Gorputz hezkuntza

29
GORPUTZ HEZKUNTZA ALBA ALONSO 6. A

description

 

Transcript of Gorputz hezkuntza

Page 1: Gorputz hezkuntza

GORPUTZ HEZKUNTZA

ALBA ALONSO

6.A

Page 2: Gorputz hezkuntza

• Kirola Espainian nagusiki futbolak menderatzen du (xx. Mendetik aurrera), saskibaloia, ziklismoa, tenisa, eskubaloia eta motordun kirolak(F1 moto GP). Hala ere, herriak munduaren txapeldunak izan ditu kirol hain desberdinak eskrima, pádel, waterpoloa, bela, atletismoa edo boxeoa.

Page 3: Gorputz hezkuntza

1. ZER DA SASKIBALOIA?

2. HISTORIA NOR ASMATU ZUEN?

– DISEIONATUTAKO 13 ARAU MULTZOA

3. ARAUAK

4. JOKOA

5. TEKNIKA

6. EKINTZAK

7. LIGA NAGUSIAK

8. ARBITRAJEA

9. HAUSTEAK

10. FALTAK

11. ARGAZKIAK

Page 4: Gorputz hezkuntza

• Saskibaloia baloi bat sare bat zintzilik duen saski batean sartzean datzan kirola da. 5 jokalariz osatutako bi taldek jokatzen dute aurrez aurre,baina, 12edo 15 jokalariz osatuta daude taldeak, 8 minutuko iraupena duten lau zati edo laurdenetan jokatzen da. Bigarren laurdenaren ondoren, 20 minutu inguruko atsedena egiten da. AEBetako liga nagusian, NBAn, laurden bakoitzak 12 minutuko iraupena du.

Page 5: Gorputz hezkuntza

• 1891. urtean, James Naismith kanadiarrak, AEBko Springfield-eko unibertsitateko irakasleak, asmatu zuen saskibaloi.

Page 6: Gorputz hezkuntza

• Apirilak 15-ean Espainiak egin zituen hirurogeita hamabost urte saskibaloian jokatzen. Zortzirehun eta hirurogei partidu gehi hogei entrenatzaile daramatza Espainiak.

Page 7: Gorputz hezkuntza

• James Naismith (1939ko azaroaren 28an 1861ko azaroaren 6), kanadar gorputz-hezkuntzaren irakaslea, izan zen saskibaloiaren asmatzailea eta lehena kaskoaren erabilera futbol amerikarrean sartu. Gainera izan zen saskibaloiaren lehen entrenatzailea talde bat osatua bost jokalari zuzendu. Almonten jaio zen, Ontario, Kanada. Etorkin eskoziarren bikote baten lehen semea zen, meatzaritzako industriaren langileak.

• Nainsmith Maude Shermanekin etxe-multzotu zen 1894an eta bost seme izan zituen harekin. Herritar estatubatuarra naturalizatu zuen 1925ko maiatzaren 4. Mauderen heriotzaren ondoren, 1937an gertatua, Florence Kincaderekin etxe-multzotu zen 1939ko ekainaren 11an, haren heriotza bera baino lehen zerebral odoljario baten ondorioz sei hilabete baino gutxiago, Lawrencen. Haren lehen emaztearen ondoan lurperatua dago, Universidad De Kansasen hura izan zen leku irakaslea eta saskibaloiaren entrenatzailea sehaska hiri horretan. Askotan AEB-an ohoratu dute, eta beste herri batzuk askotan Kanada. 1968ko otsailaren 17an Naismith Memorial Basketball Hall haren ateak ireki zituen of Fame, haren ohorean izendatua, Springfielden.

Page 8: Gorputz hezkuntza

• Pilota norabide guztietara bota dezakezu esku batekin edo bi eskuekin.• Pilota kolpekatu dezakezu norabide guztietara esku batekin edo bi

eskuekin, baina ez ukabilekin.• Jokalariak ezin du korrika egin baloiarekin. Jokalariak pilota hartu duen

lekutik bota behar du edo bere ekipoko bati pasa edo saskira bota.• Pilota eskuekin heldu behar da. Besoak edo gorputza ezin dira erabili pilota

heltzeko.• Ezin da onartu besoarekin kargatzea, heltzea, bultzatzea, kolpekatzea edo

zangotrabatzea aurkariari. Lehenengo arau-hausteak arau honi edozein pertsonan kontatuko du falta bat bezala, bigarrenak deskalifikatuko du saski bat lortu arte edo badago bistako intentziorik lesio ekarri batean. Ezingo da jokalari hau ordezkatu.

• Falta bat kontuan hartzen da pilota ukabilekin kolpekatzea, hiru eta lau arauak hausteak eta bosgarren arauan deskribatzean.

• Talde batek hiru falta egiten baditu segidan aurkariak falta bat ez eginez denboraldi horretan, aurkarientzako puntu bat kontatuko da.

• Jarraitzen du

Page 9: Gorputz hezkuntza

jarraipena

• Puntuak lortuko dira pilota jaurtitzen edo kolpekatzen badute zelaitik, erortzen da saskiaren barruan eta hor gelditzen bada. Baloia ertzean gelditzen bada eta aurkari batek saskia mugitzen badu, puntu bat kontatuko du aurkarientzat.

• Pilota bandatik ateratzen denean, zelaiaren barrura jaurtiko da eta jokatua lehenengo tokatzen duena. Zalantza badago, jokazainak pilota botako du lerro zuzenean zelai aldera. Ateratzen duena bost segundu ditu. Gehiago luzatzen bada aurkariak aterako du.

• Jokazain laguntzaileak jokalariak zigortuko ditu eta faltak idatziko ditu, ohartaraziko du refereeri noiz talde batek hiru falta jarraian egiten dituenean. Berak botako ditu kalera jokalariak ados bosgarren arauarekin.

• Jokazain nagusiak baloia jokatuko du eta erabaki noiz dagoen jokoan, zelaiaren barruan edo kanpoan, nori dagokion, eta denbora eramango du. Erabakiko du noiz lortzen den puntu bat, markagailua eramango du eta edozein beste gauza jokazain batek egiten duena.

• Denbora bi zatiko hamabost minutukoa eta bost minutuko atsedenaldikoa izango da bien artean.

• Puntu gehiago lortzen duen taldeak irabaziko du.

Page 10: Gorputz hezkuntza

• Pausoak: Hau gertatzen da jokalariak bi pauso baino gehiago egiten baditu botea egin gabe, pasoak ere gertatzen dira oin bat berriro jartzen baduzu.

• Dobleak: Hau gertatzen da jokalariak pilota bi eskuekin botatzen badu, ere bai jokalariak pilota esku batekin botatzen badu.

• 3”: jokalari batek aurkariaren aldean geratzen bada.• 5”: denbora maximoa jokalariak pilota eskuan eduki

dezakeena.• 10”: denbora maximoa talde batek aurkariaren aldera

joateko.• 30”: denbora maximoa talde batek saskira botatzeko.• Zelai atzera: Hau gertatzen da jokalari batek pilota

aurkariaren zelaira botatzea eta gero bere zelaira bueltatzean.

Page 11: Gorputz hezkuntza

• Iraupena: Ez profesionaleko saskibaloiko partidu bat hogei minutu irauten ditu zati bakoitza eta hamar minutu atsedenaldirako, partidu profesionaletan lau zati daude, bakoitzak hamabost minutu irauten ditu. Berdinketa gertatzen bada, luzapena izango da bost minutukoa, talde batek irabazi arte.

• Partidaren hasiera: Talde bakoitzeko jokalari bat erdiko zirkuluaren barruan kokatu behar da oin bat marraren ondoan jarrita eta marra honek zelaia bi zatitan banatzen du, talde bakoitzeko jokalaria bere aldean jar zedin. Beste jokalari guztiak zirkuluaren kanpoan egon behar dira. Jokazainak baloia gorantz bidaltzen du zirkuluaren erditik eta bi jokalariek bertikalki jauzi egiten dute pilota desbideratzeko, hartu gabe, bere taldeko kide baten aldera. Jokalariak: Saskibaloiko talde batean hamabi jokalari daude, bost jolasten eta zazpi aulkian, entrenatzaileak nahi dituen aldaketak egin ditzake.

Jarraitzen du

Page 12: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Pilota: Saskibaloiko pilota esferikoa da eta seiehun gramotik

seiehun berrogeita hamarrera arte pisatu dezake, hirurogeita hamabostik hirurogeita hemezortzira arteko diametroko zirkunferentzia,eraikita dago goma zurizko edo beltzezkoa. Puntuazioa: Saskibaloiko partidu batean idatzi daiteke saskian puntu bateko, biko edo hiruko sartzea. Puntu bat bada tiro askez botatzen da. Bi puntu badira sei koma hogeita bost distantzia gutxira egon behar da. Hiru puntu badira sei koma hogeita bostik gora botatzen baduzu.

• Jokazaina: Bi zelaian daude eta bat mahaian ohar-hartzailea. Zelaia: Saskibaloiko zelai bat azal gogorra, laua, angeluzuzena eta oztoporik gabe izan behar da. Hamabost metro ditu zabalera eta hogeita zortzi luzeraz. Zelaiaren perimetroa oztoporik libre izan behar da bi metrotara.

Page 13: Gorputz hezkuntza

• Partidua irabazteko helburu duten ekintzei taktika edo estrategia deitzen da. Saskibaloiko jokalariak espezializatuta daude garaiera, trebetasuna, taktika eta teknikaren arabera mota askotako jokalariak daude:

• Oinarria: Boteak ematen trebeena da, pasean eta tiroan, pilota bere zelaitatik atera eta jokaldia hasteko arduraduna da.

• Eskolta: Oinarria estaltzen duen eta hegalekoak bikoizten duen arduraduna da, oinarriaren ezaugarri berdinak dauzka.

• Hegalekoa: Oso teknika ona dauka banaka eta kanpoko tiro hoberena botatzen du, pibotari pilotaz hornitzea ohituta daude.

• Pibota: Hoberen daukan beso-luzera da, menderatu

Page 14: Gorputz hezkuntza

• Botea: Eskuarekin jokalariek kolpe txikiak egiten dute lurraren kontra, eta horrela joaten dira zelaiaren leku batetik bestera.

• Aurrerapen botea: Aurkariaren saskirantz azkar joateko erabiltzen da.• Pasea: Teknika hau pilota mugitzeko boterik eman gabe erabiltzen da. Mota

askotako paseak daude:• Bularreko pasea: Baloia zure bularretik lagunaren bularrera bidaltzea.• Pase pikatua: Hasieran bezala, baina bote bat emanez.• Pasea buru gainetik: Bi eskuekin egiten da eta buru gainetik.• Tiroa: Teknika hau erabiltzen da jokalari batek baloia saskian sartzeko,

mota asko daude baloia saskian sartzeko:– Oinarrizko tiroa: Baloia bi eskuekin hartzen da eta batekin botatzen da.– Tiro askea: Hau gertatzen da falta pertsonal bat gertatzen denean.– Matea: Saskibaloiaren tiro ikusgarriena da, bakarrik profesionalak egiten dute,

nolabaiteko altuera izan behar da hau egiteko.– Kakoa: Tiro hau egiteko besoa zabalduta profilez egiten da.– Pibota: Oin baten gainean giro eginez , baina altzatu gabe.

Page 15: Gorputz hezkuntza

• NBA (National Basketball Association) AEBetako liga profesionala da, munduko hoberena.

• Europa mailan, Espainiako ACB Liga (Asociación de Clubes de Baloncesto) eta Italiakoa (Lega Basket Serie A) garrantzitsuenak dira

Page 16: Gorputz hezkuntza

• Partidu batek hiru arbitrotatik zuzendu behar du, nagusi bat eta bi laguntzaile. Ohar-hartzaileen mahaitik bertaratuko dira, hauek kronometratzaileak eta komisario tekniko bat. Arbitroek eta haren laguntzaileek jolasa zuzenduko dute erregelen arabera eta interpretazio ofizialak. Arbitro nagusiak desadostasunaren edozein norbait dagoen tokitan erabakiko du arbitro laguntzaileen artean, ohar-hartzaileen mahaia, baliotasunaz zalantza egiten duzu saskietan, haren onartzea emango du akta, egiaztatzeko erantzulea da, eta elementu tekniko guztiak onartzea eta erabakiak hartu ahal izango ditu norbait dagoen tokien gainean ez ere arautu arautuak ikuskatzea. Arbitroak komunikatu ahal dira ohar-hartzaileen mahaiarekin eta arbitroen gainerakoarekin keinuketa, eraginak seinale preestablecituen serie batekin seinaleztatzean.

Page 17: Gorputz hezkuntza

• Hauste bat jolasaren erregelen arau-hauste bat da, fondoaren sake batekin edo banda talde kaltegarriarentzat puntutik gehiago hurbila arau-hauste zehatua. Gehiago komunak hausteak: urratsak (Art.25) aurrerapauso ilegala (urratsak) jokalari baten desplazamendu ilegal bat da baloiaren kontrolarekin (baloia pausatzen da bat edo jokalariaren esku biak). Aurrerapauso ilegala gertatzen da, pibotaren oina ezarria, behin jokalaria: dribling bat hasteko altxatzen da. Arrunki irteeraren urratsak edo aterata izendatuak. (zigorgarriak NBA saskibaloian ez). Oin bien alde egon (pibotaren hartua) lurzoruarekin kontaktuan, eta jauzi egiten du, pase bat edo saskira jotzen dut egin baino lehen, 1ft-rekin berriz ukitzen du lurzoruan. Mugimenduan egon, eta pibotaren oinaren gainera etortzean, bi babes ematen ditu gehiago, oinen ordenaren aparte utzita. Borondatezkoa irristatzen du edo nahi gabe pibotaren oina lurzoruagatik abantaila bat sortzean, biratzeko keinua irristatzea ez da kontsideratzen. Legala da jokalari batek lurrera eror dezan eta irrista dezan baloia sostengatzen duen bitartean, edo baloiaren kontrola lor dezan edo etzan jarria egon dadin bitartean lurzoruan. Hauste bat da, gero, jokalariak filmatzen du edo baloia sostengatzen duen bitartean altxatu saiatzen du.

• Jarraitzen du

Page 18: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Bikoitzak (Art.24) jokalari batek driblinga 1s ez

du egin behar lehena bukatu egon ondoren baloi baten kontrola galdu du zelaian dribling bien artean baldin eta. Hots du, behin bi urrats utzi emana, bakarrik baloia pasa ahal dio beste jokalari bati edo saskira jotzea.

• Jarraitzen du

Page 19: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Jokalari Bata oinak baloia ez du ukitu

behar oinarekin nahita. Ekitaldi honek haustea kontsideratzen du. Ere haustea kontsideratzen duen arren baloia ukitzeko asmorik gabe bada, eta bera eratik zigortzen da, bandaren talde kaltegarriarentzat baloia ukitu duen sakea.

• Jarraitzen du

Page 20: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Zonan 3s (Art.26) 3s baino gehiago ez da egon ahal murriztuta talde

kaltegarriaren arean erasotzean ari izan denean. Egon ahal da defendatzean ari izan zara inguruan nahi izan dezazun denbora. Salbuespen salvo: jokalariak eremu mugatua abandonatzea saia dezan. Jokalaria dribling bat egitean ari izan zaio igarota saskiari 3s. Haren bera taldearen jokalari bat ekintzan egon dadin saskira jotzen dut. Bandatik atera dezan / fondo Sek atera behar du 5s baino lehen baloiarekin jokalariaren eskura, urrats hegal normal bat eta guztia posibleak atzerantz eman. Erregela honen edozein arau-hauste hauste bat da. 24s (Art.29) baloiaren kontrol berri bat lortzen duen talde batek jaurtiketa bat egin behar du saskira 24s baino lehen. Baloia 24s igaroak jaurtitzailearen eskuetan jarrai dezan edo ez du ukitu aroa eta haren edukitzea argia ez dadin izan aurkari taldearentzat, hauste bat egiten du. 24s reiniciatzen dira baloiak aroa ukitzen duen bakoitzean, azal dadin hauste bat edo falta bat. NBA-rengan falta defentsan gerta dadin edukitzearen 14s baino gutxiago gainerakoa, 24tako gailua 14s-rekin reiniciatzen da. Falta pertsonala seinalatzean. Arbitroa atzean mendia (Art.30) atzeko pistari baloi itzulia (atzean mendia) gertatzen da talde batek baloiaren kontrola duenean pista aurrelarian eta haren jokalarien bat azkena da baloia pista aurrelarian ukitu eta gero hura edo lagun bat lehena da atzeko pistan ukitu.

Page 21: Gorputz hezkuntza

• Pertsonala 3Falta (Art.34) jokalari batek legez kontra harremanetan jartzen du kontrako batekin eta desabantaila bat eragiten dio edo kontaktuaren abantaila bat lortzen du, falta pertsonala zigortzen du. Kontaktu ilegala kontsideratzen du hura gertatzen den jokalarien batek beste jokalari baten zilindroa ez duenean errespetatzen eta kontaktuaren erantzulea kontsideratzen du jokalariari beste baten zilindroa inbaditzen duen edo ateratzen da haren. Jokalari bat ez da helduko, blokeatuko du, bultzatuko du, kargatuko du, zangotrabatuko du ere kontrako baten aurrerapausoa galarazi du eskuak hedatzean, besoak, ukondoak, sorbaldak, aldakak, hankak, belaunetan ere oinetan ; ere haren gorputza bikoiztuko du posizio anormal batean (haren zilindrotik kanpora), ere huts egingo du jolas bortitz edo zakarrean. Zigorra falta pertsonal bat bat da atera dadin talde kaltegarriarentzat puntutik gehiago hurbila ateko marran / hegala, taldearen aurrerago erakutsiko diren falta salvo. Bosgarren faltari (6ta. NBA-rengan) jokalaria kanporatuko dute.

• Jarraitzen du

Page 22: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Falta eraso Sen gertatzen da baloiaren kontrola

duen talde zeinen jokalari batek falta pertsonal bat egiten duenean bultzatzea edo jokalari baten gorputz-enborraren kontra defentsaren posizio legalean talka egitea (kontaktuan lurzoruarekin oin biak, erasotzailera aurre emana, eta ahal ukan zeharki desplazatzea eta atzerantz haren zilindroaren barruan, aurrerantz ez). Kontaktu horrek desabantaila bat eragiten du defendatzailera taldearen falta zigortzen du baloiaren kontrolarekin (erasoan falta).

• Jarraitzen du

Page 23: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Kiroltasunik gabeko falta (Art.36) kiroltasunik

gabeko falta bat jokalariaren kontaktua nahasten duen falta bat da eta, arbitroaren epaiketari, baloia espirituaren barruan eta erregelen asmoa jokatzeko esfortzu legitimo bat ez du osatzen zuzenean o bien, kontaktua zakartasun gehiegi da. Bi jaurtiketa libre zigortzen da eta edukitzea talde kaltegarriarentzat.

• Jarraitzen du

Page 24: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Teknika Falta falta da jokalari bati edo kontaktua ez duen

nahasten aulkiaren kide baten, baizik lankidetzaren falta edo desobedientzia eztabaidatua edo erregelen espiritura errepikatua. Bera jokalari batengana txilibitua jo diezaion bigarren falta teknikoak descalificantea kontatuko du. Teknika falta batek falta pertsonala kontatuko du, hots du, falta bat gehituko dio jokalariari txilibitua jo dioten teknikoa falta da, baita ere taldearen faltei. Berdina zigortzen da kiroltasunik gabekoa.

• Jarraitzen du

Page 25: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Descalificante falta Bata descalificante falta jokalari

baten bistakoa edozein kiroltasunik gabeko arau-hauste da, ordezkoa, jokalari baztertua, entrenatzailea, entrenatzailearen laguntzailean edo taldearen lagunarengan mendia abandonatu behar izango duen eta ikuste kontaktua ez du ezarri ahal izango bera partiduaren gainerakoan. Kiroltasunik gabeko bi faltak descalificante falta bat osatzen dute. Descalificante falta batek ere jasan ahal duela bat edo zintzilikatzearen zenbait partidu aipatzea sartzen du lehiaren organizazioa erabaki dezan. Teknika falta baten ondoren, edo descalificantea bi jaurtiketa libre ematen dituzte eta atera dadin lerro zentralaren luzapenetik ohar-hartzaileen mahaiaren parean kiroltasunik gabekoa.

• Jarraitzen du

Page 26: Gorputz hezkuntza

• jarraipena• Talde bat jaurtiketa libre lau falta egiten ditu aldi batean (NBA

araudian bostetan edo bitan laurden bakoitzaren azken bi minututan), une horretatik aurrera aldi hori egin dezan falta pertsonal guztiak bi tirorekin haren inguruaren jaurtiketa libre lerrotik zigortuko dute (saskiaren 4,6m-ri kokatua). Ere jaurtiketa libre egingo dituzte jokalari batek falta bat hartzen duenean tiroaren ekintzan aurkitzen den bitartean, haren numeroa kalifikazioaren inguruaren arabera aurki dezan determinatu (bitako edo hiru punturen). Tiroaren ekintza horretan faltarekin saskia lortzen da, saskia baliozkoa da eta tiro gehigarri bat ematen du. Jaurtiketa libre egitean, botatzean ari izan den jokalariak lerroa ez du zapaldu ahal izango, honek uste izango lukeen arren tiroa saskia sar edin arren baliozkoa ez litzatekeen arren izango, haren lagunen batek ingurua inbaditzen badu baloia jaurtitzailearen eskuetatik atera dadin, aurkari bat inguruan sartzen bada jokalariak tiroa baloia aska dezan beste parte batetik errepikatuko da ez du sartu.

Page 27: Gorputz hezkuntza
Page 28: Gorputz hezkuntza
Page 29: Gorputz hezkuntza