Ισότητα των δύο φύλων

Η θέση της γυναίκας

στον κόσµο χτες

και σήµερα

Ερευνητική Εργασία

1ου Λυκείου Καλλιθέας.

ΜΑΘΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ

Βασιλική Μυλωνά

Μαρία-Άννα Ηλιάδου

Κατερίνα Κίλη

∆ήµος Σταυρίδης

Σταύρος

Κωτσοµητόπουλος

Νίκος Νιξαρλίδης

Σοφία Σαλασίδη

Χρήστος Μιχαηλίδης

Γεωργία Βασιλάκη

Σπύρος Κοντάλιπος

Κωνσταντίνα Τζιβάρα

Αθηνά Παναγιωτάκη

Τατιάνα Λεµπέντεβα

Εβελίνα Ξενίδου

Στράτος Τραγουδάρας

Γιώργος Τσέτσης

Κρυσταλλία Χατζηµανώλη

Ιωάννα Κάντζα

∆ηµήτρης ∆αράτος

ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΗΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

ΕΡΓΑΣΙΑΣΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΙστορικήΙστορική αναδροµήαναδροµή γιαγια τηντην θέσηθέση τηςτης γυναίκαςγυναίκας

ΚακοποίησηΚακοποίηση

ΟικογένειαΟικογένεια

ΗΗ γυναίκαγυναίκα στηνστην πολιτικήπολιτική

ΚίνηµαΚίνηµα φεµινισµούφεµινισµού

ΗΗ γυναίκαγυναίκα στηνστην τέχνητέχνη

ΕργασίαΕργασία

∆ικαιώµατα∆ικαιώµατα

ΗΗ γυναίκαγυναίκα στονστον αθλητισµόαθλητισµό

ΣτερεότυπαΣτερεότυπα

ΓλωσσικόςΓλωσσικός ΣεξισµόςΣεξισµός

ΗΗ γυναίκαγυναίκα στιςστις θρησκείεςθρησκείες

ΙΣΤΟΡΙΚΗΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑ∆ΡΟΜΗΑΝΑ∆ΡΟΜΗ

ΜΙΝΩΙΚΗΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗΚΡΗΤΗ

ΤηνΤην προϊστορικήπροϊστορική

εποχήεποχή ηη γυναίκαγυναίκα ήτανήταν

σεσε πρώτηπρώτη θέσηθέση. .

ΗΗ γυναίκαγυναίκα λατρεύτηκελατρεύτηκε

ωςως θεάθεά--ΜητέραΜητέρα, , ωςωςθεάθεά τηςτης γονιµότηταςγονιµότητας, , µιαςµιας καικαι αυτήαυτή ήτανήταν

πουπου έφερνεέφερνε στονστον

κόσµοκόσµο τατα παιδιάπαιδιά. .

ΚΛΑΣΙΚΗΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗΕΠΟΧΗ

ΗΗ ΑθηναίαΑθηναία γυναίκαγυναίκα

ήτανήταν λίγολίγο παραπάνωπαραπάνω

απόαπό τουςτους δούλουςδούλους

ΣτηνΣτην αρχαίααρχαία ΣπάρτηΣπάρτη

οιοι γυναίκεςγυναίκες ήτανήταν

σχεδόνσχεδόν ίσεςίσες µεµε τουςτους

άντρεςάντρες

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗΕΠΟΧΗ

Ο ρόλος της γυναίκαςκατά την Ελληνιστικήπερίοδο δενπεριοριζόταναποκλειστικά στο σπίτι, την αναπαραγωγή καιτην ανατροφή τωνπαιδιών, αν και ηκοινωνία ήτανπατριαρχική.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗΕΠΟΧΗ

ΗΗ γυναίκαγυναίκα τηςτης βυζαντινήςβυζαντινήςπεριόδουπεριόδου ζούσεζούσε τοτοµεγαλύτεροµεγαλύτερο διάστηµαδιάστηµα τηςτηςζωήςζωής τηςτης στοστο σπίτισπίτι. .

ΑνεξάρτηταΑνεξάρτητα απόαπό τηντηνκοινωνικήκοινωνική τάξητάξη όπουόπου ανήκεανήκεήτανήταν οικοδέσποιναοικοδέσποινα καικαικυράκυρά. . ΗΗ απόκτησηαπόκτηση παιδιώνπαιδιώντηντην εξύψωνεεξύψωνε. .

ΣτονΣτον επαγγελµατικόεπαγγελµατικό τοµέατοµέαοο ρόλοςρόλος τηςτης γυναίκαςγυναίκας ήτανήτανµικρόςµικρός

ΣΥΓΧΡΟΝΗΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗΕΠΟΧΗ

ΜεΜε τοτο πέρασµαπέρασµα τουτου χρόνουχρόνου

ηη εικόναεικόνα τηςτης γυναίκαςγυναίκας έχειέχει

αλλάξειαλλάξει ουσιαστικάουσιαστικά. .

ΗΗ σύγχρονησύγχρονη γυναίκαγυναίκα

καλείταικαλείται νανα ανταποκριθείανταποκριθεί

σεσε πολλαπλούςπολλαπλούς ρόλουςρόλους, , σεσεαυτόαυτό τηςτης συζύγουσυζύγου, , τηςτης

µητέραςµητέρας, , τηςτης εργαζόµενηςεργαζόµενης

γυναίκαςγυναίκας, , τηςτης καλήςκαλής

νοικοκυράςνοικοκυράς κκ..οο..κκ

ΗΗ ΓΥΝΑΙΚΑΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΙΣΣΤΙΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣΘΡΗΣΚΕΙΕΣ

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

ΠαλαιάΠαλαιά ∆ιαθήκη∆ιαθήκη: (: (ΓένεσιςΓένεσις

1:1:……στστ.27 .27 καικαι εποίησενεποίησεν οο

ΘεόςΘεός τοντον άνθρωπονάνθρωπον, , κατκατ‘‘εικόναεικόνα ΘεούΘεού εποίησενεποίησεν

αυτόναυτόν, , άρσενάρσεν καικαι θήλυθήλυ

εποίησενεποίησεν αυτούςαυτούς.. 28 28 καικαι

ευλόγησενευλόγησεν αυτούςαυτούς οο ΘεόςΘεός, , λέγωνλέγων·· αυξάνεσθεαυξάνεσθε καικαι

πληθύνεσθεπληθύνεσθε καικαι πληρώσατεπληρώσατε

τηντην γηνγην………………....

..

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ 22 ΗΗ γυναίκαγυναίκα δηµιουργείταιδηµιουργείται απόαπό τοτο πλευρόπλευρό

τουτου άνδραάνδρα, , σύµφωνασύµφωνα µεµε τητη βιβλικήβιβλική

αφήγησηαφήγηση, , πουπου συµβολίζεισυµβολίζει ::

ΑΑ).).ότιότι κικι δύοδύο είναιείναι πλασµένοιπλασµένοι απόαπό τοτο ίδιοίδιο

υλικόυλικό, , άραάρα ισότιµοιισότιµοι

ΒΒ) ) ΠλάστηκανΠλάστηκαν γιαγια νανα ενωθούνενωθούν ειςεις σάρκασάρκα

µίανµίαν ((αλληλοσυµπλήρωσηαλληλοσυµπλήρωση καικαι

ολοκλήρωσηολοκλήρωση σεσε µιαµια αρµονικήαρµονική ολότηταολότητα))

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ 33

ΟΟ ΧριστόςΧριστός συνοµιλούσεσυνοµιλούσε καικαι

συναναστρεφότανσυναναστρεφόταν µεµε όλεςόλες τιςτις γυναίκεςγυναίκες καικαι

κάθεκάθε είδουςείδους καικαι επιπέδουεπιπέδου ((καικαι είχεείχε

κατηγορηθείκατηγορηθεί γιγι` ` αυτόαυτό),),δίδαξεδίδαξε τηντην άνευάνευ

όρωνόρων ισότηταισότητα καικαι αγάπηαγάπη προςπρος όλουςόλους

ανεξαιρέτωςανεξαιρέτως..

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ 44 ΗΗ ΘεοτόκοςΘεοτόκος ΠλατυτέραΠλατυτέρα καικαι αγιωτέρααγιωτέρα όλωνόλων

τωντων αγίωναγίων καικαι τωντων αγγέλωναγγέλων κατέχεικατέχει

κυρίαρχηκυρίαρχη θέσηθέση ανάµεσαανάµεσα σταστα ιεράιερά

πρόσωπαπρόσωπα τηςτης ΕκκλησίαςΕκκλησίας , , αλλάαλλά καικαι τιςτις

καρδιέςκαρδιές τωντων απανταχούαπανταχού χριστιανώνχριστιανών..

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ 55

ΟΟ ΑπόστολοςΑπόστολος ΠαύλοςΠαύλος εξύµνησεεξύµνησε τηντην

ισότηταισότητα τωντων ανθρώπωνανθρώπων σεσε πολλέςπολλές

περιπτώσειςπεριπτώσεις: : ««ουκουκ ένιένι ΙουδαίοςΙουδαίος ουδέουδέ

ΈλληνΈλλην, , ουκουκ ένιένι δούλοςδούλος ουδέουδέ ελεύθεροςελεύθερος, , ουκουκ ένιένι άρσενάρσεν καικαι θήλυθήλυ. . ΠάντεςΠάντες γαργαρ υµείςυµείς

ειςεις εστέεστέ ενεν ΧριστώΧριστώ ΙησούΙησού»» ((ΓαλΓαλ. 3, 28). 3, 28)

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ 66ΠαρερµηνείεςΠαρερµηνείες αµφισβήτησηςαµφισβήτησης τηςτης ισότηταςισότητας::

ΗΗ δεδε γυνήγυνή νανα φοβήταιφοβήται = = σέβεταισέβεται τοντον άνδραάνδρα

ΣεΣε άλλοάλλο σηµείοσηµείο πουπου γίνεταιγίνεται λόγοςλόγος περίπερί

υποταγήςυποταγής τηςτης γυναίκαςγυναίκας, , ηη έννοιαέννοια

ερµηνεύεταιερµηνεύεται ωςως αφοσίωσηαφοσίωση

ΙΣΛΑΜΙΣΛΑΜ

ΟιΟι γυναίκεςγυναίκες είναιείναι

υποχρεωµένεςυποχρεωµένες νανα

καλύπτουνκαλύπτουν τόσοτόσο τοτο

σώµασώµα τουςτους όσοόσο καικαι τοτο

πρόσωπόπρόσωπό τουςτους.. ΚάθεΚάθε σύζυγοςσύζυγος είναιείναι

υποχρεωµένηυποχρεωµένη νανα έχειέχει

στάσηστάση προσοχήςπροσοχής

απέναντιαπέναντι στονστον σύζυγοσύζυγο

τηςτης καικαι νανα τοντον υπακούειυπακούει. .

ΙΝ∆ΟΥΙΣΜΟΣΙΝ∆ΟΥΙΣΜΟΣ

ΣτονΣτον ινδουισµόινδουισµό, , ηη γυναίκαγυναίκα

έχειέχει θέσηθέση µόνοµόνο εντόςεντός τηςτης

οικογένειαςοικογένειας καικαι σύµφωνασύµφωνα µεµε

τητη ινδουιστικήινδουιστική παράδοσηπαράδοση

««µίαµία γυναίκαγυναίκα δίχωςδίχως σύζυγοσύζυγο

δενδεν είναιείναι ολοκληρωµένηολοκληρωµένη»»

ΜονάχαΜονάχα ηη έλευσηέλευση τουτου γιουγιου

θεωρείταιθεωρείται ευλογίαευλογία

ΓΥΝΑΙΚΑΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΕΧΝΗ

ΤαΤα καλλιτεχνικάκαλλιτεχνικά ρεύµαταρεύµατα όλωνόλωντωντων εποχώνεποχών εκφράστηκανεκφράστηκαν µέσαµέσααπόαπό τηντην γυναικείαγυναικεία µορφήµορφή. . ΩστόσοΩστόσο ελάχιστεςελάχιστες οιοι γυναίκεςγυναίκεςδηµιουργοίδηµιουργοί σεσε έναέναανδροκρατούµενοανδροκρατούµενο κόσµοκόσµο τηςτηςτέχνηςτέχνης..

ΗΗ γυναίκαγυναίκα τηςτης εποχήςεποχής µαςµαςπρωτοπορείπρωτοπορεί καικαι πορεύεταιπορεύεταιδιεκδικώνταςδιεκδικώντας δυναµικάδυναµικά τηντηνπαρουσίαπαρουσία τηςτης µέσαµέσα σεσε όλουςόλουςτουςτους χώρουςχώρους τηςτης τέχνηςτέχνης καικαι τουτουπολιτισµούπολιτισµού..

ΓΥΝΑΙΚΑΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Στο παρελθόν οι

γυναίκες -εκτός από

µερικές περιπτώσεις-

δεν συµµετείχαν στον

αθλητισµό.

Η Charlotte Cooper έγινε η πρώτη

γυναίκα

ολυµπιονίκης.

ΗΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝΣΤΟΝ

ΚΟΣΜΟΚΟΣΜΟ

•• ΜεΜε τοτο πέρασµαπέρασµα τουτου

χρόνουχρόνου ηη εικόναεικόνα τηςτης

γυναίκαςγυναίκας έχειέχει αλλάξειαλλάξει

ουσιαστικάουσιαστικά. . ΗΗ γυναίκαγυναίκα

πλέονπλέον εργάζεταιεργάζεται, , βγάζειβγάζει τατα δικάδικά τηςτης

χρήµαταχρήµατα καικαι δενδεν

διστάζειδιστάζει νανα διεκδικήσειδιεκδικήσει

όλαόλα όσαόσα θέλειθέλει. .

Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ

ΜΕ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΕΠΟΧΕΣ

Παραδοσιακή νοικοκυράΣύγχρονη νοικοκυρά, µητέρα, εργαζόµενη, κ.ά.

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝΚΟΡΙΤΣΙΩΝ

Με το διάταγµα του 1834

κατοχυρώνεται νοµοθετικά το

δικαίωµα της Ελληνίδας, να

συµµετέχει στην

Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση

Το είδος της εκπαίδευσης

είναι διαφορετικό για τα δύο

φύλα και τα ποσοστά φοίτησης

των κοριτσιών είναι µικρά

ΗΗ ΕΡΓΑΣΙΑΕΡΓΑΣΙΑ ΩΣΩΣ ΜΕΣΟΜΕΣΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ

ΚΑΙΚΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣΓΥΝΑΙΚΑΣ

Αισθάνεται τη χαρά της δηµιουργίας

Την εξασφαλίζει οικονοµικά

Συνεισφέρει οικονοµικά στην οικογένεια

∆ιευρύνεται ο ορίζοντας των

ενδιαφερόντων της

Συµµετέχει σε συνδικαλιστικές,

πολιτικές και πολιτιστικές

δραστηριότητες

ΟΙΚΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Η οικιακή εργασία δεν

αναγνωρίζεται από όλους ως

σηµαντική προσφορά της

γυναίκας. Αµφισβητείται και

υποτιµάται

Σήµερα, η αναγνώριση της

οικιακής εργασίας τονώνει

ψυχολογικά τη γυναίκα και

την ενισχύει οικονοµικά

ΥΠΟΤΙΜΗΣΗΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣΓΥΝΑΙΚΑΣ

Ο αποκλεισµός της γυναίκαςαπό την µόρφωση

Η εκπαίδευση µε τα πρότυπαπου προβάλλει

Τα ΜΜΕ προβάλλουν πρότυπαυπεροχής του άνδρα

Στερεότυπα και προκαταλήψεις, σχετικά µε την φυσική καινοητική κατωτερότητα τηςγυναίκας

Η επιβάρυνση της γυναίκας µεπολλούς ρόλους (νοικοκυρά, σύζυγος, µητέρα, εργαζόµενη, κοινωνικά και πολιτικάδραστηριοποιηµένη κλπ)

ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ

ΓΛΩΣΣΙΚΟΣΓΛΩΣΣΙΚΟΣ ΣΕΞΙΣΜΟΣΣΕΞΙΣΜΟΣ

««ΕξυψώνεταιΕξυψώνεται»» οο άντραςάντρας

καικαι ««υποβιβάζεταιυποβιβάζεται»» ηηγυναίκαγυναίκα, , λόγωλόγω τουτου

ασύµµετρουασύµµετρου ρόλουρόλου πουπου

διαδραµατίζειδιαδραµατίζει τοτο αρσενικόαρσενικό

καικαι τοτο θηλυκόθηλυκό γένοςγένος..

ΣχηµατίζονταιΣχηµατίζονται οιοι λέξειςλέξεις

««παλιογυναίκαπαλιογυναίκα»», , ««βρωµογύναικοβρωµογύναικο»» κκ..οο..κκ, ,

δενδεν υφίστανταιυφίστανται ανάλογεςανάλογες

δοµέςδοµές αναφερόµενεςαναφερόµενες

αποκλειστικάαποκλειστικά σεσε άντρεςάντρες. .

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗΣΥΠΟΤΙΜΗΣΗΣ

Κοινωνική περιθωριοποίηση

Συµπτώµατα χαµηλήςαυτοεκτίµησης

∆ιατήρηση των παραδοσιακώνρόλων

στην οικογένεια

Περιορισµός του ελευθέρου

χρόνου

Συνειδησιακά προβλήµατα

Ανεργία και άνιση αµοιβή

Περιορισµένη συµµετοχή στηνπολιτική.

Κάθε µέρα 14 γυναίκες θανατώνονται

από γονείς ή συγγενείς επειδή

«ατίµασαν» την οικογένειά τους.

Στις ΗΠΑ µία γυναίκα κακοποιείται κάθε

εννιά λεπτά.

Στη Σουηδία µία γυναίκα κακοποιείται

µέχρι θανάτου κάθε δέκα µέρες.

Στη Μ. Βρετανία µία γυναίκα

δολοφονείται κάθε τρεις µέρες.

Στην Ινδία το 40% των παντρεµένων

γυναικών ξυλοκοπείται.

Μία στις πέντε γυναίκες παγκοσµίως

πέφτει καθηµερινά θύµα κάποιας

µορφής κακοποίησης.

Στην Αίγυπτο το 35% των γυναικών

κακοποιούνται καθηµερινά από το

σύζυγό τους.

Στο Πακιστάν, το 1997 θανατώθηκαν

περισσότερες από 300 γυναίκες για

λόγους τιµής.

Στο Μπαγκλαντές είναι νοµικά

κατοχυρωµένο το να ρίχνει κάποιος οξύ

στο πρόσωπο µιας γυναίκας

ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΟΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ

Η αρχή γίνεται το 1920, µε

την ίδρυση του

συνδέσµου για τα

δικαιώµατα της γυναίκας.

Ξεκίνησε ως µια

αντίδραση των κυρίων της

Αθήνας που δεν

ανέχονταν πλέον τις

εξαιρετικά

οπισθοδροµικές

αντιλήψεις των συζύγων

τους.

∆ΥΟ ΜΕΓΑΛΕΣ ΦΕΜΙΝΙΣΤΡΙΕΣ ΤΗΣ

ΕΠΟΧΗΣ

Αύρα θεοδωροπούλουΚαλιρρόη Παρρέν

ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

1.Ισότιµη εκπαίδευση της γυναίκας µε τον άντρα

2.Κατάργηση των διαχωριστικών γραµµών σε επαγγέλµατα

3.Καθιέρωση ίσης αµοιβής άνδρα και γυναίκας για ίση

προσφορά εργασίας.

4.Κατάκτηση του δικαιώµατος του εκλέγειν και του

εκλέγεσθαι.

5.Αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου

6. Η γυναίκα παύει να ζει περιορισµένη στο σπίτι.

∆ΙΚΑΙΩΜΑ∆ΙΚΑΙΩΜΑ ΨΗΦΟΥΨΗΦΟΥ

Η Ελλάδα

κατοχυρώνει τελικά,

το 1952, µε

νοµοσχέδιο

(Ν.2151), την

παροχή ίσων

πολιτικών

δικαιωµάτων στις

γυναίκες

ΣΥΝΤΑΓΜΑΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣΕΛΛΑ∆ΑΣ

Άρθρο 4 παρ.2: «Έλληνες και Ελληνίδες έχουν

ίσα δικαιώµατα και υποχρεώσεις»

2001: Αναθεώρηση του Συντάγµατος

Άρθρο 116 παρ.2: «Το κράτος µεριµνά για την

άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στην

πράξη, ιδίως σε βάρος των γυναικών».

2001: Με το νόµο 2910/2001 κατοχυρώνεται το

υποχρεωτικό ποσοστό του 33% ή 1/3 κάθε

φύλου στα ψηφοδέλτια για τις δηµοτικές εκλογές.