Galicia e os seus rios a xente e a...
28
Semana Internacional dos Arquivos 8-14 de xuño de 2020 Arquivo do Reino de Galicia Galicia e os seus rios: a xente e a paisaxe
Transcript of Galicia e os seus rios a xente e a...
Semana Internacional dos Arquivos8-14 de xuño de 2020
Arquivo do Reino de Galicia
Galicia e os seus rios: a xente e a paisaxe
Na Galicia interior as canles fluviais son un elemento fundamental sen o cal non se entendería a paisaxe da nosa comunidade. Os ríos e outras canles marcan a relación dos habitantes coa terra e a van configurando a paisaxe; ao seu carón formáronse cidades e vilas; interactúan cos seus habitantes e condicionan o desenvolvemento urbano dos núcleos que atravesan.
Ademais dos rios e os seus afluentes, percorren o territorio da comunidade outros caudais menores para os que a lingua galega atesoura infinidade de termos: regatos, corgos, arroios, regueiras, escorrentías,....
A presenza da auga é imprescindible para o desenvolvemento das actividades do sector primario, aínda que o seu desfrute foi adoito motivo de desencontros e disputas, como testemuñan os preitos da Real Audiencia de Galicia. Aproveitáronse tamén para realizar actividades comerciais relacionadas coa pesca, para establecer muíños fariñeiros e papeleiros, ferrarías, extraccións mineiras... e máis recentemente, para a industria hidroeléctrica.
Os ríos serviron para marcar a liña das vías de comunicación, prestándose como guía para salvar os accidentes xeográficos dunha orografía montañosa, como as estradas nacionais e as liñas de ferrocarril. Pero estas canles podían supor tamén unha separación, unha fronteira entre vilas, provincias e incluso países... Con todo, os homes sempre buscaron o xeito de as domear, de superar esta limitación, primeiro mediante as barcaxes e posteriormente mediante a construción de pontes.
Mais os ríos préstanse tamén como lugares de lecer, espazos nos que a xente conflúe para compartir intres de diversión e descanso, ben buscando calma e frescor nas praias fluviais fronte ás temperaturas do verán interior, ben para practicar deportes, tomando as augas nos balnearios ou gozando das termas.
Esta mostra céntrase menos nos documentos textuais para poder amosar as imaxes doutros de singular beleza que forman parte das coleccións do Arquivo do Reino de Galicia (cartográfica e iconográfica, fotográfica, de postais) e que recollen todos estes aspectos.
A configuracion da paisaxe: a presenza constante das canles fluviais
A Coruña: Paso do Ulla en San Xoán da Cova Colección cartográfica e iconográfica. Data: [1882]. Signatura: CC 53
Plano da parroquia de Santo Tomé de Vilacoba, Abegondo.Real Audiencia de GaliciaData: 1761Signatura: RA 20
Pontevedra: unha paisaxeColección de postais
Data: s.d. Signatura: 2944
A Capela: Río Eume en CaaveiroColección de fotografíasData: ca. 1955-1965Signatura: 5912
A configuracion da paisaxe: a presenza constante das canles fluviais
Cambre: paisaxe rural. Río MeroColección de fotografías
Data ca. 193-?Signatura: 573
Mondariz: fervenza do TeaColección de postaisData: s.d.Signatura: 3161
Oleiros: A Barcala. Río Mero
Colección de postaisData: ca. 195-?Signatura: 1148
A configuracion da paisaxe: a presenza constante das canles fluviais
Plano de parte da parroquia de San Pedro de Cudeiro, desde a aldea de Cudeiro ata Oira
Real Audiencia de GaliciaData: 1663
Signatura:RA 56
Cambre: vista do río MeroColección de fotografíasData: ca. 193-?Signatura: 4051
Paisaxe rural: vista dun río entre montañasColección de fotografíasData: ca. 191-?Signatura: 5851
A configuracion da paisaxe: a presenza constante das canles fluviais
Os rios e as poboacions: a interaccion no desenvolvemento urbano
Ponte de Ourense sobre o río Miño Colección cartográfica e iconográfica. Data: [1882]. Signatura: CC 51
Os rios e as poboacions: a interaccion no desenvolvemento urbano
Paisaxe rural: grupo de homes cruzando un regato
Colección de fotografíasData: ca.190-?Signatura: 427
O río Coroño na súa desembocadura na praia de Barraña, na ría de ArousaReal Audiencia de GaliciaData: [1775]Signatura: RA 156
Pontevedra: Ponte do BurgoColección de postaisData: s.d.Signatura: 2909
Plano da praza de San Roque e edificios adxacentes, na vila de Celanova
Real Audiencia de GaliciaData: 1831
Signatura: RA 82
Betanzos: vista xeralColección de postaisData: ca. 195-?Signatura: 1118
Tui: vista desde o mirador do paseo de Corredeira, ao fondo o río MiñoColección de fotografíasData: ca. 1955-1956Signatura: 6012
Os rios e as poboacions: a interaccion no desenvolvemento urbano
Plano do coto e freguesía de Santa María de LouredaReal Intendencia de GaliciaData: 1752Signatura:CE 1
A Coruña: Monelos, lavandeirasColección de postaisData: ca. 192-?Signatura: 125
Paisaxe rural: regato con árbores, ao fondo casas
Colección de fotografíasData: ca. 190-?Signatura: 502
Os rios e as poboacions: a interaccion no desenvolvemento urbano
As canles de auga: parte imprescindible do sector primario
Santiago de Compostela: ribeira do Sarela Colección cartográfica e iconográfica. Data: [1882]. Signatura: CC 71
As canles de auga: parte imprescindible do sector primario
Viana do Bolo: vista xeral, o río e os bancaisColección de fotografíasData: ca. 1955-1965Signatura: 6159
Oleiros: neno cunha vacaColección de fotografías
Data: ca. 193-?Signatura: 5054
Plano do prado da Balorca e hortas lindeiras xunto ao arroio do río Cigueño no Barco de ValdeorrasReal Audiencia de GaliciaData: 1811Signatura: RA 91
As canles de auga: parte imprescindible do sector primario
Escrituras de arrendamento de pesqueiras no Río UllaPazo de PastorizaData: 1819Signatura: 43746-26
Paisaxe rural: presa e hortas á beira dun ríoColección de fotografíasData: ca. 193-?Signatura: 656
Solicitude para a pesca libre no río Miño realizada polos veciños de San Miguel de
Tabagón e San Bartolomeu das EirasDeputación Única de Galicia
Data: 1813Signatura: 40043-50
As canles de auga: parte imprescindible do sector primario
Santiago de Compostela: tipos galegos, camiño para o trenColección de postaisData: s.d.Signatura: 2617
A Rúa-Petín: vista xeral desde o río SilColección de fotografías
Data: ca. 1955-1965Signatura: 6117
Plano de San Miguel de Tabagón, Salcidos, O Rosal, illas de Canosa,... Real Audiencia de GaliciaData: 1732Signatura: RA 14
Os ríos: fonte para a actívídade comercíal e a índustría
Túnel romano de Montefurado AMC. Colección de estampas CMB. Data: [1882]. Signatura: AMC MB 299
Pontevedra: As AceñasColección de postais
Data: s.d.Signatura: 2860
Escritura de aforo dun muíño abandonado chamado de Gradil, na ribeira de Mende, no río LoñaColección de documentos en pergamiñoData: 1463Signatura: 487
Tramo do plano do río Ulla e dos caneiros, balsa, camiños e máis terreos lindeirosReal Audiencia de GaliciaData: 1800Signatura: RA 88
Os ríos: fonte para a actívídade comercíal e a índustría
Proxecto de aproveitamento de augas do río Xallas en Pindo para forza motriz
Xefatura Provincial de Obras Públicas da CoruñaData: 1901
Signatura: 64172-980
Lobios. Muíños: Encoro das Conchas. Vista panorámicaColección de fotografíasData: 1949Signatura:1100
Os ríos: fonte para a actívídade comercíal e a índustría
Dumbría: dúas mulleres na fervenza do Ézaro
Colección de fotografíasData: ca. 1910
Signatura: 723
Santiago de Compostela: paisaxe detrás de San LourenzoColección de postaisData: ca. 1920Signatura: 1118
Plano do río Quiroga polo lugar da Rodela Real Audiencia de GaliciaData: 1759Signatura: RA 50
Os ríos: fonte para a actívídade comercíal e a índustría
Vista entre Constantín e As Nogais Colección cartográfica e iconográfica. Data: [1882]. Signatura: CC 941
Os ríos: vías de comunícacíon, fronteiras e línas de uníon
Vista desde Valença sobre o río Miño ata Tui
Colección cartográfica e icnográfica
Data: século XIXSignatura: CC 469
Pescuda sobre a propiedade e aproveitamento da barca de pasaxe de Tui a Valença, atravesando o río MiñoDeputación Única de GaliciaData: 1813Signatura: 1118
Plano de San Miguel de Tabagón, Salcidos, A Garda, illas de Canosa,
Torroeira…Real Audiencia de Galicia
Data: 1714Signatura: RA 11
Os ríos: vías de comunícacíon, fronteiras e línas de uníon
Viveiro: ao fondo a ponte do ferrocarril e outra sobre
o LandroveColección de fotografías
Data: ca. 1955-1965Signatura: 5962
Padrón: ponte sobre o SarColección de postaisData: ca. 195-?Signatura: 1112
Alzado e planta do proxecto para a ponte da Ponte Ulla
Colección cartográfica e iconográfica
Data: século XVIIISignatura: CC 1064
Os ríos: vías de comunícacíon, fronteiras e línas de uníon
Narón: ponte da XuviaColección de fotografías
Data: 1914Signatura: 1292
A Coruña: paisaxe de PerialloColección de postais
Data: ca. 193-?Signatura: 1151
Informe sobre os rendementos do portádego e barcaxe na provincia Xunta Superior de Subsidios, Armamento e Defensa de GaliciaData: 1810Signatura: 39976-44
Os ríos: vías de comunícacíon, fronteiras e línas de uníon
Pontevedra: Río dos Gafos Colección de postais. Data: ca. 1960-1970. Signatura: 4142
Os ríos: espazos de lecer
A Coruña: o río da GranxaColección de postaisData: s.d.Signatura: 111
Pontedeume: romaría. Ao fondo o río Eume
Colección de fotografíasData: ca. 1915-1925
Signatura: 5717
Caldas de Reis: Balneario AcuñaColección de postaisData: ca. 1916Signatura: 1545
Os ríos: espazos de lecer
Caldas de Reis. Río e balnearioColección de fotografíasData: ca. 1955-1965Signatura: 5500
Proxecto de kiosco para refrescos no lugar de Chelo, Paderne
Delegación da Coruña do COAGData: 1966
Signatura: 41055-1203
Cuntis: vadeando o río GaioColección de postaisData: s.d.Signatura: 3275
Os ríos: espazos de lecer
Pontevedra: un rincón do Lérez
Colección de postaisData: 1914
Signatura: 2925
Festexos de BetanzosColección de postais
Data: 1907Signatura: 1123
Cambre: parella en barca polo río MeroColección de fotografíasData: ca. 191-?Signatura: 5358
Os ríos: espazos de lecer
Arquivo do Reino de GaliciaRúa San Carlos, sn 15001 A Coruña
Tfno.: 881 960 [email protected]
Arquívo do Reíno de Galícía
