Elikadura:• KANPOTIK HARTZEN DITUGUN

SUBTANTZIAK DIRA. PROZESU HORRI ELIKADURA DERITZO.

• HERRIEN KULTUREN ETA OHITUREN FUNTSEZKO OSAGAIA DA.

• GURE ORGANISMOAK FUNTZIONATZEKO BEHAR DITUEN ENERGIA ETA EZIN BESTEKO OSAGAIAK ELIKAGAIETATIK LORTZEN DITUGU.

• GIZAKIOK GURE METABOLISMOA INGURUAN ESKURAGARRI DAUZKAGUN ELIKAGAIEI EGOKITU DUGU.

Elikadurak eragiten dituen arazoak:

• NUTRIENTE GEHIEGI EDOTA GUTXIEGI HARTZEAREN ONDORIOZ GERTATZEN DIRA.

• SEGUN ETA ZE HERRIETAN (TXIROTUETAN EDO ABERATSETAN), GAIXOTASUN MOTA DESBERDINAK DAUDE:

» HERRI ABERATSETAN OBESITATEA GERTATZEN DA.

» HERRI TXIROTUETAN DESNUTRIZIOA GERTATZEN DA.

Desnutrizioa:• HIRI TXIROTUETAN GERTATZEN DA.

• NUTRIENTEEN ESKASIAREN ONDORIOA DA, KALORIA ETA PROTEINA GUTXIKOA DELAKO.

• GAIXOTASUN HORI DAUKATENAK HAINBAT HILABETETAN BIZI DAITEZKE GAIXOTASUNAREKIN.

• 5,6 MILIOI UME HILTZEN DIRA NUTRIENTE EGOKI NAHIKORIK EZ EDUKITZEAGATIK.

• KWASHIORKOR-EN GAIXOTASUNA DA GEHIEN NABARMENTZEN DENA:

» 1 ETA 3 URTE ARTEKO UMEENGAN AGERTZEN DA.

» GAIXOTASUN LARRIA DENEZ, SENDATU EZEAN, HERIOTZA AZKAR ERAGITEN DU.

Obesitatea:• HERRI ABERATSETAN GERTATZEN DA.

• BI TEORIA NAGUSI DAUDE:

• NUTRIENTEEN GEHIEGIZKO INGESTARI EGOZTEN DIONA.

• NUTRIENTEEN INGESTA DESEGOKI BATEN ONDORIOZKOA DA.

• OBESITATEA EZ DA KALORIA GEHIEGI JATEAREN ONDORIOZKOA, BAIZIK ETA BEHAR EZ DIREN ELIKAGAIEN KALORIA GEHIEGI JATEAREN ONDORIOZKOA.

• HANBURGESAK, PIZZAK ETA JANARI AZKARRA OINARRI DITUEN DIETA MOTAN ERABILTZEN DIREN ELIKAGAI GEHIGARRI UGARIEK ERAGINA DAUKATE OBESITATEAREN GARAPENEAN.

Alergiak:• ELIKAGAI ALERGIAK BESTE GAIXOTASUN BAT DIRA, OBESITATEA ETA HONI LOTUTAKO

GAIXOTASUNAK (DIABE…) BEZALA, ETA EGUNGO GIZARTEAN GERO ETA ZABALDUAGO DAUDE.

Erreakzio alergikoak

Bat-batekoak Beranduago agertzen dena

Harrisku handikoa

Tratatu daiteke

INDUSTRIAK GERO ETA ELIKAGAI DEIGARRI GEHIAGO ERABILTZEAK GURE DIETAN SUBSTANTZIA BERRI PILO BAT, LEHEN EXISTITZEN EZ ZIRENAK, ETA BERAZ,

IMMUNITATE-SISTEMAK EZAGUTZEN EZ ZITUENAK, SORRARAZI DITU.

ANOREXIA:• ANOREXIA GAUR EGUNGO GAZTE ASKOK

PAIRATZEN DUTE.

• ZERGATIK ?

• ADOLESTENZIAN GERTATZEN DIREN GORPUTZ-ALDAKETEENGATIK.

• GORPUTZA GUSTOKOA EZ IZATEAGATIK

• ISPILUAN IKUSTEAN LODIA DAUDELA IKUSTEN DUTELAKO.

• LAGUNEKIN ETA FAMILIAREKIN ARAZOENGATIK.

• ESTRESARENGATIK.

• ANOREXIA-URDURIA DERITZO BOTAKA PROBOKATZEN DENEAN.

BULIMIA:

• HONTAZ DATZA:

– JANARI ASKO JAN ONDOREN ERRUDUNA SENTITZEN DIRA

– PISUA EZ LORTZEA EDO JEISTEA DA BERAIEN HELBURU NAGUSIA.

– BULIMIA-URDURIA DERITZO BOTOKA SORTZEN DENEAN EDO PROBOKATZEN.

– NORMALEAN IZKUTUAN EGITEN DA.

– INTERNETEKO ORRIALDE BATZUK BULIMIA ETA ANOREXIAREN ALDE JOKATZEN DUTE, OSO ARRISKUAK DIRA

Zergatik jaten dugu?Gure burua egokiro elikatzeko behar bezalako jakintza al daukagu? 

Orokorrean denda txiki eta tokian tokiko azoketako erosketak etxean prestatu beharreko produktu freskoei lotuta egon dira, ekoizle eta kontsumitzaileen arteko lotura bat ahalbidetu dute, eta horren ondorioz, jakintza hori iraunarazi egin dute.

Supermerkatu handiek salmenta konpultsiboekin jokatzen dute, hainbat trikimailuren bidez kontsumitzaileak behar duena baino gehiago kontsumitu dezan lortzeko.Trikimailuak merchandising izenekoaren bidez lortzen dira.Osagai bakoitza modu estrategiko batean kokatzen saiatzen dira, kontsumitzaileentzat deigarriak diren lekuetan.

• Gaur egun hainbat teknika desberdin eta elikagai gehigarri erabiltzen dira , elikagaiak itxura egokia izateko eta denbora luzean baldintzarik ahalik eta hoberen mantentzeko

Kontserbazio mota desberdinak• Elikagaia kontserbatzeko helburua da.• Elikagaietan ondorio fisiko(argia,beroa),kimiko (oxidazio)edo biologikoen

bidez(entzimak,mikroorganismoak,onddoak,bakterioak)gertatzen diren erreakzio kimikoak kontrolatzea.

Metodo fisikoak• Termikoak:

-Hozketa

-Izozketa

-Pasteurizazioa

-Esterilizazioa

-Deshidratazioa

-Irradiazioa

Metodo kimikoa• Gatzitzea• Azukrea gehitzea• Azidotzea