Eusko Jaurlaritza euskaraz · 2016-07-01 · 2.2 LEHEN HELBURU OROKORRA: ... Aztergaien aurkezpena:...

1

Euskararen erabileraren normalizazioa Eusko

Jaurlaritza eta bere erakunde autonomiadunetan

V. PLANGINTZALDIKO (2013-2017)

TARTEKO EBALUAZIO TXOSTENA

2016ko maiatza

2

AURKIBIDEA

1 . AURKEZPENA ...................................................................................................... 4

2 EUSKO JAURLARITZA ETA BERE ERAKUNDE AUTONOMIADUNETAKO

EBALUAZIOA............................................................................................................... 5

2.1 DATUEN AZTERKETA ................................................................................................................. 6

2.2 LEHEN HELBURU OROKORRA: Herritarren hizkuntza eskubideak bermatzea Eusko

Jaurlaritzarekiko eta bere erakunde autonomiadunekiko harremanetan, bereziki zuzeneko

arretako eta jendaurreko zerbitzuetan ............................................................................................ 7

2.2.1 Euskararen idatzizko erabilera, arreta eta jendaurreko zerbitzuetan .............................. 8

2.2.2 Ahozko erabilera, arreta eta jendaurreko zerbitzuetan .................................................. 14

2.2.3 Elebideko kexen kopurua ................................................................................................ 16

2.3 BIGARREN HELBURU OROKORRA: Euskara lan hizkuntza izateko aurrerapausoak egitea,

euskaraz gero eta gehiago sortuz................................................................................................... 17

2.3.1 Euskaraz sortzen den dokumentazioaren indizea ........................................................... 18

2.3.2 Lan bileretako erabilera, ahoz ......................................................................................... 19

2.3.3 Lan bileretako erabilera, idatziz....................................................................................... 20

2.3.4 Lan hizkuntzako erabilerari dagozkion beste adierazle batzuk ....................................... 20

2.4 HIRUGARREN HELBURU OROKORRA: Herri administrazioen arteko harremanetan euskara

gehiago erabiltzea .......................................................................................................................... 27

2.4.1 Euskararen ahozko erabilera, administrazioen artean .................................................... 28

2.4.2 Euskararen idatzizko erabilera, administrazioen artean ................................................. 29

2.5 LAUGARREN HELBURU OROKORRA: Erakunde ordezkarien lidergoa indartzea euskararen

normalizazio prozesua erakunde bakoitzaren ohiko jardunean txertatzeko ................................ 31

3

2.6 LEHEN ZEHAR LERROA: V. Plangintzaldi honetarako zehaztu diren Hizkuntza Ofizialak

Erabiltzeko Irizpideak ..................................................................................................................... 32

2.7 BIGARREN ZEHAR LERROA: Langile eta erakunde ordezkarien hizkuntza gaitasuna handitzea,

erabilera areagotzeko .................................................................................................................... 33

2.7.1 Hizkuntza eskakizunen betetze maila .............................................................................. 33

2.7.2 Hizkuntza eskakizunen betetze maila .............................................................................. 34

2.7.3 Erakunde ordezkarien hizkuntza gaitasuna ..................................................................... 38

2.8 HIRUGARREN ZEHAR LERROA: Langile eta erakunde ordezkarien erabilera planarekiko

atxikimendua areagotzea, euskararen erabileran eragiteko ......................................................... 40

4

1 . AURKEZPENA Apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuaren bitartez Euskal Autonomia Erkidegoko herri administrazioetan

euskararen erabilera normalizatzeko prozesua arautu zen. Dekretu horren arabera, Euskal Herriko

administrazioetako hizkuntza normalizazio prozesua hezurmami zedin, entitate bakoitzak euskararen

erabilera normalizatzeko plana onartu eta gauzatu behar zuen.

Dekretu horren 6. artikuluari jarraiki, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak, aurrerantzean HPS,

plangintzaldi bakoitzaren tartean, balorazio txostena igorriko dio Eusko Jaurlaritzaren Kontseiluari herri

administrazioetan hizkuntza normalizazioa zertan den ezagutzera emateko.

V. Plangintzaldiaren tarteko ebaluazio prozesua aurrera eramateko, iturri nagusi gisa, HPSk diseinatu eta

erakunde guztien eskura jarri duen galdetegia erabili da, eta haren arabera jasotako datuak ekarri ditugu

txosten honetara.

Galdetegiaren bidez informazio kuantitatiboa eta kualitatiboa jaso da, txosten honen amaieran ikus

daitekeen moduan.

Txosten hau osatzeko jarraitu den metodologiaren eskema hurrengoa da:

Prozesuan jasotako informazioa sailkatzeko txosten hau honako ataletan antolatu da:

1. Aztergaien aurkezpena: azterketarako kontuan hartuko dugun unibertsoa eta jasotako erantzunei

buruzko azalpen laburra.

2. Erakundeak eta erabilera planak: erakundeetako erabilera planei buruzko informazio orokorra.

3. Datuak, atalka: erabilera planei buruzko datu kuantitatiboak esparruka jaso eta aztertu dira:

zerbitzu hizkuntza, lan hizkuntza, administrazioen arteko ahozko eta idatzizko harremanak

4. Erabilera planei buruzko balorazio kualitatibo orokorra: herri administrazioetako erantzun

kualitatiboen azterketa.

5

2 . EUSKO JAURLARITZA ETA

BERE ERAKUNDE

AUTONOMIADUNETAKO

EBALUAZIOA V. Plangintzaldiaren tarteko ebaluaziorako jasotako datuetan, Eusko Jaurlaritzaren eta bere erakunde

autonomiadunen datuak aurkeztu dira. Azken hauen izaera bereziagatik, beraien emaitzak atal propio

batean aurkezten ditugu.

86/1997 Dekretuko 2. eta 3. artikuluetan adierazten den moduan, ebaluatu nahi diren erabilera planak

hurrengo sail eta erakunde autonomiadunetan ezarritakoak dira.

Lehendakaritza

Herri Administrazio eta Justizia Saila

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila

Ogasun eta Finantza Saila

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila

Segurtasun Saila

Osasun Saila

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia

EMAKUNDE

EUSTAT

IVAP

KONTSUMOBIDE

OSALAN

6

2.1 DATUEN AZTERKETA

V. Plangintzaldirako ezarritako xede nagusia honakoa da:

Euskara eta gaztelania izanik hizkuntza ofizialak, xede nagusia da herritarrak beraiek aukeratutako

hizkuntzan artatzea, herritarren hizkuntza eskubideak betetzea eta, beraz, aipatutako ofizialtasuna

gauzatzeko euskara zerbitzu hizkuntza eta lan hizkuntza gisa erabiltzea.

Horren guztiaren garapenerako nahitaezkoa den lidergoa eta parte-hartzaileen arteko adostasuna

gauzatzea ere plan honen xede izango da.

Xede nagusi hori lortzeko lau helburu orokor eta hiru zehar lerro zehaztu ziren:

1. HELBURU OROKORRA: Herritarren hizkuntza eskubideak bermatzea Eusko Jaurlaritzarekiko

eta erakunde autonomiadunekiko harremanetan, bereziki zuzeneko arretako eta jendaurreko

zerbitzuetan.

2. HELBURU OROKORRA: Euskara lan hizkuntza izateko aurrerapausoak egitea, euskaraz gero

eta gehiago sortuz.

3. HELBURU OROKORRA: Herri administrazioen arteko harremanetan euskara gehiago

erabiltzea.

4. HELBURU OROKORRA: Erakunde-ordezkarien lidergoa indartzea euskararen normalizazio

prozesua erakunde bakoitzaren ohiko jardunean txertatzeko.

1. ZEHAR LERROA: V. Plangintzaldi honetarako zehaztu diren Hizkuntza Ofizialak Erabiltzeko

Irizpideak.

2. ZEHAR LERROA: Langile eta erakunde-ordezkarien hizkuntza gaitasuna handitzea,

euskararen erabilera areagotzeko.

3. ZEHAR LERROA: Langile eta erakunde-ordezkarien euskararekiko atxikimendua areagotzea

euskararen erabileran eragiteko.

Hurrengo orrialdeetan, aipatutako helburu orokor horiek eta beraien adierazleak aztertuko ditugu.

7

2.2 LEHEN HELBURU OROKORRA: Herritarren hizkuntza

eskubideak bermatzea Eusko Jaurlaritzarekiko eta bere

erakunde autonomiadunekiko harremanetan, bereziki

zuzeneko arretako eta jendaurreko zerbitzuetan

V. Plangintzaldian lehenengo helburu orokorraren betetze maila neurtzeko zehaztutako adierazleak honako

hauek dira:

2.2.1 Euskararen idatzizko erabilera, arreta eta jendaurreko zerbitzuetan.

2.2.2 Euskararen ahozko erabilera, arreta eta jendaurreko zerbitzuetan.

2.2.3 Elebide zerbitzuko kexen kopurua.

Hurrengo taulan, adierazle horien emaitza orokorrak ikus ditzakegu:

ADIERAZLEAK EMAITZAK

Euskararen idatzizko erabilera, arreta eta jendaurreko

zerbitzuetan

Eus Gaz Ele bi

%10,7 %9,2 %80,1

Herritarrek administraziora bidalitako

idatziak:

Eus Gaz

%14,4 %85,6

Euskararen ahozko erabilera, arreta eta jendaurreko

zerbitzuetan

Harrera euskaraz1: %54,1

Euskaraz hasi eta euskaraz

jarraitutako elkarrizketak: %76,2

Elebideko kexen kopurua 41

(1. taula)

Datu orokorrei erreparatuta, jendaurreko zerbitzuetan idatzizko euskararen erabilerari dagokionez

(hizkuntza paisaia, argitalpenak, publizitatea, herritarrekin idatzizko harremanetan erabilitako

dokumentazioa), ele bietako bertsioa nagusitzen da, idatzizko harremanen testuen %80,1 ele bietan

izaten baitira. Euskara hutsezko zein gaztelania hutsezko idatzien ehunekoa ia berdintsua da, %10,7 eta

%9,2 hurrenez hurren.

Jendaurreko ahozko arretari dagokionez2, Eusko Jaurlaritzak herritarrari harrera euskaraz egiten dio

%54,1ean. Datu hori, hain zuzen ere, lanpostuari dagokion hizkuntza eskakizuna egiaztatuta dutenen

ehunekoaren adinakoa da (%54,3 ikus 25. taula)

1Harrera euskaraz: telefonozko harrera, jendaurreko harrera, erantzungailua eta bestelako arreta grabazioak, eta jendaurreko

ekitaldiak 2Jendaurreko ahozko arreta neurtzeko, honako adierazleak hartu dira kontuan: telefonozko harrera eta elkarrizketa, jendaurreko

harrera eta elkarrizketa, erantzungailua eta bestelako arreta grabazioak, eta jendaurreko ekitaldiak.

8

Bestalde, herritarrek euskaraz hasitako elkarrizketen %76,2an jarraitu da euskaraz egiten.

Euskararen ahozko erabilerak, arreta eta jendaurreko zerbitzuetan, gora egin du 2012tik hona (%52tik

%54,1era)

Herritarrek Elebide zerbitzuan jarritako kexei dagokienez, 2015ean 41 izan dira; aurreko urteetan

jarritakoekin konparatuta, kopuru bera jaso da.

Datuak positiboak izan arren, zaindu beharreko arloa da hau, eta, datozen urteetan, bai harreran eta baita

euskarazko hautua egiten duen herritarrari euskaraz erantzuteari dagokionean jarduerak lantzen

jarraitzea komeni da erabilera planetan.

Une honetan, EAEko herritarren (5 urtetik gora) %36,4 euskalduna da eta, aldiz, administrazioarekin

idatzizko harremanetan euskara aukeratzen duten herritarren ehunekoa %14,4koa da. 2012ko datuekin

konparatuta (%11,67) datu horrek gora egin du.

Administraziora jotzen duen populazio tartea zein den kontuan hartuta (gazteenak eta zaharrenak askotan

ez dira administraziora hurbiltzen), administraziora euskaraz jotzen dutenen kopurua kontuan hartzekoa

da, eta gainera gora egin du. Halere, administrazioak euskaraz gehiago lan egingo badu, lagungarria izango

da herritarrek euskara are gehiagotan aukeratzea administrazioarekiko harremanetan.

2.2.1 Euskararen idatzizko erabilera, arreta eta jendaurreko zerbitzuetan

Hurrengo orrialdeko taulan ikus daitekeenez, adierazle honen ehunekoa lortzeko aztertu diren azpi

adierazleak honakoak dira: hizkuntza paisaia, argitalpenak, publizitatea, herritarrekiko idatzizko

harremanak.

9

(2. taula)

EUSKARAREN IDATZIZKO ERABILERA, ARRETA ETA JENDAURREKO ZERBITZUETAN (%)

Sailak eta erakunde

autonomiadunak

HIZKUNTZA

PAISAIA ARGITALPENAK PUBLIZITATEA

HERRITARREKIN

IDATZIZKO

HARREMANA

OROKORRA (%)

Eus Gaz Ele

bi Eus Gaz

Ele

bi Eus Gaz

Ele

bi Eus Gaz

Ele

bi Eus Gaz

Ele

bi

Lehendakaritza

0 0 100 20 80 0 0 0 100 0 0 100 5 20 75

Herri Administrazio eta

Justizia Saila 0 0 100 12,5 12,5 75 0 28,5 71,5 4,2 13,6 82,2

Ekonomiaren Garapen

eta Lehiakortasun Saila 0 0 100 0 44 56 0 0 100 18,7 15,7 65,7 4,7 14,9 80,4

Enplegu eta Gizarte

Politikak Saila 0 0 100 0 0 100 25 0 75 22,3 14 63,7 11,8 3,5 84,7

Ogasun eta Finantza

Saila 0 0 100 0 24 76 0 0 100 0 22 78 0 11,5 88,5

Hezkuntza, Hizkuntza

Politika eta Kultura Saila 0 0 100 30 0 70 37,5 20 42,5 27,3 3,7 69 23,7 5,9 70,4

Segurtasun Saila

1,5 0,5 98 0 0 100 0 0 100 33,7 12,7 53,7 8,8 3,3 87,9

Osasun Saila

0 0 100 0 0 100 0 0 100 24,7 47 28,3 6,2 11,7 82,1

Ingurumena eta

Lurralde Politika Saila 0 0 100 30 37 33 0 0 100 33,7 13 53,3 15,9 12,5 71,6

Polizia eta

Larrialdietako Euskal

Akademia 0 0 100 0 0 100 35 30 35 11,7 10 78,3

EMAKUNDE

0 0 100 0 0 100 0 0 100 33,7 4,3 62 8,4 1,1 90,5

EUSTAT

0 0 100 0 0 100 0 0 100 33,3 0 66,7 8,3 0 91,7

IVAP

50 0 50 40 50 10 53,3 0 46,7 33,3 0 66,7 44,2 12,5 43,3

KONTSUMOBIDE-

Kontsumoko Euskal

Institutua 2,5 0 97,5 0 0 100 0 0 100 2 43,3 55 1 10,8 88,2

OSALAN

0 0 100 0 0 100 0 0 100 27,3 28 44,7 6,8 7 86,2

BATEZ BESTEKOA 3,6 0 96,4 9,2 18,1 72,7 8,6 2,2 89,3 21,6 17,5 60,9 10,7 9,2 80,1

10

2.2.1.1 Hizkuntza paisaia

Hizkuntza paisaiari dagokionez, arreta eta jendaurreko guneetako barruko eta kanpoko errotuluak

elebidunak dira gehienetan (%96,4). Euskara hutsezko errotulu gutxi batzuk daude (%3,6) eta gaztelania

hutsezko errotulurik ez dago. Joera honetatik aldentzen den erakunde bakarra IVAP da, errotuluen erdiak

euskara hutsez baititu eta beste erdiak ele bietan.

2012ko ebaluazioarekin alderatuta, oraingoan erabat desagertu dira gaztelania hutsezko errotuluak, are

gehiago kontuan izanda arlo batzuetan orduan gaztelaniaren presentzia inportantea zela errotulu eta

noizbehinkako oharretan (% 9), paper-gauzetan (%3,5) eta tresnerian (%40).

2.2.1.2 Argitalpenak

Eusko Jaurlaritzako sailek eta erakunde autonomiadunek egindako argitalpenak ere nagusiki elebidunak

dira, %72,7; gaztelania hutsekoak hamar argitalpenetik ia bi dira (%18,1). Euskara hutsez argitaratutakoak

%9,2 dira. Ele bietan argitaratzeko joera sail eta erakunde autonomiadun gehienek jarraitzen dute.

ARGITALPENAK 2012 2015

Gaztelania

%82 %18.1

2.2.1.3 Publizitatea

Publizitatean ere elebitasuna da nagusi Eusko Jaurlaritzako sail eta erakunde autonomiadunetan. Egiten

diren prentsa ohar, iragarki, publizitate kanpaina eta antzerakoen %89,3 ele bietan egiten dira, euskaraz

%8,6 eta gaztelaniaz %2,2. IVAP eta Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila dira publizitatea euskara

hutsez gehien egiten dutenak, %53,3 eta %37,5 hurrenez hurren.

Publizitateari dagokionez, 2012ko ebaluazioarekin konparatuta, euskara hutsezko publizitatearen

portzentajea gora joan da nabarmen (%0,86tik %8,6ra). Dena den, komeni da gogoratzea publizitate

kanpainak diseinatzerakoan hizkuntza biak hartu behar direla kontuan hasiera-hasieratik. Hori egin ezean,

sarritan kanpaina gaztelaniaz diseinatzen da, eta, itzulpena egiterakoan, euskarazko testuak agian ez du

behar bezala funtzionatzen.

2.2.1.4 Herritarrekin idatzizko harremanak

Aurreko 2. taulan ageri den Herritarrekin idatzizko harremana azpi-adierazle hauen bidez kalkulatu da:

tramitazio telematikoa, herritarrei bidalitako idatziak eta herritarrek euskaraz bidalitako idatziei emandako

erantzunak.

Datuei dagokienez, herritarrekiko idatzizko harremanen erdiak baino gehiago ele bietan egiten dira (%60,9);

gaztelania hutsez, %21,6; eta euskara hutsez, %17,5.

Sail eta erakundeen datuak banan-banan aztertuta, ele bietako bertsioa nagusitzen da sail eta erakunde

gehienetan, harremanen %60tik gora ele bietan izaten baitira. Euskara hutsezko erabilerarik altuenak

%35era heltzen dira gehienez: Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia (%35), Ingurumena eta Lurralde

Politika Saila (%33,7), Segurtasun Saila (%33,7), EUSTAT (%33,3) eta IVAP (%33,3).

11

(3. taula)

Tramitazio telematikoari dagokionez, erakundearen web orriaren bidez herritarren eskura jartzen diren

tramitazioen eta zerbitzu telematikoetako hizkuntza trataera jaso da. Jasotako datuei begiratuta, nagusiki

ele bitako (%86,7) aukera erabiltzen da eta, ondoren, gaztelania (%13) da bigarren aukera. Sail eta

erakunde gehienek tramitazioa guztiz ele bietan (%100) eskaintzen dute.

2012ko ebaluazioarekin erkatuz gero, oso agerian dago izapidetze telematikoa bi hizkuntzetan egiteko

aukera nabarmen handitu dela. Izan ere, 2012an, aplikazio telematikoen % 62,8 gaztelaniaz zegoen.

TRAMITAZIO TELEMATIKOA 2012 2015

Gaztelania

%62.8 %13

HERRITARREKIN IDATZIZKO HARREMANAK (%)

Sailak eta erakunde

autonomiadunak

Tramitazio

telematikoa

Herritarrei ofizioz

bidalitako

idatziak

Herritarrek

euskaraz

bidalitako idatziei

emandako

erantzuna

Orokorra (%)

Herritarrek

erakundera

bidalitako

idatziak

Eus Gaz Ele

bi Eus Gaz

Ele

bi Eus Gaz

Ele

bi Eus Gaz

Ele

bi Eus Gaz

Lehendakaritza 0 0 100 0 0 100 0 0 100 10 90


Justizia Saila 0 0 100 0 57 43 0 28,5 71,5 16 84

Ekonomiaren Garapen

eta Lehiakortasun Saila 0 0 100 5 42 53 51 5 44 18,7 15,6 65,7 13 87

Enplegu eta Gizarte

Politikak Saila 0 0 100 4 41 55 63 1 36 22,3 14 63,7 14 86

Ogasun eta Finantza

Saila 0 0 100 0 44 56 0 22 78 13 87


Politika eta Kultura Saila 0 0 100 22 11 67 60 0 40 27,3 3,7 69 37 63

Segurtasun Saila 0 0 100 1 38 61 100 0 0 33,7 12,6 53,7 1 99

Osasun Saila 5 95 0 5 45 50 64 1 35 24,7 47 28,3 8 92

Ingurumena eta

Lurralde Politika Saila 0 0 100 1 39 60 100 0 0 33,7 13 53,3 2 98

Polizia eta

Larrialdietako Euskal

Akademia

0 0 100 5 90 5 100 0 0 35 30 35 5 95

EMAKUNDE 0 0 100 1 13 86 100 0 0 33,7 4,3 62 11 89

EUSTAT 0 0 100 0 0 100 100 0 0 33,3 0 66,7 10 90

IVAP 0 0 100 0 0 100 100 0 0 33,3 0 66,7 61 39

KONTSUMOBIDE-

Kontsumoko Euskal

Institutua

0 100 0 5 30 65 0 0 100 2 43 55 10 90

OSALAN 0 0 100 2 74 24 80 10 10 27,3 28 44,7 5 95

BATEZ BESTEKOA 0,3 13 86,7 3,4 34,9 62 76,5 1,4 22,1 21,6 17,5 60,9 14,4 85,6

12

Tramitazio telematikoak euskaraz eskaintzeko ahalegin handia egin da. Gainera, kontuan izan behar da

izapidetze molde horrek ezaugarri bereziak dituela ohiko komunikazioarekin alderatuta, eta, horregatik,

hainbat berezitasun kontuan izan behar direla: informazioaren arkitektura, nabigazio eta orientazio tresnak,

estekak, ikuspegi bisuala, pantailarako testuen planifikazioa, multimedia… Komunikazio tradizionalean

hartzailea pasiboa da, baina tramitazio telematikoan, aktibo bihurtzen da. Komunikazio digitalaren aroan

sartzen ari garen honetan, administrazioa ezin da kanpoan geratu.

Herritarrei ofizioz bidalitako idatziei dagokienez, elebitasuna nagusi da (%62), gaztelaniaz bidaltzen dena

guztiaren herenaren inguruan dago (%34,9) eta euskaraz %3,4 bidaltzen da.

Herritarrei bidalitako idatzizkoetan, IV. Plangintzaldiko datuekin konparatuta, 2015ean nabarmen egin

dute behera idatzizko gaztelania hutsezko komunikazioek (%41,3tik %34,9ra). Horren ordez, ele bietan

bidalitako idatzizkoen ehunekoak egin du gora (%51tik %62ra).

HERRITARREI BIDALITAKO IDATZIZKO ERABILERA 2012 2015

Gaztelania

%41,3 %34,9

Ele bi

%51 %62

Herritarrei bidaltzen zaizkien lehendabiziko idatzietan bi hizkuntza ofizialak erabiltzeak herritarren

hizkuntza eskubideak bermatzeko modua eskaintzen du; beraz, praktika egokitzat jo daiteke.

Bestalde, Herritarrek erakundera euskaraz bidalitako idatziei emandako erantzuna euskara hutsezkoa

izaten da %76,5ean, ele bietan %22,1ean ematen da, eta gaztelania hutsez %1,4an.

Herritarrei erantzuterakoan, komeni da kontuan hartzea herritarrari berak hautatu duen hizkuntzan

erantzun behar zaiola, administrazioak herritarren hizkuntza eskubideak bermatu behar dituelako. Euskaraz

bidalitako idatziari euskaraz erantzutea dagokio administrazioari; ez dago, horrenbestez, kasu guztietan ele

bietan erantzun beharrik.

Azkenik, herritarrekiko idatzizko harremanen ehuneko orokorrerako kontuan hartu ez badira ere,

herritarrek erakundera bidalitako idatzien hizkuntzaren inguruko datuak ere jaso dira. Horiek aztertuta,

ikus daiteke herritarrek Eusko Jaurlaritzako sail eta erakundeei bidalitako idatzien %14,4 dela euskarazkoa.

Gaztelania da herritarrek administrazio honekiko idatzizko harremanetan nagusiki erabiltzen duten

hizkuntza (%85,6). Herritarrek bidalitako idatzietan euskarazko ehuneko handiena jasotzen duten

departamentuak hauek dira: IVAP (%61) eta Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila (%37).

2012ko ebaluazioan herritarrek bidalitako idatzietatik %11,67 euskaraz ziren, 2015ean %14,4 dira.

Adierazle hau gora joan da.

HERRITARREK ERAKUNDERA BIDALITAKO IDATZIAK 2012 2015

Euskara %11,67 %14,4

13

2.2.1.5 Web orriak eta sare sozialak

WEB ORRIAK ETA SARE SOZIALAK (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunak

WEB

ORRIAN

euskararen

presentzia

SARE

SOZIALETAN

euskararen

presentzia

Orokorra(%)

Lehendakaritza 50 - 50

Herri Administrazio eta Justizia Saila 100 50 75,0

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila 100 - 100

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 80 0 40

Ogasun eta Finantza Saila 90 - 90

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 100 100 100

Segurtasun Saila 95 48 71,5

Osasun Saila 95 60 77,5

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 100 100 100

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia 100 - 100

EMAKUNDE 100 24 62

EUSTAT 100 100 100

IVAP 100 - 100

KONTSUMOBIDE-Kontsumoko Euskal Institutua 100 100 100

OSALAN 80 0 40

BATEZ BESTEKOA 92,7 58,2 80,4

(4. taula)

Azkenik, web orriei eta sare sozialei erreparatuko diegu, nahiz eta adierazle hau ez den kontuan hartu

(euskararen presentzia soilik neurtu dugu eta) idatzizko euskararen erabilera arreta eta jendaurreko

zerbitzuetako ehuneko orokorrean. Taulan ikus daitekeenez, web orrietako edukietan euskararen

presentzia %92,7koa da eta sare sozialetan euskararen erabilera orokorra %58,2koa.

Web orrietan atal finkoak (orri nagusia eta hurrenez hurrengo atalak) eta aldizkako materiala (txostenak,

idatziak...) zein hizkuntzatan dauden jaso da. Sail eta erakunde gehienen web orrietan edukien %80 baino

gehiago dago euskaraz aukeran, baina maila apalagoa eman duenik ere bada.

Sare sozialetan egindako euskararen erabilerari buruzko datuei dagokienez, erakunde guztiek ez dituzte

sare sozialak erabiltzen, baina, erabiltzen dituztenen kasuan, %100eko erabilera eman dutenak honako

hauek izan dira: Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila, Ingurumen eta Lurralde Politika Saila eta

EUSTAT eta Kontsumobide.

Sare sozialetan komunikazio maila handia gertatzen da administrazioen eta herritarren artean.

Herritarrekin, bereziki gazteekin, elkarreraginean aritzeko komunikazio bide inportantea izango da

etorkizunean; beraz, hor ere euskarak, hizkuntza ofiziala denez, bere lekua behar du gaztelaniaren parean.

14

2.2.2 Ahozko erabilera, arreta eta jendaurreko zerbitzuetan

Hurrengo orrialdeko taulan ikus daitekeenez, Eusko Jaurlaritzako sailek eta erakunde autonomiadunek

herritarrekiko harrera euskaraz egiten dute %54,1ean. Euskarazko harreran ehuneko altuena du IVAPek

(%83).

Adierazle hau neurtzeko, honako azpi adierazle hauek hartu dira kontuan:

- Ahozko harremana harreran

- Ahozko harremana elkarrizketan

- Erantzungailuak eta arreta grabazioak

Ikus ditzagun banan-banan:

2.2.2.1 Ahozko harremana harreran

Herritarrarekiko harrerari dagokionez, bai aurrez aurrekoan eta baita telefonoz ere herritarrari euskaraz

harrera %63,9 eta %60,7an egiten zaio hurrenez hurren. Jendaurreko ekitaldietan, ordea, euskarazko

harrera %37,7ra jaisten da.

Jendaurreko ekitaldietan, goranzko joera nabariagoa da, IV. Plangintzaldiko ebaluazioan jasotako datua

%29,25ekoa izan baitzen; beraz, 8 puntu egin du gora euskararen erabilerak jendaurreko ekitaldietan.

Banan-banan aztertuz, hauek dira telefonozko eta aurrez aurreko harreran euskara guztiz edo ia guztiz

bermatzen dutenak: EUSTAT (%100 eta %100) eta IVAP (%99 eta %100).

Jendaurreko ekitaldietan (herritarrekin edota elkarteekin, beste erakundeetako langileekin… egiten diren

ekitaldietan, bileretan, jardunaldietan, prestakuntza saioetan...) erakundearen ordezkariek eta

arduradunek, politikoek eta teknikoek maila desberdinetan erabiltzen dute euskara. Gehien erabili dutenak

dira: Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila (%68), IVAP (%50), Lehendakaritza (%50), Herri

Administrazio eta Justizia Saila (%50), Kontsumobide (%43) eta Emakunde (%40).

2.2.2.2 Ahozko harremana elkarrizketetan

Jendaurreko zerbitzuetan, herritarra euskaraz ari denean, administrazioak euskaraz jarraitzen dio

%76,2tan. Batez bestekoak ikusita, ez dago alde handirik elkarrizketa aurrez aurrekoa izan (%76,8) edota

telefonoz izan (%75,7).

Comparado con los datos de 2012, ha mejorado notablemente el uso de la lengua cuando la ciudadanía se

dirige a la administración en euskera, puesto que en 2012 las conversaciones en euskera en ventanilla

fueron el 27,55% y las telefónicas el 25,39%.

Bai leihatilan, bai telefonozko elkarrizketetan, euskarazko zerbitzua %80tik gora eskaintzen da

Lehendakaritzan (%100 eta %80), Enplegu eta Gizarte Politikak Sailean (%86 eta %90), Hezkuntza, Hizkuntza

Politika eta Kultura Sailean (%82 eta %82), Ingurumena eta Lurralde Politika Sailean (%95 eta %80),

EMAKUNDEn (%100 eta %100), EUSTATen (%100 eta %100) eta IVAPen (%100 eta %99).

2.2.2.3 Erantzungailuak eta arreta grabazioak

Azkenik, adierazlearen batez bestekoan kontuan hartu ez bada ere (kasu honetan euskara, gaztelania eta

ele bietako erabilera jaso dugu eta besteetan euskara datua soilik), erantzungailu eta arretako grabazioak

ele bietan daude aztertu diren Eusko Jaurlaritzaren sail eta erakunde autonomiadunen erdietan;

gainerakoetan, ez dago erantzungailu edota arretako grabaziorik.

15

EUSKARAREN AHOZKO ERABILERA, ARRETA ETA JENDAURREKO ZERBITZUETAN (%)

Sailak eta erakunde

autonomiadunak

HARREMANA HARRERAN

Orokorra

(%)

HARREMANA

ELKARRIZKETETAN

Orokorra

(%)

Erantzungailuak eta

arreta grabazioak

Telefonozk

o harreran

euskara

Aurrez

aurreko

harreran

euskara

Jendaurreko

ekitaldietan

euskara

Aurrez aurreko

elkarrizketetan

euskara

Telefonozko

elkarrizketak

euskaraz Eus Gaz Ele bi

Lehendakaritza 60 90 50 66,7 100 80 90 0 0 100


Justizia Saila 45 75 50 73,3 75 80 77,5 - - -

Ekonomiaren Garapen eta

Lehiakortasun Saila 41 34 33 36 59 58 58,5 0 0 100

Enplegu eta Gizarte

Politikak Saila 61 48 20 43 86 90 88 - - -

Ogasun eta Finantza Saila 13 10 7 10 10 10 10 - - -


Politika eta Kultura Saila 62 63 68 64,3 82 82 82 0 0 100

Segurtasun Saila 75 81 4 53,3 70 83 76,5 0 0 100

Osasun Saila 42 41 16 33 44 38 41 0 0 100

Ingurumena eta Lurralde

Politika Saila 60 100 30 63,3 95 80 87,5 - - -

Polizia eta Larrialdietako

Euskal Akademia 100 70 20 63,3 70 100 85 0 0 100

EMAKUNDE 73 75 40 62,7 100 100 100 - - -

EUSTAT 100 100 25 75 100 100 100 - - -

IVAP 99 100 50 83 100 99 99,5 0 0 100

KONTSUMOBIDE-

Kontsumoko Euskal I. 43 51 43 60 85 85 85 - - -

OSALAN 36 21 18 25 76 50 63 - - -

BATEZ BESTEKOA 60,7 63,9 37,7 54,1 76,8 75,7 76,2 0 0 100

(5. taula)

16

2.2.3 Elebideko kexen kopurua

ELEBIDEN JASOTAKO KEXAK


KEXA KOPURUA, URTEKO

2013 2014 2015

LEHENDAKARITZA 1 0 1

HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA SAILA 12 5 6

EKONOMIAREN GARAPENA ETA

LEHIAKORTASUNA 0 2 1

ENPLEGU ETA GIZARTE POLITIKAK 2 1 2

OGASUNA ETA FINANTZAK 1 0 0

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA

KULTURA 7 19 11

SEGURTASUNA 9 9 14

OSASUNA 0 3 4

INGURUMENA ETA LURRALDE POLITIKA 0 2 2

POLIZIA ETA LARRIALDIETAKO EUSKAL

AKADEMIA 0 0 0

EMAKUNDE 0 0 0

EUSTAT 0 0 0

IVAP 0 0 0

KONTSUMOBIDE-Kontsumoko euskal

institutua 0 0 0

OSALAN 0 0 0

GUZTIRA 32 41 41

(6. taula)

Elebiden 2015. urtean jasotako kexak, guztira, 41 izan dira. 2015ean Segurtasun Saila eta Hezkuntza,

Hizkuntza Politika eta Kultura Saila izan dira kexa gehien jaso dituzten sailak, 14 eta 11 kexa jaso baitituzte

hurrenez hurren.

17

2.3 BIGARREN HELBURU OROKORRA: Euskara lan hizkuntza

izateko aurrerapausoak egitea, euskaraz gero eta gehiago

sortuz

V. Plangintzaldian bigarren helburu orokorrean zehaztutako adierazleak hauek dira:

2.3.1 Euskaraz sortzen den dokumentazioaren indizea.

2.3.2 Lan bileretako euskararen ahozko erabilera.

2.3.3 Lan bileretako euskararen idatzizko erabilera.

Hurrengo taulan, adierazle horien emaitza orokorrak ikus ditzakegu:


Euskaraz sortzen den dokumentazioaren indizea Eusk

%20,3

Lan bileretako euskararen ahozko erabileraren indizea Eusk

%23,5

Lan bileretako euskararen idatzizko erabileraren indizea Eusk Gazt Ele bi

%18,9 %55,5 %25,6

(7. taula)

Euskaraz sortzen den dokumentazioari dagokionez, oro har esan dezakegu sortzen diren bost

dokumentutik bat euskaraz sortzen dela (%20,3).

Aurreko puntuan ikusi dugunez, Eusko Jaurlaritzako sail eta erakunde autonomiadunek jendaurreko

zerbitzuetako idatzizko harremanaren %80,1 ele bietan da. Beraz, esan daiteke elebitasuna, neurri handi

batean, itzulpenari esker bermatzen dela. Gauzak horrela, komeni da Eusko Jaurlaritzako sailen eta bere

erakunde autonomiadunen erabilera planek euskarazko sorkuntza arian-arian areagotzeko ekintzei indar

gehiago ematea, adibidez: langileei euskaraz sortzerakoan ziurtasuna hartzen lagunduko dieten hizkuntza

prestakuntza, zuzenketa zerbitzua, idazki ereduak, eta abar.

Lan bileren kasuan, ahozkoan gaztelania erabiltzen da gehienbat. Bileren laurdena (%23,5) euskaraz egiten

da. Idatzizkoan, bileretako dokumentuen erdiak (deialdiak, gai-ordenak eta aktak) gaztelania hutsez idazten

dira (%55,5); euskara hutsez %18,9; eta ele bitan %25,6.

Eusko Jaurlaritzako langileek aukera dute aldian-aldian IVAPek antolatutako euskarazko ikastaro-eskaintzan

parte hartzeko, hizkuntza-eskakizunak egiaztatzeko diseinatutakoak zein eskuratutako gaitasunak gaurkotu

eta hobetzekoak (berariazko euskarazko ikastaroak eta ELEBI programa).

Formaziorako euskarri horiek ahalbidetuko dute hein handi batean euskara zerbitzu-hizkuntza izateaz

gainera, lan-hizkuntzarako esparru ere bilakatzea.

18

2.3.1 Euskaraz sortzen den dokumentazioaren indizea

EUSKARA SORTZE HIZKUNTZA 3


Euskaraz

sortutako

idatziak (%)

Lehendakaritza 10

Herri Administrazio eta Justizia Saila 10

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila 13

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 29

Ogasun eta Finantza Saila 18

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 40

Segurtasun Saila 1

Osasun Saila 17

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 15

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia 5

EMAKUNDE 8

EUSTAT 3

IVAP 82

KONTSUMOBIDE-Kontsumoko Euskal Institutua 47

OSALAN 7

BATEZ BESTEKOA 20,3

(8. taula)

Euskaraz sortzen den dokumentazioari dagokionez, Eusko Jaurlaritzako sailek eta bere erakunde

autonomiadunek duten idazkien %20,3 sortzen dute euskaraz.

Eusko Jaurlaritzaren sail eta erakunde autonomiadunen artean euskarazko idatzi gehien sortzen dutenak

dira IVAP (%82), Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila (%40) eta Enplegu eta Gizarte Politikak Saila

(%29) dira. Gainerako sailak %18ren azpitik daude.

3Sortze hizkuntza baloratzeko, neurtu da idatzitako zenbat komunikazio sortu den jatorriz euskaraz:

- Idazki laburrak: e-mailak, oharrak, jakinarazpenak, egiaztagiriak, inprimakiak…

- Idazki luzeak: memoriak, txostenak, proiektuak…

19

2.3.2 Lan bileretako erabilera, ahoz

LAN BILERETAKO ERABILERA, AHOZ (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunak Euskara (%)

Lehendakaritza 20






Segurtasun Saila 14

Osasun Saila 16



EMAKUNDE 36

EUSTAT 10

IVAP 96


OSALAN 8

BATEZ BESTEKOA 23,5

(9. taula)

Oro har, Eusko Jaurlaritzaren sailetako eta erakunde autonomiadunetako lan bilerak euskaraz egiten dira

%23,5ean. Erakunde bakar batek egiten ditu nagusiki bilerak euskaraz: IVAPek (%96). Gainerakoen artean,

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak bileren %40 egiten ditu euskaraz, EMAKUNDEk %36 eta

Herri Administrazio eta Justizia Sailak %33.

Arlo honetan euskararen erabilera areagotzeko, beharrezkoa izango da euskarazko ataletan eta

elebidunetan are gehiago sustatzea euskaraz lan egitea eta erabilera planetan hori indartzeko aurreikusita

dauden ekintzei bultzada handiagoa ematea. Horrela, komunikazioak aztertu, bidaltzaile eta hartzaileak

identifikatu, eta langileei euskaraz idazteko laguntza areagotu behar da, euskarazko testuak sor ditzaten,

itzultzaileengana jo gabe.

20

2.3.3 Lan bileretako erabilera, idatziz

LAN BILERETAKO ERABILERA, IDATZIZ (%) 4

Sailak eta erakunde autonomiadunak Euskara Gaztelania Ele biak

Lehendakaritza 20 70 10

Herri Administrazio eta Justizia Saila 14 38 48

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila 3 82 15


Ogasun eta Finantza Saila 2 53 45

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 31 34 35

Segurtasun Saila 2 80 18

Osasun Saila 3 90 7


Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia 0 0 100

EMAKUNDE 100 0 0

EUSTAT 0 95 5

IVAP 88 8 4


OSALAN 0 83 17


(10. taula)

Lan bileren idatzizko elementuetan (deialdiak, gai ordenak, aktak) euskararen erabilerari dagokionez, batez

bestekoari begiratuta erdiak baino zerbait gehiago (%55,5) gaztelania hutsez daude; beraz, erdiak baino

zerbait gutxiago euskara hutsez (%18,9) edota ele bietan (%25,6). Lan bileretako idatzizko elementu guztiak

edota gehienak euskara hutsez dituztenak EMAKUNDE (%100) eta IVAP (%88) dira. Hezkuntza, Hizkuntza

Politika eta Kultura Sailak bere dokumentuen %31 ditu euskara hutsez. Dokumentuak ele bietan dituztenen

artean, Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademiak dena ele bietan du (%100); Herri Administrazio eta

Justizia Sailak, %48; eta Ogasun eta Finantza Sailak, %45.

2.3.4 Lan hizkuntzako erabilerari dagozkion beste adierazle batzuk

Lan hizkuntzaren erabileran eragiten duten beste datu batzuk ere jaso dira. Horietako batzuk aztertuko

ditugu jarraian:

2.3.4.1 Idatzizko erabilera lan hizkuntzan

2.3.4.2 Ahozko erabilera lan hizkuntzan

2.3.4.3 Prestakuntza

2.3.4.4 Intraneta eta programa informatikoak

2.3.4.5 Barruko hizkuntza paisaia

4 Honakoak dira neurtu diren lan bileretako idatzizko elementuak : deialdiak, gai ordenak, aktak

21

2.3.4.1 Idatzizko erabilera lan hizkuntzan

IDATZIZKO ERABILERA LAN HIZKUNTZAN (%) 5





Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 9,5 70,5 20

Ogasun eta Finantza Saila 3,5 46,5 50

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 34,5 37 28,5

Segurtasun Saila 2,5 47 50,5

Osasun Saila 7 76,5 16,5

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 11,5 58 30,5


EMAKUNDE 50 0 50

EUSTAT 0 47,5 52,5

IVAP 93,5 4,5 2


OSALAN 1 87 12


(11. taula)

Jasotako datuen arabera, idatzizko barne harremanen (sail barrukoak) %15,9 euskara hutsez dira; ele

bietan dira %36,4; eta ia beste erdia gaztelania hutsez, %47,7. Euskara hutsezko idatzizko harremanen

ehuneko altuenak IVAPen (%93,5) eta EMAKUNDEn (%50) jaso dira. Era berean, idatzizko harremanak ele

bietan izateko joera handiena dago Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademian (%90), Herri Administrazio

eta Justizia Sailean (%64) eta EUSTATen (%52).

IV. Plangintzaldiko datuekin alderatuta, euskaraz soilik erabilitako barne dokumentazioa 2012koa ia halako

hiru da 2015ean, hots, %5,8tik 15,9ra pasa da.

IDATZIZKO BARNE

HARREMANAK

2012 2015

Euskaraz

%5,8 %15,9

5 Idatziko barne harremanetan dokumentu hauek neurtzen dira:

- Lan bileretako idatziak (deialdiak, gai ordenak, aktak)

- Barne erabilerarako idatzizko komunikazioak:

- idazki laburrak: e-mailak, oharrak, jakinarazpenak, egiaztagiriak, inprimakiak.

- Idazki luzeak: memoriak, txostenak, proiektuak.

22

Herritarrei lehendabiziko komunikazioak bidali behar zaizkienean ele bietako testuak erabiltzeak hizkuntza

eskubideak bermatzen laguntzen du. Administrazio barruko harremanetan, aldiz, beste baliabide batzuk

erabili daitezke, adibidez, akordioa, konpromisoak… bilatu, kasu batzuetan euskara edota beste batzuetan

gaztelania erabiltzeko. Era horretan, lana bikoiztea saihestu daiteke eta, era berean, euskara hutsezko

komunikazioari bidea zabaldu. Beraz, tokian tokiko erabilera planek berebiziko garrantzia dute prozesu

honetan, ekintzak abiarazi baititzakete euskarazko komunikazioak areagotzeko.

2.3.4.2 Ahozko erabilera lan hizkuntzan

AHOZKO ERABILERA LAN HIZKUNTZAN (%)


Lan

bileretan

ahoz

euskara

Telefonozko

harremanetan

euskaraz

Aurrez

aurrekoan

euskaraz

Orokorra

%

Lehendakaritza 20 40 30 30

Herri Administrazio eta Justizia Saila 33 33 45 37

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila 12 22 22 18,7

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 21 36 38 31,7

Ogasun eta Finantza Saila 5 17 33 18,3

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 40 55 50 48,3

Segurtasun Saila 14 29 16 19,7

Osasun Saila 16 19 25 20

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 15 25 15 18,3

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia 20 20 35 25

EMAKUNDE 36 65 30 43,7

EUSTAT 10 20 20 16,7

IVAP 96 92 88 92

KONTSUMOBIDE-Kontsumoko Euskal

Institutua 7 36 27 23,3

OSALAN 8 19 18 15

BATEZ BESTEKOA 23,5 35,2 32,8 30,5

(12. taula)

Lan hizkuntzaren ahozko batez besteko erabilera ia heren batekoa da (%30,5). Adierazle hau ateratzeko,

lan bileretako ahozko erabileraz gain barruko telefonozko eta aurrez aurreko harremanen datuak erabili

dira.

Adierazle horiek guztiak kontuan hartuta, euskara ahozko lan hizkuntza gisa nagusitzen da IVAPen, %92ko

ehunekoarekin. Beste sail eta erakunde batzuetan ere euskararen erabilera lan hizkuntza gisa erditik hurbil

dago, hala nola, Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailean (%48,3) eta EMAKUNDEn (%43,7).

Azkenik, euskararen erabilera herenaren inguruan duten hainbat sail eta erakunde daude: Herri

Administrazio eta Justizia Saila (%37), Enplegu eta Gizarte Politikak Saila (%31,7) eta Lehendakaritza (%30).

Ikus dezakegunez, telefonozko eta aurrez aurreko harremanetan euskararen erabilera ehunekoen batez

bestekoak antzerakoak dira, %35,2 eta %32,8 hurrenez hurren.

23

2.3.4.3 Prestakuntza

PRESTAKUNTZA (%) 6


Lehendakaritza - - -




Ogasun eta Finantza Saila 12 88 0

Hezkuntza, Hizkuntza Polítika eta Kultura Saila 17 83 0

Segurtasun Saila 15 85 0

Osasun Saila 4 96 0

Ingurumena eta Lurralde Polítika Saila 28 72 0

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia - - -

EMAKUNDE 11 89 0

EUSTAT 10 90 0

HAEE-IVAP 61 39 0


OSALAN 3 97 0

BATEZ BESTEKOA 15,2 84,8 0

(13. taula)

Prestakuntzari dagokionez, jaso diren datuen arabera, nagusiki gaztelaniaz ematen da prestakuntza Eusko

Jaurlaritzako sail eta erakunde autonomiadunetan, batez bestekoa %80,5ekoa baita. Euskaraz emandako

prestakuntzaren batez bestekoa %15,2 da, eta ele bietan, eskainitakoaren %4,3koa. Euskaraz prestakuntza

gehien ematen duen erakundea IVAP da (%61) eta ondoren dator Ingurumena eta Lurralde Politika Saila

(%28).

Prestakuntza orokorrari dagokionez, Eusko Jaurlaritzak neurriak hartuak ditu euskarazko prestakuntza

sustatzeko. Hain zuzen ere, hirugarren edo laugarren hizkuntza eskakizuna egiaztatuta duten langileak

prestakuntza orokorra hartzeko ezarrita dauden ordu-mugatik kanpo daude, baldin eta euskarazko

ikastaroak aukeratzen badituzte IVAPek ele bietan eskaintzen dituen kasuetan.

6 Langileen prestakuntza saioetan erabilitako hizkuntza

24

2.3.4.4 Intraneta eta aplikazio informatikoak

INTRANETA ETA APLIKAZIO/PROGRAMA INFORMATIKOAK (%)


Aplikazio/programa

informatiko

edukian euskara

(%)

Intraneteko7

edukian

euskara (%)

Lehendakaritza 35 --

Herri Administrazio eta Justizia Saila 95 100

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila 80 80

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 70 --

Ogasun eta Finantza Saila 36 --

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 100 100

Segurtasun Saila 99 80

Osasun Saila 80 --

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 87 --

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia 15 100

EMAKUNDE 73 100

EUSTAT 80 80

IVAP 100 100

KONTSUMOBIDE-Kontsumoko Euskal Institutua 75 100

OSALAN 100 --

BATEZ BESTEKOA 70 93

(14. taula)

Datuen arabera, Eusko Jaurlaritzan eta bere erakunde autonomiadunetan aplikazio eta programa

informatikoen %70 euskaraz ere badago. Ondokoak azpimarratuz: Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta

Kultura Sailean (%100), IVAPen (%100), OSALANen (%100), Segurtasun Sailean (%99), Herri Administrazio

eta Justizia Sailean (%95), Ingurumen eta Lurralde Politika Sailean (%87), Ekonomiaren Garapen eta

Lehiakortasun Saila (%80), Osasun Sailean (%80) eta EUSTATen (%80). Badira, halere, ehuneko horien

azpitik dauden sailak.

Programa informatikoa euskaraz erabilgarri izateaz gain, programa hori euskaraz erabiltzeko urratsak eman

dira euskara planetan. Bi aukerak uztartzeko, erabilera planetan dauden langileen aplikazio eta programa

informatikoak euskaraz instalatzen dira, eta euskaraz erabiliko direla bermatzeko ahaleginak egiten

jarraituko da.

Intranetari dagokionez, berau duten sail eta erakunde autonomiadunetan edukiaren %93 dago euskaraz,

eta sail eta erakunde gehienetan euskararen portzentajea ia %100 da.

7 Intranetari buruzko datuak ez dira kontuan izan barruko hizkuntza paisaiaren batez besteko orokorrean.

25

2.3.4.5 Barne hizkuntza paisaia

Aztertuko dugun hurrengo adierazle multzoa Barruko Hizkuntza Paisaiari dagokiona da. Atal honetan

iragarki taula, tresneria eta paper gauzak eta intranetari buruzko datuak jaso dira (15. Taula).

Adierazlearen datu orokorra kontuan hartuta, barruko hizkuntza paisaia nagusiki ele bietan dago (%69,5),

nahiz eta gaztelania hutsezko ehunekoa herenetik hurbil dagoen (%29,3).

Iragarki tauletako oharrei dagokienez, elebitasuna nagusitzen da (%78,6), baina gaztelania hutsezko

oharrak %17,9 dira. Iragarki tauletan oharrak euskaraz edota ele bietan nagusiki aurki daitezkeen sail eta

erakunde autonomiadunak honako hauek dira: Lehendakaritza (%100), Herri Administrazio eta Justizia Saila

(%100), EUSTAT (%100), IVAP (%100), KONTSUMOBIDE (%100), Osasun Saila (%93), Polizia eta

Larrialdietako Euskal Akademia (%90) eta Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila (%80).

Tresneriaren kasuan, oraindik ere gaztelania nagusitzen da (%61,4). Ele bietan aurki dezakegun

tresneriaren ehuneko orokorra %38,6koa da; erabilera datu altuena EUSTATek du, %100ekoa, hain zuzen

ere. Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademian %70eko datua jaso da.

Paper gauzei buruz jasotako datuek erakusten dute maila oso handian ele bietan egoten direla paper

gauzak Eusko Jaurlaritzan eta bere erakunde autonomiadunetan (%89,4).

Azkenik, datu orokorrerako kontuan hartu ez bada ere, intranetari buruzko datuak ditugu. Sail eta

erakunde guztiek datu hau ez badute ere, jasota dutenen artean intraneta euskaraz dago osorik edo ia

osorik, salbuespenak salbuespen.

Ondorengo taulan jasotzen dira barneko hizkuntza paisaiari buruzko datuak, sailez sail (iragarki taulak,

tresneria, paper gauzak eta intraneta).

26

BARNE HIZKUNTZA PAISAIA (%)

Sailak eta erakunde

autonomiadunak

Iragarki taulak (%) Tresneria (%) Paper gauzak (%) Orokorra (%) Intraneta

euskaraz Euskara Gaztelania Ele

biak Euskara Gaztelania

Ele


Ele


Ele

biak

Lehendakaritza 0 0 100 0 80 20 0 80 20 0 53,3 46,7 -


Justizia Saila 0 0 100 0 80 20 0 0 100 0 26,7 73,3 100

Ekonomiaren Garapen eta

Lehiakortasun Saila 0 30 70 0 50 50 0 0 100 0 26,7 73,3 80

Enplegu eta Gizarte

Politikak Saila 9 27 64 0 50 50 0 0 100 3 25,7 71,3 -

Ogasun eta Finantza Saila - - - 0 50 50 0 0 100 0 25 75 -


Polítika eta Kultura Saila 10 10 80 0 50 50 0 0 100 3,3 20 76,7 100

Segurtasun Saila 4 37 59 0 100 0 0 2 98 1,3 46,4 52,3 48

Osasun Saila 2 5 93 0 70 30 0 2 98 0,7 25,6 73,7 -

Ingurumena eta Lurralde

Polítika Saila 5 40 55 0 80 20 0 0 100 1,7 40 58,3 -

Polizia eta Larrialdietako

Euskal Akademia 0 10 90 0 30 70 0 0 100 0 13,3 86,7 100

EMAKUNDE 14 45 41 0 0 100 7 22,5 70,5 100

EUSTAT 0 0 100 0 0 100 0 75 25 0 25 75 80

HAEE-IVAP 0 0 100 0 90 10 0 0 100 0 30 70 100

KONTSUMOBIDE-

Kontsumoko Euskal

Institutua

0 0 100 0 80 20 0 0 100 0 26,7 73,3 100

OSALAN 5 46 49 0 50 50 0 0 100 1,7 32 66,3 -

BATEZ BESTEKOA 3,5 17,9 78,6 0 61,4 38,6 0 10,6 89,4 1,2 29,3 69,5 89,8

(15. taula)

27

2.4 HIRUGARREN HELBURU OROKORRA: Herri administrazioen

arteko harremanetan euskara gehiago erabiltzea

V. Plangintzaldian hirugarren helburu orokorraren betetze maila neurtzeko definitutako adierazleak hauek

dira:

2.4.1 Administrazioen arteko harremanetako euskararen ahozko erabilera

24.2 Administrazioen arteko harremanetako euskararen idatzizko erabilera

Hauek dira adierazle honen emaitza orokorrak:


Administrazioen arteko harremanetako euskararen ahozko

erabilera

Eusk

%32,5

Administrazioen arteko harremanetako euskararen idatzizko

erabilera

Eusk Gazt Ele biak

%26,1 %30 %43,6

(16. taula)

Batez besteko datu horiei erreparatuta, esan daiteke administrazioen arteko ahozko harremanei

dagokienez, euskararen erabilera herenaren ingurukoa dela (%32,5). Bestalde, administrazioen arteko

idatzizko harremanei begiratuta, elebitasuna nagusitzen da (%43,6) eta euskara hutsezko eta gaztelania

hutsezko harremanen ehunekoak antzerakoak dira, %26,1 eta %30 hurrenez hurren.

Taula honetan, datu orokorrak sailka ematen dira:

ADMINISTRAZIOEN ARTEKO HARREMANETAN EUSKARAREN ERABILERA (%)


IDATZIZKO ERABILERA % AHOZKO

ERABILERA

EUSKARA % Euskara Gaztelania

Ele

biak

Lehendakaritza 15,5 34,5 50 40

Herri Administrazio eta Justizia Saila 35,7 22,6 41,7 28

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila 16,7 42 41,3 19

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 23 34 43 24,5

Ogasun eta Finantza Saila 2,5 75 22,5 6,5

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 39,7 8,6 51,7 50,5

Segurtasun Saila 21 21 58 42,5

Osasun Saila 20,3 53,7 26 18

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 39,7 15,6 44,7 27

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia 35,7 20 44,3 35

EMAKUNDE 48,7 22,6 28,7 55

EUSTAT 0 6 94 20

IVAP 59,3 7 33,7 80,5


Institutua 9 35 56 27,5

OSALAN 25 57,3 17,7 13,5

BATEZ BESTEKOA 26,1 30,3 43,6 32,5

(17. taula)

28

Administrazioen arteko idatzizko harremanetan sail eta erakundeek duten joerari erreparatuta, elebitan

gehien aritzen direnen artean hauek daude: EUSTAT (%94) eta Segurtasun Saila (%58).

Euskara hutsezko erabilera altuena egiten duten sail eta erakundeak honako hauek dira: IVAP (%59,3),

EMAKUNDE (%48,7), Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila (%39,7) eta Ingurumena eta Lurralde

Politika Saila (%39,7).

Administrazioen arteko ahozko harremanetan erabilera ehuneko altuenak dituzten sail eta erakundeak

honako hauek dira: IVAP (%80), EMAKUNDE (%55) eta Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila

(%50,5). Gehienek, aldiz, %50en azpiko erabilera dute.

Administrazioen arteko harremanak garrantzizkoak dira, euskararen erabilerak gora egin dezan. Horretan

sakontzeko helburuz, zenbait udalek (36 udalek) eskaera egin diote Eusko Jaurlaritzari eurekiko hartu-

emanak euskara hutsez izan daitezen. Eskaera hori aintzat hartuta, sailak eta erakunde autonomiadunak ari

dira dagoeneko udal horiekiko harremanak euskara hutsez burutzen.

Bestalde, Eusko Jaurlaritzako sailen arteko harremanei dagokienez, erabilera planen testuinguruan

harreman horien nondik norakoak aztertzea komeni da, harreman kateak eta sareak irudikatu ahal izateko,

eta euskarazko atalen eta atal elebidunen arteko komunikazioa gauzatzen denean euskara hutsezko

komunikazioa bultzatzeko.

2.4.1 Euskararen ahozko erabilera, administrazioen artean

Administrazioen arteko ahozko harremanetan euskararen erabilera aztertzeko erabilitako adierazleak bi

hauek izan dira; telefonozko harremanak eta lan bileretako erabilera.

EUSKARAREN AHOZKO ERABILERA, ADMINISTRAZIOEN ARTEAN (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunak Telefonoz

(%)

Lan bileretan

(%)

Orokorra

(%)




Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 31 18 24,5

Ogasun eta Finantza Saila 13 0 6,5

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 50 51 50,5

Segurtasun Saila 59 26 42,5

Osasun Saila 31 5 18



EMAKUNDE 80 30 55

EUSTAT 30 10 20

IVAP 83 78 80,5

KONTSUMOBIDE-Kontsumoko Euskal Institutua 40 15 27,5

OSALAN 19 8 13,5


29

(18. taula)

Datuek erakusten dutenez, administrazioen arteko telefonozko harremanetan euskara gehiago erabiltzen

da lan bileretan baino. Administrazioen arteko telefonozko harremanetan euskararen batez besteko

erabilera %40,3koa da. Erabilera %80koa edo handiagoa da IVAPen (%83) eta EMAKUNDEn (%80). Bigarren

maila batean, Lehendakaritza (%60), Segurtasun Saila (%59) eta Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura

Saila (%50) etorriko lirateke. Gainerako sail eta erakundeetan, erabilera %40 edo baxuagoa da.

Administrazioen arteko lan bileren laurdena egiten da euskaraz (%24,7). Lan bilera horietan euskara

gehien erabiltzen duten sail edota erakundeak dira IVAP (%78), Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura

Saila (%51) eta Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia (%50).

2.4.2 Euskararen idatzizko erabilera, administrazioen artean

Hurrengo orrialdeko taulan ikus daitekeenez, administrazioen arteko idatzizko harremanetan euskararen

erabilera aztertzeko kontuan hartuko ditugun adierazleak honako hauek izango dira: beste administrazioei

igorritako idatziak, lan bileretako idatzizko dokumentuak, euskaraz jasotako komunikazioei emandako

erantzuna eta, beste administrazio bat denean harremanetan jartzen dena, erantzuteko erabilitako

hizkuntza.

Beste administrazioei igorritako idatzietan elebitasuna erabiltzen da batez ere, idatzien %57,4 ele bietan

igortzen baitira eta herena inguru (%34,6) gaztelania hutsez igortzen da. Euskara hutsez igorritakoak %8

dira. Ele bitan gehien jarduten dutenak: Lehendakaritza (%100), IVAP (%95), Segurtasun Saila (%93) eta

EUSTAT (%82). Euskara hutsez idatziak gehien igortzen dituztenak dira EMAKUNDE (%36) eta Hezkuntza,

Hizkuntza Politika eta Kultura Saila (%24).

BESTE ADMINISTRAZIOEI IGORRITAKO IDATZIAK 2012 2015

Euskara %6,12 %8

Elebitasuna nagusitzen bada ere, esan daiteke gero eta handiagoa dela idatzizko harremanak euskara

hutsez izateko joera, 2012an egindako neurketan beste administrazioek igorritako idatzizkoan euskararen

erabilera %6,12 baitzen.

Administrazioen arteko lan bileretako idatzizko dokumentuak ia maila berean erabiltzen dira ele bietan

edo gaztelaniaz, ele bietan %44,9 idazten baitira eta gaztelania hutsez, %44. Euskara hutsez idatzitakoak

%11,1 dira. Nolanahi ere, euskara hutsezkoak eta elebidunak batzen baditugu, euskararen presentzia

%58,7koa dela esan dezakegu. Nagusiki euskara hutsezko idatzi gehienak idazten dituen erakundea IVAP

da, idatzien %73 euskaraz idazten baititu.

Eusko Jaurlaritzako sail edota erakunde autonomiadunek euskaraz jasotako idatziei ematen dieten

erantzunari dagokionez, euskarazko erantzuna nagusitzen da (%71,8), eta ondoren ele biko erantzuna,

(%24,8). Euskarazko idatzi bati gaztelaniaz erantzutea oso kasu gutxitan gertatzen da (%3,4).

Harremanetan jartzen dena beste administrazio bat denean, dokumentuak ele bietan bidaltzen dira kasu

guztien %49,3. Dena den, gaztelaniak oraindik badu pisua administrazioen arteko idatzizko harremanetan,

beste administrazioetatik dokumentuak gaztelania hutsez bidaltzen baitira %30,3an.

Ondorengo taulan jasotzen dira administrazioen arteko euskararen idatzizko erabilerari buruzko datuak,

sailez sail.

30

(19. taula)

EUSKARAREN IDATZIZKO ERABILERA, ADMINISTRAZIOEN ARTEAN (%)


Beste administrazioei

igorritako idatziak

(%)

Lan bileretako

idatzizko

dokumentuak (%)

Euskaraz jasotako

komunikazioei

emandako erantzuna

(%)

OROKORRA (%)

Beste

administrazioek

erabilitako

hizkuntza (%)

Eus Gaz Ele

biak Eus Gaz

Ele

biak Eus Gaz

Ele

biak Eus Gaz

Ele

biak Eus Gaz

Ele

biak

Lehendakaritza 0 0 100 31 69 0 - - 15,5 34,5 50 0 0 100

Herri Administrazio eta Justizia Saila 0 48 52 7 20 73 100 0 0 35,7 22,6 41,7 3 67 30

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun

Saila 4 46 50 4 71 25 42 9 49 16,7 42 41,3 11 63 26

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 6 36 58 6 55 39 57 11 32 23 34 43 7 55 38

Ogasun eta Finantza Saila 2 75 23 3 75 22 - - - 2,5 75 22,5 2 78 20

Hezkuntza, Hizkuntza Polítika eta Kultura

Saila 24 12 64 19 14 67 76 0 24 39,7 8,6 51,7 33 18 49

Segurtasun Saila 1 6 93 5 55 40 57 2 41 21 21 58 21 3 76

Osasun Saila 5 65 30 1 96 3 55 0 45 20,3 53,7 26 4 68 28

Ingurumena eta Lurralde Polítika Saila 12 16 72 7 31 62 100 0 0 39,7 15,6 44,7 32 36 32

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia 7 60 33 0 0 100 100 0 0 35,7 20 44,3 2 69 29

EMAKUNDE 36 23 41 10 45 45 100 0 0 48,7 22,6 28,7 18 25 57

EUSTAT 0 18 82 0 0 100 0 0 100 0 6 94 10 15 75

IVAP 5 0 95 73 21 6 100 0 0 59,3 7 33,7 20 20 60


Institutua 18 44 38 0 25 75 - - - 9 35 56 0 10 90

OSALAN 0 70 30 0 83 17 75 19 6 25 57,3 17,7 1 70 29

BATEZ BESTEKOA 8 34,6 57,4 11,1 44 44,9 71,8 3,4 24,8 26,1 30,3 43,6 10,9 39,8 49,3

31

2.5 LAUGARREN HELBURU OROKORRA: Erakunde ordezkarien

lidergoa indartzea euskararen normalizazio prozesua erakunde

bakoitzaren ohiko jardunean txertatzeko

V. Plangintzaldian laugarren helburu orokorrerako adierazlea hau da:

Erakunde ordezkariek erabilera planeko batzordeetan izan duten asistentzia

Adierazle honek garrantzia dauka erabilera planen arrakastarako. Erakunde ordezkariek euskararen aldeko apustu

argia eta benetakoa egiteak arrakastarako bidea zabaltzen du baina, haien inplikazioa eta parte hartzea apala bada,

arrakasta hori ez dago hain ziurtatuta.

Hurrengo taulan, adierazle horren emaitza orokorrak ikus daitezke:


Erakunde ordezkariek erabilera planeko batzordeetan izan

duten asistentzia

%77,8

ERAKUNDE ORDEZKARIEN ASISTENTZIA

Sailak eta erakunde autonomiadunak ASISTENTZIA (%)

Lehendakaritza 30






Segurtasun Saila 80

Osasun Saila 98



EMAKUNDE 100

EUSTAT 50

IVAP 100


OSALAN 90

BATEZ BESTEKOA 77,8

(20. taula)

32

Erakunde ordezkariek erabilera planeko batzordeetan izan duten batez besteko asistentzia %77,8koa da. Oro har,

asistentzia kopuru altuak daude Herri Administrazio eta Justizia Sailean (%100), EMAKUNDEn (%100), IVAPen (%100),

KONTSUMOBIDEN (%100), Osasun Sailean (%98), Enplegu eta Gizarte Politikak Sailean (%90), Polizia eta

Larrialdietako Euskal Akademian (%90), OSALANen (%90) eta Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailean (%88).

Dena den, ehuneko horietatik beherako asistentziak ere badaude sail batzuetan.

2.6 LEHEN ZEHAR LERROA: V. Plangintzaldi honetarako zehaztu diren

Hizkuntza Ofizialak Erabiltzeko Irizpideak

V. Plangintzaldian lehenengo zehar lerroan sail eta erakunde autonomiadunetan zehaztu eta inplementatu

beharreko hizkuntza irizpideak aztertuko ditugu jarraian:

Eusko Jaurlaritzako sail eta erakunde autonomiadun guztiek zehaztuta dituzte hizkuntza irizpideak (%100). Sail

batzuetan gainera, hizkuntza irizpide orokorrak euren ingurunera egokitu dituzte.

Hizkuntza irizpideei jarraipena sail eta erakunde autonomiadun guztietan egin zaie. Jarraipena egiteko metodologia

kualitatiboa erabili da, beraz elkarrizketen bidez ateratako datu aitortuak dira jarraipenaren oinarri. Hori horrela,

sailetan hizkuntza irizpideen jarraipenetik ateratako emaitzak 2016ko kudeaketa planak definitzeko erabiliko dira.

Zehaztutako hizkuntza irizpideen betetze maila altuak dituzte EUSTATek (%100), IVAPek (%90), Herri Administrazio

eta Justizia Sailak (%80) eta Ingurumen eta Lurralde Politika Sailak (%80). Betetze maila apalagoak jaso dira Polizia

eta Larrialdietako Euskal Akademian (%60), KONTSUMOBIDEn (%60) eta Segurtasun Sailean (%50).

Hizkuntza Ofizialak erabiltzeko irizpideak funtsezko tresnak dira euskararen normalizaziorako; nolanahi ere, horiek

formalki onartzea ez da nahikoa: irizpide horiek bete egin behar dira, eta betetze maila horren jarraipena egin,

irizpideok eraginkorrak izango badira.

33

2.7 BIGARREN ZEHAR LERROA: Langile eta erakunde ordezkarien

hizkuntza gaitasuna handitzea, erabilera areagotzeko

Bigarren zehar lerro honetarako V. Plangintzaldian zehaztutako adierazleak honako hauek dira:

Hizkuntza eskakizunen betetze maila

Erakunde ordezkarien hizkuntza gaitasuna


Hizkuntza eskakizunen betetze maila

Hizkuntza eskakizunaren betetze maila orokorra:

%54,34

Derrigortasun Data ezarria duten lanpostuetako HE

betetze maila: %79,33

Derrigortasun Datarik ez duten lanpostuetako HE

betetze maila: %21,88

Erakunde ordezkarien hizkuntza

gaitasuna

Euskaraz egiteko gai da Euskaraz lan egiten du

% 66,9 %43,3

(21. taula)

2.7.1 Hizkuntza eskakizunen betetze maila

Edukiak hobeto ulertzen laguntzeko, hainbat kontzepturen inguruko azalpena emango dugu labur-labur:

Hizkuntza eskakizuna (HE): hizkuntza eskakizunak lanpostua betetzeko eta bertan lan egiteko beharrezkoa

den euskarazko hizkuntzari buruzko gaitasun maila zehazten du, Euskal Funtzio Publikoari buruzko uztailaren 6ko

6/1989 Legearen 97.2 artikuluak adierazten duen bezala. Lau dira lanpostuei izendatu zaizkien hizkuntza

eskakizunak: 1. HE, 2. HE, 3. HE eta 4. HE (86/1997 Dekretuaren 13.2 artikuluan arautzen da).

Derrigortasun data (DD): derrigortasun datak zehazten du lanpostu bati ezarritako hizkuntza eskakizuna

noiztik aurrera bete behar den, hots, aginduzkoa izaten noiz hasten den.

Derrigortasun data igarotakoan, lanpostu hori betetzeko ezinbestekoa izango da lanpostu horri dagokion hizkuntza

eskakizuna egiaztatua izatea.

Derrigortasun indizea (DI): apirilaren 15eko 86/1997 Dekretuak 11. artikuluan xedatzen duenaren arabera,

Plangintzaldi bakoitzean nahitaez bete beharreko indizeak zehaztuko du erakunde bakoitzean zenbat lanposturi

esleituko zaion derrigortasun data. Indize hori finkatzeko, herri administrazio bakoitzari dagokion jarduera esparruko

egoera soziolinguistikoa hartzen da kontuan (udalen kasuan udalerria izango da jarduera esparrua, foru

aldundienean, berriz, lurralde historikoa…). Horretarako, «euskaldunak+(ia euskaldunak/2)» formula erabili behar

da, eta Plangintzaldi bakoitza hasten denerako indarrean dagoen Errolda edo Biztanleria eta Etxebizitza Estatistikan

jasotako azken datuak erabiliko dira.

Derrigortasun indizearen arabera, erakundeak lau multzotan sailkatu dira: % 0-25, % 25-45, % 45-70 eta % 70-100.

Sailkapen hori 86/1997 Dekretuko 17. artikuluan arautzen da, eta multzo bakoitzean kokaturiko erakundeek lortu

beharreko gutxieneko helburuak ezartzen ditu.

34

Dokumentu honetako gainerako ataletan ez bezala, hizkuntza eskakizunen betetze maila aztertzeko garaian erabili

diren datuak HPSk V. Plangintzaldiaren ebaluazioa dela-eta burutu duen lanpostu zerrenden eguneraketatik atera

dira. Datu horiek derrigortasun data ezarria eta ezarri gabe duten lanpostuei dagozkie.

2.7.2 Hizkuntza eskakizunen betetze maila

Hizkuntza eskakizunen betetze mailari dagokionez, analisi honetan adierazle hauei egin diegu jarraipena:

2.7.2.1 Lanpostuaren hizkuntza eskakizuna egiaztatuta duten langileak

2.7.2.2 Hizkuntza eskakizunen betetze maila Derrigortasun Data (DD) duten lanpostuetan.

2.7.2.3 Hizkuntza eskakizunen betetze maila Derrigortasun Data ez duten lanpostuetan.

Kasu guztietan, lanpostuetan diharduten langileak hartu dira kontuan, titularrak diren edo ez bereizi gabe.

Adierazle hau ondo ulertzeko, bi datu hauek oso kontuan izan behar dira:

• Lanpostu kopurua: IV. Plangintzaldiaren amaierako ebaluazioarekin alderatuta, 2015ean 1.032 lanpostu

gehiago dago Eusko Jaurlaritzan (Lanbideren sorrerak eraginda, batez ere). Lanpostuen hazkunde hori

kontuan izan behar da egiaztapenak baloratzerakoan.

• Derrigortasun daten kopurua: IV. Plangintzaldian 3.016 lanpostutan zegoen Derrigortasun Data ezarrita.

Oraingo V. Plangintzaldi honetan, ordea, 4.346 lanpostutan dago ezarrita, hau da, aurrekoan baino 1.330

derrigortasun gehiago. Bistan denez, hazkundea nabarmena da eta hori ere kontuan hartzekoa da

egiaztapenen balorazioa egiterakoan.

2.7.2.1 Lanpostuaren hizkuntza eskakizuna egiaztatuta duten langileak

Hurrengo taulan jasotzen da hizkuntza eskakizunen betetze maila orokorra. Horretarako, lanpostuaren hizkuntza

eskakizuna egiaztatuta duten langileak zenbatu dira, lanpostuak Derrigortasun Data duen edo ez bereizi gabe.

Gorago esan bezala, lanpostuetan diharduten langileak zenbatu dira, titularrak diren edo ez bereizi gabe.

Guztira, 3.847 lanpostutan egiaztatuta dago lanpostuaren hizkuntza eskakizuna (%54,34). 2012an, IV.

plangintzaldiaren ebaluazioa egin zenean, berriz, 3.602 langilek zuten lanpostuaren HE egiaztatuta. Beraz, aurreko

ebaluazioarekiko, 245 gehiagok dute egiaztatuta dagokien HE.

Hizkuntza eskakizun baxuagoaren bat 774k egiaztatu dute (%10,93).

Ezer egiaztatu ez dutenak 2.083 dira (%29,42) eta salbuetsitakoak 376 (%5,31).

Azpimarratzekoa da Eusko Jaurlaritzako lanpostuen erdian baino gehiagotan (%54,34) diharduten langileek

dagoeneko egiaztatuta izatea dagokien hizkuntza eskakizuna. Kopuru esanguratsua da, zalantzarik gabe. Langile

horiek, neurri batean edo bestean, lana euskaraz egiteko gaituta daude, eta, euskararen erabileraren ikuspegitik, une

honetan balio eta indar handiko potentziala dagoela esan daiteke.

35

Bestalde, kontuan izan behar da egiaztapen maila hori (%54,34) ia sei puntu gora dagoela EAEko Administrazio

Orokorrari V. Plangintzaldian dagokion derrigortasun indizetik (%48,46).

Datua esanguratsua bada ere, neurriak hartzen jarraitu beharra dago langileen gaitasunaren arloan. Eta, horrekin

batera, langile berrien hautaketa zaindu beharra dago, datozen urteetan erretiratuko diren langileen ordez sartuko

diren langile berriak, ahalik eta kasurik gehienetan, hizkuntza eskakizuna egiaztatuta sartu daitezen

SAIL EDO ERAKUNDE

AUTONOMIADUNAK

Lanpostuak

guztira

Hutsik

edo inf.

gabe

Egiaztatutako HEak

Lanpostuaren

HE egiaztatuta

Baxuagoren

bat egiaztatuta

Ezer

egiaztatu

gabe

Salbuetsita

kop kop kop % kop % kop % kop %

LEHENDAKARITZA 98 8 59 65,6 8 8,9 22 24,4 1 1,1

MEMORIAREN, BIZIKIDETZAREN ETA

GIZA ESKUBIDEEN INSTITUTUA 6 0 6 100 0 0 0 0 0 0

HERRI ADMINISTRAZIO ETA JUSTIZIA

SAILA 635 28 345 56,8 112 18,5 143 23,6 7 1,2

EUSKADIKO AHOLKU BATZORDE

JURIDIKOA 6 0 5 83,3 1 16,7 0 0 0 0

EKONOMIAREN GARAPEN ETA

LEHIAKORTASUN SAILA 438 16 237 56,2 65 15,4 106 25,1 14 3,3

ENPLEGU ETA GIZARTE POLITIKETAKO

SAILA 555 27 266 50,4 72 13,6 167 31,6 23 4,4

LANBIDE-EUSKAL ENPLEGU ZERBITZUA 919 373 171 31,3 72 13,2 194 35, 109 20

OGASUNA ETA FINANTZA SAILA 368 16 190 54 60 17,1 78 22,2 24 6,8

LEHIAREN EUSKAL AGINTARITZA 9 0 8 88,9 1 11,1 0 0 0 0

EAE KONTRATUEN INGURUKO

ERREKURTS. ADM. ORGANOA 4 0 3 75 1 25 0 0 0 0

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA

KULTURA SAILA 2170 41 1208 56,7 83 3,9 800 37,6 38 1,8

HABE 64 1 61 96,8 1 1,6 1 1,6 0 0

SEGURTASUN SAILA 682 25 325 49,5 77 11,7 181 27,6 74 11,3

OSASUN SAILA 866 29 489 58,4 96 11,5 209 25 43 5,1

INGURUMEN ETA LURRALDE POLITIKA

SAILA 236 13 130 58,3 28 12,6 46 20,6 19 8,5

IVAP 124 0 113 91,1 11 8,9 0 0 0 0

POLIZIA ETA LARRIALDIETAKO EUSKAL

AKADEMIA 120 8 32 28,6 21 18,8 51 45,5 8 7,1

EUSTAT 103 0 57 55,3 24 23,3 17 16,5 5 4,9

EMAKUNDE 36 1 28 80 1 2,9 3 8,6 3 8,6

OSALAN 175 8 74 44,3 32 19,2 61 36,5 0 0

KONTSUMOBIDE 62 2 40 66,7 8 13,3 4 6,7 8 13,3

GUZTIRA 7676 596 3847 54,3 774 10,9 2083 29,4 376 5,3

(22. taula)

36

2.7.2.2 Hizkuntza eskakizunen betetze maila Derrigortasun Data (DD) duten

lanpostuetan

Derrigorrezko Data ezarrita duten lanpostuei erreparatzen badiegu, 2015ean 4.346 lanpostuk dute derrigorrezko

data ezarrita (%56,7). Gorago esan den bezala, IV. Plangintzaldiarekin konparatuta, nabarmen igo da derrigortasun

kopurua: 1.330 lanpostu gehiago. Derrigortasun Indizeari dagokionez, esan behar da Plangintzaldi honetan Eusko

Jaurlaritzaren sail eta erakunde autonomiadun guztiek betetzen dutela gutxienez EAEko Administrazio Orokorrari

dagokion Derrigortasun Indizea (%48,46). Orain arte, ordea, Eusko Jaurlaritzak bete izan du indizea bere

osotasunean, baina indizera heltzen ez ziren sail eta erakunde autonomiadunak egon izan dira. Oraingo

Plangintzaldian ordea, denak iristen dira gutxienekora.

Lanpostu kopuru osoa hazi izanak eta, halaber, derrigortasun kopurua ere nabarmen hazi izanak ezinbestez ekarri du

egiaztapenen ehunekoak jaistea, oraingoz behintzat (%79,33). Alabaina, egiaztapenen kopuruak gora egiten du

urtetik urtera eta, kopuruak konparatu ahal izateko, Plangintzaldiaren amaieran ikusi beharko dira datuak bere

osotasunean.

SAIL EDO ERAKUNDE

AUTONOMOAK

Lanpostuak

guztira

DD duten lanpostuak

Hutsik edo

inf. gabe

Lanpostuaren

HE egiaztatuta

Baxuagoren

bat

egiaztatuta

Ezer

egiaztatu

gabe

Salbuetsita

kop kop % kop % kop % kop % kop %

LEHENDAKARITZA 69 6 8,7 54 85,7 2 3,2 6 9,5 1 1,6

MEMORIAREN, BIZIKIDETZAREN

ETA GIZA ESKUBIDEEN

INSTITUTUA

6 0 0 6 100 0 0 0 0 0 0

HERRI ADMINISTRAZIO ETA

JUSTIZIA SAILA 309 12 3,9 252 84,9 21 7,1 17 5,7 7 2,4

EUSKADIKO AHOLKU BATZORDE

JURIDIKOA 6 0 0 5 83,3 1 16,7 0 0 0 0

EKONOMIAREN GARAPEN ETA

LEHIAKORTASUN SAILA 257 10 3,9 206 83,4 13 5,3 14 5,7 14 5,7

ENPLEGU ETA GIZARTE

POLITIKETAKO SAILA 287 16 5,6 224 82,7 13 4,8 11 4,1 23 8,5

LANBIDE-EUSKAL ENPLEGU

ZERBITZUA 516 216 41,9 151 50,3 27 9 13 4,3 109 36,3

OGASUNA ETA FINANTZA SAILA 232 14 6 170 78 10 4,6 14 6,4 24 11

LEHIAREN EUSKAL AGINTARITZA 5 0 0 5 100 0 0 0 0 0 0


ERREKURTS. ADM. ORGANOA 2 0 0 1 50 1 50 0 0 0 0

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA

POLITIKA ETA KULTURA SAILA 1148 19 1,7 996 88,2 22 2 73 6,5 38 3,4

HABE-HELDUEN ALFABETATZE

ETA BERREUSKALDUNTZERAKO

ERAK.

27 0 0 27 100 0 0 0 0 0 0

SEGURTASUN SAILA 402 12 3 274 70,3 26 6,7 16 4,1 74 19

OSASUN SAILA 562 21 3,7 434 80,2 25 4,6 39 7,2 43 8

INGURUMEN ETA LURRALDE

POLITIKA SAILA 177 10 5,7 123 73,7 13 7,8 12 7,2 19 11,4

IVAP

60 0 0 49 81,7 11 18,3 0 0 0 0

37

POLIZIA ETA LARRIALDIETAKO

EUSKAL AKADEMIA 54 3 5,6 22 43,1 11 21,6 10 19,6 8 15,7

EUSTAT-EUSKAL ESTATISTIKA

ERAKUNDEA 52 0 0 41 78,9 2 3,9 4 7,7 5 9,6

EMAKUMEAREN EUSKAL

ERAKUNDEA - EMAKUNDE 35 0 0 28 80 1 2,9 3 8,6 3 8,6

OSALAN-LANEKO SEGURTASUN

OSASUNERAKO EUSKAL ERAK. 85 6 7,1 66 83,5 2 2,5 11 13,9 0 0

KONTSUMOBIDE-KONTSUMOKO

EUSKAL INSTITUTUA 55 1 1,8 39 72,2 5 9,3 2 3,7 8 14,8

GUZTIRA 4346 346 8 3173 79,3 206 5,2 245 6,1 376 9,4

(23. Taula)

2.7.2.3 Hizkuntza eskakizunen betetze maila Derrigortasun Data ez duten lanpostuetan

Derrigortasun datarik ez duten lanpostuei erreparatzen badiegu (guztira 3.330) ikusten da hor ere langile andanak

daukala lanpostuaren hizkuntza eskakizuna egiaztatuta (%21,88) eta ia beste horrenbestek baxuagoren bat (%18,44).

Euskararen erabilerari dagokionez, kontuan hartzeko datuak dira, izan ere, lanpostu horiek, gehienetan, atal

elebidunetatik eta euskarazko ataletatik kanpo egon arren, ekarpen garrantzitsua egin dezakete euskara bai zerbitzu

hizkuntza bai lan hizkuntza izan dadin. Horregatik, lanpostuaren hizkuntza eskakizuna egiaztatuta duten langileak

Erabilera Planaren baitara sartzeko neurriak hartu behar dira.

SAIL EDO ERAKUNDE

AUTONOMOAK

Lanpostuak

guztira

DD ez duten lanpostuak

Hutsik edo

inf. gabe

Lanpostuaren

HE egiaztatuta

Baxuagoren bat

egiaztatuta Ezer egiaztatu gabe

kop kop % kop % kop % kop %

LEHENDAKARITZA 29 2 6,9 5 18,5 6 22,2 16 59,3

MEMORIAREN,

BIZIKIDETZAREN ETA GIZA

ESKUBIDEEN INSTITUTUA

0 0 0 0 0 0 0 0 0

HERRI ADMINISTRAZIO ETA

JUSTIZIA SAILA 326 16 4,9 93 30,0 91 29,4 126 40,7

EUSKADIKO AHOLKU

BATZORDE JURIDIKOA 0 0 0 0 0 0 0 0 0

EKONOMIAREN GARAPEN

ETA LEHIAKORTASUN SAILA 181 6 3,3 31 17,7 52 29,7 92 52,6

ENPLEGU ETA GIZARTE

POLITIKETAKO SAILA 268 11 4,1 42 16,3 59 23 156 60,7

LANBIDE-EUSKAL ENPLEGU

ZERBITZUA 403 157 39 20 8,1 45 18,3 181 73,6

OGASUNA ETA FINANTZA

SAILA 136 2 1,5 20 14,9 50 37,3 64 47,8

LEHIAREN EUSKAL

AGINTARITZA 4 0 0 3 75 1 25 0 0


ERREKURTS. ADM. ORGANOA 2 0 0 2 100 0 0 0 0

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA

POLITIKA ETA KULTURA SAILA 1022 22 2,2 212 21,2 61 6,1 727 72,7

HABE-HELDUEN ALFABETATZE

ETA

BERREUSKALDUNTZERAKO

37 1 2,7 34 94,4 1 2,8 1 2,8

38

ERAK.

SEGURTASUN SAILA 280 13 4,6 51 19,1 51 19,1 165 61,8

OSASUN SAILA 304 8 2,6 55 18,6 71 24 170 57,4

INGURUMEN ETA LURRALDE

POLITIKA SAILA 59 3 5,1 7 12,5 15 26,8 34 60,7

IVAP 64 0 0 64 100 0 0 0 0

POLIZIA ETA LARRIALDIETAKO

EUSKAL AKADEMIA 66 5 7,6 10 16,4 10 16,4 41 67,2

EUSTAT-EUSKAL ESTATISTIKA

ERAKUNDEA 51 0 0 16 31,4 22 43,1 13 25,5

EMAKUMEAREN EUSKAL

ERAKUNDEA - EMAKUNDE 1 1 100 0 0 0 0 0 0

OSALAN-LANEKO

SEGURTASUN OSASUNERAKO

EUSKAL ERAK.

90 2 2,2 8 9,1 30 34,1 50 56,8

KONTSUMOBIDE-

KONTSUMOKO EUSKAL

INSTITUTUA

7 1 14,3 1 16, 3 50 2 33,

GUZTIRA 3330 250 7,5 674 21,9 568 18,4 1838 59,7

(24. taula)

2.7.3 Erakunde ordezkarien hizkuntza gaitasuna

ERAKUNDE ORDEZKARIEN HIZKUNTZA GAITASUNA (%)

Sailak eta erakunde autonomiadunak LAN EGITEKO

GAI (%)

EUSKARAZ

LAN EGITEN

DU (%)

Lehendakaritza 40 25


Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila 68 50

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 60 20

Ogasun eta Finantza Saila 46 31

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila 96 96


Osasun Saila 72 37

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 67 40


EMAKUNDE 100 50

EUSTAT 70 20

IVAP 100 100

KONTSUMOBIDE-Kontsumoko Euskal Institutua 100 18

OSALAN 40 10

BATEZ BESTEKOA 69,9 44,3

(25. taula)

Erakunde ordezkarien hizkuntza gaitasunari erreparatuta, ikus dezakegunez %69,9k euskaraz lan egiteko gaitasuna

du.

39

Adierazle honetan aurrerapen nabarmena egon da IV. Plangintzaldiarekiko. 2012an egindako ebaluazioan lan egiteko

maila zutenen batez bestekoa %27,19koa zen.

ORDEZKARIEN HIZKUNTZA GAITASUNA 2012 2015

Lan egiteko gai

%27,19 %69,9

Sail eta erakundeei begira, ordezkari guztiek euskaraz lan egiteko gaitasuna dute EMAKUNDEn (%100), IVAPen

(%100), KONTSUMOBIDEn (%100). Era berean, ehuneko altuak jaso dira Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura

Sailean (%96) eta Herri Administrazio eta Justizia Sailean (%82).

Gaitasunetik haratago, euskaraz lan egiten duten ordezkarien ehunekoari erreparatuta, Eusko Jaurlaritzaren

sailetan eta erakunde autonomiadunetan ordezkari guztien ia erdiek euskaraz lan egiten dute, %44,3k hain zuzen

ere. Atalka aztertuta, IVAPen euskaraz lan egiten dute %100ek, Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kulturan %96k.

Erakunde ordezkarien erdia inguruk euskaraz lan egiten duten atalen multzoan, honako hauek daude: Segurtasun

Saila (%58), Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila (%50), EMAKUNDE (%50), eta Ingurumena eta Lurralde

Politika Saila (%40).

Erakunde ordezkarien gaitasun maila altua izateak bide ematen du euskaraz lan egiteko urratsak emateko, bai

zuzenean ordezkariei eurei dagokienez, bai ordezkarion menpeko zerbitzuei eta langileei dagokienez. Horrek bide

ematen du neurriak hartzen jarraitzeko, euskara lan hizkuntza moduan areagotu dadin.

40

2.8 HIRUGARREN ZEHAR LERROA: Langile eta erakunde ordezkarien

erabilera planarekiko atxikimendua areagotzea, euskararen

erabileran eragiteko

Hirugarren zehar lerrorako V. Plangintzaldian zehaztutako adierazleak honako hauek dira:

Langileen eta erakunde ordezkarien balorazioa erabilera planarekiko

Langile eta erakunde ordezkarien asistentzia eta parte hartze aktiboa erabilera planeko ekimenetan

ADIERAZLEAK EMAITZAK (%)

Langileen eta erakunde ordezkarien balorazioa erabilera

planarekiko

Oso ona: 11,2

Ona: 42,6

Erdizka: 19,5

Txarra: 2,6

Oso txarra: 0,2

Ez daki/Ez du erantzun: 23,9

Langile eta erakunde ordezkarien asistentzia eta parte hartze

aktiboa erabilera planeko ekimenetan

Asistentzia Parte hartzea

%77,8 %78,5

(26. taula)

LANGILE ETA ERAKUNDE ORDEZKARIEN BALORAZIOA EUSKARA PLANAREKIKO

Sailak eta erakunde autonomiadunak Oso ona Ona Erdizkakoa Txarra Oso

txarra

Ez

daki/ez

du

ulertzen

Lehendakaritza 0 0 100 0 0 0

Herri Administrazio eta Justizia Saila 0 0 0 0 0 100


Saila 3 25 14 3 2 53

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 3 32 32 3 0 30

Ogasun eta Finantza Saila 17 44 15 2 0 22

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura

Saila 5 25 14 0 0 56

Segurtasun Saila 15 63 9 0 0 13

Osasun Saila 1 71 1 1 0 26

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 16 44 16 4 0 20

Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademia 0 47 53 0 0 0

EMAKUNDE 18 55 18 0 0 9

EUSTAT 0 80 0 0 0 20

IVAP 30 43 13 13 1 0


Institutua 20 70 8 2 0 0

OSALAN 40 40 0 10 0 10

BATEZ BESTEKOA 11,2 42,6 19,5 2,6 0,2 23,9

(27. taula)

41

Langileen eta erakunde-ordezkarien planarekiko atxikimenduari buruzko adierazle gisa galdetu zaie erabilera

planari buruz egiten duten balorazioaren inguruan. Jasotako datuen arabera, planarekiko balorazio ona nagusitzen

da. Batez bestekoari erreparatuta, balorazio oso ona edota ona eman dutenak %11 eta %42,6 dira, hurrenez hurren.

Sail eta erakundeka aztertuta, balorazio positiboenak ematen dira OSALANen (oso ona %40 eta ona %40),

KONTSUMOBIDEn (%20 eta %70) eta IVAPen (%20 eta %70).

ERAKUNDE ORDEZKARIEN ASISTENTZIA ETA PARTE HARTZEA

Sailak eta erakunde autonomiadunak ASISTENTZIA% PARTE

HARTZEA%

Lehendakaritza 30 25



Saila 33 100

Enplegu eta Gizarte Politikak Saila 90 90

Ogasun eta Finantza Saila 47 38

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura

Saila 88 100


Osasun Saila 98 100

Ingurumena eta Lurralde Politika Saila 71 90


EMAKUNDE 100 100

EUSTAT 50 25

IVAP 100 100


Institutua 100 100

OSALAN 90 80

BATEZ BESTEKOA 77,8 78,5

(28. taula)

Erabilera planetako ekimenetan erakunde ordezkarien asistentzia eta parte hartzea antzerako kopuruetan daude,

%77,8 eta %78,5 hurrenez hurren. Datu positiboa da, zalantzarik gabe.

Sail eta erakundeen azterketa eginda, gehienek asistentzia eta parte hartze datu egokiak dituzte, nahiz eta egon,

badauden atal batzuk asistentzia edota parte hartze ehuneko baxuak izan dituztenak.

Asistentzia eta parte hartze altua izan dutenen artean, honako hauek nabarmendu ditzakegu: EMAKUNDE, IVAP eta

KONTSUMOBIDE (%100ko asistentzia eta parte hartzea), Osasun Saila (%98 eta %100), Polizia eta Larrialdietako

Euskal Akademia (%90 eta %100), Enplegu eta Gizarte Politikak Saila (%90 eta %90), Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta

Kultura Saila (%88 eta %100), OSALAN (%90 eta %80) eta Segurtasun Saila (%80 eta %100).

Eusko Jaurlaritza euskaraz · 2016-07-01 · 2.2 LEHEN HELBURU OROKORRA: ... Aztergaien aurkezpena:...

Documents

Transcript of Eusko Jaurlaritza euskaraz · 2016-07-01 · 2.2 LEHEN HELBURU OROKORRA: ... Aztergaien aurkezpena:...