Getxoko EH Bilduren ETXEBIZITZA PLANA

ETXEBIZITZA-PLANA

Zirriborroa

2016ko urtarrila

Getxoko etxebizitza-planarako zirriborroa

2

Etxebizitzaren eskubidea zor zaigu

2015eko ekaiinaren 18ko 3/2015 Etxebizitzaren Legeak esaten duenea: Etxebizitza

izateko eskubidea nahitaezkoa da gizakiarentzat, funtsezko beste eskubide batzuk

baldintzatzen baititu; adibidez, enplegua izatekoa, botoa ematekoa, prestazio eta

zerbitzu publikoak jasotzekoa, seme-alabak eskolaratzekoa, kulturaz eta ingurumen

egokiaz gozatzekoa, bizipenak senideekin eta lagunekin partekatzekoa, eta beste

hainbat ere, itzal handieneko doktrinak eta justizia-auzitegiek behin eta berriz

nabarmendu dutenez. Etxebizitza izateko eskubideak eta eskubide hori benetan

gauzatzeak bizitza duin bat eramatea errazten eta ahalbidetzen diote gizakiari.

Etxebizitzaren jabetza kolektiboa, kohesio sozialaren bermea

EH Bilduk hasieratik hartu dituen konpromisoen artean, etxebizitza zerbitzuen

unibertsaltasuna bermatzen duen gastu soziala alde egiten da. Gainera, ahal diren

kasu gehienetan, emantzipazio eta etxebizitza duin bat eskuratzeko ezintasuna

lehentasuna duen arazoak izanik, besteak beste, taldean adostutako erantzunak

emateko konpromiso hartzen da.

Era berean, hutsik dauden etxebizitzen arazoari aurre egin behar diogu, parte-

hartzea eta jabetza kolektiboaren inguruko eztabaidak abiaraziz. Bigarren erresidentzia

luxu bat besterik ez da askorentzat; eskubideekin espekulatzeko jarrera salagarria

besteetan. Hutsik dauden etxebizitzen arazoa lehen mailako arazo soziala bihurtu da

gurean, eta klase ezberdintasun forma berrien zutabe garrantzitsua.

Etxebizitza arazo prekarizazio, segurtasun falta, txirotasuna eta bazterketa

sozialarekin estuki harremanetan dago (IPES, 2008). Zentzu horretan, etxebizitza

bermatzea kohesio soziala indartzea dakar. Komunitateak etxebizitzaren erabilera

bermatu behar du, jabetza pribatua eta oinarrizko eskubide sozialen arteko

kontradikzioak gaindituz: eskubide soziala jabetza pribatuaren gainetik dago.


3

Etxe-desjabetzeak edo kaleratzeak agerian utzi dutenez1, sistema kapitalistak ez

du jabetza pribatuaren alde egiten, klase interesen espekulatiboen alde baizik. Egoera

honen aurrean, jabetza kolektiboa bultzatzea ezinbestekoa zaigu, alegia, lurraren

jabetza kolektiboa. Halaber, etxebizitza lehen mailako interes publikoa izanik,

etxebizitzaren kudeaketa publikoa bultzatuz, jendarteak proiektu eta kudeaketan

aktiboki parte hartzea beharrezkoa da.

Etxebizitzak duina izan behar du, edo ez da izango

Etxebizitza eskubidea aldarrikatzea ez da nahikoa. Etxebizitza duina sustatu eta

bermatu behar dugu; oinarrizko beharrak asetzen dituena eta ingurua babesten

duena (herritarren segurtasuna arriskuan jartzen da lurra eta adreiluak kaleko espazio

publikoetara erortzen direnean); auzo dinamiko eta bizi baten batean; ama lurra

zainduz energia kontsumoa gutxitzen duena; jendartearen beharrei erantzuten dion

etxebizitza eredu berriak (gazte eta helduentzat etxebizitza partekatu kolektiboa;

familia mono-parentalentzat etxebizitza txikiagoak; ezinduei egokitakoak etxebizitza

modernoak, eta abar), …

Halaber, etxebizitzak zahartzen ari direla kontuan izan behar dugu. Honekin

batera, auzoak kaltebera (vulnerable) bihurtzen ari dira2. Egoera honetan,

jendartearen, auzoen eta herrien bizi kalitatea etengabe hotzeko eta kohesio soziala

indartzeko, etxebizitzen birgaitzea lehentasunen artean kokatzen dugu.

Espekulazioari STOP

Beste aldetik, eta DOT-Desazkundea taldeak ohartarazten duenez, merkatuek

duela gutxi arte eskatutako hiri-hazkunde mugagabearen aurrean, hazkunde

sostengarria defendatu behar da.

1 Ez ditugu datu zehatzak Getxon gertatutako etxe-kaleratze edo desjabetzeen inguruan, baina ezagutu

ditugunen kasuan, horiei aurre egiteko neurriak berandu eta modu inprobisatuan hartzen direla ikusi

dugu. 2 2012ko martxoaren 7an Tecnaliak aurkeztu berri duen txostenean oinarrituz, Bizkaian, Gipuzkoan eta

Araban 680.000 biztanletik gora kaltebera “altua” edo “oso altua” duten zonaldeetan bizi dira. Litekeena

da aipatu egoera datuek esaten dutena baino kaskarragoa izatea, eta krisi integral baten baitan gero eta

sektore eta auzo gehiago kaltetuak izatea.


4

Azken 10 urteotan, Bizkaian lurzoru erresidentzial moduan izendaturiko %60a

zonalde ez-urbanizagarrian kokatu da eta, beste aldetik, Euskal Autonomia Erkidegoan

(EAE) 423 etxebizitza daude 1000 biztanleko IHOBEren datuen arabera (Europan, aldiz,

105 etxebizitza biztanleko). Etxe horietako %10a inguru hutsik dago, hau da, ez da inor

bizi bertan. Beraz, talde horrek aholkatzen du dagoeneko urbanizaturiko lurzorua eta

egindako etxeak erabiltzea, lurzoru urbanigarria hazten jarraitu baino gehiago.

Zentzu horretan, gure herrian badugu erronka nagusi bat: Getxoko udalak

PTPa behin betiko guztiz alboratzea.

GAZTE ETA GENERO IKUSPEGITIK, ETXEBIZITZA EREDU BERRI BATERANTZ

(Gazteen ekarpena)

(emakumeen ekarpena)


5

Beraz, horiek gure oinarriak izanda; honakoak dira gure irizpide nagusiak:

� Alokairuzko etxebizitza publikoaren aldeko apustua egiten dugu, beronen

aldeko ekinbideak lehenetsiko ditugularik, honako urratsak gauzatuz:

o Udalaren etxebizitza politikan alokairuzko etxebizitzen sortzea

lehentasuna izan dadin, lur erreserba bermatzea.

o Alokairuzko etxebizitza parke publikoa sustatzea.

o Hiri lurzoruan alokairuzko etxebizitza publikoen eta bakarrik horien

eraikitzea aztertuko dugu. etxebizitza publikoen eraikitzea

azkartuko dugu.

o Alokairuan jartzeko neurri pizgarriak garatzea.

o Laguntza publikoak alokairu sozialera bideratzea.

� Etxe hutsen erabilpenari lehentasuna emango diogu:

o 2015eko Ekaineko Etxebizitzaren Legeak etxe hutsak merkatura

ateratzeko neurriak ezarriko dira, horien artean kanona.

o Etxebizitzaren Legeak egindako definizioaren arabera, etxebizitza

hutsen errolda egin, hauen egoera eta erabilerarako aukerak

aztertuz.

� Espekulazioari bideak itxiko dizkion lurzoru politikak burutuko ditugu:

o Erosketa nahiz desjabetze bidezko lur urbanizagarriaren banku

publikoaren osaketari ekin. Horretarako, urteko aurrekontuaren

zati bat bideratu.

o Udala finantzatzeko makro operazio urbanistikoei uko egin eta

eraikuntza enpresen jardunen mugak eta betebeharrak zehaztu.

o Herritarrek, kooperatiba bidez beren etxebizitzak eraikitzeari

erraztasunak eman, udalaren ekimen propioa baztertu gabe.


6

Kooperatibei dagokienez, erabileraren zesioren erregimenean

oinarriturikoak lehentasuna izango dute (esaterako, Andel3

ereduaren araberakoak) jabego pribatua bultzatzen dutenak baino

gehiago.

� Udal etxebizitzen eta lokalen inbentario publiko eta gardena bultzatuko

dugu.

� Kudeaketa publikoa eta interes komunean oinarrituz, etxebizitza zaharren

birgaitzea lehentasunen artean kokatuko da.

� Gazte eta pertsona helduen beharrak kontuan izanik (zerbitzu eta

azpiegitura komunitarioak, e.a…), tipologia berriko etxebizitzen aldeko

apustua egitea.

� Gure herrien eraginkortasun energetikoa handitzeko asmoz, bertan egingo

diren eraikuntza berriek energia berriztagarriez jabetzeko gai izan daitezen

kode tekniko berezitua bete dadin bermatzea.

� Udalak ez du lursailik salduko, ez bada lurra bera alokairuzko etxebizitza

publikoa egitera bideratuko edo bertatik lortutako dirua behintzat.

3 El ANDEL es un modelo de acceso a la vivienda situado entre el alquiler y la propiedad, que establece

que todos sus miembros habitantes son propietarios de un inmueble en sí y disfrutan del derecho de

uso sobre una vivienda.


7

I. Getxoko biztanleriaren bilakaera sozio-demografikoa4

Getxoko populazioa beherantza egin du azken 25 urteetan: 1990. urtean

81.795 biztanle ginen eta azken erroldaren arabera 78.846 biztanle gara egun.

GRAFIKO 1. Getxoko populazioaren bilakaera 1986-2015

Iturria: INE (datu batzuk ez datoz bat Eustat-ekoekin)

Halere, beste herri edo herrialdeetako etorkinekin batera biztanleriak berriz

goranzko joera hartzea posible da. Zentzu horretan, ikasleak edo europar batasunetik

kanpoko etorkin asko erroldatuta ez daudela kontuan izan behar dugu.

Adinari erreparatuz, 1986. urtetik Getxoko populazioa zahartzen ari da, Euskal

Herriko tendentzia jarraiki. Bien bitartean, 20 urtetik beheragoko gazteen ehunekoak

nabarmenki egin du behera.

Horren harira, ondoko beste udalerrietara joateko joera nabariagoa da

gazteen artean helduen artean baino, inguruko herrietan etxebizitzaren prezioa

zerbait merkeagoa izatea (bereziki jabegoan hartutakoa) eta zirkulazioan dauden

etxebizitzen parkearen eskasia (etxebizitza huts asko dauden bitartean) dira horien

arrazoi nagusiak.

4 Iturriak: INE eta EUSTAT


8

Grafiko 2. Getxoko biztanleriaren bilakaera, adinaren arabera (1981-2010)

Iturria: Eustat

2014ko datuen arabera, populazio tarte handiena 50-64 adina dutenek osatzen

dute (18035, %22,9); jarraitzen diete 35-59 artekoek (16726, %21,3) eta 65tik gorakoek

(16599, %21,1. 26-34 tartean kokaturiko gazteen kopurua 8880 (%11,3) dira, eta 20-25

artekoak, berriz, 4.843 (%6,2). Proiekzioari dagokionez, 19 urte baino gutxiago dituzten

pertsonak 13.611 dira (%17,3). Batez besteko adina Getxon 46 urte dira. Beraz,

Getxoko biztanleria zahartzen ari dela ondoriozta dezakegu, eta horrek eragin zuzena

izango ditu etorkizunean getxoztarrok izango ditugun beharretan, etzebizitza zein

zerbitzu asistentzialei dagokienez.

Sexuari dagokionez, eta adin tarte guztiei erreparatuz, gizonak baino emakume

gehiago bizi gara Getxo: 2014. Urteko datuen arabera, 37.411 gizonezko eta 42.133

emakume bizi gara. Aipatu ezberdintasuna are handiago da edadeko jendearen artean.

79. Urtetik gorakoen artean, emakumeen presentzia nabarmena da:

Grafiko 3. Getxoko biztanleria, adina eta sexuaren arabera (2014)


9

Bukatzeko, Getxoko familien batez-besteko tamaina txikitzen ari dela kontuan

hartu behar da: 3,5 kide 1991ean, 3,3 kide 1996ean eta 3 kide 2001ean5. 2006an 2,64

kide izatera pasatu ginen, bakarrik bizi diren pertsonek osaturiko familiak gero eta

gehiago izanik

5 Eustat: http://www.eustat.es/bancopx/Dialog/Saveshow.asp#axzz1opNGtwT7


10

POPULAZIOAREN ARABERAKO ETXEBIZITZA POLITIKAN

HARTU BEHARREKO NEURRIAK

� Getxoko biztanleria ez da handitzen ari eta hortaz, plan mega-

urbanistikoen zentzua kolokan jartzen da.

� Getxoko populazioa zahartzen ari da nabarmen eta, hortaz, edadeko

jendearen araberako etxebizitzen berregokitze planak abian jarri behar

dira (sarbideak, irteerak, igogailuak,…). Zaintza berezia behar dutenen

artean bereziki, etxebizitza eredu kolektibo berriak sustatu behar dira.

� Gero eta populazio gazte urriago dugu eta. gainera, gazte asko Getxotik

kanpo doaz bertan lan eta bizi egiteko aukerak faltan. Ondorioz,

gazteentzako etxebizitza politika integrala martxan jarri behar da.

� Emakumeak lehenesten dituen politika zehatzak garatu behar dira; 75

urtetik gorako emakumeei arreta berezia eskaini behar zaie.

� Familiaren tamaina gero eta txikiagoa izanik, tamaina guztietako

familientzat etxebizitza eredu berriak garatu behar dira (1 eta 2

kideetako familiak barne).

� Pertsona kokatzen den familia edo bizikidetza-unitatea denboran aldatu

ahal dela eta, unean uneko etxebizitza-beharrei egokitu behar zaizkie

ereduak eta erregimenak.

� Behar eta bizimodu berriei egokituta, eremu partekatuak (garbitegia,

xukatsailea, gimnasioa...) dituzten etxebizitza-blokeak.


11

II. Getxoko etxebizitza-eskatzaileen profila (datu hauek

gaurkotu behar ditugu)

2.1. Lehenengo etxebizitza bat eskatzen dutenen profila:

Azken urteotan 2003tik aurrera, lehenengo etxebizitza eskatzen dutenen

portzentaia jaitsi da: 2003an %14,28 zen; 2004ean, berriz, % 11,26; 2005ean, % 13,66;

2006an, %13,52, eta 2007an, %10,36.

Getxori buruzko daturik ez dagoen arren, azken urteotan beheranzko tendentzia

hau areagotu da, Bilbao Metropolitano deiturikoaren (Bilbo Hiria, Ezkerraldea, Uribe

Kosta) datuak kontuan hartzen baditugu. Hala ere, %10ren inguruan kokatzen dela

esan dezakegu.

LKSren txostenak 2007an %10,4 zirela esaten du, hau da, 2.900 pertsona.

2.2. Etxebizitza aldatzeko beharra dutenen profila:

Hauxek dira etxebizitza aldatzeko beharraren zergati nagusiak:

a) Igogailua eta irisgarritasuna hobetzeko beharra

b) Dibortzioa, banaketa

c) Leku gehiagoren beharra (familia eta beharren handitzea)

d) Leku gutxiagoren beharra (familia eta beharren txikitzea)

e) Etxebizitzaren egoera txarra

f) Etxebizitzaren tokikotasuna

g) Alokairu merkeagoa

h) Hipotekari aurre ezin egitea

i) Jabegoa nahi du (alokairuan dago)


12

LKSren txostenaren arabera, biztanleriaren % 9,1-ak behar du aldatu ohiko

etxebizitza, baina ez da zehazten etxebizitza horien tamaina handiagoa edo txikiagoa

den. Hori oso datu garrantzitsua da etorkizuneko etxebizitzen beharra diseinatzeko

orduan.

2.3. Etxebiden, Getxon etxebizitza bat eskatzen dutenak

Getxo oso udalerri erakargarria da, eta kanpoko zein bertako herritarrek asko

eskatzen dute udalerrian etxebizitza bat Etxebiden. LKS-ren txostenean azaltzen den

legez (Jaurlaritzaren datuetan oinarrituta), 10.000 pertsona inguruk aukeratu zuten

Getxo egindako eskaeran (ez da zehazten aukera bakarra, lehena edo zenbatgarrena);

horietako gehienak, %72a, gaur egun Getxon bizi ez direnak.

Eskatzaileen erdia baino gehiago gazteak dira, eta gehiengoak lehenengo

etxebizitza eskatzen dute. Eskatzaileen % 90 seme-alabarik gabeko bikote/banakoak

dira: pertsona bakar bat (% 41,9), seme-alabarik gabeko bikoteak (%50), seme-alabak

dituen bikoteak (%2,9); gurasobakarrekoak (%4,4).

Eskatzaileen artean % 56,6 jabegoan nahi dute etxebizitza eta soilik % 11ak

azaltzen du alokairua lehenengo aukeratzat.

III. Getxoko Hiri-zoruaren eta etxebizitzen parkearen

eboluzioa

Kontuan hartu behar dugu HAPOren berrikusketa-prozesuan gaudela, 2001eko

datuetan oinarritu behar gara.

Hirigintzari buruzko mintegian emandako datuen arabera, Getxoko lurzoruaren

% 91 urbanoa edo urbanizagarria da. Azken legealdietan, udalaren joera lurzoru

urbanizagarria gehitzea izan da, ez-urbanizagarria itsas zonaldeetan, babesturiko

guneetan eta nekazaritza-lurretan mugatuz (indarrean dagoen HAPO eta horren

aldaketetan nabaria denez).

Andra Marin aurreikusita zegoen 8000 etxebizitza eraikitzeko plana bertan

behera utzita, eta 2006ko Zoruaren Legean esaten den legez, une honetan zonalde


13

urbanoetan, hiri-zoruan, eraikitzeko irizpidea nagusitu da, eta ez urbanizagarri edo ez-

urbanizagarrietan.

Beste aldetik, gune batzuetan, Andra Mari inguruan bereziki, zonalde

erresidentzialetan, oso dentsitate gutxiko eraikuntzak egiteko joera nabarmena izan da

(adosatuak, etxebizitza unifamiliarrak edo bifamiliarrak...).

Orotara, eta Jaurlaritzak argitaraturiko datuak (2009) kontuan hartzen

baditugu; Getxon 31.400 etxebizitza inguru daude gaur egun.

EAJ-k eta PSOE-k 2009an adostutako etxebizitza-planaren arabera 918 eta

1.279 arteko babestutako etxebizitza kopurua eraikitzea aurreikusten du (BOE-VPO eta

etxebizitza tasatuen artean) -50 eta 75 metro koadro erabilgarrikoak-, hurrengo

bosturtekoan HAPOn jasotako hiri-lurzoruan: Alango, San Nikolas, Zubilleta,

Sarrikobaso, Ormaza, Konporte, Iturribarri II, Ormaza eta Venantzio esparruetan.

2016an, berriz, plan horren emaitzak oso urriak dira eta 84 etxebizitza sozial

baino ez dira egin. Ormaza Behekoan, esaterako, Promotora Vizcaína delakoa

eraikitzen has daitekeen arren, ez dira lanak hasi (42 etxebizitza) eta Alangon egin

beharreko alokairu sozialeko 150 etxebizitzaren esleipena 2016ko martxoan egingo

dela espero da, iragarri baino 4 urte beranduago. Iturribarri II-n urbanizatze-lanak

hasiko dira laister, eta etxebizitza-dentsitatea aldatzeko aukera galdu da; Sarrikobason

urbanizatze-lanak 2013ko ekainean has zitezkeela azaldu bazen ere, oraindik egiteke

dago lurzoruaren erosketa.


14

Beraz, gaur egungo plan horretan aurreikusitako jardunen egoera honakoa da:

Egikaritze

Jardunak

Egoera

U.E. 24.2-

“Iturribarri-II”

.Urbanizatze-lanak hasiak dira

3 partzela VPO daude, definitzeke dago nola nahi diren ejekutatu

Hasita

urbanizazioa

U.E. 31.1-

“Sarrikobaso”

HITZARMENA JAURLARITZAREKIN: Jaurlaritzak eman zuen Santa

Eugeniako partzela bat aparkalekua egiteko, eta horren truke, tamainu

bereko partzela emango zaio etxeak egiteko.

U.E. 31.2

Sarrikobaso Akordio politikoa behar dute aurrera eramateko

U.E. 37.1-

“Venancios”

G partzela esleitzeko lehiaketa6 hutsik geratu da (ez da inor aurkeztu)

Ejekuzio urbanistikoan

Birpartzelatu behar da eraikitzen hasteko

U.E. 42.1-

“Ormaza”

Geroa Ikastola eta Zaharren Egoitzarekin lotuta daude. Hemen doaz

ere etxebizitza libreak egiteko 2 partzela (truke egin nahi dute)

Birdimentsionatu nahi dute

E.J.- 27.5 San

Kikolas

(Portu Zaharra)

9/15 VPO

E.J. 11.1 Neguri

EZ DAGO VPO

E.J. 16.3

Konporte EZ DAGO VPO

E.J. 16.1

Konporte

(Udaltzaingoaren aurreko triangelua)

Udalaren jabetza da ia osotasunean; beste jabe bat dago eta harremanetan daude

52/75 VPO

Arazoak bideen trazatuekin

E.J.-36.1

Zubilleta III

HAPOaren berrikusketari lotuta dago; Martiturri eta Ibai-parkearekin lotzen dute

(horrela ez lukete desjabetzeak egin beharko)

Etxebizitza hutsen parkea

Eusko Jaurlaritzak 2009an egindako txostenean azaltzen denaren arabera,

Getxon orotara 31.410 etxebizitza daude. Horietako % 4,2 Jaurlaritzak "etxebizitza

hutsak" izendatzen dituenak dira (1.320 etxebizitza). Baina, Jaurlaritzaren datuak

oinarritzat jotzen baditugu, horietako % 80,9 (1.068) hutsik daude eta % 19,1 (252)

6 http://www.getxo.eus/es/vivienda/noticias/25


15

bigarren etxebizitza dira. Datu hori ez dator bat Bilbao Metropolitanorako egiten duen

kalkuluarekin (% 8,8 inguru, 2.764 etxebizitza). Erroldaren datuak kontuan hartzen

baditugu, berriz, 3.034 etxebizitza daude hutsik Getxon. Beraz, ondoriozta dezakegu

etxebizitza hutsen kopurua 3.000 inguru izan ahal dela. Dena den, behar beharrezkoa

da horren inbentarioa egitea zenbat dauden jakiteko.

Zentzu horretan esan beharra dago 1970an eta 1980an Getxo izan zela Bilboko

eta Bizkaiko beste herrietako familia askoren bigarren etxebizitza, bereziki udako

denboraldia (ekaina-iraila) igarotzeko; horrek ere ekarri zuen neguan etxe horiek

ikasleei alokatzen zirela. Dena den, erabilera hori gero eta baxuagoa izan da, eta asko

izan ziren beste herrietatik etorritakoak bigarren etxea lehenengo bihurtu zutenak edo

-prezioen igoerak bultzatuta- etxe horiek saldu zituztenak. Hala ere, egon badago

bigarren etxebizitzaren parke bat, Jaurlaritzaren txostenak azaltzen duen bezala.

Ohiko etxebizitza ez denaren salmenta edo alokairuaren merkatua oso

espekulatiboa dela eta, egon badago prezioen igoera itxoiten ari diren etxebizitza-

hutsen parke handi bat Getxon (hau da, saldu edo alokatzen ez direnak prezioen

gorakadaden zain).

III: Lan lerroak eta proposamen zehatzak

EH Bilduk etxebizitza eskubide subjektiboa dela uste du, eta ondorioz, helburu hori

lortzeari begira beharrezkoak diren ekintzak lagunduko ditu, etxebizitza merkatuaren

logikatik kanpo utziz eta horregatik proposatzen du:

Getxon dagoen etxebizitza-arazoari aurre egiteko, EH Bildutik honako neurri

hauek proposatzen ditugu Etxebizitza Sozialen aldeko politika erreal bat bultzatzeko

asmoz:

1. Abian dauden egikaritze-jardunei dagokienean:

a. Egutegi zehatza egin eta bete (noiz amaituko diren amaitzear daudenak,

zozketak, esleipenak, giltzen ematea).

b. Babestutako etxe guztiak alokairuan ematea eta ez salmentan.


16

c. Luzapenik ez ematea. Eta partikularrek aurrera eraman ezin duten

jardunetan, Udalak berak promotore-lana egitea, epeetan amaitu eta

bizitzeko prest egon daitezen.

d. Era berean, eta lanak epeetan amaitzen direla ziurtatzeko, lankidetza-

sistemak hobetsiko dira hitzarmen-sistemak baino. Hau da, Udalak

bermatuko du egikaritze-jardunaren burutzea.

e. Kudeaketari dagokionez, lankidetza-sistema erabiliko da kontzertazio-

sistemaren ordez, hau da, Udalak urbanizatze lanak egingo ditu eta

jabeei likidazioa egin.

2. Abian ez dauden egikaritze-jardunei dagokionez eta HAPOren berrikusketa-

prozesuan sartzen ez direnean

a. Hiri-zoruan (suelo urbano) egingo dira.

b. Egutegi zehatza egin eta beteko da.

c. Babes etxe guztiak alokairuan ematea eta ez salmentan.

d. Udala promotore gisa arituko da, eta ez du utziko horren garapena esku

pribatuetan (iniziatiba pribatuen eskuetan).

e. Beharrezkoa bada zorua erosiko du Udalak etxebizitzak egiteko.

3. Etxebizitza hutsen inguruan:

2015eko ekainaren 18an Eusko jaurlaritzak onarturiko 3/2015 Etxebizitza

Legearen lehen ataleko 3. artikuluan etxebizitza hutsen definizioa jasotzen da: Jenderik

gabeko etxebizitza: Jarraituki bi urtean baino gehiagoan okupatu gabe dagoelako bere

funtzio soziala betetzen ez duena, hura ez erabiltzea justifika dezakeen arrazoirik egon

gabe, lege honetan eta lege hau garatzen duen araudian aurreikusitako baldintzen

arabera.

Titulu bereko laugarren kapituluko bigarren puntuan honakoa gaineratzen da:

Funtzio sozial hori ez dela betetzen iritziko zaio honako kasu hauek gertatzen badira,

besteak beste: b) Etxebizitza, bizitokia edo etxebizitzen eraikina okupatu gabe egotea


17

modu iraunkorrean edo, lege honetan ezarritakoaren arabera, arrazoirik gabe, eta

administrazioek funtzio sozial hori betearazteko beteharra dutela azpimarratzen da.

Beraz, hutsik dauden etxebizitza hauek beren funtzio soziala betetzen ez dutela

eta, honako neurri hauek proposatzen ditugu merkatuan atera daitezen:

Kanona

Etxebizitzaren Legearen Hirugarren atalean eskumenak banatzen dira; udalei

etxebizitza merkatuan inziditzeko eta zigortzeko ahalmena ematen zaio. Horren harira,

Bederatzigarren ataleko 57 artikuluan jenderik gabeko etxebizitzei kanona ezartzeko

aukera ematen zaio Udalari. Kanon hori zergaz bestekoa izango da, jenderik gabeko

etxebizitza deklaratuta daudenen gainean ezarriko dute EAEko udalek, eta kontzeptu

horri esker lortutako diru-sarrerek lurzoruaren udal lurzoru-ondarea hornituko dute.

Beraz, horretan oinarrituta, Getxon kanona ezarri ahal izateko honako tramiteak

egingo dira honako epe-muga hauekin:

- 2016an etxe hutsen errolda egin. Horretarako erroldaketa datuak, ur eta

argiaren gastua ere erabiliko dira lehenengo errolda egiteko. Ondoren,

helegiteak egiteko aukera izango dute jabeek, eta epe hori amaitu eta gero,

behin betiko etxe hutsen errolda ezarriko da. Errolda horretatik ateratzeko

jabeek beraiek okupatu dutela edo alokairuan dutela frogatu beharko dute.

- Urtero erroldan hutsik geratu diren etxeak sartuko dira (esan bezala,

ateratzeko, jabeek egin beharko dute tramitea).

- 2016an Osoko bilkuran etxebizitza horiei ezarriko zaien kanona ere

onartuko da. Kanon hori urtero gaurkotuko da.

- Etxebizitza hutsen errolda horretan oinarritura, jenderik gabeko

etxebizitzen gaineko kanona ezarriko du 2017an. Etxebizitza legeak esaten

duenaren arabera kanona ohiko zerga fiskaletatik apartekoa izango da eta

metro karratu erabilgarri bakoitzeko … eurotan finkatuko da.

4. Alokairua sustatzeko neurriak

a. Alokairurako udal bulegoa


18

b. Etxe hutsak alokatzera zuzendutako birgaitzeko lanak egiteko kreditu-

lerroak

c. Alokairu sozialaren aldeko politika zehatzak bultzatzea. Bereziki gazteei

zuzenduta, gurasoen etxetik alde egin ahal dezaten. Alokairu

sozialerako parke publikoa eratzeaz gain, diru-laguntzen lerro bat

zabaltzea ezinbestekoa da.

d. Diru-laguntzak gazteek aloka dezaketen

e. Alokairu sozialeko etxeak ez dira salmentara aterako

f. Etxea alokairuan jarri nahi duten getxoztarrek Eusko Jaurlaritzaren

Bizigune programaren bidez egin dezaten kanpaina bat abiatuko du

Udalak.

5. Etxeen birgaitzea beharrei egokitzeko

a. Etxeen birgaitzerako diru-laguntzak edo/eta tasen salbuespenak,

merkeagotzea (gaur egun lan guztien %5 ordaindu behar dute).

b. Ondare moduan izendutako etxebizitzen katalago zehatza izan (une

honetan loteslea ez den katalagoa existitzen da). Era berean, etxe

horiek birgaitzeko udal laguntza-lerro bat zabaldu (une honetan, Eusko

Jaurlaritzak Etxebiden bidez ematen dituen laguntza arruntak baino ez

daude). Baserrien eta udal babesa duten etxebizitzari dagokionez,

bizitasun-baldintzak hobetzeko aukerak eman.

c. (Alde) Portu Zaharra birgaitzeko plan bat bultzatu eta laguntza-lerroa

sortzea.

d. Energia-efizienzia eta irisgarritasuna hobetzeko diru-laguntzen lerroa

zabaldu.

e. ITE-ren ondorengo hobekuntzak eta konponketak laguntzeko lerroa

zabaldu.

f. Kalteberetasun egoeran egon daitezkeen auzoak identifikatu eta horiei

egokituriko neurriak diseinatu bizi-kalitate duina ziurtatzeko asmoz.


19

6. Udalak hutsik dagoen eraikin bat erostea eta “vivienda colaborativa” proiektu

bat martxan ipini.

7. Gainerako neurriak

Horretaz gain, etxebizitza-plangintza horretan sartuko liratekeen beste neurri

batzuk:

a. Etxebizitzari buruzko udal bulegoa sortu zeinetan, aholkularitza emateaz

gainera, aukera egon daiteke etxeak elkar-trukatzeko, epe zehatz

batzuetan alokatzeko...

b. Udalak eta beste erakunde publikoek (Jaurlaritzak eta Foru Aldundiak)

Getxon duten etxebizitza-parkearen katalogo zehatza egitea eta horien

okupazio- eta eskuragarritasun-maila jarraitzea .

c. Udal lurzoruaren lagapena egiterakoan, kooperatibei lehentasuna

ematea -promotore pribatuen gainetik- baita errazteko laguntzak eta

salbuespenak ezarri.

d. Prezioak noiz igoko diren zain dauden jabeen espekulazioaren aurkako

neurriak hartu: alokairu soziala bultzatzea, zergak handitzea hutsik

dauden etxebizitzei…

e. Guardia Zibilak Algortan duen kuartel-etxeko etxebizitzak udal jabego

bihurtu eta etxebizitza sozialaren parkeari gehitu.


20

ERANSKINA

CO-HOUSING

La vivienda colaborativa- un modelo extendido en el norte de Europa- es una forma de

acceder a una casa sin necesidad de hipotecarse o de depender de un banco y como

una alternativa para las personas mayores que no quieren acabar en una residencia...

El cohousing es una aleternativa a la vivienda convencional que funciona desde hace

más de 100 años en los paises escandinavos, Alemania, Latinoamércia, Estados Unidos

o Gran Bretaña. En Dinamarca, el 10% de las viviendas funcionan bajo este modelo.

Aquí también hay varios colectivos que promueven esta iniciativa bajo una cultura del

ahorro y de la eficiencia a través de un un acceso a la vivienda no especulativo, en el

que su uso y gestión se hace de forma cooperativa (un ejemplo cercano tenemos en

Maeztu ).

Dentro de las ventajas de este tipo de alojamientos están los gastos que son bastante

más asequibles que los de una vivienda convencional porque sus habitantes

comparten equipamientos como la lavadora, la red wifi o incluso el coche, y la

hipoteca, si la hubiera.

La propiedad de las viviendas es de la cooperativa (¿puede ser del ayuntamiento?) y

sus miembros disfrutan de un uso indefinido de las mismas a través de un derecho de

uso.

Además, son viviendas sostenibles, que acogerán a un grupo de familias dispuestas a

convivir con valores de cohesión social.

Cada vez hay más gente que se interesa por vivir de esta forma ya que con la crisis, las

personas se están dando cuenta de que necesitan sentirse apoyadas por la comunidad

puesto que el Estado no las protege y el mercado no les da oportunidades

El principal sector demandante de viviendas colaborativas es el colectivo de mayores

de 50 años y concretamente gente que ha vivido con un estandar de vida alto y que no

se ve en una residencia. Precisamente estas viviendas son el modelo idóneo para

compartir cuidados en diferentes etapas de la vida.


21

Además las familias monoparentales ven en esta forma de vida una opción para poder

coinciliar el cuidado de sus hijos con el trabajo. Y no olvidarse de los jóvenes, pues esta

puede ser una buena alternativa para poder emanciparse.

Hay cohousing de muchos tipo: urbanos y rurales; en edificios nuevos o en

rehabilitados: las casas pueden ser de tipo unifamiliar, adosado o en bloque y los

espacios comunes estar agrupados o repartidos. Cohousing es una alternativa al

ineficaz y derrochador urbanismo actual.


22

Iturriak

- Bilboko Elkartzen: http://elkartzenbilbo.blogspot.com/p/etxebizitza.html

- BOM. Bilboko okupazio mugimendua, http://www.okupaziobulegoa.org.

- PTP kontrako asanblada.

- Dot-desazkundea (2011). "Directrices para la cohesión territorial. Por un modelo

territorial redistributivo, multifuncional, solidario y sostenible", http://www.dot-

desazkundea.org/DIRECTRICES%20PARA%20LA%20COHESION%20TERRITORIAL%20CA

S.PDF

- Gaindegia, etxebizitzari buruzko datu eta txostenak,

http://www.gaindegia.org/eu/trip_search.

- "Ke pasa con la casa" kolektiboa.

- EHAA (2015) 3/2015 LEGEA, ekainaren 18koa, Etxebizitzarena.

- Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila (2010): "Estudio de la

vivienda vacía en la CAV 2009".

- Eustat: www.eustat.es

- Getxoko EH Bilduren udal programaren etxebizitzari buruz (2015)

http://issuu.com/getxokoehbildu/docs/etxebizitza

- Laying the Foundations (2011): "A Housing Strategyfor England Published by HM

Government, November 2011.

- HOUSING POLICY IN THE EU MEMBER STATES. Directorate General for Research;

Working Document, Social Affairs Series, W.

- EHAA (2006): "2/2006 LEGEA, ekainaren 30ekoa, lurzoruari eta hirigintzari buruzkoa".

- http://housekideak.wordpress.com/2010/12/30/las-cooperativas-de-cesion-de-uso-

un-resumen-del-informe-andel/

- http://www.fucvam.org.uy/

- http://www.sostrecivic.org/es

- INE: www.ine.es

- LKS (2012): "Estudio de población, renta, vivienda y empleo previo al proceso de

revisión del PGOU de Getxo". Getxoko Udala, 2010eko Ekaina.


23

- Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila (2009): "Plan director de

vivienda y regeneración urbana 2010-2013".

- Ministry of Housing and Urban Affairs (1999): "Housing, building and Urban Affairs in

Denmark".

- "Housing in Denmark". Centre for Housing and Welfare Futurs of cities. 51st IFHP

World Congres.

- Stop desahucios.

Getxoko EH Bilduren ETXEBIZITZA PLANA

Documents

Transcript of Getxoko EH Bilduren ETXEBIZITZA PLANA