GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko...

32

Transcript of GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko...

Page 1: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.
Page 2: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA

AURKEZPENA ETA FUNTZIONAMENDUA AURKIBIDEA

Programaren aurkezpena............................................... 03. or. Presentación del programa............................................ 17. or. Funtzionamendu arauak................................................ 31. or.

Page 3: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

PROGRAMAREN AURKEZPENA

Page 4: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

PROGRAMAREN AURKEZPENA

GU ERE BERTSOTAN

0. NONDIK NORAKOA 1. HELBURUAK

2. PLANTEAMENDUA

2.1. FUNTZIONAMENDUA 2.2. ANTOLAMENDUA 2.3. EDUKIAK

Page 5: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

GIPUZKOAKO BERTSOZALE ELKARTEA

0. PROIEKTUAREN NONDIK NORAKOA

Ahozko komunikazioa lantzea da proiektu honen helburua, horretarako bertsolaritzaren hainbat baliabide erabiliz. Bertsolaritzak hizkuntza normalkuntzan lagun dezake, hizkuntza haurren eta gazteen aurrean prestigiatu eta erabiltzeko motibazio pizgarri izan daitekeelako.

Hitzaren bidez egiten den jolasa eta komunikazio ekintza den aldetik, euskal kulturaren adierazgarri arrakastatsua izan da eta oraindik, garaian garaiko hizkuntza eskakizunetara moldatzen jakin duelako.

Gainera, bertsogintzak ahozko adierazpidea hobetzea, komunikazio estrategia

eraginkorrak baliaraztea, hizkuntza aldetiko sormena bultzatzea, jendaurrean egoteko eta hitz egiteko oztopoak gainditzea, ideiak ordenatzen laguntzea eta komunikatzaile onak hezteko beste zenbait ekarpen interesgarri ekar dakizkioke eskolari.

Beraz, bada, bertsolaritza gure Hezkuntza Proiektuan jasotako helburuak bermatzeko

tresna ezin hobea dugu.

1. HELBURUAK A) Bertsogintza bitarteko delarik, hau da, eskola kurrikulumean

bertsolaritza ezarriz, ikasleen euskararen erabilpen maila eta kalitatea handitzea Adierazleak:

Ikasleak bertso bat idatziz egiteko gauza izatea

Ikasleak bat-baten piezak osatzeko gai izatea

Ikasleak, hasieran laguntzarekin egingo duten jarduera pixkanaka jarduera autonomo bilakatzea, bertsoak egiteko prozedurazko edukiak barneratuz eta aplikatuz

Komunikazio funtzio eta egoera ezberdinetako bertsogintza lantzea: kontaketa, eskea, zirikatzea, barre eginaraztea,…

B) Bertsotarako zaletasuna piztea eta bertsogintzari eskolako jardunean

funtzionalitatea emanik, zaletuen beharrak eta gogoak elikatzea.

Adierazleak:

Urteko sasoia dena delarik, festa edo ospakizunetan, bertsolaritzaren presentzia bermatzea

Ikastetxe mailan, bertsogintzan arituko direnen arteko topaketak antolatzea

Bertsolari gazte eta elitekoa ezagutzera eman, eskolara gerturatuz.

Page 6: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

2. PLANTEAMENDUA

2.1. FUNTZIONAMENDUA

Bertsogintzan “espezialistak” direnen laguntza izango dute ikastetxeek, bertsolari gazte talde batena hain zuzen ere, eskola kurrikulumean bertsolaritzari sarbidea emateko. Bertsolariak eskolaz kanpokoak izanik, jarduera berezi bezala har dezakete haurrek eta gainera gazteak diren aldetik, haurrengandik gertu egon eta giro eta dinamika aproposa sor daiteke gelan.

Espezialistek beraien formaziotik eman dezaketenaz gain, gelarako materiala ere erabiltzen dugu, liburu, CD eta DVD-z osatua. Hiru mailatarako materiala daukagu eskura: GU ERE BERTSOTAN 1, GU ERE BERTSOTAN 2 eta GU ERE BERTSOTAN 3. Horrez gain, sor daitezkeen beharrei erantzuten material osagarri aukera zabala daukagu edozeinen eskura.

Gune bakoitzeko arduradun batek osatuko luke ikastetxeko bertsolaritza komisioa. Honen betebeharra proiektuaren helburuak bermatzea litzateke. Bi eginkizun nagusitan jardun beharko lukete horretarako: bertsolaritza-taldearen jarraipena egin, gune bakoitzean behar izan ditzaketen baliabideak eta azpiegitura eskainiz, eta giro eta zaletasuna piztuko dituen ekintzak elkarrekin antolatzeko gestioak aurrera eraman.

Ikasturte bakoitzaren bukaeran ebaluaketa bat egingo litzateke, eta honen arabera proiektuari egokitzapenak ezarri, hurrengo ikasturtean jarraipena emateko.

2.2. ANTOLAMENDUA

Eskola orduko saioak

Hartzaileak LH-ko 4., 5., 6. eta DBHko 1. eta 2. maila bitarteko ikasleak izango dira, beti ere gehienez hiru urtetan zehar landuko den proiektua dela kontuan izanda. Gela bakoitzean bertsolariak ordubeteko eskola emango du hamabostean behin, eta tarteko astean tutorea edo ikastetxeak hartarako izendatutako irakaslea arduratuko da bertsolariak agindutako zereginak haurrek egin ditzaten. (Gune bakoitzak erabaki beharko luke nondik eta nola ekin proiektu honi eta beronen bilakaera urtez urte: zein mailatan, zenbat gelarekin…)

▪ Tutorea edo guneko irakaslea bertsolariarekin batera egongo da gelan, batetik zubi lanak egin eta bestetik proiektuaren jarraipena egin ditzan, iradokizunak egin eta ikasleen ebaluaketa jarraian lagunduz. Irakasle horrek formakuntza ere jasoko luke bide batez. Bukaeran ebaluaketa bat burutuko dute irakasleak eta bertsolariak.

Jarduera antolatua egongo da, ikasleek begi-bistan izan ditzaten zereginak eta lorpenak. Eskolako ekintzak izango dira jardueren jomuga, jai bereziak batez ere.

Halaber, ikastetxeko irakasleak azken hamabost egunetan gelan gerta daitezkeen gorabehera esanguratsuenen berri emango dio espezialistari, baldin eta klaseko martxan oztopo bat izan daitekeela uste badu.

Page 7: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Eskolaz kanpoko aktibitatea:

Posible den kasuetan herriko bertso-eskola kanpoko jarduera moduan eskainiko litzaieke, klasean gutxienez urtebetez lantzen aritu ondoren.

Zaletuen taldetxo bat sortu ondoren dinamika berezia jarraituko litzateke hauekin: gurasoak kontaktuan jarri, herri-arteko bertsolaritzaren mundurako sarbidea erraztu asmoz baliabideak eskaini, informazioa,…

Sasoia heltzen denean, ikasleak Eskolarteko Txapelketan parte hartzera animatuko lirateke. Aurrez, bertso lanketa intentsiboa beharko litzateke gune bakoitzeko kanporaketa baino lehen, eta ondoren kanporaketa bera antolatu

Giroketa-funtzionalitate lanak:

Ikasturte amaieran herri edo ikastetxe mailako jaialdi bat egingo litzateke.

Gune bakoitzean, gutxienez bertsolari “profesional” baten bisita antolatu daiteke, bertatik iniziatibarik balego.

Bertsoak bitarteko direlarik gelen arteko saioak ere egin daitezke.

Jai berezietan (Eguberriak, Santa Ageda, Inauteriak, ziklo bukaerako festa,…) bertsogintzarekin zerikusia duten aktibitateak antolatuko dira: lehiaketa, bat-bateko saioa kanpoko laguntzaz…

Eskolarteko lehiaketa dela eta, gune barruko kanporaketen emaitzak, partehartzaileak, …aditzera eman beharko lirateke

Sariak edo aipamenak lortuz gero komunikabideetan iragarri beharko lirateke. 2.3. EDUKIAK Eskola ordutan landuko diren edukiak honako hauek dira:

Kontzeptuak:

Garai bateko eta gaur egungo bertsolariak eta bertsogintzaren fenomenoa

Bertsogintzaren ezaugarri orokorrak: - Doinua eta neurria - Puntuak eta oinak - Errimatzeko arauak

Idatzizko eta bat-bateko bertsogintza

Bertsoaren funtzio komunikatzailea

Irudimenaren eta sormenaren aukerak

Prozedurak

Bertsoak egiteko teknika - Atzekoz aurrera - Oinetatik abiatuz puntuak atera - Hasera emanda bertsoa osatu

Ideien antolaketa: bertsoaren barne egituraketa

Doinu eta neurriaren bateratasuna

Bertsoaren azterketa

Ideien tolestea eta garapena, aukera aniztasuna

Kantaera eta gorputz espresioa

Memorizazioa

Page 8: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Jarrerak

Komunikazioaren aldeko jarrera, entzuten ikasi, txanda errespetatu…

Norbere sorkuntzarako interesa, besteena ere baloratuz.

Gelakideen aurrean adierazteko pausoa eman, desinhibitu

Norbere aukera eta lorpenen balorazioa eta autoestimu

Talde lana eta jarrera parte hartzailea, lehiakortasuna eta nabarmendu nahia baztertuz.

Euskaraz hitz egitearen aldeko jarrera positiboa, hizkuntzaz gozatuz.

Unitate didaktiko baten adibidea.

Jarraian, baliatuko dugun ikasmaterialeko unitate didaktiko bat eta honen lanketa azalduko ditugu, adibide gisara. Unitatearen izena Bertso-Postala da, eta azken ekoizpena ikasleek oporretatik postal batean idatziko luketen bertsoa eginaraztea izango dugu. Aste Santutik bueltan eta udako oporren aurretxoan lantzeko aproposa. Lehendabiziko urteko materialean dator.

Page 9: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Unitateari hasiera ematen dion ariketa da hau. Ohikoa denez, ikasleen aurre-ezagutza aktibatzeko galdera batzuk ditugu, lau guztira, errezak eta azkarrak. Ikasle bakoitzari galdera guztiak irakurri arazten dizkiogu, eta ondoren denon artean erantzun, ahoz. Ondoren dator ariketa. 3-4ko taldetan banatuta, talde bakoitzari bertso bana ematen zaio. Ikasle gehiago baldin badira, bertso bera talde batek baino gehiagok izan dezake. Bakoitzaren lana egokitu zaion bertsoa dezifratzea izango da. Bertsoak SMS hizkeran daude idatziak, eta beraiek idatzizko forma egokian eman beharko dute. Ariketa honekin bertsoen metrika lantzen dugu, zortziko txikien 7/6ko egituran egoki eman beharko baitituzte ikasleek beraien bertsoak. Gainera, oso egokia da doinuaren erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Page 10: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Orrialde honetan bertso-sorta batekin aurkituko gara. Bertso-sorta hau, NERE SENTIMENTUA izenekoa, Antonio Urbieta bere anaiari bidali zion gutun bat da izatez. Lehen entzunaldi bat egin eta gero, beheko galderei erantzungo zaie, eta esaten zaigun bezala, erantzun eta gero bertsoen oinak azpimarratu, unitate batzuk lehenago ikasita bezala. Erantzunak, berriz ere, ozen aipatu eta hari buruz hitz egingo dugu.

Hau egin ostean, berriz beste entzunaldi bat egin eta ondo ulertuta geratu direla ziurtatuko dugu. Hemendik aurrera, doinua ikastea baino ez da geratuko. Hau taldearen arabera behar den adina errepikatuz lortuko dugu, edo behar diren estrategiak aukeratuko ditugu gure helburua lortzeko.

Page 11: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Orrialde honetan postal izan diren beste hiru bertsoren aurrean aurkituko gara.

Interesgarria da, bertsoak oso sentimentalak izanik, aurretik pixka bat girotzea, kokapena eginez. Bide batez, Maialen Lujanbio bertsolariari buruz ikasleek zenbateraino dakiten ere ikusiko dugu. Bertsoak entzun egingo ditugu, eta norbaitek ulermenari dagokionez zalantzarik izan duen galdetu.

Page 12: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Aurreko orrialdeko bertsoekin jarraituz, behin edo birritan entzun ondoren, postala

den zatia azpimarratu beharko dute ikasleek, ariketan esaten zaigun bezala. Ondoren, bi galderak erantzungo ditugu guztion artean. Postalen egitura gutxi gorabehera nolakoa behar duen jakiteko, azken ekoizpenari begira beti ere, jarraian ariketa sinple bat egingo dute ikasleek. Beheko bi postalak zuzen ordenatu beharko dituzte.

Page 13: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Orrialde honetan ikasleei lau leku proposatuko dizkiegu (Paris, Guggenheim-Bilbao, Iruñeko San Ferminak eta Port Aventura), eta bertatik postal bana bidaliko balute, zer idatziko luketen adierazi beharko dute. Bi zati bereizi ditugu: lehena, lekuari berari dagozkion ezaugarriak emateko (nolakoa den, zer dagoen ikusgai...), eta bigarrena beraiek egin dutenak konta dezaten (ekintzak, hau da, zer ikusi duten, zertan hartu duten parte...). Hau guztia, bertso-neurri eta doinurik gabe, noski. Bertsoak ekoiztu behar direnetan hala adieraziko zaigu beti espreski.

Page 14: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Aurreko orrialdean landu duguna gogoan izanda, hau da, leku batetik postala bidaltzerakoan zer konta daitekeen, azken ekoizpenari helduko diogu.

Ariketa azaltzeko adibide gisara irakasleak lehenengo bi bertsoak kantatuko ditu. Lehen bertsoa Kubatik bidalia da, eta bigarrena Italiatik. Haurrei azaldu egin behar zaie firman beraien izena jarri behar dutela, eta eskuinaldean postala jasoko duenaren datuak.

Bikotetan edo 3-4ko taldetan jarrita –mailaren eta ikasle kopuruaren arabera-, oporretarako gustatuko litzaikeen leku bat aukeratu eta bertatik bertso bat idatzi beharko diote beraiek nahi dutenari.

Amaieran, autoebaluazio erraz bat egingo dute, unitate honetako beraien sentsazioak azalduz (zer moduz pasatu dut? atala).

Page 15: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Orrialde hau 4 unitatetik behin agertuko da, landutako unitateen errepaso modura.

Ariketa sinpleak dira, gehienetan unitatateen barruan arrosa koloreko errekoadroetan azpimarratzen diren kontzeptu eta datuei egiten diete erreferentzia. Interesgarria da, horregatik, aldiro halako errekoadro bat agertzen zaigunean, honen aipamen berezia egin eta kontzeptuak argitzea.

Page 16: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Orrialde hau, beti aurkituko dugu unitate bakoitzaren bukaeran. Ikasleeek beraien

zirriborroak egin ditzaten, liburuan datozen bertsoez gain besterik ikasiko balute haiek apuntatzeko eta abarretarako baliatu ohi ditugu.

Halako orrialde bat edo gehiagorekin itxiko ditugu unitate didaktiko guztiak..

Page 17: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

PRESENTACIÓN DEL PROGRAMA

GU ERE BERTSOTAN 2013-2014

Page 18: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

PRESENTACIÓN DEL PROGRAMA

GU ERE BERTSOTAN (ORALIDAD Y BERTSOLARISMO)

0. DEFINICION DEL PROYECTO 1. OBJETIVOS

2. PLANTEAMIENTO

2.1. FUNCIONAMIENTO 2.2. ORGANIZACION 2.3. CONTENIDOS

Page 19: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

GIPUZKOAKO BERTSOZALE ELKARTEA Septiembre de 2009 0. DEFINICION DEL PROYECTO

El objetivo principal de este proyecto es desarrollar las aptitudes de los alumnos para la comunicación oral, utilizando para ello el bertsolarismo. El bertsolarismo puede contribuir a la normalización lingüística, prestigiando el euskara a ojos de los más jóvenes y motivándolos para su utilización.

Siendo como es un juego idiomático a la vez que un hecho comunicativo, ha sido y sigue siendo una expresión cultural viva y muy presente, que ha sabido adaptarse a las exigencias de la lengua y su evolución.

Además, el bertsolarismo puede aportar una mejora en expresividad oral, la utilización

de estrategias comunicativas adecuadas, la creatividad sobre la lengua, la superación de dificultades para estar y expresarse en público, la ordenación coherente de las ideas y la formación de buenos comunicadores.

Por todo ello el bertsolarismo es una herramienta eficaz para lograr los objetivos de

nuestro proyecto educativo. 1. OBJETIVOS

C) Ampliar la calidad y el nivel de utilización del euskera de los alumnos, insertando la creación de bertsos el currículum escolar. Parámetros de valoración:

Capacidad de los alumnos para crear un bertso por escrito

Capacidad de los alumnos para crear piezas improvisadas

Evolución de la creación de bertsos de una actividad tutelada a una actividad autónoma, interiorizando y aplicando los diversos procedimientos.

Capacidad de elección y utilización de diferentes textos en función de la función y la situación comunicativa: narración, controversia, humor…

D) Difundir la afición por el bertsolarismo, y dotándolo de una

funcionalidad dentro de la actividad escolar, dar respuesta a los deseos de los aficionados.

Parámetros de valoración:

Garantizar la presencia del bertsolarismo en los diferentes actos y celebraciones

A nivel escolar, organizar encuentros entre los alumnos que practicarán con el bertsolarismo

Dar a conocer a diferentes bertsolaris, acercándolos al colegio.

Page 20: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

2. PLANTEAMIENTO

2.1. FUNCIONAMIENTO

Se busca implantar el bertsolarismo en el currículo escolar con la ayuda de un grupo de “especialistas”, bertsolaris o miembros de alguna escuela de bertsolaris todos ellos. Al ser los bertsolaris ajenos al personal del centro, los alumnos pueden considerar el proyecto como una actividad excepcional, propiciando un ambiente y una dinámica más apropiada en clase.

Aparte de lo que puedan aportar los especialistas desde su formación, utilizamos material didáctico que se compone de libros de texto, CD-s y DVD-s. Éste material se ha dividido en tres partes: GU ERE BERTSOLARI 1, GU ERE BERTSOLARI 2 y GU ERE BERTSOLARI 3. Además tenemos, para cuando la ocasión lo requiera y a disposición de todos, un amplio abanico de material complementario.

La comisión de seguimiento del programa estará constituida por un responsable de cada centro. Su misión será garantizar que se alcanzan los objetivos previstos en el programa. Esta función se concretará en dos partes, por un lado harán el seguimiento de los especialistas, poniendo a su disposición los medios necesarios para desarrollar su labor, y por el otro organizarán y promoverán actividades que contribuyan a fomentar la afición al bertsolarismo.

Al finalizar cada curso se hará una valoración, y a partir de esta se harán las correcciones necesarias de cara al próximo curso.

2.2. ORGANIZACION

Horario lectivo

Los destinatarios de este programa serán los alumnos de entre 4º, 5º y 6º curso de educación primaria y 1º y 2º de educación secundaria, y el especialista impartirá una clase de una hora de cada quince días a cada grupo. La semana en la que no acuda el especialista el programa deberá ser seguido por el tutor o profesor del grupo, y consistirá en hacer con los alumnos los ejercicios que le haya preparado el especialista la semana anterior. Es cada centro el que determina que alumnos participarán en este programa.

El tutor o profesor de la clase estará presente en la misma cuando el especialista de su clase, y su función será hacer de puente entre el especialista y los alumnos por un lado, y hacer un seguimiento del programa la labor del especialista y formular sus sugerencias al mismo por el otro. Ese tutor recibirá de esta manera una formación relativa al bertsolarismo a la vez que ejerce su labor como profesor. Al final del curso entregará una valoración.

La labor de los alumnos estará organizada de tal modo que sean conscientes de sus quehaceres y sus progresos, siendo escaparate de los mismos los diferentes festivales que puedan organizarse a tal efecto.

Page 21: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Asi mismo, el profesor del centro informará al especialista sobre lo acontecido los últimos 15 días, siempre y cuando hayan surgido hechos que puedan obstaculizar el transcurso correcto de la clase.

Actividad extraescolar:

En la medida de lo posible se dará continuidad a este proyecto en las bertso eskolak o escuelas de bertsolaris locales.

Se seguirá una dinámica prefijada en el caso de que se creen grupos de alumnos que tengan un especial interés en el bertsolarismo, facilitando así su aproximación e integración en las ya mencionadas escuelas y en general en todo el movimiento circundante.

Se animará a los alumnos más motivados a participar en el campeonato inter-escolar que se celebra anualmente.

Animación:

En mayo se celebrará un festival a nivel local o el centro.

Cabe la posibilidad de organizar la visita de un bertsolari “profesional” en cada centro, siempre que haya iniciativa desde el centro escolar.

Se organizarán actividades relacionadas con el bertsolarismo en las festividades y fechas señaladas (Navidades, Santa Agueda, Carnavales, fiesta de fin de curso…)

Se darán a conocer públicamente todas esas actividades. 2.3. CONTENIDOS Estos son los contenidos que se darán dentro del horario lectivo:

Conceptos:

Fenómeno del bertsolarismo ayer y hoy

Características generales del bertsolarismo: - Tonada y métrica - Rimas y puntos - Normas de la rima

Creación de versos escritos e improvisados

Función comunicativa del bertso

Posibilidades de la imaginación y la creatividad

Procedimientos

Técnica de creación de bertsos - De atrás a adelante - Crear puntos a partir de las rimas

Completar un bertso a partir del inicio

Organización de las ideas: estructura interna del bertso

Unidad de la tonada y la métrica

Análisis del bertso

Formulación y desarrollo de las ideas, múltiples posibilidades

Canto y expresión corporal

Memorización

Actitudes

Page 22: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Actitud comunicativa, aprender a escuchar, esperar el turno de palabra,…

Interés para con la propia creatividad, valorando también la ajena

Dar el paso de expresarse ante los compañeros, desinhibirse

Valoración positiva de los propios objetivos y logros, autoestima

Trabajo en grupo y actitud participativa, por encima de la competitividad y las ganas de sobresalir

Actitud positiva con respecto al euskara y la expresión en esta lengua, disfrute de la lengua.

Ejemplo de unidad didáctica.

A continuación presentamos un ejemplo de aplicación práctica a partir de una unidad didáctica incluida en el material con el que trabajamos. La unidad es la denominada “Bertso-Postala”, es decir, “Bertso-postal”. La producción última sería la realización de un bertso que escribirían los alumnos desde su lugar de vacaciones. Es una unidad muy adecuada para después de Semana Santa o antes de las vacaciones estivales. Pertenece al material de primer año.

Page 23: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Éste es el ejercicio que da comienzo a la unidad. Como de costumbre, nos encontramos con cuatro preguntas, fáciles y rápidas, para activar el pre-conocimiento de los alumnos. Cada alumno leerá las cuatro preguntas, y después las responderemos entre todos y en voz alta. A continuación viene la tarea principal. En grupos de 3-4 alumnos, a cada grupo se le reparte un bertso. Si resulta que los grupos resultantes son más que los seis bertsos de los que consta la composición, se podrán repetir los mismos bertsos entre distintos grupos. Cada grupo deberá descifrar el bertso, que está escrito mediante escritura propia de los mensajes SMS, y escribirlo correctamente. Mediante éste ejercicio trabajaremos la métrica, ya que los alumnos deberán escribir con corrección un Zortziko menor, de estructura de 7/6 sílabas. Es un buen ejercicio para garantizar el uso de las tonadas o melodías para introducir las frases dentro de las estructuras establecidas, y evitar el contar sílabas con los dedos.

Page 24: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

En ésta página nos encontramos con un conjunto de bertsos, titulados NERE SENTIMENTUA o “Mi sentimiento”. Se trata de una carta envíada por Antonio Urbieta a su hermano. Después de realizar una primera audición de los bertsos, se contestará a las preguntas debajo expuestas, y como se nos dice, subrayaremos los “pies” o rimas de cada bertso, tal y cómo han aprendido en unidades anteriores. Las respuesta a las preguntas realizadas, las comentaremos otra vez en voz alta y hablaremos sobre las distantes respuestas que se hayan dado. Una vez escuchadas y comentadas las respuestas, nos aseguraremos, mediante otra audición, de que todos los alumnos hayan entendido el contenido del conjunto de bertsos. A partir de éste momento tan sólo nos quedará aprender la tonada o melodía de los bertsos. El método y estrategias para el aprendizaje dependerán mucho del grupo y su habilidad musical, por lo que tendremos que repetir los bertsos cuantas veces haga falta.

Page 25: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

La presente página contiene otros tres bertsos que también tiene carácter postal. Es

interesante, debido al contenido emocional del conjunto, crear un ambiente adecuado y situar los bertsos en su contexto original. Así mismo, aprovecharemos para saber cuanto conocen los alumnos sobre la autora de los bertsos, Maialen Lujanbio. Escucharemos los bertsos y nos aseguraremos, como con anterioridad, de la plena comprensión por parte de los alumnos.

Page 26: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Continuando con los bertsos de la página anterior, después de haberlos escuchado un par de veces, los alumnos deberán subrayar la parte de los bertsos que son estrícamente una postal. Después contestaremos entre todos a las dos preguntas que se nos plantean. Para conocer la estructura apróximada de una postal –saludo incial, cuerpo y saludo final-, los alumnos realizarán a continuación un ejercicio bastante simple: tendrán que ordenar correctamente las dos postales que les damos.

Page 27: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

En ésta página les proponemos a los alumnos cuatro lugares de vacaciones (París,

Guggenheim-Bilbao, Pamplona en San Fermín y Port Aventura), y les planteamos qué es los que escribirían de cada unos de éstos lugares. Diferenciamos dos partes: la primera, para que comenten las características de los lugares físicos (como son las ciudades, que es lo que hay para ver), y por otra parte, para que cuenten que es lo que harían ellos en éstos mismos lugares ( es decir, actividades).

Todo ello sin tonadas ni métricas, claro está. En cuanto tengan que producir bertsos, así se les indicará expresamente.

Page 28: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Teniendo en cuenta lo que han trabajado en la página anterior, es decir, qué es lo

que se podría contar al enviar una postal, pondremos rumbo hacia la producción final. Como ejemplo de lo que tendrán que realizar, el profesor cantará los dos bertsos

expuestos en ésta misma página. El primero de ellos está enviado desde Cuba, y es segundo desde Italia. A los alumnos se les explicará que su nombre tiene que aparecer en la firma, y en la parte derecha se indicarán los datos de la persona que recibirá el postal.

En parejas y en grupos de 3-4 alumnos, segun nivel y número de alumnos, deberán elegir un lugar donde les gustaría pasar la vacaciones y escribirán un bertso desde el lugar elegido a quien ellos quieran.

Al final, realizaran una fácil autoevaluación, expresando sus sensaciones durante ésta unidad didáctica ( en el apartado “Zer moduz pasa dut?”)

Page 29: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Ésta página la encontraremos cada cuatro unidades, a modo de repaso de las

unidades antes trabajadas. Son ejercicios simples, que normalmente hacer referencia a los conceptos y datos que vienen subrayados dentro de recuadros rosas dentro de las unidades. Es interesante, por éste motivo, hacer hincapié poner especial énfasis cada vez que aparezca un recuadro de éste tipo.

Page 30: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

Al final de cada unidad nos encontraremos con éste apartado. Éste es el lugar indicado para que los alumnos realicen sus borradores, para que puedan apuntar los bertsos que puedan aprender aparte del libro, etcétera. Una o más páginas de éste tipo cerrarán todas las unidades didácticas.

Page 31: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

FUNTZIONAMENDU-ARAUAK

Page 32: GU ERE BERTSOTAN 2013/14 IKASTURTEA AURKEZPENA ETA … · 2016-04-05 · erabilera ziurtatzeko esaldiak bertso-neurrietan txertatzeko garaian, silabak behatzekin kontatzea saihesteko.

FUNTZIONAMENDU-ARAUAK Bertsozale Elkartea

- Bertsozale Elkarteak ikasturte osorako zerbitzua bermatuko du, bai taldeko lanean eta baita gestio eta jarraipen lanetan ere, ezintasun justifikatuen kasuan salbu.

- Bertsozale Elkarteak bai udalek eta baita ikastetxeek ere eskatzen dizkioten argibide guztiak emango ditu, bai forma dokumentalean eta baita beharrezko bilera eta harremanen bitartez ere.

- Ikasturte bakoitzerako eskatzen zaion materiala ekoiztu eta banatzeko konpromisoa bereganatzen du.

- Ikasturtean zehar aurreikusitako bi jarraipen batzordeetarako informazioa prestatu eta bilerak ezarritako epeetan burutzeko konpromisoa bereganatzen du.

- Ikasturte hasieran funtzionamenduaren eta ikastetxeetako jardunaren inguruko informazioa biltzen duen txosten bat prestatu eta udal eta ikastetxeen eskura jarriko da.

- Ikasturte amaierako jaialdietarako ikasleak eta egitaraua prestatuko ditu, eta ikastetxeei garaiz jakinaraziko zaie gela bakoitzak zein egun eta orduetan parte hartuko duen.

- Irakasle mintegian ikastetxeetatik etor daitezkeen iradokizun eta kexa guztiak aztertuko dira, eta denei erantzun bat emango zaie.

Udalak

- Ikasturte osorako finantziazioa bermatuko dute. - Faktura guztiak adostutako epeetan ordainduko dituzte, atzerapenek sor ditzaketen

diruzaintza arazoak saihestuz. - Jarraipen batzordeen bileratan parte hartuko dute. - Jaialdietarako aretoak prestatzeaz arduratuko dira. - Ikasturtea amaitu aurretik ikastetxeekin hurrengo ikasturterako asmoak zehaztu eta

Bertsozale Elkarteari jakinaraziko dizkiote. Ikastetxeak

- Ordutegiak errespetatzea bermatuko dute. - Irakaslea gelan egongo da espezialistarekin batera. - Ikasleen dirua jaso eta materialaren faktura ordaintzeaz arduratuko dira. - Faktura guztiak hilabeteko epearekin ordainduko dira gehienez. - Jarraipen batzordeen bileratan parte hartuko dute, ordezkari baten bitartez. - Jaialdietan parte hartuko dute. - Espezialistaren orduren batean aldaketaren bat balego bi aldez aurretik jakinaraziko

dute. - Gelan ikasleekiko azken ardura ikastetxeko irakaslearena izango da. - Programaren egutegia betetzeaz arduratuko dira. - Ikasturte amaierako balorazioak ezarritako epearen barruan Bertsozale Elkarteari

helaraztea bermatuko dute. - Gelako lanaren inguruko argibideak espezialistari eskatuko zaizkio, eta

bestelakoetarako proiektuaren arduradunarekin jarriko dira harremanetan.