“Os libros teñen o seu destino”

Está extraída dun poema de

Terenciano Mauro (s. I d.C.). O verso completo di Pro captu lectoris

habent sua fata libelli: “O destino

dos libros depende da intelixencia do

lector”

“Aquí e agora”

“O home é un lobo para o home”

Frase que o filsósofo inglés Thomas Hobbes (1588-1679) extraíu da comedia Asinaria de T.

M. Plauto (254-184 a.C.) para ilustrar a súa

convicción de que o home é egoísta por

natureza, e é a sociedade a que nos

obriga a convivir, deixando a un lado esa

tendencia innata

“Home que sabe”

Denominación científica do estado evolutivo actual da especie

humana, inmediatamente

posterior ó Home de Neanderthal,

extinguido hai 30.000 anos

“Xa é hora de espertar”

Extraída dunha epístola do apóstolo cristián

Pablo de Tarso (Romanos, 11, 13), na

que esixe ó seu discípulo Timoteo

preparación espiritual para a chegada do reino

de Deus

“Pánico ó vacío”

Tendencia artística que consiste en

encher de elementos todo espazo vacío nunha obra de arte

“Alí mesmo”

Emprégase ó facer unha referencia

bibliográfica a varias pasaxes dunha

mesma obra, para non citar de

continuo o seu título. Máis

frecuente nas súas abreviaturas ibid. ou

ib.

“O mesmo”

Ás veces empregada mediante a

abreviatura id. ou o símbolo “

“Isto é”

Equivale ás nosas expresións aclaratorias “ou sexa” ou “é dicir”. Moitas veces úsase na forma abreviada i. e.

“Imprímase / Pode imprimirse”

Declaración oficial por parte da xerarquía da Igrexa

Católica de que unha obra literaria ou similar está libre

de erro en materia de doctrina e moral, e queda autorizada a súa lectura

polos fieis. Adoita ir acompañada de nihil obstat

“En ausencia”

Maiormente empregada no ámbito xudicial, indica un procedemento polo cal

unha persoa pode ser xulgada en rebeldía

“Para sempre”

“En branco”

Situación mental na que se

produce un esquecemento

súpeto

“No momento da morte”

Xuridicamente, designa as accións

legais que pode realizar unha persoa

nos momentos próximos á morte (un matrimonio, p. ex.)

“En caso de dúbida, a favor do acusado”

Principio do Dereito polo cal unha persoa

non pode ser condeada sen

probas definidas da súa culpabilidade

“No derradeiro momento”

“No momento de cometer o delito”,

“Xusto no momento”

A primeira é unha deformación da segunda, pero é

moito máis utilizada. A RAE mesmo acepta a forma soldada

infraganti

“Naquel tempo”

Con ela aludimos a unha época moi anterior á nosa

“Na viaxe”

En dereito laboral, úsase na expresión

“accidentes in itinere”, para referirse ós

accidentes que se producen

durante o desprazamento do asalariado

ata o seu lugar de traballo

“No medio (está) a virtude”

Principio filosófico atribuído a

Aristóteles que establece como

desexable e saudable o punto medio entre todos

os extremos

“Á memoria”

É cotián vela

encabezando un

obituario ou unha homenax

e a persoas falecidas

“En mente”

“No peito”

Orixinariamente refírese ós

nomeamentos de cardenais que o

Papa tén decididos mais aínda non comunicados

publicamente (tenos gardados “no seu

peito”). Por extensión, aplícase ós cargos elixidos

en votación mentres non son

proclamados oficialmente

“Para os séculos dos séculos”, “Polos séculos dos séculos”

Ás veces tamén se atopa per

saecula saeculorum

“No sitio”, “No mesmo lugar”

Análise in situ

“Para os intelixentes, poucas cousas”

A frase completa é Intelligentibus pauca

sufficiunt, que se significa “Ós intelixentes

cómprenlles poucas cousas”. O refrán castelán A buen

entendedor, pocas palabras bastan

recolle exactamente o seu senso

“No viño (está) a verdade”

Resume desta frase de Plinio o Vello (23-79 d.C.):

volgoque veritas iam attributa est (Historia

Natural, XIV, 141, 5). Con ela o autor testemúñanos o convencemento popular de

que o alcohol facilita a desinhibición das persoas ata o punto de facerlles

dicir o que pensan intimamente e case nunca

din

“En vidro”

A expresión completa é “fecundación in

vitro”, coa que nos referimos ó

procedemento médico que logra a

fecundación artificial dun óvulo por un ou

varios espermatozoides. A

alusión ó vidro xustifícase pola súa abondosa presencia

nos laboratorios

“Entre nós”

Emprégase co senso de intimidade, como

por exemplo:

“Esta cuestión debatirémola aquí,

inter nos”

“Mentres tanto”

Úsase como sustantivo, por exemplo en:

“No interim, chamaron á porta”

En castelán acéptase a forma adaptada “ínterin”

“Co mesmo feito”, isto é,

“Inmediatamente”

“Erro”, que pode ser “de

lingua” ou “de pluma”,

i. e., “de escritura”

O cotián é empregar só o primeiro elemento

“En senso amplo”

“O mestre díxoo”

Alude á autoridade intelectual que se lles supón ós profesores

“Con man militar”, i. e., “Pola forza

das armas”

“Mar grande”

Conxunto grande e desordeado de

diversos elementos

En castelán acéptase a forma

maremágnum

“Pola miña culpa”

Frase extraída da liturxia católica, pero que desde

antigo se vén empregando en contextos xerais

“Lémbrate de morrer”, máis ben co

senso de “Lembra que has morrer”

“O que debe

lembrarse”

Escrito no que se

explican conceptos que deben ser tidos en conta polo seu

destinatario

“Unha mente sa nun corpo

san”

Cita da Sátira X do poeta romano

Xuvenal, crítico da sociedade do seu tempo (s. I-II d.C.)

“Xeito de obrar”, “Maneira de actuar” / “Xeito de vivir”,

“Maneira de vivir”

“Por causa da morte”

Expresión propia do ámbito xurídico,

que alude ós actos xurídicos que teñen efecto tras a morte dunha persoa (un

testamento, p. ex.). Opónse a inter vivos

“Por propia iniciativa”

Estrictamente, designa un documento que o

Papa emite; máis xeralmente, emprégase

en senso literal.

¡Ollo! Ás veces lense e escóitanse usos

incorrectos como “de motu proprio” ou “motu

propio”

“Cambiadas as cousas que hai que

cambiar”

Facendo unha comparación, úsase

para chamar a atención sobre os

elementos diferentes entre os

dous termos

“Non discrepan

do ninguén”, “Sen que ninguén

se opoña”

“Nada novo (hai) baixo o

sol”

Expresión que aconsella

desconfiar de todo aquilo que

se presenta como

absolutamente orixinal.

Extraída do Eclesiastés 1, 10

“Nada se opón”

Autorización da Igrexa Católica para a

publicación dunha obra. Adoita ir

acompañada de imprimatur

“Non me toques”

Palabras que, segundo o

Evanxelio de Xoan (20, 38), dirixiu Xesús

Cristo resucitado a

María Magdalena