Glossary - bbresources.s3.amazonaws.com · 3 ssa Advantage 1 Basque© B Burlington Books complaint...

1

Advantage 1 Basque © B Burlington Books

Aa bright future /ə braɪt ˈfjuːtʃə/ etorkizun handi

a piece of cake /ə ˈpiːs ɒv keɪk/ oso erraz (be ~: oso erraza izan)

abroad /əˈbrɔːd/ atzerrian

absorbed in /əbˈzɔːbd ɪn/ -n murgilduta

accept /əkˈsept/ onartu

acceptable /əkˈseptəbl/ onargarri

accomplish /əˈkʌmplɪʃ/ lortu

accomplished /əˈkʌmplɪʃt/ jakitun, aditu

accomplishment /əˈkʌmplɪʃmənt/ lorpen

achievable /əˈtʃiːvəbl/ lorgarri, eskuragarri, posible

achieve /əˈtʃiːv/ lortu, eskuratu

achievement /əˈtʃiːvmənt/ emaitza; lorpen, arrakasta

actual /ˈæktʃuəl/ benetako

actually /ˈæktʃuəli/ egiaz, benetan

adequate /ˈædɪkwət/ nahiko, egoki

advantage /ədˈvɑːntɪdʒ/ abantaila, onura

affect /əˈfekt/ eragin, erasan

affected /əˈfektɪd/ hunkiturik

affection /əˈfekʃn/ afektu, estimu

afford /əˈfɔːd/ -t(z)eko aukera izan

agree on /əˈɡriː ɒn/ zerbaitetan ados egon; adostu

agree to /əˈɡriː tuː/ -en esanera erori, onetsi

agree with /əˈɡriː wɪð/ -ekin ados egon

aid /eɪd/ laguntza(zko)

airy /ˈeəri/ aireztapen onarekin

alike /əˈlaɪk/ modu berean

all-round /ˈɔːlraʊnd/ guzti

allergy-free /ˈælədʒifriː/ alergenorik gabe

alley /ˈæli/ kalezulo, kale txiki

allow /əˈlaʊ/ utzi, baimendu; dedikatu

amazed /əˈmeɪzd/ harrituta, haluzinatuta

amid /əˈmɪd/ artean, (-n) erdian

amount /əˈmaʊnt/ kopuru, dosi

amuse /əˈmjuːz/ ondo pasatu, dibertitu

amused /əˈmjuːzd/ entretenigarri

amusing /əˈmjuːzɪŋ/ dibertigarri, barregarri

an only child /ən ˈəʊnli tʃaɪld/ seme/alaba bakar

anyhow /ˈenihaʊ/ nolanahi den

apartment (US Eng.) /əˈpɑːtmənt/ apartamentu, pisu

apologise for /əˈpɒlədʒaɪz fɔː/ -gatik barkamena eskatu

apologise to /əˈpɒlədʒaɪz tuː/ -i barkamena eskatu

apology /əˈpɒlədʒi/ desenkusa

app /æp/ aplikazio

appear /əˈpɪə/ agertu, irten (~ in the semi-finals : finalerdietara joan)

appearance /əˈpɪərəns/ itxura, traza

approve of /əˈpruːv ɒv/ ontzat eman; -i oniritzi, -ekin ados egon

argue about /ˈɑːɡjuː əbaʊt/ -gatik eztabaidatu

argue with /ˈɑːɡjuː wɪð/ -ekin eztabaidatu

argument /ˈɑːɡjumənt/ eztabaida; argumentu

arise /əˈraɪz/ jaiki, altxatu

arsenic /ˈɑːsnɪk/ artseniko

as many as /æz ˈmeni æz/ arte

as well /æz ˈwel/ baita ere

assemble /əˈsembl/ muntatu

assignment /əˈsaɪnmənt/ lan, zeregin

assist /əˈsɪst/ lagundu

assistance /əˈsɪstəns/ laguntza

assistant /əˈsɪstənt/ laguntzaile

astonish /əˈstɒnɪʃ/ harritu, aho zabalik utzi

astonished /əˈstɒnɪʃt/ harrituta, aho zabalik

astonishing /əˈstɒnɪʃɪŋ/ harrigarri, liluragarri

astonishment /əˈstɒnɪʃmənt/ harridura, ezuste

astounded /əˈstaʊndɪd/ harrituta, aho zabalik

at all /æt ˈɔːl/ batere ez, ezergatik ez, inolaz ere ez

at least /æt ˈliːst/ gutxienez

at once /æt ˈwʌns/ aldi berean, batera

athletic /æθˈletɪk/ atletiko

attempt /əˈtempt/ saiakera

attend /əˈtend/ bertaratu, -ra joan; (klasea) eman

attract /əˈtrækt/ erakarri

attractive /əˈtræktɪv/ erakargarri; polit

avoid /əˈvɔɪd/ saihestu

award /əˈwɔːd/ sari

aware (of) /əˈweə əv/ -en jakitun

awareness /əˈweənəs/ kontzientzia

Bbadly injured /ˈbædli ɪnʤəd/ larriki zaurituta

balance one’s budget /ˈbæləns wʌnz bʌdʒɪt/ aurrekontuari lotu

ban /bæn/ debekatu

be in poor health /biː ɪn ˈpɔː helθ/ osasun-arazoak izan

be short of /biː ˈʃɔːt əv/ -ekin justu / motz ibili

be worth (it) /biː ˈwɜːθ ɪt/ merezi izan; balio izan

bean-row /ˈbiːnrəʊ/ baba ilara

The words in this glossary are defined according to their context in this book.

Glossary

2

Glossary


beat /biːt/ irabazi, menpean hartu, garaitu

bee-loud /ˈbiːlaʊd/ erle-burrunbaz beteta

beg /beɡ/ -i eskatu / erregutu

belief /bɪˈliːf/ sinesmen

believable /bɪˈliːvəbl/ sinesgarri

believe in /bɪˈliːv ɪn/ -n /-engan / -ekin sinetsi

belong /bɪˈlɒŋ/ -ena / -koa izan

beneath /bɪˈniːθ/ azpiko

best-loved /ˈbestlʌvd/ faborito, gustukoen

billion /ˈbɪljən/ mila milioi

(don’t) bite off more than you can chew /dəʊnt baɪt ɒf mɔː ðæn juː kæn ˈtʃuː/ zazpi amuarrain batera hartu nahi eta denak irristalatu, ahal baino gehiago (ez) norberaren gain hartu

blame (someone) for /ˈbleɪm sʌmwʌn fɔː/ -en errua bota / leporatu (norbaiti)

blame (something) on /ˈbleɪm sʌmθɪŋ ɒn/ -i (zerbaiten) errua bota / leporatu

bland /blænd/ zaporegabe, motel

block of flats /'blɒk əv flæts/ etxebizitza-bloke

blood flow /ˈblʌd fləʊ/ odol-jario

body language /ˈbɒdi læŋɡwɪdʒ/ gorputz-hizkuntza

borrow /ˈbɒrəʊ/ (uzteko) eskatu; maileguan eskatu

brand /brænd/ marka

bread and butter /ˈbred ənd bʌtə/ bizimodua ateratzeko era

break a record /breɪk ə ˈrekɔːd/ errekorra hautsi

break up /ˈbreɪk ʌp/ (harremana) hautsi / bukatu, banandu

bright /braɪt/ distiratsu; bizi (on the ~ side : alderdi onetik)

bring to life /brɪŋ tə ˈlaɪf/ indartu, suspertu

brush up on /brʌʃ ˈʌp ɒn/ errepasatu

budget /ˈbʌdʒɪt/ aurrekontu

bury /ˈberi/ lurperatu

Ccabin /ˈkæbɪn/ txabola

cable car /ˈkeɪbl kɑː/ teleferiko

calcium /ˈkælsiəm/ kaltzio

capable of /ˈkeɪpəbl əv/ -t(z)eko gai

care (v) /keə/ axola izan

careful /ˈkeəfl/ axolati, arduratsu (be ~: arreta izan)

careless /ˈkeələs/ arduragabe, axolagabe

cash /kæʃ/ (esku) diru

catch on /kætʃ ˈɒn/ ulertu, jaso

cattle /ˈkætl/ ganadu

caveman /ˈkeɪvmæn/ haitzulotar

cellar /ˈselə/ soto

chain /tʃeɪn/ kate

chairman /ˈtʃeəmən/ lehendakari

challenge (n) /ˈtʃælɪndʒ/ erronka, desafio

challenge (v) /ˈtʃælɪndʒ/ erronka egin

challenged /ˈtʃælɪndʒd/ desafiatutako

challenging /ˈtʃælɪndʒɪŋ/ erronka suposatzen duen

championship /ˈtʃæmpiənʃɪp/ txapelketa

change /tʃeɪndʒ/ aldaketa, buelta

change one’s mind /tʃeɪndʒ wʌnz ˈmaɪnd/ ikuspuntua aldatu; iritziz aldatu

charge /tʃɑːdʒ/ kobratu; kargatu

chat /tʃæt/ txateatu

check (something) out /tʃek sʌmθɪŋ ˈaʊt/ (zerbait) egiaztatu

check up on /tʃek ˈʌp ɒn/ kontrolatu

cheer /tʃɪə/ txalotu

childhood /ˈtʃaɪldhʊd/ haurtzaro(ko)

citizen /ˈsɪtɪzn/ hiritar

city planner /sɪtiː ˈplænə/ hirigile

claim (n) /kleɪm/ baieztapen

claim (v) /kleɪm/ baieztatu

clay /kleɪ/ lokatz, buztin

clear /klɪə/ garbitu, soildu

clique /kliːk/ lagun-talde, koadrila

close friend /ˈkləʊs frend/ lagun min

closet (US Eng.) /ˈklɒzɪt/ armairu

clothing /ˈkləʊðɪŋ/ arropa

clue /kluː/ xehetasun

clutch /klʌtʃ/ heldu, atxiki

coarse /kɔːs/ arrunt, trauskil, baldar

co-author /kəʊˈɔːθə/ elkarrekin idatzi

codesign /ˈkəʊdɪzaɪn/ elkarrekin diseinatu

colony /ˈkɒləni/ kolonia

combination /kɒmbɪˈneɪʃn/ konbinazio

combine /kəmˈbaɪn/ konbinatu, elkartu

come across as /kʌm əˈkrɒs æz/ irudi izan

come along /kʌm əˈlɒŋ/ azaldu, irten

come back /kʌm ˈbæk/ itzuli

come up with /kʌm ˈʌp wɪð/ iradoki, otu

comeback /ˈkʌmbæk/ susperraldi, berpizte

comfort /ˈkʌmfət/ lasaitu, kontsolatu

comment /ˈkɒment/ komentatu

common /ˈkɒmən/ ohiko; arrunt

communicate /kəˈmjuːnɪkeɪt/ komunikatu

communication /kəmjuːnɪˈkeɪʃn/ komunikazio

commute /kəˈmjuːt/ (lantokira) erregulartasunez bidaiatu

compensation /kɒmpenˈseɪʃn/ konpentsazio

compete /kəmˈpiːt/ lehiatu

competitive /kəmˈpetətɪv/ lehiakor

complain about /kəmˈpleɪn əbaʊt/ -gatik kexatu

3

Glossary


complaint /kəmˈpleɪnt/ kexa

complex /ˈkɒmpleks/ zail, korapilatsu

complexity /kəmˈpleksəti/ zailtasun

compulsory /kəmˈpʌlsəri/ derrigorrezko

concentrate on /ˈkɒnsntreɪt ɒn/ -n kontzentratu

concern /kənˈsɜːn/ kontu, arazo

confident /ˈkɒnfɪdənt/ gehiegi fidatzen den, seguru

confiding /kənˈfaɪdɪŋ/ xalo, fidakor, gehiegi fidatzen den

confused /kənˈfjuːzd/ nahasita

confusing /kənˈfjuːzɪŋ/ nahasgarri

connect /kəˈnekt/ konektatu, batu, elkartu

connected /kəˈnektɪd/ konektatuta, lotuta

connection /kəˈnekʃn/ konexio, lotura

consider /kənˈsɪdə/ gogoan hartu, hausnartu

consist of /kənˈsɪst ɒv/ -z osatua izan, -z osatuta egon

consumption /kənˈsʌmpʃn/ kontsumo

container /kənˈteɪnə/ ontzi

controversial /kɒntrəˈvɜːʃl/ arazotsu

convenient /kənˈviːniənt/ komenigarri, egoki, eroso

cooperate /kəʊˈɒpəreɪt/ kolaboratu, lankidetzan jardun

cooperation /kəʊɒpəˈreɪʃn/ kooperazio, elkarlan

cope with /ˈkəʊp wɪð/ aurre egin; jasan, eraman

coral reef /ˈkɒrəl riːf/ koralezko arrezife

cost an arm and a leg /kɒst ən ˈɑːm ənd ə leg/ ikaragarri garestia izan

costly /ˈkɒstli/ garesti

couch (US Eng.) /kaʊtʃ/ sofa

couple /ˈkʌpl/ bikote

cover over /kʌvə ˈəʊvə/ estali

crash /kræʃ/ talka egin, (kontra) jo

crave /kreɪv/ -en apeta / gutizia izan

crazy (US Eng.) /ˈkreɪzi/ ero

crazy about /ˈkreɪzi əbaʊt/ -ekin ikaragarri gustura

creative /kriˈeɪtɪv/ sortzaile

creep over /ˈkriːp əʊvə/ gainean izan, gainera etorri; estali

cricket /ˈkrɪkɪt/ kilker

crime rate /ˈkraɪm reɪt/ kriminalitate-tasa

criticise /ˈkrɪtɪsaɪz/ kritikatu

crop /krɒp/ uzta

crossfire /ˈkrɒsfaɪə/ tiroketa gurutzatu

crowd (n) /kraʊd/ lagun-talde, koadrila; talde

crowd (v) /kraʊd/ pilatu

Crown Jewels /ˈkraʊn dʒuːəlz/ Koroaren Bitxiak

(don’t) cry over spilt milk /dəʊnt kraɪ əʊvə ˈspɪlt mɪlk/ eginak bueltarik ez duenean, alferrik da negar egitea.

cuisine /kwɪˈziːn/ sukaldaritza, gastronomia

curious /ˈkjʊəriəs/ kurioso, interesatu (be ~: jakinmina izan)

curl /kɜːl/ kizkur

curling irons /ˈkɜːlɪŋ aɪənz/ kizkurgailu

curriculum /kəˈrɪkjələm/ curriculum, ikasketa-plan, eduki(ak)

cut across /cut əˈkrɒs/ zeharkatu, (bidea) moztu

cut down on /cut ˈdaʊn ɒn/ (-en kontsumoa) murriztu

cut in /cut ˈɪn/ eten

cut off /cut ˈɒf/ moztu; bakartu, inkomunikaturik utzi

(be) cut out for /biː cut ˈaʊt fɔː/ -rako balio / aproposa izan

cute /kjuːt/ potxolo, politt, moñoño

cutting-edge /ˈkʌtɪŋedʒ/ berritzaile, moderno

Ddairy /ˈdeəri/ esne- (~ foods : esnekiak)

damage /ˈdæmɪdʒ/ kalte(ak)

darling /ˈdɑːlɪŋ/ laztan

date /deɪt/ -ekin irten

deadly /ˈdedli/ hilkor

deal with /ˈdiːl wɪð/ -en kargu egin; -ekin borrokatu

decrease /dɪˈkriːs/ murriztu, gutxitu

deep /diːp/ sakon

defeat /dɪˈfiːt/ garaitu, irabazi

degree /dɪˈɡriː/ (unibertsitateko) titulu; gradu (Bachelor’s ~: lizentziatura)

delighted /dɪˈlaɪtɪd/ poz-pozik

depend /dɪˈpend/ menpe egon

depend on /dɪˈpend ɒn/ -ekin kontatu; -en menpe egon

dependence /dɪˈpendəns/ menpekotasun

dependent /dɪˈpendənt/ menpekotasuna duen

derisively /dɪˈraɪsɪvli/ isekari, burlati

describe /dɪˈskraɪb/ deskribatu

description /dɪˈskrɪpʃn/ deskribapen

descriptive /dɪˈskrɪptɪv/ deskribatzaile

desperate /ˈdespərət/ etsita

dessert /dɪˈzɜːt/ azkenburuko, postre

destroy /dɪˈstrɔɪ/ suntsitu

develop /dɪˈveləp/ garatu; sortu (~ into : bilakatu)

developed /dɪˈveləpt/ garatua

development /dɪˈveləpmənt/ garapen; aurrerapen

device /dɪˈvaɪs/ gailu, tresna

diamond-white /ˈdaɪəmənd waɪt/ zuri diamantatu

die out /ˈdaɪ aʊt/ desagertu, galdu

disadvantage /dɪsədˈvɑːntɪdʒ/ desabantaila, eragozpen

disappoint /dɪsəˈpɔɪnt/ desengainatu, ilusioa galdu

disappointed with /dɪsəˈpɔɪntɪd wɪð/ -ekin etsia hartuta

4

Glossary


disappointment /dɪsəˈpɔɪntmənt/ desengainu, desilusio

disapproval /dɪsəˈpruːvl/ gaitzespen

disapprove /dɪsəˈpruːv/ gaitzetsi

disapproving /dɪsəˈpruːvɪŋ/ gaitzesle

discipline /ˈdɪsəplɪn/ ikasgai, gai; diziplina

discount /ˈdɪskaʊnt/ deskontu, beherapen (give a ~: deskontua egin)

discourage /dɪsˈkʌrɪdʒ/ etsiarazi, animoa kendu

discouraged /dɪsˈkʌrɪdʒd/ etsita, animoa galduta

discouraging /dɪsˈkʌrɪdʒɪŋ/ etsigarri

dish /dɪʃ/ plater

dislike /dɪsˈlaɪk/ ez gustatu

display (n) /dɪsˈpleɪ/ lagin

display (v) /dɪsˈpleɪ/ erakutsi, adierazi

disrupt /dɪsˈrʌpt/ eten

dissatisfied /dɪˈsætɪsfaɪd/ ase gabe, kontentagaitz

diverse /daɪˈvɜːs/ askotariko

divorced /dɪˈvɔːst/ dibortziatuta (get ~: dibortziatu)

downside /ˈdaʊnsaɪd/ desabantaila; alde txar

drama /ˈdrɑːmə/ antzerki

drastic /ˈdræstɪk/ drastiko, zorrotz

dream come true /ˈdriːm kʌm truː/ egia bilakatutako amets

driving /ˈdraɪvɪŋ/ uholde

drop out /ˈdrɒp aʊt/ (ikasketak) utzi

drug gang /ˈdrʌɡ ɡæŋ/ kartel

dull /dʌl/ ospel, ilun

Eearn /ɜːn/ lortu; irabazi

eat humble pie /iːt ˈhʌmbl paɪ/ akatsak onartu

eating habits /ˈiːtɪŋ hæbɪts/ elikatzeko ohiturak

ecstatic /ɪkˈstætɪk/ euforiko, pozarren

edible /ˈedəbl/ jangai

educate /ˈedʒukeɪt/ hezi, trebatu

educated /ˈedʒukeɪtɪd/ ikasia, eskolatua

education /edʒuˈkeɪʃn/ heziketa, prestakuntza

educational /edʒuˈkeɪʃənl/ heziketa, prestakuntza

educator /ˈedʒukeɪtə/ irakasle, pedagogo

effort /ˈefət/ saiakera; ahalegin

effortless /ˈefətləs/ erraz, eroso

elevator (US Eng.) /ˈelɪveɪtə/ igogailu

embarrass /ɪmˈbærəs/ lotsatu

embarrassed /ɪmˈbærəst/ lotsatuta

embarrassing /ɪmˈbærəsɪŋ/ lotsagarri

emergency /iˈmɜːdʒənsi/ larrialdi

emoticon /ɪˈməʊtɪkɒn/ emotikono

employ /ɪmˈplɔɪ/ enplegatu, kontratatu

employed /ɪmˈplɔɪd/ kontratatuta

employee /ɪmˈplɔɪiː/ kontratatua

employer /ɪmˈplɔɪə/ kontratatzaile, enplegu-emaile

employment /ɪmˈplɔɪmənt/ enplegu, lanbide, ofizio

enable /ɪˈneɪbl/ baimendu, gaitu

enabled /ɪˈneɪbld/ gaitua

encourage /ɪnˈkʌrɪdʒ/ animatu, adorea eman; sustatu

end up /ˈend ʌp/ bukatu, amaitu

endangered /ɪnˈdeɪndʒəd/ galtzeko arriskuan

energetic /enəˈdʒetɪk/ energiko

energy /ˈenədʒi/ energia

engaged /ɪnˈɡeɪdʒd/ ezkongai, konprometitua (get ~: ezkon-hitza eman)

enjoyable /ɪnˈdʒɔɪəbl/ atsegin, entretenigarri

envy /ˈenvi/ inbidia izan

equal /ˈiːkwəl/ bera, berdin

equality /iˈkwɒləti/ berdintasun

equip /ɪˈkwɪp/ ekipatu, hornitu

equipment /ɪˈkwɪpmənt/ ekipo, hornikuntza

equipped /ɪˈkwɪpt/ ekipatua, hornitua

escalator /ˈeskəleɪtə/ eskailera mekaniko

esteemed /ɪˈstiːmd/ estimatua, ongi ikusia

eventually /ɪˈventʃuəli/ azkenean, denborarekin

excel /ɪkˈsel/ nabarmendu

excellent /ˈeksələnt/ bikain, aparteko

exchange /ɪksˈtʃeɪndʒ/ aldatu; trukatu

exhausting /ɪɡˈzɔːstɪŋ/ nekagarri

expand your horizons /ɪkˈspænd jɔː həraɪznz/ aukerak zabaldu / ugaritu, pentsaera ireki

expected /ɪkˈspektɪd/ aurreikusitako

expenses /ɪkˈspensɪz/ gastuak

experienced in /ɪkˈspɪəriənst ɪn/ -n esperientziadun, eskarmentudun (be ~: (-n) esperientzia izan)

expose /ɪkˈspəʊz/ agerian jarri; ikusgai jarri

express (v) /ɪkˈspres/ adierazi

express your feelings /ɪkˈspres jɔː fiːlɪŋz/ sentimenduak adierazi

expression /ɪkˈspreʃn/ adierazpen

extraordinary /ɪkˈstrɔːdnri/ aparteko

Fface-to-face /ˈfeɪstəfeɪs/ aurrez aurre

facility /fəˈsɪləti/ zerbitzu; instalazio

fade /feɪd/ ikusezin bihurtu, moteldu

fall behind /fɔːl bɪˈhaɪnd/ atzeratu, atzean gelditu

fall in love /fɔːl ɪn ˈlʌv/ maitemindu

fame /feɪm/ ospe

famine /ˈfæmɪn/ gosete

famous /ˈfeɪməs/ ospetsu

fan /fæn/ zaletu

5

Glossary


farming /ˈfɑːmɪŋ/ nekazal

fast asleep /ˈfɑːst əsliːp/ lo seko egon

faulty /ˈfɔːlti/ akastun

feature /ˈfiːtʃə/ ezaugarri

fee /fiː/ prezio, ordainsari; kuota

fence /fens/ hesi, itxitura

fiancé/e /fiˈɒnseɪ/ senargai, emaztegai

fierce /fɪəs/ anker, beldurtzeko

figure /ˈfɪɡə/ figura

film star /ˈfɪlm stɑː/ zinemako izar

filter /ˈfɪltə/ (argazki) filtro

finish line /ˈfɪnɪʃ laɪn/ helmuga

flavour /ˈfleɪvə/ zapore

flirt /flɜːt/ lakrikunkeriatan ibili, maitakeriatan ibili

flow /fləʊ/ (haizeak) mugitu, higitu; jario

fluent /ˈfluːənt/ jariotasunez hitz egin

focus on /ˈfəʊkəs ɒn/ -n kontzentratu

food for thought /ˈfuːd fə θɔːt/ hausnartu beharreko zerbait (be / give ~: zeresana eman)

foot the bill /ˈfʊt ðə bɪl/ kargu egin, ardura hartu

force /fɔːs/ derrigortu

formal /ˈfɔːml/ akademiko; formal

fortress /ˈfɔːtrəs/ gotorleku, fuerte

foul-mouthed /ˈfaʊlmaʊθd/ zakar, trauskil, lotsagabe

founded /ˈfaʊndɪd/ sortua

free of charge /friː əv ˈtʃɑːdʒ/ doan

frightened /ˈfraɪtnd/ beldurtuta, izututa (be ~: beldur izan)

frightening /ˈfraɪtnɪŋ/ beldurgarri

frustrated /frʌˈstreɪtɪd/ zapuztuta

frustrating /frʌˈstreɪtɪŋ/ frustragarri

fulfil /fʊlˈfɪl/ egia bihurtu / bilakatu

fulfilled /fʊlˈfɪld/ burutu

fulfilling /fʊlˈfɪlɪŋ/ pozgarri

fulfilment /fʊlˈfɪlmənt/ gauzatze

fund /fʌnd/ finantzatu

fussy /ˈfʌsi/ puntalakurlo, zorrotz

Ggene /dʒiːn/ gene

generosity /dʒenəˈrɒsəti/ eskuzabaltasun

generous /ˈdʒenərəs/ eskuzabal

gentle /ˈdʒentl/ atsegin, goxo

get along /ɡet əˈlɒŋ/ ondo konpondu

get around /ɡet əˈraʊnd/ lekualdatu, higitu

get around to /get əˈraʊnd tuː/ -t(z)eko denbora izan / atera

get away with (it) /get əˈweɪ wɪð ɪt/ berearekin irten, musu-truk atera

get on with /ɡet ˈɒn wɪð/ -ekin jarraitu / segitu

get over /ɡet ˈəʊvə/ -z ahaztu; gainditu

get the message across /ɡet ðə ˈmesɪdʒ əkrɒs/ mezua adierazi / ulertarazi

get to know /ɡet tə ˈnəʊ/ hobeto ezagutu

get to the point /ɡet tə ðə ˈpɔɪnt/ harira etorri

giant /ˈdʒaɪənt/ erraldoi, sekulako

gifted /ˈgɪftɪd/ dohain handiko, dohatu (be ~: talentua izan)

give up /ˈɡɪv ʌp/ amore eman, errenditu

glide /ɡlaɪd/ irrist egin, irristatu

gloomy /ˈɡluːmi/ goibel, ezkutuko, beltz

glow /ɡləʊ/ distira

go backwards /ɡəʊ ˈbækwədz/ denboran atzera egin

go broke /ɡəʊ ˈbrəʊk/ lur jo, porrot egin

go into /ɡəʊ ˈɪntuː/ -tzan ari izan, jardun, lan egin

go missing /ɡəʊ ˈmɪsɪŋ/ desagertu

go off /gəʊ ˈɒf/ alferrik galdu, hondatu

go on /gəʊ ˈɒn/ gertatu, jazo; jarraitu, segitu

go on a date /gəʊ ɒn ə ˈdeɪt/ hitzordua izan

go on a diet /gəʊ ɒn ə ˈdaɪət/ dieta egin

go on holiday /gəʊ ɒn ˈhɒlədeɪ/ oporretan joan

go out of business /ɡəʊ aʊt əv ˈbɪznəs/ sosik gabe gelditu, lur jo

go over /ɡəʊ ˈəʊvə/ errepasatu

go to someone’s head /gəʊ tə sʌmwʌnz ˈhed/ norbaiti (zerbait) burura igo

go wild /gəʊ ˈwaɪld/ erotu, pozez gainezka egon

goal /ɡəʊl/ helburu; gol

gondola /ˈɡɒndələ/ telekabina

gorgeous /ˈɡɔːdʒəs/ eder, xarmagarri, oso polit

green belt /ˈɡriːn belt/ ingurabide berde

grey /ɡreɪ/ gris

grim /ɡrɪm/ serio, lehor

grimy /ˈɡraɪmi/ koipetsu

grotesque /ɡrəʊˈtesk/ barregarri, irrigarri

grow apart /ɡrəʊ əˈpɑːt/ urrundu, aldendu

grow up /ɡrəʊ ˈʌp/ hazi

grower /ˈɡrəʊə/ ekoizle

guideline /ˈgaɪdlaɪn/ ildo, norabide

guy /ɡaɪ/ tipo, pertsona

Hhand-to-hand /ˈhændtəhænd/ gorputzez gorputz

hands-on /ˈhændzɒn/ praktiko

hang out /ˈhæŋ aʊt/ denbora pasatu

happiness /ˈhæpinəs/ zoriontasun, poztasun

hard up /ˈhɑːd ʌp/ larri, estu

hard-earned money /ˈhɑːdɜːnd mʌni/ esfortzuz

6

Glossary


irabazitako diru

hardship /ˈhɑːdʃɪp/ zailtasun(ak)

harmless /ˈhɑːmləs/ kaltegabeko

have a hard time /hæv ə ˈhɑːd taɪm/ bolada txarra igaro

have got a lot in common /hæv ɡɒt ə lɒt ɪn ˈkɒmən/ komunean asko izan

health-conscious /ˈhelθkɒnʃəs/ osasunaz kezkatzen diren (become ~: osasunaz kezkatu)

healthy /ˈhelθi/ osasuntsu

hear about /ˈhɪə əbaʊt/ (zerbait) entzun, -en berri izan

hear from /ˈhɪə frɒm/ -en albisteak / berriak eduki

hear of /ˈhɪə əv/ (zerbaiti / norbaiti buruz) entzun / jakin

heart disease /ˈhɑːt dɪziːz/ kardiopatia

heat-sensitive /ˈhiːtsensətɪv/ beroarekiko sentikor

heated argument /ˈhiːtɪd ɑːgjʊmənt/ eztabaida bero

heavy rain /ˈhevi reɪn/ euri-zaparrada

heavy traffic /ˈhevi træfɪk/ trafiko motel

help (someone) up /help sʌmwʌn ˈʌp/ (norbaiti) jaikitzen lagundu

helpful /ˈhelpfl/ adeitsu, arretatsu; baliagarri (be ~ around the house : etxean lagundu)

hi-tech /ˈhaɪtek/ teknologia handiko / puntako, teknologia abangoardista

hidden away /ˈhɪdn əweɪ/ ezkutuko

hieroglyphic /haɪərəˈɡlɪfɪk/ hieroglifiko

high-rise /ˈhaɪraɪz/ pisu anitzeko

high standards /ˈhaɪ stændədz/ goi-mailako eskakizunak (have ~: muga oso goian jarri )

hire /ˈhaɪə/ kontratatu, fitxatu

historic district /hɪˈstɒrɪk dɪstrɪkt/ gune historiko

hive /haɪv/ erlauntz

hold onto /həʊld ˈɒntə/ -i (gogor) heldu / atxiki

(be) home to /biː ˈhəʊm tuː/ eduki; ospatzen den tokia izan; bizi

homeless /ˈhəʊmləs/ etxerik gabeko

homesick /ˈhəʊmsɪk/ etxe minez

honest /ˈɒnɪst/ zintzo, leial

honey-bee /ˈhʌnibiː/ (ezti-) erle

hope /həʊp/ itxaropen

hopeful /ˈhəʊpfl/ baikor (be ~ that : -t(z)eko itxaropena izan)

hopeless /ˈhəʊpləs/ alferrikako

horn /hɔːn/ adar

horrified /ˈhɒrɪfaɪd/ izututa

horrify /ˈhɒrɪfaɪ/ izutu

horror /ˈhɒrə/ izu, beldur (~ film : beldurrezko film)

host (n) /həʊst/ anfitrioi

host (v) /həʊst/ ospatu

housing /ˈhaʊzɪŋ/ etxebizitza(-)

hover /ˈhɒvə/ planeatu

hug /hʌg/ besarkatu

huge /hjuːdʒ/ erraldoi, ikaragarri, sekulako, handi

humble /ˈhʌmbl/ umil, apal

humorous /ˈhjuːmərəs/ dibertigarri, barregarri

humour /ˈhjuːmə/ umore

hunting /ˈhʌntɪŋ/ ehiza

hurry /ˈhʌri/ presaka joan, azkar mugitu

hut /hʌt/ txabola, etxola

Iicy /ˈaɪsi/ jelatu, izoztu

identifiable /aɪdentɪˈfaɪəbl/ identifikagarri

identification /aɪdentɪfɪˈkeɪʃn/ identifikazio

identify /aɪˈdentɪfaɪ/ identifikatu

identity /aɪˈdentɪti/ identitate

ignore /ɪɡˈnɔː/ ez entzuna/ikusia egin

illegal /ɪˈliːɡl/ ilegal, legez kontrako

illegible /ɪˈledʒəbl/ irakurtezin

impatient /ɪmˈpeɪʃnt/ zazpiki, pazientzia gutxiko

importance /ɪmˈpɔːtns/ garrantzi

impossible /ɪmˈpɒsəbl/ ezinezko

impress /ɪmˈpres/ zirrara eragin, bihotz-ukitu

impressed with /ɪmˈprest wɪð/ -ekin zirraratuta

impressive /ɪmˈpresɪv/ zirraragarri

improve /ɪmˈpruːv/ hobetu, hobeto funtzionarazi

improvement /ɪmˈpruːvmənt/ hobekuntza

in a nutshell /ɪn ə ˈnʌtʃel/ hitz gutxitan

in a row /ɪn ə ˈrəʊ/ segidan, ondoz ondoko

in addition to /ɪn əˈdɪʃn tuː/ gainera, horrez gain

in great detail /ɪn ˈgreɪt diːteɪl/ xehetasun handiz

in moderation /ɪn mɒdəˈreɪʃən/ neurrian

(be) in the lead /biː ɪn ðə ˈliːd/ buru joan

in this day and age /in ðɪs deɪ ənd ˈeɪdʒ/ gaur egun

income /ˈɪnkʌm/ soldata

increase /ɪnˈkriːs/ igo, hazi

inequality /ɪnɪˈkwɒləti/ desberdintasun

inflated /ɪnˈfleɪtɪd/ gehiegizko, neurriz gaineko

influential /ɪnfluˈenʃl/ eragin handiko (be ~ in : -n / -gan eragina izan)

inform /ɪnˈfɔːm/ informatu, helarazi

injure /ˈɪndʒə/ zauritu; min hartu

injured /ˈɪndʒəd/ zaurituta; min hartuta

injury /ˈɪndʒəri/ zauri; lesio

innovative /ˈɪnəveɪtɪv/ berritzaile

insist on /ɪnˈsɪst ɒn/ behin eta berriz (dagokion aditzaz))

intend /ɪnˈtend/ asmoa izan

interested in /ˈɪntrəstɪd ɪn/ -n / -ekin interesaturik

interrupt /ɪntəˈrʌpt/ eten

7

Glossary


invent /ɪnˈvent/ asmatu; gogoan erabili, bururatu

irresponsible /ɪrɪˈspɒnsəbl/ arduragabeko

isolate /ˈaɪsəleɪt/ bakartu

isolated /ˈaɪsəleɪtɪd/ bakartuta, isolatuta

isolation /aɪsəˈleɪʃn/ bakartze, isolatze

it’s high time /ɪts ˈhaɪ taɪm/ garaia da, bada ordua

Jjealous of /ˈdʒeləs əv/ -en bekaizti (be ~: -en bekaizti

izan)

join (in) /ˈdʒɔɪn ɪn/ -ra elkartu; -n parte hartu

joke /dʒəʊk/ txantxetan ari izan

joy /dʒɔɪ/ poztasun

Kkeen on /ˈkiːn ɒn/ (-en) zale (be ~: oso gustuko izan;

gogoa izan)

keep a diary /kiːp ə ˈdaɪəri/ egunkaria idatzi

keep a promise /kiːp ə ˈprɒmɪs/ hitza bete

keep a secret /kiːp ə ˈsiːkrət/ isileko bat gorde

keep an eye on /kiːp ən ˈaɪ ɒn/ zaindu, -i begira egon

keep awake /kiːp əˈweɪk/ esna mantendu

keep in touch /kiːp ɪn ˈtʌtʃ/ harremanetan jarraitu / egon

keep someone company /kiːp sʌmwʌn ˈkʌmpəni/ norbaiti lagun egin

keep someone posted /kiːp sʌmwʌn ˈpəʊstɪd/ jakinaren gainean eduki

keep someone waiting /kiːp sʌmwʌn ˈweɪtɪŋ/ norbait zain edukiarazi

keep to oneself /kiːp tə wʌnˈself/ atzera egin, uzkurtu

keep track of /kiːp ˈtræk əv/ -i jarraipena egin; -en arrastoa jarraitu

keep up /kiːp ˈʌp/ erritmoa jarraitu

kick-off /ˈkɪkɒf/ hasierako sake

Llab /læb/ laborategi

lack of /ˈlæk əv/ -en falta

lake /leɪk/ laku

land /lænd/ lurre(ko), lurralde(ko)

landmark /ˈlændmɑːk/ toki ezagun / entzutetsu

lap /lap/ miazkatu

last a lifetime /lɑːst ə ˈlaɪftaɪm/ bizitza osorako iraun / izan

lately /ˈleɪtli/ azken aldian

latest news /ˈleɪtɪst njuːz/ azken (orduko) albisteak

laugh at /ˈlɑːf æt/ -i / -z barre egin

laugh down at /ˈlɑːf daʊn æt/ barre eginaz isilarazi

lead to /ˈliːd tuː/ -ra eraman, eroan

leading /ˈliːdɪŋ/ nagusi, nabarmenen

left out /ˈleft aʊt/ baztertu

legend /ˈledʒənd/ elezahar (according to ~ : elezaharrak dionez)

legendary /ˈledʒəndəri/ kondairazko, elezaharreko

legible /ˈledʒəbl/ irakurgarri

lend /lend/ maileguan eman, utzi

length /leŋθ/ luzera; iraupen; tamaina; distantzia

let in /let ˈɪn/ sartzen utzi (~ stunning views : sekulako bistak eskaini)

let (someone) down /let sʌmwʌn ˈdaʊn/ (norbait) desengainatu, (norbaiti) huts egin

lift /lɪft/ igogailu

lighten up /ˈlaɪtn ʌp/ lasaitu, leundu

likely /ˈlaɪkli/ litekeen (be (most) ~ to : -t(z)eko askoz aukera handiagoa izan)

litter /ˈlɪtə/ zaborra bota

live beyond one’s means /lɪv bɪjɒnd wʌnz ˈmiːnz/ norberaren posibilitateen gainetik bizi

live through /ˈlɪv θruː/ pasatu

live up to /lɪv ˈʌp tuː/ espero bezala / egoerak eskatu bezala ari izan, mantendu

local /ˈləʊkl/ auzotar, herriko

location /ləʊˈkeɪʃn/ kokapen, toki; lokal

locker room /ˈlɒkə ruːm/ aldagela(k)

loneliness /ˈləʊnlinəs/ bakardade

lonely /ˈləʊnli/ bakarrik, bakarti

long jump /ˈlɒŋ dʒʌmp/ luzera-jauzi

look in on /lʊk ˈɪn ɒn/ bisitatu

look out /ˈlʊk aʊt/ kanpora begiratu

look up to /lʊk ˈʌp tuː/ miretsi, begirunea izan

lorry /ˈlɒri/ kamioi

luxurious /lʌɡˈʒʊəriəs/ luxuzko

luxury /ˈlʌkʃəri/ luxu

Mmad /mad/ ero, zoro

mad about /ˈmad əbaʊt/ -ekin zoraturik / liluraturik

magnet /ˈmæɡnət/ iman

magnificent /mæɡˈnɪfɪsnt/ ikusgarri

major /ˈmeɪdʒə/ pisuzko, sendo; nagusi

make a difference /meɪk ə ˈdɪfrəns/ zirrara baikorra eragin

make do /meɪk ˈduː/ moldatu, konpondu

make ends meet /meɪk endz ˈmiːt/ hilaren bukaerara iritsi

make the best of something /meɪk ðə ˈbest əv sʌmθɪŋ/ zerbait ahalik eta baikorren hartu

8

Glossary


make the most of something /meɪk ðə ˈməʊst ɒv sʌmθɪŋ/ zerbaiti ahalik eta probetxu gehien atera

make things worse /meɪk θɪŋz ˈwɜːs/ gauzak okertu (to ~: gutxi balitz bezala)

make up /meɪk ˈʌp/ errekuperatu; eratu, osatu

make up for /meɪk ˈʌp fɔː/ (norbaiti zerbaitegatik) konpentsatu

mall (US Eng.) /mɔːl/ merkataritzagune

manage /ˈmænɪdʒ/ menperatu; konpondu, moldatu; lortu

management /ˈmænɪdʒmənt/ zuzendaritza

match /mætʃ/ harremanetan jarri, elkartu; berdindu

mayor /meə/ alkate

meaningful /ˈmiːnɪŋfl/ esanguratsu

meaningless /ˈmiːnɪŋləs/ ezdeus, baliogabe (be ~: baliorik ez izan)

megacity /ˈmeɡəsɪti/ megahiri

megastore /ˈmeɡəstɔː/ megadenda

megastorm /ˈmeɡəstɔːm/ sekulako ekaitz

melt /melt/ urtu

menacingly /ˈmenəsɪŋli/ mehatxagarriki, modu mehatxagarrian

mention /ˈmenʃn/ aipatu, -i buruz hitz egin

mermaid /ˈmɜːmeɪd/ sirena, itsaslamina

meter /ˈmiːtə/ taximetro

miraculous /mɪˈrækjələs/ mirarizko

misbehave /mɪsbɪˈheɪv/ gaizki jokatu

miss /mɪs/ -ra huts egin; galdu; -en falta sumatu

misunderstand /mɪsʌndəˈstænd/ gaizki ulertu

misunderstanding /mɪsʌndəˈstændɪŋ/ gaizkiulertu

misuse /mɪsˈjuːz/ bidegabeki erabili

mood /muːd/ aldarte

morale /mɒˈrɑːl/ moral, konfiantza

motto /ˈmɒtəʊ/ lelo

move on /muːv ˈɒn/ egoera gainditu / ahaztu, aurrera jarraitu

movie theater (US Eng.) /ˈmuːvi θɪətə/ zinema

murder rate /ˈmɜːdə reɪt/ hilketa-tasa

myth /mɪθ/ sinesmen, hiri-mito

Nnarrow /ˈnærəʊ/ estu

national /ˈnæʃənl/ nazional, nazio-

neighbourhood /ˈneɪbəhʊd/ auzo, auzoteria, bizilagunak

nervous /ˈnɜːvəs/ urduri; ezinegon

night-vision /ˈnaɪtvɪʒn/ ikuskizun gautar

nightlife /ˈnaɪtlaɪf/ gaueko bizitza / aisia

no matter /nəʊ ˈmætə/ axola gabe, aparte utzita (~ what : gerta ala gerta)

noisy /ˈnɔɪzi/ zaratatsu

noon /nuːn/ eguerdi

not be one’s cup of tea /nɒt biː wʌnz kʌp ɒv ˈtiː/ (zerbait) norbaitek gogoko ez izan

note /nəʊt/ billete

notice /ˈnəʊtɪs/ -ekin fijatu; -ekin /-z konturatu

nurture /ˈnɜːtʃə/ elikatu

Oodd /ɒd/ arraro, bitxi

odd jobs /ɒd ˈdʒɒbz/ noizbehinkako lanak

offer /ˈɒfə/ eskaini

omelette /ˈɒmlət/ tortilla

on the house /ɒn ðə ˈhaʊs/ etxearen eskaintza

operate /ˈɒpəreɪt/ erabili; maneiatu

opponent /əˈpəʊnənt/ arerio, aurkako, lehiakide

organic /ɔːˈɡænɪk/ ekologiko

ornamented /ˈɔːnəməntɪd/ apainduta

outcome /ˈaʊtkʌm/ emaitza

outlook /ˈaʊtlʊk/ jarrera

over the past years /əʊvə ðə ˈpɑːst jɪəz/ azken urteetan

overcrowded /əʊvəˈkraʊdɪd/ jendez gainezka, masifikatuta

overcrowding /əʊvəˈkraʊdɪŋ/ gainpopulazio, masifikazio

overlook /əʊvəˈlʊk/ aintzat ez hartu

overly /ˈəʊvəli/ neurriz gain

overpopulation /əʊvəpɒpjuˈleɪʃn/ gainpopulazio

oversleep /əʊvəˈsliːp/ lo gelditu

owe /əʊ/ zor

Ppackage (US Eng.) /ˈpækɪdʒ/ pakete

painless /ˈpeɪnləs/ erlaxatu, erraz

paintball /ˈpeɪntbɔːl/ paintball bola

panic /ˈpænɪk/ izu-ikara sentitu

panicked /ˈpænɪkt/ izu-ikarak hartu

parcel /ˈpɑːsl/ fardel, pakete

part-time /ˈpɑːttaɪm/ lanaldi erdi

participate in /pɑːˈtɪsɪpeɪt ɪn/ -n parte hartu

passer-by /ˈpɑːsəbaɪ/ oinezko, bidezko

path /pɑːθ/ bide; errei

patient with /ˈpeɪʃnt wɪð/ -ekin pazientzia duen (be ~: -ekin pazientzia izan)

pave the way for /peɪv ðə ˈweɪ fɔː/ bidea berdindu / lautu

pavement /ˈpeɪvmənt/ espaloi

pay /peɪ/ ordaindu

pay a fine /peɪ ə ˈfaɪn/ isuna ordaindu

pay attention /peɪ əˈtenʃn/ arreta jarri

pay one’s way /ˈpeɪ wʌnz weɪ/ norbaitek (zerbait)

9

Glossary


ordaindu, nork bere bidea ordaindu

pay (someone) back /peɪ sʌmwʌn ˈbæk/ (norbaiti) dirua itzuli

pay through the nose /ˈpeɪ θruː ðə nəʊz/ larrutik / garesti ordaindu

payable /ˈpeɪəbl/ ordaintzeko

payment /ˈpeɪmənt/ ordainketa

peace /piːs/ bake, lasaitasun

peaceful /ˈpiːsfl/ lasai

pedestrian /pəˈdestriən/ oinezko

penny /ˈpeni/ zentabo

perform /pəˈfɔːm/ burutu; antzeztu; lehiatu; jokatu

performance /pəˈfɔːməns/ antzezpen, emankizun; joko/jolas

perhaps /pəˈhæps/ agian, beharbada

personal /ˈpɜːsənl/ pertsonal, pribatu

personality /pɜːsəˈnæləti/ pertsonalitate

PhD /piːeɪtʃˈdiː/ doktoretza

pictogram /ˈpɪktəɡræm/ piktograma

picturesque /pɪktʃəˈresk/ liluragarri, xarmant, pintoresko

pipe /paɪp/ hodi, hoditeria

plan /plæn/ diseinatu; antolatu, prestatu (~ to : pentsatuta eduki )

platform /ˈplætfɔːm/ nasa

pleasantly surprised /ˈplezntli səpraɪzd/ atseginez harrituta

pleasure /ˈpleʒə/ plazera, atsegin

poacher /ˈpəʊtʃə/ isileko ehiztari

poaching /ˈpəʊtʃɪŋ/ isileko ehiza

pocket money /ˈpɒkɪt mʌni/ aste-sari

poison /ˈpɔɪzn/ pozoi

policy /ˈpɒlɪsi/ politika

popularity /pɒpjuˈlærəti/ populartasun, ospe

population density /pɒpjuˈleɪʃn densəti / biztanle-dentsitate

pose /pəʊz/ paratu, posatu

possess /pəˈzes/ eduki, -en jabe izan

possession /pəˈzeʃn/ jabetza

possessive /pəˈzesɪv/ jabetza-

possible /ˈpɒsəbl/ posible

post (n) /pəʊst/ argitalpen

post (v) /pəʊst/ argitaratu, (Interneten) zintzilikatu

pot /pɒt/ poto, tarro

poultry /ˈpəʊltri/ haztegiko hegaztiak

poverty /ˈpɒvəti/ txirotasun, pobrezia, gabezia

powerful /ˈpaʊəfl/ boteretsu

powerless /ˈpaʊələs/ botererik ez duen

prairie /ˈpreəri/ belardi, zelai

predict /prɪˈdɪkt/ aurreikusi

prefer /prɪˈfɜː/ nahiago izan

preferable /ˈprefrəbl/ hobe

preference /ˈprefrəns/ lehentasun

preserve /prɪˈzɜːv/ kontserbatu

pressure /ˈpreʃə/ presio

prevent from /prɪˈvent frɒm/ -t(z)ea saihestu

pride /praɪd/ harrotasun

principle /ˈprɪnsəpl/ printzipio, oinarri

profit /ˈprɒfɪt/ onura, irabazi (make a ~: onura atera)

profitable /ˈprɒfɪtəbl/ onuragarri

promote /prəˈməʊt/ sustatu, bultzatu, igo

properly /ˈprɒpəli/ zuzen, egoki

property /ˈprɒpəti/ propietate

proud (of) /ˈpraʊd əv/ -gatik harro

pull down (one’s hair) /pʊl ˈdaʊn wʌnz heə/ (ilea) soltatu

punctuate /ˈpʌŋktʃueɪt/ puntuatu

punctuation /pʌŋktʃuˈeɪʃn/ puntuazio(-)

purchase /ˈpɜːtʃəs/ erosi, neureganatu (eta antzekoak)

push to the ground /ˈpʊʃ tə ðə ɡraʊnd/ lurrera bota, eraitsi

put all your eggs in one basket /pʊt ɔːl jɔː egz ɪn wʌn ˈbɑːskɪt/ diru guztia ez zenbaki batera jokatu

put off /pʊt ˈɒf/ atzeratu

put up (one’s hair) /pʊt ˈʌp wʌnz heə/ (ilea) jaso

put up with /pʊt ˈʌp wɪð/ jasan, eraman

Qquality of life /ˈkwɒləti əv laɪf / bizitza-kalitate

queue /kjuː/ ilara

quietness /ˈkwaɪətnəs/ lasaitasun, sosegu

Rrace by /ˈrace baɪ/ hegan egin, hegan igaro

raise interest /reɪz ˈɪntrəst/ interesa sustatu / piztu

rapid growth /ˈræpɪd grəʊθ/ hazkunde / garapen azkar

rare /reə/ arraro, bakan, noizik behingo

rave /reɪv/ eder, itzel

raven /ˈreɪvn/ bele

raw /rɔː/ gordin

reach /riːtʃ/ iritsi; -ra heldu; hartu

reach for /ˈriːtʃ fɔː/ -engana jo

realise /ˈriːəlaɪz/ konturatu, ohartu

rebuild /riːˈbɪld/ berreraiki

reduce /rɪˈdjuːs/ murriztu, gutxitu, jaitsi

reduced /rɪˈdjuːst/ murriztua, gutxitua

reduction /rɪˈdʌkʃn/ murrizketa, gutxitze

reelect /ˈriːəlekt/ berriro aukeratu

10

Glossary


refund /ˈriːfʌnd/ diru-itzultze

refuse /rɪˈfjuːz/ ukatu, ezeztu

regret /rɪˈɡret/ damutu

relationship /rɪˈleɪʃnʃɪp/ harreman

relative /ˈrelətɪv/ senide, ahaide, familiako

relocate /riːləʊˈkeɪt/ lekualdatu

remain /rɪˈmeɪn/ gelditu; segitu, iraun

remarkable /rɪˈmɑːkəbl/ aparteko

remind (someone) of /rɪˈmaɪnd sʌmwʌn ɒv/ (norbaiti) gogora ekarri

remind (someone) to /rɪˈmaɪnd sʌmwʌn tuː/ -t(z)ea (norbaiti) gogorarazi

remote control /rɪməʊt kənˈtrəʊl/ urrutiko aginte, urrutiko kontrol

renewal /rɪˈnjuːəl/ berritze

rent (out) /ˈrent aʊt/ alokatu, alokairuan jarri

repair /rɪˈpeə/ konpondu

replace /rɪˈpleɪs/ ordezkatu, ordeztu

reply /rɪˈplaɪ/ erantzun

request /rɪˈkwest/ eskatu

reread /ˈriːriːd/ berrirakurri

reside /rɪˈzaɪd/ bizi izan

residence /ˈrezɪdəns/ bizitoki

resident /ˈrezɪdənt/ bizilagun, herritar

residential /rezɪˈdenʃl/ bizitegi

responsibility /rɪspɒnsəˈbɪləti/ ardura

responsible (for) /rɪˈspɒnsəbl fɔː/ (-en) erantzule

retailer /ˈriːteɪlə/ txikizkari

reversal /rɪˈvɜːsl/ biraketa, aldaketa

revise /rɪˈvaɪz/ errepasatu

revolutionise /revəˈluːʃnaɪz/ iraultza ekarri, goitik behera aldatu

right away /raɪt əˈweɪ/ berehala, segituan

risk /rɪsk/ arrisku

roadway /ˈrəʊdweɪ/ galtzada

role model /ˈrəʊl mɒdl/ adibide, eredu

rough /rʌf/ egoera txarrean, irregular; latz

round the clock /ˈraʊnd ðə klɒk/ egun osoan, 24 orduan

royalty /ˈrɔɪəlti/ errege-erreginen familia eta ahaideak

rude /ruːd/ lotsagabe, trauskil, zakar

ruefully /ˈruːfəli/ alhaduraz, damuz

rule /ruːl/ kontrolatu

run a business /rʌn ə ˈbɪznəs/ negozioa zuzendu

run deeper /rʌn ˈdiːpə/ haratago joan

run into /rʌn ˈɪntuː/ -ra korrika sartu

run onto /rʌn ˈɒntuː/ -ra saltatu

run out of /rʌn ˈaʊt ɒv/ gabe gelditu

run over /rʌn ˈəʊvə/ -n gainetik pasatu

run under /rʌn ˈʌndə/ -n azpitik pasatu

runner /ˈrʌnə/ korrikalari

runner-up /ˈrʌnəʌp/ bigarren, txapeldunorde

running water /rʌnɪŋ ˈwɔːtə/ iturriko ur

Ssadness /ˈsædnəs/ tristura

safe /seɪf/ onik; seguru (~ and sound: osorik, kalterik gabe)

safety /ˈseɪfti/ segurtasun(-)

salary /ˈsæləri/ soldata

salesman (US Eng.) /ˈseɪlzmən/ (gizonezko) saltzaile, dendari

saleswoman (US Eng.) /ˈseɪlzwʊmən/ (emakumezko) saltzaile, dendari

satisfied /ˈsætɪsfaɪd/ gustura, kontent, pozik

save energy /seɪv ˈenədʒi/ energia aurreztu

save face /seɪv ˈfeɪs/ itxurak zaindu

save money /seɪv ˈmʌni/ dirua aurreztu

save one’s breath /ˈseɪv wʌnz breθ/ ez alferrik hitz egin

save someone the trouble /seɪv sʌmwʌn ðə ˈtrʌbl/ norbaiti arazoak ekidin arazi

save someone’s life /ˈseɪv sʌmwʌnz laɪf/ norbaiti bizia salbatu

save the day /ˈseɪv ðə deɪ/ estutasun ederretik atera

savings account /ˈseɪvɪŋz əkaʊnt/ aurrezkien kontu

scare /skeə/ beldur; mehatxu (cause a ~ : izua eragin)

scientific /saɪənˈtɪfɪk/ zientzialari

score /skɔː/ (gola) markatu / sartu

Scot /skɒt/ eskoziar

scrap /skræp/ zati

search (for) /ˈsɜːtʃ fɔː/ bila ibili; arakatu

search and rescue operation /sɜːtʃ ənd ˈreskjuː ɒpəreɪʃn/ bilaketa- eta erreskate-operazio

secure (adj) /sɪˈkjʊə/ seguru, fidakor, itxaropentsu

secure (v) /sɪˈkjʊə/ ziurtatu

security /sɪˈkjʊərɪti/ ziurtasun(-)

see oneself /ˈsiː wʌnself/ norbera ikusi

select /sɪˈlekt/ aukeratu

selection /sɪˈlekʃn/ aukera

selective /sɪˈlektɪv/ hautakor

sense (n) /sens/ sentsu; sentsazio

sense (v) /sens/ sentitu; nabaritu

sense of belonging /sens əv bɪˈlɒŋɪŋ/ partaide izatearen sentsazio

sensible /ˈsensəbl/ zentzuzko

sensitive /ˈsensətɪv/ sentikor

seriousness /ˈsɪəriəsnəs/ seriotasun, larritasun

serve /sɜːv/ zerbitzatu; ase

server (US Eng.) /ˈsɜːvə/ zerbitzari

11

Glossary


service /ˈsɜːvɪs/ zerbitzu

set foot (in) /set ˈfʊt ɪn/ -ra joan, -n hanka jarri

shabby /ˈʃæbi/ saretu, gastatu

share /ʃeə/ elkarbanatu

sharing economy /ˈʃeərɪŋ ɪkɒnəmi/ elkarlaneko ekonomia

shed /ʃed/ txabola, kaxeta

shelf life /ˈʃelf laɪf/ balio-bizitza, bizitza erabilgarri

shield /ʃiːld/ babestu, gorde, urgatzi

shine /ʃaɪn/ distira egin (rain or ~: eguzkia nola euria egin)

shocked /ʃɒkt/ hunkituta; zurtuta

shocking /ˈʃɒkɪŋ/ hunkigarri; harrigarri

shoot /ʃuːt/ argazkiak egin; tiro egin

shop around /ʃɒp əˈraʊnd/ prezioak konparatu

shop assistant /ˈʃɒp əsɪstənt/ dendari, saltzaile

shopping centre /ˈʃɒpɪŋ sentə/ saltokigune

shopping spree /ˈʃɒpɪŋ spriː/ erosketa konpultsibo

shore /ʃɔː/ urertz

shortage /ˈʃɔːtɪdʒ/ eskasia, gabezia

show (someone) around /ʃəʊ sʌmwʌn əˈraʊnd/ (norbaiti) lekuren batetik bisitaldia egin, (norbaiti) lekuren bat erakutsi

sidewalk (US Eng.) /ˈsaɪdwɔːk/ espaloi

sideways /ˈsaɪdweɪz/ zeharka, trebes

sign /saɪn/ aztarna, zantzu; seinale; kartel; sinbolo

single /ˈsɪŋɡl/ ezkongabe, libre

skilful at /ˈskɪlfl æt/ -n abil / trebe (become ~: -i neurria hartu)

skilled /skɪld/ gaitu, aditu

skyscraper /ˈskaɪskreɪpə/ etxe-orratz

slide into /ˈslaɪd ɪntuː/ -n sartu, irristan sartu / joan

slight accent /ˈslaɪt æksənt/ azentu pixka bat

slum /slʌm/ auzo pobre(ak)

smiley /ˈsmaɪli/ aurpegitxo irribarretsu

smoke-laden /ˈsməʊkleɪdn/ ketsu

snivel /ˈsnɪvl/ negar-zotinka ari izan

snob /snɒb/ harroputz, mokoharro

so far /səʊ ˈfɑː/ momentuz, oraingoz

social media /səʊʃl ˈmiːdiə/ bide sozial

sofa /ˈsəʊfə/ sofa

sort /sɔːt/ klase, mota

source /sɔːs/ iturburu; kausa

space /speɪs/ espazio; kanpo-espazio

spacious /ˈspeɪʃəs/ zabal, lasai

spectacular /spekˈtækjʊlə/ ikaragarrizko

spectator /spekˈteɪtə/ ikus-entzule

speech /spiːtʃ/ azentu, hizkera; diskurtso

speed /spiːd/ abiadura

splash /splæʃ/ isuri

splash out /ˈsplæʃ aʊt/ sekulako dirutza gastatu, dirua barra-barra gastatu

split the cost /splɪt ðə ˈkɒst/ gastuak banatu

sportsmanship /ˈspɔːtsmənʃɪp/ kiroltasun

spot /spɒt/ toki; grano, pikorta; leku

spread /spred/ zabaldu; modan jarri

square mile /skweə ˈmaɪl/ milia karratu (2,5 km2)

staff /stɑːf/ pertsonal, langile(ak)

stand /stand/ aurkitu; zutik gelditu; egon, iraun; jasan

stand still /stand ˈstɪl/ geldirik / mugiezin gelditu

stand up for /stænd ˈʌp fɔː/ defendatu

staple /ˈsteɪpl/ oinarrizko jaki

stare at /ˈsteə æt/ so begiratu

stay ahead /steɪ əˈhed/ lehen postuan mantendu

steep /stiːp/ malkartsu, aldapatsu

step /step/ urrats

step inside /step ɪnˈsaɪd/ -n sartu, -n barruratu

stopwatch /ˈstɒpwɒtʃ/ kronometro

store /stɔː/ biltegiratu, gorde

storey /ˈstɔːri/ solairu

street entertainer /ˈstriːt entəteɪnə/ kaleko artista

strength /streŋθ/ indar, sendotasun

stressed /strest/ estresatu

strict /strɪkt/ zorrotz, gogor

strike fear /straɪk ˈfɪə/ beldurra zabaldu

string /string/ soka

struggle /ˈstrʌɡl/ esfortzu, ahalegin (be a ~: asko kostatu, zaila izan)

stuff /stʌf/ trasteak; gauzak

stunning /ˈstʌnɪŋ/ harrigarri, sinestezin

succeed (in) /səkˈsiːd ɪn / (-ekin) arrakasta izan; lortu

success /səkˈses/ arrakasta

successful /səkˈsesfʊl/ arrakastatsu (be ~: arrakasta izan)

(be) successful at /biː səkˈsesfʊl æt/ lortu

suit /suːt/ (ongi) etorri / joan; -i egokitu / komeni izan

suitable for /ˈsuːtəbl fɔː/ t(z)eko / -rako egoki

sunshine /ˈsʌnʃaɪn/ eguzki

superstar /ˈsuːpəstɑː/ superklase, izar, astro

support /səˈpɔːt/ laguntza, babes

(have a) sweet tooth /hæv ə ˈswiːt tuːθ/ gozozalea izan

sweetener /ˈswiːtnə/ edulkoratzaile, gozagarri

switch (n) /swɪtʃ/ aldagailu

switch (v) /swɪtʃ/ aldatu

symbol /ˈsɪmbəl/ sinbolo; zeinu, seinale

Ttake from /ˈteɪk frʌm/ kobratu

take pride in /teɪk ˈpraɪd ɪn/ -gatik /-z harrotasunez bete

12

Glossary


take over /teɪk ˈəʊvə/ -era hedatu; kargua / kontrola hartu

take someone for granted /teɪk sʌmwʌn fə ˈɡrɑːntɪd/ norbaitez aprobetxatu, norbait gutxietsi

take (something) back /teɪk sʌmθɪŋ ˈbæk/ (zerbait) norberarekin eraman; (zerbait) itzuli

take something for granted /teɪk sʌmθɪŋ fə ˈgrɑːntɪd/ zerbait gutxietsi

take something with a pinch of salt /teɪk sʌmθɪŋ wɪð ə ˈpɪntʃ ɒv sɔːlt/ zerbait oso serio ez hartu

talk something over /ˈtɔːk sʌmθɪŋ əʊvə/ zerbaiti buruz hitz egin

teammate /ˈtiːmmeɪt/ taldekide

teamwork /ˈtiːmwɜːk/ talde-lan

tear /tɪə/ malko

tear at /ˈteə æt/ -etik tiratu; zarrastatu, urratu

technique /tekˈniːk/ teknika

terrified /ˈterɪfaɪd/ izututa (be ~: beldur izan)

terrify /ˈterɪfaɪ/ izutu

terrifying /ˈterɪfaɪɪŋ/ izugarri, beldurgarri

text messaging /ˈtekst mesɪdʒɪŋ/ testu-mezuen bidalketa

thick /θɪk/ nabari, fuerte

think about /ˈθɪŋk əbaʊt/ -ekin / -engan pentsatu

think of /ˈθɪŋk ɒv/ -n / -engan pentsatu; iruditu (Can you ~ ...? : Bururatzen zaizu...?)

thoughtful /ˈθɔːtfl/ zuhur, zentzudun, adeitsu

thoughtless /ˈθɔːtləs/ adeitasunik / begirunerik gabe

thrill (n) /θrɪl/ su, gar, gogo handi

thrill (v) /θrɪl/ hunkitu, zirrara eragin

thrilled /θrɪld/ hunkituta, bihotz-ukituta

thrilling /ˈθrɪlɪŋ/ zirraragarri

throughout /θruːˈaʊt/ osoan

throw away /θrəʊ əˈweɪ/ xahutu; bota

tick off /ˈtɪk ɒf/ -i marka jarri

tie /taɪ/ lotura

tin /tɪn/ latorrizko; lata, pote

tired of /ˈtaɪəd əv/ -z / -ekin nekatuta / nazkatuta

to one’s best ability /tuː wʌnz ˈbest əbɪlɪti/ ahalik eta ondoen

tool /tuːl/ lanabes

top off /ˈtɒp ɒf/ errematatu, azken ukitua eman, burutu

top speed /ˈtɒp spiːd/ gehienezko abiadura

tough /tʌf/ zail, korapilatsu; indartsu

tournament /ˈtʊənəmənt/ norgehiagoka, torneo

traditional /trəˈdɪʃənl/ tradizional

traffic jam /ˈtræfɪk dʒæm/ auto ilara(k)

training /ˈtreɪnɪŋ/ formazio; entrenamendu

treasure /ˈtreʒə/ altxor

treat (n) /triːt/ atsegin, gozamen

treat (v) /triːt/ tratatu

trek /trek/ ibilaldi; txango

trend /trend/ joera, moda

trick /trɪk/ trikimailu, giltza (do the ~: nahikoa izan)

trophy /ˈtrəʊfi/ trofeo, garaikur

truck (US Eng.) /trʌk/ kamioi

try out /ˈtraɪ aʊt/ probatu, esperimentatu

turn against /tɜːn əˈɡenst/ -en aurka jarri, aurka agertu

turn back /tɜːn ˈbæk/ buelta (erdi) eman; atzera bota

turn down /tɜːn ˈdaʊn/ arbuiatu, baztertu

turn into /tɜːn ˈɪntuː/ bilakatu

turn off /tɜːn ˈɒf/ moztu

turn out /tɜːn ˈaʊt/ atera; suertatu

turn up /tɜːn ˈʌp/ agertu, azaldu

turn white /tɜːn ˈwaɪt/ zurbildu

turnaround /ˈtɜːnəraʊnd/ (erabateko) aldaketa

turning point /ˈtɜːnɪŋ pɔɪnt/ inflexio-puntu

twisted /ˈtwɪstɪd/ desatsegin, gozakaitz

twopence /ˈtʌpəns/ bi penny

Uumpire /ˈʌmpaɪə/ kirol-epaile

unable /ʌnˈeɪbl/ ezgai, ezgauza

unbelievable /ʌnbɪˈliːvəbl/ sinestezin

underfed /ʌndəˈfed/ elikatu gabe

underpaid /ʌndəˈpeɪd/ gaizki ordaindua

understandable /ʌndəˈstændəbl/ ulergarri, ulerterraz

understanding (adj) /ʌndəˈstændɪŋ/ ulerkor

understanding (n) /ʌndəˈstændɪŋ/ ulermen, adimen

unearth /ʌnˈɜːθ/ lurpetik atera

unemployed /ʌnɪmˈplɔɪd/ langabe

unemployment /ʌnɪmˈplɔɪmənt/ langabezia

unequal /ʌnˈiːkwəl/ desberdin

unexpected /ʌnɪkˈspektɪd/ ezusteko, ustekabeko

unhealthy /ʌnˈhelθi/ kaltegarri, osasunaren kalterako

unheard of /ʌnˈhɜːd ɒv/ ezezagun

unique /juˈniːk/ paregabe, bakar, aparteko

unite /juːˈnaɪt/ batu, lotu, elkartu

united /jʊˈnaɪtɪd/ batuta, lotuta, elkartuta

unity /ˈjuːnɪti/ batasun

universal /juːnɪˈvɜːsl/ unibertsal, mundu osoko

universe /ˈjuːnɪvɜːs/ unibertso

unknown /ʌnˈnəʊn/ ezezagun

unlike /ʌnˈlaɪk/ kontrara, ez bezala

unlikely /ʌnˈlaɪkli/ nekez gertatzeko (be most / highly ~: oso nekez gerta daitekeena izan)

unsung /ʌnˈsʌŋ/ ahaztua

upgrade /ʌpˈɡreɪd/ hobetu; eguneratu; perfekzionatu

upload /ʌpˈləʊd/ igo, (Interneten) eseki

13

Glossary


upset about /ʌpˈset əbaʊt/ -gatik nahigabetuta / haserre

urban planning /ˈɜːbən plænɪŋ/ hirigintza

urge to /ˈɜːdʒ tuː/ -ra bultzatu

useful /ˈjuːsfl/ erabilgarri

useless /ˈjuːsləs/ alferrikako

user-friendly /ˈjuːzəfrendli/ erabilerraz

Vvalid point /ˈvælɪd pɔɪnt/ argudio sendo

valuable /ˈvæljuəbl/ baliotsu

value (n) /ˈvæljuː/ balio

value (v) /ˈvæljuː/ baloratu

vandalise /ˈvændəlaɪz/ bandalisatu

various /ˈveəriəs/ zenbait, desberdin(ak)

vary /ˈveəri/ aldatu

vast majority /ˈvɑːst mədʒɒrəti/ gehiengo handi

veil /veɪl/ belo, mantu

vibrant /ˈvaɪbrənt/ animatu, bizi

view /vjuː/ ikusi

villain /ˈvɪlən/ doilor, zital, makur

violence /ˈvaɪələns/ bortizkeria

violent /ˈvaɪələnt/ bortitz

voucher /ˈvaʊtʃə/ kupoi

WWales /weɪlz/ Gales

walkway /ˈwɔːkweɪ/ oinezkoen bidexka

wardrobe /ˈwɔːdrəʊb/ armairu

warehouse /ˈweəhaʊs/ biltoki

waste /weɪst/ zabor; galera; hondakin

way ahead /ˈweɪ əhed/ oso aurretik

wealthy /ˈwelθi/ aberats, dirudun

weigh /weɪ/ pisatu

well aware /wel əˈweə/ erabat jakitun

Welsh /welʃ/ galestar

whatever /wɒtˈevə/ edozer gauza

wheat /wiːt/ gari

whenever /wenˈevə/ -(e)n guztietan

whisper /ˈwɪspə/ xuxurlatu

wide awake /ˈwaɪd əweɪk/ erabat esna (feel ~: logurarik ez izan)

willing /ˈwɪlɪŋ/ prest, gertu

winding road /ˈwaɪndɪŋ rəʊd/ sigi-saga doan bidea

wink /wɪŋk/ keinu egiten duen aurpegitxo

wisely /ˈwaɪzli/ zuhurtasunez, sentsuz, senez

wonder /ˈwʌndə/ nork bere buruari galdetu

wonderful /ˈwʌndəfl/ zoragarri, miresgarri

worldwide /ˈwɜːldwaɪd/ mundial, mundu osoko

worn /wɔːn/ hondatuta, saretuta, gastatuta

worry about /ˈwʌri əbaʊt/ -ekin / -gatik kezkatu

worship /ˈwɜːʃɪp/ gurtu, miretsi

wound /wuːnd/ zauri

Yyard (US Eng.) /ˈjɑːd/ lorategi

yet /jet/ hala ere; oraindik

You bet! /juː ˈbet/ Jakina!, Bai horixe!

you can’t have your cake and eat it /juː ˈkɑːnt hæv jɔː keɪk ænd iːt ɪt/ ezin da guztia eduki

Zzero /ˈzɪərəʊ/ zero, batere ez

Unit 1Answering a Questionnaire

I’d say … /aɪd ˈseɪ/ Nik esango nuke…I think I’d (like) … /aɪ ˈθɪŋk aɪd laɪk/ Uste dut

(gustatuko litzaidakeela)…I’d probably (do) … /aɪd ˈprɒbəbli duː/ Seguru aski

nik… (egingo nuke).

I’d miss … /aɪd ˈmɪs/ … -en falta sumatuko nuke.

A Personal Interview

I haven’t got any … /aɪ ˈhævnt gɒt eni/ Ez dut batere…I’ve got … /aɪv ˈgɒt/ Badut…We usually … /wiː ˈjuːʒʊəli/ Guk normalean…I’m really into … /aɪm ˈrɪəli ɪntuː/

Asko interesatzen zait / zaizkit…I like / don’t like … /aɪ ˈlaɪk / ˈdəʊnt laɪk/

Gustuko dut/ditut / ez dut/ditut…Sometimes we just … /ˈsʌmtaɪmz wiː ʤʌst/

Guk batzuetan, besterik gabe…We also like going to … /wiː ˈɔːlsəʊ laɪk gəʊɪŋ tuː/

Gustuko dugu, baita ere, … -ra joatea.

Personally, I prefer … /ˈpɜːsənəli aɪ prifɜː/ Nik, pertsonalki, nahiago dut…

I suppose I’ll (travel) … /aɪ səˈpəʊz aɪl trævl/ Uste /Suposatzen dut… (bidaiatuko dudala).

One day, I hope to … /ˈwʌn deɪ aɪ həʊp tuː/ Egunen batean espero dut…

Unit 2Sharing Ideas

One advantage / disadvantage is … /wʌn ədˈvɑːntɪʤ / ˈdɪsədvɑːntɪʤ ɪz/ Abantaila / Desabantaila bat zera da…

Personally, I (don’t) … /ˈpɜːsənəli aɪ dəʊnt/ Nik, pertsonalki, (ez)…

On the one hand, … /ɒn ðə ˈwʌn hænd/ Alde batetik, …On the other hand, … /ɒn ðiː ˈʌðə hænd/ Bestetik, …

Comparing Pictures

The pictures are similar because … /ðə pɪktʃəz ɑː ˈsɪmɪlə bɪkɒz/ Irudiak antzekoak dira, zeren…

In both pictures … /ɪn ˈbəʊθ pɪktʃəz/ Bietan / Bi irudietan…

In picture A we can see … /ɪn pɪktʃə ˈeɪ wiː kæn siː/ A irudian ikus dezakegu…

The pictures are different because … /ðə pɪktʃəz ɑː ˈdɪfrənt bɪkɒz/ Irudiak desberdinak dira, zeren…

Another difference is that … /əˈnʌðə dɪfrəns ɪz ðæt/ Beste desberdintasun bat zera da…

… , while in picture B we can see … /waɪl ɪn pɪktʃə ˈbiː wiː kən siː/ …, B irudian, aldiz, ikus dezakegu…

… they both show … /ðeɪ ˈbəʊθ ʃəʊ/ … biek erakusten dute…

… , while picture B shows … /waɪl pɪktʃə ˈbiː ʃəʊz/ …, B irudiak, aldiz, erakusten du…

Unit 3Responding to Statements

I think … is right / wrong because … /aɪ θɪŋk … ɪz ˈraɪt / ˈrɒŋ bɪkɒz/ Uste dut… arrazoi / arrazoirik ez duela, zeren…

It’s true / not true that … /ɪts ˈtruː / ˈnɒt truː ðæt/ Egia da / Ez da egia… -ela.

If you ask me, … /ɪf juː ɑːsk ˈmiː/ Nire ustez, …It seems to me that … /ɪt siːmz tə ˈmiː ðæt/

Iruditzen zait / Uste dut… -ela.

I agree / don’t agree with … /aɪ əˈgriː / ˈdəʊnt əgriː wɪð/ Ados nago / Ez nago ados…-ekin.

Expressing Opinions

As far as I’m concerned, … /æz fɑː æz ˈaɪm kənsɜːnd/ Niri dagokidanez, …

If you ask me, … /ɪf juː ɑːsk ˈmiː/ Nire aburuz…, Niri galdetuz gero, …

I’d say that … /ˈaɪd seɪ ðæt/ Nik esango nuke…In my opinion, … /ɪn ˈmaɪ əpɪnjən/ Nire iritziz, …I think that … /aɪ ˈθɪŋk ðæt/ Uste dut…From my point of view, … /frɒm ˈmaɪ pɔɪnt əv vjuː/

Nire ikuspuntutik, …

Unit 4Describing Cities

We’ve got a great … /wiːv gɒt ə ˈgreɪt/ …zoragarri bat dugu.

There’s / There are a lot of … /ðeəz / ðeə ɑː ə ˈlɒt əv/ … pila bat dago / daude.

We need … /wiː ˈniːd/ … behar dugu / ditugu.

There’s not enough … /ðeəz ˈnɒt ɪnʌf/ Ez dago / daude nahikoa…

There’s a fantastic … / There are fantastic … /ðeəz ə fænˈtæstɪk / ðeə ɑː fænˈtæstɪk/ … zoragarria dago. / … zoragarriak daude.

Agreeing and Disagreeing

Definitely! /ˈdefɪnətli/ Zalantzarik gabe!, Jakina ba!

You’ve got a point. /juːv gɒt ə ˈpɔɪnt/ Horretan arrazoi duzu.

Functional Language

14


That’s true, but … /ðæts ˈtruː bʌt/ Hori egia da, baina…

I disagree. /aɪ ˈdɪsəgriː/ Ez nago ados.

I agree. /aɪ əˈgriː/ Ados nago.

That’s not how I see it. /ðæts ˈnɒt haʊ aɪ siː ɪt/ Nik ez dut horrela ikusten.

Absolutely! /ˈæbsəluːtli/ Bai, noski!, Dudarik gabe!

I suppose you’re right, but … /aɪ səˈpəʊz jʊə raɪt bʌt/ Arrazoi duzula suposatzen dut, baina…

Unit 5Giving Advice

What should I do? /ˈwɒt ʃʊd aɪ duː/ Zer egin beharko nuke?

You should … /juː ˈʃʊd/ … beharko zenuke.

I feel like … /aɪ ˈfiːl laɪk/ Irudipena dut…If I were you, I’d (go) … /ɪf ˈaɪ wɜː juː aɪd gəʊ/

Ni zure tokian, … (joango nintzateke).

It’s time to … /ɪts ˈtaɪm tuː/ Bada garaia… -t(z)eko.

You’ll just have to … /juːl ˈʤʌst hæv tuː/ Zuk bakarrik… beharko duzu.

Speculating about a Picture

We can see … /wiː kən ˈsiː/ … ikus dezakegu.

Maybe … /ˈmeɪbiː/ Agian…, Baliteke…It looks like … /ɪt ˈlʊks laɪk/ Badirudi… (dela / direla).

I suppose … /aɪ səˈpəʊz/ Suposatzen / Irudikatzen dut… -ela.

They might … /ðeɪ ˈmaɪt/ Baliteke haiek…They’re probably … /ðeə ˈprɒbəbli/

Litekeena da haiek…(She) seems to be … /ʃiː ˈsiːmz tə biː/

… dela / dagoela dirudi (hura).

It could be that … /ɪt ˈkʊd biː ðæt/ Izan zitekeen… -ela.

Unit 6Discussing Preferences

I’d rather … /aɪd ˈrɑːðə/ Nahiago nuke…I prefer … /aɪ priˈfɜː/ Nahiago dut…It’s better to … /ɪts ˈbetə tuː/ Hobe da…That way, … /ˈðæt weɪ/ Horrela / Era horretara, …

… so that … /ˈsəʊ ðæt/ … -t(z)eko.

Reaching a Decision

What do you think of … ? /wɒt duː juː ˈθɪŋk ɒv/ Zer uste duzu… -z?

I’m not so keen on that idea. /aɪm ˈnɒt səʊ kiːn ɒn ðæt aɪdɪə/ Ez nau ideia horrek gehiegi liluratzen.

I think we should … /aɪ ˈθɪŋk wiː ʃʊd/ Uste dut… genukeela.

You know what? You’re probably right. /juː nəʊ wɒt jɔː ˈprɒbəbli raɪt/ Badakizu zer? Seguru aski arrazoi duzu.

Let’s go for it! /lets ˈgəʊ fɔː ɪt/ Lortuko dugu!, Geurea da!

OK, so we agree! /əʊkeɪ səʊ wiː əˈgriː/ Ondo, orduan ados gaude!

How about … ? /ˈhaʊ əbaʊt/ Zer iruditzen… (ba-)…?

Yes, but the problem is … /jes bʌt ðə ˈprɒbləm ɪz/ Bai, baina arazoa da…

Unit 7Giving Reasons

I think … because … /aɪ θɪŋk ... bɪˈkɒz/ Uste dut… zeren…

One reason is that … /wʌn ˈriːzn ɪz ðæt/ Arrazoi bat da… -ela.

Another reason is … /əˈnʌðə riːzn ɪz/ Beste arrazoi bat da… -ela.

Comparing and Contrasting Pictures

Picture A shows … , and so does picture B. /pɪkʧə ˈeɪ ʃəʊz ... ænd səʊ dʌz pɪkʧə ˈbiː/ A irudiak erakusten du…, B irudiak bezalaxe.

The pictures both show … /ðə ˈpɪkʧəz bəʊθ ʃəʊ/ Bi irudiek erakusten dute…

One thing they have in common is … /wʌn θɪŋ ðeɪ hæv ɪn ˈkɒmən ɪz/ Komunean duten gauza bat da…

However, there’s a big difference. /haʊevə ðeəz ə ˈbɪg dɪfrəns/ Dena den, desberdintasun handia dago.

One difference is that … /ˈwʌn dɪfrəns ɪz ðæt/ Desberdintasun bat da… -ela.

Picture A shows … whereas picture B … /pɪkʧə ˈeɪ ʃəʊz ... weəræz pɪkʧə ˈbiː/ A irudiak erakusten du…, B irudiak, aldiz, …

Speculating

It looks like … /ɪt ˈlʊks laɪk/ Badirudi… -ela.

He / She / They must be … /hiː / ʃiː / ðeɪ ˈmʌst biː/ Hura / haiek… egongo/izango da/dira.

Perhaps … /pəˈhæps/ Agian…, Baliteke…It’s probably … /ɪts ˈprɒbəbli/ … izan liteke.

Expressing an Opinion

Personally speaking, … /ˈpɜːsənəli spiːkɪŋ/ Nire ustez…

In my view, … /ɪn ˈmaɪ vjuː/ Nire ikuspuntutik…

Functional Language

15


It seems to me that … /ɪt siːmz tə ˈmiː ðæt/ Niri iruditzen zait…

I also feel that … /aɪ ˈɔːlsəʊ fiːl ðæt/ Halaber, uste dut… -ela.

In my opinion, … /ɪn ˈmaɪ əpɪnjən/ Nire aburuz /iritziz…

Unit 8Making a Plan

We should include / mention … /wiː ʃʊd ɪnˈkluːd / ˈmenʃən/ Kontuan izan / Aipatu behar genuke…

It’s a traditional / local … /ɪts ə trəˈdɪʃənl / ˈləʊkəl/ Tokiko / Lekuko… da, …

It’s eaten on / during … /ɪts ˈiːtn ɒn / djʊərɪŋ/ … garaian jaten da.

What about … ? /wɒt əˈbaʊt/ Zertan da…?, Zer dugu…?

We mustn’t forget … /wiː ˈmʌsnt fəget/ Ezin dugu ahaztu…

You can order it at … /juː kən ˈɔːdə ɪt æt/ …-n eska daiteke.

Reaching a Decision

Oh, I don’t know. /əʊ aɪ ˈdəʊnt nəʊ/ Ai ene, ez dakit.

I think it’s a great idea. /aɪ θɪŋk ɪts ə ˈgreɪt aɪdɪə/ Ideia bikaina dela uste dut.

That sounds good. /ðæt saʊndz ˈgʊd/ Ideia ona dirudi. / Itxura ona du.

As I said, … /æz aɪ ˈsed/ Esan dudan bezala, …Let’s face it … /lets ˈfeɪs ɪt/ Onar dezagun…I don’t think it would work. /aɪ ˈdəʊnt θɪŋk ɪt wʊd wɜːk/ Ez dut uste funtzionatuko lukeenik.

The thing is, … /ðə ˈθɪŋ ɪz/ Gauza / Kontua da…Fine. /faɪn/ Ederto., Ongi.

So what do you think is the best idea? /səʊ wɒt duː juː θɪŋk ɪz ðə ˈbest aɪdɪə/ Beraz, zein uste duzu dela ideiarik onena?

Let’s agree to disagree! /lets əˈgriː tə dɪsəgriː/ Utz dezagun, ez gara ados jarriko eta!

Are we both in favour of … ? /ɑː wiː bəʊθ ɪn ˈfeɪvə ɒv/ Biok gaude…-en alde?

So I think we’ve decided. /səʊ aɪ θɪŋk wiːv dɪˈsaɪdɪd/ Bada, uste dut erabaki dugula.

Functional Language

16


17


Grammar Appendix

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI / You eat I / You do not (don’t) eat Do I / you eat?He / She / It eats He / She / It does not (doesn’t) eat Does he / she / it eat?We / You / They eat We / You / They do not (don’t) eat Do we / you / they eat?

Uses Examples Adverbs of frequency / Time expressions

A regular habit or routine Iregularlychatwithfriends. always, usually, generally, regularly, occasionally, frequently, often, sometimes, rarely, seldom, neverat 1 o’clock, at night, in the morning, on Fridays, every week, once a month, how often ... ?

A general truth or scientific fact Guyisanonlychild.

Stative verbs Shelikestosharepictureswithherfriends.

1—Making Contact Present Simple

EgituraBaiezkoa: aditzoinaren forma du (hots, to gabeko infinitiboa), 3. pertsona singularrean izan ezik, hau -s edo -es batez bukatzen baita.3. pertsona singularra zuzen osatzeko, aditzaren bukaerak zehaztutako ortografia-arauak jarraitu behar dira:● -o, -ss, -sh, -ch edo -x batez bukatzen direnek, -es

hartzen dute: do - does, miss- misses, wish - wishes, touch - touches, fix - fixes.

● Bokala + y bukaera dutenek -s hartzen dute: say - says. ● Kontsonantea + y bukaera dutenek, y hori i batez

ordeztuko dute, eta gero -es hartuko dute: try - tries.Ezezkoa: subjektua + do not (don’t) edo, 3. pertsona singularra denean, does not (doesn’t) + aditza oinarrizko forman jarriz osatzen da.Galderazkoa: do ala does + subjektua + aditzaren oinarrizko forma.Gogoan izan have got, to be eta moduzko aditzek ez dutela ezezkoetan eta galderetan (do / does) laguntzailearen beharrik.

Erabilerak● Ohikoak edo egunerokoak diren ekintzez aritzeko.● Egia orokorrak eta gertaera zientifikoak adierazteko.● Stativeverbs delakoekin (ikus hurrengo orria).

+ Ordutegiak eta egitarauak adierazteko.MyfavouriteTVshowstartsat8o’clock.(Telebistako nire programa gogokoena 8etan hasten da.)

Maiztasun-adberbioak aditz nagusiaren aurrean kokatzen dira, baina aditza to be bada, atzean jartzen dira.

Heusuallycommentsonthepostshelikes. (Normalean komentatzen ditu gustuko dituen argitalpenak.)Maryis alwaysthoughtfultowardsherfriends.(Mary beti da zentzuduna bere lagunekiko.)

Kontrara, maiztasun-esamoldeak beti esaldiaren hasieran edo bukaeran doaz.

Theyhang outtogetherevery weekend.(Elkarrekin igarotzen dute denbora astebururo.)

Every weekend, they hang out together. (Astebururo, elkarrekin igarotzen dute denbora.)

How often ... ? galdetzaileaz galdetuko dugu gauza bat zer maiztasunekin egiten den.

How often doessheuseemoticons?(Zer maiztasunekin erabiltzen ditu emotikonoak?)

Oharra: “+” ikurrak tauletan agertzen direnez gaineko erabilera gehigarriak adierazten ditu.

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI am playing I am (I’m) not playing Am I playing? You are playing You are not (aren’t) playing Are you playing? He / She / It is playing He / She / It is not (isn’t) playing Is he / she / it playing? We / You / They are playing We / You / They are not (aren’t) playing Are we / you / they playing?

Uses Examples Time expressionsAn action which is happening now

Tomis watchingapopularfilmnow. now, right now, at the moment

A temporary action Everyoneistalkingaboutthenewpresidentthesedays.

this year, at present, today, these days, this month

A definite plan for the near future Weare meetingatGina’stonight. this evening, tonight, tomorrow,

next Friday / week / year

Present Continuous

18


Grammar Appendix

EgituraBaiezkoa: subjektua + am / is / are + aditz nagusiari -ing bukaera gehituta osatzen da. Eta -ing bukaera gehitzeko, kontuan izan behar dugu aditzaren amaiera:● Aditza -e mutuaz bukatzen bada, e galdu egiten du: ride - riding.

● -ie bukaera badu, ie hori y batez ordeztuko da: die - dying.● Bokalez + -l batez amaitzen bada, -l bikoizten da: travel - travelling, duel - duelling, bainafeel - feeling, steal - stealing.

● Bokalez + kontsonante batez bukatzen bada (silababakarrekoetan), kontsonante hau bikoizten da (w, x edo y salbuespenak izanik): run - running, baina show - showing, fix - fixing, enjoy - enjoying.

● Bokalez + kontsonante batez bukatzen bada (silabaniztuna eta bukaeran azentua), kontsonantea bikoizten da (w, x edo y salbuespenak izanik): refer - referring, admit - admitting.

Ezezkoa: subjektua + am / is / are + not (edo n’t) + -ing bukaera duen aditz nagusia.Galderazkoa: am / is / are + subjektua + -ing amaiera daraman aditza.

Erabilerak● Hitz egiteko unean zer gertatzen ari den azaltzeko.● Orainaldi zabalago batean gertatzen ari diren ekintza

luzeak adierazteko.● Etorkizun hurbilean ziurtasun osoz egingo dena

adierazteko, aldez aurretik finkatuta baitago.+ Always adberbioarekin, kexua adierazteko.

Kat is alwaystalkingaboutherself.(Kat beti ari da bere buruaz hitz egiten.)

Stative VerbsEkintzak baino egoerak adierazten dituzte, eta Present Simple aldian erabiltzen dira. Honako ezaugarri hauekin dute lotura:● emozio eta sentimenduekin (dislike, enjoy, hate, hope,

like, love, need, prefer, want), ● pentsamenduarekin eta iritziarekin (believe, forget,

guess, know, remember, think, understand),● pertzepzio eta zentzumenekin (feel, hear, see, smell,

sound, taste, touch), ● prezio eta neurriekin (cost, measure, weigh) eta ● jabetzarekin (belong, have, own). Batzuek egoera eta ekintza adieraz ditzakete. Horregatik, Present Simple nahiz Present Continuous aldiekin erabil daitezke.

Willthinksit’simportanttoexpressyourfeelings.(Willek uste du garrantzitsua dela norberaren sentimenduak adieraztea.) [egoera]Theyarethinkingabouttalkingitoverlater.(Pentsatzen ari dira gaia beranduago ere jorratuko dutela.) [ekintza]

See aditzak Present Continuous aldian aldez aurretik finkaturiko etorkizuneko ekintza adierazten du.

Paulis seeing hisgirlfriend,Lauren,tonight. (Paulek bere neskalaguna, Lauren, ikusiko du gauean.) [Hitzartu dute jada.]

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI / You slept I / You did not (didn’t) sleep Did I / you sleep?He / She / It slept He / She / It didnot (didn’t) sleep Did he / she / it sleep?We / You / They slept We / You / They didnot (didn’t) sleep Did we / you / they sleep?

Uses Examples Time expressionsA completed action in the past MysisterandIhadanargumentyesterday. yesterday, last week / year, two

days ago, in 2007, in the 1980s, in the 18th century, when, then

A series of completed actions in the past

Hefeltconfidentanddecidedtorunabusinessonhisown.

Past Simple

EgituraBaiezkoa: aditz erregularrekin aditzari -ed amaiera gehituz osatzen da, aditzaren oinarrizko forma kontuan izanik, honako ortografia-arau hauek jarraituz:● Aditza -e mutuaz amaitzen bada, -d gehituko zaio soilik: prove - proved.

● Kontsonantez + y batez, y hori i batez ordeztuko da -ed gehitu aurretik: try-tried, carry - carried.

● Bokala + -l amaiera dutenei, l letra bikoiztuko zaie: cancel - cancelled, baina reveal - revealed.

● Bokal batez + kontsonante batez amaituetan, w, x edo y kontsonanteak salbu, (silababakerrekoetan) kontsonantea bikoizten da: stop - stopped, baina bow - bowed, fix - fixed, enjoy - enjoyed.

● Bokal batez + kontsonante batez amaitzen direnetan, w, x edo y izan ezik (silabaniztunetan eta azentua azkenekoan), kontsonantea bikoizten da: admit - admitted, prefer - preferred.

Aditz irregularrek, 36-37 orrialdeetako zerrendan ikus dezakezun bezala, ez dituzte aldaketa horiek jasaten, eta, horregatik, buruz ikasi behar dira.Ezezkoa: subjektua + did not (edo didn’t) + aditzaren oinarrizko formarekin osatzen da.Galderazkoa: did + subjektua + aditz nagusiaren oinarrizko forma.

19


Grammar Appendix

Erabilerak● Lehenaldiko une zehatz batean gertatutako ekintzez

hitz egiteko.● Iraganeko ondoz ondoko ekintzak adierazteko.+ Ekintza luze bat abian zegoen bitartean gertatu zen

ekintza laburra adierazteko (honek when juntagailua darama hasieran).Iwashavingashowerwhenthephonestartedtoring.(Dutxatzen ari nintzela, telefonoa joka hasi zen.)

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI was listening I was not (wasn’t) listening Was I listening? You were listening You were not (weren’t) listening Were you listening? He / She / It was listening He / She / It was not (wasn’t) listening Was he / she / it listening? We / You / They were listening We / You / They were not (weren’t) listening Were we / you / they listening?

Uses Examples Time expressionsAn incomplete action in progress at a specific time in the past Samwas reading at5o’clock. last night / week / year, at 4 o’clock

An incomplete action interrupted by another action

Iwas walking homewhenitstartedtorain.

when, while, asTwo incomplete actions in progress at the same time in the past

Shewas uploading somevideos while we were posting ourlatestphotos.

EgituraBaiezkoa: subjektua + was / were + aditz nagusia -ing amaiera daramala.Ezezkoa: subjektua + was / were + not (edo n’t) + aditz nagusia -ing amaiera daramala.Galderazkoa: was / were + subjektua + aditz nagusia -ing amaierarekin.

Erabilerak● Iraganeko une zehatz batean gertatzen ari zena

adierazteko.● Beste gauza labur bat jazo zenean, ekintza luzeren bat

gertatzen ari zela adierazteko. Luzeak while edo as darama hasieran, eta motzak when.

● Iraganean aldi berean gertatzen ari ziren ekintzak adierazteko. Kasu honetan, while edo as juntagailuen bitartez lotuta doaz.

+ Always adberbioarekin adierazten da iraganeko ekintza bat gogaikarria dela, monotonoa eta errepikakorra delako.Theywerealwaysarguingaboutridiculousstuff.(Gauza barregarriez eztabaidatzen ari ziren beti.)

Past Continuous

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI / You will go I / You will not (won’t) go Will I / you go? He / She / It will go He / She / It will not (won’t) go Will he / she / it go? We / You / They will go We / You / They will not (won’t) go Will we / you / they go?

Uses Examples Time expressionsA prediction Youwill be thrilledwiththisinnovativedevice. this evening, in an hour, at 2 o’clock,

later, tomorrow, next month / year, soon, in a few weeks, in the future, on 1st May

A timetable Thefilmwillstartinanhour.

A spontaneous decision Ifeelverytired,soI’ll havearest.

Future Sim

EgituraBaiezkoa: subjektua + will + aditz nagusiaren oinarrizko forma.Ezezkoa: subjektua + will not (edo won’t) + aditzaren oinarrizko forma.Galderazkoa: will + subjektua + aditzaren oinarrizko forma.

Erabilerak● Etorkizuneko gertakariak adierazteko edo iragarpenak

egiteko.● Finkatutako ordutegi bati buruz hitz egiteko.● Bat-bateko erabakiak adierazteko, hots, hitz egiterako

unean hartutako erabakiak adierazteko.

Future Simple

+ Iraganean gauzak nola ziren deskribatzeko edo kontatzeko.

Inthe19thcentury,there weren’tanymobilephones. (XIX. mendean ez zegoen telefono mugikorrik.)Ago denborazko esamoldea, adierazitako denbora-unearen atzean jartzen da, eta “orain dela” esan nahi du.

Communicationsystemswereverydifferent50yearsago. (Komunikazio-sistemak oso desberdinak ziren orain dela 50 urte.)

20


Grammar Appendix

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI am going to swim I am (I’m) not going to swim Am I going to swim? You are going to swim You are not (aren’t) going to swim Are you going to swim? He / She / It is going to swim He / She / It is not (isn’t) going to swim Is he / she / it going to swim? We / You / They are going to swim We / You / They are not (aren’t) going to swim Are we / you / they going to swim?

Uses Examples Time expressions

A planned action for the future Bobis going tostudytelecomengineeringnextyear.

this evening, later, in an hour, at 4 o’clock, tomorrow, soon, next month / year, in a few weeks, on 8th MayAn action that is about to happen Ifeelcold.Iam going to closethewindow.

be going to

EgituraBaiezkoa: subjektua + am / is / are + going to + aditz nagusiaren oinarrizko forma.Ezezkoa: subjektua + am / is / are + not (edo n’t) + going to + aditz nagusiaren oinarrizko forma.Galderazkoa: am / is / are + subjektua + going to + aditz nagusiaren oinarrizko forma.

Erabilerak● Etorkizun hurbilean egingo diren asmoei, erabakiei eta

planei buruz hitz egiteko.● Gertatzeko zorian dagoen zerbait adierazteko, aztarnak

begi-bistakoak direlako.

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI / You havegone I / You havenot (haven’t) gone Have I / you gone?He / She / It hasgone He / She / It hasnot (hasn’t) gone Has he / she / it gone?We / You / They havegone We / You / They havenot (haven’t) gone Have we / you / they gone?

Uses Examples Time expressionsAn action that began in the past and continues until the present WehavelivedinIrelandfortwoyears.

never, ever, already, just, yet, recently, lately, how long ... ?, for, since, in recent years

An action that took place at an undetermined time in the past but is connected to the present

Shehascalledherfriendrecently.

Present Perfect Simple

EgituraBaiezkoa: subjektua + have / has + aditz nagusiaren partizipioarekin eratzen da.Partizipioa aditz erregularrei -ed gehituz osatzen da, eta berdina da pertsona guztientzat. Gogoan izan, ordea, aditz irregularrek ez dutela inolako araurik jarraitzen, eta, horregatik, buruz ikasi behar direla. 36.-37. orrialdeetako zerrenda kontsulta dezakezu.Ezezkoa: subjektua + have / has + not (edo n’t) + aditz nagusiaren partizipioa.Galderazkoa: have / has + subjektua + aditz nagusiaren partizipioa.

Erabilerak● Iraganean hasi eta gaur egun oraindik jarraipena duten

ekintzez hitz egiteko. Horregatik, batzuetan, aditz-denbora hori itzultzerakoan, orainaldia hautatzen da.

● Iraganekoak izan arren, gaur egun oraindik ondorioak agerian dituzten ekintzei buruz hitz egiteko.

+ Ekintza gertatu berria dela adierazteko. Kasu honetan, just erabiltzen da aditz laguntzailearen (have / has) eta partizipioaren artean.Ihavejustreceivedatextmessage.(Testu-mezu bat jaso berri dut.)

Never, ever, already eta just aditz laguntzailearen eta partizipioan doan aditzaren artean kokatzen dira; yet, aldiz, beti esaldiaren bukaeran.

Theyhave already talkedface-to-face. (Dagoenekoz, hitz egin dute aurrez aurre.)

Hassheinformedyouaboutthenewsocialmediasiteyet? (Informatu zaitu webguneko hedabide sozial berriari buruz jada?)

Baiezkoetan just, never eta already erabiltzen dira; ezezkoetan yet; eta galderetan, berriz, already, ever, yet eta just.

IhavenevercreatedanInstagramaccount. (Inoiz ez dut Instagram konturik zabaldu.)

Mollyhasn’t visitedmynewwebsiteyet. (Mollyk ez du oraindik nire webgune berria bisitatu.)

Haveyoueverbeenterrifiedofsomething? (Inoiz izan duzu zerbaiten bedurrik?)

How long ... ? ekintza hasi zenetik zenbat denbora pasatu den galdetzeko erabiltzen da, kontuan izanda ekintzak iraun egiten duela oraindik.

How longhashebeenabroad? (Zenbat denbora igaro du atzerrian?)

For preposizioak azaltzen du ekintzak zenbat denbora iraun duen, eta since preposizioak ekintza hasi zeneko unea.

Ihaveworkedwithcomputersfor20years/sinceIwasyoung. (20 urtean / Gaztea nintzenetik aritu naiz ordenagailuekin lanean.)

21


Grammar Appendix

EgituraBaiezkoa: subjektua + had + aditz nagusiaren partizipioa.Ezezkoa: subjektua + had not (edo hadn’t) + aditz nagusiaren partizipioa.Galderazkoa: had + subjektua + aditz nagusiaren partizipioa.

EgituraBaiezkoa: subjektua + have / has + been + -ing bukaera daraman aditz nagusia.Ezezkoa: subjektua + have / has + not (edo n’t) + been + -ing daraman aditz nagusia.Galderazkoa: Have / Has + subjektua + been + -ing bukaera daraman aditz nagusia.

Erabilerak● Orain dela denbora bat hasi eta oraindik badirauten

ekintzak adierazteko. Present Perfect Continuous aldiak ekintzaren iraupena nabarmentzen duenez, itzultzeko garaian “eraman (orainaldian)+ aditz nagusia –t(z)en” egituraz balia gaitezke.

● Bukatu berriak badira ere, emaitzak oraindik agerian dituzten ekintzak adierazteko.

Aditzaldi horrek, Present Perfect Simple aldiak ez bezala, ekintzaren iraupena nabariarazten du.

I’ve writtensixreviews. (Sei kritika idatzi ditut.)

I’ve been writingfortwohours. (Bi ordu igaro ditut / daramatzat idazten.)

Atzizkiak hitz batzuen erroari edo lexemari gehitzen zaizkien bukaerak dira, horrela, beste hitz berri batzuk sortzeko.

Dakizun bezala, atzizkiak hainbat hitzen erroari edo lexemari gehitzen zaizkien bukaerak dira, horrela hitz berriak erdiesteko.Honako hauek izenei eta aditzei eransten zaizkien atzizkiak dira, adjektiboak lortzeko: -al, -able, -ic, -ive, -ous, -ful eta -less.universe (unibertso) universal (unibertsal) believe (sinetsi) believable (sinesgarri) energy (kemen) energetic (kementsu) compete (lehiatu) competitive (lehiakor) luxury (luxu) luxurious (luxuzko)Izen batzuekin goiko aurrizkietako bat baino gehiago erabil daitezke: painful–painless hopeful–hopeless

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI / You havebeen waiting I / You havenot (haven’t) been waiting Have I / you been waiting?He / She / It has beenwaiting He / She / It hasnot(hasn’t)been waiting Has he / she / it been waiting?We / You / They have beenwaiting We / You / They havenot (haven’t) beenwaiting Have we / you / they been waiting?

Uses Examples Time expressionsAn action that started in the past and which still continues in the present

Howlonghaveyoubeentalkingonthephone? for a year, since 2012, how long ... ?,

all night / morning / day / weekAn action whose results are still apparent

I’mexhausted.Ihave been workingonthisprojectallday.

Present Perfect Continuous

Erabilera● Esaldietan PastSimple aldian doan beste aditz batekin

joaten da. PastPerfectSimple aldiak adierazten du ekintza hori PastSimple aditz-denboran doan beste ekintza baino lehenago gertatu zela.

Izenak osatzeko atzizkiak

Adjektiboak eratzeko atzizkiak

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI / You hadcome I / You hadnot (hadn’t) come Had I / you come?He / She / It hadcome He / She / It hadnot (hadn’t) come Had he / she / it come?We / You / They hadcome We / You / They hadnot (hadn’t) come Had we / you / they come?

Use Example Time expressionsA completed action which took place before another action in the past

Bythetimewearrived,theconcerthadalreadystarted.

already, by the time, after, before, until, never, just

Past Perfect Simple

Izenak osatzeko atzizkien artean erabilienak -ment, -ion, -tion, -ity, -ship, -ness, -ence eta -ance ditugu.Honatx adibide batzuk:improve (hobetu) improvement (hobekuntza) invent (asmatu) invention (asmakizun) combine (konbinatu) combination (konbinazio) popular (popular) popularity (populartasun) citizen (hiritar) citizenship (hiritartasun) serious (serio) seriousness (seriotasun) prefer (lehenetsi) preference (lehentasun) assist (lagundu) assistance (laguntza)

22


Grammar Appendix

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI / You will have left I / You will not (won’t) haveleft WillI / you haveleft?He / She / It will have left He / She / It willnot (won’t) have left Will he / she / it haveleft?We / You / They will have left We / You / They will not (won’t) haveleft Will we / you / they haveleft?

Use Example Time expressions

An action that will be completed by a certain time in the future

Inthreeyears,Iwill have savedenoughmoneytobuyanewcar.

by this time next week, by 3 o’clock, by the end of ... , by then, by August, in four months

2—The Techno Life Future Perfect Simple

EgituraBaiezkoa: subjektua + will have + aditz nagusiaren partizipioa.Ezezkoa: subjektua + will not (edo won’t) have + aditz nagusiaren partizipioa.Galderazkoa: will + subjektua + have + aditz nagusiaren partizipioa.

Erabilera● Etorkizuneko une zehatz batean ekintza amaituta

egongo dela adierazteko.

FORM

Affirmative Negative InterrogativeI / You will be dreaming I / You will not (won’t) be dreaming Will I / you be dreaming?He / She / It will be dreaming He / She / It will not (won’t) be dreaming Will he / she / it be dreaming?We / You / They will be dreaming We / You / They will not (won’t) be dreaming Will we / you / they be dreaming?

Uses Examples Time expressionsAn action in progress at a certain future time

Atthistimetomorrow,Iwill be attending ahi-techexhibition.

at this time tomorrow / next ..., on Thursday, in the next decade

Future plans Theywill be sleepinginatentonSaturday.

Future Continuous

EgituraBaiezkoa: subjektua + will be + aditz nagusia amaieran -ing bukaera daramala.Ezezkoa: subjektua + will not (edo won’t) be + aditz nagusia amaieran -ing daramala. Galderazkoa: will + subjektua + be + aditz nagusia amaieran -ing daramala.

Beste batzuek, aldiz, bakarra onartzen dute: skilful–*skiless wonderful –*wonderlessEta aditzetatik adjektiboak erdiesteko beste bi atzizki -ed eta -ing dira. embarrass (lotsatu) embarrassed (lotsatuta) embarrassing (lotsagarri)

Preposizioz jarraituriko adjektiboak

To be aditzaren ondoren, maiz aurkituko ditugu preposizioz lagundutako adjektiboak, ondoren izena, izenordaina edo gerundioa daramatela. Atribuzio-funtzioa duten adjektiboak dira.

Heiskeen ondrones. (Droneen zale sutsua da.)

Adjektiboak -ed bukaera badarama, adjektiboari laguntzen dion pertsonak, gauzak edo abarrak ondorio zehatz bat sentitzen edo jasaten duela adierazten du. Aldiz, -ing, amaiera badu, adjektiboari laguntzen dion pertsonak, gauzak edo abarrak eragiten duela ondorio hori.

Peopleoftenfeelembarrassedwhentheyfallonthefloor,becausethatisanembarrassingsituation. (Jendea askotan lotsatuta sentitzen da lurrera eroritakoan, egoera lotsagarria delako hori.)

Erabilerak● Etorkizuneko une zehatz batean gertatzen ariko dena

adierazteko.● Etorkizuneko planak deskribatzeko.

Youareanexcellentassistant.Iamproud ofyou. (Laguntzaile bikaina zara. Zutaz harro nago.)

I’mskilful atoperatingrobots. (Trebea naiz robotak maneiatzen.)

Ikus 35. orrialdean duzun preposizioz jarraituriko adjektiboen zerrenda, adibide gehiago aztertu ahal izateko.

23


Grammar Appendix

DEFINING RELATIVE CLAUSESUses Examples

who and that refer to people Maryisthegirl who / that wenttoschoolinFinland.

which and that refer to objects, animals … Thelessons which / that theyattendedwereenjoyable.

when and that refer to a moment in time He’llneverforgettheday when/ that hestartedstudyingatuniversity.where refers to a particular place Thisisthelibrary wherewedoourweeklyassignments.

whose refers to possession That’stheman whose scientificresearchwasasuccess.

NON-DEFINING RELATIVE CLAUSESUse Examples

that cannot be usedAnne, who isahistoryexpert,gotadoctoratein2011.*Anne,thatisahistoryexpert,gotadoctoratein2011.[Ez da zuzena.]

Erlatibozko izenordain edo adberbio batez hasten diren menpeko perpausak dira, eta bi motatakoak daude: defining (murrizgarriak) eta non-defining (ez-murrizgarriak).

Perpaus murrizgarriakAurrekaria identifikatzeko ezinbesteko informazioa ematen dute.● Who (pertsonak), which (gauzak, animaliak...) eta that

izenordainarekin ordez daitezke. Hiru izenordain horiek ken daitezke, menpeko perpausean objektu-funtzioa betetzen badute.

Thewoman(who / that) youencouragedtogetaformaleducationhasjustearnedaPhD.(Hezkuntza akademikoa lortzera animatu zenuen emakumeak doktoretza atera berri du.)

Wedidn’tliketheplay(which / that)theyperformedin. (Haiek antzeztu zuten antzerki-lana ez zitzaigun gustatu.)

● When (denbora) that bategaz ordezten da askotan, edo kendu ere bai testuinguru informaletan, denborari erreferentzia egiten dioten izenak (day, week, time, etab.) badaramatza aurretik.

Itwastheday(when / that)shestartedacorrespondencecourse. (Posta-trukez ikastaroa hasi zuen eguna zen.)

● Whose (jabetza) eta where (lekua) ezin dira ez kendu eta ezta that izenordainaz ordeztu ere.

Heistheboy whose dreamscametrue. (Horixe da ametsak egia bilakatu zitzaizkion mutila.)

Thisisthecity whereGeorgewasborn. (Hau da George jaio zen hiria.)

Erlatibozko hitzaren aurrean preposizioa joango balitz, ohikoena kentzea da, eta preposizioa menpeko perpausaren ondoren kokatzea.

Thewoman(who / that)Italked to wasverynervous. (Nirekin hitz egiten aritu zen emakumea oso urduri zegoen.)

Perpaus ez-murrizgarriakInformazioa gehitzen badute ere, aurrekaria identifikatzeko beharrezkoa ez den informazioa da; horregatik, koma artean doaz. Who, which, when, where eta whosekin eraikitzen dira. Horiek inoiz ezin dira kendu, eta ezta that izenordainarekin ordeztu ere.

3—Live and Learn

Mike,who is a remarkable student,alwaysgoesoverhisnotesbeforeanexam. (Mikek, ikasle bikaina denak, beti errepasatzen ditu apunteak azterketa aurretik.)

Aditz hauek partikula bat edo gehiago izaten dute ondotik (preposizioak, adberbioak edo bien konbinaketa), eta elkarrekin esanahi berria hartzen dute, bakarka zuten esanahia ez den beste bat.Iragankorrak edo iragangaitzak izan daitezke.

Shehasalwayslooked uptohermother.(Beti miretsi izan du bere ama.)

Bepatient.Youwill catch onsoon. (Izan ezazu pazientzia. Laster ulertuko duzu.)

Iragankor gehienen kasuan, osagai zuzena jar daiteke aditzaren eta partikularen artean. Osagai hori izena bada, jar daiteke tartean edo atzean; baina izenordaina bada, nahitaez tartean jarri behar da.

We put off themeeting. (Bilera atzeratu egin genuen.)

We put themeeting off. We put it off.

Nolanahi den, iragankor batzuk, iragangaitz guztiak eta bi partikulez osatuta daudenak banaezinak dira.

Emilyoftenlooks afterthechildren.(Emilyk zaintzen ditu normalean umeak.)She fell behind atschoolbecauseshehadbeenill. (Atzean gelditu zen, eskolan gaixorik egon zelako.)

Heshouldlearnto stand up for himself. (Bere burua defendatzen ikasi beharko luke.)

Aditz batzuek partikula desberdinak onartzen dituztenez, phrasal verbs desberdinak osatzen dituzte.

get across (adierazi, ulertarazi) get around (lekualdatu) get along (ondo konpondu)

Gainera, phrasal verbs askok esanahi bat baino gehiago dituzte:

make up (berreskuratu; osatu) turn out (atera; suertatu) take over (-era hedatu; kargua hartu) get over (-taz ahaztu; gainditu)

Ikus 34. orrialdean duzun phrasal verbs zerrenda, adibide gehiago aztertu ahal izateko.

Phrasal Verbs

Erlatibozko esaldiak

24


Grammar Appendix

Modals Uses Examples

can

Ability Shecan speakChinese. (Txineraz hitz egiten daki.)

Request Canwegobycablecar? (Teleferikoan joan gaitezke?)

Possibility Shecan takeabustowork. (Autobusa har dezake lanera joateko.)

be able toAbility Peteris able torideabike.

(Peterrek badaki bizikletan ibiltzen.)

Possibility Willyoube able to arriveontime? (Garaiz iristerik izango duzu?)

can’t

Inability

Wecan’t doanythingtoimproveourqualityoflifewithouthelpfromthegovernment. (Ezin dugu ezer egin gure bizitza-kalitatea hobetzeko, gobernuaren laguntzarik gabe.)

Prohibition Youcan’t talkduringthemayor’sspeech. (Ezin da hitz egin alkatearen hizketaldi horretan.)

Disbelief, deduction Hecan’t bewealthy.Helivesinaslum. (Ezin da aberatsa izan. Auzo pobre batean bizi da.)

could

Past ability Shecould exerciseforhourswhenshewasyoung. (Gaztea zenean, orduak iragan zitzakeen ariketa egiten.)

Polite request Couldwehavethemeetingafterlunch? (Bilera bazkal ondoren egin genezake?)

Polite suggestion Youcould comewithPaultoseethecarnival. (Paulekin etor zintezke inauteria ikustera.)

Possibility Thecrimeratecould go downwiththisnewlaw. (Kriminalitate-tasa jaits liteke lege berri honekin.)

may, might Possibility Wemay / might be livinginadifferentcitynextyear. (Baliteke datorren urtean gu beste hiri batean bizitzen egotea.)

may Polite request, permission

MayIhavesometea,please? (Te pixka bat har dezaket, mesedez?)

should, ought to Advice, opinion Youshould/ought to cut down oncoffee. (Kafe-kontsumoa murriztu beharko zenuke.)

need to Necessity, obligation Heneeds to findasolutiontooverpopulation. (Gainpopulazioari irtenbidea aurkitu beharra dauka.)

have to Necessity, obligation Thatneighbourhoodisnotsafe.Hehas to relocateassoonaspossible. (Auzo hori ez da segurua. Lekualdatu beharra du ahalik eta azkarren.)

mustNecessity, obligation Theymust cooperatetoclearthestreets.

(Lankidetzan aritu beharra dute kaleak garbitzeko.)

Strong belief Hehasbeenreelectedaspresident.Hemust bethrilled. (Bigarren aldiz aukeratu dute lehendakari. Pozez zoratzen egongo da.)

mustn’t Prohibition Peoplemustn’t drawgraffitionpublicbuildings. (Jendeak ezin ditu graffitiak margotu eraikin publikoetan.)

don’t have to, don’t need to

Lack of obligation / necessity

Youdon’t have / need to gointhatdirection.Youcancutacrossthepark. (Ez duzu norabide horretan joan beharrik. Parketik joanez motz dezakezu bidea.)

needn’t Lack of obligation / necessity

Sheneedn’t takethecar.Shecangoonfoot. (Ez dauka zertan autoa hartu. Oinez joan daiteke.)

wouldFormal request Wouldyoustopcuttingintotheconversation,please?

(Utziko al zenioke elkarrizketa eteteari, mesedez?)

Offer Wouldyouliketohelpkeepthestreetsclean? (Gustatuko litzaizuke kaleak garbi mantentzen laguntzea?)

4—Urban Jungle Moduzko aditzak

25


Grammar Appendix

ErabilerakcanTrebetasuna edo gaitasuna adierazteko, eskaerak egiteko, baimena eman eta eskatzeko eta posibilitatea azaltzeko erabiltzen da.+ Iradokizunak egiteko. Youcan get aroundusingpublictransport. (Garraio publikoa erabiliz higi zaitezke.)

be able toCan moduzkoaren ezezko forma da, eta ezgaitasuna, debekua, ezezko ondorioa edo zerbait ezinezkoa den ziurtasuna adierazteko erabiltzen da.

can’tCan moduzkoaren ezezko forma da, eta ezgaitasuna, debekua, ezezko ondorioa edo zerbait ezinezkoa den ziurtasuna adierazteko erabiltzen da.

couldTrebetasuna edo gaitasuna iraganean adierazteko, eta can aditzarekin baino modu jasoagoan zerbait eskatzeko. Iradokizunak egiteko ere erabiltzen da, baina ez can aditzarekin bezain zuzenak eta can aditzarekin baino posibilitate urriagoa adierazteko.

may / mightBaiezkoan eta ezezkoan, zerbait gertatuko den posibilitatea adierazten dute (might aditzak urriagoa). May erabiltzen da, halaber, baimena eman, eskatu edo ukatzeko, eta eskaerak can aditzarekin baino era jasoagoan egiteko.

should / ought toAholkuak eta gomendioak emateko erabiltzen dira biak. Ought to, ordea, kasik ez da erabiltzen ezezko eta galderetan. Should da bietan erabiliena.

need toJoka egin daiteke, beraz, edozein denboratan erabil daiteke. Obligazioa edo beharra adierazten du.

have to / mustObligazioa adierazten dute, edo beharra. Must ondorio logikoak adierazteko ere erabil daiteke, eta orainaldian bakarrik erabiltzen da. Gainontzeko aditz-denbora guztietan have to erabiltzen da.

mustn’tDebekua adierazten du.

don’t have to / don’t need to“Ez eduki zertan” / “beharrik ez” adiera du, bestela esanda, obligazio eta beharrik eza (needn’t moduzkoak bezalaxe).

needn’tDon’t have to eta don’t need to formek bezala, zerbait egiteko obligaziorik edo beharrik ez dagoela azaltzen du, baina needn’t formaren erabilera jasoagoa da.

wouldZerbait era jasoan eskatzeko edo eskaintzeko erabiltzen da.

Modal Perfects Uses Examples

could havePossibility to do something in the past which wasn’t done in the end

Wecould have gonetoseethatpicturesquevillage.Nowit’stoolate.(Herrixka xarmant hori ikustera joan gintezkeen. Orain beranduegi da.)

can’t / couldn’t have

Certainty that something didn’t happen

Hecan’t/couldn’t have designedthatskyscraper.He’snotanarchitect.(Hark ezin izan du diseinatu etxe-orratz hori. Ez da arkitektoa.)

may / might have A guess about a past action Shemay/might have turneddowntheinvitation.(Agian, gonbidapena bertan behera bota du.)

must haveCertainty or logical conclusion about an event in the past

Hemust have feltexhaustedafterthatlongtrek.(Guztiz nekatuta sentituko zen ibilaldi luze horren ondoren.)

should / ought to have

Criticism or regret after an event

Weshould/ought to have leftearlier.There’sahugetrafficjamnow.(Lehenago atera behar ginen. Orain, auto-ilara handiak sortu dira.)

shouldn’t have Criticism or regret after an event

Theyshouldn’t have litteredthestreet.Nowit’salldirty.(Ez zuten zaborrik bota behar kalean. Orain, dena zikina dago.)

would haveWillingness or desire to do something which wasn’t actually done

Iwould have metyouyesterday,butIcouldn’tleavethehousebecauseofthestorm.(Geratuko nintzen zurekin atzo, baina ezin izan nintzen etxetik atera ekaitzagatik.)

needn’t haveTo express that there was no obligation or necessity to do something

Youneedn’t have bought meflowers!That’sverykindofyou.(Ez zeneukan niri lorerik erosi beharrik! Eskerrik asko, oso atsegina zara.)

Moduzko burutuak

Moduzko aditzak:● Aldagaitzak dira; horrenbestez, forma bera dute

pertsona guztiekin eta ez dira jokatzen.● Ez dute do / does laguntzailearen beharrik ezezko eta

galderazko formak osatzeko.● Jarraian aditza infinitiboan daramate beti.Be able to, have to, ought to eta need to aditzak erdi moduzkoak dira; ez dituzte, beraz, ezaugarri horiek guztiak; bai, ordea, moduzko aditzen erabilera batzuk (gaitasuna, obligazioa, etab.).

26


Grammar Appendix

Erabilerakcould have + partizipioaIraganean zerbait egin zitekeen arren, azkenean ez zela egin adierazten du.

can’t have / couldn’t have + partizipioaZerbait gertatu izana ezinezkoa dela adierazteko.

may have / might have + partizipioaGertatutako zerbaiti buruz iragarpenak egiteko erabiltzen da.

must have + partizipioaGertatutako ekintza batekiko ondorio logikoa azaltzeko erabiltzen da.

should have / ought to have + partizipioaBi forma horiekin, gertatutako zerbaiti buruz kexua edo espero zena bete ez delako pena adieraz daiteke.

shouldn’t have + partizipioaIraganeko gertakizun bati buruzko iritzi kritikoa adierazten du, ez zuela gertatu behar adieraziz.

would have + partizipioaIraganean zerbait egin nahi izan zela, baina kanpoko baldintzak medio, egiterik egon ez zela adierazten du.

needn’t have + partizipioaEgin zena egiteko beharrik edo obligaziorik ez zegoela adierazten du.

Aurrizkiak hitzen erro edo lexemei gehitzen zaizkien partikulak dira, horrela beste hitz batzuk osatzeko. Batzuen kasuan, dis-, in- eta un-, adibidez, zenbait adjektibori gehituz, kontrako esanahia lortuko da.

satisfied (kontent) dissatisfied (kontentagaitz)secure (seguru) insecure (ez seguru)equal (berdin) unequal (desberdin)Gogoan izan in- aurrizkia aldatu egiten dela honako egoera hauetan egoeretan:● il-, l- batez hasten diren adjektiboen aurrean (illegible).● im- , m-, p- edo b- batez hasten diren adjektiboen

aurrean (immortal,impossible,imbalanced).● ir-, r- batez hasten diren adjektiboen aurrean

(irresponsible).Kontuan eduki, bestalde, batzuetan ez direla aurrizkiak, hitzaren zatia baizik: discipline, illusion, important, injury, etab.Eta hitz mota desberdinei eransten zaizkien beste aurrizkien artean ditugu honako hauek: inter-, over-, re-, under-, co-, mega- eta mis-.national (nazional) international(nazioarteko)population (populazio) overpopulation (gainpopulazio)build (eraiki) rebuild (berreraiki)fed (elikatuta) underfed(gaizki elikatuta)design (diseinatu) codesign (lankidetzan diseinatu)city (hiri) megacity (megahiri)behave (portatu) misbehave (gaizki portatu)

Conditional clause Result clause Examples

ZERO CONDITIONAL

if/when/unless

+ Present SimplePresent Simple modal + base form

If / Whentwopeoplehave got a lotincommon,theynormallygetalong.Youcan’t participate inthecourse unless youapplyforit.

FIRST CONDITIONAL

if/unless + Present Simple

Future Simple

imperative

modal + base form

Ifyoutake myadvice,youwill dobetterintheexam.

Ifshetakesyouforgranted,ignoreher.

Youcan joinusifyouarefreetonight.

SECOND CONDITIONAL

if/unless + Past Simple

wouldcould/might

+ base form

IfSarahandIhadthemoney,wewould buyahouse.

Ifyougot to knoweachother,youcould/mightbefriends.

THIRD CONDITIONAL

if + Past Perfect Simplewouldhave

could/mighthave+ past

participle

Ifyouhad apologised,Iwouldhaveforgiven you.

Ifwehadn’tgrown apart,wecould/might have been closefriends.

5—Soul Mates Baldintzazko perpausak

Aurrizkiak

27


Grammar Appendix

Baldintzazko perpausak baldintza adierazten duen perpaus batez (conditional clause) eta ondoriozko ekintza edo emaitza adierazten duen perpaus nagusiaz (result clause)osatuta daude. Ez dio axola zer hurrenkeratan kokatzen diren bi atalak, baina baldintza badoa lehenik, bi perpausen artean koma idatzi behar da. Iftheygotothecinema,theywill watchaforeignfilm.

(Zinemara joaten badira, atzerriko film bat ikusiko dute.) Theywill watchaforeignfilmiftheygotothecinema.

(Atzerriko film bat ikusiko dute zinemara joaten badira.)

Zero baldintzaHonela osatzen da: if + Present Simple baldintzazko perpausean, eta Present Simple ondorioan. Baldintza zehatz bat betez gero, ondorioztatzen diren egoera errepikatuak adierazten ditu. Batzuetan, if erabili ordez when erabil daiteke, perpausaren esanahia batere aldatu gabe. Ifyoudisapproveofsomething,youdon’t agree

withit. (Zerbait gaitzesten baduzu, ez zaude ados horrekin.)

WhenIsleeplessthaneighthours,Ifeeltired. (Zortzi ordu baino gutxiago lo egiten badut, nekatuta sentitzen naiz.)

Baldintza ez betetzearen ondorioz, zerbait gertatuko dela ala ez dela adierazi nahi badugu, menpeko perpausari unless juntagailuarekin ematen zaio hasiera (“ez ba...” / “ezean”), if not erabiltzearen pareko dena, edo baldintzazko perpausari aditza ezeztatzen zaio. UnlessIuseaGPS,Igetlost. IfIdon’t useaGPS,Igetlost. (GPSa erabili ezean / ez badut erabiltzen, galdu egiten

naiz.)Gogoan izan unless maiztasun handiz erabiltzen dela zero baldintzan eta baldintzazko lehenean, baina ez horrenbeste bigarrenean, eta inoiz ez hirugarrenean.

Baldintzazko lehenaHonakoa da egitura: if + Present Simple baldintzazko perpausean eta Future Simple ondorioan. Baldintza betetzen bada, zer gertatuko den adierazten du.Future Simple erabiltzeaz gain, moduzkoekin edo aginterarekin ere adieraz dezakegu ondorioa. Ifshetreatshimwithrespect,shewon’t hurt

hisfeelings. (Errespetuz tratatzen badu, ez die bere sentimenduei minik emango.)

Ifyoureceiveane-mailwithasuspiciousattachment,don’t download it. (E-maila eranskin susmagarri batekin jasotzen baduzu, ez deskargatu.)

Baldintzazko bigarrenaHonela eratzen da: if + Past Simple baldintzan eta would + aditza infinitiboan ondorioan. Orainaldiarekin loturiko baldintza hipotetikoak adierazten ditu, hau da, gertatzeko aukera gutxi dutenak. Theywould come iftheydidn’t live sofaraway.

(Etorriko lirateke, ez balira hain urrun biziko.)Baldintzako perpauseko aditza to be denean, were erabiltzen da singularreko nola pluraleko pertsona guztiekin. Ifhewereateacher,hewould workinaschool.

(Irakaslea balitz, eskola batean egingo luke lan.)

Eta aholkuak emateko If I were formula erabiltzen da. IfI wereyou,Iwould move on.

(Nik, zure tokian, egoera ahaztuko nuke.)Would erabili ordez could eta might moduzkoak ere erabil daitezke emaitzan, baina horiek biek hipotesia burutzeko aukera are urriagoa dela adierazten dute. Euskaraz “agian, beharbada, gerta liteke” eta antzekoak erabil ditzakegu itzultzerakoan. Iftheticketswerecheaper,wecould/mightgoto

thetheatremoreoften.(Sarrerak merkeagoak balira, agian sarriago joango ginateke zinemara.)

Baldintzazko hirugarrenaHonela eratzen da: if + Past Perfect Simple baldintzan eta would have + partizipioa ondorioan. Kasu honetan, baldintza erabat ezinezkoa da, iraganari lotua baitago; beraz, hipotesia burutu ezina da. Iftheyhadn’tgonetothesameschool,theywouldn’t

have met eachother. (Eskola berdinera joan izan ez balira, ez zuketen elkar ezagutuko.)

Would have + partizipioa erabili ordez, could have eta might have + partizipioa hautatuz ere osatzen da perpaus nagusia. Ifyouhad savedsomemoney,youcould/might

have goneonholiday.(Diru pixka bat aurreztu izan bazenu, oporretara joan ahal izango zinen.)

Etorkizunarekin lotuta daudenak, baldintzazko lehenak bezala eratzen dira: Present Simple aldia menpeko perpausean eta Future Simple perpaus nagusian. Gertaera orokorrekin lotuta daudenak zero baldintzakoak bezala eratzen dira: aditza Present Simple aldian, menpeko perpausean nahiz nagusian. Aldatzen dena juntagailuak dira, eta, kasu honetan, as soon as, by the time, the moment (that), when eta antzekoak erabiltzen dira, if edo unless, erabili ordez. You’ll feel better by the timeyouget home.

(Hobeto sentituko zara, etxera heltzen zarenean.) When Italkwithmyfriends,wekeep up to date. (Nire lagunekin hitz egiten dudanean, egunean

jartzen gara.)

Aditz askok ingelesez beti preposizio bera eramaten dute jarraian. Ialwaysworry aboutmysonwhenhedoesn’treturn

mycalls. (Beti kezkatzen naiz nire semeaz, telefono-deiak itzultzen ez dizkidanean.)

Beste aditz batzuek preposizio bat baino gehiago onartzen dituzte, eta, preposizioen arabera, aditzaren esanahia aldatu egiten da.

hear of (-en aditzea izan)hear about (-z jabetu / -en berri izan)hear from (-en berri izan)

agree on (zerbaitetan ados egon; adostu)agree with (zerbaitekin/norbaitekin ados egon)agree to (onartu, amore eman)

Denborazko perpausak

Preposizioz jarraituriko aditzak

28


Grammar Appendix

Didyouhear aboutFreddyandAnne?(Freddy eta Annen berri izan duzu?)

Haveyouheard fromTimlately?(Timen berri izan duzu azken aldian?)

6—Money Matters

Tense Active PassivePresent Simple Thewaiterservesthecustomers. Thecustomersare servedbythewaiter.

Present Continuous Thewaiteris servingthecustomers. Thecustomersare being servedbythewaiter.

Past Simple Thewaiterservedthecustomers. Thecustomerswere servedbythewaiter.

Past Continuous Thewaiterwas servingthecustomers. Thecustomerswere being servedbythewaiter.

Present Perfect Simple Thewaiterhas servedthecustomers. Thecustomershave been servedbythewaiter.

Past Perfect Simple Thewaiterhad servedthecustomers. Thecustomershad been servedbythewaiter.

Future Simple Thewaiterwill servethecustomers. Thecustomerswill be servedbythewaiter.

Future Perfect Simple Thewaiterwill have servedthecustomers.

Thecustomerswill have been servedbythewaiter.

Modals Thewaitermust servethecustomers. Thecustomersmust be servedbythewaiter.

Modal Perfects Thewaitermust have servedthecustomers.

Thecustomersmust have been servedbythewaiter.

have to Thewaiterhas to servethecustomers. Thecustomershave to be servedbythewaiter.

be going to Thewaiteris going to servethecustomers.

Thecustomersare going to be servedbythewaiter.

EgituraBaiezkoa: subjektua + to be aditz laguntzaile gisa dagokion denboran + aditz nagusiaren partizipioa. Thetablewas assembledbyPhil. (Mahaia muntatu zuen Philek.)Ahots pasiboa askoz arruntagoa da ingelesez euskaraz baino; horregatik, itzultzeko garaian aditza ahots aktiboan uztea hobesten da, forma inpertsonalak hautatuz edo hitzen hurrenkera aldatuz.Ezezkoa: subjektua + to be aditz laguntzaile gisa dagokion denboran + not (edo n’t) + aditz nagusiaren partizipioa. Perpausa moduzko aditzarekin, Future Simple aldiarekin edo adizki elkartu batekin osatuta badago, moduzko aditza edo laguntzailea ezeztatuko da. Thetablewasn’t assembledbyDavid. (Ez zuen mahaia muntatu Davidek.)Galderazkoa: to be aditz laguntzaile gisa dagokion denboran + subjektua + partizipioa. Perpausa aditz moduzkoarekin, Future Simple aldiarekin edo adizki elkartu batekin osatua badago, perpaus pasiboa moduzkoarekin edo laguntzailearekin hasiko dugu, aktiboan bezalaxe. Will thetablebe assembledbyPhil? (Mahaia muntatuko du Philek?)Galdegilea daramaten galderek ere laguntzailearen eta subjektuaren arteko hurrenkera aldatzen dute, galdegileak subjektu-lana egiten duenean salbu. Whenwasthisflatpurchased? (Noiz erosi zen pisu hau?)

Nola bilakatu perpaus aktibo bat pasibo ● Perpaus aktiboan aditzaren ondotik doan osagarria

bihurtuko da subjektu, dela osagarri zuzena dela zeharkakoa.

Clairefilled the boxwithvaluablejewellery. The box was filledwithvaluablejewellerybyClaire.

(Clarek bitxi baliotsuekin bete zuen kaxa.) (Bitxi baliotsuekin bete zuen kaxa Clarek.)

Bi osagai daudenean, zeharkakoa subjektutzat jartzea arruntagoa da ingelesez. Theywill give the ownertheiropinion. The owner will be giventheiropinion. Theiropinionwill be givento the owner.

[ez hain arrunta] (Emango diote euren iritzia ugazabari.)

Zeharkako osagarria izenordain objektua bada, izenordain subjektuaren forma hartuko du. Amyhas shown him aroundthecity. He has been shown aroundthecitybyAmy. (Amyk hirian zehar bisitaldia egin dio.)● Perpaus aktiboan aditz nagusiak zuen denboran jarriko

dugu to be aditza, eta aditz nagusia, berriz, partizipioan. Sherented out herflatlastsummer.

Herflatwas rented outlastsummer. (Pisua errentan jarri zuen iazko udan.)

Moduzko aditzak eta be going to egitura ez dira aldatzen, horiei darraien aditza baita pasiboan jartzen dena. Weshould cut down onourexpenses.

Ourexpensesshould be cut down on. (Gure gastuak murriztu beharko genituzke.)

Thatshop is going to give adiscounttomorrow. Adiscountis going to be giventomorrow. (Beherapena eskainiko da bihar.)

● Perpaus aktiboko subjektua esaldiaren bukaerara pasatuko dugu, aurretik by preposizioa daramala. Eta pertsona-izenordaina bada, dagokion izenordain objektuaz trukatu behar da.

Ahots pasiboa

Wehaveneverheard ofthisnewlaw. (Ez dugu inoiz lege honen aditzerarik izan.)

Adibide gehiago aztertzeko, ikus ezazu 35. orrialdean duzun preposiziodun aditzen zerrenda.

29


Grammar Appendix

They splitthecost. Thecostwas splitbythem. (Gastuak elkarbanatu zituzten.)

Erabilera● Ekintza burutzen duen subjektua baino garrantzitsuagoa

ekintza bera dela nabarmendu nahi denean erabiltzen da, subjektua garrantzi gutxikoa delako, ezezaguna delako edo aipatu nahi ez delako. Gainera, era horretara, somebody, nobody eta antzeko subjektuak dituzten perpausak saihets ditzakegu.

Somebodyorderedadrinkintherestaurant. Adrinkwas orderedintherestaurant. (Edari bat eskatu zuten jatetxean.)

Have / get + osagarri zuzena + partizipioa, norbaiti eskatutako ekintzak adierazteko erabiltzen da. I’mgoingtohave/getmyhaircut tomorrow.

(Bihar ilea moztera noa.) [beste pertsona batek egingo du eta ez nik]

Mikehadhisfoodpreparedbyachef. (Mikeri sukaldariburu batek prestatu zion janaria.) Juliawill haveherphonefixedtomorrow.

(Juliari bihar konponduko diote telefonoa.)Egitura honek esanahi pasiboa du, erdian doan osagarri zuzenak partizipioan doan aditzaren bitartez adierazitako ekintza jasotzen baitu. Euskaratzerakoan, ordea, ahots aktiboa erabiliko dugu. IowedJakesomemoney,soIgot it transferred

yesterday. (Dirua zor nion Jakeri, beraz, atzo transferitu arazi nuen.)

Elishouldhavehiscomputerrepaired. (Elik bere ordenagailua konpondu behar luke.)

Kyliehadherhousepaintedlastweek. (Kyliek etxea pintatu zuen joan den astean.) [pintore batek egin zion]

Bi aditzok bereizgabe erabiltzen badira ere, get informalagoa da eta arruntagoa ere bai ingeles mintzatuan.

TheygettheofficecleanedonFridays. (Ostiraletan garbitzen diete bulegoa.)

GerundioaIngelesez -ing bukaera duen adizkia da. Izenaren funtzioa betetzen duena honako kasu hauetan:● Zenbait aditzen osagai zuzen gisa:

avoid, consider, deny, detest, dislike, enjoy, finish, miss, recommend, suggest, etab.

Manypeoplerecommend usingtheUberapp. (Jende askok Uber aplikazioa erabiltzea gomendatzen du.)● Preposizioen ondotik. Miaisn’tkeenon goingtohotels.Sheprefersrenting

flats. (Miari ez zaio gehiegi gustatzen hoteletara joatea. Nahiago du pisuak alokatzea.)

● Egitura batzuen ondotik: be used to / get used to, can’t help, can’t stand, don’t mind / wouldn’t mind, feel like, it’s no use, look forward to, see myself, etab.

Iwouldn’t mind trying outthisrestaurant. (Ez litzaidake axolako jatetxe hori probatzea.)

● Perpauseko subjektu bezala, ekintzei edo gertaerei buruz era orokorrean aritzerakoan.

Smokingisbadforyourhealth. (Erretzea txarra da zure osasunarentzat.)

InfinitiboaAurretik to daraman adizkia da, eta honela erabiltzen da:● Ondorengoak bezalako aditzen atzetik: afford, agree,

appear, choose, decide, expect, hope, learn, offer, plan, promise, refuse, seem, want, wish, etab.

Shecan’tafford to buythatcoat. (Beroki hori erosterik ez du.)● Zenbait adjektibo eta adberbioren ondotik. Shegotupearly to takethebus.

(Goiz altxatu zen autobusa hartzeko.)● Advise, help, invite, persuade, teach, tell, warn eta

antzeko aditzen zeharkako osagarriaren ondotik. Myfriendwarned menotto livebeyondmymeans. (Nire lagunak jakinarazi zidan nire posibilitateen

gainetik ez bizitzeko.)Hala ere, make eta let aditzek ondoren zeharkako osagarria daramate + aditzoina (to gabeko infinitiboa). Myparentslet me dooddjobs.

(Nire gurasoek uzten didate noizbehinkako lanak egiten.)

Gerundioz eta infinitiboz jarraituriko aditzak

Aditz batzuen ondotik, (esate baterako, begin, continue, forbid, hate, intend, like, love, prefer, propose edo start), bi formak jar daitezke, esanahia batere aldatzen ez delarik: Istarted to take/takingdramaclasseslastweek.

(Drama-klaseak jasotzen hasi nintzen joan den astean.)Beste aditz batzuek, aldiz, gerundioa eta infinitiboa onartzen dituzte ondoren, baina esanahia zertxobait aldatu egiten da. Honatx adibide batzuk:● forget + gerundioa ezezko esaldietan erabiltzen da,

iraganean egindako zerbait ahaztea ezinezkoa dela adierazteko.

I’llneverforget meetingthatwriter. (Inoiz ez dut ahaztuko idazle hori ezagutu nuela.)● forget + infinitiboa zerbait egitea ahaztu zaigula

adierazteko. Don’tforget to payAshleyback. (Ez ahaztu Ashlery dirua itzulzea.)● regret + gerundioa egiturak iraganean egindako zerbaiti

buruzko damua adierazten du. Pleasedon’tbeupset.Iregret speakingtoyouthat

way. (Ez zaitez haserretu, mesedez. Damutzen naiz horrela

hitz egin nizulako.)● regret + infinitiboa egiturak ondoren esan behar

duzunaz pena edo atsekabea adierazten du. I regret to tell youthatyoumissedyourtrain. (Sentitzen dut esatea trena galdu duzuela.)● remember + gerundioa iraganean egindako zerbait

gogoratzen dugula adierazteko. Iremember him picking up hisstuff. (Gogoratzen dut bere gauzak jaso zituela.)● remember + infinitiboa zerbait egin behar dela

gogorarazteko.

Gerundioa eta infinitiboa

Aditz arazleak: have / get + something + done

30


Grammar Appendix

ALDAkETAk MODUZkOETAN

Direct Speech Reported Speechcan could

may might

must / have to had to

ALDAkETAk ZENbAIT HITZ ETA ESAMOLDETAN

Direct Speech Reported Speech

now then

today that day

tonight that night

yesterday the previous day, the day before

last week the previous week, the week before

a month ago the previous month, the month before

tomorrow the following day, the day after, the next day

next week the following week, the week after

here there

this that

these those

Tense Direct Speech Reported Speech

Present Simple “Shemakesaneffort.” Hesaidthatshemadeaneffort.

Present Continuous “Sheis makinganeffort.” Hesaidthatshewas makinganeffort.

Past Simple “Shemadeaneffort.” Hesaidthatshehad madeaneffort.

Past Continuous “Shewas makinganeffort.” Hesaidthatshehad been makinganeffort.

Present Perfect Simple “Shehas madeaneffort.” Hesaidthatshehad madeaneffort.

Present Perfect Continuous “Shehas been makinganeffort.” Hesaidthatshehad been makinganeffort.

Past Perfect Simple “Shehad madeaneffort.” Hesaidthatshehad madeaneffort.

Past Perfect Continuous “Shehad been makinganeffort.” Hesaidthatshehad beenmakinganeffort.

Future “Shewill be makinganeffort.” Hesaidthatshewould be makinganeffort.

7—Go for Gold Zehar-estiloa

Norbaitek esandakoa kontatzeko erabiltzen da, baina pertsona horrek erabilitako hitz berberak aipatu gabe.

Reported statementsNorbaitek esan berri duena orainaldian kontatzeko, nahikoa da komatxoak kentzea, eta izenordain subjektua eta aditzaren pertsona aldatzea. “I’marunner.” She saysthatshe isarunner. (Korrikalaria dela dio.)Ohikoena, dena dela, zehar-estiloko menpeko perpausaren aurrean doan aditza lehenaldian jartzea da. Orduan, aldaketa garrantzitsu bat egoten da: menpeko perpauseko aditzak denboran atzera jauzia egingo du (Present Simple aldia Past Simple aldira pasatuko da, hori Past Perfect Simple deiturikora, etab.). Zehar-estiloari hasiera ematen dioten aditz arruntenak say eta tell dira. Tell aditzak to preposiziorik gabeko zeharkako

osagarria darama beti. Say aditzak ez du normalean zeharkako osagarririk eramaten, baina daraman kasuetan, preposizio horrekin joan beharra du.Menpeko perpausa that juntagailuaz hasten da, baina ingeles mintzatuan isildu egiten da. “Webeatouropponent,”theysaid.

Theytold us(that)theyhad beatentheiropponent. Theysaid(that)theyhad beatentheiropponent. Theysaid to us(that)theyhad beatentheiropponent.

(Esan ziguten aurkaria garaitu zutela.)Estilo zuzenetik zehar-estilorako eraldaketa horretan, denbora- nola leku-esamoldeek, jabetza izenordainek eta erakusleek ere aldaketak jasaten dituzte. “Iscoredagoalyesterday,”hesaid. Hesaid(that)hehad scoredagoalthe previous day.

(Aurreko egunean gola sartu zuela esan zuen.)Perpausak egia orokorra adierazten duenean, aditz-denborak ez du inolako aldaketarik jasaten.

Remember to shop aroundbeforeyoubuyanything. (Gogora ezazu prezioak konparatzea ezer erosi

aurretik.)● stop + gerundioa ohitura bat utzi dugula adierazteko. Mattstopped smokinglastmonth. (Mattek erretzeari utzi zion joan den hilean.)

● stop + infinitiboa, beste gauza bat egiten hasteko ekintza bat eten behar dela adierazteko.

Canwestop to haveabreak? (Geldi al gaitezke atsedena hartzeko?)

31


Grammar Appendix

“Thebestathletesgetawards,”shesaid. Shesaidthatthebestathletesget awards. (Kirolari onenek sariak eskuratzen dituztela esan zuen.)

Reported questionsIngelesez bi motatako galderak daude:● Yes / No questions motakoak, hots, “bai” edo “ez”

batekin erantzun daitezkeenak. Era honetako galderak zehar-estilora aldatzeko ask aditza lehenaldian erabiliko dugu, ondoren if edo whether partikula, gero subjektua eta aditza. Orain galderak perpaus arrunt izatera pasatu direnez, ez dago subjektu-aditz arteko hurrenkera-aldaketarik, ez dago galdera-ikurrik, ez eta komatxorik.

“Willyougotothetennistournament?”Jackasked. Jackasked if/whetherIwouldgotothetennistournament.(Jackek galdetu zuen teniseko torneora joango al nintzen.)

● Wh- questions motakoak ezin dira “bai” edo “ez” batekin erantzun. Galdetzaile batekin hasten direnak ditugu hauek (what, who, where, when, why, whose, how, how long, etab.). Zehar-estilora pasatzerakoan, ask aditza lehenaldian jartzen da, eta galdetzailea ondoren (if edo whether partikulen tokian). Jarraian, subjektua eta aditza joango dira, eta galdera-ikurra nahiz komatxoak alde batera utziko ditugu.

“Whendidyouturnoffthetelevision?”sheasked. SheaskedwhenIhad turned offthetelevision. (Telebista noiz itzali nuen galdetu zidan.)

Reported orders / requestsAginduak zehar-estilora pasatzeko, order edo tell aditzak erabiliko dira lehenaldian, eta jarraian aginteran zegoen aditza infinitiboan to partikularekin (tell aditzak beti zeharkako osagarria eramango du ondoren). Egitura hau bera erabil daiteke ask eta beg aditzekin, eskaerak adierazteko, edo warn aditzarekin, norbaiti ohartarazpen bat egiteko.Zerbait eskatzerakoan please esaten da estilo zuzenean, baina zeharkako estiloan ken daiteke, ask, beg eta antzekoek inplizituki baitute esangura hori. “Pleasestaywideawake!”hesaid.

Hetold me to staywideawake. (Erabat esna egoteko eskatu zidan.)

“Couldyoupleasehelpyourteammateup?”heasked. Heasked me to help myteammateup. (Nire taldelkideari altxatzen laguntzeko eskatu zidan.)

Perpausa ezezkoa denean, not kokatuko dugu to partikularen aurrean. “Don’tletmedown!”thecoachsaid.

Thecoachtold us not to lethimdown. (Entrenatzaileak ez geniezaion huts egin eskatu zigun.)

Reported suggestionsAurrena, subjektua jarriko dugu, eta suggest edo recommend aditzak lehenaldian; ondoren, pertsona horrek iradokitakoa adieraziko da. Advise aditza ere erabil daiteke aholkuak emateko, edo invite gonbitea luzatzeko. Azken horiek beti zeharkako osagarria daramate ondoren, eta aditza infinitiboan to partikularekin. “Youshouldstopeatingjunkfood,”hesaid.

He advised me to stopeatingjunkfood. (Zabor-janaria jateari uzteko aholkatu zidan.)

Iradokizunak suggest eta recommend aditzekin bi eratara pasatu daitezke zehar-estilora:● That partikularekin hasten den perpaus bat osagarri

zuzentzat erabiliz, bere subjektua eta aditza oinarrizko forman dituela.

“Youshouldhaveasecurityguard,”hesaid.Herecommended that we haveasecurityguard.(Segurtasun-zaindaria edukitzea gomendatu zigun.)

● Gerundioa erabiliz, subjekturik zehaztu gabe. “Weshouldhirethisfootballplayer,”thechairman

said.Thechairmansuggested hiringthatfootballplayer.(Lehendakariak futbol-jokalari hori fitxatzeko iradoki zuen.)

Reporting verbsZehar-estiloari sarrera emateko gehien erabiltzen diren aditzak say, tell eta ask dira; horiek mezua helarazten digute soilik, perpausaren doinua edo asmoa islatu barik. Baina hiztunaren asmoa edo erabilitako doinua ere azaldu nahi badira, aipatutakoez gain reporting verbs ugari erabil ditzakegu:● Baieztapenetarako: add, admit, announce, answer,

apologise, boast, claim, complain, declare, explain, inform, insist, mention, offer, predict, promise, remind, reply, state, etab.

● Galderetarako: enquire, request, want to know, wonder, etab.

● Aginduetarako: demand, order, shout, warn, etab.● Erreguetarako: beg, etab.● Iradokizunetarako: advise, invite, recommend, suggest,

etab. “Youneedtobereadyforintensivetraining.”

Heexplainedthatsheneededtobereadyforintensivetraining. (Entrenamendu trinko baterako prest egon behar zuela azaldu zion.)

“Didtheywinthetrophy?”Hankwanted to knowiftheyhadwonthetrophy.(Hankek jakin nahi zuen ea haiek saria irabazi zuten.)

“Iwantyoutotellmewhathappened.”Hedemandedthatshetellhimwhathadhappened. (Gertatutakoa konta ziezaion exigitu zion.)

“Pleasehelpmefinishthisassignment.”Shebeggedherfriendtohelpherfinishthatassignment.(Lan hori bukatzen laguntzeko erregutu zion lagunari.)

“Youshouldcomeandwatchthebaseballchampionshipwithustomorrow.”Hesuggested comingtowatchthebaseballchampionshipwiththemthefollowingday. Hesuggested thatwecomeandwatchthebaseballchampionshipwiththemthefollowingday.(Etor gintezela eta haiekin ikus genezala beisbol finala hurrengo egunean iradoki zuen.)

32


Grammar Appendix

8—Food for Thought Beste egitura gramatikal batzuk

used to / would / be used to / get used toUsed to eta would erabiltzen dira iraganean ohikoak ziren baina gaur egun gertatzen ez diren ekintzak deskribatzeko. Arrunta da esaldian maiztasun-adberbioak nahiz -esamoldeak agertzea. Jeanused tohavedairyproductsforbreakfastevery day.

(Jeanek esnekiak hartzen zituen gosaritarako egunero.) Whenmygrandmotherwasalive,wewouldlookinon

herevery Sunday afternoon. (Nire amona bizi zenean, igande arratsaldero bisitatzen genuen.)

Used to, halaber, iraganeko egoerei buruz hitz egiteko ere erabiltzen da. Kasu honetan ezin da would erabili, eta stative verbs izenekoekin ere ez. Iused to beachef.(Sukaldariburua nintzen.)

*Iwouldbeachef. [Ez da zuzena.] Iused tolovethatcookeryshow.(Ikaragarri gustatzen

zitzaidan sukaldaritza-programa hori.) *Iwouldlovethatcookeryshow.[Ez da zuzena.]

Used to egiturak ez du orainaldiko formarik. Ezezko nahiz galderazko esaldietan did laguntzailea erabili beharra dugu, eta, orduan, bukaerako d galtzen du. Didyouuse toputsugarinyourcoffee? (Kafeari azukrea botatzen al zenion?)Be used to formak “ohituta egon” adiera du; aldiz, get used to forma ohitzearen prozesuarekin lotuta dago. Kasu bietan, ondoren, izena ala gerundioa doa.Bi egitura horiek ez dute zerikusirik aurretik ikusi duzun used to egiturarekin, bi egitura horietako used ez baita aditza, adjektiboa baizik.Used formari laguntzen dioten aditzak be eta get dira, eta horiek jokatu egin daitezke. Heis used tospicyfood. (Janari minarekin ohituta dago.) Shewas used toeatingtraditionaldishes. (Ohituta zegoen plater tradizionalak jaten.) Theyare getting used tothelocalcuisine. (Bertako gastronomiara ohitzen ari dira.) Wecannotget used tolivinginthiscity. (Ezin gara hiri honetan bizitzen ohitu.)

so / so ... that / such / such ... thatSo partikulak “hain / horrenbeste” esangura du, eta adjektiboa edo adberbioa har ditzake ondoren. Deskribapenak indartzeko erabiltzen da. That’sso funny!

(Hain dibertigarria da hori!)So + adjektiboa / adberbioa (+ that) egitura muturreko egoera edo ekintza baten ondorioa adierazteko erabiltzen da. Itwasso hot(that)Iturnedtheairconditioneron.

(Horrenbesteko beroa egiten zuenez, martxan jarri nuen aire girotua.)

Such partikulak ere “hain” esangura du, eta izen sintagma darama ondoren. Deskribapenak indartzeko erabiltzen da, baita ere. That’ssuch a big house!

(Etxe hori hain handia da!)

Such + izan sintagma (+ that) egitura muturreko egoera baten ondorioa adierazteko erabiltzen da. Itwassuch a boring film(that)Ifellasleep.

(Hain aspergarria zenez filma, lo hartu nuen.)

either ... or / neither ... nor● either ... or bi aukera daudela azaltzeko erabiltzen da,

beste aukerak ez direnean posible. WecangotoeitheraChineserestaurantortoan

Indianone. (Txinatar jatetxe batera edo indiar batera joan gaitezke.)

● neither ... nor bi elementu batzeko erabiltzen da, eta biak nola biak baztertuta daudela edo ezinezkoak direla adierazteko. Aditza beti baiezko eran doa.

Neitherfishnorchickenisonthemenu. (Ez dago ez arrainik eta ez oilaskorik menuan.)

Esaldian aipatzen diren elementuak singularrean badaude, aditza ere singularrean jokatuta joango da. EitherMumorDadisgoingtomakedinner. (Edo amak edo aitak prestatuko du afaria.) Neither Sylvia nor Craig is at home. (Ez daude etxean ez Sylvia eta ez Craig.)Kontrara, egituran aipatutako elementuetako bat izen plurala bada, aditza pluralean bat etorriko da. Either Leo or theotherboys are goingtoorganise

themeeting. (Edo Leok edo beste mutilek antolatuko dute txapelketa.)

There were neithersweetsnorchocolateattheparty.(Ez zegoen ez goxokirik eta ez gozokirik festan.)

should / had betterIkusi duzun bezala, should erabiltzen da gure ustez zer egin behar litzatekeen adierazteko eta aholkua nahiz iritzia emateko. Gauza bera adierazteko, baina hizkera arruntean, had better (edo ’d better forma laburtua) erabil daiteke.Baiezkoa: subjektua + had better + aditzaren infinitiboa. “Hobe duzu –t(z)ea” adiera du. Idon’thavemuchtime,soyou’d better tellmeina

nutshell.(Ez dut denbora asko, beraz, hobe duzu hitz gutxitan kontatzea.)

Ezezkoa: subjektua + had better + not + aditzaren infinitiboa. You’d better not eatit.

(Hobe duzu hori ez jatea.)Galderazkoa: ez da normalean galderetan erabiltzen.Gainera, should aditzak ez duen erabilera bat ere badu, abisua emateko erabiltzen baita; esandakoa egin ezean, hiztunari zerbait txarra edo desatsegina gerta dakiokeela adierazten du. “Hobe duzu –t(z)ea”, “Ez... gero...” egituraren parekoa da. You’d better takeheradvicewithapinchofsalt.

(Hobe duzu haren aholkua oso serio ez hartzea.) You’d better not burnthepizza.

(Ez gero pizza erre.)

Unit 1 1 Patriciaketazukorduakdaramatzazuetxateatzen. 2 Goizosoadaramatniremezuaulertaraztensaiatzen. 3 Zenbatdenboradaramaenpresaktelefono

inteligenteberriasortzensaiatzen? 4 Johnekberebidaiakoargazkiguztiakargitaratu

berriditu. 5 Henryezdalaneanegokiaritubereistripuaz

geroztik.

Unit 2 1 Mendebukaerarako,asmatutaizangodituzte

komunikazioeraberriaketahobeak. 2 Laster,jendearengehiengoaurrutikoagintea

erabiltzenaritukodaetxekoargiakpiztekoetaitzaltzeko.

3 Esperodut2050erako,energiaaurreztekoerahobeakaurkituizangoditugula.

4 Kontuzibili,zuzaintzenegongonaizeta! 5 2100erako,mundukobiztanleria%50baino

gehiagohaziizangoda.

Unit 3 1 Zerizenduzukjoateanahiduzununibertsitate

horrek? 2 Nireirakasleakeskertunahiditut,zeinenbabesak

arrakastalortzenlagundubaitzidan. 3 Guztiokikastendugufisika,zeinaderrigorrezko

ikasgaiabaitahemen. 4 Horidalehengourteanikuskizuneanateratzenzen

antzezlea. 5 Osoestresaturikgaudeekainean,azterketaguztiak

egitenditugunean.

Unit 4 1 Errepidenagusiakgarbitubeharkolituzkete

lehendabizi. 2 Alkateakbiztanleeizerbitzuhobeakematenerabili

beharzukeendirua. 3 Balitekezurediru-zorroalurreraeroriizana. 4 Zurebizitza-kalitatearekinkontentagaitzsentituko

zara(noski). 5 Bueltaemangenezakeen,bainajarraitzeaerabaki

genuen.

Unit 5 1 Axolabanitzaizu,eznindukezugutxietsiko. 2 Urrunduegingozarete,ezbaduzueharremana

mantentzen. 3 Hark(mutilak)ezzukeenharekin(neskarekin)

hautsiizango,hark(neskak)hobetotratatuizanbalu.

4 Hura(neska)hartaz(mutilaz)ahaztukoda,hark(neskak)bestepertsonabatezagutzenduenbezainpronto.

5 Ezikusiarenaeginezbazenit,eznintzatekeenhaserretuko.

Unit 6 1 Langileguztieiordainduzaizkiesoldatak. 2 Zainegonginen,hiriaerakustenarizitzaizkion

bitartean. 3 Denboragehiegiigarotzendutilaretanzain. 4 120€ kobratuzizkigutenhotelekologelagatik. 5 Gurebizilagunensemeaknoizbehinkakolanbatzuk

egingodizkigu.

Unit 7 1 Rosekonartuzuenezzelanotaonakateratzeko

ahalegintzenari. 2 Joshekadierazizuenedozeinlehiakideriirabazi

liezaiokeela. 3 Oliviakiradokizuentrafikomotelasaihesteagoiz

irtenda. 4 Yvonnekjakinnahizuennolairabazinituennik

garaikurhoriekguztiak. 5 Irakasleakesanzigunlanegingenezangidalerroei

jarraiki.

Unit 8 1 Hobeduzueziritzizaldatuberriro. 2 Nireosasunazgauregunegitendudanabaino

gutxiagokezkatuohinintzen. 3 Sandrahalakoxeereduonadenez,benetan

mirestendut. 4 EzKateketaezJanekezdiruditeosoatseginak. 5 Britainiaraskoohitutadaudejakizaporegabeak

jaten.

Translate the sentences in your notebook.

Translation Exercises

33


Phrasal verbs are verbs that are followed by one or more prepositions or particles. The meaning of a phrasal verb is different from the meaning of the verb itself. There are hundreds of phrasal verbs in English and they are used in both spoken and written language.

break down: hondatu, matxuratu

break into: -ra / -n (lapurretara) sartu

break up: (harremana) hautsi / bukatu, banandu

bring up: hezi, hazi

brush up on: errepasatu

carry on: jarraitu, segitu

catch on: ulertu, jaso

check (something) out: (zerbait) frogatu

check up on: kontrolatu

clean up: garbitu

come across as: irudi izan

come along: azaldu, irten

come back: itzuli

come up with: iradoki, otu

creep over: gainean izan, gainera etorri; estali

cut across: zeharkatu, (bidea) moztu

cut down on: (-en kontsumoa) murriztu

cut in: eten

cut off: moztu; bakartu, inkomunikaturik utzi

(be) cut out for: (-rako) eginda egon, balio izan

die out: desagertu, iraungi

drop out: (ikasketak) utzi

end up: bukatu, amaitu

fall behind: atzeratu, atzean gelditu

get across: adierazi; ulertarazi

get along: ongi konpondu, elkar aditu

get around to: -t(z)eko denbora izan / atera

get away with: berearekin irten, musu-truk atera

get on with: -ekin jarraitu / segitu

get over: -z ahaztu; gainditu

give away: banatu

give in: amore eman, errenditu

give up: amore eman, errenditu

go away: joan, alde egin

go backwards: denboran atzera egin

go into: -tzan ari izan, jardun, lan egin

go off: alferrik galdu, hondatu

go on: gertatu, jazo; jarraitu, segitu

go over: errepasatu

grow apart: urrundu, aldendu

grow up: hazi, koxkortu

hang out: denbora pasatu

hide away: ezkutatu

hold onto: -i (gogor) heldu / atxiki

keep on: jarraitu, segitu

keep up: erritmoa jarraitu

laugh down at: barre eginez isilarazi

let (someone) down: (norbait) desengainatu, (norbaiti) huts egin

lighten up: lasaitu, leundu

live through: pasatu

live up to: espero bezala / egoerak eskatu bezala ari izan, mantendu

look in on: bisitatu

look up to: errespetatu, miretsi

make up: errekuperatu; eratu, osatu

make up for: (norbaiti zerbaitegatik) konpentsatu

move on: egoera gainditu / ahaztu, aurrera jarraitu

pay (someone) back: (norbaiti) dirua itzuli

put off: atzeratu

put up with: jasan, eraman

rent out: alokatu, errentan jarri

run out of: gabe gelditu

set off / out: irten, abiatu, bideari ekin

shop around: prezioak konparatu

show (someone) around: (norbaiti) lekuren batetik bisitaldia egin, (norbaiti) lekuren bat erakutsi

splash out: dirutza xahutu, direnak eta ez direnak gastatu

stand up for: defendatu

take after: -en antza izan

take (something) back: (zerbait) norberarekin eraman; (zerbait) itzuli

take out: atera

take over: -era hedatu; kargua / kontrola hartu

talk something over: zerbaiti buruz hitz egin

throw away: alferrik galdu; barreiatu, bota

tick off: -i marka jarri, markatu

top off: errematatu, azken ukitua eman, burutu

try out: probatu, esperimentatu

turn against: -en aurka jarri

turn back: buelta (erdi) eman; atzera bota

turn down: ez onartu, ukatu

turn into: bilakatu

turn off: moztu; (gailua) itzali

turn on: (gailua) piztu

turn out: atera; suertatu

turn up: agertu, azaldu

walk in: sartu

work out: ebatzi, kontuak atera; ariketa fisikoa egin

Phrasal Verbs

34


Some nouns, verbs and adjectives are followed by a specific preposition. In some cases there is more than one possibility, but this changes the meaning.

agree on: zerbaitetan ados egon; adostuagree to: -en esanera erori, onetsiagree with: -ekin ados egonapologise for: -gatik barkamena eskatuapologise to: -i barkamena eskatuapply for: eskaera egin, -t(z)eko eskaera

aurkeztuapprove of: ontzat eman, onartu, -ekin ados

egonargue about: -i buruz / -gatik eztabaidatuargue with: -ekin eztabaidatubelieve in: -n /-engan /-ekin sinetsiblame (someone) for: -en errua bota /

leporatu (norbaiti)blame (something) on: -i (zerbaiten) errua

bota / leporatucomment on: komentatucomplain about: -z kexatuconcentrate on: -n kontzentratuconsist of: oinarri izan, -z osatuta egoncope with: aurre egin; jasan, pairatucover over: estalideal with: -en kargu egin; -ekin borrokatu

absorbed in: -n murgildutaaware of: -en jakituncapable of: -t(z)eko gaicrazy about: -ekin zoraturik / gogoa

beroturikdisappointed with: -ekin / -z

desengainaturikexperienced in: -n esperientziadun

advantage / disadvantage of: -en abantaila / desabantaila

benefit of: -en abantaila/ onurachance of: -t(z)eko aukeracost of: -en kostudemand for: -en eskaera / exijentziaeffect on: -engan eraginaend of: -en bukaera

example of: -en adibide

form of: -t(z)eko eragroup of: taldeincrease in: -en igoera /gorakadainterest in: -n interesalack of: -(r)ik eza, gabeziamethod of: -t(z)eko era / modunumber of: (-en) kopuru / zenbaki

reaction to: -ekiko erantzun / erreakzio

reason for: -t(z)eko arrazoirole in: -en papersearch for: -en bilaketasense of: -en sentsaziosolution to: -en erantzun / irtenbideway of: -t(z)eko era / modu

impressed with: -ekin txunditurikinterested in: -n / -ekin

interesaturikjealous of: -en jeloskorkeen on: -n zaletuamad about: -ekin zoraturik /

liluraturikpatient with: -ekin pazientzia

handiko

NouNs + PrePositioNs

Adjectives + PrePositioNs

verbs + PrePositioNs

depend on: -ekin kontatu; -en menpe egon

develop into: bilakatufocus on: -n kontzentratu / zentratuhear about: (zerbait) entzun, -en

berri izanhear from: -en albisteak / berriak

edukihear of: (zerbaiti / norbaiti buruz)

entzun / jakinhelp (someone) up: (norbaiti)

jaikitzen lagunduinsist on: behin eta berriz (dagokion

aditza)join in: -ra elkartu; -n parte hartulaugh at: -i / -z barre eginlead to: -ra eraman, eroanlet in: sartzen utzilook out: kanpora begiratuparticipate in: -n parte hartuprevent from: -t(z)ea saihestupull down (one’s hair): (ilea) soltatuput up (one’s hair): (ilea) jaso race by: hegan egin, hegan igaro

reach for: -engana jorely on: -ekin kontatu, -en laguntza

izanremind (someone) of: (norbaiti)

gogora ekarriremind (someone) to: -t(z)ea

(norbaiti) gogorarazirun into: -ra korrika sarturun onto: -ra saltaturun over: -n gainetik pasaturun under: -n azpitik pasatusearch for: bila ibilislide into: -n sartu, irristan sartu /

joanstare at: so begiratustep inside: -ra sartu, -n barruratusucceed in: (-ekin) arrakasta izan;

lortutake from: kobratutear at: -etik tiratu; zarrastatu, urratuthink about: -ekin / -engan pentsatuthink of: -n / -engan pentsatu; irudituurge to: -t(z)era bultzatuworry about: -ekin / -gatik kezkatu

proud of: -z / -ekin harroresponsible for: -en erantzule /

arduradunskilful at: -t(z)en abila / iaioasuitable for: -rako / -t(z)eko egokiatired of: -z / -ekin nekatuta /

nazkatutaupset about: -gatik haserre /

nahigabeturik

Prepositions

35


Many verbs in English have irregular forms. It’s important to memorise these irregular forms.

bAse form (v1) PAst simPle (v2) PAst PArticiPle (v3) eusKArAbe /VA/ was / were /rFh/rK/ been /VAm/ izan, egonbeat /VAW/ beat /VAW/ beaten /'VAWm/ jobecome/VB'YJl/ became /VB'YMl/ become /VB'YJl/ bihurtu, bilakatubegin /VB'ZBm/ began /VB'Zæm/ begun /VB'ZJm/ hasibend /VCmX/ bent /VCmW/ bent /VCmW/ tolestubet /VCW/ bet /VCW/ bet /VCW/ apustu eginbite /VOW/ bit /VBW/ bitten /'VBWm/ kosk eginbleed /VoAX/ bled /VoCX/ bled /VoCX/ odola jarioblow /VoLH/ blew /VoI/ blown /VoLHm/ putz eginbreak /VpMY/ broke /VpLHY/ broken /'VpLHYm/ apurtubring /VpBn/ brought /VpGW/ brought /VpGW/ ekarribuild /VBoX/ built /VBoW/ built /VBoW/ eraikiburn /VKm/ burnt / burned /VKmW/VKmX/ burnt / burned /VKmW/VKmX/ erreburst /VKgW/ burst /VKgW/ burst /VKgW/ lehertubuy /VO/ bought /VGW/ bought /VGW/ erosicatch /Yæa/ caught /YGW/ caught /YGW/ harrapatu, hartuchoose /aIh/ chose /aLHh/ chosen /'aLHhm/ aukeratucome /YJl/ came /YMl/ come /YJl/ etorricost /YFgW/ cost /YFgW/ cost /YFgW/ kostatucut /YJW/ cut /YJW/ cut /YJW/ moztudeal /XAo/ dealt /XCoW/ dealt /XCoW/ salerosi, tratuan ibilidig /XBZ/ dug /XJZ/ dug /XJZ/ aitzurtu, zuloa egindo /XI/ did /XBX/ done /XJm/ egindraw /XpG/ drew /XpI/ drawn /XpGm/ marraztudream /XpAl/ dreamt / dreamed /XpClW/XpAlX/ dreamt / dreamed /XpClW/XpAlX/ amets egindrink /XpBnY/ drank /XpænY/ drunk /XpJnY/ edandrive /XpOd/ drove /XpLHd/ driven /'XpBdm/ gidatueat /AW/ ate /CBW/ eaten /'AWm/ janfall /cGo/ fell /cCo/ fallen /'cGom/ erorifeed /cAX/ fed /cCX/ fed /cCX/ elikatufeel /cAo/ felt /cCoW/ felt /cCoW/ sentitufight /cOW/ fought /cGW/ fought /cGW/ borrokatufind /cOmX/ found /cPmX/ found /cPmX/ aurkitufly /coO/ flew /coI/ flown /coLHm/ hegan eginforbid /cL'VBX/ forbade /cL'VCBX/ forbidden /cL'VBXm/ debekatuforget /cL'ZCW/ forgot /cL'ZFW/ forgotten /cL'ZFWm/ ahaztuforgive /cL'ZBd/ forgave /cL'ZMd/ forgiven /cL'ZBdm/ barkatufreeze /cpAh/ froze /cpLHh/ frozen /'cpLHhm/ izoztuget /ZCW/ got /ZFW/ got /ZFW/ lortu, iritsigive /ZBd/ gave /ZMd/ given /'ZBdm/ emango /ZN/ went /rCmW/ gone /ZFm/ joangrow /ZpN/ grew /ZpI/ grown /ZpNm/ hazihang /kæn/ hung / hanged /kJn/kænX/ hung / hanged /kJn/kænX/ esekihave /kæd/ had /kæX/ had /kæX/ edukihear /kBL/ heard /kKX/ heard /kKX/ entzunhide /kOX/ hid /kBX/ hidden /'kBXm/ ezkutatuhit /kBW/ hit /kBW/ hit /kBW/ jo, kolpatuhold /kNoX/ held /kCoX/ held /kCoX/ eutsihurt /kKW/ hurt /kKW/ hurt /kKW/ zauritu, min emankeep /YAU/ kept /YCUW/ kept /YCUW/ gorde, mantenduknow /mN/ knew /mqI/ known /mNm/ jakin, ezagutulay /oCB/ laid /oCBX/ laid /oCBX/ jarri; zabaldulead /oAX/ led /oCX/ led /oCX/ zuzendu, gidatu

Irregular Verb Forms

36


bAse form (v1) PAst simPle (v2) PAst PArticiPle (v3) eusKArAlearn /oKm/ learnt / learned /oKmW/oKmX/ learnt / learned /oKmW/oKmX/ ikasileave /oAd/ left /oCcW/ left /oCcW/ utzi; alde egin; irtenlend /oCmX/ lent /oCmW/ lent /oCmW/ prestatulet /oCW/ let /oCW/ let /oCW/ baimena eman, utzilie /oO/ lay /oCB/ lain /oCBm/ etzanlie /oO/ (regular verb) lied /oOX/ lied /oOX/ gezurra esanlight /oOW/ lit /oBW/ lit /oBW/ piztulose /oIh/ lost /oFgW/ lost /oFgW/ galdumake /lCBY/ made /lCBX/ made /lCBX/ egin, ekoitzimean /lAm/ meant /lCmW/ meant /lCmW/ esan nahimeet /lAW/ met /lCW/ met /lCW/ elkar ezagutu, bildupay /UM/ paid /UMX/ paid /UMX/ ordainduput /UHW/ put /UHW/ put /UHW/ jarri, ipiniread /pAX/ read /pCX/ read /pCX/ irakurriride /pOX/ rode /pLHX/ ridden /'pBXm/ gainean ibiliring /pBn/ rang /pæn/ rung /pJn/ deitu (telefonoz)rise /pOh/ rose /pLHh/ risen /'pBhm/ jaso, altxaturun /pJm/ ran /pæm/ run /pJm/ korrika eginsay /gM/ said /gCX/ said /gCX/ esansee /gA/ saw /gG/ seen /gAm/ ikusisell /gCo/ sold /gLHoX/ sold /gLHoX/ saldusend /gCmX/ sent /gCmW/ sent /gCmW/ bidaliset /gCW/ set /gCW/ set /gCW/ ezarri, ipinisew /gN/ sewed /gNX/ sewn /gNm/ josishake /iMY/ shook /iHY/ shaken /'iMYm/ eragin, astindushine /iOm/ shone /iFm/ shone /iFm/ distiratushoot /iIW/ shot /iFW/ shot /iFW/ tiro eginshow /iLH/ showed /iLHX/ shown /iLHm/ erakutsishut /iJW/ shut /iJW/ shut /iJW/ itxising /gBn/ sang /gæn/ sung /gJn/ abestusink /gBnY/ sank /gænY/ sunk /gJnY/ urperatu, hondoratusit /gBW/ sat /gæW/ sat /gæW/ eserisleep /goAU/ slept /goCUW/ slept /goCUW/ lo eginsmell /glCo/ smelt / smelled /glCoW/glCoX/ smelt / smelled /glCoW/glCoX/ usainduspeak /gUAY/ spoke /gULHY/ spoken /'gULHYm/ hitz eginspell /gUCo/ spelt / spelled /gUCoW/gUCoX/ spelt / spelled /gUCoW/gUCoX/ letreiatuspend /gUCmX/ spent /gUCmW/ spent /gUCmW/ gastatu; igaro (denbora)spill /gUBo/ spilt / spilled /gUBoW/gUBoX/ spilt / spilled /gUBoW/gUBoX/ isurispoil /gUQo/ spoilt / spoiled /gUQoW/gUQoX/ spoilt / spoiled /gUQoW/gUQoX/ hondatu, mainatuspread /gUpCX/ spread /gUpCX/ spread /gUpCX/ igurtzi; hedatuspring /gUpBn/ sprang /gUpæn/ sprung /gUpJn/ jauzi eginstand /gWæmX/ stood /gWHX/ stood /gWHX/ zutik egonsteal /gWAo/ stole /gWLHo/ stolen /'gWLHom/ lapurtustick /gWBY/ stuck /gWJY/ stuck /gWJY/ itsatsisting /gWBn/ stung /gWJn/ stung /gWJn/ ziztatu, heldu (eltxoak)swear /grCL/ swore /grG/ sworn /grGm/ zin eginsweep /grAU/ swept /grCUW/ swept /grCUW/ erratzatu, garbituswim /grBl/ swam /græl/ swum /grJl/ igeri egintake /WMY/ took /WHY/ taken /'WMYm/ hartu; eramanteach /WAa/ taught /WGW/ taught /WGW/ irakatsitear /WCL/ tore /WG/ torn /WGm/ urratu, zartatutell /WCo/ told /WLHoX/ told /WLHoX/ esan, kontatuthink /eBnY/ thought /eGW/ thought /eGW/ pentsatuthrow /epN/ threw /epI/ thrown /epNm/ jaurti; botaunderstand /JmXC'gWæmX/ understood /JmXC'gWHX/ understood /JmXC'gWHX/ ulertuwake up /'rMY JU/ woke up /'rLHY JU/ woken up /'rLHYm JU/ esnatuwear /rCL/ wore /rG/ worn /rGm/ jantzita eraman; jantziwin /rBm/ won /rJm/ won /rJm/ irabaziwrite /pOW/ wrote /pLHW/ written /'pBWm/ idatzi

IH-012-891

37


Glossary - bbresources.s3.amazonaws.com · 3 ssa Advantage 1 Basque© B Burlington Books complaint...

Documents

Transcript of Glossary - bbresources.s3.amazonaws.com · 3 ssa Advantage 1 Basque© B Burlington Books complaint...