Fisioterapia metodoak: OMT

FISIOTERAPIAN ESKU HARTZEKO METODO

ESPEZIFIKOAK ORTOPEDIAN

FISIOTERAPIAN ESKU HARTZEKO METODO ESPEZIFIKOAK

ORTOPEDIAN

• OMT-ARI BURUZKO SARRERA

• ESKUZKO TERAPIA ETA MINA

• KALTENBORN-EVJENTH KONTZEPTUA

• MULLIGAN KONTZEPTUA

• ABIADURA HANDIKO TEKNIKA ARTIKULARRAK

• TEKNIKA NEURODINAMIKOAK

Aurkibidea


ORTOPEDIAN

Eskuzko Terapia Ortopedikoa (OMT) gaur egun fisioterapia

garaikidearen atal garrantzitsua da eta paziente ugarien

tratamendurako sarritan erabiltzen diren teknika desberdinek

osatzen dute. Ehun bigunen eta giltzaduren asaldurak osatu

eta ebaluatzeko erabili ohi diren teknika multzoa da eta

hauen ekintza nagusia giltzaduren mobilizazioak dira.

Sarrera


ORTOPEDIAN

Helburu terapeutiko edo prebentibo jakin batekin aplikatzen

diren metodoek osatzen dute fisioterapiaren atal hau.

Metodo hauek eskuarekin gauzatuko ditugu, muskuluetan,

hazurretan, nerbioetan eta beste ehun desberdinetan eta

honen ondorioz era zuzen edo zeharkako baten erreakzio

fisiologiko ugari lortuko ditugu, muskuluen, giltzaduren eta

organoen asaldurak orekatu eta hauek sortutako mina

desagertarazteko helburuarekin.

Sarrera


ORTOPEDIAN

Sarrera

OMT “ofizialak” Kaltenborn-Evjenth metodoan du

bere oinarri nagusia. Giltzaduren asaldurak

diagnostikatu eta tratatzeko erabiltzen den metodoa

da baina ez da OMT-ak erabiltzen duen bakarra:

jakintzagai honek terapia ugari barneratu ditu,

fisioterapeutak bere eskuekin gauzatuko dituenak.


ORTOPEDIANOMT metodoak

• Kaltenborn-Evjenth metodoa: ahur-ganbil arauean oinarritzen da eta berari esker

giltzaduraren mugimendu gabeziaren norabidea diagnostikatu eta indarren

aplikazioen norabidea erabakiko da.

• Maitland metodoa: anamnesi sakon baten ondoren, tratamendua gauzatuko da

(giltzaduren mobilizazioa, neurodinamika, kontrol-motorea,…) eta berriro ebaluatuko

da. Klinikak agintzen du.

• Mulligan metodoa: kokapen-akatsak konpontzeko giltzaduren irristapenak

erabiltzen ditu. MWM, NAG / SNAG, bendajeak eta autotratamenduak erabiltzen

ditu.

• McConell metodoa: kontrol motorea da bere oinarria, askotan EMG-z gidatua

muskuluen uzkurtze zehatza bilatzeko. Atalik ezagunena taping-a da.

• McKenzie metodoa: mugimenduen errepikapen edo mantentzeak erabiliz minaren

zentralizazioa bilatzen du (gorputz-adarretarantz badoa) eta baita honen gutxitzea

ere.

• Neurodinamika: nerbio-sistemaren mekanika eta fisiologiaren aplikazio klinikoa da,

haien artean lotuta baitaude eta, aldi berean, gihar eta hazurren funtzioan ere.


ORTOPEDIAN

Eskuzko terapia eta mina


ORTOPEDIAN


Azken urteetararte, eskuzko terapiaren (ET) mekanismoak

azaldu dituzten eredu biomekanikoek ez dituzte teknika

aplikatzean gertatu daitezken efektu neurofisiologikoak

aipatu eta hauen garrantzia azpimarratu. Era berean, ez

ditugu tratamenduarekin lotuta dauden baldintza

psikologikoak aztertu eta kontutan hartu.


ORTOPEDIAN


Tratamenduen efektu biomekanikoek ez dute epe luzean

mantentzeko ahalmenik eta biomekanikaren zuzenketak epe

laburrean desagertzen direla antzeman dute ikerlariek.

Horrez gain, badirudi haztapena ez dela gorputz-atal

desberdinen kokapena eta mugimendua ebaluatzeko tresna

fidagarria.

ET osatzen duten tekniken doitasuna ez da batere handia

eta terapeuta desberdinek teknika berbera gauzatzean

parámetro zinetiko desberdinak erabiltzen dituztela ikusi

da.


ORTOPEDIAN


ETarekin lotutako indarrak ez dira aplikatzen diren

lekuarekiko espezifikoak eta terapeuta desberdinen artean

desberdintasunak daude haien inguruan. Teknikaren

aukeraketak ez du efektuetan eragin handirik, eta eragiten

dituen zeinu eta sintomak aplikatutako lekutik kanpo

agertzen dira.

Guzti hau kontutan hartuta hipotesi berri bat planteatu da,

gaur egun indarra hartzen ari dena: mekanismo

desberdinek hartzen dute parte ETren tratamenduaren

prozesuan.


ORTOPEDIAN


Mekanismo hauen artean gero eta garrantzitsuak

dira mekanismo neurofisiologikoak: Nerbio-

Sistema Zentralak (NSZ) eta Nerbio-Sistema

Periferikoak (NSP) minaren agerpenarekin lotutako

prozesuetan parte hartze handia dute.


ORTOPEDIAN


MEKANISMO PERIFERIKOAK

Muskulu eta hazurren lesioek inflamazio erantzun bat

eragiten dute kanpoaldean (periferian), konpontze-

prozesuaren hasiera dena eta minaren prozesamenduarekin

lotura duena. Inflamazio-bitartekariak eta nozizeptore

periferikoak elkartrukean dabiltza lesioari erantzuteko

orduan eta ETk prozesu honetan eragina izan dezake.


ORTOPEDIAN


MUINEKO MEKANISMOAK

ETk bizkarrezur muinean efektuak ditu eta mina

modulatzeko mekanismotzat jotzen da. RNM bidezko

ikerketak egin ondoren, ET hipoalgesiarekin lotzen da, eta

baita deskarga aferentearekin, ekintza muskularraren

aldaketekin. Efektu guzti hauek muinaren zeharkako efektu

bitartekari batekin lotzen dira.


ORTOPEDIANEskuzko terapia eta mina

MUINGAINEKO MEKANISMOAK

Gaur eguneko ikerketek minaren agerpenean muingaineko

egituren eragina azpimarratzen dute. Kortex prefontal

dorsolaterala (DLPC), amigdala, egitura gris periakueduktala

(PAG) eta aurrealdeko zingulatu rostrala (rACC) min-

esperientzian parte hartzen duten tresnak dira eta badirudi

ETk gune hauen aktibazioa jeisten duela.

Hau horrela, ETren erabilera Nerbio-Sistema Autonomoaren

erantzunekin eta mekanismo opioideen aktibaziarekin lotzen

da. Horrez gain, plazeboa, pazienteen itxaropena eta

faktore psikosozialak ere kontutan hartu beharreko

aspektuak dira ETren eragina aztertzean.


ORTOPEDIAN

MAX ZUSMAN: MINA


https://www.youtube.com/watch?v=7Ofu7PgND80


ORTOPEDIAN

Kaltenborn-Evjenth kontzeptua

Fredddy M. Kaltenborn, OMT Sistema Nordikoaren sortzailea da.

40ko hamarkadan ornoetako patologiak zituzten pazienteekin lan

egiten ibili zen, hasieran Alemanian prestatzaie fisiko bezala (1945)

eta geroago Norvegian fisioterapeuta bezala (1949).

Fisioterapia tradizionalaren emaitzekin konforme ez zegoenez,

Mennel eta Cyriax medikuen lanetan arreta jarri zuen, ETan adituak

zirenak eta fisioterapeuten formakuntzan lan egiten zutenak.

Kaltenborn London-era joan zen 50ko hamarkadaren hasieran

Mennel eta Cyriax-en giltzaduren mobilizazioak ikastera.


ORTOPEDIANKaltenborn-Evjenth kontzeptua

1973tik aurrera Sistema Nordikoa “Kaltenborn-Evjenth

kontzeptua” deitzera igaro zen, Olaf Evjenth fisioterapeutak

(Kaltenborn 1960an ezagutu zuena) egindako aurrerapenen

ondorioz.

Zehazki, bera intentsitate handiagoko entrenamenduak

nahiago zituen eta garapen-programa berriak ezarri zituen,

mugimendua eta mina kontrolatzeaz gain, etekina ere

ebaluatzen zutenak.


ORTOPEDIAN

Metodoaren ezaugarriak

• Metodo honen lekualdatze-tratamenduak giltzaduren mobilizazio

leun eta eraginkorra ahalbidetzen du.

• Mugimenduaren lekualdatzeak ebaluatzen dira, trakzioan eta

irristaduran. Slack-a ebaluatuko dugu eta baita amaierako

sentsazioa ere.

• Kokapen tridimentsionalak mugimendua doitzen du.

• Ahur-ganbil arauak irristapenaren norabidea zein den azalduko digu.



ORTOPEDIAN

Características del método

• Tratamendurako teknika ugari daude, saio bakar baten gauzatu

daitezkenak.

• Hasierako diagnostikoa baieztatuko da arrisku gutxiko froga batekin.

• Eskuzko terapiaren aplikazio zehatza da, entrenatuta dagoena eta

ebidentzian oinarriturikoa. Pazientearen ikerketa eta ebaluazio

sakona ezinbestekoa da eta baita fisiología, anatomia, biomekanika

eta fisiopatologiaren ezagupena.



ORTOPEDIAN

Egokiespenak:

- Giltzaduren mugikortasun mugatua (hipomugikortasuna)

- Amaierako sentsazio arraroa.

- Hipermugikortasunak.

- Muskuluen, tendoien eta lotailuen asaldurak.

- Nerbioen asaldurak.



ORTOPEDIAN

Desegokiespenak:

• Neoplasia

• Inflamazioa

• Infekzioa

• Osteopenia

• Odol-sitemaren asaldurak.

• Hezur edo lotailuen haustura.

• Jaiotzetiko zenbait anomalía.

• Koagulazioaren arazoak.

• Irekitako azalaren lesioak.



ORTOPEDIAN

Planos de tratamiento de Kaltenborn

• Trakzio eta konpresioak giltzaduraren planoarekiko perpendikularrak

dira.

• Irristapenak planoarekiko paraleloak dira.



ORTOPEDIAN

Mugatutako irristapen mugimenduaren ebaluazioa

• Irristapen-testa (metodo zuzena): irristapena gauzatu eta zein

norabidetan mugatuta dagoen ebaluatzen da.

• Kaltenborn-en ahur-ganbil araua (zeharkako metodoa): mugatuta

dagoen errotazioa zein den ebaluatu eta azalera artikularra ahurra

edo gandila den jakinda araua aplikatuko dugu.



ORTOPEDIAN

BILL VICENZINO-ren HITZALDIA

Mulligan Kontzeptua

http://www.fisiotv.cat/player.php?nid=136&b1=&b2=&b3=&video=05_bill_vizencino.mp4


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

Mulligan Kontzeptua (Mulligan Concept), Eskuzko

Terapiako método guztiak bezala, anatomía, fisiología,

fisiopatología eta neurofisiologíako kontzeptu teorikoak

ditu oinarritzat. Hala ere, pazientearen agerpen

klinikoari eta fisioterapia diagnostikoari garrantzi

handiagoa ematen zaio.


ORTOPEDIANMulligan Kontzeptua

Tratamendurako tekniken izenak “mugimendua duten

mobilizazioak (MWM)” gorputz- adarretan eta “irristapen

apofisiario naturalak (NAG)” eta “mantendutako

irristapen apofisiario naturalak (SNAG)” bizkarrezurrean.

Teknika hauen oinarrian Mulligan-ek aipatzen zuen akats

posizionala dago. Akats hau kanpoko indar baten bitartez

zuzenduko dugu, gehienetan errotazio edo traslazio

mugimendu bat erabilita.


ORTOPEDIAN

Mulligan KontzeptuaEbidentzia

Mulliganen erabilera justifikatzen duten maila altuko ikerketa

ugari daude, muskulu, hazur, tendoi eta abarren patología

tratatzeko orduan, bereziki ondorengoak:

• Alboko epikondilalgia

• Orkatilaren bihurritua

• Mindutako sorbalda eta impingement-a

• Buruko mina eta zorabio zerbikogenikoak.

• Bizkarreko mina

Beraz, aipatutako patologietan kontutan hartu beharreko

tratamendurako aukera da.


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

Ezaugarriak

• Lerrokatze normala ezarri eta mugimenduaren ezaugarri

zuzenak normalizatu.

• Mina desagertarazi.

• Norabide aldaketa txikien erabilpena baliagarria izan

daiteke.

• Orokorrean intentsitate baxuko ariketa.


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

Oinarri orokorrak

• Minik ez.

• Berehalakoa.

• Denporan zehar mantetzen den onura.


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

Metodoaren oinarriak

1. Zeinu alderagarriak identifikatu.

2. Mugimenduari mugimendu osagarria aplikatu.

3. Tratamenduaren maila eta planoen konbinazio egokia

lortzeko ikertu.

4. Tratamenduaren progresioa gainpresioarekin.

5. Hesgailuak.

6. Autotratamendua.


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

MWMs (mugimendua duten mobilizazioak)

• Mugimendu osagarria + mugimendu aktibo / pasiboa.

• Mugimendua minaren edo erresistentziaren ondorioz

mugatuta dagoenean baliagarria, edo isometrikoa

gauzatzean mina agertuz gero.


ORTOPEDIAN

Mulligan KontzeptuaAutotratamendua MWMs (mugimendua duten mobilizazioak)


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

NAG (Natural Apophyseal Glides)

• Mobilizazio kulunkaria, zabaltasun ertainetik amaierako

zabaltasuneraino doana.

• Norabide anitzetan mugaturiko mugimendua.

• Maila anitzeko disfuntzioa.

• C2tik D3ra, erdialdean edo alde bakarrean.

• Beste teknikek eragindako ondoezak edo egoera

akutuan dauden edo paziente nagusietan aplikatzeko

baliagarria.


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

NAG (Natural Apophyseal Glides)

NAG-en BIDEOA

https://www.youtube.com/watch?v=u9ktAafwI30


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

Reverse NAG (Natural Apophyseal Glides)

• C5 eta D4 bitartan erabilgarriak, erdialdean edo alde

bakarrean.

• NAG-en erabilerak ondoeza dakarrenean.

• Hedapenaren norabidean mugimendua mugatua

dagoenean erabilgarriak.

• NAG-ak baino teknika indartsuagoa.


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

Reverse NAG (Natural Apophyseal Glides)

REVERSE NAG-en BIDEOA

https://www.youtube.com/watch?v=7Pc1oD-AVWs


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

• Mugiemendu aktibo eta osagarriaren konbinazioa.

• Norabide anitzetan mugatutako mugimendua.

• Maila bakarreko disfuntzioa.

• Erdialdekoa edo alde bakarrekoa.

SNAG (Sustained Natural Apophyseal Glides)


ORTOPEDIAN

Mulligan Kontzeptua

SNAG (Sustained Natural Apophyseal Glides)

SNAG-en BIDEOA

https://www.youtube.com/watch?v=noThZxaeJwY


ORTOPEDIAN

Abiadura handiko giltzadura-teknikak

Eskuzko terapiaren tresnak dira, zabaltasun gutxikoak eta

abiadura handikoak. Thrust teknikek beti muga

fisiologikoak errespetatu behar dituzte: thrust teknika

batekin posible da giltzaduren irekiera lortzea giltzaduren

zabaltasunaren barnean.


ORTOPEDIAN

Abiadura handiko giltzadura-teknikakDesegokiespenak

• Artritisa, artrosia.

• Infekzioa.

• Neoplasia

• Osteomalazia

• Haurdunaldia, umeak, adin handiko pazienteak.

• Hazurren desegonkortasuna..

• Hausturak / luxazioak / bihurdura egin berriak.

• Hazurren malformazioak.

• Odol-sistemaren asaldurak (AVB, aneurisma, HTA, bihotzekoa)

• Asaldura neurologikoak (hernia diskala, cauda equina, mielopatiak,…)

• Asaldura psicologikoak.


ORTOPEDIAN

Neurodinamika

Neurodinamika Klinikoa nerbio-sistemaren mekanika eta fisiologia

klinikan aplikatzean datza, biak euren artean erlazionatuta daudelako

eta gihar eta hezaurren funtzioekin integratzen direlako.

Nerbio-sistemaren mekanika eta fisiologia diagnostiko eta eskuzko

tratamenduan barneratzen ditugu, gihar eta hezurren disfuntzioak

tratatzeko helburuarekin, beti ere fisioterapeutaren erabakiak eremu

ziur eta eraginkor baten kokatuz.

Michael Shacklock-ek metodo sistematiko eta praktiko bat garatu du,

eta metodo hortan egituren bereizketa eta sekuentziazioak

fisioterapeutarentzako oso baliagarriak diren kontzeptu berritzaileak

dira, osagai neuralen bat duten hezur eta muskuluen arazoak tratazeko

orduan.


ORTOPEDIAN

Neurodinamika

Disfuntzio neuralaren zeinu klinikoak:

• Minari ihes egiten dion jarrera.

• Mugimendu aktiboaren asaldura.

• Mugimendu pasiboaren asaldura, aktiboaren berdina

denean.

• Test Neurodinamikoei erantzun ez normala.

• Nerbioa haztatzean alodinia.

• Disfuntzio neurala azaltzen duen zergati baten

ebidentzia.


ORTOPEDIAN

NeurodinamikaTest neurodinamiko positiboa:

• Sintomak:

• Pazientearen sintomak eragiten ditu.

• Sintomarik gabeko aldean erantzun desberdina.

• Muskulu-erresistenzia ez normala mugimenduan.

• Mugatutako mugikortasuna alde osasuntsuarekin

alderatuz.

• Egituren bereizketa: gune bateko egitura neuralak

mugitu, gune bereko hezur eta muskuluen ehunei eragin

gabe.


ORTOPEDIAN

Neurodinamika

Arretak

• Prozesamendu zentraleko mekanismoekin lotutako

sintomak.

• Zeinu neurologikoen okertzea edo nerbioen gabezi arina

eragiteko aukera duen lesioa.

• Interfase mekanikoetako ehunetako lesioa.

• Inflamazioak, infekzioak, birusak.

• Nerbio-sentikortasun handia.

• Min handi edo akutua.

• Radiculopatiak.


ORTOPEDIAN

Neurodinamika

SLUMP TEST

• Pazientea eserita, oinak zintzilik dituela.

• Kontaktuak:

• Bertsio aktiboa: 0

• Bertsio aktibo-lagundua: C7- bularrezurra.

• Bertsio pasiboa: C7-okzipitala eta orkatila.

• Osagaiak:

• Bizkarreko Slump-a

• Tolespen zerbikala

• Belaunaren hedapena


ORTOPEDIAN

Neurodinamika

SLUMP TEST: erantzun normala

• Hasierako posizioan sintomarik ez.

• Bizkarreko slump-a: gune dortsalean tentsioa.

• Tolespen zerbikala: D8-D9 gunean erdialdeko mina.

• Belaunaren hedapena:• Belauna eta izterraren atzealdean tentsioa.

• Hedapenaren zabaltasuna aldatu daiteke.

• Zerbikalen hedapenarekin hobetu.


ORTOPEDIAN

Neurodinamika

Sliders: irristapen teknikak

• Mugimendu neurodinamikoak dira, egitura neuraletan

alboko egiturekiko irristapen mugimendu bat sortzen

dutenak. Zabaltasun handiko mugimenduak dira.

• 4-5 serie x 5-30 errepikapen.

• Ez dira sintomak agertu behar edo teknika amaitzean

desagertu behar dira.

• Lehenengo saioaren ondoren ez eman

autotratamendurik.

• Mina gutxitzen dute eta mugikortasun neurala hobetu.

• Tratamenduaren hasierako faseetan.


ORTOPEDIAN

• Hoch MC, McKeon PO. The effectiveness of mobilization with movement at improving dorsiflexion after

ankle sprain. J Sport Rehabil. 2010 May;19(2):226-32. ↑

• Ho CY, Sole G, Munn J. The effectiveness of manual therapy in the management of musculoskeletal

disorders of the shoulder: a systematic review. Man Ther. 2009 Oct;14(5):463-74. Epub 2009 May 21. ↑

• Kachingwe AF, Phillips B, Sletten E, Plunkett SW. Comparison of manual therapy techniques with

therapeutic exercise in the treatment of shoulder impingement: a randomized controlled pilot clinical

trial. J Man Manip Ther. 2008;16(4):238-47. ↑

• Herd CR, Meserve BB. A systematic review of the effectiveness of manipulative therapy in treating

lateral epicondylalgia. J Man Manip Ther. 2008;16(4):225-37. ↑

• Reid SA, Rivett DA, Katekar MG, Callister R. Sustained natural apophyseal glides (SNAGs) are an

effective treatment for cervicogenic dizziness. Man Ther. 2008 Aug;13(4):357-66. Epub 2007 Oct 22. ↑

• Teys P, Bisset L, Vicenzino B. The initial effects of a Mulligan’s mobilization with movement technique

on range of movement and pressure pain threshold in pain-limited shoulders. Man Ther. 2008

Feb;13(1):37-42. Epub 2006 Oct 27. ↑

• Vicenzino B, Paungmali A, Teys P. Mulligan’s mobilization-with-movement, positional faults and pain

relief: current concepts from a critical review of literature. Man Ther. 2007 May;12(2):98-108. Epub

2006 Sep 7. ↑

• Vicenzino B, Branjerdporn M, Teys P, Jordan K. Initial changes in posterior talar glide and dorsiflexion

of the ankle after mobilization with movement in individuals with recurrent ankle sprain. J Orthop Sports

Phys Ther. 2006 Jul;36(7):464-71. ↑

BIBLIOGRAFIA


ORTOPEDIAN

• Moulson A, Watson T. A preliminary investigation into the relationship between cervical snags and

sympathetic nervous system activity in the upper limbs of an asymptomatic population. Man Ther. 2006

Aug;11(3):214-24. Epub 2006 Jul 3. ↑

• Slater H, Arendt-Nielsen L, Wright A, Graven-Nielsen T. Effects of a manual therapy technique in

experimental lateral epicondylalgia. Man Ther. 2006 May;11(2):107-17. ↑

• Collins N, Teys P, Vicenzino B. The initial effects of a Mulligan’s mobilization with movement technique

on dorsiflexion and pain in subacute ankle sprains. Man Ther. 2004 May;9(2):77-82. ↑

• Paungmali A, O’Leary S, Souvlis T, Vicenzino B. Hypoalgesic and sympathoexcitatory effects of

mobilization with movement for lateral epicondylalgia. Phys Ther. 2003 Apr;83(4):374-83. ↑

• Exelby L. The Mulligan concept: its application in the management of spinal conditions. Man Ther.

2002 May;7(2):64-70. ↑

• Hearn A, Rivett DA. Cervical SNAGs: a biomechanical analysis. Man Ther. 2002 May;7(2):71-9. ↑

• Abbott JH. Mobilization with movement applied to the elbow affects shoulder range of movement in

subjects with lateral epicondylalgia. Man Ther. 2001 Aug;6(3):170-7. ↑

• Abbott JH, Patla CE, Jensen RH. The initial effects of an elbow mobilization with movement technique

on grip strength in subjects with lateral epicondylalgia. Man Ther. 2001 Aug;6(3):163-9. ↑

• Moutzouri M, Billis E, Strimpakos N, Kottika P, Oldham JA. The effects of the Mulligan Sustained

Natural Apophyseal Glide (SNAG) mobilisation in the lumbar flexion range of asymptomatic subjects as

measured by the Zebris CMS20 3-D motion analysis system. BMC Musculoskelet Disord. 2008 Oct

1;9:131. ↑

BIBLIOGRAFIA


ORTOPEDIAN

• Morishita Y, Hida S, Naito M, Arimizu J, Marsushima U, Nakamura A 2006. Measurement of the local

pressure of the intervertebral foramen and the electrophysiologic values of the spinal nerve roots in the

vertebral foramen. Spine 31 (26) 3076-3080

• Shacklock M 2005. Clinical Neurodunamics. Elsevier, Oxford.

• Slipman C, Plastaras C, Palmitier R, Huston C, Serenfeld E 1998. Sympton provocation of

fluoroscopically guided cervical nerve root stimulation. Are dynatomal maps identical to dermatimal

maps? Spine 23 (20) 2235-2242

• Takahashi K, Kagechika K, Takino T, Matsui T, Miyazaki T, Shima I 1997. Changes in epidural pressure

during walking in patients with lumbar spinal stenosis. Spine 22(9): 1045-1046.

BIBLIOGRAFIA

Fisioterapia metodoak: OMT

Health & Medicine

Transcript of Fisioterapia metodoak: OMT