Gizakiaren eboluzioa
description
Transcript of Gizakiaren eboluzioa
Espezie aukeratua
AZTARNATEGIAK, NON?
• Sedimentazio tasa altuak• Jalkinez betetako ur korronteek
abiadura galtzen dutenean• Sakonune handietan, alubioi-
terrazak eta kobazuloetan
DENBORAREN NEURKETA
• Erradiometria: C14 metodoa• Estratigrafia• Termoluminiszentzia• Espin elektronikoaren
erresonantzia• Paleomagnetismoa
PALEOANTROPOLOGOEN LANA
• Banakoaren heriotza adina zehaztea– Hortzeriaren ikerketa: hortzen desgastea, behin betiko
hortzeria...
– Eskeletoaren garapenaren ikerketa
• Banakoaren altuera eta pisua zehaztea:– Femurra eta altuera
– Artikulazioen tamaina eta pisua
• Banakoaren sexua zehaztea– Dimorfismo sexuala. Pelbisa
RIFT VALLEY
• Afrikako ekialdean dagoen sakonunea• Mozanbiketik Etiopiarainoko harana• Fosil kopuru handia• Garrantzi handia gizakiaren eboluzioaren ikerketan
SAILKAPEN SISTEMA
ES PEZ I EA
GEN ERO A
FA M I LI A
O RDEN A
KLA S EA
FI LLU M A
• Espeziea:Baldintza naturaletanugal daitezkeen eta ondorengoakugalkorrak izan ditzaketen izakibizidunen multzoa da.
Lemureak
ESTREPSIRRINOAK
Prosimioak
TARSIIFORMEAK
M akakoak
Geladak
M andrilak
Papioiak
CERCOPITECOIDEA
S uperf amilia
A rdipithecus
A ustralopithecus
Paranthropus
H omo
HOM INIDEA
Familia
T x inpantzeak
Gorilak
O rangutanak
Giboiak
ANTROPOMORFOAK
HOM INOIDEA
S uperf amilia
CATARRINOAK
A ntropomorf oak
T x imino armiarma
T it iak
Superfam iliaCEBOIDEA
PLAT IRRINOAK
HAPLORRINOAK
S imioak
PRIM ATEAKORDENA
HOMINOIDEOEN ERLAZIO EBOLUTIBOAK
Giboiak Orangutana Gizakia Txinpanze arrunta
Txinpanze ipotxa
Gorila
24 m.u
14 m.u
5 m.u7 m.u
Sahelanthropus tchadensis
Sahelanthropus tchadensis“Toumai”
• Afrikako erdialdean. Chad-en.• Duela 6-7 miloi urte bizi zen.• Simio (Garezurraren goiko partea)
eta gizakiaren ( aurpegia eta hortzak) arteko ezaugarriak ditu.
• Bipedo?
Sahelanthropus tchadensis
Ardipithecus ramidus
• Hominidorik zaharrena : 4,4 m.u.• Etiopiako ekialdean• Txinpantzeen antza zuen• Altuera: 1 m - 1,50 m• Oihanean bizi zen• Bipedo?
Ardipithecus ramidus
Australopithecus
• 4,2 eta 2 m.u. tartean• Espezie garrantzitsuenak :
– A. Anamensis ( Afrikako ekialdean )– A. Africanus ( Hegoafrikan )
• Tamaina txikia• Garezurraren edukiera
txinpantzeena baino handiagoa• Bipedoak
A. anamensis A. afarensis
A. africanus
Paranthropus
• Australopithecusen antza handia dute• Ekialdetik hegoalderaino zabaldu ziren• Espezie garrantzitsuenak:
– P.aethiopicus– P. Robustus– P. Boisei
• Elikadura dela eta murtxikadura aparatuan aldaketa sakonak
• Aurpegi zabalak, luzeak eta lauak
P. boisei
P. robustus
1 mu
2 mu
2.4 mu
1.7 mu
230000 u127000 u
HOMO HABILIS
HOMO ERECTUS
HOMO NEANDERTHALENSI
S
HOMO SAPIENS
HOMO RODHESIENSI
SHOMO
HEIDELBERGENSIS
HOMO ANTECESSO
R
HOMO ERGASTE
R
HOLOZENOPLEISTOZENO Superior
PLEIS
TO
ZEN
O
Med
io
PLEIS
TO
ZEN
O
Infe
rior
PLIO
ZEN
O
Homo
• Garezurraren edukiera > 600cc• Enzefalizazio indizea handiagoa• Prognatismoa txikiagotzen da• Dieta aldaketa: garunaren tamaina
dela eta Energia gehiago behar du• Garapen erritmoa motelagoa.
Haurtzaroa luzeago• Lehenengo industria litikoak
H. habilis
H. erectus
HH. ergaster
H. antecessor
H. heidelbergensis
H. neanderthalensis
H. sapiens sapiens
Hipotesi multirregionala:
Mundu osoan eboluzioa aldiberean eman zen. Fluxu genetikoa.
Out of Afrika hipotesia:
ADN mitokondrialekin egindako ikerketan oinarriturik.
HOMO GENEROAREN HEDAPENA
Garunaren batez
besteko pisua ( gr. )
Garputzaren pisua ( gr )
Entzefalizazio indizea
Pan troglodytes (txinpanze )
410 36.4 1.2
A. afarensis 426 37 1.23
A. africanus 436 35.5 1.3
P. robustus 523 36 1.54
P. boisei 500 41.5 1.34
H. habilis / H. rudolfensis
619 40.5 1.67
H. ergaster 805 55 1.72
H. sapiens sapiens
1350 58 3.4
ENTZEFALIZAZIO INDIZEEN KOADRO KONPARATIBOA
Garezurraren eboluzioa : edukiera, torus supraorbitarioa, prognatismoa, kokotxa...
H. SAPIENS NEANDERTHALENSIS H. SAPIENS SAPIENS
NEUROKRANIO ( 1 ) Luzea eta baxua Altua eta borobildua
KOPETA ( 2 ) Baxua Altua
TORUS FRONTALA ( 3 ) Oso markatua eta makurtuta Gutxi garatua
ORBITAK ( 4 ) Handiak Txikiak
( FOSA ) HOBI KANINOA ( 5 )
Ez du Badu
PROGNATISMOA ( 6 ) Medio facial Maxilar
KOKOTXA ( 7 ) Ez du Badu
ESPACIO RETROMOLAR ( 8 )
Badu Ez du
EZ GARA HORREN DESBERDIN