Ekonomiaren historiaBatxi 1, Josune Aizpuru

Ekonomia, historiaren eragilea

Nekazaritzaren sorrera eta lehenbiziko zibilizazioak:

-Ekonomia (paleolitoaren amaieran) = Biziraupena (ehiza eta fruitu bilketa).

-Lehen ekonomia mugarria iraulatza meteolitikoan gertatu zen.

-Orduan gizakia sederitario bihurtu zen, jarduera hori zenbait ibairen inguruan gertatzen zen.

-Ureztatze sistemen hobekuntzek lur- eremu zabalagoak lantzeko aukera eman zuen.

-Idazketan aldaketak: Harri tauletatik piktogrametora.

-K.a. bigarren milurtean: Babilomiar Inperioaren nekazaritzaren, industriaren, kontabilitatearen eta moneta- antolaketaren egoera istalatzen asi.

Mare nostrum ardatza:

-K.a. 1500etik K.o. 400era merkataritza- erreferentzia bihurtu Mediterraneo itsasoa.

-Barbaroen inbasioek, Erromatar Inperioa hondararazi zuten eta biziraupen - ekonimokora itzulera egin zuen.

-Erdi aroan, Europan merkataritza moteldu egin ze, eta era gustietako trukean aritu ziren Zetaren Bidea.

- Landa ekomomikotik hiri- ekonomikora.

-Orduan garrantzi handia artisau gremioek eta trukalariek.

-Tentsioak produktuen prezioetan eta hormikuntza- gabeziak hirietan.

-Zerga- presioa areagotu eta, gerrak eta izurrietak izan ziren.

-Eraldatze prozesua eten, eta ia Amerika aurkitu harteko krisialdia.

Aurkikuntzan aroa:

-Aurkikuntza garrantzitsuak egin (merkatzaritza bide berriak,..)

-Metal preziaturen etorrerak gorakada.

-Espainiak arreta Kolonieta eta erlijio gerretan, bitartean Europarrek inportantzia- banaketaren negozioari ekin.

-Holandarrak nabigatzaile eta bankari apartak.

-Europako monarkek gerra antzuetan jardun, ondorioz porrotak eta goseteak beren herrialdeetan.

Industria iraultza:

- Nekazaritzako ekonomia industria eta mekanizazioan oinarritu.

-Landa gizartearen ordez hirian nagusitu (makinek eskulana ordeztu).

-Itsasoaren bidez, Europako beste herrialdeetara hedatu.

-Teknologia eta aurrerapenak gero eta hobeak.

-Elektrizitateak, altzairuak petrolioak eta elikagaiekin lotutako industriak.

-Ekonomia aldaketekin gizareta aldaketa etorri (ideia demokratikoa eta nazionalistetan oinarrituta).

-Europar Inperialismoa berrezarri.

Txipa eta globalizazioa:

-Mekanizmoaren garaiko kapital- metaketak aurrerapek izateko aukera.

-Ekonomia sistema berriak, kapitalismoa izen berria. Ezaugarri nagusia jabetza pribatua.

-Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Europa ahualduta nagusitasuna galdu.

-Liskarrak sortu Ameriketako Estatu Batuen eta Sobiet Batasuna.

-Munduko herrialdeak elkarren kontra si bloketan banatu.

-Komunismoak ondoa jo, gai ez hiritarren benetako arazoak konpontzeko.

-XX. mendearen bigarren erdialdean ekonomiaren eta gizartearen aldaketa teknologia- aurrerapenez baliatu.