EUSI(AL ADITZ BATUA

EUSKALTZAINDIA

EUSI<AL ADITZ BATUA

Taulen prestatzailea = Txillardegj1979

© Euskaltzaindla

Illd. GrM. Valverde, S. A. - Avda. General Mola, 27 - San Sebastian

I.S.B.N.: 84-85479-{)5-X

Dep6sito Legal: S. S. - 279 - 79

HITZAURREA

BatasWlera bidean azken urteotan egin diren urratsetan aditzarenaizan da, seguraski, handienetakoa, handiena izan ez baldin bada. Edonorkikus lezake eman beharrekoa zela pausu hau, hizkuntzaren normalezta­pena iritsi nahi baldin bada.

1968ko Biltzarrean Ortograjiari eta Morfologiari dagozkion zenbaitpWltu onartu ziren, hots, H letraren erabilera eta izenen Deklinabidea.Aditzaz denaz bezanbatean hara Biltzarreko Agiriak zer zion: <<bestealdi baterako» uzten zela. Cl. Euskera (1968),250.

Eta zinez-oroimenak huts egiten ez badit-, euskal aditza bateratzeaposible ote zen ere ez zen orduan garbi ikustell. Baina behin bidean abiatuzgero, gaitz da baratzea-Axular-ek esango lukeenez-, azkeneraino joanbeharra dago. Gauza batek bestea ekarri ohi du berekin eta hemen denakdaude elkarri lotuak, mahats aleak mordoan egoten diren bezala.

Gainera, ingurumariak gero eta eskahide premiatsuagoak egitenzizkion Euskaltzaindiari bigarren urrats hau eman zezan. Besteak beste,oroit naiz 1ratzeder jaunak behin batzarrean esandakoaz: Bibliaren itzulpenbat egin nahi zela Euskal Herri osorako, eta hortarako baitezpadako zelaaditz batua edukitzea. Eta abar.

Hoiek hola, 1970. urtean, 1raileko batzarrean-beraz, ni Euskaltzain­buru lanetan sartu baino lehen-hauzi hau estudiatzeko batzorde batjartzea erabaki zen. Azaroko batzarrean, berriz, batzordea jartzen da.Beronen helburua-txostenak berak dionez-hau zen: aditz batasuna«nola egin ahal izango den» estudiatzea. Iritzi eta euskalki guztietakojaunak sartu ziren batzordean; baiUJ batasWl hori posible edo komenigarriez zela uste zutenak ere.

Aditz batzorde hau berehala hasi zen lanean. Anitz hilera, eztabaida,elkar hizketa, azterketa eta joan-etorri egin ondoan, hiru urteren buruanaditz laguntzaile batua eman zigWl. Euskaltzaindiak bi zatitan onartuzuen aditz lagWltzaile hau: 1972ko Irailaren 29an eta 1973ko Uztai­laren 27an.

Aita Fernando Mendizabal-ek Alemaniatik oharrak batzordeari bial­tzean bere poza eta bai bere harridura ere agertzen zuen egin zen lan handihunengatik. Orain bi-hiru urtetako gauzen egoera ikusi-zion berak-,

eta nork sinetsi behar zuen hain denbora gutitan maila hortara heltzeaposible izango zenik?

Posible gertatu zen batzordean langile nekaezin, trebe, jakintsu etalanean zailduak izan genituelako. Esker ona zor diegu berd.

Baina aditzari buruzko lanak ez ziren aditz laguntzaileaz bukatzen.Hor dago aditz trinko edo sintetikoen saila ere.

Aditz batzordea, bada, ondo irabazitako opor-aldi edo atseden-aldi bathartuz gero, bigarren ekinaldi huntan, aditz hoien batasuna egitera lotzenda. Berriz ere bilerak, tirabirak, azterketak, txostenak, harat-hunataketa eztabaidak-nola ez ?-. Baina azkenean batzordeak bere helburualortzen duo 1977ko Abuztuaren 26an Euskaltzaindiak aditz sintetiko batuhoiek onartzen ditu. Urte muga hauek hemen jaso baditut, hori izan da,nosh, gure hizkuntzaren normaleztapen kondairan mugarri batzuk direlauste dudalako.

Gipuzkoako Diputazioaren laguntzaz nahi zen lan guzti hau liburuapain eta egoki batean argitaratu, pedagogi edo irakaskuntzari buruzkoosagarriz ondo hornitua. Eta argitalpena prestatzeko ardura Txillardegijaunari egotzi zitzaion.

Beraz, liburu huntan Euskaltzaindiak onartutako aditz batua ez dahezur hutsean ematen. Hor daude edizioaren prestatzaileak jarritakoosagarriak ere. Nolanahi den, ongi berezi ditu bi gauzaok, irakurleak jakindezan zer den Euskaltzaindiak erabakirik daukana eta zer edizioarenprestatzaileak, laguntzeko asmoz, gehitua. Gainerakoan, inoiz dudarikbalego, Euskaltzaindiaren aldizkarira jo besterik ez dago. Han azaldu daaditz huts soila, Euskaltzaindiak onartu bezalaxe. Ikus Euskera (1973),20 eta Euskera (1977), 787.

Beste ohar bat ere egin beharra dago, zeren Euskaltzaindiak berakaditz laguntzaile batua onartu zueneko Agirian egina baita. Agiriko berekohitzak aldatuko ditut: «Ikusi direnak lirake, Euskaltzaindiaren iritziz,oraingoz euskera idatziaren batasunerako aditz jokorik egokienak. Bata­sunari begira hartzen da, beraz, erabaki hau, euskalkiei dagozkien formabereziak arbuiatu gabe».

Horrek esan nahi du, noski-eta Bergaran aurten egin den BiltzarrekoAdierazpenak berriz gogoratzen du-Euskaltzaindiak nahi duela euskal-

kiak eta tokian tokiko hizkerak ere azter eta lant daitezen, Aditz haueuskara baturako da, bada. Euskalkia erabili nahi denerako hor diraeuskalkien aditzak.

Hizkuntzaren eremuan bada alor bat qaino gehiago, eta bakoitzaritratamendu berezia zor zaio. Adibidez, Ortografiaren sailean Euskaltzain­diak hartu dituen batasun arauak hizkuntza bere osotasunean hartzendute. Beste hitzez esanik: Euskaltzaindiak nahi du berak erabakitakoOrtografia gorde dadin baita euskalkian idazten denean ere. Eta arrazoiabegienbistan da: hizkuntzaren bamean Ortografia desberdinak erabiltzeakaltegarri da oso, nahasterako bidea, alegia. Hori ez da neurri bereangertatzen hizkuntzaren beste alor batzuetan. (Hala ere Ortografiarenlandan berean egon daitezke salbuespenak. Adibidez, herri literatura,bertsoak, olerkiak etab. tokiko euskararen arabera eman nahi direnean).

Euskara batuaren langintza edo etxagintzan aditza ez da etxe osoa,baina bai giltzarri bat, guztiz garrantzitsua. Euskaltzaindiak bere sortzeegunetik dakarren zorra kitatu nahiz, zerbitzu hau egin nahi izan dio gureherriari. Aditz batuaren eredu hau eskeini nahi dio, alegia.

Baina batasunaren obra handia Euskaltzaindiak berak bakarrik egindezakeela uste izatea, txorakeria da. Berari dagokion bezala, gidari izannahi du, bideak eskeini nahi ditu, eredua proposatu. Lan guzti hunek erroakegin ditzan, ordea, beharrezkoa izango da idazle eta irakasleen laguntzaere. Eta azkenik, beharrezkoa izango da lan hori herriak onartzea. Orduan,eta orduan bakarrik, euskararen batasuna egina dela esan ahal izango dugu.

Arantzazun, Urriak 26, 1978 FR. LUIS VILLASANTEEuskaltzainburua

AZALPEN GISA BI HITZOrain dela urtebetetsu erabaki zuen EUSKALTZAINDIAK Aditz

Batua hau-orain arte finkaturik dauden paradigma guztiez osatua­liburuki berezi batetan argitaratzea. Eta liburu honen prestaera lana,ene eskuetan utzi zuen.

Bi zati daude, ongi berezi beharrak.Aide batetik (eta beti ere ezkerraldeko orrialdean) EUSKALTZAIN­

DIA-ren paradigmak daude. Ia-ia soilik; pertsonaka taxutu eta aditz­jokoak garbiki multzokatu besterik ez dut egin nik.

Bestetik, berriz (eta beti ere, hortaz, paradigmekiko aurrez aurre,eta eskuinaldeko orrialdean), koloretan, paradigmak lortzeko ERABILDAITEZKEEN TAULAK daude. lkasleei errazpide gerta bide dakiz­kiekeen taula hauek, berriro esateko, NEURE KABUZ prestatu ditutnik; eta berauetan okerrik baldin badago, ENEA DA FALTA eta ezEuskaltzaindiarena, saratar famatuak bezalatsu esateko.

Liburu guztian barrena, eta euskal aditzaren pedagogia helburuharturik, kolore berberak erabiliz osatu dira taula horiek. NOR pertso­na, eta datxezkion hizkiak, beti ere URDINEZ datoz; NORI pertsona,beti ere BERDEZ; eta NORK pertsona, era berean, beti ere GORRIZ

NOR-NORI aditz-jokoak, beraz, BI elemendu dituztenez, BI koloredituzte: URDIN-BERDE; NOR-NORKjokoek, eta berean, BI elemen­du, BI kolore: URDIN-GORRI; eta abar. Bai Aditz Laguntzailean, baiTrinkoan.

Euskal aditzak, ongi jakina denez, bi zati nagusi ditu. LehenengoaAditz LAGUNTZAILEARI dagokio; eta hauxe izan zen Euskaltzain­diak lehendabizikorik «batu» zuen aditz-saila.

Bigarrena, Adiz TRINKO (= «sintetico»/ «fort») delakoari dagokio,eta berrikiago erabaki da.

Honetan eta hartan eman ditudan izendapenak («orainaldia»,«lehenaldiko baldintza», eta abar) ENEAK dira, eta ez Euskaltzain­diarenak. Gauza bera, argitu nahiz, ondoko bi erdarez erantsi ditudanbi itzulpenak.

Euskaltzaindiarenak eta ofizialak ez diren ga'nerako argibideek edoiritziek, eneak ez direnean, beren sortzaileen izenak daramatzate argieta garbi: Lafon, Altube, eta beste.

Ohar orokor bat egin behar da taula horien erabilbideari buruz:1. eta 2. pertsonetan, ezinezkoa dela beroiei dagozkien h:zkiak errarairakurtzea. Ezin daitzeke, gonbarazio baterako, gaitugu edo hagokikirakur; pertsona-bihurkuntza horietan, «-re burua» erabili behar baitaeuskaraz: «guk geure burua dugu» edo «hi heure buruari hagokio».

3. pertsonetan, berriz, maila bereko pertsona desberdinak gertadaitezkeelako, eta gertatzen diren kasuetan, errera irakur daitezke: du(<<Kepak Joanes ikusi du»), zaizkie (<<zakurrak lehengusuei galdu zaiz­kie»), eta abar. Bi adibide hauetan pertsona-bihurkuntzarik ez dap.

Taulak osatzerakoan, teori-mailako eztabaidak aIde batera utZ!ditugu. Batzuren ustez, esate baterako. NORI-ri dagokion «-(k)i» artiz­kiak, berdea izan behar luke, eta ez beltzl. Edo, beste adibide bat ema­tekotan, etzan aditzean badago zertan zalantza eginik: datza adizkianageri den tza hori beltzez jarri behar bada ere, gautza-n datJrren tzahori ez dakigu beltzez ala urdinez idatzi behar ote genukeen...

Gauza bera beste zenbait teori-korapiloz. Hau, esate baterako:nola idatz geunden? Hona hemen, argi-iturritzat, euskara arruntazgertatu ohi den aldakuntza katea:

esaten ditu > esatenitu > esateintu.Ez ote da egonaditzean metatesi berbera gertatu?

gengoden > genoden > geunden

Zer kolore erabil, hortaz, paradigmari dagokion taulan?

Hori dela-ta, PRATIKOTASUNARI begiratu diogu aurrenik.

Aditz Batuaz urrats handia eman du Euskaltzaindiak gure hizkun­tzaren normalkuntzaz; baina ezer gutxi balio duke arrakesta horrek,euskaldunek gero, eta irakasleek bereziki, Aditz Batu hori zehazkiikasten eta erabiltzen ez badute. lkaskizun horretan laguntzeko esperan­tzatan dator liburu hau.

Urrats bat falta dugu bakarrik aditzaren alorrean: «etlkoa», hitanoadizki mordoa. Arazo zaila berriz ere! Etorri uan/unan (G), ala etorrizuan/zunan (c)? hark zekik, ala hark diakik? nik banekinan, ala nikbaniakinan? Eta abar, eta abar. Milaka tokikeriak aipatu gabe... Hasikoahal du lan hau Euskaltzaindiak? Aurki hastea hobe!

Eta, besterik gabe, euskaltzale guztioi: ekin eta jarrai!

TXILLARDEGI

AURKIBIDEA

IZAN: lKUSI .................. 142NOR ...... ........... 1

JAKIN.................. 144NOR- NORI. ......... 7NOR-NORK 20 ENTZUN................ 146......NOR- NOR[- NORK. 34 ERAKUTSI. ............. 149

IRO...................... 47 EROAN.................. 152

EOON.................. 48 IHARDUN.............. 154

JOAN................... 61 IHARDUKI. ............ 156

ETORRI. ................ 75 IRAKATSI. ............. 158

IBILI .................... 88 UTZL ................... 159

ATXEKI ................ 101 IOORRI. ................ 160

JARRAIKI .............. 104 EROSI. ................. 161

EKIN................... 107 IHARDETSL ............ 162

JARIN.................. 109 ERAUNTSL ............. 163

ETZAN................. 111 EUTSI .................. 164

EDUKI. ................. 113 IRAUN................. 165

EKARRI. ............... 117 IRUDI. ................. 167

ERAMAN............... 121 EMAN.................. 169

ERABILI. ............... 126 ERlTZI.................. 171

EZAOUTU.............. 131 ESAN................... 176

EOIN................... 135 BESTE BATZU.......... 181

ADITZLAGUNTZAILEA

TAULEN ERABILBIDEA

~ t~ ~ ~e~ + ke

= dan= date= dake

(zitzaidan)(zatzaizkidate)(litzaidake)

I kk + n = an( + ke = ake

Inn + n = nanI + ke = nake

~ tu + te = tuzte~tu + ke = tuzke

lke + n = keen(te + n = ten

(zitzaian)(litzaiake)

(zitzainan)(litzainake)

(dituzte)(lituzke)

(zatekeen)(gintuzten)

NI

1 nalZ

2 haiz

3 da

1 gara

2 zara

2' zarete

3 dira

N2

1 nintzen

2 hintzen

3 zen

1 gmen

2 zmen

2' zineten

3 Zlren

1 1

1.3 (bihar) hurbilduko naiz

Oharra = hurbilduko

2.1 (iaz) hurbildu nintzen

2.3 (gaur) hurbilduko nintzen

NORNI

INDlKATffiOZKO ORAINALDIA1 na iz2 ha iz3 da1 ga ra2 za ra2' za re te3 di ra

Oharra = Atzetik atzizki bat datorrelarik, e batez egiten da lotura.Ad. = naizela, haizela, dela; garela, zarela, zaretela, direla.Aditz-joko honetaz baliaturik, hiru aldi osa daitezke =

" ( me he acercado1.1 (gaur) hurbIldu muz I j'ai approche

( me acerco1.2 (orain) hurbiltzen naiz I j'approche

( me acercareI j 'approcherai

N2INDIKATffiOZKO LEHENALDIA

1 nin tzen2 bin tzen3 zen1 gm en2 zmen2' zin e te n3 Zl ren

Aditz-joko honetaz baliaturik, hiru aldi osa daitezke:

me acerquej'approchai

{me acercaba2.2 (garai hartan) hurbiltzen nintzenj'approchaisme acercariaj 'approcherais

naizela dizuet (gaur)esan

nintzela nizuen (atzo)

1 2

2 I

N3

1 banintz2 bahintz3 balitz1 bagina2 bazina2' bazinete3 balira

N4

1 nintzateke2 hintzateke3 litzateke1 ginateke2 zinateke2' zinatekete3 lirateke

N4'

1 nintzatekeen2 hintzatekeen3 zatekeen1 ginatekeen2 zinatekeen2' zinateketen3 ziratekeen

ba nin tzba bin tzba li tzba gin aba zin aba zin e teba li ra

nin tzate kebin tzate keli tzate kegin ate kezin ate kezin ate ke teli rate ke

N3BALDINTZA

123122'3

N4ONDORIOA (I)

123122'3

N4'ONDORIOA (11)

1 nin tzate keen2 hin tzate keen3 zate keen1 gin ate keen2 zm ate keen2' zm ate ke te n3 zi rate keen

Ad. = (iaz) sartu banintz, hurbildu nintzatekeen == si me hubiera metido, me hubiera acercado;

si j'etais entre, j'aurais approche(orain) sartzen banintz, hurbiltzen nintzateke =

= si me metiera, me acercaria;si j'entrais, j'approcherais

(etzi) sartuko banintz, hurbilduko nintzatekeOharra: «sartu banintz, hurbilduko nintzen» entzuten da. Baldintza

bat sartuz gero, ordea (= banintz), erantzunak (te)ke behan duo Azke­naldiko esaldi hori, horretara, erdalduntzat jo behar da.

3 I

N5

1 naiteke2 haiteke3 daiteke1 gaitezke2 zaitezke2' zaitezkete3 daitezke

N6

1 ninteke2 hinteke3 liteke1 gintezke2 zintezke2' zintezkete3 litezke

N6'

1 nintekeen2 hintekeen3 zitekeen1 gintezkeen2 zintezkeen2' zintezketen3 zitezkeen

N5AHALEZKOA(I)

(berehalako)1 na ite ke 1 ga ite z ke2 ha ite ke 2 za ite z ke3 da ite ke 2' za ite ~ ke te

3 da ite z keAd. = (orain, berehala, gaur...)hurbil naiteke·f puedo acercarme

I( Je peux approcher«Se emplea cuando el ACTO a que se refiere el nombre verbal debe

ser realizado DESPUES del momento en que habla, aunque la potencia­lidad del sujeto sea considerada como ACTUAL en dicho momento.»(Sebero Altube, Erderismos, 249).

N6AHALEZKOA (11)

(geroko)1 nin te ke 1 gin te z ke2 hin te ke 2 zin te z ke3 li te ke 2' zin te z ke te

3 li te z keAd. = (bihar, halako batez, datorren astean...)hurbil ninteke f podria ac~rcarme

~ Je poumus approcher

nin tehin te

zi te

123

N6'AHALEZKOA (Ill)

(iraganerako)ke en 1 gin te z ke enke en 2 zin te z ke enke en 2' zin te z ke te n

3 zi te z ke enAd. = (atzo, iaz, hara iritsi ginenean...)hurbil nintekeen l ~ubie~a podido acercarme

~ j'aurals pu approcher

32

N71 nadin2 hadin3 dadin1 gaitezen2 zaitezen2' zaitezten3 daitezen

N81 nendin2 hendin3 zedinlledin1 gintezen2 zintezen2' zintezten3 zitezen

N92 hadi3 bedi2 zaitez2' zaitezte3 bitez

N9'2 haizen3 biz1 garen2 zaren2' zareten3 bira

4 1

N7SUJUNTffiOZKO ORAINALDIA

1 na di n2 hadi n3 dadi n1 ga ite zen2 za ite z en2' za ite zte n3 da ite zen

Ad. = hurbil nadin (que me acerquetque j'approche

N8SUBJUNTffiOZKO LEHENALDIA

1 nen di n2 hen di n3 ze di n1 gin te zen2 zin te zen2' zin te z te n3 zi te zen

Ad. = hurbil nendin (que ~e acercaseIque J'approchasse

. zedin. nuenOharra = Joan -1d" nahi -k-e ID nu e

(berezketa-doi hau franko galdua gaur)

N9AGINTALDIA

12 ha di3 be di12 za ite z2' za ite zte3 bite z

Ad. = hurbil hadi. it acercathe "approc e-tOl

42

51

NIO

1 banadi2 bahadi3 badadi1 bagaitez2 bazaitez2' bazaitezte3 badaitez

NIl

1 banendi2 bahendi3 baledi1 bagintez2 bazintez2' bazintezte3 balitez

NIO

AHALEZKO BALDINTZAK(hurbila)

1 ba na di2 ba ha di3 ba da di1 ba ga ite z2 ba za ite z2' ba za ite zte3 ba da ite z

Oh~rra = hurbil banadi; hortaz, benetan hurbil naiteke.. . . l si me acerco

Ad. = (oram) hurbil banadl ( si j'approche

NIl

AHALEZKO BALDINTZAK(urruna)

1 ba nen di2 ba hen di3 ba le di1 ba gin te z2 ba zin te z2' ba zin te zte3 ba li te z

Oharra = hurbil banendi; hortaz, benetan hurbil ninteke.Ad. = (halako batez)hurbil banendi l S! ~e acerca~e

(SI j'approchalS

52

61

N12

1 naizateke2 haizateke3 dateke1 garateke2 zarateke2' zaratekete3 dirateke

N12

GEROALDIARKAIKOA1 na izateke2 ha izateke3 da teke1 ga ra teke2 za ra teke2' za fa teke te3 di fa teke

(Aditz-joko hau ia ahaztuta dago, Zuberoan eta Baxenabarren ezik)Ohar barzu:

a - Aditz-joko hau ez da ahalezkoa; eta partizipioaz erabiltzen da:

h bild d {se ha acercado (objetivamente)

ur u a " h' (b" 0 )il a approc e ,0 !Jectlvement

h bOJd d t k {se habni acercado (creo)urluaee o , ••

11 aura approche Ge crOls)b - Soilik ere joan daiteke:

ad. = daigii"n igantian jenterik hanitx dateke.

62

NOR NORI

NNl

1 ill 1 gu

2 natzaikln 2 gatzaizkik In3 natzaio 3 gatzaizkio2 natzaizu 2 gatzaizkizu2 natzaizue 2' gatzaizkizue3 natzaie 3 gatzaizkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 hatzait 1 .zatzaizkit 1 zatzaizkidate3 hatzaio 3 zatzaizkio 3 zatzaizkiote1 hatzaigu 1 zatzaizkigu 1 zatzaizkigute3 hatzaie 3 zatzaizkie 3 zatzaizkiete

3 hura 3 haiek

1 zait 1 zaizkit2 zaikln 2 zaizkikln3 zalO 3 zaizkio1 ZaIgu 1 zaizkigu2 ZaIZU 2 zaizkizu2' zalzue 2' zaizkizue3 zale 3 zaizkie

1.1 hurbildu natzaio1.2 hurbiltzen natzaio1.3 hurbilduko natzaio

71

NOR NORI

NNl

INDIKATIBOZKO ORAINALDIA

NOR NORI1 na tzai t2 ha tzai kin3 ZaI 01 ga tzai zki gu2 za tzai zki zu2' za tzai zki zue te3 zai zki e

72

NN2

1 ID 1 gu

2 nintzaian man 2 gintzaizkianInan3 nintzaion 3 gintzaizkion2 nintzaizun 2 gintzaizkizun2' nintzaizuen 2' gintzaizkizuen3 nintzaien 3 gintzaizkien

2 hi 2 zu 2'zuek

1 hintzaidan 1 zintzaizkidan 1 zintzaizkidaten3 hintzaion 3 zintzaizkion 3 zintzaizkioten1 hintzaigun 1 zintzaizkigun 1 zintzaizkiguten3 hintzaien 3 zintzaizkien 3 zintzaizkieten

81

3 hura

1 zitzaidan2 zitzaian man3 zitzaion1 zitzaigun2 zitzaizun2' zitzaizuen3 zitzaien

2.1 hurbildu nintzaion2.2 hurbiltzen nintzaion2.3 hurbilduko nintzaion

3 haiek

1 zitzaizkidan2 zitzaizkian/nan3 zitzaizkion1 zitzaizkigun2 zitzaizkizun2' zitzaizkizuen3 zitzaizkien

NN2

INDIKATmOZKO LEHENALDIA

NOR NORI1 nin tzai t2 hin tzai kin3 Zl tzai 01 gm tzai zki gu -n2 zm tzai zki zu2' zm tzai zki zue te3 Zl tzai zki e

82

NN3

1 nl 1 gu

2 banintzaikln 2 bagintzaizkik In3 banintzaio 3 bagintzaizkio2 banintzaizu 2 bagintzaizkizu2' banintzaizue 2' bagintzaizkizue3 banintzaie 3 bagintzaizkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahintzait 1 bazintzaizkit 1 bazintzaizkidate3 bahintzaio 3 bazintzaizkio 3 bazintzaizkiote1 bahintzaigu 1 bazintzaizkigu 1 bazintzaizkigute3 bahintzaie 3 bazintzaizkie 3 bazintzaizkiete

3 hura 3 haiek1 balitzait 1 balitzaizkit2 balitzaikln 2 balitzaizkikln3 balitzaio 3 balitzaizkio1 balitzaigu 1 balitzaizkigu2 balitzaizu 2 balitzaizkizu2' balitzaizue 2' balitzaizkizue3 balitzaie 3 balitzaizkie

3.1 hurbildu banintzaio3.2 hurbitzen banintzaio3.3 hurbilduko banintzaio

9 I

NN3

BALDINTZA

NOR NORI1 nin tzai t2 hin tzai kin3 li tzai 0

ba- 1 gin tzai zki gu2 zin tzai zki zu2' zin tzai zki zue te3 li tzai zki e

92

NN4

1 m 1 gu

2 nintzaiake make 2 gintzaizkiakemake3 nintzaioke 3 gintzaizkioke2 nintzaizuke 2 gintzaizkizuke2' nintzaizueke 2' gintzaizkizueke3 nintzaieke 3 gintzaizkieke

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hintzaidake 1 zintzaizkidake 1 zintzaizkidakete3 hintzaioke 3 zintzaizkioke 3 zintzaizkiokete1 hintzaiguke 1 zintzaizkiguke 1 zintzaizkigukete3 hintzaieke 3 zintzaizkieke 3 zintzaizkiekete

3 hura1 litzaidake2 litzaiakemake3 litzaioke1 litzaiguke2 litzaizuke2' litzaizueke3 litzaieke

4 hurbilduko nintzaioke

10 1

3 haiek1 litzaizkidake2 litzaizkiakemake3 litzaizkioke1 litzaizkiguke2 litzaizkizuke2' litzaizkizueke3 litzaizkieke

NN4

ONDORIOA (I)

NOR NORI1 nin tzai t2 hin tzai kin3 li tzai 01 gin tzai zki gu ke2 zin tzai zki zu2' zin tzai zki zue te3 li tzai zki e

102

1 ID

2 nintzaiakeen/nakeen3 nintzaiokeen2 nintzaizukeen2' nintzaizuekeen3 nintzaiekeen

NN4'

1 gu

2 gintzaizkiakeen/nakeen3 gintzaizkiokeen2 gintzaizkizukeen2' gintzaizkizuekeen3 gintzaizkiekeen

2 hi 2 zu 2' zuek1 hintzaidakeen 1 zintzaizkidakeen 1 zintzaizkidaketen3 hintzaiokeen 3 zintzaizkiokeen 3 zintzaizkioketen1 hintzaigukeen 1 zintzaizkigukeen 1 zintzaizkiguketen3 hintzaiekeen 3 zintzaizkiekeen 3 zintzaizkieketen

3 hura 3 haiek1 zitzaidakeen 1 zitzaizkidakeen2 zitzaiakeenJnakeen 2 zitzaizkiakeenJnakeen3 zitzaiokeen 3 zitzaizkiokeen1 zitzaigukeen 1 zitzaizkigukeen2 zitzaizukeen 2 zitzaizkizukeen2' zitzaizuekeen 2' zitzaizkizuekeen3 zitzaiekeen '"' zitzaizkiekeen.)

4' hurbildu(ko) nintzaiokeen

111

NN4'

ONDORIOA (11)

NOR NORI

1 nm tzai t2 hin tzai kin3 Zl tzai 0

1 gm tzai zki gu ke -02 ZIn tzai zki zu2' ZIn tzai zki zue te3 Zl tzai zki e

112

NN5

1 m 1 gu

2 nakiakemake 2 gakizkiakemake3 nakioke 3 gakizkioke2 nakizuke 2 gakizkizuke2' nakizueke 2' gakizkizueke3 nakieke 3 gakizkieke

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hakidake 1 zakizkidake 1 zakizkidakete3 hakioke 3 zakizkioke 3 zakizkiokete1 hakiguke 1 zakizkiguke 1 zakizkigukete3 hakieke 3 zakizkieke 3 zakizkiekete

3 hura1 dakidake2 dakiake make3 dakioke1 dakiguke2 dakizuke2' dakizueke3 dakieke

5 hurbil nakioke

12 1

3 haiek

1 dakizkidake2 dakizkiake make3 dakizkioke1 dakizkiguke2 dakizkizuke2' dakizkizueke3 dakizkieke

NN5

AHALEZKOA (I)

NOR NORI

1 na ki t1 ha ki km3 da ki 0

1 ga ki zki gu ke2 za ki zki zu2' za ki zki zue te3 da ki zki e

122

NN6

1 m 1 gu

2 nenkiake make 2 genkizkiakemake3 nenkioke 3 genkizkioke2 nenkizuke 2 genkizkizuke2' nenkizueke 2' genkizkizueke3 nenkieke 3 genkizkieke

2 hi 2 zu 2' zuek

1 henkidake 1 zenkizkidake 1 zenkizkidakete3 henkioke 3 zenkizkioke 3 zenkizkiokete1 henkiguke 1 zenkizkiguke 1 zenkizkigukete3 henkieke 3 zenkizkieke 3 zenkizkiekete

3 hura 3 haie

1 lekidake 1 lekizkidake2 lekiakemake 2 lekizkiake make3 lekioke 3 lekizkioke1 lekiguke 1 lekizkiguke2 lekizuke 2 lekizkizuke2' lekizueke 2' lekizkizueke3 lekieke 3 lekizkieke

6 hurbil nenkioke

131

NN6

AHALEZKOA (11)

NOR NORI

1 nen ki t2 hen ki kin3 le ki 01 gen ki zki gu ke2 zen ki zki zu2' zen ki zki zue te3 le kizki e

132

1 m2 nenkiakeentnakeen3 nenkiokeen2 nenkizukeen2' nenkizuekeen3 nenkiekeen

NN6'

1 gu2 genkizkiakeenlnakeen3 genkizkiokeen2 genkizkizukeen2' genkizkizuekeen3 genkizkiekeen

2 hi 2 zu 2' zuek1 henkidakeen 1 zenkizkidakeen 1 zenkizkidaketen3 henkiokeen 3 zenkizkiokeen 3 zenkizkioketen1 henkigukeen 1 zenkizkigukeen 1 zenkizkiguketen3 henkiekeen 3 zenkizkiekeen 3 zenkizkieketen

3 hura1 zekidakeen2 zekiakeenlnakeen3 zekiokeen1 zekigukeen2 zekizukeen2' zekizuekeen3 zekiekeen

6' hurbil nenkiokeen

141

3 haiek1 zekizkidakeen2 zekizkiakeenlnakeen3 zekizkiokeen1 zekizkigukeen2 zekizkizukeen2' zekizkizuekeen3 zekizkiekeen

NN6'

AHALEZKOA (Ill)

NOR NORI

1 nen ki t2 hen ki km3 ze ki 0

1 gen ki zki gu ke -02 zen ki zki zu2' zen ki zki zue te3 ze ki zki e

142

NN7

1 ID 1 gu2 nakianlnan 2 gakizkianlnan3 nakion 3 gakizkion2 nakizun 2 gakizkizun2' nakizuen 2' gakizkizuen3 nakien 3 gakizkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 hakidan 1 zakizkidan 1 zakizkidaten3 hakion 3 zakizkion 3 zakizkioten1 hakigun 1 zakizkigun 1 zakizkiguten3 hakien 3 zakizkien 3 zakizkieten

15 I

3 hura1 dakidan2 dakian /nan3 dakion1 dakigun2 dakizun2' dakizuen3 dakien

7 hurbil nakion.

3 haiek1 dakizkidan2 dakizkianlnan3 dakizkion1 dakizkigun2 dakizkizun2' dakizkizuen3 dakizkien

NN7

SUBJUNTffiOZKO ORAINALDIA

NOR NORI1 na ki t2 haki kin3 da ki 0

1 ga ki zki gu -0

2 za ki- zki zu2' za ki zki zue te3 da ki zki e

152

1 m2 nenkian/nan3 nenkion2 nenkizun2' nenkizuen3 nenkien

NN8

1 gu2 genkizkian/nan3 genkizkion2 genkizkizun2' genkizkizuen3 genkizkien

2 hi 2 zu 2'zuek1 henkidan 1 zenkizkidan 1 zenkizkidaten3 henkion 3 zenkizkion 3 zenkizkioten1 henkigun 1 zenkizkigun 1 zenkizkiguten3 henkien 3 zenkizkien 3 zenkizkieten

3 hura 3 haiek1 zekidan 1 zekizkidan2 zekian/nan 2 zekizkian/nan3 zekion 3 zekizkion1 zekigun 1 zekizkigun2 zekizun 2 zekizkizun2' zekizuen 2' zekizkizuen3 zekien 3 zekizkien

8 hurbil nenkion

16 I

NN8

SUBJUNTffiOZKO LEHENALDIA

NOR NOR!1 nen ki t2 hen ki kin3 ze ki 0

1 gen ki zki gu -02 zen ki zki zu2' zen ki zki zue te3 ze ki zki e

162

NN9

2 hi 2 zu 2' zuek1 hakit 1 zakizkit 1 zakizkidate3 hakio 3 zakizkio 3 zakizkiote1 hakigu 1 zakizkigu 1 zakizkigute3 hakie 3 zakizkie 3 zakizkiete

17 1

3 hura1 bekit2 bekik;n3 bekio1 bekigu2 bekizu2' bekizue3 bekie

9 hurbil hakio!

3 haiek1 bekizkit2 bekizkikln3 bekizkio1 bekizkigu2 bekizkizu2' bekizkizue3 bekizkie

NN9

AGINTALDIA

NOR NOR!1 t2 ha ki kin3 be ki 0

1 gu2 za ki zki zu2' za ki zki zue te3 be ki zki e

172

NNIO

1 m 1 gu2 banakik/n 2 bagakizkikln3 banakio 3 bagakizkio2 banakizu 2 bagakizkizu2' banakizue 2' bagakizkizue3 banakie 3 bagakizkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahakit 1 bazakizkit 1 bazakizkidate3 bahakio 3 bazakizkio 3 bazakizkiote1 bahakigu 1 bazakizkigu 1 bazakizkigute3 bahakie 3 bazakizkie 3 bazakizkiete

3 hura 3 haiek1 badakit 1 badakizkit2 badakikln 2 badakizkik In3 badakio 3 badakizkio1 badakigu 1 badakizkigu2 badakizu 2 badakizkizu2' badakizue 2' badakizkizue3 badakie 3 badakizkie

10 hurbil banakio

18 1

NNIO

AHALEZKO BALDINTZAK(hurbila)

NOR NORI1 na ki t2 ha ki kin3 da ki 0

ba- 1 ga ki zki gu2 za ki zki zu2' za ki zki zue te3 da ki zki e

182

1 ru2 banenkik/n3 banenkio2 banenkizu2' banenkizue3 banenkie

NNll

1 gu2 bagenkizkik/n3 bagenkizkio2 bagenkizkizu2' bagenkizkizue3 bagenkizkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahenkit 1 bazenkizkit 1 bazenkizkidate3 bahenkio 3 bazenkizkio 3 bazenkizkiote1 bahenkigu 1 bazenkizkigu 1 bazenkizkigute3 bahenkie 3 bazenkizkie 3 bazenkizkiete

3 hura 3 haiek1 balekit 1 balekizkit2 balekikln 2 balekizkik/n3 balekio 3 balekizkio1 balekigu 1 balekizkigu2 balekizu 2 balekizkizu2' balekizue 2' balekizkizue3 balekie 3 balekizkie

11 hurbil banenkio

NN12Ez da erabiltzen

191

NNll

AHALEZKO BALDINTZAK(urruna)

NOR NORIt nen ki t2 hen ki kin3 le ki 0

ba- t gen ki zki gu2 zen ki zki zu2' zen ki zki zue te3 le ki zki e

192

NOR NORK

NNl

1 m 1 gu2 nauktn 2 gaituktn3 nau 3 gaitu2 nauzu 2 gaituzu2' nauzue 2' gaituzue3 naute 3 gaituzte

2 hi 2 zu 2' zuek1 haut 1 zaitut 1 zaituztet3 hau 3 zaitu 3 zaituzte1 haugu 1 zaitugu 1 zaituztegu3 haute 3 zaituzte 3 zaituzte(te)

3 hura 3 haiek1 dut 1 ditut2 duk/n 2 dituk/n3 du 3 ditu1 dugu 1 ditugu2 duzu 2 dituzu2' duzue 2' dituzue3 dute 3 dituzte

1.1 ikusi naute1.2 ikusten naute1.3 ikusiko naute

20 I

NOR NORK

NNl

INDIKATffiOZKO ORAINALDIA

NOR NORK1 na u T2 ha u KIN3 d u1 ga it u GU2 za it u ZU2' za it u zte ZUE3 d it u TE

1.1 (gaur) ikusi dut lhe vistoj'ai vu

1.2 (orain) ikusten dut l veoje vois

1.3 (bihar) ikusiko dut l vereje verrai

202

1 fil

2 ninduan/nan3 ninduen2 ninduzun2' ninduzuen3 ninduten

NN2

1 gu2 gintuan/nan3 gintuen2 gintuzun2' .gmtuzuen3 gintuzten

211

2 hi 2 zu 2' zuek1 hindudan 1 zintudan 1 zintuztedan3 hinduen 3 zintuen 3 zintuzten1 hindugun 1 zintugun 1 zintuztegunJ hinduten 3 zintuzten 3 zintuzte(te)n

3 hura (irreg.) 3 haiek1 nuen 1 nituen2 huen 2 hituen3 zuen 3 zituen1 genuen 1 genituen2 zenuen 2 zenituen2' zenuten 2' zenituzten3 zuten 3 zituzten

2.1 ikusi ninduten2.2 ikusten ninduten2.3 ikusiko ninduten

NN2

INDIKATffiOZKO LEHENALDIA

1,2 NOR NORK1 nind u T2 hind u KIN31 gint u GU -02 zint u ZU2' zint u zte ZUE3 TE

3 NORK NOR1 N u2 H u3 Z -u1 GEN u -02 ZEN u2' ZEN u te3 Z it u te

21 2

NN3

1 ID 1 gu2 banindukln 2 bagintuk/n3 banindu 3 bagintu2 baninduzu 2 bagintuzu2' baninduzue 2' bagintuzue3 banindute 3 bagintuzte

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahindut 1 bazintut 1 bazintuztet3 bahindu 3 bazintu 3 bazintuzte1 bahindugu 1 bazintugu 1 bazintuztegu3 bahindute 3 bazintuzte 3 bazintuzte(te)

3 hura 3 haiek1 banu 1 banitu2 bahu 2 bahitu3 balu 3 balitu1 bagenu 1 bagenitu2 bazenu 2 bazenitu2' bazenute 2' bazenituzte3 balute 3 balituzte

3.1 ikusi baninduzue3.2 ikusten baninduzue3.3 ikusiko baninduzue

221

NN3

BALDINTZA

1,2 NOR NaRK1 nind u T2 nind u KIN3

ba- 1 gint u GU2 zint u ZU2' zint u zte ZUE3 TE

3 NaRK NOR1 N u2 H u3 L -u1 GEN u

ba- 2 ZEN u2' ZEN u te3 L it u te

222

1 ID

2 nindukektn3 ninduke2 nindukezu2' nindukezue3 nindukete

NN4

1 gu2 gintuzkektn3 gintuzke2 gintuzkezu2' gintuzkezue3 gintuzkete

23 1

2 hi 2 zu 2' zuek1 hinduket 1 zintuzket 1 zintuzketet3 hinduke 3 zintuzke 3 zintuzkete1 hindukegu 1 zintuzkegu 1 zintuzketegu3 hindukete 3 zintuzkete 3 zintuzkete(te)

3 hura 3 haiek1 nuke 1 nituzke2 huke 2 hituzke3 luke 3 lituzke1 genuke 1 genituzke2 zenuke 2 zenituzke2' zenukete 2' zenituzkete3 lukete 3 lituzkete

4 ikusiko nindukete

NN4

ONDORIOA (I)

1,2 NOR NORK1 nind u T2 hind u KIN31 gint u ke GU2 zint u ZU2' zint u zte ZUE3 TE

3 NORK NOR1 N u2 H u3 L -u1 GEN u ke2 ZEN u2' ZEN u TE3 L it u TE

232

1 ill

2 nindukeanlnan3 nindukeen2 nindukezun2' nindukezuen3 ninduketen

NN4'

1 gu2 gintuzkean/nan3 gintuzkeen2 gintuzkezun2' gintuzkezuen3 gintuzketen

2 hi 2 zu 2' zuek1 hindukedan 1 zintuzkedan 1 zintuzketedan3 hindukeen 3 zintuzkeen 2 zintuzketen1 hindukegun 1 zintuzkegun 1 zintuzketegun3 hinduketen 3 zintuzketen 3 zintuzkete(te)n

3 hura 3 haiek1 nukeen 1 nituzkeen2 hukeen 2 hituzkeen3 zukeen 3 zituzkeen1 genukeen 1 genituzkeen2 zenukeen 2 zenituzkeen2' zenuketen 2' zenituzketen2 zuketen 3 zituzketen

4' ikusi ninduketen

241

NN4'

ONDORIOA (11)

1,2 NOR NaRK1 nind u T2 hind u KIN3 (if.)1 gint u ke OU -02 zint u ZU2' zint u zte ZUE3 (if.) TE

3 NaRK NOR1 N u2 H u3 Z -u1 OEN u ke2 ZEN u -02' ZEN u TE3 Z it u TE

242

NN5

1 fit 1 gu2 nazakekln 2 gaitzakek/n3 nazake 3 gaitzake2 nazakezu 2 gaitzakezu2' nazakezue 2' gaitzakezue3 nazakete 3 gaitzakete

2 hi 2 zu 2' zuek1 hazaket 1 zaitzaket 1 zaitzaketet3 hazake 3 zaitzake 3 zaitzakete1 hazakegu 1 zaitzakegu 1 zaitzaketegu3 hazakete 3 zaitzakete 3 zaitzakete(te)

25 1

3 hura1 dezaket2 dezakekln3 dezake1 dezakegu2 dezakezu2' dezakezue3 dezakete

5 ikus nazakezue.

3 haiek1 ditzaket2 ditzakekln3 ditzake1 ditzakegu2 ditzakezu2' ditzakezue3 ditzakete

NN5

AHALEZKOA (I)

NOR NORK1 na za T2 ha za KIN3 de za1 ga it za ke au2 za it za ZU2' za it za te ZUE3 d it za TE

252

NN6

1 fil 1 gu2 nintzakekln 2 gintzakekln3 nintzake 3 gintzake2 nintzakezu 2 gintzakezu2' nintzakezue 2' gintzakezue3 nintzakete 3 gintzakete

2 hi 2 zu 2' zuek1 hintzaket 1 zintzaket 1 zintzaketet3 hintzake 3 zintzake 3 zintzakete1 hintzakegu 1 zintzakegu 1 zintzaketegu3 hintzakete 3 zintzakete 3 zintzakete(te)

3 hura 3 haiek1 nezake 1 nitzake2 hezake 2 hitzake3 lezake 3 litzake1 genezake 1 genitzake2 zenezake 2 zenitzake2' zenezakete 2' zenitzakete3 lezakete 3 litzakete

6 ikus zintzakegu

261

NN6

AHALEZKOA (11)

1,2

3

NOR1 nint za2 hint za3 (ir.)1 gint za ke2 zint za2' zint za3 (ir.)

NaRK1 N za2 H za3 L e za1 GEN za2 ZEN za2' ZEN za3 L it za

NaRKT

KIN

GUZU

te ZUETE

NOR

ke

TETE

262

NN6'

1 ID 1 gu2 nintzakeanman 2 gintzakean/nan3 nintzakeen 3 gintzakeen2 nintzakezun 2 gintzakezun2' nintzakezuen 2' gintzakezuen3 nintzaketen 3 gintzaketen

2 hi 2 zu 2' zuek1 hintzakedan 1 zintzakedan 1 zintzaketedan3 hintzakeen 3 zintzakeen 3 zintzaketen1 hintzakegun 1 zintzakegun 1 zintzaketegun3 hintzaketen 3 zintzaketen 3 zintzakete(te)n

27 1

3 hura1 nezakeen2 hezakeen3 zezakeen1 genezakeen2 zenezakeen2' zenezaketen3 zezaketen

6'ikus zintzakegun

3 haiek1 nitzakeen2 hitzakeen3 zitzakeen1 genitzakeen2 zenitzakeen2' zenitzaketen3 zitzaketen

NN6'

AHALEZKOA (Ill)

1,2 NOR NORK1 nint za T2 hint za KIN31 gint za KE GU -n2 zint za ZU2' zint za te ZUE3 TE

3 NORK NOR1 N za2 H za3 Z e za1 GEN za ke -0

2 ZEN za2' ZEN za TE3 Z it za TE

272

NN7

1 fit 1 gu2 nazaan/nan 2 gaitzaan/nan3 nazan 3 gaitzan2 nazazun 2 gaitzazun2' nazazuen 2' gaitzazuen3 nazaten 3 gaitzaten

2 hi 2 zu 2' zuek1 hazadan 1 zaitzadan 1 zaitzatedan3 hazan 3 zaitzan 3 zaitzaten1 hazagun 1 zaitzagun 1 zaitzategun3 hazaten 3 zaitzaten 3 zaitzate(te)n

3 hura 3 haiek1 dezadan 1 ditzadan2 dezaanman 2 ditzaanlnan3 dezan 3 ditzan1 dezagun 1 ditzagun2 dezazun 2 ditzazun2' dezazuen 2' ditzazuen3 dezaten 3 ditzaten

7 ikus nazazun

281

NN7

SUBJUNTmOZKO ORAINALDIA

NOR NaRK1 na za T2 ha za KIN3 de za1 ga it za GU -02 za it za ZU2' za it za te ZUE3 d it za TE

282

291

NN8

1 ID 1 gu2 nintzaanlnan 2 gintzaan/nan3 nintzan 3 gintzan2 nintzazun 2 gintzazun2' nintzazuen 2' gintzazuen3 nintzaten 3 gintzaten

2 hi 2 zu 2' zuek1 hintzadan 1 zintzadan 1 zintzatedan3 hintzan 3 zintzan 3 zintzaten1 hintzagun 1 zintzagun 1 zintzategun3 hintzaten 3 zintzaten 3 zintzate(te)n

3 hura 3 haiek1 nezan 1 nitzan2 hezan 2 hitzan3 zezan/lezan 3 zitzan1 genezan 1 genitzan2 zenezan 2 zenitzan2' zenezaten 2' zenitzaten3 zezaten 3 zitzaten

8 ikus gintzazuen

NN8

SUBJUNTffiOZKO LEHENALDIA

1,2 NOR NaRK1 nint za T2 hint za KIN31 gint za GU -02 zint za ZU2' zint za te ZUE3 TE

3 NaRK NOR1 N za2 H za3 Z e za1 GEN za -02 ZEN za2' ZEN za TE3 Z it za TE

ikus zezan nahi nuenikus lezan nahi nuke

292

NN9

1 ill 1 gu2 nazakln 2 gaitzakln2 nazazu 2 gaitzazu2' nazazue 2' gaitzazue

2 hi 2 zu 2' zuek

3 hura 3 haiek2 ezakln 2 itzakm3 beza 3 bitza2 ezazu 2 itzazu2' ezazue 2' itzazue3 bezate 3 bitzate

2 euk/eun3 beu2 euzu2' euzue3 beute

9 ikus nazazue!

30 1

NN9

AGINTALDIA

NOR NaRK1 na za2 KIN3 (b) e za1 ga it za2 ZU2' ZUE3 (b) it za TE

302

31 1

NNIO

1 ill 1 gu2 banazaktn 2 bagaitzaktn3 banaza 3 bagaitza2 banazazu 2 bagaitzazu2' banazazue 2' bagaitzazue3 banazate 3 bagaitzate

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahazat 1 bazaitzat 1 bazaitzatet3 bahaza 3 bazaitza 3 bazaitzate1 bahazagu 1 bazaitzagu 1 bazaitzategu3 bahazate 3 bazaitzate 3 bazaitzate(te)

3 hura 3 haiek1 badezat 1 baditzat2 badezaktn 2 baditzaktn3 badeza 3 baditza1 badezagu 1 baditzagu2 badezazu 2 baditzazu2' badezazue 2' baditzazue3 badezate 3 baditzate

10 ikus badezat

NNIO

AHALEZKO BALDINTZAK(hurbila)

NOR NORK1 na za T2 ha za KIN3 de za

ba- 1 ga it za GU2 za it za ZU2' za it za te ZUE3 d it za TE

31 2

NNll

1 ID 1 gu2 banintzak/n 2 bagintzak/n3 banintza 3 bagintza2 banintzazu 2 bagintzazu2' banintzazue 2' bagintzazue3 banintzate 3 bagintzate

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahintzat 1 bazintzat 1 bazintzatet3 bahintza 3 bazintza 3 bazintzate1 bahintzagu 1 bazintzagu 1 bazintzategu3 bahintzate 3 bazintzate 3 bazintzate(te)

3 hura 3 haiek1 baneza 1 banitza2 baheza 2 bahitza3 baleza 3 balitza1 bageneza 1 bagenitza2 bazeneza 2 bazenitza2' bazenezate 2' bazenitzate3 balezate 3 balitzate

11 ikus bahintzate

321

NNll

AHALEZKO BALDINTZA(urruna)

1,2 NOR NaRK1 nint za T2 hint za KIN3

ba- 1 gint za GU2 zint za ZU2' zint za te ZUE3 TE

3 NaRK NOR1 N za2 H za3 L e za

ba- 1 GEN za2 ZEN za2' ZEN za TE3 L it za TE

322

33 1

NN12

1 01 1 gu2 naukek/n 2 gaituzkek/n3 nauke 3 gaituzke2 naukezu 2 gaituzkezu2' naukezue 2' gaituzkezue3 naukete 3 gaituzkete

2 hi 2 zu 2' zuek1 hauket 1 zaituzket 1 zaituzketet3 hauke 3 zaituzke 3 zaituzkete1 haukegu 1 zaituzkegu 1 zaituzketegu3 haukete 3 zaituzkete 3 zaituzkete(te)

3 hura 3 haiek1 duket 1 dituzket2 dukek/n 2 dituzkekln3 duke 3 dituzke1 dukegu 1 dituzkegu2 dukezu 2 dituzkezu2' dukezue 2' dituzkezue3 dukete 3 dituzkete

12 ikusi dukete

NN12

GEROALDIARKAIKOA

NOR NORK1 na u T2 ha u KIN3 d u1 ga it u ke GU2 za it u ZU2' za it u te ZUE3 d it u TE

332

341

NNNl

3-hura

1 mn2 didakln3 dit2 didazu2' didazue3 didate

') hiri ') fun- -1 diat/nat 1 dizut3 dikln 3 dizu1 diagulnagu 1 dizugu3 diatelnate 3 dizute

3 hari

1 diot2 diok/n3 dio1 diogu2 diozu2' diozue3 diote

3-haiekAski da = di- > dizki- egiteaAdibidez = diot > dizkiot

diegu > dizkiegudit > dizkit

1 guri2 digukln3 digu2 diguzu2' diguzue3 digute

')' zuel1 dizuet3 dizue1 dizuegu3 dizuete

3 haiei

1 diet2 diek/n3 die1 diegu2 diezu2' diezue3 diete

NNNl

ORAINALDIA

NOR NOR1 NORK1 t T2 kin KIN3 di 0

1 gu GU2 zu ZU2' zue ZUE3 dizki e TE

342

35 1

3-hura1 run

2 hidan3 zidan2 zenidan2' zenidaten3 zidaten

2 hiri1 nian/nan3 zianlnan1 genianlnan3 ziaten/naten

3 hari

1 mon2 hion3 Zlon1 gemon2 zemon2' zenioten3 zioten

3-haiekI ZKI eman, I ren ordez:nion > nizkionzidan > zizkidanzieten > zizkieten

NNN2

2 zun1 mzun3 Zlzun1 gemzun3 zizuten

1 gun2 higun3 zigun2 zenigun2' zeniguten3 ziguten

2' zuel1 mzuen3 Zlzuen1 gemzuen3 zizueten

3 haiei1 men2 hien3 Zlen1 gemen2 zemen2' zenieten3 zieten

NNN2

LEHENALDIA

3 NORK NOR NORI1 N 1 t2 H 1 kin3 Z 1 - 0 -01 GEN 1 gu2 ZEN 1 zu2' ZEN 1 zue TE3 Z i zki e TE

352

NNN3

3-hura

1 mn 1 gun2 bahit 2 bahigu3 balit 3 baligu2 bazenit 2 bazenigu2' bazenidate 2' bazenigute3 balidate 3 baligute

2 hiri 2 zun 2' zuel1 banikln 1 banizu 1 banizue3 balikln 3 balizu 3 balizue1 bagenikln 1 bagenizu 1 bagenizue3 baliate Ibalinate 3 balizute 3 balizuete

3 hari 3 haiei1 banio 1 banie2 bahio 2 bahie3 balio 3 balie1 bagenio 1 bagenie2 bazenio 2 bazenie2' bazeniote 2' bazeniete3 baliote 3 baliete

36 I

3-haiek banizu > banizkizu

NNN3

BALDINTZA

NORK NOR NORI

1 N 1 t2 H 1 kin3 L 1- 0

ba- 1 GEN 1 gu2 ZEN 1 zu2' ZEN 1 zue TE3 L i zki e TE

3.1 kendu banio3.2 kentzen banio3.3 kenduko banio

362

NNN4

3-hura1 run 1 gun

2 hidake 2 higuke3 lidake 3 liguke2 zenidake 2 zeniguke2' zenidakete 2' zenigukete3 lidakete 3 ligukete

2 hiri 2 zun 2' zuel1 niakemake 1 nizuke 1 nizueke3 liakemake 3 lizuke 3 lizueke1 geniake make 1 genizuke 1 genizueke3 liaketemakete 3 lizukete 3 lizuekete

3 hari 3 haiei1 nioke 1 nieke2 hioke 2 hieke3 lioke 3 lieke1 genioke 1 genieke2 zenioke 2 zenieke2' zeniokete 2' zeniekete3 liokete 3 liekete

371

3-haiek nieke > nizkieke

NNN4

ONDORIOA (I)

NORK NOR NORI1 N 1 t2 H 1 kin3 L 1 01 GEN 1 gu ke2 ZEN 1 zu2' ZEN 1 zue TE3 L i zki e TE

4 kenduko nieke

372

NNN4'

hura

1 run 1 gun2 hidakeen 2 higukeen3 zjdakeen 3 zigukeen2 zenidakeen 2 zenigukeen2' zenidaketen 2' zeniguketen3 zidaketen 3 ziguketen

2 hiri 2 zun 2' zuel1 niakeen /nakeen I nizukeen 1 nizuekeen3 ziakeen/nakeen 3 zizukeen 3 zizuekeenI geniakeen/nakeen 1 genizukeen 1 genizuekeen3 ziaketenInaketen 3 zizuketen 3 zizueketen

3 han 3 haieiI niokeen 1 niekeen2 hiokeen 2 hiekeen3 ziokeen 3 ziekeenI geniokeen 1 geniekeen2 zeniokeen 2 zeniekeen2' zenioketen 2' zenieketen3 zioketen 3 zieketen

haiek

38 1

niokeen > nizkiokeen

NNN4'

ONDORIOA (11)

NORK NOR NORI1 N 1 t2 H 1 kin3 Z 1 01 GEN 1 gu ke -02 ZEN 1 zu2' ZEN 1 zue TE3 Z i zki e TE

4' kendu(ko) geniokeen

382

NNN5

hura

1 nln2 diezadakekln3 diezadake2 diezadakezu2' diezadakezue3 diezadakete

1 gun2 diezagukek/n3 diezaguke2 diezagukezu2' diezagukezue3 diezagukete

2 hiri1 diezaaket/naket3 diezaakeInake1 diezaakegu/nakegu3 diezaakete Inakete

2 zun1 diezazuket3 diezazuke1 diezazukegu3 diezazukete

2' zuel1 diezazueket3 diezazueke1 diezazuekegu3 diezazuekete

haiek

3 hari 3 haiei1 diezaioket 1 diezaieket2 diezaiokekln 2 diezaiekekln3 diezaioke 3 diezaieke1 diezaiokegu 1 diezaiekegu2 diezaiokezu 2 diezaiekezu2' diezaiokezue 2' diezaiekezue3 diezaiokete 3 diezaiekete

diezaioket > diezazkioket

5 ikus diezaioket, nahi badut

391

NNN5

AHALEZKOA (I)

NOR NORI NORK1 t T2 kin KIN3 d ieza (i) 0

1 gu ke GU2 zu ZU2' zue ZUE3 d ieza zki (i) e TE

392

NNN6

hura

1 run2 hiezadake3 liezadake2 zeniezadake2' zeniezadakete3 liezadakete

1 gun2' hiezaguke3 liezaguke2 zeniezaguke2' zeniezagukete3 liezagukete

2 hiri1 niezaakemake3 liezaakemake1 geniezaakemake3 liezadaketemakete

2 zun1 niezazuke3 liezazuke1 geniezazuke3 liezazukete

2' zuei1 ziezazueke3 liezazueke1 geniezazueke3 liezazuekete

3 hari 3 haiei1 niezaioke 1 niezaieke2 hiezaioke 2 hiezaieke3 liezaioke 3 liezaieke1 geniezaioke 1 geniezaieke2 zeniezaioke 2 zeniezaieke2' zeniezaiokete 2' zeniezaiekete3 liezaiokete 3 liezaiekete

haiek liezadake > liezazkidake

6 ikus liezadake, nahi balu

401

NNN6

AHALEZKOA (11)

NORK NOR NORI1 N leza t2 H leza kin3 L leza - (i) 01 GEN ieza gu ke2 ZEN ieza zu2' ZEN ieza zue TE3 L ieza zki e TE

402

NNN6'

hura1 mn 1 gun

2 hiezadakeen 2 hiezagukeen3 ziezadakeen 3 ziezagukeen2 zeniezadakeen 2 zeniezagukeen2' zeniezadaketen 2' zeniezaguketen3 ziezadaketen 3 ziezaguketen

2 hiri 2 zun 2' zuel1 niezaakeen/nakeen 13 ziezaakeen/nakeen 31 geniezakeen Inakeen 13 ziezaaketenInaketen 3

niezazukeen 1ziezazukeen 3geniezazukeen 1ziezazuketen 3

niezazuekeenziezazuekeengeniezazuekeenziezazueketen

3 han 3 haiei1 niezaiokeen 1 niezaiekeen2 hiezaiokeen 2 hiezaiekeen3 ziezaiokeen 3 ziezaiekeen1 geniezaiokeen 1 geniezaiekeen2 zeniezaiokeen 2 zeniezaiekeen2' zeniezaioketen 2' zeniezaieketen3 ziezaioketen 3 ziezaieketen

haiek geniezaiekeen > geniezazkiekeen

Ihubieramos podido vertelo6' ikus geniezazukeen pudieramos habertelo visto

nous aurions pu te le voir

41 I

NNN6'

AHALEZKOA (Ill)

NORK NOR NORI

1 N ieza t2 H leza kin3 Z ieza 01 GEN ieza (i) gu ke -02 ZEN leza zu2' ZEN ieza zue TE3 Z leza zki e TE

412

NNN7

hura

1 mn

2 diezadaan/danan3 diezadan2 diezadazun2' diezadazuen3 diezadaten

1 gun2 diezaguan /nan3 diezagun2 diezaguzun2' diezaguzuen3 diezaguten

2 hiri 2 zun 2' zuel1 diezaadan/nadan 1 diezazudan 1 diezazuedan3 diezaanlnan 3 diezazun 3 diezazuen1 diezaagunInagun 1 diezazugun 1 diezazuegun3 diezaaten/naten 3 diezazuten 3 diezazueten

haiek

3 hari

1 diezaiodan2 diezaioan/nan3 diezaion1 diezaiogun2 diezaiozun2' diezaiozuen3 diezaioten

diezazudan > diezazkizudan

3 haiei

1 diezaiedan2 diezaiean/nan3 diezaien1 diezaiegun2 diezaiezun2' diezaiezuen3 diezaieten

7 ikus diezaiogun

421

NNN7

SUBJUNTffiOZKO ORAINALDIA

NOR NORI NORK

123 d ieza122'3 d ieza zki

tkin

(i) 0

guzu

zuee

TKIN

OU -0ZU

ZUETE

422

NNN8

hura

1 mn2 hiezadan3 ziezadan2 zeniezadan2' zeniezadaten3 ziezadaten

1 gun

2 hiezagun3 ziezagun2 zeruezagun2' zeniezaguten3 ziezaguten

2 hiri

1 niezaan man3 ziezaanman1 geniezaanman3 ziezaatenmaten

2 zun 2' zuel

1 ruezazun 1 niezazuen3 ziezazun 3 Zlezazuen1 geruezazun 1 gemezazuen3 ziezazuten 3 ziezazueten

haiek

3 han 3 haiei1 ruezalOn 1 niezaien2 hiezaion 2 hiezaien3 ziezaion 3 ziezaien1 gemezalOn 1 geruezalen2 zeruezalOn 2 zeniezaien2' zeniezaioten 2' zeniezaieten3 ziezaioten 3 ziezaieten

geniezaien > geniezazkien

8 ikus hiezaion

431

NNN8

SUBJUNTIBOZKO LEHENALDIA

NORK1 N2 H3 Z1 GEN2 ZEN2' ZEN3 Z

NORlezalezalezalezalezalezaieza zki

NORIt

kin(i) 0

gu -0zu

zue TEe TE

432

NNN9

3-hura

1 mn 1 gun

2 iezadakln 2 iezaguk/n3 biezat 3 biezagu2 iezadazu 2 lezaguzu2' iezadazue 2' lezaguzue3 biezadate 3 biezagute

2 hiri

3 biezakln3 biezaateJnate

2 zun

3 biezazu3 biezazute

2' zuel

3 biezazue3 biezazuete

3-haiek

3 hari 3 haiei

2 iezaiokm 2 iezaiekln3 biezaio 3 biezaie2 lezalOZU 2 lezazlezu2' lezalOzue 2' leZaIeZUe3 biezaiote 3 biezaiete

iezadak > iezazkidak

9 ikus iezaiok!

441

NNN9

AGINTALDIA

NOR NORI NORK

1 t2 kin KIN3 (b) ieza 01 gu2 zu ZU2' zue ZUE3 (b) ieza zki e TE

Oharra = B- hori HARK eta HAIEK jokoetan bakarrik gordetzenda.

442

NNNIO

hura

1 mn2 badiezadakm3 badiezat2 badiezadazu2' badiezadazue3 badiezadate

1 gun

2 badiezagukm3 badiezagu2 badiezaguzu2' badiezaguzue3 badiezagute

2 hiri

1 badiezaatmat3 badiezakm1 badiezaagumagu3 badiezaatemate

3 hari

1 badiezaiot2 badiezaiokm3 badiezaio1 badiezaiogu2 badiezaiozu2' badiezaiozue3 badiezaiote

2 zun 2' zuel

1 badiezazut 1 badiezazuet3 badiezazu 3 badiezazue1 badiezazugu 1 badiezazuegu3 badiezazute 3 badiezazuete

3 haiei1 badiezaiet2 badiezaiekm3 badiezaie1 badiezaiegu2 badiezaiezu2' badiezaiezue3 badiezaiete

haiek badiezazut > badiezazkizut

10 ikus badiezazuet

45 1

NNNIO

AHALEZKO BALDINTZA(hurbila)

NOR

123 d ieza

ba- 122'3 d ieza zki

NORI NORK

t Tkin KIN

(i) 0

gu auzu ZU

zue ZUEe TE

452

NNNll

hura1 mn

2 bahiezat3 baliezat2 bazeniezat2' bazeniezadate3 baliezadate

1 gun2 bahiezagu3 baliezagu2 bazeniezagu2' bazeniezagute3 baliezagute

2 hiri1 baniezak/n3 baliezakln1 bageniezak/n3 baliezaate/nate

3 han1 baniezaio2 bahiezaio3 baliezaio1 bageniezaio2 bazeniezaio2' bazeniezaiote3 baliezaiote

2 zun 2' zuel1 baniezazu 1 baniezazue3 baliezazu 3 baliezazue1 bageniezazu 1 bageniezazue3 baliezazute 3 baliezazuete

3 haiei1 baniezaie2 bahiezaie3 baliezaie1 bageniezaie2 bazeniezaie2' bazeniezaiete3 baliezaiete

haiek baniezaio > baniezazkio

11 ikus baniezazu

NNN12

Ez da erabiltzen.

461

NNNll

AHALEZKO BALDINTZA(urruna)

NORK NOR NOR!

123

ba- 122'3

NHL

GENZENZEN

L

iezalezaiezalezalezalezaieza zki

tkin

(i) 0

guzu

zue TEe TE

462

471

-IRQ

NN5

(Ekaldeko euskalkietan, laguntzaile gisa erabilia)

1 dirot2 dirokln3 diro1 dirogu2 dirozu2' dirozue3 dirote

NN61 ruro2 hiro3 liro1 geruro2 zeniro2' zenirote3 lirote

NN6'1 niroen2 hiroen3 Zlfoen1 geniroen2 zeniroen2' zeniroten3 ziroten

~ poder-IIt() ( pouvorr

(Ekaldeko euskalkietan, laguntzaile gisa eta soilik edo«ezin» ekin erabilia

NN51 T2 KIN3 d IrO1 GU2 ZU2' ZUE3 TE

NN61 N Iro2 H Iro3 L Iro1 GEN iro2 ZEN IrO

2' ZEN iro TE3 L Iro TE

NN6'1 N Iro2 H Iro3 Z Iro1 GEN Iro (e)n2 ZEN iro2' ZEN Iro TE3 Z IrO TE

Oharra: Sail hauek dezaket, nezake eta nezakeen-en kideak dira.

472

ADITZTRINKOA

EGON

NI

1 nago2 hago3 dago1 gaude2 zaude2' zaudete3 daude (1)

N2

1 nengoen2 hengoen3 zegoen1 geunden2 zeunden2' zeundeten3 zeuden (2)

(1) gagoz-, zagoz-, zagoz- -te, dagoz-, datiboa hartzen dutenerako soilik onhartzendira: hots, gagozkio, zagozkit, zagozkiote, dagozkizu eta abarretarako.

(2) gengoz-, zengoz-, zengoz- -te, zegoz- azkenburuan -rein dutelarik, noski, datiboahartzen dutenerako soilik onhartzen dira: hots, zengozkion, zengozkidan, zengozkieten, ze­gozkian eta abarretarako.

48 I

EGON ~ estar, permanecer~ etre, rester

NI

ORAINALDIA

1 na go2 ha go3 da go1 ga u de2 za u de2' za u dete3 da u de (1)

N2

LEHENALDIA

1 nen go en2 hen go en3 ze go en1 ge u nde n2 ze u nde n2' ze u ndete n3 ze u de n

482

491

EGON

N3

1 banengo2 bahengo3 balego1 bageunde2 bazeunde2' bazeundete3 baleude

N4 N4'

1 nengoke 1 nengokeen2 hengoke 2 hengokeen3 legoke 3 zegokeen1 geundeke 1 geundekeen2 zeundeke 2 zeundekeen2' zeundekete 2' zeundeketen3 leudeke 3 zeudekeen

EGON

N3

BALDINTZA

1 ba nen go2 ba hen go3 ba le go1 ba ge u nde2 ba ze u nde2' ba ze u ndete3 ba le u de

N4 N4'

ONDORIOA (I) ONDORIOA (11)

1 nen go ke 1 nen go ke en2 hen go ke 2 hen go ke en3 le go ke 3 ze go ke en1 ge u nde ke 1 ge u nde ke en2 ze u nde ke 2 ze u nde ke en2' ze u nde ke te 2' ze u nde ke te n3 le u de ke 3 ze u de ke en

492

501

EGON

N5

1 nagoke2 hagoke3 dagoke1 gaudeke2 zaudeke2' zaudekete3 daudeke

EGON

AHALEZKOA (I)

N5 NI + ke

1 nago ke2 ha go ke3 dago ke1 ga u de ke2 za u de ke2' za u de ke te3 da u de ke

AHALEZKOA (II)

N6 N4

AHALEZKOA (Ill)

N6' = N4'

502

51 1

EGON

N7

1 nagoen2 hagoen3 dagoen1 gauden2 zauden2' zaudeten3 dauden

N9

2 hago3 bego2 zaude2' zaudete3 beude

EGON

N7

SUBJUNTIBOZKO ORAINALDIA

1 na go en2 ha go en3 da go en1 ga u de n2 za u de n2' za u de te n3 dau de n

N8

SUBJUNTIBOZKO LEHENALDIA

N8 N2 nengoen, zeuden, ...

N9

AGINTALDIA

12 ha go3 be go12 za u de2' za u dete3 be u de

51 2

52 I

EGON

NIO

1 banago2 bahago3 badago1 bagaude2 bazaude2' bazaudete3 badaude

EGON

NIO

AHALEZKO BALDINTZAK(hurbila)

1 ba na go2 ba ha go3 ba da go1 ba ga u de2 ba za u de2' ba za u dete3 ba da u de

NIl

AHALEZKO BALDINTZAK(urruna)

NIl N3(banengo, baleude...)

Nl2

GEROALDIA

Nl2 N5

(ahalezkoa eta gero-aldia berberak dira)

522

EGON(ni nago)

NNl

1 m 1 gu

2 nagokikm 2 gagozkikm3 nagokio 3 gagozkio2 nagokizu 2 gagozkizu2' nagokizue 2' gagozkizue3 nagokie 3 gagozkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 hagokit 1 zagozkit 1 zagozkidate3 hagokio 3 zagozkio 3 zagozkiote1 hagokigu 1 zagozkigu 1 zagozkigute3 hagokie 3 zagozkie 3 zagozkiete

3 hura 3 haiek1 dagokit 1 dagozkit2 dagokikm 2 dagozkikm3 dagokio 3 dagozkio1 dagokigu 1 dagozkigu2 dagokizu 2 dagozkizu2' dagokizue 2' dagozkizue3 dagokie 3 dagozkie

52 al

EGON(ni nago)

NNl

ORAINALDIA

NOR NORI

1 na go ki t2 ha go ki kin3 da go ki 0

1 ga go z ki gu2 za go z ki zu2' za go z ki zue te3 da go z ki e

52 a2

EGON(ni nengoen)

NN2

1 ill

2 nengokian man3 nengokion2 nengokizun2' nengokizuen3 nengokien

1 gu2 gengozkian/nan3 gengozkion2 gengozkizun2' gengozkizuen3 gengozkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 hengokidan 1 zengozkidan 1 zengozkidaten3 hengokion 3 zengozkion 3 zengozkioten1 hengokigun 1 zengozkigun 1 zengozkiguten3 hengokien 3 zengozkien 3 zengozkieten

531

3 hura1 zegokidan2 zegokianman3 zegokion1 zegokigun2 zegokizun2' zegokizuen3 zegokien

3 haiek1 zegozkidan2 zegozkian/nan3 zegozkion1 zegozkigun2 zegozkizun2' zegozkizuen3 zegozkien

EGON(Ri nengoen)

NN2LEHENALDIA

NOR NORI

1 nen go ki t2 hen go ki kin3 ze go ki 01 gen go z ki gu -02 zen go z ki zu2' zen go z ki zue te3 ze go z ki e

532

EGON(ni banengo)

NN3

1 ID 1 gu2 banengokikm 2 bagengozkikm3 banengokio 3 bagengozkio2 banengokizu 2 bagengozkizu2' banengokizue 2' bagengozkizue3 banengokie 3 bagengozkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahengokit 1 bazengozkit 1 bazengozkidate3 bahengokio 3 bazengozkio 3 bazengozkiote1 bahengokigu 1 bazengozkigu 1 bazengozkigute3 bahengokie 3 bazengozkie 3 bazengozkiete

541

3 hura1 balegokit2 balegokikm3 balegokio1 balegokigu2 balegokizu2' balegokizue3 balegokie

3 haiek1 balego~kit

2 balegozkikm3 balegozkio1 balegozkigu2 balegozkizu2' balegozkizue3 balegozkie

NN3

EGON(ni banengo)

NN3BALDINTZA

ba NN2 n

(eta hirugarren pertsonetan z- > 1-)

NOR NORI1 nen go ki t2 hen go ki kin3 ze go ki 0

ba- 1 gen go z ki gu2 zen go z ki zu2' zen go z ki zue te3 le go z ki e

542

EGON(ni nengoke)

NN4

1 m2 nengokiakemake3 nengokioke2 nengokizuke2' nengokizueke3 nengokieke

1 gu2 gengozkiakemake3 gengozkioke2 gengozkizuke2' gengozkizueke3 gengozkieke

2 hi 2 zu 2' zuek1 hengokidake 1 zengozkidake 1 zengozkidakete3 hengokioke 3 zengozkioke 3 zengozkiokete1 hengokiguke 1 zengozkiguke 1 zengozkigukete3 hengokieke 3 zengozkieke 3 zengozkiekete

55 1

3 hura1 legokidake2 legokiakemake3 legokioke1 legokiguke2 legokizuke2' legokizueke3 legokieke

3 haiek1 legozkidake2 legozkiake make3 legozkioke1 legozkiguke2 legozkizuke2' legozkizueke3 legozkieke

NN4

EGON(ni nengoke)

NN4

ONDORIOA (I)

NN2 - n + ke

(eta hirugarren pertsonetan z- > 1-)

NOR NORI

I nen go ki t2 hen go ki kin3 le go ki 0

I gen go z ki gu ke2 zen go z ki zu2' zen go z ki zue te3 le go z ki e

552

1 m

EGON(ni nengokeen)

NN4'

1 gu

2 nengokiakeen/nakeen3 nengokiokeen2 nengokizukeen2' nengokizuekeen3 nengokiekeen

2 gengozkiakeenmakeen3 gengozkiokeen2 gengozkizukeen2' gengozkizuekeen3 gengozkiekeen

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hengokidakeen 1 zengozkidakeen 1 zengozkidaketen3 hengokiokeen 3 zengozkiokeen 3 zengozkioketen1 hengokigukeen 1 zengozkigukeen 1 zengozkiguketen3 hengokiekeen 3 zengozkiekeen 3 zengozkieketen

3 hura 3 haiek1 zegokidakeen 1 zegokidaketen2 zegokiakeen makeen 2 zegozkiakeen /nakeen3 zegokiokeen 3 zegozkiokeen1 zegokigukeen 1 zegozkigukeen2 zegokizukeen 2 zegozkizukeen2' zegokizuekeen 2' zegozkizuekeen3 zegokiekeen 3 zegozkiekeen

56 I

NN4'

EGON(ni nengokeen)

NN4'

ONDORIOA (ID

NN2 + (-ke-)

NOR NORI

1 nen go ki t2 hen go ki kin3 ze go ki 0

1 gen go z ki gu ke -0

2 zen go z ki zu2' zen go z ki zue te3 ze go z ki e

562

EGON(ni nagoke)

NN5

1 m

2 nagokiake make3 nagokioke2 nagokizuke2' nagokizueke3 nagokieke

1 gu2 gagozkiake make3 gagozkioke2 gagozkizuke2' gagozkizueke3 gagozkieke

2 hi 2 zu 2' zuek1 hagokidake 1 zagozkidake 1 zagozkidakete3 hagokioke 3 zagozkioke 3 zagozkiokete1 hagokiguke 1 zagozkiguke 1 zagozkigukete3 hagokieke 3 zagozkieke 3 zagozkiekete

3 hura 3 haiek1 dagokidake 1 dagozkidake2 dagokiake make 2" dagozkiake make3 dagokioke 3 dagozkioke1 dagokiguke 1 dagozkiguke2 dagokizuke 2 dagozkizuke2' dagokizueke 2' dagozkizueke3 dagokieke 3 dagozkieke

57 I

EGON(ni nagoke)

NN5AHALEZKOA(n

NOR1 na go ki2 ha go ki3 da go ki1 ga go z ki2 za go z ki2' za go z ki3 da go z ki

NORIt

kinogu kezuzuee

te

572

EGON(ni nagoen)

NN7

1 ID

2 nagokian/nan3 nagokion2 nagokizun2' nagokizuen3 nagokien

1 gu2 gagozkianman3 gagozkion2 gagozkizun2' gagozkizuen3 gagozkien

58 I

2 hi 2 zu 2' zuek1 hagokidan 1 zagozkidan 1 zagozkidaten3 hagokion 3 zagozkion 3 zagozkioten1 hagokigun 1 zagozkigun 1 zagozkiguten3 hagokien 3 zagozkien 3 zagozkieten

3 hura 3 haiek1 dagokidan 1 dagozkidan2 dagokianman 2 dagozkianman3 dagokion 3 dagozkion1 dagokigun 1 dagozkigun2 dagokizun 2 dagozkizun2' dagokizuen 2' dagozkizuen3 dagokien 3 dagozkien

EGON

NN6 NN4

NN6' NN4'

NN7 NNl + (e)n

SUBJUNTIBOZKO ORAINALDIA

NOR NORI1 na go ki t2 ha go ki kin3 da go ki 0

1 ga go z ki gu2 za go z ki zu2' za go z ki zue te -03 da go z ki e

582

EGON(hago!)

NN9

2 hi 2 zu 2' zuek1 hagokit 1 zagozkit 1 zagozkidate3 hagokio 3 zagozkio 3 zagozkiote1 hagokigu 1 zagozkigu 1 zagozkigute3 hagokie 3 zagozkie 3 zagozkiete

591

3 hura1 begokit2 begokikJn3 begokio1 begokigu2 begokizu2' begokizue3 begokie

3 haiek1 begozkit2 begozkik/n3 begozkio1 begozkigu2 begozkizu2' begozkizue3 begozkie

EGON(hago!)

NN9AGINTALDIA

NOR NORI1 t2 ha go ki kin3 be go ki 0

1 gu2 za go z ki zu2' za go z ki zue te3 be go z ki e

592

EGON(ni banago)

NNIO

1 fil 1 gu

2 banagokik/n 2 bagagozkik/n3 banagokio 3 bagagozkio2 banagokizu 2 bagagozkizu2' banagokizue 2' bagagozkizue3 banagokie 3 bagagozkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahagokit 1 bazagozkit 1 bazagozkidate3 bahagokio 3 bazagozkio 3 bazagozkiote1 bahagokigu 1 bazagozkigu 1 bazagozkigute3 bahagokie 3 bazagozkie 3 bazagozkiete

601

3 hura1 badagokit2 badagokikm3 badagokio1 badagokigu2 badagokizu2' badagokizue3 badagokie

3 haiek1 badagozkit2 badagozkikm3 badagozkio1 badagozkigu2 badagozkizu2' badagozkizue3 badagozkie

EGON(ni banago)

AHALEZKO BALDINTZA

NNIO ba NNl

NOR NORI

1 na go ki t2 ha go ki kin3 da go ki 0

ba- 1 ga go z ki gu2 za go z ki zu2' za go z ki zue te3 da go z ki e

NNll NN3(ni banengo)

NN12 NN5( · k ~ puedo estar, estareID nago e) ~ je peux etre, je serai

602

61 1

JOAN

NI

1 noa2 hoa3 doa1 goaz2 zoaz2' zoazte3 doaz

N2

1 nindoan2 hindoan3 zihoan1 gindoazen2 zindoazen2' zindoazten'3 zihoazen

JOAN {

NI

If

aller

ORAINALDIA

1 n oa2 h oa3 d oa1 g oa z2 Z oa Z

2' Z oa zte3 d oa Z

N2

LEHENALDIA

1 nind oa n2 hind oa n3 zih oa n1 gind oa z en2 zind oa z en2' zind oa zte n3 zih oa z en

61 2

N4

JOAN

N3

1 banindoa2 bahindoa3 balihoa1 bagindoaz2 bazindoaz2' bazindoazte3 balihoaz

N4'

621

1 nindoake 1 nindoakeen2 hindoake 2 hindoakeen3 lihoake 3 zihoakeen1 gindoazke 1 gindoazkeen2 zindoazke 2 zindoazkeen2' zindoazkete 2' zindoazketen3 lihoazke 3 zihoazkeen

JOAN

N3

BALDINTZA

1 ba nind oa2 ba hind oa3 ba lib oa1 ba gind oa z2 ba zind oa z2' ba zind oa zte3 ba lib oa z

N4 N4'

ONDORIOA (I) ONDORIOA (11)

1 nind oa ke 1 nind oa ke en2 hind oa ke 2 hind oa ke en3 lih oa ke 3 zih oa ke en1 gind oa z ke 1 gind oa z ke en2 zind oa z ke 2 zind oa z ke en2' zind oa z ke te 2' zind oa z ke te n3 lih oa z ke 3 zih oa z ke en

622

63 1

JOAN

N51 noake2 hoake3 doake1 goazke2 zoazke2' zoazkete3 doazke

N71 noan2 hoan3 doan1 goazen2 zoazen2' zoazten3 doazen

N92 hoa3 bihoa2 zoaz2' zoazte3 bihoaz

JOAN

N5 NI + keAHALEZKOA (1)

1 n oa ke2 h oa ke3 d oa ke

N6

N6'

1 g oa z ke2 z oa z ke2' z oa z ke te3 d oa z ke

N4

N4'

N7SUBJUNTIBOA

1 n oa n2 h oa n3 d oa n

N8

1 g oa z en2 z oa z en2' z oa zte n3 d oa z en

N8 N2 (nindoan, hindoan...)

N9AGINTALDIA

12 h oa3 bih oa

12 z oa z2' z oa zte3 bih oa z

632

641

JOAN

NIO

1 banoa2 bahoa3 badoa1 bagoaz2 bazoaz2' bazoazte3 badoaz

JOAN

NIO

AHALEZKO BALDINTZAK(hurbila)

1 ba n oa2 bahoa3 badoa1 ba g oa z2 bazoaz2' ba z oa zte3 ba d oa z

(bi baldintza- motak nahasi egiten dira)

NIl

AHALEZKO BALDINTZAK(urruna)

NIl N3(banindoa, bahindoa...)

Nl2

GEROALDIA

Nl2 N5(ahalezkoa eta geroaldia berberak dira)

642

JOAN(ni ooa)

NNl

1 m 1 gu

2 noakikln 2 goazkikln3 noakio 3 goazkio2 noakizu 2 goazkizu2' noakizue 2' goazkizue3 noakie 3 goazkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 hoakit 1 zoazkit 1 zoazkidate3 hoakio 3 zoazkio 3 zoazkiote1 hoakigu 1 zoazkigu 1 zoazkigute3 hoakie 3 zoazkie 3 zoazkiete

3 hura1 d(ih)oakit2 d(ih)oakik/n3 d(ih)oakio1 d(ih)oakigu2 d(ih)oakizu2' d(ih)oakizue3 d(ih)oakie (3)

3 haiek1 d(ih)oazkit2 d(ih)oazkik;n3 d(ih)oazkio1 d(ih)oazkigu2 d(ih)oazkizu2' d(ih)oazkizue3 d(ih)oazkie (3)

(3) Beraz, hirugarren pertsonetarako, bai dihoakit eta dihoazkit. eta bai doazkit gisakoakere ontzat ematen dira

65 I

JOAN(Ri ooa)

NNlORAINALDIA

NOR NORI

1 n oa ki t2 h oa ki kin3 d(ih) oa ki 01 g oa z ki gu2 z oa z ki zu2' z oa z ki zue te3 d(ih) oa z ki e

Oharra = doaki- eta dihoaki- adizkiak parean onartzen dira

652

JOAN(ni nindoan)

NN2

1 ru 1 gu

2 nindoakianlnan 2 gindoazkian/nan3 nindoakion 3 gindoazkion2 nindoakizun 2 gindoazkizun2' nindoazkizuen 2' gindoazkizuen3 nindoakien 3 gindoazkien

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hindoakidan 1 zindoazkidan 1 zindoazkidaten3 hindoakion 3 zindoazkion 3 zindoazkioten1 hindoakigun 1 zindoazkigun 1 zindoazkiguten3 hindoakien 3 zindoazkien 3 zindoazkieten

3 hura 3 haiek1 zihoakidan 1 zihoazkidan2 zihoakianInan 2 zihoazkian/nan3 zihoakion 3 zihoazkion1 zihoakigun 1 zihoazkigun2 zihoakizun 2 zihoazkizun2' zihoakizuen 2' zihoazkizuen3 zihoakien 3 zihoazkien

661

JOAN(ni nindoan)

NN2

LEHENALDIA

NOR NORI1 nind oa ki2 hind oa ki3 zih oa ki1 gind oa z ki2 zind oa z ki2' zind oa z ki3 zih oa z ki

tkinoguzu

zue tee

-0

662

JOAN(banindoa)

NN3

1 ill 1 gu

2 banindoakik In 2 bagindoazkik/n3 banindoakio 3 bagindoazkio2 banindoakizu 2 bagindoazkizu2' banindoakizue 2' bagindoazkizue3 banindoakie 3 bagindoazkie

2 hi 2 zu 2' zuek

1 bahindoakit 1 bazindoazkit 1 bazindoazkidate3 bahindoakio 3 bazindoazkio 3 bazindoazkiote1 bahindoakigu 1 bazindoazkigu 1 bazindoazkigute3 bahindoakie 3 bazindoazkie 3 bazindoazkiete

67 1

3 hura1 balihoakit2 balihoakiktn3 balihoakio1 balihoakigu2 balihoakizu2' balihoakizue3 balihoakie

3 haiek1 balihoazkit2 balihoazkiktn3 balihoazkio1 balihoazkigu2 balihoazkizu2' balihoazkizue3 balihoazkie

NN3

JOAN(ni banindoa)

NN3

BALDINTZA

ba NN2 n(eta hirugarren pertsonetan z- > l-)

NOR NORI

1 nind oa ki t2 hind oa ki kin3 lih oa ki 0

ba- 1 gind oa z ki gu2 zind oa z ki zu2' zind oa z ki zue te3 lih oa z ki e

672

JOAN(ni nindoake)

NN4

1 nl 1 gu2 nindoakiake make 2 gindoazkiakemake3 nindoakioke 3 gindoazkioke2 nindoakizuke 2 gindoazkizuke2' nindoakizueke 2' gindoazkizueke3 nindoakieke 3 gindoazkieke

2 hi 2 zu 2' zuek1 hindoakidake 1 zindoazkidake 1 zindoazkidakete3 hindoakioke 3 zindoazkioke 3 zindoazkiokete1 hindoakiguke 1 zindoazkiguke 1 zindoazkigukete3 hindoakieke 3 zindoazkieke 3 zindoazkiekete

3 hura 3 haiek1 lihoakidake 1 lihoazkidake2 lihoakiakemake 2 lihoazkiakemake3 lihoakioke 3 lihoazkioke1 lihoakiguke 1 lihoazkiguke2 lihoakizuke 2 lihoazkizuke2' lihoakizueke 2' lihoazkizueke3 lihoakieke 3 lihoazkieke

681

NN4

JOAN(ni nindoake)

NN4

ONDORIOA (I)

NN2 - n + ke(eta hirugarren pertsonetan z- > l-)

NOR NORI

1 nind oa 10 t2 hind oa 10 kin3 lih oa 10 0

1 gind oa z 10 gu ke2 zind oa z ki zu2' zind oa z 10 zue te3 lih oa z 10 e

682

JOAN(ni nindoakeen)

NN4'

1 ill

2 nindoakiakeen/nakeen3 nindoakiokeen2 nindoakizukeen2' nindoakizuekeen3 nindoakiekeen

1 gu

2 gindoazkiakeen/nakeen3 gindoazkiokeen2 gindoazkizukeen2' gindoazkizuekeen3 gindoazkiekeen

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hindoakidakeen 1 zindoazkidakeen 1 zindoazkidaketen3 hindoakiokeen 3 zindoazkiokeen 3 zindoazkioketen1 hindoakigukeen 1 zindoazkigukeen 1 zindoazkiguketen3 hindoakiekeen 3 zindoazkiekeen 3 zindoazkieketen

3 hura 3 haiek

1 zihoakidakeen 1 zihoazkidakeen2 zihoakiakeen/nakeen 2 zihoakiakeen/nakeen3 zihoakiokeen 3 zihoazkiokeen1 zihoakigukeen 1 zihoazkigukeen2 zihoakizukeen 2 zihoazkizukeen2' zihoakizuekeen 2' zihoazkizuekeen3 zihoakiekeen 3 zihoazkiekeen

691

NN4'

JOAN(ni nindoakeen)

NN4'

ONDORIOA (11)

NN2 + (-ke-)

NOR NORI1 nind oa ki t2 hind oa ki kin3 zih oa ki 0

1 gind oa z ki gu ke -n2 zind oa z ki zu2' zind oa z ki zue te3 zih oa z ki e

692

JOAN(ni noake)

NN5

1 m 1 gu

2 noakiake/nake 2 goazkiake /nake3 noakioke 3 goazkioke2 noakizuke 2 goazkizuke2' noakizueke 2' goazkizueke3 noakieke 3 goazkieke

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hoakidake 1 zoazkidake 1 zoazkidakete3 hoakioke 3 zoazkioke 3 zoazkiokete1 hoakiguke 1 zoazkiguke 1 zoazkigukete3 hoakieke 3 zoazkieke 3 zoazkiekete

3 hura1 d(ih)oakidake2 d(ih)oakiake/nake3 d(ih)oakioke1 d(ih)0 akiguke2 d(ih)oakizuke2' d(ih)oakizueke3 d(ih)oakieke

3 haiek1 d(ih)oazkidake2 d(ih)oazkiake/nake3 d(ih)oazkioke1 d(ih)oazkiguke2 d(ih)oazkizuke2' d(ih)oazkizueke3 d(ih)oazkieke

JOAN(ni noake)

NN5

AHALEZKOA(n

NOR NORI

1 n oa ki t2 h oa ki kin3 d(ih) oa ki 0

1 g oa z ki gu ke2 z oa z ki zu2' z oa z ki zue te3 d(ih) oa z ki e

702

71 I

JOAN(ni noan)

NN7

1 m 1 gu2 noakian/nan 2 goazkian/nan3 noakion 3 goazkion2 noakizun 2 goazkizun2' noakizuen 2' goazkizuen3 noakien 3 goazkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 hoakidan 1 zoazkidan 1 zoazkidaten3 hoakion 3 zoazkion 3 zoazkioten1 hoakigun 1 zoazkigun 1 zoazkiguten3 hoakien 3 zoazkien 3 zoazkieten

3 hura 3 haiek1 d(ih)oakidan 1 d(ih)oazkidan2 d(ih)oakian/nan 2 d(ih)oazkian/nan3 d(ih)oakion 3 d(ih)oazkion1 d(ih)oakigun 1 d(ih)oazkigun2 d(ih)oakizun 2 d(ih)oazkizun2' d(ih)oakizuen 2' d(ih)oazkizuen3 d(ih)oakien 3 d(ih)oazkien

JOAN

NN6 NN4

NN6' - NN4'

NN7 NNl + (e)n

SUBJUNTIBOZKO ORAINALDIA

NOR NORI

1 n oa ki t2 h oa ki kin3 d(ih) oa ki 0

1 g oa z ki gu -02 z oa z ki zu2' z oa z ki zue te3 d(ih) oa z ki e

712

JOAN(boa!)

NN9

2 hi 2 zu 2' zuek1 hoakit 1 zoazkit 1 zoazkidate3 hoakio 3 zoazkio 3 zoazkiote1 hoakigu 1 zoazkigu 1 zoazkigute3 hoakie 3 zoazkie 3 zoazkiete

3 hura 3 haiek1 bihoakit 1 bihoazkit2 bihoakik/n 2 bihoazkik/n3 bihoakio 3 bihoazkio1 bihoakigu 1 bihoazkigu2 bihoakizu 2 bihoazkizu2' bihoakizue 2' bihoazkizue3 bihoakie 3 bihoazkie

721

JOAN(ni nindoan)

(subj.)

NN8 NN2

NN9

(hoa!)

AGINTALDIA

NOR NORI

1 t2 h oa ki kin3 bih oa ki 0

1 gu2 z oa z ki zu2' z oa z ki zue te3 bih oa z ki e

722

JOAN(ni banoa)

NNIO

1 ill 1 gu

2 banoakik/n 2 bagoazkik/n3 banoaki0 3 bagoazkio2 banoakizu 2 bagoazkizu2' banoakizue 2' bagoazkizue3 banoakie 3 bagoazkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahoakit 1 bazoazkit 1 bazoazkidate3 bahoakio 3 bazoazkio 3 bazoazkiote1 bahoakigu 1 bazoazkigu 1 bazoazkigute3 bahoakie 3 bazoazkie 3 bazoazkiete

73 1

3 hura1 bad(ih)oakit2 bad(ih)oakik/n3 bad(ih)oakio1 bad(ih)oakigu2 bad(ih)oakizu2' bad(ih)oakizue3 bad(ih)oakie

3 haiek1 bad(ih)oazkit2 bad(ih)oazkik/n3 bad(ih)oazkio1 bad(ih)oazkigu2 bad(ih)oazkizu2' bad(ih)oazkizue3 bad(ih)oazkie

JOAN(ni baDOa)

NNIO

AHALEZKO BALDINTZA (hurbila)

NNIO baNNl

NOR NORI

1 n oa ki t2 h oa ki kin3 d(ih) oa ki 0

ba- 1 g oa z ki gu2 z oa z ki zu2' z oa z ki zue3 d(ih) oa ~ 10 e

NNll NN3

(ni baniDdoa)

NN12 NN5

( . ak) { puedo ir, ireDI DO e I je peux aller, j'irai

732

75 1

ETORRI

NI

1 nator2 hator3 dator1 gatoz2 zatoz2' zatozte3 datoz

N2

1 nentorrcn2 hentorren3 zetorren1 gentozen2 zentozen2' zentozten3 zetozen

ETORRI {~::

NOR

NI

ORAINALDIA1 na tor2 ha tor3 da tor1 ga to z2 za to z2' za to zte3 da to z

N2

LEHENALDIA

1 nen torr en2 hen torr en3 ze torr en1 gen to z en2 zen to z en2' zen to zte n3 ze to z en

752

761

ETORRI

N3

1 banentor2 bahentor3 baletor1 bagentoz2 bazentoz2' bazentozte3 baletoz

N4 N4'1 nentorke 1 nentorkeen2 hentorke 2 hentorkeen3 letorke 3 zetorkeen1 gentozke 1 gentozkeen2 zentozke 2 zentozkeen2' zentozkete 2' zentozketen3 letozke 3 zetozkeen

ETORRI

N3

BALDINTZA1 ba nen tor2 ba hen tor3 ba le tor1 ba gen to z2 ba zen to z2' ba zen to zte3 ba le to z

N4 N4'

ONDORIOA (D ONDORIOA (ID

1 nen tor ke 1 nen tor ke en2 hen tor ke 2 hen tor ke en3 le tor ke 3 ze tor ke en1 gen to z ke 1 gen to z ke en2 zen to z ke 2 zen to z ke en2' zen to z ke te 2' zen to z ke te n3 le to z ke 3 ze to z ke en

762

771

ETORRI

N5

1 natorke2 hatorke3 datorke1 gatozke2 zatozke2' zatozkete3 datozke

N7 N91 natorren2 hatorren 2 hator3 datorren 3 betor1 gatozen 2 zatoz2 zatozen 2' zatozte2' zatozten 3 betoz3 datozen

ETORRIN7

SUBJUNTIBOZKO ORAINALDIA1 na tOff en2 ha tOff en3 da tOff en1 ga to z en2 za to z en2' za to zte n3 da to z en

N8 N2(ni nentorren)

N9AGINTALDIA

12 ha tor3 be tor12 za to z2' za to zte3 be to z

N5 - NI + ke1 na tor ke2 ha tor ke3 da tor ke1 ga to z ke2 za to z ke2' za to z ke te3 da to z ke

772

781

ETORRI

NIO1 banator2 bahator3 badator1 bagatoz2 bazatoz2' bazatozte3 badatoz

ETORRI

N6 N4(ni nentorke)

N6' N4'(ni nentorkeen)

NIO

AHALEZKO BALDINTZAK

1 bana tor2 baha tor3 bada tor1 baga to z2 baza to z2' ba za to zte3 bada to z

(baldintza-motak nahasi egiten dira)

NIl N3

Nl2

GEROALDIA

Nl2 N5

(ahalezkoa eta geroaldia berberak dira)

782

ETORRI(ni nator)

NNl

1 m 1 gu

2 natorkik/n 2 gatozkik/n3 natorkio 3 gatozkio2 natorkizu 2 gatozkizu2' natorkizue 2' gatozkizue3 natorkie 3 gatozkie

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hatorkit 1 zatozkit 1 zatozkidate3 hatorkio 3 zatozkio 3 zatozkiote1 hatorkigu 1 zatozkigu 1 zatozkigute3 hatorkie 3 zatozkie 3 zatozkiete

79 1

3 hura1 datorkit2 datorkik/n3 datorkio1 datorkigu2 datorkizu2' datorkizue3 datorkie

3 haiek1 datozkit2 datozkik/n3 datozkio1 datozkigu2 datozkizu2' datozkizue3 datozkie

ETORRI(ni nator)

NNlORAINALDIA

NOR NORI1 na tor ki t2 ha tor ki kin3 da tor ki 0

1 ga to z ki gu2 za to zki zu2' za to zki zue te3 da to zki e

792

801

ETORRI(ni nentorren)

NN2

1 m 1 gu2 nentorkian/nan 2 gentozkian/nan3 nentorkion 3 gentozkion2 nentorkizun 2 gentozkizun2' nentorkizuen 2' gentozkizuen3 nentorkien 3 gentozkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 hentorkidan 1 zentozkidan 1 zentozkidaten3 hentorkion 3 zentozkion 3 zentozkioten1 hentorkigun 1 zentozkigun 1 zentozkiguten3 hentorkien 3 zentozkien 3 zentozkieten

3 hura 3 haiek1 zetorkidan 1 zetozkidan2 zetorkian/nan 2 zetozkian/nan3 zetorkion 3 zetozkion1 zetorkigun 1 zetozkigun2 zetorkizun 2 zetozkizun2' zetorkizuen 2' zetozkizuen3 zetorkien 3 zetozkien

ETORRI(ni nentorren)

NN2

LEHENALDIA

NOR NORI

1 nen tor ki t2 hen tor ki kin3 ze tor ki 0

1 gen to zki gu -0

2 zen to z ki zu2' zen to zki zue te3 ze to zki e

802

ETORRI(ni banentor)

NN3

1 ill 1 gu2 banentorkikln 2 bagentozkik/n3 banentorkio 3 bagentozkio2 banentorkizu 2 bagentozkizu2' banentorkizue 2' bagentozkizue3 banentorkie 3 bagentozkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahentorkit 1 bazentozkit 1 bazentozkidate3 bahentorkio 3 bazentozkio 3 bazentozkiote1 bahentorkigu 1 bazentozkigu 1 bazentozkigute3 bahentorkie 3 bazentozkie 3 bazentozkiete

3 hura 3 haiek1 baletorkit 1 baletozkit2 baletorkik/n 2 baletozkik/n3 baletorkio 3 baletozkio1 baletorkigu 1 baletozkigu2 baletorkizu 2 baletozkizu2' baletorkizue 2' baletozkizue3 baletorkie 3 baletozkie

81 1

NN3

ETORRI(ni banentor)

NN3

BALDINTZA

ba NN2 n(eta hirugarren pertsonetan z- > 1-)

NOR NORI

1 ba nen tor ki t2 ba hen tor ki kin3 ba le tor ki 0

1 ba gen to zki gu2 ba zen to zki zu2' ba .en to zki zue te3 ba le to zki e

812

ETORRI(ni nentorke)

NN4

1 m 1 gu2 nentorkiake Inake 2 gentozkiake Inake3 nentorkioke 3 gentozkioke2 nentorkizuke 2 gentozkizuke2' nentorkizueke 2' gentozkizueke3 nentorkieke 3 gentozkieke

2 hi 2 zu 2' zuek1 hentorkidake 1 zentozkidake 1 zentozkidakete3 hentorkioke 3 zentozkioke 3 zentozkiokete1 hentorkiguke 1 zentozkiguke 1 zentozkigukete3 hentorkieke 3 zentozkieke 3 zentozkiekete

3 hura 3 haiek1 letorkidake 1 letozkidake2 letorkiakeInake 2 letozkiake/nake3 letorkioke 3 letozkioke1 letorkiguke 1 letozkiguke2 letorkizuke 2 letozkizuke2' letorkizueke 2' letozkizueke3 letorkieke 3 letozkieke

821

ETORRI(ni nentorke)

NN4

ONDORIOA (I)

NN4 - NN2 - n + ke(eta hirugarren pertsonetan z- > l-)

NOR NORI1 nen tor 10 t2 hen tor 10 kin3 le tor 10 0

1 gen to z10 gu ke2 zen to z10 zu2' zen to z10 zue te3 le to z10 e

822

ETORRI(ni nentorkeen)

NN4'

1 ill

2 nentorkiakeen/nakeen3 nentorkiokeen2 nentorkizukeen2' nentorkizuekeen3 nentorkiekeen

1 gu

2 gentozkiakeen/naken3 gentozkiokeen2 gentozkizukeen2' gentozkizuekeen3 Q:entozkiekeen

2 hi1 hentorkidakeen3 hentorkiokeen1 hentorkigukeen3 hentorkiekeen

2 zu

1 zentozkidakeen3 zentozkiokeen1 zentozkigukeen3 zentozkiekeen

2' zuek

1 zentozkidaketen3 zentozkioketen1 zentozkiguketen3 zentozkieketen

3 hura 3 haiek

1 zetorkidakeen 1 zetozkidakeen2 zetorkiakeenInakeen 2 zetozkiakeen/nakeen3 zetorkiokeen 3 zetozkiokeen1 zetorkigukeen 1 zetozkigukeen2 zetorkizukeen 2 zetozkizukeen2' zetorkizuekeen 2' zetozkizuekeen3 zetorkiekeen 3 zetozkiekeen

83 1

ETORRI(ni nentorkeen)

NN4'

ONDORIOA (11)

NN4' - NN2 + (-ke-)

NOR NORI

1 nen tor ki t2 hen tor ki kin3 ze tor ki 0

1 gen to zki gu ke -02 zen to zki zu2' zen to zki zue te3 ze to zki e

832

ETORRI(Di Datorke)

NN5

1 m 1 gu2 natorkiake/nake 2 gatozkiake /nake3 natorkioke 3 gatozkioke2 natorkizuke 2 gatozkizuke2' natorkizueke 2' gatozkizueke3 natorkieke 3 gatozkieke

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hatorkidake 1 zatozkidake 1 zatozkidakete3 hatorkioke 3 zatozkioke 3 zatozkiokete1 hatorkiguke 1 zatozkiguke 1 zatozkigukete3 hatorkieke 3 zatozkieke 3 zatozkiekete

3 hura 3 haiek1 datorkidake 1 datozkidake2 datorkiake /nake 2 datozkiake/nake3 datorkioke 3 datozkioke1 datorkiguke 1 datozkiguke2 datorkizuke 2 datozkizuke2' datorkizueke 2' datozkizueke3 datorkieke 3 datozkieke

841

ETORRI(ni natorke)

NN5

AHALEZKOA(I)

NOR NORI1 na tor ki t2 ha tor ki kin3 da tor ki 0

1 ga to zki gu ke2 za to lki zu2' za to z ki zue te3 da to zki e

842

85 1

ETORRI(ni natorren)

NN7

1 m 1 gu

2 natorkian/nan 2 gatozkian/nan3 natorkion 3 gatozkion2 natorkizun 2 gatozkizun2' natorkizuen 2' gatozkizuen3 natorkien 3 gatozkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 hatorkidan 1 zatozkidan 1 zatozkidaten3 hatorkion 3 zatozkion 3 zatozkioten1 hatorkigun 1 zatozkigun 1 zatozkiguten3 hatorkien 3 zatozkien 3 zatozkieten

3 hura 3 ··haiek1 datorkidan 1 datozkidan2 datorkian/nan 2 datozkian/nan3 datorkion 3 datozkion1 datorkigun 1 datozkigun2 datorkizun 2 datozkizun2' datorkizuen 2' datozkizuen3 datorkien 3 datozkien

ETORRI

NN6 NN4

NN6' NN4'

NN7 NNl + (e)n

SUBJUNTIBOZKO ORAINALDIA

NOR NORI1 na tor ki t2 ha tor ki kin3 da tor ki 01 ga to z ki gu -02 za to zki zu2' za to zki zue te3 da to zki e

852

86 I

ETORRI(hator!)

NN9

2 hi 2 zu 2' zuek1 hatorkit 1 zatozkit 1 zatozkidate3 hatorkio 3 zatozkio 3 zatozkiote1 hatorkigu 1 zatozkigu 1 zatozkigute3 hatorkie 3 zatozkie 3 zatozkiete

3 hura 3 haiek1 betorkit 1 betozkit2 betorkik/n 2 betozkik/n3 betorkio 3 betozkio1 betorkigu 1 betozkigu2 betorkizu 2 betozkizu2' betorkizue 2' betozkizue3 betorkie 3 betozkie

ETORRI(Ri nentorren)

(sobj.)

NN8 NN2

NN9

(hator!)

AGINTALDIA

NOR

12 ha tor ki3 be tor ki12 za to z ki2' za to z ki3 be to z ki

NORI

tkinoguzu

zue tee

862

ETORRI(ni banator)

NNIO

1 ID 1 gu2 banatorkik/n 2 bagatozkik/n3 banatorkio 3 bagatozkio2 banatorkizu 2 bagatozkizu2' banatorkizue 2' bagatozkizue3 banatorkie 3 bagatozkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahatorkit 1 bazatozkit 1 bazatozkidate3 bahatorkio 3 bazatozkio 3 bazatozkiote1 bahatorkigu 1 bazatozkigu 1 bazatozkigute3 bahatorkie 3 bazatozkie 3 bazatozkiete

3 hura 3 haiek1 badatorkit 1 badatozkit2 badatorkik/n 2 badatozkik/n3 badatorkio 3 badatozkio1 badatorkigu 1 badatozkigu2 badatorkizu 2 badatozkizu2' badatorkizue 2' badatozkizue3 badatorkie 3 badatozkie

871

ETORRI(ni banator)

NNIO

AHALEZKO BALDINTZA

NNIO ba NNl

NOR NORI

1 na tor ki t2 ha tor ki kin3 da tor ki 0

ba- 1 ga to zki gu2 za to zki zu2' za to z ki zue te3 dato z ki e

NNll NN3

(ni banentor)

NN12 NN5• ~ puedo venir, vendre

(nl natorke) ~ je peux venir, je viendrai

872

881

IBILI

NI

1 nabil2 habil3 dabil1 gabiltza2 zabiltza2' zabiltzate3 dabiltza

N2

1 nenbilen2 henbilen3 zebilen1 genbiltzan2 zenbiltzan2' zenbiltzaten3 zebiltzan

mILl f ~ller

NI

ORAINALDIA

1 na bi!2 ha bi!3 da bi!1 ga bi! tza2 za bi! tza2' za bi! tzate3 da bi! tza

N2

LEHENALDIA

1 nen bi! en2 hen bi! en3 ze bi! en1 gen bi! tza n2 zen bi! tza n2' zen bil tza te n3 ze bi! tza n

882

N4

mILlN3

1 banenbil2 bahenbil3 balebil1 bagenbiltza2 bazenbiltza2' bazenbiltzate3 balebiltza

N4'

891

1 nenbilke 1 nenbilkeen2 henbilke 2 henbilkeen3 lebilke 3 zebilkeen1 genbilzke 1 genbilzkeen2 zenbilzke 2 zenbilzkeen2' zenbilzkete 2' zenbilzketen3 lebilzke 3 zebilzkeen

N4

mILl

N3BALDINTZA

1 ba nen bi!2 ba hen bi!3 ba le bi!1 ba gen bi! tza2 ba zen bi! tza2' ba zen bi! tza te3 ba le bi! tza

N4'

ONDORIOA (I)

1 nen bi! ke2 hen bi! ke3 le bi! ke1 gen bi! z ke2 zen bi! z ke2' zen bi! z ke te3 le bi! z ke

ONDORIOA (11)

1 nen bi! ke en2 hen bi! ke en3 ze bi! ke en1 gen bi! z ke en2 zen bi! z ke en2' zen bi! z ke te n3 ze bi! z ke en

892

901

IBILI

N51 nabilke2 habilke3 dabilke1 gabilzke2 zabilzke2' zabilzkete3 dabilzke

N71 nabilen2 habilen3 dabilen1 gabiltzan2 zabiltzan2' zabiltzaten3 dabiltzan

N92 habil3 bebil2 zabiltza2' zabiltzate3 bebiltza

1 na bi! ke2 ha bi! ke3 da bi! ke

mILlN5 NI +Ke

1 ga bi! z ke2 za bi! z ke2' za bi! z ke te3 da bi! z ke

N6 N4(ni nenbilke)N6' N4'(ni nenbilkeen)

N7SUBJUNTIBOZKO ORAINALDIA

1 na bi! en 1 ga bi! tza n2 ha bi! en 2 za bi! tza n3 da bi! en 2' za,bi! tza te n

3 da bi! tza n

12 ha bi!3 be bi!

N8 N2(ni nenbilen)

N9AGINTALDIA

12 za bi! tza2' za bi! tza te3 be bi! tza

902

911

IBILINIO

1 banabil2 bahabil3 badabil1 bagabiltza2 bazabiltza2' bazabiltzate3 badabiltza

IBILI

NIO

AHALEZKO BALDINTZAK

1 ba na bil2 ba ha bi!3 ba da bi!1 ba ga bi! tza2 ba za bi! tza2' baza bi! tza te3 ba da bi! tza

(baldintza-motak nahasi egiten dira)

NIl N3

Nl2

GEROALDIA

N12 N5(ahalezkoa eta geroaldia berberak dira)

91 2

IBILI(ni nabil)

NNl

1 ill 1 gu

2 nabilkik/n 2 gabilzkik/n3 nabilkio 3 gabilzkio2 nabilkizu 2 gabilzkizu2' nabilkizue 2' gabilzkizue3 nabilkie 3 gabilzkie

2 hi 2 zu 2' zuek

1 habilkit 1 zabilzkit 1 zabilzkidate3 habilkio 3 zabilzkio 3 zabilzkiote1 habilkigu 1 zabilzkigu 1 zabilzkigute3 habilkie 3 zabilzkie 3 zabilzkiete

921

3 hura

1 dabilkit2 dabilkik/n3 dabilkio1 dabilkigu2 dabilkizu2' dabilkizue3 dabilkie

3 haiek1 dabilzkit2 dabilzkik/n3 dabilzkio1 dabilzkigu2 dabilzkizu2' dabilzkizue3 dabilzkie

mILl(ni nabil)

NNl

ORAINALDIA

NOR NORI1 na bi! ki t2 ha bil ki kin3 da bi! ki 0

1 ga bi! z ki gu2 za bi! z ki zu2' za bi! z ki zue te3 da bi! z ki e

922

93 1

IBILI(ni nenbilen)

NN2

1 ID 1 gu

2 nenbilkian/nan 2 genbilzkian/nan3 nenbilkion 3 genbilzkion2 nenbilkizun 2 genbilzkizun2' nenbilkizuen 2' genbilzkizuen3 nenbilkien 3 genbilzkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 henbilkidan 1 zenbilzkidan 1 zenbilzkidaten3 henbil)cion 3 zenbilzkion 3 zenbilzkioten1 henbilkigun 1 zenbilzkigun 1 zenbilzkiguten3 henbilkien 3 zenbilzkien 3 zenbilzkieten

3 hura 3 haiek1 zebilkidan 1 zebilzkidan2 zebilkianInan 2 zebilzkianInan3 zebilkion 3 zebilzkion1 zebilkigun 1 zebilzkigun2 zebilkizun 2 zebilzkizun2' zebilkizuen 2' zebilzki,Zuen3 zebilkien 3 zebilzkien

IBILI(ni nenbilen)

NN2

LEHENALDIA

NOR NORI1 nen bi! ki t2 hen bi! ki kin3 ze bi! ki 0

1 gen bi! z ki gu -02 zen bi! z ki zu2' zen bi! z ki zue te3 ze bi) z ki e

932

mILl(ni banenbil)

NN3

1 m 1 gu

2 banenbilkik/n 2 bagenbilzkik In3 banenbilkio 3 bagenbilzkio2 banenbilkizu 2 bagenbilzkizu2' banenbilkizue 2' bagenbilzkizue3 banenbilkie 3 bagenbilzkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahenbilkit 1 bazenbilzkit 1 bazenbilzkidate3 bahenbilkio 3 bazenbilzkio 3 bazenbilzkiote1 bahenbilkigu 1 bazenbilzkigu 1 bazenbilzkigute3 bahenbilkie 3 bazenbilzkie 3 bazenbilzkiete

3 hura 3 haiek

1 balebilkit 1 balebilzkit2 balebilkik/n 2 balebilzkik/n3 balebilkio 3 balebilzkio1 balebilkigu 1 balebilzkigu2 balebilkizu 2 balebilzkizu2' balebilkizue 2' balebilzkizue3 balebilkie 3 balebilzkie

941

mILl(ni banenbil)

NN3

BALDINTZA

NN3 ba NN2 -n(eta hirugarren pertsonetan z- >/-)

NOR NORI1 nen bit ki t2 hen bil ki kin3 le bit ki 0

ba- 1 gen bit z ki gu2 zen bit z ki zu2' zen bit z ki zue te3 le bit z ki e

942

95 1

mILl(ni nenbilke)

NN4

1 m 1 gu2 nenbilkiake /nake 2 genbilzkiake /nake3 nenbilkioke 3 genbilzkioke2 nenbilkizuke 2 genbilzkizuke2' nenbilkizueke 2' genbilzkizueke3 nenbilkieke 3 genbilzkieke

2 hi 2 zu 2' zuek1 henbilkidake 1 zenbilzkidake 1 zenbilzkidakete3 henbilkioke 3 zenbilzkioke 3 zenbilzkiokete1 henbilkiguke 1 zenbilzkiguke 1 zenbilzkigukete3 henbilkieke 3 zenbilzkieke 3 zenbilzkiekete

3 hura 3 haiek1 lebilkidake 1 lebilzkidake2 lebilkiake/nake 2 lebilzkiake /nake3 lebilkioke 3 lebilzkioke1 lebilkiguke 1 lebilzkiguke2 lebilkizuke 2 lebilzkizuke2' lebilkizueke 2' lebilzkizueke3 lebilkieke 3 lebilzkieke

NN4

mILl(Ri nenbilke)

NN4

ONDORIOA (I)

NN2 - n + ke(eta hirugarren pertsonetan z- > 1-)

NOR NORI1 nen bil ki t2 hen bi! ki kin3 le bi! ki 0

1 gen bil z ki gu ke2 zen bi! z ki zu2' zen bi! z ki zue te3 le bi! z ki e

952

mILl(ni nenbilkeen)

NN4'

1 ID

2 nenbilkiakeen/nakeen3 nenbilkiokeen2 nenbilkizukeen2' nenbilkizuekeen3 nenbilkiekeen

1 gu2 genbilzkiakeen/nakeen3 genbilzkiokeen2 genbilzkizukeen2' genbilzkizuekeen3 genbilzkiekeen

2 hi 2 zu 2' zuek1 henbilkidakeen 1 zenbilzkidakeen 1 zenbilzkidaketen3 henbilkiokeen 3 zenbilzkiokeen 3 zenbilzkioketen1 henbilkigukeen 1 zenbilzkigukeen 1 zenbilzkiguketen3 henbilkiekeen 3 zenbilzkiekeen 3 zenbilzkieketen

3 hura 3 haiek1 zebilkidakeen 1 zebilzkidakeen2 zebilkiakeen/nakeen 2 zebilzkiakeen/nakeen3 zebilkiokeen 3 zebilzkiokeen1 zebilkigukeen 1 zebilzkigukeen2 zebilkizukeen 2 zebilzkizukeen2' zebilkizuekeen 2' zebilzkizuekeen3 zebilkiekeen 3 zebilzkiekeen

961

IBILI(ni nenbilkeen)

ONDORIOA (11)

NN4' - NN2 + (-ke-)

NOR NORI1 nen bi! ki t2 hen bi! ki kin3 ze bi! ki 0

1 gen bi! z ki gu ke -n2 zen bi! z ki zu2' zen bi! z ki zue te3 ze bi! z ki e

962

971

mILl(ni nabilke)

NN5

1 ill 1 gu

2 nabilkiake /nake 2 gabilzkiake /nake3 nabilkioke 3 gabilzkioke2 nabilkizuke 2 gabilzkizuke2' nabilkizueke 2' gabilzkizueke3 nabilkieke 3 gabilzkieke

2 hi 2 zu 2' zuek1 habilkidake 1 zabilzkidake 1 zabilzkidakete3 habilkioke 3 zabilzkioke 3 zabilzkiokete1 habilkiguke 1 zabilzkiguke 1 zabilzkigukete3 habilkieke 3 zabilzkieke 3 zabilzkiekete

3 hura 3 haiek

1 dabilkidake 1 dabilzkidake2 dabilkiake /nake 2 dabilzkiake /nake3 dabilkioke 3 dabilzkioke1 dabilkiguke 1 dabilzkiguke2 dabilkizuke 2 dabilzkizuke2' dabilkizueke 2' dabilzkizueke3 dabilkieke 3 dabilzkieke

mILl(ni nabilke)

NN5AHALEZKOA(I)

NOR NORI1 na bi! ki t2 ha bi! ki kin3 da bi! ki 01 ga bit z ki gu ke2 za bi! z ki zu2' za bi! z ki zue te3 da bi! z ki e

972

IBILI(ni nabilen)

NN7

1 ill 1 gu2 nabilkian/nan 2 gabilzkianInan3 nabilkion 3 gabilzkion2 nabilkizun 2 gabilzkizun2' nabilkizuen 2' gabilzkizuen3 nabilkien 3 gabilzkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 habilkidan 1 zabilzkidan 1 zabilzkidaten3 habilkion 3 zabilzkion 3 zabilzkioten1 habilkigun 1 zabilzkigun 1 zabilzkiguten3 habilkien 3 zabilzkien 3 zabilzkieten

98 1

3 hura1 dabilkidan2 dabilkian/nan3 dabilkion1 dabilkigun2 dabilkizun2' dabilkizuen3 dabilkien

3 haiek1 dabilzkidan2 dabilzkian/nan3 dabilzkion1 dabilzkigun2 dabilzkizun2' dabilzkizuen3 dabilzkien

IBILI

NN6 - NN4

NN6'

NN7

- NN4'

NNl + (e)n

SUBJUNTIBOZKO ORAINALDIA

NOR NORI1 na bi! ki t2 ha bi! ki kin3 da bi! ki 0

1 ga bi! z ki gu -02 za bi! z ki zu2' za bi! z ki zue te3 da bi! z ki e

982

IBILI(habil!)

NN9

2 hi 2 zu 2' zuek1 habilkit 1 zabilzkit 1 zabilzkidate3 habilkio 3 zabilzkio 3 zabilzkiote1 habilkigu 1 zabilzkigu 1 zabilzkigute3 habilkie 3 zabilzkie 3 zabilzkiete

991

3 hura1 bebilkit2 bebilkik/n3 bebilkio1 bebilkigu2 bebilkizu2' bebilkizue3 bebilkie

3 haiek1 bebilzkit2 bebilzkik/n3 bebilzkio1 bebilzkigu2 bebilzkizu2' bebilzkizue3 bebilzkie

IBILI(ni nenbilen)

(subj.)

NN8 NN2

NN9(habil!)

AGINTALDIA

NOR NORI1 t2 ha bit ki kin3 be bit ki 0

1 gu2 za bit z ki zu2' za bil z ki zue te3 be bit z ki e

992

IBILI(ni banabil)

NNIO

1 fil 1 gu

2 banabilkik/n 2 bagabilzkik/n3 banabilkio 3 bagabilzkio2 banabilkizu 2 bagabilzkizu2' banabilkizue 2' bagabilzkizue3 banabilkie 3 bagabilzkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahabilkit 1 bazabilzkit 1 bazabilzkidate3 bahabilkio 3 bazabilzkio 3 bazabilzkiote1 bahabilkigu 1 bazabilzkigu 1 bazabilzkigute3 bahabilkie 3 bazabilzkie 3 bazabilzkiete

100 1

3 hura1 badabilkit2 badabilkikln3 badabilkio1 badabilkigu2 badabilkizu2' badabilkizue3 badabilkie

3 haiek1 badabilzkit2 badabilzkik/n3 badabilzkio1 badabilzkigu2 badabilzkizu2' badabilzkizue3 badabilzkie

IBILI(Ri banabil)

NNIO ba NNl

NOR NORI1 na bi! ki t2 ha bi! ki kin3 da bi! ki 0

ba- 1 ga bil z ki gu2 za bi! z ki zu2' za bil z ki zue te3 da bil z ki e

NNll NN3(Ri banenbil)

NN12 NN5

( e belk) I puedo andar, andarem na I e l je peux marcher, je marcherai

1002

ATXEKI (ETXEKI)

NNl

1 ID 1 gu

1 natxekik/n 2 gatxezkik/n3 natxekio 3 gatxezkio2 natxekizu 2 gatxezkizu2' natxekizue 2' gatxezkizue3 natxekie 3 gatxezkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 hatxekit 1 zatxezkit 1 zatxezkidate3 hatxekio 3 zatxezkio 3 zatxezkiote1 hatxekigu 1 zatxezkigu 1 zatxezkigute3 hatxekie 3 zatxezkie 3 zatxezkiete

3 hura 3 haiek1 datxekit 1 datxezkit2 datxekik/n 2 datxezkik/n3 datxekio 3 datxezkio1 datxekigu 1 datxezkigu2 datxekizu 2 datxezkizu2' datxekizue 2' datxezkizue3 datxekie 3 datxezkie

101 1

ATXEKI (ETXEKI)(adherir, adherer)

NNl

ORAINALDIA

NOR NORI

1 na txe ki t2 ha txe ki kin3 da txe ki 0

1 ga txe z ki gu2 za txe z ki zu2' za txe z ki zue te3 da txe z ki e

1012

ATXEKI (ETXEKI)

NN2

1 ill 1 gu

2 nentxekian/nan 2 gentxezkian/nan3 nentxekion 3 gentxezkion2 nentxekizun 2 gentxezkizun2' nentxekizuen 2' gentxezkizuen3 nentxekien 3 gentxezkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 hentxekidan 1 zentxezkidan 1 zentxezkidaten3 hentxekion 3 zentxezkion 3 zentxezkioten1 hentxekigun 1 zentxezkigun 1 zentxezkiguten3 hentxekien 3 zentxezkien 3 zentxezkieten

3 hura 3 haiek1 zetxekidan 1 zetxezkidan2 zetxekian/nan 2 zetxezkian/nan3 zetxekion 3 zetxezkion1 zetxekigun 1 zetxezkigun2 zetxekizun 2 zetxezkizun2' zetxekizuen 2' zetxezkizuen3 zetxekien 3 zetxezkien

102 1

ATXEKI (ETXEKI)

NN2

LEHENALDIA

NOR NORI1 nen txe ki t2 hen txe ki kin3 ze txe ki 01 gen txe z ki gu -02 zen txe z ki zu2' zen txe z ki zue te3 ze txe z ki e

1022

ATXEKI (ETXEKI)

NN4

1 m2 nentxekiake/nake3 nentxekioke2 nentxekizuke2' nentxekizueke3 nentxekieke

1 gu2 gentxezkiake/nake3 gentxezkioke2 gentxezkizuke2' gentxezkizueke3 gentxezkieke

2 hi1 hentxekidake3 hentxekioke1 hentxekiguke3 hentxekieke

2 zu1 zentxezkidake3 zentxezkioke1 zentxezkiguke3 zentxezkieke

2' zuek1 zentxezkidakete3 zentxezkiokete1 zentxezkigukete3 zentxezkiokete

103 I

3 hura1 letxekidake2 letxekiakemake3 letxekioke1 letxekiguke2 letxekizuke2' letxekizueke3 letxekieke

3 hura1 betxekit2 betxekik/n3 betxekio1 betxekigu2 betxekizu2' betxekizue3 betxekie

NN9

3 haiek1 letxezkidake2 letxezkiake/nake3 letxezkioke1 letxezkiguke2 letxezkizuke2' letxezkizueke3 letxezkieke

3 haiek1 betxezkit2 betxezkik/n3 betxezkio1 betxezkigu2 betxezkizu2' betxezkizue3 betxezkie

NN4

ATXEKI (ETXEKI)

NN4

ONDORIOA (I)

NN2 - n + ke(eta hirugarren pertsonetan z- > 1-)

NOR NORI1 nen txe ki t2 hen txe ki kin3 le txe ki 0

1 gen txe zki gu ke2 zen txe zki zu2' zen txe zki zue te3 le txe zki e

NN9

AGINTALDIA

NOR NORI

1 t2 kin3 be txe ki 0

1 gu2 zu2' zue3 be txe z ki e

1032

104 I

JARRAIKI (JARRAITU)

NNl

1 ID 1 gu2 narraik/n 2 garraizkik/n3 narraio 3 garraizkio2 narraizu 2 garraizkizu2' narraizue 2' garraizkizue3 narrale 3 garraizkie

2 hi 2 zu 2' zuek1 harrait 1 zarraizkit 1 zarraizkidate3 harraio 3 zarraizkio 3 zarraizkiote1 harraigu 1 zarraizkigu 1 zarraizkigute3 harraie 3 zarraizkie 3 zarraizkiete

3 hura 3 haiek1 darrait 1 darraizkit2 darraik/n 2 darraizkik/n3 darraio 3 darraizkio1 darraigu 1 darraizkigu2 darraizu 2 darraizkizu2' darraizue 2' darraizkizue3 darraie 3 darraizkie

JARRAIKI (JARRAITU)(seguir, suivre)

NNl

ORAINALDIA

NOR NORI1 na rrai t2 ha rrai kin3 da rrai 01 ga rrai zki gu2 za rrai zki zu2' za rrai zki zue te3 da rrai zki e

104 2

JARRAIKI (JARRAITU)

NN2

1 ID 2 gu

2 ninderraian Inan 2 ginderraizkian/nan3 ninderraion 3 ginderraizkion2 ninderraizun 2 ginderraizkizun2' ninderraizuen 2' ginderraizkizuen3 ninderraien 3 ginderraizkien

2 hi 2 zu 2' zuek1 hinderraidan 1 zinderraizkidan 1 zinderraizkidaten3 hinderraion 3 zinderraizkion 3 zinderraizkioten1 hinderraigun 1 zinderraizkigun 1 zinderraizkiguten3 hinderraien 3 zinderraizkien 3 zinderraizkieten

3 hura 3 haiek1 zerraidan 1 zerraizkidan2 zerraian/nan 2 zerraizkian/nan3 zerraion 3 zerraizkion1 zerraigun 1 zerraizkigun2 zerraizun 2 zerraizkizun2' zerraizuen 2' zerraizkizuen3 zerraien 3 zerraizkien

105 1

JARRAIKI (JARRAITU)

NN2

LEHENALDIA

NOR NORI1 ninde rrai t2 hinde rrai kin3 ze rral 01 ginde rrai zki gu -02 zinde rrai zki zu2' zinde rrai zki zue te3 ze rrai zki e

1052

JARRAIKI (JARRAlTU)

NN41 fil

2 ninderraiake /nake3 ninderraioke2 ninderraizuke2' ninderraizueke3 ninderraieke

1 gu2 ginderraizkiake /nake3 ginderraizkioke2 ginderraizkizuke2' ginderraizkizueke3 ginderraizkieke

2 hi 2 zu 2' zuek1 hinderraidake 1 zinderraizkidake 1 zinderraizkidakete3 hinderraioke 3 zinderraizkioke 3 zinderraizkiokete1 hinderraiguke 1 zinderraizkiguke 1 zinderraizkigukete3 hinderraieke 3 zinderraizkieke 3 zinderraizkiekete

1061

3 hura1 lerraidake2 lerraiake /nake3 lerraioke1 lerraiguke2 lerraizuke2' lerraizueke3 lerraieke

3 hura1 berrait2 berraik/n3 berraio1 berraigu2 berraizu2' berraizue3 berraie

NN9

3 haiek1 lerraizkidake2 lerraizkiake /nake3 lerraizkioke1 lerraizkiguke2 lerraizkizuke2' lerraizkizueke3 lerraizkieke

3 haiek1 berraizkit2 berraizkikln3 berraizkio1 berraizkigu2 berraizkizu2' berraizkizue3 berraizkie

JARRAIKI (JARRAITU)

NN4ONDORIOA (I)

NN4 NN2 - n + ke(eta hirugarren pertsonetan z- > l-)

NOR NORI1 ninde rrai t2 hinde rrai kin3 le rrai 0

1 ginde rrai zki gu ke2 zinde rrai zki zu2' zinde rrai zki zue te3 le rrai zki e

NN9AGINTALDIA

NOR NORI

1 t2 kin3 be rrai 0

1 gu2 zu2' zue3 be rrai zki e

1062

107 I

EKIN

NNl

3 han 3 haiei1 nakio 1 nakie2 hakio 2 hakie3 dakio 3 dakie1 gakizkio 1 gakizkie2 zakizkio 2 zakizkie2' zakizkiote 2' zakizkiete3 dakizkio 3 dakizkie

NN2

3 hari 3 haiei1 nenkion 1 nenkien2 henkion 2 henkien3 zekion 3 zekien1 genkizkion 1 genkizkien2 zenkizkion 2 zenkizkien2' zenkizkioten 2' zenkizkieten3 zekizkion 3 zekizkien

EKIN {~edicarse ~s adonner a

NNlORAINALDIA

NOR NORI1 na ki2 ha ki3 da ki 0

1 ga ki zki2 za ki zki2' za ki zki te3 da ki zki e

NN2

LEHENALDIA

NOR NORI1 nen ki2 hen ki3 ze ki 0

1 gen ki zki -02 zen ki zki2' zen ki zki te3 ze kizki e

1072

NN4

EKIN

NN4

NN2 - n + ke

1081

3 hari 3 haiei

1 nenkioke 1 nenkieke2 henkioke 2 henkieke3 lekioke 3 lekieke1 genkizkioke 1 genkizkieke2 zenkizkioke 2 zenkizkieke2' zenkizkiokete 2' zenkizkiekete3 lekizkioke 3 lekizkieke

NN9

3 han 3 haiei

2 hakio 2 hakie3 bekio 3 bekie2 zakizkio 2 zakizkie2' zakizkiote 2' zakizkiete3 bekizkio 3 bekizkie

NN4

EKIN

NN2 - n + ke

(eta hirugarren pertsonetan z- > 1-)

NOR NORI1 nen ki2 hen ki3 le ki 0

1 gen ki zki ke,2 zen ki zki2' zen ki zki te3 le ki zki e

NN9

AGINTALDIA

NOR NORI12 ha ki3 be ki 012 za ki zki2' za ki zkite3 be ki zki e

1082

JARIO/JARIN/JARIATU

NNl

3 hura1 darit2 darik/n3 dario1 darigu2 darizu2' darizue3 darie

NN2

3 haiek1 darizkit2 darizkik/n3 darizkio1 darizkigu2 darizkizu2' darizkizue3 darizkie

1091

3 hura 3 haiek

1 zeridan 1 zerizkidan2 zerian/nan 2 zerizkian/nan3 zenon 3 zerizkion1 zengun 1 zerizkigun2 zenzun 2 zerizkizun2' zenzuen 2' zerizkizuen3 zenen 3 zerizkien

JARIO/JARIN/JARIATU I~~rNNl

ORAINALDIA

NOR NORI1 t2 kin3 da ri 0

1 gu2 zu2' zue3 da ri zki e

NN2

LEHENALDIA

NOR123 ze n122'3 ze ri zki

NORIt

kino

gu -0

zuzuee

1092

JARIO/JARIN/JARIATU

NN4

3 hura 3 haiek

1 leridake 1 lerizkidake2 leriake /nake 2 lerizkiake/nake3 lerioke 3 lerizkioke1 leriguke 1 lerizkiguke2 lerizuke 2 lerizkizuke2' lerizueke 2' lerizkizueke3 lerieke 3 lerizkieke

NN9

110 1

3 hura

1 berit2 berik/n3 berio1 berigu2 berizu2' berizue3 berie

3 haiek

1 berizkit2 berizkik/n3 berizkio1 berizkigu2 berizkizu2' berizkizue3 berizkie

JARIO/JARIN /JARIATU

NN4

NN4 NN2 - n + ke(eta hirugarren pertsonetan z- > 1-)

NOR NORI1 t2 kin3 le ri 0

1 gu ke2 zu2' zue3 le ri zki e

NN9

AGINTALDIA

NOR NORI1 t2 kin3 be ri 0

1 gu2 zu2' zue3 be ri zki e

1102

111 1

ETZAN

NI

1 natza 1 nentzan2 hatza 2 hentzan3 datza 3 zetzan1 gautza 1 geuntzan2 zautza 2 zeuntzan2' zautzate 2' zeuntzaten3 dautza 3 zeutzan

NI

ORAINALDIA

NOR1 na tza2 ha tza3 da tza1 ga u tza2 za u tza2' za u tza te3 dautza

N2

LEHENALDIA

NOR

1 nen2 hen3 ze1 ge2 ze2' ze3 ze

tzatzatza

un tzaun tzaun tza teu tza

-0

111 2

1121

ETZAN

N41 nentzake2 hentzake3 letzake1 geuntzake2 zeuntzake2' zeuntzakete3 leutzake

N912 hatza3 betza12 zautza2' zautzate3 beutza

ETZAN

N4

NOR1 nen tza2 hen tza3 le tza1 ge un tza ke2 ze un tza2' ze un tza te3 le u tza

N9

NOR12 ha tza3 be tza12 za u tza2' za u tza te3 be u tza

1122

EDUKI

NNl

1 ill 1 gu2 naukak/n 2 gauzkak/n3 nauka 3 gauzka2 naukazu 2 gauzkazu2' naukazue 2' gauzkazue3 naukate 3 gauzkate

2 hi 2 zu 2' zuek1 haukat 1 zauzkat 1 zauzkatet3 hauka 3 zauzka 3 zauzkate1 haukagu 1 zauzkagu 1 zauzkategu3 haukate 3 zauzkate 3 zauzkate(te)

3 hura 3 haiek1 daukat 1 dauzkat2 daukak/n 2 dauzkak/n3 dauka 3 dauzka1 daukagu 1 dauzkagu2 daukazu 2 dauzkazu2' daukazue 2' dauzkazue3 daukate 3 dauzkate

Euskal idazle zaharrek erabili izan dute, noski, aditz honen zenbait dauboko forma.Hara nola AxuJarrek, besteek beste, diaduko, diadukozu. dadukaio (dadukeo) , ziadukon.Egungo egunean ere entzun daitezke bizkaieraz deukotsa, neukotsan eta abar, Refranes ySentencias -en agertzen den deukok- en antzeko. Hain usuko ez direlako, ez dituguhalaz ere hemen paradigma osoak ipini nahi izan. Inork erabili nahi izatekotan, bitarakoaklirateke ereduak: daukakiot edota daukiot, neukakion edota neukion ...

113 1

EDUKI { ~:~~:

NNl

ORAIN-ALDIA

NOR NORK1 nau ka T2 hau ka KIN3 dau ka1 ga u z ka au2 za u z ka ZU2' za u z ka te ZUE3 dauzka TE

113 2

EDUKI

NN2

1 m 1 gu

2 nindukaan/nan 2 ginduzkaan/nan3 nindukan 3 ginduzkan2 nindukazun 2 ginduzkazun2' nindukazuen 2' ginduzkazuen3 nindukaten 3 ginduzkaten

2 hi 2 zu 2' zuek1 hindukadan 1 zinduzkadan 1 zinduzkatedan3 hindukan 3 zinduzkan 3 zinduzkaten1 hindukagun 1 zinduzkagun 1 zinduzkategun3 hindukaten 3 zinduzkaten 3 zinduzkate(te)n

3 hura 3 haiek1 neukan 1 neuzkan2 heukan 2 heuzkan3 zeukan 3 zeuzkan1 geneukan 1 geneuzkan2 zeneukan 2 zeneuzkan2' zeneukaten 2' zeneuzkaten3 zeukaten 3 zeuzkaten

1141

EDUKI

NN2

LEHEN-ALDIA

1,2 NOR NORK1 nind u ka T2 hind u ka KIN31 gind u z ka GU -02 zind u z ka ZU2' zind u z ka te ZUE3 TE

3 NORK NOR1 N eu ka2 H eu ka3 Z eu-ka1 GEN eu ka -0

2 ZEN eu ka2' ZEN eu ka TE3 Z e u z ka TE

1142

1 m2 banindukak/n3 baninduka2 banindukazu2' banindukazue3 banindukate

EDUKI

NN3

1 gu

2 baginduzkak/n3 baginduzka2 baginduzkazu2' baginduzkazue3 baginduzkate

2 hi 2 zu 2' zuek1 bahindukat 1 bazinduzkat 1 bazinduzkatet3 bahinduka 3 bazinduzka 3 bazinduzkate1 bahindukagu 1 bazinduzkagu 1 bazinduzkategu3 bahindukate 3 bazinduzkate 3 bazinduzkate(te)

3 hura 3 haiek1 baneuka 1 baneuzka2 baheuka 2 baheuzka3 baleuka 3 baleuzka1 bageneuka 1 bageneuzka2 bazeneuka 2 bazeneuzka2' bazeneukate 2' bazeneuzkate3 baleukate 3 baleuzkate

115 I

EDUKI

NN3

BALDINTZA

1,2 NOR NORK1 nind u ka T2 hind u ka KIN3

ba- 1 gind u z ka GU2 zind u z ka ZU2' zind u z ka te ZUE3 TE

3 NORK NOR1 N eu ka2 H eu ka3 L eu-ka

ba- 1 GEN eu ka2 ZEN eu ka2' ZEN eu ka TE3 L euzkaTE

1152

EDUKINN4

1 ID 1 gu2 nindukakek/n 2 ginduzkakek/n3 nindukake 3 ginduzkake2 nindukakezu 2 ginduzkakezu2' nindukakezue 2' ginduzkakezue3 nindukakete 3 ginduzkakete

2 hi 2 zu 2' zuek1 hindukaket 1 zinduzkaket 1 zinduzkatet3 hindukake 3 zinduzkake 3 zinduzkate1 hindukakegu 1 zinduzkakegu 1 zinduzkategu3 hindukakete 3 zinduzkakete 3 zinduzkate(te)

1161

3 hura1 neukake2 heukake3 leukake1 geneukake2 zeneukake2' zeneukakete3 leukakete

3 hura2 eukak/n3 beuka2 eukazu2' eukazue3 beukate

NN9

3 haiek1 neuzkake2 heuzkake3 leuzkake1 geneuzkake2 zeneuzkake2' zeneuzkakete3 leuzkakete

3 haiek2 euzkak/n3 beuzka2 euzkazu2' euzkazue3 beuzkate

EDUKINN4

ONDORIOA (I)

1,2 NOR NORK1 nind u ka ke T2 hind u ka ke KIN31 gind u z ka ke OU2 zind u z ka ke ZU2' zind u z ka ke ZUE3 TE

3 NORK NOR1 N eu ka2 H eu ka3 L eu-ka1 OEN eu ka ke2 ZEN eu ka2' ZEN eu ka TE3 L e u z ka TE

NN9AGINTALDIA

NOR NORK12 KIN3 (b)e u-ka12 ZU2' ZUE3 (b)e u z ka TE

116 2

EKARRI

NNl

1 ill

2 nakark Inakama (4)3 nakar2 nakarzu2' nakarzue3 nakarte

3 hura1 dakart2 dakark/dakama (4)3 dakar1 dakargu2 dakarzu2' dakarzue3 dakarte

2 hi1 hakart3 hakar1 hakargu3 hakarte

2 zu1 zakartzat3 zakartza1 zakartzagu3 zakartzate

1 gu2 gakartzak/n3 gakartza2 gakartzazu2' gakartzazue3 gakartzate

2' zuek1 zakarztet3 zakarzte1 zakarztegu3 zakarzte(te)

3 haiek1 dakartzat2 dakartzak/n3 dakartza1 dakartzagu2 dakartzazu2' dakartzazue3 dakartzate

NN93 hura

2 ekark/ekama3 bekar2 ekarzu2' ekarzue3 bekarte

3 haiek2 (ekar itzak/n) (5)3 bekartza2 (ekar itzazu)2' (ekar itzazue)3 bekartzate

(4) nakarklnakarna, dakarkldakarna: erlatiboaren -(e)n hartzean, nakarranlnakarnaneta dakarran Idakarnan bilakatzen dira.

(5) Dakusazunez, hirugarren pertsonakoak bakarrak dira benetan sintetiko.

1171

~ traerEKARRI ~ apporter

NNlORAINALDIA

NOR NORK1 na kar T2 ha kar KIN3 da kar1 ga kar tza GU2 za kar tza ZU2' za kar zte ZUE3 da kar tza TE

Oharra:(hik) nakark, (hik) nakarna (aditz soila)(hik) dakark, (hik) dakarna

baina = (hik) nakarran egunean .(hik) dakarran liburua, dakarnan liburua, (aditzak errelati-

boarekin).

NN9AGINTALDIA

NOR123 (b)e kar122'3 (b)e kar tza

NORK

KIN

ZUZUETE

1172

EKARRINNNl

3 hura

1 mn 1 gun2 dakarkidak/n 2 dakarkiguk/n3 dakarkit 3 dakarkigu2 dakarkidazu 2 dakarkiguzu2' dakarkidazue 2' dakarkiguzue3 dakarkidate 3 dakarkigute

2 hiri 2 zun 2' zuel1 dakarkiat/nat 1 dakarkizut 1 dakarkizuet3 dakarkikln 3 dakarkizu 3 dakarkizue1 dakarkiagu/nagu 1 dakarkigu 1 dakarkizuegu3 dakarkiate /nate 3 dakarkizute 3 dakarkizuete

3 hari 3 haiei1 dakarkiot 1 dakarkiet (6)2 dakarkiok/n 2 dakarkiek/n3 dakarkio 3 dakarkie1 dakarkiogu 1 dakarkiegu2 dakarkiozu 2 dakarkiezu2' dakarkiozue 2' dakarkiezue3 dakarkiote 3 dakarkiete

3 haiekAski da = -karki- > -karzki- egiteadakarkiot > dakarzkiotdakarkit > dakarzkit.

(6) Objeto delakoa, NOR nahiz ZER, plurala denean, ipin iezaiezu -Z- soila erroarenondoren -ki- dutenei eta -ZKI- -ki- ez' dutenei; esaterako: DakarkiotldoJcorz/dot, ekardaz.u­ekankidazu. Begira, ordea, honakook: ekarzkiok /ekarzkion, ekarzkiek/ekarzkien, ekarzkiozu.ekarzkiezu. ekarzkiozue. ekarzkiezue.

1181

EKARRI

NNNl

ORAINALDIA

NOR NORI NORK1 t T2 kin KIN3 da kar-ki 0

1 gu GU2 zu ZU2' zue ZUE3 da kar z ki e TE

1182

EKARRI

NNN2

3 hura

1 run2 hekarkidan3 zekarkidan2 zenekarkidan2' zenekarkidaten3 zekarkidaten

1 gun2 hekarkigun3 zekarkigun2 zenekarkigun2' zenekarkiguten3 zekarkiguten

2 hiri 2 zun 2' zuel1 nekarkian/nan 1 nekarkizun 1 nekarkizuen3 zekarkian/nan 3 zekarkizun 3 zekarkizuen1 genekarkian /nan 1 genekarkizun 1 genekarkizuen'3 zekarkiateninateri 3 zekarkizuten 3 zekarkizueten

3 hari 3 haiei1 nekarkion 1 nekarkien2 hekarkion 2 hekarkien3 zekarkion 3 zekarkien1 genekarkion 1 genekarkien2 zenekarkion 2 zenekarkien2' zenekarkioten 2' zenekarkieten3 zekarkioten 3 zekarkieten

3 haiekAski da = -karki- > -karzki- egitea

zekarkidan > zekarzkidannekarkizun > nekarzkizun

119 I

EKARRI

NNN2

LEHENALDIA

3 NORK NOR NORI1 N e kar ki t2 H e kar ki kin3 Z e kar-ki 0

1 GEN e kar ki gu -0

2 ZEN e kar ki zu2' ZEN e kar ki zue, TE3 Z ekarzki e TE

1192

3 hura

1 run2 ekardakm3 bekarkit2 ekardazu2' ekardazue3 bekarkidate

EKARRI

NNN9

1 gun

2 ekargukm3 bekarkigu2 ekarguzu2' ekarguzue3 bekarkigute

2 hiri3 bekarkikm3 bekarkiate mate

2 zun3 bekarkizu3 bekarkizute

2' zuel3 bekarkizue3 bekarkizuet<

3 han 3 haiei2 ekarriokm 2 ekarriekm3 bekarkio 3 bekarkie2 ekarriozu 2 ekarriezu,",' ekarriozue 2' ekarriezue..3 bekarkiote 3 bekarkiete

3 haiekAski da = karki- > karzki- egitea

eta = kar- > karzki- egitea.

bekarkio > bekarzkioekarguzu > ekarzkiguzu

1201

EKARRI

NNN9

AGINTALDIA

NOR NORI NORK

1 t2 kin KIN3 (b)e kar (i) 0

1 gu2 zu ZU2' zue ZUE3 (b)e kar zk (i) e TE

1202

ERAMAN

NNl

1 m 1 gu

2 naramakm 2 garamatzakm3 narama 3 garamatza2 naramazu 2 garamatzazu2' naramazue 2' garamatzazue3 naramate 3 garamatzate

2 hi 2 zu1 haramat 1 zaramatzat3 harama 3 zaramatza1 haramagu 1 zaramatzagu3 haramate 3 zaramatzate

3 hura1 daramat2 daramakm3 darama1 daramagu2 daramazu2' daramazue3 daramate

1211

2' zuek1 zaramaztet3 zaramazte1 zaramaztegu3 zaramazte(te)

3 haiek1 daramatzat2 daramatzak m3 daramatza1 daramatzagu2 daramatzazu2' daramatzazue3 daramatzate

ERAMAN f

NNl

llevaremporter

ORAINALDIA

NOR

1 na rama2 ha rama3 da rama1 ga rama tza2 za rama tza2' za rama zte3 da rama tza

NORK

TKIN

auZU

ZUETE

121 2

ERAMANNN2

1 ill

2 ninderamaan man3 ninderaman2 ninderamazun2' ninderamazuen3 ninderamaten

2 hi 2 zu

1 gu2 ginderamatzaan man3 ginderamatzan2 ginderamatzazun2' ginderamatzazuen3 ginderamatzaten

2' zuek

1 hinderamadan3 hinderaman1 hinderamagun3 hinderamaten

1 zinderamatzadan3 zinderamatzan1 zinderamatzagun3 zinderamatzaten

1 zinderamaztedan3 zinderamazten1 zinderamaztegun3 zinderamazte(te)n

3 hura1 neraman2 heraman3 zeraman1 generaman2 zeneraman2' zeneramaten3 zeramaten

3 hura2 eramakm3 berama2 eramazu2' eramazue3 beramate

3 haiek1 neramatzan2 heramatzan3 zeramatzan1 generamatzan2 zeneramatzan2' zeneramatzaten3 zeramatzaten

NN93 haiek

2 (eramaitzak/n) (7)3 beramatza2 (eramaitzazu)2' (eramaitzazue)3 beramatzate

(7) Partitzipioak -n galtzen duenez gem, sintetikotzak hartu ditugu eta elkarturikidatzi.

122 1

ERAMAN

NN2

LEHENALDIA1,2 NOR NORK

I nind e rama T2 hind e rama KIN3I gind e rama tza GU -02 zind e rama tza ZU2' zind e rama zte ZUE3 TE

3 NORK NORI N e rama2 H e rama3 Z e rama-I GEN e rama -0

2 ZEN e rama2' ZEN erama TE3 Z e rama tza TE

NN9AGINTALDIA

NOR NORKI2 KIN3 (b)e ramaI2 ZU2' ZUE3 (b)e rama tza TE

1222

ERAMAN

NNNl3 hura

1 run 1 gun2 daramakidak m 2 daramakiguk m3 daramakit 3 daramakigu2 daramakidazu 2 daramakiguzu2' daramakidazue 2' daramakiguzue3 daramakidate 3 daramakigute

2 hiri 2 zun 2' zuel1 daramakiat mat 1 daramakizut 1 daramakizuet3 daramakikm 3 daramakizu 3 daramakizue1 daramakiagu magu 1 daramakizugu 1 daramakizuegu3 daramakiate mate 3 daramakizute 3 daramakizuete

3 han 3 haiei1 daramakiot 1 daramakiet (8)2 daramakiokm 2 daramakiek m3 daramakio 3 daramakie1 daramakiogu 1 daramakiegu2 daramakiozu 2 daramakiezu2' daramakiozue 2' daramakiezue3 daramakiote 3 daramakiete

3 haiekAski da = -ramaki- > -ramazki- egitea

daramakiot > daramazkiotdaramakiote > daramazkiote

(8) Objeto delakoa, NOR nahiz ZER, pluraia denean, ezar iezaiezu -Z- soila erroarenondoren -ki- dutenei eta -ZI- -ki- ez dutenei. Begira, ordea, honakook: eramazkiok­eramazkion, eramazkiek /eramazkien, etab.

123 I

ERAMAN

NNNl

ORAINALDIA

NOR NORI NORK1 t T2 kin KIN3 da rama ki 0

1 gu av2 zu ZV2' zue ZVE3 da rama z ki e TE

1232

ERAMAN

NNN2

3 hura

1 run

2 heramakidan3 zeramakidan2 zeneramakidan2' zeneramakidaten3 zeramakidaten

1 gun2 heramakigun3 zeramakigun2 zeneramakigun2' zeneramakiguten3 zeramakiguten

2 biri

1 neramakian man3 zeramakian man1 generamakian man3 zeramakiaten maten

2 zun

1 neramakizun3 zeramakizun1 generamakizun3 zeramatizuten

2' zuel

1 neramakizuen3 zeramakizuen1 generamakizuen3 zeramakizueten

3 hari 3 haiei1 neramakion 1 neramakien2 heramakion 2 heramakien3 zeramakion 3 zeramakien1 generamakion 1 generamakien2 zeneramakion 2 zeneramakien2' zeneramakioten 2' zeneramakieten3 zeramakioten 3 zeramakieten

3 haiekAski da = -ramaki- > -ramazki- egitea

heramakidan > heramazkidanzeramakizuten > zeramazkizuten

124 1

ERAMAN

NNN2

LEHENALDIA

3 NORK1 N2 H3 Z1 GEN2 ZEN2' ZEN3 Z

e ramae ramae ramae ramae ramae ramae rama

NOR NORIki tki kin

-ki 0ki guki zuki zue

zki e

-D

TETE

1242

ERAMAN

NNN9

3 hura

1 run 1 gun2 eramadakm 2 eramagukm3 beramakit 3 beramakigu2 eramadazu 2 eramaguzu2' eramadazue 2' eramaguzue3 beramakidate 3 beramakigute

2 hiri 2 zun 2' zuel

3 beramakik m 3 beramakizu 3 beramakizue3 beramakiate mate 3 beramakizute 3 beramakizuete

3 hari 3 haiei2 eramaiekm 2 eramaiekm3 beramakio 3 beramakie2 eramaiozu 2 eramalezu2' eramaiozue 2' eramaiezue3 beramakiote 3 beramakiete

3 haiek

Aski da = ramaki- > ramazki- egiteaeta = rama- > ramazki-

beramakio > beramazkioeramagun > eramazkigun

1251

ERAMAN

NNN9

AGINTALDIA

NOR NORI NORK1 t2 kin KIN3 (b)e rama (k)i 0

1 gu2 zu ZU2' zue ZUE3 (b)e rama z ki e TE

1252

ERABILI

NNl

1 nl 1 gu2 narabilk Ina (9) 2 garabiltzak III

3 narabil 3 garabiltza2 narabilzu 2 garabiltzazu2' narabilzue 2' garabiltzazue3 narabilte 3 garabiltzate

2 hi 2 zu 2' zuek1 harabilt 1 zarabiltzat 1 zarabilztet3 harabil 3 zarabiltza 3 zarabilzte1 harabilgu 1 zarabiltzagu 1 zarabilztegu3 harabilte 3 zarabiltzate 3 zarabilzte(te)

3 hura 3 haiek1 darabilt 1 darabiltzat2 darabilk ma 2 darabiltzak III

3 darabil 3 darabiltza1 darabilgu 1 darabiltzagu2 darabilzu 2 darabiltzazu2' darabilzue 2' darabiltzazue3 darabilte 3 darabiltzate

Oharra = (hik) narabilk, (hik) narabilnabaina(hik) narabilan moduan, (hik) narabilnan moduan.

(9) Erlatiboa hartzean, narabilan eta narabilnan, noski.

1261

~ usarERABILI {employer

NNl

GUZU

ZUETE

NOR

ORAINALDIA

NORKT

KIN1 na rabil2 ha rabil3 da rabil1 ga rabil tza2 za rabil tza2' za rabil zte3 da rabil tza

1262

ERABILI

NN2

1 ill 1 gu

2 ninderabilan man 2 ginderabiltzan man3 ninderabilen 3 ginderabiltzan2 ninderabilzun 2 ginderabiltzazun2' ninderabilzuen 2' ginderabiltzazuen3 ninderabilten 3 ginderabilten

2 hi 2 zu 2' zuek1 hinderabildan 1 zinderabiltzadan 1 zinderabilztedan3 hinderabilen 3 zinderabiltzan 3 zinderabilzten1 hinderabilgun 1 zinderabiltzagun 1 zinderabilztegun3 hinderabilten 3 zinderabiltzaten 3 zinderabilzte(te)n

3 hura 3 haiek1 nerabilen 1 nerabiltzan2 herabilen 2 herabiltzan3 zerabilen 3 zerabiltzan1 generabilen 1 generabiltzan2 zenerabilen 2 zenerabiltzan2' zenerabilten 2' zenerabiltzaten3 zerabilten 3 zerabiltzaten

NN93 hura

2 erabilkma3 berabil2 erabilzu2' erabilzue3 berabilte

3 haiek2 (erabil itzak/n) (10)3 berabiltza2 (erabil itzazu)2' (erabil itzazue)3 berabiltzate

127 1

(10) Hemen ere hirugarrenak bakarrak dira sintetiko.

ERABILI

NN2LEHENALDIA

1,2 NOR NaRK1 nind e rabil T2 hind e rabil KIN31 gind e rabil tza GU -02 zind e rabil tza ZU2' zind e rabil zte ZUE3 TE

3 NaRK NOR1 N e rabil2 H e rabil3 Z e rabil1 GEN e rabil -0

2 ZEN e rabil2' ZEN e rabil TE3 Z e rabil tza TE

NN9AGINTALDIANOR NaRK

12 KIN3 (b)e rabil -12 ZU2' ZUE3 (b)e rabil tza TE

1272

ERABILI

NNNl

3 hura

1 run 1 gun

2 darabilkidak m 2 darabilkjguk m3 darabilkit 3 darabilkigu2 darabilkidazu 2 darabilkiguzu2' darabilkidazue 2' darabilkiguzue3 darabilkidate 3 darabilkigute

2 hiri 2 zun 2' zuel1 darabilkiat mat 1 darabilkizut 1 darabilkizuet3 darabilkikm 3 darabilkizu 3 darabilkizue1 darabilkiagu magu 1 darabilkizugu 1 darabilkizuegu3 darabilkiate mate 3 darabilkizute 3 darabilkizuete

3 hari 3 haiei

1 darabilkiot 1 darabilkiet (11)2 darabilkiok m 2 darabilkiek m3 darabilkio 3 darabilkie1 darabilkiogu 1 darabilkiegu2 darabilkiozu 2 darabilkiezu2' darabilkiozue 2' darabilkiezue3 darabilkiote 3 darabilkiete

(11) Objeto deIakoa, NOR nahiz ZER, pIurala denean, ipin iezaiezu -Z- soila erroarenondoren -ki dutenei eta -ZKI- ez dutenei. Begira, ordea: erabilzkiok /erabilzkion,erabilzkiek /erabilzkien, etab.

128 I

ERABILI

NNNl

ORAINALDIA

NOR NORI NORK1 t T2 kin KIN3 da rabil ki 0

1 gu GU2 zu ZU2' zue ZUE3 da rabil z ki e TE

1282

ERABILI

NNN2

3 hura

1 run2 herabilkidan3 zerabilkidan2 zenerabilkidan2' zenerabilkidaten3 zerabilkidaten

1 gun

2 herabilkigun3 zerabilkigun2 zenerabilkigun2' zenerabilkiguten3 zerabilkiguten

2 hiri 2 zun 2' zuel1 nerabilkian lIlan 1 nerabilkizun 1 nerabilkizuen3 zerabilkian lIlan 3 zerabilkizun 3 zerabilkizuen1 generabilkianman 1 generabilkizun 1 generabilkizuen3 zerabilkiaten lIlaten 3 zerabilkizuten 3 zerabilkizueten

3 hari 3 haiei1 nerabilkion 1 nerabilkien2 herabilkion 2 herabilkien3 zerabilkion 3 zerabilkien1 generabilkion 1 generabilkien2 zenerabilkion 2 zenerabilkien2' zenerabilkioten 2' zenerabilkieten3 zerabilkioten 3 zerabilkieten

3 haiek

Aski de = -rabilki- > -rabilzki- egiteazerabilkidaten > zerabilzkidaten

nerabilkien > nerabilzkien.

1291

ERABILI

NNN2

LEHENALDIA

3 NORK NOR NORI

1 N e rabil ki t2 H e rabil ki kin3 Z e rabil ki 0

1 GEN e rabil ki gu -02 ZEN e rabil ki zu2' ZEN e rabil ki zue TE3 Z e rabil zki e TE

1292

3 hura

1 mn

2 erabildakm3 berabilkit2 erabildazu2' erabildazue3 berabilkidate

ERABILI

NNN9

1 gun

2 erabilguk m3 berabilkigu2 erabilguzu2' erabilguzue3 berabilkigute

2 hir

3 berabilkik m3 berabilkiate mate

2 zun

3 berabilkizu3 berabilkizute

2' zuel3 berabilkizue3 berabilkizuete

3 han 3 haiei2 erabiliokm 2 erabiliekm3 berabilkio 3 berabilkie2 erabiliozu 2 erabiliezu2' erabiliozue 2' erabiliezue3 berabilkiote 3 berabilkiete

3 haiekAski da = rabilki- > rabilzki- egitea

eta = rabil- > rabilzki-

berabilkiote > berabilzkioteerabiliezu > erabilzkiezu

130 I

ERABILI

NNN9

AGINTALDIA

NOR NORINORK1 t2 kIn KIN3 (b)e rabil-ki 0

1 gtl2 zu ZU2' zue ZUE3 (b)e rabil z ki e TE

1302

1 m2 nazagukm3 nazagu2 nazaguzu2' nazaguzue3 nazagute

EZAGUTU

NNl

1 gu

2 gazaguzkik m3 gazaguzki2 gazaguzkizu2' gazaguzkizue3 gazaguzkite

2 hi 2 zu 2' zuek1 hazagut 1 zazaguzkit 1 zazaguztet3 hazagu 3 zazaguzki 3 zazaguzte1 hazagugu 1 zazaguzkigu 1 zazaguztegu3 hazagute 3 zazaguzkite 3 zazaguzte(te)

3 hura 3 haiek

1 dazagut 1 dazaguzkit2 dazagukm 2 dazaguzkik m3 dazagu 3 dazaguzki1 dazagugu 1 dazaguzkigu2 dazaguzu 2 dazaguzkizu2' dazaguzue 2' dazaguzkizue3 dazagute 3 dazaguzkite

Oharra = dazaut (= dazagut) sailekoak era zilegitzat hartzen dira.

1311

EZAGUTU t

NNl

conocerconnaftre

ORAINALDIA

NOR1 na zagu2 ha zagu3 da zagu1 ga zagu zki2 za zagu zki2' za zagu zte3 da zagu zki

NORKT

KIN

GUZU

ZUETE

Zenbait euskalkitan, gaur arte erabili da ezagun partizipio zaharra.

131 2

EZAGUTU

NN2

1 ID 1 gu2 nindezaguan man 2 gindezaguzkian man3 nindezaguen 3 gindezaguzkien2 nindezaguzun 2 gindezaguzkizun2' nindezaguzuen 2' gindezaguzkizuen3 nindezaguten 3 gindezaguzkiten

2 hi 2 zu 2' zuek

1 hindezagudan 1 zindezaguzkidan 1 zindezaguztedan3 hindezaguen 3 zindezaguzkien 3 zindezaguzten1 hindezagugun 1 zindezaguzkigun 1 zindezaguztegun3 hindezaguten 3 zindezaguzkiten 3 zindezaguzte(te)n

3 hura 3 haiek

1 nezaguen 1 nezaguzkien2 hezaguen 2 hezaguzkien3 zezaguen 3 zezaguzkien1 genezaguen 1 genezaguzkien2 zenezaguen 2 zenezaguzkien2' zenezaguten 2' zenezaguzkiten3 zezaguten 3 zezaguzkiten

1321

EZAGUTU

NN2

LEHENALDIA

1,2 NOR NORK1 nind e zagu T2 hind e zagu KIN31 gind e zagu zki GU -02 zind e zagu zki ZU2' zind e zagu zte ZUE3 TE

3 NORK NOR

1 N e zagu2 H e zagu3 Z e zagu-1 GEN e zagu (e)o2 ZEN e zagu2' ZEN e zagu TE3 Z e zagu zki TE

1322

EZAGUTU

NN3

1 m 1 gu

2 banindezaguk In 2 bagindezaguzkik In

3 banindezagu 3 bagindezaguzki2 banindezaguzu 2 bagindezaguzkizu2' banindezaguzue 2' bagindezaguzkizue3 banindezagute 3 bagindezaguzkite

2 hi 2 zu 2' zuek

1 bahindezagut 1 bazjndezaguzkit 1 bazindezaguztet3 bahindezagu 3 bazindezaguzki 3 bazindezaguzte1 bahindezagugu 1 bazindez<aguzkigu 1 bazindezaguztegu3 bahindezagute 3 bazindezaguzkite 3 bazindezaguzte(te)

3 hura 3 haiek

1 banezagu 1 banezaguzki2 bahezagu 2 bahezaguzki3 balezagu 3 balezaguzki1 bagenezagu 1 bagenezaguzki2 bazenezagu 2 bazenezaguzki2' bazenezagute 2' bazenezaguzkite3 balezagute 3 balezaguzkite

1331

EZAGUTU

NN3BALDINTZA

1,,2 NOR NORK1 ba nind e zagu T2 ba hind e zagu KIN31 ba gind e zagu zki GU2 ba zind e zagu zki ZU2' ba zind e zagu zte ZUE3 TE

3 NORK NOR1 N e zagu2 H e zagu3 L e zagu -

ba- 1 GEN e zagu2 ZEN e zagu2' ZEN e zagu TE3 L e zagu zki TE

1332

EZAGUTUNN4

1 gu2 gindezaguzkek m3 gindezaguzke2 gindezaguzkezu2' gindezaguzkezue3 gindezaguzkete

2' zuek1 zindezaguzketet3 zindezaguzkete1 zindezaguzketegu3 zindezaguzkete(te)

2 zu1 zindezaguzket3 zindezaguzke1 zindezaguzkegu3 zindezaguzkete

1 ill

2 nindezagukek m3 nindezaguke2 nindezagukezu2' nindezagukezue3 nindezagukete

2 hi1 hindezaguket3 hindezaguke1 hindezagukegu3 hindezagukete

3 hura1 nezaguke2 hezaguke3 lezaguke1 genezaguke2 zenezaguke2' zenezagukete3 lezagukete

3 hura2 ezagukm3 bezagu2 ezaguzu2' ezaguzue3 bezagute

NN9

3 haiek1 nezaguzke2 hezaguzke3 lezaguzke1 genezaguzke2 zenezaguzke2' zenezaguzkete3 lezaguzkete

3 haiek2 (ezagu itzakm)3 bezaguzki2 (ezagu itzazu)2' (ezagu itzazue)3 bezaguzkite

Olwrra.----Drain guti erabiliak direnez gero, era klasikoetara jo dugu. Horrek ez du esannahi, noski, -~- gabeko erak, dazallgll eta abar, zilegi ez direnik Ikus nolakoak agertzendiren antzineko zenbait idazlerengan: Leizarraga: nazagllk, dazagllt, dazagllgll, dazagllZlle,dazagllzki ... Moge/, Peru Abarka: «Abade askok nazallde" (103); «Arrotzak eta gu ez ga­zauezana/(>, (205); <<lnok etzaZOIlZ onetan» (117); '«Adiskidea, etzazalldaz zeure izenez»(55); «Lagun bat dakar, nik eztazalldana» (153). Aiiibarro, Kurutze: «Dazaugll» (ffl).

Aditz honen erroa ezagllt da: Jendeak ezagllt dezan, etc. Partizipio zaharra, ezaglln,orain izenlagun bezala bakarrik erabiltzen da: ezaglln dll «bistan darama», ezaglln da ezde/a hemengoa, etc. Hala ere, ezaglln eratik sortuak dira bai sintetikoak eta bai imperati­boko zenbait laburdura ere.

134 I

EZAGUTU

NN4

ONDORIOA (I)

gind ezagu z ke GUzind ezagu z ke ZUzind ezagu z ke te ZUE

TE

(l,2 ) NOR

1 nind ezagu2 hind ezagu3122'3

keke

NORK

TKIN

(3) NORK NOR

1 N ezagu2 H ezagu3 L ezagu-] GEN ezagu ke2 ZEN ezagu2' ZEN ezagu TE3 L ezagu z

1342

3 hura1 dagit2 dagiktn3 dagi1 dagigu2 dagizu2' dagizue3 dagite

EGIN

NNl

NN2

3 haiek1 dagitzat2 dagitzak tn3 dagitza1 dagitzagu2 dagitzazu2' dagitzazue3 dagitzate

135 1

3 hura 3 haiek1 neglen 1 negitzan2 hegien 2 hegitzan3 zeglen 3 zegitzan1 geneglen 1 genegitzan2 zenegien 2 zenegitzan2' zenegiten 2' zenegitzaten3 zegiten 3 zegitzaten

EGIN ( h~cer~ farre

NNlORAINALDIA

NOR123 dagi­122'3 da gi tza

NORKT

KIN

GUZU

ZUETE

NN2LEHENALDIA

3 NORK NOR1 N egi2 H egI3 Z egi -1 GEN egi (e)n2 ZEN e gi2' ZEN egI TE3 Z egi tza TE

1352

136 I

3 hura1 banegi2 bahegi3 balegi1 bagenegi2 bazenegi2' bazenegite3 balegite

3 hura1 negike2 hegike3 legike1 genegike2 zenegike2' zenegikete3 legikete

3 hura2 egikm3 begi2 eglzu2' egizue3 begite

EGIN

NN3

NN4(ondorioa)

NN9

3 haiek1 banegitza2 bahegitza3 balegitza1 bagenegitza2 bazenegitza2' bazenegitzate3 balegitzate

3 haiek1 negitzake2 hegitcake3 legitzake1 genegitzake2 zenegitzake2' zenegitzakete3 legitzakete

3 haiek2 egitzakm3 begitza2 egitzazu2' egitzazue3 begitza

EGIN

NN3 NN4

BALDINTZA ONDORIOA (I)

3 NORK NOR 3 NORK NOR1 ba N egt 1 N egi2 ba H egt 2 H egi3 ba L egt - 3 L e gI-1 ba GEN egI 1 GEN egI ke2 ba ZEN egI 2 ZEN egi2' ba ZEN egI TE 2' ZEN e gi TE3 ba L egI tza TE 3 L egi tza TE

NN9

AGINTALDIA

NOR NORK12 KIN3 (b)e gi -12 ZU2' ZUE3 (b)e gi tza TE

1362

EGIN

NNNl

3 hura

1 run

2 degidakm3 degit2 degidazu2' degidazue3 degidate

1 gun

2 degigukm3 degigu2 degiguzu2' degiguzue3 degigute

2 hiri 2 zun 2' zuel1 degiatmat 1 degizut 1 degizuet3 degikm 3 degizu 3 degizue1 degiagu magu 1 degizugu 1 degizuegu3 degiate mate 3 degizute 3 degizuete

3 hari

1 degiot2 degiokm3 degio1 degiogu2 degiozu2' degiozue3 degiote

3 haiekAski da -gi- > -gizki- egitea.

degiot > degizkiot

1371

3 haiei

1 degiet2 degiekm3 degie1 degiegu2 degiezu2' degiezue3 degiete

EGIN

NNNlORAINALDIA

NOR NORI NORK

1 t T2 kin KIN3 de gi- 0

1 gu GU2 zu ZU2' zue ZUE3 de gi zki e TE

1372

EGIN

NNN2

3 hura

1 nln 1 gun

2 hegidan 2 hegigun3 zegidan 3 zegIgun2 zenegidan 2 zenegIgun2' zenegidaten 2' zenegiguten3 zegidaten 3 zegiguten

2 hiri 2 zun 2' zuel

1 negianman 1 negIzun 1 negIzuen3 zegianman 3 zegizun 3 zegizuen1 genegian man 1 genegIzun 1 genegizuen3 zegiaten /Oaten 3 zegizuten 3 zegizueten

3 han1 negion2 hegion3 zegion1 genegion2 zenegion2' zenegioten3 zegioten

3 haiek

3 haiei1 negien2 hegien3 zegIen1 genegien2 zenegien2' zenegieten3 zegieten

Aski da = -gi- > -gizki- egitea.negien > negizkien.

1381

EGIN

NNN2

LEHENALDIA

NaRK NOR NORI

1 N egI t2 H egI kin3 Z e gI- 0

1 GEN e gl gu -0

2 ZEN e gl zu2' ZEN egI zue TE3 Z e gl zki e TE

1382

3 hura

1 mn2 bahegit3 balegit2 bazenegit2' bazenegidate3 balegidate

EGIN

NNN3

1 gun

2 bahegigu3 balegigu2 bazenegigu2' bazenegigute3 balegigute

2 hiri

1 banegikm3 balegikm1 bagenegik m3 balegiate mate

2 zun

1 banegizu3 balegizu1 bagenegizu3 balegizute

2' zuel

1 banegizue3 balegizue1 bagenegizue3 balegizuete

3 hari1 banegio2 bahegio3 balegio1 bagenegio2 bazenegio2' bazenegiote3 balegiote

3 haiekgi- > -gizki­

balegio > balegizkio

139 I

3 haiei1 banegie2 bahegie3 balegie1 bagenegie2 bazenegie2' bazenegiete3 balegiete

EGIN

NNN3

BALDINTZA

3 NORK NOR NORI

1 N egi t2 H e gi kin3 L e gl- 0

ba- 1 GEN egI gu2 ZEN e gl zu

·2' ZEN egI zue TE3 L e gi zki e TE

3 hura

1 run2 hegidake3 legidake2 zenegidake2' zenegidakete3 legidakete

EGIN

NNN4

1 gun

2 hegiguke3 legiguke2 zenegiguke2' zenegigukete3 legigukete

2 hiri 2 zun 2' zuel1 negiake make 1 negizuke 1 negizueke3 legiake make 3 legizuke 3 legizueke1 genegiake make 1 genegizuke 1 genegizueke3 legiakete makete 3 legizukete 3 legizuekete

3 hari 3 haiei

1 negioke 1 negieke2 hegioke 2 hegieke3 legioke 3 legieke1 genegioke 1 genegieke2 zenegioke 2 zenegieke2' zenegiokete 2' zenegiekete3 legiokete 3 legiekete

3 haiekgi- > -gizki-

legiokete > legizkiokete

1401

EGIN

NNN4ONDORIOA (I)

NORK NOR NORI1 N egt t2 H e gl kin3 L egl- 01 GEN egt gu ke2 ZEN egt zu2' ZEN e gl zue TE3 L e gi zki e TE

1402

EGINNNNl

3 hura1 run 1 gun

2 degidaan man 2 degiguan man3 degidan 3 degigun2 degidazun 2 degiguzun2' degidazuen 2' degiguzuen3 degidaten 3 degiguten

(eta abar)

NNN93 hura

1 run2 egidakm3 begit2 egidazu2' egidazue3 begidate

2 biri 2 zuri3 begik In 3 begizu3 begiate mate 3 begizute

3 bari2 egiokm3 begio2 egiozu2' egiozue3 begiote

3 haiekgi- > -gizki­

begio > begizkio

1 guri2 egigukm3 begigu2 egiguzu2' egiguzue3 begigute

2' zuei3 begizue3 begizuete

3 haiei2 egiekm3 begie2 egiezu2' egiezue3 bebiete

Ikus «Adausi degidala, bana ausik enezala» (Oihenart, Atsotizak, 538). «On degizula».Eta bizkaierazko egin laguntzailearen forma guztiak: hona hemen zenbait adizkera: naian,haian, daian, gaizan, daizan, zaizan, naike, haike, daike, gaikez, zaikez, daikez, rnindeike,hindeike, leike, gindeikez, zindeikez, leikez, banei, balei, bagengi, bazengi, bazengie, ba­leie, baleiez, deidan, deian, dein~n, deion, deigun, deizun, deizuen, deioen.

Hona beraz eredu gisa:

141 I

EGIN

NNN7

SUBJUNTIBOZKO ORAINALDIA

NNNl + n

NOR NORI NORK1 t T2 kin KIN3 degi- 0

1 gu GU -0

2 zu ZU2' zue ZUE3 de gi zki e TE

NNN9

AGINTALDIA

NOR NORI NORK1 t2 kin KIN3 (b)e gi- 0

1 gu2 zu ZU2' zue ZUE3 (b)e gi zki e TE

141 2

IKUSI

NNl

3 hura 3 haiek1 dakus(a)t 1 dakuskit2 dakus(a)kll1 2 dakuskik 111

3 dakus(a) 3 dakuski1 dakus(a)gu 1 dakuskigu2 dakus(a)zu 2 dakuskizu2' dakus(a)zue 2' dakuskizue3 dakus(a)te 3 dakuskite

Oharra = a gabeko adizkiak ere onartzen dira, era honetara = da­kust, dakuskma, dakus, dakusku, dakutsu, dakutsue eta dakuste.

NN2

3 hura 3 haiek1 nekusan 1 nekuskien2 hekusan 2 hekuskien3 zekusan 3 zekuskienI genekusan 1 genekuskien2 zenekusan 2 zenekuskien2' zenekusaten 2' zenekuskiten3 zekusaten 3 zekuskiten

142 I

IKUSI tvervoir

NNl

ORAINALDIA

NOR NORK1 T2 KIN3 da kus (a)1 GU2 ZU2' ZUE3 da kus ki TE

NN2

LEHENALDIA

NORK NOR1 N e kus2 H e kus3 Z e kus a1 GEN e kus n2 ZEN e kus2' ZEN e kus TE3 Z e kus ki TE

Oharra = -a- eta -ki- artizki horietaz luzaz mintza liteke; bama, betididaktismoa helburu, beren horretan uzten ditugu inolako eztabaidarikgabe.

1422

IKUSI

NN33 hura

1 banekusa2 bahekusa3 balekusa1 bagenekusa2 bazenekusa2' bazenekusate'3 balekusate

3 haiek1 banekuski2 bahekuski3 balekuski1 bagenekuski2 bazenekuski2' bazenekuskite3 balekuskite

3 hura1 nekuske2 hekuske3 lekuske1 genekuske2 zenekuske2' zenekuskete3 lekuskete

3 hura2 ikusakm3 bekusa2 ikusazu2' ikusazue3 bekusate

NN43 haiek

1 nekusazke2 hekusazke3 lekusazke1 genekusazke2 zenekusazke2' zenekusazkete3 lekusazkete

NN93 haiek

2 (ikus itzakm)3 bekuski2 (ikus itzazu)2' (ikus itzazue)3 bekuskite

Oharra. -Datibozko formetarako, dekus- erroa erabiltzea komeniko litzateke: niri gor­bata dekust, zuri txapela dekutsut, haiek guri banderak dekuskigute etab.

143 I

IKUSI

NN3 NN4

BALDINTZA ONDORIOA (I)

NORK NOR NORK NOR

1 N e kus 1 N e kus2 H e kus 2 H e kus3 L e kus a 3 L e kus-

ba- 1 GEN e kus 1 GEN e kus ke2 ZEN e kus 2 ZEN e kus2' ZEN e kus TE 2' ZEN e kus TE3 L e kus ki TE 3 L e kus az TE

NN9

AGINTALDIA

NOR NORK12 KIN3 (b)i kus a12 ZU2' ZUE3 (b)i kus ki TE

1432

1441

3 hura1 dakit2 dakik/ll3 daki1 dakigu2 dakizu2' dakizue3 dakite

3 hura1 nekien2 hekien3 zekien1 genekien2 zenekien2' zenekiten3 zekiten

JAKIN

NNl

NN2

3 haiek1 dakizkit2 dakizkik In

3 dakizki1 dakizkigu2 dakizkizu2' dakizkizue3 dakizkite

3 haiek1 nekizkien2 hekizkien3 zekizkien1 genekizkien2 zenekizkien2' zenekizkiten3 zekizkiten

JAKIN { sabe~savorr

NNl

ORAINALDIA

NOR NaRK1 T2 KIN3 daki -1 GU2 ZU2' ZUE3 da ki zki TE

NN2

LEHENALDIA

NaRK NOR1 N eki2 H eki3 Z e ki1 GEN eki (e)n2 ZEN eki2' ZEN eki TE3 Z eki zki TE

144 2

JAKIN

NN33 hura

1 baneki2 baheki3 baleki1 bageneki2 bazeneki2' bazenekite3 balekite

3 hura1 nekike2 hekike3 lekike1 genekike2 zenekike2' zenekikete3 lekikete

3 hura2 jakikm3 beki2 jakizu2' jakizue3 bekite

NN4

NN9

3 haiek1 banekizki2 bahekizki3 balekizki1 bagenekizki2 bazenekizki2' bazenekizkite3 balekizkite

3 haiek1 nekizke2 hekizke3 lekizke1 genekizke2 zenekizke2' zenekizkete3 lekizkete

3 haiek2 jakitzakm3 bekizki2 jakitzazu2' jakitzazue3 bekizkite

Oharra.-Jakin aditzak datibozko flexioak ere onhartzen ditu; Ire anraae eztequian gac/wona da (RS, 431); ez badiakit (GChOl de Arin l. horregatik. nahasterik ez sortzeko, erabil­tzekotan, hobe litzateke adtiboz beti deki- (dekit, dekizu, dekia, ... ) gisakoak erabiltzea.

145 1

JAKIN

NN3 NN4

BALDINTZA ONDORIOA (I)

NORK NOR NORK NOR1 N eki 1 N eki2 H eki 2 H eki3 L eki 3 L eki

ba- 1 GEN eki 1 GEN eki ke2 ZEN eki 2 ZEN eki2' ZEN eki TE 2' ZEN eki TE3 L eki zkiTE 3 L e ki z TE

NN9

AGINTALDIA

NOR NORK

12 KIN3 (be) ki-t2 ZU2' ZUE3 (be) ki (tza) TE

(oso araugabea da).

1452

1461

3 hura

1 dantzut2 dantzuktn3 dantzu1 dantzugu2 dantzuzu2' dantzuzue3 dantzute

3 hura

1 nentzuen2 hentzuen3 zentzuen1 genentzuen2 zenentzuen2' zenentzuten3 zentzuten

ENTZUN

NNl

3 haiek

1 dantzuzkit2 dantzuzkik III

3 dantzuzki1 dantzuzkigu2 dantzuzkizu2' dantzuzkizue3 dantzuzkite

NN2

3 haiek

1 nentzuzkien2 hentzuzkien3 zentzuzkien1 genentzuzkien2 zenentzuzkien2' zenentzuzkiten3 zentzuzkiten

ENTZUN { ~~endre

NNl

ORAINALDIA

NOR

123 da ntzu­122'3 da ntzu zki

NORKT

KIN

GUZU

ZUETE

NN2

LEHENALDIA

NORK NOR

1 N e ntzu2 H e ntzu3 Z e ntzu1 GEN e ntzu (e)n2 ZEN e ntzu2' ZEN e ntzu TE3 Z e ntzu zki TE

1462

ENTZUN

NN33 hura 3 haiek

1 banentzu 1 banentzuzki2 bahentzu 2 bahentzuzki3 balentzu 3 balentzuzki1 bagenentzu 1 bagenentzuzki2 bazenentzu 2 bazenentzuzki2' bazenentzute 2' bazenentzuzkite3 balentzute 3 balentzuzkite

NN4

3 hura 3 haiek1 nentzuke 1 nentzuzke2 hentzuke 2 hentzuzke3 lentzuke 3 lentzuzke1 genentzuke 1 genentzuzke2 zenentzuke 2 zenentzuzke2' zenentzukete 2' zenentzuzkete3 lentzukete 3 lentzuzkete

NN93 hura 3 haiek

2 entzukm 2 (entzu itzakm)3 bentzu 3 bentzuzki2 entzuzu 2 (entiu itzazu)2' entzuzue 2' (entzu itzazue)3 bentzute 3 bentzuzkite

147 I

ENTZUN

NN3 NN4

BALDINTZA ONDORIOA (I)

NORK NOR NORK NOR

1 N e ntzu 1 N e ntzu2 H e ntzu 2 H e ntzu3 L e ntzu - 3 L e ntzu-

ba-l GEN e ntzu 1 GEN e ntzu ke2 ZEN e ntzu 2 ZEN e ntzu2' ZEN e ntzu TE 2' ZEN e ntzu TE3 L e ntzu zkiTE 3 L e ntzu z TE

NN9

AGINTALDIA

NOR NORK12 KIN3 (b)e ntzu-12 ZU2' ZUE3 (b)e ntzu (zki) TE

1472

ENTZUN

NNN9

3 hura

1 mn 1 gun2 entzudak m 2 entzuguk m3 bentzukit 3 bentzukigu2 entzudazu 2 entzuguzu2' entzudazue 2' entzuguzue3 bentzukidate 3 bentzukigute

2 hiri 2 zun 2' zuel3 bentzukik m 3 bentzukizu 3 bentzukizue3 bentzukiate mate 3 bentzukizute 3 bentzukizuete

3 hari 3 haiei2 entzuiok m 2 entzuiek III

3 bentzukio 3 bentzukie2 entzuiozu 2 entzuiezu2' entzuiozue 2' entzuiezue3 bentzukiote 3 bentzukiete

3 haiekntzu- > -ntzuzki-

ntzuki- > -ntzuzki-bentzukio > bentzuzkio

Hirugarren pertsonekiko formak ipini dira hernen soiIik eta horrenbestez aski adieraziautzi entzun zaitut eta entzun dizut gauza ezberdinak direla.

1481

ENTZUN

NNN9AGINTALDIA

NOR NORI NORK

1 t2 kin KIN3 (b)e ntzu (k)i 0

1 gu2 zu ZU2' zue ZUE3 (b)e ntzu z ki e TE

1482

1491

ERAKUTSI

NNl

3 hura 3 haiek

1 darakutsat 1 darakuskit2 darakutsak III 2 darakuskik III

3 darakutsa 3 darakuski1 darakutsagu 1 darakuskigu2 darakutsazu 2 darakuskizu2' darakutsazue 2' darakuskizue3 darakutsate 3 darakuskite

NN2

3 hura 3 haiek

1 nerakutsan 1 nerakuskien2 herakutsan 2 herakuskien3 zerakutsan 3 zerakuskien1 generakutsan 1 generakuskien2 zenerakutsan 2 zenerakuskien2' zenerakutsaten 2' zenerakuskiten3 zerakutsaten 3 zerakuskiten

ERAKUTSI { mostrarmontrer

NNl

ORAINALDIA

NOR NaRK1 T2 KIN3 da rakuts a1 GU2 ZU2' ZUE3 da rakus ki TE

NN2

LEHENALDIA

NaRK NOR1 N e rakuts2 H e rakuts3 Z e rakuts a1 GEN e rakuts (e)n2 ZEN e rakuts2' ZEN e rakuts TE3 Z e rakuts ki TE

1492

ERAKUTSI

NN3

3 hura1 banerakutsa2 baherakutsa3 balerakutsa1 bagenerakutsa2 bazenerakutsa2' bazenerakutsate3 balerakutsate

3 haiek1 banerakuski2 baherakuski3 balerakuski1 bagenerakuski2 bazenerakuski2' bazenerakuskite3 balerakuskite

NN4

3 hura 3 haiek1 nerakuske 1 nerakutsazke2 herakuske 2 herakutsazke3 lerakuske 3 lerakutsazke1 generakuske 1 generakutsazke2 zenerakuske 2 zenerakutsazke2' zenerakuskete 2' zenerakutsazkete3 lerakuskete 3 lerakutsazkete

NN93 hura 3 haiek

2 erakutsak m 2 (erakuts itzakm)3 berakutsa 3 berakuski2 erakutsazu 2 (erakuts itzazu)2' erakutsazue 2' (erakuts itzazue)3 berakutsate 3 berakuskite

1501

ERAKUTSI

NN3 NN4

BALDINTZA ONDORIOA (I)

NORK NOR NORK NOR

1 N e rakuts 1 N e rakuts2 H e rakuts 2 H e rakuts3 L e rakuts a 3 L e rakuts -

ba- 1 GEN e rakuts 1 GEN e rakuts ke2 ZEN e rakuts 2 ZEN e rakuts2' ZEN e rakuts TE 2' ZEN e rakuts TE3 L e rakuts ki TE 3 L e rakuts az TE

NN9

AGINTALDIA

NOR NORK

12 KIN3 (b)e rakuts a12 ZU2' ZUE3 (b)e rakuts ki TE

1502

ERAKUTSI

NNN9

3 hura

1 mn 1 gun2 erakustak III 2 erakuskuk III

2 erakustazu 2 erakuskuzu2' erakustazue 2' erakuskuzue

3 han2 erakutsiok III

2 erakutsiozu2' erakutsiozue

3 haiek

1 mn2 erakutsazkidak III

2 erakutsazkidazu2' erakutsazkidazue

3 han2 erakutsazkiok III

2 erakutsazkiozu2' erakutsazkiozue

3 haiei2 erakutsieklll2 erakutsiezu2' erakutsiezue

1 gun2 erakutsazkiguk III

2 erakutsazkiguzu2' erakutsazkiguzue

3 haiei2 erakutsazkiek III

2 erakutsazkiezu2' erakutsazkiezue

Ikus Leizarragaren erakutsak. erakutsazue. erakustazue ... Eta Oihenarten «Begira etzakjai egunak, Elizak derakuskunab (183).

151 1

EROAN

NNl

3 hura 3 haiek1 daroat 1 daroatzat2 daroaklll 2 daroatzak III

3 daroa 3 daroatza1 daroagu 1 daroatzagu2 daroazu 2 daroatzazu2' daroazue 2' daroatzazue3 daroate 3 daroatzate

NN2

1521

3 hura1 neroan2 heroan3 zeroan1 generoan2 zeneroan2' zeneroaten3 zeroaten

3 haiek1 neroatzan2 heroatzan3 zaroatzan1 generoatzan2 zeneroatzan2' zeneroatzaten3 zeroatzaten

EROAN { ~~~~r

(baita, B, egin daroa = egin ohi du)

NNl

ORAINALDIA

NOR NORK1 T2 KIN3 da roa-1 GU2 ZU2' ZUE3 da roa tza TE

NN2LEHENALDIA

NORK NOR1 N2 H3 Z1 GEN2 ZEN2' ZEN3 Z

e roae roae roa-e roa -0e roae roa TEe roa tza TE

1522

EROAN

NN4

3 hura 3 haiek1 neroake 1 neroazke2 heroake 2 heroazke3 leroake 3 leroazke1 generoake 1 generoazke2 zeneroake 2 zeneroazke2' zeneroakete 2' zeneroazkete3 leroakete 3 leroazkete

NN9

153 1

3 hura2 eroaklll3 beroa2 eroazu2' eroazue3 beroate

3 haiek2 (eroaitzak Ill)3 beroatza2 (eroaitzazu)2' (eroaitzazue)3 beroatzate

EROAN

NN4ONDORIOA (I)

NORK NORI N e roa2 H e roa3 L eroa-I GEN e roa ke2 ZEN e roa2' ZEN e roa TE3 L e roaz TE

NN9AGINTALDIA

NOR NORKI2 KIN3 (b)e roa-I2 ZU2' ZUE3 (b)e roa tza TE

1532

154 I

IHARDUN

NNl1 dihardut

.2 diharduk/n3 dihardu1 dihardugu2 diharduzu2' diharduzue3 dihardute

NN21 niharduen2 hiharduen3 ziharduen1 geniharduen2 zeniharduen2' zeniharduten3 zibarduten

NN31 banihardu2 bahihardu3 balihardu1 bagenihardu2 bazenihardu2' bazenihardute3 balihardute

IHARD {ocuparse deUN ~ s'occuper de

NNl1 T2 KIN3 d ihardu1 GU2 ZU2' ZUE3 TE

NN21 N ihardu2 H ihardu3 Z ihardu1 GEN ihardu (e)n2 ZEN ihardu2' ZEN ihardu TE3 Z ihardu TE

NN31 N ihardu2 H ihardu3 L ihardu

ba- 1 GEN ihardu2 ZEN ihardu2' ZEN ihardu TE3 L ihardu TE

1542

155 I

IHARDUN

NN41 niharduke2 hiharduke3 liharduke1 geniharduke2 zeniharduke2' zenihardukete3 lihardukete

NN912 iharduk/n3 bihardu12 iharduzu2' iharduzue3 bihardute

IHARDUN

NN41 N ihardu2 H ihardu3 L ihardu1 GEN ihardu ke2 ZEN ihardu2' ZEN ihardu TE3 L ihardu TE

NN912 KIN3 (b) ihardu12 ZU2' ZUE3 TE

1552

1561

IHARDUKI

NNl1 dihardukat2 dihardukakln3 diharduka1 dihardukagu2 dihardukazu2' dihardukazue3 dihardukate

NN21 nihardukan2 hihardukan3 zihardukan1 genihardukan2 zenihardukan2' zenihardukaten3 zihardukaten

NN31 baniharduka2 bahiharduka3 baliharduka1 bageniharduka2 bazeniharduka2' bazenihardukate3 balihardukate

IHARDUKI~ oponerse a... resi~tir~ s'opposer a, reSiSter

NNlNORK

1 T2 KIN3 d ikarduka1 OU2 ZU2' ZUE3 TE

NN2NORK

1 N iharduka2 H iharduka3 Z iharduka1 OEN iharduka -02 ZEN iharduka2' ZEN iharduka TE3 Z iharduka TE

NN3

NORK123

ba- 122'3

N ihardukaH ihardukaL iharduka

OEN ihardukaZEN ihardukaZEN iharduka TE

L iharduka. TE

1562

157 1

IHARDUKI

NN41 nihardukake2 hihardukake3 lihardukake1 genihardukake2 zenihardukake2' zenihardukakete3 lihardukakete

NN912 ihardukak/n3 biharduka12 ihardukazu2' ihardukazue3 bihardukate

IHARDUKI

NN4NORK

1 N iharduka2 H iharduka3 L iharduka1 GEN iharduka ke2 ZEN iharduka2' ZEN iharduka TE3 L iharduka TE

NN9NORK

12 KIN3 (b) iharduka12 ZU2' ZUE3 TE

1572

IRAKATSI ~

NN9

ensefiarapprendre

3

3

3 hura 3 haiek2 irakatsak In 2 (irakats itzak/n)2 irakatsazu 2 (irakats itzazu)2' irakatsazue 2' (irakats itzazue)

NNN9hura

1 mn 1 gun2 irakastak In 2 irakaskukln2 irakastazu 1 irakaskuzu2' irakastazue 2' irakaskuzue

3 hari 3 haiei2 irakatsiokln 2 irakatsiekln2 irakatsiozu 2 irakatsiezul' irakatsiozue 2' irakatsiezue.:..

haiek

1 mn 1 gun1 irakatsazkidakln 2 irakatsazkiguk In1 irakatsazkidazu 2 irakatsazkiguzu2' irakatsazkidazue 2' irakatsazkiguzue

3 hari 3 haiei., irakatsazkiok In 2 irakatsazkiek In1 irakatsazkiozu 2 irakatsazkiezu-2' irakatsazkiozue 2' irakatsazkiezue

158 1

(*) Aditz honetan eta -si. -tsi. -t~i partizipioa azkenean dutenetan (eraklltsi. ihardetsi.erosi. IIt~i eta ebar), nominatibo pluraleko forma laburragoak ere ontzat har daitezke inpe­ratiboan. Adibidez, irakaskida~lI. erakllskigll~lI. ihardeskioZII. eroskidazu. IIzkieZII.I

3 hura2 utzak/n2 utzazu2' utzazue

l dejarUTZI (laisser

NN9

3 haiek2 (utz itzak/n)2 (utz itzazu)2' (utz itzazue)

NNN93 hura

1 mn2 uztak/n2 uztazu2' uztazue

3 han2 utziokln2 utziozu2' utziozue

3 haiek

1 mn2 utzazkidakln2 utzazkidazu2' utzazkidazue

3 han2 utzazkiokln2 utzazkiozu2' utzazkiozue

1591

1 gun2 uzkukln2 uzkuzu2' uzkuzue

3 haiei2 utziekln2 utziezu2' utziezue

1 gun2 utzazkiguk/n2 utzazkiguzu2' utzazkiguzue

3 haiei2 utzazkiekln2 utzazkiezu2' utzazkiezue

IGORRI {enviarenvoyer

NN9

3 hura 3 haiek

2 igorklna 2 (igor itzakln)2 19orzu 2 (igor itzazu)2' 19orzue 2' (igor itzazue)

NNN9

3 hura

1 mn2 igordakln2 igordazu2' igordazue

3 hari2 igorriokln2 igorriozu2' igorriozue

3 haiek

1 mn2 igorzkidakln2 igorzkidazu2' igorzkidazue

3 hari2 igorzkiokln2 igorzkiozu2' igorzkiozue

1601

1 gun2 igorgukln2 igorguzu2' igorguzue

3 haiei2 igorriekln2 19omezu2' 19ornezue

1 gun2 igorzkiguk/n2 igorzkiguzue2' igorzkiguzue

3 haiei2 igorzkiekln2 igorzkiezu2' igorzkiezue

3 hura2 erosak/n2 erosazu2' erosazue

~ comprarEROSI ~ acheter

NN9

3 haiek2 (eros itzak/n)2 (eros itzazu)2' (eros itzazue)

NNN9

3 hura

1 run2 erostakln2 erostazu2' erostazue

3 hari2 erosiokln2 eroslOZU2' erOSlOzue

3 haiek

1 run2 erosazkidak In2 erosazkidazu2' erosazkidazue

3 han2 erosazkiok/n2 erosazkiozu2' erosazkiozue

1611

1 gun2 eroskukln2 eroskuzu2' eroskuzue

3 haiei2 erosiekln2 eroslezu2' erOSlezue

1 gun2 erosazkiguk/n2 erosazkiguzu2' erosazkiguzue

3 haiei2 erosazkiekln2 erosazkiezu2' erosazkiezue

NN93 hura

2 ihardetsak/n2 ihardetsazu2' ihardetsazue

NNN9

3 haiek

2 (ihardets itzak/n)2 (ihardets itzazu)2' (ihardets itzazue)

1621

3 hura

1 mn2 ihardestakln2 ihardestazu2' ihardestazue

3 hari2 ihardetsiok In2 ihardetsiozu2' ihardetsiozue

3 haiek

1 mn2 ihardetsazkidak/n2 ihardetsazkidazu2' ihardetsazkidazue

3 hari2 ihardetsazkiok In2 ihardetsazkiozu2' ihardetsazkiozue

1 gun2 ihardeskuk/n2 ihardeskuzu2' ihardeskuzue

3 haiei2 ihardetsiekln2 ihardetsiezu2' ihardetsiezue

1 gun

2 ihardetsazkigukln2 ihardetsazkiguzu2' ihardetsazkiguzue

3 haiei2 ihardetsazkiek/n2 ihardetsazkiezu2' ihardetsazkiezue

ERAUNTSI { golpearfrapper

Aditz-mota = NNN

3 hari

3 derauntso zerauntson balerauntso lerauntsoke3 derauntsote zerauntsoten balerauntsote lerauntsokete

3 haiei

3 derauntse zerauntsen balerauntse lerauntseke3 derauntsete zerauntseten balerauntsete lerauntsekete

1 2 3 4

3 han3 berauntso3 berauntsote

3 haiei3 berauntse3 berauntsete

9

Oharra = derauntso = derauntsa, eta antzera.

163 1

EUTSI {~:::ar

Aditz-mota = NNN

3 hari3 dautso3 dautsote

1

3 haiei

3 dautse3 dautsete

1

zeutson/anzeutsoten /aten

2

zeutsenzeutseten

2

baleutsobaleutsote

3

baleutsebaleutsete

3

leutsokeleutsokete

4

leutsekeleutsekete

4

164 1

9 = AGINTE-ALDIA

1 mn 1 gun2 eustakm 2 euskukm2 eustazu 2 euskuzu2' eustazue 2' euskuzue

3 hari 3 haiei2 eutsiokm 2 eutsiekm3 beutso 3 beutse2 eutsiozu 2 eutsiezu2' eutsiozue 2' eutsiezue3 beutsote 3 beutse

Oharra = eutsiok = eutsok; eta abar.

165 I

IRAUN

NNl1 diraut2 diraukm3 dirau1 diraugu2 dirauzu2' dirauzue3 diraute

NN21 mrauen2 hirauen3 Zlrauen1 gemrauen2 zemrauen2' zenirauten3 zirauten

NN31 banirau2 bahirau3 balirau1 bagenirau2 bazenirau2' bazeniraute3 baliraute

IRAUN I durar, cont~nuar~ durer, contmuer

NNl} T2 KIN3 d irau} GU2 ZU2' ZUE3 TE

NN2} N irau2 H irau3 Z irau} GEN irau (e)n2 ZEN irau2' ZEN irau TE3 Z irauTE

NN3}

23

ba-}22'3

N irauH irauL irau

GEN irauZEN irauZEN irau TE

L irau TE

1652

1661

IRAUN

NN41 nirauke2 hirauke3 lirauke1 genirauke2 zenirauke2' zeniraukete3 liraukete

NN912 iraukm3 birau12 lrauzu2' lrauzue3 biraute

IRAUN

NN4

NORK1 N irau2 H irau3 L irau1 GEN irau ke2 ZEN irau2' ZEN irau TE3 L irau TE

NN9

NORK12 KIN3 (b) irau -

12 ZU2' ZUE3 TE

1662

167 1

IRUDI

NNl1 dirudit2 dirudikm3 dirudi1 dirudigu2 dirudizu2' dirudizue3 dirudite

NN21 nirudien2 hirudien3 zirudien1 genirudien2 zenirudien2' zeniruditen3 ziruditen

NN31 banirudi2 bahirudi3 balirudi1 bagenirudi2 bazenirudi2' bazenirudite3 balirudite

l parecerIRUDI ~ ressembler

NNlNORK

1 T2 KIN3 d irudi -1 GU2 ZU2' ZUE3 TE

NN2NORK

1 N irudi2 H irudi3 Z irudi1 GEN irudi (e)N2 ZEN irudi2' ZEN irudi TE3 Z irudi TE

NN3NORK

123

ba- 122'3

N irudiH irudiL irudi

GEN irudiZEN irudiZEN irudi TE

L irudi TE

1672

168 1

IRunI

NN41 nirudike2 hirudike3 lirudike1 genirudike2 zenirudike,., , zenirudikete3 lirudikete

NN912 irudikm3 birudi12 irudizu2' irudizue3 birudite

IRUDI

NN4NORK

1 N irudi2 H irudi3 L irudi1 GEN irudi ke2 ZEN irudi2' ZEN irudi TE3 L irudi TE

NN9NORK

12 KIN3 (b) irudi ­12 ZU2' ZUE3 TE

168 2

1691

3 hura1 demadan2 emaktn3 bema1 demagun2 emazu2' emazue3 bemate

EMAN

NN9

3 haiek1 dematzadan2 (emaitzaktn)3 bematza1 dematzagun2 (emaitzazu)2' (emaitzazue)3 bematzate

EMAN ~ dar, suponerdonner, supposer

NN7

3 hura

1 demadan1 demagun

NN9

NOR NORK12 KIN3 (b)e ma12 ZU2' ZUE3 (b)e ma (tza) TE

1692

EMAN

NNN9

1 gun

2 emagukm3 bemakigu2 emaguzu2' emaguzue3 bemakigute

3 hura

1 run

2 emadakm3 bemakit2 emadazu2' emadazue3 bemakidate

2 hiri3 bemakikm3 bemakiate mate

2 zun3 bemakizu3 bemakizute

2' zuel

3 bemakizue3 bemakizuete

32322'3

170 I

3 hari2 emaiokm3 bemakio2 emaIOZU2' emalOzue3 bemakiote

3 haiek

ma- > -mazki-maki- > -mazki-

emaiok > emazkiokbemakizu > bemazkizu

haieiemaiekmbemakieemaIezuemaIezuebemakiete

EMAN

NNN9AGINTALDIA

NOR NORI NORK

1 t2 kin KIN3 (b)e ma(ki) 0

1 gu2 zu ZU2' zue ZUE3 (b)e ma zki e TE

1702

ERITZI

NNNl

1 mn

2 deriztakln3 derizt2 deriztazu2' deriztazue3 deriztate

1 gun

2 derizkukm3 derizku2 derizkuzu2' derizkuzue3 derizkute

171 1

2 hiri 2 zun 2' zuel1 derizatmat 1 deritzut 1 deritzuet3 derizkma 3 deritzu 3 deritzue1 derizagu magu 1 deritzugu 1 deritzuegu3 derizate mate 3 deritzute 3 deritzuete

3 han 3 haiei1 deritzot (1) 1 deritzet (1)2 deritzokm 2 deritzekm3 deritzo 3 deritze1 deritzogu 1 deritzegu2 deritzozu 2 deritzezu2' deritzozue 2' deritzezue3 deritzote 3 deritzete

Oharra = - deritzot edo deritzat;deritzok edo deritzak;(eta abar).

- deritzet edo deriztetderitzek edo deriztek(eta abar).

ERITZI { ~stimar, llamar(se)~ Juger, appeler(s')

NNNl

ORAINALDIA

NOR NORI NORK

1 da T2 a/na KIN3 de ritz a/o1 gu OU

" zu ZU...2' zue ZUE3 e TE

Oharrak =ritz + daritz + aritz + naritz + guritz + zuritz + zue

= -rizta-= -riza- (= -rizk)= -rizna-= -rizku-= -ritzu-= -ritzue-

deritza = deritzoderitzazu = deritzozu.

1712

ERITZI

NNN2

1 run

2 heriztan3 zeriztan2 zeneriztan2' zeneriztaten3 zeriztaten

1 gun

2 herizkun3 zerizkun2 zenerizkun2' zenerizkuten3 zerizkuten

2 hiriI nenzan man3 zerizanman1 genenzan man3 zerizaten maten

3 hari1 neritzon (1)2 heritzon3 zeritzon1 generitzon2 zeneritzon2' zeneritzoten3 zeritzoten

2 zun 2' zuel1 neritzun I neritzuen3 zeritzun 3 zeritzuenI generitzun I generitzuen3 zeritzuten 3 zeritzueten

3 haiei

1 neritzen (1)2 heritzen3 zeritzenI generitzen2 zeneritzen2' zeneritzeten3 zeritzeten

Oharra: zeritzon = zeritzan.

(1) Forma biak deritzat eta deritzot onhartzen dira. Datibo pluralean, halaber, deritzeterarekin batera, deriztet ere onhartua da. Beraz, nork bere gogora deritza- zein deritzo- etaderitze- zein derizte- erabil dezake, denbora guztietan.

172 I

ERITZI

NNN2

LEHENALDIA

NORK NOR NORI1 N e ritz t2 H e ritz kin3 Z e ritz- ala1 GEN e ritz gu -0

2 ZEN e ritz zu2' ZEN e ritz zue TE3 Z e ritz e TE

172 2

ERITZI

NNN3

1 mn2 baherizt3 balerizt2 bazenerizt2' bazeneriztate3 baleriztate

1 gun

2 baherizku3 balerizku2 bazenerizku2' bazenerizkute3 balerizkute

2 biri 2 zun 2' zuel1 banerizkma 1 baneritzu 1 baneritzue3 balerizk ma 3 baleritzu 3 baleritzue1 bagenerizk ma 1 bageneritzu 1 bageneritzue3 balerizate mate 3 baleritzute 3 baleritzuete

173 I

3 hari1 baneritzo2 baheritzo3 baleritzo1 bageneritzo2 bazeneritzo2' bazeneritzote3 baleritzote

Oharra = baneritzo = baneritza; eta abar.

3 haiei1 baneritze2 baheritze3 baleritze1 bageneritze2 bazeneritze2' bazeneritzete3 baleritzete

ERITZI

NNN3

BALDINTZA

NORK NOR NORI

123

ba- 122'3

NHL

GENZENZEN

L

e ritz te ritz kine ritz - o/ae ritz gue ritz zue ritz zue TEe ritz e TE

1732

1 mn

2 heriztake3 leriztake2 zeneriztake2' zeneriztakete3 leriztakete

ERITZI

NNN4

1 gun2 herizkuke3 lerizkuke2 zenerizkuke2' zenerizkukete3 lerizkukete

2 hiri 2 zun 2' zuelnerizake make 1 neritzuke 1 neritzueke

3 lerizake make 3 leritzuke 3 leritzueke1 generizake make 1 generitzuke 1 generitzueke3 lerizakete makete 3 leritzukete 3 leritzuekete

3 hari1 neritzoke2 heritzoke3 leritzoke1 generitzoke2 zeneritzoke2' zeneritzokete3 leritzokete

3 haiei

1 neritzeke2 heritzeke3 leritzeke1 generitzeke2 zeneritzeke2' zeneritzekete3 leritzekete

174 I

Oharra: heritzoke = heritzake; eta abar.

ERITZI

NNN4

ONDORIOA (I)

NaRK NOR NORI

1 N e ritz t2 H e ritz kin3 L e ritz - 0

1 GEN e ritz gu ke2 ZEN e ritz zu2' ZEN e ritz zue TE3 L e ritz e TE

1742

175 I

ERITZI

NNN9

1 mn

3 berizt3 beriztate

2 hiri 2 zun

3 berizkma 3 beritzu3 berizate mate 3 beritzute

3 hari2 eritziokm3 beritzo2 eritziozu2' eritziozue3 beritzote

Oharra: beritzo = beritza; eta abar.

1 gun

3 berizku3 berizkute

2' zuel3 beritzue3 beritzuete

3 haiei

2 eritziekm3 beritze2 eritziezu2' eritziezue3 beritzete

ERITZI

NNN9

AGINTALDIA

NOR NORI NORK1 t2 kin KIN3 (b) eritz (i) 01 gu2 zu ZU2' zue ZUE3 (i) e TE

Oharra = B- HARK/HAlEK pertsonei dagokie.

1752

ESANIERRAN

(-10)

NNl

3 hura1 diot (1)2 diok/n3 dio (2)1 diogu2 diozu2' diozue3 diote

NN2

3 hura1 nioen (1)2 hioen3 ZlOen1 genioen2 zenioen2' zenioten3 zioten

(I) ESAN aditzaren singularrezko erek Bizkaian plurala ere ba dutela kontutan hartu­rik (nik egiak dinodaz, ho/ako gauzak dinotsuguZ, zertzuk dinoz horrek baina?, etab.), zile­gitzat uzten da hemen jarritakoei pluralez -z gehitzea: dio Idioz, diot Idiodaz, diote Idiotez,diost Idiostaz, diotsugu Idiotsllguz, niotsun Iniotsuzen, etab.

(2) Kontutan har bedi, dio' flexioari -en edo -eta eransten zaioenean, dioen eta dioe/agelditzen dela.

(3) Era berean hartzen dira ontzat, noski, diotsat, niotsan, diotsagu, ziotsaten eta gisahonetakoak ere.

1761

ESAN/ERRAN ~ d~cir~ dIre

NNl

1 T2 KIN3 d io1 GU2 ZU2' ZUE3 TE

NN2

1 N io en2 H 10 - en3 Z 10 en1 GEN io en2 ZEN io en2' ZEN io TE n3 Z 10 TE n

1762

177 1

ESANIERRAN

NN33 hura

1 banerra2 baherra3 balerra1 bagenerra2 bazenerra2' bazenerrate3 balerrate

NN4

I nerrake2 herrake3 lerrake1 generrake2 zenerrake2' zenerrakete3 lerrakete

3 hura NN9

2 errak/n 2 esak/n3 berra 3 bio2 errazu 2 esazu2' errazue 2' esazue3 berrate 3 biote

ETANIERRAN

NN3

123

ba- 122'3

N erraH erraL erra­

GEN erraZEN erraZEN erra TE

L erra TE

NN4

1 N erra2 H erra3 L erra - ke1 GEN erra2 ZEN2' ZEN erra TE3 L erra TE

1772

1781

ESANIERRAN

NNNl

3 hura

1 mn 1 gun2 diostak/n 2 dioskukln3 diost 3 diosku,.., diostazu 2 dioskuzu...2' diostazue 2' dioskuzue3 diostate 3 dioskute

2 hiri 2 zun 2' zuelI dios(n)at I diotsut I diotsuet3 diosk/na 3 diotsu 3 diotsueI dios(n)agu I diotsugu I diotsuegu3 dios(n)ate 3 diotsute 3 diotsuete

3 hari 3 haieiI diotsot (3) I diotset2 diotsok/n 2 diotsekln3 diotso 3 diotseI diotsogu I diotsegu2 diotsozu " diotsezu...2' diotsozue 2' diotsezue3 diotsote 3 diotsete

ESANIERRAN

NNNl

ORAINALDIA

NOR NORI NORK

1 t T2 kin KIN3 d io(t)s 0

1 gu GU2 zu ZU2' zue ZUE3 e TE

Oharra =ts + t = stts + k = sts + 0 = sots + g = skts + z =. ts(ikus «eritzi» aditza ere, hooi buruz).

1782

ESANIERRAN

NNN2

3 hura

1 mn 1 gun

2 hiostan 2 hioskun3 ziostan 3 zioskun2 zeniostan 2 zenioskun2' zeniostaten 2' zenioskuten3 ziostaten 3 zioskuten

2 hiri 2 zun 2' zuel

1 nios(n)an 1 niotsun 1 niotsuen3 zios(n)an 3 ziotsun 3 ziotsuen1 genios(n)an 1 geniotsun 1 geniotsuen3 zios(n)aten 3 ziotsuten 3 ziotsueten

3 hari 3 haiei1 niotson (3) 1 niotsen2 hiotson 2 hiotsen3 ziotson 3 ziotsen1 geniotson 1 geniotsen2 zeniotson 2 zeniotsen2' zeniotsoten 2' zeniotseten3 ziotsoten 3 ziotseten

179 I

ESANIERRAN

NNN2

LEHENALDIA

NaRK NORI

1 N io(t)s t2 H io(t)s kin3 Z io(t)s 0

1 GEN io(t)s gu -02 ZEN io(t)s zu TE2' ZEN io(t)s zue TE3 Z io(t)s e

1792

ESANIERRAN

NNN9AGINTALDIA

3 hura

1801

1 mn2 esadak/n3 biost2 esadazu2' esadazue3 biostate

2 hiri3 biosk/na3 bios(n)ate

3 hari2 esaiok/n3 biotso2 esaiozu2' esaiozue3 biotsote

2 zun3 biotsu3 biotsute

1 gun

2 esaguk/n3 biosku2 esaiozu2' esaiozue3 biotsote

'1' zuel...3 biotsue3 biotsuete

3 haiei2 esaiek/n3 biotse2 esalezu2' esalezue3 biotsete

Euskal literaturan zehar beste zenbait aditz ere agertzen da forma sintetiko duenik.Aski ez-ezagunak direlako, ordea, eta beren oso forma gutxi agertzen direlako, ez dituguparadigmak osatu izan, hau Euskaltzaindiaren egitekoa ez baizik gehienez ere gramatikala­rien eta euskal idazleena dela iruditzen zaigulako.

Halaz ere, zenbaiten formak, literaturan agertzen direnak, hemen ipintzea erabaki dugu,idazleak nahiz ikasleak jakin dezan nola erabili behar diren.

IZEKI: Beti zizekan sua (Lardizabal, Testamentu zarreko eta Berriko Kondaira, 327­20).

ERAGON: Daragoiot, daragoiok, daragoion, daragoio, daragoiogu, daragoiozu, dara­goiozue, daragoioe (Azkue, Morfologia, 699). Edurrari badaragoio (Azkue, Hiztegia). La­nen bateri badaragoiozu (Afiibarro, Eskuliburua, 46).

ERASI (EDASO: Zer ere zugati, nigati bailedaske izterbegiak (Oihenart, Neurtitzak,156). Dadasa, dadasate, zadasaten (Leizarraga). Gurdi kargatuak badarasa (Axular, Gero,278).

JAIKI: Horeki datzana daika kukusoeki (Oihenart, Atsotitzak, 882). Haik (Axular,Gero).

ERORI: Thu etxatua zeruan gora, begithartera derora (Oihenart, Atsotitzak, 673) Es­teiari izan denari bethi ere, on derorkona hanitz zaio, apur badere (Oihenart, Atsotitzak,692).

JAITSI: Hire gaitza eztuk net gaitza, hire auzoaren beharrira ezpadaitsa (Oihenart,Atsotitzak, 239). Buru ederreko adatsa, laxurik baderatza, ba daitso gerrirano, urhe izpizaberatsa (Oihenart, Neurtitzak, 137). Haitsa (Leizarraga).

IHARDETSI: Herenak zihardetsan (Oihenart, Neurtitzak, 248). Ihardestazue (Leiza­rraga).

ERAUTSI: Diraustazu, dirautsut (Peru Abarka, 68). Ao batez dirauskue (Afiibarro, Es­kuliburua, 6. Zirautsela (Astarloa, Urteko domekak, 11).

IGORRI: Hark nigorra, hunen zuri erraitera (Oihenart, Neurtitzak, 191).

EROSI: Garaziren gaitza Behorlegik derosa (Oihenart, Atsotitzak, 180). Erosazue (Lei­zarraga).

IN (EMAN): Jainkoak didala behazale bezala adizale (Oihenart, Atsotitzak, 635). Dit,digu, dizue, deie, deiegu, deiezue, lit, ligu, indak, indan, iguk, eiek, indazue, iguzue, eiezue(Leizarraga). Idak, idan, idazu, idazue (lthurry, Lafitte). Bitara agertzen dira, dakusazu­nez: idazu /indazu ... Guk -n- gabeak hobesten ditugu, erregulartasuna dela eta.

IOOKI: Etxoiloak basoiloa zedokan (Oihenart, Atsotitzak, 172). Hipokrita, idokak lehe-nik gaphirioa eure begitik (Leizarraga).

EBAKI: Ganibet berbatek debaka ogia eta erhia (Oihenart, Atsotitzak, 179).

ERAHATZI: Gaitza gaitzagoak derahatza (Oihenart, Atsotitzak, 174).

ETSI: Otsoak zer baitetsa, otsemak donhetsa (Oihenart, Atsotitzak, 390). Jainkoak bai­letsa... Ailetsa Jainkoak, hobeak zintezten!

ERATZAN: Zerk aratza lo? (Ax.), berzek besoan daratza (Etxap.) Buru ederrekoadatsa, laxurik baderatza (Oihenart, Neurtitzak, 137).

IKUZI: Esku batak dikuzke bertzea, biek begitartea (Oihenart, Atsotitzak, 157).

IMINI/IPINI: Daminda sabela betez, (RS, 99).

JAUGIN: Herioa dauginean (Etxap.), daugin astean (Zub) , haugi hona, zindiaurizan(Tartas).

IRAGANIIGAROIIRAGO: Digaran artean ez urtegati gasorik esan (RS, 231).

181 1