• BERE IZENAK ETA IZEN HORIEN JATORRIA

• NOIZ SORTU ZENGURE GALAXIA

• NON DAGO KOKATUTA• ZER NOLAKO GALAXIA DA. EZAUGARRIAK• ZENBAT ATAL DITU. AZALDU

Zergatik deitzen zaio Esne Bidea gure galaxiari?Zergatik deitzen zaio Esne Bidea gure galaxiari?Lurretik begiratzean, ortzi guztia zeharkatzen duen kolore zurixkako lerro zabal bat ikusten da .Galaxiaren deitura bitxi honen jatorria Greziako mitologiatik dator: xingola zuri hori Juno jainkosak Herkules semeari titia ematen ari zitzaiola isuritako esnea omen zelakoan, Esne-Bidea deitu zitzaion (latinez, Via Lactea).Galaxiaren plano nagusiko izarrak lirateke xingola zurixka horretan ikusten direnak.

En la noche se aprecia como una borrosa banda de luz blanca alrededor de toda la

esfera celeste

El Origen de la Vía Láctea, Tintoretto (hacia 1575)

La creación de la Vía Láctea, Rubens (1577-1640)

Beste zein izenarekin ezagutzen da Esne Beste zein izenarekin ezagutzen da Esne Bidea? Zergatik?Bidea? Zergatik?

Espainian Santiago Bidea

antzina erromesek Santiagorainoko bideari jarraitzen zioten Esne Bidearen izarrek gidatuz.

erromesak Esne Bidearen posizioa erreferentzia bezala hartzen zuten, udan NE –SE da, erromesek Europatik hartzen zuten norabidea hori zelako.

Noiz sortu zen?

Esne Bidearen adina 13mila milioi urtetan estimatzen da, datu hau kumulu globularren ikerketatik ondorioztatzen da eta geologoek lurreko mineral batzuen desintegrazio erradioaktiboaren ikerketan lortutako emaitzarekin bat dator.

La Vía Láctea vista desde el hemisferio austral

Non dago kokatuta?

Hau unibertso ezaguneko, gure presentzia bereziaren gainean hausnarketa egiteko irudia da. Arinki nabarmenduta agertzen den puntua gure konstelazioa da, dakigunez gero, mila milioi galaxien , gure barne Esne Bidea barne, ostatu da.

Galaxia kumuluak Unibertsoaren egitura erraldoiak dira. Galaxiek grabitate handia igortzen dute. Honek eragiten du galaxia hurbilak haien artean erakar daitezela eta kumuluak eratuz elkar daitezela. Gure galaxia, Esne Bidea, Talde Lokala deitutako kumulu txikiaren partea da.

Superkumulu galaktikoak Unibertsoaren bigarren egiturarik handienak dira. Superkumulu-harresi itzelek soilik gainditzen dituzte. Galaxia kumuluen elkarteak dira eta Unibertso ezagun guztitik aurkitzen dira. Gure Talde Lokala Virgo Superkumuluaren parte da.

Zer nolako Galaxia da?Zer nolako Galaxia da?

Esne bidea da Kiribil motakoa da. Halako galaxietan, osagaiek bira eginez erdiko nukleoa eratzen da; nukleotik, besoak edo luzapenak irteten dira.

Zientzialari batzuentzako gure Galaxia espiral barraduna da. Barraren muturretatik nukleoa inguratzen dituzten besoak sortzen dira.

Esne Bidearen barra

Galaxia honek, 100.000 argi urte inguruko diametroa du eta 2.000 argi-urteko lodiera, eta Eguzkia erdigunetik 25.000 argi urteetara dago.

Galaxia laua da, erdigunea izar hori zaharrez eratutako irtengunea edo protuberantzia duelarik eta bere inguruan hautsez, gasez eta izar urdin gaztez osaturiko biribilak eratzen ditu erdigunetik ateratzen diren besoak.

Erraboila: masa guztiaren eta izar kopuruaren zatirik handiena dauka. Erraboileko izar gehienak, edo guztiak, horiak edo gorriak dira.Diskoa eta Beso Espiralak: Diskoa masa handiko izar gaztez hornituagoa dago, eta badihardu oraindik han izar sortzeak. Lau beso espiralek osatua izatea da galaxia diskoaren funtsezko ezaugarria. Beso kiribil horietan izarrik gazteenak aurkitzen dira, Eguzkia (Orionen besoa) izenekoan dago.Haloa: Aurreko guztiak inguratzen ditu, eta, batez ere, izar isolatuz eta izarren arteko materiaz osturik dago.

Zenbat atal ditu?

Esne Bidearen Albotiko eta Goitiko bista

Haloa

Erdiko erraboila

Disko galaktikoa