"Subjektua" zertarako?

     NI atera Naiz

    

NIK txakurra atera duT

 

"Subjektu" bera da bi perpausetan, baina biak ezberdinak dira... eta aditz-markak ere osorik ezberdinak dira.Bi "subjektu": "subjektu" absolutiboa eta "subjektu" ergatiboa.

 

    

"Subjektua" zertarako?

     NI atera Naiz

    

txakurrak NI atera Nau

 

NI bera perpaus batean "subjektua" eta bestean "objektu zuzena" da... eta biek aditz-marka bera dute: "subjektua" eta "objektu zuzena" gauza bera dira!Hiru "subjektu": "subjektu" absolutiboa, "subjektu" ergatiboa eta "objektu zuzena".

 

         

"Subjektua" zertarako?

     NI atera Naiz

    

txakurrak NIRI panpina atera dIT

 

Aditzak "zehar-objektuari" ere erantzuten dio..., beste "subjektu" bat ote?Lau "subjektu": "subjektu" absolutiboa, "subjektu" ergatiboa, "objektu zuzena" eta "zehar-objektua".Horrenbeste izanik, zertarako balio du "subjektuak"?

 

     Ea euskarak zer dioen.     

"Subjekturik" ez da

     NI atera Naiz

  nor . . . . . . nor

    

NIK TXAKURRA atera DuT

  nork . . . . . . . . nor . . . . . . . . . . . . . nor . nork

    

TXAKURRAK NIRI PANPINA atera DIT_

  nork . . . . . . . . . . . . . . . nori . . . . . . . nor . . . . . . . . . . . nor nori nork

    

TXAKURRAK NI atera Nau_

  nork . . . . . . . . . . . . . . nor . . . . . . nor . . nork

Euskarak NOR, NORI eta NORK ditu; "subjektua" ez da inon ere agertzen.

Bota dezagun, bada, "subjektua" zakarrontzira!     

Deklinabidea noraino?

  Noiz ikusi dituzu haurrak?

          

Deklinabidea noraino?

  Noiz ikusi dituzu haurrak?

     Mugagabea: Egun askoTAN

 

 

 

 

 

     Edo singular bat erabiltzeko modua duzu.     

Deklinabidea noraino?

  Noiz ikusi dituzu haurrak?

     Mugagabea: Egun askoTAN

     Singularra: AsteazkenEAN

 

 

 

 

     Edo sintagma plural bat erabiltzea daukazu.     

Deklinabidea noraino?

  Noiz ikusi dituzu haurrak?

     Mugagabea: Egun askoTAN

    

Singularra:

AsteazkenEAN

    

Plurala: IgandeETAN

 

 

 

     Edo plural hurbil bat ere bai. Ez da "numero" gehiagorik.     

Deklinabidea noraino?Noiz ikusi dituzu haurrak?

  Mugagabea: Egun askoTAN

     Singularra:

AsteazkenEAN

     Plurala:IgandeETAN

     Hurbila: Azken egunOTAN

Jokagabea: Etxera sarTZEAN

 

         Jokatua: Lanetik etorri naizeNEAN Aditz jokatuko perpaus bat ere erabil dezakezu; aditz guztiak, jokagabeak nahiz jokatuak,

deklinatzen dira eta. Bota ditzagun, bada, "numeroak" zakarrontzira!

"Artikulua" non?

    

Etxe hori oso txikiA da

    Itziar eta Jokin irakasleAK dira

 

Eta perpaus hauetan, ordea, erdaran artikulurik ez badago ere, euskaran -A eta -AK atzizkiak agertzen dira."Artikuluak" ezean, zer ote dira?

 

     Ea euskarak zer dioen.     

"Artikulurik" ez da

     EtxeA iaz erosi nuen NOR singularra

     IrakasleAK Txinan daude oporretan NOR plurala

    EtxeTIK ez da inor atera

NONDIK singularra

    IrakasleEN aretoa hauxe da

NOREN plurala

    Etxe hori oso txikiA da

ZER singularra

     Itziar eta Jokin irakasleAK dira ZER plurala

Euskarak ez du "artikulurik", deklinabide-kasuak baizik. Ez du "artikulu" beharrik: sintagmak mugatzeko singularra eta plurala (eta plural hurbila) ditu; bestela, mugagabea erabiltzen du.

Bota dezagun, bada, "artikulua" zakarrontzira!     

"Artikulua" non?

    EtxeA iaz erosi nuen

    

IrakasleAK Txinan daude oporretan

 

Gure -A eta -AK atzizkiek perpaus hauetan erdarako artikulu mugatuak itzultzen omen dituzte.Horregatik, -A eta -AK atzizkiak "artikuluak" direla esaten dute.

 

Baina...     

"Artikulua" non?

    EtxeTIK ez da inor atera

    IrakasleEN aretoa hauxe da

 

Baina perpaus hauetan erdaran artikuluak erabili arren, euskaran ez da -A edo -AK agertzen.Non daude "artikuluak"?

 

     Zuk ikusten dituzu?     

Deklinabidea noraino?

  Noiz ikusi dituzu haurrak?

     Mugagabea: Egun askoTAN

     Singularra:

AsteazkenEAN

     Plurala: IgandeETAN

Hurbila: Azken egunOTAN

Jokagabea: Etxera sarTZEAN

 

Aditz jokagabeko perpaus bat ere erabiltzea daukazu. 

         

Deklinabidea noraino?

  Noiz ikusi dituzu haurrak?

     Mugagabea: Egun askoTAN

    

Singularra:

AsteazkenEAN

    

Plurala: IgandeETAN

Hurbila: Azken egunOTAN

Erdaran ez, baina euskaran? Ea euskarak zer dioen.

 

         

Solaskidearen marka

      Berezko nahiz alokutibo, adizki guztiek solaskidearen marka daukate.

 

Zuk argazkiari diotsazu:  

     HI gaur berandu Hator

(Berezko adizkia, solaskidea nor-nori-nork delako)

     aita ezin atera daitekeK

(Adizki alokutiboa, solaskidea nor-nori-nork ez delako)

Argazki gainean zuka ikus dezakezu.