Gida Jaitsi

MERKATARITZA SEKTOREA

ENERGIA ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO GIDA

2016ko martxoa

Tolosaldeako merkataritza sektorearen energia eraginkortasuna hobetzeko gida

Página 2 de 28

AURKIBIDEA

AURKIBIDEA ................................................................................................................................... 2

GIDAREN AURKEZPENA ETA HELBURUAK......................................................................................... 3

ZERGATIK HOBETU NIRE ESTABLEZIMENDUKO ENERGIA ERAGINKORTASUNA? ................................. 4

NIRE ESTABLEZIMENDUAREN ENERGIA ERAGINKORTASUNAREN AUTOEBALUAKETA GALDETEGIA .... 5

ESTABLEZIMENDUAREN ENERGIA ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO ESTRATEGIA ........................... 10

ERAGINKORTASUN ENERGETIKORAKO DIRU-LAGUTNZA LERROAK ................................................. 28


Página 3 de 28

Gaur egun, gizartea jakitun da energiak gure egunerokoan ekonomikoki eta ingurumen aldetik

hartu duen garrantziaz.

Europak merkataritza sektorea seinalatu du energia aurrezpen handiena izan lezakeen

sektoreetako bat gisa, gaur egungo kontsumoarekiko %30 aurrezteko potentziala estimatu

duelarik.

Gida honekin Tolosaldeako merkatariak laguntzea nahi da zuen establezimenduetako kudeaketa

energetikoaren analisia egiterako orduan, informazioaz gain gomendioak eta aholku praktikoak eta

aplikatzeko errazak direnak eskainiz, beti ere energia eraginkortasun maila handiago bat lortzeko,

energia kontsumoa gutxituz eta aldi berean zuen jarduerako kostu ekonomikoak murriztuz.

GIDAREN AURKEZPENA ETA HELBURUAK


Página 4 de 28

Jarduera komertzialetan energia eraginkortasuna handitzeak kontsumo energetikoa gutxitzea

izango du helburu, kostuak gutxitu eta honekin ingurumen eta ekonomiaren jasangarritasuna

sustatuz.

ZERGATIK HOBETU NIRE ESTABLEZIMENDUKO ENERGIA ERAGINKORTASUNA?


Página 5 de 28

JARRAIBIDEAK

Jarraian planteatzen diren galderei “BAI” erantzun ez gero, zure establezimenduan energia-

kudeaketa egokia izango da, honi esker etekin ekonomikoa hobea lortzea ahalbidetuko

dizu, baliabideen kontsumo jasangarria eginez, eta aldi berean, egunero ingurumenarekiko

errespetuzko jarrera hobea erakutsiz.

Kontrako kasuan, zure establezimenduak emaitza-kontuetan eragin negatiboa jasango du,

ez baita energia aurrezpenarekin eta garapen jasangarriarekin konprometitua egongo.

Behin galderak erantzunda eta lortutako emaitzen arabera, Hobekuntza Estrategia aztertu

beharko zenuke zure jardueraren energia eraginkortasuna hobetuko luketen neurriak

ezagutzeko.

NIRE ESTABLEZIMENDUAREN ENERGIA ERAGINKORTASUNAREN AUTOEBALUAKETA

GALDETEGIA


Página 6 de 28

AUTOEBALUAKETARAKO GALDETEGIA

ERAIKUNTZA EZAUGARRIAK

Zure lokalaren eraikuntza-egoera ezagutzen duzu fatxadaren isolamenduari,

barne-banaketari eta itxiturei dagokienean? BAI EZ

Ondorengo inprimakia osatu ezazu, arotzerian eta beiraterian lortutako puntuak batuz:

ESTABLEZIMENDUAREN ITXITURAK PUNTUAZIOA

Arotzeria

Metalikoa 1

Egurrezkoa 2

PVCzko perfilak 3

Beirateria

Beira sinplea (monolitikoa) 1

Beira bikoitza 2

Beira bikoitza ATRekin 3

GUZTIRA

Lortutako PUNTUAZIOA ≤ 3 izanez gero, Hobekuntza Estrategiako ERAIKUNTZA EZAUGARRIAK

puntura jo zure establezimenduan aplikatu ahal dituzun hobekuntza neurriak ezagutzeko.


Página 7 de 28

FAKTURA ELEKTRIKOA

Zure faktura elektrikoa osatzen duten edukiak ezagutzen dituzu? BAI EZ

Badakizu zenbat suposatzen duen argiteriaren, klimaren, ekipamenduen,

e.a.en kontsumoak zure fakturan? BAI EZ

Badakizu energia erreaktiboa kontsumitzeagatik zigorrik duzun? BAI EZ

Ondorengo taula osatu ezazu azken urtean kwh-tan fakturatutako energia elektriko aktiboaren

datuak oinarri izanda.

FAKTURATUTAKO ENERGIA ELEKTRIKO AKTIBOA (kWh)

P1 P2 P3 GUZTIRA

OHARRA: tarifa elektrikoa epealdika izanez gero, kontsumoen esleipena epealdika egin. Epealdi bakarra izanez gero

kontsumo guztia epealdi laura (periodo llano) esleitu.

Energia elektriko aktiboaren kontsumo handiena punta epealdiak ematen bada (non energiaren

prezioa garestiena da), Hobekuntza Estrategiako ENERGIA-KUDEAKETA eta FAKTURA ELEKTRIKOA

puntuetara jo ezazu aplikatu beharreko energia-kudeaketa neurriak zein diren ezagutzeko,eta aldi

berean, zure establezimenduko TARIFA ELEKTRIKOA egokitzea beharrezkoa izango den ere

baloratzeko.

Osatu ezazu ondorengo inprimakia faktura elektrikoari esleitzen zaizkion gastu ekonomikoen

banaketa ezagutzea (erabili urte oso bateko fakturak):

FAKTURA ELEKTRIKOKO TERMINOAK KOSTU EKONOMIKOA (€)

BEZik gabe

KOSTU OSOAREKIKO

%

Energia terminoa (kontsumoa)

Potentzia terminoa

Energia erreaktibo terminoa

Zerga elektrikoa

Ekipamenduaren alokairua

Deskontuak

GUZTIRA

Potentzia terminoak faktura elektrikoaren %25-30 baino gehiago suposatuz gero, Hobekuntza

Estrategiako POTENTZIA ELEKTRIKOAREN OPTIMIZAZIOA puntura jo ezazu.

Energia erreaktiboa kontsumitzearren penalizazioa jasanez gero, Hobekuntza Estrategiako ENERGIA

ERREAKTIBOA KONTSUMITZEARREN PENALIZAZIOAREN KENTZEA puntura jo ezazu.


Página 8 de 28

INSTALAZIOAK

OHARRA: ondorengo atalak osatu itzazu baldin eta mota honetako instalazioak badituzu.

INSTALAZIO TERMIKOAK (aire-girotzea, berokuntza-sistema, ur-bero sistema)

Baduzu ezarrita fabrikatzailearen gomendioekin bat datorren

prebentziozko mantentze planik? BAI EZ

Instalatuta dituzun instalazio termikoek badituzte kontsumoak uneoroko

beharretara egokitzeko eraginkortasun energetikorako elementurik? BAI EZ

Aire-girotze eta berokuntza-sistema guneka antolatua al daude? BAI EZ

Aurreko galderei EZ erantzunez gero, Hobekuntza Estrategiako AIRE-GIROTZEA, BEROKUNTZA-

SISTEMA, UR-BERO SISTEMA puntura jo ezazu.

INSTALAZIO ELEKTRIKOAK (Argiteria, bulegotika-tresnak, elektrotresnak, hotz-ekipamendua, e.a.)

ARGITERIA

Argiteria guneka antolatua al dago? BAI EZ

Argi puntuak periodikoki mantendu eta garbitzeko planik ba al duzu

(leihoak, argiteria, e.a.)? BAI EZ

Ezagutzen al duzu A edo A+ etiketa energetiko duen eraginkortasun

energetiko handiko argiteria? BAI EZ

Argiteria instalazioak ba al du argi artifiziala aurreztea ahalbidetzen duen

elementurik (argi intentsitatea erregulatzeko elementuak, presentzia

sentsoreak eta/edo denbora neurtuko sakagailuak)?

BAI EZ

Aurreko galderei EZ erantzunez gero, Hobekuntza Estrategiako ARGITERIA puntura jo ezazu.

BULEGOTIKA-TRESNAK ETA BESTE TRESNA BATZUK

Energetiko eraginkorrak al dira ala ba al dute energia aurrezteko elementu

programaturik? (automatikoki itzaltzen diren etengailuak, stand-by sistemak,

garantiazko etiketa energetikoa energy sistema edo hantzekoak, … )

BAI EZ

Aurreko galderari EZ erantzunez gero eta eraginkortasun energetiko baxuko Bulegotika-tresnak

edukiz gero, Hobekuntza Estrategiako BULEGOTIKA-TRESNAK ETA BESTE TRESNA BATZUK puntura

jo ezazu.


Página 9 de 28

ELEKTROTRESNAK

Energetiko eraginkorrak al dira ala ba al dute energia aurrezteko elementu

programaturik? (automatikoki itzaltzen diren etengailuak, eraginkortasun

energetiko handiko ekipoak A, A+ A

++, A

+++ etiketa energetikoa dutenak, … )

BAI EZ

Aurreko galderari EZ erantzunez gero eta eraginkortasun energetiko baxuko, A, A+ A++, A+++ baino

kategoria baxuagoko etiketa energetikoa dutenak, edo zaharkituak dauden elektrotresnak edukiz

gero, Hobekuntza Estrategiako ELEKTROTRESNAK puntura jo ezazu.

HOTZ-EKIPAMENDUA (elikagai establezimendutan ohikoak, e.a.)

Baduzu ezarrita fabrikatzailearen gomendioekin bat datorren hotz-

instalazioen prebentziozko mantentze planik? BAI EZ

Ekipoen erabilpen baldintzak ezartzerakoan aplikatzen dira eraginkortasun

energetiko irispideak (Tª produktuen behar errealetara egokituta izatea,

e.a.)?

BAI EZ

Aurreko galderari EZ erantzunez gero eta eraginkortasun energetiko baxuko edo zaharkituak

dauden hotz-sistemak edukiz gero, Hobekuntza Estrategiako HOTZ-EKIPAMENDUA puntura jo

ezazu.

ENERGIA KUDEAKETA

Ezarri al duzu zure establezimenduan energia-kontsumoa optimizatzeko

kudeaketa-sistemarik? BAI EZ

Aurreko galderari EZ erantzunez gero, Hobekuntza Estrategiako ENERGIA-KUDEAKETA puntura jo

ezazu.


Página 10 de 28

ENERGIA-KUDEAKETA

Energia-kudeaketako jarraibideak ezarri beharreko lehen neurriak izango dira.

Una correcta gestión traerá mejoras tanto en las instalaciones eléctricas como en la factura

eléctrica.

kudeaketa egoki batetik faktura elektrikoan zein instalazio elektrikoetan hobekuntzak ekarriko ditu.

- Beharrezkoa izango da arduradun bat izendatzea:

1. Instalazioen erabilpen irispideak definitzeko, gida honetan jaso diren praktika egokiak

aintzat hartuta

2. Jardueraren kontsumo energetikoen jarraipena egiteko (fakturen bitartez) eta tarifa

elektrikoaren zein kontratatutako potentzia elektrikoaren egokitasuna baloratzeko.

3. Energia aurrezteko aukerak identifikatzeko eta beharrezkoa izanez gero, energia-

hobekuntza neurriak (instalazioen ordezkapena, erabilpen baldintzen egokitzea, e.a.)

ezarri eta planifikatu, beharrezkoak diren baliabideak eta inbertsioak eta neurriak

gauzatzeko epeak zenbatekoak izango diren estimatuz.

ESTABLEZIMENDUAN EZARRI BEHARREKO ENERGIA HOBEKUNTZA NEURRIEN PLANIFIKAZIOA

Znb. HOBEKUNTZA

PROPOSAMENA

ESPERO DEN

AURREZPEN

ENERGETIKOA

(KWh/Año)

ESPERO DEN AURREZPEN

EKONOMIKOA (€/Año)

INBERTSIOA

(€)

ITZULERA-DENBORA

(Urteak)

Kalkulurako metodologia:

inbertsioa/urteko espero den

aurrezpen ekonomikoa

ARDURADUNA

ESTABLEZIMENDUAREN ENERGIA ERAGINKORTASUNA HOBETZEKO ESTRATEGIA


Página 11 de 28

FAKTURA ELEKTRIKOA

Faktura elektrikoa tarifa elektrikoaren eta/edo kontratatutako potentziaren

egokitzapenaren bitartez optimizatzeko, beharrezkoa izango da ondoren datuak

ezagutzea banatzaile elektrikoarekin negoziaketa egin aurretik:

TENTSIO BAXUKO KONTRATU ELEKTRIKOA

Enpresa banatzailea

Hornikuntza helbidea

CUPS zenb.

Kontratatutako tarifa Kontratatutako potentzia (KW)

2.0A

P1/Puntakoa: ……… KW

P2/Murriztua: ……… KW

P3/Supermurriztua: ……… KW

2.0DHA

2.1A

2.1DHA

3.0A

6.0A

KONTUZ: datu hauek faktura elektrikotik lortu daitezke:


Página 12 de 28

¿NOLA AUKERATU TARIFA ELEKTRIKO EGOKIENA?

Tentsio Baxuko (TB) hornikuntzatan:

A. Kontratatuko potentzia < 10kW

i. Azken Baliabideko Tarifa (ABT) edo Kontsumitzaile Txikiarentzako

Borondatezko Prezioak (KTBP) bezala izendatzera pasako den tarifa indarrean

dagoen bitartean ez da interesgarria izango merkatu librera jotzea.

ii. Egin beharreko bakarra 2.0A eta 2.0DHA tarifen arteko aukeraketa izango

litzateke, azken hau establezimenduko kontsumo elektrikoaren %20 epealdi

murriztuan (periodo valle delakoan) gertatzen bada bakarrik aukeratuz (udan

23,00h eta 13,00h bitartean eta neguan 22.00h eta 12.00h bitartean)

B. 10 eta 15kW bitarteko potentziak

i. Merkatu librera jotzea beste aukerarik ez da egongo, baina 2.1ª eta 2.1DHA

(ordukako bereizketa du) tarifen artean aukeratu ahalko da, azken hau

establezimenduko kontsumo elektrikoaren %30 epealdi murriztuan (periodo

valle delakoan) gertatzen bada bakarrik aukeratuz.

C. 15kW baino potentzia handiagoak

i. aukeratu ahalko den tarifa bakarra 3.0A izango da. Tarifa honek kontsumoak

hiru epealditan banatuko ditu (punta, llano, valle):

Neguan: Udaran:

Valle: 00:00h - 08:00h bitartean

Punta: 18:00 - 22:00h bitartean

Llano: eguneko gainontzeko

orduak

Valle: 00:00h – 08:00h bitartean

Punta: 11:00h - 15:00h bitartean

Llano: eguneko gainontzeko orduak

konpainia elektriko bakoitzak prezio desberdinak aplikatzen ditu epealdi bakoitzean,

beraz tarifa bat edo beste bat kontratatu aurretik, banatzaile desberdinen eskaintzak

konparatzea gomendatzen da.


Página 13 de 28

¿NOLA OPTIMIZATU DEZAKET POTENTZIA ELEKTRIKOA?

Establezimenduak izan beharreko potentzia elektrikoa eskatzen

duen potentzia maximotik gertuen dagoen goiko mailako

potentzia izan beharko litzateke.

A. 10kw baino potentzia txikiagoa duten instalazioak

1. Establezimenduan aldi berean eskatuko diren potentzia elektriko guztiak batu

(lortutako datuari gutxi gora behera 1KW gehituko zaio segurtasun margen bat

izateko):

INSTALAZIO / TRESNA

MOTA

EKIPOAREN POTENTZIA

(KW)

UNITATEAK GUZTIZKO

POTENTZIA

(KW)

ESTABLEZIMENDUAN ESKATUTAKOGUZTIZKO POTENTZIA …..………… kW

2. Lortutako guztizko potentzia kontratatutako potentzia baino altuagoa ala baxuagoa

al da?

a. Baxuagoa: potentzia egokitzeko marjina egongo litzateke.

b. Altuagoa: penalizazio bat ordaintzen egongo gara beraz, penalizazioa ordaintzen

jarraitzea edo aldiz potentzia igotzea ekonomikoagoa zer den baloratu beharko

litzateke.

B. 10kw baino potentzia handiagoa duten instalazioak

1. A puntuan adierazitako pausu berdinak egin.

2. Horrez gain, konpainia elektrikoak maximetro bat kokatu baldin badizue (une oro

eskatzen den potentzia erreala erregistratzen duen ekipoa) begiratu gutxienez urte

bateko faktura guztien atzealdean erregistratu diren potentziak, erregistratu den

potentzia maximoa zein den ikusteko.

3. Aurreko datuekin, kontratatukoa potentziaren gainetik edo azpitik gauden baloratzen

da. Azpitik egonez gero, potentzia egokitzeko marjina egongo litzateke.


Página 14 de 28

Zure establezimenduan potentzia gutxitzeko marjina existituz gero, konpainia

elektrikoari potentzia jaistea eskatu beharko zaio faktura elektrikoaren

kostua gutxitu ahal izateko.

POTENTZIA ELEKTRIKOA JAISTEKO PROZEDURA

1. Instalazio elektrikoaren buletina lokalizatu. Eskuratu ez ezean, instalatzaile

baimendu bat kontratatu beharko da instalazioaren ikuskatzea egin dezan.

2. Instalazioa ongi badago, kontratatuko potentzia aldatzeko eskaria egin daiteke

honako pausuak jarraituz:

i. Merkaturatzaileari deitu eta potentzia jaistea eskatu. Gomendagarria da

baita potentzia jaisteko eskaria eskutitz bidez aurkeztea konpainia elektrikoaren

erregistroan.

ii. Konpainiak eskatutako potentzia jaitsierari erantzuteko 5 eguneko epea izango

du. Epe horretan, establezimenduan aurkeztu beharko da ICPa (potentzia

kontrolatzeko etengailua) aldatu eta zigilatzeko.

iii. Gestio honek bataz beste 10,94€ko kostua du (BEZik gabe).


Página 15 de 28

¿ZER DA ENERGIA ERREAKTIBOA?

Energia erreaktiboa motorrek, transformadoreek eta argiteriak eta hantzeko ekipoek

funtzionatzeko behar duten aparteko energia eskaria da. Aparteko energia honek instalazio

elektrikoa desorekatu dezake eta kontrako efektuak sortu ditzake instalazioan eta

konektatuta dauden ekipoetan.

¿ZER EGIN DEZAKET ENERGIA ERREAKTIBOAREN PENALIZAZIOA EZABATZEKO?

kontzeptu hau ez da tarifa elektriko guztietan aplikatzen:

- 2.0X y 2.1X tarifak: orokorrean ez da aplikatzen.

- 3.0A, 3.1A y 6.X tarifak: aplikatzen da. Tarifa hauetan, epealdi bakoitzean (tarifaren

arabera 3. eta 6.ean izan ezik) energia aktiboarekiko %33a gainditzen duen energia

erreaktiboa besterik ez da penalizatuko.

Energia erreaktiboaren inpaktu negatiboa gutxitzeko orokorrean kondentsadore

metagailuen instalazioan oinarrituak dauden ekipo ezabagailuak erabiltzen dira.

Kondentsadore metagailu bat ezartzea beharrezkoa izango den baloratzeko

eta hala balitz izan beharko lukeen gaitasuna zein izango litzatekeen

definitzeko, instalatzaile homologatu batekin kontaktuan jartzea gomendatzen

da, aurrekontuak eskatu eta instalazioa epe motz edo laburrean berreskuratu

daitekeen baloratzeko.


Página 16 de 28

INSTALAZIOAK

¿NOLA HOBETU DEZAKET NIRE INSTALAZIOEN ENERGIA ERAGINKORTASUNA?

1) Praktika egokiak ezarriz, eta erabilpen erregimenak eta funtzionamendu baldintzak

optimizatuz,

2) instalazioak eta ekipoak energetikoki eraginkorragoak diren eta energia aurrezpena

lortzea ahalbidetuko duten azken aurrerapen teknologiak barneratzen dituzten

instalazioengatik ordezkatuz.


Página 17 de 28

UR-BERO SISTEMA, BEROKUNTZA-SISTEMA ETA AIRE-GIROTZEA

PRAKTIKA EGOKIAK

1. Aire-girotze eta/edo berokuntza-sistemak piztu eta itzaltzeko irispideak definitu itzazu,

ekipoak zein giro-tenperatura azpitik piztuko diren ezarriz.

o Lokaleko tenperatua ez litzateke:

Negua: 21ºC baino altuagoa izan behar

Uda: 26ºC baino baxuagoa izan behar

2. Guneka banandutako sistema izanez gero, lanean ari zaren guneko edo bezeroak

dauden guneko ekipoak bakarrik piztu itzazu.

3. Ekipoen aldizkako mantentzea egin, ekipoen fabrikatzaileek eta/edo sistemen

instalatzaileek ezarritako prebentziozko mantentzean definitutako puntuak betez.

4. Erradiadoreetan balbula-termotatikoak edo galdaran erregulatzaile bat kokatu,

baldintza termikoak une oroko beharretara egokitu ahal izateko.

Ezarritako irispidetik gradu bat gorago edo beherako izateak

jardueraren kontsumo elektrikoa %7 handituko du


Página 18 de 28

EKIPOEN ORDEZKAPENA

Merkatuan eraginkortasun energetiko handia aurkezten duten makinatxo bat aukera daude,

baina kasu honetan aukera bideragarrienak honakoak izango lirateke:

GASESKO BEROGAILU

KATALITIKOA

- Ez dute instalazio beharrik

- Erradiadore elektriko mugikorrak ordezkatzeko aukera egokia da.

- Une oroko behar termikoetara egokitzeko termostatoa dute.

- Mugikorrak dira, beraz beharren arabera lokaleko gune desberdinetara mugitu

daitezke.

- Ez dute mantentzerik behar

- Estimatutako inbertsioa: 100€/ekipoko gutxi gora behera gehi bataz beste

13€/bombonako prezioa duten butano bonbonak.

BERO-PONPAK + FAN-

COILAK

- Instalazioa behar du.

- Eremu zabaletan instalatzeko gomendatzen da

- Une oroko eskariaren arabera behar termikoak (hotz/bero) erregulatzea ahalbidetzen

du.

- Pizte eta itzaltze denborak automatizatzeko aukera eskaintzen du

- Prebentziozko mantentzea behar dute (filtroen garbiketa, e.a.)

- Beharrezko izango den inbertsioa estimatzeko kasuan kasuko azterketa bate gin

beharko litzateke.

- VRF aire-girotze sistemagatik ordezkatuak izaten ari dira.

VRF AIRE-GIROTZE

SISTEMA

- Orokorrena bero-ponpak + fan-coil sistemaren hantzeko ezaugarriak dituzte, baina

energetikoki eraginkorragoak dira daukaten invertir sistemari esker.

BIOMASAGALDARAK ETA

BEROGAILUAK

- Establezimendu handietan (ostatuak, e.a.) izango litzateke bideragarria, erregai

fosilekin (gasolio, gas naturala, e.a.) aldaratuz urteko kostuen gutxitze nabarmena

lortuko litzatekeelarik.

- Kea kanporatzeko sistema behar du.

- Errekuntzarako materia organikoaren (pelleta, espalak, e.a.) ekarpen manual edo

automatikoa behar du.

- Aldizkako prebentziozko mantentzea behar du (hodiak garbitzea, errautsak kentzea,

e.a.)

- Estimatutako inbertsioa: galdararen tamainaren araberako izango da, 25m2ko lokal

baterako balioko lukeen berogailu txiki batek balioko lituzkeen 800€tatik eremu handi

baterako, ostatu edo hantzeko bat, tamaina ertain edo handiko galdara batek

kostatuko lituzkeen 10.000€ arte.

EKIPOAK ORDEZKAPENA EGITEKO GOMENDIOAK:

1. Sektoreko profesional baten laguntzarekin, eta beharrez gero instalatzaile baimendu

batekin, establezimenduarentzat egokiena den sistema aukeratu.

2. Ekipoen garantiak baliozkoak izateko instalatzaile baimendu batek sinatu behar ditu.

3. Aire-girotze/bero-sistemen gehiegizko dimentsionamendua saihestu.

4. Aparailua erosi aurretik beronen eraginkortasun energetikoa kontsultatu.


Página 19 de 28

ARGITERIA

PRAKTIKA EGOKIAK

1. Argitasun naturala aprobetxatu.

2. Bananduta dauden egonaldietan, lanean zauden guneko argiteria bakarrik erabili.

i. Etengailu bakoitza argiztatzen duen gunearekin identifikatu

ii. Argiterian fluoreszenteak izanez gero, lan eremutik kanpo 20 minutu baino

gehiago egonez gero argiak itzali (biltegietan esaterako)

3. Erakusleihoetako eta argiztatutako karteleko argiteria itzali egunaren amaieran

establezimendua histen denean

4. Argiteriaren aldizkako mantentzea egin

iii. Argien aldizkako garbiketak (urtean gutxienez bi aldiz), lanparen argiztapen

maila egokia berreskuratzea ahalbidetuko du.

iv. Itzalitako lanparak ordezkatu (bereziki fluoreszenteak, kliskatzeen erruz

sortutako kontsumoak ekiditeko)

5. Argiteria kontrolatzeko sistemak ezarri

Argiteria maila beharren arabera egokitzea ahalbidetzen dute.

PRESENTZIA-DETEKTAGAILUAK

- Gune batean pertsonen presentzia nabaritzen duenean argiak piztu edo itzaltzen dituen dispositiboa.

- Estimatutako inbertsioa: sentsore bakoitzak gutxi gora behera 10€ko kostua dauka.

EPEALDIRAKO SAKAGAILUA

-

- Mekanismo hauek, behin sakatuz gero, argia piztuta mantentzen dute programatutako epealdia pasa bitartean.

- Okupazio baxua duten guneetan (komunak, e.a.) kokatzeko gomendatuak

- Estimatutako inbertsioa: sistema bakoitza sakagailu/tenporizadore/marko batez osatu dago eta gutxi gora behera 40€ kosta ditzake.

ARGIZTAPENAREN ERREGULATZAILEAK

-

- Lanpara baten argiztatzearen intentsitatea aldatzea ahalbidetzen du, gure beharren arabera giro desberdinak sortuz.

- Estimatutako inbertsioa: prezio oso anitzak dira ezartzen den sistemaren arabera, baina gutxi gora behera 15-20€ inguru kosta ditzake erregulatzaile bakoitzak.

ERLOJU-ETENGAILU ASTRONOMIKOAK

-

- Instalatua dagoen tokian eguzkia irten eta ezkutatzen den ordutegia finkatzen duen programa bat dauka.

- Kanpo argiteria erregulatzeko kokatze dira (erakusleihoetan, argiztatutako karteletan, e.a.)

- Estimatutako inbertsioa: prezio oso anitzak dira ezartzen den sistemaren arabera, hala ere gutxi gora behera 50-100€ inguru kosta ditzake elementu bakoitzak.


Página 20 de 28

EKIPOEN ORDEZKAPENA

1. Lanpara berri guztien bilgarriek kontsumo energetikoaren eta eraginkortasun energetiko

mailaren inguruko informazioa jaso behar dute.

v. Lanpara eraginkorrenak A edo energia maila altuagokoak izango dira

2. Jarraian eraginkortasun energetiko txikiena duten lanparatatik handiena

dutenetatik jaso dira:

Goritasun lanpara tradizionala

- 2012az geroztik ez dira merkaturatzen. - Eraginkortasun baxuena dutenak dira, kontsumitzen duten energiaren %5a

besterik ez da argian eraldatzen, gainontzeko bero bezala galtzen da. - Kalitate kromatikoa: egokia. - Argi mota: epela. - Erabilera gomendatua: erabilera orokorra.

Goritasun lanpara halogenoa

- Bizi iraupena: 2.000-3.000h - Kalitate kromatikoa: ona. - Argi mota: epela. - Erabilera gomendatua: dekoraziorako, lokalizatua. - Lanpararen prezioa: baxua, 4-6€ gutxi gora behera

Kontsumo baxuko lanpara halogenoa

- Bizi iraupena: 2.000-3.000h. - Kalitate kromatikoa: oso ona. - Argi mota: epela. - Erabilera gomendatua: dekoraziorako, lokalizatua. - Manipulazio delikatua dute, bero nahiko askatzen dute. - Lanpararen prezioa: kostu erdikoa, oso anitza da lanpara motaren arabera.

Sodio deskargako eta halogenuro metalikoko lanpara

- Bizi iraupena: 10.000-15.000h. - Kalitate kromatikoa: oso ona. - Argi mota: epela. - Erabilera gomendatua: dekoraziorako, lokalizatua. - Lanpararen prezioa: kostu erdikoa, oso anitza da lanpara motaren arabera.

T8 Lanpara fluoreszentea

- Bizi iraupena: 8.000-16.000h. - Kalitate kromatikoa: oso ona. - Argi mota: epela, neutroa, hotza. - Erabilera gomendatua: orokorra. Argia piztuta denbora luzean egongo den

guneetarako. - Lanpararen prezioa: kostu baxua, 3-5€ gutxi gora behera.

T5 Lanpara fluoreszentea



Kontsumo baxukoa edo lanpara fluoreszente konpaktua (LFC)



LED lanpara

- Bizi iraupena: oso luzea, 40.000-50.000h-tara iritsi daiteke, baina eraginkortasuna txikitu egiten da bero handia dagoen guneetan.

- Kalitate kromatikoa: ona. - Argi mota: epela, neutroa, hotza. - Erabilera gomendatua: orokorra. - Lanpararen prezioa: kostu ertain-altua, oso anitza lanpara motaren arabera.


Página 21 de 28

Jarraian lanparen ordezkapena errazteko lagungarria izango den taula bat jaso da:

ESTABLEZIMENDUKO LANPAREN ORDEZKAPENA Lanpara mota

Goritasun lanpara Halogenoa T8 fluoreszentea

Potentzia (W)

25 40 60 35 50 75 18 36 58

Honakoengatik ordezkatu:

Lanpara mota

LED HAL BC LED HAL BC LED HAL BC LED HBC LED HBC LED HBC FT 5

LED FT 5

LED FT 5

LED

Potentzia (W)

6 13 5 7 20 8 12 30 22 4 20 7 30 20 45 16 9 28 18 51 29

Energia aurrezpena (%)

76 48 80 83 50 80 80 50 82 89 43 80 40 73 40 11 50 22 50 12 50

HAL: lanpara halogenoa BC: kontsumo baxuko lanpara HBC: kontsumo baxuko lanpara halogenoa

FT5: fluoreszente zuzena T5 LED: LED lanpara

OHARRA: hodi fluoreszenteak ordezkatzerakoan lasta elektronikoak instalatzen direla ziurtatu beharko

da, ohiko lastekin aldaratuz %30ko aurrezpena eskaintzen baitute.

Argiterian eta kontrol-sistemetan inbertsio txikiak egiteak

argiterian kontsumitutako energiaren %20-80 aurreztea

ahalbidetuko du.


Página 22 de 28

BULEGOTIKA-TRESNAK ETA BESTE TRESNA BATZUK

PRAKTIKA EGOKIAK

1. Ekipoetan energia aurrezteko sistemak konfiguratu.

2. Ordenagailuen pantaila-babeslea Black Screen moduan konfiguratu (pantaila beltza).

3. Establezimendua ixtean ekipo informatikoak eta ikus-entzunezkoak guztiz itzali, stand-

by edo egonean geratzea ekidinez.

EKIPOEN ORDEZKAPENA

1. Erosi aurretik, beti ekipoaren eraginkortasun energetikoa egiaztatu.

2. Ekipo elektriko eta elektronikoek hainbat etiketa izan ditzakete. Jarraian energetikoki

eraginkorrenak diren ekipoek izango dituzten etiketa ohikoenak jaso dira:


Página 23 de 28

ELEKTROTRESNAK

PRAKTIKA EGOKIAK

1. Denbora luzean erabili behar ez diren aparailuak itzali.

2. Epealdi murriztua duen (periodo valle) tarifa elektrikoa izanez gero, elektrotresnak

epealdi horretan programatzen saiatu, non energiaren prezioa merkeagoa den

EKIPOEN ORDEZKAPENA

1. Erosi aurretik, ekipoaren eraginkortasun energetikoa egiaztatu

Etiketa energetikoak ekipoaren energia kontsumo baloreen inguruko informazioa

eskaintzen du, elektrotresnaren eraginkortasun energetiko maila era azkar batean

ezagutzea ahalbidetzen duelarik.


Página 24 de 28

HOTZ-INSTALAZIOAK (elikagai establezimendutan ohikoak)

PRAKTIKA EGOKIAK

1. Baimendutako fabrikatzaileek ezarritako prebentzio mantentze pautak ezarri.

2. Hotz-kameretan aldizkako izotz-kentzea egin

- Aparailuen erabilpen baldintzak egokitu (tenperatura, e.a.)

vi. Hotz aparailuen tenperatua elikagaien beharretara egokitu.

vii. Kamerak ahalik eta gutxien ireki hotza ihes egin ez dezan eta kontsumo

energetikoa handitu ez dadin.

3. Hotz-kameretan eraginkortasun energetikoa handitzeko elementuak ezartzeko aukera

baloratu:

HOBEKUNTZA NEURRIAK EZAUGARRIAK, ESKAINITAKO HOBEKNTZAK, e.a. Konpresoretan abiadura aldakorreko

elementuak instalatu

- Une oro eskainitako potentzia hobeto dimentsionatzea ahalbidetzen dute.

Tenperatura eta hezetasuna neurtzeko

sentsoreak instalatu

- Egindako neurketei ezker, hezetasuna eta tenperatura kanpo baldintzen arabera egokitzea lortzen da kameraren eraginkortasuna hobetuz.

Energia neurgailuak instalatu - Jasotako datuek instalatzaile baimendu bati informazio asko eskainiko diote instalazioa egokitu eta etekin handietan atera ahal izateko.

Energia eraginkortasunerako ekipoak

instalatu (“capacitors” edo geruza

bikoitzeko super kondentsagailuak)

- Korronte elektrikoan fluxu nahastua gutxitzea ahalbidetzen dute, instalazio elektrikoa optimizatuz eta faktura elektrikoa gutxituz.

Termostatoko zundan neurgailu berriak

instalatu (elikagaien tenperatura

simulagailuak)

- Tenperatura bariazioak egonkortzea ahalbidetzen du, ekipoen erabilpen baldintzak egokituz eta zaratak eta matxurak gutxituz.

- Zundaren gainean simulagailu bat izango balitz bezala lan egiten du, airearen tenperatura neurtu beharrean elikagaien tenperatua neurtuz. Ondorioz, hotz-zikloen maiztasuna %60 gutxitzea lortzen da eta kontsumo energetikoak %10 eta 33 bitartean gutxituz.

- Hotz-ekipo guztietara egokitu daiteke, beti ere ekipoa kontrolatzen duen zundara irisgarria bada.

Hotz-instalakuntzak optimizatzeko instalatzaile baimendu batekin harremanetan jarri

beharko da.

Hotz-kamera bat behar den tenperatura baino 5ºC baxuago programatzeak kontsumo

energetikoa %25 handitzen du.


Página 25 de 28

EKIPOEN ORDEZKAPENA

1. Zaharkituak geratu diren konpresoreak teknologikoki aurreratuagoak dauden

makinengatik ordezkatu, energia aurrezteko gaitasun handia izango dute une oro

zerbitzuaren eskari-aldaketetara egokituz. Horrez gain, kontrol, erregulazio eta

monitorizazio sistemak ezarri daitezke, eta baita fluido hotz-eroale berriak ere.


Página 26 de 28

ERAIKUNTZA-EZAUGARRIAK

Isolamendu egoki batekin eraikin eta establezimenduen kontsumo energetikoaren ia %50

aurreztu ahalko litzateke.

PRAKTIKA EGOKIAK

1. Leihoen, ateen eta beirateriaren egoera errebisatu.

viii. Orokorrean, establezimendu bateko bero beharren %25-30a itxituren problemei

dagozkie.

2. Establezimenduaren sarreran bero eta hotz galerak ekidin.

ix. Lokal handietan Itxiera automatikoko sistemak edo aire-gortinak instalatu

daitezke galerak murrizteko.

ITXITUREN BERRIZTEA ETA ORDEZKAPENA

Establezimenduan erreformak edo errehabilitazioak eginez gero, establezimenduko itxiturak

berritu eta energetikoki eraginkorragoak diren beste batzuekin ordezkatu.

o Arotzeria

Isolamendu termiko handiena izatea ahalbidetuko duten markoak trasmitantzia termiko (U)

baxuena aurkezten dutenak izango dira.

PROFILAREN MATERIALA TRASMITANTZIA TERMIKOA U (W/m3K)

Metalikoa 5,7

Metalikoa RPT (4mm ≤ d < 12 mm) 4

Metalikoa RPT d ≥ 12 mm 3,2

Zura gogorra (= 700 kg/meta 60 mm-ko lodiera) 2

Zura biguna (= 500 kg/meta 60 mm-ko lodiera) 2,2

PVCko profil hutsa (2 kamera) 2,2

PVCko profil hutsa (3 kamera) 1,8

o Beirateria

Isolamendu termiko handiena izatea ahalbidetuko duten beirak trasmitantzia termiko (U)

baxuena aurkezten dutenak izango dira.

BEIRA MOTA TRASMITANTZIA TÉRMIKOA U (W/m3K)

Beira sinplea (monolitikoa) 5,7

Beira bikoitza 2,7-3,3

Beira bikoitza ATRekin 1,6-2,6


Página 27 de 28

Beira sinpleak dituzten lokal guztiek prestazio termiko oso baxuak izango dituzte. Beira

hauek beira bikoitzengatik ordezkatzeak aurrezpen energetiko eta ekonomiko handiak

errakiko lizkioke establezimenduari.


Página 28 de 28

ERAGINKORTASUN ENERGETIKORAKO DIRU-LAGUTNZA LERROAK

Azken urteotan, energia kontsumoa murriztu eta eraginkortasun energetikoa handitzeko

asmoz hainbat diru-laguntza lerro ezarri dira. Laguntza hauek kudeatzen dituzten erakunde

nagusiak IDEA eta EVE dira.

Diru-laguntza deialdi gehienak urtero aurkezten dira.

• IDAE – Energia aurrezpenerako eta dibertsifikaziorako Institutua

o Movele Programa: Kotxe elektrikoa eskuratzeko diru-laguntza programa.

o Plan pive 8: ibilgailu eraginkorren eskuratzea errazteko diru-laguntza programa.

o Programa Biomcasa II: eraikinetan biomasa termiko proiektuak ezartzeko

finantzaketa programa.

o Programa Solcasa: eraikinetan eguzki-instalazio termikoak jartzeko finantzaketa

programa.

• EEE – Energiaren Euskal Erakundea

o Biomasa-galdarak: Biomasa energetikoki ustiatzeko instalazioetan inbertsioak

sustatzeko laguntzen programa.

o Energia-eraginkortasuna eta energia berriztagarriak Hirugarren Alorrean:

Hirugarren sektorean energia berriztagarrien erabileraren eta energia

eraginkortasunaren aldeko inbertsioak sustatzeko laguntzen programa.

Gida Jaitsi

Documents

Transcript of Gida Jaitsi