Euskadiko 2011ko Garapen Jasangarriaren Adierazleak.pdf

Euskadiko 2011ko Garapen Jasangarriaren Adierazleak

Txosten hau laneko dokumentu bat da, eta beraren behin betiko bertsioak www.ecoeuskadi2020.net webgunean egongo dira ikusgai, kontraste eta partaidetza publikoko prozesua amaitzen denean.

Eusko Jaurlaritza - Gobierno Vasco.Idazkaritza Teknikoa. Ihobe Sozietate Publikoa.

- 3 -

SARRERA ............................................................................................. 4

1. GARAPEN SOZIOEKONOMIKOA ........................................................ 9

2. KONTSUMO ETA EKOIZPEN JASANGARRIAK........................................... 14

3. GIZARTE INKLUSIOA.............................................................................. 19

4. ALDAKETA DEMOGRAFIKOAK................................................................... 25

5. OSASUN PUBLIKOA................................................................................... 29

6. KLIMA ALDAKETA ETA ENERGIA ......................................................... 32

7. GARRAIO JASANGARRIA .................................................................. 37

8. BALIABIDE NATURALEN KONTSERBAZIOA ETA KUDEAKETA ............. 43

9. ELKARTE GLOBALA ........................................................................... 48

10. GOBERNANTZA ONA ........................................................................... 52

Aurkibidea

- 4 -

SARRERA

- 5 -

Europar Batasunaren Garapen Jasangarrirako Estrategiak (GJE) definitzen ditu Europar Batasuna (EB) garapen jasangarrirako bidean jartzeko aurreikusita dauden helburuak eta helmugak.

GJEak adierazle-panel zabal baten jarraipena planteatzen du; adierazle horien bidez, EBk garapen jasangarrirantz egiten duen aurrerapenari buruzko ikuspegi orokor bat eskaintzen da, aipatutako Estrategian definitutako helburuen eta helmugen lorpenaren ikuspuntutik neurtuta.

EcoEuskadi 2020ko baitan, oso interesgarritzat jotzen da Garapen Jasangarriko Adierazleen planteamendu bat egitea Euskadirentzat, Europar Batasunak erreferentziatzat hartzen dituen adierazleak erabiliz (EB-GJA). Horri begira, informazioaren eskuragarritasun gradua aztertuko da eta gaur egun lor daitezkeen adierazleen kalkulu erreala egingo da, eskura dagoen informazio estatistikoa oinarritzat hartuta.

Gaur egun, EB-GJAek 132 adierazle biltzen dituzte guztira, 10 eremu nagusitan eta 28 azpigaitan sailkatuta, eta garapen jasangarriaren dimentsio guztiak jorratzen dituzte.

Adierazle-panel hori hiru informazio maila dituen piramide batean egituratzen da; horren bidez, modu hierarkikoan islatzen da EBko GJAen egitura, eta helburu orokorrak, helburu operatiboak eta jarduera konkretuak identifikatzen dira.

5

Sarrera

- 6 -

GJE: Piramide-egitura

1. Maila

2. Maila

3. Maila

Testuinguruko adierazleak

Helburu orokorrak

Helburu operatiboak

Jarduera konkretuak

Testuingurua

6

“Goiburuko” adierazleak (edo lehen mailakoak) piramidearen erpinean daude eta Europako GJEaren funtseko erronkekin zerikusia duten “helburu orokorrak” monitorizatzen dituzte.

Piramidearen bigarren mailan dauden adierazleak GJEaren “helburu operatiboekin” dute zerikusia, kasu gehienetan. Dagozkien azpigaien funtsezko adierazleak dira.

Hirugarren mailak biltzen ditu GJEan deskribatutako ekintzekin zerikusia duten adierazleak, edo beraren helburuak lortzeko bidean egiten den aurrerapena aztertzeko balio duten beste gai batzuekin lotutako adierazleak.

Sarrera

- 7 -

EREMUA ADIERAZLE NAGUSIA / AZPIGAIA ADIERAZLEA

GARAPEN SOZIOEKONOMIKOA

Adierazle Nagusia Per capita BPGaren hazkundea Garapen ekonomikoa Inbertsio gordina, BPGa erreferentziatzat hartuta Berrikuntza, lehiakortasuna eta ekoeraginkortasuna

Lanaren produktibitatearen hazkundea

Enplegua Okupazio-tasa

KONTSUMO ETA EKOIZPEN

JASANGARRIAK

Adierazle Nagusia Baliabideen produktibitatea Baliabideen erabilera eta hondakinak Biztanle bakoitzeko sortutako udal hondakinak Kontsumo-ereduak Etxebizitzetako elektrizitate-kontsumoa Ekoizpen-ereduak Ingurumena kudeatzeko sistema erregistratua duten

enpresak

GIZARTE INKLUSIOA

Adierazle Nagusia Pobrezia- edo bazterketa-arriskuaren tasa Diru-pobrezia eta bizi-baldintzak Pobrezia-arriskuaren tasa, transferentzia sozialen ostean

Gabetasun material larriko egoeran dagoen biztanleria Lan-merkaturako sarbidea Lan-intentsitate oso txikiko etxebizitzetan bizi den biztanleria Hezkuntza Eskola uztea ikasketak amaitu gabe

ALDAKETA DEMOGRAFIKOAK

Adierazle Nagusia Langile nagusiagoen enplegu-tasa Demografia Bizi-itxaropena 65 urteko adinean, sexuaren arabera Adineko pertsonak errentetara egokitzea Diru-sarreren ordezkapen agregatuaren tasa Finantza publikoen jasangarritasuna Zor publiko gordin finkatua

OSASUN PUBLIKOA

Adierazle Nagusia Bizi-itxaropena jaiotzean eta bizi-itxaropena osasun onean, sexuaren arabera

Osasuna eta desberdintasuna Gaixotasun kronikoek eragindako hilkortasun-tasa, sexuaren arabera

Osasuna determinatzen duten elementuak Produktu kimikoen ekoizpen-indizea, toxikotasun motaren arabera

KLIMA ALDAKETA ETA ENERGIA

Adierazle Nagusia Berotegi-efektuko gasen osoko igorpenak Iturri berriztagarrietatik datorren energiaren kontsumoa Klima-aldaketa Berotegi-efekuko gasen igorpena, sektorearen arabera Energia Energia-mendetasuna

Sarrera I. Mailako eta II. Mailako GJA adierazleak: laburpen-taula

- 8 -

EREMUA ADIERAZLE NAGUSIA / AZPIGAIA ADIERAZLEA

GARRAIO JASANGARRIA

Adierazle Nagusia Garraio-sektorearen energia-kontsumoa Garraioa eta mugikortasuna Merkantzia-garraioaren banaketa, modalitateen arabera

Bidaiari-garraioaren banaketa, modalitateen arabera Garraioaren ingurumen- eta gizarte-inpaktua Garraioak eragindako BEGen igorpenak, modalitatearen

arabera Zirkulazio-istripuetan hildakoak

BALIABIDE NATURALEN KONTSERBAZIOA ETA

KUDEAKETA

Adierazle Nagusia Hegazti arrunten indizea Arrantza-harrapaketak segurtasun biologikoko mugetatik

kanpo Biodibertsitatea Hegazti eta Habitaten Zuzentarauaren mende

izendatutako lekuen nahikotasuna Baliabide hidrikoak Azaleko eta lurpeko uren bilketa Itsas ekosistemak Merkurioaren kontzentrazioa arrain eta moluskuengan Lurzoruaren erabilera Eraikitako eremuak Baso-masaren eta mozketen hazkundea

ELKARTE GLOBALA

Adierazle Nagusia Garapenerako laguntza ofiziala Merkataritzaren mundializazioa Garapen bidean dauden herrialdeetatik datozen

inportazioak, errenta mailako taldeen arabera Garapen jasangarriarentzako finantziazioa Garapenerako osoko finantziazioa, motaren arabera Munduko baliabideen kudeaketa CO2 igorpenak biztanle bakoitzeko

GOBERNANTZA ONA

Adierazle Nagusia Ez dago Politiken koherentzia eta eraginkortasuna Arau-hausteen kasu berriak Gizarte irekia eta parte-hartzea Hauteskunde nazional eta europarretako parte-hartzea Tresna ekonomikoak Ingurumen-zergek eta lanaren errenten gaineko zergek

osoko bilketan duten partaidetza

Sarrera I. Mailako eta II. Mailako GJA adierazleak: laburpen-taula

- 9 -

1.1. GARAPEN SOZIOEKONOMIKOA

- 10 -


Adierazle Nagusia Per capita BPGaren hazkundea Garapen Ekonomikoa Inbertsio gordina, BPGa erreferentziatzat hartuta

Berrikuntza, lehiakortasuna eta ekoeraginkortasuna



Adierazle nagusia> Per capita BGParen hazkundea

3,02,1

2,9 3,2 3,4 3,6 3,4

0,61,7

1,0 0,9

2,01,5

2,8 2,5

0,1

-3,8

-4,6-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

EAE EB-27

Per capita BPGaren aldaketa-tasa

Iturria: Eustat; Eurostat

(%)

1. Garapen sozioekonomikoa

BPGaren bolumen kateatuaren eta biztanleriaren arteko zatiduraren urte arteko aldaketa

- 11 -


Adierazle nagusia Per capita BPGaren hazkundea Garapen Ekonomikoa Inbertsio gordina, BPGa erreferentziatzat hartuta




Osoko inbertsio gordina, BPGaren %

Garapen ekonomikoa> Inbertsio gordina, BPGa erreferentziatzat hartuta

(%)

1. Garapen Sozioekonomikoa

Kapital finkoaren eraketa gordinaren eta BPGaren arteko zatidura

Iturria: Eustat eta Eurostat

25,1 25,4 26,3 27,0 27,6 28,1 28,5 29,0 28,2

25,1

21,1 20,7 20,2 19,9 20,0 20,4 21,3 21,7 21,519,4

10

15

20

25

30

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Euskadiko A.E. EB-27

- 12 -


Adierazle Nagusia Per capita BPGaren hazkundea Garapen ekonomikoa Inbertsio gordina, BPGa erreferentziatzat hartuta

Berrikukntza, lehiakortasuna eta ekoeraginkortasuna


Enplegua Okupazio tasa

3,02,5 2,4

0,6 0,5

1,7

1,2

1,6

1,10,2

-1,1

1,11,21,8

1,5

-0,3

1,71,6

-2

-1

0

1

2

3

4

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009



Berrikuntza, lehiakortasuna eta ekoeraginkortasuna> Lanaren produktibitatearen hazkundea

(%)


BPGaren eta guztira lan egindako orduen arteko zatiduraren urte arteko aldaketa (bolumen kateatua; oinarria: 2000 urtea).


- 13 -


Adierazle Nagusia Per capita BPGaren hazkundea Garapen Ekonomikoa Inbertsio gordina, BPGa erreferentziatzat hartuta




20 eta 64 urte bitarteko biztanleriaren okupazio-tasa

Enplegua> Okupazio-tasa

20 eta 64 urte bitarteko gizonezkoen okupazio-tasa

20 eta 64 urte bitarteko emakumezkoen okupazio-tasa



20 eta 64 urte bitarteko pertsona okupatuen eta adin-talde bereko biztanleriaren arteko zatidura

66,166,9

67,768,6

69,970,6 71

68,5 68,3

68,1 68,4 68,9 68,469,3

70,0 70,569,1

60,9

63,2

67,3 67,9

55

60

65

70

75

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


79,8 79,378,7

79,4 79,780,7

80,0

75,875,1

75,5 75,5 75,6 76,076,9

77,8 78,0

75,8

76,0

78,1

76,0 76,0

65

70

75

80

85

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


45,6

48,3

52,154,3

56,557,6

59,9 60,361,9 61,1 61,4

57,3 57,9 58,1 58,7 59,4 60,261,3 62,2 63,0 62,5

40

45

50

55

60

65

70

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


(%)(%)(%)

- 14 -

2.2. KONTSUMO ETA EKOIZPEN

JASANGARRIAK

- 15 -


JASANGARRIAK

Adierazle Nagusia Baliabideen produktibitatea Baliabideen erabilera eta hondakinak

Biztanle bakoitzeko sortutako udal hondakinak

Kontsumo-ereduak Etxebizitzetako elektrizitate-kontsumoa

Ekoizpen-ereduak Ingurumena kudeatzeko sistema erregistratua duten enpresak

Baliabideen produktibitatea

Adierazle nagusia> Baliabideen produktibitatea

1,1 1,17 1,11,19 1,28

1,21 1,27 1,33 1,36 1,41 1,45 1,51

1,36

1,36

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007


(€ kilogramo bakoitzeko)

Iturria: IHOBE eta Eurostat

2. Kontsumo eta ekoizpen jasangarriak

Barne Produktu Gordinaren eta Etxebizitzen Material-kontsumoaren arteko zatidura

- 16 -


JASANGARRIAK




Ekoizpen-ereduak Ingurumena kudeatzeko sistema erregistratua duten enpresak


Baliabideen erabilera eta hondakinak> Biztanle bakoitzeko sortutako udal

hondakinak

549 550

515 514 517525 524

559570566

543

523

400

450

500

550

600

2003 2004 2005 2006 2007 2008


(Kg biztanle bakoitzeko)

Iturria: EAEko Hiri Hondakinen Inbentarioa. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila eta Eurostat


Urtean sortutako hiri-hondakinen osoko bolumenaren eta biztanleriaren arteko zatidura

- 17 -


JASANGARRIAK



Kontsumo-ereduak Etxebizitzetako elektrizitate-kontsumoa Ekoizpen-ereduak Ingurumena kudeatzeko sistema erregistratua

duten enpresak

Etxebizitzetako elektrizitate-kontsumoa

Kontsumo-ereduak> Etxebizitzetako elektrizitate-kontsumoa

100,5 97,8103,8 103,6

110,7 113,6 113,6 116,5121,6

126,4 126,7130,9

136,7 138,4 139,7 141,1 139,3

113

131,4

50

75

100

125

150

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


(Kgep/biztanle)

Iturria: Geuk prestatuta, Energiaren Euskal Erakundearen (EEE) eta Eurostaten datuak erabiliz


Etxebizitza-sektoreak kontsumitutako energia elektrikoaren eta biztanleriaren arteko zatidura

- 18 -


JASANGARRIAK




Ekozipen-ereduak Ingurumena kudeatzeko sistema erregistratua duten enpresak

Kontsumo-ereduak> Ingurumena kudeatzeko sistema

erregistratua duten enpresak

EMAS ISO14001

2003 8 4702004 14 6082005 19 7672006 24 8762007 28 9762008 33 10692009 38 1.1422010 41 1.179

Iturria: Ihobe

EMAS eta ISO 14001 ziurtagiria duten enpresen kopurua, Euskadiko A.E.n.


Enpresa kopurua

- 19 -

3.3. GIZARTE INKLUSIOA

- 20 -

21,0 20,619,3

23,6

0

4

8

12

16

20

24

28

2000 2004 2008


GIZARTE INKLUSIOA

Adierazle Nagusia Pobrezia- edo bazterketa-arriskuaren tasa Diru-pobrezia eta bizi-baldintzak Pobrezia-arriskuaren tasa, transferentzia sozialen

ostean

Gabetasun material larriko egoeran dagoen biztanleria

Lan-merkaturako sarbidea Lan-intentsitate oso txikiko etxebizitzetan bizi den biztanleria

Hezkuntza Eskola uztea ikasketak amaitu gabe

Pobrezia- edo bazterketa-arriskuaren tasa

Adierazle nagusia> Pobrezia- edo bazterketa-arriskuaren tasa

(biztanleriaren %)

3. Gizarte Inklusioa

Adierazle honek konbinatzen ditu pobrezia-arriskuan dauden pertsonen kopurua, gabetasun material larriko egoeran bizi direnen kopurua eta lan- intentsitate oso txikiko etxebizitzetan bizi direnena.

Iturria: Pobreziari eta Desberdintasun Sozialei buruzko Inkesta. Eusko Jaurlaritzako Lan eta Gizarte Gaietako Saila eta Eurostat.

- 21 -

GIZARTE INKLUSIOA


ostean Gabetasun material larriko egoeran dagoen biztanleria



17,1 16,514,8

16,4

0

4

8

12

16

20

2000 2004 2008


Pobrezia-arriskuaren tasa, transferentzia sozialen ostean

Diru-pobrezia eta bizi-baldintzak> Pobrezia-arriskuaren tasa, transferentzia

sozialen ostean

(biztanleriaren %)


3. Gizarte inklusioa

Pobrezia-mugaren azpiko diru-sarrerak dituzten pertsonen eta osoko biztanleriaren arteko zatidura

- 22 -

GIZARTE INKLUSIOA


ostean




2,0

3,62,6

8,4

0

2

4

6

8

10

2000 2004 2008



Diru-pobrezia eta bizi-baldintzak> Gabetasun material larriko egoeran

dagoen biztanleria

(biztanleriaren %)



Gabetasun material larriko egoeran dauden pertsonen eta osoko biztanleriaren arteko zatidura

- 23 -

GIZARTE INKLUSIOA

Adierazle Nagusia Pobrezia- edo bazterketa-arriskuaren tasa Diru-pobrezia eta bizi-baldintzak Pobrezia-arrisuaren tasa, transferentzia sozialen

ostean




8,18,58,9 9,0

0

2

4

6

8

10

2000 2004 2008


Lan-intentsitate oso txikiko etxebizitzetan bizi den biztanleria

Lan-merkaturako sarbidea> Lan-intentsitate oso txikiko etxebizitzetan

bizi den biztanleria


% 20tik beherako lan-intentsitatea izan duten etxebizitzetan bizi den biztanleriaren eta osoko biztanleriaren arteko zatidura

(0 eta 18 urte bitarteko biztanleriaren %)


- 24 -

GIZARTE INKLUSIOA


ostean




Eskola uztea ikasketak amaitu gabe: 18 eta 24 urteko

biztanleria

Hezkuntza> Eskola uztea ikasketak amaitu gabe,

sexuaren arabera

Eskola uztea ikasketak amaitu gabe: 18 eta 24 urte bitarteko

gizonezkoak

Eskola uztea ikasketak amaitu gabe: 18 eta 24 urte bitarteko

emakumezkoak

Iturria: Eustat eta Eurostat.


Gehienez bigarren hezkuntzaren lehenengo etapa amaitu duen eta ikasketa edo prestakuntzarik egiten ez duen 18 eta 14 urte bitarteko biztanleriaren eta adin talde horretako osoko biztanleriaren arteko zatidura

14,3

12,4

13,4

14,714,2

11,512

12,4

14,1

12,6

10,8

17,617,2 17

16,616,1 15,8 15,5

15,1 14,9

8

10

12

14

16

18

20

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


18,1

15,9

18,9

13,8

15,2

16,8 16,6

12,7

19,6 19,218,7 18,4

17,8 17,617,1 16,9

15,0

19,3

16,7

19,1

8

10

12

14

16

18

20

22

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


10,3

8,79,9 9,9

9,1 9,0 8,59,3

8,5 9,0

15,5 15,2 14,9 14,513,8 13,7 13,4 13,0

11,1

12,9

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


(18 eta 24 urte bitarteko biztanleriaren %) (18 eta 24 urte bitarteko gizonezkoen %) (18 eta 24 urte bitarteko emakumezkoen %)

- 25 -

4.4. ALDAKETA DEMOGRAFIKOAK

- 26 -


Adierazle Nagusia Langile nagusiagoen enplegu-tasa Demografia Bizi-itxaropena 65 urteko adinean, sexuaren

arabera

Adineko pertsonak errentetara egokitzea

Diru-sarreren ordezkapen agregatuaren tasa

Finantza publikoen jasangarritasuna

Zor publiko gordin finkatua

Adierazle nagusia> Langile nagusiagoen enplegu-tasa

55 eta 64 urte bitarteko biztanleriaren okupazio-tasa

55 eta 64 urte bitarteko gizonezkoen okupazio-tasa

55 eta 64 urte bitarteko emakumezkoen okupazio-tasa

34,2

36,1

39,8

41,5 41,8 41,342 42,5

36,937,7

40,7

42,343,5

44,645,6 46,0

39,840,7

38,540,0

30

35

40

45

50

Euskadiko A .E. EB -27

51,654

57,8 57,7

54,9

5856,4 55,9 56,5

55,2

47,1 47,7 48,449,9 50,4

51,6 52,753,9

55 54,8

30

35

40

45

50

55

60

65


17,819,1

22,724,4 25,2 25,7

27,4 27 28,330,3

27,4 28,2 29,130,7 31,6

33,634,9 35,9 36,8 37,8

0

5

10

15

20

25

30

35

40



(%) (%) (%)

4. Aldaketa demografikoak

55 eta 64 urte bitarteko pertsona okupatuen kopuruaren eta adin talde horretako biztanleriaren arteko zatidura

- 27 -



arabera Adineko pertsonak errentetara egokitzea




> Bizi-itxaropena 65 urteko adinean, sexuaren arabera

Bizi-itxaropena 65 urteko adinean, sexuaren arabera


(urteak)

Demografia


Bizitza-urteen batez besteko kopurua 65 urtetik aurrera

18,0 18,2

15,9 15,9 16,4 16,5 16,8 17,0 17,2

22,7 22,8

20,7

16,5 16,7 16,8 16,917,4 17,817,717,1

21,3 21,6 21,6 21,522,622,622,021,920,520,4

19,5 19,4 20,020,0

10

15

20

25

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Euskadiko A.E. - Gizonezkoak EB-27 - GizonezkoakEuskadiko A.E. - Emakumezkoak EB-27 - Emakumezkoak

- 28 -



arabera

Adineko pertsonak errentetara egokitzea




Zor publiko finkatuaren ehunekoa, BPGa erreferentziatzat hartuta

Finantza publikoen jasangarritasuna> Zor publiko gordin finkatua

8,27,5 7,6 7,8 7,6 7,2

6,34,8 5,0

0

5

10

15

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Euskadiko A.E.

Iturria: Eustat.

(%)


Herri Administrazioen zor finkatuaren eta BPGaren arteko zatidura

- 29 -

5.5. OSASUN PUBLIKOA

- 30 -

OSASUN PUBLIKOA



Osasuna determinatzen duten elementuak

Produktu kimikoen ekoizpen-indizea, txokotasun motaren arabera

Adierazle nagusia> Bizi-itxaropena jaiotzean eta bizi-itxaropena

osasun onean, sexuaren arabera

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Osasun eta Kontsumo Saila eta Eurostat.

(urteak)

74,5 74,6 75,2 75,4 75,8 76,1 76,4

82,4

76,5 76,7 77,2 77,177,9 78,778,478,1

83,8 83,8 84,2 84,685,685,485,285,1

80,9 80,881,5 81,5 82,282,0

70

75

80

85

90

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009EAE- GizonezkoakEB-27 - GizonezkoakEAE - EmakumezkoakEB-27 - Emakumezkoak

(urteak)

5. Osasun publikoa

Bizi-urteen batez besteko kopurua jaiotzean eta desgaitasunik gabeko bizitza libreko urteen batez besteko kopurua, hurrenez hurren

Bizi-itxaropena eta desgaitasunik gabeko osasun- itxaropena, sexuaren arabera

Bizi-itxaropena jaiotzean, sexuaren arabera

Emakumezkoak

Gizonezkoak Emakumezkoaks

73,074,6

76,578,5

81,782,7

84,1

63,2

66,8

70,071,7

69,3

73,476,0

77,4

85,7

60

65

70

75

80

85

90

1991-92

1996-97

2001-02

2006-07

1991-92

1996-97

2001-02

2006-07

Bizi-itxaropena Desgaitasunik gabeko osasun-itxaropena

- 31 -

OSASUN PUBLIKOA



Osasuna determinatzen duten elementuak

Produktu kimikoen ekoizpen-indizea, toxikotasun motaren arabera

Gaixotasun kronikoek eragindako hilkortasun-tasa, sexuaren arabera

Osasuna eta desberdintasuna> Gaixotasun kronikoek eragindako

hilkortasun-tasa, sexuaren arabera

136144148146

153

173 170 165160

6264615859

86889091

40

60

80

100

120

140

160

180

2004 2005 2006 2007 2008

Euskadiko A.E. - Gizonezkoak EB-27 - GizonezkoakEuskadiko A.E. - Emakumezkoak EB-27 - Emakumezkoak


(heriotzak 65 urtetik beherako 100.000 biztanleko)

5. Osasun publikoa

Gaixotasun kronikoen eraginez hildako pertsonak, 65 urtetik beherako biztanleen artean

- 32 -

6.6. KLIMA ALDAKETA ETA ENERGIA

- 33 -


Adierazle Nagusia Berotegi-efektuko gasen osoko igorpenak Energia berriztagarrietatik datorren energiaren kontsumoa

Klima-aldaketa Berotegi-efekutko gasen igorpena, sektorearen arabera

Energia Energia-mendetasuna

Berotegi-efekutko gasen igorpenen bilakaera-indizea

Adierazle nagusia> Berotegi-efektuko gasen osoko igorpenak

124

115

125122 122 121 123 123

118

106

97 98 97 98 98 97 96 95 93

80

90

100

110

120

130

140

150

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


(Oinarriko urte indizea Kioto=100)*

126

117

128124 125 123 125 125

121

108

91 92 91 93 93 92 92 91 89

80

90

100

110

120

130

140

150

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

EuskadikoA.E. EB-27

(Oinarriko urte indizea 1990=100)

6. Klima-aldaketa eta energia

Kiotoko protokoloan kontsideratutako berotegi- efektuko gasei dagozkien milioi tona baliokide CO2 .

*Oinarriko urte bezala Kiotoko Protolokoa hartzen duten igorpenen seriean, oinarriko urtearen igorpenek igorpen hauek biltzen dituzte: 1990ko CO2, CH4 eta N2O igorpenak eta 1995ko HFC, PFC eta SF6 igorpenak

Iturria: Berotegi-efektuko Gasen Inbentarioa. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila eta Eurostat

- 34 -


Adierazle Nagusia Berotegi-efekutko gasen osoko igorpenak

Iturri berriztagarrietatik datorren energiaren kontsumoa

Klima-aldaketa Berotegi-efekutko gasen igorpena, sektorearen arabera


Energia berriztagarrien azkeneko kontsumoa

Adierazle nagusia> Iturri berriztagarrietatik datorren energiaren

kontsumoa

5,7 5,7 6,4 6,57,4

8,9 9,7 10,3

02468

10121416

2005 2006 2007 2008 2009

Euskadiko A.E. EB-27Iturria: Eustat eta Eurostat.

(%)


Energia berriztagarrien azkeneko kontsumoaren eta energiaren azkeneko kontsumoaren arteko zatidura

- 35 -

KLIMA ALDAKEETA ETA ENERGIA

Adierazle Nagusia Berotegi-efektuko gasen osoko igorpenak Iturri berriztagarrietatik datorren energiaren

kontsumoa Klima-aldaketa Berotegi-efekuko gasen igorpena, sektorearen

arabera Energia Energia-mendetasuna

BEGen igorpenen bilakaera, sektorearen arabera

Klima-aldaketa> Berotegi-efekuko gasen igorpena,

sektorearen arabera

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Energia-sektorea Industria GarraioaEtxebizitzak Zerbitzuak NekazaritzaHondakinak

Iturria: Berotegi-efektuko Gasen Inbentarioa. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila eta Eurostat

(mila tona baliokide CO2)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

CAE UE-27

Energia sektora Industria GarraioaHondakinak Gainerakoa

(%)

BEGen igorpenen osaketa, sektorearen arabera. 2008


Sektore bakoitzak igorritako mila tona baliokide CO2 eta igorpenen osoko bolumenean duten partaidetza

- 36 -


Adierazle Nagusia Berotegi-efektuko gasen osoko igorpenak Iturri berriztagarrietatik datorren energiaren

kontsumoa Klima-aldaketa Berotegi-efektuko gasen igorpena, sektorearen

arabera


Energia-mendetasuna

Energia> Energia-mendetasuna

94,9 95 95 95,1 94,5 94,8 95,1 94,6 94,7 94,5

46,8 47,5 47,6 49 50,3 52,6 53,8 53,1 54,8

0

20

40

60

80

100

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

EuskadikoA.E. EB-27

Iturria: EVE eta Eurostat.

(%)


Energia-inportazioen eta barneko energia- kontsumo gordinaren arteko zatidura

- 37 -

7.7. GARRAIO JASANGARRIA

- 38 -

GARRAIO JASANGARRIA

Adierazle Nagusia Garraio-sektorearen energía-kontsumoa Garraioa eta mugikortasuna Merkantzia-garraioaren banaketa, modalitateen

arabera

Bidaiari-garraioaren banaketa, modaliteteen arabera

Garraioaren ingurumen- eta gizarte-inpaktua

Garraioak eragindako BEGen igorpenak, modalitatearen arabera

Zirkulazio-istripuetan hildakoak

Garraio-sektorearen energia-kontsumoa

Adierazle nagusia> Garraio-sektorearen energia-kontsumoa

95,5

93,4

96,0

99,399,9

98,7

99,1

98,197,7

100,0

96,797,6

98,9

99,0

98,799,1

92

94

96

98

100

102

104

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Iturria: Geuk prestatuta, EEE, Eustat eta Eurostaten datuetatik abiatuta.

(Oinarriko urte indizea 2000=100)

7. Garraio jasangarria

Garraio-sektoreko energia-kontsumoaren eta BPGaren arteko zatidura

- 39 -

424.674 450.114 472.991

593.658

89.96785.783

95.076

117.710

18.055

17.52917.52814.845

107

121128

110

0

150.000

300.000

450.000

600.000

750.000

2001 2002 2003 2006

Errepidea Trenbidea Itsasoa Airea

Merkantzia-garraioaren bilakaera, garraio- moduaren arabera

Garraioa eta mugikortasuna> Merkantzia-garraioaren banaketa,

modalitateen arabera

(Tona/eguna)

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila.

Merkantzia-garraioaren banaketa, garraio-moduaren arabera.

2008


Airea0,0%

Itsasoa20,5%

Errepidea76,9%

Trenbidea2,6%

Airea0,1%

Trenbidea11,2%

Errepidea47,3%

Itsasoa41,4%


Garraio-modu bakoitzak egunean garraiatutako tonak eta osoko bolumenean duen partaidetza

Adierazle Nagusia Garraio-sektorearen energía-kontsumoa Garraioa eta mugikortasuna Merkantzia-garraioaren banaketa, modalitateen

arabera

Bidaiari-garraioaren banaketa, modaliteteen arabera



GARRAIO JASANGARRIA


- 40 -

GARRAIO JASANGARRIA

Adierazle Nagusia Garraio-sektorearen energia-kontsumoa Garraioa eta mugikortasuna Merkantzia-garraioaren banaketa, modalitateen

arabera

Baidaiari-garraioaren banaketa, modalitateen arabera




464.393 481.027 500.575

867.787

207.918 192.491 190.103

86.800

69.766 63.810 64.967

59.753

7.911 7.733

9.123

8.836

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

1.200.000

2001 2002 2003 2006

I. pribatua Autobusa Trena Hegazkina

Garraioa eta mugikortasuna> Bidaiari-garraioaren banaketa,

modalitateen arabera

Pertsonen mugikortasuna, garraio-moduaren arabera

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila.

Pertsonen mugikortasunaren banaketa EAEn, garraio- moduaren arabera

2003 2007

Oinez; 46,0%

Garraio kolektiboa;

13,0%

Beste modu

batzuk; 6,0%

Ibilgailu pribatua; 35,0%

Bizikletaz; 0,9%

Oinez; 41,4%

Garraio kolektiboa;

14,6%

Beste modu

batzuk; 4,5%

Ibilgailu pribatua; 38,6%

(bidaiak/eguna) (%)

7. Garraioa jasangarria

Pertsonek egunero egiten dituzten bidaien kopurua, garraio-moduaren arabera, eta osoko bolumenean duten partaidetza

- 41 -

GARRAIO JASANGARRIA

Indicador Principal Garraio-sektorearen energia-kontsumoa Garraioa eta mugikortasuna Merkantzia-garraioaren banaketa, modalitateen

arabera

Bidaiari-garraioaren banaketa, modalitateen arabera




Errepidea95,6%

Airea3,9%

Nabigazioa0,6%

Errepidea Airea Nabigazioa

Garraioak eragindako BEGen igorpenen bilakaera-indizea

Garraioaren ingurumen- eta gizarte- inpaktua> Garraioak eragindako BEGen igorpenak,

modalitatearen arabera

169 170178

186193

202209 210

194

118 119 121 122 125 124 125 126 124

224

100

125

150

175

200

225

250

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Garraio-sektorearen BEGen igorpenak, garraio motaren arabera. 2009(Oinarriko urte indizea 1990=100)


Garraio-sektoreak igorritako milioi tona baliokide CO2 eta garraio motaren araberako banaketa

Iturria: Berotegi-efektuko Gasen Inbentarioa. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila eta Eurostat.

- 42 -

GARRAIO JASANGARRIA

Adierazle Nagusia Garraio-sektorearen energia-kontsumoa Garraioa eta mugikortasuna Merkantzia-garraioaren banaketa, modalitateen

arabera

Bidaiari-garraioaren banaketa, modalitateen arabera





Garraioaren ingurumen- eta gizarte- inpaktua> Zirkulazio-istripuetan hildakoak

98,288,5 90,6 95,2

62,955,1 51,6 47,6

38,930,4

116,9 112,2 109,5

95,8 92,2 87,3 85,878,1

102,4

0

20

40

60

80

100

120

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Euskadiko A.E. EB-27Iturria: Eusko Jaurlaritzako Barne Saila eta Eurostat.

(zirkulazio-istripuetan hildakoak, biztanleen milioi bakoitzeko)


Zirkulazio-istripuen eraginez errepideetan hildakoen kopuruaren eta osoko biztanleriaren arteko zatidura

- 43 -

8.8. BALIABIDE NATURALEN

KONTSERBAZIOA ETA KUDEAKETA

- 44 -

BALIABIDE NATURALEN


Adierazle Nagusia Hegazti arrunten indizea Arrantza-harrapaketak segurtasun biologikoko

mugetatik kanpo Biodibertsitatea Hegazti eta Habitaten Zuzentarauaren mende

izendatutako lekuen nahikotasuna Baliabide hidrikoak Azlaeko eta lurpeko uren bilketa Itsaso ekosistemak Merkurioaren kontzentrazioa arrain eta

moluskuengan Lurzoruaren erabilera Eraikitako eremuak

Baso-masaren eta mozketen hazkundea

Hegazti arrunten indize orokorra

Adierazle nagusia> Hegazti arrunten indizea

Iturria: Geuk prestatuta IKTren SACRE programaren EAEko datuak aztertzeko txostenetik abiatuta ( 1998-2008) eta Eurostat

Laborantzako hegaztien indize orokorra

100

81 8278

6168

50

100 10196 97 98 99 97 95 97

1829

91

108 102

102

10

30

50

70

90

110

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


10095

92 94

85

79 78 80

87

75 77

100 100 100103 101 103 105 103 102 104 104

45

65

85

105

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


(1998 urteko indizea =100) (1998 urteko indizea =100)

8. Baliabide naturalen kontserbazioa eta kudeaketa

Hegazti arrunten kopuruaren bilakaera (laborantzako hegaztiak –oro har-, baso-hegaztiak eta hiri-hegaztiak)

- 45 -

BALIABIDE NATURALEN

KONTSERBAZIA ETA KUDEAKETA

Adierazlen Nagusia Hegazti arrunten indizea Arrantza-harrapaketak segurtasun biologikoko

mugatatik kanpo Biodibertsitatea Hegazti eta Habitaten Zuzentarauaren mende

izendatutako lekuen nahikotasuna Baliabide hidrikoak Azaleko eta lurpeko uren bilketa Itsas ekosistemak Merkurioaren kontzentrazioa arrain eta



Habitaten Zuzentaruaren mende izendatutako lekuen nahikotasuna, Euskadiko A.E., 2005

Biodibertsitatea> Habitaten Zuzendaritzaren mende

izendatutako lekuen nahikotasuna


GKL bezala izendatutako azaleraren baitan Habitatek okupatzen duten azaleraren eta GKL bezala izendatutako osoko azaleraren arteko zatidura

*Habitaten zuzentarauaren I. eranskinean izendatutako habitatak..

Eremu a(Km2) % EAE

Euskadiko Autonomia Erkidegoaren osoko azalera 7.222 100,0

Habitatez estalitako osoko azalera* 2.769 38,3

GKL bezala izendatutako azalera 1.348 18,7

Habitatez estalitako azalera* GKLaren baitan 824 11,4

Habitaten Zuzentaruaren mende izendatutako lekuen nahikotasuna 29,8

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

- 46 -

BALIABIDE NATURALEN



mugetatik kanpo Biodibertsitatea Hegazti eta Habitaten Zuzentarauen mende




Baliabide hidrikoak> Lurpeko uren bilketa


Lurpeko ur-masetatik datorren uraren osoko erauzketaren eta masa horietan eskura dauden baliabideen arteko zatidura

Iturria: URA Uraren Euskal Agentzia, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila

Lurpeko uraren erauzketaren ehunekoa, eskura dauden baliabideak erreferentziatzat hartuta

Euskadiko A.E., guztira

Urtean eskura dauden baliabideak (Hm³) 1.205,3

Osoko erabilera (Hm³/urte) 48,4

Lurpeko uraren erauzketaren % /eskura dauden baliabideak 4,0

- 47 -

BALIABIDE NATURALEN



mugetatik kanpo Biodibertsitatea Hegazti eta Habitaten Zuzentarauen mende




Lurzoruaren artifizializazioaren ehunekoa

Lurzoruaren erabilera> Eraikitako eremuak

Iturria: Udalplan, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila


Erreferentziazko urte batean artifizializatutako azaleraren eta osoko azaleraren arteko zatidura

7,86 7,93 7,948,11

7,0

7,5

8,0

8,5

2006 2007 2008 2009

(%)

- 48 -

9.9. ELKARTE GLOBALA

- 49 -

ELKARTE GLOBALA

Adierazle Nagusia Garapenerako laguntza ofiziala Merkataritzaren mundializazioa Garapen bidean dauden herrialdeetatik

datozen inportazioak, errenta mailako taldeen arabera

Garapen jasangarrirako finantziazioa

Garapenerako osoko finantziazioa, motaren arabera

Munduko baliabideen kudeaketa

CO2 igorpenak biztanle bakoitzeko

Adierazle nagusia> Garapenerako laguntza ofiziala

* Estatuaren Administrazio Orokorrak GLOtik ordaindu duen zenbatekoan oinarrituta egotzitako datua.Iturria: Eusko Jaurlaritza, Arabako Foru Aldundia, Bizkaiko Foru Aldundia, Gipuzkoako Foru Aldundia, euskal hiriburuetako Udalak,

Euskalfondoa eta Kanpo Arazoetako eta Lankidetzako Ministerioa.

9. Elkarte globala

Garapenerako Laguntza Ofizial garbiaren eta BGParen arteko zatidura (merkatuko prezioetan)

Garapenerako Laguntza Ofizialak (GLO) Euskadiko A.E.ko BPGan duen partaidetza (2009)

Mila €

Garapenerako Laguntza Ofizialak (Euskadiko A.E.ko osoko laguntza) 329.004Euskoa Jaurlaritza 44.080Arabako Foru Aldundia 2.411Bizkaiko Foru Aldundia 11.475Gipuzkoako Foru Aldundia 5.680Vitoria -Gasteizko Udala 2.924Bilboko Udala 2.911Donostiako Udala 1.165Euskadiko A.E.ko gainerako Udalak 948Euskadiko A.E.k Estatuaren Administrazio Orokorraren GLOn duen partaidetza* 257.410BPGa merkatuko prezioetan (Euskadiko A.E.ko osoko BPGa) 64.568.087

% GLO/PIB (Euskadiko A.E.) 0,51%

- 50 -

ELKARTE GLOBALA

Adierazle Nagusia Garapenerako laguntza ofiziala Merkataritzaren mundializazioa Garapen bidean dauden herrialdeetatik datozen

inportazioak, errenta maiako taldeen arabera Garapen jasangarrirako finantziazioa




0

20

40

60

80

100


Garapen txikieneko herrialdeak Errenta txikiko beste herrialde batzErrenta txiki-ertaineko herrialdeak Txina eta Hong KongErrenta ertain-handiko herrialdeak

0

1.000.000

2.000.000

3.000.000

4.000.000

5.000.000

6.000.000

2005 2006 2007 2008 2009

Garapen txikieneko herrialdeak Errenta txikiko beste herrialde baErrenta txiki-ertaineko herrialdeak Txina eta Hong KongErrenta ertain-handiko herrialdeak

Garapen bidean dauden herrialdeetatik Euskadiko A.E.ra datozen inportazioak, errenta

mailako taldeen arabera

Merkataritzaren mundializazioa> Garapen bidean dauden herrialdeetatik

datozen inportazioak, errenta mailakotaldeen arabera

Garapen bidean dauden herrialdeetatik datozen inportazioen osaketa, jatorriaren arabera. 2009

Iturria: geuk prestatuta, Kanpo Merkataritzako Estatistikak abiapuntutzat hartuta (Eustat) eta Eurostat

(mila €) (%)

9. Elkarte globala

Garape n bidean dauden herrialdeetatik datozen inportazioek eta osoko bolumenean duten partaidetza.

- 51 -

ELKARTE GLOBALA

Adierazle Nagusia Garapenerako laguntza ofiziala Merkataritzaren mundializazioa Garapen bidean dauden herrialdeetatik

datozen inportazioak, errenta mailako taldeen arabera

Garapen jasangarrirako finantziazioa





Munduko baliabideen kudeaketa> CO2 igorpenak biztanle bakoitzeko

9,8

9,2

10,19,6

9,9 9,7 9,8 9,9

9,3

8,2

8,5 8,7 8,6 8,7 8,6 8,6 8,4 8,28,7

6

8

10

12

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Iturria: Berotegi–efektuko Gasen Inbentarioa. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza Saila eta Eurostat

(%)

9. Elkarte globala

Fuela erretzearen ondorioz sortutako CO2 igorpenen bolumenaren eta biztanleriaren arteko zatidura

- 52 -

10.10. GOBERNANTZA ONA

- 53 -

GOBERNANTZA ONA

Adierazle Nagusia Ez dago Politiken koherentzia eta eraginkortasuna

Arau-hausteen kasu berriak, jarduera politikoaren eremuaren arabera

Gizarte irekia eta parte-hartzea Hateskunde nazional eta europarretako parte-hartzea

Tresna ekonomikoak Ingurumen-zergek eta lanaren errenten gaineko zergek osoko bilketan duten partaidetza

Hauteskunde europarretako parte-hartzea*

Gizarte irekia eta parte-hartzea> Hauteskunde nazional eta europarretako

parte-hartzea

64,6

44,6 42,049,5

45,5 43

0

10

20

30

40

50

60

70

80

1999 2004 2009

Euskadiko A.E. EB

Hauteskunde nazionaletako parte-hartzea

63,8

75,9

64,970,3 69,3 68,5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2000 2004 2008


* EBko datuak eremu hauetakoak dira: EB-15 (1999 urtea), EB-25 (2004 urtea) eta EB-27 (2009 urtea).Iturria: Hauteskundeetako Emaitzen Artxiboa. Eusko Jaurlaritzako Barne Saila eta Eurostat

(Zentsatutako biztanleriaren parte-hartzea, %)(Zentsatutako biztanleriaren parte-hartzea, %)

10. Gobernantza ona

Boto-emaileen eta botoa emateko eskubidea duten pertsonen arteko zatidura

www.ecoeuskadi2020.net

Euskadiko 2011ko Garapen Jasangarriaren Adierazleak.pdf

Documents

Transcript of Euskadiko 2011ko Garapen Jasangarriaren Adierazleak.pdf