8/8/2019 Entroido 2007

1/16

Ourense, capit al do Entroido

As Eiros,volta celebrar un ano mis a festa da Pit a

ENTREVISTA:Xos Araujo, concellal de Cult ura de Ourense

O maior festexo de toda a rexinde Ourense

O Ent roido de Xinzo,a festa maisimpor tante e tradicional da comarca da Limia

Axenda do Entroido

Castro Barreiro e A Feiravolven disputarse o Entroido de Salcedo

Foto: Ernesto Gmez del Valle

8/8/2019 Entroido 2007

2/16

2 AXENDA

Luns, 12 de febreiro17,00 h.: Obradoiro de maquillaxe deentroido para nenos na Axencia deLectura de Guillade.

Martes, 13 de febreiro17,00 h.: Obradoiro de maquillaxe deentroido para nenos na Axencia deLectura de Areas.

Mrcores, 14 de febreiro17,00 h.: Obradoiro de maquillaxe deentroido para nenos na Axencia deLectura de Xinzo.

Xoves, 15 de febreiro18,00 h.: Obradoiro de maquillaxe deentroido para nenos na Biblioteca dePonteareas.

Venres, 16 de febreiro."O entroido das escolas"11,00 h.: Desfile das comparsas doscolexios de Ponteareas polas ras docasco urbano da vila, sada dende a Ca-sa do Concello ata o Parque da FeiraVella onde cada centro poder ler oucantalas sas coplas.w 17,00 h.: Obradoiro de maquillaxede entroido para nenos na Axencia deLectura de Ribadetea.

Domingo, 18 de febreiro

17,30 h.: Concurso de comparsas. Sa-da do desfile dende a Casa do Conce-llo, percorrendo as ras Constitu-cin, Praza de Bugallal, ra de

Oriente, Praza Maior, ra Arxentina,Doutor Fernndez de la Vega, raReveriano Soutullo, ra Constitucine remate na Praza de Bugallal coalectura de coplas.Baile de entroido coa charanga "LosClavelitos " de Xinzo.

Luns, 19 de febreiro18,00 horas concurso infantil dedisfraces na Praza da Msica.

-1 Premio 75.-uros-2 Premio 50.-uros-3 Premio 30.-uros

Martes, 20 de febreiro17,30 h.: Festival infantil de entroidona Praza da Msica coa actuacindo mago Chrystryan que pora en es-cena "entroido mxico" (se chove noAuditorio R. Soutullo).19,00 h.: Desfile de comparsas e deseguido actuacin dunha charangana Praza da Msica

Mrcores, 21 de febreiro18,00 h.: Velorio da sardia do CentroArtstico Sportivo. A continuacininicio do enterro da sardia sandodo Centro Artstico Sportivo, pasan-do polo Concello e remate na Prazada Msica.

Venres, 23 de febreiro.20,00 h.: Desfile da comparsa "Colo-res" de O Porrio polas ras da vila.

Sbado de Mulleres (10 de Febreiro)

24:30 h. Festa rachada coa charangaEscachapeitos na Praza Maior.

Domingo do Corredoiro (11 de Fe-breiro)12:30 Pasarras coa charanga NBAataas 15:00h.17:30 Xogo da Cucaa na Praza

Maior, amenizado

polas charangas Escachapeitos e Ape-les.19:00 Procesin e colgamento do Me-co, na Praza Maior, amenixado polacharanga NBA.Festa rachada ata as 23:00 hcoas charangas Escachapeitos e Ape-les.

Xoves de Compadres, 8 de febrei-ro.Actuacin da Charanga Tmega, Jo-s Luis y Los Cubanos, dunha batu-cada e da Banda de Gaitas do Conce-llo de Vern.

Domingo de Corredoiro, 11 de fe-breiro.Actuacin da Charanga Tmega e daorquestra Noche de Gala.

Xovs de Comadres, 15 de febreiro.actuacin das charangas Os Cente-

llas, Os Jalticos, Xente Nova, T-mega, Os Chelos e BMV, Jos Luis yLos Cubanos; a orquestra , ChicasShow, a Banda de Gaitas do Concellode Vern e dunha batucada.

Sbado de Entroido, 17 de febreiroActuacin das charangas: Os Cha-rangos, Os Amigos, Compango,Xente Nova, Tras-Miras, Tmega,Garrafn e Punto.Com; e a orquestraSolara.

Domingo de Entroido, 18 de

febreiro.Actuacin das charangas: Os Boys,Terra do Vivei, Os Charangos, Pun-to.es, Galicia Nova, Cruz Vermelha(Vila-Real), Os Amigos, Doutor An-choa, Pataqueirada (Burela), Xente Nova, Troulada, Mecnica, Garra-fn, Punto.Com, Os Trasnos da Gaita(Vigo); e da orquestra Marbella

Luns de Entroido, 19 de febreiroActuacin das charangas: Medina,Galicia Nova, Os Charangos, Terrado Vivei, Os Amigos, Troulada, Ga-

rrafn, Punto.Com e Mecnica; e daorquestra Isla.

Martes de Entroido, 20 de febreiro.Actuacin das charangas: Mecnica,Os Charangos, Terra do Vivei, OsAmigos, Galicia Nova, Medina,Xente Nova, Tras-Miras, Garrafn ePunto.Com; e da orquestra Cunters.

Domingo de Piata, 25 de febreiro.Actuacin de Orquestra Luz de Luna.Jos Luis y Los Cubanos e a Orques-ta Luz de Luna.

Oentroido en Vern

Oentroido en Xinzo deLimia

Oentroido en Ponteareas

Axenda

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

3/16

3AXENDA

8 de febreiro , xoves de Compadres10:30 OBRADOIROS DE COMPLEMENTOS DE

DISFRACES E MAQUILLAXE para tdolos nenos enenas dos colexios participantes. De seguido CARREI-RAS DOS COMPADRES contra as comadres.

15 de febreiro, xoves de Comadres10:30 OBRADOIROS DE COMPLEMENTOS DEDISFRACES E MAQUILLAXE para tdolos nenos enenas dos colexios participantes. De seguido CARREI-RAS DAS COMADRES contra os compadres.

16 de febreiro, venresANIMACIN DE RAS e pasacalles coa participacindas charangas CHUNDA-CHUNDA e OS MERCIA-NOS.20:30 PREGN 2007 OURENSE CAPITAL DO EN-TROIDO ...dende o marco incomparable de MarinaOU'. remate GRANDE TRONADA de fogos artifi-

ciais.22:00 CEADE BENVIDA ENTROIDO 200700:30 PASARELA DE DISFRACES

17 de febreiro, sbadoANIMACIN DE RAS e pasacalles coa participacindas charangas CHUNDA CHUNDA, ELCOMPANGO,TMEGA, APELES, SANTIAGO APSTOL, OSMERCIANOS e LITAS Y SUS MUCHACHOS.17:00 OBRADOIRO INFANTILDE MAQUILLAXE.18:00 FESTA INFANTIL, coa actuacin estelar de TA-NITO.22:00 BAILE e verbena coa orquestra PRINCIPAL.00:30 PASARELA DE DISFRACES

18 de febreiro, domingo de Entroido

ANIMACIN DE RAS e pasacalles coa participacindas charangas CHUNDA CHUNDA, ELCOMPANGO,SANTIAGO APSTOL, CENTELLAS, VILANOVA,ALONGOS, PRADO, CASTELO, RAMIRS, SINO-L, SARIMA, LITAS Y SUS MUCHACHOS.

12:00 CONCERTO DE ENTROIDO da Banda de Msi-ca Municipal de Ourense.

18:00 DESFILE DE COMPARSAS E CARROZAS20:00 BAILE e verbena coa orquestra CAPITOL.21:00 ELECCIN E COROACIN DO REI / RAIADO ENTROIDO 2007 entre tdolos participantes ins-critos, e remate ENTREGADE PREMIOS s gaado-res do Concurso de Comparsas e Carrozas, coa partici-pacin do Rei do Entroido 2006.22:30 FESTA RACHADAna Praza do Correxidor.00:30 PASARELA DE DISFRACES.

19 de febreiro, lunsANIMACIN DE RAS e pasacalles coa participacindas charangas CHUNDA CHUNDA, TAMEGA,APELES, SANTIAGO APSTOL, OS JALCTICOS,OS MERCIANOS e LITAS Y SUS MUCHACHOS.17:00 OBRADOIRO INFANTIL DE MAQUILLAXE.18:00 FESTA INFANTIL, coa actuacin de

TANITO.22:00 BAILE e verbena coa orquestra RITMO JOVEN.22:30 FESTA RACHADAna Praza do Correxidor.00:30 PASARELA DE DISFRACES

20 de febreiro, martes de EntroidoANIMACIN DE RAS e pasacalles coa participacindas charangas CHUNDA CHUNDA, SANTIAGOAPSTOLe os PERFECTIOS.20:00 BAILE e verbena coa orquestra TROVADORES.22:00 CONCURSO DE DISFRACES INDIVIDUAISna Praza Maior00:30 PASARELA DE DISFRACES

21 de febreiro, mrcores, enterro da sardia20:30 ENTERRO DASARDIA

Concentracin: na Praza Maior onde os doentes, en cor-texo fnebre, acompaarn sardia longo do per-corrido, que estar amenizada pola charanga CHUNDA CHUNDARemate final coa queima da Sardia.

ENTROIDO AS EIROS - FESTADAPITA

4 de febreiro, domingo FareleiroApartir das 17:00 Guerra fareleira, amenizada pola cha-ranga CHUNDA CHUNDA.

11 de febreiro, domingo OleiroApartir das 17:00 Xogos das Olas, amenizado pola cha-ranga CHUNDA CHUNDA.

20 de febreiro, martes de Entroido11:00 Folin do Entroido, con Pitas, mscaras e msica.17:00 Voda da Pita.- Amenizada pola charanga CHUNDA CHUNDA.- Baile de mscaras e concurso de disfraces amenizadopola orquestra AZALEA.- Queima do meco.

ENTROIDO DE SEIXALVO

11 de febreiro, domingo Oleiro16:00 Tarde de olas, como manda a tradicin. Percorri-do polas ras de Seixalbo, ata deixar s bonecos Paqui-ta e Nicanor na Praza Maior de Seixalbo co acompaa-mento musical dunha charanga.

20 de febreiro, martes de Entroido15:45 Desfile de disfraces polas ras de Seixalbo, coa participacin das Comparsas Os Pementeiros , AAguillada, O Gromo do Pemento, Las Chicas deOro e No somos los nicos chorizos que hay en estepas ata a queima dos bonecos.

21 de febreiro, mrcores de Entroido21:00 Sada do Campo da Infesta, co percorrido polasras de Seixalbo e rematando coa tradicional sardiada.

Oentroido en Ourense

Oentroido en SalcedaVenres 16S 11.30h, DESFILE INFANTIL DE CA-RROZAS E DISFRACES. Participan oscentros escolareas IES de Parderrubias,CEPAltamira e CRA Raa AragontaACTUACIN DACHARANGADIVER-TIDA

Sbado 17S 17.30h FESTA INFANTIL DE DIS-FRACES. Acargo de Rivel animacin.Haber reparto de caramelos e agasallospara os participantes na praza do Concello.

Domingo 18S 12.00h, CONCERTO DA BANDADEMSICA CULTURAL DE SALCEDA.Na praza do Concello

S 16.30h, 'IX CONCURSO DE CA-RROZAS E COMPARSAS DE ENTROI-DOO circuto pechado discorrer polas rasArgentina, Jos Antonio, Dr. Zunzunegui ePontevedra. Presentado pola periodistaAna PrezS 20:30h. VERBENA A CARGO DASORQUESTRAS LA BMBOLA e LI-MN. Na praza do Concello

Luns 19 e martes 20DESFILE DOS BARRIOS DE FEIRA ECASTRO BARREIROOfrecern outra visin da festa. Hai espazopara a troula e a msica e o pblico xulga,sen xurados nen premios, quen o mellorese ano.

Oentroido en MosDomingo da 18 de febreiroConcentracin Capela de San Amaro.Petelos s 16:45 h.Sada 17:15 h.Desfile comparsa cara a piscina.Categoras infantil e adultos.

Domingo da 18 de febreiro

No pavilln de deportes a par-tires das 16:00 horas haberunha festa do entroido con xo-

gos, inchables, talleres de pin-tura, karaoke, msica e sorteosvarios. En canto a festa rematee para quecer folgos haberchocolate para todos.

Oentroido en AsNeves

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

4/16

4 OURENSE

REDACCIN/OURENSE

FOTO: ERNESTO GMEZ DEL VALLE Y GMEZ

O programa de actividades orga-nizado polo concello xunto coasprincipais asociacins veciais ofer-ta un panorama amplo e variado doque poden gozar sen problemas xen-tes de distintas idades e intereses. Onico obxectivo obrigado: divertir-se.

Os rapaces son os que mis facili-dades teen para gozar das festas.As, nos colexios da cidade cele-brouse durante a primeira quincenado mes un obradoiro para a confec-cin dos compadres e comadres que posteriormente se empregaron nosseus respectivos xoves con xogos naPraza Maior.

O pregn, os lumes de artificio e a

cea de benvida ao entroido do venres16 marcan o comezo da programa-cin oficial do Concello. Esta com-plemntase, todos os das, con dife-rentes pasarelas de disfraces que, en

todas as prazas da zona vella, servi-rn de plataforma de lucimento dosdistintos disfraces escollidos polostrouleiros.

Desde ese da, festa a partir deprimeira hora e ate ben avanzada amadrugada. Toda ela acompaada damsica que proporcionan as distintascharangas, orquestras e incluso a banda municipal ao longo de cadaxornada.

O domingo de entroido, a partirdas seis da tarde, chega o momentodos disfraces mis elaborados coa

celebracin do tradicional desfile decomparsas e carrozas que parte dasLagoas para percorrer as ras de Cu-rros Enrquez, avenida da Habana,Concepcin Arenal, Progreso e Ala-meda. Este ano, con mis participa-cin que nunca!

Pola noite, festa rachada na Prazado Correxedor!! Hoxe non hai pro-blema de rudos nin balbordos. Todaa cidade est de esmorga!!

A xornada do luns est especial-mente adicada aos nenos e nenas. Nara do Paseo hai un obradoiro de ma-quillaxe para que os mis cativos dacasa dean colorido ao seu disfrace e

despois festa infantil na Alamedacoa actuacin de Tanito.

E pola noite.... ate que o corpoaguante, posto que a do luns e a xor-nada na que os ourensns aproveitanate as primeiras luces do da para go-zar de toda a inhibicin e festa que oentroido trae consigo.

E chega o martes, un da algomais tranquilo para recuperarse doda anterior e para prepararse para oenterro da sardia que ten lugar naPraza Maior tras o cortexo fnebreque acompaa ao pobre peixe e que adespide ate o prximo ano.

Ourense, capital do

EntroidoO concello de Ourense vive con especial intensidade as festas do carnaval. Alocalidade,que celebra un entroido eminentemente urbano,goza nos lt imostempos da recuperacin,nas sas parroquias,dalgunhas celebracins con airemis tradicional.

oenterro da sardiaten lugar na PrazaMaior tras o cortexofnebre queacompaa ao pobrepeixe e que a despide

ate o prximo ano.

Odomingo deentroidochega omomento dosdisfraces mis

elaborados coacelebracin do

tradicional desfile decomparsas e carroza.s

Pola noite,festarachada na Prazado Correxedor!! Hoxenon hai problema derudos nin balbordos.Toda a cidade est de

esmorga!!

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

5/16

5OURENSE2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

6/16

6 ASEIROS

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

LOIS PARDO

A orixe desta festa remonta-se dcada dos '50; e a razn que impul-sou ao pobo a realiz-la foi a voda

entre dous vivos da zona (don Anto-nio Guimarey e dona Gumersinda deBenavides, por mal nome: APita). Avella tradicin de "fazer cinzarrada"ao vivo ou viva que casaba, viu-seaqui reforzada pola situacin poucohabitual dos dous contrantes atopa-ren-se nese estado. As, logo, foi-llesreclamada unha cuantidade econ-mica para realizar unha festa "comomandaba a situacin". Ao negaren-se os noivos a faz-lo, as xentes dolugar comezaron a lles tocar o corno

e outros instrumentos improvisadosfazendo forte escndalo e enteirandoa todas as xentes dos arredores. Sepagaron a festa ou non, non o temos

craro (hai quen di que si), mais oasunto que apartir de entn come-zou a se celebrar por esa data n'AsEiros a mais popular das celebra-cins pags: o Entroido. A festa, nahonra da noiva, coeceu-se algntempo como Festa da Pita, pois era oalcume da protagonista, e celebrou-se at comezos dos '70, desaparecen-do entn non sabemos ben porqu,at no ano 1999 a A VV recuperar ofestexo, celebrando-se desde aquelan'As Eiros o ciclo tradicional do

Entroido.

Os das.Este ciclo comeza o domingo de

septuasxima do calendrio litrxi-co (nesta edicin, o 4 de febreiro)coa celebracin do Domingo Fare-leiro (tambn coecido como Borra-llento), dia no que o farelo e a faria-ademais doutros elementos como a borralla, a cinsa...- protagonizan axornada nunha luita entre mozos emozas, homes e mulleres, conver-tendo-se -xunto coa msica- nos pri-meiros anncios do Entroido. Nestaxornada tambn colocado o Mecona praza, quen presidir a nosa Festa

at a sua fin no Martes do Entroido.Prosegue a Festa da Pita o seguin-

te domingo -de sexuaxsima- (o 11de febreiro) coa celebracin do Do-mingo Oleiro (nomeadamente coe-cido como Corredoiro na Galiza).Neste dia comeza-se "a correr" o En-troido. Tambn neste dia sae por pri-meira vez a Pita (mscada d'As Eiro-s, adoitada polo Concello de Ouren-se). Neste da ten lugar o Xogo dasOlas, xogo no que unha roda de ho-

As Eiros volta celebrar un

ano mais a festa da PitaO domingo 4 de febreiro marcou o incio da Festa daPita,unha festa recuperada polos vicios e viciasd'As Eiros (Ourense) no ano 1999 depois de cuase30 anos sen se celebrar.

Ao negrense osnoivos a pagar afesta as xentes dolugar comezaron alles tocar o corno eoutros instrumentosimprovisadosfazendo forteescndalo eenteirando a todas asxentes dos arredores.

A Festa da Pita no bairro das EirosFOTO: AMIGOS DA PITA Domingo OleiroFOTO: AMIGOS DA PITA

O traxe da Pita cada vez mais popularFOTO: ROSA VEIGA

8/8/2019 Entroido 2007

7/16

7AS EIROS2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

mes ou mulleres van-se atirando un-ha ola dos uns para os outros cheia degua, plumas... Cuando algun nonconsegue apa-la e deixa que esca-che no chao, perde e, ademais de fi-

car todo mollado ou cuberto de plu-mas, ten de pasar pola taberna a pa-gar o vio para toda a roda. SegnTaboada Chivite e outros etngrafos,na cidade de Ourense este xogo pra-ticaba-se no Domingo Corredoiro ouno Xoves de Comadres.

E a Festa remata o Martes do En-troido (neste ano o 20 de febreiro). Axornada comeza pola ma con unFolin que percorre o bairro anun-ciando con Pitas, gaiteiros, bombas emscadas que chegou o dia grande.Depois do xantar os vicios e as vici-as converten-se en actores e actri-zes improvisados/as da Voda da Pita(unha representacin do que puido

ser aquela voda que dera orixe fes-ta). Posteriormente, un Baile demscadas, co seu concurso, leva-nosat a noite, momento no que despedi-mos o Entroido coa Queima do Me-co.

O traxe da Pita.No ano 2001, tentando perpetuar

a lembranza da orixe da Festa da Pitae os seus protagonistas as comoquerendo concebir un novo smboloque identificara ao bairro e propiafesta; crea-se a mscada da Pita, fei-ta con estuque e cartn-pedra me-dida da persoa portadora.

A parte dianteira da mscada vaien branco e negro e na traseira levaun deseo relacionado coa naturezaou co matrimonio, coa particularida-de de non se poder repetir os debu-xos entre mscadas. Da parte supe-rior arrinca, entre plumas de vivascores, o pescozo da pita, que proxec-ta o traxe cara arriba fazendo-o vis-bel.

No ano 2002 apresenta-se o tra-xe, consistente nunha vestimentaelegante (temos que lembrar queimos "de voda") que tenta mesturaras bases do traxe tradicional galegocoas premisas entroideiras. Falamospois, dunha chaqueta curta e dunhascalzas curtas negras sobre unha ca-misa e unhas meias de encaixe bran-cas, s que acompaan unhas polai-nas negras e diversos ornamentos.Dos brazos da chaqueta colgan sen-das capas cheias de plumas de vivascores (a xogo coa mscada) remata-das por 4 pontas das que colgan ca-danseu axuxere. As calzas tambnlevan 6 axuxeres (3 por cada perna)no fondo das mesmas (ou sexa, al-tura do xoello) das que colgan 4 fi tasdas mesmas cores empregadas noresto do traxe. Acamisa branca, senpescozo, pois de aqu saen diversasfitas das cores habituaes. As meias

son brancas de encaixe. As polainasson negras e tambn conta con 2axuxeres por perna e 4 fitas. Ade-mais, o traxe complementa-se conun cinto de coiro, do que colgan un

mnimo de 15 pequenas chocas e conunha bolsa tambn de coiro na que asPitas levan os ovos que atiran a quense cruza no camio (recheios de pen-so e algns de verdade). Dos ombros

saen outras fitas mis grosas e mislongas que son as que indican a anti-gidade da Pita, engadindo-lle unhafita ao traxe por cada ano que corra oEntroido; a cor desta fita ven marca-da por algn feito salientbel do anotranscurrido (a fita do 2007 de corvermella, pola forte vaga de lumesque sufriu As Eiros e todo o pas no pasado vern). A chaqueta tambnest adornada por unha insignia de prata que representa mscada, eque a nica peza do traxe que se po-de levar todo o ano.

O 2007 ser o 6 ano que este tra-xe corra o Entroido. Nesta curta tra-xectoria, A Pita erixiu-se nun novo

smbolo do bairro d'As Eiros e con-seguiu consolidar o proxecto de re-cuperacin dunha festa curiosa e en-trabel.

No ano 2001,tentandoperpetuar alembranza da orixeda Festa da Pita e osseus protagonistasas como querendoconcebir un novosmbolo queidentificara ao bairro

e propia festa;crea-se a mscada da Pita

O cartaz anunciador das festas deste ano foi deseado por Paco Boluda

No Domingo Oleiro comezase a correr o EntroidoFOTO: AMIGOS DA PITA

8/8/2019 Entroido 2007

8/16

8 ENTREVISTA

Xos Araujo, concellal de Cultura de Ourense

Tentamos ligar o Entroido coagrande riqueza termal que temos

na cidade de OurenseJos Araujo o concelleiro de Cultura,Festas e Festival de Cinema da cidade de Ourense.Asegura que oEntroido a sa celebracin favorita dentro da programacin festeira de todo ano e quen o coece d boa fediso.Agora,ante a inminencia dos das grandes do Carnaval, fala coa Peneira para dar a coecer mellor oEntroido da capital ourens.TEXTO: MARIAALBERT FOTOS: RAFAEL DORRIBO CAO

Antes de nada, cal a principal novidadeque rexistra a programacin de entroido desteano?

Ben, podemos dicir que o groso da celebra-cin do entroido na cidade contina a lia de anosanteriores. Programacin variada por parte doConcello e achegamento de celebracins maispopulares de distintas parroquias como poden seras Eiros ou a Ponte. O entroido na cidade ten vi-vido un rexurdimento nos ltimos anos e pensa-

mos que estamos na lia correcta e que a da dehoxe o carnaval de Ourense un referente para to-do o pas.

Ademais este ano, e como novidade, tentamosvencellar o entroido coa grande riqueza termal de

que temos a sorte de gozar en Ourense. A aplica-cin do Plano Director de Turismo aprobado poloEstado axuda para que a cultura balnearia esteapresente no noso entroido. Temos elaborado unpaquete turstico no que se oferta hospedaxe, gas-tronoma e visita a distintos espazos termais, coque a cultura da auga estar presente tamn no en-troido da cidade.

Por outra banda, e afondando nas novidadespara este 2007, destacara que o mis importante

para ns, desde o Concello, incorporar o maiornmero posbel de elementos de participacin ci-dad e musicais. Pensamos que o Entroido , so-bre todo, unha festa da xente, cousa que pensoque vamos conseguindo ano a ano.

Que oferta a cidade aos visitantes que a es-collan para festexar o entroido?

Eu penso que Ourense non se pode entender,nestas datas, sen o conxunto da sa provincia. Dea o lema escollido Ourense, capital do Entroi-do, posto que entendemos que Ourense o pun-to de confluencia de todas as celebracins do car-naval do interior de Galiza. As, os entroidos daLimia, os das terras de Trives e Viana conflen hora de determinar unha celebracin que forma

un conxunto en si mesma.Neste contexto, o que podemos ofertar desde oconcello a conxuncin entre o entroido mis tra-dicional e os entroidos urbanos. Deste xeito pro-gramamos na capital un carnaval para todos os

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

9/16

9ENTREVISTA

pblicos con espazos especialmente adicados aoscativos e xente xoven e varias verbenas para aparticipacin de todo o mundo.

Que ten organizado o Concello para fomen-

tar a participacin?Xa comentaba ao comezo que a participacincidad unha das nosas teimas nestas datas. Nes-te senso estamos satisfeitos porque a participa-cin no desfile de comparsas superar este ano aparticipacin do ano pasado, que xa fora maiorque a anterior. Iso indica que estamos a facer benas cousas neste aspecto e que a xente cada vez es-t mis identificada coa fes ta. Ademais, como xa tradicional nos ltimos anos, celebramos o con-curso para a eleccin do rei ou raa do entroido,ao que cada vez acude mis xente.

Por outra banda recollemos unha iniciativaque xa temos posto en prctica en anos anteriorese que consiste en inundar a zona vella de distintasplataformas e escenarios para que a xente faga oseu propio pase do entroido. A imaxinacin a

nica encargada de poer os lmites.

Quen vai facer o pregn do Entroido desteano?

O pregn o fan o da 16 de Febreiro un grupode xentes de Ourense. Trtase dunha parodia queeste ano se chama Marina d'OU en alusin Marina d'Or. Trtase, sobre todo, dun texto moidivertido no que a propia actuacin dos pregoei-ros marca un pouco o esprito do que esta festa.O ano pasado xa realizramos un pregn retran-queiro deste tipo, e a xente ficara moi satisfeita.Trtase de incidir naquilo que e gusta mis..

ese acto o que anuncia de verdade o iniciodo Entroido en Ourense?

A cidade ten un ciclo do entroido non dema-siado longo que tradicionalmente inicia nos xo-ves de comadres e compadres. Ultimamente, sen

embargo, barrios como as Eiros estn alongandoa sa festa celebrando no primeiro e segundo do-mingo de Febreiro os domingos Fareleiro e Olei-ro, a imaxe do que se fai noutras localidades daprivincia.

Mais antes do da do pregn, e durante o todoo mes de febreiro, os nenos da cidade participandun obradoiro de confeccin de comadres e com-padres que despois se utilizaron nos respectivosxoves 8 e 15 de Febreiro.

Sen embargo, o da 16 para o Concello unhadata significativa na que tentamos que a xente seintroduza de cheo na festa. Por iso se celebra agrande tronada de lumes de artificio e posterior-mente na Alameda facemos a Cea de Benvida aoEntroido na que se comer empanada, cocido,pan, vio, bica e licor caf. Ademais, msica de

Charanga.

Como se incardinan os entroidos das distin-tas parroquias nunha celebracin a priori tanurbana como a de Ourense?

Ben, eu dira que nos ltimos anos tense con-seguido que a celebracin dos barrios comple-mente a celebracin oficial ate converterse nunhaparte tan importante do Entroido de Ourense co-mo as actividades festexadas polo concello. Des-de a parroquia das Eiros, a recuperacin da festada Pita dotou cidade de algo do que carecamos:unha mscara propia do entroido. Ao tempo, aprocesin e festa do Frei Canedo e a aparicin dasRomanas da Ponte dotaron zona da Ponte dunhapersonalidade propia durante estas datas e cola-

boraron a aumentar a identificacin dos veciosco entroido.Eu dira que a est a chave: en contaxiar ve-

cianza da ilusin e festa que se desprende duran-te estes das. No caso da Ponte, concretamente, euconvidara a todo o mundo a achegarse ate al oda 19 para asistir procesin do Frei Canedo edegustar un pouco de carne ao caldeiro e polbo nacea posterior.

Algo en concreto para animar xente a quese achegue a Ourense estes das?

Por suposto! Eu penso que todos aqueles quevean cidade durante as datas do entroido vol-vern a facelo en anos posteriores, como xa acon-tece agora cos nosos visitantes doutros anos. To-do aquel que tea gana de troula e esmorga ha devir a Ourense e non ficar insatisfeito coas sasespectativas. As ras da cidade vstense de corpara celebrar a festa mis divertida e transgresorado ano.

O Entroido de Ourense , sobre todo, das sasxentes. O bo humor as actividades de todo tipoconfiguran un gran programa festivo que difcilde igualar.

Xa para rematar, a nivel persoal. Como vaicelebrarvostede o Entroido?

Eu teo que recoecer que no Entroido boto oresto. Teo preparado disfrace para todos os dase este ano, por primeira vez, vestirei o traxe da Pi-ta que me regalaron na mia voda, o ano pasado.Tamn hai que reservarse un pouco para o luns

pola noite, que en Ourense moi especial. Ade-mais sempre importante gardar as ltimas ener-xas para chorar pola despedida do entroido eagardar polo prximo o mrcores durante o ente-rro da sardia. E ate o ano que ven!

O da 16 despois da

grande tronada de lu-

mes,na Alameda face-

mos a Cea de Benvida

ao Entroido

Nos lt imos anos

tense conseguido que a

celebracin dos barrios

complemente a celebra-

cin oficial

Teo preparado dis-

frace para todos os das

do Entroido

Entendemos que Ou-

rense o punto de con-

fluencia de todas as ce-

lebracins do carnaval

do interior de Galiza

Inundamos a zona

vella de distintas plata-

formas e escenarios pa-

ra que a xente faga o

seu propio Entroido

O pregn, do da 16,

farao un grupo de xen-

tes de Ourense.Trtase

dunha parodia que este

ano se chama Marinad'OU en alusin Mari-

na d'Or.

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

10/16

10 REPORTAXE

Comadres e compadres,mecos, faria,formigas,ovose,sobre todo,moita retranca.A alma galega torna oEntroido nunha autntica festa smbolo de todo unxeito de entender o mundo.

O maior festexo de toda a rexin

de Ourense

MARAALBERT

O domingo fareleiro (que esteano cuadrou a 28 de Xaneiro) mar-

cou en Xinzo da Limia, as como nal-gns outros concellos da rexin, ocomezo dos festexos do ciclo do En-troido mis longo da pennsula, quedura case un mes enteiro para rema-tar coa resaca do domingo de piata(o vindeiro 25 de Febreiro).

O certo que toda a provincia deOurense vive intensamente o carna-val. Se ben a capital ten unhas gran-des celebracins enmarcadas no de-nominado Entroido urbano, sen dudason a propia Xinzo da Limia, xunto aVern e Laza as poboacins que reci-ben os maiores eloxios e fama. Estastres localidades, de forma conxunta,

reciben o sobrenome de tringulomxico do Entroido.Peliqueiros, cigarrns, boteiros,

felos, troteiros e pantallas toman asras da provincia ourens nunhasfestas nas que practicamente todas aslocalidades teen a sa figura tradi-cional caracterstica.

Estas son as personaxes que to-man literalmente as ras da maiorparte das vilas de Ourense. Con t-dolos seus sculos s costas estes tra-xes son, mis que disfraces, reminis-cencias dunha historia que volta concada San Antn.

A nica provincia galega de inte-rior ten nestes puntos clave as vrti-ces dos festexos nos que xa nos ato-pamos plenamente inmersos. A riva-lidade centenaria por defender a ce-lebracin propia como a mellor t-mana moi, moi a serio.

De feito cada unha destas vilasten un protagonista propio para estasfestas. Son as pantallas en Xinzo, oscigarrns en Vern e os boteiros deViana mentres que en Laza son os peliqueiros os que toman a batuta.Tamn Bande ten a sa figura tradi-cional, o troteiro. En Maceda estnos felos e en Allariz os charras; enEntrimo hai damas e galns mentresque en Vilario hai tamn boteiros

organizados en folis.O seu primeiro punto en comn,ademais da orixe case milenaria, oda elaboracin extrema. Trtase demanufacturas que requiren dun pro-

ceso de fabricacin artesanal de lon-gas horas.

Os traxes tpicosSe o que che apetece vivir unha

autntica tradicin carnavaleira, entodo o senso da palabra, probbelque Ourense sexa unha das tas me-llores opcins.

A festa supn un autntico parnna actividade coti. O importante

divertirse, mais dentro dunha orde.Os portadores de determinados tra-xes son unha autoridade.

Tes de telo claro, porque teen osseus puntos en comn e non difcilconfundirse. O cigarrn do entroidoverins ven do sculo XVIII, andaque vai recollendo elementos desde bastante mis antigo, e ate fai ben pouco era patrimonio exclusivo dosexo masculino. Hai que botarlle un-has 125 horas para a sa confeccin epode rondar os 2.000.

Camisa branca, garabata verme-lla suxeita cunhas cintas que pechan

a chaqueta tipo toreira, con ribetes efranxas de cores fortes, charreterasnos hombreiros e flecos nas costuras.Levan ademais calzns largos conencaixes e pompns brancos que re-matan por riba dos xeonllos e permi-ten, deste xeito, ver as medias conpequenos pompns. A careta, a outraparte fundamental, busca principal-

mente a provocacin. Das partes: acara (ou cabaco) feita de madeirapintada cun rostro satrico: bigote enpunta, redondos coloretes... A outraparte, sobre a mscara en si, a pan-

talla ou mitra de folla de lata con de- buxos frontais, principalmente deanimais. Por tras leva unida unha pelde cordeiro ou raposo coa cola caraabaixo.

O ltimo complemento do traxeson 5 ou 6 chocas que axitan ao co-

rrer e a zamarra; un ltego formadopor un pau cilndrico rematado nun-ha correa de pel de ovella duns 60centmetros.

Os peliqueiros de Laza son case

iguais aos cigarrns incluso na saorixe. Atradicin asegura que repre-sentan aos antigos cobradores de im-postos dos condes de Monterrei. Afusta farase servir para convenceraos debedores da comarca para pagaros tributos aos aristcratas.

Camisa e calzns brancos, polai-nas negra, faixa vermella a xogocunha capa adornada con cintas defortes cores, pano ao pescozo e cintocon cascabeis e campaas. Esta a

En Bande,ostroteiros vistencamisa e pantalnbranco adornadoscon fitas e flores decores.

Afesta supn unautntico parnna actividade coti.O

importante divertirse.Osportadores dos traxessern a autoridade.

Troteiro de BandeFOTO: CONCELLO DE BANDE

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

11/16

11REPORTAXE

indumentaria propia das pantallas deXinzo da Limia.

A careta, feita de feltro e cartn,leva pintados crculos, estrelas e ou-tros motivos astrais e a responsbeldo nome desta personaxe. A sa fun-cin: vixiar que non haxa transentesen disfrazar polas ras da localida-de ourens. Para elo, srvense dasvexigas de vaca secas e infladas paragolpear ao que non cumpre o requisi-to.

En Bande, os troteiros visten ca-misa e pantaln branco adornadoscon fitas e flores de cores. Antiga-mente an tamn cubertos de hedra.Ademais levan cinto con grandeschocas mentres que a cara vai cuber-ta cunha carauta normal ou un tapetede mesa que se suxeita a un sombrei-ro de palla e ao pescozo. O pucho es-t adornado con postais de temasamorosos.

Xogos e tradicinsCase tan caractersticos como as

mascaradas son as distintas activida-des que a xente celebra de xeito misou menos espontneo (dependendodo Concello) e que marcan as sasorixes al onde se perde a memorio.

O xogo das olas consiste en en-cher olas vellas de algn materialque manche (faria, auga...) e ilaspasando ate que escachen. Por outrabanda estn as fareladas, que consis-

ten en guerras contra aqueles quenon van disfrazados; a estes maosamigos do Entroido pdeselles lan-zar case que de todo: ovos, faria,borralla... Neste senso, e mis espe-cfico de Laza, o costume de tirarformigas vermellas xunto coa fariapara todos aqueles que ousan ir aoEntroido sen disfrazar.

Mas en realidade estas son s al-gunhas das posibilidades que o car-naval oferta para perder a compostu-ra do resto do ano. Trtase de desma-drarse todo o posbel ante o que tra-dicionalmente era o longo periodode recollemento da cuaresma. Hoxe,que a celebracin relixiosa fica algomis restrinxida, o Entroido recobraun novo esplendor.

Todas as idades desfrutan do EntroidoFOTO: ERNESTO GMEZ DEL VALLE

Peliqueiro de Laza.FOTO: ERNESTO GMEZ DELVALLE

As localidades deXinzo,Laza e Vernforman o que secoece comotringulo mxico doEntroido.

Trtase dedesmadrarse todoo posbel ante o quetradicionalmente erao longo periodo derecollemento dacuaresma.

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

12/16

12 PUBLICIDADE 2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

13/16

13XINZO

REDACCIN/OURENSE

A capital da Limia celebra o Entroi-do como a sa festa grande, recoecidacomo de interese turstico nacional polasa singularidade. Os limiaos desfrutanda troula nuns das nos que case todo va-le, at que o corpo aguante.

As Concello e Comisin de Festasdo Entroido, organizan eventos que ten-tan cubrir todos os flancos de diversin

posbeis para que todos os habitantes dalocalidade e os visitantes que poboan assas ras nestes das gocen dunha cele-

bracin que non esquecern.Charangas, verbenas e actuacins de

grupos como Trpico de Grelos configu-

ran un panorama musical que ten comoprincipal funcin dar asas s ansias trou-leiras de todos os pndegos.

Ademais destaca o espazo Foro Cul-tural para desenvolver outro tipo de acti-vidades como concursos de comparsas,da cancin humorstica e exposicins("a maxia do entroido", "mscaras" e"carteis do entroido") entre outras.

Todo isto unido parte mais tradicio-nal das festas como o xogo das olas dodomingo oleiro, a persecucin e aforca-mento do meco no corredoiro ou a festada farelada do domingo inicial. Para re-matar, no domingo de Piata, cunha xor-nada especialmente adicada aos mis ca-tivos.

APantallaA"Pantalla" a mscara tpica do en-

troido limiao, durante as festas son cen-tos delas as que saen s ras e corredoi-ras de toda a comarca. A sa vestimentacomponse de calzns brancos longos,camisa branca, zapatos negros, polainasnegras con cintas vermellas para atalass pernas, capa de seda vermella con fi-tas de distintas cores, pano ao pescozo,cinto con camps e axuxeres e luvas

brancas. Anda que unha das sascaracte-rsti-ca s

pr in-c i p a i ssexan as d-as vexigas secasque levan nas mans.

Amscara a "pantalla", d nome aoconxunto e confeccionase artesanal-mente tendo unha apariencia de diaoencarnado, con xesto amable. Cando as

"pantallas" encontran algn coecidoque est sen disfrazar, persegueno atobrgarlle a pagar uns vios, entn mos-tra a sa cara e dase a coecer.

No que respecta semana propia doentroido, estes das teen en Xinzo ta-mn un sabor especial no que a msica e

a festa son os ele-mentos indispen-sbeis. Deste xei-to, verbenas e pa-sarras ocupan a lo-calidade desde pri-meira hora da ma- hasta altas horasda madrugada, comactuacins progra-madas ate as 3

da ma.

O martes doentroido a data para osdisfraces mis elaborados coa celebra-cin, s 17:00 horas, do grande desfiledo entroido com carrozas e comparsasque recorrern as principais ras da vilaacompaadas por diferentes charangas.

O da segunte chegou a hora de des-pedir a festa co enterro da sardia. As,s oito da tarde ten lugar a procesincom loito oficial e posteriormente aqueima na praza maior.

A sorpresa est em que, unha vez en-terrada a sardia, os mis pequenos po-den desfrutar do Domingo de Piata quetrae regalos e xogos para todos os meno-res de 12 anos na Praza Xoan XXIII.

Domingo fareleiro,domingo oleiro,a noite fmina,domingocorredoiro,semana do entroido,enterro da sardia e domingo dapiata.Estas datas centrais marcan o que,de certo, o ciclo docarnaval mis longo de todo o Estado e un dos maiores domundo.O lugar de celebracin?...

O Entroido de Xinzo, a festa mais

importante e tradicional dacomarca da Limia

oConcello e aComisin deFestas do Entroidoorganizan eventosque tentan cubrirtodos os flancos dediversin posbeis.

A"Pantalla" amscara tpica doentroido l imiao,soncentos delas as quesaen s ras ecorredoiras.

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

14/16

14 VARIOS 2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

REDACCIN

Dise que fai sculos os seores feudais concre-tamente os seores do Monterrei verins (Ouren-se), puxeron en marcha unha iniciativa para mello-rar o sistema de recadacin de impostos.

Consista nuns funcionarios que baixaban aospobos facendo soar unha camp e vociferando osnoms dos que deban algun imposto atrasado ao se-or. En ocasisns a xente lanzballes pedras ou au-ga dende os balcns cando estes vian a recadar oimposto.

Hoxe en da a tradicin de lanzar pedras foi mu-dada por blas de faria ou incluso mesturada conformigas vermellas (para mis emocin); peromantense o de lanzar cubos de auga dende as

fiestras das casas, feito que unido ao fro queacompaa nesas datas pode que non resulte moiagradable.

Durante a guerra civil e a ditadura esta festa permaneceu prohibida, pero nin iso conseguiuque os ourensanos de Vern, Laza e Xinzo de Limiadeixen caer no esquecemento esta tradicin tangalega e que se recuperou para gozo de todos,sendo hoxe en dia unha festa coecida en todo omundo.

Os personaxes e a festaNon fcil conseguir chegar a ser un bo ciga-

rrn, o custo do traxe en ocasiones acada os 3.000euros, o seu peso oscila entre 15 e 20 quilos e dbe-se facer un uso correcto: Correr sempre sobre as

puntas dos ps, (lembrar que os desfiles chegan adurar 2 ou 3 horas) e mover a cintura para facer so-ar as seis chocas rtmicamente.

A sa funcon fustigar coa zamarra (ltego) atodo o que non se aparte e increpar ao que non vaidisfrazado, son tamn os encargados de escoltar scomparsas nos desfiles.

O traxe componse de: Chaquetia, pantaln deflocos, ligas, pelica, faixa, chocas e zamarra.

Neste espectaculo senlleiro pdese acabar en-fariado, empapado, mollado ou quizais viendosenunha tasca convidando a unha rolda de cana a unscigarrns, quen sabe, o importante non perder osentido do humor e gozar da festa.

OscigarrnsdeVern

8/8/2019 Entroido 2007

15/16

15SALCEDA

MARA DAZ/ SALCEDA

Os compoentes dos barriosde Catro Barreiro e A Feira sonos membros destes dous exrci-tos da troula que fan unha gue-rra abstracta de confeti e perru-

cas de cores.A tradicin o man-da, e este ano non vai ser dife-rente.

A Feira e Castro Barreira percorrern tamn este ano asras de Salceda, fora de concur-so e do desfile oficial, que ser odomingo, para conseguir facer-se cunha victoria simblica so-

bre o barrio contrario que aca-rrear, como sempre, moita fes-ta e rifas dialcticas.

Son dous bandos dunha gue-rra sen cuartel e sen demasiadasnormas que comeza meses antesdo Entroido e na que cada fronte

trata de cruzar as lias inimigas para enterarse da estratexia docontrario. O obxectivo: ter ar-gumentos contra o outro barrioe poder utilizalos nas coplas.

"Algunha vez o consegui-mos", conta David Perez, presi-dente da Asociacin de CastroBarreiro, igual que os da Feira,que o ano que o averiguaron fi-xeron unha carroza pequena comesmo tema que os seus rivais.Outras veces non tiveron tantasorte e, co descoecemento dotema do barrio contrario chega-ron a coincidir, como no 92, noque ambos barrios escenifica-ron as olimpadas de Barcelona. por iso que durante os das

previos as labores de espionaxe

son primordiais en ambos ba-rrios.

Todo vale no Entroido deSalceda, e a finalidade nos dous

barrios a mesma: gaar pero

pasandoo ben. O fan con maxes-tuosas traxes moi elaboradas econ carrozas cheas de detalles.O fan con moito traballo e esfor-zo, dende o Nadal estn a prepa-rar o Entroido, e con moitsimoinxenio, sobretodo para bom-

bardear ao contrario de frasesinxeniosas.

A loita sen cuartel, a estrate-xia e o traballo colectivo - todoo barrio colabora na elaboracindas carrozas e os disfraces - dan

paso a troula que comeza xa oluns, con orquestras nos dous

barrios e que contina o martes,

logo do desfile cunha grandefesta en cada barrio na que estnconvidados autctonos e for-neos.

Durante as celebracins con-tinan as bromas e os "piques"entre os vecios de Castro Ba-rreiro e a Feira, con grandes al-tavoces polos que toda a noitese van pasando mensaxesde troula. Un e outro barriomanteen un dilogo incesantedurante toda a noite no que cadaun se proclama vencedor doentroido.

O Entroido non remata paraestes barrios ata o sbado 24, coenterro do Castrio na Feira e davella da Feira en Campo Barrei-ro. Ata o vindeiro ano.

DAVID PEREZ, presidente Asociacin de Castro Barreiro

- Dende cando estades a traballar?- Pasado o Nadal, reunmonos e eleximos o tema por unanimidade. A

xente maior fai a carroza e as mulleres os disfraces. Na comparsaparticipan tdolos solteiros do Barrio, sobre 40 persoas.- Qu significa para vos o Entroido?- Nunha palabra: Rivalidade- Podemos dicir que hai un inimigo no Entroido de Salceda?

- S, pdese dicir e claro. Todo se fai por iso, por gaarlle ao inimi-go.- Qu lles diras aos da Feira?- Que se preparen, que este ano estamos fortes.

IRIA LAMEIRO, membro da directiva de A Feira

- Dende cando estades a traballar?- Logo do Nadal ccomezamonos a reunir, eleximos o tema e de segui-da comezamos a traballar, os homes coa carroza e as mulleres costraxes. Logo todos participamos na comparsa, somos ao rededorde 70.- Qu significa para vos o Entroido?- Diversin. Hai rivalidade pero o importante pasalo ben

- Podemos dicir que hai un inimigo no Entroido de Salceda?- S, clarsimo.Qu lles diras aos da Feira?

- Que non teen nada que facer, xa o temos gaado

Dous barrios enfrontados

Castro Barreiro e A Feira volven a

disputarse o entroido de SalcedaA tradicin o manda,e este ano non vai ser diferente.Os barrios salcedenses de Castro Barreiro e A Feira sernnovamente os encargados de disputarse o Entroido.Fora de concurso pero dentro da programacin culturaldo Concello desfilarn as carrozas e os compoentes de ambos bandos.

Miles de persoas acuden cada ano ao entroido de Salceda

A msica e a troula acompaan s comparsas

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

8/8/2019 Entroido 2007

16/16

16 REPORTAXEGRFICA

2 QUINCENA DE FEBREIRO DE 2007

OEntroidoen imaxes

Fotos: Ernesto Gmez del Valle