GORPUTZHEZKUNTZAKOIV.TOPAKETARENKRONIKA

Ekainaren 24ean, Iurretako Institutoan Gorputz Hezkuntzako IV. Topaketa burutu zen. Zer nolako Gorputz Hezkuntza nahi dugun izan zen gai nagusia eta horrekin batera, 3 esperientzien berri eman zen. Guztira hezkuntza maila ezberdinetako 120 irakaslek parte hartu zuten topaketan eta bertan izan ziren ere, topaketari hasiera emanez, Jon Lopez (Berritzegune Nagusiko Zuzendaria) eta Begoa Garamendi (Berriztatze PedagogikokoZuzendaria).Hizlari nagusia Alfredo Larraz Urgeles izan zen eta bere hitzaldiaren ondoren talde txikitanhausnarketadinamikabatburutuzendenonartean.

1. NOLAKO GORPUTZ HEZKUNTZAZ HITZ EGITEN DUGU GAUR EGUN? AlfredoLarraz

Alfredo Larrazek bi orduko hitzaldian Gorputz Hezkuntzako misioa eta funtsa zein den azaldu zuen. Horrekin batera maiz nahastuta edo modu desegokian erabiltzen diren hainbat termino argitu zituen (jokaera motorra, jokabide motorra, konpetentziak, abileziak etb.) baita gorputz hezkuntzako oinarrizko aprendizaiak zeintzuk izan behar direnere.

Horrekin batera gure arloa antolatu eta programatzeko ekintza motoreen eremuak (dominioak)etabarnelogikaazalduzituen.Jarraianlaburbilduzberakesandakoak:

1.1Hausnakertarengarrantzia:Oso garrantzitsua da irakasle orok bere lanaren inguruan hausnarketa egitea. Zer da benetan garrantzitsuena Gorputz Hezkuntzan? Galdera honi hainbat erantzun oker emanizanzaio.Adibideakhonakoak:

GorputzHezkuntza=OsasunarekinlotzeaIkasleekaskoezikasiarren,praktikatzeaizerdiegitea.Ikasleekondopasatzea.Ikasleakentrenatzeaetorkizuneangoimailakokirolariakizandaitezen.Teknikaketaabileziakikastea.Elkarbizitza,naturarekikoerrespetua,autoestimalantzea.Denetikpixkategitea,ezertansakondugabe.

Gorputz Hezkuntzaren helburua ikasleen gaitasun motorra garatzea da. Gaitasun edo konpetzentzia hau, ezagutzaz, prozeduraz, jarreraz eta sentimenduez osatuta dagoetaguztiakjokabidemotorrarekinlotzendira.Beharrezkoa da gure arloaren izaera zehaztasunez definitzea. Curriculum ezberdinek ez dute garbi izaera hau definitzen eta termino ezberdinak nahasten dira: gorputza, mugimendua,motrizitatea,jokabidemotorra.

1.2Jokabidemotorra(Conductamotriz)Zer da: jokaera edo portaera motorra + intentzioa + esanahia + zentzua + ikaslearenproiektua.Egoerakonkretubateanpertsonarenosotasunada.

Mugimendua berriz, produktua soilik da. Teknika, keinu soila. Pertsona ez dago bere osotasunean. Horregatik, jokaera edo portaera motorra (ikusten den mugimedua) ez da nahikoaizatenikasleenaktuazioaaztertuetaulertzekoorduan.Bi termino hauek, jokabide eta jokaera motorra, sarritan gaizki erabiltzen dira gure arloan. Terminologia arazo bat baino, arazo kontzeptuala da. Mugimenduan bakarrik zentratuz,ikasleabereosotasuneanezdakontuanhartzen.Gorputz Hezkuntzako oinarrizko helburua JOKABIDE MOTORRA da. Bere barnean,INTENTZIOAketaPROZESUAKbatzendira.1.3Gaitasunak(konpetentziak),ezagutzak,abileziakGaitasun motorra: bizitzan zehar eboluzionatzen doa eta jakiteko inteligentzia garatzen du. Zer egin, nola, noiz eta norekin ingurunearen ezagutzaren arabera. Gai izatekoezagutzakbehardira.Klaseanlantzendirenezagutzaorok,bihelburuditu:

1.Ezagutzahorretazjabetzea(konstrukzioa)2.Erabiltzenikastea(esplotazioa)besteeremubatzuetan(aplikazioa)

Ezagutzaz jabetu eta beste eremu batzuetan ezagutza horiek aplikatzeko gai garenean konpetente edo gai izatera eramaten gaitu. Ez du ezertarako balio ezagutzak izatea hauek aplikatzeko gai ez bagara. Era berean, gaitasunak ezagutza ezberdinak batzen dituetahorriesker,arazomotorkonplexueierantzunakaurkituditzazkegu.Azkenfineanpertsonakonpetenteizateada:

Egoera batean aurrean ditugun ezagutzak, jarrerak eta abileziak erabiltzeko

gai izatea emaitza efektiboak eta behin baino gehiagotan errepikatu daitezkeenak lortzeko.Gaitasunakbiaspektunagusiditu:

1. Prozesuan zentratzen da eta prozesu hau, emaitza edo produktua bainogarrantzitsuagoada.

2. Transferitu (orokortu) daiteke beste egoera batetara. Horretarako 3 pauso gertatzen dira: lehenik erreprodukzioa, gero aplikazioa eta azkenik transposizioa.(Delaunay)

Zereskatuetaebaluatubehardugungarbiizanbeharduguirakasleok.Bikulturaedoideologioezberdindaudegorputzhezkuntzanetasarritanbiaknahastenditugu.Aldebatetik,Ameriketatikdatorrenkorrontekonduktistadago,soilikiabilezietanoinarritzen

dena.Bestetik,gauregunetaetorkizunerakoegokiagoadenEuropatikdatorrenkonstruktibismoa,ezagutzaetakonpetentzietanoinarritutakoa.1.4OinarrizkoAprendizaiakGorputzHezkuntzanbiaprendizaimotanagusidaude:

1. OINARRIZKOAPRENDIZAIAK:eraginkortasunezekitekoarauak,legeaketaprintzipioak.

2. ESPEZIFIKOAK:jarduerarenberezkoezaugarriakkontuanhartzendira.Berezikiabileziamotorrakinlotzendira.

Oinarrizkoaprendizaienbarruanbadaudebakarkaetataldekiroletanaplikatzen

direnoinarrizkoprintzipioamankomunak.Hauekdira:TALDEKIROLENHASTAPENEANPRINTZIPIOAK:

1.Nirealdekodesorekaegoerasortzea.2.Baloiarenkontrolesanguratsua(jokoegoeran)etataldeanbaloiamantentzea.3.Helbururantzmugimendua.4.Erasokoalgoritmoamartxanjartzea.5.Ekintzenloturaetajarraipena,rolenpermutaetastatusaldaketa(rolen

ezagutza)BAKARKAKOJARDUERENPRINTZIPIOAK:

1.Aurrehartzepertzepziozkoprintzipioa(antipipacinperceptiva)2.Golpokoegonkortasunprintzipioa.3.Antolaketaetakeinukontrolarenprintzioa.4.Espazioetairaupenentxikitzeetahaunditzeprintzipioa.5.Alternantziataktikoarenprintzipioa.

Gaitasunmotorrarengarapenerakoezdanahikoapraktikahutsaegitea.Beharrezkoadahausnarketakritikoaegitea.Moduhonetanikasleakzentzuaemangodioburututakoekintzeietahauekdituztenaspektukognitibo,emozionaletapertzetiboakulertzekogaiizangoda.

1.5EKINTZAMOTORRENBARNELOGIKAETAEREMUAKEgoeramotorrakbarnelogikarenbidezsailkatzendira.Espazio,ziurgabetasunegoeraetalaguntasun/aurkariarenarabera,8motatakoegoeramotoredaude. Horretanoinarrituzekintzaeremuak(dominiuak)zehaztendituLarrazek.Ekintzaeremuenbidez:

1. GorputzHezkuntzakopraktikakantolatzendira.2. GorputzHezkuntzarenkonpetentziaespezifikoakzehaztendira.3. Curriculumekoedukiakantolatzekoaukerabatda.

Beraz,ikasturteaprogramatzekoetasaioakantolatzekobaliogarriaizandaitekesailkapenhau.EkintzaeremuezberdinenhainbatadibidepraktikoazalduzituenLarrazek.2.ESPERIENTZIAEZBERDINAKAurten3izandiraazaldudirenesperientziak:

1. Antzarrarenjolasa,erronkakooperatibobezala.2. Artzikirola,taldekirolalantzekoikusmoldeberria.3. Contacdance,gorputzadierazpena.