Agradezo o convite da Comisin de Festas da Sade da parroquia de Gulns, Comisin que

neste ano 2015 recaeu nos vecios de Couso, para dirixirme aos vecios e vecias as como a

todas as persoas que nos visitan con motivo da celebracin desta festa. para min unha

honra.

Compartirei con vos algns momentos destas festas que con tanto cario, dedicacin e

esforzo realizou a Comisin. Animo vecianza e visitantes a disfrutar do amplo programa

festivo previsto e a confraternizar Esta vai ser sen dbida unha das grandes festas deste

vern no noso Concello.

Como Alcalde quero felicitar Comisin e a todas s persoas que co seu apoio fixeron

posible esta festa.

Sade e felicidade!

Xos Represas Girldez

Alcalde do Concello de Ponteareas

Ola amigos,

Un ano mis chegaron as festas da nosa queridsima Virxe da Sade e dende a comisin

esperamos que disfrutedes de todolos actos que preparamos.

Intentamos inclur no programa actividades para tdalas idades dende os mais cativos ata os

maiores do noso pobo

Unha mencin especial a tdolos parroquins que por motivos de sade non poden

acompaarnos nestes festexos, desexamolles unha pronta recuperacin, e a os seus

familiares e cuidadores o maior nimo en esta dobre tarefa e que a Virxe da Sade os

protexa.

Queremos e debemos agradecer a colaboracin desinteresada de todos aqueles que en menor

ou maior parte colaboraron na elaboracin das festas tanto firmas comerciais, como vecios,

amigos e achegados nosa parroquia que sen axuda de todos eles sera imposible.

Por outra banda agradecer o noso concello pola sa colaboracin incondicional con nos.

Dende a comisin convidamovos a todos a que nos acompaedes nestas festas que sen duda

sern uns das diferentes e de desconexin que tanta falla fai nestes tempos.

Qu ningun se quede na casa e a divertirse!

Boas Festas.

COMISIN

ANGEL BARGIELA BARGIELA

CELSA BARGIELA BARGIELA

NEMESIO CARBALLIDO CARBALLIDO

JUAN CARLOS CARBALLIDO CARBALLIDO

JOSE GIRALDEZ REPRESAS

OLGA BARGIELA BARGIELA

JOSE MANUEL GIRALDEZ GROBA

MONSERRAT GROBA REPRESAS

DIEGO ALVAREZ GIRALDEZ

MARIA JESS CARBALLIDO CARBALLIDO

MANUEL GIRALDEZ REPRESAS

Quero saudarvos a todas e todos con motivo desta festa xa prxima na nosa parroquia, e quero agrade-

cer a comisin de festa a oportunidade que me da para poder dirixirme a todos e todas vos.

En primeiro lugar invitarvos a que estos das sexan un bo motivo para a convivencia e o encontro entre

todas e todos. Non todos os das son festa parroquiais, e moitas veces non somos capaces de darnos con-

ta da importancia que estos acontecementos cotias teen na nosa vida. Un consciente da sade ou da

alegra cando fallan, de ah esta chamada que quero facervos a vivir con fondura cada acontecemento da

vida e a dar grazas polo que temos.

Por outra banda, non perdamos de vista a muller que motiva esta festa. Acheguemonos a Mara, a Nosa

Seora da SADE, sabendo que ela nos tende a sa man agarimosa de Nai. "Que bonito ter unha naici-

a" cantamos de cando en vez, dirixndonos a Mara Nai, ela como todas as nais procupase dos seus fi-

llos, amparaos, protexeos, coidaos, pon toda a sa ilusin,... pero moitas veces os fillos fan certo o re-

frn "cria corvos e quitaranche os ollos". Desexo que non sexa as entre ns e Mara, que nos fagamos

conscientes da sa presenza, do seu amor por ns, e que poidamos corresponder a ese fondo amor coa

nosa cercana e oracin. Mara tamn , como ben sabemos, unha muller de fonda Fe, son moi bos das

para contemplar as sas actitudes e poder seguir o seu exemplo. Celebramos a sa advocacin como Se-

ora da Sade; esta advocacin non se dirixe soamente o aspecto fsico, certamente moi importante, se-

nn tamen o espiritual. Nun mundo con tendencia ao indivilualismo moi doado que o noso corazn

estea enfermo e perda a sa capacidade de enternecerse e encollerse ante as duras realidades que nos

rodean, polo que necesitamos esa Sade que nos ven de Deus a traves de Mara. Non sexamos indiferen-

tes ante os marxinados da nosa sociedade, ante a crise e os desaucios, ante as mortes dos emigrantes,

ante a ausencia de traballo, ante o abandono de nenos e maiores, ante o maltrato da natureza, ante a

violencia de xnero, ante as guerras, antes as persoas perseguidas pola sa cultura, ideoloxa ou relixin,

non estamos nun mundo perfecto, mais ben todo o contrario, polo que non podemos ser verdadeira-

mente felices cando o outro, sexa quen sexa, esta sufrindo.

Amigos e amigas, a festa non esta nas orquestras ou nas actividades, senon na nosa actitude e desexo de

pasalo ben, de encontrarnos, compartir e sorrir, de xogar e bailar,... Ogalla que as sexa e teamos todos

unhas boas festas.Agradecer de xeito especial a Comisin destas festas pola sa dedicacin e esforzo en

preparar e desnvolver un estupendo programa no que todos poidamos disfrutar. Unha forta aperta a

todos e todas.

Jos Antonio Lago Rouco

Dende a Xunta Directiva da Asociacin Artstico Cultural de Gulns queremos agradecer comisin de

festas de Couso , a oportunidade de escribir unhas palabras, con motivo da celebracin da Festa da Virxe

da Sade. Tan importante para tdolos vecios de Gulns.

Os nosos parabns a Comisin polas espectaculares festas coas que nos agasallan e que tanto traballo

teen detrs.

Aproveitamos esta ocasin para agradecer a todas aquelas persoas que acuden s actividades, e aconte-

cementos que se celebran na Casa Cultural. Tamen a tdolos colaboradores que desinteresadamente nos

axudan, e especialmente s socios que sin o seu apoio econmico non sera posible organizar todas estas

actividades e celebracins. Invitando s que non o son, a que se animen e participen con ns.

Un sado

Xunta Directiva

A.A.Cultural de Gulns

Dende a Asociacin Cultural San Martio de Couso, queremos facer un recoecemento do labor

realizado por todas aquelas persoas que colaboran para que celebracins e tradicins como estas Festas

na Honra da Virxe da Sade non se esquezan.

Dende esta pxina que nos cede a comisin de festas da Virxe da Sade queremos invitar a vecios e

vecias e visitantes a coecer as marabillas agochadas nesta parroquia de Gulns: igrexas e capelas,

muos, canastros e outras construcins tradicionais, petos de nimas e cruceiros, pero tamn a nosa

natureza e penedos, ben representados no monte de San Cibrn, e nas nosas reas recreativas. Tamn se

est a facer un importante esforzo para ofertar servizos e actividades nos centros culturais da parroquia.

Sen esquecer a msica de Gulns, con bandas e compositores de gran sona.

Todas as iniciativas para poer en valor o noso patrimonio cultural e etnogrfico nos distinguen como

parroquia con iniciativa e con vecios e vecias dispostos a colaborar. A conservacin das nosas festas

tradicionais unha delas.

Desexmosvos unhas moi boas festas e que as disfrutedes con sade.

Un ano mis chegamos ao momento de celebrar a Festa na Honra da Virxe da Sade, unha das

principais da nosa parroquia. Nesta ocasin correspondeulle ao barrio de Couso a sa organizacin,

seguindo a orde establecida pola que vaise rotando esta responsabilidade entre os distintos barrios que

compoen a parroquia de Gulns. Este sistema permite repartir o esforzo de manter esta festa, que

unha das expresins culturais e sociais da parroquia, ao tempo que xera unha sa competitividade por

intentar facelo, alomenos, igual de ben que o barrio que nos antecedeu.

Neste contexto compre agradecer o esforzo desenvolvido por todas as asociacins da parroquia, e por

moitos vecios e non vecios, membros ou non da comisin de festas que, ao longo dos ltimos meses

aportaron a sa colaboracin para a mellor organizacin desta festa. Isto importante porque este tipo

de tradicins nos pon por uns das nun escaparate pblico que nos permite mostrar o que capaz de

facer esta parroquia de Gulns e as sas xentes. E non so estritamente na organizacin da festa en si,

senn tamn nas actividades culturais, gastronmicas, deportivas e de todo tipo que se organizan para

obter cartos para a festa.

Neste escaparate a Comunidade de Montes de Couso est encantada de ofrecer aos visitantes a

posibilidade de percorrer o noso monte e gozar das sas rbores, das sas reas recreativas, dos seus

camios e sendeiros, e do seu patrimonio etnogrfico e cultural. A nosa Comunidade, ao igual que outras

entidades de Gulns, segue a apoiar todas as iniciativas de posta en valor do noso patrimonio e de

conservacin das nosas tradicins. E a Festa na Honra da Virxe da Sade e, sen dbida, unha delas.

Cos nosos mellores desexos dunhas boas festas vaia o noso sado cordial para todos os vecios e vecias

de Gulns, as como para os nosos visitantes, con motivo das festas patronais.

A Fundacin Gulns, como rgano xurdico e smbolo dun asociacionismo cultural e cheo de esperanza,

faise presente en Gulns a partires do 27 de abril do 2007 cando foi constituda en escritura pblica ante

notario e posteriormente, en data a 13 de xuo de 2007 declarada de interese cultural e o 2 de agosto do

mesmo ano declarada de interese galego.

Como ven di a acta fundacional, constitese para dar resposta a unha necesidade sentida polos vecios

de Gulns, incrementar o seu nivel sociocultural e de relacin social demandas que se vian facendo ano

tras ano dende a compra dos terreos na Avisoureira para facer un CENTRO CULTURAL .

Anda que organismos pblicos, entidades, empresas e particulares contriburon na xesta da construcin

da Casa Cultural, non podemos deixar de lado o Barrio de Couso e a sa comunidade de Montes, pilar

fundamental tanto na axuda econmica como na composicin do Padroado da Fundacin na figura de

Nemesio Carballido Carballido.

Aproveito o sentir destas festas da nosa Virxe da Sade para solicitar un relevo xeracional na

representacin do barrio de Couso dentro da Fundacin Gulns e agradecerlle a Nemesio Carballido a

sa andaina na nosa entidade, cheo de esforzo e tesn.

Que a Virxe da Sade nos protexa e nos de nimo e forzas para seguir camiando unidos e conseguir un

futuro esperanzador para esta terra nosa de Gulns.

Fdo. Juan Antonio Rodrguez Varela.

Presidente Fundacin Gulns.

No ano 2008 cheguei a Gulns como mestra e como vecia.

Como vecia, tratronme dende o primerio da coma se tivese nacido aqu, como se tivese

retornado mia terra despois dunha ausencia prolongada. Os vecios e vecias de Gulns fixronme

sentir como unha mis.

Como mestra, atopeime cuns nenos e nenas como non se atopan en moitos lugares. Nenos e nenas

que se deixan achegar facilmente ao camio do coecemento e que son quen de valorar o que teen e o

que se lles d. Tampouco vou idealizalos, porque sempre hai sarillos de cu intranquilo e de ideas un pouco

tolas, pero aqu aprendn a querer tamn aos mis trastes e a agradecer o que eles teen para ensinarme a

min. Foi polos nenos e nenas deste colexio que decidn que este o lugar onde quero traballar e polo que

quero traballar moito tempo.

Como directora, atopeime co apoio e a comprensin da grandsima maiora das familias e foi con

elas que aprendn que unha escola na que non participen os pais e nais, est orfa. inmensa a riqueza

que supn para un colexio o feito de que as familias participen nas propostas do centro e que compartan

as sas ideas e as sas inquedanzas. Vs sabdelo e podelo en prctica.

Cando en calquera conversa algun fala de Gulns, eu sinto que falan de min tamn, porque

Gulns xa forma parte da mia historia e da mia vida coti. Anda que xa hai un tempo que non son

vecia desta parroquia, co permiso de todos vs, gustarame dicir sempre que eu tamn son un pouquio

de Gulns.

Alba Amoedo Amoedo

Directora do CEIP Feliciano Barrera

Un ano mais, cando o sol aperta, cando a sempre frtil e xenerosa terra empeza a madurar os seus froitos,

chegan as Festas da Virxe da Saude. Para todo gulanss estas datas son motivo de ledicia, de lembranza e de

morria, son motivo para compartir mantel e mesa coa familia e amigos.

A semellanza da Festa da Saude, o monte comunal patrimonio de Gulns. O Patrimonio, as nosas costumes, o

que nos identifica como unha unidade parroquial. a nosa obriga manter, conservar, o que nos identifica, iso

faranos madurar e mellorar como sociedade. a nosa obriga, e debera ser do noso inters, facer perdurar no

tempo as Festas da Sade, sen esquecernos do pasado e das tradicins pero modernizndose naquilo que sexa

preciso. a nosa obriga saber transmitir aos nos fillos a importancia que teen para unha parroquia como a

nosa.

O monte, o monte comunal, hoxe en da non ten o aproveitamento, nin a relevancia, que anos atrs si tivo. Nunha

zona cun claro carcter agrcola, non hai moitos anos era a principal fonte de riqueza para soster a gandera que

lles permita aos nosos antepasados vivir.

Grazas ao abnegado e desinteresado traballo de anteriores Xuntas Reitoras, o monte comunal a da de hoxe

atpase arborado no 95 % da sa superficie. Axudados por esta circunstancia e aproveitando os recursos

tcnicos, o momento de buscar outro tipo de aproveitamento para o noso monte; cogumelos, gandera, social,

ocio, recreativo, cultural,, educativo. Quizais este ltimo punto ten un aspecto fundamental, os nosos fillos son

os homes do Gulns do futuro mais prximo, saibamos transmitirlle o cario e o respecto polo noso.

Nesta ocasin, dando os parabns polo traballo realizado e agradecendo a posibilidade que nos brinda a

Comisins da Festa da Saude 2015, a Xunta Reitora da Comunidade de montes en man comn San Cibrn de

Gulns qurevos desexar a tdolos vecios unhas boas festas. Que cada un de vos, na medida das vosas

posibilidades poida conservar, mellorar e gozar das Festas e do noso monte.

Somos a memoria que temos e a responsabilidade que asumimos. Sen memoria non existimos e sen

responsabilidade quizais non merezamos existir( J. Saramago, escritor portugus).

XUNTA REITORA COMUNIDADE DE MONTES SAN CIBRN DE GULNS

Queridos vecios de Gulns, amigos e, sobre todo, amantes da msica.

Atopmonos un ano mis ante a festividade na honra Virxe da Sade. Para unha agrupacin tan anti-

ga como a nosa un verdadeiro pracer que a Comisin de Festas do barrio de Couso nos dea a oportuni-

dade de saudar ao noso pobo a travs deste Programa de Festas da Virxe da Sade 2015. A parroquia de

Gulns mantivo e segue mantendo viva a tradicin musical dende a fundacin da Banda, al polo ano

1870, sendo Jos Carracedo Domnguez o primeiro director.

A Banda importante para Gulns e este pobo importante para a Banda. A maior parte dos membros

da agrupacin son vecios da parroquia. Da nosa terra levan sado destacados msicos e directores, como

os Groba (Rogelio, Miguel e Indalecio) ou Benigno Prego Rajo. Tamn os Carracedo a travs de varias xera-

cins, e Alicia Porto Fernndez (directora da Banda na actualidade). Como non poda ser doutro xeito, a

Banda ao longo da sa historia contou entre os seus compoentes con vecios de Couso. Valan como exe-

mplo Jos de Couso que tivo tamn banda en Bos Aires (Arxentina), Alfonso (clarinete e gaita, tamn emi-

grante) que figura na foto da Banda do ano 1946 con Jos Carracedo Ucha (director) ou mis tarde Enri-

que Boente (percusin) que formou parte igualmente da Orquestra Porto, con Saturnino Porto Carracedo.

Hoxe en da o barrio conta con xoves valores, anda que noutras agrupacins.

Queremos agradecer tamn Comisin por contar con ns un ano mis para alegrar estas Festas cunhas

pequenas pinceladas musicais. O xurdimento e historia das bandas est nas festas populares e un bonito

aporte de cultura e de educacin.

Sen mis, en nome da Banda, desexarlles FELICES FESTAS.

Adrin Porto Porto

Banda de Msica Unin de Gulns

Na antiga Va XIX do Itinerario Antonino Po (Tui-ria Flavia), que vai de a Tui con Santiago de Compostela, a altura da

igrexa do Porrio parte o antigo Camio Real que, pasando por Ponteareas e A Franqueira, comunicaba con Meln e

Ourense.

Certo da samos andando pola histrica ruta cara O Confurco. Chegando a Rotonda do Can, lugar que ata o sculo

XIII pertenca a parroquia de Atios, podemos imaxinar como dende unha impoente torre no alto do Castelo, somos

vixiados por un soldado que controla o paso entre o val do Louro e o val do Tea (similar aos actuais controis que fai a

Garda Civil de Trfico dende os helicpteros). Mentras, enfronte no barrio da Graa, soaran as camps do mosteiro de

San Miguel de los Canales que, segundo a informacin recollida polo noso mestre, investigador e escritor, Anxo Porto

Ucha, era de monxes Bernardos.

Pouco mais adiante, e deixando a Carretera Real ou N-120 feita a mediados do sculo XIX, chegamos ao fondo do val.

Nese intre, decatmonos que a msica ambental que nos acompaa non procede dun msico que semella estar to-

cando un piano beira do castelo, senn que son as augas cantareiras do Ro Couso.

Empezando a subir, a dereita estn as runas da Fbrica ou antigo serradoiro hidrulico. Por debaixo da espectacular

fervenza da Galomeira, quedan os restos da poza que embalsaba a auga para mover (como o fan os modernos motores)

a roda de madeira do tipo acea. Tamn se aproveitaba a mesma auga para conducila ata un enorme cubo cuia presin

faca xirar os rodicios dos muios, un deles empregado para moer o xofre.

Seguimos polo camio, que neste primeiro tramo tamn era coecido como Camio dos Arrieros, por onde baixaban

para a citada fbrica os carros cargados de toros de pieiros equipados cunha boa retranca, chamada posteriormente

sistema de freado. Na parte esquerda podemos mirar o inacabado tnel que, hai exactamente un sculo, formaba par-

te das obras do proxectado tranva de Vigo a Mondariz Balneario, traballos comparables a actual construcin das vas

do tren de alta velocidade.

O Pousadouro, pouco mais abaixo da antiga fonte do Tanque, era o lugar do camio empregado para facer unha para-

da, similar ao que hoxe lle chaman unha rea de descanso.

No alto do Confurco, deixando o Camio Real, que neste lugar coincida coa antiga Carretera Real, xiramos a dereita

polo antigo Camio Vello, que pasando por Gulns remataba na Ponte das Partidas. Onde hoxe est a trincheira da

nova estrada xeral e a autova das Ras Baixas, cruzmonos con outro carro cargado, que via acompaado da peculiar

msica producida polo eixo feito con madeira de freixo. O arrieiro que guiaba diante da xunta de bois coa vara de agui-

lln ao lombo, como si fose un fusil, dxonos que, a esa peza que levaba na man, algunha xente moderna lle chamaban

o acelerador. Sinalar que cando baixaban ese senxelo aparello, para incrementar a velocidade do vehculo, era algo

agresivo para os animais de tiro pero sen alcanzar as trxicas consecuencias do moderno mecanismo.

Subindo polo chamado Porto Vello de Couso, e entrando na parroquia de Gulns, a msica que soaba proceda dun

espectacular conxunto de muios.

No alto do Castelo da Arcela, no lugar que ocupa a canteira con forma de anfiteatro, houbo unha fortaleza dende a que

vixiaban o trnsito polo alto do Confurco e no Camio Vello. Era nos tempos dos Suevos, despois do abandono do Im-

perio romano, e coincida co momento en que Espaa, sen ter un goberno moi estable, quedara un pouco a deri-

va (peor que nos ltimos tempos). Disque, despois de abandonar este castelo construiron o de Mirambel no alto de San

Sebastin. Algns vecios din que parte das pedras do Castelo da Arcela foron empregadas para construir a igrexa de

Gulns.

Pasando o Pontilln dos Leirados, no cruzamento co camio do citado Castelo de Cans, supostamente estaba un

portorium que controlaba o paso pola montaa, similar as peaxes das modernas autoestradas.

Pouco mais adiante, chamunos a atencin como os vecios carrexaban herba nos carros para estendela a secar na La-

xe da Lagarta. Ainda hoxe quedan os restos dos cerrados que impedan entrar os animais que andaban ceibes.

Despois de pasar uns corticeiros, nunhas laxes beira duns cortellos, un grupo de mulleres mallaban a herba xoia men-

tras que uns homes, cun hbil manexo do mallo, batan no centeo. No Couto do Outeiro, diante dunha eira entre dus

tpicos canastros, outro grupo de xente faca unha meda coa herba ferrn. Al mesmo e asomado na vent dunha tradi-

cional casa, estaba un cativo que nos dixo chamarse Nemesio e que observaba o desfile ou paso das burras que trans-

portaban mercadora das terras de Gulns para a vila do Porrio.

Deixando de costas a magnfica estampa do barrio de Couso, cun cachimbo fumegando cara o Foxo de Atios e subindo

pola poza do Regueiro, chegamos a Veiga de Chans. No alto do monte, destacamos os restos dun enorme cerrado de pe-

dras, que podera corresponder aos tempos iniciais da nosa historia, construdo para que as plantacins de cereais das

tpicas searas quedasen protexidas dos xabarns e outros animais.

Baixando, miramos os sorprendentes restos das capelas de San Martio que estn beira dun cemiterio. A pesar de co-

rresponder ao sculo VIII (segundo confirmacin dos arquelogos descubridores), a nosa hiptesi lvanos a pensar que os

restos da necrpoli mais antiga de Gulns, independentemente do que est en San Cibrn, poderamos atopala no lugar

de Chan de Millo.

Continuamos co itinerario que nos leva polo citado Camio Vello, convertido na actual pista asfaltada, que pasa por de-

baixo do penedo da Sobra. As lendas advrtennos que camiemos amodio, pois un xigante guerreiro sentado nun silln

de pedra pode empurrar cunha perna o penedo e Vaia susto pillamos!

Era o rudo dunhas bombas que estouparon! vspera da festividade na honra a Virxe da Sade de Gulns. Dicir que

non unha celebracin calquera, tratse dunha festa comparable a das mellores vilas do noso pas. Baixaremos ata a

igrexa, desexndolle a todos Boas festas e que a Virxe nos acompae sempre!

Arstides Carrera

Anxo Serafn Porto Ucha (angelserafin.porto@usc.es)

Raquel Vzquez Ramil (raquel.vazquezramil@ceu.es)

Este ano 2015 correspndelle ao dinmico barrio de Couso (Gulns, Ponteareas), sempre tan respectuoso coa tradicin

(recuperacin da ruta do muos, festa do pote, os carboeiros e os cachimbos, San Martio), organizar as Festas en

louvanza St Virxe da Sade, festas que, de forma intermitente, vanse sucedendo cada dezaseis anos. Podiamos dicir

que, co barrio de Couso, pchase e brese un novo ciclo, unha especie de calendario ou reloxio que serve de referencia

para medir o paso do tempo.

Aproveitamos a ambel invitacin da Comisin organizadora para falar dun mestre vecio noso, D. Clemente Gonzlez

Gonzlez, que foi tamn mestre en Couso, anda que nun breve perodo anterior Segunda Repblica. Lembremos que

a parroquia de Gulns contou durante moito tempo con tres escolas: as de nenos e nenas no barrio do Casal, e unha

mixta neste benquerido barrio de Couso, barrio que est na base da orixe da parroquia. Coa profesora Raquel Vzquez

Ramil, especialista en Historia, moi interesada no pasado da nosa parroquia, levamos visitado San Cibrn e os restos do

importantsimo achado arredor da ermida de San Martio. En colaboracin, ambos os dous publicamos no ltimo

nmero da Revista Soberosum (2015) un estudo sobre o Nomencltor da Casa del Maestro de Pontevedra, centrado

nesta ocasin no Concello de Ponteareas (1934), con datos moi interesantes sobre Couso, que tia a sa escola no lugar

da Cortella, cunha matrcula de 25, e 18 en adultos. Hai que dicir que Couso contaba por aquelas datas coa Sociedade de

Fomento La Alborada, Unin Progreso de Couso, fundada en Buenos Aires o 5 de xuo de 1932, da que trataremos

noutra oportunidade.

Clemente Gonzlez Gonzlez foi nado en Gulns (Ponteareas) o 14 de marzo de 1901. Era fillo de Francisco Gonzlez

Ucha e Generosa Gonzlez Moldes, que tiveron tenda e taberna no Casal, preto da Igrexa, moi querida polos vecios de

Couso, que se daban cita nas celebracins relixiosas ou mesmo nos enterros, nos que haba que camiar, a p, un

longusimo treito dende Couso at o cemiterio parroquial.

Clemente era o maior de cinco irmns, con Avelino, Luciano, Carmen e Jaime. A sa historia , certamente, digna de

resaltar. Antes de afrontar os estudos para mestre, soubo xa, en idade moi temper, da emigracin a Cuba. volta, con

22 anos, fixo, nun tempo verdadeiramente breve, a carreira de Mestre de Primeira Ensinanza na Escola Normal de

Pontevedra. Contou co apoio do seu to Jos, irmn da sa nai, tamn emigrado a Cuba.

D. Clemente foi mestre interino de Gulns, entre marzo e setembro de 1927. Fxose logo cargo, tamn interinamente, da

escola de Couso, entre abril de 1929 e novembro de 1930. Un feito significativo na historia da nosa parroquia foi a

doazn de material escolar por parte da Sociedade Brisas del Plata, de Buenos Aires (1929), para as tres escolas de

Gulns. Esta Sociedade de Emigrantes tia os seus representantes en Gulns, con Amador Carballido en Couso. Nunha

das fotos que se fixo en marzo de 1929 aparece D. Clemente, rodeado dos seus alumnos e o tamn representante de

Brisas del Plata na parroquia, o cirurxin Maximino Soto.

O 14 de febreiro de 1931, xa coa oposicin gaada, D. Clemente tomaba posesin da escola de San Mateo de Oliveira, na

que estivo ata xuo de 1934. Logo foi para a escola de Entienza (Salceda de Caselas), ubicada no Edificio-escola

construdo polos Hijos de Entienza en Buenos Aires onde tivo tamn durante a Segunda Repblica unha escola de

noite, para alfabetizacin de adultos. Aqu permaneceu vinte anos, ata o seu traslado a San Pedro de Srdoma (Vigo).

Co traslado en 1954 a San Pedro de Srdoma, inicibase unha nova etapa. Aqu permaneceu ata a sa xubilacin a

finais dos anos 60. A sa neta M Elena Gonzlez Alfaya incorporou ao noso traballo anterior Historias de Vida (2003)

datos importantes sobre este ilustre mestre.

Para unha parroquia como Gulns, que conta cun nmero considerable de mestres e mestras, sados todos do esforzo

persoal, entre eles o moi querido amigo Rafael Carballido Bargiela, a sa irm Mercedes ou Estrella Represas Cima,

deste mesmo barrio de Couso, D. Clemente era o decano da profesin. Finou o 8 de febreiro de 1989.

Sade e Felices Festas

Como vecio de Gulns e alagndome por ser o home de mais idade da Parroquia, pdenme

escribir sobor do barrio de Couso naqueles tempos da mia infancia.

Lembranzas e recordos que a un lle fan sentir unha emocin tal que difcil de explicar,

engadido a incertidume de si ma abrirei os ollos pa poder seguir contando as istorias pasadas.

Lmbrome como con tan so 7 anos chegaba a Barroca onde eu viva coa mia nai Carmen a Sra.

Salud de Couso,que a diario traa leite e segua camio cara Ponteareas onde faca o seu reparto, ademais de cumprir cos

encargos que se lle faca. Cantas veces comeu na nosa casa como sustento da sa andadura e cantas veces me levaba a

sa, para comer as cereixas que en Couso maduraban antes.

Tamn me ven a memoria aqueles vecio/as de Couso que casaron con outro/as dos distintos barrios da Parroquia, as

temos en conta a:

MANOLO de Couso con Baselisa, emigrou a Bos Aires cos dous fillos Manolo e Xoaqun. Nunca mais voltou.

ANGELITA de Couso con Evaristo do Pisco

ANTONIA DE CABANAS de Couso con Xos, tendo por fillas a Consuelo e Esperanza, que morta a primeira deixou

vivo a Jos quen voltou a casar coa sa irm en segundas nupcias.

Naqueles tempos al polo ano 1930 senn antes, emigraron unha meirande parte de vecios de Couso a Cuba e Arxentina

e pasada a guerra civil o pais de destino era Venezuela.

De a que a colonia que tian en Bos Aires chamada BRISAS DEL PLATA aportaran donativos para compra de material

para as escolas de Couso con D. Clemente como mestre e no Casal D. Gabino. Unha das aportacins foi unha maquina

de escribir.

Quero despois deste meu relato, agradecerlle a comisin da festa da Sade 2015 do barrio de Couso o aprecio que me

dispensan e a oportunidade que me dan pa colaborar e participar no desenvolvemento das festas da Nosa Virxe da

Sade.

CANDIDO PORTO GONZLEZ (da Barroca, nado no 1923)

Son mestre do colexio rural agrupado (CRA) a Picaraa (Ponteareas) na escola de Ganade. tamn

unha firme defensora deste tipo de educacin en escolas unitarias, as como dos beneficios de que estas

se integren neses chamados colexios agrupados.

Que vantaxes ten a educacin en escolas unitarias?

Para min, o tipo de educacin ideal. Creo nunha educacin individualizada e nunha educacin glo-

bal, na que o neno aprenda a aprender, dunha forma autnoma, respectando e compartindo. Onde

aprenda a tomar as sas decisins, a ser responsable. A mestura de niveis moi boa. Non hai idades

cronolxicas, senn madurativas. Cando un neno supera unha etapa, pasa seguinte. Cada pequeno

ten o seu propio nivel. Os mis novos aprenden dos maiores e os maiores aprenden, con eles, a ser mis

responsables. Cando un dos de menor idade lle pregunta ao mis maior sobre unha cuestin e este lla

explica, est reforzando o que sabe, incluso decatndose de cousas que antes non percibira.

Contan co apoio e coa participacin dos pais?

Moito. Un punto importante que nas unitarias levamos moi a fondo o contacto con toda a comunida-

de educativa en xeral. Os pais son un reforzo directo, valoran a importancia de aprender e de ensinar.

Iso permite que o neno vea tamn mis maduro escola. Se hai algn tipo de problema, se o rapaz

pasou mala noite... todo iso comuncase. Buscamos que o pai sexa tamn mestre, coma o profesor. Non

temos que ter medo da participacin e da colaboracin dos proxenitores na educacin dos nenos. Tr-

tase de ser partcipes uns cos outros.

Como se ve o futuro deste tipo de escolas, con esas vantaxes que cita, no medio rural actual?

O rural est variando. Habera que pensar que se as escolas do rural morren, o rural ir morrendo tamn.

E evitar iso sera algo que deberiamos intentar todos: mestres, pais e Administracins. Galiza eminente-

mente rural, a sa identidade, pero o certo que xa estamos necesitando educar no rural a nenos que

viven nel. Hai pequenos aos que xa lle resultan alleas determinadas tradicins, como a esfolla, por exem-

plo. Levan unha vida case urbana, dentro do rural.

Catalina Carballido

As veces msica de festa e outras veces msica de loito, as veces msica para bailar e outras veces simple-

mente msica para alegrar os odos, pero case sempre en calquera festa ou celebracin que se precie a m-

sica faise presente. Para os que nos sentimos e dicimos cristins cada domingo unha festa, a Festa do

Seor. Por iso ns, como coro parroquial, vimos coa nosa ofrenda musical a facer de cada encontro domi-

nical unha festa de irmandade. Pero se hai algn da no ano onde festa, fe e msica van collidas da man

no da da Festa da Nosa Seora a Virxe da Sade. Un da moi especial para toda a nosa parroquia de

Gulns, unha especie de oasis de encontro e fraternidade no medio dun ano cheo de problemas e traba-

llos. Dende o coro parroquial, queremos dar as grazas as comisins presentes, pasadas e futuras polo seu

esforzo, traballo e dedicacin para que o Da da festa da Sade, se celebre como se merece, e a todos os ve-

cios e vecias de Gulns e os de tantos outros sitios que neses das vides ata aqu, desexarvos que pasedes

unhas felices festas e que a nai de Deus, na advocacin da Nosa Seora a Virxe da Sade, nos protexa e

nos acompae no noso camiar polo sendeiro da vida. Un sado agarimoso e boas festas!!

O coro parroquial

Unha das celebracins mis populares de Galicia e de Espaa son as Festas parroquias ou patro-

nais que se festexan e celebran en todo o pas sobre todo no vern. As festas parroquiais ou patronais son

un conxunto de solemnidades con que unha poblacin poden ser barrios, parroquias etc.. celebra anual-

mente a data do seu patrn ou patroa. Trtase dunha tradicin implantada esencialmente nos pases de

cultura hispana. En Espaa na rea deste tipo de celebracins soen ser coecidas como festas maiores.

Estes festexos inclen normalmente actos relixiosos, como un oficio solemne e celebracins paganas nas

que por suposto a msica ten que estar sempre presente. Orquestras, charangas, actos festivos, diversin a

raudais Que sera das festas locais dos pobos ou das parroquias sin as orquestras? Ver os avs, ou os que

non sabemos bailar, movendo as cadeiras o ritmo de La Macarena ou Paquito Chocolatero non ten

prezo!! Os momentos mas divertidos e alocados normalmente danse cando chega a hora da verbena.

No caso da parroquia de Gulns unha de estas festas a da nosa Patroa, a Virxe da Sade que se

celebra o derradeiro fn de semana de Xuo. Segundo d a tradicin cada 15 anos tcalle a organizacin de

tal evento ao mesmo barrio posto que a parroquia ten 16 barrios e cada ano que pasa tcalle a organiza-

cin a un barrio distinto. Este ano ao igual que fai 15 anos ou 30 anos ou 45 anos atrs tocoulle ao Barrio

de Couso colaborar na realizacin da citada festa. Con poucos habitantes como somos no barrio e coa ne-

cesidade de conseguir uns cartios para poder levar a cabo tdolos actos, todo o pobo debe colaborar tan-

to econmicamente como axudando en todo no que poida. Pero hai uns encargados de preparar, organi-

zar e traballar para poder levar a cabo os festexos e para que todo o mundo tea en eses das ou nese fn

de semana o seu lugar de encontro e diversin con amigos e familia, e eses son os membros da comisin

organizadora e os seus colaboradores, un equipo humano excepcional que traballa arreo para poder ter

unhas festas coma as que xa se fixeron con anterioridade, e isto non un tpico senon que realmente

as. Segundo se vai acercando a data (este ano o fin de semana do 27 e 28 de xuo) cando a comisin

ten maior traballo. Os lios, tensins e discusins estn asegurados como en calquer comisin que se pre-

cie, pero con vontade e entendendo que son momentos de estrs ao final as augas sempre voltan ao seu

cauce coa satisfacin de facer un bo traballo cvado con cvado para o ben do pobo. Mencin especial

tamen merencen outras persoas que sin ser da comisin organizadora axudan dunha forma ou de outra

aportando o seu grancio de rea, porque todas elas suman, e digo suman porque participan e colabo-

ran. Non hai mis que ver como se volcou o pobo enteiro o 28 de decembro do ano pasado coa organiza-

cin do Beln viviente, e que sen a axuda desta xente do barrio non sera posible. O 28 de decembro sen-

tinme mis orgulloso ca sempre de ser de onde son.

Para acabar s cabe decir que, non sabemos como sairn estas festas, pero s de unha cousa estamos se-

guros de que se por todo o esforzo e ilusin

para que todo saia o mellor posible e que xuntos

fagamos un monton de recordos para engadir a

nosa memoria posto que o tempo pasa pero os

recordos quedan e esperemos que a Virxe da Sa-

de nos siga dando forza, sade e nos axude na

nosa vida para seguir fortalecendo a fe neste no-

vo ano que escomenzou.

Na foto o meu av Maximino e outro gupo de xe-

nte portando unha santa un da de festa a saida

da igrexa, posiblemente fai 50 ou 60 anos. O

tempo pasa pero os recordos quedan para sempre na nosa memoria.

Pablo Carballido