1

Mestrado de Educación Secundaria Obligatoria, Bacharelato, Formación Profesional

e Ensino de Idiomas

GUÍA DO PRACTICUM

Curso 2011/12

2

Índice

1. Introdución

2. Obxectivos

3. Competencias

4. Organización das prácticas

5. Duración das prácticas

6.Fases das prácticas

7.Formato e estrutura da memoria de prácticas

8.Entrega da documentación

9. Avaliación das prácticas

10.Traballo Fin de Mestrado

10.1. Alumnos que realizan as prácticas

10.2. Alumnos que non realizan as prácticas

11. Datas

3

1. Introdución

Esta guía pretende ser unha axuda para alumnos, coordinadores e titores que teñen

que cursar e impartir a materia denominada Practicum no Mestrado de Educación

Secundaria, Bacharelato, Formación Profesional e Ensino de Idiomas. O

practicum ten unha carga lectiva de 18 créditos ECTS.

Segundo o documento enviado á Agencia Nacional de Evaluación y Calidad (ANECA)

dende a Universidade de Vigo1, a asignatura das prácticas externas enténdese como

unha oportunidade para coñecer o contorno laboral e real, que estará relacionado con

cada unha das especialidades da educación profesional na secundaria, bacharelatos,

formación profesional e ensino de idiomas. Evidentemente estas prácticas externas

están orientadas a completar e reforzar todas as competencias relacionadas co título

de mestrado.

Como iremos vendo máis adiante o modelo que se propón dende a Universidade de

Vigo pretende planificar a formación práctica dos nosos estudantes en función das

competencias profesionais, transversais e específicas de cada unha das

especialidades. Estas prácticas, asociadas a cada unha das especialidades, teñen

como obxecto crear un espazo formativo no que os futuros profesionais poñan en

práctica e reflexionen sobre os coñecementos e destrezas adquiridos (anexo II da

Táboa de especialidades da Memoria Verifica).

1

http://webs.uvigo.es/victce/images/documentos/MEMORIAS_DEF_POSGRAO/Master_profesorado.pdf

4

2.Obxectivos

O practicum de cada unha das especialidades do mestrado, incluído o Traballo Fin de

Mestrado (TFM), ten como finalidade principal chegar ós seguintes obxectivos xerais:

- Acadar experiencia na planificación, a docencia e a avaliación das materias correspondentes na especialidade.

- Acreditar un bo dominio da expresión oral e escrita na práctica docente.

- Dominar as destrezas e habilidades sociais necesarias para fomentar un clima que facilite a aprendizaxe e a convivencia.

- Participar nas propostas de mellora nos distintos ámbitos de actuación a partir da reflexión baseada na práctica.

Ademais destes obxectivos xerais para a especialidade de Formación Profesional

búscase:

- Acadar un coñecemento da tipoloxía das empresas/institucións.

- Comprender os sistemas organizativos máis comúns das empresas/institucións.

- Potenciar o interese pola profesión.

3.Competencias

Máis especificamente, no mestrado de profesorado de secundaria, bacharelato,

formación profesional e ensinanzas de idiomas da Universidade de Vigo, a materia do

practicum estrutúrase en dúas asignaturas: Prácticas Externas e Traballo de Fin de

Mestrado.

Polo que se refire ás Prácticas Externas, obxecto desta guía, os/alumnos terán que

saír capacitados/as nos campos que a continuación se expoñen:

- Desenvolver actividades de observación sistemática para comprender as actuacións dos profesionais en exercicio.

- Coñecer, de primeira man, o contorno socio-laboral que rodea a educación secundaria, bacharelatos, a formación profesional e o ensino de idiomas.

- Comprender e comprobar a aplicabilidade de todos os conceptos adquiridos durante o desenvolvemento do mestrado.

- Obter información, desenvolver proxectos e interpretar resultados.

5

- Participar en proxectos de centro relacionados co ensino, a innovación e a investigación educativa.

- Comprender o desenvolvemento e a implantación dos sistemas de dirección e xestión nos centros educativos.

- Deseñar unha proposta didáctica baixo a tutela dun profesional.

- Implementar propostas didácticas e divulgar coñecementos relacionados coas diferentes especialidades.

- Ser capaz de promover iniciativas innovadoras de formación.

- Coñecer de primeira man todos aqueles aspectos relacionados co proceso de aprendizaxe de adolescentes e adultos.

- Coñecer e manexar metodoloxías, ferramentas e aplicacións científico-técnicas en cada un dos ámbitos das especialidades impartidas dende a Universidade de Vigo.

- Manexar os conceptos adquiridos na parte teórica do mestrado así como as terminoloxías propias da educación e, máis concretamente, da especialidade que curse o alumnado.

- Comprender a proxección social da ensinanza e a importancia da profesión como axente de dinamización social.

- Desenvolver habilidades de comunicación e traballo colaborativo cos profesionais.

4.Organización das prácticas

As practicas desenvolveranse en centros públicos e concertados acreditados pola

Xunta de Galicia onde se imparten as ensinanzas de Secundaria, Bacharelatos,

Formación Profesional e Ensino de Idiomas.

En cada un dos centros haberá un coordinador/a de prácticas, que será o

encargado/a de:

- Establecer as accións que desenvolverán os titores/as de prácticas do centro.

- Manter a relación entre os titores de prácticas e a Universidade de Vigo.

- Facilitarlle ó alumnado en prácticas o coñecemento da organización e o funcionamento do centro, dos proxectos educativos, así como doutros proxectos, programas e actividades en que o centro participe.

- Xestionar os espazos e os tempos para a intervención dos estudantes en prácticas.

- Deseñar a participación dos estudantes en prácticas nas reunións de planificación, programación, seguimento e avaliación do alumnado do centro.

6

Por outra banda, os profesores/as titores/as de prácticas son as persoas

encargadas da tutela simultánea dun máximo de tres alumnos. As súas funcións son:

- Acoller o alumnado en prácticas e acompañalo nos períodos que se establezan ó longo do curso escolar.

- Posibilitar a formación inicial na práctica docente dos citados alumnos/as-

- Asesorar o alumnado en prácticas en cuestións pedagóxicas e didácticas.

- Axudarlles a desenvolveren a memoria de prácticas.

- Coordinar as actividades de formación co coordinador da Universidade de Vigo.

- Avaliar ao alumnado en prácticas (Ficha avaliación individual: ANEXO II)

En canto á Universidade de Vigo cómpre dicir que porá a disposición desta estrutura

a figura dos/as coordinadores de prácticas. Estes coordinadores teñen as seguintes

funcións:

- Formar e informar o alumnado sobre a organización das prácticas. A tal fin realizaranse unhas charlas informativas nas que se lles presentará esta Guía de Prácticas.

- Coordinarse cos/as coordinadores dos centros educativos para a asignación de profesores/as titores/as.

- Enviarlles ós ditos coordinadores/ esta guía de prácticas para que poidan desenvolver o seu traballo de forma coherente segundo o plano de estudos do mestrado.

- Encárgase de todos aqueles posibles problemas ou eventualidades que poidan xurdir.

- Levar a cabo a función de seguimento do alumnado en prácticas a través de seminarios deseñados para tal fin.

- Poñerse en contacto periodicamente con coordinadores e titores para o control de asistencia do alumnado ós centros (anexo II, ficha de firma).

- Encárgase de recoller as memorias enviadas desde os centros, así como as cualificacións finais de cada alumno/a (anexo III-A e B, tendo en conta o anexo II e III-C).

Por último, responsabilidades dos alumnos:

- Asistir ós centros ás horas que así se estipulan no plano de estudos.

- Respectar o funcionamento do centro, horarios, órganos colexiados, profesores e alumnos.

- O mantemento da confidencialidade dos datos recollidos e manexados.

7

- Participar activamente nos seminarios que o profesor/a titor/a organice para o deseño do traballo.

- Facer a memoria e respectar os prazos da súa entrega ó profesor/a titor/a.

- Traballar colaborativamente cos/as profesores/as titores/as de forma que o traballo na aula sexa fluído e sen problemas, sabendo que son os/as titores os que teñen nas súas mans o labor de indicarlle o ritmo e a forma de traballo.

- Poñerse en contacto cos/as coordinadores do Centro ou, no seu caso, da Universidade para calquera situación na que non poidan desenvolverse por eles/as mesmos/as.

5.Duración das prácticas A asignatura de Prácticas Externas ten 12 ECTS, o que supón un total de 300 horas,

das cales soamente un 35% son presenciais, é dicir 105 horas. O resto das horas son

para traballo autónomo do alumno ou titorizacións, tanto dos titores coma dos

coordinadores da Universidade.

As 105 horas presenciais materialízanse en 5 semanas (sobre 4 horas de luns a

venres) Esta é una distribución media que se fai a priori dende a Universidade de

Vigo pero entendemos que son os/as coordinadores/as dos centros, xunto cos

titores/as, os que teñan que reestruturar, de ser o caso, esta distribución en función

dos horarios do centro e dos docentes titores. En calquera caso, deben respectarse

esas 105 horas.

As prácticas comezarán cun período de adaptación que durará unha semana no que

se coñecerá o centro e as súas instalacións, ao titor, e onde se coordinará co titor o

horario que se vai a realizar neste período.

6.Fases das prácticas

Fase 1: INFORMACIÓN

Como se mencionou anteriormente, as coordinadoras do practicum da Universidade

de Vigo deseñaron uns seminarios para que, antes de ir ás prácticas, o alumnado

estea informado e formado sobre as súas tarefas nos centros de prácticas. Estes

seminarios, de carácter obrigatorio, teñen a seguinte estrutura:

a) Presentación da Guía das Prácticas

b) Formación na elaboración do Diario.

8

Fase 1.1: Período de adaptación (Do 19 ao 23 de marzo)

Nesta semana establecerase o primeiro contacto co centro e coñecerase ao

coordinador e ao titor co cal se acordará o horario a realizar no período de prácticas.

Non é necesario visitar o centro tódolos días, aínda que dependerá do acordo que se

estableza entre o titor e o alumno.

Fase 2: OBSERVACIÓN

Algúns dos ámbitos a observar serán:

a) NO CENTRO

Contidos

- Os plantexamentos institucionais

- A estrutura organizativa: órganos colexiados, órganos unipersoais, comisións, etc.

- Documentos e proxectos de Centro: programación de centro, programacións de departamentos, programación de profesores, etc.

- Os valores sociais e culturais que inflúen positiva ou negativamente no centro.

- As colaboración do centro con institucións alleas (concellos, asociacións de veciños, sindicatos, etc.).

- Relacións entre grupos: inmigrantes, etnias, igualdade de xénero, minorías lingüísticas, etc.

Actividades: diario de prácticas

- Selección e/ou elaboración de instrumentos e recollida de datos sobre os aspectos anteriormente expostos.

- Organización e análise da información.

- Interpretación e valoración desa información

- Algunha proposta ou suxestión de mellora

b) NA AULA

Contidos

- As tarefas do profesor: deseño, intervención, avaliación.

- As secuencias de aprendizaxe: ritmos, estrutura de sesión, estratexias didácticas.

- Relacións entre profesor e alumnos, alumnos entre si, etc.

- Motivación do alumnado pola aprendizaxe, interese polas tarefas escolares, detección de posibles necesidades educativas especiais.

9

Actividades: diario de prácticas

- Recollida de información a través do diario de aula ou doutras técnicas pertinentes.

- Análise, interpretación e valoración da realidade observada.

Fase 3: INTERVENCIÓN

A fase de intervención ten dúas partes claramente diferenciadas pero conectadas:

Fase 3.1: Deseño da ensinanza

Nesta primeira parte o alumno traballará co profesor/a titor/a do centro nas seguintes

actividades:

- Que contidos vai impartir? Selección e secuenciación

- Que obxectivos quere acadar: formulación dos obxectivos didácticos

- Que actividades ten que desenvolver para acadar eses obxectivos e contidos?

- Que recursos e materiais utilizarán para cada sesión?

- Como se vai facer a avaliación deses obxectivos e contidos? Deseño de instrumentos de avaliación

Tanto o alumnado coma o profesorado terán que chegar a un acordo/contrato sobre

cantas sesións vai desenvolver na aula e como se levarán a cabo. Será tarefa do/a

titor/a axudar neste proceso de deseño facilitándolle os materiais didácticos necesarios

ou, no seu caso, dirixindo o proceso de investigación ou a súa busca.

Fase 3.2: Intervención

Os alumnos/as terán que implementar o traballo realizado anteriormente, isto implica a

posta en práctica das sesións deseñadas. En permanente contacto, orientado e

supervisado polo profesorado titor, o alumno exercerá a experiencia de poñerse diante

dos alumnos e impartir as sesións das clases acordadas co titor/a.

Fase 4: AVALIACIÓN

Na medida do posible o alumnado do mestrado terá que ter unha experiencia en

actividades de avaliación que plasmar na memoria, na cal o titor/a lle axudará a

comprender a responsabilidade dos procesos avaliativos e entendela como algo

importante da vida profesional do docente.

10

DIARIO DE PRÁCTICAS

Durante todo este período, o alumnado terá que realizar un diario de prácticas, que ten

como finalidade reflectir e analizar o proceso de desenvolvemento das prácticas.

O diario é unha técnica cualitativa de carácter narrativo que axuda a comprender,

dende un punto de vista persoal, os procesos que se están desenvolvendo nos

contextos de intervención, neste caso nos centros de prácticas, e no que se describen

feitos e se inclúen reflexións e valoracións sobre a práctica diaria nas aulas e nos

centros. É dicir, recolle as vivencias, as problemáticas e a solución a estas, etc., que

xorden nunha realidade tan complexa pero tan viva como son os centros educativos.

Como se fai un diario? Moitos dos alumnos, pola súa formación anterior, xa traballaron

con este instrumento pero para todos aqueles que non o fixeron presentamos as

seguintes pautas:

Soporte: Dixital. O diario redactarase e entregarase como anexo á memoria de prácticas.

Procedemento para o desenvolvemento do diario:

a) Inicio: a redacción do diario debe ser sistemática e despois de cada sesión de prácticas, é dicir, todos os días que se vaia ó centro. Na primeira folla o estudante indicará os datos persoais, o centro e a data do inicio das súas prácticas.

Pedíamos data e a sinatura do profesor/a-titor/a, pero este ano o suprimirmos por ser o diario dixital

b) Cada día, no comezo do escrito, incluirase a data (día e mes) así como as horas de estancia no centro.

c) Durante a escritura: o estudante debe describir a diversidade de situacións nas que participa ou as que observa. Isto implica que diariamente escribirá sobre a súa experiencia.

d) Para desenvolver a narración recoméndase un esquema básico orientativo de preguntas que se terán na mente:

- Que se fixo ou que pasou?

- Cando pasou?

- Onde pasou?

- Quen participou e que provocou?

- Quen se implicou e como?

- Que provocou a situación?

- Como se resolveu?

11

e) Na re-lectura: ao fin de cada semana e con outra cor terase que valorar a experiencia narrada. Para iso farase previamente unha pausada re-lectura do texto escrito. Destacaranse as anotacións máis representativas, podendo engadir aspectos que nun primeiro momento non se puxeron. Analizaranse e interpretaranse as dificultades atopadas, as posibles solucións e a proxección que se consideren que poden supoñer as diferentes situacións e/ou experiencias na propia traxectoria profesional futura, ademais poden incluírse as alternativas que se che ocorran.

f) Ao rematar as prácticas farase unha valoración global da experiencia

g) O final: ó rematar as prácticas no diario porase a data da finalización

Pedíamos a sinatura do profesor/a-titor/a e do alumno, pero este ano o suprimirmos, por ser o diario dixital.

EXEMPLO:

ESTRUTURA DO DIARIO DE PRÁCTICAS

Na primeira folla o estudante indicará os seus datos persoais, o centro e a data do inicio das súas prácticas.

Data (de cada narración) Descrición das experiencias, feitos e/ou situacións acontecidas (inicialmente realizar unha primeira narración da forma máis obxectiva posible).

Reflexión persoal e análise da experiencia (despois de facer semanalmente a re-lectura das diferentes descricións incluír comentarios, sentimentos que afloraron, análise e interpretación das experiencias, situacións, feitos, etc.). Para desenvolver o referido cometido semanal empregar unha cor diferente.

Valoración global e final das prácticas (ó rematar as prácticas realizarase unha análise interpretativa-comprensiva sobre o conxunto da experiencia).

Na última folla indicarase a data da finalización do practicum.

O alumnado deberá entregarlles este diario, xunto cos demais compoñentes da

memoria de prácticas, ós coordinadores da Universidade unha vez finalizadas as

prácticas e non máis alá da data tope de entrega, que lle será comunicada no seu

momento pola Universidade.

Unha síntese deste diario será o groso da memoria.

12

7.Formato e estrutura da memoria de prácticas

A memoria de prácticas ten que incluír os seguintes apartados:

Esixencias de carácter xeral

- Realización e entrega individual.

- Entrega como máximo na data tope, que comunicará a Universidade.

Formato

- Presentación: a ordenador; redactado en linguaxe formal incluíndo o manexo de

vocabulario que se corresponda cos contidos traballados no mestrado (suxírese

aplicar un corrector do ordenador e volver a ler o texto para presentar una redacción

fluída e correcta en galego, español ou portugués). Cun máximo de 60 follas sen

contar portada, índice e anexos.

- Espazo interlineal de ordenador 1,5; marxe superior, inferior (2,5), esquerda e dereita

3; tamaño de letra para o texto 12 (Arial o similar) nos títulos da portada suxírese

tamaño 14 e negriñas e nos do corpo do traballo inferior.

Estrutura

Portada (título:) PRACTICUM DO MESTRADO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA, BACHARELATO, FORMACIÓN

PROFESIONAL E ENSINANZA DE IDIOMAS

Alumno/a: .................................................................................................

Universidade de Vigo

Campus de ............................

Curso 2011-2012 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 2ª páxina

título: PRACTICUM DO MESTRADO......

Alumno/a: ...............................................

Data de entrega:...........................................

Centro onde se realizou o Practicum: ....................... Titor/a na Institución:...........................

Profesor-titor/a no Mestrado na Universidade:......................

Universidade de Vigo Campus de........................

Curso 2011/2012

13

Corpo da memoria

1. Índice (paxinado)

2. Introdución

3. Contextualización

Do contorno do centro e das prácticas.

4. Deseño da Programación

Deseño da parte da programación didáctica que se vai a levar a cabo na

aula, facendo referencias ao que se impartiu antes e se impartirá despois.

Propostas didácticas ou de ensinanza: cos pertinentes compoñentes

curriculares.

5. Descrición do desenvolvemento

6. Valoración e conclusións finais

7. REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS

8. ANEXO: Diario de prácticas

8.Entrega da documentación

Unha copia desta memoria será entregada ao titor de prácticas, outra copia en soporte

dixital (PDF), será entregada á coordinación do mestrado

(mastersecundaria@uvigo.es) para que sexa correxida polos docentes da

Universidade. SERÍA MELLOR ENVIAR UNHA COPIA AO TITOR DA

UNIVERSIDADE.

9.Avaliación das prácticas

A avaliación das prácticas deste mestrado farase mediante o seguimento de todas e

cada unha das actividades que se mencionaron máis arriba, así como dos obxectivos

e competencias a acadar polo alumnado. Esta avaliación realízaa o profesor/a titor/a

do centro educativo e será completada coa do titor/a da Universidade. O sistema de

cualificacións expresarase mediante cualificación final numérica de 0 a 10, segundo a

lexislación vixente (R.D. 1125/2003 de 5 de setembro. BOE de 18 de setembro).

Os titores contarán cunha ficha de avaliación (ANEXO II), que deben cumprimentar e

enviar á Secretaría do mestrado, xunto a ficha de perceptor (ANEXO III) e unha copia

do DNI.

14

10.Traballo Fin de Mestrado

O Traballo de Fin de Mestrado está orientado a que os/as alumnos/as realicen un

traballo orixinal relacionado con algúns dos múltiples ámbitos do mundo profesional

propios do ámbito do ensino. Encamiñarase ao desenvolvemento dunha actividade

que contribúa a que o alumno/a acade un conxunto de competencias de carácter

académico, profesionalizante e investigador que enriquezan globalmente a súa

formación inicial.

10.1. Alumnos que realizan as prácticas

Para o alumnado que realiza as prácticas externas, neste curso académico o traballo

consistirá na defensa da memoria realizada nas prácticas externas. Esta memoria será

defendida oralmente por cada estudante ante unha comisión formada por profesores

da Universidade para tal efecto, nas datas que se indican no último apartado.

Na Páxina Web do mestrado exporase ou comunicarase a través de e-mail o lugar,

día, hora e tribunal desta defensa pública.

A exposición será apoiada cos medios informáticos e/ou audiovisuais/multimedia/etc.

que o alumno considere oportunos, cunha duración de ao redor de 10 minutos e

posteriormente o tribunal plantexará as cuestións que considere oportunas ao

alumno/a.

10.2.Alumnos que no realizan as prácticas

Para o alumnado que ten as prácticas externas recoñecidas, o TFM consiste na

realización dunha programación, que será levada a cabo individualmente polo

alumno/a e guiada por un docente da universidade. Esta programación estará

encadrada na etapa da educación secundaria obrigatoria ou postobrigatoria.

O titor que guiará cada un dos traballos volo indicaremos a través da Páxina Web do

mestrado ou por correo electrónico.

Esixencias de carácter xeral

- Realización e entrega individual.

- Entrega como máximo na data tope, que comunicará a Universidade.

15

Formato

Presentación a ordenador, con letra tipo Times New Roman, Arial ou similar, tamaño

12 a 1,5 espazo interliñal para o corpo do texto (recomendando o uso de maiúscula e

negriña para os títulos e simplemente negriña para subtítulos), marxes superior e

inferior 2,5, esquerdo e dereito 3. Cun máximo de 60 follas sen contar portada, índice

e anexos.

Estrutura

Portada

Corpo da memoria

Defensa do traballo:

Será realizada por cada alumno/a diante dun tribunal/comisión, previsiblemente, nas

datas que se indican no último apartado desta guía. Para a súa defensa pública

exporase o lugar, día, hora e tribunal na Páxina Web do mestrado ou comunicarase a

través de e-mail. A súa exposición será apoiada cos medios informáticos e/ou

audiovisuais/multimedia/etc. oportunos, cunha duración de ao redor de 10 minutos e

posteriormente o tribunal/comisión plantexará as cuestións que considere oportunas

ao alumno/a.

Entrega: Farase entrega do traballo en PDF (cun arquivo único) á coordinación do

mestrado (mastersecundaria@uvigo.es), e ao titor asignado na Universidade. As datas

indícanse no último apartado.

e de 2 exemplares en papel, un para o tribunal e , outro para o titor do traballo que se

entregarán na secretaría do mestrado.

Desenvolvemento

a) Preliminares

PORTADA, debe figurar:

- Institución (neste caso a Universidade de Vigo)

- Título do traballo

- Nome e apelidos do autor/a

16

- Nome e apelidos do director/a e, de ser o caso, do codirector/a

- Cidade de presentación e curso académico

- Sen presentar o nº de páxina na portada

ÍNDICE

- Incluír índice paxinando todos os seus epígrafes e subepígrafes.

- Numerar os apartados e subapartados, excepto: Introdución, Referencias

bibliográficas, Anexos (de existir), etc.

OUTROS ASPECTOS

- Paxinar o documento completo.

- Evitar cursiva, subliñado e negriña (excepto esta última para títulos)

- Evitar color cando non aporte nada e rompa a sintonía e discreción da presentación

do documento.

b) Estrutura orientativa

INTRODUCCIÓN (xustificación do interés do tema abordado e da elección da

temática).

1. MARCO TEÓRICO

1.1. Bases teóricas (xirarán en torno a temática obxecto de estudo, abordando os

aspectos conceptuais e/ou os núcleos teóricos centrais da mesma).

1.2. Marco lexislativo

1.3. Antecedentes (sobre a descrición de experiencias, resultados e conclusións de

investigacións relevantes ao redor da temática desenvolta).

Para a súa aproximación pode facerse algunha búsqueda de referencias bibliográficas

(en libros, actas de congresos, revistas en papel e/ou formato electrónico, bases de

datos: CSIC-ISOC, Eric, Current Contents, Francis, Periodical Contents Index, Web en

xeneral, etc.) ao redor das experiencias e/ou investigacións que se levan desenvolto

fundamentalmente nos últimos 5 años, facendo alusión sinteticamente aos seus

principais resultados e conclusións.

2. PROBLEMA E/OU OBXECTIVOS DE INVESTIGACIÓN

Estes apartados poden ser opcionais e incluírse de consideralos oportunos.

17

Estes obxectivos formularanse en infinitivo.

3. MARCO METODOLÓXICO

Realizarase unha aproximación o marco metodolóxico do estudo: tipo de investigación

abordada (descritiva, estudo de caso, investigación etnográfica, investigación-acción,

etc.) e as súas características.

3.1. Instrumento/técnica de recollida de información

Describir o instrumento ou técnica de recollida de información empregada, indicando

as súas características e adecuación para a investigación realizada.

O protocolo do instrumento empregado para recoller os datos incluirase no anexo.

3.2. Procedemento e análise de datos

Relatarase o procedemento seguido na recollida da información e o tipo de análise

que se fixo.

3.3. Participantes/Mostra (indicarase e xustificarase como se seleccionaron, quen

foron os implicados no estudo e algúns dos trazos ou características identificativas de

interés, sen desvelar o anonimato).

4. Resultados

Presentación e descrición o máis obxectivamente posible dos resultados obtidos, e

preferiblemente sen citar neste apartado autores, co gallo de non contaminar os datos

inéditos.

5. CONCLUSIÓNS E DISCUSIÓN

Exporanse de forma sintética as principais conclusións do estudo de campo e

completaranse con outros resultados que se teñan publicados na mesma liña ou de

xeito contraposto.

6. SUXERENCIAS OU PROPOSTAS*

REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS (seguirase por orde alfabético a normativa da

APA e unicamente se recollerán as que se houbesen citado no traballo). Véxase o

documento que se facilita sobre a normativa da APA.

ANEXOS (numeraranse ordenadamente).

c) Sobre as referencias bibliográficas

Estes apartados poden ser opcionais e incluírse de consideralos oportunos.

18

- Debe figurar ao final un epígrafe de: “Referencias bibliográficas”.

Nel recolleranse as referencias completas que se citaron no interior do documento, e

unicamente as citadas.

- Tódolos autores/as deben figurar co ano e se se trata dunha cita textual e necesario

indicar tamén ao seu lado, no corpo do texto, o nº da páxina do parágrafo citado.

Evitar por as citas textuais en cursiva ou negriña (preferiblemente empregar sangría) .

- É necesario incluír algunhas referencias actualizadas (últimos anos), ademais de

citar os clásicos se fose oportuno.

- Seguir unhas normas de publicación para unificar as citas e referencias (por exemplo

unha das máis comúns no campo da educación: a da APA).

11.Datas

As datas nas que se levará a cabo este proceso son son as seguintes:

19/03/2012-23/03/2012: Período de adaptación, toma de contacto cos centros.

26/03/2012-04/05/2012: Período de prácticas

28/05/2012: Entrega da memoria de prácticas e TFM en formato PDF á coordinación

do mestrado E TITORES (1ª Convocatoria)

04/06/2012: Recepción da avaliación dos titores e as fichas de perceptor e

fotocopia do DNI na secretaría do mestrado:

Secretaría Docencia Mestrado Secundaria

Facultade Ciencias da Educación e do Deporte

Seminario 4 Campus A Xunqueira

36005 Pontevedra

11/06/2012-15/06/2012: Exposición traballo fin de mestrado (1ª Convocatoria)

02/07/2012: Entrega da memoria de prácticas e TFM en formato PDF á coordinación

do mestrado E TITORES (2ª Convocatoria)

16/07/2012-20/07/2012: Exposición traballo fin de mestrado (2ª Convocatoria)

19

ANEXO I: PARTE DE CONTROL DE ASISTENCIA

PRACTICUM DO MESTRADO DE SECUNDARIA, BACHARELATO, FORMACIÓN PROFESIONAL E ENSINO DE IDIOMAS

(105 horas presenciais no centro)

CENTRO

O TITOR/A. Nome e Apelidos DNI

O/A ESTUDANTE. Nome e Apelidos DNI

Data Nº de

horas Sinatura titor/a Sinatura alumno/a

(Engádanse as follas que sexan necesarias)

20

ANEXO II: FICHA DE AVALIACIÓN INDIVIDUAL

A) DO TITOR/A EXTERNO

1. Datos persoais do alumno/a Apelidos e nome: Especialidade: Itinerario: 2. Datos do profesor/a titor/a Apelidos e nome: Especialidade: Nome da institución: Enderezo: Teléfono: E-mail: Unha vez rematado o período de prácticas: ¿Que destacaría deste alumno/a como máis positivo? ¿Que aspectos considera que precisa mellorar? Valoración global: valore vostede cál debe ser a puntuación deste/a alumno/a, de 0 a 10 puntos, en relación ós anteriores argumentos e o anexo III-B:

Nos esqueza ademais cubrir o cuestionario seguinte, así como achegar a folla de sinaturas da asistencia para entregarlle á titora de Universidade.

Sinatura do/a titor/a Selo da Institución

21

B) CUESTIONARIO

En cada ítem elixa a opción que mellor se adapte á súa valoración: 1: Suspenso; 2: Aprobado; 3: Notable; 4: Sobresaliente.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN DAS PRÁCTICAS EXTERNAS, COMÚN A TODAS AS ESPECIALIDADES: COMPETENCIA DOCENTE, DE XESTIÓN E ORGANIZACIÓN DE AULA

Introduce materias transversais no desenvolvemento de contidos curriculares 1 2 3 4

Utiliza materiais curriculares no desenvolvemento da súa actuación docente 1 2 3 4

Emprega recursos didácticos 1 2 3 4

Pon en práctica estratexias de motivación 1 2 3 4

Aplica os principios de aprendizaxe ós contidos que traballa en función do ciclo e das áreas

1 2 3 4

Sabe traballar, na práctica, conceptos, procedementos e actitudes 1 2 3 4

Utiliza estratexias para manter a atención 1 2 3 4

Organiza a información para facilitar a comprensión e o recordo 1 2 3 4

Sabe aplicar distintas técnicas de avaliación (observación, análises de tarefas, exames, etc.) en función dos contidos

1 2 3 4

Adecúa os contidos teóricos aprendidos ó desenvolvemento psicolóxico do alumnado 1 2 3 4

Utiliza estratexias para manter o control da aula 1 2 3 4

Reorganiza ou adapta os espazos en función da actividade didáctica concreta 1 2 3 4

Coñece o material didáctico relacionado coa súa especialidade que existe na aula e no centro

1 2 3 4

Ocupa o tempo dedicado á acción titorial na realización de actividades que potencien a súa capacidade de traballo e de crítica

1 2 3 4

Manifesta unha actitude favorable e reflexiona sobre as críticas que lle fai o profesor/a titor/a

1 2 3 4

Demostra predisposición e interese no desenvolvemento da súa actuación docente diaria

1 2 3 4

Ten en conta os diferentes contextos multiculturais 1 2 3 4

Mostra unha actitude entusiasta cara os alumnos 1 2 3 4

Estimula no día a día as relacións sociais intragrupo 1 2 3 4

Participa activamente nas tarefas de organización encomendadas dende o centro 1 2 3 4

Relaciónase cos demais docentes e intenta traballar en grupo con eles 1 2 3 4

Engada algún comentario que lle pareza de interese e que non quedase recollido nas anteriores

cuestións:

22

C) SISTEMA DE AVALIACIÓN DA MATERIA DO PRACTICUM

Asignatura: PRÁCTICUM

PRÁCTICAS EXTERNAS CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Informe da titora ou titor externo

Terase en conta a valoración das prácticas realizada pola titora ou titor a través:

- Dos argumentos feitos por escrito e dun cuestionario (que inclúa o desenvolvemento das competencias acadadas polo alumno/a), que debe incluír, ademais, unha folla de sinaturas na que consten as horas de asistencia do alumno/a.

- Da memoria desenvolta polo alumno/a, na que se considerará: claridade, estrutura organizativa, contido, etc.

Puntuación: ata 10 puntos.

Memoria das prácticas (valorada polo titor/a da Universidade)

A valoración da memoria de prácticas farase en relación á memoria desenvolta polo alumno/a, na que se considerará: claridade, estrutura organizativa, contido, etc.

Puntuación: ata 10 puntos.

Nota Final: Media entre as cualificacións do titor/a externo e o titor/a da Universidade

Asignatura: TRABALLO FIN DE MESTRADO

TRABALLO CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Comisión para xulgar o traballo fin de mestrado: profesorado de didácticas específicas

- Calidade da presentación oral.

- Capacidade para a súa defensa.

- Grao de resolución manifestado.

- Pertinencia do contido exposto.

- Adecuacións do recursos e/ou medios empregados na presentación, incluído o uso das TICs.

Puntuación de 0 a 10.

23

FICHA PERSOAL DE PAGOS POR

TRANSFERENCIA/

FICHA PERSONAL DE PAGOS POR

TRANSFERENCIA

ANEXO III

DATOS PERSOAIS /DATOS PERSONALES

DATOS A CUBRIR POLO INTERESADO

DATOS A CUBRIR POR EL INTERESADO

Nº. DE CIF OU NIF (ACHEGAR FOTOCOPIA) Nº. DE CIF O NIF (ADJUNTAR FOTOCOPIA): ________________________

NOME DO PERCEPTOR: NOMBRE DEL PERCEPTOR: NOME COMERCIAL: NOMBRE COMERCIAL: ___________________________________________________________ ENDEREZO FISCAL: DOMICILIO FISCAL: CÓDIGO POSTAL: POBOACIÓN: CÓDIGO POSTAL: POBLACIÓN: TELÉFONO CON PREFIXO:

TELÉFONO CON PREFIJO: _______________ SELO DA EMPRESA (se procede): SINATURA:

SELLO DE LA EMPRESA(si procede): FIRMA:

DATOS BANCARIOS /DATOS BANCARIOS

DATOS A CUBRIR POLA ENTIDADE BANCARIA DATOS A CUBRIR POR LA ENTIDAD BANCARIA

CÓDIGO CONTA-CLIENTE / CÓDIGO CUENTA-CLIENTE

ENTIDADE OFICINA VALID. Nº. DE CONTA (DEZ DÍXITOS) ENTIDAD OFICINA VALID. Nº. DE CUENTA (DIEZ DÍGITOS)

CÓDIGO IBAN: ENDEREZO DO BANCO: DIRECCION DEL BANCO: SINATURA E SELO DO BANCO: FIRMA Y SELLO DEL BANCO:

_________ , _____ de__________de ____

Coordinador Titor (Poñer un X)

Centro:…………………………………………

24

ANEXO IV

EQUIPO COORDINADOR DAS PRÁCTICAS POLA UNIVERSIDADE DE VIGO

CAMPUS DE PONTEVEDRA E VIGO

Josefina Garrido González

Cristina Batlle Penela

Rebeca Santiago Cobo

Secretaría Xeral Mestrado Profesorado Secundaria

Facultade Ciencias da Educación e do Deporte. (Seminario 4)

Universidade de Vigo, Campus A Xunqueira, 36005 Pontevedra

Tfno. 986 802 036 Fax. 986802043 E-mail: mastersecundaria@uvigo.es

CAMPUS DE OURENSE

Mª Carmen Ricoy Lorenzo

Maria J. Valente da Silva

Jennifer Fernández Rodríguez

Facultade de CC. da Educación, Campus Ourense,

Universidade de Vigo

Avd./ Castelao, s/n . Pavillón 2, desp. 27, baixo

32004 Ourense

Tlf.: 988 387 065 E-mail: cricoy@uvigo.es

DÍAS DE ATENCIÓN

Campus de Pontevedra e Vigo: mércores de 09:30 a 13:30 horas

Campus de Ourense: mércores de 16:00 a 18:00 horas