Ev. Diag. 1. Maila

Ebaluazio diagnostikoa Euskadin:Ebaluazio diagnostikoa Euskadin:ITEM-azterketaITEM-azterketa

B04 Barakaldoko berritzegunea

DIMENTSIOAK

- Ahozkoaren ulermena

- Idatziaren ulermena

- Mintzamena

- Idazmena

- Ahozko elkarrekintza

AZPI-KONPETENTZIAK

Dimentsio bakoitzak zertzen dira azpi-konpetentzietan

Ebaluazio-adierazleak

Ikasleak Jakin eta egiten jakin behar duena: ebaluazio adierazleetan azaltzen direnak

KONPETENTZIAKKONPETENTZIAK

HIZKUNTZA KOMUNIKAZIORAKO HIZKUNTZA KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIAKONPETENTZIA

Esta competencia se refiere al uso del lenguaje como instrumento para la comunicación oral y escrita, la representación – interpretación y comprensión de la realidad, la construcción y comunicación del conocimiento y la organización y autorregulación del pensamiento, las emociones y la conducta.

La comunicaciónOral - escrita

La representación – interpretación y comprensión de la realidad

La construcción y comunicación del conocimiento

Organización y autorregulación del pensamiento, de las emociones y la

conducta

Conversar Dialogar: escuchar y hablar Expresar e interpretar de

forma oral y escrita, pensamientos, emociones, vivencias, opiniones, creaciones.

Leer y escribir. Utilizar códigos de

comunicación.

Adaptar la comunicación al contexto.

Buscar, recopilar y procesar y comunicar información

Conocer las reglas del sistema de la lengua.

Conocer otras culturas y comunicarse en otros idiomas

Desenvolverse en contextos diferentes al propio.

Generar ideas, hipótesis, supuestos, interrogantes

Comprender textos literarios Dar coherencia y cohesión al

discurso, a las propias acciones y tareas.

Estructurar el conocimiento Formular y expresar los

propios argumentos de una manera convincente y adecuada al contexto

Realizar intercambios comunicativos en diferentes situaciones, con ideas propias

Manejar diversas fuentes de información.

Adoptar decisiones Convivir Disfrutar escuchando, leyendo o

expresándose de forma oral-escrita Eliminar estereotipos y expresiones

sexista. Formarse un juicio crítico y ético Interactuar de forma adecuada

lingüísticamente. Realizar críticas con espíritu

constructivo. Usar la comunicación para resolver

conflictos Tener en cuenta opiniones distintas

a la propia.

DESCRIPTORES DE LA PRESENCIA DE COMPETENCIAS BÁSICAS (CCBB)

HIZKUNTZA KOMUNIKAZIORAKO KONPETENTZIA

AHOZKOAREN ULERMENA

AHOZKOAREN ULERMENA

MINTZAMENA IDAZMENA AHOZKO

ELKARREKINTZA

6. Idatzizko testuen zentzu orokorra identifikatzea.

7. Idatzizko testuen helburua antzematea.

8. Idatzizko testuetan, proposatutako helburuei begira garrantzia duten informazioak hautatzea.

9. Idatzizko testuen edukia kritikoki interpretatzea.

10. Idatzizko testu-mota ezberdinak hobeto ulertzeko estrategiak

erabiltzea.

1. Ahozko testuen zentzu orokorra identifikatzea. 2. Ahozko testuen helburua antzematea. 3. Ahozko testuetan, proposatutako helburuei begira garrantzia duten informazioak hautatzea.

4. Ahozko testuen edukia kritikoki interpretatzea.

5. Ahozko testu-mota ezberdinak hobeto ulertzeko estrategiak erabiltzea.

11. Komunikazio-egoeraren ezaugarriak aintzat hartzea.

12. Ekoizpen-prozesua planifikatzea.

13. Adierazi beharrekoa egoki eta zuzen adieraztea.

14. Kontroleko eta egokitzapeneko

estrategiak erabiltzea.

15. Komunikazio-egoeraren ezaugarriak kontuan izatea.

16. Ekoizpen-prozesua planifikatzea.

17. Adierazi beharrekoa egoki eta zuzen adieraztea.

18. Kontroleko eta egokitzapeneko estrategiak erabiltzea

19. Komunikazio-trukeetan modu aktibo eta egokian parte hartzea.

20. Arau soziokomunikatiboak errespetatzea.

21. Komunikazioari eusteko eta haren eraginkortasuna areagotzeko estrategiak erabiltzea

Dimentsioak

AZPIKONPETENTZIAK

Entzumenezko ariketa + galderak (7 item) (Marte) Irakurmena: GPS-a (7 item) Idazmena: Garraioak, ibilbidea kontatzea, azalpenenezko testua) 60 hitz. Honetan zuzentzeko irizpideak komeni da irakurtzea

Konpetentzia hau garatzeak hizkuntzak erabileraren bidez ikastea dakar askotariko komunikazio-egoera eta -testuingurutan; izan ere, abileziak edo prozedurak, hizkuntza-komunikaziorako konpetentzian funtsezko eduki direnak, erabileraren poderioz -eta erabilera horren inguruan hausnartuta, hobetu ahal izateko- soilik garatzen dira.

Ezinbestekoa da hizkuntza erabilera-egoeratan behatu eta aztertzea tresna hori hobeto menderatu ahal izateko, eta horrek hizkuntzaren erabileran esku hartzen duten osagai guztiei buruz gogoeta egitera garamatza.

Desarrollar esta competencia supone aprender las lenguas mediante su uso en situaciones y contextos de comunicación diversos, puesto que las destrezas o procedimientos, contenidos imprescindibles para la mejora de la competencia en comunicación lingüística, sólo se desarrollan a partir del uso y de una reflexión sobre el mismo para lograr su mejora.

La observación y análisis del lenguaje en situaciones de uso es imprescindible para afianzar el dominio de este instrumento, y conlleva la reflexión sobre todos los elementos implicados en el uso de la lengua.

Comprensión oral+ preguntas(7 item)(migración aves) Comprensión escrita: Aulas del mundo (10 item) Expresión escrita: noticia, fiestas del barrio, 60 palabras. Interesante leer los criterios de corrección

ISEI-IVEI proba

Datorren testua irakurri eta erantzun 1-7 bitarteko galderei, erantzunen orrian.

ZER DEMONTRE OTE DA "GPS"A?

Aparatu horren bidez munduan egon daitekeen edozein pertsonaren, autoren, itsasontziren eta abarren posizio zehatza jakin daiteke.

Zehaztasun handia du.

Autoetarako GPSak edota baso ibilbideak, itsas nabigazioa... egiteko GPSak daude.

Modernoenek errepideetako mapa zehatzak dituzte edota hitz egiten dizute, zer bide hartu behar duzun esanez.

Aparatu oso txikiak (ukabil bat bezalakoa) eta eramangarriak dira.

4-10 ordu irauten duen bateria izaten dute.

200-300 euro balio dute. http://www.ibaizabal.com/txokogaztea

ADIBIDEAADIBIDEA

Zergatik testuaren esaldiek daramate puntu beltz bat aurretik? A. Testu hauetan horrela egiten delako beti. B. Informazioa era argitsu eta ordenatuan emateko. C. Gauza oso desberdinak aipatzen direla markatzeko. D. Puntu horiek ez dute funtziorik: testua apaintzeko balio dute soilik.

Testuaren arabera, zer da zehatz-mehatz GPS-a? A. Pertsonak, soilik, non dauden seinalatzeko erabiltzen den aparatuaB. Aparatu eramangarria mapa bat pantailan duena, zehaztasun handikoa.C. Zein bide hartu behar den esateko balio duen aparatu eramangarri zehatzaD. Edozein izaki nahiz objekturen kokalekua zehazteko eta ibilbidea markatzeko balio duen aparatua

Testuaren arabera, nolakoa da GPS-a? A. Oso-oso txikia. B. Karratua eta luzea. C. Esku itxi baten tamainakoa.

GPS berri-berria erosi nahi dio Ainarak amari. Zergatik? A. Zenbat eta modernoagoa orduan eta hobea delako. B. Modernoak beti zaharrak baino zehatzagoak direlako. C. Berri-berriek zer bide hartu behar den adierazten dutelako. D. Modernoek zaharrek baino iraupen handiagoko bateria dutelako.

GPS-aren bateriak iraun dezake... A. hamabi ordu. B. sei ordu inguru. C. lau ordutara ez da iristen. D. hamar ordu baino gehiago.

Non ager daiteke testu hau? A. Nobela batean. B. Entziklopedia batean. C. Egunkari batean: albistea daD. Aldizkari batean: informazio laburra da

Zeintzuk dira testuaren ideia nagusiak? A. Oso aparatu moderno eta txikia dela. B. 200 eta 300 euro bitarteko prezioa duela eta oso zehatza dela. C. Errepideetako mapa zehatzak dituela eta hitz egiten dizula, zer bide hartu behar duzun esanez. D. Aparatua daramanaren posizioa zehaztasun handiz markatzen duela eta garraiotan bereziki erabiltzeko dela

DIMENTSIOA: IRAKURMENA AZPI- KONPETENTZIA: Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko

testuen (ikasgelako arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak, eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) edukia interpretatzea

ITEMAREN HELBURUA: Testuaren osagai inplizitu gehienak berreraikitzen ditu.

Itemen deskripzioaItemen deskripzioa

DIMENTSIOA: IRAKURMENA AZPI-KONPETENTZIA: Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko testuetan (ikasgelako arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak, eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) proposatutako helburuei erantzuteko garrantzizko informazioa hautatzea. ITEMAREN HELBURUA: Testuaren garrantzizko informazioa bereizten du.

DIMENTSIOA: IRAKURMENA AZPI-KONPETENTZIA: Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko testuen (ikasgelako arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak, eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) zentzu orokorra identifikatzea. ITEMAREN HELBURUA: Testuaren informazio-edukiari buruzko laburpen oso eta ordenatua egiten du.

DIMENTSIOA: IRAKURMENA AZPI-KONPETENTZIA: Hizkuntzaren hainbat alorretatik heldutako ohiko idatzizko testuen (ikasgelako arauak, gutunak, zuzendariari gutunak, arau orokorrak, ipuinak, narrazio laburrak, eskola-entziklopediak, hezkuntzako web orriak, albisteak, oharrak...) helburua antzematea. ITEMAREN HELBURUA: Testuaren xedea identifikatzen du.

Matematika konpetentziaMatematika konpetentziaDESCRIPTORES DE LA PRESENCIA DE COMPETENCIAS BÁSICAS (CCBB)

Habilidad para utilizar y relacionar los números, sus operaciones básicas, los símbolos y las formas de expresión y razonamiento matemático, tanto para producir e interpretar distintos tipos de información, como para ampliar el conocimiento sobre aspectos cuantitativos y espaciales de la realidad, y para resolver problemas relacionados con la vida cotidiana y con el mundo laboral

Ampliar el conocimiento sobre aspectos cuantitativos y espaciales de la realidad

Producir e interpretar distintos tipos de información Resolver problemas relacionados con la vida cotidiana y con el mundo laboral

Conocer los elementos matemáticos básicos (distintos tipos de números, medidas, símbolos, elementos geométricos, etc.)

Comprender una argumentación matemática.

Seguir determinados procesos de pensamiento (como la inducción y la deducción, entre otros).

Integrar el conocimiento matemático con otros tipos de conocimiento.

Expresarse y comunicarse en el lenguaje matemático.

Expresar e interpretar con claridad y precisión informaciones, datos y argumentaciones.

Seguir cadenas argumentales identificando las ideas fundamentales.

Estimar y enjuiciar la lógica y validez de argumentaciones e informaciones.

Identificar la validez de los razonamientos. Identificar situaciones cotidianas que

requieren la aplicación de estrategias de resolución de problemas.

Seleccionar las técnicas adecuadas para calcular, representar e interpretar la realidad a partir de la información disponible.

Manejar los elementos matemáticos básicos (distintos tipos de números, medidas, símbolos, elementos geométricos, etc.) en situaciones reales o simuladas de la vida cotidiana.

Aplicar algoritmos de cálculo o elementos de la lógica. Aplicar los conocimientos matemáticos a una amplia

variedad de situaciones, provenientes de otros campos de conocimiento y de la vida cotidiana.

Poner en práctica procesos de razonamiento que llevan a la obtención de información o a la solución de los problemas.

Aplicar aquellas destrezas y actitudes que permiten razonar matemáticamente.

Utilizar los elementos y razonamientos matemáticos para enfrentarse a aquellas situaciones cotidianas que los precisan.

MATEMATIKARAKO KONPETENTZIA

KOPURUA ESPAZIOA ETA FORMA

ALDAKETAK, ERLAZIOAK ETA ZIURGABETASUNA

PROBLEMEN EBAZPENA

1. Oinarrizko zenbakizko ezaguerak erabiltzea, eguneroko bizitzako hainbat egoeratan sortzen diren mezuak eta informazioa interpretatzeko, ulertzeko, sortzeko eta komunikatzeko, eta, halaber, zenbakizko arrazoinamenduko egoera korapilatsuei aurre egiteko.

2. Zenbaki arruntekin kalkuluak egitea, oinarrizko eragiketen esanahia eta propietateak erabilita eta kalkulu-mota egokiena zein den segurtasun osoz aplikatuta.

3. Neurriaren eta haren magnitudeen ezaguera aplikatzea, neurriarekin zerikusia duten zenbakizko testuak interpretatzeko eta ulertzeko, iritzirako kalkuluak eta benetako neurketak egiteko eta adierazteko, eta eguneroko bizitzako hainbat unetan sortzen diren egoera problematikoei aurre egiteko.

4. Oinarrizko geometria-nozioak eta espazioa adierazteko sistemak erabiltzea, espazio fisikoari buruzko informazioa interpretatzeko, ulertzeko, sortzeko eta komunikatzeko, eta orientazioko eta adierazpen espazialeko hainbat problema ebazteko.

5. Forma eta erlazio geometrikoen ezaguera erabiltzea, eguneroko egoerak interpretatzeko, deskribatzeko eta ebazteko.

6. Datuak interpretatzearekin eta horiek antolatzearekin zerikusia duten problema errazak formulatzea eta ebaztea

7. Hainbat problema proposatzea eta ebaztea, gehienez zenbaki arrunteko bi eragiketa aplikatuta, ebazpenean zenbait estrategia eta prozedura erabilita, kalkulagailua barne; eta egindako prozesua ahoz eta idatziz adieraztea.

8. Problema-egoera irekiak, matematika-ikerketak eta lan-proiektu txikiak ebaztea, horretarako, zenbait estrategia erabilita, eta ikaskideek elkarri lagunduta; eta ebazpenean erabilitako prozesua eta ondorioak ahoz azaltzea.

ATLETISMO-KLUBA

Atletismo-klubean badakite atletismo egitea oso jarduera onuragarria dela. Gainera, arduratsua izaten eta lagunak egiten laguntzen du

Klubeko zuzendariak ondoko taula egin du, neskak eta mutilak adinaren arabera

banatzeko:

Zenbat neska gehiago dago atletismo-klubean mutilak baino? Aukeratu erantzun zuzena:

A.7B.8C.9D.10

7urte 8urte 9urte 10urte 11urte 12urte

mutilak 23 23 23 20 15 13neskak 25 23 21 24 17 17

Klubeko 10 urte dituzten 24 neskei inkesta bat egin zaie, zein atletismo-modalitate gustatzen zaien gehien jakiteko. Erantzunak hauek izan dira:

- Erdiak altuera-jauzia aukeratu du.

- 7k luzera-jauzia aukeratu dute.

- Gainerakoek oztopo-lasterketa aukeratu dute.

Zenbat 10 urteko neskek aukeratu dute oztopo-lasterketa? Erantzuna:_________________

Klubeko 244 kideak atletismo-lehiaketa bat ikustera joan dira. Bakoitzak autobuserako 5€ eta estadioan sartzeko 3€ eman dizkio klubari. Estadiora heltzerakoan, sarrerak 2€ balio duela konturatu dira. Zenbat diru ordaindu du klubak guztira irteeragatik?

Problema ebatzi eta adierazi egin dituzun eragiketak eta emaitza.

Eragiketak:

Emaitza: ________


Lehena:DIMENTSIOA: 1. Kopurua - AZPI-KONPETENTZIA: 2. Zenbaki arruntekin kalkuluak egitea, oinarrizko eragiketen esanahia eta propietateak erabilita eta kalkulu-

mota egokiena zein den segurtasun osoz aplikatuta. - ITEMAREN HELBURUA: Ebazteko metodorik egokiena aukeratzen du (buruz, algoritmoa edo kalkulagailua), eta kalkuluak egiteko

erabili duen prozedura azaltzen du, oinarrian.

Bigarrena:

Hirugarrena:-DIMENTSIOA: 4. Problemen ebazpena. -AZPI-KONPETENTZIA: 8. Problema-egoera irekiak, matematika-ikerketak eta lan-proiektu txikiak ebaztea, horretarako, zenbait

estrategia erabilita, eta ikaskideek elkarri lagunduta; eta ebazpenean erabilitako prozesua eta ondorioak ahoz azaltzea. - ITEMAREN HELBURUA: Behar baino datu gehiago dituen problema bat duela, berriro formulatzen du eta/edo beharrezkoak direnak

hautatzen ditu eta problema ebazten du.

DIMENTSIOA: 4. Problemen ebazpena. -AZPI-KONPETENTZIA: 7. Hainbat problema proposatzea eta ebaztea, gehienez zenbaki arrunteko bi eragiketa aplikatuta, ebazpenean zenbait estrategia eta prozedura erabilita, kalkulagailua barne; eta egindako prozesua ahoz eta idatziz adieraztea. - ITEMAREN HELBURUA: Hainbat esanahi, erlazio, arrazoinamendu eta estrategia erabiltzen ditu, problemari dagozkion zenbakizko datuak garbi identifikatu ahal izateko eta batuketa- edo biderketa-problemak ebatzi dezaketen eragiketa edo eragiketak hautemateko.

ALGUNOS EJEMPLOS DE TAREAS(Txerra, B03)

Buscamos un número de 4 cifras. Pistas:

- todas las cifras son diferentes

- tiene un cero

- es un número impar

- la cifra de los millares es el doble que la de las decenas

ADIVINANZA NUMÉRICA Subcomp.1: razon. numérico

Subcomp.1: razonamiento numérico

LA NOTICIA DE LA RADIOTres amigos están hablando de una noticia de la radio:

- He oído la noticia de que el Ayuntamiento de Bilbao ha comprado cuatro 4 mil y pico libros en el año 2007.

- Yo también lo he oído y recuerdo que al redonderarlo a la decena más próxima eran 4.860 libros

- Y yo sé que acababa en 7

¿Cuántos libros ha comprado el ayuntamiento de Bilbao?

Buscamos números de 2 cifras que cumplan las siguientes condiciones:

- La suma de sus dos cifras es 6

- Es un número par

¿Cuántos números hay?

Subcomp.1: razon. numéricoINVESTIGACIÓN NUMÉRICA

Subcomp.2-8: razon. operac-rrpp

• Inventa un problema de sumar

• ¿ Puedes inventar un problema que se solucione con la operación 108 : 6?

• ¿ Puedes inventar un problema que se solucione con la operación 12 x ½ ?

• ¿ Puedes inventar un problema que se solucione con la operación 6 : 0,5?

6 €

Con esta oferta, compro 3 paquetes de pulpo, ¿Cuánto dinero pago?

Subcomp.2-8: razon. operac-rrpp

Subcomp.3: razon. operac-medidas

He comprado unos zapatos que cuestan 41 €. Para pagar he dado 1 billete de 50 € y 1 moneda de 1 €. ¿Cuánto me devolveran?

1. Tienes 3 €. Te doy 2 €. ¿Que te puedes comprar?

2. Alberto tiene 4 €. ¿Se puede comprar el zumo de naranja?. ¿Le sobra dinero? ¿Cuánto?

3. Amaia tiene 5 €. ¿Se compra las palomitas. ¿Cuánto le sobra?

4. Iraia tiene 10 € . Se compra la paella. Inventa una pregunta

5. Inventa un problema parecido a éstos

2 €

4 €

1 €6 €

3 €8 €

Subcomp.7- 8: resoluc.problemas

Subcomp.8: estratg. heurísticas

El hombre precavido

PROBLEMAS DE CAMBIO

Un hombre sale de casa para comprarse un pantalón. Ya en la tienda, y como es un hombre precavido, sólo se gasta en el pantalón la mitad del dinero que tiene.

Camino de casa se encuentra con su madre:

- “Felicidades cariño” - le dice su madre. Ha sido tu cumpleaños y no te he regalado nada. Toma 60 € y te compras lo que quieras.

Animado con el dinero que le ha dado su madre, decide comprarse también una camisa. Pero como es un hombre precavido, de nuevo sólo se gasta en la camisa la mitad del dinero que tiene.

Al volver a casa se da cuenta que todavía tiene 100 €. ¿Con cuánto dinero ha salido de casa?. ¿Cuánto le han costado el pantalón y la camisa?

Organiza una encuesta para hacer en el centro:

• Elegid el tema y a quién se la vais a hacer

• Realizad la encuesta

• Organizad y presentad los datos de resultados en un cuadro

• Presentad los resultados en una gráfica

• Comunicad a los demás vuestras conclusiones

Subcomp.6: tratamiento información

PROYECTO

Subcomp.5: espacio y formas Queremos poner el suelo nuevo de una habitación de 6m x 4 m.

4 m

6 m

¿Puedes decir algunas formas y medidas de baldosas para hacerlo sin que haya que romper ninguna baldosa?

Subcomp.5: espacio y formas

A partir de un cuadrado y haciendo una recta, conseguir:

- 2 rectángulos

- 2 paralelogramos

- 1triángulo y 1 pentágono

- otras figuras

¿Puedes inventar otras condiciones?

Subcomp.4: orientación espacial

A partir del siguiente callejero, explica el recorrido realizado

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

G

F

E

D

C

B

A


¿Cómo se verá este edificio si lo miras desde donde indica la flecha?

a) b)

c)

d)

Percepción visual


ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA- ETA OSASUN-KULTURAKO KONPETENTZIA

DESCRIPTORES DE LA PRESENCIA DE COMPETENCIAS BÁSICAS (CCBB)

Es la habilidad para interactuar con el mundo físico, tanto en sus aspectos naturales como en los generados por la acción humana, de tal modo que se posibilita la comprensión de sucesos, la predicción de consecuencias y la actividad dirigida a la mejora y preservación de las condiciones de vida propia, de las demás personas y del resto de los seres vivos.

En los aspectos naturales y los generados por la acción humana

Posibilitando la comprensión de los sucesos y la predicción de sus consecuencias

Dirigida a la mejora y preservación de las condiciones de vida propia, de las demás personas y resto de seres vivos

Analizar los fenómenos físicos Realizar observaciones directas con

conciencia del marco teórico Localizar, obtener, analizar y representar

información cualitativa y cuantitativa Aplicar el pensamiento científico técnico

para interpretar, predecir y tomar decisiones con iniciativa y autonomía personal.

Comunicar conclusiones en distintos contextos (académico, personal y social)

Reconocer las fortalezas y límites de la actividad investigadora

Planificar y manejar soluciones técnicas

Conservar los recursos y aprender a identificar y valorar la diversidad natural

Comprender e identificar preguntas o problemas y obtener conclusiones

Percibir las demandas o necesidades de las personas, de las organizaciones y del medio ambiente

Interpretar la información que se recibe para predecir y tomar decisiones

Incorporar la aplicación de conceptos científicos y técnicos y de teorías científicas básicas.

Analizar los hábitos de consumo Argumentar consecuencias de un tipo de vida

frente a otro en relación con:o El uso responsable de los recursos

naturales.o El cuidado del medio ambiente. o Los buenos hábitos de consumo. o La protección de la salud, tanto individual

como colectiva Tomar decisiones sobre el mundo físico y sobre la

influencia de la actividad humana, con especial atención al cuidado del medio ambiente y el consumo racional y responsable

Interiorizar los elementos clave de la calidad de vida de las personas

ZIENTZIA-, TEKNOLOGIA- ETA OSASUN-KULTURAKO KONPETENTZIA

Ezaguera zientifikoaren ulermena

Naturaren errealitatearen azalpena

Ikerkuntza zientifikoaren funtsezko ezaugarrien azterketa

Ezaguera zientifikoen erabilera erabaki- hartzeetan

1. Zientzien oinarrizko kontzeptuak natura- munduko sistemekin eta prozesuekin lotzea; hain zuzen, lege, eredu eta teoriak egingo dira, zentzua har dezaten.

2. Zientzietako datuak, gertaerak, tresnak eta prozedurak ezagutzea eta deskribatzea, eta, gero, azalpen zientifikoak emateko nahiz arazoak konpontzeko aplikatzea.

3. Ezaguera zientifikoa eta giza pentsamenduaren beste eredu batzuk bereiztea; gainera, ezaguera zientifikoaren ezaugarritzat hartuko da gerora egiaztapen enpiriko bidez froga daitezkeen iragarpenak egitea

.

4. Materia-propietateei eta horren aldaketei eragiten dieten natura-fenomenoak azaltzea, kontzeptu zientifikoak behar bezala erabiliz

5. Materiaren zikloak eta energiak naturan duen fluxua azaltzea, izaki bizidunek elkarren artean eta ingurunearekin dituzten elkarreraginak kontuan hartuta.

6. Ahozko zein idatzizko testuak eta grafikoak, taulak, diagramak eta beste idazkera- sinbolo batzuk dituzten testu idatziak interpretatzea, eta adierazten dituzten loturak identifikatzea.

7. Behatutako objektuak eta fenomenoak deskribatuz, informazioa, azalpenak eta argumentuak ematen dituzten mezuak eta testuak egitea; horrez gain, ezaguera zientifikoak baliatuko dira gertaerak interpretatzeko, edota, bestela, hipotesi, eredu edo teoria bat justifikatuko da.

8. Zientziarekin, teknologiarekin edo osasunarekin lotura duten gizarte- intereseko gaiei buruzko informazio garrantzitsua aurkitzea eta hautatzea, eta, gero, ikuspegi kritikoa erabiliz baloratzea

9. Jarduera zientifikoarekin lotutako jarrerak komunitate zientifikoaren lana bideratzen dutenak- ezagutzea, baloratzea eta erakustea. 10.Problema kualitatiboak nahiz kuantitatiboak ebaztea, arrazonamendu zientifikoaren trebetasun bereziak erabiliz.

11.Dokumentazio- eta esperimentu-lan txikiak egitea; horretarako, goi- mailako ezaguera- trebetasunak (esaterako, eskuzkoak) erabiliko dira, eta egoera bakoitzerako egokiak diren segurtasun-arauak errespetatuko dira.

12.Dietaren, higienearen eta bizi-estiloaren garrantzia aztertzea, eta osasun ona izatearekin, gaixotasunakprebenitzearekin eta norberaren ongizatearekin lotzea.

13. Gure gizarteko garapen eta aplikazio teknologiko garrantzitsuenak aztertzea, eta zientziak eta teknologiak giza garapenari eta garapen iraunkorrari egiten dioten ekarpena ikuspegi kritikoa erabiliz baloratzea.

14. Gizakiaren jardueren ondorioz ingurumenean sortzen diren arazoak deskribatzea, horren arrazoiak eta/edo ondorioak kontuan hartuta.

AMETSETAN

Nolatan lortzen duzu lagun baten etxerako bidea gogoratzea? Zergatik klikatzen dituzu begiak konturatu gabe? Nondik datoz ametsak? Gauza hauetaz guztietaz zure garuna arduratzen da. Izan ere, garuna gorputzaren "zuzendaria" da. Dena zuzentzen du eta egiten duzun ia guztia kontrolatzen du. Berari esker, matematikako problemak ebatz ditzakezu eta, baita ere, bideojokoekin jolastu, zure arrainei jaten eman, dantzatu, zure neba-

arrebaren urtebetetzea gogoratu, marraztu...

1. Idatzi zuk egin dezakezun jardueraren bat, non zure inteligentzia erabili behar

duzun. Aurreko testuan aipatzen diren jardueretatik aparteko bat aukeratu

Erantzuna:

Dakizunez, gizakia Lurreko animaliarik azkarrena da. Klasean gizakiaren garuna beste animalia-espezie batzuen garunarekin konparatzen ari gara. Jokinek, Amaiak eta Beñatek hurrengo datu hauek aurkitu dituzte Interneten:

"Garunaren pisua / gorputzaren pisua" erlazioa

Satitsua (karraskari mota bat) Gorputzaren pisua garunaren pisua baino 10 aldiz handiagoa da

Gizakia Gorputzaren pisua garunaren pisua baino 60 aldiz handiagoa da

Elefantea Gorputzaren pisua garunaren pisua baino 1.000 aldiz handiagoa da

Brontosaurua (desagertutako animalia)

Gorputzaren pisua garunaren pisua baino 100.000 aldiz handiagoa da

Amaiak pentsatzen du ez dagoela zerikusirik garunaren pisuaren eta animaliaren gorputzaren pisuaren artean. Honek azalduko luke garun handiko animalia batzuk garun txikiagoko beste animalia batzuk bezain azkarrak ez izatea...

4. Amaiak adierazi duena, zer da zure ustez?

A. Inolako oinarririk gabeko ideia.

B. Egia zientifikoa eta frogatua.

C. Datuetatik atera duen ondorioa.

D. Asmatu egin du, ideia hau egiaztatzeko daturik ez baitago.

Brontosaurua

Afrikar elefantea Gizakia

Satitsua

Ikasle talde bat ametsei buruzko informazioa biltzen ari da. Pertsona guztiek amets egiten ote duten jakin nahi dute eta, baita ere, ametsak nola sortzen diren, zertarako balio duten eta abar.

Hurrengo informazio hau aurkitu dute Interneten:

Garuna etengabe ari da lanean. Lo zaudenean ere, era guztietako gauzak egiten ditu. Loa zure gorputzarentzako atsedenaldi moduko bat da. Zientzialarien ustetan, lo gaudenean, garunak egunean zehar gertatu zaiguna sailkatu egiten du. Gauza garrantzitsuak oroimenean gordetzen dira eta gainerakoak desagertu egiten dira. Jendeak etxeko gutunontzira heltzen denarekin bezala egiten du: garrantzitsua gorde eta ezertarako balio ez duena bota.

Testua irakurri ondoren, Kikek berari berdin gertatzen zaiola esaten du: ez du gogoratzen egiten duen guztia edo kalean ikusten dituen pertsona guztiak. Zergatik uste duzu gertatzen zaiola hau?

A. Oso lo sakona duelako.

B. Oroimen eskasa duelako eta amets egindakoa ahaztu egiten zaio.

C. Lo gaudenean garunak informaziorik garrantzitsuena bakarrik gordetzen duelako.

D. Jende askori gertatzen zaion bezala, hurrengo egunean ez duelako amets egindakoa gogoratzen.


Lehena:

DIMENTSIOA: 1. dimentsioa: Ezaguera zientifikoaren ulermena. -AZPI-KONPETENTZIA: 1. azpi-konpetentzia: Zientzien oinarrizko kontzeptuak natura-munduko sistemekin eta prozesuekin lotzea; hain zuzen, legeak,

ereduak eta teoriak egingo dira, zentzua har dezaten. -ITEMAREN HELBURUA: Burmuinak kontrolatzen dituen giza-jarduera adimenduak identifikatzen ditu eta animaliengandik bereizten gaituztenetatik

desberdin ditu.

Bigarrena:

DIMENTSIOA: 1. dimentsioa: Ezaguera zientifikoaren ulermena. - AZPI-KONPETENTZIA: 3. azpi-konpetentzia: Ezaguera zientifikoa eta giza pentsamenduaren beste eredu batzuk bereiztea;

gainera, ezaguera zientifikoaren ezaugarritzat hartuko da gerora egiaztapen enpiriko bidez froga daitezkeen iragarpenak egitea. - ITEMAREN HELBURUA: Iritziak, datuak eta hipotesiak bereizten ditu

Hirugarrena:

DIMENTSIOA: 2. dimentsioa: Naturaren errealitatearen azalpena. -AZPI-KONPETENTZIA: 8. azpi-konpetentzia: Zientziarekin, teknologiarekin edo osasunarekin lotura duten gizarte-intereseko gaiei buruzko informazio garrantzitsua aurkitzea eta hautatzea, eta, gero, ikuspegi kritikoa erabiliz baloratzea. - ITEMAREN HELBURUA: Ulertzen ditu amets egiteak duen funtzioak.

ATAZA ETA EGOERA - PROBLEMA OROKORRAK INGURUAREN EZAGUTZAN – 1

EZAGUTZA ZIENTIFIKOA BALIATZEKO HASTAPENAK

1.- GALDERAK ETA PROBLEMAK IDENTIFIKATU ETA PLANTEATZEA Egoera zehatzei eta lan-kontuei buruzko hasierako galdesortak bete Ideia-jasak burutu, egoera zehatzei eta lan-kontuei buruzko galdera, problema eta abarren hasierako

zerrenda bat osatzeko. Laneko egoera eta testuinguruei buruzko solasaldi eta debateak egin. Problemak identifikatu eta planteatu Ikasgelara gonbidatutako aditu batek solasaldi-debate batean emandako azalpenak entzun Ikasgelatik kanpo egindako erakusketetara joan Egoera problematikoak azaltzen dituzten gai jakin bati buruzko materialak irakurri

2.- PROBLEMAK EBAZTEKO IRITZIAK, HIPOTESIAK, PROPOSAMENAK ETA ABAR FORMULATUHasierako galdesortak beteIdeia-jasa burutu Solasaldiak eta debateak eginHasierako ideiak marrazkien bidez adieraziMapa kontzeptualak eginAuzi zehatzei buruz iritziak edo hipotesiak formulatuProblema zehatzen inguruan konponbideak proposatu

ATAZA ETA EGOERA-PROBLEMEN EREDUAK

3.- INFORMAZIOA BILATU ETA BILTZEA:Iturri ezberdinetatik:Testuliburuak.Ikasgelako, ikastetxeko eta familiako liburutegiak nahiz liburutegi publikoakIkasgela edo ikastetxeko nahiz kanpoko artxiboakTestu-dokumentuakDokumentu grafikoak: diagramak, mapak, marrazkiak, argazkiak, irudiak, irudi-orriakAldizkako argitalpenak: eguneroko prentsa, aldizkariakBideo-grabazioakTelebista- eta irrati-programakInformatika-materialak: fitxategiak, datu-baseak, multimedia-materialakInternet: web orriak, irudiak, bideoak, blogak, webquest-ak, dokumentuak, musika eta soinu-erregistroak, programakDiapositibak, powerpoint, gardenkiakAudio-erregistroakBestelako iturri askotarikoakElkarrizketen bidezInkesten bidezPROZESUA:Jomuga, bilaketaren xedea garbi izanBilaketa-plan bat taxutuInformazioa biltzeko tresnak moldatu: fitxakInformazioa bildu

3.2.- ESPERIMENTUAK EGITEA ETA IKERTZEAMota ezberdineko esperientziak eta ikerketa txikiak planifikatu eta gauzatuObjektu eta prozesuei buruzko esperientziak ikasgelan edo laborategian.Objektu eta prozesuei buruzko esperientziak landa-ingurunean, hiri-ingurunean eta natur inguruneanPROZESUAEsperientziaren xedea finkatuEman beharreko urratsak pentsatu eta adierazi: aldagaien kontrola, prozesua, segurtasun-neurriakZein tresna, material eta erreminta behar diren adierazi eta horiek eskuratuDatuak biltzeko fitxak eginEsperientzia egin (behatu, manipulatu...) eta emaitzak jasoDatuak interpretatu: datuen tratamendua, inferentziak egin, iragarpenak, azalpenak eta beste eskaini.Bateratze-lana, beharrezkoa izanez gero.Proposatutako helburuari buruz sintesia egin eta ondorioak atera.Esperientzia, emaitzak eta ondorioak komunikatu.3.3.- LANDA-LANAK, IBILBIDEAK, IRTEERAK, BISITAK ETA ABAR EGITEA:Ikastetxetik atera bisitak, ibilbideak, landa-lanak eta beste egiteko; horietan behaketak, esperientziak, datu-bilketak, egiaztapenak eta abar txertatuko dira.PROZESUA- Planifikatu:Garatu beharreko ikerketa-xedea, arazoa edo proiektua aukeratu.Eman beharreko urratsak adierazi.Zein tresna eta material behar diren adierazi.- Planifikatutakoa gauzatu:Egindako behaketa eta esperientziei, landutako gaiari... buruzko datuak, informazioa, laginak eta abar bildu- Bateratze-lana egin, ordenatu eta eskuratutako informazioa landu.-Sintesia egin eta ondorioak atera

-Emaitzak eta garatutako prozesua baloratu. - Komunikatu.

1.- Docs: tipo actividades cono / jarduera mota inguru2.- Unitate didaktikoaren adibidea: La sequía 44or.. curriculoEPCEPCReal.pdf3.- Escenarios: 62 or.4.- Ebaluazioa: 31 or.

MATERIAL OSAGAIA

Atazaren osagaiak,oinarrizko konpetentziei begira

Ev. Diag. 1. Maila

Business

Transcript of Ev. Diag. 1. Maila