ESAZU 2012 MARTXOA

32
2012ko urtarrila-martxoa / 43. zkia. Eskolako akuarioa Tomasi elkarrizketa

description

Ikasturteko bigarren hiruhilekoan landutako zenbakia da hau.

Transcript of ESAZU 2012 MARTXOA

Page 1: ESAZU 2012 MARTXOA

2012ko urtarrila-martxoa / 43. zkia.

Eskolako akuarioa

Tomasi elkarrizketa

Page 2: ESAZU 2012 MARTXOA

AGURRA

Kaixo irakurle maiteok! Udaberriarekin

batera heldu da Esazuko zenbaki berria.

Gure eskolako akuario ederraz gehiago

jakin nahian, Sasoetako atezaina dugun

Tomas elkarrizketatu dugu eta gauza

interesgarri asko azaldu dizkigu.

Horretaz gain, aldizkariko zenbaki hau,

albistez, jokuz eta dibertsioz beteta dago.

San Sebastian bezperako jaiaren kronika

eta mozorro eta bromen ospakizun

dibertigarria den inauteri-jaiaren kronikak

aurkezten dizkizuegu. Gauza bitxi asko

sartu ditugu ere: txikien eginkizun berriak,

inguruneko gaiak, ogiaz, iragarkiak,

bizikidetza, liburu gomendagarriak,

gurasoen eta herriko albisteak…

Herriko Kale Hezkuntza taldeak jakin

arazi digu nondik nora dabilen; eta

seigarren mailako zenbait ikasle atera

dira ere kalera albiste bila.

Atzerritik Sasoetara etorritako ikasle txiki

berriak euskaran trebatu direnez, beraiek

datozkigu oraingoan orriotara aurkeztera.

Ignacio Sanz idazle Segoviarraren bisita

jaso genuen liburutegian. Hitzaldi bizia

eskaini zigun hitzekin jolastuz;

jardueraren kronika eskeintzen dizuegu.

Bigarren hiruhilekoa bukatzear gaude lan

asko eginda; eta lan egin ondoren,

atseden hartu eta ospatu beharra dago.

Ondo pasa oporretan!

AURKIBIDEA

2 URTEKOAK …………….………………..... 3

3 URTEKOAK ……………………………….… 4

4 URTEKOAK ……………………………….… 5

5 URTEKOAK ……………………………….… 7

1. MAILA ……………………………………..… 9

2. MAILA …………………………………….… 11

3. MAILA …………………………………….… 13

4. MAILA ……………………………………... 15

5. MAILA …………………………………….… 19

6. MAILA …………………………………….… 22

HIZKUNTZA INDARTZEA ………….. 25

TXOKO BERDEA …………………………... 26

DENBORA-PASAK ………………….……. 27

ELKARBIZITZA ………………………………. 28

HERRIKO ALBISTEAK ……………….. 29

LIBURUEN TXOKOA .…………………... 30

GURASOEN TXOKOA ……………….. 31

EUSKARAREN TXOKOA …………….. 31

2 Esazu aldizkaria

Page 3: ESAZU 2012 MARTXOA

Ikusi zenbat lan egiten dugun 2 urtekoen geletan! Jolastu eta ikasi, nola bestela!

1.- Laranja zukua egin eta edan. Bai goxoa!

3.- Laster udaberria dator. Hona gure ongi etorria!

Esazu aldizkaria 3

2.- Lagun txakurraren txontxongiloa egiten. Zenbat lan!

Page 4: ESAZU 2012 MARTXOA

Neguan murgilduta gaudenez, gaia lantzeko, kotoia, gometsak eta argizariak erabiliz,

elurrezko panpin polit hauek egin ditugu.

TALDE ARROSA

Zirkuluz osatutako

gorputz zuri eta goxoa,

ez nazazu gehiegi laztandu

urtu egingo naiz eta!

Nor naiz?

TALDE BERDEA

Zirkulua gora, zirkulua behera,

kotoiez jositako panpina

gure artean.

TALDE MOREA

Ei, ei… bufanda eta

txanorik gabe utzi nauzuela!

Hotz dagoela…

4 Esazu aldizkaria

Page 5: ESAZU 2012 MARTXOA

2. hiruhilabetean oihaneko

animaliak landu ditugu eta

horregatik jirafa bat egin

dugu karpetan.

Esazu aldizkaria 5

Eskulan asko egiten ditugu eta material desberdina erabiltzen dugu horiek egiteko.

Begiratu, begiratu hurrengo orrialdekoa ere!

Page 6: ESAZU 2012 MARTXOA

OLERKIA

GOIAN DAUKAT BURUA,

ERDIAN BULARRA,

ALBOETAN BESOAK,

ESKU TA ATZAMARRAK,

SABELAREN ERDIAN

ZILBORRA KAXKARRA,

ATZEKO IPURDITIK

BOTA DUT PUZKARRA.

6 Esazu aldizkaria

Page 7: ESAZU 2012 MARTXOA

NEGUKO JAIEN BILDUMA Aurten 5 urteko neska-mutilok neguko jaien bilduma egin dugu.

Lehenengo, Santo Tomas eguna ospatu genuen.

Egun horretan Olentzeroren laguntzaile baten bisita

izan genuen. OPARI POLITAK EKARRI ZIZKIGUN!

Gabonetako oporren bueltan, San Sebastian eguna etorri zen. Zumaburuko 3, 4 eta 5

urtekook danborrada ederra antolatu genuen Isla plazan.

Danborraria Urpekaria

Esazu aldizkaria 7

Page 8: ESAZU 2012 MARTXOA

Gero, Santa Ageda

bezpera ere ospatu

genuen, eta ondoko

eskulanak burutu

genituen.

Sasoetako 5. eta 6.

mailako haurren bisita izan

genuen eta elkarrekin koplak

abesteko aukera izan genuen.

Azkenik, Inauteriak iritsi ziren eta OLINPIADAK gaia baliatuz, festa ederra antolatu

genuen, 5 urtekook tenislariz mozorrotuz.

8 Esazu aldizkaria

Page 9: ESAZU 2012 MARTXOA

Esazu aldizkaria 9

Page 10: ESAZU 2012 MARTXOA

10 Esazu aldizkaria

Page 11: ESAZU 2012 MARTXOA

IRAGARKIAK

Esazu aldizkaria 11

Page 12: ESAZU 2012 MARTXOA

12 Esazu aldizkaria

Page 13: ESAZU 2012 MARTXOA

ZORTZI PLANETAK Zortzi planeta ibiltzen dira

Eguzkiaren inguruan biraka. Lurra

da planeta horietako bat. Eguzkiak,

planetek eta beste astro txikiagoek,

meteoritoek eta kometek esaterako,

eguzki-sistema osatzen dute.

Eguzkitik gertu dauden planetak harriz

osatuta daude.

MERKURIO

Planeta txikiena da eta bera dago

Eguzkitik gertuen. Bero handia egiten du

bertan.

ARTIZARRA

Lurraren antzeko tamaina du. Hodeiz

estalita dago. Bigarren planeta da,

Mercurio eta Lurraren artean dago

kokatuta.

LURRA

Lurra eguzki sistemaren hirugarren

planeta da eta Eguzkitik gertuen dauden

planetatik handiena da. Bizia dagoen

bakarra da eta satelite natural bat du,

Ilargia. Lurrak Eguzkiari birak ematen

dizkio.

MARTE

Eguzkitik hasita laugarren planeta da

eguzki sisteman. Baliteke duela miloika

urte itsasoak eta ibaiak eduki izana.

Eguzkitik urrun dauden planetak gasez

osatuta daude eta oso handiak dira.

JUPITER

Eguzki sistemako planetarik handiena da.

SATURNO

Eguzki-sistemako planeta distiratsuena

da eta eraztunik ikusgarrienak ditu, harriz

eta hautsez osatuta.

URANO

Eraztun bat du, baina Saturnorena baino

meheagoa.

NEPTUNO

Eguzkitik urrunen dagoen planeta da,

baita planetarik hotzena da ere.

Esazu aldizkaria 13

Page 14: ESAZU 2012 MARTXOA

TOLOSAKO INAUTERIAK Tolosako inauteriak harrigarriak dira. Debekuaren garaian ere [Francoren garaian]

ospatzen jarraitu zuten. Berrogei urte horietan tolosarrek imajinazio handiz, udaberriko

jaiak bezala kamuflatu zituzten eta ez zegoen gobernadorerik ausartuko zena aurka egitea.

Gipuzkoako inauteri famatuenak euren

erritmo propioa dute. Sei egunetan

herria paralizaturik dago, industria eta

merkataritza gelditzen da eta bertakoek

zein kanpokoek jaia egiten dute, hori

bai, euren erara. Mozorroekin hazten

da. Irudimena erabili behar da,

amamaren kutxan aurkituko duten

guztia erabil daiteke. Horretaz gain,

ausarkeria apur bat ere beharrezkoa da. Sei egun hauetatik, garrantzitsuenak dira

“ostegun gizena”, igandea eta inauteriko asteartea.

Ostegunean, jaia hasten da eta berarekin batera zorabio amaitezina sardina-ehorzketa

egunera arte. Zarata eta buila alde zaharretatik eta Rondila kaletik zabaltzen da.

Txarangak jaiak alaitzen. Gau osoan, ongi mozorroturik, eta noizean behin geldiune bat

egiten dute indarrak berritzeko.

Jaia bizi dutenak, tradizio handiagoz,

larunbata gauean goiz joaten ohi dira

lotara; igandean, jaiaren “plater gogorra”

da eta pijamaz joan behar da, ohetik

altxatu bezain laster.

Inauteriko asteartea egunsentia zabaltzen

da bigantxekin zortzietan. Eguerdian

desfileak eta sardina-ehorzketa, hara

beltzez jantzita joaten da, penaz eta tristuraz Carnal jaunagatik negar egitera. Horrek,

hurrengo urte arte agurtzen du eta bere bisitak Tolosa uzten du sei egunetan hankaz gora.

14 Esazu aldizkaria

Page 15: ESAZU 2012 MARTXOA

Esazu aldizkaria 15

Page 16: ESAZU 2012 MARTXOA

16 Esazu aldizkaria

Page 17: ESAZU 2012 MARTXOA

IRAGARKIAK

Zaldi bat

Zaldi bat nahi duzu eta ez duzu

aurkitzen? Ba, nik bat saltzen dut!

Zaldia oso-oso polita da, badaki

euskeraz, eta saltoak egiten ere!

Erosten baduzu, 10 kl janari, 5 kl

bitamina, kaskoa eta orrazia

oparituko dizkizut zaldiarentzako.

Zaldia gordetzeko lekurik ez

daukazula? Ba, zure logelan

gorde! Zaldiak 15.000€ balio ditu

eta 15.000€ ez badaukazu, hilabetero 1000€ ordaindu dezakezu.

Nire telefonoa hau da: 109 910 091. Etxean bagaude, etorri lasai, eta bestela mezu bat

bidali helbide honetara: “Erosikoaldut?Bai,erosi.com”.

Parran Sardinak

Gose zaude? Igerian egin nahi

duzu, baina ezin duzu? Ez dakizu

igerian? Ba, erosi gure sardinak

eta oso ondo ibiliko zara uretan!!!

Parran sardinak oso bereziak dira

osagai natural sekreto bat

daukatelako. Horregatik uretan

indarra eta arintasuna ematen

dute. Gainera, gosea kenduko

dizute!! Eta orain bi lata erosten

badituzu, bainujantzi bat opari.

Parran sardinak, igerian hoberenak!

Esazu aldizkaria 17

Page 18: ESAZU 2012 MARTXOA

Arrainak saltzen ditut

Berrehun arrain saltzen ditut.

Arrainak ez dira besteak

bezalakoak, bereziak dira zeren

pirañak dira; kontu handiz ibili

behar duzu haragijaleak

direlako. 1.000 eurotan saltzen

ditut. Prest bazaude arrainak

hartzeko, telefono honetara

deitu mesedez: 000000001

(Itsaslamia dut izena). Eta

etxean ez bagaude, mezu bat

bidali ezazu helbide honetara:

Zeregingodutpirañakjatenbanau?.com

Anaia txakur baten truke

Anai ederra daukat. Oso ona da, ez du inoiz borrokatzen, ez nau inoiz jotzen, oso atsegina

eta dibertigarria da.

Bere beharrak honako

hauek dira: telebista bat,

sofa bat eta hamar kilo

janari egunean.

Lau hanka dituen txakur

baten truke emango dizut.

Baina daukazun txakurra

pelutxekoa bada, berdin

onartuko dut.

Aukera paregabea da! Ez

itxaron, deitu 549059409 telefonora.

Zenbat eta gehiago ezagutu anaia, orduan eta gehiago nahi dut txakurra.

4.B taldekoek

18 Esazu aldizkaria

Page 19: ESAZU 2012 MARTXOA

DANBORRADA

Urtarrilaren 19an gure eskolan danborrada eguna ospatu genuen, benetan egun

zaratatsua izan zen.

Hiru egun aurrez

entseguak egiten hasi

ginen. Lehenengoa ez

zitzaigun oso ondo atera

baina beste biak bai.

Egun batzuk lehenago ere

eskola osoa apaindu

genuen ikasle guztion

artean. Globoak puztu

genituen eta danbor joleen eta danborrararen zuzendariaren marrazkiak margotu genituen.

Eskolaurrekoek Zumaburuko plazan egin zuten bere danborrada eta guk, berriz,

Sasoetako patioan.

Hasiera ziklokoak sukaldariz jantzita atera ziren, bigarren ziklokoak jantzi txuriz, gorriz eta

urdinez eta hirugarren ziklokoak, hau da, gu, jantzi beltz eta horiz. Zuzentzen zutenak

seigarren mailakoak ziren, urtero bezala, eta oso ondo egin zuten bere lana.

Oso ondo pasa

genuen, nahiz eta

batzuek tontakeriak

egin emanaldiaren

zehar, agian urduri

zeudelako. Datorren

urtean seigarren

mailan egongo

garenez, guri tokatuko

zaigu zuzentzea.

Espero dugu ondo egitea!

Esazu aldizkaria 19

Page 20: ESAZU 2012 MARTXOA

MUTIL ATSEKABETUA Bazen behin mutil bat ez zitzaionari batere gustatzen

eskolara joatea. Iker zuen izena. Eta askotan esaten

zuen: –Eskolako hiru gauza ez zaizkit gustatzen:

lehenengoa, jaiki egin behar izatea; bigarrena, oinez

joan eta etorri egin behar dudala; eta, hirugarrena,

etxeko lanak egin behar izatea.

Asteburua pasa ondoren, berriro eskolara bueltatu behar

zuen, eta ez joateko, amari gaixorik zegoela esan zion.

Amak termometroa jarri zion eta sukarrik ez zuela

antzeman zuen. Orduan amak esan zion Ikerri haserre:

–Seme, eskolara joan behar duzu!

Hurrengo goizean, eguna argitu zen eta Iker erdi lotan esnatu zen. Jantzi zen, gosaldu

zuen eta eskolara joateko unea heldu zenean, gure mutikoak ez zuen irrika handirik eta

poliki abiatu zen. Bidetik zihoanean, berandu zela konturatu zen eta esan zuen: –Aiba!

Azkar joan behar dut, bestela lehenengo egunetik zigortuta egongo naiz.

Beno, Ikera iritsi zen ikasgelara eta ez zegoen batere gustura, bere gelako lagunek berari

burla egin ziotelako. Baina lagun on bat hurbildu zitzaion eta esan zion: –Zuk ez egin

kasurik, nahi baduzu, etor zaitez bihar nire etxera jolastera.

Hurrengo egunean, Iker lagunaren etxera joan zen eta iristean harriturik geratu zen.

Zergatik? Ba, bere lagunak makinita asko zituelako. Ikerrek parkera joatea proposatu zion

orduan. Lagunak baietz erantzun zion, eta patineteak hartuta parkera joan ziren.

Han neska batzuk zeuden, eta biei neska bat gustatzen zitzaienez patinetez ibiltzen hasi

ziren neskak liluratzeko. Baina dena gaizki atera zen! Iker lurrera erori zen, hain zorte

txarrez, punta lotu zitzaiola praketan eta prakarik gabe geratu zela. Neskek eta lagunak

barre egin zuten denbora luzez. Iker, haserre bizian, prakak igo zituen eta etxera joan

zen. Eskerrak hurrengo egunean dena konpondu zen!

Eta handik aurrera lagun onak izan ziren eskolako guztiak.

Naiara Antonio

20 Esazu aldizkaria

Page 21: ESAZU 2012 MARTXOA

IDAZLE BAT GUREKIN Joan zen asteazkenean, martxoak 7, “Una vaca, dos niños y trescientos ruiseñores”

liburuaren idazlea etorri zen gure eskolara. Bere izena IGNACIO SANZ da.

Ignacio Segovian jaio zen 1953. urtean. Bere lan literaioa zabala da, 50 liburu baino

gehiago idatzi ditu; poesia asko

gustatzen zaionez, baditu horrelako

idazlanak ere. Hain zuzen ere,

olerkiak gustukoak zituelako hasi zen

idazten.

Hogeita bost urtetan zeramika eta

idazketa konbinatu zituen. Gaur egun

zeramika asko gustatzen zaiola esan

zigun baina bere egiteko gustukoena idaztea dela. Oso hiztuna eta jatorra agertu zen;

ahozko tradizioa aldarrikatu zuen esanez gaztelania oso aberatsa dela esapide eta hitz

jokotan, euskara ere horrelakoa dela uste duela; baita jolas aldian taldeak zoriz antolatzea

ederra dela esan zigun ere, eta horretarako zozketa kantu polit asko daudela.

Liburuari buruz hitz eginez,

aho-korapilo dibertigarri asko

eta luzeak esan zizkigun.

Gustura egon ginen berarekin

ordu bete pasatxo. Azkenik,

berari galdera batzuk egin

genizkion. Bere zaletasunak

honako hauek direla esan

zigun: perretxikoak hartzea

mendian udazkenean, pasieran

ibiltzea, zinema ikustea

ostiralero… Saioa bukatzeko, liburua sinatu zigun denoi.

Asko gustatu zitzaigun liburua irakurtzea eta berarekin egotea. Datorren urtean Ignacioren

beste liburu batekin etorriko gatzaizkizue haren berri ematea.

Agur eta hurrengora arte.

Esazu aldizkaria 21

Page 22: ESAZU 2012 MARTXOA

TOMASI ELKARRIZKETA Tomas da akuarioa zaintzen duena Sasoetan. Horregatik erabaki genuen elkarrizketa

berari egitea. Izan ere, bioaniztasunaz asko daki Tomasek; bera da ere eskolako baratzaz

arduratzen dena. Gure esker ona berari elkarrizketarako izan duen jarrerarengatik.

1. Zenbat urte daramatzazu gure

eskolan?

Dagoeneko hau da nire zazpigarren ikasturtea Sasoetan.

2. Aurretik zein lan egiten zenuen?

Aurretik, enpresa batean peoi hasi

nintzen eta bertan igeltsero aritzen

nintzen. Ondoren, Udaletxean hasi

nintzen eta hona etorri arte igeltsero

aritu nintzen mantenimendu lanetan.

3. Nola erabaki zenuen atezain

izatea?

Hori ez zen nire erabakia izan.

Aurreko atezaina, Felix, jubilatu zenean hona etortzeko esan zidaten, eta harrezkeroztik

hemen nago.

4. Zer ikasi behar izan duzu lanpostu hau lortzeko?

Hemen lan egiteko behar den gauzarik garrantzitsuena euskara ikastea izan da niretzat.

Jendearekin euskaraz erraztasunez komunikatzea ezinbesteko baldintza da atezain

lanposturako.

5. Zer motatako lanak egiten dituzu?

Esaterako, eskolako ate guztiak ireki eta itxi, fotokopiak egin, telefonoa hartu, enkargu

batzuk egin, korreoa, aberi txikiak konpontzen ditut…

6. Zer da eskolan lana egitearen hoberena?

Niretzat, lehen ez bezala, hemen ez ditut jasaten, ez euria, ez hotza, ezta beroa ere.

Lankideekin ere oso ondo nago eta zuekin ere, ezin naiz kexatu. Gainera opor luzeak ditut.

7. Nola moldatzen zara ikasleekin, lan asko ematen al dizugu?

Ondo moldatzen naiz zuekin, asko zarete eta beti ematen duzue lana. Baina tira,

orokorrean ondo moldatzen naiz.

8. Akuarioaren historia zein da? Zuk jarri al zenuen?

Ez. Ni etorri nintzenean hor zegoen akuarioa baina arrainik gabe, eta duela bost pasei urte

Koru [aurreko zuzendaria] eta biok erabaki genuen arrainak ekartzea eta zaintzea.

22 Esazu aldizkaria

Page 23: ESAZU 2012 MARTXOA

9. Zenbat arrain daude, zer motatakoak?

Orain hogei arrain daude: Neoiak, alga-xurgatzaile arrainak, kardenalak, tijeritak, plastis...

9. Zer jaten dute?

Arrainek bitaminak, proteinak eta mineralak dituzten tableta eta ezkatak jaten dituzte. Bi

egunean behin jaten ematen diet.

10. Lan asko ematen al du akuarioa ondo zaintzeak?

Lan asko ez. Nik bi hilabetean behin ura aldatzen diot eta harriak eta landareak garbitzen

ditut. Eta gero aztertu behar dut ere nola dagoen ura. Ura ondo egon behar du arrainak bizi

daitezen; arrain delikatuak direnez, bestela hilko lirateke.

11. Zer egin behar da horrelako akuario polita edukitzeko?

Arrainak ondo badaude ez da ia ezer egin behar. Horretarako daude alga-xurgatzaile

arrainak. Horiek kristalak eta hondoa garbitzen dute. Garrantzitsuena da ura ondo izatea.

12. Zu etorri zinenean ba al zegoen baratzik?

Bai, baratza bazegoen baina barazkirik gabe.

13. Zer landatzen duzu?

Tomateak, lekak, babarrunak, letxugak, piperrak… eta beste zenbait barazki landatzen ditut.

14. Gogokoa duzu baratzeko lana?

Bai, baratzeko lana entretenigarria da. Hasieran nahiko gogorra bada ere, barazkiak

hazten ikusteak eta uzta jasotzeak poza ematen du.

15. Orduan, gustura al zaude eskolan egiten duzun lanarekin?

Bai, oso gustura.

AKUARIOA ETA BERE ATALAK

Alvaro Dominguez, Ander Molina, Leire Martín, Nerea Martín

ZORUA

PAPER

APAINGARRIA

TERMOSTATOA

LANDAREAK

FILTRAGAILUA

ARGIZTAPENA

Esazu aldizkaria 23

Page 24: ESAZU 2012 MARTXOA

Inauteri-jaiaren kronika

Inauteriak neguaren bukaera aldera ospatzen diren jaiak dira. Jai hauetan jendea

mozorrotzen da. Inauteriak udaberriaren etorriarekin lotu ohi da: lurra zaratarekin esnatzen

zen eta, nekazaritzari lotutako izurriteak

uxatu nahi izaten ziren. Gaur egun

inauterietako osagai nagusiak mozorroak,

musika eta dantza dira, baina aintzinean

beste ekintza batzuk egiten ziren: zarata

sortu, gauzak bota, iseka egin, txantxa

gehiago, …

Otsailaren 17an Inauteriak ospatu genituen

eskolan Haur Hezkuntzakoekin batera. Lehenengo atera ginen desfile bat eginez,

ikasgeletatik atera ginen denok ilara batean. Otsolontxo, herriko maskota, pankarta batekin

lehenengo, gero Lasarteko banderaduna, Olinpiar Jokoen banderaduna eta azkenik

ikurriña zeraman ikaslea. Denok gure lekuan geundenean 6. mailako Marina atera zen

antortxarekin eta bere lekuan jarri zuen Jokoen sua piztuz.

Haur Hezkuntzakoek dantza batzuk egin

zituzten: 3 urtekoak korrikalariz

mozorrotu ziren, 4 urtekoak saskibaloiko

jokalariz eta 5 urtekoak teniseko

jokalariz. Lehenengo ziklokoak igeriketa

sinkronizatukoez mozorrotu ziren eta

dantza polit batzuk egin zituzten.

Bigarren ziklokoak bakoitza kirol batez

mozorrotu zen: golfeko jokalariz,

boxeadorez, saskibaloiko jokalariz… Eta dantza animatuak egin zituzten. Hirugarren

ziklokoak atera ginen: saskibaloiko jokalariz mozorrotuta, atletaz, gimnasia erritmikoaz…

Eta dantza politena egin genuen, zeren txikienek ere gurekin dantzan hasi ziren.

Ondoren eskola osoa “Nik daukat tititi” abestia dantzatu genuen oso modu dibertigarrian.

Azkenik, txokolate bero-beroa eta goxo-goxoa ere edan genuen. Dena oso ondo atera zen.

Leire Martín eta Nerea Martín

24 Esazu aldizkaria

Page 25: ESAZU 2012 MARTXOA

Beste mundu bat izan litekeelako. Ateak ixten ez dituzten eta lehioak zabal-zabalik

uzten dituzten beste mundu txikiez osatutako mundu bat izan litekeelako. Denok

elkarrekin egon eta denok batera barrezka aritu gintezkeenekoa. Mundu bat

besarkada; kolorezko mundu bat; mundu MUNDIALA!

Esazu aldizkaria 25

Kaixo! Vladys naiz. Ukraniatik etorri naiz, eta 2 urte daramat Hizkuntza- gelan euskara ikasten. 7 urte ditut, eta futbola asko gustatzen zait.

Kaixo! Faiza naiz,. Pakistandik etorri naiz aurten nire familiarekin. 8 urte ditut eta euskara ikasten ari naiz. Nire etxean urduz hitz egiten dugu.

Kaixo! Ni Isis naiz, Perun jaioa, eta 7 urte ditut. 8 egun Sasoeta eskola. 2. mailan oso ondo nago.

Kaixo! Kamelia naiz. Bulgariatik etorri naiz, 8 urte ditut eta 2.B taldean nago. Nire anaia Ivelin 2 urteko gelan dago, bulgaroz, ingelesez eta euskaraz hitz egiten dut, eta gaztelaniaz pixka bat.

Kaixo! Alvaro naiz. Nikaraguatik etorri naiz, 1.A taldean nago eta 6 urte ditut. Futbola asko gustatzen zait. Sasoetan gustura nago.

Page 26: ESAZU 2012 MARTXOA

ESKOLAKO AGENDA 21

LASARTE-ORIAKO NATURGUNEAK

Udaberriarekin batera Aste Santuko oporrak ere iritisi dira. Paseatuz, paisaiaz gozatuz eta

ingurunea errespetatuz, herrian bertan dauden naturguneak ezagutzeko eta maitatzeko

aukera ederra dugu!

F. ELEXPE PARKE BOTANIKOA

26.506 m2-tako parkea da eta lorategi botanikoa izateaz gain,

bertako hezeguneak babesteko helburuarekin sortu zen.

Parkeak landare eta animalia espezie ugari ditu. Hezegunean

lezkak eta sahatsak daude eta 78 espezie ezberdin baino gehaigo,

besteak beste, araukaria, mimosa astigarra… parkean zehar.

Hezegunean uroiloek, lertxunek, eta enarek habia egiten dute.

ATSOBAKARREKO HEZEGUNEA

Karramarro amerikarra eta ur dortokak ere bertan

daude, giza eraginez parkean sartutako espezieak

izanik, hezegunetako biodibertsitatea mehatxatu eta

bertako ekosistema desorekan jartzen dute. Lasarte-

Oriako Udalak herritarrei eskatu die, hezegunean

dauden uroiloei jana ez emateko, izan ere, janari-hondarrek arratoiak erakartzen dituztelako.

ERREKEN INGURUKO HARIZTIAK

Oria ibaira isurtzen diren erreka nagusienak: Oztaran,

Basotxoko eta Antxota dira.

Garai batean ur garbia zuten eta egoera ederrean zeuden.

Gaur egun gizakiaren ekintzen ondorioz kutsatuta daude

hainbat zatitan. Aipatzekoak dira erreka hauetan, bere

inguruan mantentzen diren hariztigune garrantzitsu batzuk.

ORIA IBAIKO FAUNAREN BEHATOKIA

Leku paregabea prismatiko batzuekin hurbiltzeko. Inguru

honetan, ubarroiak, lertxunak… ikusteaz gain, “interes

bereziko” atalean katalogatuta dagoen mehatxatutako espezie

batek habia egiten du, Martin Arrantzalea hain zuzen ere.

PLAZAOLAKO LANDA-PARKEA

Oztaran auzoan egongo da 20.000m2-tako gune hau. Plazaolako trenbide zaharraren

ibilbidean hedatuko da. Parke honi esker, herriko berdeguneak %60 handituko lirateke.

26 Esazu aldizkaria

Page 27: ESAZU 2012 MARTXOA

Labirintoa

Bikotekidearekin elkartu nahian dabil Martin arraina, baina ez daki zein bide hartu

Behar duen. Lagunduko al diozu?

Esazu aldizkaria 27

Hizki salda

Ez dago jakiterik zein osagai

erabiltzen dituen Grazianak salda

berezia egiteko. Hainbat hizki eta

hitz ere nahasten omen ditu.

Aurkitu lapikoko hitzak!

Page 28: ESAZU 2012 MARTXOA

ELKARBIZITZA PLANA

Bigarren hiruhilabete honetan aurreko hiruhilabetean martxan jarritako arauak

baloratzea izan da helburua: betetzen al ditugu?; hobetu al dute gure elkarbizitza?;

mantendu behar al ditugu?; aldatu?...

Geletan landutakoa ikasle batzarrera eraman zuten gelako ordezkariek.

Gehien aipatu ziren ideiak hauexek izan ziren:

- Errespetua: denok desberdinak izan arren, merezi dugu errezpetuz tratatuak izatea

- Laguna: saiatu behar dugu lagunak zaintzen eta inor ez baztertzen

- Pasiloa eta baloia: pasiloa ez da leku egokiena baloiarekin jolasten ibiltzeko,

zarata ateratzen da, eta, gainera, horretarako patioa dago.

- Komunen zainketa: oso garrantzitsua da komunak txukun eta garbi mantentzea.

Arauak ez direla kendu behar baina bai

betetzen saiatu ondoriora iritsi ginen,

askotan ahaztu egiten zaigulako.

Honetaz gain, aurreko batzarrean

lehenengo mailakoek konponduta ez

zegoen arazo bat gogorarazi ziguten:

patioaren banaketarena, hain zuzen

ere.

Honi erantzunez laugarren mailakoek

proposamen bat egin zuten: astelehen eta azteazkenetan zelai handian jolas daitezela

lehenengo ziklokoak. Gaia irekita dago eta baloratzen jarraituko dugu ikasle talde guztion

iritzia jasoz.

28 Esazu aldizkaria

Page 29: ESAZU 2012 MARTXOA

KALE HEZKUNTZA TALDEA INAUTERIETAN

Urtero bezala inauteri garaia iritisi zen joan den otsailean eta Lasarte osoa jai giroan

murgildu zen, baita herriko Kale Hezkuntza Taldea ere.

Aurten, Lasarte-Oriak olinpiadak ospatu ditu

inauterietan. Otsailaren 18an, larunbatean, olinpiar sua

piztu zen eta festari hasiera eman zitzaion herrian.

Egun horretan prest egoteko, kale programaren lokalean

hiru astean zehar taldeak furgoneta, saskibaloiko

kanasta… prestatu zituzten, besteak beste. Beraientzat

garrantzitsuena parte hartzea da, bai mozorrotuta zein erdi mozorrotuta. Gainera, jolasak

antolatu zituzten parte hartuz eta jolastuz ondo pasatzeko.

Askotan, neska-mutilek ez dute gogo handirik parte hartzeko; oso eroso daude beren

etxeetan eta auzoetan. Baina hezitzaileak animatzen dituzte egunerokotasunetik ateratzeko

eta neska-mutilok bere aldetik borondate pixka bat jarri eta herriak sortutako ekintzetan

parte hartuz hobeto sentitzen dira. Lasarte-Oria herriko giroa gustatzen zaielako!!!

LASARTEKO PORTUAN

Aurtengo inauterietan itsasontzi bat agertu zen

Okendo plazan. Barkuko kapitainarekin hitz

egin dugu, Joxean Lasarekin, eta berak azaldu

digu nola moldatu diren itsasontzia sortzeko.

Etxea arrantzaontziz mozorrozteko ideia

duela bi urte bururatu zitzaien parranda gau

batean; etxera itzuli eta lagun batekin balkoian

kainabera bana hartuta arrantzan arituko balira bezala egiten hasi zirela. Koadrilakoen

artean osatu zuten itsasontzia, bakoitzak zerbait ekarriz. Materialak denboraz biltzen joan

ziren asteazkenetan enpresetan bilduz botatzekoak ziren gauzak; ia dena izan da

materiale erreziklatua.

Oso ondo pasa zuten egun oso bat parranda eginez, gau eta egun. Bukatzeko,

Joxeanek esan zigun berak hobeto pasatzen duela dena antolatzen eta muntatzen inauteri

egunean baino. 5. eta 6. mailako maketazio taldekoek

Esazu aldizkaria 29

Page 30: ESAZU 2012 MARTXOA

Liburu ederrez eta interesgarriez hornituta dugu eskolako liburutegia. Oraingoan ere

esazuko leiho honetara ekarri nahi ditugu liburu batzuk horien berri izan dezazuten.

“GAUEKO IPUINAK” Iluntasunak ez nau beldurtzen!

(Haur Hezkuntzatik gorakoentzat)

Ilundu du, eta ilargia ageri da zeru goian. Oheratzeko ordua izango da laster...

Baina, lehenago, ireki liburu eder hau eta ezagutu barruan gordetzen dituen istorio

politak. Gauero argi txiki bat piztuta uzten duten haur guztientzat.

“CÓMO COMO” (9 urtetik gorakoentzat)

Jatea gozamena da. Bost otordu egiten ditugu egunero. Liburu honekin ez dugu

jango baina, bere baitan, janariekin korapilatuta dauden olerkiekin gozatua hartuko

dugu; zalantzarik gabe. Ignacio Sanz da egilea (begiratu 21. orrialdea)

“IRRIBARREA ZABALTZEKO IPUINAK” (8-9 urtetik gorakoentzat)

Hona irribarrea zabaltzeko ipuin bilduma txikia, nahi baduzu barre egin, nahi baduzu

sudurra okertu, lehen ipuineko aitonak bezala. Gainera, ipuin hauekin lortzen diren

idazle-irabaziak Etiopiako haurrei laguntzeko izango dira.

“AZAZKALAK JATEN DITUT Eta zer?” (8-9 urtetik gorakoentzat)

Eta zer? bildumak beste liburu ekartzen digu. Eta, beti bezala, planteatzen digu

arazo txikiak, txikiak direla, eta ez ditugula zertan handitu. Horrexegatik, hainbat

kontuen aurrean, denok eta zer?, esan behar dugu noizean behin.

“MUSUEN GUSTUA” (11 urtetik gorakoentzat)

Ixiar hamabi urteko neska bat da, seigarren maila egiten ari dena. Musuen gustua

ezagutu nahi du, baina ez familiakoek behin eta berriz ematen dizkioten musu astun

horiek, jadanik soberan ezaguten dituenak, bestelakoak baizik.

“CÓMO HABLAR PARA QUE SUS HIJOS LE ESCUCHEN Y CÓMO

ESCUCHAR PARA QUE SUS HIJOS LE HABLEN” (Gurasoentzat)

Izenburuak oso garbi esaten digu zer aurki dezakegun liburu honen barruan.

Denok badakigu formula magikorik ez dagoela, hala ere edozein laguntza mota

ondo etorriko zaigu gurasooi.

Badaezpada ere, eskolako liburutegian ale bat daukagu.

30 Esazu aldizkaria

Page 31: ESAZU 2012 MARTXOA

Gustatuko litzaizuke zure

gurasoek partaidetza

handiagoa izatea

ikastolan? Bai?

Anima itzazu guraso

elkartean parte hartzera!

Izenetik izanera, GOGOA ZUBI

“Hizkuntza bat ez da arauen multzo soila.

Sentiberatasun kontua da bereziki: era guztietako sentiberak

seinalatzen eta deskribatzen dituelako bizi da hizkuntza, horrek

ematen dio odola, jokabide horren ibilian-ibilian hizkuntza bera ere

sentiberatasunez janzten delako, sentiberatasuna dario.

Horregatik, hizkuntzaren alde sentibera horren aurkako erasoak

daudenean, hizkuntza horretako hiztunak, zein delarik ere bere

ideologia, ERREAKZIONATU EGITEN DU.”

Esazu aldizkaria 31

Page 32: ESAZU 2012 MARTXOA