1.3 Acceso para maiores de 45 anos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1.4 Acceso mediante acreditación de experiencia laboral ou profesional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1.5 Acceso para alumnos con estudos extranxeiros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.7 Homologación de títulos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6.7.1 Títulos extranxeiros de educación superior. Homologación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6.7.2 Homologación dentro do sistema do Espazo Europeo de educación superior. Homologación a grao e posgrao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6.7.3 Homologacións de títulos extranxeiros de especialidades médicas e farmacéuticas . . . . . . . . . .6.7.4 Homologación ou convalidación de títulos extranxeiros de educación primaria ou secundaria obrigatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.8 Recoñecemento de títulos da Unión Europea para os efectos profesionais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.9 Validación de títulos de estudos superiores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6.10 Sistema de bolsas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.10.1 Bolsas da Administración xeral do Estado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

pág.

VI Sistema educativo

58

62

64

65

66

6767676767676868

68

70

70

70

71727272727373

7374

7576

77

77

78

7878

6.10.2 Bolsas da Xunta de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6.10.3 Bolsas de fundacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.1 Axudas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7.1.1 Axudas asistenciais para emigrantes españois non residentes en España . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.2 Axudas extraordinarias para retornados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.2 Programas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7.2.1 Programa Jóvenes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7.2.2 Programa Mulleres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.3 Programa Maiores e Dependentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7.3 Outras axudas e programas da Comunidade Autónoma galega . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7.3.1 Axudas extraordinarias para emigrantes retornados a Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.2 Axudas económicas individuais a galegos residentes no exterior . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7.3.3 Programa de viaxes Ven a Galicia, Ben en Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7.3.4 Programa de viaxes Reencontros na terra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.1 Axudas á adquisición de vivenda protexida de nova construcción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.1.1 Tipo de axudas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.2 Axudas á adquisición de vivendas xa existentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.3 Axudas para o aluguer de vivendas da AGE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.4 Axudas da Comunidade Autónoma de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.4.1 Axudas para comprar vivenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.4.2 Axudas para alugar unha vivenda da Xunta de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8.5 Vivendas de promoción pública en Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.5.1 Vivendas para emigrantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8.5.2 Réxime das vivendas de protección oficial de promoción pública adxudicadas en alquiler . . . .8.5.3 Réxime de adxudicación das vivendas cualificadas en núcleo rural e en barrios históricos . . . .

9.1 Tipo de prestacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9.1.1 Tipos de servizos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9.1.2 Tipo de prestacións económicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

pág.

VII Outras axudas e programas

VIII Vivenda

IX A dependencia

7979

80

818182

83838484

8585858686

88

8989

90

90

919192

93939495

96

979798

Trámites previosao retorno

9

A nacionalidade refírese ao vínculo que une a unha persoa e a un Estado: é un criterio polo cal unha persoa recoñécese e identifícase como membro dunha poboación dun Estado en concreto.

A nacionalidade é:

• Un estado civil, e por iso un dos feitos que obrigatoriamente han de inscribirse no Rexistro Civil.

• Un dereito fundamental, de forma que toda persoa ten dereito a ter unha nacionalidade, a cambiar de nacionalidade e a non ser privado arbitrariamente dela.

A nacionalidade pode adquirirse de forma:

• Automática.

• Non automática.

Acceden a esta nacionalidade:

• Os nados en España de pai/nai español/a.

• Os nados en España, fillos de pai/nai estranxeiro, se un dos seus pais nacese en España (non se aplica aos fillos de diplomáticos).

• Os nados en España de pais estranxeiros cando ningún dos dous posúe nacionalidade, ou ben, a lexislación dos seus países non atribúe nacionalidade aos fillos nacidos fóra.

• Os nados en España cuxa filiación non resulte determinada. os nacidos en España cuya filiación no resulte determinada.

• Os estranxeiros, menores de 18 anos, adoptados por español/a.

1.1 NACIONALIDADE ESPAÑOLA

1.1.1 Adquisición da nacionalidade

1.1.1.1 Nacionalidade automática

RECORDE Que a nacionalidade sexa automática significa sempre que:a) É de orixe.b) Se adquire de forma automática. Sen necesidade de que o interesado realice ningunha declaración de vontade.


10

RECORDE Que unha persoa sexa español de orixe sitúao nunha posición de privilexio. Hoxe existen diferentes axudas e prestacións que se regulan só para españois de orixe cuxo procedemento de recoñecemento recae no Ministerio de Traballo e Inmigración.1. Prestación por razón de necesidade para emigrantes.2. Prestación por razón de necesidade para emigrantes retornados.3. Prestación por razón de necesidade para emigrantes residentes no exterior.4. Prestación por incapacidade.5. Asistencia sanitaria para españois de orixe retornados e pensionistas españois de orixe residentes no exterior desprazados temporalmente.6. Axudas extraordinarias para emigrantes de orixe retornados.

1.1.2.1 Nacionalidade non automática.

Acceden a esta nacionalidade:

• Persoas que estean, ou estean, suxeitas á patria potestade de español/a.

• Aqueles cuxo pai ou nai fose orixinariamente español e nado en España.

• Aqueles cuxa filiación ou determinación do seu nacemento produciuse logo de alcanzar a maioría de idade.

• Aqueles que fosen adoptados por un español sendo xa maiores de idade.

Nestes dous últimos supostos, o interesado terá un prazo máximo de 2 anos desde que se determinou a filiación ou nacemento en España ou ben desde que se outorgou a escritura pública de adopción.

• Por residencia en España. A norma xeral é que teñen acceso á nacionalidade española aquelas persoas que residan legal e continuadamente en España. Existen dous tipos de prazos:

> xeral: 10 anos

> excepcionais


A Lei 52/2007 de 26 de decembro pola que se recoñecen e amplían dereitos e establécense medidas a favor dos que padeceron persecución ou violencia durante a guerra civil e a ditadura (a chamada Lei da Memoria Histórica) recolle, na súa Disposición Adiconal Sétima que: ”poderán adquirir por opción a nacionalidade española de orixe as persoas cuxo pai ou nai fose orixinariamente español e os netos dos que perderon ou tiveron que renunciar á nacionalidade española como consecuencia do exilio”.Esta Disposición Adicional que entrou en vigor en decembro de 2008 manterase vixente ata decembro do ano 2011.

11

• Por carta de natureza. Isto é un procedemento excepcional, outorgada discrecionalmente por Real Decreto cando concorran circunstancias excepcionais. Trátase dunha vía de privilexio.

• Por posesión de estado. Aquelas persoas que posúan e utilicen a nacionalidade española de forma continuada durante 10 anos, de boa fe e baseada nun título inscrito no Rexistro Civil, consolidan a súa nacionalidade aínda que se anule o título que a orixinou.

Situacións Prazos Supostos

Refuxiados 5 anos

Nacionais de países con especial vínculo con España

Persoas con especial vínculo con España

- Países Iberoamericanos.- Andorra.- Filipinas.- Guinea Ecuatorial.- Portugal.- Sefardíes.

2 anos

1 ano • Nados en España.

• Cando non exercitasen o seu dereito á “opción” en prazo.

• Cando estean suxeitos a tutela, garda, acollemento de españois ou de institucións españolas durante 2 anos.

• Casados con español/a durante 1 ano e non separados nin de feito nin de dereito.

• Viúvos/as de español non separado no momento da morte nin de feito nin de dereito.

• Nados fóra de España, fillo/a e/ou neto/a de español de orixe.


12

RECORDE Que a nacionalidade sexa “non automática” significa que pode ser de orixe ou non. Dependerá de cada caso.Este tipo de adquisición da nacionalidade esixe sempre que o interesado teña que facer sempre unha “declaración de vontade”, que poderá ser ante o encargado do Rexistro civil, ou ante a autoridade que se estableza.

Aquelas persoas que antes de entrar en vigor a Lei 52/2007, isto é, antes do 27 de decembro de 2008, optasen á nacionalidade española como fillo/a de pai/nai español/a nado en España e teñan nacionalidade non de orixe poderán, durante o prazo de vixencia da lei 52/2007 pedir, a través dun procedemento simplificado, que a súa nacionalidade española non de orixe transfórmese en nacionalidade española de orixe. Deberán acudir ao Rexistro Civil español, consular ou municipal onde residan e tramitar este procedemento (Instrución de 4 de novembro de 2008, da Dirección Xeral de Rexistros e do Notariado. BOE número 285 de 26 de novembro de 2008).

RECORDE

1.1.2 Perda da nacionalidade.A nacionalidade española pérdena aquelas persoas que se atopen nas seguintes situacións:

• Os emancipados que, residindo habitualmente no estranxeiro:

> Adquiran voluntariamente outra nacionalidade.

> Utilicen exclusivamente a nacionalidade estranxeira que tivesen atribuída antes da emancipación.

A perda producirase unha vez que transcorran 3 anos que se contarán, respectivamente, desde a adquisición da nacionalidade estranxeira ou desde a emancipación. No entanto, pode evitarse se dentro do prazo indicado lle declaran a súa vontade de conservar a nacionalidade española ao encargado do Rexistro Civil.A adquisición da nacionalidade de países Iberoamericanos, Andorra, Filipinas, Guinea Ecuatorial ou Portugal, non é bastante para producir, conforme ao anterior, a perda da nacionalidade española de orixe.

•Os españois emancipados que renuncien expresamente a ela, se teñen outra nacionalidade e residen habitualmente no estranxeiro.

•Os que habendo nacido e residindo no estranxeiro ostenten a nacionalidade española por ser fillos de pai ou nai españois, tamén nacidos no estranxeiro, cando as leis do país onde residan atribúanlles a nacionalidade do mesmo, se antes dos tres anos desde devandita adquisición ou desde a súa maioría de idade, non declaran a súa vontade de conservar a nacionalidade española no Consulado máis próximo ao seu domicilio.Isto só lles será de aplicación a quen cheguen á maioría de idade ou se emancipen despois do 9 de xaneiro de 2003. Nos supostos anteriores, non se perderá a nacionalidade española se España achásese en guerra.


13

• Tamén pérdese a nacionalidade española, sempre e cando non se trate de españois de orixe, cando:

> Durante un período de 3 anos utilicen exclusivamente a nacionalidade á que declarase renunciar ao adquirir a nacionalidade española.

> Entren voluntariamente ao servizo das armas ou exerzan cargo político nun Estado estranxeiro contra a prohibición expresa do Goberno.

1.1.3 Recuperación da nacionalidade.

Pódese recuperar a nacionalidade española sempre e cando se reúnan os seguintes requisitos:

• Ser residente legal en España. Este requisito non será de aplicación aos emigrantes nin aos fillos de emigrantes.

• Declarar ante o encargado do Rexistro Civil (ou no seu caso Rexistro Consular, a cargo dos Cónsules de España no estranxeiro) a vontade de recuperar a nacionalidade española.

• Inscribir a recuperación no Rexistro Civil (ou no seu caso Rexistro Consular).

RECORDE A recuperación non é obrigatoria que se tramite sendo residente no exterior, pero si é posible a dita tramitación desde o estranxeiro. E é, ademais, unha excepción (privilexio) que se establece para os emigrantes españois a recuperación desde o exterior.O emigrante que regresa ha de saber que é diferente ter ou non nacionalidade. Pode determinar o acceso a prestacións que, en caso de entrar sendo cidadán estranxeiro, non tería.Se unha persoa entra en España sen nacionalidade española permanece, durante o tempo de solicitude de recuperación, en situación de estranxeiro e, en consecuencia, aplícaselle a lexislación respecto diso; isto pode significar varias cousas, en principio, para entrar en España ha de traer visado, o cal determinará en que situación se encontra (visita, residencia, residencia e traballo etc.). Doutra banda, aínda cando logre tramitar a recuperación, se esta faise residindo en España nunca poderá optar á cualificación de emigrante retornado.


14

1.2 PASAPORTE ESPAÑOL

O pasaporte ordinario español é un documento público, persoal, individual e intransferible, expedido polos órganos competentes da Administración Xeral do Estado, que acredita, fóra de España, a identidade e nacionalidade dos cidadáns españois salvo proba en contrario.Todo español ten dereito a obter o seu pasaporte, salvo excepcións expresamente contempladas na Lei, desde o momento en que o seu nacemento estea inscrito no Rexistro Civil.Para a súa obtención no estranxeiro, o solicitante deberá dirixirse á representación consular onde estea inscrito. En España pode obterse nas Xefaturas Superiores e Comisarías de Policía habilitadas ao efecto.

Tramitación do pasaporte:

Os solicitantes deberán acudir á oficina expedidora coa documentación oportuna, en todos os casos, aínda cando se trate de menores de pouca idade.

Documentación requirida:

a) Maiores de idade:

• Documento Nacional de Identidade do solicitante en vigor, ou o caducado (acompañado do resgardo acreditativo de solicitar a súa renovación).

• No caso de residentes no estranxeiro que soliciten o pasaporte nas Representacións Diplomáticas ou Consulares, poderán substituír a presentación do Documento Nacional de Identidade pola do pasaporte en vigor ou pendente de renovar ou pola certificación literal de nacemento do Rexistro Civil ou Consulado no que se inscribise o nacemento.

• Unha fotografía do rostro do solicitante tamaño carné, en cor e con fondo claro, liso e uniforme, tomada de fronte, e sen lentes de cristais escuros ou calquera outra peza que impida a identificación da persoa.

• O equipo expedidor achegará ao solicitante un resgardo acreditativo do abono da taxa de expedición de pasaporte legalmente establecida, polo importe en cada momento vixente.


15

b) Menores de idade:

• Os mesmos documentos que se esixen aos maiores de idade.

• Cando a persoa que solicite a expedición do pasaporte fose menor de idade e non estivese en posesión do Documento Nacional de Identidade (por non estar obrigado á súa obtención), deberá achegar certificación literal de nacemento expedida polo Rexistro Civil e o Documento Nacional de Identidade (número de identificación de estranxeiros ou calquera outro documento identificativo expedido por autoridade oficial) da persoa que exerza a patria potestade ou tutela. Cando pola urxencia da viaxe, o menor non poida achegar a certificación literal de nacemento (por demora na súa expedición por parte do Rexistro Civil) poderase expedir a devandito menor, un pasaporte tipo B que limita a súa vixencia a 3 ou 6 meses, sempre que, xunto co DNI (número de identificación de estranxeiros ou calquera outro documento identificativo expedido por autoridade oficial) da persoa que exerza a patria potestade ou a tutela, presente o libro de familia ou a resolución xudicial ou administrativa de atribución da mencionada tutela.

• Nas solicitudes de expedición de pasaporte para menores de idade e para persoas incapacitadas deberá de constar o consentimento expreso de quen exerza a patria potestade ou tutela coa indicación de que o seu exercicio non se atopa limitado para prestalo, debendo en caso contrario suplir a súa falta con autorización xudicial. Devandito consentimento prestarase ante o funcionario do órgano competente para a expedición do pasaporte.

• O menor ha de ir sempre acompañado da persoa que exerza a patria potestade ou a tutela. Esta persoa ha de acreditar tanto a súa identidade (co DNI os españois ou co tarxeta de residente ou pasaporte os estranxeiros) como a relación de parentesco ou asignación da tutela coa presentación da partida literal de nacemento, libro de familia, resolución xudicial ou administrativa que atribúa devandita condición ou calquera outro documento público que garanta a calidade de titor ou titular da patria potestade.

RECORDEAdemais do pasaporte ordinario existen outros tipos de pasaporte:

1.- Pasaporte colectivo: Expídese por motivo de peregrinacións, excursións, e demais actos de análoga natureza, sempre que exista reciprocidade co país de destino. A súa validez está condicionada a unha soa viaxe que non pode exceder de tres meses.

2.- Pasaporte diplomático: Os seus titulares serán altas personalidades da nación, membros da carreira diplomática e consular e outros altos cargos.

3.- Pasaporte oficial ou de servizo: Os seus titulares serán funcionarios ou particulares que deban saír de España en comisión de servizo ao estranxeiro. Así como persoal das representacións diplomáticas e oficinas consulares de España no estranxeiro, o interesado ha de estar en posesión do pasaporte ordinario en vigor.


16

1.3 BAIXA CONSULAR

A comunmente chamada Baixa Consular é realmente a Baixa no Rexistro de Matrícula de Españois no Consulado. A Baixa Consular poderá ser “voluntaria” ou “forzosa” (en caso de falecemento do interesado, perda da nacionalidade española ou traslado da súa residencia a España, ou ben, a outra demarcación consular).Co fin de facilitar ao Consulado os datos precisos que poidan servir a unha mellor protección dos españois que residen na demarcación, en todas as Oficinas Consulares existe un rexistro onde constan os seus datos persoais. Este rexistro recibe o nome de Rexistro de Matrícula dos españois no estranxeiro.Os españois inscritos nese Rexistro de Matrícula que trasladen a súa residencia a España con propósito de fixar nela a súa residencia deberán solicitar a baixa definitiva da Oficina Consular ou da Sección Consular da misión diplomática correspondente. A obtención desta baixa implicará a perda da condición de residente no estranxeiro.Para solicitar a baixa, o interesado deberá acudir persoalmente á Oficina Consular provisto do seu pasaporte en vigor. Se se atopa residindo en España, pode solicitala enviando un escrito ao Consulado Español no que estivese inscrito, solicitando a Baixa Consular do Rexistro de Matrícula de Españois residentes no estranxeiro por traslado definitivo a España (debe indicar todos os seus datos persoais, a data de regreso a España e o seu domicilio actual). Xunto con este escrito deberá remitir fotocopia de todas as follas do pasaporte español que conteñan selos ou escritos, incluída a última páxina na que constan os seus datos.

Para acceder a diversas prestacións sociais ou económicas previstas pola lexislación española, os emigrantes que trasladen a súa residencia a España, deberán acreditar documentalmente que realizaron no estranxeiro, desde a súa última saída de España, unha actividade laboral por conta propia ou allea.Todos aqueles documentos que non sexan oficiais das autoridades laborais ou da Seguridade Social do correspondente país, deberán adverarse en canto ao seu contido polas representacións españolas (consellerías laborais e de inmigración das embaixadas de España ou oficinas consulares), en garantía de autenticidade.No caso de emigrantes que retornen de países cos que haxa convenio en materia de desemprego (Unión Europea, Espazo Económico Europeo e Confederación Suíza) deberán vir provistos do formulario E-301, se se trata de Australia do certificado de “residencia activa laboral” e no caso de Bulgaria do formulario E/BG05.Á data actual, para poder acceder a diversas axudas, prestacións e/ou dereitos previstos na lexislación española, esíxese que o emigrante obteña o certificado de emigrante retornado (ver 2.3 certificado de emigrante retornado). Para iso, será necesario que desenvolva unha actividade laboral, por conta propia ou allea, de 12 meses de duración como mínimo, nos últimos 6 anos.Para poder acreditar o tempo traballado no estranxeiro, poderase facer mediante documentos orixinais ou fotocopias compulsadas do contrato de traballo, follas salariais ou de cotización á Seguridade Social ou certificados de traballo da empresa onde se traballou no que terá que figurar o tempo de prestación de servizos. Estes documentos referidos ao traballo e que non teñan carácter oficial deberán vir adverados (autenticados) polo consulado español no país de procedencia ou pola Consellería de Traballo e Inmigración española do país de procedencia. Cando se trate de traballadores retornados dun país da Unión Europea, do Espazo Económico Europeo e/ou Suíza será suficiente vir co formulario E-301.

1.4 DOCUMENTOS ACREDITATIVOS DA ACTIVIDADE LABORAL


17

1.5 O REXISTRO CIVIL. INSCRICIÓN DE NACEMENTO, MATRIMONIO E DEFUNCIÓN

1.6 TRASLADO DE MOBILIARIO E EFECTOS PERSOAIS

O Rexistro Civil/ os Rexistros Civís son rexistros públicos, dependentes do Ministerio de Xustiza e dan constancia e publicidade dos feitos referidos ao estado civil das persoas. Inscríbese nel, o nacemento, a filiación, a emancipación, as modificacións xudiciais da capacidade das persoas que están en concurso, quebra ou suspensión de pagos, as declaracións de ausencia e os falecementos, a nacionalidade e a veciñanza, a patria potestade, a tutela e demais representacións legais e o matrimonio.

Existen Rexistros Civís de diferentes clases:

• Municipais. Existirá polo menos un en cada municipio. Inscriben os feitos que se refiren ás persoas que residen no termo municipal.

• Rexistros consulares. Deixarán constancia dos actos que lles concirnen aos españois e que ocorran en país estranxeiro.

• Rexistro Civil Central. Trátese dun rexistro único de ámbito nacional que ten como finalidade inscribir os feitos que non puideron ter acceso aos rexistros municipais e tamén levar un duplicado das inscricións que se practican nos rexistros consulares.

Os españois residentes fóra do territorio aduaneiro da Unión Europea e do Espazo Económico Europeo que trasladen a súa residencia definitivamente a España, agás Ceuta, Melilla e o Arquipélago Canario, gozarán do réxime de franquías na importación de bens persoais.Os bens e efectos que proveñan de países da Unión Europea non están suxeitos a despacho aduaneiro ningún.Enténdese por bens persoais: mobiliario, bicicletas, automóbiles, avións ou embarcacións de uso privado, caravanas, etc. Tamén os instrumentos portátiles necesarios para o exercicio da profesión ou oficio e dos animais domésticos que convivan no fogar.

No caso de traslado de automóbiles:

• Poderase solicitar a franquía fiscal se os automóbiles foron utilizados polos seus propietarios na súa antiga residencia como mínimo durante 6 meses antes do traslado e adquiridos e importados nas condicións normais de tributación, non beneficiándose de ningunha exención ou devolución das cotas rexeradas no momento de saída do país.


18

• O prazo ampliarase a 12 meses se a adquisición foi feita beneficiándose da exención establecida nos réximes diplomáticos ou consulares, ou a favor de membros de Organizacións Internacionais con sede no país de procedencia dos interesados.

• Ao solicitar a matriculación, estarán exentos do pago do Imposto de Matriculación os automóbiles pertencentes ás persoas que retornen definitivamente ao territorio español, cumprindo determinadas condicións e solicitando o impreso correspondente na Delegación da Axencia Estatal da Administración Tributaria do domicilio fiscal ao que pertenza. O prazo para solicitar a exención é de 30 días desde que o automóbil introdúcese en España.

Os emigrantes retornados que retornen definitivamente a España poderán solicitar á Organización Internacional para as Migracións (OIM) billetes aéreos a prezos reducidos. Os interesados poden dirixirse ás consellerías e seccións de Traballo e Inmigración das embaixadas de España ou oficinas consulares, onde se lles facilitará a oportuna información sobre os requisitos e trámites a seguir para a obtención destes beneficios.

RECORDE

RECORDE

Enténdese por automóbiles o seguinte: os vehículos provistos de motor mecánico para circular por estrada, os seus remolques, caravanas de cámping, vivendas transportables, embarcacións de recreo e avións de turismo.

Os descontos en viaxes de retorno non se poden confundir coas repatriacións que son viaxes de regreso que corren a cargo, inicialmente, do Estado español, aínda cando ao interesado obrígase a reintegrar o custo da mesma.

1.7 DESCONTO PARA VIAXES DE RETORNO


Trámites posterioresao retorno

21


2.1 EMPADROAMENTO

2.2 DOCUMENTO NACIONAL DE INDENTIDADE (DNI)

O Padrón Municipal é un rexistro administrativo onde constan todos os habitantes dun municipio. É obrigatorio estar inscrito e empadroado, no lugar de residencia.

Os concellos son os responsables do mantemento do Padrón Municipal e son tamén os responsables de comunicar, periodicamente, a variación de datos que teñan no devandito padrón ao Instituto Nacional de Estatística para que se poidan depurar as duplicacións na inscrición municipal e consular.

A inscrición no Padrón Municipal determina que o inscrito adquira a condición de “veciño”, neste sentido, é unha inscrición necesaria para ser elector e elexible e para o exercicio de trámites administrativos que a lei esixa, así, trámites referidos ao matrimonio, obtención de préstamos e subvencións para arranxo de vivenda ou compra, local de negocio e asistencia sanitaria.

Existe a obrigación de inscribirse no padrón dun só municipio para todas aquelas persoas que vivan en España. Se unha persoa vive durante o ano en máis dun municipio deberá inscribirse naquel onde pase maior tempo do ano.

Todo español residente no estranxeiro que traslade a súa residencia a territorio español deberá solicitar, como primeiro paso, o alta no Padrón Municipal do municipio onde vaia fixar a súa residencia. Para iso, terá que achegar os documentos que acrediten a súa residencia no municipio: contrato de aluguer, escritura da propiedade dunha vivenda, contrato de luz, etc.

É o documento público que acredita a auténtica personalidade do seu titular, constituíndo o xustificante completo da súa identidade. Salvo proba en contrario, serve para acreditar a nacionalidade española do seu titular e os datos persoais que consigna. Igualmente, permite aos españois maiores de idade e con plena capacidade de obrar a identificación electrónica do seu titular, así como realizar a firma electrónica de documentos, segundo o establecido na Lei 59/2003 de 19 de decembro, de firma electrónica. Esta firma, realizada a través do DNI electrónico, terá igual validez que a manuscrita.

Todos os españois teñen dereito a obter o DNI desde o momento da súa inscrición no Rexistro Civil. Os maiores de 14 anos, residentes en España, están obrigados a posuílo, custodialo e conservalo. Tamén será obrigatorio obtelo para os españois desta idade que aínda residindo no estranxeiro trasládense a España por tempo superior a 6 meses.

Trátase daquela documentación que é necesario obter unha vez o emigrante retorne a España e fixe a súa residencia legal en territorio nacional. En ningún caso esta pode tramitarse a través de oficinas consulares no estranxeiro.

22

O DNI poderase obter:

• Nas comisarías de policía.

• Naquelas localidades sen comisaría de policía, adoita acudir un equipo móbil que se instala no concello.

• 1 fotografía recente, de fronte, sen lentes escuras e sobre fondo uniforme branco liso.

• Certificación literal de nacemento expedida polo Rexistro Civil que corresponda, onde conste que se expide ao só efecto da obtención do DNI; ou no seu caso, certificado de inscrición da nacionalidade española. A estes efectos unicamente serán admitidas as certificacións expedidas cunha antelación máxima de 6 meses á data de presentación da solicitude de expedición do DNI.

• Certificado ou volante de empadroamento do concello onde o solicitante teña o seu domicilio, expedido cunha antelación máxima de tres meses á data de solicitude do DNI. No caso de tratarse de residentes no estranxeiro achegarán un certificado de acreditación de residencia, que será expedido aos sos efectos do DNI, polo Consulado español onde figure inscrito, facendo constar o número de inscrición consular, país de residencia, localidade, rúa e número onde se atope domiciliado.

b) Renovación

• Por caducidade:

> 1 Fotografía en cor recente, de fronte, sen lentes escuras e sobre fondo uniforme branco liso.

> DNI caducado ou próximo a caducar.

> Certificado de acreditación de residencia, emitido polo Consulado español, para demostrar que continúa sendo residente no estranxeiro.

> En caso de cambio de domicilio, certificado ou volante de empadroamento.

RECORDE Que, nas comunidades autónomas con lingua cooficial (Cataluña, País Vasco, Galicia, Comunidade Valenciana e Illas Baleares), o Documento Nacional de Identidade expídese, ademais de en castelán, na lingua cooficial da comunidade autónoma respectiva.

2.2.1 Tramitación do DNI.

a) Primeira expedición


23

RECORDE

RECORDE

Os titulares de documentos expedidos con domicilio no estranxeiro, axiña que trasladen a súa residencia a España, aínda cando se trate de expedicións con validez permanente, deberán renovar devandito documento a efectos de actualización de domicilio. Esta renovación non está suxeita a pago de taxas.

O DNI electrónico é útil para múltiples usos como presentar a declaración da renda, solicitar unha bolsa, acceder a datos da Seguridade Social, realizar transaccións con empresas etc.

• Por extravío, substracción ou deterioración:

> 2 fotografías en cor recentes, de fronte, sen lentes escuras e sobre fondo branco uniforme.

> Cumprimentar un impreso, facilitado na oficina correspondente.

• Por cambio de datos de filiación ou de domicilio:

> Certificado de inscrición de nacemento, figurando a modificación de datos de filiación ou alta no Padrón Municipal.

> 2 fotografías en cor recente, de fronte, sen lentes escuras e sobre fondo claro.

> DNI anterior.

2.2.1.3 Período de validez

• Os períodos xerais son:

> 5 anos: persoas de 14 anos a 30 anos.

> 10 anos: persoas de 30 anos a 70 anos.

> Permanente: persoas que alcancen os 70 anos e maiores de 30 anos con certificado de gran invalidez.

> 1 ano: Casos especiais. Como pode ser o caso de que algunha persoa, por causa allea á súa vontade non puidese presentar algún documento dos esixidos para a obtención do DNI.


24

RECORDE Existe regulado un sistema de cita previa en España. Aquel cidadán que desexe obter por primeira vez o seu DNI ou renovalo poderá solicitar a súa cita previa a través do número 902.247.364 ou por Internet https://www.citapreviadnie.es

2.3 CERTIFICADO DE EMIGRANTE RETORNADO

A condición de emigrante retornado acredítase mediante o certificado de emigrante retornado expedido pola área ou Dependencia Provincial de Traballo e Inmigración e Asuntos Sociais da Delegación ou Subdelegación do Goberno da provincia de residencia do interesado.

Hoxe en día trátase dunha declaración administrativa que acredita a condición do/a solicitante para ser considerado como “emigrante retornado” aos distintos efectos que a normativa española considera tal situación como causa para unha discriminación positiva.Este certificado é imprescindible para solicitar, sempre que se reúnan os demais requisitos establecidos en cada caso:

• A prestación por desemprego de nivel contributivo.

• O subsidio por desemprego establecido para emigrantes retornados.

• A Renda Activa de Inserción (RAI).

• Outras axudas establecidas polas diferentes administracións públicas a favor dos retornados.

Cando se trate de traballadores retornados dun país da Unión Europea e/ou do Espazo Económico Europeo e/ou Suíza que veñan provistos do formulario E-301 e só pretendan solicitar a prestación por desemprego de nivel contributivo con totalización dos períodos cotizados nun país da UE, e/ou do EEE e/ou Suíza cos cotizados en España en último lugar, non será necesario a expedición do certificado de emigrante retornado.


A Lei 52/2007 de 26 de decembro pola que se recoñecen e amplían dereitos e se establecen medidas á Lei 40/2006, do 14 de decembro, do Estatuto da cidadanía española no exterior, recolle no seu artigo 2.2 que: “O Estado establecerá os requisitos básicos e o procedemento para acreditar a situación de español retornado”. Na actualidade estamos pendentes dunha regulación desta consideración. Este feito hase de ter en conta xa que, a continuación explicarase que é o certificado e como se obtén este pero é posible que, en breve, esta regulación sufra unha variación.

25

O certificado acreditará a condición de emigrante retornado, a data da última saída de España, a data do retorno, o tempo traballado no país estranxeiro, o período de ocupación cotizado, no seu caso, así como que o traballador non ten dereito a presentación por desemprego no dito país.

Para obter o certificado, o emigrante retornado deberá acreditar ante a área ou Dependencia Provincial de Traballo e Inmigración da delegación ou subdelegación do Goberno da súa provincia de residencia os seguintes extremos:

Identidade.

• DNI en vigor ou pasaporte. Este último documento realiza unha dobre función de proba: por unha banda, acredita a identidade do solicitante e, por outra a nacionalidade deste; ou calquera outro documento onde se probe a identidade do interesado e consten os seus datos persoais de forma fidedigna e con natureza probatoria.

• Pasaporte que acredita a data da última saída de España, de ser o caso.

• Baixa consular.

• Declaración xurada ou promesa do interesado de que, desde a data do seu retorno a España, non percibe prestación nin subsidio de desemprego con cargo ao país de emigración.

• Acreditación do tempo traballado no estranxeiro.

• Os emigrantes españois procedentes de países cos que existe convenio coa Seguridade Social en virtude da cal se poden totalizar os períodos de seguro, de ocupación ou de cotización, para o acceso a prestacións por desemprego, deberán acreditar e cubrir no certificado de cotización á Seguridade Social as prestacións por desemprego percibidas no estranxeiro, se é o caso.

Todo o relacionado coa asistencia sanitaria desenvólvese no terceiro epígrafe da guía do retorno:Asistencia Sanitaria.

Contido

Tramitación

2.4 TARXETA SANITARIA


26

2.5 OS PERMISOS DE CONDUCIR

Son válidos para conducir en España os seguintes permisos:

• Os nacionais doutros países emitidos conforme ao anexo 9 da Convención de Xenebra ou do anexo 6 da Convención de Viena, ou que difiran de devanditos modelos unicamente na adopción ou supresión de rúbricas non esenciais.

• Os nacionais doutros países que estean redactados en castelán ou vaian acompañados dunha tradución oficial a este.

• Os recoñecidos en particulares convenios internacionais nos que España sexa parte e nas que se indiquen nestes.Para que os ditos permisos sexan válidos deberán ademais cumprir as seguintes condicións:

• Que estean en período de vixencia.

• Que o seu titular teña a idade mínima esixida pola lei española para poder obter o permiso español equivalente.

• Que non transcorra máis de 6 meses como máximo, contado desde que o seu titular adquira a residencia normal en España.Transcorrido o prazo de 6 meses, un condutor estranxeiro deberá encontrarse nalgunha das seguintes situacións para poder seguir circulando validamente por España.Son tres as situacións máis frecuentes ante as que nos podemos atopar:

• Condutores en posesión dun permiso de conducir dalgún país membro da UE.

• Condutores en posesión dun permiso de conducir internacional.

• Situacións de cambio ou renovación do permiso de conducir.

Na actualidade España ten convenios para o cambio dos permisos de conducir cos seguintes países:

Andorra, Corea, Xapón, República Alxerina Democrática e Popular, Arxentina, Bolivia, Chile, Colombia, Croacia, Ecuador, Marrocos, Perú, República Dominicana, Paraguai, Uruguai e Venezuela.

Ademais existen convenios especiais cos países membros da Unión Europea, do Espazo Económico Europeo e Suíza.

Non se trocan os permisos de conducir obtidos con data posterior á sinatura do convenio de cambio respectivo, cando o seu titular obtivese o permiso e fose residente legal en España.

2.5.1 O cambio dos permisos de conducir.


27

a) Estados membros da Unión Europea:

b) Países non comunitarios:

Os permisos de condución expedidos polos Estados membros da Unión Europea son válidos para a condución en España, coa única excepción de que a idade requirida para a condución se corresponda nos dous países.

Os titulares destes permisos, que establezan a súa residencia en España, poderán solicitar o cambio polo permiso español equivalente en calquera momento, sempre que o seu se encontre en vigor ou que non transcorran máis de catro anos desde a súa caducidade.

Soamente é posible o cambio do permiso de conducir se está autorizado polo correspondente convenio entre España e o país de expedición deste.

A documentación que se esixe para iso é a seguinte:

• Solicitude en impreso oficial que se facilita na Xefatura Provincial de Tráfico do domicilio do solicitante.

• Fotocopia do documento nacional de identidade en vigor, ou, no seu caso, do pasaporte, do documento de identificación de estranxeiros (NIE) que acredite a súa residencia normal ou condición de estudante en España durante o período mínimo esixido, en unión dos orixinais que serán devoltos unha vez que estean cotexados.

• Informe de aptitude psicofísica, expedido por un centro de recoñecemento de condutores autorizado, da provincia de residencia do solicitante, á que se xuntará unha fotografía actualizada do solicitante.

• Dúas fotografías actualizadas.

• Declaración por escrito de non encontrarse privado por resolución xudicial do dereito a conducir vehículos a motor e ciclomotores, nin sometido a intervención ou suspensión do que se posúa.

• Declaración por escrito de non ser titular doutro permiso ou licenza de condución, xa sexa expedido en España ou noutro país comunitario, de igual clase que o solicitado.

• Declaración por escrito do titular, responsabilizándose da autenticidade, validez e vixencia do permiso e, no seu caso, a tradución oficial deste ao castelán. A dita tradución deberá realizarse polos intérpretes xurados, polos consulados de España no estranxeiro, polos consulados en España do país que expida o permiso, ou polo Real Automóbil Club de España.

• Permiso que se pretende cambiar, copia ou fotocopia deste.

No caso de que o permiso ofreza dúbidas, a Xefatura Provincial de Tráfico poderá solicitar do interesado a achega dun informe emitido polo Real Automóbil Club de España sobre a súa validez e vixencia, con especificación dos vehículos a cuxa condución autoriza e demais características do permiso.


28

RECORDE Para solicitar cambio deberá consultarse a existencia de convenio de cambio co país de que se trate.

c) O permiso de conducir internacional.

O permiso internacional de condución é necesario para poder conducir temporalmente polo territorio de países que non sexan membros da Unión Europea e que non adopten o modelo de permiso previsto nos convenios de Xenebra ou Viena.

Este tipo de permiso ten unha validez de 1 ano, e non é válido para conducir no país que o expide (no noso caso, en España). Expídese, a petición do interesado, nas xefaturas de Tráfico provinciais e locais co único requisito legal de ser titular dun permiso de conducir vixente.

O permiso español primitivo soamente pode renovarse ou ser prorrogada a súa vixencia se non transcorreron máis de catro anos desde a data de caducidade.

Os españois retornados que no seu momento obtiveron o permiso de conducir español en España, e para iso superaron as probas correspondentes e, que por emigrar ao estranxeiro, deixen caducar o seu permiso de conducir español, ou o entreguen para trocalo por outro, sempre que demostren que ten un permiso estranxeiro en vigor poderán solicitar unha renovación do permiso español, aínda que transcorresen máis de catro anos desde a súa caducidade.

Os emigrantes que retornen a España e sexan titulares de contas á vista, de aforro ou a prazo, denominadas en calquera moeda, incluído o euro, en oficinas bancarias ou de crédito estranxeiras, poderán seguir manténdoas sen ningunha restrición, e os cobros e os pagos serán libres entre residentes e non residentes mediante aboamentos e débedas nas ditas contas, aínda que existe o deber de declaración ante o Banco de España, tanto das contas como dos seus movementos, se estes superasen certos límites.

2.5.2 A renovación dos permisos de conducir.

2.6 CONTAS BANCARIAS NO ESTRANXEIRO


29

As obrigacións do titular son as seguintes:

• Declarlle as contas ao Banco de España facendo constar na declaración os datos do titular residente (nome, domicilio e número de identificación fiscal), os datos da conta (entidade na que está aberta, moeda, país, clase e número de conta, etc.) e nome e NIF doutros titulares residentes.

• Remitirlle ao Banco de España, mensualmente, información sobre os movementos habidos na conta, se a suma dos aboamentos ou das débedas alcanzase os 3.000.000 € ou o seu contravalor noutras moedas. Cando, quedase exento de realizar esta declaración, nun mes posterior alcáncese o dito límite, a declaración mensual que se realice debe englobar as operacións non informadas do mes ou meses anteriores.

• En todo caso, aqueles titulares residentes de contas no exterior, que quedasen exentos de informar nalgún mes do ano ou en todos eles, deberán realizar unha declaración no último mes de cada ano que conteña as operacións abonadas ou debidas na conta desde o último período declarado, así como os saldos iniciais e finais, a condición de que a suma de aboamentos ou de débedas superen no curso do ano natural completo os 600.000 €.

• Declarar a cancelación destas contas ante o Banco de España no prazo dun mes, que se contarán a partir da data en que se produza.

• Conservar os extractos bancarios e documentación relativa ás contas a disposición do Banco de España e das autoridades competentes por un período de tres anos.


Asistenciasanitaria

31

3.1 DEREITO Á ASISTENCIA SANITARIA GRATUÍTA

3.2 A TARXETA SANITARIA

A asistencia sanitaria en España ten unha clara finalidade: manter a saúde pública de todos os seus cidadáns, entendéndose por saúde (en atención á definición que utilizou a propia OMS no seu documento constitutivo) como o estado completo de benestar físico, mental e social dun individuo.

O dereito á sanidade alude á protección da saúde: atención médica e atención farmacéutica (medicamentos).

Ten dereito á sanidade gratuíta en España:

a) Os españois residentes en España.b) Nacionais de estados membros da UE.c) Os nacionais de estados non UE cos que España teña convenio subscrito.d) Aqueles que teñan subscritos “convenios especiais”.

Ademais, teñen dereito aqueles estranxeiros que se atopen en España nos seguintes supostos:

1. En caso de urxencia por enfermidade grave ou accidente ata que se lles dea a alta.2. Cando se trate de mulleres embarazadas, teñen dereito á asistencia sanitaria durante o embarazo, parto e posparto.3. Os estranxeiros menores de 18 anos teñen dereito á asistencia sanitaria nas mesmas condicións que os españois.4. Os estranxeiros empadroados nun municipio onde teñan a súa residencia, teñen dereito á asistencia sanitaria nas mesmas condicións que os españois.

Para acceder á asistencia sanitaria gratuíta, é necesario posuír a “tarxeta sanitaria individual”. Emitirase a todas as persoas residentes en territorio nacional que teñan acreditado o seu dereito á asistencia sanitaria pública.Posuír a tarxeta sanitaria individual permitiralle ao seu titular o acceso aos centros e servizos sanitarios do sistema sanitario español.

A tarxeta sanitaria será emitida polo INGESA (Instituto Nacional de Xestión Sanitaria), ou ben, polo servizo descentralizado de cada comunidade autónoma, no caso de Galicia polo Sergas. Esta tarxeta sanitaria terá que conter os seguintes datos:

• Administración sanitaria que emite a tarxeta (Sergas no caso da Comunidade Autónoma de Galicia).

• Apelidos e nome do titular da tarxeta.

• Código de identificación persoal asignada pola Administración sanitaria que emite a tarxeta.

Asistenciasanitaria

32

• Modalidade de prestación farmacéutica.

• Lenda que informa da súa validez en todo o Sistema Nacional de Saúde: ”esta tarxeta permítelle o acceso aos servizos de todo o Sistema Nacional de Saúde”.

Pódense solicitar presentándose no centro de saúde máis próximo ao domicilio do interesado.

A tramitación da tarxeta sanitaria é automática e durante a tramitación desta emitirase un resgardo da solicitude coa mesma validez da tarxeta ata o momento en que esta se lle remita ao domicilio do propio interesado.

A documentación que hai que presentar para obtela é a seguinte:

1. Españois e cidadáns de estados membros da Unión Europea e doutros estados que formen parte do Acordo sobre o Espazo Económico Europeo:

• DNI, pasaporte, ou no seu caso, o documento de identidade en vigor e no que conste a nacionalidade do titular.

• Cartilla de afiliación á Seguridade Social, co documento de inclusión de beneficiarios se existisen (documento P1).

2. Cidadáns sen recursos económicos:

• Documentos que acrediten a identidade.

• Xustificación de recursos económicos (copias das declaracións de Impostos sobre a Renda, certificados de exención, Informe do traballador social, declaración xurada no modelo oficial da propia solicitude, certificados dos seus países de orixe ou certificacións das respectivas embaixadas).

• Certificado de empadroamento.

• Cartilla de afiliación á Seguridade Social.

3. Estranxeiros non comunitarios:

• Autorización de residencia e/ou traballo do titular.

• Autorización de residencia de cada un dos beneficiarios incluídos no documento P-1.

• Solicitude inicial ou solicitude de renovación da autorización de residencia.

• Cartilla de afiliación á Seguridade Social e documento P-1, se existen beneficiarios.

• Volante de inscrición municipal de habitantes (empadroamento).

3.2.1. Solicitude da tarxeta sanitaria.

Asistenciasanitaria

33

4. Estranxeiros menores de 18 anos (Real decreto 1088/1989 do 8 de setembro):A Lei orgánica 1/96, do 15 de xaneiro, de protección xurídica do menor, recoñece o dereito á asistencia sanitaria aos estranxeiros menores de 18 anos que se atopen en España, aínda cando non teñan establecida legalmente a súa residencia en España e non estean incluídos dentro dunha unidade familiar, e deben presentar unicamente: cartilla de afiliación á Seguridade Social.

5. Mulleres estranxeiras embarazadas:As mulleres embarazadas que se atopen en España terán dereito á asistencia sanitaria durante o embarazo, parto e as seis semanas seguintes a este.

Deberán presentar onde soliciten a tarxeta sanitaria: a) Informe médico, no que se fará constar o embarazo e a data probable do parto.b) Cartilla de afiliación á Seguridade Social. Nestes casos, non se emite tarxeta sanitaria individual senón a chamada cartolina de asistencia sanitaria con igual validez que a tarxeta sanitario individual.

3.3 A ASISTENCIA SANITARIA PARA EMIGRANTES, RETORNADOS E ESPAÑOIS DE ORIXE QUE SE DESPRAZAN TEMPORALMENTE A ESPAÑA

3.3.1 Emigrantes.

3.3.1.1 Traballadores españois que realizan un traballo por conta propia no estranxeiro.

Poderán ser beneficiarios da prestación de asistencia sanitaria, os emigrantes españois que traballen por conta propia, cando a súa actividade se realice nun país co que España non ratifique unha norma internacional de Seguridade Social ou cando, aínda téndoa, esta non regule ou garanta debidamente a prestación sanitaria. Solicitarase a subscrición dun convenio especial en materia de asistencia sanitaria ante a Dirección Provincial da Tesourería Xeral da Seguridade Social ou Administración correspondente ao domicilio do solicitante.

Para iso deberase acreditar:

• O traballo por conta propia e

• A residencia no estranxeiro (valerá calquera medio de proba admitido en dereito).

O beneficiario deberá ingresar unha cota fixa mensual, cuxo importe fíxao o Ministerio de Traballo e Inmigración.

Asistenciasanitaria

Asistenciasanitaria

34

Terán dereito a subscribir un convenio especial coa Seguridade Social para ter cubertas as prestacións sanitarias, aquelas persoas beneficiarias das pensións previstas na lexislación federal suíza da Seguridade Social que posúan a nacionalidade suíza ou española cando residan en España e non teñan dereito á cobertura de asistencia sanitaria en España. Para iso deberán dirixirse á Dirección Provincial da Tesourería Xeral da Seguridade Social ou Administración correspondente ao domicilio do solicitante.

Se estes beneficiarios tivesen familiares ao seu cargo, deberán acreditar a relación de parentesco e serán considerados beneficiarios, os ditos familiares, desta cobertura sanitaria.Deberán aboar unha cota mensual que será fixada anualmente polo Ministerio de Traballo e Inmigración.

Para solicitala deberá acreditar:

• Que o solicitante é titular dunha pensión ou dunha renda concedida exclusivamente en virtude da lexislación federal suíza da Seguridade Social e que ostenta a nacionalidade española ou suíza.

• O traslado de residencia e a data en que esta se fixa en España.

• Se tivese familiares ao seu cargo, acreditará a relación de parentesco.

Poderán subscribir o convenio especial en materia de asistencia sanitaria os emigrantes traballadores ou pensionistas dun sistema de previsión estranxeiro que retornen a territorio nacional e os seus familiares. Para iso deberán acudir á Dirección Provincial da Tesourería Xeral da Seguridade Social ou Administración correspondente do domicilio do solicitante e acreditar o seguinte:

• Ter nacionalidade española.

• Ser ou ser beneficiario de prestacións derivadas dun seguro de pensións, de rendas, ou de cantidades a tanto alzado, substitutivas das anteriores, no país estranxeiro no que desenvolveu a súa actividade laboral.

• Acreditar o retorno definitivo ou temporal a España.

• Se tivese familiares a cargo, acreditar a súa relación de parentesco.

• Se se solicitan prestacións de asistencia sanitaria debidas a continxencias profesionais, deberá acreditar que a pensión, renda, ou cantidade a tanto alzado, tivo a súa causa en tales continxencias.

O beneficiario abonará unha cantidade mensual, que anualmente fixará o Ministerio de Traballo e Inmigración.

3.3.2.1 Perceptores de pensións suízas residentes en España.

3.3.2.2 Emigrantes retornados e pensionistas dun sistema de previsión social estranxeiro que retornen a España e os seus familiares.

3.3.2 Retornados.

Asistenciasanitaria

35

3.3.3 Desprazados temporais.

O Real decreto 8/2008, do 11 de xaneiro e a Resolución do 25 de febreiro de 2008, (BOE do 1 de marzo de 2008), regulan o dereito á asistencia sanitaria de:

• Españois de orixe que, residan no exterior e se despracen temporalmente a España.

• Pensionistas, con nacionalidade española de orixe e residentes no exterior que temporalmente se despracen a España.

• Traballadores por conta allea, con nacionalidade española de orixe, e residentes no exterior que se despracen temporalmente a España.

Poderán ser beneficiarios:As persoas que se atopen nestes casos poderán solicitar, nos seus desprazamentos temporais a España e segundo a lexislación en materia de Seguridade Social española, a prestación de asistencia sanitaria. Para iso non poderán ter cuberta esta prestación pola Seguridade Social española, a do país de procedencia, ou por normas de convenios internacionais establecidos para o efecto.

A validez desta tarxeta será igual ao tempo previsto de estancia en España e producirase a baixa automática cando finalice a dita estancia. En todo caso, a súa validez máxima será de 3 meses, por esta razón se o desprazado tivese prevista unha estancia maior deberá solicitar a súa renovación unha vez que transcorra este período, tendo en conta que a tarxeta sanitaria así obtida non poderá exceder de 6 meses cada ano.

Os descendentes de primeiro grao dos pensionistas ou traballadores aos que se refire o parágrafo anterior que estivesen a cargo destes e que lles acompañen nos seus desprazamentos a España, a condición de que non tivesen xa prevista esta cobertura sanitaria por outras normas. Para ter recoñecido este dereito deberán acompañar a seguinte documentación:

• Certificado de inscrición do Padrón de Españois Residentes no Estranxeiro.

• Certificado literal de nacemento acreditativo da nacionalidade española de orixe.

• Documento acreditativo da situación de pensionista dun sistema público de protección social ou documento expedido polas autoridades laborais do país de procedencia que acredite que ten contrato de traballo en vigor, ou calquera documento acreditativo da vinculación laboral convenientemente adverada.

• Certificado da Seguridade Social do país de procedencia acreditando que non lle corresponde a exportación do dereito á prestación de asistencia sanitaria.

• Informe da consellería ou sección de Traballo e Inmigración ou polos consulados ou seccións consulares

Asistenciasanitaria

Asistenciasanitaria

36

das embaixadas no país de procedencia, relativo á lexislación vixente deste respecto da exportación da prestación de asistencia sanitaria e a súa incidencia na situación do interesado.

• Solicitude de recoñecemento do dereito á prestación sanitaria segundo modelo normalizado.

CASO DOS RETORNADOS DE SUÍZA

A Resolución do 6 de abril de 2009 recolle que, no caso de que o español de orixe retorne a España, proveña de Suíza e non teña a condición de pensionista da Seguridade Social suíza non terá que achegar o certificado da institución da Seguridade Social suíza onde se acredite que non teñen dereito a exportar as prestacións de asistencia sanitaria.

CASO DE ESTADOS UNIDOS

A Resolución do 6 de abril de 2009 di que os españois de orixe que retornen a España procedentes dos Estados Unidos e os pensionistas e traballadores por conta propia, españois de orixe, que se despracen temporalmente a España non terán que achegar o certificado da institución da Seguridade Social do país de procedencia onde se acredite que non teñen dereito á exportación da prestación de asistencia sanitaria.

No caso concreto da Comunidade Autónoma galega, desde decembro de 2009 recoñécese a todos os galegos e galegas de orixe ou ascendencia que, residindo no estranxeiro, se atopen temporalmente en Galicia e non teñan dereito á asistencia sanitaria de acordo coas disposicións en materia de Seguridade Social ou ben, do país de procedencia ou de convenios internacionais establecidos para o efecto, o acceso ás prestacións médicas e farmacéuticas a través da expedición dunha tarxeta sanitaria que garanta o acceso ás seguintes prestacións:

• Enfermidade común.

• Accidente non laboral.

• Maternidade.

Neste último caso (maternidade), recoñéceselle dereito a prestacións de medicina xeral, especialidades e tratamento médico na modalidade de urxencia. Se fose necesaria hospitalización e cirurxía tamén terían dereito a esta a través desta tarxeta sanitaria, en caso de urxencia, coa excepción da cirurxía plástica e reparadora, a implantación de prótese e os transplantes de órganos e tecidos que quedan excluídas desta cobertura.

Recoñéceselles tamén dereito á prestación farmacéutica en internamento hospitalario; no resto das situacións en que se faga necesaria, terán dereito a esta nas mesmas condicións que os traballadores en activo.

3.3.4 Desprazados temporais de orixe galega.

Asistenciasanitaria

37

3.4 A TARXETA SANITARIA EUROPEA

Esta tarxeta é individual e seralle emitida a todo aquel que teña acreditado o dereito a prestacións sanitarias dentro do país.

Esta tarxeta certifica o dereito a recibir as prestacións sanitarias que sexan necesarias desde un punto de vista médico, durante unha estancia temporal en calquera dos países integrantes da Unión Europea (Alemaña, Austria, Bélxica, República Checa, Chipre, Dinamarca, Eslovaquia, Eslovenia, Estonia, Finlandia, Francia, Grecia, Hungría, Irlanda, Italia, Letonia, Lituania, Luxemburgo, Malta, Países Baixos, Polonia, Portugal, Reino Unido, Suecia), do Espazo Económico Europeo (Islandia, Liechtenstein, Noruega) e Suíza.

O período de validez consta na tarxeta sanitaria europea. A asistencia sanitaria recibirase en igualdade de condicións cos asegurados do país ao que se despraza.

Para a súa obtención acudirase a calquera dos centros de atención e información da Seguridade Social (CAISS) do Instituto Nacional da Seguridade Social, onde lle será emitida no acto, logo de identificación persoal. Se se trata de familiares a cargo do titular deberá presentar ademais o modelo P-1, onde constan os ditos familiares.

Maternidade.Neste caso o dereito á asistencia médica no embarazo, parto e puerperio e a asistencia farmacéutica gratuíta en caso de hospitalización, no resto dos supostos o acceso ás prestacións farmacéuticas será nas mesmas condicións que os traballadores en activo.

Asistenciasanitaria

Asistenciasanitaria

Emprego

39

4.1 A POLÍTICA DE EMPREGO

A política de emprego é un conxunto de decisións adoptadas polo Estado e polas comunidades autónomas que teñen por finalidade desenvolver programas e medidas para conseguir o chamado “pleno emprego”, e igualmente a calidade no emprego, a adecuación entre a calidade e a cantidade da oferta e a demanda de emprego, a redución das situacións de desemprego e a protección a estas situacións cando ocorran.

Para promover e desenvolver esta política de emprego é necesario basearse nun sistema de estruturas, de medidas e de accións; todas estas conforman o que se entende por Sistema Nacional de Emprego. Este sistema está integrado polo Servizo Público de Emprego Estatal e polos servizos públicos de emprego das comunidades autónomas.

Entre ambos os servizos desenvolven as chamadas políticas pasivas de emprego e as políticas activas de emprego. Son políticas pasivas aquelas medidas e accións desenvolvidas para protexer as situacións de desemprego, estas son responsabilidade do Sistema Público de Emprego Estatal. Son políticas activas todas as accións e medidas desenvolvidas para mellorar as posibilidades de acceso ao emprego dos cidadáns e son responsabilidade dos sistemas de emprego das comunidades autónomas.

O Servizo Público de Emprego de Galicia é a denominación baixo a que a Xunta realiza as súas funcións de intermediación entre a oferta e a demanda de emprego. Compono especialmente o Servizo de Intermediación Laboral (Servizo Galego de Colocación) e o Servizo de Orientación Laboral.

Dentro do Servizo Público de Emprego da Xunta de Galicia, o SGC (Servizo Galego de Colocación) é un servizo do que pode facer uso calquera persoa que resida en Galicia e que estea buscando emprego, xa sexa por que non o ten nese momento ou porque queira mellorar a situación laboral na que se atopa. Tamén poden utilizalo as empresas que oferten postos de traballo de calquera país do mundo.

O SGC é gratuíto, tanto para as persoas que acoden a recibir información ou a introducir ou presentar o seu currículo, como para as empresas que realizan ofertas de emprego. Trátase dun servizo público, calquera pode acceder ao.

Os demandantes de emprego poderán acceder a el mediante unha liña directa de atención telefónica (902 125 000) en calquera oficina de emprego, ou utilizar os caixeiros de autoservizos instalados nas oficinas de Caixa Galicia e A Caixa.

Toda empresa que busque traballadores pode acudir a unha oficina de emprego, dirixirse a un centro asociado ou chamar ao teléfono 902 262 902.

4.1.1 O Servizo Público de Emprego de Galicia.

EmpregoIV

40

4.2 AS POLÍTICAS PASIVAS DE EMPREGO. A PROTECCIÓN POR DESEMPREGO

A definición xeral que manexa a nosa normativa laboral di que as prestacións por desemprego son aquelas que protexen situacións de quen pode e quere traballar e perde o seu emprego ou ve reducida a súa xornada ordinaria de traballo e consecuentemente a súa remuneración.As prestacións por desemprego son xestionadas polo actual Servizo Público de Emprego Estatal (SEPE).

O desemprego articúlase en dous niveis ben diferenciados:

• Nivel contributivo. Terán dereito a este as persoas que cotizaron e contribuído ao sistema de Seguridade Social por un período mínimo de tempo. Con carácter xeral está restrinxido para traballadores por conta allea cuxo contrato finalice por causas alleas á súa vontade, con independencia de se tiñan un contrato a tempo indefinido ou de duración determinada.

• Nivel asistencial. Terán dereito ás prestacións asistenciais aquelas persoas que non teñan uns ingresos mínimos e non teñan traballo nin prestacións contributivas e cumpran os requisitos establecidos para os efectos.

4.2.1.1 Protección por desemprego de carácter contributivo.

4.2.1.1.1 Acceso do emigrante retornado á prestación por desemprego.

Un emigrante retornado pode ter acceso á prestación por desemprego, e son varias as situacións nas que se pode atopar.

4.2.1.1.2 Emigrantes retornados con tempo cotizado en España antes da súa saída.

Se teñen a condición de emigrantes retornados e teñen cotizado (en España) un tempo mínimo de 360 días nos 6 anos anteriores á súa saída de España, coas seguintes consideracións:

• O período de 6 anos esixido non é necesario que sexan inmediatamente anteriores á data da solicitude da prestación, xa que o feito de estar emigrado xera un tempo morto, isto é, coma se non existise o tempo de emigración a efectos do cómputo. Neste sentido, terá que entenderse que os 6 anos e os 360 días serán dos anos anteriores á data da emigración.

• Que non obteñan prestación por desemprego no país no que se atopaban traballando.

A solicitude debe formularse no prazo de 15 días que se contarán a partir do día seguinte a aquel en que se produce o retorno. Se non se solicita neste prazo poderase facer con posterioridade pero perderanse tantos días como medien entre a data en que se debeu solicitar e aquela en que se solicita efectivamente.

4.2.1 Protección por desemprego. Tipos.

EmpregoIV

41

A prestación ten unha duración mínima de 120 días (4 meses) e máxima de 720 días (2 anos). Para acceder ao período mínimo de prestación é preciso ter un período mínimo de cotización de 360 días.Entre este mínimo e o máximo existe unha gradación de períodos.

4.2.1.1.3 Emigrantes retornados de países da Unión Europea, Espazo Económico Europeo e Suíza.

Nestes casos existe dereito á chamada “totalización de períodos de cotización”: cando un traballador realizou un traballo noutro Estado membro da Unión Europea, Espazo Económico Europeo e Suíza e cumpre os seguintes requisitos:

• Regresa a España.

• Traballa en España ao seu retorno.

• Queda en situación de desemprego en España.

• Non utilizara estas cotizacións para que o país onde traballou lle conceda unha prestación.

Neste caso, sumaranse os períodos de cotización realizados nos últimos 6 anos, tendo en conta os efectuados no país membro da UE, Espazo Económico Europeo e Suíza, e en España, o que dará lugar a unha prestación (no seu caso).Para iso, o retornado deberá solicitar no país onde traballou que se lle expida o formulario E-301 que lle servirá para a totalización de períodos de seguro para os efectos de percibir as prestacións en España.

4.2.1.1.4 Prestación por desemprego na modalidade de “pagamento único”.

Os españois retornados que teñan dereito a recibir prestación por desemprego poden igualmente ter dereito ao cobro deste a través do chamado “pago único”. Este sistema está previsto para aqueles desempregados que teñan a intención de incorporarse de forma estable e a tempo completo como socios traballadores dunha cooperativa de traballo asociado ou dunha sociedade laboral, ou se se trata de traballadores discapacitados cunha discapacidade cualificada de, polo menos, un 33%, que queiran converterse en traballadores autónomos.En todos estes casos recibirán a través do sistema de pago único a cantidade equivalente á necesaria para a achega obrigatoria mínima, a adquisición de accións ou participacións ou o investimento necesario para realizar a actividade (segundo se trate, respectivamente dunha cooperativa, da súa sociedade limitada laboral, dunha sociedade anónima laboral ou dunha persoa autónoma con discapacidade cualificada). Se o dito pago único non supuxese o 100% da cantidade á que ten dereito en concepto de prestación por desemprego, o resto do importe recibiríao a través dun pago trimestral para a cotización á Seguridade Social. O dito aboamento realízase logo de presentación por parte do interesado dos documentos acreditativos da cotización.

De igual forma, todos aqueles que queiran establecerse como autónomos, teñen dereito a percibir a prestación por desemprego a través do sistema seguinte: teñen dereito a recibir, a través do pago único, a cantidade necesaria para realizar o investimento de inicio da actividade que pretendan, sempre cun máximo do 60% da cantidade total que supoña a prestación por desemprego. O importe restante, pendente de percibir, recibirano mensualmente para aboar a cota de autónomos á Seguridade Social.

EmpregoIV

42

Os requisitos que se deben cumprir son:

• Ser beneficiario dunha prestación contributiva por desemprego e ter pendente de percibir, polo menos, tres mensualidades.

• Non facer uso deste dereito nos catro anos inmediatamente anteriores.

• Que a actividade que pretende realizar sexa como traballador autónomo, dándose de alta como tal na Seguridade Social, como socio traballador estable dunha cooperativa ou sociedade laboral en funcionamento (non puido manter anteriormente unha relación laboral ou societaria con esta superior a 24 meses).

• Acreditar un grao de minusvalía igual ou superior ao 33 por 100 cando vaia realizar unha actividade como traballador autónomo, no seu caso.

• Non iniciar a actividade con anterioridade á solicitude da capitalización de prestacións.

• Se presentase demanda fronte ao cesamento da relación laboral orixe da prestación, a solicitude do pago único debe ser posterior á resolución do procedemento xudicial.

A solicitude:

• Efectuarase na oficina de emprego ou dirección provincial da entidade xestora correspondente.

• Poderase efectuar no momento de tramitar a prestación por desemprego que se pretende capitalizar ou en calquera momento posterior, sempre que teña pendente de percibir, polo menos, tres mensualidades.

• Os traballadores que perciban a súa prestación nesta modalidade de pago único, non poderán volver percibir prestación por desemprego ata que non transcorra un tempo igual ao que capitalizou as prestacións, nin solicitar unha nova capitalización mentres non transcorran, polo menos, catro anos.

As obrigacións que asume este traballador son:

• Unha vez percibida a capitalización, iniciar, no prazo máximo dun mes, a actividade laboral.

• Presentar ante a entidade xestora a documentación acreditativa do inicio da actividade.

• Destinar a cantidade percibida á achega social obrigatoria, no caso de cooperativas ou sociedades laborais, ou ao investimento necesario para desenvolver a actividade, no caso de traballadores autónomos, con ou sen discapacidade. En caso contrario, suporá o cobro indebido desta e procederá o seu reintegro.

A percepción da prestación polo seu valor actual será compatible con outras axudas que para a promoción do traballo autónomo ou a constitución ou integración en cooperativas ou sociedades laborais puidesen obterse.

EmpregoIV

43

4.2.1.1.5 Exportación da prestación por desemprego.

A exportación das prestacións por desemprego é a posibilidade que ten calquera traballador dalgún país da UE, ou do EEE, ou da Confederación Suíza, de percibir a prestación por desemprego en calquera país membro da UE ou do EEE ou Suíza.

Os requisitos para poder “exportar as prestacións por desemprego” son os seguintes:

a) O solicitante ha de ser beneficiario dunha prestación ou subsidio por desemprego no país onde se atopa emigrado.b) O solicitante ha de permanecer un mínimo de 4 semanas a disposición dos servizos públicos de Emprego do país onde se xerou este dereito.c) O Servizo Público de Emprego dos países membros poden autorizar en situacións especiais a saída do país antes do transcurso das 4 semanas.d) O solicitante ha de inscribirse no Servizo Público de Emprego de España no prazo de 7 días desde o seu retorno.

A documentación que ha de traer para optar á prestación e que, obrigatoriamente, ha de solicitar no país onde se atopa emigrado é o formulario E-303 que lle dá dereito á exportación e o E-119 para a asistencia sanitaria durante o período de percepción da prestación.A finalidade do traslado ao estranxeiro ha de ser a procura de emprego no país de destino.

A duración desta prestación exportada non poderá ser superior a 3 meses. Unha vez transcorrido o dito prazo podería darse algunha das seguintes situacións:

a) Que o traballador atopase no país de destino traballo, nese caso, seranlle de aplicación as disposicións xerais de suspensión ou extinción das prestacións por desemprego.b) Que o traballador non volve ao país de onde saíse pola súa propia vontade, a pesar de non atopar emprego, e extinguiráselle todo dereito ás prestacións que tiña recoñecidas.c) Que o traballador volve ao país de onde saíse no prazo de 3 meses, polo que poderá seguir percibindo as prestacións en iguais termos ás que tiña recoñecidas.

A tramitación desta prestación é a seguinte:

Ha de presentarse a solicitude de exportación de prestación no organismo correspondente; no caso de España o sería a Oficina do Servizo Público de Emprego correspondente ao domicilio do traballador. Ao mesmo tempo deberá solicitarse que se lle expida o formulario E-303 na dita oficina, este formulario dálle dereito á exportación e, de igual forma, o formulario E-119 para a asistencia sanitaria durante o período de percepción da prestación. As catro primeiras copias deste formulario deberán ser entregadas na institución competente do país de destino no momento de formular a súa inscrición como demandante de emprego, que deberá facerse no prazo de 7 días desde a autorización de exportación de prestacións por desemprego, e conservarase a quinta copia ata a data do retorno.

EmpregoIV

44

Antes do retorno ao país de partida, a institución competente do país de destino deberá cubrir en todos os seus puntos a quinta copia do formulario E-303. Despois do retorno deberá presentarse este documento na institución competente do país de partida, xunto coa solicitude de continuidade do dereito, no prazo de 7 días desde o retorno.

4.2.1.2.1 O subsidio por desemprego.

O subsidio por desemprego englóbase no sistema asistencial de protección ao desemprego. Concédese, non para substituír ao salario, senón para paliar a falta de recursos económicos.

A razón principal que motiva e xera o dereito a subsidio é a ausencia de emprego e tamén de recursos económicos do desempregado.

Terán dereito ao subsidio de desemprego aqueles retornados procedentes de países de fóra da Unión Europea, EEE e Suíza, sempre que acrediten traballar neses países como mínimo 12 meses nos últimos 6 anos desde a súa última saída de España.

As características xerais que ha de cumprir un emigrante retornado para acceder ao subsidio por desemprego son as seguintes:

• Inscribirse na oficina de emprego.

• Permanecer inscrito 1 mes.

• Non rexeitar oferta de emprego adecuada.

• Percibir rendas inferiores ao 75% do SMI (salario mínimo interprofesional).

• Estar nalgunha das situacións que xeran este dereito como é o ser e acreditar a situación de emigrante retornado (sen dereito a prestación).

Os pasos que hai que seguir en canto á tramitación, son os seguintes:

• Inscribirse, se non o estivesen xa, como demandantes de emprego na oficina de emprego nos 30 días seguintes á data do retorno.

• Permanecer inscritos, un tempo de espera de 1 mes, durante o cal se atopan e aceptan un emprego con duración inferior a 12 meses, non se ve afectado o seu dereito ao subsidio que queda en suspenso ata a finalización do contrato. Igualmente, durante o mes de espera non poden rexeitar oferta de emprego adecuada nin negarse a participar en accións de formación, reconversión etc. sen causa xustificada.

4.2.1.2 Protección por desemprego no ambito asistencial.

EmpregoIV

45

• Non percibir rendas superiores ao 75% do SMI (salario mínimo interprofesional) vixente en cada momento, excluídas as pagas extraordinarias.

• Acreditar a súa condición de retornados a través do certificado de emigrante retornado.

Os emigrantes que retornen dalgún país membro da UE/ EEE/Suíza, e desde a última reforma da Lei de protección por desemprego non teñen dereito a acceder ao subsidio de desemprego. Con todo si que poden ter dereito a el se este o xeraron con carácter previo á súa saída de España xa que o período de migración non se computará para os efectos de prescrición deste dereito.

4.2.1.2.2 A renda activa de inserción (RAI).

Formando parte da acción protectora por desemprego, establécese a chamada renda activa de inserción que está dirixida a persoas desempregadas con especiais necesidades e con dificultades para inserirse no mercado laboral.

1. Poden ser beneficiarios desta renda aqueles solicitantes menores de 65 anos que na data da solicitude cumpran os seguintes requisitos:

a) Ser maior de 45 anos.

b) Ser demandante de emprego inscrito ininterrompidamente como desempregado na oficina de emprego durante 12 ou máis meses. Para estes efectos, considerarase interrompida a demanda de emprego por traballar un período acumulado de 90 ou máis días nos 365 anteriores á data de solicitude de incorporación ao programa.

c) Non ter dereito ás prestacións ou subsidios por desemprego, ou á renda agraria.

d) Carecer de rendas, de calquera natureza, superiores en cómputo mensual ao 75% do salario mínimo interprofesional, excluída a parte proporcional de dúas pagas extraordinarias.

Para estes efectos, aínda que o solicitante careza de rendas, nos termos anteriormente establecidos, se ten cónxuxe e/ou fillos menores de 26 anos, ou maiores incapacitados ou menores acollidos, unicamente se entenderá cumprido o requisito de carencia de rendas cando a suma das rendas de todos os integrantes da unidade familiar así constituída, incluído o solicitante, dividida polo número de membros que a compón, non supere o 75% do salario mínimo interprofesional, excluída a parte proporcional de dúas pagas extraordinarias.

Computarase como renda o importe dos salarios sociais, rendas mínimas de inserción ou axudas análogas de asistencia social concedidas polas comunidades autónomas.

2. Así mesmo, poderán ser beneficiarios do programa os traballadores desempregados menores de 65 anos que, á data de solicitude de incorporación, reúnan os requisitos previstos nalgún dos parágrafos seguintes:

EmpregoIV

46

a) Acreditar unha discapacidade en grao igual ou superior ao 33%, ou ter recoñecida unha incapacidade que supoña unha diminución na súa capacidade laboral da porcentaxe anteriormente indicada, sempre que se reúnan os requisitos esixidos no punto 1, excepto o referido á idade.

b) Ser traballador emigrante que, tras retornar do estranxeiro nos 12 meses anteriores á solicitude, traballase, como mínimo, seis meses no estranxeiro desde a súa última saída de España e estea inscrito como demandante de emprego, sempre que se reúnan os requisitos esixidos no apartado 1, excepto o recolleito no parágrafo b.

c) Ter acreditada pola Administración competente a condición de vítima de violencia de xénero ou doméstica, salvo cando conviva co agresor, e estar inscrita, como demandante de emprego, sempre que se reúnan os requisitos esixidos no punto 1, excepto os recolleitos nos parágrafos a e b.

3. Os beneficiarios de pensións de invalidez non contributiva poderán ser incorporados ao programa se reúnen, no momento da solicitude, os requisitos esixidos neste artigo, excepto o establecido no punto 1.d pola percepción da pensión, sempre que se acredite que deixarán de percibila, a través dunha certificación da Administración competente sobre a suspensión da pensión a partir da data en que se inicie dereito a percibir a renda activa de inserción.

4. Os traballadores, ademais, de reunir os requisitos esixidos nos puntos anteriores deste artigo, deben cumprir os dous seguintes:

a) Non ser beneficiario da renda activa de inserción nos 365 días naturais anteriores á data de solicitude do dereito á admisión ao programa, salvo no caso dos que acrediten un grao de discapacidade igual ou superior ao 33% ou a condición de vítima de violencia de xénero ou doméstica.

b) Non ser beneficiario de tres dereitos ao programa de renda activa de inserción anteriores aínda que non foran gozados polo período de duración máxima da renda.

4.2.1.2.3 Subsidio por desemprego con responsabilidades familiares por esgotamento da prestación contributiva

Trátase dun sistema de protección por desemprego para aquelas persoas que, tras esgotar o tempo de prestación por desemprego de carácter contributiva (para o que é necesario ter en conta o dito no apartado correspondente), cumprisen os seguintes requisitos:

• Estar desempregado.

• Estar inscrito como demandante de emprego, sen rexeitar oferta de colocación axeitada, nin negarse a participar, salvo causa xustificada, en accións de promoción, formación ou reconversión profesional, no prazo dun mes desde o esgotamento da prestación contributiva, ou do subsidio especial para

EmpregoIV

47

traballadores maiores de 45 anos que esgoten unha prestación contributiva por desemprego de 24 meses.

• Subscribir un compromiso de actividade.

• Carecer de rendas, de calquera natureza, superiores ao 75% do salario mínimo interprofesional, excluída a parte proporcional das pagas extraordinarias.

• Esgotar a prestación por desemprego de ámbito contributivo.

• Ter responsabilidades familiares.

Se o traballador tivese dereito ao “subsidio por desemprego para traballadores maiores de 52 anos” percibiría este.

O prazo para presentar a solicitude é de 15 días hábiles, que empeza a contar desde o día seguinte ao esgotamento da prestación contributiva ou do “subsidio especial para traballadores maiores de 45 anos que esgoten unha prestación por desemprego de 24 meses”.

A documentación que se debe achegar é a seguinte:

• Modelo oficial de solicitude. O impreso de solicitude incorpora: a declaración de rendas do solicitante e dos familiares que convivan con el ou estean ao seu cargo, os datos para a domiciliación bancaria do pagamento, o compromiso de actividade e a autorización de petición de información á AEAT (Axencia Tributaria).

• Documento de identificación do solicitante e fillos que conviven ou están ao seu cargo que figuren na solicitude (soamente é necesaria a súa exhibición para verificar os datos):

> Documento nacional de identidade/Tarxeta de identidade do estranxeiro.

> Libro de familia ou documento equivalente no caso de estranxeiros.

• No caso de que a entidade xestora o requira debe presentar o xustificante de rendas

4.2.1.2.4 Subsidio por desemprego para traballadores maiores de 52 anos.

Os requisitos de acceso a este sistema de protección por desemprego son os seguintes:


• Ter cumpridos 52 anos na data de solicitude.

EmpregoIV

48

• Estar inscrito como demandante de emprego e non rexeitar oferta de emprego axeitada, nin negarse a participar, salvo causa xustificada, en accións de promoción, formación ou reconversión profesional, no prazo dun mes. No suposto de acceder a este subsidio por estar en situación legal de desemprego sen cotización suficiente para ter dereito a unha prestación contributiva, (entre 3 e 12 meses) non necesitan esperar o prazo dun mes.


• Carecer de rendas, de calquera natureza, superiores ao 75% do SMI (salario mínimo interprofesional), excluída a parte proporcional das pagas extraordinarias.

• Cotizar por desemprego un mínimo de 6 anos ao longo da súa vida laboral.

• Cumprir todos os requisitos, salvo a idade, para acceder a calquera tipo de pensión de xubilación no Sistema da Seguridade Social.

• Estar incluído nalgún dos supostos seguintes:

> Estivese percibindo ou tivese dereito a percibir subsidio.

> Esgotase subsidio.

> Esgotase unha prestación por desemprego e non ter percibido o subsidio correspondente ou o extinguise, por carecer, inicialmente ou con carácter sobrevindo, do requisito de rendas e/ou, do de responsabilidades familiares.

> Ser emigrante retornado (traballar como mínimo 12 meses no estranxeiro desde a súa última saída de España) sen dereito a prestación contributiva por desemprego.

> Ser liberado de prisión sen dereito a prestación contributiva por desemprego cando a privación de liberdade fose por tempo superior a 6 meses.

> Ser declarado plenamente capaz ou inválido parcial como consecuencia de expediente de revisión por melloría dunha situación de gran invalidez, invalidez absoluta ou total para a profesión habitual.

> Estar en situación legal de desemprego, non ter dereito a prestación contributiva por desemprego por non cubrir o período mínimo de cotización (12 meses), sempre que coticen, polo menos, 3 meses.

Este subsidio non lles será de aplicación aos traballadores fixos descontinuos mentres manteñan dita condición.

O prazo para presentar a solicitude é de 15 días hábiles que empeza a contar desde que se cumpre a idade de 52 anos.

Cando se accede a este subsidio por estar en situación legal de desemprego e non ter os 360 días de cotización necesarios para ter dereito a unha prestación contributiva, a solicitude debe efectuarse nos 15 días seguintes á situación legal de desemprego.

EmpregoIV

49

A documentación que se debe achegar é a seguinte:

• Modelo oficial de solicitude, que incorpora a declaración de rendas do solicitante, os datos de domiciliación bancaria, o compromiso de actividade e a autorización de petición de información da AEAT (Axencia Tributaria).

• Documento de identificación do solicitante (soamente será necesaria a súa exhibición, para verificar os ditos datos): documento nacional de identidade /Tarxeta de identidade de estranxeiro.

• Soamente se a entidade xestora o solicita, o xustificante de rendas.

Para o mantemento da percepción do subsidio para os traballadores maiores de 52 anos, os beneficiarios deberán presentar ante a entidade xestora unha declaración das rendas percibidas no período dos doce meses anteriores, acompañada da documentación acreditativa que corresponda.

A dita declaración deberase presentar cada vez que transcorran doce meses desde a data do nacemento do dereito ou desde a data do seu último reinicio, no prazo dos 15 días seguintes a aquel no que se cumpra o período sinalado.

A falta de achega da declaración no prazo sinalado implicará a interrupción do pago do subsidio e da cotización á Seguridade Social.

A achega da declaración fóra do prazo sinalado implicará, no seu caso, a continuación da xeración do dereito con efectos da data en que se achegue á dita declaración.

Os traballadores perceptores do subsidio de maiores de 52 anos poderán subscribir un convenio especial, a través das direccións provinciais da Tesourería Xeral da Seguridade Social, para completar a cotización por xubilación que efectúa a entidade xestora.

4.2.1.2.5 Subsidio por desemprego, sen responsabilidades familiares, por esgotamento da prestación contributiva.

Os requisitos de acceso a este sistema de protección son os seguintes:


• Estar inscrito como demandante de emprego, sen rexeitar oferta de colocación axeitada, nin negarse a participar, salvo causa xustificada, en accións de promoción, formación ou reconversión profesional, no prazo dun mes desde o esgotamento da prestación contributiva, ou do subsidio especial para

EmpregoIV

50

traballadores maiores de 45 anos que esgoten unha prestación contributiva por desemprego de 24 meses.


• Carecer de rendas, de calquera natureza, superiores ao 75 % do SMI (salario mínimo interprofesional), excluída a parte proporcional das pagas extraordinarias.

• Esgotar a prestación por desemprego de nivel contributivo.

• Ter cumpridos 45 anos na data de esgotamento da prestación.

Se o traballador tivese dereito ao “subsidio por desemprego para traballadores maiores de 52 anos” percibiría este.

O prazo para presentar a solicitude é de 15 días hábiles, que empeza a contar desde o día seguinte ao esgotamento da prestación contributiva ou ben desde o esgotamento do “subsidio especial para traballadores maiores de 45 anos que esgoten unha prestación por desemprego de 24 meses”.

A documentación que se deberá achegar é a seguinte:

• Modelo oficial de solicitude. O impreso de solicitude incorpora: a declaración de rendas do solicitante, os datos de domiciliación bancaria, o compromiso de actividade e a autorización de petición de información da AEAT (Axencia Tributaria).

• Documento de identificación do solicitante (soamente será necesaria a súa exhibición, para verificar ditos datos):

> Documento nacional de identidade/Tarxeta de identidade de estranxeiro.

• Soamente se a entidade xestora o solicita, o xustificante de rendas.

4.2.1.2.6 Subsidio por desemprego por esgotamento dunha prestación contributiva de 24 meses.

Para acceder a este sistema de protección é preciso cumprir os seguintes requisitos:


• Estar inscrito como demandante de emprego e subscribir un compromiso de actividade.

• Carecer de rendas, de calquera natureza, superiores ao 75% do salario mínimo interprofesional (SMI), excluída a parte proporcional das pagas extraordinarias.

• Ter cumpridos 45 anos na data de esgotamento da prestación contributiva.

EmpregoIV

51

• Esgotar a prestación por desemprego de nivel contributivo de 24 meses de duración.

Se o traballador tivese dereito ao subsidio por desemprego para traballadores maiores de 52 anos percibiría este.

O prazo para presentar a solicitude é de 15 días hábiles, que empeza a contar desde o día seguinte ao esgotamento da prestación contributiva.

A documentación que se deberá achegar é a seguinte:

• Modelo oficial de solicitude. O impreso de solicitude incorpora: a declaración de rendas do solicitante e dos familiares que convivan con el ou estean ao seu cargo, os datos de domiciliación bancaria, o compromiso de actividade e a autorización de petición á AEAT (Axencia Tributaria).

• Documentos de identificación do solicitante e fillos que conviven ou están ao seu cargo e que figuran na solicitude (só é necesaria a súa exhibición para verificar os ditos datos):

> Documento nacional de identidade (DNI)/Tarxeta de identidade de estranxeiro.

> Libro de familia ou documento equivalente no caso de estranxeiros.

• Soamente se a entidade xestora o solicita, un xustificante de rendas.

4.2.1.2.7 A renda de inclusión social de Galicia. A RISGA.

A RISGA está pensada para os residentes en Galicia que, carezan de recursos e estean en risco de quedar excluídos, acaden a súa integración sociolaboral.

Consiste nunha prestación periódica mensual de apoio económico e, ao mesmo tempo, esixe que o perceptor se comprometa cun proxecto de inserción. Constan dun subsidio básico, dun complemento variable en función do número de membros da unidade de convivencia independente e, en determinados casos, dun complemento de inserción.

Os requisitos que ha de cumprir o solicitante para acceder a esta son:

• Ter residencia efectiva e estar empadroado en calquera dos concellos da Comunidade Autónoma galega, cando menos durante o ano inmediatamente anterior á formulación da solicitude.

Quedan eximidas do cumprimento deste requisito dun ano:

EmpregoIV

52

a) Aquelas persoas que, procedentes doutras comunidades autónomas do Estado español, sexan beneficiarias do salario social na comunidade autónoma da que proceden, sempre que na lexislación desa comunidade se recolla a reciprocidade.

b) As vítimas de violencia doméstica que cambian o seu domicilio por motivos de seguridade.

c) Os emigrantes galegos retornados cando fixen a súa residencia en Galicia. Tamén, aquelas persoas nacidas en Galicia que residan noutras comunidades autónomas e volvan fixar a súa residencia en Galicia.

• Ter unha idade comprendida entre 25 e 65 anos.

No entanto tamén poderán ser beneficiarios:

a) Menores de 25 anos, que reúnan o resto dos requisitos e teñan menores ao seu cargo.

b) Persoas maiores de 18 anos que, teñan recoñecida a condición de discapacidade, non teñan dereito a prestación ou axuda de igual ou análoga natureza.

c) Persoas maiores de 18 anos que, antes de conseguir a maioría de idade, estivesen tuteladas pola Xunta de Galicia e internadas en centros de protección de menores ou en acollemento familiar.

d) As persoas maiores de 18 anos en situación de orfandade absoluta que, reúnan os demais requisitos e non teñan dereito a outras prestacións ou axudas de análoga natureza.

• Dispor duns ingresos inferiores á contía da prestación da RISGA que lle correspondería ao solicitante e non dispor de bens que indiquen a existencia de medios suficientes.

• Que non existan persoas legalmente obrigadas e con posibilidade real de lle prestar alimentos ao solicitante.

É preciso destacar que respecto a cada un dos requisitos citados existen unha serie de excepcións legalmente previstas na Lei 9/91, segundo redacción dada pola Lei 16/2004.

Documentación requirida:

• Impreso de solicitude da RISGA.

• Acreditación de ingresos.

• Fotocopia compulsada do DNI/Fotocopia do libro de familia.

• Copia compulsada do recibo do imposto sobre bens inmobles da vivenda propia.

EmpregoIV

53

• Xustificación documental que proceda no caso de ser titular doutros bens mobles ou inmobles.

• Copia compulsada do certificado de discapacidade.

• No caso de persoas cidadás procedentes doutros estados:

> Copia do pasaporte ou DNI en vigor e copia da tarxeta de identidade de estranxeiros. No caso de persoas cidadás procedentes doutras comunidades autónomas do Estado español que sexan beneficiarias do salario social da comunidade autónoma da que proceden, copia compulsada da resolución de outorgamento.

• No caso de persoas emigrantes que fixasen a súa residencia no territorio da Comunidade Autónoma de Galicia.

> Copia compulsada da baixa consular e acreditación documental da súa última veciñanza administrativa anterior á emigración en calquera dos concellos da comunidade autónoma.

• No caso de persoas maiores de 18 anos en situación de orfandade absoluta.

> Documentación acreditativa da dita situación.

• No caso de que o solicitante estivese empadroado durante o ano inmediatamente anterior nun ou varios concellos da comunidade autónoma distintos a aquel no que tramitara a solicitude:

> Certificados de empadroamento que procedan.

EmpregoIV

Sistema depensiónsV

55

Falar de pensións é falar de axudas económicas de carácter vitalicio que garantan o sustento daquelas persoas que teñan dereito a estas. O dereito ás ditas pensións provén do cumprimento de diversos requisitos e/ou do cumprimento de diversas normativas.

Para maior información consultar http://www.seg-social.es

Os emigrantes retornados poden subscribir convenios especiais en materia de Seguridade Social. A subscrición deste convenio especial proporciona cobertura respecto da xubilación, incapacidade permanente ou morte e supervivencia, independentemente da causa que orixine esta. Isto significa que unha vez que cheguen á idade de xubilación ou se produza unha circunstancia de incapacidade poderán ter dereito a unha “pensión”, sempre que cumpran cos requisitos esixidos na normativa da Seguridade Social.

Só é posible a subscrición deste tipo de convenios para traballadores migrantes incluídos nalgún dos colectivos seguintes:

• Emigrantes españois e fillos destes que posúan nacionalidade española.

• Emigrantes españois e os fillos destes que posúan nacionalidade española unha vez retornan a España sempre que non teñan que estar incluídos noutro réxime público de protección social.

• Os segrares, misioneiros e cooperantes con nacionalidade española.

Con carácter xeral e referido á xubilación existen:

• Pensións non contributivas e,

• Pensións contributivas.

No caso das pensións chamadas de incapacidade tamén podemos establecer unha diferenza semellante: pode ser contributiva, e non contributiva, a diferenza entre ambas é que a primeira se refire a “un traballador”, mentres que a segunda, aínda referíndose á diminución da capacidade de traballo dunha persoa, non esixe que con carácter previo existise unha relación laboral.

5.1 CONVENIOS ESPECIAIS PARA OS EMIGRANTES RETORNADOS

5.2 PENSIÓNS DE XUBILACIÓN E/OU INVALIDEZ EXISTENTES NO SISTEMA ESPAÑOL

Sistema de pensiónsV

56

As pensións contributivas de xubilación supón o recoñecemento dunha renda mensual, vitalicia, única e imprescriptible. Recoñécenselle a aqueles traballadores que cesan na súa vida activa e cumpren requisitos como:

• Cumprir as idades mínimas (normalmente fixada en 65 anos de idade).

• Haber estado afiliados e ter cuberto un período mínimo de cotización (esíxense 15 anos de cotización). É importante o feito de que, en determinadas circunstancias, non é imprescindible a residencia en territorio español, xa que existe a posibilidade de exportar esta prestación.

As pensións non contributivas de xubilación están destinadas a aquelas persoas que non teñen recursos suficientes, que non cotizaron nunca ou non o tempo suficiente para ter dereito á pensión contributiva.

Han de reunir os requisitos seguintes:

• Idade de 65 anos, xa que non existe pensión de xubilación non contributiva anticipada.

• Carencia de rendas ou ingresos suficientes.

• Ter residencia legal en España no momento da solicitude. Se nun momento determinado unha persoa con pensión de xubilación non contributiva traslada a súa residencia fóra de España esta pensión cesa automaticamente.

• Acreditar residir en España durante 10 anos que se computarán no período comprendido entre os 16 anos do solicitante e da xeración do dereito da pensión. De estes 10 anos, polo menos dous deles, haberán de ser consecutivos e inmediatamente anteriores á solicitude.

Non é exixible para solicitar esta pensión que se traballara anteriormente nin que se contribuira un período mínimo.

O traballador español que emigre terá distintas normas de aplicación. A diferenza está entre:

• Emigrar a países da Unión Europea, do EEE ou Suíza. Neste caso aplícase un sistema chamado “norma comunitaria de coordinación”.

• Emigrar a outro país distinto dos anteriores. Neste caso hai que considerar os convenios multilaterais, ou bilaterais nos que España é parte.

5.2.1 Pensións contributivas de xubilación.

5.2.2 Pensión de xubilación non contributiva.

5.3 SISTEMA DE PENSIÓNS PARA OS EMIGRANTES


57

5.3.1 Funcionamento do sistema de pensións entre España, os países da UE, Suíza e o EEE.

Entre estes países a regra xeral é a aplicación da “norma comunitaria de coordinación”.

Esta norma aplícaselles aos seguintes colectivos:

1. Traballadores.2. Estudantes.3. Familiares e sobreviventes dos anteriores.

Estas normas de coordinación teñen un obxectivo prioritario: protexer aos traballadores migrantes, de forma que se asimilan as condicións análogas que teñan lugar nun territorio estranxeiro, creando o símil de que ocorreron no territorio do Estado cuxa lexislación de Seguridade Social resulta aplicable (neste caso en España).

Aplícaselle o chamado ”principio de totalización” para determinar se un migrante ten ou non dereito á pensión.

O “principio da totalización”, é unha técnica que permite asimilar aquelas condicións análogas, que teñan lugar nun territorio estranxeiro. Por exemplo, se para a xeración dunha xubilación de carácter contributivo é preciso cotizar durante un período mínimo de 15 anos, estes 15 anos poden obterse logo de computar a cotización realizada en España e en calquera dos países membros da UE, EEE ou Suíza.

É dicir, que entre estes países as cotizacións e achegas aos distintos sistemas de Seguridade Social teranse en conta neste caso, en España, para os efectos de pensións.

Ademais, entre países membros da UE, do EEE e Suíza existe a posibilidade de exportar as prestacións en metálico de invalidez, vellez, supervivencia, accidentes de traballo, enfermidade profesional ou defunción e, en determinados casos, tamén as prestacións en metálico de maternidade ou defunción.

Isto significa que aqueles españois que retornen a España provenientes dos ditos países, cando cumpran os requisitos de acceso ao sistema de pensións poderán acceder a estas coma se o tempo traballado no estranxeiro traballouse en España e estivesen en igual situación que aquel español que nunca saíse do territorio nacional.

España ten asinados convenios en materia de Seguridade Social con diferentes países. Así, España mantén convenios bilaterais con: Andorra, Arxentina, Australia, Brasil, Canadá (excepto Québec), Chile, Colombia, República Dominicana, Ecuador, Estados Unidos, Filipinas, Marrocos, México, Paraguai, Perú, Rusia, Tunisia, Ucraína, Uruguai e Venezuela.

5.3.2 Sistema de pensións con outros países que teñan convenios con España en materia de Seguridade Social.


58

Estes convenios aplícanse para ter dereito ao sistema de pensións, tanto en caso de incapacidade, coma de xubilación e viuvez (ademais doutras prestacións que non se desenvolven neste capítulo ao referirse unicamente ás denominadas “pensións”).

Para adquirir estes dereitos pódense sumar os períodos de seguro que se efectuaron en cada un dos dous países, sempre que non se superpoñan, e recibirana con independencia de se o beneficiario reside ou non en España ou no país co que existe convenio.

Nestes casos, cada país aboaralle as súas propias prestacións directamente ao beneficiario. No caso de que unha persoa reúna os requisitos previstos polas lexislacións dos dous países para ter dereito a unha pensión contributiva completa en cada un deles, poderá percibir esta de cada país.

Desde xaneiro do ano 2008, o Ministerio de Traballo, naquel momento Ministerio de Traballo e Asuntos Sociais e hoxe Ministerio de Traballo e Inmigración, recoñece o dereito de españois de orixe a que, en determinadas situacións, se lles recoñezan unha prestación económica denominada: prestación por razón de necesidade. Esta prestación renóvase anualmente mentres se manteñan as circunstancias que determinaron o seu recoñecemento.

Engloba tres prestacións:

a) A prestación económica por ancianidade.b) A prestación económica por incapacidade absoluta para todo tipo de traballo.c) A asistencia sanitaria

Para ter dereito á prestación económica por ancianidade é requisito imprescindible ser: español de orixe e non ter residencia habitual en España.Recoñécense dúas posibilidades.

• Que o español de orixe naza en territorio español.

• Que o español de orixe naza no exterior. Neste caso esíxese que durante 10 anos, previos á solicitude desta prestación e ostentando a nacionalidade española, residise en territorio nacional.

En calquera das dúas situacións han de cumprir, ademais, os seguintes requisitos:

a) Cumprir sesenta e cinco anos de idade na data da solicitude da prestación económica por ancianidade. b) No caso de que se solicite a prestación económica de incapacidade, ser maior de dezaseis e menor de sesenta e cinco anos e estar en situación de incapacidade permanente absoluta para todo tipo de traballo na data da solicitude.

5.4 PRESTACIÓNS POR RAZÓN DE NECESIDADE PARA OS EMIGRANTES


59

c) Residir legal e efectivamente naqueles países onde a precariedade do sistema de protección social xustifique a necesidade desta prestación, debidamente acreditada mediante informe da Consellería de Traballo e Inmigración, de acordo cos parámetros de avaliación establecidos pola Dirección Xeral de Emigración.

d) Non pertencer a institutos, comunidades, ordes e organizacións que, polas súas regras ou estatutos, estean obrigados a prestarlles asistencia.

e) Carecer de rendas ou ingresos suficientes que, calculadas anualmente (de xaneiro a decembro), sexan inferiores á contía anual da base de cálculo que se establece para o país de residencia concreto de que se trate (establécese un sistema de cómputo condicionado coa unidade económica familiar).

f ) Non posuír bens mobles ou inmobles cun valor patrimonial superior á contía anual da base de cálculo correspondente ao país de residencia (excepto a vivenda habitual).

g) Non doar bens nos cinco anos anteriores á solicitude da prestación económica, por un valor patrimonial superior á contía establecida na base de cálculo da prestación económica correspondente ao país de residencia, os ditos bens valoraranse segundo as normas establecidas para o imposto que o grave (exceptúase a vivenda habitual doada con reserva de usufructo a favor deste sempre que se trate do único ben inmoble que se posúa).

Unha vez recoñeza o dereito a percibir esta renda, que se considera persoal e intransferible, cando o beneficiario desta queda obrigado a anualmente presentar a documentación esixida pola Administración competente para demostrar que, en caso de manterse todas as condicións que determinaron a súa concesión:

• Segue con vida: fe de vida.

• Segue mantendo as condicións económicas para ter dereito a esta prestación: declaración de ingresos ou rendas computables da súa unidade económica familiar do ano en curso.

O dereito á prestación económica por razón de necesidade extinguirase cando concorra algunha das seguintes circunstancias:

a) Falecemento do beneficiariob) Retorno a España do beneficiario.c) Renuncia á nacionalidade española do beneficiario.d) Renuncia voluntaria do beneficiario.e) Residencia por un período superior a seis meses nun país distinto a aquel en que se obtivo o dereito á prestación. Se no país de destino estivese establecida esta prestación, para acceder a esta deberase presentar nova solicitude.f ) Desaparición das circunstancias determinantes do recoñecemento do dereito á prestación.g) Non presentar a fe de vida e declaración de rendas ou ingresos no prazo establecido.


60

No caso de que se recoñeceu a favor de españois de orixe residentes no exterior unha prestación con incapacidade, cando o beneficiario desta cumpra os 65 anos de idade pasará a ser prestación económica por ancianidade.

Ademais da contía económica que leva o recoñecemento deste dereito e que será diferente segundo o país de residencia de que se trate, aqueles beneficiarios da prestación por razón de necesidade que carezan da cobertura de asistencia sanitaria no país de residencia ou cando o seu contido e alcance fosen insuficientes, terán dereito a cobertura da dita continxencia aínda que leva limitacións sobre o custo que se asume da dita asistencia.

PRESTACIÓN ECONÓMICA POR NECESIDADEDesagrégase en tres prestacións

Ser español de orixe

Condicións comúns

1.ª posibilidade

Nacer en España

Residente no exterior.Maior de 65 anos ou, no caso de solicitar unha prestación económica por incapacidade, ter unha idade comprendida entre 16 anos e 65 anos (cando esta persoa cumpra 65 anos e se se mantén o seu dereito pasa a ter prestación económica por ancianidade).Con rendas ou ingresos insuficientes (este cálculo estará condicionado ao país de residencia concreto desde o que se solicite esta prestación).

Prestación económica mensual, de carácter permanente. Anualmente renovarase se se manteñen as condicións que determinaron a súa concesión. Terá que presentarse cada ano unha fe de vida e unha certificación das rendas e ingresos do ano anterior. Asistencia sanitaria. Este dereito seralles recoñecido aos beneficiarios da prestación económica cando no país de residencia non teña cobertura.

2.ª posibilidade

Nacer no estranxeiro pero poder demostrar unha residencia en España

durante un período de 10 anos anteriores á solicitude

1.ºPrestación económica por

ancianidade

BENEFICIARIOS

DEREITOS

2.ºPrestación económica por

incapacidade permanente absoluta

3.ºAsistencia sanitaria


61

• Falecemento do beneficiario.

• Retorno a España do beneficiario.

• Renuncia á nacionalidade española do beneficiario.

• Residencia por un período superior a 6 meses nun país distinto a aquel en que se obtivo a prestación. Se o país de destino tivese establecida esta prestación poderá presentar unha nova solicitude para devandito acceso.

• Desaparición das circunstancias determinantes do recoñecemento do dereito.

• Non presentar fe de vida e declaración de rendas ou ingresos no prazo establecido para iso.

DOCUMENTACIÓN

CAUSAS DE EXTINCIÓN

• Pasaporte español vixente no que conste a súa inscrición no rexistro de matrícula de residentes tanto do solicitante como do seu cónxuxe ou parella de feito, se fose español.

• Documento público que acredite fidedignamente a identidade do solicitante e, no seu caso, do seu cónxuxe ou parella de feito e demais membros da unidade económica familiar.

• Certificado de convivencia.

• Libro de familia, documento de existencia de matrimonio ou documento de parella de feito e documentación do nacemento dos demais membros da unidade familiar (no seu caso acreditación de divorcio, separación ou disolución, ou certificado de defunción).

• Acreditación de rendas e ingresos do solicitante e da súa unidade familiar.

• Acreditación do valor dos bens doados, no seu caso.


62

5.5 PENSIÓNS ASISTENCIAIS POR ANCIANIDADE PARA RETORNADOS

Os españois de orixe residentes nos países onde a precariedade do sistema de protección social xustifique a existencia da prestación por razón de necesidade poderán ser beneficiarios de pensión asistencial por ancianidade cando retornen a España.

Terán dereito á pensión asistencial por ancianidade:

a) Os españois de orixe nados en territorio nacional que, por motivos económicos, laborais ou de calquera outra natureza, saíron do país e estableceron a súa residencia no estranxeiro.

b) Os españois de orixe non nados en España que acrediten un período de residencia no noso país de 8 anos previo á presentación da solicitude da prestación, sempre que posuísen durante todo ese período a nacionalidade española.

O dereito á pensión asistencial por ancianidade para os retornados recoñecerase sempre que acrediten os requisitos esixidos para ter dereito a unha pensión de xubilación na súa modalidade non contributiva do sistema español de Seguridade Social, salvo o referido aos períodos de residencia en territorio español.

A contía das pensións concedidas ao abeiro do disposto no punto anterior será a que se fixe na Lei de orzamentos xerais do Estado para a pensión de xubilación na súa modalidade non contributiva do sistema de Seguridade Social, en cómputo anual e referida a 12 mensualidades.

O dereito ás pensións asistenciais percibidas polos españois retornados extinguirase cando concorra no beneficiario algunha das seguintes circunstancias:

a) Falecemento.

b) Perda da condición de residente legal en España ou traslado da residencia fóra do territorio español por tempo superior a noventa días ao longo de cada ano natural, salvo que as ditas ausencias estean motivadas por causas de enfermidade debidamente xustificadas.

c) Dispor de rendas ou ingresos suficientes de acordo coa normativa aplicable ás pensións de xubilación na súa modalidade non contributiva do sistema español de Seguridade Social.

d) Non presentar a fe de vida e declaración de rendas ou ingresos no prazo establecido.

e) Reunir os requisitos para alcanzar dereito a unha pensión do sistema da Seguridade Social ou outra pensión pública, prestación ou subsidio recoñecido por calquera Administración pública.


63

PENSIÓN ASISTENCIAL POR ANCIANIDADE PARA ESPAÑOIS RETORNADOS

Ser español de orixe

Condicións comúns

1.ª posibilidade

Nacer en España

Residente en España.Maior de 65 anos.Con rendas ou ingresos insuficientes segundo as condicións establecidas pola normativa da Seguridade Social española para as pensións non contributivas.

Prestación económica mensual, de carácter permanente. Anualmente renovarase se se manteñen as condicións que determinaron a súa concesión. Terá que presentarse cada ano unha fe de vida e unha certificación das rendas e ingresos do ano anterior.

2.ª posibilidade

Nacer no estranxeiro pero poder demostrar unha residencia en España

durante un período de 10 anos anteriores á solicitude

BENEFICIARIOS

DEREITOS

• Falecemento do beneficiario.

• Perda da condición de residente legal en España ou traslado da residencia fóra do territorio nacional por tempo superior a 90 días ao longo de cada ano natural, salvo que o dito traslado se atope xustificado por causas de enfermidade.

• Dispor de rendas ou ingresos suficientes de acordo coa normativa aplicable ás pensións de xubilación na súa modalidade non contributiva do sistema español de Seguridade Social.

• Non presentar fe de vida e declaración de rendas ou ingresos no prazo establecido para iso.

• Reunir os requisitos para alcanzar dereito a unha pensión do sistema da Seguridade Social ou outra pensión pública ou subsidio recoñecido por calquera Administración pública

CAUSAS DE EXTINCIÓN


64

5.6 O SEGURO OBRIGATORIO DE VELLEZ E INVALIDEZ. A PENSIÓN SOVI

Os requisitos para acceder a este sistema de pensión son:

• Ter cumpridos os 65 anos de idade ou 60 no suposto de vellez por causa de incapacidade. Esta incapacidade debe ser permanente e total para a profesión habitual e non derivada de accidente de traballo ou enfermidade profesional.

• Non ter dereito a ningunha outra pensión a cargo dos réximes que integran o sistema da Seguridade Social, ou a sectores laborais pendentes de integración neste, con excepción das pensións de viuvez das que poidan ser beneficiarios.

• Estar afiliado ao Réxime do Retiro Obreiro ou ter cubertos 1.800 días de cotización ao Réxime do Seguro Obrigatorio de Vellez e Invalidez (SOVI) antes de 1-1-67.

A pensión SOVI consiste nunha pensión imprescriptible, vitalicia e de contía fixa.

• Se non existe concorrencia con outras pensións, o importe está constituído pola pensión básica máis as melloras. A partir de 1-1-2009, o dito importe é de 368,33 euros mensuais.

• Non se consideran pensións concorrentes as prestacións económicas recoñecidas ao abeiro da Lei 3/2005, do 18 de marzo, aos cidadáns de orixe española desprazados ao estranxeiro, durante a súa minoría de idade, como consecuencia da guerra civil, nin as pensións percibidas polos mutilados útiles ou incapacitados de primeiro grao por causa da pasada guerra civil española, calquera que fose a lexislación aplicable, as pensións extraordinarias derivadas de actos de terrorismo, nin o subsidio de axuda por terceira persoa.

• Se existe concorrencia con outras pensións, o importe está constituído pola pensión básica máis a mellora do ano 1979, é dicir, 1.140 pesetas (6,85 euros) mensuais.

• No entanto, cando a suma de todas as pensións concorrentes (unha vez revalorizadas e calculadas en cómputo anual), máis a pensión do SOVI, sexa inferior á contía fixa desta (calculada en cómputo anual), a pensión do SOVI revalorizarase nun importe igual á diferenza resultante. Esta diferenza non ten carácter consolidable.

• Se existe concorrencia cunha pensión de viuvez, a suma da pensión ou pensións de viuvez e a do SOVI non poderá ser superior ao dobre da pensión mínima de viuvez correspondente a beneficiarios con 65 ou máis anos vixente en cada momento, en cómputo anual. De superarse o límite indicado, se minorará a contía da pensión SOVI no importe necesario.

Abóanse 14 mensualidades ao ano.


65

5.7 PRESTACIÓN ECONÓMICA PARA OS NENOS DE GUERRA

O colectivo denominado Nenos da Guerra está formado polos españois que tiveron que abandonar España entre o 18 de xullo de 1936 e o 31 de decembro de 1939, cando aínda eran menores de 23 anos e que pasaron a maior parte da súa vida fóra do territorio nacional.

Os requisitos de acceso a esta prestación son:

• Ser español de orixe e desprazado ao estranxeiro como consecuencia da Guerra Civil (período comprendido entre o 18 de xullo de 1936 e o 31 de decembro de 1939), sendo neste momento menor de 23 anos.

• Desenvolver a maior parte da súa vida fóra de España.

• Reunir na actualidade algunha das seguintes condicións:

> Que, residindo no estranxeiro, sexan perceptores da pensión asistencial por ancianidad a favor de emigrantes españois ou reúnan os requisitos para iso.

> Que, se residen en territorio español, sexan perceptores dunha pensión de xubilación na súa modalidade non contributiva ou da pensión asistencial por ancianidad.

> Que, sexan perceptores dunha pensión SOVI, con independencia do lugar onde vivan, ou reúnan os requisitos para iso.

Que, as pensións que perciban non superen unhas cantidades determinadas.

Aínda que de carácter extraordinario, estas prestacións, do mesmo xeito que as pensións asistenciais, son un complemento aos ingresos do beneficiario, polo que a súa contía é variable, e establécese en cada caso en atención á pensión e aos ingresos do solicitante, ata alcanzar o límite máximo fixado anualmente.


SistemaeducativoespañolVI

67

6.1 O SISTEMA EDUCATIVO ESPAÑOL

O sistema educativo español está organizado do seguinte modo:

Ten carácter voluntario e comprende ata os 6 anos. A súa función é contribuír ao desenvolvemento físico, intelectual, afectivo, social e moral dos nenos.

É o primeiro tramo de educación obrigatoria e comprende 6 cursos académicos, desde os 6 ata os 12 anos. Pretende proporcionarlles a todos os nenos unha educación común que faga posible:

• A adquisición dos elementos básicos culturais.

• As aprendizaxes relativas á expresión oral, á lectura, á escritura e ao cálculo aritmético.

• Unha progresiva autonomía de acción no seu medio.

É o tramo que completa o ensino básico e comprende 4 cursos académicos, entre os 12 e os 16 anos de idade, pretendendo:

• Transmitir a todo o alumnado os elementos básicos da cultura.

• Formalo para asumir os seus deberes e exercer os seus dereitos.

• Preparalo para a incorporación á vida activa ou para acceder á formación específica de grao medio.

Non é obrigatorio, comprende 2 cursos académicos, normalmente entre os 16 e os 18 anos. Pretende a formación xeral dos alumnos, a súa orientación e preparación tanto para os estudos universitarios como para os de formación profesional específica, con vistas á súa incorporación á vida activa.

6.1.1 Educación infantil.

6.1.2 Educación primaria.

6.1.3 Educación secundaria.

6.1.3.1 Educación secundaria obrigatoria (ESO).

6.1.3.2 Bacharelato.


68

6.1.3.3 Programas de cualificación profesional inicial.

6.1.3.4 Formación profesional.

Están destinados a mozos maiores de 16 anos que non obteñan o título de graduado de educación secundaria obrigatoria. Excepcionalmente poderase acceder con 15 anos de idade, e estarán, para iso, de acordo educadores e pais.A finalidade é que os alumnos alcancen competencias profesionais propias dunha cualificación de nivel un dentro da estrutura actual do Catálogo nacional de cualificacións.

Existen tres tipos de módulos:

• Módulos específicos. Referidos ás competencias propias dunha profesión.

• Módulos formativos de carácter xeral. Que amplían as súas competencias básicas e favorecen o paso do sistema educativo ao sistema laboral.

• Módulos de carácter voluntario. Que son conducentes a que o alumno obteña o título de graduado en educación secundaria obrigatoria.

Comprende un conxunto de ciclos formativos con organización modular, de duración variable e con diversos contidos teoricoprácticos adecuados aos diversos campos profesionais. Serán de grao medio e de grao superior.

Para acceder aos de grao medio será necesario ter o título de ESO. Tamén poderán acceder a este grao aqueles que superen a proba de acceso regulada pola administración educativa; para acceder a través deste sistema de proba será necesario ter máis de 18 anos de idade. Os alumnos que superen os ensinos de formación profesional de grao medio obterán o título de técnico na profesión de que se trate. Este título permitirá acceder a todas as modalidades de bacharelato.

Para acceder aos de grao superior terán que estar en posesión do título de bacharel, ou ben, superar unha proba de acceso definida pola Administración educativa, para iso terán que ter máis de 19 anos de idade ou 18 e o título de técnico. O alumno que supere esta formación obterá o título de técnico superior, e este daralle acceso aos estudos universitarios que se determinen tendo en conta a formación profesional cursada.

Para ser admitido nun centro é necesario reunir os requisitos académicos e a idade esixida pola lexislación española vixente, sen que esta admisión poida estar condicionada ao resultado obtido en probas ou exames. Tampouco poderá establecerse discriminación algunha por razóns ideolóxicas, relixiosas, morais, de raza ou de nacemento.

6.2 A ESCOLARIZACIÓN NO ENSINO OBRIGATORIO


69

Sempre se garantirá praza educativa nun centro público ou privado concertado no réxime de ensino obrigatorio. Cando nos centros elixidos polos pais, nais ou titores legais, non existan prazas suficientes para atender todas as solicitudes de ingreso, rexerán os seguintes criterios:

• Renda anual da unidade familiar.• Proximidade do domicilio familiar ou do lugar de traballo dos seus pais.• Existencia de irmáns matriculados no centro ou pais que traballen neste.• Situación de familia numerosa.• Condición recoñecida de discapacidade física, psíquica ou sensorial na contorna familiar.• Outros feitos obxectivos e relevantes, determinados e publicados con antelación polo centro.

Os interesados presentarán unha única instancia no centro en que soliciten praza en primeira opción e indicarán a continuación un máximo de 6. O prazo de presentación de solicitudes de admisión estará comprendido entre os meses de marzo a maio de cada ano.

A incorporación ao ensino obrigatorio nos centros sostidos con fondos públicos levase a cabo segundo o procedemento que se recolle a continuación, xunto cos prazos ordinarios (que convén comprobar cada ano por se hai variacións), aínda que é necesario recordar que, no caso do alumnado en idade de escolarización obrigatoria (entre os 6 e os 16 anos) que proceda de fóra de Galicia, a escolarización debe realizarse de forma inmediata. Son estas datas as previstas para a educación infantil que é voluntaria aínda que gratuíta.

• Reserva de praza: do 1 ao 10 de marzo.• Presentación de solicitudes de admisión: no mes de marzo.• Formalización de matrícula: do 20 ao 30 de xuño na educación infantil e a educación primaria, do 25 de xuño ao 10 de xullo na ESO.

A documentación deberase presentar no centro educativo para o que se solicita a praza. Con todo, a competencia máxima na escolarización correspóndelle á Administración educativa da comunidade autónoma.

RECORDE Nas mesmas condicións que os alumnos españois, os alumnos procedentes da emigración teñen dereito a un posto escolar que lles garanta a educación obrigatoria e a que, nunhas determinadas condicións, poidan elixir centro docente.

Trámite de admisión no ensino obrigatorio:


70

6.3 A ESCOLARIZACIÓN DE EMIGRANTES RETORNADOS

6.4 ENSINOS DE RÉXIME ESPECIAL

6.5 EDUCACIÓN DE PERSOAS ADULTAS

Tanto os emigrantes retornados, como os inmigrantes que están chegando a España considéranse suxeitos ao ensino obrigatorio. A posibilidade de acceder ao sistema educativo español está prevista entre os 3 anos e o límite da educación obrigatoria.

No caso de idades de escolarización obrigatoria, escolarizarase o alumno no momento en que chegue a Galicia, sen que sexa necesario esperar ao comezo dun novo curso escolar, para iso incorporarase ao curso que sexa máis axeitado en atención á súa idade e ao seu nivel escolar. En ningún caso se incorporará a un curso inferior a dous anteriores ao que lle corresponderían por idade.

Ademais, se o alumno presenta algunha das seguintes circunstancias:

• Descoñece as linguas oficiais da comunidade autónoma (castelán e galego).

• Ten un desfasamento de dous cursos ou máis en relación ao que debería corresponderlle por idade.

• Presenta graves dificultades de adaptación ao medio escolar debido a razóns sociais e/ou culturais.

Entón aplicaránselles medidas especiais no propio centro escolar derivadas destas necesidades.

Comprenden os ensinos artísticos, os ensinos de idiomas e os deportivos.

A poboación maior de 18 anos conta cunha oferta que lle permite adquirir, actualizar, completar ou ampliar coñecementos e aptitudes para o seu desenvolvemento persoal e profesional. Tamén poden acceder os maiores de 16 anos que non poidan continuar no réxime ordinario da ESO.

Estes ensinos pódense seguir mediante as modalidades presencial, semipresencial e a distancia e, a través delas, obter os títulos de graduado en educación secundaria obrigatoria, de bacharelato, e de técnico de formación profesional, tanto de grao medio como superior.

RECORDE En España a educación básica é obrigatoria e gratuíta e comprende desde os 6 ata os 16 anos de idade. A educación desde os 3 anos ata os 6 anos é voluntaria e gratuíta.


71

6.6 A UNIVERSIDADE

As universidades son institucións de educación superior. As universidades públicas son as creadas polos órganos lexislativos das comunidades autónomas ou polos da Administración xeral do estado. Están suxeitas no seu funcionamento e regulación á Lei orgánica de universidades (LOU).

Para o acceso á universidade será necesario estar en posesión do título de bacharel ou equivalente (así se recolle na LOU, artigo 42) e superar as probas de acceso previstas.

As universidades poden ser:

• Públicas. Son universidades públicas as institucións creadas polos órganos lexislativos das comunidades autónomas ou do Estado.

• Privadas. Son universidades privadas aquelas que non son públicas pero que se recoñecen como universidades segundo os procedementos regulados na Lei de ordenación universitaria.

As universidades imparten ensinos conducentes á obtención de títulos oficiais con validez en todo o territorio nacional e tamén poderán impartir ensinos conducentes á obtención doutros títulos.

A Declaración de Boloña de 1999, subscrita por España e outros 28 países dos estados europeos establece as bases para a construción do Espazo Europeo de educación superior, cuxo prazo de implantación é o ano 2010.

Hoxe son máis de 45 os países subscritos a este ESPAZO cuxo obxectivo é que todos os países adopten un sistema que permita a comparación e compatibilidade entre as diferentes titulacións para facilitar a mobilidade tanto dos estudantes como dos titulados.

• 1.º NIVEL. Grao: é o primeiro ciclo dos estudos universitarios. A el accédese co título de bacharel ou equivalente e superando as probas de acceso á universidade (selectividade). Ten unha duración de 4 anos, equivalente á suma de 240 créditos europeos (ECTS).Comprende ensinos básicos e de formación xeral xunto con outros orientados ao exercicio de actividades profesionais. O título obtido debe ter relevancia no mercado laboral nacional e europeo.

• 2.º NIVEL. Posgrao. Mestrado e doutor.

Unha vez concluídos os estudos de grao o estudante poderá, ou ben incorporarse ao mundo laboral ou ben continuar formándose a través dunha especialización: o mestrado. Este dura entre 1 e 2 anos (60 ou 120 créditos) e pode ser profesional, para exercer unha profesión ou ben científico para investigación.

O doutoramento ten como obxectivo a formación avanzada do estudante en técnicas de investigación e comprende 2 períodos: un de formación e outro de investigación organizado.

Para acceder ao doutoramento é necesario ter un título de grao e un título de mestrado, ou o seu equivalente emitido por unha institución do Espazo Europeo de educación superior.

SistemaEducativoEspañol


72

6.6.1 Acceso á universidade.

Son distintas as vías de acceso á universidade:

• Acceso a través de probas de aptitude.

• Acceso para maiores de 25 anos.

• Acceso para maiores de 45 anos.

• Acceso mediante acreditación de experiencia laboral ou profesional.

• Acceso para alumnos con estudos estranxeiros.

Desde o curso académico 2009/2010 variou esta proba, que ademais do que a continuación se di, no curso 2011/20112 incluirá unha proba de comprensión oral e escrita de lingua estranxeira.

Pódense presentar a elas os alumnos con título de Bacharel ou equivalente. Esta proba realízase en:

• A universidade á que está adscrito o centro ao que se quere acceder.

• Na UNED. Aquí débena realizan os alumnos que proceden de centros públicos situados no estranxeiro e que non sexan do espazo europeo.

Establécense 2 convocatorias anuais.

6.6.1.2 Acceso para maiores de 25 anos.

Estas persoas poderán acceder á universidade se superan determinadas probas de acceso aínda cando non teñan titulación académica válida para acceder á universidade.

As universidades abrirán unha única convocatoria anual para esta forma de ingreso.

6.6.1.3 Acceso para maiores de 45 anos.

Estas persoas poderán acceder á universidade se superan determinadas probas de acceso aínda cando non teñan titulación académica válida para acceder á universidade.

As universidades abrirán unha única convocatoria anual para esta forma de ingreso.

6.6.1.1 Probas de aptitude.


73

6.6.1.4 Acceso mediante acreditación de experiencia laboral ou profesional.

As persoas que teñan acreditada experiencia laboral ou profesional en relación ao ensino que desexan cursar e que cumpran os 40 anos, poderán realizar estudos universitarios respecto duns determinados ensinos concretos ofertados pola universidade. Para iso, o interesado deberá cursar unha solicitude.

6.6.1.5 Acceso para alumnos con estudos estranxeiros.

Existen dúas posibilidades:

1.º Estudos procedentes de sistemas estranxeiros cos que España non teña un convenio.

Terán que acceder a través das probas que organiza a Universidade Nacional de Educación a Distancia (UNED). Para poder presentarse a elas terán que pedir a homologación dos seus títulos de bacharel ao de bacharel español.

2.º Estudos procedentes dos sistemas educativos europeos.

Para poder acceder á universidade española, estes alumnos só terán que obter unha credencial no seu país que acredite que cumpren cos requisitos para acceder á universidade do dito país. Nestes casos, poderán acceder á universidade española nas mesmas condicións que os españois.

Neste sistema inclúese, aos países da Unión Europea, do Espazo Económico Europeo, Suíza e tamén a República Popular China.

A homologación de títulos estranxeiros de educación supón a declaración de equivalencia dos títulos, diplomas ou estudos estranxeiros cos do sistema educativo español ou a equivalencia a un grao académico dos niveis en que se estruturan os estudos universitarios españois.

Homologar un título significa que, o posuidor do titulo que se homologou recoñéceselle iguais efectos profesionais que ao título español ao que se fai referencia (ao que homologa).

Validar un título significa unha declaración de equivalencia dos estudos estranxeiros para os efectos de continuar estudos nun centro docente español.

6.7 HOMOLOGACIÓN DE TÍTULOS


74

6.7.1 Títulos estranxeiros de educación superior. Homologación.

Os títulos estranxeiros cuxa homologación se solicita para ser recoñecidos como títulos universitarios españois, deben cumprir os seguintes requisitos:

• Tratarse de título expedidos por unha universidade ou centro de educación superior estranxeiro.

• O centro expedidor do título debe ser oficial ou estar debidamente autorizado conforme ás disposicións legais, regulamentarias ou administrativas do correspondente Estado.

• Se os estudos se realizaron total ou parcialmente nun centro estranxeiro situado en España, o dito centro debe estar debidamente autorizado para impartir tales estudos pola Administración educativa española competente.

• Os títulos deben ter validez oficial no sistema educativo do país ao que correspondan.

• O título debe avalar uns estudos efectivamente cursados conforme ao sistema educativo do país que os expide.

• Debe existir suficiente equivalencia co título español de referencia, tanto no nivel académico ao que corresponde, como na duración e contidos dos estudos requiridos.

• A homologación ha de solicitarse con referencia a un título universitario oficial español vixente e implantado nos niveis de diplomado, enxeñeiro técnico, arquitecto técnico, licenciado, enxeñeiro, arquitecto ou doutor.

• Non poderán homologarse aos diplomas ou títulos que as universidades, en uso da súa autonomía, establezan.

• Non poderá concederse a homologación a títulos españois cuxos plans de estudos se extinguiron ou que aínda non estean implantados na súa totalidade en, polo menos, unha universidade española.

Non é posible homologar en España un título estranxeiro obtido a través doutra homologación, validación ou recoñecemento dun título obtido nun 3.º país, só é posible solicitar homologación con referencia aos estudos cursados conforme ao sistema educativo do país de referencia.

Só se pode solicitar homologación con referencia aos seguintes niveis académicos españois: diplomado, enxeñeiro técnico, arquitecto técnico, licenciado, enxeñeiro, arquitecto ou doutor.


75

As solicitudes poderán presentarse en:

• Nas oficinas de rexistro do órgano administrativo ao que se dirixan.

• Cando se dirixan ao titular do Ministerio de Educación ou Administración equivalente serán:

> Rexistro Xeral ou Rexistros Auxiliares do Ministerio de Educación ou Administración equivalente.

> Áreas funcionais de alta inspección de educación das delegacións do Goberno nas comunidades autónomas, ou delegacións provinciais do Ministerio de Educación de Ceuta e Melilla ou Administración equivalente.

• En calquera outro dos lugares sinalados no artigo 38.4 da Lei 30/1992, de 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común.

A solicitude deberá ir acompañada dos seguintes documentos:

• Copia autentificada de documentos acreditativos de identidade e nacionalidade do solicitante.

• Copia compulsada do título cuxa homologación se solicita ou a certificación acreditativa da expedición que conteña todos os extremos que figuren no título.

• Copia compulsada da certificación académica dos estudos realizados, na que consten duración oficial en anos, plan de estudos, materias cursadas e carga horaria de cada unha delas.

• Acreditación do aboamento da taxa correspondente.

• Modelo de solicitude.

Os documentos deberán ser oficiais, estar debidamente legalizados e vir acompañados de tradución oficial ao castelán.

A contestación que se pode recibir con respecto a unha homologación será:

• Favorable á homologación.

• Desfavorable á homologación.

• Favorable á homologación, pero condicionada á previa superación dunha proba de conxunto.


76

6.7.3 Homologacións de títulos estranxeiros de especialidades médicas e farmacéuticas.

A homologación destes títulos pretende o recoñecemento en España daqueles ensinos cursados no estranxeiro para que obteñan o título de grao e non a homologación a un título concreto do sistema universitario español. Ou sexa, o que se pretende é que se recoñeza o nivel de estudos e non unha especialidade concreta. Este tipo de recoñecemento permite presentarse a oposicións ou continuar estudando, ou sexa, ten efectos académicos.

O procedemento que se ha de seguir é igual ao regulado para a homologación a un título universitario.

No caso de que se solicite a homologación a mestrado ou doutoramento, os órganos competentes serás as propias universidades españolas, concretamente os seus reitores.

Estas acreditacións, obtidas no estranxeiro que acrediten aos seus titulares para exercer legalmente a profesión como especialistas no país de orixe, poderán ser homologadas cos títulos oficiais españois.

Para iso esíxese unha proba teorico-práctica cando a formación acreditada non garda equivalencia coa que conduce ao título en España. Se se someten a esta proba e non a superan só poderán repetila unha única vez logo de transcorrido 1 ano.

A documentación que se debe achegar á instancia de solicitude será:

• Certificación acreditativa da nacionalidade do solicitante.

• Título de licenciado en farmacia, ou medicamento e cirurxía obtidos no estranxeiro debidamente homologado ou validado.

• Título en documento oficial acreditativo da súa especialidade.

• Certificado oficial acreditativo do programa formativo realizado polo solicitante, expedido pola autoridade competente do estado de orixe onde conste:

> Capacidade docente e competencia legal oficial para formar especialistas, do centro de estudos onde este se realizou.

> Tempo de formación con datas exactas.

> Tipo de vinculación á praza formativa e sistema de acceso a esta, indicando se o foi a través dunha proba selectiva nacional ou mediante outro sistema , e indicar cal foi o sistema alternativo utilizado.

6.7.2 Homologación dentro do sistema do Espazo Europeo de educación superior. Homologación a grao e posgrao.


77

6.7.4 Homologación ou convalidación de títulos estranxeiros de educación primaria ou secundaria obrigatoria.

• Certificado oficial, emitido pola autoridade competente do estado de orixe, de actividades teorico-prácticas efectuadas polo solicitante durante a realización do programa formativo onde conste:

> Materias e contidos do programa formativo.

> Relación pormenorizada e cuantificada das actividades prácticas e aspectos asistenciais desenvolvidos.

• Certificación da autoridade competente do Estado onde obtivo a súa titulación de especialista onde conste o tempo dedicado polo solicitante despois do período formativo, ao exercicio da profesión de especialista cuxa homologación se está solicitando.

Todo iso será presentado no Rexistro Xeral da Secretaría de Estado de Universidades e Investigación ou en calquera rexistro público con validez para os efectos do procedemento administrativo.

Non se esixe trámite ningún de validación para os alumnos que, procedentes dun sistema educativo estranxeiro, desexen incorporarse a algún dos cursos da educación primaria ou de educación secundaria obrigatoria. A incorporación aos estudos correspondentes realízase no centro en que o alumno desexa continualos, de acordo coa idade e demais requisitos esixidos para cada curso. Tampouco procederá a validación para realizar estudos en calquera nivel, curso ou modalidade do sistema educativo español para cuxo acceso non sexa requisito previo a obtención do título de graduado en educación secundaria.

A finalidade é que os cidadáns que puideron cursar ensinos no estranxeiro, concretamente dentro dos países da Unión Europea vexan recoñecida a súa titulación para os efectos do mercado laboral. Os seus efectos non son académicos senón para exercer unha profesión.

Afectan ás seguintes titulacións:

• Médico/a e médico/a especialista.

• Enfermeiro/a de coidados xerais.

• Matrona.

6.8 RECOÑECEMENTO DE TÍTULOS DA UNIÓN EUROPEA PARA OS EFECTOS ESPECIAIS


78

6.9 VALIDACIÓN DE TÍTULOS DE ESTUDOS SUPERIORES

6.10 SISTEMA DE BOLSAS

• Odontólogo/a.

• Veterinario/a.

• Farmacéutico/a.

• Arquitecto/a.

Permítese o recoñecemento directo dos títulos a través dun procedemento. Para cada un dos títulos aos que afecta, excepto para o de arquitecto/a, ditouse unha directiva europea.

Os estudos estranxeiros de educación universitaria poden ser validados por estudos parciais cando cumpran os criterios que fixe o Consello de Coordinación Universitaria, terminen ou non coa obtención dun título. A dita validación correspóndelles ás universidades.

Non se poden validar os seguintes títulos:

• Os que carezan de validez académica oficial no país de orixe.

• Os correspondentes a estudos estranxeiros realizados, en todo ou en parte, en España, cando os centros carezan da perceptiva autorización para impartir tales ensinos, ou ben cando os ensinos sancionados polo título estranxeiro cuxa homologación se pretenda non estivesen efectivamente implantadas na universidade ou institución de educación superior estranxeira no momento en que este expediu o título.

• Os títulos que sexan xa homologados en España, ou os estudos superados para a súa obtención que sexan xa obxecto de validación para continuar estudos en España.

Concédense bolsas e subvencións para apoiar os alumnos de rendas familiares baixas, destinadas a sufragar os gastos de viaxe, materiais lectivos etc.

As contías das axudas determinaranse anualmente, en función do tipo de bolsas de que se trate e das características do solicitante, e variarán de acordo co establecido na orde da convocatoria.

• Bolsas e axudas ao estudo do Ministerio de Educación http://www.educacion.es. Son bolsas e axudas convocadas para a realización dos ensinos previstos no

6.10.1 Bolsas da Administración xeral do Estado.


79

6.10.2 Bolsas da Xunta de Galicia.

6.10.3 Bolsas de Fundacións.

noso sistema educativo: primaria, secundaria, bacharelato, formación profesional, ensinos artísticos, ensinos deportivos, universidade, ensinos de idiomas.

• Bolsas e axudas no exterior do Ministerio de Traballo e Inmigraciónhttp://www.mtin.es. Bolsas Reina Sofía destinadas á promoción educativa dos emigrantes españois, os seus cónxuxes e fillos que residan no exterior, e que carezan de medios económicos suficientes a través de axudas para a formación educativa no exterior.

• Bolsas do Ministerio de Asuntos Exteriores e de Cooperaciónwww.becasmae.es, para cidadáns estranxeiros e españois para estudos de lingua e cultura españolas, de posgrao en España etc.

Co fin de garantir a igualdade de todos os cidadáns no exercicio do dereito á educación a Xunta de Galicia aproba anualmente subvencións ou axudas de estudo que compensen as condicións socioeconómicas desfavorables dos alumnos.

• Consellería de Educación e Ordenación Universitariahttp://www.edu.xunta.es/portal

• Secretaría Xeral da Emigraciónwww.galiciaaberta.com

• Programas da Unión Europea dedicados á educación, á formación profesional e á mocidade (Leonardo, Sócrates, Erasmus etc.)http://www.oapee.es/oapee/inicio/iniciativas.html

• Bolsas Fundación Carolina.http://www.fundacioncarolina.esPreferentemente bolsas dirixidas a mozos titulados superiores pertencentes á Comunidade Iberoamericana de Nacións.

• Bolsas Fundación Barrié da Mazahttp://www.fbarrie.org/fundacion/home.htm O programa de bolsas de posgrao no estranxeiro persegue o obxectivo de apoiar a mozos titulados universitarios vinculados a Galicia que teñan un proxecto de interese para a comunidade.


Outras axudase programasVII

81

7.1 AXUDAS

Neste punto relaciónanse outras axudas e programas que desenvolve a Administración, tanto central como a autonómica galega, a favor de emigrantes e emigrantes retornados. Son sistemas de protección que se convocan anualmente. Por esta razón é importante consultar as publicacións oficiais e/ou páxinas oficiais das administracións convocantes para coñecer se se atopan en vigor e en prazo antes de poder solicitala.

Estas axudas e programas poderán variar nas diferentes convocatorias. Ademais das que aquí se describen existen outras axudas dirixidas ás asociacións de emigrantes.

Para maior información sobre as axudas que a continuación se relacionan, consultar a web

http://www.ciudadaniaexterior.mtin.es

Son axudas de carácter asistencial correspondentes aos programas de actuación a favor dos emigrantes. O seu obxectivo é establecer medidas de protección social a favor dos españois non residentes en España, de acordo coas características dos países de residencia.

Son axudas destinadas a paliar a situación derivada da carencia de recursos dos emigrantes españois e dos familiares ao seu cargo, así como sufragar os gastos extraordinarios derivados do feito da emigración, sempre que se acredite insuficiencia de recursos.

Poderán beneficiarse destas axudas:

• Emigrantes españois residentes no exterior.

• Traballadores españois desprazados temporalmente.

• Cónxuxe viúvo ou os orfos dos anteriores, sempre que dependan economicamente del e dentro dos dous anos seguintes ao falecemento.

Considéranse gastos extraordinarios os ocasionados no país de emigración por asistencia sanitaria derivados de problemas graves de saúde do emigrante ou dos seus familiares a cargo que precisen atención inmediata e que non poida prestarse polos organismos da Seguridade Social ou Servizos Sociais. Así como os gastos orixinados pola asistencia xurídica en procedementos sociolaborais, en procedementos civís referidos a separacións, divorcios e reclamación de alimentos, e os civís e penais derivados de causas de violencia de xénero, sempre que o solicitante da axuda non poida acceder ao beneficio de xustiza gratuíta. En ningún caso se sufragarán procesos laborais ou de Seguridade Social iniciados contra institucións españolas.

A contía dependerá do gasto de que se trate.

7.1.1 Axudas asistenciais para emigrantes españois non residentes en España.

Outras axudas e programasVII

82

7.1.2 Axudas extraordinarias para retornados.

Son axudas destinadas a atender as situacións de extraordinaria necesidade dos españois retornados, polos gastos extraordinarios derivados do feito do retorno, cando se acredite insuficiencia de recursos no momento de solicitude da axuda.

Poderán beneficiarse destas axudas, sempre que concorra neles a situación de necesidade obxecto de protección e acrediten insuficiencia de recursos para atendela, os españois de orixe retornados, dentro dos nove meses seguintes ao seu retorno, sempre que quede acreditado que residiron no exterior, de forma continuada, un mínimo de cinco anos antes do retorno.

Para valorar a situación de necesidade teranse en conta os familiares a cargo do solicitante e considerarase como tales o cónxuxe ou persoa ligada de forma estable con aquel por unha relación de afectividad análoga á conxugal e os parentes, por consanguinidade, afinidade ou adopción en primeiro grao, que convivan e dependan economicamente daquel.

En caso de falecemento do beneficiario, poderán solicitar as axudas, dentro dos seis meses seguintes ao falecemento, os familiares a cargo do solicitante.

Só poderá solicitar esta axuda un dos membros da unidade familiar e entenderase como tal a que abarca ata o primeiro grao de consanguinidade ou afinidade.

As axudas concédenselles aos retornados que se atopen en situación de necesidade económica en relación cos gastos que deben afrontar no momento do retorno, situación que se acreditará mediante informe dos Servizos Sociais do lugar de residencia do solicitante ou, no seu caso, mediante informe das áreas ou dependencias provinciais de Traballo e Inmigración, das delegacións e subdelegacións do Goberno. Para valorar a dita situación de necesidade, teranse en conta, entre outras, as seguintes circunstancias:

a) A percepción de ingresos mensuais en contía igual ou inferior ao importe do Indicador público de renda de efectos múltiples (IPREM), do ano en curso.

b) O número de persoas a cargo do solicitante, especialmente se se trata de menores, persoas con discapacidade, maiores e ou dependentes.

c) As dificultades de inserción no mercado laboral en función da idade ou outras circunstancias do solicitante.

d) Os gastos por vivenda habitual.

As axudas serán de contía variable en función das causas que xeran a solicitude e da situación económica e familiar dos interesados.

En todo caso, fíxase a contía máxima anual por cada beneficiario no importe anual do Indicador Público de Rendas Múltiples (IPREM), correspondente a 12 pagas do ano en curso.


83

7.2 PROGRAMAS

Os programas son convocados anualmente pola Administración correspondente, xeral ou autonómica. Para poder comprobar a súa vixencia, prazos e procedementos é preciso consultar as publicacións e páxinas oficiais do Ministerio de Traballo e Inmigración.

Este programa comprende dous tipos de axudas:1. Axudas de formación para o emprego.Coa finalidade de propiciar a participación dos españois residentes no exterior, especialmente os mozos, en actividades de formación que teñan por obxecto a súa inserción no mercado de traballo ou a súa promoción profesional. Pódena solicitar as entidades públicas ou privadas radicadas no exterior que realicen as actividades obxecto do programa.Diríxense a:

• Os españois residentes no exterior, co obxectivo de fomentar e materializar o seu retorno mediante a inserción social e laboral en España.

• Aos españois residentes en España que se desprazan ao exterior a realizar actividades de formación e prácticas profesionais.

2. Axudas para actividades dirixidas aos mozos españois do exterior.Coa finalidade de lles facilitar aos mozos españois residentes no exterior o contacto coa realidade española e reforzar os lazos culturais e de identidade con España, así como fomentar a relación con outros mozos españois mediante a realización de actividades de información, promoción do asociacionismo e participación en viaxes culturais a España.Pódenas solicitar as entidades públicas ou privadas radicadas no exterior entre cuxos fin se atopa a realización das actividades obxecto do programa. No caso das viaxes culturais, e sempre antes da viaxe, poderán solicitar a axuda os profesores ou acompañantes que garantan o fin cultural desta.Diríxense a:

• Mozos españois residentes no exterior con idades comprendidas entre os 13 e 29 anos, ambos inclusive, na data de presentación de solicitude.

• Poderán beneficiarse tamén os descendentes de españois ata o segundo grao que non teñan a nacionalidade española, así como os mozos nacionais do país de acollida residentes neste, cando as consellerías de Traballo e Inmigración o estimen conveniente, sen que estas prazas poidan superar o 15% do total de prazas da viaxe.

7.2.1 Programa Jóvenes.


84

7.2.2 Programa Mulleres.

7.2.3 Programa Maiores e Dependentes.

Este programa comprende dous tipos de axudas:

1. Axudas para promover a igualdade efectiva das españolas do exterior e a prevención de situacións de violencia de xénero.

A finalidade é promover a igualdade efectiva entre homes e mulleres, previr e combater situacións de violencia de xénero e facilitar a inserción social das mulleres en situación de especial vulnerabilidade.

Pódenas solicitar as entidades públicas ou privadas radicadas no exterior ou en España dedicadas aos fins do programa.

2. Axudas para promover a inserción laboral e a promoción profesional das mulleres españolas no exterior.

Coa finalidade de propiciar a participación das mulleres españolas residentes no exterior en actividades de formación cuxo obxectivo sexa a inserción das participantes no mercado de traballo ou a súa promoción profesional.

As accións formativas dirixiranse ás mulleres españolas, maiores de 35 anos, residentes no exterior e terán como obxectivo fomentar e materializar o seu retorno mediante a súa inserción social e laboral en España. Pódenas solicitar as entidades ou institucións públicas ou privadas radicadas no exterior ou en España cuxos fins inclúan esas accións.

Este programa comprende dous tipos de axudas:

1. Axudas para actividades asistenciais e de atención a maiores e dependentes.

Coa finalidade de:

• Facilitar a realización de actividades dirixidas a mellorar as condicións de vida das persoas maiores e/ou dependentes desenvolvidas por asociacións e centros de españois no exterior ou outras entidades que teñan por obxecto a asistencia sociosanitaria a eses colectivos.

• Favorecer a acollida e integración de españois maiores e/ou dependentes retornados que non pertenzan á poboación activa, mediante residencias de acollida. Pódenas solicitar os centros sociais, centros de día, residencias de maiores e institucións de asistencia a maiores e/ou dependentes.

2. Axudas para viaxes de maiores a España.

Coa finalidade de lles facilitar aos españois maiores residentes no exterior o reencontro coa sociedade española así como obter os beneficios sociais existentes en España.

Trátase dunha axuda para custear parte da viaxe a España dos españois maiores residentes no estranxeiro para participar no Programa de vacacións para maiores que levan a cabo o Ministerio de Traballo e Inmigración a través do IMSERSO.


85

7.3 OUTRAS AXUDAS E PROGRAMAS DA COMUNIDADE AUTÓNOMA GALEGA

As liñas de axudas que a continuación se mencionan poden ser convocadas anualmente. É necesario consultar as páxinas oficiais da Secretaría Xeral da Emigración da Xunta de Galicia, na web http://www.galiciaaberta.com

Estas axudas están promovidas pola Secretaría Xeral da Emigración da Xunta de Galicia e diríxese a emigrantes galegos retornados e ás súas familias. A finalidade é axudar a facerlles fronte aos gastos extraordinarios derivados do seu retorno a Galicia.Para acceder a estas axudas é necesario cumprir os seguintes requisitos:

• Ser español emigrante que regresa a Galicia e cuxa última veciñanza civil antes da súa saída fose en Galicia e así se acredite polo Consulado Español.

• Os emigrantes naturais de Galicia que, logo de residir no estranxeiro, regresan a Galicia.

• Os familiares dos anteriores unidos a estes por matrimonio ou parella de feito, consanguinidade ou afinidade de primeiro grao, ou adopción, ou consanguinidade de segundo grao, así como os viúvos e orfos de emigrantes españois.

Os destinatarios son:

• Emigrante de orixe galega residentes no exterior, o seu descendente ata 2.º grao de consanguinidade maior de 18 anos que teña a condición de galego. O cónxuxe viúvo, parella de feito e os fillos que dependían economicamente do falecido, sempre que non transcorresen dous anos desde o falecemento.O cónxuxe viúvo ou a persoa coa que mantivese unha parella de feito, o pai ou nai ou orfos de emigrantes galegos que teñan declarada a súa desaparición ou falecemento como consecuencia da represión política das ditaduras militares de Arxentina, Chile ou Uruguai.

7.3.1 Axudas extraordinarias para emigrantes galegos retornados a Galicia.

7.3.2 Axudas económicas individuais a galegos residentes no exterior.

As estancias en España terán unha duración de 15 días no prazo dun ano desde a data da solicitude. Pódenas solicitar os emigrantes españois maiores de 60 anos (se son pensionistas) ou maiores de 65 anos en xeral. Tamén os cónxuxes que convivan coas persoas antes indicadas ou quen non estando casados convivan como tales, a condición de que efectúen a viaxe xunto co titular. E admitirase como acompañante a un fillo con discapacidade, que teña un grao de minusvalía igual ou superior ao 45 por cento, sempre que a viaxe o realice cos seus pais e comparta a mesma habitación do hotel. Os solicitantes deben valerse por si mesmos e non padecer trastornos psicofísicos que alteren a normal convivencia.


86

• O cónxuxe viúvo ou a persoa coa que mantivese unha parella de feito, ascendentes, descendentes ou colaterais ata o 2.º grao de emigrantes galegos que teñan declarada a reparación ou recoñecemento persoal como persoa que padeceu persecución ou violencia durante a Guerra Civil e a ditadura.

Nestes casos poderase conceder axudas para:

• Axudas por situación de dependencia, ou enfermidade grave do solicitante.

• Axudas por situación de dependencia ou enfermidade grave no seu ámbito familiar.

• Axudas por invalidez ou enfermidade permanente.

• Axudas para medicación ou tratamento de enfermidade crónica ou grave cando teña un custo elevado.

• Axudas para paliar situación de paro.

• Axudas por atoparse a súa unidade familiar en situación de precariedade.

• Axudas ás mulleres vítimas de violencia de xénero.

Poderán ser solicitantes destes programas os emigrantes galegos residentes en Europa ou naturais de Galicia que residen noutra comunidade autónoma e que cumpran os requisitos definidos nas ordes de convocatoria.

7.3.4 Programa de viaxes Reencontros na Terra.

7.3.3 Programa de viaxes Ven a Galicia, Ben en Galicia.

Está dirixido a aqueles emigrantes galegos, maiores de 60 anos con baixos recursos económicos para que poidan volver a Galicia.

Poderán solicitalos os emigrantes e os seus cónxuxes ou parella de feito e está dirixido a diferentes países de América do Sur e Centro América preferentemente.


Axudas ávivendaVIII

89

8.1 OUTRAS AXUDAS E PROGRAMAS DA COMUNIDADE AUTÓNOMA GALEGA

Trátase de axudas para a adquisición das chamadas “vivendas de protección pública”, que son vivendas cuxa tipoloxía, dimensións e prezos están regulamentados pola Administración (no caso de Galicia, será a Xunta de Galicia a que estableza que condicións é necesario cumprir para ser cualificada como vivendas protexidas).Aquelas vivendas que obteñen esta cualificación terán unha serie de vantaxes, tanto en prezo como na súa fiscalidade, por parte dos compradores.Para poder optar a estar axudas as vivendas que compran teñen que cumprir os seguintes requisitos:

• Vivendas libres, en segunda ou posteriores transmisións que cumpran determinadas condicións de superficie.

• Ademais, poderán obter as mesmas axudas financeiras:

> As vivendas suxeitas a réximes de protección pública, adquiridas en segunda ou posterior transmisión. Inclúense as vivendas protexidas que estivesen en arrendamento.

> As vivendas de nova construción, suxeitas a réximes de protección pública, de ata 120 m² útiles, que o Plan de vivenda lles reserva ás familias numerosas, se non foron adquiridas por estas durante un ano a partir da cualificación ou declaración definitiva.

> As vivendas libres de nova construción, adquiridas aos dous anos, como mínimo, da data de expedición da licenza de primeira ocupación, certificado final de obra ou cédula de habitabilidade, segundo corresponda.

> As vivendas rurais de ata 120 m² útiles, adquiridas en municipios ou núcleos de poboación de dereito de non máis de 10.000 habitantes, que cumpran, ademais, outras posibles condicións que fixe a comunidade autónoma.

Sistemas de préstamos, cuxas condiciones xerais serán:

• Poderá alcanzar o 80% do prezo de venda ou adxudicación.

• Prazo máximo de amortización: 25 anos, sen período de carencia (salvo promotores para uso propio, que disporán dun período de carencia de tres anos ampliable a catro).

• Os adquirintes de vivenda poderá obter estes préstamos directamente das entidades de crédito convidas ou mediante subrogación no préstamo concedido ao promotor.

8.1.1 Tipo de axudas.

Axudas á vivendaVIII

Tanto a Administración xeral do Estado (AGE), a través do Ministerio de Vivenda, (web http://www.mviv.es) como a Administración autonómica de Galicia, a través da Consellería con competencias na materia, (web http://igvs.xunta.es), teñen establecido un sistema de axudas destinadas tanto á compra como ao alugamento de vivendas.

90

Subsidiación de préstamos.O Ministerio de Vivenda poderán subsidiar os préstamos nunha contía e por prazos de tempo regulados en relación cos ingresos das persoas ou unidades familiares que os solicitan, así como de circunstancias persoais ou familiares dos solicitantes.

Axuda estatal directa á entrada (AEDE).Este sistema de subsidiación é compatible coa obtención da axuda estatal directa á entrada (AEDE), destinada a facilitar o pago daquela parte do prezo da vivenda que non é financiada mediante o préstamo convido. A contía desta axuda depende dos ingresos familiares, así como, no seu caso, doutras circunstancias persoais ou familiares do solicitante. As contías correspondentes ás ditas circunstancias persoais ou familiares non serán acumulables entre si e corresponderá unicamente a máis elevada das varias posibles que se especifican.

Para poder acceder a estas axudas é necesario que se trate de:

• Vivendas libres ou protexidas, en segunda ou posterior transmisión.

• Vivendas protexidas anteriormente destinadas ao arrendamento.

• Vivendas libres de nova construción, aos dous anos de finalizar a súa construción ou resultantes da rehabilitación protexida de edificios.

• Vivendas protexidas de nova construción en primeira transmisión, con superficie útil ata 120 m², destinadas a familias numerosas, cando transcorrese un prazo dun ano, e non fosen adquiridas por ditas familias.O sistema de axudas previsto e os órganos de tramitación son iguais que as axudas reguladas para vivendas de protección oficial de nova construción.

Para poder ser beneficiario destas axudas é necesario cumprir os seguintes requisitos:

• Inquilinos preferentemente mozos que non sexan maiores de 35 anos.

• Ingresos familiares anuais que non excedan de 2,5 veces o indicador público de renda de efectos múltiples (estes ingresos refírense aos de todos os ocupantes da vivenda, exista ou non, relación de parentesco entre eles).

8.2 AXUDAS Á ADQUISICIÓN DE VIVENDAS XA EXISTENTES

8.3 AXUDAS PARA O ALUGAMENTO DE VIVENDAS DA ADMINISTRACIÓN XERAL DO ESTADO


91

• Renda anual que han de satisfacer: entre un mínimo dun 2% e un máximo do 9% do prezo máximo para as vivendas protexidas para arrendamento de renda básica.

Superficie máxima computable para a vivenda: 90 m² útiles.

• Presentación do contrato de arrendamento para o seu visado.

Os tipos de axudas son:

Subvención estatal para lles facilitar o pago da renda de alugamento aos inquilinos:

• Contía máxima anual: 40% da renda anual, que non exceda de 2.880 €.

• Duración máxima: 24 meses, se persisten as circunstancias que deron lugar ao recoñecemento inicial do dereito á axuda.

• Non se pode obter novamente esta axuda ata pasados 5 anos.

Este tipo de axudas concederánselles ás vivendas:

• De protección autonómica con prezo concertado.

• De protección autonómica con prezo xeral.

• De protección autonómica con prezo especial.

• Vivenda usada.

Son vivendas ás que se lles recoñece un sistema de protección, que varía segundo a cualificación da vivenda sexa de prezo concertado, xeral, especial ou se trate dunha vivenda usada. O estar nunha ou outra condición ten que estar declarado por parte da Xunta de Galicia. Esta cualificación é, xeralmente, obxecto de publicidade.

Están destinadas a persoas con ingresos familiares limitados e están suxeitas a prezos máximos por encima dos cales non poderán ser vendidas.

8.4 AXUDAS DA COMUNIDADE AUTÓNOMA DE GALICIA

8.4.1 Axudas para comprar vivenda.


92

Poderán acceder a estas axudas:

• Os compradores e os socios de cooperativas de vivendas ou membros da comunidade de propietarios desde o momento no que se lles adxudica a propiedade dunha vivenda individual.

• Unidades familiares.

• Persoas individuais.

• Parellas de feito.

Poderán ter dereito a un préstamo e dereito a unha axuda directa que concede a Xunta de Galicia para adquirir a vivenda. Para iso esta vivenda ten que ser a residencia habitual do solicitante.

O obxecto da subvención ao inquilino consistirá nunha porcentaxe sobre a renda da vivenda que se determinará en función das circunstancias persoais e familiares do solicitante (na maioría dos casos a dita porcentaxe é dun 60% da renda da vivenda e pode chegar como máximo a un 80% no caso de que o solicitante sexa vítima da violencia machista).

Poderán ser beneficiarios persoas individuais, unidades familiares ou de convivencia que formalicen un contrato de arrendamento de vivenda no marco deste programa, e cuxos ingresos anuais ponderados estean comprendidos entre unhas contía referidas ao indicador público de renda de efectos múltiples (IPREM).

A subvención terá unha duración de doce meses.

Poderase solicitar unha nova axuda cando finalice o período; neste caso o solicitante terá que acreditar o cumprimento dos requisitos. En ningún caso poderán encadear axudas por períodos superiores a cinco anualidades. Os beneficiarios que obtivesen as concesións encadeadas ata o tope máximo de cinco anos non poderán volver solicitar unha nova subvención ao alugamento ata pasados dous anos.

O beneficiario deberá destinar a vivenda alugada á súa residencia habitual e permanente durante a vixencia do contrato de alugamento.

8.4.2 Axudas para alugar unha vivenda da Xunta de Galicia.


93

8.5 VIVENDAS DE PROMOCIÓN PÚBLICA EN GALICIA

Son as vivendas que promove ou adquire o Instituto Galego da Vivenda e Solo (de agora en diante IGVS, que é o órgano competente da Xunta de Galicia en materia de vivenda). Este tipo de vivendas poden ser de distintos tipos:

• Vivendas de protección oficial de promoción pública.

• Vivendas cualificadas en núcleos rurais e en barrios históricos.Estas vivendas poderán ser adxudicadas:

• En propiedade.

• En arrendamento.

• Con opción de compra.

• Sen opción de compra.

O réxime xurídico destas vivendas terá unha duración de 30 anos desde a data da cualificación definitiva.Poderán acceder ás vivendas as persoas físicas, nacionais ou estranxeiras, maiores de idade e con capacidade de obrar que, como titulares dunha unidade familiar, reúnan os seguintes requisitos:

• Estar inscritas no Rexistro de Demandantes de Vivenda Protexida de Galicia.

• Acreditar os ingresos ponderados anuais totais que se sinalan na normativa.

• Carecer ou perder o uso dunha vivenda en propiedade, arrendamento, usufruto ou calquera outra condición que permita a súa obtención.

Poderán solicitar unha vivenda as persoas galegas que residan fóra de Galicia e que desexen retornar, ou as que xa retornasen, que reúnan os seguintes requisitos:

• Acreditar que os seus ingresos familiares ponderados en cómputo anual atópanse entre os límites sinalados para cada tipo de vivenda. Os ditos límites poderanse referir, á súa elección, ao indicador público de rendas de efectos múltiples vixente en España ou no seu país de residencia.

8.5.1 Vivendas para emigrantes.


94

• Estar inscritas no Rexistro de Demandantes de Vivenda Protexida de Galicia.

• Que non transcorresen máis de 2 anos entre a data de retorno e a solicitude da vivenda.

O procedemento común de adxudicación será o sorteo entre as persoas inscritas no Rexistro de Demandantes de Vivenda Protexida de Promoción Pública.

As promocións de vivendas en alugamento destinaranse preferentemente aos seguintes colectivos:

• Unidades familiares con ingresos inferiores ao 0,7 do IPREM.

• Unidades familiares monoparentais.

• Maiores de 60 anos.

• Menores de 35 anos con descendentes de primeiro grao ao seu cargo.

• Menores de 35 anos.

• Vítimas de violencia de xénero.

• Colectivos amparados por acordos de colaboración ou convenios asinados polo IGVS ou pola consellería competente en materia de vivenda.

No caso de non cubrir todas as vivendas, as vacantes sortearanse entre o resto de solicitantes con ingresos inferiores ao 1,5 do IPREM.

8.5.2 Réxime das vivendas de protección oficial de promoción pública adxudicadas en alugamento.


8.5.3 Réxime de adxudicación das vivendas cualificadas en núcleo rural e en barrios históricos.

Estas vivendas poderán ser adxudicadas en:

• Réxime de propiedade.

• Réxime de alugamento.

• Réxime de alugamento con opción de compra en vivendas cualificadas en núcleos rurais, cando así o acorde o IGVS.

DependenciaIX

97

A Lei 39/2006, do 14 de decembro, de promoción da autonomía persoal e atención ás persoas en situación de dependencia (Lei de dependencia), crea un novo dereito no Estado español: o dereito das persoas que non poden valerse por si mesmas, en particular, persoas maiores e persoas con discapacidade, a recibir a atención necesaria por parte dos poderes públicos. www.dependencia.imserso.es

9.1 TIPO DE PRESTACIÓNS

Ser recoñecido como beneficiario deste dereito leva a posibilidade de acceder:

• A servizos.

• A prestacións económicas.Tanto o tipo de servizos aos que se pode acceder, como a contía económica á que se pode ter dereito dependerá do grao de dependencia que se lle recoñeza ao solicitante e á capacidade económica deste.

Dentro dos servizos aos que se pode ter dereito, atópanse:

• Servizo de teleasistencia.

• Servizo de axuda a domicilio:

> Atención das necesidades do fogar.

> Coidados persoais.

• Servizo de centro de día e de noite:

> Centro de día para maiores.

> Centro de día para menores de 65 anos.

> Centro de día de atención especializada.

> Centro de noite.

• Servizo de atención residencial:

> Residencia de persoas maiores en situación de dependencia.

> Centro de atención a persoas en situación de dependencia, en razón dos distintos tipos de discapacidade.

9.1.1 Tipos de servizos.

Este dereito recoñéceselles aos españois residentes en territorio nacional e tamén aos emigrantes retornados.

DependenciaIX

98

9.1.2 Tipos de prestacións económicas.

Atópanse:

• Prestación económica vinculada ao servizo.

• Prestación económica para coidados no contorno familiar.

• Prestación económica de asistencia persoal.

A prestación económica vinculada ao servizo, que ten carácter periódico, recoñecerase, nos termos que se estableza, unicamente cando non sexa posible o acceso a un servizo público de atención e coidado, en función do grao e nivel de dependencia e da capacidade económica do beneficiario, de acordo co previsto no convenio celebrado entre a Administración xeral do Estado e a correspondente comunidade autónoma.

A prestación económica para coidados no contorno familiar recoñecerase, excepcionalmente, cando o beneficiario estea sendo atendido polo seu contorno familiar no seu propio domicilio, e sempre que a vivenda reúna as condicións adecuadas de convivencia e habitabilidade.

A prestación económica de asistencia persoal ten como finalidade a promoción da autonomía das persoas con gran dependencia. O seu obxectivo é contribuír á contratación dunha asistencia persoal, durante un número de horas, que lle facilite ao beneficiario o acceso á educación e ao traballo, así como unha vida máis autónoma no exercicio das actividades básicas da vida diaria.

O procedemento para que un solicitante obteña o recoñecemento da súa situación de dependencia e, con iso o seu dereito a un servizo ou unha prestación económica regúlase por cada comunidade autónoma.

DependenciaIX

Guia do retorno

Documents

Transcript of Guia do retorno