EUSKAL HIRIEN PLANOAK

IES MUNGIA BHIBATXILERGOKO GEOGRAFIAMarije AGUILLO

1180.ean Nafarroako Santxo VI.a Jakintsuak sortuta

-Nafarroako itsasportua izateko

-Gascuñako hiritarrak burgesak izateko

KOKAPENA: Urumearen bokalean ezker ertzean Urgull mendipean. Areako tonboloan.

SITUAZIOA: Nafarroa, Gaztela eta Frantziaren artean.

-Gaskuñarekiko erlazioak oso estuak ziren eta merkataritza egiteko leku aproposa.

-Hangoko biztanle asko bizi ziren

--Nafarroako erregeak kontrolatu nahi zuen Santiagorantzako bidea.

-Nafarroar erreinuaren menpean 1200. urte arte.

1200.ean Alfonso VIII.ak konkistatuko zuen. Gaztelako portua izango da.

-Donostia gainbeheraldian zegoen erreinu batetik zabalkuntzan zegoen erreinu batera pasatu zen.

LURZORUAREN ERABILERAK

1864 Amara Ant. Ensanche de Cortazar

Llegada del Ferrocarril Crece la zona de Eguia

1891-94 Ensanche de S. Martín (orilla izq. Urumea)

1890-94 Amara Nuevo

1920 Ensanche de L. Elizalde Junto al Antiguo

1950-1970 Gros (clase medias-altas) Bidebieta-Intxaurrondo(clases trabajadoras)

Desde 1970 Ayete-Miramón (Clase alta)

GASTEIZ

• 581.ean Leovigildo errege godoak sortzen du Victoriacum hiria muino baten gainean.

• 1181.ean Santxo VI.a Jakintsua, berfundazioa egiten du.

• 1200.ean Vitoria Gaztelako Alfonso VIII.ak hartuta da eta Gaztelako koroara pasatuko da.

• Alfonso VIII.ak emango dio lehenengo zabalune gotikoa mendebaldeko magalea.

• Alfonso X.ak zabaldu zuen hiri ekialdetik (1256) gremioen kale berriekin.

• Bere juduen auzoa garrantzitsua zen.

XIX. Mendeko zabalkundea

ORIGEN

1202 Alfonso VIII Correria, Zapateria, Herreria

6 Alfonso X.a cuhilleria, pintoreria, juderia

S. XVIII. Derribo de murallas

hasta 1940

S. XIX

Hasta 1964

Hasta hoy

• Bilboko hiri-egitura eta lurzoruaren erabilerak:– Erdigunea (BDC)

• Alde Zaharra– Merkataritza funtzioa– Klase ertaineko egoitza

• Zabalgunea– Negozio eta finantza gunea– Goi eta ertain klaseetarako egoitza

– Barruko eremu submetropolitarra (batzutan mugak bereizgaitzak, erdigunearen inguruko auzoak: San Inazio, Otxarkoaga, Rekalde, San Adrian...)

• Langileentzako auzoak• Auzo-dendak, tailerrak, biltegial, industria txikiak,..

– Kanpoko eremu submetropolitarra• Galdakaotik Abraraino hedatzen diren udalak• Urbanizazio kaotikoa eta congestionatua, etxebizitzak eta

lantegiak nahasturik.– Emeru suburbanoa edo periurbanoa

• Meatze-gunea• Berango-Sopelana-Plentzia

– Landa- eta egoitza-eremuak oso industria gutxirekin

Jjatorria

1300

XV. M

XVI-XVIII. M

XVIII-XIX

1800-1936

1940tik aurrera