Greziar eskultura

31
Greziar Eskultura Greziar Eskultura Laburpena Laburpena

Transcript of Greziar eskultura

Page 1: Greziar eskultura

Greziar EskulturaGreziar Eskultura

LaburpenaLaburpena

Page 2: Greziar eskultura

SarreraSarrera

Greziar eskulturako oinarriak dira: Greziar eskulturako oinarriak dira: Ekialdeko erregioak (Asiria, Babilonia)Ekialdeko erregioak (Asiria, Babilonia) Egiptoko eraginaEgiptoko eragina

Merkatal harremanei esker lan hauek Merkatal harremanei esker lan hauek ezagutzea posible izan zen.ezagutzea posible izan zen.

Greziar artistek haien berezko hizkuntza Greziar artistek haien berezko hizkuntza garatu zuten, honetan garrantzitsua izanik garatu zuten, honetan garrantzitsua izanik gizakiak erretratatzea.gizakiak erretratatzea.

Page 3: Greziar eskultura

SarreraSarrera

Eskultura arte egokiena da Grekoen asmoak Eskultura arte egokiena da Grekoen asmoak islatzeko kontzeptu hauen inguruanislatzeko kontzeptu hauen inguruan EdertasunaEdertasuna EspresioaEspresioa MugimenduaMugimendua BolumenaBolumena

Garaiak:Garaiak: Arkaikoa: k.a. V. mendera arteArkaikoa: k.a. V. mendera arte Klasikoa: k.a. V. eta IV. mendeakKlasikoa: k.a. V. eta IV. mendeak Helenistikoa: k.a. IV. mendearen amaieratik Helenistikoa: k.a. IV. mendearen amaieratik

Erromatarren konkista arte k.a. I. mendean. Erromatarren konkista arte k.a. I. mendean.

Page 4: Greziar eskultura

Ezaugarri orokorrakEzaugarri orokorrak

Gizakien edertasun fisikoa eta oreka Gizakien edertasun fisikoa eta oreka espirituala irudikatzen zutenespirituala irudikatzen zuten Edertasuna parteen arteko proportzio bezala Edertasuna parteen arteko proportzio bezala

ulertzen daulertzen da Kanon baten beharraKanon baten beharra Irudiak harmonikoak eta idealizatuak diraIrudiak harmonikoak eta idealizatuak dira Gai nagusia gizakia biluzik daGai nagusia gizakia biluzik da

Page 5: Greziar eskultura

Ezaugarri orokorrakEzaugarri orokorrak

Espresioaren bilaEspresioaren bila Espresioa sentimenduen kanporatzea bezala Espresioa sentimenduen kanporatzea bezala

ulertzen daulertzen da Idealizatua da beraz bakarrik izan daitekeIdealizatua da beraz bakarrik izan daiteke

LasaiaLasaia OrekatuaOrekatua

Bakarrik Helenismo garaian idealizazioa Bakarrik Helenismo garaian idealizazioa baztertuko da.baztertuko da.

Page 6: Greziar eskultura

Ezaugarri orokorrakEzaugarri orokorrak

Mugimenduaren irudikapenaMugimenduaren irudikapena Eskultoreak hasi ziren lanean irudi rigidoekin, Eskultoreak hasi ziren lanean irudi rigidoekin,

ekialdeko eredu estatikoetan oinarriturikekialdeko eredu estatikoetan oinarriturik Irudi arkaikoak estatikoak diraIrudi arkaikoak estatikoak dira Horren ondoren dinamismoko forma guztiak saiatu Horren ondoren dinamismoko forma guztiak saiatu

ziren:ziren: Irudiak arkitekturako mugetara egokituakIrudiak arkitekturako mugetara egokituak Taldeak harreman dinamikoz Taldeak harreman dinamikoz Giharren tentsioaGiharren tentsioa

Mugimenduak eskulturako balio espresiboak Mugimenduak eskulturako balio espresiboak azpimarratzen zituen.azpimarratzen zituen.

Page 7: Greziar eskultura

Ezaugarri orokorrakEzaugarri orokorrak

Bolumenaren irudikapenaBolumenaren irudikapena Grekoek laster apurtu zuten Egiptiar Grekoek laster apurtu zuten Egiptiar

frontalitatea frontalitatea Eskultura egiten da edozein angelu eta Eskultura egiten da edozein angelu eta

ikuspuntutik ikusia izatekoikuspuntutik ikusia izateko Irudi lauak baztertzen diraIrudi lauak baztertzen dira Eskultura gehiena mukulu biribilekoa da, Eskultura gehiena mukulu biribilekoa da,

erliebeen salbuespenaz.erliebeen salbuespenaz.

Page 8: Greziar eskultura

Ezaugarri orokorrakEzaugarri orokorrak

MaterialakMaterialak Kareharria (Arkaismo garaian)Kareharria (Arkaismo garaian) Brontzea (argizari galduaren teknikaz egina)Brontzea (argizari galduaren teknikaz egina) Marmol zuria KlasizismoanMarmol zuria Klasizismoan

Lan asko Erromatar kopien bidez Lan asko Erromatar kopien bidez ezagutzen dira eta eredu horiek marmolez ezagutzen dira eta eredu horiek marmolez eginak diran Greziar brontzeak kopiatuz.eginak diran Greziar brontzeak kopiatuz.

Page 9: Greziar eskultura

Garai Arkaikoa (k.a. VII-VI. Garai Arkaikoa (k.a. VII-VI. mendeak)mendeak)

Garai honetako lanak dira Garai honetako lanak dira Kouroi edo kurosKouroi edo kuros Korai edo koreKorai edo kore

Eskulturak estiloko unitatea daukaEskulturak estiloko unitatea dauka Gizonezkoen biluzitasuna Greziar arteko Gizonezkoen biluzitasuna Greziar arteko

ezaugarri bat bezala agertzen da.ezaugarri bat bezala agertzen da.

Page 10: Greziar eskultura

Garai Arkaikoa (k.a. VII-VI. Garai Arkaikoa (k.a. VII-VI. mendeak)mendeak)

Kuroi:Kuroi:

Irudiak zurrunak dira, aurrera begira daude eta Irudiak zurrunak dira, aurrera begira daude eta monumentalak diramonumentalak dira Besoak gorputzari lotuta eta Besoak gorputzari lotuta eta ezkerreko hanka aurreratuaezkerreko hanka aurreratua Simetrikoa, tortsioak saihestuzSimetrikoa, tortsioak saihestuz Hilearen banaketa geometrikoaHilearen banaketa geometrikoa Begi almendra formakoakBegi almendra formakoak Artikulazio gogorrakArtikulazio gogorrak Irribarre arkaikoaIrribarre arkaikoa Irudikapen naturalista, giharrezIrudikapen naturalista, giharrez GeometrizazioaGeometrizazioa Garaian zehar bilakaera bat izan zutenGaraian zehar bilakaera bat izan zuten

Page 11: Greziar eskultura

Garai Arkaikoa (k.a. VII-VI. Garai Arkaikoa (k.a. VII-VI. mendeak)mendeak)

KoréKoré Irudi erlijiosoa da, botiboaIrudi erlijiosoa da, botiboa Terrakotakoak edo harrizkoak izaten ziren eta Terrakotakoak edo harrizkoak izaten ziren eta

hilobietan agertzen zirenhilobietan agertzen ziren Tamaina txikia zutenTamaina txikia zuten Giza irudia laua da, aldakan eta bularrean Giza irudia laua da, aldakan eta bularrean zabalduzzabalduz Ez dute espresiorikEz dute espresiorik Hilea antinaturala da, Egiptoko moda jarraituzHilea antinaturala da, Egiptoko moda jarraituz Doriar peploa janzten dute, plegatu batzuekinDoriar peploa janzten dute, plegatu batzuekin Geometria ezaugarria da, Kuroietan bezala.Geometria ezaugarria da, Kuroietan bezala.

Page 12: Greziar eskultura
Page 13: Greziar eskultura

Klasizismorako trantsizioaKlasizismorako trantsizioa

Lan nagusiak Eginako frontoiak diraLan nagusiak Eginako frontoiak dira Irudi konposatuak dira non eskulturak Irudi konposatuak dira non eskulturak

arkitekturako markora egokitzen diren.arkitekturako markora egokitzen diren. Naturalismorako bilakaera erakusten dute, Naturalismorako bilakaera erakusten dute,

sentimenduen espresioa mugatua bada sentimenduen espresioa mugatua bada ere.ere.

Irudiak jarrera naturaletan daude, baina Irudiak jarrera naturaletan daude, baina zurrunak dira.zurrunak dira.

Gaiak ugariagoak dira ere.Gaiak ugariagoak dira ere.

Page 14: Greziar eskultura

Klasizismorako trantsizioaKlasizismorako trantsizioa

Trantsizio honetako adibideak dira:Trantsizio honetako adibideak dira: Ludovisi tronoa: erliebeak ez dira zurrunak Ludovisi tronoa: erliebeak ez dira zurrunak

eta jantziak gardenek ematen dute, anatomia eta jantziak gardenek ematen dute, anatomia erakutsiz.erakutsiz.

Delfoseko Auriga: brontzez egina, arkaismo Delfoseko Auriga: brontzez egina, arkaismo eta modernitatearen arteko tentsioa eta modernitatearen arteko tentsioa erakusten du:erakusten du: Jarrera estatikoa, baita jantzietan ere, Jarrera estatikoa, baita jantzietan ere,

ildaska bertikalezildaska bertikalez Simetria besoarekin hautsi egiten da, Simetria besoarekin hautsi egiten da,

honekin heltzen zituelako gurdia eta honekin heltzen zituelako gurdia eta aurpegiak barne indar bat erakusten du, aurpegiak barne indar bat erakusten du, harrizko begiz, bizitzaz beteta eta harrizko begiz, bizitzaz beteta eta koloreztaturiko ezpainekin. koloreztaturiko ezpainekin.

Page 15: Greziar eskultura
Page 16: Greziar eskultura

Klasizismo betea (k.a. V.-IV. Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak)mendeak)

Greziar eskulturako urrezko garaia da.Greziar eskulturako urrezko garaia da. Lan gehienak Atenaseko Akropolian egin Lan gehienak Atenaseko Akropolian egin

ziren, hiri honetako garrantzia zen eta.ziren, hiri honetako garrantzia zen eta. Edertasun ideala ez da bakarrik fisikoa, Edertasun ideala ez da bakarrik fisikoa,

espirituala ere delako.espirituala ere delako. Proportzioa eta oreka hiritarren Proportzioa eta oreka hiritarren

bertutetako oinarriak ziren eta hau bertutetako oinarriak ziren eta hau irudikatzen zen Atenaseko sistema irudikatzen zen Atenaseko sistema demokratikoan.demokratikoan.

Page 17: Greziar eskultura

Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak) Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak) Klasizismo goiztiarraKlasizismo goiztiarra

Miron:Miron: Bere lan famatuena Discoboloa daBere lan famatuena Discoboloa da Gizakiaren gorputza mugimenduarekikoGizakiaren gorputza mugimenduarekiko interesa erakusten duinteresa erakusten du Gizakia dibinitate bezala tratatzen duGizakia dibinitate bezala tratatzen du Istant bateko mugimendua harrapatzen du, Istant bateko mugimendua harrapatzen du,

konposaketa zail batekin, espiralak, bihurguneak konposaketa zail batekin, espiralak, bihurguneak eta lerro hautsiz ikuspuntuak biderkatzeko.eta lerro hautsiz ikuspuntuak biderkatzeko.

Anatomia ondo irudikatua dago, lau xamarra izan Anatomia ondo irudikatua dago, lau xamarra izan arrenarren

Dinamikoa bada ere, aurpegia espresiorik gabekoa Dinamikoa bada ere, aurpegia espresiorik gabekoa da, giharretako tentsioarekin inolako erlaziorik da, giharretako tentsioarekin inolako erlaziorik gabe.gabe.

Page 18: Greziar eskultura

Klasizismo betea (k.a. V.-IV. Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak)mendeak) Klasizismo goiztiarraKlasizismo goiztiarra

PolikletoPolikleto

Giza anatomiaren teorizatzailea izan zen.Giza anatomiaren teorizatzailea izan zen. Giza gorputzaren proportzioak kezkatua zegoen: kanona Giza gorputzaren proportzioak kezkatua zegoen: kanona

edo normaedo norma Gizakia bere plenitudean irudikatzen zuen, anatomikoki Gizakia bere plenitudean irudikatzen zuen, anatomikoki

perfektua baina idealizatua.perfektua baina idealizatua. Kanon: burua gorputzeko 1/7 daKanon: burua gorputzeko 1/7 da Geometriak eragina dauka gorputzeko atal batzuetanGeometriak eragina dauka gorputzeko atal batzuetan Aurpegia hiru zatitan banatua: kopeta, sudurra eta ahoa, Aurpegia hiru zatitan banatua: kopeta, sudurra eta ahoa,

dena proportzionatuadena proportzionatua Burua esfera perfektu bat da, hilea itsatsia izanikBurua esfera perfektu bat da, hilea itsatsia izanik Konposaketa asimetrikoa: kontrajarria, hanka bat Konposaketa asimetrikoa: kontrajarria, hanka bat

aurreratua aurreratua duela.duela. Oreka fisiko eta espirituala erakusten du.Oreka fisiko eta espirituala erakusten du. Lanak: Doriforoa, Diadumenoa Lanak: Doriforoa, Diadumenoa

Page 19: Greziar eskultura
Page 20: Greziar eskultura

Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak)Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak) Klasizismo goiztiarraKlasizismo goiztiarra

FidiasFidias Edertasun klasikoaren prototipoa sortu zuen.Edertasun klasikoaren prototipoa sortu zuen. Partenoiko lanen autoreaPartenoiko lanen autorea da: frontoiak, frisoak, metopak eta da: frontoiak, frisoak, metopak eta

jainkosaren eskultura egin zituen.jainkosaren eskultura egin zituen. Bere lanen ezaugarriak dira:Bere lanen ezaugarriak dira:

Aurpegietako edertasun lasaiaAurpegietako edertasun lasaia Jantzietako flexibilitatea eta gardentasunaJantzietako flexibilitatea eta gardentasuna Oreka eta bizitzaren arteko konbinaketaOreka eta bizitzaren arteko konbinaketa Proportzio eskisitoakProportzio eskisitoak

Oihal bustien teknikak irudien Oihal bustien teknikak irudien anatomia irudikatzeko aukera anatomia irudikatzeko aukera eman zion.eman zion.

Page 21: Greziar eskultura

Lanak: . Panateneetako prozesioa . Partenoiko frisoak eta frontoiak . Palas Atenearen eskulturak

Page 22: Greziar eskultura

Klasizismo betea (k.a. V.-IV. Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak) Klasizismo berantiarramendeak) Klasizismo berantiarra

Eskulturan joera barroko bat eman zen.Eskulturan joera barroko bat eman zen. Kanona estilizatuagoa zen. Kanona estilizatuagoa zen. Oreka osoa, harmonia eta proportzioa ez dira Oreka osoa, harmonia eta proportzioa ez dira

beti gordetzen.beti gordetzen. Espresionismo dramatikoaren hastapenakEspresionismo dramatikoaren hastapenak Errealismoa ikusten da erretratuen Errealismoa ikusten da erretratuen

ugaritasunean.ugaritasunean. Gizakien sentimenduak hobeto islatzen dira.Gizakien sentimenduak hobeto islatzen dira. Idealismo klasikoak jarraitzen du baina Idealismo klasikoak jarraitzen du baina

edertasuneko eredu berriak bilatzen dituzte.edertasuneko eredu berriak bilatzen dituzte.

Page 23: Greziar eskultura

Klasizismo betea (k.a. V.-IV. Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak)mendeak) Klasizismo berantiarraKlasizismo berantiarra

Lisipo:Lisipo: Bere lanak Apoxiomenos edertasuneko kanon Bere lanak Apoxiomenos edertasuneko kanon

berria erakusten du: burua gorputzeko 1/8 da, berria erakusten du: burua gorputzeko 1/8 da, beraz irudiak altuagoak eta argalagoak dira.beraz irudiak altuagoak eta argalagoak dira.

Hankak luzeagoak dira eta burua txikiagoa.Hankak luzeagoak dira eta burua txikiagoa. Ez du aintzako momentu bat irudikatzen, atleta Ez du aintzako momentu bat irudikatzen, atleta

bat lehiaketa baten ondoren bere burua bat lehiaketa baten ondoren bere burua garbitzen baizik.garbitzen baizik.

Aurreko jarrera desagertzen da eta eskulturak Aurreko jarrera desagertzen da eta eskulturak ikusleak animatzen du inguruan begiratzeko.ikusleak animatzen du inguruan begiratzeko.

Lanak: Apoxiomeno, Ares Ludovisi, Herkules Lanak: Apoxiomeno, Ares Ludovisi, Herkules Farnesio.Farnesio.

Page 24: Greziar eskultura
Page 25: Greziar eskultura

Klasizismo betea (k.a. V.-IV. Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak)mendeak) Klasizismo berantiarraKlasizismo berantiarra

Scopas:Scopas: Bere lanak Fidiasen lasaitasunaren Bere lanak Fidiasen lasaitasunaren

krisia inplikatu zuen.krisia inplikatu zuen. Irudiak kontorsionatzen dira, oso Irudiak kontorsionatzen dira, oso jarrera estremo eta biolentoz.jarrera estremo eta biolentoz. Alexanderren eskultorea izan zen.Alexanderren eskultorea izan zen. Lanak:Lanak:

MenadeMenade Mausoloren burua.Mausoloren burua.

Page 26: Greziar eskultura
Page 27: Greziar eskultura

Klasizismo betea (k.a. V.-IV. Klasizismo betea (k.a. V.-IV. mendeak)mendeak) Klasizismo berantiarraKlasizismo berantiarra

PraxitelesPraxiteles Jainkoak gizakiak dirudite, graziaz beteta Jainkoak gizakiak dirudite, graziaz beteta

eta bigunak, beste garaietako maiestate eta bigunak, beste garaietako maiestate eta serenitaterik gabe.eta serenitaterik gabe.

Espresio galdua, ametsetan bezala. Espresio galdua, ametsetan bezala. Artistak bihurgune praxitelikoa erabiltzen Artistak bihurgune praxitelikoa erabiltzen

du gorputzetandu gorputzetan Aurpegietan Aurpegietan sfumato, sfumato, marmolaren azala marmolaren azala

polituz, bereziki zati batzuk.polituz, bereziki zati batzuk. Jainko-jainkosak melankoliko eta Jainko-jainkosak melankoliko eta

nostalgikoak. nostalgikoak. Lanak:Lanak:

Hermes Dionisos HaurrarekinHermes Dionisos Haurrarekin Apolo SauroktonoApolo Sauroktono Arlesko BenusaArlesko Benusa

Page 28: Greziar eskultura
Page 29: Greziar eskultura

Garai Helenistikoa (k.a. IV.-I. Garai Helenistikoa (k.a. IV.-I. mendeak)mendeak)

Garai zabala da, bai kronologikokiGarai zabala da, bai kronologikoki baita geografikoki ere.baita geografikoki ere. Greziar tradizioa Alexanderren inperioko Greziar tradizioa Alexanderren inperioko

beste eraginez nahasten da.beste eraginez nahasten da. Tradizio greziarrak eta ekialdeko Tradizio greziarrak eta ekialdeko

eraginek bizitzako kontzeptu berri bati eraginek bizitzako kontzeptu berri bati hasiera eman zioten.hasiera eman zioten.

Artean errealismo sakona dago:Artean errealismo sakona dago: Gorputzetako desoreka gustokoa zutenGorputzetako desoreka gustokoa zuten Espresio dramatikoakEspresio dramatikoak ItsustasunItsustasun Lan barrokoak mugimendu eta tentsioz Lan barrokoak mugimendu eta tentsioz beteak.beteak.

Page 30: Greziar eskultura

Garai Helenistikoa (k.a. IV.-I. Garai Helenistikoa (k.a. IV.-I. mendeak)mendeak)

Gaietako barietatea: jainkoak, atletak, heroiak.Gaietako barietatea: jainkoak, atletak, heroiak. Artistek inspirazioa inguruko naturan bilatzen Artistek inspirazioa inguruko naturan bilatzen

zuten.zuten. Ezaugarriak:Ezaugarriak:

Trataera errealistaTrataera errealista Psikologia sakona Psikologia sakona Erretratu gogorra eta benetakoa, idealizaziorik gabeErretratu gogorra eta benetakoa, idealizaziorik gabe Irudikatuak indibidualizatuak dira: Irudikatuak indibidualizatuak dira:

Eguneroko keinuak, ekintzak eta pertsonakEguneroko keinuak, ekintzak eta pertsonak Humano eta barregarria baina espresiboaHumano eta barregarria baina espresiboa Zahartzaroa, itsustasuna, perfekzio ezaZahartzaroa, itsustasuna, perfekzio eza Haurtzaroa Haurtzaroa

Anatomiarekiko interes sakona.Anatomiarekiko interes sakona. Erliebeek atzealdean perspektiba daukate, Erliebeek atzealdean perspektiba daukate,

Pergamon bezala.Pergamon bezala.

Page 31: Greziar eskultura

Garai Helenistikoa (k.a. IV.-I. Garai Helenistikoa (k.a. IV.-I. mendeak)mendeak) Eskolak eta lanak:Eskolak eta lanak:

RodasRodas Kolosoa (galduta) Kolosoa (galduta) Samotraciako Samotraciako

GaraipenaGaraipena Laokoon eta bere Laokoon eta bere

Semeak Semeak Farnesio ZezenaFarnesio Zezena

PergamoPergamo Galiarra hilzorianGaliarra hilzorian GigantomakiaGigantomakia

Alexandria:Alexandria: NiloaNiloa