EKINTZAILETZA SOZIALA London (Capture Project &...

…. EKINTZAILETZA SOZIALA ... London (Capture Project & Lewisham) …

……………… toolbox.originofspaces.com ………… 2017 ……

1

1. MODULUA: ZER DA ENPRESA SOCIALA

IKUSPEGI OROKORRA Sarrera:

Ongi etorri Ekintzailetza Sozialera

Modulu honetan informazio ugari aurkituko duzu ekintzaile soziala bihurtzeko, adibidez: zer den enpresa soziala, parte hartzen duten pertsonak, egiturak eta lege-errekerimenduak, nola antolatu eta bilatu finantzazioa. Geure ustez 5. pausoan dauden Kasu Praktikoek hori guztia zehetasunez estaltzen dute.

Lehenago 1-4 pausoak lantzea gomendatzen dizugu oinarrizko definizioetara ohitzeko, baita enpresa sozial bat nola sortu, norekin hitz egin jakiteko, eta Lewishameko eta Londreseko pertsona inspiratzaileekin mintzatzeko eta haiekin egindako elkarrizketak ikusteko. Enpresa Sozial bat zer denari buruzko informazio gehiena Definizioa erlaitzaren azpian aurkitu dezakezu.

Britainiar Kontseilua Enpresa Sozialen gainean: https://youtu.be/BsoYJnm5gkU

School of Social Entrepreneurs- en aurkezpen filma ikusita izango duzu. Londresen ezarrita daude, baina Deptford Creeksiden hasi ziren, Lewishamen.

DEFINIZIOA

Zer da Enpresa Sozial bat?

Europako Batzordeak, Negozio Sozialen Ekimenean (2011-14) (PDF), honela definitu zuen enpresa soziala;

Enpresa soziala gizarte-ekonomiaren agentea da zeinaren helburu nagusia eragin soziala izatea den, ez, ordea, irabaziak lortzea jabeentzat edo akziodunentzat. Merkaturako merkantzia eta zerbitzuak eskaintzen ditu modu ekintzaile eta berritzailean eta bere irabaziak erabiltzen ditu batez ere helburu sozialak lortzeko. Modu ireki eta arduratsuan kudeatzen da eta, zehazki, bere merkataritza-jarduerak eragindako langileak, bezeroak eta gordailuzainak nahasten ditu.

Eta Wikipediak ondorengo definizioa ematen du:



2

«Enpresa soziala erakunde bat da, merkataritza-estrategiak erabiltzen dituena jendearen eta ingurumenaren ongizaterako hobekuntzak handitzeko — adibidez eragin soziala handitzea kanpo-akziodunen irabaziak baino».

Enpresa Soziala: https://vimeo.com/38023503

Baina Erresuma Batuan, duen Ongizate Estatuaren tradizio luzearekin eta zerbitzu publikon hornikuntza, definizioa zeharo aldatzen da:

Enpresa sozialak negozioak egiten dituzte arazo sozialei aurre egiteko; komunitateak, jendearen aukerak edo ingurumena hobetzeko. Dirua irabazten dute merkataritza eta zerbitzuak saltzen, baina euren irabaziak negozioan edo lekuko komunitatean inbertitzen dituzte.

#LocalGood egin ezazu – Lekuko Enpresa Sozialen Istorioak –

Skoll Centre for Social Entrepreneurshipek (Oxfordeko Unibertsitatea) eta Erresuma Batuko Enpresa Sozialen Koalizioak erabilitako definizioak.

Ekintzailetza soziala produktu bat da banakakoena, erakunderena eta sareena, zeinek egitura konbentzionalak zalantzan jartzen dituzten akatsei aurre egiten eta aukera berriak antzematen instituzio-akordioetan, gizarte- eta ingurumen-ondarea modu desorekatuan eta eskasean eskaintzen dutenak.

Ekintzailetza sozialak hiru funtsezko ezaugarri ditu: gizartekotasuna (onura publikoan), berrikuntza eta merkatu-orientazioa.

Enpresa sozialek dirua irabazten dute gizarte- eta ingurumen-helburuekin. Negozio ugarik uste dute helburu sozialak dituztela, baina enpresa sozialak desberdinak dira; izan ere, euren gizarte- edo ingurumen-helburua funtsezkoa da. Akziodunen balio handitu ordez, euren helburu nagusia da irabaziak lortzea gizarte- eta ingurumen-helburuak lortzeko.

Enpresa soziala negozio-modeloa da gizarte jasangarriago bat lortzeko laguntzen duena zuzentasun hobea lortzeko aukera ematen duelako parte-hartze ekonomikoari dagokionez.

Zer da Inbertsio Soziala (Erresuma Batuko Nazioarteko Merkataritza Saila): https://youtu.be/shbcHtvqHus

Onura Sozialak

Ohiko Galderak Zerrenda ona hainbat arazoei buruz, Social Enterprise UK

Etikoa; Propietatearen jabetzako aktiboak NZ baliabidea



3

Landatarra; Landa-Ekonomia Garatzen; EBko txostena Lekuko Ingurumen-Planaren garapenari buruz landa-komunitateetan. Amaieran onuren taula erabilgarria dauka.

Akreditazioa; Social Enterprise Mark UK – Enpresa Sozialak lortu beharreko estandarrak.

ZOP Space – Ongizaterako eta partaide izateko lekua sortzea.

People Republic of Stokes Croft CIC Bristol

Enpresa Sozialen % 39 Komunitate Behartsuetan hasten da.

Zer esan nahi du Enpresa Soziala izateak (EMESetik)

EBko Ikerketa Europako Enpresa Sozialen ikerketei buruz

Txosten pan-Europar sakona eta erabilgarria burutu zen Europako enpresa sozialei buruz 2007an. Horrek oso ondo islatzen ditu gaur egungo trantsizio ekonomikoaren eta aldaketaren egoera, herrialde guztiek desberdin tratatzen dituztelako enpresa sozialak; hortaz, ez dago definizio estandarrik; Frantzian adibidez, «ekonomia sozial» terminoa erabiltzen da.

Enpresa sozialaren ezaugarriak

1. Helburu sozialak betetzen ditu. 2. Beharrean dagoen biztanleriara zuzenduta daude. 3. Zenbait forma juridikotan jardun dezakete. 4. Lan sozial boluntarioarekin jarduten du. 5. Zuzenduta daude irabaziak ez izatera edo irabaziak berrinbertitzera 6. Diru publikoa jaso dezakete

Irizpide ekonomikoak:

• Produktuak eta zerbitzuak modu jarraian ekoiztea edo saltzea (batez ere aholku- edo diru-laguntzak eman beharrean).

• Autonomia maila altua: herritarrek borondatez sortzen eta kudeatzen dituzte enpresa sozialak, eta ez erakunde publikoek edo konpainiak pribatuek, diru-laguntzak edo donazioak jaso dezaketen arren. Bere kideek eskubidea dute parte-hartzeko (“ahotsa”) eta erakundea husteko (“irten”).

• Arrisku ekonomiko esanguratsua: enpresa sozialen bideragarritasun ekonomikoa bere kideen menpe dago, zeinek, erakunde publiko gehienek ez bezala, finantzatzeko baliabide egokiak bermatzeko ardura duten.

• Enpresa sozialen jarduerek soldatapeko gutxieneko kopurua behar dute, baina, irabazi-asmorik gabeko erakunde tradizionalak bezala, enpresa sozialek baliabide



4

ekonomikoak eta ekonomikoak ez direnak, lan boluntarioa eta ordaindutako lana, konbinatu ditzakete.

Irizpide sozialak:

• Komunitateak irabaziak izan ditzan helburu esplizitua: enpresa sozialen helburu nagusienetako bat da komunitatearentzat edo pertsona-talde espezifiko batentzat baliozkoa izatea. Helburu berarekin, lekuan ardura soziala sustatzen dute ere.

• Herri-ekimena: enpresa sozialak talde-dinamiken emaitza dira, komunitate zein helburu edo behar bera partekatzen duen talde baten zati diren pertsonak barne. Edonola ere dimentsio hori mantendu behar dute.

• Erabakiak hartzea kapitalaren jabetasunean oinarritu gabe: orokorrean horrek esan nahi du «pertsona bat, boto bat» printzipioa, edo behintzat kapital-akzioetan oinarriturik gabeko bozkatzeko ahalmenean. Enpresa sozialetan kapitalaren jabeek rol garrantzitsua duten arren, erabakiak hartzeko eskubidea partekatzen dute gainerako alderdi interesatuekin.

• Izaera parte-hartzailea, ekintzaren eragina dutenak barne: enpresa sozialen zerbitzuak erabiltzen dutenak ordezkatuta daude euren egituretan eta bertan parte hartzen dute. Zenbait kasutan helburuetako bat da demokrazia indartzea toki-mailan jarduera ekonomikoaren bidez.

• Irabazien distribuzio murriztua: enpresa sozialen barne badaude erakundeak irabazien banaketa debekatzen dutenak, baita kooperatibak ere, euren irabazia maila murriztuan banatzen dutenak; hortaz, irabaziak maximizatzeko jokabidea saihestuz.

Zer da enpresa sozial bat? (SENS): https://youtu.be/1ecKK3S8DOE

ClearlySo – Zer da enpresa soziala?

Lagungarria izan daitekeen ‘ClearlySo’-ren infografia honek adierazten du ikuspegia honakoa dela: ´mundu bat zeinean sistema ekonomikoa ongirako indarra den eta zeinean negozioen eraginak kontuak hartzen diren inbertitzeko momentuan´. Blogaren sarrerak eztabaidatzen du enpresa sozialak irabazi-asmorik gabeko zein irabazietan oinarritutako gainerako negozioen espektroaren barne sartu behar liratekeen ala ez



5

The Telegraph – ‘Zer da enpresa soziala?’

Artikulu honek ondorengo pausoak laburbiltzen ditu:

• Mundua aldatu nahi dute.

• Dirua ez da euren helburua.

• Moldeak apurtzen dituzte.

• Behar bati aurre egiten diote.

British Columbia Centre of Social Enterprise

Batez ere Kanadako legeetan arreta jarri arren, webgune horrek definizio sinpleak eta laburrak enpresa sozialei buruz mundu-mailan eta orokorrean.

• “Enpresa sozialak enpresa-ikuspuntua du arazo sozialei aurre egitean eta komunitatean aldaketa positiboak sortzean”.

• Enpresa soziala negozioa da, enpresa-metodoak erabiltzen dituena helburu sozialak lortzeko edo irabaziekin ongintzazko edo irabazi-asmorik gabeko elkarte bat hornitzea euren helburu soziala hobeto bete dezaten.

• Enpresa soziala irabaziak sortzen dituen negozioa da batez ere helburu sozialekin, zeinen soberakinak negozioan bertan edo komunitatean berrinbertitzen diren, ez, ordea, akzionista eta jabeen artean.

ALDAKETA- Enpresa sozialek nola aldatu duten mundua :

• Gaur egun munduko eremu handiak aldatzen ari diren enpresen sozialen infografia, loturekin aipatutako negozioetara.



6

1. B) Infografia interesgarria gaur egungo ekintzaile iradokitzaileei buruz (klikatu irekitzeko infografia luzea 6 ekintzaile iradokitzaileei buruz).

1. C) Enpresa soziala ulertzeko infografia (klikatu infografia irekitzeko).

Hau infografia oso interesgarria da zatiaren eskuineko aldearen zifrentzat:

• ‘Munduko enpresa sozialen % 63 errentagarriak dira urteroko 1.104,267 $-ko batez besteko irabaziekin eta 18 langile erakunde bakoitzeko’.

• ‘Mundu mailan emakumeek paper aktiboa dute enpresa sozialen sektorean, baita emakumeek orokorrean negozio-buruzagitza aukerak ez dituzten lurraldeetan ere’.



7

Hasteko

Aholku itzela! Hamilton Housen eskutik, Bristol

«Ez itxaron dirua heldu arte!!!»

https://vimeo.com/161160452

9 funtsezko aholku Living Furniture proiektuaren Alistair Sloanen eskutik

Laburpena; Geure abantailetako bat da, ekintzaile sozial gisa, normalean jendeak egiten duguna atsegin duela. Orain dela aste batzuk, Londreseko taxi gidari batek etxera bidean galdetu zidan zein zen nire lana, eta azaldu nion hasi berri nuen konpainiak Londreseko etxegabeak kontratatzen dituela altzariak egiteko berreskuratutako materialekin.

Ideia izugarria iruditu zitzaion —hain izugarria hartu zuen hurrengo bidaiariari Living Furniture Project-ari buruz hitz egin ziola, eta azalpenarekin (eta nire doako hitzaldiarekin) jarraitu zuen ia bidai osoan. Bidaiariak bidaiaren amaieran baino ez zuen hitz egiteko aukera izan: «Bai, tipo hori ezagutzen dugu. Geure pisu kidea da».

Zorionez, jendeak senez hautematen duena ekintzaile sozialok egiten dugunari buruz geure alde funtzionatzen du. Geure istorioak jendea inspiratu dezake sakonago ikertzeko eta orokorrean diren baino pixka bat eskuzabal izateko. Hori oso erabilgarria izan daiteke negozio bat hastean eta funtsak eskasak direnean. Donazio egokiak lortzea —ekipamendua, dirua edo denbora— arrakasta izateko funtsezkoa izan daiteke.

Living Furniture Projectarekin, hiru toki lortu nituen debalde lehenengo sei hilabetetan, industria firma garrantzitsu bat konbentzitu nuen milaka liberetako balio zuten tresnak eman diezazkigun, argazkilariei, webgune garatzaileei, film zuzendariei eta harreman publikoko agentziei laguntza eskatu nien marketingeko kanpaina bat burutzeko, dohainik EBko altzariak trukatzeko azoka handienetan erakustea lortu nuen ere.

Artikulu honen helburua ez da liluratzea, eta ekintzaile kide batzuk ere baztertzen dute hitz hori, baina aholku batzuk partekatu nahi nituen donazio-emaileen jakin-nahia pizteko eta eskuzabaltasuna sustatzeko. Negozio bat hastea zaila da, baina, zeure lagunen laguntza pixka batekin, hona nola saihestu ditzakezun instalazio-kostu batzuk eta kontu onekin abian jarri.

https://vimeo.com/140784469



8

1. Zerbait behar baduzu, ez eskatu (hasieran)

Hori betetzen da ekintzailetza modu gehienetan: «Dirua eskatu eta ez duzu batere lortuko, aholkua eskatu eta dirua lortuko duzu». Kasinoen kanpoaldean diru eske (eta ondorio moralekin bizitzeko nahiarekin) ez bazaude, ez daude aukera ugari dirua emango dizun norbait aurkitzeko espekulaziozko enpresa sozial baten aurkezpenaren aurrean.

Baina, ekonomia aldetik laguntzeko gai izango diren pertsonak aurkitzeko gai bazara, seguru asko horiek aholkuak, kontaktuak egiteko aukerak, salmenta potentzialak eta gehiago eskaini ditzaketela.

Lehenik kontu horiei buruz hitz egin finantzazioari buruzko aurkezpenaren diskurtsoa ekin beharrean, dirua lortzen ez baduzu ere, doako ezagutza eta lotura erabilgarriak lortuko dituzulako. Zu eta donazio-emailearen arteko elkarrizketa aurrera badoa, nork daki nola amaituko den.

2. Hau egingo duzu, haiekin edo haiek gabe

Zeure proiektuak aurrera joan behar du donazioak lortu edo ez. Edo behintzat hori da beti eman behar duzun irudia. Jendeak erabakitasuna eta ikuspegia miresten dute eta erosoago daude baldin badakite proiektua ez dela guztiz haietan sostengatzen (hori da zure lana, ekintzaile soziala). Hortaz, hitz egin jada taldean daudenei buruz, hitz egin zer gehiago egin ahalko zenuketenari buruz proiektura batuko balira.

3. Jarraitu labur eta zorrotz idazten

Zeure mailek hiruzpalau lerro izan beharko lituzkete gehienez- Eta zehazki egiten duzuna, eskatzen duzuna, horren truke eskaintzen duzuna eta ondoren egingo duzuna nabarmendu beharko lukete. Gainerako xehetasunak erantsita joan beharko lukete.

Dokumentu erantsian (gehienez A4 orrialde baten luzera eduki beharko lukena), erabili binetak ez prosa. Zeure esperientziaz mintzatu, eta zeure taldearenaz, donazio-emailea baretzeko

4. Izan zaitez enpatikoa

Publizitatea

Garrantzitsua da benetan ulertzea zeintzuk diren zeure donazio-emaile potentzialen helburuak. Nik banekien finkatutako bi ongintzako elkarteekin elkartzea oso garrantzitsua zela nire sinesgarritasuna hobetzeko erakunde berri gisa. Banekien ere ongintzako elkarteetako batek (tokiko erakunde handia) gogokoa zuela enplegagarritasunean arreta jartzea barne- zein kanpo-marketineko kanpainen zati gisa; hortaz, atzera inklinatu nintzen bermatzeko geuregana heltzeko aukera izan zezatela behar zutenean.



9

Kamera talde, argazkilari eta kazetari zenbatezin gerturatu dira tailerra bisitatzera euren marketin kanpainaren parte gisa. Zalantzarik gabe, horrek indartzen gaitu, baina garaipen itzela da ongintzako erakundearentzat. Eta adierazten harremanarekin Aurrera jarraitu nahi dutela.

Era berean, ziurtatzen naiz tresnak ematen dizkigun ekipamendu fabrikatzaileak argazki asko jasotzen dituela tresnak heldu bezain pronto. Komunikatu bat egiten duten bakoitzean, bospasei multimedia-elementu sortzen ditu.

5. Pentsatu epe luzera

Zeure laguntzailearen denbora oso baliotsua da. 500£ko ekipamendua ematea erraza iruditu daiteke, baina, barne-prozesuak eta kontabilitate kontuak kontuan harturik, batez ere erakunde handietarako, donazio-emaileak denbora asko eman dezake etekin eskasa lortzeko. Baina 12 hilabeteko lankidetza nolakoa izango den planeatu badezakezu — komunikabideetan agertzeko, agerpena eta langileentzako egun libreak lortzeko aukerekin— eta ondoren egitarau horrekin bat datozen donazioak izatea, zentzu handiago izaten hasiko du.

6. Zeure sarea zuk uzte baino handiagoa da

Networker sozial on bat bezala ikusten dut neure burua baina ez bikaina bezala —eta LinkedInen 500 lotura inguru ditut. 500 lotura horiek, euren artean, gainerako 120 000 LinkedIn erabiltzaileetara lotuta daude. Zenbaki hori harrigarriki altua da, baina mundua zein txikia den baino ez du erakusten.

Baina ez ahaztu horri buruz egiazko mundua. Norbait galdetzen badizu ekitaldi sozial batean, “Zelan doa proiektua?” erantzun: “Ondo, baina oraindik argazkilari baten bila nabil”. Pare bat aldiz galdetu hilabete baten zehar, eta zenbait boluntario gogotsu aurkituko dituzu.

7. Crowd fund

Crowd-fundinga zeure enpresa sozialaren historiaren abantaila hartzeko modu ona da. Jendeak izango du gogoa berez duzun edozein crowd-funding proiektu partekatzeko Twitterren, Facebooken edo LinkedInen.

Crowd-funding arrakastatsua marketineko kanpaina indartsuan oinarritzen da, hori abantaila bat izan arren, ziurtatu denbora nahikoa gordetzen duzula blogero eta kazetariekin harremanetan jartzeko. Gogoan hartu norbait kontratatzea horrekin laguntzeko.

8. Mantendu negozioa



10

Garrantzitsua da duzun dirua negozioan mantentzea. Idazteko aukerak, ahozko konpromisoak eta aholku-lanak dirua irabazteko modu onak dira enpresa soziala handitzen doa bitartean.

9. Prestatu dena bueltatzeko

Martxan zaudenean, ez da bidezkoa jendeari donazioak eskatzen jarraitzea. Beraz, ziurtatu donazio-emaileak, batez ere doako zerbitzuak eskaini zutenak, lehenengoak direla zeure zerrendan lan ordaindua nahi duzunean. Eta ez ahaztu kostu horiek aurrez ikustea zeure negozio-planean handitzen zoazenean.

Alastair Sloan The Living Furniture Project-aren zuzendaria da, berreskuratutako materialekin altzariak egiteko Londreseko etxegabeak kontratatzen dituen enpresa.



11

Hau egin ezazu orain!

Aurkitu ekintzaile sozial bat

Geure erronka da ekintzaile bat aurkitzea, iradokitzailea, sutsua dena eta ikuspegi soziala deuna, eta honako galderak galdetzea:

Zergatik egiten duzu egiten duzuna?

Zein da zeure motibazioa?

Zeintzuk dira zeure oinarrizko balioak?

Nola hasi zenuen?

Zenbat dirurekin hasi zinen?

Nolakoa izango da etorkizuna?

Ereduak

Jamie Oliverren 15 prestakuntza-jatetxea Shoreditchen: https://youtu.be/Tvs-2wEgGAc

Spitalfields Crypt Trust – Enpresa Sozialak

50 urteren zehar SCTek adikzioak zituzten pertsonak lagundu ditu desintoxikatzen, euren buruenganako errespetua eta etorkizun hobea lortzeko itxaropena garatzen. Lan hori egiteko erabiltzen duten moduetako bat da enpresa sozialak eratzea. Hona bere bi proiektu nagusietako informazioa, ‘Paper & Cup’ eta ‘Restoration Station’.

1 Paper & Cup

“Bi kafetegi enpresa sozial dauzkagu East Londonen. Paper & Cup ‘kafetegi-liburu-dendak’ lan-esperientzia eta lan-prestakuntza eskaintzen dute denbora luzez lana izan ez dutenentzat eta adikzioak uzten ari dituztenentzat. Kafetegiek giro profesionala eta segurua eskaintzen dute, zeinean jendeak hasi, ikasi eta aurrera joan dezaketen”.



12

Eragina:

“Maite dut Paper & Cup-en boluntario izatea. Barista izateko prestakuntzaz gain, aukera eman zidan jende berria ezagutzeko eta langileekin, beste boluntarioekin eta bezeroekin harremanetan jartzeko. Nire konfiantza handitu du eta astean egitura izatea lagundu dit”.

Paper & Cup-en ikastun izandakoaren aipamena.

Onura:

Aldatzea nola ematen diogun jendeari gauza onak egiteko adorea da munduarentzako onura. ‘Ikastun asko the New Hanbury Projectek, dugun garapen pertsonalerako eta prestakuntzarako zentroa, bidaltzen ditu. Urtero, desintoxikatzen dauden 16 pertsona inguru baristak eta managerrak izateko prestatzen dira. Horrek geure ikastunek bertoko negozioetan lana aurkitu dezatela ahalbidetu du.

2 Restoration Station

Testuingurua:

‘Restoration Station Shoreditchek High Street-en dugun lantegiko eta salmenta-puntuko antzinako eta diseinatzaileetako altzariak zaharberritzen ditu. Enpresa sozialak Enpresa sozialak prestakuntza eta lan-esperientzia eskaintzen du adikzioetatik sendatzen dagoen jendeari’.

Eragina: https://youtu.be/JMW3vHgW9Cs

Zaharberritze-zentroko langile bati egindako elkarrizketa, egiten duena, zein zoriontsua dagoen egindako lanarekin eta bere lanpostu berriarekin erakusten duena, baita zein zoriontsuak diren bezeroak lantegiak egiten duenarekin.

The Bristol Skipchen: https://youtu.be/Mc8TAkboZRI



13

Aurkibidea

Hona Social Enterprise UK-en liburuxka itzela!

https://issuu.com/capture/docs/se_report

Erreferentziak;

EMES Nazioarteko Ikerketa-Zentroa;

Europako Batzordearen Merkataritza-jardueraren orrialdea;

Erresuma Batuaren Enpresa Sozialen baliabidea (NDPB)

Nola eratu enpresa sozial bat Erresuma Batuan

Community Interest Companies [Erresuma Batuan Intereseko Komunitate-Konpainiak edo CIC]

Nola orekatzen ditugu eskaera sozialak, ekonomikoak eta ekologikoak negozio bat sortzean…

https://youtu.be/aTo0qtdVMpM

Unltd – EBko baliabiderik onena;

Hau da haien gida, itzela da.

Schwab fundazioa;

Honek badauzka leku bakarrean munduko enpresa sozial onenak eta euren istorioak, Munduko Ekonomia Foroa izendatuta!

Forbes

kaospilot (Copnhagen school)



14

Arraroa baina interesgarri samarra!

Social Enterprise UK funtsezko baliabidea da

The Guardian-en Erresuma Batuko Enpresa Sozialen Sarea



15

2 MODULUA: TREBETASUNAK ETA JENDEA SARRERA

· Hasi munduan konpondu nahi duzun arazoarekin

Zeure erronka zein da badakizunean zenbait funtsezko trebetasun behar dituzu arazoa konpontzeko!

Hona Scott Sherman Ekintzaile Sozial arrakastasuen trebetasunen gainean

‘Azken sei urteotan, Transformative Action Institute-k (TAI) trebetasun horiek irakasten dituen kurrikuluma sustatu du. Berritzaile sozialak sakonki aztertuz arrakastarako garrantzitsuak diren zazpi gaitasun identifikatu ditugu :

1. Buruzagitza. Jende horrek aurrea eta neurriak hartzen ditu arazoak konpontzeko (txarto dagoenari buruz kezkatu beharrean).

2. Baikortasuna. Jende honek uste du gauza ausartak lortu dezakela, beste askok zalantzan jartzen baduten ere. Euren buruarengan konfiantza handia daukate eta uste dute kontrola dutela egoerak aldatzeko.

3. Adorea. Iraunkortasunaren, pasioaren eta gogor lan egitearen konbinazioa da hau— helburuak lortzeko etengabeko bulkada eta egitekoak burutzeko konpromiso osoa.

4. Indarra ezbeharren, oztopoen, erronken eta hutsegiteen aurrean. Gauzak txarto doazenean, pertsona hauek egoerak eskatzen duen bezala jokatzen dute. Egoera latxenetan ere aurrera jarraitzen dute. Akatsak ikasteko aukera paregabetzat hartzen dituzte.

5. Sormena eta berrikuntza. Jende honek aukera berriak ikusten ditu eta ez du modu konbentzionalean pentsatzen. Loturak eta patroiak ikusten dituzte pertsona gutxi batzuek ikusiko lituzketen lekuetan.

6. Enpatia. Jende hau gai da gainerakoen lekuan jartzeko eta gainerakoen ikuspuntuak imajinatzeko; hau da gaitasun baliagarrienetako gainerakoen beharrak ulertzeko.

7. Adimen emozionala eta soziala. Pertsona hauek bikainak dira gainerakoekin konektatzen eta harreman sendoak eraikitze’.

Greater Manchester Centre for Voluntary Organisation – ‘Skills for social enterprise’ ikastaroa

Teknikoki hauek ekintzailetzari eta horrekin lotutako gaiei buruzko ikastaroak zuri saltzen saiatzea da, ‘finantza-egoerak nola ulertzeari’ eta proiektu-kudeatzaile ona izateari buruzko zatiak, ordea, interesgarriak eta garrantzitsuak dira.

‘FUNTSEZKO TREBETASUNAK ENPRESA SOZIALERAKO: Negozio bat kudeatzeko eta zeure eragina hobetzeko



16

Enpresa baten eguneroko funtzionamenduak trebetasun praktikoen sorta bat eta jakintza behar ditu funtsezko ikuspuntuei buruz zeure negozioa jasangarria izan dezan eta handitu dezan, baita zeure helburuak lortzeko beharrezkoa den funtsezko eragin soziala. Aurrekontuak eta finantzak kontrolatzen dituzuela eta zeure lana eta plana etorkizunerako baliabide bihurtu ditzakezula bermatzeko Understanding Financial Statements eta Introduction to Budgeting programak eskaintzen dizkizugu — biak dira garapenerako programak zeinetatik funtsezko trebetasunak lortuko dituzun. Legearekin bat erregistratutako negozioa denez, Datuak Babesteko Legea betetzea funtsezkoa da.

Zeure erakundearen jarduera nagusiak modu eraginkorrean antolatzeko eta garatzeko, proiektuak kudeatzeko trebetasunak zeure taldearen eguneroko lanaren funtsezko zatia izango dira; kostuak murrizten, epeak betetzen eta arazoak modu proaktiboan betetzen lagunduko dizute.

Kalitatezko proiektuak gauzatzeari lotutako monitorizazio eta ebaluazioa hobeto ikusteak lagunduko dizu zeure lana hobetzen eta ebaluatzen, zeure eragina adierazten eta plangintzarako eta garapenerako erabakiak hartzen. Geure ikastaroa plangintza estrategikoa eta praktikari buruz diseinatuta dago zeure erakundearen helburua eta nahiak mantentzen kanpoko erronken eta aldaketen aurrean, baita zeure erakundearen noranzkoa zeure nahierara bideratzeko.

5 Edozein ekintzaile arrakastatsuek jabetu beharreko trebetasunak – Jason Demers

Hau ez da guztiz ekintzaile sozialei buruz, ekintzaile komertzialetan jartzen du arreta. Hala ere, uste dut garrantzitsua dela eta trebetasun horiek guztiz beharrezkoak direla sen ekintzaile sozial arrakastatsurako.

‘1. Komunikazioa. Solopreneur bat zarenean, baliteke ustea komunikazio garrantzitsua ez dela, lanean norekin komunikatzeik ez baituzu. Baina komunikazio-lerro argiak mantendu behar dituzu bezeroekin e-mailen bidez eta telefonoz. Gainera, ziurtatu behar duzu zeure web orriaren eta sare-sozialeko profilen bidez bidalitako mezua nahi duzun mezua dela.

2. Brandinga (pertsonala eta negozioarena). Zeure negozioa marka bat bihurtzeko edo zeure industrian aditu gisa zeure burua ezartzeko ahaleginak egiten bazaude, hori online nola lortzea funtsezkoa da arrakasta izan dezazun.

3. Salmentak. Baliteke saltzaileekin ez identifikatzea, baina kontua da negozio bat badaukazu salmentekin lotura duzula. Baliteke salmenta-talde bat izatea, zeure konpainiaren salmenta guztiak kontrolatzen dituena, baina zeure proiektua laburrean azaltzen duzun bakoitzean, saltzaile batekin negoziatzen duzunean edo norbait edozer egiteko konbentzitzen duzunean ere, saltzeko gaitasuna erabiltzen zaude.



17

4. Estrategia. Erraza da pentsatzea negozioaren «oraingo» aspektuak, emaitzak erraz ikus baitaitezke. Baina non geratzen dira ikuspegi orokorra, epe luzerako erronkak zein helburuak? Zenbatero pentsatzen duzu horiei buruz?

5. Finantza. Kontularia izatea beharrezko ez bada ere negozio arrakastatsua izateko, zeure finantzak ondo ulertu beharko zenituzke, baita irabazi-marjina, diru-fluxua eta finantzazioa ere. Zenbat eta erosoago egon zenbaki guzti horiekin, orduan eta konfiantza gehiago izango duzu eta erabaki hobeak hartuko dituzu’.

Schwab Fundazioa ekintzaile sozialaren alde – zer da ekintzaile soziala?

‘Ekintzaile sozialek zenbait ezaugarri komunak partekatzen dituzte, besteak beste:

• Sinesmen sendoa jendearen berezko gaitasunean garapen ekonomiko eta sozialera modu esanguratsuan laguntzeko.

• Hori gauzatzeko pasio handia.

• Jarrera praktikoa baina berritzailea arazo sozial batena aurrean, sarritan merkatu-printzipioak eta indarrak erabiltzen, erabakitasunarekin batera, ideologiak ezarritako mugarriak apurtzea edo zenbait ezaugarri komunak, disziplina-arloak barne, partekatzea ahalbidetzen dutena, eta beste batzuk hartuko ez lituzketen arriskuak hartzera bultzatzen die.

• Eragina neurtzeko eta kontrolatzeko grina. Ekintzaileek estandar altuak dituzte, batez ere euren erakundeen esfortzuari dagokionez eta heltzen dieten komunitateei erantzuteko. Datuak, kuantitatiboak zein kualitatiboak, euren tresna nagusia dira; izan ere, etengabeko feedbacka eta berrikuntza bideratzen dute.

• Ezinegon osasuntsua. Ekintzaile sozialak ezin dira erlaxatu eta itxaron aldaketa gauzatu arte — aldaketaren gidariak dira’.

FabJob gida ekintzaile soziala bihurtzeko

Infografia

Hona infografia erabilgarria!

JENDEA

Zergatik hasi behar duzu Enpresa Sozial bat?

Jendea da edozein enpresa sozialaren funtsezko atala. Ikus dezagun nola kide bihurtu dezakegun.

Lankidetzaren funtsezko sei osagaiak.



18

1 Mozkin argiak eta nabariak lankidetzaren kide guztientzat.

2 Erabakiak hartzeko metodo eta prozesu eraginkorrak.

3 Onartutako rolak eta helburuak —aurrez aurretik adostutakoak eta idatzitakoak — kide bakoitzarentzat.

4 Lankidetzaren kide guztiek mozkinen eta arriskuak modu bidezkoan partekatzea.

5 Kudeaketa, bilera eta izapide kopuru ulergarria eta zentzuduna parte hartzen duten guztientzat.

6 Elkarrenganako konfiantza eta errespetua egon behar da. Mundu ideal batean kideek partekatutako balioak eduki beharko lituzkete.

Hona Social Enterprise UK-ren gida erabilgarria!

https://issuu.com/capture/docs/start_your_social_enterprise

Langileak

Ikusi INC magazineko artikulu luzea

Nola bihurtu ekintzaile soziala: kontratatu zu baino azkarragoak diren langileak

Irabazi-asmorik gabeko elkarteek soilik ez duten arazoa, edozein elkartek erabili behar du kontratatzeko taktika sinple hau. Ekintzaile sozialentzat, askotan zu baino esperientzia eta gaitasun handiagoak dituzten langileak kontratatzea zaila da, baina gauza bera gertatzen da irabazi-asmoak dituen ekintzaile batek talde bat osatzen duenean. Hasierako beldurrari aurre egiten diozunean, gai izango zara lankide adimentsuak aurkitzeko eta mantentzeko, zeure egoak bidea saihestuko ez duela ulertuko dutenak.

“Gaur egun, giza-kapitala da garrantzitsuena, ez finantza-kapitala”, dio Scofieldek. “Irabazi-asmorik gabeko elkarteen sektorean, normal da epe-laburrerako irabazi handiak edo zuzentasunak ematen duen aberastasunaren promesa eskaintzeko gai ez izatea. Hainbat manager beldur dira haiek baino azkarragoak eta handinahiagoak diren pertsonak kontratatzeko, uste baitute lankide berri horiek euren lan postua lapurtuko dutela. Ezin duzu horrela pentsatu eta arrakasta izan”.

Harrisonek azaltzen du langileak izan daitezkeenentzako salmenta-diskurtsoa, askotan finantzei dagokienez zaila izan arren, jende egokia aurkitzean oinarritzen dela.



19

«Benetan inspiratu behar dut jendea euren bizitzak eskaini ditzatzen zerbait handiago batera ondarean eta historia egin dezaten munduaren arazo handienetako bat konpontzen», dio Harrisonek. «Beti gaude talentuaren bila eta hori da sarritan eskatzen dudana — ez diruaren bila, egiten dugunari batzen den jende adimentsua».

Komunitatea

Komunitate behartsua zeure ideia atzean.

‘Enpresa soziala batez ere helburu sozialak dituen negozioa da, zeinaren soberakinak batez ere helburu horiek betetzeko inbertitzen diren negozioan edo komunitatean, ez akziodunen eta jabeen mozkina handitzeko”.

Crowdfundinga

Kickstarter/Crowdfunding/Just giving kanpainak eta crowdfunderrak modu eraginkorra dira komunitate irekia eta arretatsua bermatzeko. Argi dago jendeak gogoa badauka ekonomikoki laguntzeko leku baten irekieran, espazio hori erabiltzeko gogo eta behar gehiago izango dutela.



20

Funtsezko Aholkua

Antolatu zeure ideiak eta pentsamendua!

Erabili pentsatzeko 6 kapela – baita sormenezko pentsaera eta arazo konponketa! Hona liburu bat issuu-n gaitasun hori garatzen lagunduko dizuna.

https://issuu.com/capture/docs/manuale_hct_-_eng_-_a4_final_copy

Zeure tribua aurkitu – bilatu lekuko enpresa sozialak eta ez irabaziak asmoak dituztenak…

Besteekin loturak izatea – ikasi nola elkarlanean aritu Prezi honekin;

Batu existitzen diren sareetara. Mintzatu zeure Enpresa Soziala behar dutenekin. Zeure erabiltzaileek zer behar dute?



21

· Garatu zeure gaitasunak!!

Enpresa Sozialei buruzko ikastaroak sarean

Iversity – Berrikuntza Sozialari buruzko MOOC-a

Prezioa: Dohainik

Tutoreak: Nicholas Wenzel, Christine Rimke, Dr. Susan Müller

Helburuak:

Berrikuntza sozialak, hau da jarduera sozial berriak, nonahi daude eta eragin handia duten geure bizitzetan: negozioen, gizarte-zibilaren eta politikaren arauak aldatzen dituzte. Berrikuntza sozialekin jarduera sozial onuragarriagoak, iraunkorragoak eta zuzenagoak diseinatu ditzakegu.

Baina zer dira berrikuntza sozialak? Eta zeintzuk dira izan dezaketen eraginak? Ikastaro honek gaian sartzeko da. Berrikuntza sozialen ikuspegi orokorra lortuko duzu eta nola funtzionatzen duten eta nola garatu daitezkeen ikusiko duzu.

Berrikuntza sozialak zer diren ikasiko duzu eta ulertuko duzu nola konpondu ditzaketen gizartearen arazoak. Berrikuntza sozialei buruzko literaturaren eta eztabaiden ikuspegi orokorra lortuko duzu.

Metodoak ezagutuko eta erabiliko dituzu berrikuntza sozialak garatzeko, ezartzeko eta neurtzeko. Ariketei esker gai izango zara metodoak erabiltzeko, zeure ideiak garatzeko eta lehen eskuko esperientziak lortzeko.

Springboard – Ekintzailetza soziala

Prezioa: Dohainik

Helburuak:



22

Ikasteko bidea diseinaturik dago zeure negozio sozial propioa garatu dezazun. Hasiberri giza hasiko duzu eta, bidea amaitzean, modu korapilatsuan ulertuko dituzu funtsezko elementuak negozio soziala hasteko eta lankidetza sozialaren oinarri nagusiak. Hona landutako gai nagusiak:

• Sarrera ekintzailetza sozialera. • Arazo sozialak ulertzea eta konponbideak diseinatzea. • Enpresa sozial baten negozio-plana garatzea. • Negozio sozialak finantzatzea. • Azkar huts egitea eta azkar ikastea.

Social Entrepreneurship 101 – Zeure pasioa eta bidea aurkitu mundua aldatzeko Prezioa: Dohainik Helburuak:

Ikastaro hau amaitzean, gai izango zara:

• Ekintzailetza sozialaren kontzeptua ulertzea eta munduaren erronka handienei aurre egiteko modu berriak aurkitzeko inspirazioa lortzea.

• Ekintzailetza soziala zenbait sektoretan (publikoetan, pribatuetan, irabazi-asmorik ez dutenetan) arazoei aurre egiteko pentsamoldea dela ulertzea.

• Aldaketa bat burutzeko bidea aurkitzea bai enpresa bat sortzen, langile bezala edo ekintzaile sozialak laguntzen edozein modutan.

Erreseina:

Life After Lean

SABRINA NATASHA PREMJI & AFZAL HABIB-EN ESKUTIK ACUMEN BLOG-EAN, +ACUMEN

2013ko maiatzean, Sabrina Natashak Premji eta Afzal Habibek +Acumenen Lean for Social Change lehenengo ikastaroan hartu zuten parte, Lean Start-Up printzipioetan oinarritzen zena. Irekita dago Lean for Social Change ikastaroaren hurrengo saiorako izena emateko epea. Zeure komunitatearen arazo sozial bati aurre egitek lanean bazaude, zeure negozio sozial propioa lortzeko asmoa baduzu edo munduan eragina izateko asmoa baduzu… Eman izena gaur bertan! Sabrina eta Azfal ikastarora batu ziren ideia sinple batekin eta Afrikako ekialdeko kokalekuen haur-zainketaren krisia aldatzeko asmoarekin. Zazpi urte geroago, bezeroetan frogatutako negozio-eredua garatu zuten, Kenyako behe-auzoenetan abian jartzeko prest zegoena. Hona haien istorioa.

2012an, Kenyan lanean geundela, ezagutu genuen haurrak zaintzeko modu berry bat Afrikako ekialdeko behe-auzoetan eta ikustera joatea erabaki genuen. Bertako emakume baten etxera joan ginen, giroan gernu eta gorozki usaina zegoen. Lokatzezko hormak zituen etxera sartzean, iluntasunean barrena, Sabrinak lurrean zegoen haurtxo batekin behaztopa



23

egin zuen. Zur eta lur, gela azkar miatu genuen, eta forma berriak agertu ziren iluntasunean. Gure aurrean, bi haurtxo dozena baino gehiago ikusi genituen etxe metatu horretan, denak esnaturik, baina guztiz geldi. Momentu horretan, geure buruari galdetu genion: Nola eskaini dezakegu Kenyako behe-auzoetan haurrak, zeinek pobreziaren ziklotik atera ezinik dauden, zaintzeko kalitatezko modu eskuragarria? Ondorengo hilabetetan, behe-auzo gehiago bisitatu genituen arazoaren hedadura ulertzeko, mintzatu genuen garapenaren arloko profesionalekin eta haurrak zaintzeko eta hezitzeko modurik onenak bilatu genituen mundu mailan. Ideiarekin konprometituak bageuden ere, geure ideiak sarritan ez zeuden ondo bideratuta eta geure lanek lehenengo lekua zuten.

Sartu +Acumen-en eta ikusi euren iragarpena abian jartzen ari zaren ikastaro berriari buruz ekintzaile sozial hasiberrien gainean. Aplikazio baten zirriborroa egin genuen geure lehenengo ‘negozio-planaren mihisea’ zeukana, eta aste bat geroago, 7 astetako ikastaroa batu genuen, non gai berriei buruz ikasi genuen modulu onlinen bidez, asteroko eztabaidetan hartu genuen parte mentoreekin eta ‘eraikinetik atera ginen’ geure negozio-eredua garatzeko, probatzeko eta errepikatzeko. Guretzat, hauek ziren programaren lau osagarri baliotsuenak:

• Erantzukizuna sortu: Lean aurretik, ordu pare bat baino ez genituen igarotzen Kidogon, idea-jasak egiten eta ikertzen. Egiteko zehatzak eta asteko bilerak izateak Lean ikastaroan zehar behartu gintuen geure denbora murriztua eta lehentasun garrantzitsuenak bideratzera, eta ordu bakoitza aurrera joatera erabiltzen zela bermatu zuen.

• Aholkularitza & Sare Berriak eskuragarri: Ikastaroa hazi genuenean, 2 mentoreekin parekatu ginen — Brad Rosenberg eta John McKinley— ezagutza eta esperientzia desberdinak zituztenak. Mentore horiek geure pentsaera desafiatu zuten eta ikastaroan norabide egokirantz gidatu ziguten. Haien aholkua, eta askotan ikuspuntu desberdinak, ordainezinak ziren eta haiek Kidogora lotuta jarraitzen dute Aholku Batzordearen kide gisa. Gainera, beste parte-hartzaile batzuk ezagutu genituen —ekintzaile sozial grinatsuak, euren komunitateetan erronka sozialei aurre egiten zebilenak— eta hainbatekin oraindik ere harremanetan gauden.

• Ideiatik eraginera joan ginen: ikastaroaren amaierako asteetan, zenbait PowerPoint sortu genituen ideiekin zein uste eta ratio-finantzarioetan oinarritutako ereduekin alderdi interesdunak informatzeko geure asmoei buruz. Bob Dorfen eta geure mentoreen bultzadarekin, kanpora ateratzeko motibazioa lortu genuen, bezeroekin eta kideekin mintzatzeko eta geure usteak froga zitzaten esperimentuak egiteko —PLANEATZETIK EGITERA pasatu genuen.



24

• Zalantzan jarri geure pentsamoldea: Ondorio bezala, ikastaroak geure negozio-eredua hobetzea eragin zuen, baita moldatzea, bideratzea eta Minimum Viable Product [Produktu Bideragarri Minimo] bat garatzea ere — geure eredua frogatzeko arrisku eta kostu murriztuekin eta geure bezeroen artean onarpena lortzeko modua. «MVP» hau proiektu pilotu osoan bihurtu da, geure lehengo haurtzarorako garapen zentroa izan dena eta 2014an abian jarri zena.

Orokorrean, Lean for Social Change ikastaroa amaitu genuen negozio-eredu fin batekin eta konfirmatu genuen negozio sozial bideragarri batean geundela. Horrenbeste Kidogon genuen lanpostu utzi genuela, geure ahalmena askatzeko eta behe-auzoetan bizi diren haurren ibilbideak aldatzeko. Laburbilduz, esperientzia inflexio-puntua izan zen guretzat.

University of Oxford -Social Entrepreneurship [Oxfordeko Unibertsitatea – Ekintzailetza Soziala] (Online)

Prezioa: 255 £ baino gehiago

Tutorea: Santhosh Ramdoss jauna

Ikastaroaren helburua:

Ekintzailetza sozialeko ikastaro hau diseinaturik dago kontzeptua sartzeko eta ikasleak zein tutoreak ikasketa-esperientzia bateratua egin dezaten susperraldian dagoen eremu honetan. Ikastaroan ikasleek ondorengoa lortuko dute:

• Ezagutu sen ekintzaile sozialaren eta enpresa sozialen kontzeptuetara eta nola ekintzaile sozialek gizartea aldatzen dauden eragin soziala gauzatzeko lekuko komunitateetan eta atzerrian.

• Ulertu eragina neurtzeak duen papera eta nola kuantifikatu eragin soziala inbertitzaileentzat, donazio-emaileentzat eta onuradunentzat baliabide urriak modu egokian erabiltzen direla bermatzeko.

• Jakin nola erabiliko lituzkete ekintzailetza sozialerako gaitasunak etorkizunean arazo sozialei aurre egiteko.



25

Aurkibidea

Hyper Island erreminta-kaxa elkarlanean aritzeko modu apartez beteta dago!

Oinarrizko irakurmenak

Hona inspiratzen gaituzten zenbait aparteko liburu!

37 signals – re work

Seth godin – tribes

The lean start up – Eric Ries

6 Thinking Hats – Edward de Bono

Whats stopping you? – Robert Kelsey

Gaitasunak eta jendeari buruzko baliabide on bat da Capture proiektuaren Go Create! Honela eraiki genuen mikroenpresa sozial bat haurtzaindegi batean guraso talde batekin (gaitasunak)

https://issuu.com/capture/docs/quaggy_draft_report_final_for_lotte



26

3.MODULUA: KONTU LEGALAK IKUSPEGI OROKORRA

· Sarrera

Ongi etorri ezagutu behar dituzun lege-kontuetara…

Ez daude berdinak diren bi enpresa sozial, bakoitzak bere erronka legal propioak batiitu. Lege-egitura desberdinak daude zer egin nahi duzun arabera eta non zein nola jardun nahi duzun arabera.

Enpresa sozialak honela definitu dira «batez ere helburu sozialak dituen enpresa, zeinen irabaziak nagusiki helburu horretan, negozioan edo komunitatean inbertitzen diren, akziodunen eta jabeen irabaziak handitzeko helburua izan beharrean». Enpresa sozialak zerbitzuak eskaintzen dituzte eta produktuak egiten dituzte. Hala ere, helburu sozial argiak dituzte, baita jabego sozialak ere, zeinek “akziodunen” (erabiltzaileen, komunitate-taldeen eta langileen) parte-hartzean oinarritutako egitura duten. Gehienen helburua da merkataritza-negozio bideragarriak izatea, irabaziak lortzea merkataritza arloan soilik. Hortaz, funtsezkoa da egitura legal egokia aukeratu, aholkua ona lor dezazun; abiapuntu ona izan daiteke jada enpresa sozial bat sortu dutenekin mintzatzea.

EBKO LEGE-KONTUAK

· Zeintzuk dira Erresuma Batuko lege-egiturak?

Erresuma Batuan enpresa sozial batek zenbait forma juridiko izan ditzake; hortaz, zenbait erakundek erregulatzen dituzte, besteak beste:

• Community Interest Companies – Companies Housek [Erresuma Batuko Merkataritza-erregistroa] eta Community Interest Company Regulatorak [CICen erregulatzailea] erregulatuta (bermez edo akzioez mugatuta).

• Ongintzarako Erakundearen estatusarekin erregistratuko Enpresa Soziala – Erresuma Batuko Charity Commission-ek erregulatuta

• Companies limited by share and guarantee [Erresuma Batuan Akzioez eta Bermez Mugatutako Konpainiak] – Companies Housek [Erresuma Batuko Merkataritza-erregistroa] erregulatuta, (Capturek lege-egitura hori dauka bermez).

• Industria- eta aurreikuspen sozietateak – gaur egun FSAk erregulatuta. • Enpresa Pribatuak – FSAk erregulatuta.



27

Hona Erresuma Batuko zenbait egituren zerrenda:

Kooperatibak eta Lan Elkartuko Kooperatibak

Kooperatiba negozio bat da zeinaren jabetza langileek duten modu demokratikoan, baina hainbat lege-egitura izan ditzakeena. Kooperatiba bat sozietate bat edo Akzioez Mugatutako Konpainia izan daiteke. Baina forma ohikoenak dira Bermez Mugatutako Konpainiak edo Fede oneko kooperatiba sozietateak / Kooperatibak.

Sozietatea eta Erantzukizun Mugatuko Sozietatea

Sozietate bat orokorrean ez da Enpresa Sozialtzat hartzen, helburu sozialak zehatz-mehatz azaldu daitezkeen arren sozietate-akordioan. Sozietate-akordioa bi pertsona edo gehiagoren artean izaten da eta zehazten du funtzionatuko duen negozioak. Baina arazoren bat egon liteke negozioak finantzazioa nahi izatekotan, frogatzeko zaila izango baita parte-hartze sozial handiago bat. Bazkideak langile autonomoak edo sozietatearen langileak izan daitezke eta zorrez zuzenean arduratzen dira.

Erantzukizun Mugatuko Sozietate (Erresuma Batuan LLP) forma bat dago, bazkideentzat seguruagoa dena; haiek ez dira galeren arduradun zuzenak modu arduratsuan jardun badute. LLP bat Companies Housen erregistratu behar da eta urteroko kontuak argitaratu behar ditu.

Sozietate Mugatua

Akzioez Mugatutako Konpainia edo Bermez Mugatutakoa izan daiteke.

Euren Memorandumak eta Estatutuek adierazi behar dute edozein superabit konpainiaren helburuz sozialean inbertitu behar dela eta orokorrean konpainia demokratiko gisa definitzen dute eta komunitatearen arduradun euren bazkideen bidez. Legearen arloan, Sozietate mugatua pertsona bat da; hortaz, lurra izan dezake edo kontratuetan sartu. Zuzendariak enpresaren agenteak dira eta ez dira bere zorren arduradun. Egitura malgua da hori, hainbat enpresa sozial ezarri dezaketena, baina Companies House-n araudia zeharo zorrotza da eta zehaztutako baldintzak ditu urteroko txosten eta kontuentzat.



28

Community Interest Company (CIC)

CIC bat da sozietate mugatua ezaugarri bereziak dituena komunitatearen onurarako funtzionatzen duela bermatzeko. Ongintzarako erakunde batetik desberdintzen da edozein helburu legalarentzat ezarri daitekeelako, komunitatearen onurarako dena. Ongintzarako erakunde batek, ordea, ongintzarako helburuak baino ez ditu. Beste abantaila batzuk dira CICek ongintzarako erakundeek baino erregulazio gutxiago dituztela. Alde txar gisa, baliteke CICek ongintzarako erakundeek jaso dezaketen finantzazioa jaso ezin izana. CICek euren aktiboak eta irabaziak komunitatera zuzentzen dituzte «aktiboen blokeatzen»; hortaz, bermatzen dute aktiboak ez direla akziodunei banatzen. Erresuma Batuko Intereseko Komunitate-Konpainien Erregulatzailearen [Regulator of Community Interest Companies] mende daude. Duten abantaila handia da irabazi-asmorik gabeko erakunde gisa duten estatusa bistakoa dela eta bermatua dagoela.

Nabarmentzekoa da CIC bat ezin dela ongintzarako erakunde gisa erregistratu, baina ongintzarako erakunde batek bere merkataritza-filialak CIC gisa ezarri ditzakela. CICak Companies Housekin erregistratu behar dira bermez edo akzioz mugatutako konpainia gisa eta ondoren ezarri CIC estatusentzako Erregulatzaile berria. CICen Erregulatzailearen web orriak badauka CIC bat abian jartzeko beharrezkoak diren alderdi guztiei buruzko aholku zehatzak, edo konpainia mugatu bat CIC bihurtzeko.

Informazio gehiago lortzeko jarri harremanetan Intereseko Komunitate-Konpainien Erregulatzailearen Bulegoarekin.

Industria- eta aurreikuspen sozietateak (IPS ingelesez)

Industria- eta aurreikuspen sozietatea (IPS) erakunde anonimoa da eta bere kideak erantzukizun murriztua dute. Bi IPS mota daude: Fede oneko kooperatiba sozietateak / Kooperatiba sozietateak eta Komunitatearen onurarako erakundea. IPS bat erregistratu behar da Mutual Societies Registration-eko [Mutua Erakundeen Erregistroko] Financial Conduct Authority [Jokabide Ekonomikoaren Agintaritza] atalean. Orokorrean araudia malguagoa da Sozietate Mugatuekin baino eta kontuetarako baldintzak ez dira hain gogorrak.

Kideek kudeatzen dute IPSa eta zenbait arau-eredu bilduma daude. Orokorrean irabaziak negozioan inbertitu behar dira. Irabazien zati bat beste helburuarekin erabiltzekotan, helburu hori erakundearen helburu nagusiarekin bat joan behar da, ongintzarako edo filantropiarako. IPSen legeek aktionak saltzea onartzen duen arren,



29

irabaziak negozioaren jardueraren barne jarri behar dira. Legediaren aldaketa batek ahalbidetu du ongintzarakoak ez diren IPSek «aktiboen blokeoa» izan dezaten, gaineko CICen antzera, euren aktiboak komunitatearen onurarako erabiltzen direla bermatzeko.

IPS bat zeinaren helburua bakarra ongintza denari ‘exempt charity’ [zergetatik libre dagoen ongintzarako erakundea] deritzo — ezin da erregistratu Charity Commission-ean [Ongintzarako Erakundeen Komisioa] eta horrek ez ditu erregulatzen, baina orokorrean ongintzarako erakundeen legea bete behar du.

Ongintzarako IPS batek badauka «aktiboen blokeoa» ongintzarako erakundeen legea dela eta.

1. a) Fede oneko kooperatiba sozietateak / Kooperatiba sozietateak

Langileek, jabeak direnek, modu demokratikoan kontrolatzen duten negozioa, oinarrizko zazpi printzipioetan, zeinetako bat da Komunitateaz kezkatzea. Kooperatiba batek arrakastatsua izateko soberakinak izan behar baditu arren, beste arrazoi batzuk garrantzitsuak dira; adibidez, birziklatze-kooperatiba ingurumenari buruz kezkatzeagatik oinarrituko da. Kooperatiba batek gutxienez bi kide izan behar ditu. Kreditu Kooperatiba forma berezia da, finantza-zerbitzuei buruzko parlamentuko legediaz arautua. Finantza-kooperatiba da zeinaren aurreztaileak kideak diren. Dirua funts komun batean aurrezten da eta erabili daiteke interes gutxiko maileguak egiteko kideentzat. Kreditu Kooperatiba Zuzendari Kontseiluak kudeatzen du, zeinaren kideak ohiko batzar nagusitik hautatzen diren. Beste kooperatiba espezializatuak daude, etxebizitza kooperatiba adibidez, beste araudi baten menpe daudenak.

2010ean aldaketa bate gin zen legedia izena «Fede oneko kooperatiba sozietatetik» «kooperatiba sozietatera» aldatzeko. Oraindik ez da ezagutzen aldaketa noiz ezarriko den.

1. b) Komunitatearen onurarako erakundea

Komunitatearen onurarako erakundeak erakutsi behar du bere jarduerak bere kideak baino zabalagoa den komunitatearentzat onuragarriak direla. Frogatu behar du ere «arrazoi berezia» IPS gisa erregistratzeko eta ez konpainia gisa. 2010ean legedia aldatu zuten izena aldatzeko «Society for the Benefit of the Community»-tik «Community Benefit Society»-ra. Oraindik ez da ezagutzen aldaketa noiz ezarriko



30

den, baina autore eta erakunde batzuk badaude erabiltzen «Community Benefit Society» terminoa. Informazio gehiago lortzeko Industria- eta aurreikuspen sozietatea abian jartzeari eta erregistratzeari buruz, harremanetan jarri Financial Conduct Authority-arekin [Erresuma Batuko Finantza-Agintaritzarekin].

Development Trustak eta Social Firms [Erresuma Batuan Laneratze-Enpresa Sozialak]

Enpresa sozialeko forma nahiko komunak dira, baina lege-egiturak ez direnak. Development Trust-en helburua da lekuan birsorkuntza sortzea eta sarritan Mugatutako Konpainia gisa ezarrita daude kanpo-kideekin. Firma Sozialak negozioak dira, bereziki elbarriak kontratatu edo prestatzen dituztenak eta orokorrean Konpainia Mugatuak edo Kooperatiba Sozietateak direnak.

Konpainia pribatuak

Konpainia bat da, zeinaren jabeak pertsona bat edo pertsona talde txikia, familia bat adibidez diren eta zeinaren akzioak ez diren balore merkatuan salerosten:

Electric Pedals onura sozialerako enpresa pribatuaren eredua da ere.

Case Kent web-orriak hasi-berrientzako gida erabilgarria dauka eta amaieran dio;

…Baita enpresa sozialaren kasu interesgarria ere

Goian laburtutako lege-formez gain, badaude beste zenbait termino onura sozialak lortzeko jarduten duten erakundeentzat, hala nola enpresa eta mutua. Enpresa sozialaren definizioari buruzko eztabaidak ugariak izan dira terminoa sortu zenetik, atzerrian merkataritzaren bidez edozein helburu sozial betetzeko existitzen den erakunde gisa definitzen da. Definizio zeharo zorrotzagoa adierazten da enpresa sozialaren orbanerako irizpideetan, kalitatezko orbana esaten duena enpresa sozialak bere irabazien erdia erabili behar duela komunitatean edo negozioa eta, ixten badu, euren aktiboak aktiboak blokeatutako erakunde batera banatuko direnak. Batzuen ustez definizio hori malguegia da.

Era berean, azaldutako forma-legal ugari erabili daitezke mutualitate bat garatzeko —izen orokorra erakunde mota bat izendatzeko, zeinaren kideak berarekin lotura dutenak diren, bereziki langileak, bezeroak eta onuradunak. Gobernuak sustatu du eredu hori, sektore publikoaren langileek euren zerbitzuak banakako mutuetan bihur ditzaten nahi duena. Hainbeste iraun duten erakunde gehienek interesko komunitate-konpainiak eratu dituzte langile guztiekin. Enpresa sozial bat abian



31

jartzeko laguntza lortzeko, the Kent and Medway Social Enterprise Network-etik (KAMSEN gisa ezagutua) aholkua lortu dezakezu.

LEGAL EUROPE

EBko lege-egiturak

Enpresa Sozialen egiturak Europan

Hona aparteko saiakera azaltzen duena enpresa soziala zer den Europako herrialde gehienak. Zati garrantzitsuenak seinalatu ditugu, baina artikuluan askoz informazio gehiago dago herrialde bakoitzeko enpresa sozialaren egiturari buruzko artikuluan (behean argitaratua ISSUU liburu gisa). Behera zoazen eienean Belgikari, Danimarkari, Finlandiari, Frantziari, Alemaniari, Irlandari, Italiari, Poloniari, Suediari eta Portugali buruzko informazioa aurkituko duzu.

https://issuu.com/fredgarnett/docs/ern-socent-legal-eu

BELGIKA

Enpresa sozialaren kontzeptua lausoa da oraindik Belgikan, baina gero eta gehiago erabiltzen da hirugarren sektoreko gero eta erakunde gehiagok hartutako ikuspuntu ekintzailea nabarmentzeko. «Helburu sozialeko konpainiaren» lege-esparrua sartzeak, 1996an, lotura argia du joera horrekin. Esparru hori ez da lege-forma bat; izan ere, negozio-korporazio mota guztiek «helburu sozialeko konpainia» etiketa hartu dezakete, betiere «euren helburua kideak aberastea ez bada», eta euren estatutuek zenbait baldintzekin bat egiten badute. Hala ere, egoera legal hori (2007an berrikusia) 400 enpresa baino gutxiagok adoptatu zuten 1996 eta 2006 artean; hori azaldu daiteke baldintza ugari beharrezkoak direlako, konpainia tradizionalaren lege-formari lotuta daudenez gain.

EMESen enpresa sozialaren definizioaren irizpidea betetzen duten ekimen gehienek ASBL lege-formari (irabazi-asmorik gabeko erakundea) hartu dute; forma malgu hau jarduera ekonomikoak garatzea ahalbidetzen du, jarduera horiek erakundearen helburuz sozialaren mende badaude. Halaber, ASBLren lege-forma beharrezkoa da laguntza publiko forma ugari lortu ahal izateko. Hala ere, zenbait plan publikok, Valoniakoa eskualdeko «laneratze-erakundeek», beharrezkoa dute helburu soziala duen konpainiaren lege-egoera hartzea.



32

Laguntza-egiturak

Gutxienez bi datu garrantzitsu aipatu behar dira ekintzailetza sozialari buruz, batez ere laguntza-egiturei dagokienez. Hasteko, nazio-mailan, gobernuak 2011n funts berri bat jarri zuen abian «gizarte-ekonomia eta ekonomia jasangarria» finantzatzeko. Funtsarako zuzendutako baliabideko ekonomikoen arabera, kide garrantzitsua bihurtu da gero eta ekimen gehiagorentzat. Jarraitzeko, «gizarte-ekonomiarako aholkularitza agentziak» (Valoniakoa eskualdean), asko gizarte-ekonomiko ekimenentzat lanean daudenak, erakunde publikoek gero eta gehiago bultzatzen dituzte euren esfortzuak bideratu ditzaten merkatura zuzendatuko ekimenak laguntzeko.

DANIMARKA

Enpresa soziala eta lotuta dauden kontzeptuak

«Enpresa soziala» [social virksomhed] kontzeptu gisa berria da oraindik Danimarkan; hiztegi orokorrean eta Danimarkako kohesio sozialari buruzko diskurtsoetan sartzeko zorian dago (Hulgård & Bisballe 2004). Orain arte, arloan adituek baino ez dute erabiltzen —batez ere hirugarren sektoreko ikertzaileek, ekintzaile sozialek eta orokorrean hirugarren sektoreko ordezkariek. Politikarien artean, kontzeptua lan-merkatu politika aktiboen zati bezala erabili da, enpresa tradizionalak —eta bereziki enpresa txikiak eta ertainak (ETEak) — arduratsuagoak izan daitezen langabezian dauden pertsonak laneratzeari dagokionez.

Danimarkako kontestuan zerikusia duten kontzeptuak dira gizarte-ekonomia [social økonomi] eta berrikuntza soziala [social innovation]. Gizarte-ekonomiaren kontzeptua batez ere erabiltzen da enpresa sozialaren baliokide gisa, baina arreta gutxiago jartzen jabetza demokratikoan edo kapitalean ez oinarritutako jabetzan EMESek zehazten duen enpresa sozialaren nozioak baino (Defourny 2001, Nyssensek aipatua 2006).

Berrikuntza sozialaren kontzeptua sarritan lotzen da zabartutako «sozietate-hazkundeari»; berrikuntza soziala balio ekonomikoak eta moralak konbinatzen dituzten ezaugarritzat hartzen da (Ellis 2004, 2006). Berrikuntza sozialaren kontzeptua erabiltzen da —era hazkunde berria sortzeko modu gisa nabarmentzen da— sektore horretako ikertzaileez eta sektore pribatuaren ordezkariez.

FINLANDIA



33

Finlandian, laneratze-enpresa sozialak praktikan enpresa sozial mota bakarra dira eta, azpian azaldu bezala, «enpresa sozial» terminoa [sosiaalinen yritys] haientzat murriztuta dago legez.

Nabarmentzeko da, ordea, etorkizunean «enpresa sozial» terminoa kontestu zabalagoan erabili litekeela, azken aldiko garapen batzuk erakutsi duten bezala, hala nola osasun-laguntza eta gizarte-laguntza. Arlo horretako hornitzaileak ez dira «enpresa sozial» gisa izendatuak izango: asko enpresa eta konpainiak pribatuak dira, batzuk nazio mailako erakundeak —besteak beste elbarrientzako erakunde nazionalak, ikusmen murriztuko pertsonak edo gorrak— paper garrantzitsua dutenak euren kideei zerbitzuak eskaintzen (erakunde nazionalen konpainiek eskaintzen dituzte zerbitzu horiek sarritan) eta soilik batzuk dira kooperatibak edo bezeroetan edo langileetan oinarritutako beste erakundeak; baina lehenengo eztabaida bat egon zen Parlamentuan 2007ko udaberrian osasun- eta gizarte-laguntza eskaintzen duten enpresa sozialentzako araudi zehatzari buruz, eta dimentsio soziala eta ekonomikoa bateratzen duten enpresen gaia gero eta interes handiagoa sortzen du akademikoen artean.

FRANTZIA

Enpresa sozialaren kontzeptua

Frantzian, «enpresa soziala» [entreprise sociale]-ren kontzeptua oraindik berria da, bere erabilera eta ulermena adituen eta ekintzaile sozialen multzo batera murriztuta dago; legegileek ez dute funtsezko kontzeptu gisa erabiltzen eta orokorrean jendeak ez du ezagutzen. Egia esan, enpresa sozialaren kontzeptua urrun dago «gizartean eta solidaritatean oinarritutako ekonomia» kontzeptuak lortu duen onarpena lortzetik, zenbait aktore batu dituena azken hogei urteotan.

Hala ere, gertakizun batzuk Frantziako gizartean enpresa sozialaren kontzeptuak izandako garapenaren seinale hautemangarriak dira. Horren barnean daude, besteak beste, 2003ko «ekintzailetza sozialaren eskualde-biltzarrak»; zenbait negozio-eskolek «ekintzailetza sozialeko katedra» sortzea; «Ekimen sozioekonomikoak aintzat hartzeko agentziak»” (Agence de valorisation des initiatives socio-économiques, edo Avise) abian jarritako zenbait ekintza; eta, 2007ko ekainean, Parisen nazioarteko biltzarra antolatzea «Solidaritatearen eta ekonomiaren arteko harremanak berreratzen: elkarteak, kooperatibak eta enpresa sozialak» gaiari buruz.



34

Gainera, elkarteen eta kooperatiben arteko mugak gero eta lausoagoak dira; garapen horrek lege forma berriak sortzea dakar, enpresa sozialaren kontzeptuan arreta jartzen dutenak. Elkarteen merkataritza-jarduerak handitzeak eta aurrekoak enpresa gisa zuen paperak zenbait autorek (hala nola Hély 2004) «elkartze-enpresei» [entreprises associatives] buruz mintza dezaten eragin du. Arau publikoen aldaketarekin eta elkarteen eta enpresa pribatuen arteko lehiarekin gizarte-zerbitzuak hornitzeko (adinduentzako zerbitzuak adibidez), merkatu-presioa ez dago jada murriztuta irabazi komuneko erakundeetara eta kooperatibetara; elkartze-sektorearen zati handi batentzat errealitate bihurtu da ere. Gizarte-sektorean, erakundeen jarduera ekonomikoaren gobernantza publikoaren kontuak onartutako kooperatiben eta elkarteen arteko mugak lausotzen ditu.

Zalantzarik gabe, Frantziak —EBko beste herrialdeek bezala— «laneratze-enpresa sozial» zenbait moten garapena ikusi du (Eme eta Gardin 2002; Bucolo 2006; Gardin 2006). Baztertze-moduei aurre egiteko borrokan, laneratze-enpresa sozialek, 1980ko zein 1990ko hamarkadetan, estrategia bat ezarri dute langabeziari eta baztertzeari aurre egiteko, helburu sozialak betetzeko lana mobilizatzearen eta enpresak sortzearen neurrian berritzailea izan dena —hain zuzen ere desabantailak dituzten pertsonak laneratzea (langabezian dauden pertsonak, gizarte-laguntzak jasotzen dituztenak, prestakuntza-urriko langile gazteak, elbarriak…). 2004an, laneratzeko zerbitzuak eskaintzen zituzten erregistratutako 2300 egiturek —laneratze enpresak [entreprises d’insertion], aldi baterako laneratze-enpresak [entreprises de travail temporaire d’insertion], elkarte bitartekariak [associations intermédiaires], laneratze-programak [chantiers d’insertion]— 220 000 langile inguru kontratatu zituzten (DARES 2005).

ALEMANIA

Enpresa sozialen egoera paradoxikoa Alemanian

Alemanian enpresa sozialak eta ekintzailetza soziala egoera paradoxiko baten aurrean daude: alde batetik, ia ez dira existitzen agenda politikoan ezta eztabaida publikoan, hedabideetan edo diskurtsoa akademikoan ere, non haiei buruzko ikasketa aditu talde txiki batera murriztua dagoen, ira erakunde ofizialen laguntza jasotzen ez dutena. Bestetik, badago enpresa sozialen inguruko kultura nabarmena; haren elementuetako batzuk XIX. mendeko tradizioetan oinarritzen dira.

Batez ere bi arrazoi daude egoera horren atzean.



35

Lehenik, enpresa sozialaren eta gizarte-ekonomiaren kontzeptuak (hiru garren sektore desberdin gisa) oraindik Alemanian ez dira aintzat hartzen politikari eta ekonomista gehienen aldetik. Egoera horren faktore arduradunak konplexu xamarrak dira:

• – Baldintzak atzerritik etorri ziren ikerketa-proiektu transnazionalen esku eta hasieran ez zuen eraginik izan Alemaniako audientziarentzat.

• – Bestalde, espero zen Alemanian gerraosteko arazo sozialak sozietate-akordio sozial mota bereziak konponduko zituztela, «merkatu-ekonomia soziala» deritzona. Ikuspegi horretaz, ez zegoen ikuspegi berrientzako beharra, hala nola gizarte-ekonomia edo enpresa sozialak. Egoera konplexuagoa bihurtu zen merkatu-ekonomiako kideen arteko akordioa asko hondatu zen ekonomia neoliberalaren ikuspuntuaren eragina zela eta (eta gutxi gora behere aldi berean) «ekonomia sozialista» deiturikoak behea jo zuen Ekialdeko Alemanian.

• Testuinguru honetan «ekonomia soziala» eta «enpresa soziala» terminoek aurriritzi eta gaizki ulertze asko topatu zituzten.

• Bigarrenik, enpresa sozial gisa sailkatu daitezkeen enpresa sozial horiek ez dute euren burua ikusten ekonomia sozialaren sektore zabalago batean. Zenbait «alorretan» banaturik daude oraindik, bakoitza bere baldintzekin, nortasun eta erakundeekin, sarritan ez dira ezta haien artean harremanetan jartzen. Enpresa sozialek paper garrantzitsua duten arren langabeziari, pobreziari eta gizartetik baztertuta geratzeari aurre egiteko, ez daude benetako laguntza-planak nazio- eta eskualde-mailan. Salbuespen bakarra dira «integrazio enpresa» deiturikoak, diru-laguntza bereziak eskatu dituzketenak elbarriak kontratatzeagatik, baina plan horiek enpresa guztientzat irekita daude.

• Azken aldian hasi dira gauzak aldatzen, eta astiro. 2006ko azaroan, adibidez, «solidaritatean oinarritutako ekonomiari» buruzko lehenengo kongresu-nazionala egin zen Berlinen

IRLANDA

Irlandako enpresa sozial motak

Enpresa sozialak Irlandako gizarte-ekonomiaren zati dira, ongintzarako erakundeak eta kooperatibak barne. 1990ko hamarkadaren hasieran, Planetek (lekuan finkatutako sozietateen sareak) eta gizarte-ekonomiaren talde nazionalak gizarte-ekonomiaren erakundeen tipologia garatu zuten, zeinetan ondorengo finantzazio neurriak finkatu ziren, honako hiru gai nagusiak barne:



36

• – Komunitate negozioak, orokorrean merkataritza-jardueretatik baino ez dira finantzatzen.

– Eskaera urriko enpresa sozialak, orokorrean abian jartzen dira produktu eta zerbitzu jakinentzako eskaera dagoen komunitateetan, zeinetan eskaera hori ez dator bat eskaera horri aurre egiteko baliabideekin, lekuaren desabantaila dela eta edo biztanleriaren dentsitatea murriztua delako.

• – Sektore publikoaren kontratuetan oinarritutako enpresak, sektore publikoko kostua azpikontratatzeko ahalmena duena desabantailan dauden guneetan lekuko komunitate negozioentzat eta enpresentzat.

• • Irlandako enpresa sozialak sailkatzeko ahalegina egin du O´Harak(2001), bost

kategoria garatu dituena Irlandako enpresa sozialak sailkatzeko euren helburuen, jardueren eta funtzionamenduaren arabera. Hona kategoria horiek:

o – laneratze enpresa sozialak, baztertutako taldeetako kideak laneratzeari lotuta.

o – kreditu-kooperatibak; o – zerbitzu gertuak eta pertsonala eskaintzen dituzten enpresa sozialak; o – lekuko garapenerako erakundeak; o – etxebizitza-kooperatibak.

• Irlandako kreditu-kooperatiben mugimendua, 1957an ezarri zena, enpresa sozial arrakastatsuaren aparteko eredua da. Kreditu-kooperatiba pertsona-taldea da, batera dirua aurrezten dutena eta euren artean dirua uzten dutenak zentzuzko interes tasekin. Irlandako kreditu-kooperatiben mugimendua boluntarioa da, eta kreditu-kooperatiba bakoitza erakunde independente eta autonomoa da erakunde zentral batetik, Irish League of Credit Unions (ILCU)-tik, laguntza eta aholkularitza zerbitzuak jasotzen dituena. ILCU Irlandako kreditu-kooperatiba gehienak koordinatzen dituen erakundea da. 547 kreditu-kooperatiba daude Irlandan, 3.2 milioi kideei zerbitzu ematen dietenak, eta 3.6 mila milioi euroko fakturazioarekin. 3800 langile inguru izanda eta mailegu pertsonal-merkatuaren akzioen % 24 izanda kreditu-kooperatibak finantza-erakundeen artean aukera bideragarri gisa ezarri da Irlandan (Carroll & Beckett 2007).



37

Lege-egiturak

Irlandako enpresa sozialek hainbat lege-egitura dituzte, bermez edo akzioz mugatutako konpainia egitura, industria- eta aurreikuspen sozietateak eta kooperatibak barne. Enpresa sozialek ongintzarako erakundearen estatusa eskatu dezakete, zerga batzuen salbuespena eskaintzen diena. Revenue Commissioners-ek [Irlandako zerga-administrazioak] erabakitzen dute erakunde batek ongintzarako zerga salbuespenak lortu ditzakeen ala ez 1997ko Taxes Consolidation Act-aren arabera [Zergen Finkapenaren Legedia]. Ongintzarako erakundeen legedia aztertuta izaten ari da erreformatuta izan dadin, ongintzarako erakundeen sektorea Irlandan arautu gabe baitago. Ondorioz, Irlandan ez dago ongintzarako erakunde erregistraturik ezta “ongintzarako erakundeari” buruzko estatu-definiziorik ere.

ITALIA

Kooperatiba sozialetatik enpresa sozialen ikuskera legal zabalagora

Kooperatiba sozialek oraingoz enpresa sozial mota nagusia ordezkatu dute Italian. 381/1991 Legea onartu zenetik, kooperatiba sozialaren lege-forma sartu zuena, erakunde horiek % 10 eta % 20 arteko urteroko bataz besteko hazkundea erregistratu dute. 2005ean, 7300 kooperatiba sozial baino gehiago zeuden; 244 000 langileekin.

Hala ere, kooperatiba sozialen garapen ikaragarri horrek ez zuen saihestu hirugarren sektoreko beste erakunde mota batzuk enpresa sozialeko jarduerak garatzea. Gainera, enpresa sozialen gainean lege bat (118/2005 Legea) onartu da berriki, mugarria dena Italiako hirugarren sektorearen historian.

Lege berriak antolaketa-formen pluralismoaren printzipioa gehitu du eta ez ditu antolaketa-egiturak hartzen kondizio gisa enpresa sozialak hautagarriak izan daitezen. Legeak erakunde hautagarriak bi azpisektoretan banatzen ditu: konpainiena eta konpainiak ez diren erakunderena. Legearen karaktere berritzaile hori jarduera-sektore berrietara irekitzearen ondorio da, baita enpresa sozialak bihurtu daitezkeen erakunde moten barietateen ondorio ere.

Esan bezala, legeak antolaketa- eta lege-formen mugak gainditzen ditu, eta zenbait erakunde motei ahalmena ematen die (ez soilik kooperatibak eta irabazi-asmorik gabeko erakunde tradizionalak, inbestitzaile pribatuen erakundeak ere) enpresa sozialaren «lege-marka» lortzeko, distribuzio mugak betetzen badituzte eta zenbait akziodun-kategorien errepresentazioa antolatzen badute, langileak eta onuradunak barne.



38

Legearen arabera ere enpresa sozial gisa erregistratu nahi diren elkarteek eta fundazioek euren enpresa-jatorriaren frogak aurkeztu behar dituzte; inbestitzaile pribatuen erakundeek, ordea, zenbait errekerimendu bete behar dituzte irabazien distribuzioarekin zerikusiari (hau da distribuzio eza errespetatzeari) eta akziodun nagusiek parte-hartzeari dagokienez.

Modu interesgarrian, Italiako legegileek aurkeztutako enpresa legaren definizioa EMES-en definizioa islatzen du, hiru puntutan izan ezik.

• – Legeak “distribuzioa erabat mugatzen du” enpresa sozialetan. Horiek irabazi osoa inbertitu behar dute negozioan edo euren aktiboak handitzeko;

• – helburuak eta sektorearen jarduera bat datoz; • – ezarritako akziodunen inplikazioa (langileak eta erabiltzaileak) EMES-ek

proposatzen duena baino ahulagoa da, ezarritako «inplikazioaren» definizioa oso zabala baita.

POLONIA

Enpresa sozialaren kontzeptua onartzea

Enpresa sozialaren kontzeptua nozio berria da Polonian; ez dago momentuz kontzeptuaren definizio komuna, hirugarren sektoreko, irabazi-asmorik gabeko sektorearen eta kooperatiben kontzeptutik sortzen dena. Enpresa sozialen berariazkotasuna, hirugarren sektorearekin, irabazi-asmorik gabeko erakundeekin eta kooperatibekin alderatuta, oinarritzen da irabaziak eragiten dituztela, irabaziak maximizatzen ez dituzten arren, eta interes orokorrean/komunitatearen interesean arreta gehiago jartzen dutela, ez soilik elkarrenganako interesean.

Enpresa sozialak ez dira orokorrean diskurtso publikoaren gaietan agertzen eta bakarrik neurri batean barneratuta daude politiketan eta legetan. Azken aldian politika debate batzuk onartu dute hirugarren sektoreko eta enpresa sozialen gaitasuna zerbitzuak sortzeko etxebizitzentzat eta komunitateentzat eta lana sortzeko laneratze zaila duten taldeentzat.

Prestakuntza egiturak

Poloniako zenbait unibertsitate prestakuntza programak eskaintzen dituzte enpresa sozialen liderrei eta langileei zuzenduta. Eredu bat da prestakuntza/heziketa programa pilotu bat enpresa sozialen zuzendarientzat, 2006ko martxoan abian jarri zena Varsoviako Unibertsitateko Gizarte-Politika Institutuan, EQUAL «We Have Jobs» proiektuaren alorrean. Graduondoko programa berritzaile hau enpresa sozialen



39

zuzendariak direnentzat eta izango direnentzat eta bertako liderrentzat enpresa sozialetan udako zein neguko ikastaroz osatuta dago bertako zein nazioarteko bisita sorta batzuekin. Zenbait unibertsitate publikok zein pribatuk ekonomia soziala eta mugimendu kooperatibo irakasgaiak sartu dituzte ikasketa orokorren kurrikulumean (batez ere ekonomia, kudeaketa, zuzenbide, politika soziala, nekazaritzaren ekonomia eta kudeaketa… fakultatetan/institututan); horietako batzuk graduondoko ikasketak antolatzen dituzte ere gai horiei buruz.

Kooperatiba batzuk eta beste gizarte-ekonomia erakunde batzuk prestakuntza ikastaroak antolatzen dituzte enpresa sozialen zuzendari/langile/hautatutako liderrentzat. Gehienek arreta jartzen dute kontu zehatz batzuetan (kontabilitatean, zergetan, marketinean, kalitate-kontrolean, langile-kudeaketan…). Ikastaro gehienak parte-hartzaileek finantzatzen dituzte (batzuetan kide/langile diren erakundeen laguntzarekin); batzuetan EB-ko zein lekuko proiektuen esparruan antolatzen dira.

SUEDIA

Gizarte-zerbitzuak eta laneratzea

Sektore publikoaren gaitasun falta eskaera eta kalitatearen itxaropena asetzeko sustatu zuten lehenengo enpresa sozialen agerpena gizarte-zerbitzuetan 1980an. Haur-zaintza kooperatiboa lehengo esparrua eta arrakastatsuena izan zen, orain haur-zaintza zerbitzuen % 10 eskaintzen dituena (Pestoff 1998). Gizarte-laguntzako beste zerbitzu batzuetan 1992 joera gora egin zuen, emaitza murriztuak soilik sortu zituena (Stryjan 1996).

Laneratzea Suedian beste erakunde batzuk bideratzen dute. Haien erosio mailakatua eta osasun mentaleko laguntza berregituratzea 1980ko amaieran baztertutako taldeak handitzea eragin zuen (Stryjan eta Wijkström 1996; Stryjan 2001). Laneratzerako lehenengo enpresa sozialak (WISEak) eragin zuzenak zutenek eta langile publikoek sortu zituzten; oinarrizko ekintza hau antolakuntza-eredu berria sortu zituen. Aurrez aurretik ez zen atariko lan instituzionalik/legalik eman, eta akordio ekonomikoak zein birgaitze kontratuak bertoko zenbait udalerriekin negoziatu ziren. Era berean, lekuan harremanak garatu ziren lan-merkatuaren eta gizarte-segurantza erakundeekin, baina ez ziren inoiz estatu-mailan erregulatu. Oro har, institunalizazio maila oso baxu mantentzen da, enpresen ahulkortasuna handitzen duena, baina berrikuntza maila altuagoa eskaintzen duena.

WISE-k gero eta onarpen handiagoa jaso zuten, hasieran zuzenean loturak zituen udalerriarekin zein udal mailan (osasun-arreta, gizarte-laguntza eta etxe-arreta



40

eskaintzen zuena), eta mailaka nazio-mailan ere. Horrek onartzen du enpresa sozialen laguntza garrantzitsua errehabilitaziorako, baina euren finantzazioaren bat-batekotasuna adierazten du, baita moldatutako aukera mekanismoak garapen handirako oztopo gisa, eta aholatzen du WISEn egoera aztertzea. Ez dago argi gaur egungo gobernuak aholku hau jarraituko duen ala ez. Negozioi dagokienez, WISEak aktiboak dira zenbait arlotan (teknikoak direnetik (logistika eta txatartegiak besteak beste) zerbitzuetara, lorezaintzara eta atezaintzara arte (Stryjan 2006). Zenbait enpresek zerbitzuak eskaintzen dizkiete biztanleei, beste batzuk, ordea, business-to-business kontratuetan oinarritzen dira.

Batzuk baino ez dute udal-kontratuak euren negozio-ariketa nagusian, errehabilitazio eta okupazio kontratuak batzuentzat irabazi iturri osagarriak diren arren. Ez dago pizgarririk agintari publikoen lotura komertzialerako, EBko eskuratze legedia suediarrek nola interpretatzen duten ez baitu onartzen begiko jokaera enpresa sozialekin, eta aldizkako lizitazio publikoak sinesgarritasuna kentzen die erakunde publikoei negozio-kide gisa pribatuekin alderatuta.

PORTUGAL

Enpresa sozialen esparrua Portugalen

Enpresa sozialaren kontzeptua Portugalen ohiko debate politikotik eta zientifikotik kanpo dago. Hala ere, debate bat dago hirugarren sektoreko erakundeei buruz, zeinaren barnean enpresa sozialak dauden. Azkeneko urteotan, debate hau ia soilik «ekonomia sozialaren» inguruan aritu da eta, batez ere, «Enplegu Sozialaren Merkatuaren» (Mercado Social de Emprego) inguruan, desabantailak dituzten pertsonen laneratzea helburu dutenak.

Hirugarren sektoreko erakunde gehienak gizarte-zerbitzuak hornitzera bideratuta egon dira, batez ere umeentzat, adinduentzat eta ezintasunak dituzten pertsonentzat. Portugaleko gizarte-segurantza eredu batean oinarrituta dago zeinetan ardurak estatuak —erakunde publikoen bidez, lekuko aginpideak barne —gobernutik kanpoko eta irabazi-asmorik gabeko sektoreak partekatzen dituzte. Osagarritasunaren printzipioarekin bat, babes sozialeko formen artikulazioa onartzen du — erakunde publikoak, sozialak, kooperatiboak, komunak eta irabazi-asmoak dituzten erakunde pribatuak — estatuaren ekimenak garatzeko, ordezkatzeko eta osatzeko, gizarte-segurantzarako eta ekintza sozialentzako helburua zutenak.

Baina hirugarren sektoreko erakundeak azken aldia hasi eta dibertsifikatu dira, eremu berrietan sartu dira eta erantzuteko modu berriak garatu dituzte,



41

laneratzearen eremua barne. Eboluzio horretarako faktore garrantzitsua izan zen, 1998an, Lanbide Sozialaren Merkatuaren esparruan, plan publiko zehatza abian jartzea —«Integrazio Konpainiak» (Empresas de Inserção) plana. «Integrazio Konpainiek» laguntza ekonomiko eta tekniko publikoa jasotzen dute. Hirugarren sektoreko erakundeen sustapena jaso dezakete: misericórdias (ongintzarako erakundeak lotura zuzenak dituztenak eliza katolikoarekin), irabazi komuneko erakundeak, solidaritate sozialeko erakunde pribatuak (Instituições Particulares de Solidariedade Social, edo IPSS) eta kooperatibak, batez ere solidaritate sozialaren esparrurena. Ia Portugaleko erakunde forma bakarra da helburu sozialak eta ekonomikoa bateratzen dituena; herrialde honetan enpresa sozialei buruz mintzatzean ezinbestekoa da Integrazio Konpainiei buruz mintzatzea. Ondorioz, kontribuzio honek azkenengoan jarriko du arreta.



42

Akzio plana idatzi edo ikastaro bat egin

Hona bideo baliagarria akzio-plan bat egiteari buruz. Informazio zehatz gehiago lortzeko begirada bat eman Mind Tools -era

https://youtu.be/-tBXJJdw9Jg

Ikastaroak sarean

Webinarrak eta ikastaroak sarean, batzuk doakoak batzuk ordaindu beharrekoak, eskuragai. Hona zerrenda bat (2017ko udarena).

Webinarrak

Enpresa Sozialen Webinarren zerrenda

Ordaindu beharreko ikastaroak sarean

Berrikuntza soziala eta Ekintzailetza eragina sozialerako

Eragin Sozialari buruzko Coursera ikastaroen zerrenda Kostua: dohainik

Ikastaroari buruz: Ikastaro honek sarrera bat eskaintzen du eragin sozialaren estrategiara eta ekintzailetza sozialera, funtsezko kontzeptuak, ikuspegi orokorra eta aldaketa-eragile bihurtzeko tresnak barne. Ikasleek ikasiko dute nola berrikuntzak egin eta ideiak berriak eta ideia berriak gauzatzeko antolaketa-modu berriak nola diseinatu. Ikastaroa hauek egingo duten ikasleak hobeto prestatuak egongo dira eragin soziala duten erakunde propioak abian jartzeko.

La faseetatik igaroz, Zehaztu, Diseinatu, Gidatu eta Aurrera joan, ikasleek mundua aldatzeko nahia irabazi-asmorik gabeko edo irabazi-asmoko proiektu bat abian jartzeko plan zehatzetan bihurtuko da, helburu soziala izango dutenak. Ikastaro honi esker ikasleak gai izango dira automatikoki arazoei aurre egiteko; konponbide berritzaileak garatu eta probatzeko; arriskuak, lehia eta errendimendua neurtzeko; baita eragina hedatzeko modu eraginkorrean ekonomiari dagokionez.



43

Indentifikatu Ekintzailetza Sozialerako Aukerak

Ekintzailetza Sozialari buruzko Coursera ikastaroen zerrenda prezioak barne.

Ikastaroari buruz: Ikastaroak Ekintzailetza Sozialaren definizioa eta esanahia argituko ditu eta arazo sozialen jatorriei eta arrazoiei buruz ikasteko beharrean jarriko du arreta. Ekintzailetza Sozialari buruzko zenbait ikuspegi ikusiko dituzu eta abantaila osagarriei eta oportunistei buruz ikasiko duzu, aukerak antzematen eta aldaketa sozialerako negozioa sortzeko ideiak garatzen lagunduko dutenak.

Ikuspegi praktikoari dagokionez, taldea prestatzeko prozesua abian jarri beharko duzu eta arazo batean pentsatu, zeinari aurre egin nahi diozun etorkizunean zeure proiektu sozialarekin. Taldean arituko zara arazo hori buruz ikertzeko eta mailaz maila hasi pentsatzen aukera zehatz batean eta identifikatuko duzu zure proiektu sozialarentzako xedea.

Bost pauso berrikuntzan eta ekintzailetzan

Berrikuntzara eta ekintzailetzara sarreratxoa emango dizu ikastaro honek eta argitu egingo ditu zenbait gai eta terminologia, gai garrantzitsu horiei buruz duzun ikuspegia aztertzen lagunduko dizutena.

Ikastaro hau egin ondoren, ondorengoa egiteko gai izan beharko zinateke:

• Berrikuntzari eta ekintzailetzari buruz dauden ideiak eta usteak aztertzeko eta gainerakoekin alderatzeko.

• Berrikuntza eta ekintzailetza baldintza eta kategoriak identifikatzeko, kategorizazio horiek ezartzeko eredu praktikoetara eta kategoria horien arteko mugak lausoak non diren antzemateko.

• Berrikuntzaren eta ekintzailetzaren arteko loturak antzemateko eta isolatzen hasteko rol “ekintzaile” berezia berrikuntza prozesuan.

Negozio bat edo Enpresa Soziala hastea – The Stone Soup Way

IKASTAROAREN DESKRIPZIOA

Dohainiko negozio-ikastaro interaktibo honek Stone Soup-erekin bat ekintzailetzari buruz datza. Stone Soup – The Secret Recipe for Making Something from Nothing liburua inspirazio gisa hartuz, ikastaro honek beharrezko 26 osagaietan zahar bideratuko zaitu. Ikastaro honek liburuaren gustuaz gain, ekintzaile/enpresa sortzaile arrakastatsuaren profila eskaintzen du ere.



44

Enpresa Soziala: Business Doing Good

Negozioak ongia egin dezake? Negozioak ongia egiten ikastaro honetan, enpresa sozialeko zenbait eredu eta aurre egin beharreko arazoak esploratzen ditugu.

Nora eraman nazake ikastaro honek?

Ikastaro hau ezinbestekoa da zer den enpresa soziala eta zein den haren harremana garapen iraunkorrarekin ezagutu nahi duen edonorrentzat. Ikasiko duzu nola ebaluatu enpresa soziala lekuko zein munduko arazoei dagokienez. Enpresa sozial batekin lan egiten baduzu edo enpresa sozial bat abian jartzeko asmorik baduzu, ikastaro honek oinarri baliotsuak eskaintzen dizkizu.

Zer eta nola ikasiko dut?

Social Enterprise: Business Doing Good, Futurelearnek eta Middlesex Universityk batera sarean zuzendutakoak teoriaren, informazio praktikoaren eta munduko kasu praktikoen nahasketa eskaintzen du. Zenbait enpresa sozialen eredu zein definizio eta euren eragin soziala ebaluatuko dituzu. Adituen eta profesionalen elkarrizketen bideoek, artikuluek eta eztabaidek aukera eskainiko dizute ikasteko eta beste ikasleekin harremanetan jartzeko funtsezko kontzeptuak eta ideiak.

Ikastaroaren amaierarako, enpresa sozialekin harremana duten funtsezko kontzeptuak ulertuko dituzu, baita enpresa sozialaren ereduaren eragina nola neurtu.

ZEURE ENPRE SOZIALA GARATZEKO GIDA ULERGARRIA

Aholku praktikoak zeure bidaiaren pauso guztientzat

The Unltd toolkit orientabide praktikoa eta lan-ereduak eskaintzen ditu ekintzailetza sozialaren pauso guztientzat, hasierako ideiatik hasita, sorreratik eta gidatzetik igarota, epe luzerako jasangarritasunera, hazkundera eta kopiaketara heldu arte. Erreminta-kaxaren helburua ez da testuliburu formala izatea, autorearen esperientziak aurkeztea baizik ekintzaile sozialak laguntzeari eta ekintzailetza sozialaren erronkei eta aukerei dagokienez.

Erreminta-kaxa sekzioetan banatuta dago eta bakoitzak bidaiaren pauso batean jartzen du arreta. Erreminta-kaxa ikusteko 3 modu daude, bakoitza diseinatuta dago behar duzuna azkar aurkitu dezazun.

Sortu eragin soziala ekintzailetza sozialaren bidez. Kostua: 99 £

Coursera ikastaro honetan ikasiko duzu nola sortu eragin soziala ekintzailetza sozialaren bidez. Ekintzaile sozialak deskribatzen du aldaketa sozialak sortzeko aukeren ustiapena eta aurkikuntza. Ekintzailetza sozialaren ereduak erakutsiko dizkizugu eta gidatuko zaituztegu



45

enpresa bat ezartzeko prozesuan ingurumenaren edo gizartearen arazo bati heltzeko. Talde baten kide izango zara eta arazo bat aztertuko duzu arazoaren jatorriari buruz gehiago ikasteko. Aukerak identifikatzeko, zeure taldea laguntzeko eta zeure ideia nabarmentzeko egiturekin hornituko zaituztegu. Zeure ideia garatuko duzu eta zeure negozio ereduan erabiliko dituzu espezializazioaren bidez, ondoren erabateko negozio-planarekin amaitzeko.

Ekintzailetza ez datza jenio bakarrak magia egitean, pertsona talde batek indarrak batzean, jardutea eta aldaketa bat hastean baizik. 3 ikastaroetan zehar ikasleek talde lana egin dezaten eta enpresa soziala abian jarri dezaten sustatuko da. Gai zehatz bati buruzko antzeko ideiak eta kezkak dituzten pertsonekin harremanetan jarri behar dira azkenean talde bat osatzeko. Taldeak arreta jarriko du arazo zehatz batean eta ikertuko du arazoaren jatorria aztertzeko. Emaitzak erabiliko dira arazoari aurre egiteko aukera identifikatzeko. Mailaz maila negozio eredu bat garatuko da. Ikasleek antolaketa modu bat aukeratuko dute, egitura ekonomiko egokia diseinatuko dute eta negozio-plana sortzeko hasiko dira. Eragin soziala neurtzeak eta estrategia egokia aukeratzeak arrakastarako funtsezkoak dira. Talde batek kide berak mantentzen baditu 3 ikastaroetan zehar banakako ikasleen araberakoa izango da. Posiblea da edonoiz gaia zein taldez aldatzea.



46

· Enpresa Sozial batekin hitz egin

Enpresa sozial guztiak desberdinak dira; hortaz, Enpresa Sozial bakoitzak bere lege-arazo propioak ditu. Inspiratzen zaituen Enpresa Sozialarekin hitz egin aholkua eta orientazioa lortzeko.



47

Informazio osagarria lege-egiturei buruz

Enpresa soziala – funtsezko prestakuntza-aukerak

Enpresa sozial bat abian jarri daiteke limited company [kapital-sozietate] gisa (Companies House-n erregistratu behar dena), banakako enpresa gisa (HMRC-rekin erregistratua), enpresa-elkarte gisa, ongintzarako erakunde edo charitable incorporated organisation (CIO) gisa, mutualitate gisa (adibidez industria- eta aurreikuspen sozietateak eta kooperatibak— kideen menpe daudenak haiek irabaziak lor ditzaketen) edo intereseko komunitate-konpainia (CIC) gisa.

CIC-a limited company mota bat da, enpresa sozialentzat bereziki sortuta. CICek helburu soziala daukate eta erregulatuak daude, euren helburu sozialetik aldendu ez daitezen eta euren aktiboak babesteko modu pribatuan saldu ez daitezen.

Companies Housen egin beharko duzu eskaria CIC bat abian jartzeko (35 £-en truke), eta ondoren CIC erregulatzailearen baimena jaso. Existitzen den konpainia bat CIC bihurtu dezakezu (25 £). Urtero CICek urteroko intereseko komunitate-konpainien txostena aurkeztu behar dute kontabilitatearen informazio xehatuarekin eta berrespen-adierazpenarekin (Urteko Etekina). GOV.UK web orrialdeko CIC erregulatzaileen orrialdeek informazio lagungarri ugari daukate CIC-ei buruz, baita deskargatu ditzakezun inprimaki eta gida erabilgarriak ere.

Zer da ongintzarako erakundea?

2011ko Charities Actek [Erresuma Batuko Ongintzarako Erakundeen legediak] honela deskribatzen du ongintzarako erakundea: “ongintzako helburuak baino ez dituen erakundea, Gorte Gorenaren ongintzarako erakundeetako legearen jurisdikzioaren kontrolaren mende dagoena”.

Charity Commission-aren (Galesen eta Ingalaterran ongintzarako erakundeak erregistratu eta erregulatzen dituen gobernuaren departamentu independentearen) arabera: “Ongintzarako erakundeak daude publikoaren onurarako, ez banakako zehatzen onurarako. Horregatik guztiagatik, ongintzarako erakundeek murriztutako negozio-tasak ordaintzen dituzte eta zerga-salbuespenak jasotzen dituzte, murrizketak dituzte egin dezaketenari eta nola jarduten dutenari dagokienez”. Ongintzarako erakundeek ongintzari buruzko legeak bete behar dituzte, hala nola gardenak izatea euren ekintzei dagokienez eta legez ongintzakoak diren



48

gauzak egite baino ez. Orokorrean ongintzarako erakundetik irabaziak jasotzen ez dituzten administratzaileek kudeatzen dituzte.

CIOa ongintzarako erakundeko forma juridikoa da, 2013an abian jarri zena, Charity Commission-en azaltzen duen bezala: «Ongintzarako erakundeek egitura berri baten eskaerari erantzuteko sortua, konpainien onuretako batzuk eduki lezaken egitura, baina zama batzuek gabe». CIOek Charity Commission-en erregistratu baino ez dute. Bisitatu GOV.UK-ren web orrian erakundearen orriak ongintzarako erakunde nola kudeatu eta abian jarri ikasteko. GOV.UK web orriak badauka ere informazioa ongintzarako erakundeetarako zergen arauei buruz.

Laguntza eta aholkua enpresa sozialentzat

Bilatu aholku eta laguntza fidagarriko doako baliabideak. Social Enterprise UK-ren web orriak (enpresa sozialentzako erakunde nazionala) badauka aholku eta informazio ugari, deskargatu dezakezun enpresa soziala abian jartzeko eta kudeatzeko gida [PDF] barne. Ezagutu baita Inspire 2 Enterprise («doako zerbitzu paregabea enpresa sozialen sektorerako informazioa, adituen aholkua eta laguntza eskaintzen duena start-up bat izatetik hasierako hazkuntzara eta harago»).

Hona zerrenda bat Europako lege-egituren adibideekin!

https://issuu.com/capture/docs/legal_structures_e689ee26d20e3b



49

4.MODULUA: FINANTZIAZIOA ETA PLANGINTZA

FINANTZAZIOA

Abian jartzen

Nola aurkitu finantzazioa zeure Enpresa Sozialerako

Ikerketa hau loturen gida azkarra baino ez da, aurreko pausoetan zenbait kategorietan finantzazioari buruz emandako informazio zabalarekin bat doana.

Zer finantzazio dute eskuragai Ekintzaile Sozialek?

Zeure enpresa soziala abian jartzeko finantzazio bila bazaude, zenbait erakundek diru-laguntzak eskaintzen dituzte enpresa sozialentzat, ongintzarako erakundeentzat eta komunitate-proiektuentzat, inbertsio soziala eskaintzen duten erakundeak ere badaude. Orrialde honek laguntza mota hori eskaintzen duten erakunde askoren xehetasunak batzen ditu. Finantzazio iturriak sarritan aldatzen direnez, lista honen helburua da abiapuntua izatea ez behin betiko zerrenda. Diru-laguntzei buruzko informazioa eta bilaketa hornitzaileak gehitu ditugu ere, finantzazioa bilatzen lagundu dizuketenak.

https://youtu.be/W7E_MGpiIK4

Aholku paregabea inbertitzaileen finantzazioa lortzeko SSEko Alistair Wilsonen eskutik.

Diru-laguntza emaileak

Erresuma Batuan enpresa sozialentzako diru-laguntzak eskaini dituen jendearen zerrenda luzea. Hona zerrendaren zati bat…

Gida praktikoa: zeure enpresa soziala finantzatzea diruarekin zein dirurik gabe

Dirua mundua biraka mantentzen du, ezta? Txarto. Akats arrunta da pentsatzea finantzazioa behar duzula zeure enpresa soziala abian jarri baino lehen. Azkarra bazara, bezeroekin harremanetan jartzen bazara eta aurrekontua mantentzen eskalatzen baduzu baliteke beharrezkoa ez izatea hasierako inbertsioa zeure enpresa soziala finantzatzeko. Hona hiru ideia okerrak eta nola heldu ditzakezu:

1 B2B [business-to-business] produktu batentzat ideia bat daukazu, eta eraiki behar duzu bezeroei saltzen saiatu baino lehen. Zeure bezeroekin hitz egin, zirriborroak, diagramak eta laginak erakutsi. Baliteke haiek zeure garapena



50

finantzatzen laguntzea edo gutxienez euren iritsia eta zeure ideia hobetzeko aholkua eman.

2 Produktu berri bat sortzen ari zara, eta dirua gastatu behar duzu publizitatean zein merkaturatzean. Aurrera joan zaitezke dirutza gastatu gabe. Gabriel Weinbergen bloga eta Ryan Holidayen liburua, Trust me, I’m lying, aparteko baliabideak dira. Oraindik pentsatzen baduzu publizitaterako dirua behar duzula, baliteke arazoa kontzeptua izatea; horrela bada, bueltatu lehenengo pausora.

3 Norbait ordaindu behar duzu zeure web orrialdea/produktua garatu dezan beharrezko gaitasun teknikoak ez dituzulako. Ideiak merkeak dira, eta oinarrizkoa eraikitzeko trebetasuna ez baduzu talde sortzailearen kidea baino ez zara. Jendearekin harremanetan jarri beharko zara eta zeure tribua eraiki: lortu jendeak zurekin lan egin dezan, ez zuretzat.

Zer egin benetan dirua behar baduzu

Hainbat diru-iturri daude enpresa sozialentzat. UnLtd, the Startup Loan scheme, SEIS eta EIS planak. Diru-laguntzak jaso ditzakezu UKTI-ren, Nesta-ren eta beste hainbaten esku. Zerga-salbuespenak era badaude. HMRCren [Erresuma Batuko Ogasunaren] planak zu laguntzeko daude, zeure ikerketa zein garapen-gastuak finantzatu ditzazun. Gainera, Erresuma Batuko Gizarte Segurantzako kotizazioak eta suspertzaileak gero eta ugariagoak dira, eta hasteko finantzazioa, bulego-espazioa eta aholkularitza eskaintzen dute.

Inoiz baino errazagoa da finantzazioa aurkitzea Erresuma Batuko enpresa sozial batentzat. Hala ere, inbertsioa bermatzea zaila izan daiteke, test azidoa sinplea da. Zeure buruarekin bihozgabea bazara, benetan eraginkorra da: idatzi zeure baieztapen, proiekzio eta uste guztiak, ondoren justifikatu edo kendu guztiak banan-banan. Galdetzen duzun pertsona galdetzen duzula, hiru gauza frogatu beharko dituzu:

Sinesgarritasuna. Ba al zara zu —eta zeure talde kideak— onena hau egiteko? Ezetz bada, eraiki dezakezu talde perfektua, eta bada bide argia irabazi ekonomiko zein sozialentzat?

Plangintza. Identifikatu duzu nola izango den zeure taldea, produktua eta merkatua gutxienez hurrengo urtean? Zein da zeure estrategia, eta zeure mugarriak?

Aurrerabidea. Badauzkazu eskariak, bezeroak, kontratuak, idatzi dituzu motibazio gutunik? “Funtzionatzen” du?



51

Inbertitzaile gehienen lana bikoitza da: dirua babestea eta irabazia bermatzea. Startup gehienek bigarrenean jartzen dute arreta — irabazi ekonomiko edo sozialean. Arreta eraginean jarri beharrean, ekintzaile sozialak errealistak izan behar dira eta dirua nola bueltatzean jarri behar dute arreta, baita euren sinesgarritasunari, plangintzari eta aurrerabideari irtenbidea aurkitu dietela frogatzean ere.

Aurrera joaten: zeintzuk dira zeure lehentasunak?

Aurrera joateak sarritan protokolo bera jarraitzen du, baina UnLtd programa zabalagoekin, Nesta funts handiagoekin eta inbertsio sozialeko funtsen, banku sozialen eta baita ohiko arrisku-kapitala bitartezko finantzazioaren laguntzarekin.

Baina hemen, funtsezkoa da zeure burura galdetu dezazun zenbait galdera. Zuretzat zer da aurrera joatea? Inportatzen du kopiatuta bazara? Aurrera joatea kontrola eta diru-sarrerari buruz doa, edo eragin handiagoa izateari buruz?

Zeure helburu nagusia zeure erakundearen eragina edo diru-sarrera handitzea bada, baliteke ondasun gehiago lortu beharko duzu (bulegoak, jendea eta ekipamendua garestia izan daiteke). Zeure helburu nagusia zeure eragina handitzea bada, pentsatu dirutik at. Aztertu frankizietan, kode irekian, prestakuntzan eta sare/lankidetza ereduetan. Anbizio handikoa bazara, kontuan hartu beste ideiak, jendea eta startup-ak izatea eskualde eta merkatu berrietan hedatu baino lehen. Horrela, zeure eragina sakondu dezakezu eta egitura iraunkorrak eta indartsuak sortu.

Funtsezko galdera hasten zaudenean honakoa da, «Benetan behar duzu dirua?», eta, aurrera joateko momentuan «Zer esan nahi du zuretzat aurrera joatea?» Galdera horiek aztertu behar dituzu zeure bidaia hasi baino lehen, gutxienez ondorengo bost urtetan nola biziko eta arnasa hartuko duzun definituko baitute. Zorte on!

Social Entrepreneurship Awards Tresna-Kaxa #10 Gaia: Finantzazioa

Finantzazio iturriak

Finantzazio iturriak zenbait faktoreen mende daude:

• Zenbateko irabazi komertziala espero duzun sortzea. • Espero duzun errentagarritasun maila. • Zeure enpresaren lege-egitura.



52

Zeure enpresa sozialak segur aski batez ere emaitza sozial edo ingurumen-emaitzak lortu ahal baditu irabazi komertzial gutxirekin edo irabazik komertzialik gabe, orduan kontuan hartu beharko duzu finantzazioa diru-laguntzen bidez. Egia esan irabazi komertziala sortzen ez baduzu eztabaidagarria da enpresa sozialtzat jo hartu zaitezkeen ala ez.

Baliteke irabazi komertziala sortzea, baina errentagarritasuna txikia izan daiteke negozio komertzial batenaren aldean. Orokorrean enpresa sozialek arrisku handiko merkatuetan jarduten dute ere, hala nola ingurumena, osasuna eta laguntza soziala. Irabazi gaitasun handia eta merkatuko arrisku baxua duten negozioetan inbertitzea bilatzen duten finantza-entitateen finantzazioa jasotzeaz bazter zaitzakete bi faktore horiek.

Faktore guzti horiek aztertu behar dituzu finantzazio iturrietara jo baino lehen. Estrategia bat diseinatu behar duzu eta kontuz pentsatu finantzazio-iturriak lortzeak zeurengan eta zeure espresarengan izango dituen ondorioak.

Konbentzitzen duen istorioa eta emaitzak izan beharko dituzu behar duzun laguntza ekonomikoa lortzeko. Horrek esan nahi du marketinarekin hasi behar izango duzu eta negozio-plana izan beharko duzu, azaltzen dituena zeure asmoak, nola lortuko dituzun irabazi sozialak zein ekonomikoak (pronostiko ekonomikoak) eta zenbat nahi duzun. Hasteko, tresna-kaxa honen Negozio-Ereduaren, Marketinaren eta Kudeaketa Ekonomikoaren hainbat sekzioetan ezarritako akzioak eta esparruak aztertzea gomendatzen dizugu.

Baliteke finantzazioa etapetan planeatu behar izatea — baliteke zu gai ez izatea berehala eta iturri bakarretik behar duzuna bermatzeko. Hori normala da. Ahal duzuna lortzeko plana egin beharko zenuke eta horretan oinarrituz eraiki. Finantzazio iturri potentzial guztiak bilatu eta gerturatu behar dituzu.

Diru-laguntzak

Finantzazioa diru-laguntzen bidez aukera erakargarria da enpresa sozial askorentzat. Ez da beharrezkoa dirua itzultzea. Hala ere, diru-laguntzen bidezko finantzazioan zehar kontuz ibili behar da.

Diru-laguntzak eskaintzen dituzten funtsen diru-laguntzak sarritan mugatuak daude irabazi-asmorik gabeko erakundeetara. Enpresa sozial asko egotzita egon daitezke euren lege-egitura dela eta, akzioez mugatutako konpainiak adibidez, edo konstituzioak ezartzen badu konpainiak irabaziak lortzen dituela. Enpresak sortzen dituen irabazi sozialak argiak izan behar dira eta segur aski neurgarriak. Diru-



53

laguntzak eskaintzen dituztenek komunitateak gehiago parte-hartzea eskatzen dute erakundearen jabetzari eta zuzendaritzari dagokienez, baita gobernu-egituren egokitasunaz bezainbatean.

Gainera, diru—laguntzak proiektu zehatzetara zuzenduta egon ohi dira. Hau da, proiektu bat aurrera eramatea finantzatzen dute, baina ez enpresaren administrazio zentralaren eta kudeaketaren kostuak. Start up batek hain zuzen ere administrazio eta kudeaketa kostu horiek finantzatu behar ditu proiektuak abian jartzeko egoera egokian egon dadin.

Diru-laguntzak normalean erakundeei eskaintzen dira eta ez banakakoei. Unltd (www.unltd.org.uk) da salbuespena, enpresa sozialen jarduerarekin zerikusia duten banakakoak laguntzen duena. Diru-laguntzak start-up aurretiko edo start-up hasierako pausoan dauden proiektuentzat dira. 5000 £-rainoko (1. Maila) diru-laguntza lortu dezakete. Diru-laguntza banakakoari ematen zaio zehazki proiektu bat garatzeko, aldi baterako proiektua zein epe luzerako proiektu iraunkorra. Unltd-ek bestelako laguntza eskaintzen dio ere ekintzaile sozial hasiberriari, hala nola, tailerrak, kontaktu-sarea, mintegiak…

PLANGINTZA

Antolatzen....

Social enterprise works – zeure erakundea sustatu

Informazio-txosten hau zeure erakundea, produktuak eta zerbitzuak nola sustatu aztertzen du eta kontuan hartzen du zer den beharrezkoa sustapen-estrategia bat garatzeko. Baliteke zeure erakundeak mezuak sustatzea erabakitzea honako gaiei buruz:

• Zeure erakundearen onurak eta bere zerbitzuak/produktuak.

• Zeure erakundearen irudia.

• Erakundean parte-hartzen duen jendea.

Baliteke sustapen-estrategia marketineko plan zabalagoaren zati izatea, beste elementuz gain bezeroarentzako arreta estrategia eduki beharko lukeena. Ikusi Social Enterprise Works-en informazio-txostena «Marketina»-ri buruz Politika eta Estrategia atalean eta «Bezeroentzako arretarako gidalerro»-ei buruz Prozesuen sekzioan.



54

• Irudia

Erakundearen eta negozioaren irudia munduari aurkezten diozun aurpegia da: mezuaren zati nagusia da. Garrantzitsua da ziurtatzea aurkeztatutako irudia egokia dela erakunderako/negoziorako eta bezeroak/erabiltzaileak izan daitezkenerako. Irudia jardueraren eremu askotan islatzen da:

• Produktua eta Zerbitzuak: ezartzea, aurkezpena: o Negozioaren aurkezpena: izena, logotipoa, bulegoko materiala. Irudia

ondo zaindu. o Idazpuruen sinboloak, posterrak, furgonetak, kamisetak… Baliteke

merezi izatea irudi grafikoak «pilotatzea» bezeroak/erabiltzaileak izan daitekeenak nola erantzuten duten ikusteko, errentagarria izan daiteke ere kanpoko adituak ekartzea.

o Langileak: ezaugarri fisikoak zein profesionalak bezeroen/erabiltzaileen ikuspuntutik, besteak beste itxura, keinuak eta hizkera, baita trebetasunak, esperientzia eta ezagutza ere. (Ikusi 1. Informazio Txostena ‘Customer Care Guidelines’ [Bezeroentzako arretarako gidalerroak].

Kontuan hartzeko aspektu bat da promozio-teknikak zuzenduak edo zuzenduak gabeak izan behar diren. Zuzendutako promozioei esker posiblea da kontrolatzea edo zehaztea mezua jasoko duten jende-kategoria zabalak; hortaz, merkatu-xedera heltzea ziurtatzea. Zuzenduta ez dagoen promozioak mezu bat bidaltzen du jende kopuru zehaztugabe eta zabal batera merkatu-xedera heltzeko itxaropenarekin.

Zuzendutako promozioen adibideak:

• Ahoz-ahokoa/kontaktu sarea egitea — motela izan arren eta mezua argi es egoteko aukera egon arren.

• Erakundeari buruzko bideoak — distribuzioa bermatuta dago, baina ez ikusiko denik.

• Jardunaldi irekiak, konferentziak eta hitzaldiak – baina nola informatuko duzu merkatu-xedea? Erabilgarria da zerbitzu eta produktu berriak aurkezteko badagoen merkatu bati.

• Postuak, erakusketak eta erakustaldiak — denbora behar dute baina eraginkorrak dira.



55

• Egunkari eta egunkari espezializatuak — baliteke iragarki batzuk garestiak izatea, baina errentagarria izan daiteke. Arreta jari iragarkien kokapenarekin — begiratu zein idazpuru dauden azpian eta ziurtatu ez daudela kokaturik ikusiko ez diren lekuren batean edo desegokia den zerbaiten ondoan.

• Esku-orriak eta posterrak — sarritan teknika ona da merkatu-xedea doan lekuetan jartzea.

• Iragarkiak erakusleihoetan — eremu-geografiko batean daudenei zuzenduta.

• Irratia — irrati-etxe gehienek identifikatutako merkatua dute, talde etnikoak eta zenbait adinetako taldeak barne.

Honakoak zuzenduta ez dauden promozio-teknikak dira:

• Prentsa-komunikatua — egokia mezua kontrolatzeko baina zuzentzeko zaila.

• Egunkariak — mezua kontrolatu dezakezu iragarkiekin: erredakzio edo artikulu bat okerra izan daiteke, baina doakoa ere. Aldizkarietako iragarkiei dagokienez, ziurtatu kokapena egokia dela.

• Gutun zuzenak zuzenduak, zirkularrak — lekuko egunkarietan sartu daitezke edo etxe/negozio guztietara bidali.

• Direktorioak (Yellow Pages adibidez) — erabilgarria merkatu handiari heltzeko mezua berdina izango bada denbora luzez, baina garestia izan daiteke.

• Telebista — oso garestia eta kontu handia eduki behar da erakusten den irudiarekin.

Beste faktore batzuk hartu behar dira kontuan promozio-teknika aukeratzean:

• Zein azkar behar edo nahi duzu komunikazioa gerta dezala.

• «Berehalako eragina» nahi baduzu.

• Erabili AIDA formula: (irabazi) Arreta, (sortu) Interesa, Desira (zerbait eskaini) eta Akzioa (eman jarraitzeko aukera).

UnLtd – Social Entrepreneurship Awards Tresna-Kaxa

*Artikulu/PDF aholku eta datu amaigabeak daude. Puntu eta infografia/diagrama funtsezkoenak sartu ditugu.



56

Zeure publiko-xedea ulertzea eta zeure baliozko proposamen zehaztea

Orain zeure idea errealitate bihurtzeko eta zeure negozio-eredua zehazteko prest zaudela, zeure zerbitzuak eta produktuak nola merkaturatzeari buruz pentsatzeko ordua da. Marketina jendeak uste duen baino gai askoz zabalagoa da. Jende gehienak marketina publizitate, harreman publiko eta salmenta gisa definituko luke; baina marketinaren benetako kontzeptua askoz zabalagoa eta edozein erakunderen zati funtsezkoa da.

Zer da marketina eta zergatik da garrantzitsua?

Maila oinarrizkoenetan, marketina zeure erakundearen «eskaintza» publiko xedearekin konektatzen duen jarduera da. Hortaz, marketina funtsezkoa da negozioa handitzeko eta arrakasta lortzeko. Marketinaren printzipioak normalean ondorengo ‘marketinaren oinarrizko osagarrien’ inguruan ulertzen dira:

• Eskaintza: zeure erakundeak eskainiko dituen produktuak (adibidez jatorri ekikoko arropa) edo zerbitzuak (adibidez aholkularitza).

• Baliozko proposamena: Artikulatu zeure eskaintza publiko-xedera — ‘euren beharrentzako konponbidea’.

• Marketin-estrategia: zeure estrategia publikoari heltzeko (adibidez publiko geografiko espezifikoari heltzea erabakitzea).

• Marketin-plana: Marketin-estrategia burutzeko helburuak, aurrekontuak eta erabiliko diren erremintak.

• Publiko-xedea: onuradunak, zeinei zeure baliozko proposamena «salduko» diozun.

• Marketinaren pilare guzti horiei eusteko publiko-xedea ondo ezagutu behar da (adibidez nortzuk diren, zeintzuk diren euren beharrak eta ezaugarri tipikoak). Osagarri horien arteko harremana ondoko diagraman erakusten da:

Zeure publiko-xedea ulertzea

Lehen azaldu bezala, zeure publikoa ulertzea funtsezkoa da zeure erakundeak haren baliozko proposamen zehaztu ditzan. Behin zeure publiko-xedean kanpo-gordailuzainak zehaztu dituzunean, hurrengo pausoa da gordailuzain-talde bakoitzaren edo publikoaren ezaugarri nagusiak aztertzea.

Talde-xedeak ulertzeko (adibidez onuradunak edo benetako bezeroak) analisia sakonagoa beharko duzu. Publiko-xede horretarako honakoa ulertu beharko duzu:

• Publiko-xedearen tamaina.



57

• Publiko-xedearen egitura (sarritan publikoa banatu beharko duzu zenbait taldetan).

• Publiko-xedera lotutako joerak (adibidez hazkundea). • Publiko-xedearen beharrak eta ezaugarriak (funtsezkoa da baliozko posizioa

garatzeko, publiko-xedearen beharrei eta eskaerei heltzen diena.

Zer da marketin-estrategia bat?

Zeure erakundearen marketin-estrategia definitu beharko luke nola komunikatuko diozun zeure biozko proposamena publiko-xedera. Hortaz, kontuan hartu beharko luke:

• Zeure marka-identitatea — nola komunikatzen diozun merkatuari zeire baliozko proposamena/eskaintza.

• Zeure egoera merkatu-ikuspegian — nola alderatzen da zeure baliozko proposamena zeure lehiakideekin?

• Merkaturatzeko bideak — nola heldu zara publiko-xedera zeure baliozko proposamenarekin?

• Zeure marketin-estrategia negozio-estrategia orokorraren osagai integral gisa ikusi beharko litzateke eta funtsezko eginkizuna izango du zeure erakundearen misioz eta orokorrean helburu estrategikoak lortzeko. Behin marketin-estrategia zehaztu duzula, gai izango zara marketin-plana garatzeko —hau da marketin-estrategia gauzatzeko helburuak, aurrekontuak eta tresnak.

• Marketin-estrategia —marka izaera. • Zenbait kasutan zeure proposamena modu desberdinetan komunikatu

beharko duzu publiko-xedearen edo merkaturatzeko bidearen arabera. Adibidez, etxegabeentzako aholku- eta informazio-zerbitzuak eskaintzen dituen erakundea desberdin komunikatuko da onuradunekin eta Lekuko Agintariekin.

• Ezaugarriak zeure produktuari edo zerbitzuari buruzko benetako adierazpenak dira, irabaziak, ostera, publiko-xedeen galdera hau erantzun beharko luke ‘hau niretzat onuragarria al da?’.

Zeure marka identitateak modu eraginkorrean lan egin behar du zeure publikoaren segmentu guztiekin, eta merkaturatzeko bide guztietan zehar. Hala ere, nabarmentzen dituzun ezaugarriak eta onurak desberdinak izan daitezke publikoaren segmentuaren/merkaturatzeko bidearen arabera, zeinera komunikatzen zauden zeure baliozko proposamena (ikusi marketin-plana — hurrengo atala).

Marketina eta zeure Enpresa Soziala modelatzea



58

Greenwicheko Unibertsitatea

https://youtu.be/p3Jz0pjHGfo



59

· Istorio arrakastatsuak

EBko Enpresa Sozial arrakastatsuenak — Arazo sozial bat konpontzea modu zuzenean.

The Big Issue

Atsegin dut Facebooken: 9k

Twitter jarraitzaileak: 21k

The Big Issue Foundation-aren gainean

The Big Issue Foundation ongintzarako erakunde ekonomikoki burujabea da. ‘Laguntzen ez banatzen´ leloan sinesten dugu eta badakigu diru-sarrera bat izatea funtsezkoa dela pertsona batek egonkortasuna eta bizitza hobe bat lortu ditzan. Zure kontu zerbait lortzeak guztiz gehiago ahalduntzen du zeure ordez norbaitek egitea baino. The Big Issue-k irabazi bat lortzeko pizgarria eskaintzen du; horrek esan nahi du gainerako zerbitzuek edo proiektuek ikusten ez duten zenbait pertsonekin harremanetan jartzen garela. Big Issue saltzaileekin baino ez dugu lan egiten. Etxegabeak askotan gizarte nagusitik baztertuta, ekonomikoki txirotuak daude eta desabantailak dituzte hainbat modutan; geure helburua da baztertze sozialari eta ekonomikoari lotuta dauden arazo nagusiei aurre egitea. Mesedez hemen klikatu guri buruzko oinarrizko datuak ezagutzeko.

Ate irekiko politika daukagu eta etxegabe ez egoteko lehen pausoak eman dituzten banakakoekin jarduten dugu. Arreta jartzen dugu etorkizun hobeak ematean, auto-estimua sustatzean eta saltzaileak laguntzen euren herritartasuna berreskuratu dezaten.

Helburu Soziala

Big Issue saltzaileekin dugun lan egiteko moduaren funtsezko atala dira pertsonak identifikatzea eta motibatzea, aurrera joaten; etxegabe egoteari, osasun arazoei aurre egiten; eta euren helburuak lortzen lagunduko dituzten zerbitzuekin parte har dezaten.

Hona gure helburuak:

‘Saltzaileetan oinarrituta’ — geure ongintzarako lana Big Issue saltzaileen itxaropen eta aspirazioetan oinarrituta dago.



60

‘Inklusiboa’ – inklusio soziala eta ekonomikoa geure filosofiaren muinean dago.

‘Kritikatu gabe’– auto-laguntzarako prest dagoen edonorekin jarduten dugu.

Hurbilketa horren bidez geure helburua da geure saltzaileek ondorengoa izan dezatela bermatzea:

• Etxe deitu dezaketen lekuren bat. • Mediku bat eskura izateko eta osasun-laguntza lortzeko aukera-berdintasuna. • Adikzioei aurre egiteko beharrezko laguntza. • Laguntza zuzena negozioekin, trebetasunekin irabazi independenteak handitzeko. • Hainbat ate irekitzen dituen funtsezko identifikazio pertsonala. • Gainerako laguntza ekonomikoa eta aurrezteko aukera seguruak eskura izatea. • Senideekin eta maiteenekin berriro harremanetan jartzeko aukera.

Finantza Jasangarritasuna

Kontuek azken bi urteotan irabaziak handitu zirela erakusten dute, baina askotarikoak dira document honetan zehazteko. Azpian grafiko bat dago, zuzenean TBIren web orrialdetik aterata, zeinean azaltzen den non sortzen diren euren irabaziak.

HCT Group

HCT Taldearen gainean

HCT Group garraioaren industrian aritzen den enpresa soziala da. Geure istorioa 1982an hasi zen Hackney Community Transport sortu zenean, kostu gutxiko miniautobusak hornitzen lekuko komunitate-taldeei — oraindik eskaintzen dugun zerbitzua.

1993an, diru-laguntza tradizionala arriskuan egonda, konturatu ginen enpresa sozial eta jasangarria lortzeko modurik onena enpresa eraginkorra bihurtzea zela. Hasi ginen merkatuan lehiatzen merkataritza-akordioak lortzeko eta komunitate-garraioa eskaintzen jarraitu ahal genuela bermatzeko.

Horri esker HCT Group boluntario talde batetik eta minibus pare batzuetatik, 202 000 £ko irabaziekin 1993an, eskala handiko enpresa sozialera. Gaur egun 800 lankide, hamar biltegi Londresen, Yorkshiren, Humbersiden, hego-mendebaldean eta Anglo-normandiar uharteetan, 500 ibilgailuekin eta 2015/2016 £44.2m-ko irabaziarekin.

Helburu sozialak

• Pearsonen bizitza hobetzea, aukera eskaintzea eta jendea zein komunitateak elkartzea garraioen eta prestakuntzaren bidez.



61

HCT taldeak badauka eraginari buruzko txosten oso zehaztua eta inspiratzailea, hemen aurkitu daitekeena:

Euren enpresa zuzentzeko ehunaka arrazoi zerrendatzen ditu. Gainera, kasu praktikoak, infografiak (behekoa adibidez) eta burutzen duten edozein ekintzarako arrazoiak aurkezten dituzte.

Finantza-jasangarritasuna



62

Antolatu ekitaldi edo elkarretaratze bat

Saiatu antzekoak diren pertsona talde bat osatzen ideiak sortzeko eta inspiratzeko. Prestatu eta antolatu ekitaldi txikiak, bildu feedbacka eta ideiak hurrengo pausuak hartzeko… finantzazioa! Sortu Facebook taldea (CoWorkLisboa bezala) eta eraiki pertsona antzekoen komunitatea.



63

· Doako plangintza-tresnak

Doako plangintza tresnak!

Klikatu hemen doako plangintza tresnak ikusteko!



64

5.MODULUA: KASU PRAKTIKOAK

KASU PRAKTIKOAK

Nola hasi zen Capture?

Capture Projects geure filmetako enpresa sozialetako bat da baina nola jarri zen abian?

https://issuu.com/capture/docs/case_study_capture-oos_font

BEST RESOURCES

Unltd (Londres)

UNLTD enpresa soziala da ere, beste enpresa sozialak abian jartzeko laguntzen duena. Capture abian jartzen lagundu zuten euren diru-laguntza (5000£) batekin — Oso erabilgarria!!!

https://issuu.com/capture/docs/unltd_toolkit

EKINTZAILETZA SOZIALA London (Capture Project &...

Documents

Transcript of EKINTZAILETZA SOZIALA London (Capture Project &...