Energiak etorkizunean izango duen eraginaren aurreikuspena energia iturri ezberdinen eboluzioa kontutan hartuz

Egilea: Naiara Etxezarreta

Zuzendaria: Orkatz Goenaga

Azpeitia, 2011ko iraila

Ingurugiro Etxea FundazioaEnparan dorretxea, Foru ibilbidea 18 | 20730 Azpeitia | Tel: 943151713 | Fax: 943157458

ingurugiroetxeafundazioa@azpeitia.net | www.ingurugiroetxea.org

1. Sarrera

Zergatik?

Aldaketa klimatikoa = lehentasun politiko garrantzitsua mundu mailan

aldaketa klimatikoa

berotegi-efektua eragiten duten gasen emisioa

erregai fosilen erabilera (petrolioarekiko dependentzia-maila altua)

Espainia eta EBeko herrialde askopetrolioa inportatu beharrean (COM, 2008; Federico eta Vives, 2011)

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

1. Sarrera

Ondorioz…

Gaur egungo egoerari irtenbide posible bat bilatu nahian energia sektorea aztertu nahi da.

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

2. Ikerketaren funtsa

Ikerketa lan honetan burutu beharrekoa:

Kontutan hartuz…

EBaren 20/20/20 mandatuaAdierazle ekonomikoen eboluzioaEAEko ingurumen adierazleen eboluzioaEnergia-iturri ezberdinen eboluzioa

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

EAEko energia egoeraren ezagutzaEnegia-sektorearen egoeraren aurreikuspena

3. Arrazoiak eta aurrekariak

Zergatik energia sektorea?

HELBURU NAGUSIA: energia iturri ezberdinen eboluzioa kontutan hartuta, energiak etorkizunean izango duen eragina aurreikustea.

o Aldaketa klimatikoaren inguruko kezka nagusi da.o Gaiaren gaurkotasuna medio energiak etorkizunean izan ditzaken ondorioen inguruan egindako ikerketak urriak dira.

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

a. Herrialdeko aberastasunaren epe laburreko eboluzioa

Indize esanguratsuak (Stock eta Watson, 1989; Barklem, 2000):

o Herrialdeko Barne Produktu Gordina (BPG)o Produkzio mailao Enplegu mailao Salmenta maila eta ondasun eta zerbitzuen prezio mailao Ondasunen merkataritza saldoa edota ondasunaren balioao Gaur egungo herrialdeko balantzea edota herrialdeak epe laburrean izan duen ekonomi saldoa

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 1. Epe laburreko ekonomia eta ingurumen aurreikuspenak

Aurreikuspenak

Mundu mailan: 2010. urtean egindako aurreikuspenen arabera mundu mailako BPGa %4,2an haztea espero da aurten eta %4,6an 2012an. ELGAko herrialdeen BPG maila neurri txikiagoan haziko da (ELGA, 2010).Azken boladan bizitako ezegonkortasun ekonomikoa medio hazkunde ekonomikoa orain hiru hilabete uste zena baino motelagoa da (ELGA, 2011).

Estatu mailan: Langabezia-tasak behera egitea eta kontsumorako prezioen jaitsiera espero dira (ELGA,

2010).

EAEn:Mundu mailako eta estatu mailako ekonomiari zuzenean lotuta dago (EUSKO JAURLARITZA/

GOBIERNO VASCO, 2010).

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 1. Epe laburreko ekonomia eta ingurumen aurreikuspenak

b. Lehiakortasun mailaren aurreikuspena

Enpresen arteko lehiakortasun maila enpresak berrikuntzak barneratzeko duen ahalmenaz gain errentagarritasuna lortu eta mantentzeko duen gaitasunean oinarritzen da (Duren, Martin, Westgreen eta Bredahl, 1994; Cantwell, 2005).

Adierazle esanguratsuak (Porter, 2002):

o Produktibitate mailao Burututako inbertsio mailao Izandako kostu marjinalak eta honekin lotuta izandako aurrezki marjinala.

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 1. Epe laburreko ekonomia eta ingurumen aurreikuspenak

Aurreikuspenak

Energia berriztagarrien pisua gero eta handiagoa da

sektore berritzailea

sektore berritzaileetan burututako inbertsio mailak

epe luzera begira errentagarria, lehiakorragoak izango dira enpresak

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 1. Epe laburreko ekonomia eta ingurumen aurreikuspenak

Adierazle nagusiak (Eusko Jaurlaritza/ Gobierno Vasco, 2005; Red eléctrica de España, 2011):

o Ingurumena babesteko helburuarekin burututako gastu publikoao Ingurumen kudeaketa enpresano Energia-kontsumoao Energia intentsitateao Energia-eraginkortasunao Berotegi-efektua eragiten duten gasen emisio maila

c. Ingurumen adierazleen epe laburreko eboluzioa

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 1. Epe laburreko ekonomia eta ingurumen aurreikuspenak

a. Energia iturri ezberdinek gaur egun arte izandako eboluzioa

Iturria:Elaborazio propioa Eustateko web orrian oinarrituta, 2011

EAEko ENERGIAREN AZKEN KONTSUMOAREN EBOLUZIOA ENERGIA-ITURRI EZBERDINAK KONTUTAN HARTUTA (ktep)

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

2.000 2.001 2.002 2.003 2.004 2.005 2.006 2.007 2.008 2.009

Ikatza Petrolioa Gas naturala

Energia eratorriak Energia berriztagarriak Energia elektrikoa

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 2. Energia iturri ezberdinek gaur egun arte izandako eboluzioa

4%

41%

21%

4%

27%

Ikatza eta eratorriak Petrolioatik eratorriak

Gas naturala Energia berriztagarriak

Energia elektrikoa (nuklearra)

1%

40%

24%

6%

27%

Ikatza eta eratorriak Petrolioatik eratorriak

Gas naturala Energia berriztagarriak

Energia elektrikoa (nuklearra)

Iturria: Elaborazio propioa Eustat web orriko datuetan oinarrituta, 2011

ENERGIA-ITURRI EZBERDINEK EAEko ENERGIAREN AZKEN KONTSUMOAN

DUTEN PISUA 2000. URTEAN

Iturria: Elaborazio propioa Eustat web orriko datuetan oinarrituta, 2011

ENERGIA-ITURRI EZBERDINEK EAEko ENERGIAREN AZKEN KONTSUMOAN

DUTEN PISUA 2009. URTEAN

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 2. Energia iturri ezberdinek gaur egun arte izandako eboluzioa

Irtenbide posiblea

b. Erregai fosilen menpekotasunak gaur egungo eredu energetikoan duen garrantzia

enpresen kostu marjinala

produktu energetikoen inflazioa

energia berriztagarrietan oinarritutako energia politika berriaren ezarpena (EB, 2008)

Espainiak petrolioa eta gas naturala bezalako energia-iturriekiko dependentzia-maila altua du (Federico eta Vives, 2011; Rojas eta Vizcaíno, 2011)

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 2. Energia iturri ezberdinek gaur egun arte izandako eboluzioa

c. Erregai iturri ezberdinen produkzio eta kontsumoaren inguruan dauden aurreikuspenak

0

200

400

600

800

1000

1200

2015 2020 2025 2030

Gas Naturala Energia nuklearra

Petrolioa Ikatza

Energia berriztagarriak

Iturria: Elaborazio propioa BP energy Outlook 2030en oinarrituta, 2011

ENERGIA-ITURRI EZBERDINEN ENERGIA PRODUKZIOAK IZANGO DUEN EBOLUZIOAREN AURREIKUSPENA (milioi tonatan)

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 2. Energia iturri ezberdinek gaur egun arte izandako eboluzioa

ENERGIA-ITURRI EZBERDINEN ENERGIA KONTSUMOAN IZANGO DUEN EBOLUZIOAREN AURREIKUSPENA (milioi tonatan)

0

200

400

600800

1000

1200

1400

2015 2020 2025 2030

Gas Naturala Energia nuklearra

Petrolioa Ikatza

Energia berriztagarriak

Iturria: Elaborazio propioa BP energy Outlook 2030en oinarrituta, 2011

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 2. Energia iturri ezberdinek gaur egun arte izandako eboluzioa

c. Erregai iturri ezberdinen produkzio eta kontsumoaren inguruan dauden aurreikuspenak

EBaren 20/20/20 mandatua (COM, 2007)

oIngurumena kaltetzen duten gas kutsatzaileak %20an murriztea 1990eko mailarekiko.

oEnergia berriztagarrien erabilera %20an haztea 1990eko maila oinarritzat hartuta.

oEnergia kontsumoa %20an murriztea 1990eko maila oinarritzat hartuta

a. Etorkizunerako helburuak finkatuz sortutako EBaren 20/20/20 mandatua

Energia efizientzia sendotu eta lehiakortasuna hobetzeko xedea

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 3. Energia berriztagarrien garrantzia gaur egungo egoeran

Aukerak:o Aldaketa klimatikoaren inguruko kezkao Gizarteak gai berdeekiko duen kontzientziazio-maila hazkorrao Sektorera bideratutako diru-laguntzako Etorkizuneko krisi energetikoari aurre egitea

Sendotasunak: o Hornidura segurtasunao Energia prezioen nolabaiteko finkapenao Teknologia eta ezagutzaren garapenao Enplegu berrien sorrera

Mehatxuak:o Gizarteak energia berriztagarriekiko duen fidagarritasun maila eskasa

Ahuleziak:o Energia produkzioaren ziurgabetasunao Sortutako energia metatzearen ezintasuna (desagertzear dagoen ahulezia)

ENERGIA BERRIZTAGARRIEN SEKTOREAREN ABANTAILA ETA DESABANTAILAKb. Energia berriztagarrien abantaila eta desabantailak

Iturria: López-Vicoren (2009) bibliografiatik moldatua Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 3. Energia berriztagarrien garrantzia gaur egungo egoeran

e/luz. energiaren kontsumo prezioatxikiagoa (Traber eta Kemfert, 2009; Frontel,

Ritter, Schmidt eta Vance, 2009)

a. Prezio-mailan

energia berriztagarriake/lab. inbertsio kostuak handiak

petrolioarekiko menpekotasuna arindu

energia prezioaren nolabaiteko finkapena

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 4. Energia berriztagarriek aldagai ezberdinetan izango duten eraginaren aurreikuspena

Enplegu-maila haztea ekarriko dute(Rabl eta Spadaro, 2005; Frontel, Ritter, Schmidt eta Vance,2009; European Trade Union Confederation (ETUC), 2011)

Enpresen lehiakortasun-maila hazteaekarriko dute (Cantwell, 2005)

b. Enplegu-mailan

energia berriztagarriek

c. Enpresen lehiakortasun-mailan

energia berriztagarriak sektore berritzailea

ikerketa eta garapenean egindako gastua handia

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 4. Energia berriztagarriek aldagai ezberdinetan izango duten eraginaren aurreikuspena

Berotegi-efektua eragiten duten gasen emisio-maila gutxitzen dute (Montaño eta

Sandoval, 2007)

d. Berotegi-efektua eragiten duen gasen emisio-mailan

energia berriztagarriek aldaketa klimatikoaren arintzea

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

3. 4. Energia berriztagarriek aldagai ezberdinetan izango duten eraginaren aurreikuspena

4. Helburuak

HELBURU NAGUSIA

GAINERAKO HELBURUAK

Energia iturri ezberdinek aldagai ezberdinetan (ekonomi, ingurumen edota enpresen lehiakortasuna adierazten duten aldagaietan) etorkizunean nola eragingo duten aurreikustea

o Etorkizun hurbil batean ekonomia globalak izango duen garapena aztertzea.o Etorkizun hurbil batean enpresen lehiakortasun-mailak izango duen eboluzioa aztertzea.o Etorkizun hurbil batean energia kontsumoak, energia eraginkortasunak, berotegi-efektua eragiten duten gasen emisio-mailak eta ingurumena babestera zuzendutako gastuak izango duten eboluzioa aztertzea.o Energia iturri ezberdinek etorkizunean izango duten eboluzioa aztertzea.

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

5. Ondorioak

I. Energiaren kontsumo-mailak EAEn gora egingo du.II. Gizarteak ingurugiro arazoen inguruan duen kontzientziazio-mailak

gora egingo du.III. Ingurugiroa babesteko helburuarekin burututako gastu publikoak

gora egingo du.IV. Enpresa pribatuek ingurugiroa babesteko helburuarekin gauzatutako

gastu-mailak gora egingo du.V. Energia berriztagarrietan oinarritutako energia kontsumoak gora

egingo du.VI. Berotegi-efektua eragiten duten gasen emisio-maila jaitsi egingo da.VII. Enpresen arteko lehiakortasun-mailak gora egingo du.

litekeena da…

EBaren 20/20/20 mandatuarekin ez betetzea EAEn.

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

5. Ondorioak

Bi egoera posibleren aurreikuspena

1. Ez Europan eta ez EAEn mandatua ez betetzea

1. Europan mandatuarekin betetzea, baina EAEn ez

petrolioaren prezio igoera eta ondorioz, gainerako energia-iturrien kontsumo-mailak

gora egitea

EAEko enpresen lehiakortasun-maila txikitzea

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

EAEko egoera energetikoa ezagututa

HELBURU NAGUSIA

Eskualdeko enpresa eta gizartearen egoera energetikoa ezagutu eta egoera lehiakorrago bat lortu ahal izateko soluzio posibleak bilatzea

Nai

ara

Etxe

zarr

eta

| In

guru

giro

Etx

ea F

unda

zioa

6. Etorkizuneko ikerketa posiblea

o BARKLEM, A.J.E. (2000): “Revisions Analysis of Initial Estimates of Key Economics Indicators and GDP Components”. Economic Trends, 556. zenb.

o BP (2011): BP energy outlook 2030. Statistical Review, London.o CANTWELL, J. (2005): “Innovation and Competitiveness”. The Oxford handbook of innovation,

1-31 orr. o CANTWELL, J. (2005): The Oxford handbook of innovation. Ondorengo web orrian ikusgarri:

www.globalbusiness.rutgers.edu. o COM (2007): Precidency Conclusions. 2007ko martxoaren 8 eta 9an Bruselako Europar

Kontseiluan, Brusela. o COM (2008): “Europe’s energy position: present & future”. Market observatory for energy.o DUREN, E. V.; MARTIN, L.; WESTGREEN, R. eta BREDAHL, M. E. (1994): “A framework for

assessing national competitiveness and the role of private strategy and public policy”. Competitiveness in international food markets, 37-59 orr.

o EB (2008): “Europe’s energy position: present & future”. Market observatory for energy: report 2008. European Commission.

o ELGA (2010): Ondorengo web orrian ikusgarri: www.europa.eu/index_es.htm. o ELGA (2011): Ondorengo web orrian ikusgarri:

http://www.oecd.org/document/54/0,3746,es_36288966_36288553_46846326_1_1_1_1,00.html.

Naiara Etxezarreta | Ingurugiro Etxea Fundazioa

7. Bibliografia

o EUROPEAN TRADE UNION CONFEDERATION (ETUC), 2011: Iniciatives involving social partners in Europe on climate change policies and employment. Summary report for the conference on 1st and 2nd March, 2011, Brusela.

o EUSKO JAURLARITZA/ GOBIERNO VASCO (2005): Ingurumena Euskal Autonomia Erkidegoan. 2005 ingurumen-adierazleak. Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa- IHOBE, 55 zenb.

o EUSKO JAURLARITZA/ GOBIERNO VASCO (2010): “Escenarios 2030: Claves e implicaciones para Euskadi”. Ecoeuskadi: Euskadiko Garapen Jasangarrirako Estrategia 2020.

o EUSTAT (2011): Ondorengo web orrian ikusgarri: www.eustat.es. o FEDERICO, G. eta VIVES, X. (2011): “Los retos de la política energética en Europa”.

Ondorengo liburuan: LÓPEZ, J. L.; ALVÁREZ, E. eta CURBELO, J.L. (2011): Los retos del sector energético, Marcial Pons, Madril, 41-59 orr.

o FRONDER, M.; RITTER, N.; SCHMIDT, C. M. eta VANCE, C. (2009): Economic Impacts from the Promotion of Renewable Energy Technologies: The German Experience. Ruhr-Universität Bochum (RUB), Ekonomia departamentua, Bochum (Alemania).

o MONTAÑO, N.M. eta SANDOVAL, A.L. (2007): “Contaminación atmosférica y salud”. Ciencia y cultura, 14. bol, 65. zenb., 29-33 orr.

Naiara Etxezarreta | Ingurugiro Etxea Fundazioa

7. Bibliografia

o LÓPEZ-VICO, V. (2009): “Análisis DAFO del sector de la energía eólica en España”. Gestión joven, Revista de la Agrupación Joven Iberoamericana de Contabilidad y Administración de Empresas, 3. bol., 97-106 orr.

o POTER, M. E. (2002): “Enhancing the Microeconomic Foundations of Prosperity: The Current Competitiveness Index”. The Global Competitiveness Report, Cambridge: Harvard Business School.

o RABL, A. eta SPADARO, K. (koordinatzailea) (2005): Externalities of energy: extention of accounting framework and policy applications. Ondorengo web orrian ikusgarri: www.externe.info/expottec.pdf.

o RED ELÉCTRICA DE ESPAÑA (2011): Memoria ambiental 2010. Hurrengo web orrian ikusgarri: www. ree.es/medio_ambiente/pdf/REE-memoria-ma-2010_v3.pdf.

o ROJAS, A. eta VIZCAÍNO, D. (2011): “Externalidades de las energías renovables”. Ondoren aipatzen den liburuko kapitulua: LÓPEZ, J.L.; ÁLVAREZ, E. eta CURBELO, J.L. (2011): Los retos del sector energético, Marcial Pons, Madril, 67-113 orr.

o STOCK, J. H. eta WATSON, M. W. (1989): New Indices of Coincident and Leading Economic Indicators. Ikusgarri ondorengo web orrian: www.nber.org/chapters/c10968, 351-409 orr.

o TRABERT, T. eta KEMFERT, C. (2009): “Impact of the German support for Renewable Energy in Electricity, Prices, Emissions and Firms”. The Energy Journal, 30. bol., 3. zenb., 155-178 orr.

Naiara Etxezarreta | Ingurugiro Etxea FundazioaEnparan dorretxea, Foru ibilbidea 18 | 20730 Azpeitia | Tel: 943151713 | Fax: 943157458

ingurugiroetxeafundazioa@azpeitia.net | www.ingurugiroetxea.org

7. Bibliografia