EHUNGINTZA KO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU GOI ......Diseinu teknikoen xehetasunak interpretatzea,...

E H U N G I N T Z A , J A N T Z I G I N T Z A E T A L A R R U G I N T Z A

Oinarr izko Curr iculum Diseinua EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU TEKNIKOKO GOI-MAILAKO TEKNIKARIA

1

2

3

4

5

6 7

AURKIBIDEA 1. TITULUAREN IDENTIFIKAZIOA 4. or. 2. LANBIDE PROFILA ETA LANBIDE INGURUNEA 4. or.

2.1 Konpetentzia orokorra 2.2 Kualifikazioen eta konpetentzia-atalen zerrenda 2.3 Lanbide-ingurunea

3. HEZIKETA ZIKLOAREN IRAKASGAIAK 6. or.

3.1 Heziketa-zikloaren helburu orokorrak 3.2 Lanbide-moduluen zerrenda, ordu-esleipena eta kurtsoa 3.3. Lanbide-moduluak

1. Ehungintzako eta larrugintzako produktuen laginak 2. Harigintzako prozesuak eta analisia 3. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen prozesuak eta analisia 4. Ehungintzako eta larrugintzako diseinuen analisia 5. Ehunen hobetze- eta estanpatze-prozesuak 6. Larruen tindatze- eta akabera-prozesuak 7. Ehunen diseinu teknikoa 8. Larruen akaberen diseinu teknikoa 9. Ehungintzako eta larrugintzako diseinu teknikoari buruzko proiektua 10. Ingeles teknikoa 11. Laneko prestakuntza eta orientabidea 12. Enpresa eta ekimen sortzailea 13. Lantokiko prestakuntza

4. GUTXIENEKO ESPAZIOAK ETA EKIPAMENDUAK 111. or.

4.1 Espazioak 4.2 Ekipamenduak

5. IRAKASLEAK 113. or.

5.1 Irakasleen espezialitateak eta irakasteko eskumena heziketa-zikloko lanbide-moduluetan

6. LANBIDE MODULUEN ARTEKO BALIOZKOTZEAK 114. or. 7. TITULUKO LANBIDE MODULUEN ETA KONPETENTZIA ATALEN ARTEKO

TRAZABILITATE ETA EGOKITASUN LOTURAK 114. or. 7.1 Konpetentzia-atalen egokitasuna lanbide-moduluekin, horiek baliozkotu edo

salbuesteko 7.2 Lanbide-moduluen egokitasuna konpetentzia-atalekin, horiek egiaztatzeko

EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU TEKNIKOA

4

1

2

1. TITULUAREN IDENTIFIKAZIOA

Ehungintzako eta Larrugintzako Diseinu Teknikoko goi-mailako teknikariaren titulua elementu hauek identifikatzen dute: Izena: Ehungintzako eta larrugintzako diseinu teknikoa. Maila: Goi-mailako Lanbide Heziketa. Iraupena: 2.000 ordu. Lanbide-arloa: ehungintza, jantzigintza eta larrugintza. Irakaskuntzaren Nazioarteko Sailkapen Normalizatuko erreferentea: INSN-5b. Goi-mailako hezkuntzako kualifikazioen Espainiako esparruan duen maila: 1.

maila, goi-mailako teknikaria.

2. LANBIDE PROFILA ETA LANBIDE INGURUNEA 2.1. Konpetentzia orokorra Titulu honen konpetentzia orokorra da ehungintzako eta larrugintzako materialen eta produktuen bildumak diseinatzea. Prozesu horretan, ikasleek modaren joerak aintzat hartuko dituzte, prototipoak eta erakusgaiak egin eta kontrolatuko dituzte, produktuaren zehaztapen teknikoak zehaztuko dituzte eta produktua fabrikatzeko prozesua existitzen diren ereduzko prozesuetara egokituko dute, kostuari, kalitateari, segurtasunari eta ezarritako epeei dagokienez produktua bideragarria egiteko.

2.2 Titulu honetan biltzen diren Lanbide Kualifikazioen Katalogo

Nazionaleko kualifikazioen eta konpetentzia-atalen zerrenda: Osatutako lanbide-kualifikazioak:

a) TCP283_3 Ehungintzako estanpazioaren diseinu teknikoa (irailaren 14ko 1199/2007 Errege Dekretua). Konpetentzia-atal hauek barne hartzen ditu:

UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea. UC0900_3: Ehun-estanpatuen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz. UC0901_3: Prestatze-, tindatze-, aprestu- eta akabera-prozedurak diseinuaren eskakizunetara egokitzea. UC0902_3: Ehungintzako estanpazioak egiteko prozedurak egokitzea.

b) TCP394_3 Larruen akaberen diseinu teknikoa eta garapena (otsailaren 29ko 329/2008 Errege Dekretua). Konpetentzia-atal hauek barne hartzen ditu:

UC0903_3: Larruak, ile-larruak eta zurratzeko produktuak eta prozesuak aztertzea. UC1245_3: Larru-bildumen diseinu teknikoa egitea. UC1246_3: Larruen prestatze-, tindatze- eta akabera-prozesuak diseinuaren eskakizunetara egokitzea. UC1247_3: Larruen grabazio- eta estanpazio-prozedurak diseinuaren arabera egokitzea.

c) TCP144_3 Puntuzko ehunen diseinu teknikoa (irailaren 16ko 1087/2005 Errege Dekretua). Konpetentzia-atal hauek barne hartzen ditu:

UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea. UC0454_3: Puntuzko ehunen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz.


5

UC0455_3: Bilbe bidezko puntuzko ehunak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea. UC0456_3: Irazki bidezko puntuzko ehunak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea.

d) TCP145_3 Zulo-brodatuzko ehunen diseinu teknikoa (irailaren 16ko 1087/2005 Errege Dekretua). Konpetentzia-atal hauek barne hartzen ditu:

UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea. UC0457_3: Zulo-brodatuzko ehunen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz. UC0458_3: Irazki-harien bidezko zulo-brodatuzko ehunak, Jacquard ehunak eta ehun bereziak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea. UC0459_3: Hari sinpleak eta fantasiazkoak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea.

Osatu gabeko lanbide-kualifikazioak: a) TCP150_3 Jantzigintzako, oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuen diseinu

teknikoa (irailaren 16ko 1087/2005 Errege Dekretua): UC0479_3: Jantzigintzako, oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuak zehaztu eta garatzea.

b) TCP286_3 Ehunezko eta larruzko jantzien patroiak egitea (irailaren 14ko 1199/2007

Errege Dekretua): UC0912_3: Ehungintzan eta larrugintzan diseinua aztertu eta interpretatzea, eta produktua zehazten laguntzea.

2.3. Lanbide-ingurunea Titulu hori eskuratzen duten pertsonek harigintzan, ehungintzan eta larrugintzan dihardute enpresa txiki, ertain edo handietan, besteren zein norberaren kontura. Hona hemen betetzen dituzten eginkizunak: produktuak diseinatzea eta garatzea, ehungintzako eta larrugintzako materialak aztertzea eta kontrolatzea, eta prozesuak egokitzea. Zeregin eta lanpostu aipagarrienak ondoko hauek dira:

• Harigintzako diseinatzaile teknikoa. • Puntuzko produktuen diseinatzaile teknikoa. • CAD-CAM bidezko puntuzko ehunen diseinatzaile teknikoa. • Puntuzko produktuak garatzeko teknikaria (I+G+b). • Zulo-brodatuzko produktuak garatzeko teknikaria (I+G+b). • CAD-CAM bidezko zulo-brodatuzko ehunen diseinatzaile teknikoa. • Zulo-brodatuzko ehunen eta fantasiazko harien diseinatzailea. • Alfonbren eta tapizen diseinuen kopiatzailea. • Ehundegietarako diseinuen kopiatzailea. • Ehungintzako estanpazioak diseinatzeko teknikaria (I+G+b). • Ehungintzako estanpazioetan espezializatutako teknikaria. • CAD-CAM bidezko ehunen estanpazioen diseinatzaile teknikoa. • CAD-CAM bidezko larruen akaberen diseinatzaile teknikoa. • Larruen akaberak, grabatuak eta estanpazioak egiteko teknikaria. • Larrugintzako produktuak garatzeko teknikaria (I+G+B). • Produktua garatzeko teknikaria. • Bulego teknikoaren arduraduna.


6

3

• Kalitatea kontrolatzeko teknikaria. • Antolamenduko teknikaria. • Atalburua. • CAD-CAM bidezko jantzigintzako diseinatzaile teknikoa. • Jantzigintza industrialeko teknikaria. • Larruzko eta ile-larruzko produktuak fabrikatzeko teknikaria. • CAD/CAM bidezko patroigintzako diseinatzaile teknikoa.

3. HEZIKETA ZIKLOAREN IRAKASGAIAK 3.1 Heziketa-zikloaren helburu orokorrak:

1. Sektoreko moda-joerei buruzko datu esanguratsuak aukeratzea, ehunen eta larruen diseinu teknikoan erabiltzeko.

2. Lehengaien eta produktuen propietateak eta ezaugarriak aztertzea, eta lehengaiok eta ehungintzako eta larrugintzako produktuak aukeratzeko erabilera- eta portaera-irizpideak deskribatzea.

3. Ehunen eta larruen lehengaiekin eta beste osagai batzuekin saiakuntza fisiko-kimikoak egitea eta berariazko propietateak zehaztea, amaierako produktura egokitzen diren egiaztatzeko.

4. Ekoitzi daitezkeen produktuak identifikatzea eta beren ezaugarriak ezagutzea, ehungintzako eta larrugintzako produktuen diseinu teknikoa egiteko.

5. Ehunen eta larruen diseinu teknikoa eta ekoizpen-prozesuak egitea, eta eraginkortasuna ebaluatzea, euren bideragarritasun teknikoa bermatze aldera.

6. Diseinu teknikoen xehetasunak interpretatzea, prototipoak definitzeko eta egiteko beharrezko doikuntzak eginda.

7. Prozeduretako kalitate- eta segurtasun-aldagaiak aztertzea, eta desbideratzeak eta hobetzeko ekintzak antzematea, prozesuak eta teknikak diseinuaren eskakizunetara egokitzeko.

8. Diseinuaren eta ekoizpenaren joera teknikoak ezagutzea, eta ehungintzako eta larrugintzako produktuak berritzeko informazio-iturriak ikertzea.

9. Sektoreko bilakaera zientifikoarekin, teknologikoarekin eta antolamendukoarekin lotzen diren ikaskuntza-baliabideak eta -aukerak aztertzea eta erabiltzea, baita informazioaren eta komunikazioaren teknologiak ere, eguneratze-izpirituari eusteko eta laneko egoera berrietara eta egoera pertsonal berrietara egokitzeko.

10. Sormena eta berrikuntzako izpiritua garatzea, lanaren eta norberaren bizitzaren prozesuetan eta antolamenduan agertzen diren erronkei erantzuteko.

11. Erabakiak arrazoituta hartzea, eta, horretarako, tartean diren aldagaiak aztertzea, hainbat esparrutako jakintzak integratzea eta arriskuak eta erabaki okerrak hartzeko aukera onartzea, askotariko egoerei, arazoei edo gorabeherei aurre egiteko eta horiek ebazteko.

12. Gidaritza-, motibazio-, gainbegiratze- eta komunikazio-teknikak garatzea talde-laneko testuinguruetan, betiere lantaldeen antolamendua eta koordinazioa errazteko.

13. Komunikazio-estrategiak eta -teknikak aplikatzea eta transmitituko diren edukietara, xedera eta hartzaileen ezaugarrietara egokitzea, komunikazio-prozesuen eraginkortasuna ziurtatzeko.

14. Laneko arriskuen prebentzioko eta ingurumen-babeseko egoerak ebaluatzea, norberaren eta taldearen prebentziorako neurriak proposatuz eta aplikatuz, lan-prozesuetan aplikatzekoa den araudiaren arabera, betiere ingurune seguruak bermatzeko.

15. Irisgarritasun unibertsalari eta guztiontzako diseinuari erantzuteko beharrezko lanbide-ekintzak identifikatzea eta proposatzea.


7

16. Kalitate-parametroak identifikatzea eta aplikatzea ikaskuntza-prozesuan egindako lanetan eta jardueretan, ebaluazioaren eta kalitatearen kultura baloratzeko eta kalitate-kudeaketako prozedurak gainbegiratzeko eta hobetzeko gai izateko.

17. Ekintzailetzako, enpresako eta ekimen profesionaleko kulturarekin lotzen diren prozedurak erabiltzea, enpresa txiki baten oinarrizko kudeaketa egiteko edo lan bat egiteko.

18. Baldintza sozialak eta lanekoak arautzen dituen lege-esparrua kontuan hartuta, ikasleak gizarte-eragile aktibo gisa dituen eskubideak eta betebeharrak zein diren jakitea, herritar demokratiko gisa parte hartzeko.


8

3.2 Lanbide-moduluen zerrenda, ordu-esleipena eta kurtsoa:

LANBIDE MODULUA Ordu-esleipena Kurtsoa

0279. Ehungintzako eta larrugintzako produktuen laginak 165 1

0281. Harigintzako prozesuak eta analisia 198 1

0282. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen prozesuak eta analisia 264 1

0283. Ehungintzako eta larrugintzako diseinuen analisia 100 2

0444. Ehunen hobetze- eta estanpatze-prozesuak 264 1

0445. Larruen tindatze- eta akabera-prozesuak 120 2

0447. Ehunen diseinu teknikoa 140 2

0450. Larruen akaberen diseinu teknikoa 140 2

0659. Ehungintzako eta larrugintzako diseinu teknikoari buruzko proiektua 50 2

E-200. Ingeles teknikoa 40 2

0666. Laneko prestakuntza eta orientabidea 99 1

0743. Enpresa eta ekimen sortzailea 60 2

0865. Lantokiko prestakuntza 360 2

Zikloa, guztira 2.000

3.3 Lanbide moduluak: aurkezpena, ikaskuntzaren emaitzak, ebaluazio-irizpideak, edukiak eta orientabide metodologikoak


9

1. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO PRODUKTUEN LAGINAK

1 1. lanbide-modulua EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO PRODUKTUEN LAGINAK a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ehungintzako eta larrugintzako produktuen laginak

Kodea: 0279

Heziketa-zikloa: Ehungintzako eta larrugintzako diseinu teknikoa

Maila: Goi-maila

Lanbide-arloa: Ehungintza, jantzigintza eta larrugintza

Iraupena: 165 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 10

Irakasleen espezialitatea: Ehungintza eta tratamendu fisiko eta kimikoak Patroigintza eta jantzigintza (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota: Tituluaren profilari lotutako modulua

Helburu orokorrak: 2 / 6 / 14 / 15 / 16

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Patroiak identifikatzen ditu, eta egingo dituen produktuekin erlazionatzen ditu.

Ebaluazio-irizpideak:

a) Produktuaren diseinu teknikoa ezaugarritu du. b) Erabiliko den material mota zehaztu du. c) Patroia egiteko beharrezko neurriak identifikatu ditu. d) Piezen kopurua eta horien formak eta neurriak identifikatu ditu. e) Patroien norabidea eta kokapena identifikatu ditu. f) Patroiek jostura-marjinak eta lotura- edo kokapen-markak dituztela egiaztatu du. g) Patroien ingeraden ibilbidea egiaztatu du. h) Piezakatze-fitxa produktuaren patroiekin lotu du.

2. Ehungintzako eta larrugintzako materialak lotzeko, amaitzeko edo apaintzeko teknikak aplikatzen ditu, makineria eta prozesu industrialak zein eskuzkoak egokituta.


a) Mihiztatze-eragiketa motak identifikatu ditu. b) Mihiztatze-motari eta ehun- eta/edo larru-motari egokitutako materialak aukeratu ditu

(hariak eta itsasgarriak, besteak beste).


10


c) Makinak, erremintak eta lanabesak identifikatu ditu. d) Erremintak eta lanabesak aukeratu ditu. e) Makineria materialetara egokitu du. f) Ehungintzako eta larrugintzako materialak lotzeko, amaitzeko eta apaintzeko

eragiketak egin ditu, teknika industrialak zein eskuzkoak aplikatuta. g) Eragiketen kalitatea egiaztatu du, eta antzemandako irregulartasunak zuzendu ditu. h) Eragiketak autonomiaz, metodoari jarraiki, txukuntasunez eta irizpide estetikoa

baliatuta egin ditu. 3. Ehungintzako eta/edo larrugintzako produktuen prototipoak egiten ditu, eta horien osagaiak mihiztatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Prozesuari buruzko informazio teknikoa identifikatu du. b) Produktua egiteko beharrezko materialak identifikatu ditu, eta fabrikazio-

prozesuetan eragina duten ezaugarriak aztertu ditu. c) Produktua egiteko beharrezko eragiketa-sekuentzia ezarri du. d) Tresneria eta lanabesak materialen ezaugarrietara egokitu ditu. e) Ehungintzako eta/edo larrugintzako produktuen osagaiak ebaki ditu. f) Produktua zehaztutako tekniken eta eragiketen bidez lortu du (mihiztatzeko

puntadak eta josturak, eta osagarriak). g) Ehungintzako eta/edo larrugintzako produktuak lisatu, akabatu eta aurkeztu ditu. h) Lanaren zehaztapen teknikoak eta kalitate-perdoiak zehaztu ditu.

4. Prototipoak egiaztatzen ditu, diseinura egokitzen direla ziurtatuz.


a) Prototipoak balioesteko parametroak eta irizpideak hautatu ditu. b) Produktua/prototipoa fitxa teknikoaren eskakizunekin bat datorrela egiaztatu du. c) Ezaugarri estetikoak eta funtzionalak egiaztatu ditu. d) Antzemandako anomaliak identifikatu ditu. e) Prototipoen akatsak izan ditzaketen sorburuekin lotu ditu. f) Aplikatu beharreko zuzenketa-neurriak identifikatu ditu. g) Kontroleko fitxa teknikoa lortutako datuekin eta hobetzeko alderdiekin bete du.

5. Ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak gauzatzean laneko eta ingurumeneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak betetzen ditu, horri lotutako arriskuak eta babes-neurriak identifikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak lortzeko materialak, erremintak eta

lanabesak manipulatzeak dakartzan arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatu ditu.

b) Makinak erabiltzeko segurtasun-arauak errespetatu ditu ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak egitean.

c) Ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak egiteko erabiltzen diren materialak, erremintak eta makinak manipulatzean gertatzen diren istripuen sorburu ohikoenak zein diren identifikatu du.


11


d) Ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak ebakitzeko, mihiztatzeko eta akabatzeko eragiketak prestatu eta gauzatzeko hartu behar diren segurtasuneko eta norbera babesteko neurriak definitu ditu.

e) Materialen, erreminten eta makinen manipulazioa eskatutako segurtasuneko eta norbera babesteko neurriekin erlazionatu du.

f) Ingurumenaren poluzio-iturriak zein izan daitezkeen identifikatu du. g) Arriskuei aurrea hartzeko lehen faktore gisa, instalazioen eta tresneriaren ordena

eta garbitasuna baloratu ditu. h) Ergonomia-teknikak aplikatu ditu ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak

prestatzeko, ebakitzeko, mihiztatzeko eta akabatzeko eragiketetan.

c) Oinarrizko edukiak: 1. EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO PRODUKTU SINPLEEN PIEZAK EDO PATROIAK IDENTIFIKATZEA

prozedurazkoak

- Produktuen diseinu teknikoa egiteko fitxak sortzea. Datuak ezagutzea eta interpretatzea.

- Materialak hautatzea: kanpoko ehuna, forruak eta artehunak. - Bolumena irudi lauetan deskonposatzea. - Modeloak sortzea patroietatik abiatuta. - Piezak edo patroiak identifikatzea: patroien norabidea eta kokapena,

lotura- eta kokapen-markak eta jostura-marjinak. - Neurriak bat datozela egiaztatzea. Egiaztatzea. - Piezakatze-fitxa sortzea.

kontzeptuzkoak

- Materialen funtzionaltasuna, motak eta ezaugarriak. - Bolumenak. - Patroi bat gauzatzean eragina duten faktoreak (funtzionaltasuna eta

estetika). - Produktu sinpleen osagaien ezaugarriak. Forma eta neurriak. Lehen

mailako txantiloiak, bigarren mailakoak eta osagarriak.

jarrerazkoak - Behatu eta aztertzeko gaitasuna izatea. - Zehaztasuna agertzea informazioa maneiatzean eta neurketak

egitean. - Kalitatearekiko konpromisoa jarduerak garatzean.

2. LOTZEKO, BUKATZEKO EDO APAINTZEKO TEKNIKAK APLIKATZEA

prozedurazkoak

- Josteko makina prest jartzea, garbitzea eta koipeztatzea. - Honako teknika hauek aplikatzea: makinaz jostea eta eskuz jostea. - Materialak kolatzea. - Materialak prestatzea eta kokatzea. - Osagarriak eta apaingarriak aplikatzea. - Lanpostua antolatzea: ergonomia, garbitasuna eta segurtasuna. - Mihiztatzean esku hartzen duten elementuak egokitzea. - Mota eta akats ohikoenak identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Ehunak eta larruak mihiztatzeko sistemak. - Ehungintzako eta larrugintzako produktuak josteko makineria eta

tresneria. Sailkapena. - Josteko makina: egitura eta osagaiak. Funtzionamendua. Josteko


12


hariak eta orratzak: motak eta propietateak. Arrastatze-sistemak. Osagarriak eta gidak.

- Makinaz egindako puntadak eta josturak: motak eta ezaugarriak. UNE arauak.

- Makinaz josteko teknikak. - Eskuz jostea: lanabesak eta erremintak. - Eskuz egindako puntadak eta josturak: motak eta ezaugarriak. UNE

arauak. - Eskuz josteko teknikak. - Materialak itsastea. Ekipamenduak eta materialak. - Osagarriak. - Josturaren eta larruen mihiztatzearen kalitatea. Oinarrizko

parametroak. - Mota eta akats ohikoenak.

jarrerazkoak

- Metodoa, zehaztasuna, autonomia, irizpide estetikoa eta erantzukizuna makinak prestatu eta mantentzean.

- Zorroztasuna eta autonomia izatea prozedurazko eragiketetan. - Lanpostua zaintzeko eta mantentzeko konpromisoa hartzea. - Kalitatearekiko konpromisoa izatea.

3. EHUNGINTZAKO ETA/EDO LARRUGINTZAKO PRODUKTUEN PROTOTIPOAK EGITEA

prozedurazkoak

- Prozesuaren dokumentazioa biltzea eta fitxa teknikoak egitea. - Ehunek, larruek eta beste material batzuek prozesuan zehar duten

portaera aztertzea (ebakitzean, mihiztatzean eta akabera ematean). Materialen perdoiak.

- Ehungintzako eta larrugintzako materialak ebakitzeko makineria eta lanabesak erabiltzea.

- Mihiztatzeko ebakitako osagaiak prestatzea: berrikustea, etiketatzea eta paketatzea.

- Ehungintzako eta larrugintzako produktuak lisatzeko tresneriarekin saiakuntzak egitea.

- Zehaztapen teknikoak aplikatzea.

kontzeptuzkoak

- Prozesua dokumentatzea. Fitxa teknikoak. - Materialak ebaketarako antolatu eta prestatzeko irizpideak. Ebaketa

optimizatzeko prozedurak. - Mihiztatzearen faseak. Produktuak lortzeko eragiketak eta sistemak.

Eragiketen zerrendak. - Ehungintzako eta larrugintzako produktuak lisatzeko tresneria.

Lisaketa motak eta prozedurak. - Produktuen aurkezpen komertziala: Aurkezpen motak eta metodoak. - Zehaztapen teknikoak. Kalitate-perdoiak.

jarrerazkoak - Dokumentazio teknikoa kritikoki erabiltzea. - Ordenatua izatea eta metodoari jarraitzea jarduerak gauzatzean.

4. PRODUKTUEN LAGINAK EGIAZTATZEA

prozedurazkoak - Laginak aztertzeko eta egiaztatzeko prozedurak aplikatzea. - Kontrol-taulak egitea eta neurriak kontrolatzea.


13


- Laginak egiteko prozesuan sortutako desbideratzeak eta akatsak, patroien zuzenketak eta zuzenketa-neurriak identifikatzea.

- Kontrol-fitxak betetzea. - Gertaeren erregistroak egitea. - Prototipoak baliozkotzea. - Analisi estetikoa. - Azterketa funtzionala: erabilerarako eta erosotasunerako

egokitzapena.

kontzeptuzkoak - Kontrol-fitxak eta fitxa teknikoak. Balioesteko irizpideak. - Kontrol-taulak. Neurriak kontrolatzea.

jarrerazkoak - Kalitatearekiko konpromisoa izatea jarduerak garatzean. - Prestasuna agertzea erabakiak hartzean. - Emaitzak hobetzeko interesa izatea.

5. LANEKO ARRISKUAK PREBENITZEKO ARAUAK ETA INGURUMENEKOAK BETETZEA EHUNGINTZAKO ETA/EDO LARRUGINTZAKO PROTOTIPOAK EGITEAN

prozedurazkoak

- Arriskuak identifikatzea. - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. - Segurtasun-araudia aplikatzea ehungintzako eta/edo larrugintzako

prototipoak ebakitzeko, mihiztatzeko eta akabatzeko makinak, lanabesak eta erremintak erabiltzean.

- Lan-ingurunearen faktore fisikoak analizatzea. - Lan-ingurunearen faktore toxikoak analizatzea. - Makina eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea. - Hondakinen tratamendua ebakitze-prozesuan .

kontzeptuzkoak

- Arriskuen prebentzioari buruzko arauak. - Ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak ebakitzeko,

mihiztatzeko eta akabatzeko makinak, lanabesak eta erremintak erabiltzeko segurtasun-araudia.

- Ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak ebakitzeko, mihiztatzeko eta akabera emateko makinen segurtasun-elementu inplizituak.

- Kanpoko segurtasun-elementuak (metalezko eskularruak, betaurrekoak eta bestelakoak).

- Makinei eta tresneriari aplikatzen zaizkien segurtasun-sistemak. - Lantegiko segurtasuna. - Itsasgarriekin egiten diren eragiketen segurtasun-arauak. - Lanpostuaren segurtasun-baldintzak. - Ergonomia eragiketak egitean. - Produktu kimikoak erabiltzeko norberaren segurtasun-arauak eta

ingurumenekoak. - Ordena eta garbitasuna zaintzeko metodoak/arauak. - Gizarteko ingurumen- eta kultura-ondarea zaindu eta babesteko

balioekiko konpromiso etikoa hartzea. - Ingurumen-kudeaketa. Ingurumen-kudeaketa.

jarrerazkoak

- Gizarteko ingurumen- eta kultura-ondarea zaindu eta babesteko balioekiko konpromiso etikoa hartzea.

- Arriskuen prebentzioari eta ingurumenari buruzko segurtasun-araudia betetzeko konpromisoa hartzea.

- Araudia zorrotz betetzea.


14


d) Orientabide metodologikoak Lanbide-modulu honek ehungintzako eta/edo larrugintzako produktuak diseinatzeko eta garatzeko beharrezko prestakuntza barne hartzen du. Irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Moduluari hasiera emateko, ikasleek erabiliko den materiala hautatu beharko dute, diseinu teknikoaren ezaugarriei jarraiki, eta bolumenak irudi lauetan (patroietan) deskonposatu beharko dituzte. Patroiek barneko eta kanpoko erreferentziak eta jostura-marjinak eduki beharko dituzte. Horretaz aparte, neurriak egiaztatu beharko dituzte. Materialak aukeratu ondoren, ehungintzako eta larrugintzako materialak lotzeko, amaitzeko edo apaintzeko teknikak aplikatuko dituzte, makineria eta prozesu industrialak zein eskuzkoak egokituta. Kalitatea egiaztatuko dute, eta irregulartasunak zuzendu. Behin patroiak zehaztuta eta materialak aukeratuta, prototipoa egiteko beharrezko eragiketen sekuentzia ezarriko da; hala, tresneria eta lanabesak materialen ezaugarrietara egokituko dituzte. Ehungintzako eta/edo larrugintzako produktuen osagaiak ebakiko dituzte. Ondoren, horiek berrikusi, etiketatu eta paketatuko dituzte. Mihiztatze-eragiketa espezifikoen bidez lortuko duten produktuari akabera eman beharko diote, lisatze-tresneria aplikatuta. Prozesu osoan zehar, zehaztapen teknikoak eta kalitate-perdoiak aintzat hartu beharko dituzte. Prototipoak egin ondoren, egiaztatu egingo dituzte: produktua fitxa teknikoaren eskakizunekin bat datorrela eta ezaugarri estetikoak eta funtzionalak betetzen dituela ziurtatuko dute. Jarraian, prototipoak izan ditzakeen akatsak balioetsi, eta zuzenketa-neurriak aplikatuko dituzte. Kontroleko fitxa tekniko bat egingo dute. Bertan, lortutako datuak eta hobetzeko proposamenak idatziko dituzte. Prozeduretan, laneko eta ingurumeneko arriskuak prebenitzeko araudia bete beharko dute uneoro: arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatuko dituzte, arauak errespetatuko dituzte eta norberaren eta taldearen segurtasuneko eta babeserako neurriak hartuko dituzte materialak, erremintak eta lanabesak erabiltzen dituztenean, bai prototipoak lortzeko bai ebakitzeko, mihiztatzeko eta akabatzeko eragiketak egiteko orduan. Egon daitezkeen ingurumenaren poluzio-iturriak identifikatuko dituzte. Arriskuak prebenitzeko lehenengo faktore gisa ordena, garbitasuna eta instalazioen eta tresneriaren ergonomia hartuko dituzte.

2) Alderdi metodologikoak Modulu honetan, kontzeptuzko edukiek eta prozedurazkoek antzeko pisua dute. Hortaz, ikasleek ezagutza global eta koherentea lortzeko, gure gomendioa lehenik eta behin kontzeptuzko alderdietan arreta jartzea, eta ondoren, horiek prozeduretan aplikatzea da. Era horretan, ehungintzako eta/edo larrugintzako produktuen diseinuan eta garapenean emaitza hobeak lortuko dituzte. Hasteko, diseinu bat osatzen duten produktu sinpleen piezak edo patroiak identifikatuko dituzte. Ondoren, materialen ezaugarri estetiko eta funtzionaletatik abiatuta, modeloa egingo dute.


15


Kasu praktiko edo egoera zehatz sinpleak oinarritzat hartzea eta eztabaida txiki bat pizten saiatzea gomendatzen dugu. Hala, ikasleen jakin-mina eta motibazioa pizteaz gain, gaiaren inguruan aurretik dituzten ezagutzak finkatu eta edukiak egokitu ahal izango dira. Edukiak ulermen-zailtasun txikienekotik handienekora antolatuta transmitituko dira; ahal den neurrian, ikasleen esku-hartzea bultzatuko duten metodoak erabilita. Horrek ikasleek arrazoitze-prozesuak garatzea eta erabaki justifikatuak hartzea ekarriko du berekin, eskuratutako ezagutzen eta prototipoen behaketa kritikoaren emaitza gisa. Gutxieneko trebetasun-maila lortzeko, beharrezkoa izango da jarduerak hainbat produkturekin eta hainbat material erabilita errepikatzea, tekniketan eboluzionatuz eta zailtasun-maila arian-arian areagotuz. Amaitzeko, prozesu osoak eragin ahal izango dituzten laburpen-jarduerak egitea proposatzen dugu, errealitate industriala simulatzeko. Horren helburua moduluaren edukiak globalizatzea eta integratzea da. Era horretan, emandako datuak erabilita ikasleek jarduera bakoitza gauzatzean duten autonomia ebaluatu ahal izango da.

3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Ehungintzako eta larrugintzako produktu sinpleen piezak edo patroiak identifikatzea:

• Diseinua eta erabiliko den materiala zehaztea. • Modeloa osatzen duten piezak identifikatzea. • Patroiak identifikatzea: jostura-marjinak, lotura- eta kokapen-markak. • Neurriak egiaztatzea. • Piezakatze-fitxa sortzea.

Lotzeko, amaitzeko edo apaintzeko teknikak aplikatzea:

• Mihiztatze-eragiketak identifikatzea. • Materialak, makinak, erremintak eta lanabesak hautatzea. • Lotzeko, amaitzeko edo apaintzeko eragiketak egitea, teknika industrialak zein

eskuzkoak aplikatuta. • Mihiztatzean esku hartzen duten elementuak egokitzea. • Mota eta akats ohikoenak identifikatzea.

Ehungintzako eta/edo larrugintzako produktuen prototipoak egitea:

• Prozesuaren dokumentazioa biltzea eta fitxa teknikoak egitea. • Ehunen, larruen eta beste material batzuen portaera aztertzea prozesuan zehar

(ebakitzean, mihiztatzean eta akabera ematean). Materialen perdoiak. • Ehungintzako eta larrugintzako materialak ebakitzeko makineria eta tresnak

erabiltzea. • Mihiztatzeko ebakitako osagaiak prestatzea: berrikustea, etiketatzea eta

paketatzea. • Ehungintzako eta larrugintzako produktuak lisatzeko tresneriarekin saiakuntzak

egitea. • Zehaztapen teknikoak aplikatzea.

Produktuen laginak egiaztatzea:

• Laginak aztertzeko eta egiaztatzeko prozedurak aplikatzea. • Kontrol-taulak egitea eta neurriak kontrolatzea. • Laginak egiteko prozesuan sortutako desbideratzeak eta akatsak, patroien

zuzenketak eta zuzenketa-neurriak identifikatzea. • Kontrol-fitxak betetzea. • Gertaeren erregistroak egitea.


16


• Prototipoak baliozkotzea. • Analisi estetikoa. • Azterketa funtzionala: erabilerarako egokitzapena eta erosotasuna.

Laneko arriskuak prebenitzeko arauak eta ingurumenekoak betetzea ehungintzako

eta/edo larrugintzako prototipoak egitean: • Arriskuak identifikatzea. • Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. • Segurtasun-araudia aplikatzea ehungintzako eta/edo larrugintzako prototipoak

ebakitzeko, mihiztatzeko eta akabatzeko makinak, lanabesak eta erremintak erabiltzean.

• Lan-ingurunearen ingurumen-faktoreak analizatzea. • Makinak eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea. • Hondakinen tratamendua ebakitze-prozesuan.


17

2. Lanbide-modulua: HARIGINTZAKO PROZESUAK ETA ANALISIA

2 2. lanbide-modulua HARIGINTZAKO PROZESUAK ETA ANALISIA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Harigintzako prozesuak eta analisia

Kodea: 0281


Maila: Goi-maila


Iraupena: 198 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 13

Irakasleen espezialitatea: Ehungintzako, jantzigintzako eta larrugintzako prozesuak eta produktuak (Bigarren Hezkuntzako irakaslea)

Modulu mota:

Konpetentzia-atal hauei lotuta dago: UC0459_3: Hari sinpleak eta fantasiazkoak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak zehaztea. UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea.

Helburu orokorrak: 2 / 3 / 7 / 14 / 15 / 16

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak

1. Harien ezaugarriak zehazten ditu, diseinuen zehaztapen teknikoak interpretatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehungintzako materialek dituzten zuntzen ezaugarriak eta propietateak identifikatu

ditu. b) Harien diseinuan zehaztutako zehaztapen teknikoak eta diseinu artistikoaren

ingurukoak identifikatu ditu. c) Zehaztapen teknikoak eta diseinu artistikoaren ingurukoak harigintzako prozesuekin

erlazionatu ditu. d) Hariaren egitura-mota identifikatu du, lehengaia, fabrikazio-prozesua eta

produktuaren funtzioa aintzat hartuta. e) Ehunak hobetzeko eta akabera emateko prozesuak identifikatu ditu, bai eta horiek

hariei ematen dizkieten ezaugarriak ere. f) Hariaren egitura marraztu du, irudikapen grafikoaren arauei jarraiki. g) Aurreikusitako egituraren aldaketak zehaztu ditu.


18 2. Lanbide-modulua: HARIGINTZAKO PROZESUAK ETA ANALISIA

2. Harigintzako prozesuak ezagutzen ditu, eta euren sekuentzia analizatzen du eta aldagaiak justifikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Harigintzako prozesua deskribatu du konposizioaren, hari motaren eta zuntzen

luzeraren arabera. b) Metxa mota ezberdinen harigintza prestatzeko eragiketak ezarri ditu (irekitzea,

garbitzea, txarrantxatzea, tenkatzea eta orraztea, besteak beste). c) Hari mota ezberdinen harigintza-eragiketak zehaztu ditu. d) Testurizatzeko, filamentu elastomeroak txertatzeko eta fantasiazko hariak lortzeko

eragiketa bereziak identifikatu ditu. e) Prestaketa- eta harigintza-prozesuetako fabrikazio-bitartekoak zehaztu ditu. f) Lagin zehatzak lortzeko beharrezko harigintza-kalkuluak egin ditu. g) Makinak lortu nahi den produktura egokitu ditu. h) Prozesuen perdoiak kalkulatu ditu.

3. Harien laginak lortzen ditu, makineria eta prozesuak egokituta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Harien diseinuan ezarritako jarraibideak interpretatu ditu. b) Harigintzako prozesuak ezaugarritu ditu, eta proposatutako diseinura gehien

hurbiltzen dena zehaztu du. c) Tresneria, materialak eta sistema informatikoak doitu ditu. d) Akabera duten harien laginak lortu ditu. e) Laginak diseinu-, mantenu- eta fidagarritasun-parametroekin bat datozela egiaztatu

du. f) Lortutako laginaren eta jatorrizko zirriborroaren arteko irregulartasunak edo

desbideratzeak zuzendu ditu. g) Produktua garatzeko informazioa kudeatu eta artxibatu du.

4. Hariak aztertzen ditu, saiakuntza fisiko-kimiko normalizatuak aplikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Identifikatu beharreko hariak saiakuntza fisiko-kimikoekin eta kontrolatzen diren

ezaugarriekin erlazionatu ditu. b) Analisiak egiteko beharrezko lanabesak, tresneria eta produktuak zehaztu ditu. c) Saiakuntzak egitean aplikatu beharreko segurtasun-arauak identifikatu ditu. d) Probetak prestatu ditu, egin beharreko analisiari eta saiakuntzaren arauei jarraiki. e) Hariak identifikatzeko analisiaren teknikak eta prozedurak aplikatu ditu. f) Saiakuntzen emaitzak egiaztatu ditu. g) Proben perdoiak ezarri ditu. h) Aztertutako harien akatsak identifikatu ditu.

5. Harien ezaugarriak eta propietateak kontrolatzen ditu, eta lanabesak, tresneria eta propietateak neurtu edo egiaztatu behar diren ezaugarriekin erlazionatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:


19


a) Produktuen bizi-zikloa eta amaierako erabilera identifikatu ditu. b) Kalitatea kontrolatzeko analisiak planifikatu ditu. c) Analisien laginketa-teknika zehaztu du. d) Aparatuak doitu ditu, saiakuntzaren arauen arabera. e) Kalitatea kontrolatzeko saiakuntzak egin ditu: laginak berdintzeko probak eta

sendotasun- eta fidagarritasun-probak, adibidez. f) Emaitzak diseinuaren zehaztapen teknikoen eta perdoien barruan sartzen direla

egiaztatu du. g) Emaitzak baloratu ditu eta zuzenketa-neurriak proposatu ditu: ezeztatzea, berriro

egitea, berrerabiltzea edo birziklatzea. h) Araudia oinarri hartuta, hariak fabrikatzeko prozedurak zehaztu ditu.

6. Harigintzako prozesuetan laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak eta ingurumenekoak betetzen ditu, horri lotutako arriskuak eta prebentzio-neurriak identifikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Harigintzako prozesuetan materialak, erremintak eta lanabesak manipulatzeak

dakartzan arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatu ditu. b) Segurtasun-arauak errespetatu ditu harigintzako prozesuetan erabiltzen diren

makinak maneiatzean. c) Harigintzako prozesuetan erabiltzen diren materialak, erremintak eta makinak

manipulatzeak eragiten dituen istripuen sorburu ohikoenak identifikatu du. d) Harigintzako prozesuak prestatu eta egiteko hartu behar diren segurtasuneko eta

norbera babesteko neurriak deskribatu ditu. e) Ingurumenaren poluzio-iturriak zein izan daitezkeen identifikatu du. f) Arriskuei aurrea hartzeko lehenengo faktore gisa, instalazioen eta tresneriaren

ordena eta garbitasuna baloratu ditu. g) Harigintzako eragiketetan teknika ergonomikoak aplikatu ditu.

c) Oinarrizko edukiak:

1. HARIEN EZAUGARRIAK ZEHAZTEA

prozedurazkoak

- Harien erakusgaiak sortzeko sekuentziak identifikatzea. - Inspirazio-iturriak ezagutzea. - Fabrikazio-dokumentazioa aztertzea. - Hariak diseinatzeko zuntzak eta egiturak aukeratzeko irizpideak

aztertzea. - Harien egituren marrazkiak egitea. - Hariak bihurritzen eta birritan bihurritzen trebatzea. - Harien fitxa teknikoak egitea.

kontzeptuzkoak

- Ehungintzako materialen sailkapena, ezaugarriak eta propietate fisikoak eta kimikoak. Araudia eta sinbologia.

- Produktuen eta prozesuen garapena. Produktu berriak. - Ehungintza sektoreko balio-katea. - Harien eta irunen sailkapena, ezaugarriak eta aplikazioak. - Ehunak lortzeko prozesu orokorra: prestaketa- eta harigintza-

eragiketak. - Harigintzaren produktuak eta azpiproduktuak. - Hari bereziak: fantasiazkoak, elastikoak eta testurizatuak.



- Harietarako eta irunetarako aprestuen eta akaberen prozesu industrialak.

- Tindatzeko eta estanpatzeko prozesuak. - Harilkatze-sistemak. Harilen formak. Parametroak. Harilak aurkezteko

akaberak. - Filamentu jarraitua, filamentu anizkoitza, irunak: zuntz kopurua, mota

eta kablea. - Efektu bereziak: fantasiazkoak, elastikoak, testurizazioa. - Irudikapen grafikoari buruzko arauak..

jarrerazkoak

- Jarrera kritikoa agertzea informazioa aztertzean. - Zorroztasuna izatea fitxa teknikoak egitean. - Ehungintzako materialek dituzten zuntzen ezaugarriak eta

propietateak identifikatzeko interesa izatea. - Informatuta egotearen beharra balioestea.

2. HARIGINTZA PROZESUAK EZAUGARRITZEA

prozedurazkoak

- Harigintza prestatzeko tresneria eta makineria identifikatzea (irekigailuak, zuntzak nahasteko ganberak, txarrantxak, tenkatzeko makinak, gill makinak, metxa-makinak eta orrazteko makinak, besteak beste).

- Harigintzako tresneria eta makineria identifikatzea (ohikoa eta ezohikoa).

- Honako hauek egitea: ikasturteko kurtsograma sinoptikoak eta ibilbide-diagramak.

- Irutea planifikatzea.

kontzeptuzkoak

- Harigintza-prozesu industrialak. Haziaren landare-zuntzen harigintza: kotoia. Zurtoinaren landare-zuntzen harigintza: lihoa, ramia, jutea eta espartzua. Artile-harigintza. Zetazko filamentuen harigintza. Zuntz kimikoen harigintza. Hari kimiko jarraituen fabrikazioa (zelulosazkoak eta sintetikoak).

- Prozesu bereziak: Fantasiazko hariak, elastikoak eta testurizatuak. - Harigintzako tresnekin lortutako fantasiazko efektuak. - Hari elastikoen teknologia. Estaldura-motak: bakuna, bikoitza, core-

spun. Aplikazioak. - Testurizazio-teknologia. Aplikazioak.

jarrerazkoak - Zorroztasuna izatea harigintzako prozesuak eta eragiketak ezartzean. - Zehaztasuna izatea laginak lortzeko egiten diren kalkuluetan. - Zorroztasuna izatea makinak produktura egokitzean.

3. HARIEN LAGINAK LORTZEA

prozedurazkoak

- Harigintzako eragiketak eta makineria identifikatzea. - Harigintzako kalkuluak. - Harigintzako tresneria eta makinetako lan-argibideak egitea. - Makinak eta tresneria doitzea. - Programen funtzionamendua eta erabilera. Datuak sartzea. - Prototipoak ebaluatzea. - Erakusgaien artxiboak egitea.

kontzeptuzkoak - Iruteko hariak eta sistemak.


21


- Harigintzako tresneriari aplikatutako programa informatikoak. - Dokumentu-kudeaketa.

jarrerazkoak

- Zorroztasuna izatea prozedurak egitean. - Zehaztasuna izatea tresneria, materialak eta sistema informatikoak

prest jartzean. - Jarrera kritikoa izatea lortutako laginaren eta jatorrizko zirriborroaren

arteko irregulartasunak edo desbideratzeak egiaztatzean eta zuzentzean.

4. HARIAK AZTERTZEA

prozedurazkoak

- Harien eta irunen konposizioa identifikatzeko saiakuntzak: azterketa kualitatiboa eta kuantitatiboa.

- Harien parametroak neurtzeko saiakuntzak egitea. Hariak zenbatzea. Bihurritzea eta birritan bihurritzea. Trakzioarekiko erresistentzia. Lodieraren erregulartasuna. ile ugaritasuna eta marruskadura, besteak beste.

- Neurrien egonkortasuna aztertzea hainbat eragile aintzat hartuta (adibidez, lurruna, ura eta lisatzea).

- Aprestuek, akaberek, tindaketek eta estanpatuek hainbat eragileren aurrean duten sendotasuna aztertzea (adibidez, aire librea, eguzkiaren argia, izerdia, lurruna, ura eta lisatzea).

- Harien eta irunen akatsak ezagutzea.

kontzeptuzkoak - Saiakuntza fisiko-kimikoei buruzko segurtasuna eta araudia. - Harien parametroei eta estandarrei buruzko UNE-CEN-ISO araua. - Kontroleko aparatuak eta metodoak.

jarrerazkoak

- Txukuna eta ordenatua izatea eta metodoari jarraitzea analizatzeko eta saiakuntzak egiteko prozedurak egitean.

- Saiakuntzekin identifikatu beharreko hariak erlazionatzean autonomia izatea.

- Zorroztasuna saiakuntzetan, analisietan edo frogetan lortutako emaitzak baloratzean.

5. HARIEN EZAUGARRIAK ETA PROPIETATEAK KONTROLATZEA

prozedurazkoak

- Histogramak egitea. - Kontrol-grafikoak egitea, aldagaien edo atributuen arabera. - Ekipamenduak kalibratzea. - Tindaketak eta estanpatuak identifikatzea. - Aprestuak eta akaberak identifikatzea. - Aprestuen, akaberen, tindaketen eta estanpatuen sendotasuna

aztertzea. - Parametroen aldakortasuna zehaztea saiakuntzen arauei eta

estandarrei jarraiki.

kontzeptuzkoak

- Produktuen bizi-zikloa. - Kontrol-parametroak. - Prozesuen kudeaketa eta erabateko kalitatea. - Kontroleko eta analisiak egiteko teknikak. - Estatistika aplikatua: maiztasunak banatzea. Zentralitate-



parametroak. - Banaketa normala. - Prozesuen ahalmenari buruzko azterketak. - Laginaren tamaina eta laginketa-planak. - Aprestuen, akaberen, tindaketen eta estanpatuen sendotasuna

aztertzea. - Produktuen fidagarritasunari buruzko azterketak.

jarrerazkoak

- Kalitatea kontrolatzeko analisien planifikazioan interesa izatea. - Emaitzak baloratzean eta zuzenketa-neurriak aplikatzean

segurtasuna agertzea. - Araudia oinarri hartuta, hariak fabrikatzeko prozedurak definitzeko

erabakiak hartzea. 6. HARIGINTZAKO PROZESUETAN LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIOARI ETA INGURUMEN BABESARI BURUZKO ARAUAK BETETZEA

prozedurazkoak - Arriskuak identifikatzea. - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. - Segurtasun-sistemak aplikatzea. - Makinak eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea. .

kontzeptuzkoak

- Harigintzako makinak, lanabesak eta tresneria erabiltzeko segurtasun-araudia.

- Produktu kimikoak erabiltzeko norberaren segurtasun-arauak eta ingurumenekoak.

- Harigintzako prozeduren segurtasun-elementu inplizituak. - Kanpoko segurtasun-elementuak (betaurrekoak, belarri-babesak eta

beste batzuk). - Lan-ingurunearen faktore fisikoak. - Lan-ingurunearen faktore kimikoak. - Makinei eta tresneriari aplikatzen zaizkien segurtasun-sistemak. - Lantegiko segurtasuna. - Lanpostuaren segurtasun-baldintzak. - Ergonomia harigintzako prozeduretan. - Ordena eta garbitasuna zaintzeko metodoak/arauak. - Ingurumen-kudeaketa.

jarrerazkoak - Gizarteko ingurumen- eta kultura-ondarea zaindu eta babesteko

balioekiko konpromiso etikoa hartzea. - Uneoro segurtasun-araua betetzea.

d) Orientabide metodologikoak Lanbide-modulu honek produktuak diseinatzeko eta garatzeko eta harien analisia egiteko beharrezko prestakuntza barne hartzen du. Irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Modulu honek antzeko garrantzia ematen die kontzeptuzko edukiei eta prozedurazkoei. Hona hemen garapena: ikasleek harien ezaugarriak zehaztuko dituzte, harigintzako prozesuak aztertuko dituzte eta analisiak eta saiakuntzak egingo dituzte, uneoro


23


prebentzioko eta segurtasuneko arauak betez. Horregatik guztiagatik, lehenik eta behin harien ezaugarriak identifikatzea eta ezagutzea gomendatzen dugu; ondoren, zehaztapen teknikoak eta diseinu artistikoaren ingurukoak harigintzako prozesuekin erlazionatzea proposatzen dugu, bai eta hariaren egitura irudikapen grafikoari buruzko arauei jarraiki marraztea eta aurreikusitako egituraren aldaketak zehaztea ere. Era berean, harigintzako prozesuak deskribatu beharko dituzte, konposizioa, hari mota eta zuntzen luzera aintzat hartuta, bai eta metxa-mota bakoitzaren harigintza prestatzeko eragiketak ezarri ere. Harigintzako eragiketez aparte, beste hainbat eragiketa berezi zehaztuko dituzte, hala nola testurizazioa, filamentu elastomeroak txertatzea edo fantasiazko hariak lortzea. Horretaz aparte, prestaketako eta harigintzako prozesuen fabrikazio-bitartekoak zehaztuko dituzte, lagin zehatzak lortzeko beharrezko harigintzako kalkuluak egingo dituzte, makinak lortu nahi den produktura egokituko dituzte eta prozesuen perdoiak kalkulatuko dituzte. Harien ezaugarriak zehaztutakoan eta harigintzako prozesuak deskribatutakoan, laginak lortuko dituzte, ondoren saiakuntza fisiko-kimiko normalizatuen bidez aztertzeko, eta, aldi berean, azterketa hori egiteko beharrezko tresneria, lanabesak eta produktuak zehaztuko dituzte, hariak identifikatzeko teknikak eta prozedurak erabilita. Emaitzak egiaztatuko dituzte, bai eta perdoiak ezarri eta aztertutako harien akatsak identifikatu ere. Saiakuntzak egitean, segurtasuneko arauak identifikatu eta aplikatuko dituzte uneoro. Ondoren, harien ezaugarriak eta propietateak kontrolatuko dituzte, produktuen bizi-zikloa eta amaierako erabilera identifikatuko dituzte, kalitatea kontrolatzeko analisiak planifikatuko dituzte, kontrol-saiakuntzak egingo dituzte eta emaitzak diseinuaren zehaztapen teknikoen eta perdoien barruan sartzen direla egiaztatuko dute. Emaitzak baloratutakoan, hobetzeko zuzenketa-neurriak aplikatuko dituzte, eta araudiari jarraiki hariak fabrikatzeko prozedurak definitu. Prozeduretan, laneko eta ingurumeneko arriskuak prebenitzeko araudia bete beharko dute beti: harigintzako prozesuak prestatzeko eta egiteko orduan, arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatu beharko dituzte, arauak errespetatuko dituzte eta norberaren eta taldearen segurtasuneko eta babeserako neurriak hartuko dituzte. Arriskuak prebenitzeko lehenengo faktorea instalazioak eta tresneria ordenatuta eta garbi edukitzea izango da.

2) Alderdi metodologikoak Modulu honetan, kontzeptuzko edukiek eta prozedurazkoek antzeko garrantzia dute. Hortaz, ikasleek ezagutza global eta koherentea lortzeko, gure gomendioa lehenik eta behin kontzeptuzko alderdietan arreta jartzea, eta ondoren, horiek prozeduretan aplikatzea da. Harien ezaugarriak zehazteko, existitzen diren ehungintzako materialen sailkapena, ezaugarriak eta propietate fisikoak eta kimikoak ezagutu beharko dituzte, ondoren produktu berriak sortu ahal izateko. Lortutako emaitzak harien fitxa teknikoetan adieraziko dituzte. Halaber, harigintzako prozesuen zehaztapenak ezagutu beharko dituzte, lortu behar diren laginen, hari berezien eta aprestuen arabera, besteak beste. Harigintzako prozesuak ezagutzeko, zuntzak eta horiek nola irun behar diren jakiteaz aparte, harigintzan erabilitako tresneria eta makineria erabiltzen ikasiko dute ikasleek.



Prozesuak zehazteari heltzen diotenean, beste alderdien artean, prozesu bereziak, hari elastikoen teknologia eta testurizatzeko teknologia landuko dituzte. Harigintzako prozesua ondo planifikatu beharko da. Harien laginak lortuko dituzte, bai eta horiek analizatu ere. Harien analisia egiteko, konposizioa zehazteko, parametroak neurtzeko, neurrien egonkortasuneko –hainbat eragile oinarri hartuta– eta sendotasuneko saiakuntzak egingo dituzte, besteak beste. Kalitatearen kontrola egiteko, akatsak zehaztuko dituzte eta saiakuntzak egiteko segurtasun-araudia eta harien parametroei eta estandarrei buruzko UNE-CEN-ISO araua aplikatuko dituzte. Harien erakusgaiak egiteko, horiei lotutako laneko eta ingurumeneko arriskuak prebenitzeko neurriak hartuko dituzte uneoro. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Harien ezaugarriak zehaztea:

• Harien erakusgaiak sortzeko sekuentziak identifikatzea. • Inspirazio-iturriak ezagutzea. • Fabrikazioaren dokumentazioa aztertzea. • Hariak diseinatzeko zuntzak eta egiturak aukeratzeko irizpideak aztertzea. • Harien egituren marrazkiak egitea. • Hariak bihurritzea eta birritan bihurritzea. • Harien fitxa teknikoak egitea.

Harigintzako prozesuak ezaugarritzea: • Harigintza prestatzeko tresneria eta makineria identifikatzea (irekigailuak, zuntzak

nahasteko ganberak, txarrantxak, tenkatzeko makinak, gill makinak, metxa-makinak eta orrazteko makinak, besteak beste).

• Harigintzako tresneria eta makineria identifikatzea (ohikoa eta ezohikoa). • Honako hauek egitea: ikasturteko kurtsograma sinoptikoak eta ibilbide-diagramak. • Irutea planifikatzea.

Harien laginak lortzea: • Harigintzako eragiketak eta makineria identifikatzea. • Harigintza-fabrikazioko kalkuluak. • Harigintzako tresneriako eta makinetako lan-argibideak egitea. • Makinak eta tresneria doitzea. • Programen funtzionamendua eta erabilera. Datuak sartzea. • Prototipoak ebaluatzea. • Erakusgaien artxiboak egitea.

Hariak aztertzea:

• Harien eta irunen konposizioa identifikatzeko saiakuntzak: azterketa kualitatiboa eta kuantitatiboa.

• Harien parametroak neurtzeko saiakuntzak egitea. Hariak zenbatzea. Bihurritzea eta birritan bihurritzea. Trakzioarekiko erresistentzia. Lodieraren erregulartasuna. ile ugaritasuna eta marruskadura, besteak beste.

• Neurrien egonkortasuna aztertzea hainbat eragile aintzat hartuta (adibidez, lurruna, ura eta lisatzea).

• Aprestuen, akaberen, tindaketen eta estanpatuen sendotasuna aztertzea hainbat eragileren aurrean (adibidez, aire librea, eguzkiaren argia, izerdia, lurruna, ura eta lisatzea).

• Harien eta irunen akatsak ezagutzea.


25


Harien ezaugarriak eta propietateak kontrolatzea:

• Histogramak egitea. • Kontrol-grafikoak egitea, aldagaien edo atributuen arabera. • Tresneria kalibratzea. • Tindaketak eta estanpatuak identifikatzea. • Aprestuak eta akaberak identifikatzea. • Aprestuen, akaberen, tindaketen eta estanpatuen sendotasuna aztertzea. • Parametroen aldakortasuna zehaztea saiakuntzen arauei eta estandarrei jarraiki.

Harigintzako prozesuetan laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen babesari

buruzko arauak betetzea: • Arriskuak identifikatzea. • Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. • Segurtasun-sistemak aplikatzea. • Makinak eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea.


26

3. Lanbide-modulua: EHUNEN ETA EHUNDU GABEKO OIHALEN PROZESUAK ETA ANALISIA

3 3. lanbide-modulua EHUNEN ETA EHUNDU GABEKO OIHALEN PROZESUAK ETA ANALISIA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ehunen eta ehundu gabeko oihalen prozesuak eta analisia

Kodea: 0282


Maila: Goi-maila


Iraupena: 264 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 14


Modulu mota:

Konpetentzia-atal hauei lotuta dago: UC10453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea. UC0455_3: Bilbe bidezko puntuzko ehunak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea. UC0456_3: Irazki bidezko puntuzko ehunak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea. UC0458_3: Irazki-harien bidezko zulo-brodatuzko ehunak, Jacquard ehunak eta ehun bereziak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea.

Helburu orokorrak: 2 / 3 / 7 / 14 / 15 / 16


1. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak zehazten ditu, diseinuen zehaztapen teknikoak interpretatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehunen eta ehundu gabekoen diseinuan zehaztutako zehaztapen teknikoak eta

diseinu artistikoaren ingurukoak identifikatu ditu.


27


b) Zehaztapen teknikoak eta diseinu artistikoaren ingurukoak ehungintzako prozesuekin erlazionatu ditu.

c) Ehunen eta ehundu gabeko oihalen egitura mota identifikatu du, lehengaia, fabrikazio-prozesua eta produktuaren funtzioa aintzat hartuta.

d) Zehaztapenak ehundu gabeko oihalen ehungintzako edo fabrikazioko parametroetan islatu ditu.

e) Ehunaren edo ehundu gabeko oihalaren lotailuaren egitura marraztu du, irudikapen grafikoaren arauei jarraiki.

f) Aurreikusitako egituraren aldaketak zehaztu ditu.

2. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ehungintzako edo fabrikazioko prozesuak ezaugarritzen ditu, eta horien sekuentzia aztertu eta aldagaiak justifikatzen ditu.


a) Ehungintzako edo fabrikazioko prozesuen eragiketak eta sekuentzia identifikatu ditu. b) Ehun-egitura ezberdinen ehungintzako prestaketa eragiketak zehaztu ditu (irazkia

prestatzea, bilbea prestatzea, harilkatzea eta parafinatzea, besteak beste). c) Ehundu gabeko oihalak prestatzeko, sortzeko eta sendotzeko eragiketak zehaztu

ditu. d) Ehungintzako edo fabrikazioko eragiketak ezarri ditu. e) Ehundu gabeko oihalak prestatzeko, ehuntzeko eta fabrikatzeko prozesuak

gauzatzeko bitartekoak definitu ditu. 3. Ehunen, ehundu gabeko oihalen eta/edo produktuen laginak lortzen ditu, makineria eta prozesuak egokituta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehunen eta/edo produktuen diseinuan ezarritako jarraibideak interpretatu ditu. b) Proposatutako diseinura gehien hurbiltzen den ehungintzako eta fabrikazioko

prozesua zehaztu du. c) Ehungintzako edo fabrikazioko kalkuluak egin ditu. d) Tresneria, materialak eta sistema informatikoak doitu ditu. e) Ehunen, ehundu gabeko oihalen edo produktuen laginak lortu ditu. f) Laginak diseinu-, mantenu- eta fidagarritasun-parametroekin bat datozela egiaztatu

du. g) Produktuaren informazioa kudeatu eta artxibatu du.

4. Ehunak eta ehundu gabeko oihalak aztertzen ditu, saiakuntza fisiko-kimiko normalizatuak aplikatuta.


a) Identifikatu beharreko ehunak eta ehundu gabeko oihalak saiakuntza fisiko-

kimikoekin eta kontrolatzen diren ezaugarriekin erlazionatu ditu. b) Analisiak egiteko beharrezko lanabesak, tresneria eta produktuak zehaztu ditu. c) Saiakuntzak egitean aplikatu beharreko segurtasun-arauak zehaztu ditu. d) Probetak prestatu ditu, egin beharreko analisiari eta saiakuntzaren arauei jarraiki. e) Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak eta propietateak identifikatzeko

analisien teknikak eta prozedurak aplikatu ditu.


28


f) Saiakuntzen emaitzak egiaztatu ditu. g) Proben perdoia ezarri du.

5. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak eta propietateak kontrolatzen ditu, eta tresnak, ekipamenduak eta propietateak neurtu edo egiaztatu behar diren ezaugarriekin erlazionatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Produktuen bizi-zikloa eta amaierako erabilera identifikatu ditu. b) Kalitatea kontrolatzeko analisiak planifikatu ditu. c) Analisien laginketa-teknika zehaztu du. d) Aparatuak doitu ditu, saiakuntzaren arauen arabera. e) Kalitatea kontrolatzeko saiakuntzak egin ditu: laginak berdintzeko probak, gramajea,

erresistentzia eta elastikotasuna, besteak beste. f) Emaitzak diseinuaren zehaztapen teknikoen eta perdoien barruan sartzen direla

egiaztatu du. g) Emaitzak baloratu ditu eta zuzenketa-neurriak proposatu ditu: ezeztatzea, berriro

egitea, berrerabiltzea edo birziklatzea.

6. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ehungintzako eta fabrikazioko prozesuetan laneko eta ingurumeneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak betetzen ditu, horri lotutako arriskuak eta prebentzio-neurriak identifikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ehungintzako eta fabrikazioko prozesuetan

materialak, erremintak eta lanabesak manipulatzeak dakartzan arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatu ditu.

b) Segurtasun-arauak errespetatu ditu ehunen eta ehundu gabeko oihalen ehungintzako eta fabrikazioko prozesuetan erabiltzen diren makinak maneiatzean.

c) Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ehungintzako eta fabrikazioko prozesuetan erabiltzen diren materialak, erremintak eta makinak manipulatzeak eragiten dituen istripuen sorburu ohikoenak zein diren identifikatu du.

d) Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ehungintzako eta fabrikazioko prozesuak prestatu eta egiteko hartu behar diren segurtasuneko eta norbera babesteko neurriak deskribatu ditu.

e) Ingurumenaren poluzio-iturriak zein izan daitezkeen identifikatu du. f) Arriskuei aurrea hartzeko lehenengo faktore gisa, instalazioen eta tresneriaren

ordena eta garbitasuna baloratu ditu. g) Teknika ergonomikoak aplikatu ditu ehunen eta ehundu gabeko oihalen

ehungintzako eta fabrikazioko eragiketetan.


1. EHUNEN ETA EHUNDU GABEKO OIHALEN EZAUGARRIAK ZEHAZTEA

prozedurazkoak - Ehunen eta ehundu gabeko oihalen fitxa teknikoak egitea. - Zulo-brodatuzko ehunen egiturazko analisia. - Koloretako marrazkiak eta efektuak egitea. - Zulo-brodatuzko ehunen akatsak antzematea.


29


- Puntuzko ehunen egiturazko analisia. - Puntuzko ehunen akatsak antzematea.

kontzeptuzkoak

- Produktuak eta prozesuak garatzea. Produktu berriak. - Ehunen eta ehundu gabeko oihalen erakusgaiak sortzeko

sekuentziak. - Ehunen eta ehundu gabeko oihalen diseinua egiteko zuntzak, hariak

eta irunak hautatzeko irizpideak. - Zulo-brodatuzko ehunak. Lotailuak. Irudikapen grafikoa. Mailak.

Albainuak. Lotzeko puntuak. Mailakatuak. Bilakera-oinarriak. - Lotailuen sailkapena. Lotailu nagusiak. Lotailu deribatuak. Lotailu

konposatuak. - Irazki-harietako armazoia eta Jacquard armazoia. - Haria pasatzearen eta pikatzearen efektuak. - Ehun anizkoitzak eta bereziak. - Zulo-brodatuzko ehunen akatsak. - Puntuzko ehunak. - Ehunak bilbearen eta irazkiaren arabera sailkatzea. - Sare motak. Irudikapen grafikoa. Motiboak. Lotailuak. - Sailkapena. Lotailuak programatzea, orratz-barra bateko eta biko

(bilbea eta irazkia) orratzen hautaketa eta mugimenduak. - Ehunak, janzkien osagaiak, produktua edo janzkia. - Puntuzko ehunen akatsak. - Ehundu gabeko oihalak. - Fabrikatzeko eta prestaketa egiteko teknikak eta beren sailkapena. - Gramajearen eta aplikazioen azterketak.

jarrerazkoak - Ehunen eta ehundu gabeko oihalen egitura behatzeko interesa izatea. - Jarrera kritikoa agertzea akatsak identifikatzean. - Autonomia izatea prozedurak aplikatzean.

2. EHUNAK ETA EHUNDU GABEKO OIHALAK EHUNTZEKO ETA FABRIKATZEKO PROZESUAK EZAUGARRITZEA

prozedurazkoak - Kurtsograma sinoptikoak egitea. - Ibilbide-diagramak egitea. - Ehunen ehungintza eta ehundu gabeko oihalen fabrikazioa

planifikatzea.

kontzeptuzkoak

- Ehungintza prestatzeko eragiketak: iraztea, kolatzea, lotzea eta korapilatzea, besteak beste.

- Irazteko parametroak: xingolaren zabalera, abiadura, hariaren tentsioa, metro eta bira kopurua, tolesteko makinaren perimetroa, adibidez.

- Zulo-brodatuzko eta puntuzko ehunentzako tresneria eta ehungailuak. - Irazki-harien bidezko eta Jacquard motako ehungintzako teknikak eta

prozesuak. Fase anizkoitzeko sistemak. Puntuzko ehungintzako ehunak eta sistemak. Sailkapena.

- Eragiketak eta sekuentziazioa. Bilbe eta irazki bidezko puntuzko ehungintzako teknikak eta prozesuak.

- Ehungailu bereziak. - Ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko ekipamenduak eta makineria.

jarrerazkoak - Prozedurak zehaztasunez garatzea. - Kontzeptuen inguruko interesa izatea.


30


3. EHUNEN, EHUNDU GABEKO OIHALEN ETA/EDO PRODUKTUEN LAGINAK LORTZEA

prozedurazkoak

- Ehungintzako eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko eragiketak identifikatzea.

- Parametroen aldakortasuna zehaztea saiakuntzen arauei eta estandarrei jarraiki.

- Makinak eta ekipamenduak doitzea. - Ehunak fabrikatzeko eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko

kalkuluak. - Erakusgaien artxiboa egitea.

kontzeptuzkoak

- Ehuntzea: ehunak, ehungintzako sistemak eta zabalerak. - Ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko sistemak. - Ehungintza prestatzeko eragiketak: harilkatzearen kalkuluak, irazkia,

kolatzea, lotzea eta korapilatzea, besteak beste. - Prozesuaren parametroak: ehunaren dentsitatea, ehunaren gramajea,

neurrien egonkortasuna, ehunaren marrazkia eta neurriak, adibidez. - Dokumentu-kudeaketa.

jarrerazkoak - Interesa izatea aldakortasun-parametroak aukeratzean. - Zehaztasuna agertzea makinak eta ekipamenduak doitzean. - Zehaztasuna agertzea artxiboak sortzean.

4. EHUNAK ETA EHUNDU GABEKO OIHALAK AZTERTZEA

prozedurazkoak

- Ehunen eta ehundu gabeko oihalen konposizioa identifikatzeko saiakuntzak, azterketa kualitatiboa eta kuantitatiboa.

- Ehunen eta ehundu gabeko oihalen parametroen analisiak egitea: gramajea, dentsitatea, trinkotasuna, hausturekiko erresistentzia, urradurarekiko erresistentzia, pillingaren aurreko jokaera eta elastikotasuna, besteren artean.

- Neurrien egonkortasuna aztertzea hainbat eragileren aurrean (aire librea, eguzkiaren argia, ura, lurruna, izerdia, lisatzea, kloroa eta lixiba kasu).

- Aprestuek, akaberek, tindaketek eta estanpatuek hainbat eragileren aurrean duten sendotasuna aztertzea (adibidez, aire librea, Eguzkiko argia, izerdia, lurruna, ura eta lisatzea).

- Analisi bereziak egitea: iragazgaiztasuna, ehunaren erorkera, isolamendu termikoa, zimurrekiko erresistentzia eta suarekiko portaera, besteak beste.

- Parametroen aldakortasuna zehaztea saiakuntzen arauei eta estandarrei jarraiki.

kontzeptuzkoak

- Ehunen eta ehundu gabeko oihalen parametroei buruzko UNE-CEN-ISO araua.

- Kontroleko aparatuak eta metodoak. - Saiakuntza fisiko-kimikoen segurtasuna eta horri buruzko araudia. - Saiakuntzei eta estandarrei buruzko arauak.

jarrerazkoak - Txukuna eta ordenatua izatea eta metodoari jarraitzea analizatzeko

eta saiakuntzak egiteko prozedurak egitean. - Segurtasun-arauak betetzea.


31


5. EHUNEN ETA EHUNDU GABEKO OIHALEN EZAUGARRIAK ETA PROPIETATEAK KONTROLATZEA

prozedurazkoak

- Kontrol-grafikoak egitea, aldagaien edo atributuen arabera. - Ehunen, tarteko produktuen eta azpiproduktuen kalitate-kontrola

egitea. - Parametroen aldakortasuna zehaztea saiakuntzen arauei eta

estandarrei jarraiki.

kontzeptuzkoak

- Produktuen bizi-zikloa. Kontrol-parametroak. - Ehungintzako, fabrikazioko eta erabateko kalitatea lortzeko prozesuen

kudeaketa. - Ehundu gabeko oihalak ehuntzeko eta fabrikatzeko prozesuen

ahalmen-ikerketak. - Laginaren tamaina eta laginketen maiztasunak.

jarrerazkoak - Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak eta propietateak ezagutzeko eta zehazteko jakin-mina izatea.

6. EHUNAK ETA EHUNDU GABEKO OIHALAK EHUNTZEKO EDO FABRIKATZEKO PROZESUETAN LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIOARI ETA INGURUMEN BABESARI BURUZKO ARAUAK BETETZEA

prozedurazkoak

- Arriskuak identifikatzea. - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. - Segurtasun-sistemak aplikatzea. - Lanpostua garbitu eta kontserbatzea. - Laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko

araudia betetzea.

kontzeptuzkoak

- Arriskuen prebentzioari buruzko arauak. - Ehunak eta ehundu gabeko oihalak ehuntzeko edo fabrikatzeko

makinak, tresnak eta ekipamenduak erabiltzeko segurtasun-araudia. - Zuntz kimikoen analisian erabilitako produktu kimikoekin egiten diren

eragiketen segurtasun-arauak. - Ehunak eta ehundu gabeko oihalak ehuntzeko edo fabrikatzeko

makinen eta tresneriaren segurtasun-elementu inplizituak. - Makinei eta tresneriari aplikatzen zaizkien segurtasun-sistemak. - Lantegiko segurtasuna. - Kanpoko segurtasun-elementuak (betaurrekoak, belarri-babesak eta

beste batzuk). - Lan-ingurunearen faktore fisikoak. - Lan-ingurunearen faktore kimikoak. - Lanpostuaren segurtasun-baldintzak. Ergonomia izatea ehunak eta

ehundu gabeko oihalak ehuntzeko eta fabrikatzeko prozeduretan. - Ordena eta garbitasuna zaintzeko metodoak/arauak. - Ingurumen-kudeaketa.

jarrerazkoak


- Norberaren eta ekipamenduen segurtasunerako arauak eta gomendioak zorrotz betetzea.

- Lanpostuaren garbitasuna, ordena, ergonomia eta garbitasuna. - Arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko araudia


32


betetzea. d) Orientabide metodologikoak Lanbide-modulu honek ehunak eta ehundu gabeko oihalak diseinatzeko, garatzeko eta analizatzeko funtzioak gauzatzeko beharrezko prestakuntza barne hartzen du. Irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Modulua modu koherentean garatzeko, alderdi kontzeptualen garrantzia azpimarratu beharko da lehenik eta behin. Ikasleek ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak zehaztuko dituzte, ehunaren eta ehundu gabeko oihalaren egitura mota identifikatuko dute, eta horretarako, lehengaia, fabrikatzeko prozesua eta produktuak beteko duen funtzioa aintzat hartuko dituzte. Horretaz aparte, ehundutako ehunen fabrikazio-parametroak landuko dituzte eta ehunaren lotailuaren egitura marraztuko dute. Era horretan, zulo-brodatuzko zein puntuzko ehunek dituzten akatsak identifikatzeko ezagutza bereganatu ahal izango dute. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak zehaztu ostean, ehunak fabrikatzeko prozesuen eragiketak eta sekuentziak definituko dituzte, ehuntzea prestatzeko eragiketak ezarriko dituzte (iraztea, kolatzea, eta abar) zehaztutako parametroak aintzat hartuta, eta zulo-brodatuzko eta puntuzko ehunentzako tresneria eta ehungailuak identifikatuko dituzte. Era berean, ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko eragiketak, sekuentziak eta teknikak zehaztuko dituzte, horiek fabrikatzeko tresneria eta makineria identifikatuta. Behin ehunak fabrikatzeko eta prestatzeko prozesuak eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko sistemak ezagututa eta identifikatuta, prozesuotan lortutako laginak aztertuko dituzte, dentsitatea, gramajea, marrazkiak eta neurriak oinarri hartuta, beste parametro batzuen artean. Makinak eta tresneria prest jarriko dituzte, eta produktuaren inguruan lortutako informazioa kudeatu eta artxibatuko dute. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen analisia saiakuntza fisiko-kimikoen bidez egingo da, kontrolatu nahi diren ezaugarrien arabera. Hala, konposizioa identifikatzeko saiakuntzak, egonkortasun- eta gogortasun-analisiak eta analisi bereziak egingo dituzte. Guztia UNE-CEN-ISO arauek zehaztutako aldakortasun-parametroei jarraiki egingo dute, eta saiakuntza guztietan segurtasun-arauak aplikatuko dituzte uneoro. Behin ehunak eta ehundu gabeko oihalak aztertuta, euren ezaugarriak eta propietateak kontrolatu beharko dituzte, bizi-zikloa eta amaierako erabilera identifikatuta eta kalitatea kontrolatzeko analisiak, tarteko produktuak eta azpiproduktuak planifikatuta. Ahalmen-ikerketak egingo dituzte, eta horietatik lortzen diren emaitzak saiakuntzen arauen eta estandarren aldakortasun-parametroen barruan daudela egiaztatuko dute. Ikerketen emaitzak baloratu eta gero, laginaren tamaina eta laginketaren maiztasuna zehaztuko dituzte.

Prozeduretan, laneko eta ingurumeneko arriskuak prebenitzeko araudia bete beharko dute beti: arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatuko dituzte, arauak errespetatuko dituzte eta norberaren eta taldearen segurtasuneko eta babeserako neurriak hartuko dituzte ehunak eta ehundu gabeko oihalak prestatzeko eta egiteko orduan. Arriskuak prebenitzeko lehenengo faktorea instalazioak eta tresneria ordenatuta eta garbi edukitzea izango da.


33


2) Alderdi metodologikoak Modulu honi ekin aurretik, irakasleak ekoizpen-prozesu osoa azaldu beharko die ikasleei. Funtsean kontzeptualak diren edukien kasuan, ikasleei ulermen-zailtasun txikienekotik handienekora antolatuta azaltzen hastea komeni da, hobeto uler ditzaten. Horretarako, ikasleen interesa eta partaidetza sustatuko duten eztabaidatzeko metodoak erabiliko dira. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak zehazteko, ikasleak zulo-brodatuzko eta puntuzko ehunen egiturez, lotailuen sailkapenaz eta beren irudikapen grafikoaz jabetu beharko dira. Ikaskuntza horren emaitzak egingo dituzten fitxa teknikoetan adieraziko dituzte. Era berean, kontuan hartuko dira fabrikazio-tekniken ezagutza, prestazioak eta produktu berriak garatzeko horiek dituzten aplikazioak. Ikasleek, horrez gain, honako hauek deskribatzeko gai izan beharko dute: ehuntzea prestatzeko eragiketak, ehunak eta bilbe nahiz irazki bidezko puntuzko ehunen parametroak, tresneria eta ehungailuak, eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko beharrezko tresneria eta makineria. Lortuko dituzten laginak prozesuen parametroek baldintzatuko dituzte, eta ehunak eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko kalkuluak egingo dituzte. Laginak lortu eta gero, artxibatuko dituzte. Laginak saiakuntza fisiko-kimiko normalizatuen bidez analizatuko dituzte, eta, aldi berean, analisiok egiteko beharrezko tresneria, lanabesak eta produktuak zehaztuko dituzte. Perdoiak ezarriko dituzte, eta saiakuntzak egiteko segurtasun-arauak identifikatu eta aplikatuko dituzte uneoro. Ikasleek lortutako laginak kontrolatu ahal izango dute. Horretarako, saiakuntzak eta kontrol-grafikoak egingo dituzte, bai eta emaitzak diseinuaren zehaztapen teknikoen barruan sartzen direla egiaztatu ere. Ehunak eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko prozesuetan, horiei lotutako laneko arriskuak prebenitzeko neurriak eta ingurumenekoak hartuko dituzte uneoro. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak zehaztea:

• Ehunen eta ehundu gabeko oihalen fitxa teknikoak egitea. • Zulo-brodatuzko ehunen egiturazko analisia. • Koloretako marrazkiak eta efektuak egitea. • Zulo-brodatuzko ehunen akatsak antzematea. • Puntuzko ehunen egiturazko analisia. • Puntuzko ehunen akatsak antzematea.

Ehunak eta ehundu gabeko oihalak ehuntzeko eta fabrikatzeko prozesuak ezaugarritzea: • Ehungintzako edo fabrikazioko prozesuen eragiketak eta sekuentzia

identifikatzea. • Ehuntzea prestatzeko eragiketak zehaztea. • Ehundu gabeko oihalak prestatzeko, sortzeko eta sendotzeko eragiketak

zehaztea. • Ehungintzako edo fabrikazioko eragiketak ezartzea. • Ehunen ehungintza eta ehundu gabeko oihalen fabrikazioa planifikatzea.

Ehunen, ehundu gabeko oihalen eta/edo produktuen laginak lortzea.


34


• Ehundu gabeko oihalen ehungintzako eta fabrikazioko eragiketak identifikatzea. • Parametroen aldakortasuna zehaztea saiakuntzen arauei eta estandarrei jarraiki. • Makinak eta tresneria doitzea. • Ehunak fabrikatzeko eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko kalkuluak. • Erakusgaien artxiboa egitea.

Ehunak eta ehundu gabeko oihalak aztertzea:

• Saiakuntza fisiko-kimiko ezberdinak egitea, kontrolatzen diren ezaugarrien arabera.

• Kontroleko aparatuak eta metodoak zehaztea. • Segurtasun-arauak zehaztea. • Parametroen aldakortasuna zehaztea saiakuntzen arauei eta estandarrei jarraiki.

Ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarriak eta propietateak kontrolatzea:

• Produktuen bizi-zikloa eta amaierako erabilera identifikatzea. • Kontrol-grafikoak egitea, aldagaien edo atributuen arabera. • Ehunen, tarteko produktuen eta azpiproduktuen kalitate-kontrola egitea. • Parametroen aldakortasuna zehaztea saiakuntzen arauei eta estandarrei jarraiki.

Ehunak eta ehundu gabeko oihalak ehuntzeko edo fabrikatzeko prozesuetan laneko

arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko arauak betetzea: • Arriskuak identifikatzea. • Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. • Norberaren segurtasunerako eta babeserako araudia aplikatzea ehunak eta

ehundu gabeko oihalak ehuntzeko eta fabrikatzeko makinak, erremintak eta prozesuak erabiltzean.

• Lan-ingurunearen ingurumen-faktoreak analizatzea. • Makinak eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea.


35

4. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINUEN ANALISIA 4 4. lanbide-modulua EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINUEN ANALISIA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ehungintzako eta larrugintzako diseinuen analisia

Kodea: 0283


Maila: Goi-maila


Iraupena: 100 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 6


Modulu mota:

Konpetentzia-atal hauei lotuta dago: UC0912_3: Ehungintzan eta larrugintzan diseinua aztertu eta interpretatzea, eta produktua zehazten laguntzea. UC479_3: Jantzigintzako, oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuak zehaztu eta garatzea.

Helburu orokorrak: 1 / 3 / 4 / 5 / 6 / 8 / 15 / 16


1. Ehungintzako eta larrugintzako, eta oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuak diseinatzeko irizpideak ezartzen ditu, eta horiek ezaugarri funtzional, estetiko eta teknikoekin lotzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Moda-joerei buruzko informazio-iturriak identifikatu ditu. b) Horien diseinua, estiloa eta merkatu-segmentua zehazten dituzten parametroak

ezarri ditu. c) Produktuen ezaugarri funtzionalak deskribatu ditu. d) Produktuen ezaugarri teknikoak zehaztu ditu.

2. Produktuaren bideragarritasuna justifikatzen du eta, horretarako, fabrikazio-aukerak diseinu-baldintzak betetzearekin lotzen ditu.



36 4. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINUEN ANALISIA a) Bezeroen gogobetetzea neurtzeko bide ematen duten irizpideak identifikatu ditu

(diseinua, kalitatea eta prezioa, besteak beste). b) Merkatu-segmentuarekin lotuta, produktuaren gizarte- eta erabilera-funtzioa kontuan

hartu du. c) Materialen kalitatearen arabera, ekoizpen-hautabideak balioetsi ditu. d) Irizpide ekonomikoen arabera, fabrikazio-hautabideak balioetsi ditu.

3. Ehungintzako eta larrugintzako, eta oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuen osagaiak identifikatzen ditu, irudikapen-konbentzionalismoak eta diseinu-programak aplikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Planoak, krokisak eta eskemak egiteko tresna, euskarri eta formatu egokienak

hautatu ditu. b) Modeloaren multzoa edo bolumena irudikatu du. c) Modeloa dagozkion forma lauetan deskonposatu du. d) Eskala eta formatu normalizatuak erabili ditu. e) Kotak arauen arabera ezarri ditu. f) Puntaden eta josturen sinbologiari buruzko arauak aplikatu ditu. g) Aipamenak eta legendak txertatu ditu. h) Osagaien zerrendak prestatu ditu, barruko eta kanpoko elementuak zehaztuta. i) Fabrikaziorako zehaztapenak gaineratu ditu.

4. Ehungintzako eta larrugintzako, eta oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuen diseinua aldatzen du, irizpide estetikoak eta funtzionalak aplikatuta.


a) Moda-aldaketei buruzko informazio-iturri erabilgarriak identifikatu ditu. b) Ereduzko produktuetatik abiatuta diseinu-aldaketak proposatu ditu. c) Materialak eta osagarriak proposatutako aldaketen arabera hautatu ditu. d) Modelo baten aldaketak teknikoki zehaztu ditu. e) Diseinuaren aldaketak aurkeztu ditu.

c) Oinarrizko edukiak: 1. EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO, ETA OINETAKOGINTZAKO ETA LARRUKIGINTZAKO PRODUKTUAK DISEINATZEKO IRIZPIDEAK

prozedurazkoak

- Informazio-iturriak aztertzea: azoka nazionalak eta nazioartekoak, hemerotekak, bideotekak, Internet, informazio-bilatzaileak.

- Diseinua zehazten duten elementuak aztertzea. - Joerei buruzko txosten bat prestatzea. - Helburu den merkatua aztertzea. - Janzkien eta produktuen ezaugarri funtzionalak, estetikoak eta

teknikoak aztertzea. - Joerak aztertzea.

kontzeptuzkoak - Diseinua zehazten duten elementuak. - Ezaugarri funtzionalak, estetikoak eta teknikoak.


37

4. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINUEN ANALISIA

- Joerak aztertzeko metodologia. Moda XX. mendean eta horren eragina egungo joeretan.

jarrerazkoak

- Moda-joerei buruzko informazioa bilatzeko interesa. - Merkatuaren aurrean produktuari buruzko erabakiak hartzeko

autonomia. - Jarrera ekintzailea desberdintze-produktu berriak bilatzean. - Kalitatearekiko konpromisoa lana garatzean eta etengabeko

prestakuntzan.

2. PRODUKTUEN BIDERAGARRITASUNA EBALUATZEA

prozedurazkoak

- Produktu baten bideragarritasun teknikoa, ekonomikoa eta komertziala ebaluatzea.

- Moda-kalitate-prezio erlazioa aztertzea. - Produktu baten ekoizpen-kostua zenbatestea. - Modaren joerekin lotuta, produktu baten elementu estetikoak eta

sinbolikoak aztertzea. - Materialak egokiro hautatzea. - Produktu baten funtzionaltasuna eta balio-bizitza ebaluatzea.

kontzeptuzkoak - Bideragarritasun teknikoa: balorazio-irizpideak eta -metodoak. - Bideragarritasun ekonomikoa: balorazio-irizpideak eta -metodoak. - Bideragarritasun komertziala: balorazio-metodoak eta -irizpideak.

Moda-kalitate-prezio erlazioa.

jarrerazkoak

- Ekimena eta jarrera kritikoa aldaketak edo hautabideak ekartzean. - Jarrera arrazionala eta defentsakoa aztertutako produktuen

bideragarritasunarekiko. - Kalitatearekiko konpromisoa lana garatzean. - Dagokion mailan, erabaki koherenteak hartzeko prestasuna, hala

eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean.

3. EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO, ETA OINETAKOGINTZAKO ETA LARRUKIGINTZAKO PRODUKTUEN OSAGAIAK IDENTIFIKATZEA

prozedurazkoak

- Modeloen eta produktuen irudikapen grafikoa. - Modeloak identifikatzea. Forma lauak identifikatzea. - Janzkiak eta osagarriak diseinatu eta garatzeko informatika-

programak aplikatzea. - Janzkien, produktuen eta osagarrien osagaiak aztertzea.

kontzeptuzkoak

- Produktuen osagaiak. Osagarriak. - Janzkiak eta osagarriak diseinatu eta garatzeko informatika-

aplikazioak. - Produktuen diseinuari aplikatutako irudikapen grafikorako teknikak. - Araudia. - Giza irudiaren irudikapena. Oinarri-siluetak. Antropometria.

jarrerazkoak - Aldaketak edo hautabideak ekartzeko ekimena. - Zorroztasuna eta zehaztasuna behaketan eta deskribapenean. - Araudia aplikatzeko konpromisoa. - Txukunt eta garbitasuna diseinuak egitean.


38 4. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINUEN ANALISIA

4. EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO, ETA OINETAKOGINTZAKO ETA LARRUKIGINTZAKO PRODUKTUEN DISEINUAN ALDAKETAK EGITEA

prozedurazkoak

- Ereduzko janzkiak eta produktuak aztertzea. - Emandako diseinu batean eraldatu beharreko ezaugarriak eta

parametroak zehaztea. - Produktuaren diseinuan aldaketak aplikatzea. - Materiak eta materialak, eta diseinuen bildumak hautatzeko irizpideak

aplikatzea. - Produktuaren aurkezpena aztertzea.

kontzeptuzkoak - Ereduzko produktuak. Aldaketak. - Ehunak, larruak eta materialak hautatzeko irizpideak: kalitateak,

ehundurak, formak, koloreak eta osagarriak. - Diseinuen bildumak: edukia eta aurkezteko ezaugarriak.

jarrerazkoak - Dagokion mailan, erabaki koherenteak hartzeko prestasuna, hala

eskatzen duten egoeren edo arazoen aurrean. - Ekimena eta izaera kritikoa aldaketak edo hautabideak ekartzean. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa.

d) Orientabide metodologikoak Irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Moduluaren hasieran, bereziki garrantzitsutzat joko dira XX. mendeko moda eta egungo joeretan horrek duen eragina aztertzea eta gure esku dauden informazio-iturriak baliatzea, egin nahi diren produktuetan diseinu-irizpideak ezarri ahal izateko. Horren bidez, ikasleak gure inguruko moda-merkatuaz eta beste batzuez jabetuko dira, eta hala, diseinuak aztertuko dituzte eta berriak diren beste batzuk egingo dituzte, eurek zehaztutako funtzio-, estetika- eta teknika-ezaugarriak izango dituztenak. Azterketa hori egindakoan, ikasleek beren diseinuen bideragarritasun teknikoa, ekonomia eta komertziala aintzat hartu beharko dituzte horiek diseinatu eta egin baino lehen, hau da, merkatua aintzat hartu beharko dute; lan horretan, ordea, ez dituzte alde batera utziko elementu estetikoek eta diseinukoek duten garrantzia ez eta emaitza onenak lortzeko produktuek eduki beharreko materialak. Jada egindako produktuak erreferentzia gisa hartuta, janzkien eta produktuen osagaiak identifikatu eta aztertuko dituzte. Horrek modeloak grafikoki irudikatzen eta interpretatzen lagunduko die. Horrez gain, ikasleek modeloak irudi lauetan deskonposatuta identifikatuko dituzte, bitarteko informatikoen eta eskuzkoen bidez. Produktua identifikatu eta aztertu eta gero, aldaketak eta eraldaketak definitu beharko dituzte, eta horiek diseinura aplikatu materialak eta bildumak hautatzeko irizpideak baliatuta, produktu horren aurkezpen komertzialaren mota eta kategoria ahaztu gabe. 2) Alderdi metodologikoak Eskura dituzten informazio-iturriak ikertzeko eta ezagutzeko interesa sustatu beharra dago. Hori izango da abiapuntua, bai eta ezinbesteko alderdia ere. Izan ere, ziklo honen


39

4. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINUEN ANALISIA

lehenengo mailan ikasleek hainbat modelo aztertu, identifikatu eta egin dituzte; hori lagungarria izango da produktua definitzeko oinarrizko irizpideak hautatzean, kontuan izanda, betiere, produktuak merkatu-aukerak eskaini behar dituela estetikari, teknikari, erabilerari eta ekonomiari dagokienez. Modeloaren osagaiak identifikatzeko, piezakatu egingo dira (teorikoki eta praktikoki). Piezakatze hori modeloa aztertzeko funtsezko tresna izango da halaber. Era horretan, aztertutako produktu-atal bakoitzean egindako aldaketak modu koherentean definituko dituzte ariketa praktikoen bidez. Horrek diseinuen irudikapen grafikoa –eskuzkoa zein bitarteko informatikoen bidezkoa– egitea eskatuko du, eta elementuak identifikatu ostean, definitutako aldaketak aplikatuko dituzte, estetika-, merkatu- eta aurkezpen-irizpideei jarraiki. Diseinuak irudikatzeko, garrantzitsua da lanabes egokiak aukeratzea, bai eta erreferentzia gisa produktuaren oinarrizko elementuak (lepoa, mahukak, poltsikoak, formak, eta abar) hartzea ere, bezeroen beharrak aseko dituzten diseinuaren alderdiak argi eta garbi bereizteko. Askotariko diagramak egingo dituzte, sinpleenak –osagarri baten aplikazioa erakusten dutenak– nahiz konplexuenak, eta horri esker, ikasleek planoen marrazkietan eta fitxa teknikoetan adieraziko dituzten ideiak garatu ahal izango dituzte, ondoren bilduma bateratu bat sortze aldera. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Ehungintzako eta larrugintzako, eta oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuak

diseinatzeko irizpideak aplikatzea: • Informazio-iturriak identifikatzea. • Produktua definitzeko parametroak ezartzea, xede den merkatu-segmentuan

arreta jarrita. • Produktuen ezaugarri teknikoak eta funtzionalak deskribatzea eta zehaztea.

Produktuen bideragarritasuna ebaluatzea:

• Merkatu-segmentu horrekin lotuta, bezeroen gogobetetzea eta produktuaren funtzio soziala eta erabilera ebaluatzeko bide emango duten irizpideak identifikatzea.

• Kalitate- zein ekonomia-irizpideak baliatuta, produktuak fabrikatzeko eta ekoizteko aukerak baloratzea.

Ehungintzako eta larrugintzako, eta oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuen osagaiak identifikatzea:

• Lanabesak aukeratzea eta modeloa osorik irudikatzea. • Modeloa irudi lauetan deskonposatzea, bere osagaiak identifikatuta. • Fitxa teknikoak egitea.

Ehungintzako eta larrugintzako, eta oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuen

diseinuan aldaketak egitea: • Ereduzko produktuen diseinua aldatzen lagunduko duten informazio-iturri

baliagarriak identifikatzea. • Diseinuaren aldaketak irudikatzea. • Aldaketak aintzat hartuta, materialak eta osagarriak egoki aukeratzea.

Modeloaren ebaluazio estetikoa eta teknikoa.


40

5. Lanbide-modulua: EHUNEN HOBETZE ETA ESTANPATZE PROZESUAK

5 5. lanbide-modulua EHUNEN HOBETZE ETA ESTANPATZE PROZESUAK a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ehunen hobetze- eta estanpatze-prozesuak

Kodea: 0444


Maila: Goi-maila


Iraupena: 264 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 14


Modulu mota:

Konpetentzia-atal hauei lotuta dago: UC0901_3: Prestatze-, tindatze- eta aprestu- eta akabera-prozedurak diseinuaren eskakizunetara egokitzea. UC0902_3: Ehun estanpatuak egiteko prozedurak egokitzea.

Helburu orokorrak: 2 / 7 / 14 / 15 / 16


1. Akabera duten ehungintzako produktuen ezaugarriak zehazten ditu, diseinuen zehaztapen teknikoak interpretatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehungintzako estanpazioaren diseinuan zehaztutako zehaztapen teknikoak eta

diseinu artistikoaren ingurukoak identifikatu ditu. b) Zehaztapen teknikoak eta diseinu artistikoaren ingurukoak fabrikazio-prozesuekin

eta lortu nahi diren ezaugarriekin eta propietateekin lotu ditu. c) Erabilitako materialak identifikatu ditu, eta beren propietateak proba eta saiakuntza

egokiak eginda zehaztu ditu. d) Materialek tratamenduekiko dituzten afinitateak definitu ditu. e) Tratamenduen aurrean materialek duten portaera identifikatu du.


41


f) Ehungintzako produktuaren prestaketa-, tindatze-, estanpatu-, aprestu- eta akabera-motak aukeratu ditu, lehengaia, fabrikazio-prozesua eta eskatutako ezaugarriak oinarri hartuta.

g) Ehungintzako produktu hobetuek dituzten akats ohikoenak ezagutu ditu.

2. Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuak ezagutzen ditu, euren sekuentzia analizatuta eta aldagaiak justifikatuta.


a) Fabrikazio-prozesuetan eragina duten materialen ezaugarriak definitu ditu. b) Ehungintzako produktuen prestatze, tindatze, estanpatze eta aprestu- eta akabera-

emate prozesuen eragiketak eta sekuentzia ezarri ditu. c) Ehungintzako produktuen prestatze, tindatze, estanpatze eta aprestu- eta akabera-

emate prozesuetan beharrezkoak diren makinak eta tresneria identifikatu ditu. d) Prestaketa-prozesua produktuaren zehaztapenei jarraituta egin du. e) Produktuaren zehaztapenetara gehien egokitzen diren koloratzaileak, formulazioa,

baldintzak eta tindatzeko prozesua ezarri ditu. f) Estanpazio-prozesua bitarteko arrunten eta digitalen bidez antolatu du. g) Diseinuaren eskakizunetara egokitzeko, ehungintzako produktu estanpatuei aplikatu

beharreko aprestu- eta akabera-prozesua zehaztu du. h) Lanaren zehaztapen teknikoak eta kalitate-perdoiak zehaztu ditu.

3. Proposatutako diseinuekin bat datozen ehun hobetuen laginak lortzen ditu, makineria eta prozesuak egokituta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehungintzako estanpazioaren diseinuan definitutako zehaztapen teknikoak

interpretatu ditu. b) Diseinuaren zehaztapenetara gehien egokitzen den hobetze-prozesua zehaztu du. c) Ehunak hobetzeko aparatuak eta makinak (prestatzea, tindatzea, eta aprestua eta

akabera ematea) prozesuetara eta lortuko diren produktuetara egokitu ditu. d) Diseinuaren eskakizunetara egokitu ahal izateko, ehungintzako produktuei (hariak,

ehunak eta janzkiak kasu) aplikatu beharreko prestatze-, tindatze-, aprestu- eta akabera-prozesuak egokitu ditu.

e) Produktu hobetuen laginak egin ditu. f) Lortutako produktuak diseinuak adierazitako zehaztapenekin bat datozela egiaztatu

du fase bakoitzean. g) Produktua garatzeko informazioa artxibatu du.

4. Ehun estanpatuen laginak lortzen ditu, teknika arruntak zein digitalak aplikatuta.


a) Ehungintzako estanpazioaren diseinuan definitutako zehaztapen teknikoak

interpretatu ditu. b) Estanpazio-prozesua diseinuaren zehaztapenei jarraiki aukeratu du. c) Estanpazio-elementu eta -tresneria arruntak eta digitalak prozesuetara eta lortuko

diren produktuetara egokitu ditu. d) Estanpaziorako oreak prestatu ditu.


42


e) Lagin estanpatuak egin ditu bitarteko arruntak erabilita. f) Laginak estanpatu ditu, estanpazio digitaleko makinak erabilita. g) Ehunen eta estanpaziorako oreen kontrol kolorimetrikoa egin du. h) Produktua garatzeko informazioa artxibatu du.

5. Konposizioaren eta kontserbazioaren etiketatzea zehazten du, horrek produktuaren ezaugarrien gainean duen eragina aztertuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Frogak eta saiakuntzak egin ditu, materialen konposizioa identifikatzeko

helburuarekin. b) Produktuen konposizioaren etiketatzea zehaztu du, indarreko araudira egokituta. c) Kontserbatzeko tratamenduetan (urarekin garbitzea, zuritzea, lisatzea, lehorrean

garbitzea eta lehortzea) produktuek izango duten portaera aurreikusi du. d) Produktuen kontserbazioaren eta erabiltzeko jarraibideen sinbologia erabili du. e) Produktuen izaera kontserbazioko ingurumen-baldintzekin lotu du. f) Sortutako informazioa artxibatu du.

6. Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuetan laneko eta ingurumeneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak betetzen ditu, horri lotutako arriskuak eta prebentzio-neurriak identifikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehun hobetuak eta/edo estanpatuak lortzeko materialak, erremintak eta lanabesak

manipulatzeak dakartzan arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatu ditu. b) Segurtasun-arauak errespetatu ditu hobetzeko eta estanpatzeko prozesuetan

erabiltzen diren makinak maneiatzean. c) Hobetzeko eta estanpatzeko prozesuetan erabiltzen diren materialak, erremintak eta

makinak manipulatzeak eragiten dituen istripuen sorburu ohikoenak zein diren identifikatu du.

d) Hobetzeko eta estanpatzeko eragiketak prestatu eta egiteko hartu behar diren segurtasuneko eta norbera babesteko neurriak deskribatu ditu.

e) Materialen, erreminten eta makinen manipulazioa eskatutako segurtasuneko eta norbera babesteko neurriekin erlazionatu du.

f) Ingurumenaren poluzio-iturriak zein izan daitezkeen identifikatu du. g) Arriskuei aurrea hartzeko lehenengo faktore gisa, instalazioen eta tresneriaren

ordena eta garbitasuna baloratu ditu. h) Ergonomia-teknikak aplikatu ditu hobetzeko eta estanpatzeko eragiketetan.


1. AKABERA DUTEN EHUNGINTZAKO PRODUKTUEN EZAUGARRIAK ZEHAZTEA

prozedurazkoak - Akaberak identifikatzea. - Lehengaiak identifikatzea. - Akatsak identifikatzea, eragiten dituzten erabilera-mugak adierazita.

kontzeptuzkoak - Akabera duen ehungintzako produktu baten definizioan eragina duten

faktoreak eta irizpideak: teknikoak, ekonomikoak, funtzionalak eta estetikoak.

- Akaberak identifikatzeko metodoak.


43


- Lehengaiak. Tratamenduak aintzat hartuta, lehengai mota bat ala bestea aukeratzeko irizpideak.

- Tratamenduen aurrean materialek dituzten afinitateak eta portaerak. - Lehengaien eta aplikatutako tratamenduen egokitasuna xede duten

erabilerari dagokionez. - Akatsik ohikoenak. Emaitzen desbideratzeak eta haien eragina

aurreragoko tratamenduetan.

jarrerazkoak - Akabera duten ehungintzako produktuen ezaugarriak behatzeko

interesa izatea. - Aplikatutako tratamenduak oinarri hartuta, akabera duten

ehungintzako produktuen emaitzak hobetzeko interesa izatea.

2. EHUNAK HOBETZEKO ETA ESTANPATZEKO PROZESUAK EZAUGARRITZEA

prozedurazkoak

- Hobetzeko eta estanpatzeko prozesuak deskribatzea eta sekuentziatzea. Zelulosa-zuntzen eta artilearen berariazko prozesuak.

- Ehunak estanpatzeko eta hobetzeko makinak eta tresneria identifikatzea.

- Prozesua diseinuaren eskakizunetara, aukeratutako lehengaira eta eskuragarri dauden makineria eta tresneriara egokitzea.

- Produktuak eta kontzentrazioak aukeratutako lehengaira egokitzea.

kontzeptuzkoak

- Ehungintzako produktuei emandako ezaugarriak eta propietateak. - Ehunak estanpatzeko eta hobetzeko makinak eta tresneria. - Ehunen prestatze-, tindatze-, estanpatze-, aprestu- eta akabera-

prozesuetan erabilitako produktuak. - Kolorea neurtzeko teknikak. - Lanaren zehaztapenak. Kalitatearen parametroak eta perdoiak.

jarrerazkoak - Autonomia agertzea diseinua lehengaira egokitzean. - Produktuen ezaugarriak ezagutzeko eta identifikatzeko interesa

izatea.

3. EHUN HOBETUEN LAGINAK LORTZEA

prozedurazkoak

- Makinak modu orokorrean identifikatzea. - Akaberaren ezaugarriak interpretatzea, diseinuaren arabera. - Produktuaren ezaugarriak identifikatzea: besteak beste, konposizioa,

hari mota eta erabilitako ehungintza mota. - Tindatze-prozesuaren simulazio digitala. - Amaierako kolorearen desbideratzeak zuzentzea eta diseinura

egokitzea. - Ehunak hobetzeko aplikazio informatikoak. - Tindatze-, garbitze-, zuritze-, aprestu- eta akabera-prozesuak

aplikatzea. - Sortutako informazioarekin artxibo bat sortzea.

kontzeptuzkoak

- Produktuak prestatzeko eta zuritzeko makineria. - Ehungintzako produktuak tindatzeko erabilitako makineria. Tindatzeko

aparatuak: ahidura bidez, transferentzia bidez, sistema jarraitua. Pieza bateko ehunak tindatzea. Hariak tindatzea.

- Laborategi-tindaketarako makinak. Laborategi-teknikak. - Akabera emateko eragiketa komunentzako makineria. Berrikustea.


44


Garbitzea: sokak osatuz, zabaleran. Xukatzea eta lehortzea. Distira ematea. Zurratzea edo polimerizatzea. Txantxarratzea eta flocking teknika. Zurriatzea eta erretzea. Lurruntzea eta hezetzea. Prentsatzea edo lisatzea. Ehunak tolestea.

- Akabera emateko eragiketa berezientzako makineria. Artilea: ikaztea, bolatzea, finkatzea. Kotoia: mertzerizatzea, sanforizatzea, xukatzea Zuntz sintetikoak: termofinkatzea. Ehunak estaltzea.

- Pieza bateko ehunak tindatzeko prozesuak: jarraitua eta ez-jarraitua. - Garbitzeko eta zuritzeko produktuak. - Tindatzeko produktuak. Koloreztatzaile motak eta ezaugarriak. - Produktu osagarriak. Hainbat produkturen tindaketa: zelulosazkoak,

proteina-egiturazkoak, sintetikoak eta nahasteak. Koloreztatzailea aukeratzeko irizpideak. Arauak aztertzea. Tindatzeko baldintzak: tenperatura eta denbora, materiaren pisuaren eta tindu-geruzaren bolumenaren arteko erlazioa, eta abar.

- Tindua berdintzea. - Aprestu sinplea egiteko produktuak, eta hobetzeko aprestuak

egitekoak (ez zimurtzea, ez uzkurtzea, iragazgaitza izatea, ez iragaztea, fungizida eta suaren aurkakoa izatea kasu). Produktuei emandako ezaugarriak.

- Akaberarako produktuak. Produktuei emandako ezaugarriak. - ISortutako informazioa artxibatzea.

jarrerazkoak

- Ehungintzako produktu jakin baten ezaugarriak, portaera eta erreakzioak ezagutzeko jakin-mina izatea, tindatzeko, garbitzeko eta akabera eta aprestua emateko eragiketen aurrean.

- Desbideratzeak ezagutzeko eta baloratzeko interesa izatea. - Ehungintzako materiei eta horiei emandako ezaugarriak ezagututa,

azken produktuaren emaitza hobetzeko interesa izatea. - Norberaren erabakiak hartzeko ekimena izatea, metodo edo

prozedura egokiena zehazteko. - Zorroztasuna izatea sortutako informazioarekin artxibo bat sortzean.

4. EHUN ESTANPATUEN LAGINAK LORTZEA

prozedurazkoak

- Estanpatuaren ezaugarriak interpretatzea, diseinuaren arabera. - Produktuaren ezaugarriak identifikatzea. - Estanpazio-prozesuaren simulazio digitala. - Estanpaziorako ekipamendu informatikoak aplikatzea. Berariazko

programak. Inprimagailuak eta plotterra. - Amaierako estanpatuen eta kolorearen desbideratzeak zuzentzea, eta

diseinura egokitzea. - Akabera-prozesuak antzematea material estanpatuan. - Sortutako informazioarekin artxiboak sortzea.

kontzeptuzkoak

- Estanpazio-sistemak: zuzena, erreserba bidezkoa eta korrosio bidezkoa.

- Estanpazio-prozedurak: zilindro, koadro lau eta transferentzia bidez. - Estanpazioan erabilitako produktuak. - Estanpazio-orea prestatzeko formulak. - Ohiko estanpaziora aplikatutako kimika. - Estanpatutako materialen akabera-prozesuak.

jarrerazkoak - Estanpazioaren ezaugarriak eta prozedurak ezagutzeko jakin-mina

izatea. - Zorroztasuna izatea sortutako informazioarekin artxibo bat sortzean.


45


5. KONPOSIZIOAREN ETA KONTSERBAZIOAREN ETIKETATZEA INTERPRETATZEA

prozedurazkoak - Materiak identifikatzeko saiakuntzak egitea. Ehungintzako produktuak

identifikatzeko azterketa kualitatiboak eta kuantitatiboak. - Propietateak eta parametroak egiaztatzeko saiakuntzak egitea. - Ordena- eta garbitasun-prozedurak aplikatzea.

kontzeptuzkoak

- Ehungintzako produktuak etiketatzeko araudia. - Konposizio-etiketatzeari buruzko araudia. Sinbologia eta

nomenklatura. - Kontserbazioaren eta erabileraren etiketatzeari buruzko araudia.

Sinbologia eta nomenklatura. - Materiak identifikatzeko saiakuntzak. Neurtzeko tresnak. - Produktuen balio-bizitza murrizten edo kaltetzen duten elementuak. - Hautatzeko, doitzeko, kalibratzeko eta neurtzeko irizpideak. - Saiakuntzak egiteko prozedurak, eta emaitzen tratamendua.

jarrerazkoak - Zorroztasuna agertzea ehungintzako produktuen etiketatzeari buruzko

arauak eta sinbologia aplikatzean. - Ordena eta garbitasuna zaintzea.

6. EHUNAK HOBETZEKO ETA ESTANPATZEKO PROZESUETAN LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIOARI ETA INGURUMEN BABESARI BURUZKO ARAUAK BETETZEA

prozedurazkoak - Arriskuak identifikatzea. - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. - Segurtasun-sistemak aplikatzea. - Makinak eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea. .

kontzeptuzkoak

- Arriskuen prebentzioari buruzko arauak. - Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko makinak, lanabesak eta tresneria

erabiltzeko segurtasun-araudia. Makinak, lanabesak eta tresneria mantentzea.

- Itsasgarriekin egiten diren eragiketen segurtasun-arauak. - Norberaren segurtasuneko eta ingurumeneko arauak, tindatze-,

estanpatze-, aprestu- eta akabera-prozesuetako produktu kimikoak erabiltzean.

- Ehunak estanpatzeko eta hobetzeko makinen segurtasun-elementu inplizituak.

- Lan-ingurunearen faktore fisikoak. - Lan-ingurunearen faktore kimikoak. - Makinei eta tresneriari aplikatzen zaizkien segurtasun-sistemak. - Lantegiko segurtasuna. - Kanpoko segurtasun-elementuak (eskularruak eta betaurrekoak). - Lanpostuaren segurtasun-baldintzak. - Ergonomia ehunak estanpatzean eta hobetzean. - Ordena eta garbitasuna zaintzeko metodoak/arauak. - Ingurumen-kudeaketa. .

jarrerazkoak - Gizarteko ingurumen- eta kultura-ondarea zaindu eta babesteko

balioekiko konpromiso etikoa hartzea. - Norberaren eta tresneriaren segurtasunerako arauak eta gomendioak

zorrotz betetzea.


46


- Lanpostua garbi eta ordenatuta edukitzea eta ergonomikoa izatea. - Arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko araudia

betetzea. d) Orientabide metodologikoak Lanbide-modulu honek ehungintzako produktuak tindatzeko, estanpatzeko eta akabera emateko industrietan diseinu-, garapen- eta ekoizpen-funtzioak gauzatzeko beharrezko prestakuntza barne hartzen du. Irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Modulu hau garatzeko, ikerleek akabera duen ehungintzako produktu baten ezaugarriak definitzen dituzten faktore eta irizpide teknikoak, ekonomikoak, funtzionalak eta estetikoak zehaztu beharko dituzte. Horretarako, erabilitako materialak identifikatuko dituzte, eta zehaztapen teknikoak eta diseinukoak fabrikazio-prozesuekin eta lortu nahi diren ezaugarriekin eta propietateekin lotuko dituzte. Tratamendu ezberdinen aurrean materialek duten portaera identifikatu ostean, akatsak identifikatuko dituzte, horiek erabileran eragiten dituzten mugak adierazita. Akabera duen ehungintzako produktu baten ezaugarriak zehaztu ostean, ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuen eragiketak eta sekuentziak definituko dituzte, bai eta prozesuok diseinuaren eskakizunetara eta hautatutako lehengaira egokitu ere. Ehunen prestatze-, tindatze-, estanpatze-, aprestu- eta akabera-prozesuetan erabilitako produktuak zehartuko dituzte. Horretaz aparte, eragiketok egiteko beharrezko makinak eta tresneria identifikatuko dituzte. Hori guztia, lanaren zehaztapen teknikoen barruan, eta kalitate-parametroak eta -perdoiak aintzat hartuta. Zehaztapen teknikoak interpretatutakoan, hobekuntza-prozesuak (tindatzea, garbitzea, zuritzea eta aprestua eta akabera ematea) zehaztutakoan, eta makinak eta ekipamenduak diseinuaren eta xede diren produktuen eskakizunetara egokitutakoan, ehungintzako produktu hobetuen laginak egingo dituzte, eta lortutako produktuak diseinuan adierazitako zehaztapenekin bat datozela egiaztatuko dute fase bakoitzean. Halaber, sortutako informazioa artxibo batean gordeko dute. Jarraian, ehun estanpatuen laginak eskuratuko dituzte, diseinuaren zehaztapen teknikoak kontuan hartuta eta elementuak eta tresneria prozesuetara eta lortu nahi diren produktuetara egokituta. Hori egiteko, teknika arruntak eta digitalak erabiliko dituzte, eta ehunen eta estanpazio-oreen kontrol kolorimetrikoa egingo dute. Materialak identifikatu ahal izateko saiakuntzak egin ostean, konposizioaren, kontserbazioaren eta erabileraren etiketatzea egingo dute. Etiketatzea produktuek tratamenduen aurrean duten portaeraren araberakoa izango da, indarreko araudiari jarraiki egingo dute eta sinbologia eta nomenklatura egokiez baliatuko dira. Prozeduretan, laneko eta ingurumeneko arriskuak prebenitzeko araudia aintzat hartu beharko dute beti: ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuak prestatzeko eta egiteko orduan, arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatu beharko dituzte, arauak errespetatuko dituzte eta norberaren eta taldearen segurtasuneko eta babeserako neurriak hartuko dituzte. Arriskuak prebenitzeko lehenengo faktorea instalazioak eta tresneria ordenatuta eta garbi edukitzea izango da.


47


2) Alderdi metodologikoak Modulu honi ekin aurretik, irakasleak ekoizpen-prozesu osoa azaldu beharko die ikasleei. Aintzat hartuta kasu gehienetan, eduki kontzeptualak prozedura bihur daitezkeela, ikasleei ulermen-zailtasun txikienekotik handienekora antolatuta azaltzen hastea komeni da, hobeto uler ditzaten. Horretarako, ikasleen interesa eta partaidetza sustatuko duten eztabaida-metodoak erabiliko dituzte. Akabera duten produktuen ezaugarriak zehazteko, ikasleek diseinuan definitutako zehaztapen teknikoak eta artistikoak identifikatu beharko dituzte, eta zehaztapen horiek fabrikazio-prozesuekin eta saiakuntzen bidez lortu nahi diren ezaugarriekin eta propietateekin erlazionatu. Halaber, prozesu ezberdinetan (prestatzea eta tindatzea kasu) erabilitako produktuen eraginez materialek dituzten portaerak identifikatuko dituzte. Akatsak ere antzeman beharko dituzte, eta produktuak erabiltzeko eragiten dituzten mugak adierazi. Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuak ezagutzeko, ikasleek prozesuak diseinuaren eskakizunetara egokitzeko gai izan beharko dute, makina eta tresneria arruntak zein digitalak erabiltzen jakin beharko dute eta prozesu bakoitzaren (prestatzea eta tindatzea, adibidez) sekuentziak eta erabilitako produktuak ezarri beharko dituzte. Lana garatzean, zehaztapen teknikoak, parametroak eta kalitate-perdoiak aintzat hartuko dituzte.

Ehun hobetuen laginak eskuratzeko, makinak eta aparatuak prozesuetara eta produktuetara egokituko dituzte, eta laginok diseinuaren zehaztapenetara egokitzen direla ziurtatuko dute. Laginak lortu eta gero, artxibatu egingo dituzte. Horrez gain, ehun estanpatuen laginak lortuko dituzte, teknika arruntak eta digitalak aplikatuta. Ikasleak estanpazioaren ezaugarriak eta prozedurak ezagutzen saiatuko dira, eta horretarako laginak sortu eta ehunen kontrol kolorimetrikoa eta estanpazio-oreen formulak egingo dituzte. Laginak lortu eta gero, artxibatu egingo dituzte. Ikasleek propietateak eta parametroak egiaztatzeko probak eta saiakuntzak egingo dituzte, eta ondoren, etiketatzearen konposizioa eta kontserbazioa interpretatuko dituzte, indarreko araudia aintzat hartuta, betiere. Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuetan, horiei lotutako laneko arriskuak prebenitzeko neurriak eta ingurumenekoak hartuko dituzte uneoro. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Akabera duten ehungintzako produktuen ezaugarriak zehaztea:

• Akaberak identifikatzea. • Lehengaiak identifikatzea. • Tratamenduen aurrean materialek duten portaera baloratzea. • Akatsak identifikatzea, eragiten dituzten erabilera-mugak adierazita.

Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuak ezaugarritzea: • Ehunak estanpatzeko eta hobetzeko makinak eta tresneria identifikatzea. • Prozesua diseinuaren eskakizunetara, aukeratutako lehengaira eta eskuragarri

dauden makineria eta tresneriara egokitzea. • Produktuak eta kontzentrazioak aukeratutako lehengaira egokitzea. • Lanaren zehaztapen teknikoak eta kalitate-parametroak eta -perdoiak zehaztea.

Ehun hobetuen laginak lortzea:


48


• Makinak modu orokorrean identifikatzea. • Akaberaren ezaugarriak interpretatzea, diseinuaren arabera. • Produktuaren ezaugarriak identifikatzea: besteren artean, konposizioa, hari-mota

eta erabilitako ehungintza-mota. • Tindatze-prozesuaren simulazio digitala. • Amaierako kolorearen desbideratzeak zuzentzea eta diseinura egokitzea. • Ehunak hobetzeko aplikazio informatikoak. • Tindatze-, garbitze-, zuritze-, aprestu- eta akabera-prozesuak aplikatzea. • Sortutako informazioarekin artxibo bat sortzea.

Ehun estanpatuen laginak lortzea:

• Estanpatuaren ezaugarriak interpretatzea, diseinuaren arabera. • Produktuaren ezaugarriak identifikatzea. • Estanpazio-prozesuaren simulazio digitala. • Estanpaziorako tresneria informatikoak aplikatzea. Berariazko programak.

Inprimagailuak eta plotterra. • Amaierako estanpatuen eta kolorearen desbideratzeak zuzentzea, eta diseinura

egokitzea. • Akabera-prozesuak antzematea material estanpatuan. • Sortutako informazioarekin artxiboak sortzea.

Konposizioaren eta kontserbazioaren etiketatzea interpretatzea:

• Materiak identifikatzeko saiakuntzak egitea. Ehungintzako produktuak identifikatzeko azterketa kualitatiboak eta kuantitatiboak.

• Propietateak eta parametroak egiaztatzeko saiakuntzak egitea. • Etiketatzea indarreko araudira egokitzea. Sinbologia eta nomenklatura. • Ordena- eta garbitasun-prozedurak aplikatzea.

Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuetan laneko arriskuen prebentzioari eta

ingurumen-babesari buruzko arauak betetzea: • Arriskuak identifikatzea. • Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. • Produktu kimikoen erabilerari lotutako norberaren segurtasuneko eta

ingurumeneko araudia aplikatzea, tindatze-, estanpatze-, aprestu- eta akabera-prozesuetan.

• Lan-ingurunearen ingurumen-faktoreak analizatzea. • Makinak eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea.


49 6. Lanbide-modulua: LARRUEN TINDATZE ETA AKABERA PROZESUAK

6 6. lanbide-modulua LARRUEN TINDATZE ETA AKABERA PROZESUAK a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Larruen tindatze- eta akabera-prozesuak

Kodea: 0445


Maila: Goi-maila


Iraupena: 120 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 7


Modulu mota:

Konpetentzia-atal hauei lotuta dago: UC0903_3: Larruak, ile-larruak eta zurratzeko produktuak eta prozesuak aztertzea. UC1246_3: Larruen prestatze-, tindatze- eta akabera-prozesuak diseinuaren eskakizunetara egokitzea. UC1247_3: Larruen grabazio- eta estanpazio-prozedurak diseinuaren arabera egokitzea.

Helburu orokorrak: 2 / 14 / 15 / 16


1. Larru eta ile-larru mota ezberdinak sailkatzen ditu, euren jatorria, aurkezpena, garapen-fasea eta etiketatzea aztertuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruak eta ile-larruak identifikatu ditu. b) Larruen eta ile-larruen propietateak ezaugarritu ditu. c) Larruen eta ile-larruen aplikazioak ezagutu ditu, euren ezaugarrien eta kalitateen

arabera. d) Larru eta ile-larru prestatuak eta kontserbatuak identifikatu ditu. e) Larruei eta beren ezaugarri teknikoei, kalitatezkoei eta estetikoei buruzko

informazioa eguneratu du.


50

6. Lanbide-modulua: LARRUEN TINDATZE ETA AKABERA PROZESUAK

f) Larruen parametro fisiko-kimiko eta mekaniko garrantzitsuenak neurtzeko eta kontrolatzeko saiakuntzak egin ditu.

g) Larruen saiakuntzen emaitzak interpretatu ditu, eta erreferentziazko zehaztapenekin alderatu ditu.

h) Larruen ekoizpena eta kalitatea kudeatzeko informazioa bilatu eta artxibatu du.

2. Larruen zurratze-prozesuak ezaugarritu ditu, eta horien eragiketak/faseak diseinuaren eskakizun artistikoen edo teknikoen arabera zehaztu ditu.


a) Zurratzeko produktuak zehaztu ditu (erribera, zurratzea, tindatzea eta koipeztatzea). b) Zurratze-prozesu bakoitzean larruek eskuratzen dituzten propietateak edo jasaten

dituzten eraldaketak identifikatu ditu. c) Larruek jarraitu beharreko zurratze-prozesua ezarri du, horien jatorria eta eskatutako

amaierako produktua oinarri hartuta. d) Nahi diren ezaugarriak lortu ahal izateko, zurratze-prozesuan zehar neurtu

beharreko parametroak identifikatu ditu. e) Zurratze-prozesu guztien kalitatea kontrolatzeko saiakuntzak ezarri ditu. f) Zurratze-prozesuen ekoizpena eta kalitatea kudeatzeko informazioa bilatu eta

artxibatu du. 3. Larruen akabera- eta estanpatze-prozesuak ezagutzen ditu, eta euren sekuentzia analizatzen eta aldagaiak justifikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruen akabera prestatzeko eragiketak eta prozesuak zehaztu ditu. b) Akabera-prozesuetan eragina duten produktuen ezaugarriak ebaluatu ditu. c) Prestaketa-prozesua planifikatzeko, larru-mota, egingo diren estanpatu- eta

akabera-motak, eskuragarri dagoen makineria eta diseinuaren eskakizunak hartu ditu oinarritzat.

d) Tindatze- eta akabera-prozesua diseinuaren zehaztapenekin bat etorriz zehaztu du. e) Estanpazio- edo grabazio-prozesua bitarteko arrunten eta digitalen bidez zehaztu

du. f) Akabera berezien prozesuak zehaztu ditu: larru bernizatua, transfer eta kalkomania,

besteak beste. g) Lanaren zehaztapen teknikoak eta kalitate-perdoiak ezarri ditu.

4. Akabera duten larruen ezaugarriak zehazten ditu, diseinuen zehaztapen teknikoak interpretatuta.


a) Janzteko erabiltzen diren larruen zehaztapen teknikoak identifikatu ditu, horiek

ondoren estanpatzeko edo grabatzeko. b) Zehaztapen teknikoak larruen akabera-prozesuekin eta lortu nahi diren

ezaugarriekin eta propietateekin lotu ditu. c) Akaberen tratamenduen aurrean larruek duten portaera definitu du. d) Prestaketak, tindaketak edo akaberak aukeratu ditu, eta hautatutako larrura,

prozesura eta eskatutako ezaugarrietara egokitu ditu.



e) Erabili behar diren produktuak ezagutzen ditu, eta horien propietateak eta larruaren gaineko eragina zehaztu ditu probak eta saiakuntzak eginez.

f) Akabera duten larruek dituzten irregulartasun edo desbideratze ohikoenak identifikatu ditu.

5. Tindatutako eta akabera duten larruen laginak lortzen ditu proposatutako diseinuen eskakizunak betez, eta makineria eta prozesuak egokitzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruen tindaketan eta akaberan zehaztutako jarraibideak interpretatu ditu. b) Proposatutako diseinura gehien hurbiltzen den tindatze- eta akabera-prozesua

aukeratu du. c) Prestatze-, tindatze- eta akabera-prozesuak honako hauen arabera egokitu ditu:

larru-mota, tindatze-mota, eskuragarri dagoen tresneria eta diseinuaren ezaugarriak. d) Larruen tindatze- eta akabera-prozesuetan beharrezkoak diren makinak eta

ekipamenduak aukeratu ditu, produktu-motaren eta diseinuaren ezaugarri teknikoen arabera.

e) Larruen lagin tindatuak eta akabera dutenak lortu ditu. f) Lortutako produktua diseinuaren eskakizunekin bat datorrela egiaztatu du. g) Produktua garatzeko informazioa artxibatu du.

6. Larru estanpatuen (transfer motakoak edo akabera bereziak dituztenak) laginak lortzen ditu proposatutako diseinuen eskakizunak betez, eta makineria eta prozesuak egokitzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruen estanpazioaren diseinuan ezarritako jarraibideak interpretatu ditu. b) Estanpazio-prozesuak definitu ditu, proposatutako diseinurako egokia dena

zehaztuta. c) Prestatze-, estanpatze- eta akabera-prozesuak honako hauen arabera egokitu ditu:

larru-mota, estanpatu-mota, eskuragarri dagoen tresneria eta diseinuaren ezaugarriak.

d) Larruen estanpatze- eta akabera-prozesuetan beharrezkoak diren makinak eta tresneria aukeratu ditu, produktu motaren eta diseinuaren ezaugarri teknikoen arabera.

e) Lagin estanpatuak lortu ditu bitarteko arruntak eta digitalak erabilita. f) Lortutako estanpatua diseinuaren eskakizunekin bat datorrela egiaztatu du. g) Produktua garatzeko informazioa artxibatu du.

7. Larru grabatuen laginak lortzen ditu proposatutako diseinuen eskakizunak betez, eta makineria eta prozesuak egokitzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruen grabazioaren diseinuan ezarritako jarraibideak interpretatu ditu. b) Grabazio-prozesuak ezarri ditu, eta proposatutako diseinura gehien hurbiltzen dena

zehaztu du.


52


c) Prestatze-, grabatzek- eta akabera-prozesuak honako hauen arabera egokitu ditu: larru-mota, grabazio-mota, eskuragarri dagoen tresneria eta diseinuaren ezaugarriak.

d) Larru grabatuen laginak lortu ditu, bitarteko arruntak erabilita. e) Lortutako grabatua diseinuaren eskakizunekin bat datorrela egiaztatu du. f) Produktua garatzeko informazioa kudeatu du.

8. Larruen tindatze- eta akabera-prozesuetan laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak eta ingurumenekoak betetzen ditu, horri lotutako arriskuak eta prebentzio-neurriak identifikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruen tindatze- eta akabera-prozesuetan materialak, erremintak eta lanabesak

manipulatzeak dakartzan arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatu ditu. b) Segurtasun-arauak errespetatu ditu laruen tindatze- eta akabera-prozesuetan

erabiltzen diren makinak maneiatzean. c) Larruen tindatze- eta akabera-prozesuetan erabiltzen diren materialak, erremintak

eta makinak manipulatzeak eragiten dituen istripuen sorburu ohikoenak zein diren identifikatu du.

d) Larruen tindatze- eta akabera-eragiketak prestatu eta egiteko hartu behar diren segurtasuneko eta norbera babesteko neurriak deskribatu ditu.

e) Ingurumenaren poluzio-iturriak zein izan daitezkeen identifikatu du. f) Arriskuei aurrea hartzeko lehenengo faktore gisa, instalazioen eta tresneriaren

ordena eta garbitasuna baloratu ditu. g) Ergonomia-teknikak aplikatu ditu hobetzeko eta estanpatzeko eragiketetan.


1. LARRUEN ETA ILE LARRUEN SAILKAPENA

prozedurazkoak

- Larruen ezaugarrien kontrolak eta saiakuntzak. Saiakuntzei buruzko berariazko araudiak. Emaitzak. Interpretazioa.

- Saiakuntzak egiteko aparatuak eta tresneria ezagutzea. - Larruen aplikazioak. - Larruei eta ile-larruei buruzko informazioa bilatzea: Internet. Datu-

baseak. Informazio-bilatzaileak. Informazioaren garrantzia. - Artxiboak egitea.

kontzeptuzkoak

- Landugabeko ile-larrua: motak, animalia-familien arabera. Ile-larruaren ekoizpena, herrialdeka. Hiltegiak eta biltegiak. Inportazioa eta esportazioa. Prezioak/lehengaia diagrama. Etekinak larruazala aintzat hartuta kalkulatzea.

- Larrua aztertzea: larruaren eta ilearen egitura. Jatorria, aurkezpena, garapen-fasea eta etiketatzea. Larruaren osagaiak. Larruaren gainazala banatzea.

- Larruen akatsak: besteak beste, animaliaren bizitzak, garraioak, larrutze-prozedurek eta kontserbazioak larruazalean eragindako akatsak.

- Larruen sailkapena: jatorriaren eta motaren arabera. Kalitatearen, loditasunaren, tamainaren, artilearen, amaierako erabileraren eta abarren arabera. Kolore- eta lodiera-berdintasuna.

- Saiakuntza fisiko-kimikoak eta mekanikoak egiteko aparatuak eta



tresneria. - Larruen ezaugarri teknikoak, kalitatezkoak eta estetikoak. - Larru eta ile-larru prestatuak eta kontserbatuak. - Etiketatze ekologikoa. - Artxiboa.

jarrerazkoak - Araudia zorrotz betetzea. - Informazioa bilatzeko interesa izatea. - Helburu kontzeptualak ikertzeko eta ezagutzeko interesa izatea.

2. ZURRATZE PROZESUAK EZAUGARRITZEA

prozedurazkoak

- Zurratze-prozesuen analisi funtzionala. - Prozesuak gauzatzeko beharrezko tresneria eta makineria ezagutzea. - Neurtu beharreko parametroak identifikatzea. - Saiakuntzak egitea. - Larruen kalitate-kontrola egitea. - Zurratze-prozesuei buruzko informazioa bilatzea: Internet. Datu-

baseak. Informazio-bilatzaileak. Informazioaren garrantzia. - Artxiboak egitea.

kontzeptuzkoak

- Zurratze-prozesuak. - Erribera, zurratzea, tindatzea, koipeztatzea eta akabera ematea. - Zurratze-prozesuak gauzatzeko beharrezko tresneria eta makineria

ezagutzea. - Laruren propietateak eta eraldaketak zurratze-prozesu bakoitzean. - Zurratzeko produktuek larruetan duten eragina. - Landare-zurraketako produktuak. - Kromo-zurraketako produktuak. - Prozesuen kalitate-kontrola. Neurtu beharreko parametroak.

Saiakuntzak. - Larruei aplikatutako kolorimetria. Kolorearen teoria fisikoa. Sistema

kolorimetrikoak. - Larruen kalitate-kontrola. - Artxiboa.

jarrerazkoak - Prozedurak egiteko interesa. - Ordenatua izatea eta metodoari jarraitzea saiakuntzak eta analisiak

egitean eta prozesuen kalitate-kontrola gauzatzean. - Informazioa bilatzeko interesa izatea.

3. LARRUEN AKABERA PROZESUAK EZAUGARRITZEA

prozedurazkoak

- Larruak grabatua egiteko prestatzea. - Akabera-motak eta larruei emandako ezaugarriak identifikatzea. - Larruen akaberen inguruko informazioa bilatzea: Internet. Datu-

baseak. Informazio-bilatzaileak. Informazioaren garrantzia. - Akaberak egitea. - Artxiboak egitea.

kontzeptuzkoak - Tindatzeko eta estanpazioko produktuek larruen gainean duten

eragina. - Larruak prestatzeko prozesuak, ondoren tindatzeko eta estanpatzeko. - CIE sistemak.


54


- Espektrofotometroa. - Kolorea aldatzea. - Larruak prestatzeko prozesuak, ondoren grabatzeko. - Akabera-motak eta larruei emandako ezaugarriak identifikatzea.

Estanpazioa. Grabatuak. Transferrak. Kalkomaniak. Larru bernizatua. Beste teknika batzuk.

- Artxiboa..

jarrerazkoak - Grabatzeko prozesuetan ordenatua izatea eta metodoari jarraitzea. - Informazioa izateak duen garrantzia baloratzea. - Erantzukizuna izatea artxiboak egitean.

4. AKABERA DUTEN LARRUEN EZAUGARRIAK ZEHAZTEA

prozedurazkoak

- Larruak prestatzeko erabilitako makinak identifikatzea. - Prozesu mekanikoak deskribatzea eta sekuentziatzea. - Prozesu kimikoak deskribatzea eta sekuentziatzea. - Larruak prestatzeko prozesuen simulazio digitalak. - Emaitzak interpretatzea. - Aurrez egindako probetatik lortutako emaitzen desbideratzea.

kontzeptuzkoak - Akabera-prozesu motak eta ezaugarriak. - Larruei akabera ezberdinak emateko prestaketan erabilitako makinak. - Larruak prestatzeko prozesuetarako produktuak. - Emaitzen eragina aurrerago egingo diren eragiketetan.

jarrerazkoak - Jarrera logikoa agertzea prozesuak sekuentziatzean. - Emaitzak ezagutzeko eta baloratzeko interesa izatea.

5. LARRU TINDATUEN ETA AKABERA DUTENEN LAGINAK LORTZEA

prozedurazkoak

- Tindaketaren ezaugarriak interpretatzea, diseinuaren arabera. - Tindatze-prozesuak aztertzea. - Makinak, lisaburdinak eta zilindroak identifikatzea. - Prozesuak ezagutzea. - Tindatzeko eragiketak modu ordenatuan sekuentziatzea. - Amaierako kolorearen desbideratzeak zuzentzea eta diseinura

egokitzea. - Babesteko ekipamenduak aplikatzea. - Artxiboak egitea..

kontzeptuzkoak

- Larruen parametroak: kolorea, berdintzea, hidrofilia eta xurgatzea. - Larruak tindatzeko makinak: ezaugarriak. - Ahidura bidez tindatzeko makinak. - Transferentzia bidez tindatzeko makinak. - Laborategi-tindaketarako makinak. - Larruaren tindatze- eta akabera-prozesuak. - Tindatze-prozesuak, ondoren estanpazioa egiteko. - Tindatze-prozesuak, ondoren larrua grabatzeko. - Akabera emateko makinak. Ezaugarriak. - Lisaburdin- edo molde-motak. - Zilindro-motak. - Larru tindatuen akabera-prozesuak.



- Prozesu horiei zuzendutako norbera babesteko ekipamenduak. - ISortutako informazioa artxibatzea.

jarrerazkoak

- Diseinua tindaketaren ezaugarrien arabera egokitzeko ekimena izatea.

- Tindatze- eta akabera-prozesuak aztertzeko jakin-mina agertzea. - Desbideratzeak ezagutzeko eta baloratzeko interesa izatea. - Babesteko ekipamenduak zorrotz erabiltzea. - Zorroztasuna izatea sortutako informazioarekin artxibo bat sortzean.

6. LARRU ESTANPATUEN LAGINAK LORTZEA

prozedurazkoak

- Makinak identifikatzea. - Koloratzaile disolbagarrien bidezko estanpazioa. - Pigmentuen bidezko estanpazioa. - Laser-inprimaketa. - Estanpaziorako tresneria informatikoak erabiltzea. Berariazko

programak. Inprimagailuak eta plotterra. - Prozesuak ezagutzea. - Artxiboak egitea..

kontzeptuzkoak

- Estanpazio-motak: zilindroen bidez, markoen bidez eta transferentzia bidez.

- Larruak estanpatzeko makinak. Ezaugarriak. - Zilindroen bidez estanpatzeko makinak. Ezaugarriak. - Markoen bidez estanpatzeko makinak. Motak eta ezaugarriak. - Transferentzia bidez estanpatzeko makinak. Ezaugarriak. - Estanpazio-orea prestatzeko formulak. - Ohiko estanpaziora aplikatutako kimika. - Estanpaziorako tresneria informatikoak. Berariazko programak.

Inprimagailuak eta plotterra. - Estanpazio-prozesuak, honako hauen arabera: kolore-kopurua,

motiboaren tamaina, larruaren ezaugarriak eta diseinuaren eskakizunak.

- Akabera-prozesu bereziak: transferra, larru bernizatua eta kalkomania, besteak beste.

- Material estanpatuaren akabera-prozesuak. - Sortutako informazioa artxibatzea.

jarrerazkoak - Larruen estanpazioaren ezaugarriak, formulak eta prozesuak

ezagutzeko jakin-mina izatea. - Zorroztasuna izatea sortutako informazioarekin artxibo bat sortzean.

7. LARRU GRABATUEN LAGINAK LORTZEA

prozedurazkoak

- Larruak grabazio-prozesura egokitzea. - Makinak, zilindroak, lisaburdinak, moldeak eta prentsak identifikatzea. - Larruak grabatzeko tresneria informatikoak erabiltzea. - Babesteko ekipamenduak erabiltzea. - Artxiboak egitea..

kontzeptuzkoak - Larruak grabatzeko metodoak. - Zilindroak. Zilindro-motak.


56


- Lisaburdinak. - Moldeak. - Larruak grabatzeko makinak. Ezaugarriak. - Arrabol- edo zilindro-prentsak. Ezaugarriak. - Lisaburdinak edo moldeak dituzten prentsa lauak. Lisaburdina-prentsa

finko-mugikorra, lisaburdina- edo molde-motak. - Plakaren edo zilindroaren zulo-erliebearen arteko lotura. - Larruak grabatzeko tresneria informatikoak. - Larruak grabatzeko programak. - Berariazko ploterra. - Larruen grabaketari akabera emateko makinak. - Marrazkiaren ezaugarriak eta eragina. - Prozesu horiei zuzendutako norbera babesteko ekipamenduak. - Sortutako informazioa artxibatzea.

jarrerazkoak - Larruak grabatzeko makinen eta erreminten ezaugarriak eta motak

ezagutzeko jakin-mina izatea. - Babesteko ekipamenduak zorrotz erabiltzea. - Zorroztasuna izatea sortutako informazioarekin artxibo bat sortzean.

8. LARRUEN TINDATZE ETA AKABERA PROZESUETAN LANEKO ARRISKUEN PREBENTZIOARI ETA INGURUMEN BABESARI BURUZKO ARAUAK BETETZEA

prozedurazkoak - Arriskuak identifikatzea. - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. - Segurtasun-sistemak aplikatzea. - Makinak eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea.

kontzeptuzkoak

- Arriskuen prebentzioari buruzko arauak. - Larruen tindatze- eta akabera-makinak, lanabesak eta tresneria

erabiltzeko segurtasun-araudia. - Larruen tindaketan eta akaberan erabilitako produktu kimikoekin

egiten diren eragiketen segurtasun-arauak. - Larruen tindatze- eta akabera-makinen eta -tresneriaren segurtasun-

elementu inplizituak. - Lan-ingurunearen faktore fisikoak. - Lan-ingurunearen faktore kimikoak. - Makinei eta tresneriari aplikatzen zaizkien segurtasun-sistemak. - Lantegiko segurtasuna. - Kanpoko segurtasun-elementuak (metalezko eskularruak eta

betaurrekoak). - Lanpostuaren segurtasun-baldintzak. - Ergonomia izatea larruen tindatzean eta akaberan. - Lanpostua garbitu eta kontserbatzea. - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko araudia betetzea. - Ingurumen-babesari buruzko araudia betetzea. - Ordena eta garbitasuna zaintzeko metodoak/arauak. - Ingurumen-kudeaketa.

jarrerazkoak


- Norberaren eta tresneriaren segurtasunerako arauak eta gomendioak zorrotz betetzea.

- Lanpostuaren garbitasuna, ordena, ergonomia eta garbitasuna. - Arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko araudia

betetzea.



d) Orientabide metodologikoak Lanbide-modulu honek larruen tindatze- eta akabera-industrietan jantzigintzako, oinetakogintzako, larrukigintzako eta tapizgintzako produktuen diseinu-, garapen- eta ekoizpen-funtzioak gauzatzeko beharrezko prestakuntza barne hartzen du. Irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Modulu hau garatzeko, ikasleek, lehenik eta behin, larruen eta ile-larruen sailkapena egingo dute, jatorriaren, motaren, lodieraren, tamainaren eta abarren arabera. Larruaren eta ilearen egitura aztertuko dute. Aparatuen eta tresneriaren bidez, kontrolak eta saiakuntzak egingo dituzte. Era berean, larruei eta beren ezaugarri teknikoei, kalitatezkoei eta estetikoei buruzko informazioa bilatuko dute. Ileak eta ile-larruak sailkatu eta gero, hurrengo pausoa zurratze-prozesuak zehaztea izango da (erribera, zurratzea, tindatzea, koipeztatzea eta akabera ematea): analisi bat egingo dute diseinuaren zehaztapen tekniko eta/edo artistikoen arabera, prozesuotan erabilitako tresneria eta makineria ezagutuko dituzte, eta kalitate-kontrola egingo dute neurtuko dituzten parametroak oinarri hartuta. Jarraian, larruen akabera-prozesuak identifikatuko dituzte tindaketa, estanpazioa eta grabazioa prestatzeko lanetan, eskuragarri duten makineria baliatuta. Era berean, akabera-motak bereziak (transferrak, kalkomaniak eta larru bernizatua, beste teknika batzuen artean) zehaztuko dituzte. Akabera-motak identifikatutakoan, akabera duten larruen ezaugarriak zehaztuko dituzte, eta prozesu mekanikoak eta kimikoak deskribatu eta sekuentziatuko dituzte. Prestaketa-eragiketak digitalki simulatuko dituzte. Hala, emaitzak eta horiek aurreragoko prozeduretan izango duten eragina interpretatu eta egiaztatuko dituzte. Jarraian, ehun tindatuen eta akabera dutenen laginak lortuko dituzte, makinak, zilindroak eta plantxak prozesu ezberdinetara egokituta. Lortutako produktua diseinuarekin bat datorrela eta larruei eskatutako parametroak betetzen dituela egiaztatuko dute. Prozesuok aurrera eramateko, norbera babesteko ekipamenduak erabiliko dituzte. Larru estanpatuen laginak lortzeko, estanpazio-mota eta erabilitako makinak zehaztuko dituzte, bai eta estanpatze- eta akabera-prozesuak ere. Laginak eskuratzeko, bitarteko arruntez nahiz digitalez baliatuko dira. Eskuratutako materiala artxibatu egingo dute, ondoren produktua garatzeko. Larru grabatuen laginak lortzeko, halaber, larruak grabazio-prozesuetara egokituko dituzte. Horretarako makinak, zilindroak, lisaburdinak, moldeak, prentsak eta tresneria eta programa informatikoak baliatuko dituzte. Eskuratutako laginak behar bezala artxibatuko dituzte. Prozesu horiei zuzendutako norbera babesteko ekipamenduak erabiliko dituzte. Prozeduretan, laneko eta ingurumeneko arriskuak prebenitzeko araudia aintzat hartu beharko dute beti: larruen tindatze-eta akabera-prozesuak prestatzeko eta egiteko orduan, arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatu beharko dituzte, arauak errespetatuko dituzte eta norberaren eta taldearen segurtasuneko eta babesteko neurriak hartuko dituzte. Arriskuak prebenitzeko lehenengo faktorea instalazioak eta tresneria ordenatuta eta garbi edukitzea izango da.


58


2) Alderdi metodologikoak Ikerketaren inguruko eta gure esku dauden informazio-iturriak ezagutzeko interesa sustatu beharko da, kontuan hartuta prozesu guztiak diseinuaren eskakizun teknikoetara, estetikoetara eta funtzionaletara egokitu behar direla. Ikasleek larruak eta ile-larruak sailkatu beharko dituzte eskema baten bidez, honako hauen arabera, besteak beste: jatorria, familia, egitura, azalera eta ezaugarriak. Hori egiteko, beharrezko makinak eta tresneria erabiliko dituzte. Lortutako informazioa eztabaidatu egingo dute. Hurrengo pausoak zurratze-prozesuak eta larruen akabera-prozesuak zehaztea izango dira. Edukiok oso kontzeptualak dira; hori dela-eta, edukiak ulermen-zailtasun txikienekotik handienekora antolatuta irakastea gomendatzen da. Ikasleei informazioa bilatzea eta ondoren tratatzea sustatu beharko zaie, betiere diseinuaren eskakizun teknikoak eta artistikoak aintzat hartuta. Prozesuak identifikatu ostean, larru tindatuen, akabera dutenen, estanpatuen eta grabatuen laginak lortuko dituzte. Horretarako, helburu kontzeptualak prozeduretara aplikatuko dituzte, kontuan izanda, betiere, helburuok diseinuaren zehaztapenekin bat etorri behar dutela. Ikasleek prozesu horiei zuzendutako norbera babesteko ekipamenduak baliatu beharko dituzte beti. Eta lortutako laginak zorroztasunez artxibatuko dituzte. Larruen tindatze- eta akabera-prozesuetan, horiei lotutako laneko arriskuak prebenitzeko neurriak eta ingurumenekoak hartuko dituzte uneoro. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Larruen eta ile-larruen sailkapena:

• Larruak eta ile-larruak identifikatzea. • Larruen aplikazioak. • Larruen ezaugarrien kontrolak eta saiakuntzak. Saiakuntzei buruzko berariazko

araudiak. Emaitzak. Interpretazioa. • Saiakuntzak egiteko aparatuak eta tresneria ezagutzea. • Larruei eta ile-larruei buruzko informazioa bilatzea: Internet. Datu-baseak.

Informazio-bilatzaileak. Informazioaren garrantzia. • Artxiboak egitea.

Zurratze-prozesuak ezaugarritzea:

• Zurratze-prozesuen analisi funtzionala. • Prozesuak gauzatzeko beharrezko tresneria eta makineria ezagutzea. • Neurtu beharreko parametroak identifikatzea. • Saiakuntzak egitea. • Larruen kalitate-kontrola egitea. • Zurratze-prozesuei buruzko informazioa bilatzea: Internet. Datu-baseak.

Informazio-bilatzaileak. Informazioaren garrantzia. • Artxiboak egitea.

Larruen akabera-prozesuak ezaugarritzea:

• Larruak grabatua egiteko prestatzea. • Akabera-motak eta larruei emandako ezaugarriak identifikatzea. • Larruen akaberen inguruko informazioa bilatzea.



• Akabera bereziak emateko prozesuak identifikatzea: larru bernizatua, transferra eta kalkomania, besteak beste.

• Artxiboak egitea. Akabera duten larruen ezaugarriak zehaztea:

• Larruak prestatzeko erabilitako makinak identifikatzea. • Prozesu mekanikoak deskribatzea eta sekuentziatzea. • Prozesu kimikoak deskribatzea eta sekuentziatzea. • Larruak prestatzeko prozesuen simulazio digitalak. • Emaitzak interpretatzea. • Aurrez egindako probetatik lortutako emaitzen desbideratzea.

Larru tindatuen eta akabera dutenen laginak lortzea: • Tindatze-prozesuak aztertzea. • Makinak, lisaburdinak eta zilindroak identifikatzea. • Prozesuak ezagutzea. • Tindatzeko eragiketak modu ordenatuan sekuentziatzea. • Amaierako kolorearen desbideratzeak zuzentzea eta diseinura egokitzea. • Babesteko ekipamenduak aplikatzea. • Artxiboak egitea.

Larru estanpatuen laginak lortzea: • Makinak identifikatzea. • Koloratzaile disolbagarrien bidezko estanpazioa. • Pigmentuen bidezko estanpazioa. • Laser-inprimaketa. • Estanpaziorako tresneria informatikoak erabiltzea: Berariazko programak.

Inprimagailuak eta plotterra. • Artxiboak egitea.

Larru grabatuen laginak lortzea: • Larruak grabazio-prozesura egokitzea. • Makinak, zilindroak, lisaburdinak, moldeak eta prentsak identifikatzea. • Larruak grabatzeko tresneria informatikoak erabiltzea. • Babesteko ekipamenduak erabiltzea. • Artxiboak egitea.

Larruen tindatze- eta akabera-prozesuetan laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko arauak betetzea: • Arriskuak identifikatzea. • Laneko arriskuen prebentzioari buruzko neurriak zehaztea. • Produktu kimikoen erabilerari lotutako norberaren segurtasuneko arauak eta

ingurumenekoak aplikatzea, larruen tindatze- eta akabera-prozesuetan. • Lan-ingurunearen ingurumen-faktoreak analizatzea. • Makinak eta lanpostua garbi mantentzea eta kontserbatzea.


60

7. Lanbide-modulua: EHUNEN DISEINU TEKNIKOA

7

7. lanbide-modulua EHUNEN DISEINU TEKNIKOA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ehunen diseinu teknikoa

Kodea: 0447


Maila: Goi-maila


Iraupena: 140 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 10

Irakasleen espezialitatea: Ehungintza eta tratamendu fisiko eta kimikoak (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota:

Konpetentzia-atal hauei lotuta dago: UC0457_3: Zulo-brodatuzko ehunen diseinu tekniko egitea, euren bideragarritasuna bermatuz. UC0454_3: Puntuzko ehunen diseinu teknikoa egitea euren bideragarritasuna bermatuz. UC0900_3: Ehungintzako estanpatuen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz.

Helburu orokorrak: 1 / 4 / 5 / 6 / 8 / 15 / 16


1. Harien, ehunen eta estanpatuen moda-joerak interpretatzen ditu, eta euren amaierako erabileraren araberako irizpide teknikoak ezartzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Modaren joerei buruzko informazio-iturriak hautatu ditu. b) Modaren joerak interpretatu ditu, irizpide kulturalen, soziologikoen eta ekonomikoen

arabera. c) Diseinatu behar diren ehungintzako produktuek bete beharreko ezaugarri

funtzionalak, estetikoak eta teknikoak deskribatu ditu. d) Diseinu bihurtzeko zirriborro baliagarrietan transformatu du informazioa. e) Joeren araberako kolore, ehundura eta materialen karta eguneratua lortu du. f) Sortutako informazioa informatika-euskarrian artxibatu du.


61


2. Ehunen laginak marrazten ditu, koloreen, ehunduren, egituren, estanpatuen eta akaberen konbinazio harmonikoak aplikatuta.


a) Diseinuak egiteko tresna, euskarri eta formatu egokienak hautatu ditu. b) Diseinu teknikoak planifikatzeko modaren joerak eta merkatu-sektorea hartu ditu

oinarritzat. c) Harien eta zulo-brodatuzko eta puntuzko ehunen egiturak marraztu eta irudikatu

ditu, irudikapen grafikoaren arauei jarraiki. d) Zulo-brodatuzko ehunen Jacquard kartak prest jarri ditu. e) Estanpatuaren rapporta eta bere aldaerak diseinatu ditu. f) Koloreak modu harmonikoan konbinatu ditu. g) Ñabarduren, tonalitateen eta ehunduren laginak lortu ditu modaren joeren

koloreetatik abiatuta. 3. Ehungintzako diseinuaren teknikak aplikatzen ditu, tresna informatikoak baliatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Harigintzako eta ehungintzako prozesuetan eragina duten baldintzak eta

parametroak aztertu ditu. b) Diseinuak egiteko tresnak, euskarriak eta formatuak hautatu ditu. c) Hariak, ehundu gabeko oihalak eta zulo-brodatuzko eta puntuzko ehunen diseinuak

egiteko berariazko programa informatikoak erabili ditu. d) Ehundurak eta akaberak erreproduzitu ditu. e) Hautatutako kolore-kartak aplikatu ditu. f) Produktuen gaineko harien, ehunen eta estanpatuen diseinuak 3D simulazio-

programekin egiaztatu ditu. g) Sortutako informazioa artxibatu du.

4. Harien, ehunen edo estanpatuen diseinuen bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa zehazten du, tartean diren baliabideak eta prozesuak ebaluatuta.


a) Hariak, ehunak edo estanpatuak lortzeko beharrezko materialak zehaztu ditu. b) Enpresaren ereduzko prozesu industrialak aztertu ditu eskatutako kalitatea lortze

aldera. c) Diseinuen ekoizpen-kostuak zehaztu ditu. d) Beharrezko giza baliabideak eta baliabide materialak zenbatetsi ditu. e) Prozesuaren faseak ezarri ditu. f) Ekoizpen-tresneriaren beharrezko doikuntzak ezarri ditu. g) Diseinuen baliozkotzea egin du. h) Jatorrizko diseinuan beharrezko zuzenketak edo aldaketak egin ditu.

5. Harien, ehunen edo estanpatuen katalogoak egiten ditu, erantsi behar diren laginak eta aurkezpen-mota (euskarri fisikoa eta/edo birtuala) hautatuta.



62


a) Enpresaren lerroa, estiloa eta marka-balioa zehazten dituzten irizpideak/parametroak ezarri/identifikatu ditu.

b) Katalogoak barne hartuko dituen modeloaren laginak edo aldaerak hautatu ditu. c) Katalogoa identifikatu du, irizpide estetikoei edo teknikoei jarraiki. d) Enpresa-markak simulatu ditu. e) Laginak etiketatu ditu, arauek eskatutako informazioa gaineratuta. f) Lagin bakoitzean erantsi behar den informazioa bildu du. g) Katalogoaren barruan, laginen banaketa antolatu du. h) Katalogoa euskarri fisikoan eta/edo birtualean aurkeztu du.

6. Berritzailea da ehunak diseinatzean, eta material, prozesu eta produktu berriak hautatzen ditu.


a) Sektoreko materialei buruzko informazio baliagarria lortu du. b) Existitzen diren materialen, prozesuen eta produktuen azterketak egin ditu,

produktuen ikerketaren eta garapenaren ikuspegitik. c) Produktu berriak ikertzeko eta garatzeko azterketak (I+G+b) planteatu ditu. d) Sektoreko material berritzaileak hautatu ditu, merkatu-segmentuaren beharren

arabera. e) Aurretiazko diseinuetan hobekuntzak aplikatu ditu, material berriak abiapuntu izanik. f) Informazio teknikoa eta artistikoa sistematikoki eguneratzeko sistemak dokumentatu

ditu.


1. HARIEN, EHUNEN ETA ESTANPATUEN MODA JOERAK INTERPRETATZEA

prozedurazkoak

- Informazio-iturriak eta informazio grafikoa aztertzea. - Hemeroteketan, bideoteketan eta Interneten informazioa biltzea. - Azoka nazionalak eta nazioartekoak ezagutzea, bai eta erakusketa

monografikoak eta aldizkari teknikoak ere. - Estiloak eta joerak garatzea eta analizatzea. - Janzkerari buruzko ikerketa antropologikoak. - Harien, ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarri funtzionalak,

estetikoak eta teknikoak identifikatzea. - Datu-bankuak egitea.

kontzeptuzkoak

- Informazio-iturriak. - Modaren soziologia. Psikologia eta portaera. Estiloak eta joerak. - Joerak. Cool hunter-ak. Tokiko joerak. - Harien, ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarri funtzionalak,

estetikoak eta teknikoak. - Harien, ehunen eta ehundu gabeko oihalen berrikuntza: material

teknikoak eta produktu adimendunak.

jarrerazkoak - Informatuta egon beharra balioestea eta informazioa bilatzeko

interesa izatea. - Informazioa modu kritikoan erabiltzea. - Informazio zehatza eta egiazkoa bilatzeko ekimena izatea.


63


2. EHUNEN LAGINAK MARRAZTEA

prozedurazkoak

- Zirriborroak esku hutsez egitea. - Irudiaren tratamendua. Formen azterketa. - Irudiak, estiloa, kolorea, zehaztapenak, eta abar irudikatzeko,

osatzeko eta sintetizatzeko sistemak aplikatzea. - Kolore-kartak sortzea. Harmoniak, kontrasteak eta orekarik gabeko

nahasketak. Kolorea kudeatzea, modeloan aldaketak egiteko. - Ehundurak, bolumenak eta akaberak irudikatzea. - Ehungintzako materialen zirriborroak diseinu bihurtzea. - Zirriborroak diseinu bihurtzea, ehunak eta ehundu gabeko oihalak

estanpatzeko. - Irudiaren tratamenduaren aplikazio industrialak.

kontzeptuzkoak - Estetikaren teoria. Irudiaren tratamendua. - Irudikapen-sistemak. Irudien konposizioa eta sintesia. Estiloa, kolorea

eta zehaztapenak, besteak beste. - Kolorearen psikologia.

jarrerazkoak

- Txukuntasuna, ordena eta garbitasuna zaintzea diseinuak egitean. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa hartzea. - Lanak sormenez eta autonomiaz egitea. - Informatuta egon beharra balioestea eta konponbideak bilatzeko

interesa izatea.

3. EHUNGINTZAKO DISEINUAREN TEKNIKAK APLIKATZEA

prozedurazkoak

- Ehungintzako materialen zirriborroak egitea berariazko programa informatikoen bidez.

- Ehunak eta ehundu gabeko oihalak estanpatzeko zirriborroak egitea programa informatikoen bidez.

- Diseinua material motara egokitzea. - Kolorearen tratamendua diseinu-programetan. - Datu-bankuak egitea.

kontzeptuzkoak - Sektoreko enpresetan erabilitako diseinuko eta simulazioko programak.

jarrerazkoak - Diseinu- eta simulazio-programa informatikoak ezagutzeko interesa. - Autonomia izatea eta ordena zaintzea jarduerak egitean. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa.

4. HARIEN, EHUNEN EDO ESTANPATUEN DISEINUEN BIDERAGARRITASUN TEKNIKOA ETA EKONOMIKOA ZEHAZTEA

prozedurazkoak

- Merkatuak aztertzea eta segmentatzea. - Hariak, ehunak, produktuak eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko

prozesu industrialak identifikatzea. Ehungintza-sektoreko balio-katea. - Ehungintzako materialen fabrikazioaren kostu industrialak osatzea.

Produktuen kostu-dokumentua. - Diseinuetan esku hartzen duten makineria, materiak eta produktuak

hautatzea. - Tresneria eta makinak doitzea.


64


- Diseinu-proiektuak eta onarpen-irizpideak ebaluatzea, merkatuen edo bezeroen arabera.

kontzeptuzkoak

- Hariak, ehunak, produktuak eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko prozesu industrialak. Ehungintza-sektoreko balio-katea.

- Ehungintzako materialen fabrikazioaren kostu industrialak. Produktuen kostu-dokumentua.

- Kostuaren motak eta osagaiak. Aurreikusitako kostua eta benetako kostua. Desbideratzeen jatorria.

- Kalitate-, funtzionaltasun- eta erabilera-irizpideak.

jarrerazkoak - Informazioa modu kritikoan erabiltzea. - Kalkuluak zehaztasunez egitea. - Prozedurak zehaztasunez garatzean. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa.

5. HARIEN, EHUNEN EDO ESTANPATUEN KATALOGOAK EGITEA

prozedurazkoak

- Produktuari eta eskaintzaren dibertsifikazioari buruzko oinarrizko ideiak aplikatzea.

- Bildumak aurkezteko teknikak aplikatzea. - Sortutako produktuen justifikazioa eta aplikagarritasuna. - Marka sortzea eta kudeatzea. - Erakusgaien aurkezpen logikoak eta sormenezkoak.

kontzeptuzkoak

- Produktuari eta eskaintzaren dibertsifikazioari buruzko oinarrizko ideiak.

- Bildumak aurkezteko teknikak: euskarri fisikoak edo informatikoak, azokak eta erakusketak, besteak beste.

- Produktuen etiketatzeari eta dibertsifikazioari buruzko oinarrizko ideiak.

- Laginen konposizioari, tratamenduei eta mantentze-lanei buruzko informazioa.

jarrerazkoak - Ideiak segurtasunez aplikatzea. - Lanak sormenez egitea. - Informazioa modu kritikoan erabiltzea. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa.

6. EHUNGINTZAKO DISEINUETAKO BERRIKUNTZA

prozedurazkoak

- Xede diren merkatuen beharrak eta eskakizunak identifikatzea. - Merkatu-zokoek eskaintzen dituzten aukerak identifikatzea. - Material eta produktu berrien bilakaeraren jarraipena egitea. - Materialen eta/edo produktuen inguruko ideia berritzaileen

proposamenak aztertzea. - Bideragarritasun teknikoari, komertzialari eta ingurumenekoari

buruzko ikerketak. - Produktu berrien proiektuak ebaluatzea. - Diseinuen eta bildumen artxiboak egitea .

kontzeptuzkoak - Xede diren merkatuen beharrak eta eskakizunak. - Bibliografia espezializatuak.


65


- Diseinuak eta bildumak artxibatzeko sistemak.

jarrerazkoak

- Informazioa modu kritikoan erabiltzea. - Autonomia izatea ehungintzako materialen eskakizunak eta horien

baliagarritasuna ezartzean. - Proiektuen ebaluazioan erabakitzeko gai izatea. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa hartzea.

d) Orientabide metodologikoak Lanbide-modulu honek harigintza-, ehungintza-, ehundu gabeko oihalen fabrikazio- eta ehunen tindatze-, estanpatze- eta akabera-industrietan diseinu-funtzioak gauzatzeko beharrezko prestakuntza barne hartzen du. Irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Modulu honen oinarria ehunen diseinua da, eta hainbat alderdi lantzen ditu; besteak beste, ikasleek harien, ehunen eta estanpatuen moda-joerak interpretatuko dituzte eta ehungintzako diseinuetako berrikuntza jorratuko dute. Horiek horrela, garrantzi handiena prozedurazko atalari emango zaio, baina kontzeptuzkoa alde batera utzi gabe, jarduerak gauzatu ahal izateko oinarria izango baita. Hasteko, informazio-iturriak identifikatzea eta modaren inguruko ikerketa soziologikoak, joera-ikerketak, ikerketa antropologikoak eta berrikuntza-ikerketak egitea gomendatzen dugu. Datuak bildu eta aztertu ondoren, ikasleek ehunen laginen marrazkiak egingo dituzte, eskuz nahiz bitarteko informatikoak erabilita. Marrazkiotan hainbat alderdi aplikatuko dituzte: estetikaren teoria, kolorearen psikologia, ehundurak, bolumenak, akaberak, ehungintzako materialak, ehunen eta ehundu gabeko oihalen estanpazioa, diseinua material motara egokitzea, eta abar. Jarraian, ikasleek egindako harien diseinuak, ehunak edo estanpazioak teknikoki eta ekonomikoki bideragarriak diren zehaztuko dute. Hori egiteko, bereganatu dituzten ezagutzak erabiliko dituzte, eta, besteak beste, aurrez egindako merkatuen segmentazio-ikerketak, fabrikazioaren kostu industrialak, merkatu edo bezero bakoitzeko onarpen-irizpideak eta kalitate-, funtzionaltasun- eta erabilera-irizpideak aintzat hartuko dituzte. Ondoren, harien, ehunen edo estanpatuen katalogoak egingo dituzte. Produktuari eta eskaintzaren dibertsifikazioari buruzko oinarrizko ideiak eta laginen konposizioari, tratamenduari, mantentze-lanei eta beste alderdi batzuei buruzko informazioa gaineratuko dute horietan, eta materialen eta/edo produktuen inguruko berrikuntza-ideiak eta bideragarritasun teknikoa, komertziala eta ingurumenekoa adieraziko dituzte. 2) Alderdi metodologikoak Modulu honetan, prozedurazko alderdiek izango dute pisu handiena. Hori dela-eta, gure gomendioa ikasleek ehunen diseinuan emaitza onenak (kalitatezkoak zein lehiakortasunekoak) lortzera bideratutako jarduerei eta lanei denbora gehiago eskaintzea da. Horiek, gainera, ideia berriak eskaini beharko dituzte materialen inguruko berrikuntzari dagokionez.


66


Harien, ehunen eta estanpatuen moda-joerak interpretatzean, eskura dituzten informazio-iturri guztiak erabiltzeak eta ondo informatuta eta eguneratuta egoteak duen garrantzia azpimarratuko zaie ikasleei; horretaz aparte, ezezagunak izan daitezkeen bestelako informazio-iturrietan ikertzeko jakin-mina piztuko beharko zaie. Eskura dituzten datuekin, ehunen laginen zirriborroak esku hutsez egingo dituzte, honako hauei buruz bereganatutako informazio teorikoaren laguntzaz: estetika, kolorea eta bere psikologia, ehundurak, konposizioen harmonia eta oreka, bolumenak, eta abar; lan horretan, aplikazio industrialak kontuan izango dituzte. Lehenengo emaitzekin, zirriborroen eraldaketa posibleak baloratuko dituzte eta diseinua material motara egokituko dute, hura egiteko ondorio onenak lortze aldera. Lan hori bera diseinu-teknikak aplikatuta egin beharko dute, hau da, sektoreko enpresek erabiltzen dituzten ehungintzako diseinuen simulazioko eta bestelako berariazko programak baliatuta. Harien, ehunen edo estanpatuen diseinuen bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa zehazteko, ikasleek merkatu-ikerketak egin, fabrikazio-prozesu industrialak behatu, eta aurreikusitako kostuak eta kostu errealak baloratuko –kostu-dokumentuen bidez– dituzte; diseinuen proiektuak ebaluatuko dituzte, eta merkatuak edo bezeroak horiek onartzeko erabilitako irizpideak baliodunak diren aztertuko dute. Modulu honen jarduerekin bukatzeko, ikasleek harien, ehunen edo estanpatuen katalogoak egingo dituzte. Bertan, honako hauek aplikatuko dituzte: produktuari eta eskaintzaren dibertsifikazioari buruzko oinarrizko ideiak, sortutako produktuen aplikagarritasuna, marka, konposizioari eta bere tratamenduei buruzko informazioa eta laginen mantentze-lanak. Era berean, eskaria kontuan hartuta material berrien inguruko berrikuntza-proposamenak txertatuko dituzte, eta euren bideragarritasun teknikoa, komertziala eta ingurumenekoa aztertuko dute. Modulua amaitzean, eta eskuratutako trebetasunen eta ezagutzen benetako irismena erakusteko, ikasleen sintesi- eta analisi-ahalmena adieraziko dituen lan-prozesu oso bat egitea komeni da. Bertan, ikasleek moduluan lortutako ezagutzak eta trebetasunak hautatu eta aplikatuko dituzte, irizpide teknikoei, estetikoei eta erabilerakoei erreparatuta. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Harien, ehunen eta estanpatuen moda-joerak interpretatzea:

• Informazio-iturriak eta informazio grafikoa aztertzea. • Hemeroteketan, bideoteketan eta Interneten informazioa biltzea. • Azoka nazionalak eta nazioartekoak ezagutzea, bai eta erakusketa

monografikoak eta aldizkari teknikoak ere. • Estiloak eta joerak garatzea eta analizatzea. • Janzkerari buruzko ikerketa antropologikoak. • Harien, ehunen eta ehundu gabeko oihalen ezaugarri funtzionalak, estetikoak eta

teknikoak identifikatzea. • Datu-bankuak egitea.

Ehunen laginak marraztea: • Zirriborroak esku hutsez egitea. • Irudiaren tratamendua. Formen azterketa. • Irudiak, estiloa, kolorea, zehaztapenak, eta abar irudikatzeko, osatzeko eta

sintetizatzeko sistemak aplikatzea. • Kolore-kartak sortzea. Harmoniak, kontrasteak eta orekarik gabeko nahasketak.

Kolorea kudeatzea, modeloan aldaketak egiteko.


67


• Ehundurak, bolumenak eta akaberak irudikatzea. • Ehungintzako materialen zirriborroak diseinu bihurtzea. • Zirriborroak diseinu bihurtzea, ehunak eta ehundu gabeko oihalak estanpatzeko. • Irudiaren tratamenduaren aplikazio industrialak.

Ehungintzako diseinuaren teknikak aplikatzea: • Ehungintzako materialen zirriborroak egitea berariazko programa informatikoen

bidez. • Ehunak eta ehundu gabeko oihalak estanpatzeko zirriborroak egitea programa

informatikoen bidez. • Diseinua material motara egokitzea. • Kolorearen tratamendua diseinu-programetan. • Datu-bankuak egitea.

Harien, ehunen edo estanpatuen diseinuen bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa

zehaztea: • Merkatuak aztertzea eta segmentatzea. • Hariak, ehunak, produktuak eta ehundu gabeko oihalak fabrikatzeko prozesu

industrialak identifikatzea. Ehungintza-sektoreko balio-katea. • Ehungintzako materialen fabrikazioaren kostu industrialak osatzea. Produktuen

kostu-dokumentua. • Diseinuetan esku hartzen duten makineria, materiak eta produktuak hautatzea. • Tresneria eta makinak doitzea. • Diseinu-proiektuak eta onarpen-irizpideak ebaluatzea, merkatuen edo bezeroen

arabera.

Harien, ehunen edo estanpatuen katalogoak egitea: • Produktuari eta eskaintzaren dibertsifikazioari buruzko oinarrizko ideiak

aplikatzea. • Bildumak aurkezteko teknikak aplikatzea. • Sortutako produktuen justifikazioa eta aplikagarritasuna. • Marka sortzea eta kudeatzea. • Erakusgaien aurkezpen logikoak eta sormenezkoak.

Ehungintzako diseinuetako berrikuntza:

• Xede diren merkatuen beharrak eta eskakizunak identifikatzea. • Merkatu-zokoek eskaintzen dituzten aukerak identifikatzea. • Material eta produktu berrien bilakaeraren jarraipena egitea. • Materialen eta/edo produktuen inguruko ideia berritzaileen proposamenak

aztertzea. • Bideragarritasun teknikoari, komertzialari eta ingurumenekoari buruzko ikerketak. • Produktu berrien proiektuak ebaluatzea. • Diseinuen eta bildumen artxiboak egitea.


68

8. Lanbide-modulua: LARRUEN AKABEREN DISEINU TEKNIKOA

8 8. lanbide-modulua LARRUEN AKABEREN DISEINU TEKNIKOA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ehunen akaberen diseinu teknikoa

Kodea: 0450


Maila: Goi-maila


Iraupena: 140 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 10

Irakasleen espezialitatea: Ehungintza eta tratamendu fisiko eta kimikoak (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota:

Konpetentzia-atal honi lotuta dago: UC1245_3: Larru-bildumen diseinu teknikoa egitea.

Helburu orokorrak: 1 / 4 / 5 / 6 / 8 / 15 / 16


1. Ehunei akabera emateko irizpide teknikoak ezartzen ditu, egungo modaren joerak interpretatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Modaren joerei buruzko informazio-iturriak hautatu ditu. b) Modaren joerak identifikatu ditu, irizpide kulturalen, soziologikoen eta ekonomikoen

arabera. c) Ehunen akabera-diseinuek bete beharreko ezaugarri funtzionalak, estetikoak eta

teknikoak deskribatu ditu. d) Ehunen akabera-prozesu sortzailea prozesu industrialera egokitu du, diseinu

teknikotik abiatuta. e) Diseinu bihurtzeko zirriborro baliagarrietan transformatu du informazioa. f) Sortutako informazioa informatika-euskarrian artxibatu du.

2. Ehunen estanpatu, grabatu eta akabera berezien laginak marrazten ditu, koloreen konbinazio harmonikoak aplikatuta.


69



a) Akabera duten larruen moda-joerak ikertu ditu jantzigintzako, larrukigintzako

oinetakogintzako eta tapizgintzako produktuetan. b) Diseinuak egiteko tresna, euskarri eta formatu egokiak hautatu ditu. c) Larruetan estanpatu eta grabatu bereziak marraztu eta akabera bereziak egin ditu,

moda-joeren arabera. d) Koloreak modu harmonikoan konbinatu ditu. e) Larruetan egindako estanpatuen eta grabatuen ñabarduren eta tonalitateen laginak

lortu ditu, diseinatutako kolore-kartetatik abiatuta. f) Akabera duten larruen estanpatuak eta grabatuak diseinatzeko zehaztapen

teknikoak zehaztu ditu. 3. Estanpatuak, transferrak eta kalkomaniak diseinatzeko teknikak aplikatzen ditu, tresna informatikoak erabilita. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruen estanpatze-prozesuan eragina duten baldintzak eta parametroak identifikatu

ditu. b) Diseinuak egiteko tresnak, euskarriak eta formatuak hautatu ditu. c) Estanpatuak, transferrak eta kalkomaniak diseinatzeko berariazko programa

informatikoak erabili ditu. d) Estanpatuen, transferren eta kalkomanien diseinua programatzeko, larru-mota,

koloreak, makineria, motiboaren neurriak eta produktuaren amaierako erabilera aintzat hartu ditu.

e) Koloreak banandu ditu prozesu informatikoak erabilita. f) Motiboa simulatu du, pantailan hura bistaratuta eta larru mota ezberdinetan nola

geratuko litzatekeen erakutsita. g) Fitxa teknikoetan diseinua osatzen duten koloreen sareak zehaztu ditu, eta sare

horiek gainjartzeko edo elkartzeko irizpideak definitu ditu. h) Sortutako informazioa informatika-euskarrian artxibatu du.

4. Larruen grabatuak diseinatzeko teknikak aplikatzen ditu, tresna informatikoak baliatuta.


a) Larruen grabatze-prozesuan eragina duten baldintzak eta parametroak zehaztu ditu. b) Diseinuak egiteko tresnak, euskarriak eta formatuak hautatu ditu. c) Larruen grabatuen diseinuak egiteko berariazko programa informatikoak erabili ditu. d) Larruen grabatuen diseinua programatu du, larru mota, erabiliko diren makinak eta

erremintak eta produktuaren amaierako erabilera kontuan hartuta. e) Marrazkiaren zuloen eta erliebeen kokapena zehaztu du. f) Grabatua simulatu du, pantailan hura bistaratuta eta larru-mota ezberdinetan nola

geratuko litzatekeen erakutsita. g) Fitxa teknikoetan probatutako zuloen eta erliebeen kokapen ezberdinen ezaugarriak

zehaztu ditu, bai eta horien gainjarpena edo elkarketa ere.

5. Larruen akaberen diseinuen bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa zehazten ditu, tartean diren baliabideak eta prozesuak ebaluatuta.


70



a) Produktua lortzeko beharrezko materialak zehaztu ditu. b) Enpresaren ereduzko prozesu industrialak aztertu ditu eskatutako kalitatea lortze

aldera. c) Diseinuen ekoizpen-kostuak zehaztu ditu. d) Beharrezko giza baliabideak eta baliabide materialak zenbatetsi ditu. e) Prozesuaren faseak ezarri ditu. f) Ekoizpen-tresneriaren beharrezko doikuntzak ezarri ditu. g) Diseinuen baliozkotzea egiaztatu du. h) Jatorrizko diseinuan beharrezko zuzenketak edo aldaketak egin ditu.

6. Akabera duten larruen katalogoak egiten ditu, txertatuko diren laginak eta aurkezpen mota (euskarri digitala eta/edo birtuala) hautatuta.


a) Katalogoan txertatuko dituzten akabera duten larruen laginak edo modelo baten

aldaerak hautatu ditu. b) Lagin bakoitzean erantsi behar den informazioa bildu du. c) Laginak etiketatu ditu, arauek eskatutako informazioa gaineratuta. d) Katalogoa identifikatu du, irizpide estetikoei edo teknikoei jarraiki. e) Katalogoaren barruan, laginen banaketa antolatu du. f) Katalogoa euskarri fisikoan eta/edo birtualean aurkeztu du.


1. LARRUEN AKABERAREN MODA JOERAK INTERPRETATZEA

prozedurazkoak

- Informazio-iturriak aztertzea. Informazio grafikoa. - Hemeroteketan, bideoteketan eta Interneten informazioa biltzea. - Joerak ezagutzea azoka nazionalen eta nazioartekoen bidez. - Bildumak hainbat ibiltokitan aurkeztea. - Joerak aztertzea. - Akaberen ezaugarri estetikoak eta teknikoak identifikatzea. - Zirriborroak esku hutsez egitea. - Larruen akaberen berezitasunak ezagutzea. - Datu-banku bat egitea

kontzeptuzkoak - Informazio-iturriak. - Akaberen ezaugarri estetikoak eta teknikoak. - Modaren soziologia. - Larruen akaberen berezitasunak.

jarrerazkoak - Informatuta egon beharra balioestea eta informazioa bilatzeko

interesa izatea. - Informazioa modu kritikoan erabiltzea. - Informazio zehatza eta egiazkoa bilatzeko ekimena izatea.

2. LARRUEN ESTANPATUEN ETA GRABATUEN LAGINAK MARRAZTEA


71


prozedurazkoak

- Joerak aztertzea, produktuen arabera: jantzigintzakoak, larrukigintzakoak, oinetakogintzakoak eta tapizgintzakoak.

- Zirriborroak esku hutsez egitea. - Larruen diseinuak egiteko lanabes eta euskarri egokienak

identifikatzea. - Kolorea kudeatzea larru-mota eta -klase ezberdinetan. - Irudiaren tratamendua larruen akaberetan. - Formak eta emaitzak aztertzea, erabiliko den prozesua oinarri hartuta. - Konposizioaren irudikapenak eta irudien sintesia (akaberarekin

lotuta). - Larruzko produktuak eta janzkiak egitea. - Larruen zehaztapenen fitxa teknikoak egitea. - Larruen laginak eta irudiak erkatzea. - Diseinuko eta simulazioko informatika-programak erabiltzea.

kontzeptuzkoak

- Larru-akabera motak: • Lakak: motak eta propietateak. • Oreak: konposizioa eta propietateak. • Bestelako metodoak.

- Larruen diseinuak egiteko lanabes eta euskarri egokienak. - Harmonia eta nahaste desorekatuak larruen estanpatuetan eta

grabatuetan. - Larruetarako berariazko irudikapen-sistemak. - Irudien konposizioa eta sintesia (akaberarekin lotuta). - Estetikaren teoria larrugintzako produktuetan: tapizgintza.

Oinetakogintza. Larrukigintza. Larruzko produktuak eta janzkiak. - Irudiaren tratamenduaren aplikazio industrialak. - Estiloa, kolorea eta zehaztapenak, besteak beste. - Sektoreko enpresetan erabilitako diseinuko eta simulazioko

programak.

jarrerazkoak

- Txukuntasuna, ordena eta garbitasuna zaintzea diseinuak egitean. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa hartzea. - Lanak sormenez eta autonomiaz egitea. - Informatuta egon beharra balioestea eta konponbideak bilatzeko

interesa izatea. 3. LARRUETAN ESTANPATUAK, TRANSFERRAK ETA KALKOMANIAK DISEINATZEKO TEKNIKAK APLIKATZEA

prozedurazkoak

- Zirriborroak egitea, larruak estanpatzeko programa informatikoak baliatuta.

- Larruen estanpazio-diseinuen zirriborroetan aldaketak egitea. - Transferrak eta kalkomaniak erabiltzea. - Diseinu-programetan kolorea aplikatzea. - Koloreak banantzea larruen estanpazioa egiteko. - Estanpatuen diseinua programatzea, landuko diren larruen

ezaugarriak oinarri hartuta. - Diseinua honako hauetara egokitzea: larru-mota, hautatutako

koloreak, estanpatzeko makinak eta estanpatuaren neurriak. - Larru-moten diseinua nola geratuko litzatekeen simulatzea eta

ikustea. - Diseinuaren kolore-sareen ezaugarriak identifikatzea. - Kolore-sareak gainjartzea eta elkartzea. - Amaierako produktuaren fitxa teknikoa egitea.


72


kontzeptuzkoak

- Transfer-mota ezberdinak, akabera-moten arabera, eta euren aplikazioa.

- Kalkomaniak eta beren aplikazioak. - Kolorearen tratamendua diseinu-programetan. - Kolorearen sintesi gehigarria eta kengarria. - Diseinuaren simulazioak eta beren aldaerak, eta horiek pantailan

bistaratzea. - Diseinuaren kolore-sareen ezaugarriak. - Kolore-sareak gainjartzeko eta elkartzeko irizpideak. - Larru estanpatuen akaberak:

• Ore-motaren arabera. • Aplikatutako laka-motaren arabera. • Bestelako akabera-motak.

jarrerazkoak

- Diseinu- eta simulazio-programa informatikoak ezagutzeko interesa izatea.

- Egin beharreko jardueretan partaidetza aktiboa eta arduratsua izatea. - Autonomia izatea eta ordena zaintzea jarduerak egitean. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa izatea.

4. LARRUEN GRABATUAK DISEINATZEKO TEKNIKAK APLIKATZEA

prozedurazkoak

- Larruen grabatuen zirriborroak egitea programa informatikoak baliatuta.

- Zirriborroak larruak grabatzeko diseinu bihurtzea. - Efektuak aplikatzea. - Grabatuaren gailurren itzaleztadurak aplikatzea. - Larruen grabatuen laginak egitea. - Larruen gaineko grabatuak simulatzea eta bistaratzea. - Diseinuaren zulo-erliebe loturak kontrolatzea. - Larru-mota ezberdinetan grabatua nola geratuko litzatekeen

simulatzea eta bistaratzea. - Grabatzeko makinen muga kontrolatzea, diseinuari dagokionez. - Amaierako produktuaren fitxa teknikoa egitea.

kontzeptuzkoak

- Kolore anitzeko efektuak larru grabatuetan. - Orban-efektuak. - Kontraste-efektuak. - Zimur-efektuak. - Grabatuaren gailurren itzaleztadurak. - Larruak grabatu aurreko eta osteko akaberak.

jarrerazkoak

- Diseinu- eta simulazio-programa informatikoak ezagutzeko interesa izatea.

- Egin beharreko jardueretan partaidetza aktiboa eta arduratsua izatea. - Autonomia izatea eta ordena zaintzea jarduerak egitean. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa.

5. LARRUEN AKABEREN DISEINUEN BIDERAGARRITASUNA ZEHAZTEA

prozedurazkoak - Merkatuak aztertzea eta segmentatzea. - Beharrezko materiak eta produktuak aztertzea. - Larruen estanpazio- eta grabaketa-prozesu industrialak ezagutzea.


73


- Giza baliabideak eta materialak identifikatzea. - Kalitate-irizpideak aplikatzea. - Ehunen estanpazio- eta grabaketa-prozesuen kostu hoberenen

kalkulua egitea. Produktuen kostu-dokumentua. - Ekoizpen-tresneria doitzea. - Larruen grabatuen edo estanpatuen diseinuak baliozkotzea. - Diseinuak zuzentzea. - Ideia eta produktu berriak erabiltzea. - Konpetentzia aztertzeko teknikak aplikatzea.

kontzeptuzkoak

- Larruen estanpazio-eta grabaketa-prozesu industrialak. - Giza baliabideak. - Baliabide materialak. - Kalitate-irizpideak. - Produktu berriak. - Produktua merkaturatzea. - Konpetentzia aztertzeko teknikak.

jarrerazkoak - Informazioa modu kritikoan erabiltzea. - Kalkuluak zehaztasunez egitea. - Prozedurak zehaztasunez garatzea. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa.

6. AKABERA DUTEN LARRUEN KATALOGOAK EGITEA

prozedurazkoak

- Akabera duten larruen laginak hautatzea. - Hautaketan, premisa hauek kontuan izatea:

• Larru-mota. • Larruaren kategoria. • Larruaren akatsak. • Akaberaren akatsak. • Laginaren alderdi bisuala. • Beste batzuk, diseinuaren arabera.

- Modelo bakoitzaren aldaerak sailkatzea. - Lagin bakoitzerako beharrezkoa den informazioa biltzea. - Laginak araudiari jarraiki etiketatzea. - Katalogoa irizpide estetikoen eta teknikoen arabera identifikatzea. - Katalogoaren laginak banatzea eta antolatzea. - Katalogoak fisikoki eta birtualki aurkeztea.

kontzeptuzkoak - Laginak araudiari jarraiki etiketatzea. - Katalogoaren aurkezpena:

• Aurkezpen fisikoa. • Aurkezpen birtuala.

jarrerazkoak - Ideiak segurtasunez aplikatzea. - Lanak sormenez egitea. - Informazioa modu kritikoan erabiltzea. - Garatzen den lanarekiko konpromisoa.


74


d) Orientabide metodologikoak Lanbide-modulu honek larruen tindatze- eta akabera-industrian jantzigintzako, oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuen diseinu teknikoaren funtzioak gauzatzeko beharrezko prestakuntza barne hartzen du. Irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Modulu honen oinarria diseinua da, eta hainbat alderdi lantzen ditu; besteak beste, ikasleek ehunen akaberen joerak interpretatuko dituzte, eta akabera duten larruen katalogoak egingo dituzte. Horiek horrela, garrantzi handiena prozedurazko atalari emango zaio, baina kontzeptuzkoa alde batera utzi gabe, proposatuko diren jarduerak gauzatu ahal izateko oinarria izango baita. Hona hemen moduluari hasiera emateko gure proposamena: informazio-iturriak identifikatzea eta aztertzea, modaren ikerketa soziologikoak egitea, eta informazioa biltzea, adibidez, hemeroteketan, bideoteketan eta Interneten. Datuak bildu eta aztertu ostean, larruen estanpatuen eta grabatuen laginen marrazkiak egiten hasiko dira esku hutsez zein bitarteko informatikoen bidez, larruen gainean estanpatuen, transferren eta kalkomanien diseinuak egiteko teknikak aplikatuko dituzte eta larruen grabatuak diseinatzeko teknikak aplikatuko dituzte. Horietan guztietan, hainbat ikaskuntza aplikatuko dituzte: estetikaren teoria larruzko produktuei dagokienez, larruen akaberak, kolorearen kudeaketa larru moten eta klaseen arabera, estanpazioak, diseinuak larru motara egokitzea, diseinuen eraldaketak, efektuak, eta abar. Jarraian, ikasleek egindako diseinuak teknikoki eta ekonomikoki bideragarriak diren zehaztuko dute. Hori egiteko, bereganatu dituzten ezagutzak erabiliko dituzte, eta, besteak beste, aurrez egindako merkatuen segmentazio-ikerketak, fabrikazioaren kostu industrialak, merkatu edo bezero bakoitzeko onarpen-irizpideak eta kalitate-, funtzionaltasun- eta erabilera-irizpideak aintzat hartuko dituzte. Amaitzeko, akabera duten larruen katalogoak egingo dituzte euskarri fisikoan zein digitalean. Bertan, honako hauei buruzko informazioa emango dute: produktuari eta eskaintzaren dibertsifikazioari buruzko oinarrizko ideiak, hautatzeko premisak, laginak, eta abar. Era berean, materialen eta/edo inguruko berrikuntza-ideiak adieraziko dituzte, eta larruen motak eta kategoriak eta modelo bakoitzaren aldaeren sailkapena definituko dituzte, horretarako irizpide estetikoak eta/edo teknikoak oinarri hartuta, besteak beste. 2) Alderdi metodologikoak Modulu honetan, pisu handiena prozedurazko alderdiek izango dute. Hori dela-eta, gure gomendioa ikasleek larruen akaberen diseinuan emaitza onenak (kalitatezkoak zein lehiakortasunekoak) lortzera bideratutako jarduerei eta lanei denbora gehiago eskaintzea da. Horiek, gainera, ideia berriak eskaini beharko dituzte berrikuntzari dagokionez. Akaberen moda-joerak interpretatzean, eskura dituzten informazio-iturri guztiak erabiltzeak eta ondo informatuta eta eguneratuta egoteak duen garrantzia azpimarratuko zaie ikasleei; horretaz aparte, ezezagunak izan daitezkeen bestelako informazio-iturrietan ikertzeko jakin-mina piztuko beharko zaie.


75


Jantzigintzako, larrukigintzako, oinetakogintzako eta tapizgintzako joeren inguruan bildutako datuekin, akaberen laginen zirriborroak esku hutsez egingo dituzte, honako hauei buruz bereganatutako informazio teorikoaren laguntzaz: estetika, kolorea eta bere psikologia, ehundurak, konposizioen harmonia eta oreka, bolumenak, eta abar; lan horretan, aplikazio industrialak kontuan izango dituzte. Lehenengo emaitzekin, zirriborroen eraldaketa posibleak baloratu beharko dituzte eta diseinua larru-motara egokituko dute, hura egiteko ondorio onenak lortze aldera. Lan hori bera larruen akaberen diseinu-teknikak aplikatuta egingo dute, sektoreko enpresek erabiltzen dituzten simulazioko eta bestelako berariazko programak baliatuta. Diseinuen bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa zehazteko, ikasleek merkatu-ikerketak egin, fabrikazio-prozesu industrialak behatu, eta aurreikusitako kostuak eta kostu errealak baloratu –kostu-dokumentuen bidez– beharko dituzte; diseinuen proiektuak ebaluatuko dituzte, eta merkatuak edo bezeroak horiek onartzeko erabilitako irizpideak baliodunak diren aztertuko dute. Modulu honen jarduerekin bukatzeko, ikasleek larruen akaberen katalogoak egingo dituzte. Bertan, honako hauek aplikatuko dituzte: produktuari eta eskaintzaren dibertsifikazioari buruzko oinarrizko ideiak, sortutako produktuen aplikagarritasuna, marka, eta tratamenduei eta laginen mantentze-lanei buruzko informazioa. Era berean, eskaria kontuan hartuta material berrien inguruko berrikuntza-proposamenak txertatuko dituzte, eta euren bideragarritasun teknikoa, komertziala eta ingurumenekoa aztertuko dute. Modulua amaitzean, eta ikasleek eskuratutako trebetasunen eta ezagutzen benetako irismena erakusteko, ikasleen sintesi- eta analisi-ahalmena adieraziko dituen lan-prozesu oso bat egitea komeni da. Bertan, ikasleek moduluan lortutako ezagutzak eta trebetasunak hautatu eta aplikatuko dituzte, irizpide teknikoei, estetikoei eta erabilerakoei erreparatuta. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Larruen akaberaren moda-joerak interpretatzea:

• Informazio-iturriak aztertzea. Informazio grafikoa. • Hemeroteketan, bideoteketan eta Interneten informazioa biltzea. • Joerak ezagutzea azoka nazionalen eta nazioartekoen bidez. • Bildumak hainbat ibiltokitan aurkeztea. • Joerak aztertzea. • Akaberen ezaugarri estetikoak eta teknikoak identifikatzea. • Zirriborroak esku hutsez egitea. • Larruen akaberen berezitasunak ezagutzea. • Datu-banku bat egitea.

Larruen estanpatuen eta grabatuen laginak marraztea: • Joerak aztertzea, produktuen arabera: jantzigintzakoak, larrukigintzakoak,

oinetakogintzakoak eta tapizgintzakoak. • Zirriborroak esku hutsez egitea. • Larruen diseinuak egiteko tresna eta euskarri egokienak identifikatzea. • Kolorea kudeatzea larru-mota eta -klase ezberdinetan. • Irudiaren tratamendua larruen akaberetan. • Formak eta emaitzak aztertzea, erabiliko den prozesua oinarri hartuta. • Konposizioaren irudikapenak eta irudien sintesia (akaberarekin lotuta). • Larruzko produktuak eta janzkiak egitea. • Larruen zehaztapenen fitxa teknikoak egitea.


76


• Larruen laginak eta irudiak erkatzea. • Diseinuko eta simulazioko informatika-programak erabiltzea.

Larruetan estanpatuak, transferrak eta kalkomaniak diseinatzeko teknikak aplikatzea: • Zirriborroak egitea, larruak estanpatzeko programa informatikoak baliatuta. • Larruen estanpazio-diseinuen zirriborroetan aldaketak egitea. • Transferrak eta kalkomaniak erabiltzea. • Diseinu-programetan kolorea aplikatzea. • Koloreak banantzea larruen estanpazioa egiteko. • Estanpatuen diseinua programatzea, landuko diren larruen ezaugarriak oinarri

hartuta. • Diseinua honako hauetara egokitzea: larru-mota, hautatutako koloreak,

estanpatzeko makinak eta estanpatuaren neurriak. • Larru-moten diseinua nola geratuko litzatekeen simulatzea eta ikustea. • Diseinuaren kolore-sareen ezaugarriak identifikatzea. • Kolore-sareak gainjartzea eta elkartzea • Amaierako produktuaren fitxa teknikoa egitea.

Larruen grabatuak diseinatzeko teknikak aplikatzea:

• Larruen grabatuen zirriborroak egitea programa informatikoak baliatuta. • Zirriborroak larruak grabatzeko diseinu bihurtzea. • Efektuak aplikatzea. • Grabatuaren gailurren itzaleztadurak aplikatzea. • Larruen grabatuen laginak egitea. • Larruen gaineko grabatuak simulatzea eta bistaratzea. • Diseinuaren zulo-erliebe loturak kontrolatzea. • Larru-mota ezberdinetan grabatua nola geratuko litzatekeen simulatzea eta

bistaratzea. • Grabatzeko makinen muga kontrolatzea, diseinuari dagokionez. • Amaierako produktuaren fitxa teknikoa egitea.

Larruen akaberen diseinuen bideragarritasuna zehaztea:

• Merkatuak aztertzea eta segmentatzea. • Beharrezko materiak eta produktuak aztertzea. • Larruen estanpazio- eta grabaketa-prozesu industrialak ezagutzea. • Giza baliabideak eta materialak identifikatzea. • Kalitate-irizpideak aplikatzea. • Ehunen estanpazio- eta grabaketa-prozesuen kostu hoberenen kalkulua

egitea. Produktuen kostu-dokumentua. • Ekoizpen-tresneria doitzea. • Larruen grabatuen edo estanpatuen diseinuak baliozkotzea. • Diseinuak zuzentzea. • Ideia eta produktu berriak erabiltzea. • Konpetentzia aztertzeko teknikak aplikatzea.

Akabera duten larruen katalogoak egitea:

• Akabera duten larruen laginak hautatzea. • Hautaketan, premisa hauek kontuan izatea:

Larru-mota. Larruaren kategoria. Larruaren akatsak. Akaberaren akatsak. Laginaren alderdi bisuala. Beste batzuk, diseinuaren arabera.


77


• Modelo bakoitzaren aldaerak sailkatzea. • Lagin bakoitzerako beharrezkoa den informazioa biltzea. • Laginak araudiari jarraiki etiketatzea. • Katalogoa irizpide estetikoen eta teknikoen arabera identifikatzea. • Katalogoaren laginak banatzea eta antolatzea. • Katalogoak fisikoki eta birtualki aurkeztea.


78 9. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU TEKNIKOARI BURUZKO PROIEKTUA

9

9. lanbide-modulua EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU TEKNIKOARI BURUZKO PROIEKTUA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ehungintzako eta larrugintzako diseinu teknikoari buruzko proiektua

Kodea: 0659


Maila: Goi-maila


Iraupena: 50 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 5

Irakasleen espezialitatea:

Ehungintzako, jantzigintzako eta larrugintzako prozesuak eta produktuak (Bigarren Hezkuntzako irakaslea) Ehungintza eta tratamendu fisiko eta kimikoak (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota:

Lanbide-profilari lotua

Helburu orokorrak: Guztiak

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Produkzio-sektorearen beharrak identifikatzen ditu, eta behar horiek ase ditzaketen ereduzko proiektuekin lotzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Sektoreko enpresak antolamendu-ezaugarrien arabera eta eskaintzen duten produktuaren edo zerbitzuaren arabera sailkatu ditu.

b) Ereduzko enpresak ezaugarritu ditu, haien antolamendu-egitura eta sail bakoitzaren eginkizunak adierazita.

c) Enpresei gehien eskatzen zaizkien beharrak identifikatu ditu. d) Sektorean aurreikus daitezkeen negozio-aukerak baloratu ditu. e) Aurreikusten diren eskariei arreta egiteko behar den proiektu-mota identifikatu du. f) Proiektuak izan behar dituen berariazko ezaugarriak zehaztu ditu. g) Zerga-betebeharrak, lanekoak eta arriskuen prebentziokoak, eta horiek aplikatzeko

baldintzak zehaztu ditu.


79

9. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU TEKNIKOARI BURUZKO PROIEKTUA

h) Proposatzen diren produkzio edo zerbitzuko teknologia berriak txertatzeko jaso daitezkeen laguntzak edo diru-laguntzak identifikatu ditu.

i) Proiektua lantzeko jarraitu beharreko lan-gidoia landu du. 2. Tituluan adierazitako konpetentziekin lotutako proiektuak diseinatzen ditu, eta horiek osatzen dituzten faseak barne hartu eta garatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Proiektuan jorratuko diren alderdiei buruzko informazioa bildu du. b) Bideragarritasun teknikoari buruzko azterlana egin du. c) Proiektua osatzen duten faseak edo zatiak eta horien edukia identifikatu ditu. d) Lortu nahi diren helburuak ezarri ditu eta horien iritsiera identifikatu du. e) Proiektua gauzatzeko beharrezko baliabide materialak eta pertsonalak aurreikusi

ditu. f) Dagokion aurrekontu ekonomikoa egin du. g) Abian jartzeko finantziazio-beharrak identifikatu ditu. h) Diseinatzeko beharrezko dokumentazioa definitu eta landu du. i) Proiektuaren kalitatea ziurtatzeko kontrolatu beharreko alderdiak identifikatu ditu.

3. Proiektua osatzea eta gauzatzea planifikatzen du, esku hartzeko plana eta lotzen den dokumentazioa zehaztuz. Ebaluazio-irizpideak:

a) Jarduerak sekuentziatu ditu, eta inplementatze-beharren arabera antolatu ditu. b) Jarduera bakoitzerako beharrezko baliabideak eta logistika finkatu ditu. c) Jarduerak gauzatzeko baimenen beharrak identifikatu ditu. d) Jarduerak gauzatzeko edo jarduteko prozedurak finkatu ditu. e) Proiektua inplementatzeari datxezkion arriskuak identifikatu ditu, eta arriskuei

aurrea hartzeko plana eta beharrezko bitartekoak eta tresneria definitu ditu. f) Baliabide materialak eta giza baliabideak eta gauzatze-denborak esleitzeko

plangintza egin du. g) Inplementatzearen baldintzei erantzuten dien balorazio ekonomikoa egin du. h) Proiektua inplementatzeko edo gauzatzeko beharrezko dokumentazioa zehaztu eta

prestatu du. 4. Proiektua gauzatzean, jarraipena eta kontrola egiteko prozedurak definitzen ditu, eta erabilitako aldagaiak eta tresnak hautatu izana justifikatzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Jarduerak edo esku-hartzeak ebaluatzeko prozedura definitu du. b) Ebaluazioa egiteko kalitate-adierazleak definitu ditu. c) Jarduerak egitean sor daitezkeen gorabeherak eta litekeen konponbidea

ebaluatzeko eta horiek erregistratzeko prozedura definitu du. d) Baliabideetan eta jardueretan izan daitezkeen aldaketak kudeatzeko prozedura

definitu du, horiek erregistratzeko sistema barne. e) Jarduerak eta proiektua ebaluatzeko beharrezko dokumentazioa definitu eta landu

du. f) Erabiltzaileei edo bezeroei buruzko ebaluazioan parte hartzeko prozedura ezarri du,

eta berariazko dokumentuak prestatu ditu. g) Hala badagokio, proiekturako baldintzen orria beteko dela ziurtatzeko sistema bat

ezarri du.



5. Proiektua aurkeztu eta defendatzen du, eta proiektua lantzean eta heziketa-zikloko ikaskuntza-prozesua garatzean eskuratutako konpetentzia teknikoak eta pertsonalak eraginkortasunez erabiltzen ditu.


a) Proiektuari buruzko memoria-dokumentua egin du. b) Informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriak erabiliko dituen aurkezpena

prestatu du. c) Proiektuaren azalpena egin du. Bertan, haren helburuak eta eduki nagusiak

deskribatu ditu eta jasotako ekintza-proposamenen hautaketa justifikatu du. d) Azalpenean komunikazio-estilo egokia erabili du eta, ondorioz, azalpen antolatua,

argia, atsegina eta eraginkorra lortu du. e) Proiektua defendatu du, eta arrazoituta erantzun die epaimahai ebaluatzaileak

planteatzen dituen galderei. d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa

Modulu honen helburua heziketa-ziklo osoan zehar landu diren konpetentzia profesionalak, pertsonalak eta sozialak indartu eta finkatzea da. Horretarako, talde-proiektu bat garatuko da. Bi edo hiru ikasleko taldeak osatzea izango da lehen urratsa. Talde horien bidez ikasle guztiak proiektuaren garapenean inplika daitezen lortuko da. Talde homogeneoak eta konpetentzia osagarriak izango dituztenak ezartzen saiatuko da. Taldearen lehen eginkizuna garatu beharreko proiektua aukeratzea izango da. Modulu hau denboran bat datorrenez «Lantokiko prestakuntza» moduluarekin, praktikak egiten direneko enpresa ideia-iturri egokia izan daiteke proiekturako. Nolanahi ere, komenigarria izango da tutoreak garatu ahal izango diren zenbait proiektu teknikoki bideragarri eskura izatea. Ondoren, proiektua garatzeko eredu bati jarraituz, haren faseak landuko dira:

− Diseinua. − Plangintza: − Gauzatzea eta jarraipena egitea. − Amaiera eta ebaluazioa.

Azkenik, talde bakoitzak proiektuaren aurkezpena eta defentsa prestatu eta gauzatuko du, eta, horretarako, informazioaren eta komunikazioaren teknologietan oinarritutako aurkezpen-teknikak erabiliko ditu. 2) Alderdi metodologikoak Modulu hau antolatzeko garaian, irakatsi eta ikasteko metodologia aktiboak erabiltzea proposatzen da, hala nola talde-lana eta PBL-AOI (Problem Based Learning, Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza). Zehazki, zikloko zenbait moduluren konpetentziak zeharka bilduko dituzten proiektuen garapenean berariaz oinarritutako PBL metodologia erabil daiteke. Metodologia horiek ikaslea behartzen dute arazoak identifikatzera, horiek


81

9. Lanbide-modulua: EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU TEKNIKOARI BURUZKO PROIEKTUA

konpontzeko hautabideak bilatzera, horretarako beharrezko baliabideak abian jartzera eta informazioa behar bezala kudeatzera.

Gainera, aipatutako metodologiek une batzuetan sustatzen dute bakarlana garrantzitsua da taldea osatzen duten ikasleetako bakoitzak proiektuaren defentsan ondoren erabili beharko dituen ezagupenak eta konpetentziak bereganatzeko.

Bestalde, talde-lanak harreman-konpetentziak garatzen ditu ikasleengan, eta taldeen funtzionamenduarekin eta ondoriozko guztiarekin ohitzen ditu ikasleak: talde-antolamenduarekin, rolen eta zereginen banaketarekin, pertsonen arteko komunikazioarekin, gatazken ebazpenarekin, eta abar.

Ikasleen autoikaskuntza osatzeko, proiektu-talde bakoitzari aldizka jarraipen bat egitea proposatzen da, ikaskuntza gidatzeko eta taldeari finkatutako helburuen barruan eusteko. Gainera, sortzen diren beharren arabera, laguntzako azalpen edo mintegiren bat programatzea gomendatzen da, proiektua garatzeko beharrezkoak diren berariazko edukiei edo metodologiei buruzko ezagupenetan gabeziak betetzeko.

Azkenik, talde bakoitzak landutako proiektuaren azalpen bat egitea proposatzen da, bi helburu hauekin:

- Proiektua garatzean ikasle bakoitzak bereganatutako konpetentzia teknikoak

ebaluatzea. - Komunikazioari dagokionez, ikasleen konpetentzia pertsonalak eta sozialak

ebaluatzea. Azalpena prestatu eta garatzeko, ikasleei teknologia berriak erabil ditzaten proposatuko zaie (diapositiba-aurkezpenak, web-orrien formatuak eta abar lantzeko informatika-aplikazioak). Horretarako, proiekzio-kanoiak eta ordenagailuak ere erabiliko dituzte, etorkizunean lanaren jardunean erabilgarriak izango dituzten erremintekin ohitzeko. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Modulua ebaluatzeko garaian, garrantzitsua da proiektuaren –azken produktu gisa– eta proiektua egiteko jarraitu den prozesuaren ebaluazioa egitea. Talde-lanaren funtzionamenduari buruzko informazioa jaso beharko da, baita taldekide bakoitzak proiektuan eta zereginetan izandako inplikazioari buruzko informazioa, taldean sortutako zailtasunei buruzko informazioa, eta ikasle bakoitzak eskuratutako konpetentzia pertsonalei eta sozialei buruzko informazioa ere, besteak beste. Era berean, kalifikazioaren zati batean, proiektuaren azalpenari eta defentsari buruz irakasleak egindako balorazioa jasotzea proposatzen da. Zehazki, azalpenaren ebaluazio-adierazleetako batzuk honako adierazle hauek izan daitezke:

o Proiektuaren aurkezpenak duen diseinu-kalitatea. o Aurkezpena lagunduko duten baliabideen erabilera: informatika-baliabideak,

ereduak, maketak, eta abar. o Azalpenaren argitasuna. o Azalpenaren antolamendua. o Azalpenaren bizitasuna. o Azalpenaren eraginkortasuna. o Erakutsitako komunikazio-trebetasunak: ahots-doinua, hitzezko adierazpena,

hitzik gabeko komunikazioa... o Irakasle ebaluatzaileek egindako galderei erantzuteko gaitasuna.



Behar-beharrezkoa izango da taldeko ikasle guztiek bete-betean parte hartzea proiektua babestean. Horrela, bakarkako ebaluazioa egin ahal izango da, eta ikasle bakoitzak moduluarekin lotzen diren ikaskuntzaren emaitzak lortu dituela erakutsi ahal izango du. Hala, taldea osatzen duten kide guztiek proiektua garatzen lagundu dutela ziurtatzen saiatu beharko da.

Azkenik, proiektuan parte hartzen duen talde bakoitzari erantzun xehatua ematea gomendatzen da. Erantzun horretan, produktuari buruzko ebaluazioaren, eta haren prozesuaren eta azalpenaren gune sendoak eta ahulguneak azpimarratuko dira. Horrela, ikasleei lagundu egingo zaie aurrerantzean euren ibilbide profesionalean garatu eta azaldu beharreko proiektuetan egin litezkeen hobekuntzak identifikatzen.


83

10. Lanbide-modulua: INGELES TEKNIKOA

10

10. lanbide-modulua INGELES TEKNIKOA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ingeles teknikoa

Kodea: E-200


Maila: Goi-maila


Iraupena: 40 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.:

Irakasleen espezialitatea: Ingelesa (Bigarren Hezkuntzako irakaslea)

Modulu mota: Zeharkako modulua

Helburu orokorrak: Kualifikazioen Europako Esparruko funtsezko konpetentziak

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Tituluaren lanbide-esparruarekin, prestakuntza pertsonalarekin eta eskainitako produktuarekin/zerbitzuarekin lotutako ahozko informazioa interpretatu eta erabiltzen du, eta haren ezaugarriak eta propietateak, enpresa motak eta horien kokapena identifikatu eta deskribatzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Zuzeneko mezuaren, telefono bidezkoaren edo entzunezko beste bitarteko baten

bidezkoaren xedea ezagutu du. b) Ahozko mezu zehatzak adierazi ditu egoera puntualak ebazteko: hitzordu bat,

produktu bat igortzeko/jasotzeko datak eta baldintzak, makina/gailu baten oinarrizko funtzionamendua.

c) Ahozko argibideak ezagutu ditu eta enpresaren testuinguruan emandako adierazpenei jarraitu die.

d) Sektorearen berezko produktuak edo zerbitzuak deskribatzeko termino tekniko zehatzak erabili ditu.

e) Mezu bat bere elementu guzti-guztiak ulertu beharrik gabe orokorrean konprenitzea zeinen garrantzitsua den konturatu da.

f) Emandako informazioen ideia nagusiak laburbildu ditu bere hizkuntza-baliabideak erabilita.

g) Beharrezkotzat jo duenean diskurtsoa edo horren zati bat berriz formulatzeko eskatu du.


84


h) Laneko elkarrizketa baterako aurkezpen pertsonala prestatu du. i) Lan-ingurunean garatu beharreko konpetentziak deskribatu ditu.

2. Sektorearen eta nazioarteko merkataritza-transakzioen berezko dokumentuak interpretatu eta betetzen ditu: ezaugarriei eta funtzionamenduari buruzko eskuliburua, eskabide-orria, jasotze- edo entrega-orria, fakturak, erreklamazioak. Ebaluazio-irizpideak:

a) Berariazko informazioa atera du eskainitako produktuarekin edo zerbitzuarekin lotutako mezuetatik (publizitate-liburuxkak, funtzionamenduari buruzko eskuliburua) eta bizitza profesionalarekin zerikusia duten eguneroko alderdietatik.

b) Merkataritza-transakzioei buruzko dokumentuak identifikatu ditu. c) Euskarri telematikoen bitartez jasotako mezua interpretatu dute: besteak beste,

posta elektronikoa eta faxa. d) Sektoreko web-orri bateko oinarrizko informazioak identifikatu ditu. e) Dagokion lanbide-esparruko merkataritza-dokumentazioa eta berariazko

dokumentazioa bete ditu. f) Lanbidearen berezko terminologia eta hiztegia zuzen erabili ditu. g) Aurkezpenetan eta agurretan, prestatu beharreko dokumentuaren berezko

adeitasun-formulak erabili ditu. h) Bere lanbide-ingurunearekin erlazionatutako testuen laburpenak egin ditu. i) Profilarekin lotutako okupazioak eta lanpostuak identifikatu ditu. j) Bere konpetentziako lan-prozesu bat deskribatu eta sekuentziatu du. k) Lan-ingurunean garatu beharreko konpetentziak deskribatu ditu. l) Curriculum vitaea egiteko, norberaren prestakuntza eta lanbide-konpetentziak

aurkezteko Europako herrialdeetan erabiltzen diren jarraibideak bete ditu. 3. Komunikazio-egoeretan jarrera eta portaera profesionalak identifikatu eta aplikatzen ditu, herrialde bakoitzarekin ezarritako protokolo-arauak eta haren ohiturak errespetatuz. Ebaluazio-irizpideak:

a) Atzerriko hizkuntza hitz egiten den erkidegoko ohitura eta usadioen ezaugarri esanguratsuenak definitu ditu.

b) Herrialdearen berezko gizarte- eta lan-harremanetako protokoloak eta arauak deskribatu ditu.

c) Sektorearen berezko alderdi sozio-profesionalak identifikatu ditu edozein testu motatan.

d) Atzerriko hizkuntza hitz egiten den herrialdearen berezko gizarte-harremanetako protokoloak eta arauak aplikatu ditu.

e) Beste herrialdearen berezko balioak eta ohiturak identifikatu eta bere jatorrizko herrialdekoekin lotu ditu, antzekotasunak eta desberdintasunak ezartzearren.


1. PROFILAREKIN LOTUTAKO AHOZKO MEZUAK ULERTU ETA SORTZEA

prozedurazkoak

- Sektoreko mezu profesionalak eta egunerokoak ezagutzea. - Zuzeneko mezuak, telefono bidezkoak eta grabatutakoak

identifikatzea. - Ideia nagusia eta bigarren mailako ideiak bereiztea. - Beste hizkuntza-baliabide batzuk ezagutzea: gustuak eta

lehentasunak, iradokizunak, argudioak, argibideak, baldintzaren eta zalantzaren adierazpena eta bestelakoak.


85


- Ahozko mezuak igortzeko erabiltzen diren erregistroak hautatzea. - Ahozko diskurtsoa mantentzea eta jarraitzea: sostengua ematea,

ulertzen dela erakustea, argitzeko eskatzea, eta bestelakoak. - Intonazioa, ahozko testuaren kohesio-baliabide gisa. - Nahikoa ulertzeko soinuak eta fonemak egoki sortzea. - Gizarte-harremanen markatzaile linguistikoak, adeitasun-arauak eta

erregistro-desberdintasunak hautatzea eta erabiltzea. - Laneko elkarrizketa bat prestatzea, dituen prestakuntza eta motibazio

pertsonalak aurkezteko.

kontzeptuzkoak

- Sektoreko terminologia espezifikoa. - Gramatika-baliabideak: aditz-denborak, preposizioak, adberbioak,

lokuzio preposizionalak eta adberbialak, boz pasiboaren erabilera, perpaus erlatiboak, zeharkako estiloa eta bestelakoak.

- Hots eta fonema bokalikoak eta kontsonantikoak. Konbinazioak eta elkarteak.

- Lan-elkarrizketa baten gaikako atalak.

jarrerazkoak

- Atzerriko hizkuntzak lanbide-munduan duen garrantziaz konturatzea. - Ulertzeko eta ulertarazteko interesa izatea eta hori errespetatzea. - Informazio-trukean bete-betean parte hartzea. - Atzerriko hizkuntzan komunikatzeko norberaren gaitasunaz jabetzea. - Hizkuntza bakoitzaren berezko adeitasun-arauak eta erregistro-

desberdintasunak errespetatzea. 2. PROFILAREKIN LOTUTAKO IDATZIZKO MEZUAK INTERPRETATU ETA ADIERAZTEA

prozedurazkoak

- Hainbat formatutan emandako mezuak ulertzea: eskuliburuak, liburuxkak, eta oinarrizko artikulu profesionalak eta egunerokoak.

- Ideia nagusia eta bigarren mailako ideiak bereiztea. - Erlazio logikoak ezagutzea: aurkakotasuna, kontzesioa, konparazioa,

baldintza, kausa, helburua, emaitza. - Denbora-erlazioak bereiztea: aurrekotasuna, gerokotasuna,

aldiberekotasuna. - Sektorearen berezko testu erraz profesionalak eta egunerokoak

lantzea. - Puntuazio-markak erabiltzea. - Lexikoa hautatzea, egitura sintaktikoak hautatzea, horiek egoki

erabiltzeko eduki adierazgarria hautatzea. - Testu koherenteak lantzea. - Lan-ingurunearekin lotzen den lan-eskaintza bateko iragarkien atalak

ulertzea. - Norberaren profilarekin lotzen den lan-eskaera egitea: curriculuma eta

motibazio-gutuna.

kontzeptuzkoak

- Euskarri telematikoak: faxa, posta elektronikoa, burofaxa, web-orriak. - Hizkuntzaren erregistroak. - Nazioarteko transakzioekin lotutako dokumentazioa: eskabide-orria,

jasotze-orria, faktura. - Europako Curriculum Vitaearen eredua. - Heziketa-zikloarekin lotutako konpetentziak, lanbideak eta lanpostuak.

jarrerazkoak

- Ulertzeko eta ulertarazteko interesa izatea eta hori errespetatzea. - Beste kultura batzuen alderdi profesionalekiko interesa erakustea. - Beste kultura eta gizarteetako ohiturak eta pentsamoldea

errespetatzea. - Testuaren garapenean koherentziaren premia baloratzea.


86


3. HERRIALDEAREN BEREZKO ERREALITATE SOZIOKULTURALA ULERTZEA

prozedurazkoak

- Komunikazio-egoera bakoitzerako kultura-elementurik esanguratsuenak interpretatzea.

- Enpresaren irudi ona proiektatzeko portaera sozioprofesionala eskatzen duten egoeretan baliabide formalak eta funtzionalak erabiltzea.

kontzeptuzkoak - Atzerriko hizkuntza (ingelesa) mintzatzen den herrialdeen elementu soziolaboral esanguratsuenak.

jarrerazkoak - Nazioarteko harremanetan arau soziokulturalak eta protokolokoak

baloratzea. - Bestelako usadioak eta pentsamoldeak errespetatzea.

d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa

Eduki multzoen aurkezpenak prestakuntza-prozesua errazten ez duenez eta horren premiei erantzuten ez dienez, behar-beharrezkoa da multzo horiekin laneko testuinguruko hizkuntza-komunikazioko egoera bati konponbidea aurkitzeko beharrezkoak diren ulermenezko eta adierazpenezko konpetentziak lortzeari lehentasuna emango dien ibilbide didaktiko bat antolatzea. Modulu honen programazioa antolatzeko, prozedurek irakasteko prozesua zuzen dezaten proposatzen da, berebiziko garrantzia baitute hizkuntza bat komunikazio-tresna gisa irakasteko. Gainera, berehala erabilgarri izateak motibazioa sortzen du irakasleengan. Lanbidearen berezko komunikazio-egoera batek prozedura jakin batzuk dakartza eta horiek kontrolpean izan behar dira egoera eraginkortasunez konponduko bada. Eduki lexikalek, morfologikoek eta sintaktikoek ez lukete inongo zentzurik, ulertu edo adierazi behar den mezu bat eraman edo transmitituko ez balute. Horrenbestez, oinarrizko lau hizkuntza-gaitasunak, hots, entzumena, irakurmena, mintzamena eta idazmena garatzea da lortu beharreko helburua. Ikasleek nolabaiteko segurtasunarekin moldatu beharko dute atzerriko hizkuntzan beren lanpostuak aurkezten dizkien egoeren aurrean. Irakasleek erabiliko dituzten metodologia eta materialak alde batera utzirik, lanbidearen berezko egoera erraz bat aukeratzea oso baliagarria izango da ikasleak beren ikaskuntzan bertan inplikatzeko. Egoera horren inguruan antolatuko dira dagozkion gramatika-egiturak (aditz-denbora, hiztegia, eta abar), hizkuntza-erregistroarekin, arau edo protokolo sozial eta/edo profesional egokiekin batera. Beharbada komenigarria izango litzateke hasieran modulua ikasleei aurkeztean horiekin batera gogoeta egitea, etorkizunean bizitza profesionalean aurrez aurre izango dituzten egoera ohikoenak zein izango diren ondorioztatzeko, eta lan egingo duten produkzio-


87


sektorean atzerriko hizkuntza zein beharrezkoa izango duten eta beste ohitura eta kultura batzuetara irekitzea zein aberasgarria izango den konturatzeko. Gogoeta horrek ikasteko aukeretan irmotu beharko lituzke, gero eta autonomoagoak izan daitezen eta sortzen zaizkien arazoak konpontzeko gaitasuna izan dezaten beren lanpostuetan daudenean. Komenigarria da atzerriko hizkuntzak zikloko beste modulu batzuekin duen zeharkako erlazioa behin eta berriz azpimarratzea, jakitun izan daitezen zein lanbide-profiletarako prestatzen ari diren. Azkenik, kontuan izan behar da, halaber, aurreko hezkuntza-etaparen ondorio den ingelesezko oinarrizko prestakuntza. Esperientziak erakusten digunez, ikaskuntza horretan zehar eskuratutako lorpenak askotarikoak izaten dira, gazte bakoitzaren idiosinkrasia pertsonalaren parekoak ia. Komunikazio-konpetentzia batzuk urriak direla irizten bazaio edo taldearen aniztasunean oinarrizko ezagutzak homogeneizatu beharra antzematen bada, dagozkion ezagutzak osatu edo indartzeari ekingo zaio. Horretarako beharrezkoak diren unitate didaktikoak definituko dira.

2) Alderdi metodologikoak Hizkuntza lanbide-munduan komunikatzeko tresna bezala ulertuta, metodo aktiboa eta parte-hartzailea erabiltzen da ikasgelan. Ahozko hizkuntzari garrantzi berezia eman beharko zaio, egungo egoera profesionalek eta globalizazioak hori eskatzen baitute. Ikasgelan ingelesa erabiltzen da beti eta irakasleak etengabe bultzatzen ditu ikasleak hura erabiltzera, nahiz eta zuzen mintzatu ez. Irakasleak konfiantza eman beharko dio ikasle bakoitzari, komunikatzeko aukeren jakitun izan dadin, aukerak baditu-eta. Lehentasuna emango zaio mezuaren ulermenari zuzentasun gramatikalaren gainetik, eta ahoskera eta jarioa azpimarratuko dira, mezua hartzailearengana igarotzeko baldintzatzaileak dira-eta. Talde-lanak gazteen hasierako lotsa gainditzen laguntzen du. Halaber, audio- eta bideo-grabazioak erabiliko dira, bere burua behatzeak eta bere akatsak aztertzeak ikaskuntza bere alderdi neketsuenean hobetzen lagun diezaion ikasleari, hots, ahozko mezuak sortzen. Hizkuntza bat ikasteak pertsonaren alderdi guztiak mobilizatzea eskatzen du, oso jarduera konplexua da-eta. Irakasteko eta ikasteko prozesuan aplikatutako komunikazio-metodologia sektoreko enpresak (ahal dela ingelesak) bisitatuz edo jarduneko langileak gonbidatuz aberats daiteke. Hartara, lanbide-ingurunetik datozen eta lan-esperientzia duten horiek lanpostuaren ikuspegia, zailtasunak eta abantailak azalduko dizkiete etorkizuneko profesionalei. Metodo/testuliburu bat eta metodoak berak dakarren ikus-entzunezko materiala erabiltzeaz gain, ikastetxeak dituen beste audio- eta bideo-euskarri batzuk ere erabiliko dira, betiere lanbide-egoerak ardatz dituztenak. Halaber, benetako materialarekin lan egingo da (kartak, fakturak, gidak eta liburuxkak), eta web-orri ingelesak kontsultatuko dira. Hizkuntza bat eskuratzea ikastunaren barne-faktore askoren emaitza da, eta pertsona bakoitzak behar, estilo, erritmo eta interes desberdinak ditu. Horregatik, beren beharretara egokitzen diren mota desberdinetako materialak (idatzizkoak, ahozkoak, irudiak, musika, teknologia berriak, eta abar) eskaini behar zaizkie ikasleei.


88


Teknologia berriak ezin dira ikaskuntzatik kanpo geratu, lan-munduan eta gizartean ere ez baitira kanpoan geratuko: Internet, posta elektronikoa, burofaxa, etab. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Irakasleek dinamizatzaile eta bideratzaile gisa jardungo dute ikasgelan ahozko ingelesa erabil dadin, egoerak ahalik eta sinesgarrienak izan daitezen, eta ikasleak ahalik eta gehien inplikatuko dituzte beren ikaskuntzan eta materiala bilatzeko eta erabiltzeko lanetan. Lehentasunez ahozko hizkuntza erabiltzea lanbide-inguruneari dagozkion

materialekin: erabilera-eskuliburuak, liburuxkak, piezen edo produktuen krokisak, zenbakiak, datak, orduak, eskainitako produktuaren edo zerbitzuaren ezaugarri deskribatzaileak.

Sektoreko enpresei edota produktuei eta zerbitzuei buruzko ingelesezko publizitate-

materialak aztertzea, erabilitako hiztegi teknikoa eta adjektiboak barne. Arazo errazak konpontzea: bezeroen galderak, istripu txikiak, unean uneko

azalpenak. Bisitan datorren bezero atzerritar bati enpresaren edo lanpostuaren inguruko

informazio laburrak ematea. Unean uneko oharrak egitea norbaiti edo norbaiten mandatua uzteko, zereginari

buruzko zehaztasunak emateko, entregatzeko datak edo kantitateak adierazteko, sortutako arazoen berri emateko.

Lanpostu baterako curriculuma aurkeztea txartel eragingarriarekin batera, prentsako

edo telebistako lan-iragarki bat ulertzea, etab. Faktura / ordainketa-gutuna edota bidalketa/entrega baten onarpena aurkeztea eta

azaltzea. Ikasgelan lanbidearen egoera bat simulatzen duen ikasle talde baten elkarrizketak

bideoz grabatzea, geroago aztertzeko.


89

11. Lanbide-modulua: LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA

11 11. lanbide-modulua LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Laneko prestakuntza eta orientabidea

Kodea: 0666


Maila: Goi-maila


Iraupena: 99 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 5

Irakasleen espezialitatea: Laneko prestakuntza eta orientabidea (Bigarren Hezkuntzako irakaslea)


Helburu orokorrak: 14 / 15 / 16 / 18

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Lan-munduratzeko eta bizitza osoan ikasteko hautabideak identifikatu ondoren, lan-aukerak hautatzen ditu.


a) Etengabeko prestakuntzaren garrantzia baloratu du, enplegatzeko aukerak zabaltzeko eta produkzio-prozesuaren eskakizunetara egokitzeko funtsezko faktore gisa.

b) Tituluaren lanbide-profilari lotutako prestakuntza-ibilbidea eta ibilbide profesionala identifikatu ditu.

c) Profilari lotutako lanbide-jarduerarako eskatzen diren gaitasunak eta jarrerak zehaztu ditu.

d) Tituludunarentzako enplegu-sorgune eta lan-munduratzeko gune nagusiak identifikatu ditu.

e) Lana bilatzeko prozesuan erabiltzen diren teknikak zehaztu ditu. f) Tituluari lotutako lanbide-sektoreetan autoenplegurako hautabideak aurreikusi ditu. g) Erabakiak hartzeko nortasuna, helburuak, jarrerak eta norberaren prestakuntza

baloratu ditu. 2. Talde-laneko estrategiak aplikatzen ditu, eta erakundearen helburuak lortzeko duten eraginkortasuna baloratzen du. Ebaluazio-irizpideak:


90


a) Profilari lotutako lan-egoeretan talde-lanak dituen abantailak baloratu ditu. b) Benetako lan-egoera batean osa daitezkeen lantaldeak identifikatu ditu. c) Lantalde ez-eraginkorraren aldean, talde eraginkorrak dituen ezaugarriak zehaztu

ditu. d) Taldekideek bere gain hartutako denetako eginkizunen eta iritzien beharra ontzat

baloratu du. e) Taldekideen artean gatazkak sortzeko aukera erakundeen alderdi ezaugarritzat

onartu du. f) Gatazka motak eta horien sorburuak identifikatu ditu. g) Gatazkak konpontzeko prozedurak zehaztu ditu.

3. Lan-harremanen ondoriozko eskubideak baliatu eta betebeharrak betetzen ditu, eta lan-kontratuetan horiek onartzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Lan-zuzenbidearen oinarrizko kontzeptuak identifikatu ditu. b) Enpresaburuen eta langileen arteko harremanetan esku hartzen duten erakunde

nagusiak bereizi ditu. c) Laneko harremanaren ondoriozko eskubideak eta betebeharrak zehaztu ditu. d) Kontratazio modalitate nagusiak sailkatu ditu, eta kolektibo jakin batzuentzat

kontratazioa sustatzeko neurriak identifikatu ditu. e) Lan-bizitza eta familia-bizitza bateragarri egiteko indarrean dagoen legeriak

ezarritako neurriak baloratu ditu. f) Laneko harremanak aldatu, eten eta deuseztatzearen arrazoiak eta ondorioak

identifikatu ditu. g) Soldata-ordainagiria aztertu du eta haren osagai nagusiak identifikatu ditu. h) Gatazka kolektiboko neurriak eta gatazkak ebazteko prozedurak aztertu ditu. i) Tituluarekin zerikusia duen lanbide-sektore bati aplikatzekoa zaion hitzarmen

kolektiboan adostutako lan-baldintzak zehaztu ditu. j) Lan-antolamenduaren ingurune berrien ezaugarriak identifikatu ditu.

4. Estalitako kontingentzien aurrean, Gizarte Segurantzako sistemaren babes-ekintza zehazten du eta prestazio mota guztiak identifikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Herritarren bizi-kalitatea hobetzeko funtsezko oinarri gisa baloratu du Gizarte Segurantzaren eginkizuna.

b) Gizarte Segurantzak estaltzen dituen kontingentziak adierazi ditu. c) Gizarte Segurantzako sisteman dauden araubideak identifikatu ditu. d) Gizarte Segurantzako sistemaren barruan enpresaburuaren eta langilearen irudiak

dituen betebeharrak identifikatu ditu. e) Suposizio sinple batean, langilearen kotizazio-oinarriak, eta langilearen eta

enpresaburuaren irudiari dagozkion kuotak identifikatu ditu. f) Gizarte Segurantzako sistemaren prestazioak sailkatu eta eskakizunak identifikatu

ditu. g) Legez egon daitezkeen langabezia-egoerak zehaztu ditu. h) Oinarrizko kontribuzio-mailari dagokion langabezia-prestazioaren iraupena eta

kopurua kalkulatu ditu. 5. Bere jardueraren ondoriozko arriskuak ebaluatzen ditu, lan-inguruneko lan-baldintzak eta arrisku-faktoreak aztertuta. Ebaluazio-irizpideak:


91


a) Enpresaren esparru eta jarduera guztietan prebentzioaren kulturak duen

garrantzia baloratu du. b) Lan-baldintzak langilearen osasunarekin erlazionatu ditu. c) Jardueraren arrisku-faktoreak eta horien ondoriozko kalteak sailkatu ditu. d) Tituluaren lanbide-profilari lotutako lan-ingurunean ohikoenak diren arrisku-

egoerak identifikatu ditu. e) Enpresan dauden arriskuak ebaluatu ditu. f) Lanbide-profilari lotutako lan-inguruneetan, prebentziorako garrantzitsuak diren

lan-baldintzak zehaztu ditu. g) Tituluaren lanbide-profilari lotutako kalte profesionalen motak sailkatu eta

deskribatu ditu, bereziki lan-istripuei eta lanbide-gaixotasunei dagokienez. 6. Enpresa txiki batean, arriskuen prebentziorako plana egiten laguntzen du, inplikatutako agente guztien erantzukizunak identifikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Laneko arriskuen prebentzioan dauden eskubide eta betebehar nagusiak zehaztu ditu.

b) Enpresan prebentzioa kudeatzeko moduak sailkatu ditu, laneko arriskuen prebentzioari buruzko araudian ezarritako irizpideen arabera.

c) Arriskuen prebentzioari dagokionez, enpresan langileak ordezkatzeko moduak zehaztu ditu.

d) Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak identifikatu ditu.

e) Enpresan, larrialdirik izanez gero jarraitu beharreko jardun-sekuentziazioa barne hartuko duen prebentzio-plana izatearen garrantzia baloratu du.

f) Tituludunaren lanbide-sektorearekin lotutako lantoki baterako prebentzio-planaren edukia zehaztu du.

g) Enpresa txiki edo ertain baterako larrialdi- eta ebakuazio-plan bat pentsatu du. 7. Prebentzio- eta babes-neurriak aplikatzen ditu, eta tituluari lotutako lan-inguruneko arrisku-egoerak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Kalteak sorburuan saihesteko eta, saihestezinak badira, haien ondorioak ahalik eta gehien murrizteko aplikatu behar diren prebentzio-teknikak, eta norbera eta taldea babestekoak zehaztu ditu.

b) Mota guztietako segurtasun-seinaleen esanahia eta hedadura aztertu ditu. c) Larrialdietarako jardun-protokoloak aztertu ditu. d) Larrialdietan, larritasun-maila desberdinetako biktimak daudenean, zaurituak

sailkatzeko teknikak identifikatu ditu. e) Istripuaren lekuan bertan hainbat kalteren aurrean aplikatu beharreko lehen

laguntzetako oinarrizko teknikak identifikatu ditu, baita botikinaren osaera eta erabilera ere.

f) Langileen osasuna zaintzeko eskakizunak eta baldintzak zehaztu ditu, eta prebentzio-neurri gisa duten garrantzia adierazi du.


92



1. LAN MUNDURATZEKO ETA BIZITZA OSOAN IKASTEKO PROZESUA

prozedurazkoak

- Lan-ibilbiderako interes, gaitasun eta motibazio pertsonalak aztertzea. - Tituluari lotutako prestakuntza-ibilbideak identifikatzea. - Tituluaren lanbide-sektorea zehaztu eta aztertzea. - Norberaren ibilbidea planifikatzea:

Beharrekin eta hobespenekin bateragarriak izango diren epe ertain eta luzerako lan-helburuak ezartzea. Uneko eta gerorako pentsatutako prestakuntzarekiko helburu

errealistak eta koherenteak. - Ibilbide-planaren, prestakuntzaren eta helburuen arteko koherentzia

norberak egiaztatzeko zerrenda bat ezartzea. - Lan-munduratzeko beharrezko dokumentuak betetzea (aurkezpen-

gutuna eta curriculum vitaea), eta test psikoteknikoak eta elkarrizketa simulatuak egitea.

kontzeptuzkoak - Lana bilatzeko teknikak eta tresnak. - Erabakiak hartzeko prozesua. - Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua. - Europan ikasi eta enplegatzeko aukerak.

jarrerazkoak

- Tituludunaren lan- eta lanbide-ibilbiderako etengabeko prestakuntzak duen garrantzia baloratzea.

- Norberaren ikaskuntzaz arduratzea. Eskakizunak eta aurreikusitako emaitzak ezagutzea.

- Autoenplegua lan-munduratzeko hautabidetzat baloratzea. - Lan-munduratze egokirako lan-ibilbideak baloratzea. - Lanarekiko konpromisoa izatea. Lortutako trebakuntza baliaraztea.

2. GATAZKA ETA LANTALDEAK KUDEATZEA

prozedurazkoak

- Antolakundea pertsona-talde gisa aztertzea. - Antolamendu-egiturak aztertzea. - Kideek lantaldean izan ditzaketen eginkizunak aztertzea. - Antolakundeetako gatazken sorrera aztertzea: espazioak, ideiak eta

proposamenak partekatzea. - Gatazka motak, esku-hartzaileak eta horien abiapuntuko jarrerak

aztertzea. - Gatazkak ebazteko moduak, bitartekotza eta jardunbide egokiak

aztertzea. - Lan-taldeen sorrera aztertzea.

kontzeptuzkoak

- Enpresa baten antolamendu-egitura, xede bat lortzeko pertsona-talde gisa.

- Talde motak sektoreko industrian, dituzten eginkizunen arabera. - Lantaldeen sorrera aztertzea. - Komunikazioa, taldeak sortzean arrakasta lortzeko oinarrizko

elementu gisa. - Lantalde eraginkorraren ezaugarriak. - Gatazkaren definizioa: haren ezaugarriak, sorburuak eta etapak. - Gatazkak ebatzi edo deuseztatzeko metodoak: bitartekotza,

adiskidetzea eta arbitrajea.


93


jarrerazkoak

- Enpresa-helburuak lortzeko pertsonen ekarpena baloratzea. - Antolamenduaren eraginkortasunean talde-lanak dituen abantailak eta

eragozpenak baloratzea. - Talde-lanerako funtsezko faktoretzat komunikazioa baloratzea. - Lantaldeetan sor daitezkeen gatazkak ebazteko partaidetzazko jarrera

izatea. - Gatazkak ebazteko sistemak aztertzea.

3. LAN KONTRATUAREN ONDORIOZKO LAN BALDINTZAK

prozedurazkoak

- Lan-zuzenbidearen iturriak aztertzea eta hierarkiaren arabera sailkatzea.

- Langileen Estatutuari buruzko Legearen Testu Bateginean arautzen diren lan-jardueren ezaugarriak aztertzea.

- Kontratu-modalitate ohikoenak formalizatu eta alderatzea, haien ezaugarrien arabera.

- Nomina interpretatzea. - Dagokion lanbide-jarduerako sektorerako hitzarmen kolektiboa

aztertzea.

kontzeptuzkoak

- Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Europar Batasunaren arteztarauak, Langileen Estatutua, Hitzarmen Kolektiboa.

- Lan-kontratua: kontratuaren elementuak, ezaugarriak eta formalizazioa, gutxieneko edukiak, enpresaburuaren betebeharrak, enpleguari buruzko neurri orokorrak.

- Kontratu motak: mugagabeak, prestakuntzakoak, aldi baterakoak, lanaldi partzialekoak.

- Lanaldia: iraupena, ordutegia, atsedenaldiak (laneko egutegia eta jaiegunak, oporrak, baimenak).

- Soldata: motak, ordainketa, egitura, aparteko ordainsariak, soldataz kanpoko eskuratzeak, soldata-bermeak.

- Soldata-kenkariak: kotizazio-oinarriak eta ehunekoak, PFEZ. - Kontratua aldatu, eten eta deuseztatzea. - Sindikatuen ordezkaritza: sindikatuaren kontzeptua, sindikatzeko

eskubidea, enpresa-elkarteak, gatazka kolektiboak, greba, ugazaben itxiera.

- Hitzarmen kolektiboa. Negoziazio kolektiboa. - Lan-antolamenduaren ingurune berriak: kanpora ateratzea, telelana…

jarrerazkoak

- Lana arautzearen beharra baloratzea. - Dagokion lanbide-jarduerako sektorearen lan-harremanetan

aplikatzen diren arauak ezagutzeko interesa izatea. - Aurreikusitako legezko bideak laneko gatazken ebazpide gisa aintzat

hartzea. - Langileen kontratazioan etika eskaseko eta legez kanpoko jardunak

baztertzea, batez ere premia handienak dituzten kolektiboei dagokienez.

- Gizartea hobetzeko agente gisa, sindikatuen eginkizuna aintzat hartu eta baloratzea.


94


4. GIZARTE SEGURANTZA, ENPLEGUA ETA LANGABEZIA

prozedurazkoak - Gizarte Segurantzako sistema orokorra unibertsala izateak duen

garrantzia aztertzea. - Gizarte Segurantzaren prestazioei buruzko kasu praktikoak ebaztea.

kontzeptuzkoak

- Gizarte Segurantzako sistema: aplikazio-esparrua, egitura, araubideak, erakunde kudeatzaileak eta laguntzaileak.

- Enpresaburuen eta langileen betebehar nagusiak Gizarte Segurantzaren arloan: afiliazioak, altak, bajak eta kotizazioa.

- Babes-ekintza: osasun-asistentzia, amatasuna, aldi baterako ezintasuna eta ezintasun iraunkorra, baliaezintasun gabeko lesio iraunkorrak, erretiroa, langabezia, heriotza eta biziraupena.

- Prestazioen motak, eskakizunak eta kopurua. - Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzeko

sistemak.

jarrerazkoak - Herritarren bizi-kalitatea hobetzeko Gizarte Segurantzaren eginkizuna

aintzat hartzea. - Gizarte Segurantzarako kotizazioan nahiz prestazioetan iruzurrezko

jokabideak gaitzestea.

5. ARRISKU PROFESIONALAK EBALUATZEA

prozedurazkoak

- Lan-baldintzak aztertu eta zehaztea. - Arrisku-faktoreak aztertzea. - Segurtasun-baldintzei lotutako arriskuak aztertzea. - Ingurumen-baldintzei lotutako arriskuak aztertzea. - Baldintza ergonomikoei eta psikosozialei lotutako arriskuak aztertzea. - Enpresaren arrisku-esparruak identifikatzea. - Lanbide-eginkizunaren araberako arrisku-protokoloa ezartzea. - Lan-istripuaren eta lanbide-gaixotasunaren artean bereiztea.

kontzeptuzkoak

- Arrisku profesionalaren kontzeptua. - Enpresan arriskuak ebaluatzea, prebentzio-jardueraren oinarrizko

elementu gisa. - Profilari lotutako lan-ingurunearen berariazko arriskuak. - Antzemandako arrisku-egoeren ondorioz langilearen osasunean

eragin daitezkeen kalteak.

jarrerazkoak

- Lanbide-jardueraren fase guztietan prebentzioaren kulturak duen garrantzia ezagutzea.

- Lanaren eta osasunaren arteko lotura baloratzea. - Prebentzio-neurriak hartzeko interesa azaltzea. - Enpresan prebentziorako prestakuntza ematearen garrantzia

baloratzea.

6. ENPRESAN ARRISKUEN PREBENTZIOA PLANIFIKATZEA

prozedurazkoak - Planifikazio- eta sistematizazio-prozesuak bideratzea, oinarrizko

prebentzio-tresna gisa. - LAP Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko oinarrizko araua


95


aztertzea. - LAParen arloko egitura instituzionala aztertzea. - Lan-ingurunerako larrialdi-plan bat egitea. - Zenbait larrialdi-plan bateratu eta aztertzea.

kontzeptuzkoak

- Lanak giza osasunean eta segurtasunean dituen ondorioak. - Eskubideak eta betebeharrak laneko arriskuen prebentzioaren arloan. - Erantzukizunak laneko arriskuen prebentzioaren arloan. - LAPean eta osasunean esku hartzen duten agenteak, eta horien

eginkizunak. - Prebentzioaren kudeaketa enpresan. - Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan (LAPeko oinarrizko

teknikaria). - Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde

publikoak. - Prebentzioaren plangintza enpresan. - Larrialdi- eta ebakuazio-planak lan-inguruneetan.

jarrerazkoak

- LAParen garrantzia eta beharra baloratzea. - LAPeko eta LO Laneko Osasuneko agente gisa duen posizioa

baloratzea. - Erakunde publikoek eta pribatuek LOan errazago sartzeko egindako

aurrerapenak baloratzea. - Dagokion kolektiboaren larrialdi-planei buruzko ezagutza baloratu eta

zabaltzea.

7. ENPRESAN PREBENTZIO ETA BABES NEURRIAK APLIKATZEA

prozedurazkoak

- Norbera babesteko teknikak identifikatzea. - Norbera babesteko neurriak erabiltzeko garaian enpresak eta

banakoak dituzten betebeharrak aztertzea. - Lehen laguntzetako teknikak aplikatzea. - Larrialdi-egoerak aztertzea. - Larrialdietarako jardun-protokoloak egitea. - Langileen osasuna zaintzea.

kontzeptuzkoak - Banako eta taldeko prebentzio- eta babes-neurriak. - Larrialdi-egoera batean jarduteko protokoloa. - Larrialdi medikoa / lehen laguntzak. Oinarrizko kontzeptuak. - Seinale motak.

jarrerazkoak - Larrialdien aurreikuspena baloratzea. - Osasuna zaintzeko planen garrantzia baloratzea. - Proposatutako jardueretan bete-betean parte hartzea.


1) Sekuentziazioa

Edukiak sekuentziatu eta antolatzeko proposamen hau ikasleak egiten ari den heziketa-zikloa amaitzean jarraituko duen lan-munduratze ibilbidearen logikan oinarritzen da, hau


96


da: zikloa amaitzen duenetik lana lortu eta lan horretan finkatu arte edota lan-harremana amaitu arte eman beharko dituen urratsak. Ikasleak jarraituko duen ibilbideak 4 une hauek izango ditu:

a) Lana bilatzea. b) Enpresan sartzea eta egokitzeko aldia. c) Lanpostuan jardutea. d) Lan-harremana amaitzea eta enpresa uztea.

a) Lana bilatzea:

Heziketa-zikloa amaitu ondoren ikasleak egin beharreko lehen gauza lana bilatzea da, eta hori da LPO moduluaren hasieran eduki horiek garatzeko proposamenaren arrazoia. Zehazki, gai hauei buruzko edukiak garatuko dira:

• Lanbide-proiektua eta -helburua. • Europan lan egin eta ikasteko aukerak. • Lan publikoan, pribatuan edo norberaren konturakoan sartzea. • Lana bilatzeko informazio-iturriak.

b) Enpresan sartzea eta egokitzeko aldia:

Jarraian, ikasleak lana bilatzeko prozesuan arrakasta izan badu, enpresan sartzeko garaia iritsiko zaio. Lan-bizitzaren aldi horretan, honako eduki hauekin lotutako gaitasunak erabili beharko ditu:

• Lan-zuzenbidea eta haren iturriak. • Lan-harremanen ondoriozko eskubideak. • Kontratazio modalitateak eta kontratazioa bultzatzeko neurriak. • Gizarte Segurantzako sistema. • Laneko hitzarmen kolektiboak. • Enpresan sartzeko informazio-iturriak.

c) Lanpostuan jardutea:

Lanpostu berrian sartu eta egokitzeko hasierako aldia gaindituta, lanpostuan jarduteko aldia etorriko da. Aldi horrek legez jasotako edozein suposiziotan lan-harremana amaitu arte iraungo du. Hona hemen aldi horrekin lotutako edukiak:

• Segurtasun-baldintzak: soldata, lanaldia eta laneko atsedena. • Soldataren edo nominaren agiria eta horren edukiak. • Gizarte Segurantza: prestazioak eta izapideak. • Kontratua aldatu eta etetea. • Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzea. • Langileen ordezkaritza. • Negoziazio kolektiboa. • Laneko gatazka kolektiboak. • Talde-lana. • Gatazka. • Lan-antolamenduaren ingurune berriak. • Langileentzako onurak antolamendu berrietan. • Arrisku profesionalak. • Prebentzio- eta babes-neurriak planifikatu eta aplikatzea.

d) Lan-harremana amaitzea eta enpresa uztea:

Lan-harremana amaituz gero, ikasleak aldi horri aurre egiteko beharrezko konpetentziak izan beharko ditu. Eduki hauek garatu behar dira:


97


• Lan-kontratua deuseztatzea eta horren ondorioak. • Hartzekoen likidazioa edo kitatzea. • Gizarte Segurantzarekin lotutako izapideak: bajak. • Kontzeptua eta egoera babesgarriak langabezia-babesean. • Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzeko

sistemak.

Lan-harremana amaitzegatik ikasleak enpresan jarraitzen ez badu, lana bilatzeko prozesuari ekin beharko dio berriz ere, enpresan sartzeko aldi berri bat hasiko du, etab.

2) Alderdi metodologikoak Hasiera batean, egokia dirudi irakasleak moduluaren edukiak aurkeztu eta garatzea, hurbileneko gizarte- eta ekonomia-ingurunea erreferente gisa hartuta betiere. Bigarren fasean, garrantzi handiagoa emango zaio ikaslearen partaidetza eraginkorrari. Horretarako, kontzeptuak zehazteko, eta abileziak eta trebeziak garatzeko bidea emango dioten jarduerak egingo dira: ikaslearen esperientzia pertsonalak azaltzea, prentsa-albisteak erabiltzea, IKTak (Informazio eta Komunikazio Teknologiak) erabiltzea. Talde-lanari eta sortzen diren gatazkei buruzko atala jorratzeko, ikasgelaren ingurunean izaten diren gatazkak, ikasle eta irakasleen arteko harremanak, familiako eta lagun arteko gatazkak... erabil daitezke; aldeen portaerak eta arazoen konponbideak aztertzearren. Modulua garatzean, egokia dirudi adituen laguntzara jotzea (enpresa-batzordeetako kideak, sindikatuetako ordezkariak, lan-arloko abokatuak, etab.), laneko egoerak eta gatazkak hurbiletik ezagutzeko. Laneko arriskuen prebentzioari dagokionez, egokia dirudi lehen laguntzetako eta suteak itzaltzeko praktikak egitea, lantokietara bisitak egitea... Horretarako, erakundeen laguntza behar da, hala nola: Gurutze Gorria, Osalan, Lan Ikuskaritza, suteak itzaltzeko zerbitzuak... Kontuan izan behar da ikasleak, modulua gainditu ondoren, laneko arriskuen prebentzioko oinarrizko mailako jardueretarako beharrezkoak diren lanbide-erantzukizunak hartzen dituela. Gainera, metodologiari dagokionez, komeni da moduluaren edukiak metodologia aktiboen bidez garatzea, hala nola: talde-lana eta PBL-AOI arazoetan oinarritutako ikaskuntza. Azkenik, lana bilatzeko teknikak behar bezala garatzeko, komeni da ikasleak benetako lan bat bilatzeko kasu praktiko baten simulazioa egitea: zeregin horretarako gehien erabiltzen diren dokumentuak egitea (curriculuma, aurkezpen-gutuna) eta komunikabide ohikoenetan lan-eskaintzak hautatzea. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Erreferentziako produkzio-sektorea deskribatzea:

• Erreferentziako produkzio-sektorearen bilakaera aztertzea. • Sektorean enplegatzeko aukerak identifikatzea. • Estatistikak eta taula makroekonomikoak erabiltzea.

Lan-harremanen motak eta lan-kontratazioen modalitateak identifikatzea:

• Lan-zuzenbidearen iturriak aztertzea.


98


• Lan-kontratazioaren formak identifikatzea. • Lan-kontratuaren ondoriozko eskubideak eta betebeharrak identifikatzea (gizarte-

babeseko sistema barne dela). Lantaldeak, eta gatazkak ebazteko teknikak zehaztea:

• Lantaldeen tipologia identifikatzea. • Gatazkak eta horiek ebazteko moduak aztertzea.

Lanbide-jardunaren ondoriozko arrisku motak identifikatzea:

• Lanbide-jardunak berekin dakartzan arriskuak ebaluatzea. • Laneko arriskuen prebentzio-teknikak identifikatzea.

Prebentzio-plan jakin bat diseinatzea eta dauden beste batzuekin alderatzea: • Lehen laguntzetan erabiltzen diren teknikak identifikatzea.

Lana bilatzeko erabiltzen diren baliabide motak deskribatzea:

• Lana bilatzeko prozesuaren faseak identifikatzea. • Lana lortzeko beharrezko dokumentazioa betetzea. • IKTak lana bilatzeko tresna gisa erabiltzea. • Bizitza osoan ikastearen garrantzia baloratzea.


99

12. Lanbide-modulua: ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA

12 12. lanbide-modulua ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Enpresa eta ekimen sortzailea

Kodea: 0743


Maila: Goi-maila


Iraupena: 60 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 4

Irakasleen espezialitatea: Laneko prestakuntza eta orientabidea (Bigarren Hezkuntzako irakaslea)


Helburu orokorrak: 9 / 10 / 11 / 12 / 13 / 15 / 16 / 17

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Ekimen sortzaileari lotutako gaitasunak ezagutu eta aintzat hartzen ditu, eta lanpostuen eta enpresa-jardueren ondoriozko eskakizunak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Berrikuntzaren kontzeptua, eta gizartearen aurrerabidearekin eta pertsonen ongizatearekin duen lotura identifikatu du.

b) Kultura ekintzailearen kontzeptua, eta enpleguaren eta gizarte-ongizatearen sorburu gisa duen garrantzia aztertu du.

c) Norberaren ekimenaren, sormenaren, prestakuntzaren eta lankidetzaren garrantzia baloratu du, jarduera ekintzailean arrakasta lortzeko ezinbesteko eskakizuntzat.

d) Sektoreko enpresa txiki eta ertain bateko enplegatuaren lanerako ekimena aztertu du.

e) Sektorean hasten den enpresaburu baten jarduera ekintzailea nola garatzen den aztertu du.

f) Jarduera ekintzaile ororen elementu saihestezintzat aztertu du arriskuaren kontzeptua.

g) Enpresaburuaren kontzeptua, eta enpresa-jarduera garatzeko beharrezko eskakizunak eta jarrerak aztertu ditu.


100


2. Enpresa txiki bat sortzeko aukera zehazten du, enpresa-ideia aukeratzen du eta haren bideragarritasuna oinarritzen duen merkatu-azterketa egiten du, jardun-ingurunearen gaineko eragina baloratuta eta balio etikoak gaineratuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Negozio-ideiak sortzeko prozesu bat garatu du. b) Tituluarekin lotutako negozio baten esparruan ideia jakin bat hautatzeko prozedura

sortu du. c) Hautatutako negozio-ideiaren inguruko merkatu-azterketa egin du. d) Merkatu-azterketatik ondorioak atera ditu eta garatu beharreko negozio-eredua

ezarri du. e) Negozio-proposamenaren balio berritzaileak zehaztu ditu. f) Enpresen gizarte-erantzukizunaren fenomenoa eta enpresa-estrategiaren elementu

gisa duen garrantzia aztertu ditu. g) Tituluarekin zerikusia duen enpresa baten balantze soziala egin du, eta sorrarazten

dituen kostu eta mozkin sozial nagusiak deskribatu ditu. h) Sektoreko enpresetan, balio etikoak eta sozialak gaineratzen dituzten ohiturak

identifikatu ditu. i) Tituluarekin zerikusia duen enpresa txiki eta ertain baten bideragarritasun

ekonomiko eta finantzarioari buruzko azterketa egin du. j) Enpresa-estrategia deskribatu du eta enpresaren helburuekin lotu du.

3. Enpresa-plan bat egiteko eta, ondoren, hura abiarazi eta eratzeko jarduerak egiten ditu. Dagokion forma juridikoa hautatzen du eta, horren arabera, legezko betebeharrak identifikatzen ditu.


a) Enpresa baten oinarrizko eginkizunak deskribatu ditu eta enpresari aplikatutako sistemaren kontzeptua aztertu du.

b) Enpresaren ingurune orokorraren osagai nagusiak identifikatu ditu; batik bat, ingurune ekonomiko, sozial, demografiko eta kulturalarenak.

c) Berariazko ingurunearen osagai nagusi diren heinean, bezeroekiko, hornitzaileekiko eta lehiakideekiko harremanek enpresa-jardueran duten eragina aztertu du.

d) Sektoreko ETE baten ingurunearen elementuak identifikatu ditu. e) Enpresa-kulturaren eta irudi korporatiboaren kontzeptuak, eta horiek enpresa-

helburuekin duten lotura aztertu ditu. f) Enpresaren forma juridikoak aztertu ditu. g) Hautatutako forma juridikoaren arabera, enpresaren jabeek legez duten

erantzukizun-maila zehaztu du. h) Enpresen forma juridikoetarako ezarritako tratamendu fiskala bereizi du. i) Indarrean dagoen legeriak ETE bat eratzeko exijitutako izapideak aztertu ditu. j) Erreferentziazko herrian sektoreko enpresak sortzeko dauden laguntza guztiak

bilatu ditu. k) Enpresa-planean, forma juridikoa aukeratzearekin, bideragarritasun ekonomiko eta

finantzarioarekin, administrazio-izapideekin, diru-laguntzekin eta bestelako laguntzekin zerikusia duen guztia barne hartu du.

l) ETE bat abian jartzeko dauden kanpoko aholkularitza eta administrazio-kudeaketako bideak identifikatu ditu.

4. ETE baten oinarrizko kudeaketa administratibo eta finantzarioko jarduerak egiten ditu: kontabilitate- eta zerga-betebehar nagusiak identifikatzen ditu, eta dokumentazioa betetzen du. Ebaluazio-irizpideak:


101


a) Kontabilitatearen oinarrizko kontzeptuak eta kontabilitate-informazioa erregistratzeko teknikak aztertu ditu.

b) Kontabilitate-informazioa aztertzeko oinarrizko teknikak deskribatu ditu, batez ere, enpresaren kaudimenari, likideziari eta errentagarritasunari dagokienez.

c) Tituluarekin zerikusia duen enpresa baten zerga-betebeharrak zehaztu ditu. d) Zerga-egutegian zerga motak bereizi ditu. e) Sektoreko enpresa txiki eta ertain batentzako merkataritza eta kontabilitateko

oinarrizko dokumentazioa bete du (fakturak, albaranak, eskabide-orriak, kanbio-letrak, txekeak eta bestelakoak), eta dokumentazio horrek enpresan egiten duen bidea deskribatu du.

f) Banku-finantzaketako tresna nagusiak identifikatu ditu. g) Dokumentazio hori enpresa-planean barne hartu du.


1. EKIMEN SORTZAILEA

prozedurazkoak

- Tituluari lotutako sektorearen jardueran berrikuntzak dituen ezaugarri nagusiak aztertzea (materialak, teknologia, prozesuaren antolamendua, etab.).

- Ekintzaileen funtsezko faktoreak aztertzea: ekimena, sormena, lidergoa, komunikazioa, erabakiak hartzeko konpetentzia, plangintza eta prestakuntza.

- Jarduera ekintzailean arriskua ebaluatzea.

kontzeptuzkoak

- Sektoreko berrikuntza eta garapen ekonomikoa. - Kultura ekintzailea gizarte-behar gisa. - Enpresaburu kontzeptua. - Ekintzaileen jarduna sektoreko enpresa bateko enplegatu gisa. - Ekintzaileen jarduna enpresaburu gisa. - Ekintzaileen arteko lankidetza. - Enpresa-jardueran aritzeko eskakizunak. - Negozio-ideia lanbide-arloaren esparruan. - Kultura ekintzaileari lotutako jardunbide egokiak tituluari dagokion

jarduera ekonomikoan eta toki-esparruan.

jarrerazkoak - Izaera ekintzailea eta ekintzailetzaren etika baloratzea. - Ekintzailetzaren bultzatzaile gisa, ekimena, sormena eta

erantzukizuna baloratzea. 2. ENPRESA IDEIAK, INGURUNEA ETA HAIEN GARAPENA

prozedurazkoak - Enpresa-ideiak zehazteko tresnak aplikatzea. - Internet bidez, sektoreko enpresei buruzko datuak bilatzea. - Garatu beharreko enpresaren ingurune orokorra aztertzea.

- Lanbide-arloko ereduzko enpresa bat aztertzea. - Ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak identifikatzea. - Merkatu-azterketaren ondorioetatik abiatuta, negozio-eredua

ezartzea. - Erabakitako ideiaren gainean berrikuntza-ariketak egitea.

kontzeptuzkoak - Enpresaren betebeharrak berariazko ingurunearekiko eta sozietate osoarekiko (garapen iraunkorra).


102


- Lan-bizitza eta familia-bizitza bateragarri egitea. - Sektoreko enpresen erantzukizun soziala eta etikoa. - Merkatu azterketa: ingurunea, bezeroak, lehiakideak eta hornitzaileak.

jarrerazkoak - Enpresaren balantze soziala aintzat hartu eta baloratzea. - Genero-berdintasuna errespetatzea. - Enpresa-etika baloratzea.

3. ENPRESA BATEN BIDERAGARRITASUNA ETA ABIARAZTEA

prozedurazkoak

- Marketin-plana finkatzea: komunikazio-politika, prezioen politika eta banaketaren logistika.

- Produkzio-plana prestatzea. - Sektoreko enpresa baten bideragarritasun teknikoa, ekonomikoa eta

finantzarioa aztertzea. - Enpresaren finantzaketa-iturriak aztertzea eta haren aurrekontua

egitea. - Forma juridikoa hautatzea. Tamaina eta bazkide kopurua.

kontzeptuzkoak

- Enpresaren kontzeptua. Enpresa motak. - Enpresa baten funtsezko elementuak eta arloak. - Zerga-arloa enpresetan. - Enpresa bat eratzeko administrazio-izapideak (ogasuna eta gizarte-

segurantza, besteak beste). - Lanbide-arloko enpresentzako diru-laguntzak, bestelako laguntzak eta

zerga-pizgarriak. - Enpresaren jabeek duten erantzukizuna.

jarrerazkoak - Proiektuaren bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa zorrotz

ebaluatzea. - Administrazioko eta legezko izapideak betetzea.

4. ADMINISTRAZIO FUNTZIOA

prozedurazkoak

- Kontabilitate-informazioa aztertzea: diruzaintza, emaitzen kontua eta balantzea.

- Dokumentu fiskalak eta lanekoak betetzea. - Merkataritzako dokumentuak betetzea: fakturak, txekeak eta letrak,

besteak beste.

kontzeptuzkoak

- Kontabilitatearen kontzeptua eta oinarrizko ideiak. - Kontabilitatea, egoera ekonomikoaren irudi zehatz gisa. - Enpresen legezko betebeharrak (fiskalak, lanekoak eta

merkataritzakoak). - Dokumentu ofizialak aurkezteko eskakizunak eta epeak.

jarrerazkoak - Sortutako administrazio-dokumentuei dagokienez, antolamendua eta

ordena baloratzea. - Administrazioko eta legezko izapideak betetzea.


103



1) Sekuentziazioa

Modulu honi ekiteko, komenigarria litzateke ikaslea jarrera ekintzailearekin mentalizatzea, bai norberaren konturako bai besteren konturako langile gisa. Ondoren, enpresa-ideien inguruan gogoeta eginaraziko zaio eta ideia horiek hautatzeko metodologia egokiak erakutsiko zaizkio. Lehentasunez, dagokion lanbide-arloaren ingurunean lan egingo da; baina, hala ere, ez dira baztertzen beste lanbide-sektore batzuk. Enpresa-ideia garatzen jarraituko da: merkatu-azterketa egin, negozio-ideia jorratu, ideia horren euskarri den enpresa diseinatu eta, ikuspegi sozialetik, etikotik eta ingurumenekotik, ingurunearen gaineko eragina baloratu. Enpresa-plana egingo da. Horretarako, haren bideragarritasun teknikoa, ekonomikoa eta finantzarioa, eta beste alderdi batzuk, besteak beste, marketin-plana, giza baliabideak, forma juridikoa, eta abar aztertuko dira. Azkenik, ikasleari oinarrizko kontzeptuak azalduko zaizkio kontabilitatearen, zergen eta administrazio-kudeaketaren inguruan.

2) Alderdi metodologikoak Modulu honetan, irakasleak entrenatzaile-lana egingo du batik bat. Proiektuen tutoretza eramango du eta, taldearen beharren arabera, bideratzaile gisa jardungo du. Irakasleak helburuak aurkeztu eta bideari ekiteko beharrezko ezagupenen sarrera laburra egin ondoren, ikasleak berak landuko du enpresa-proiektua arian-arian, bere konturako nahiz besteren konturako ekintzailetza-gaitasunak bereganatzearren. Ikasleak bere proiektuan aurrera egiten duen neurrian, irakasleak beharrezkoak diren ezagupenak sartuko ditu, azalpenen bidez edota ikasgelan garatutako jardueren bidez. Ikasleari liburu edo artikulu jakin batzuk ere irakurraraziko dizkio, ondoren haien edukia kurtsoko proiektura egokitu ditzan. Irakasleak ikasleen ikasteko prozesuaren jarraipen hurbilekoa eta bana-banakoa egin behar du. Horretarako, kontrol-zerrenda batean, aurrerapenak eta zailtasunak idatziz jaso behar ditu sistematikoki. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Ekintzaile-mentalizazioan sentsibilizatzea:

• Euskal Herriko enpresa-ehuna identifikatzea. Sektoreak, tamaina, forma juridikoak, etab.

• Enpresaburuaren ezaugarriak eta gaitasunak jasoko dituen erretratua egitea. • Enpresaburu izatearen abantailak eta eragozpenak bilduko dituen taula egitea. • Sektorean alderdi berritzaile txikiak identifikatzea. • Besteren konturako ekintzailearen, norberaren konturako ekintzailearen eta

gizarte-ekintzailearen arteko desberdintasunak eta antzekotasunak aztertzea, talde-laneko indukzio-tekniken bidez.


104


Enpresa-ideiak garatzea:

• Merkatuaren beharrei erantzungo dieten negozio-ideiekin taula bat egitea. • Lantaldeak sortzea eta horiek garatu beharreko ideiak hautatzea. • Merkatu-azterketa bat egitea, ingurunea behatuta, Internet erabilita, etab. • Hautatutako negoziorako AMIA (ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak)

matrizea egitea. • Ideiari alderdi sortzaileak eta berritzaileak aplikatzea. • Negozio-eredua prestatzea, alderdi etikoak, sozialak eta ingurumenekoak

kontuan izanda. Enpresa baten bideragarritasuna eta abiaraztea:

• ezarritako ereduari jarraituz enpresa-plan bat egitea. • Finantza-erakunde bati mailegua eskatzea (ahal dela, benetako izapideen bidez). • Enpresak eratzeko inprimakiak betetzea. • Internet erabilita, diru-laguntzak eta bestelako laguntzak bilatu eta aztertzea. • Enpresa-planak bateratu eta defendatzea.

Administrazio-izapideak aztertu eta betetzea:

• Diruzaintzako plan bat aztertzea: emaitzen kontua eta egoera-balantzea. • Dokumentu fiskalak eta lanekoak betetzea. • Merkataritza-dokumentuak betetzea: fakturak, txekeak eta letrak, besteak beste.


105

13. Lanbide-modulua: LANTOKIKO PRESTAKUNTZA

13 13. lanbide-modulua LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Lantokiko prestakuntza

Kodea: 0865


Maila: Goi-maila


Iraupena: 360 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 22

Irakasleen espezialitatea:

Ehungintzako, jantzigintzako eta larrugintzako prozesuak eta produktuak (Bigarren Hezkuntzako irakaslea) Ehungintza eta tratamendu fisiko eta kimikoak Patroigintza eta jantzigintza (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota:

Lanbide-profilari lotua

Helburu orokorrak: Guztiak


1. Enpresaren egitura eta antolamendua identifikatzen ditu, eta horiek lortutako produktuen produkzioarekin eta merkaturatzearekin erlazionatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Enpresaren antolamendu-egitura eta arlo bakoitzaren eginkizunak identifikatu ditu. b) Enpresaren egitura eta sektorean dauden ereduzko enpresa-antolamenduak

alderatu ditu. c) Enpresaren sare logistikoa osatzen duten elementuak identifikatu ditu: hornitzaileak,

bezeroak, produkzio-sistemak, biltegiratzea eta bestelakoak. d) Zerbitzugintza garatzeko lan-prozedurak identifikatu ditu. e) Jarduera behar bezala garatzeko giza baliabideen beharrezko konpetentziak

baloratu ditu. f) Jarduera honetan ohikoenak diren hedabideen egokitasuna identifikatu du.


106


2. Lanbide-jarduera garatzean ohitura etikoak eta lanekoak aplikatzen ditu, lanpostuaren eta enpresan ezarritako prozeduren arabera.


a) Aintzat hartu eta justifikatu ditu:

- Lanpostuan beharrezkoa den pertsonal- eta denbora-eskuragarritasuna. - Lanposturako beharrezkoak diren jarrera pertsonalak (besteak beste,

puntualtasuna eta enpatia) eta profesionalak (besteak beste, ordena, garbitasuna eta erantzukizuna).

- Jarrerazko eskakizunak, lanbide-jarduerak dituen arriskuen prebentzioaren aurrean.

- Lanbide-jardueraren kalitatearekin zerikusia duten jarrerazko eskakizunak. - Lantalde barruan eta enpresan ezarritako hierarkiekin harremanetan izateko

jarrerak. - Lanaren esparruan egiten diren jardueren dokumentazioarekin zerikusia duten

jarrerak. - Profesionalaren jardun egokiarekin lotuta, esparru zientifikoan eta teknikoan lan-

munduratzeko eta berriro laneratzeko prestakuntza-beharrak. b) Laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak identifikatu ditu, baita lanbide-

jardueran aplikatzekoa den Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen oinarrizko alderdiak ere.

c) Lanbide-jarduerak dituen arriskuen arabera eta enpresaren arauen arabera jarri du abian norbera babesteko tresneria.

d) Garatu dituen jardueretan ingurumena errespetatzeko jarrera izan du. e) Antolatuta, garbi eta oztoporik gabe mantendu du lanpostua edo jarduera garatzeko

eremua. f) Zuzendu zaion lanaz arduratu da, jasotako argibideak interpretatuz eta betez. g) Egoera bakoitzean ardura duen pertsonarekin eta taldeko kideekin komunikazio

eraginkorra ezarri du. h) Taldearen gainerakoekin koordinatu da eta sortzen diren gertakaririk

adierazgarrienak komunikatu ditu. i) Bere jardueraren garrantzia eta zereginen aldaketetara egokitzeko beharra baloratu

du. j) Lana garatzean arauak eta prozedurak aplikatzeaz arduratu da.

3. Ehungintzako eta larrugintzako materialen eta produktuen diseinu teknikoak egiten ditu, amaierako produktuaren eskakizunetara egokituta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehungintzako eta larrugintzako materialen eta produktuen moda-joerak aztertu eta

interpretatu ditu. b) Diseinu teknikorako berariazko irizpideak ezagutu ditu. c) Zirriborroak marraztu ditu teknika informatikoen eta eskuzkoen bidez. d) Diseinu-teknikak aplikatu ditu. e) Ehungintzako eta larrugintzako materialen eta produktuen bildumak egin ditu. f) Produktuaren bideragarritasuna analizatu du eta, horretarako, fabrikazio-aukerak

diseinu-baldintzak betetzearekin lotu ditu. g) Ehungintzako eta larrugintzako materialen eta produktuen diseinuarekin lotutako

ideia berritzaileak proposatu ditu.


107


4. Ehunen (hariak, ehunak eta ehundu gabeko oihalak), akaberen eta ehungintzako eta larrugintzako produktuen laginak lortzen ditu, eta diseinu teknikoaren eskakizunak oinarri hartuta, prozesuaren sekuentzia eta aldagaiak ezartzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Diseinuaren zehaztapen teknikoak interpretatu ditu. b) Laginak lortu ahal izateko parte hartzen duten prozesuak ezarri ditu. c) Prozesuen fase-sekuentzia aztertu du, eta aldagaiak justifikatu ditu. d) Materialak eta tresneria hautatu ditu. e) Ehunen, akaberen eta ehungintzako eta larrugintzako produktuen laginak egin ditu. f) Lortutako produktuaren ezaugarriak eta propietateak aztertu ditu. g) Tarteko eta amaierako produktuen kalitate-kontrolak egin ditu.

5. Segurtasun- eta higiene-irizpideak betetzen ditu, eta higiene- eta osasun-arauak, laneko segurtasunekoak eta ingurumena babestekoak aintzat hartuta jarduten du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Legezko araudiarekin lotutako nahitaez bete beharreko higiene- eta osasun-arauak,

eta enpresaren beraren berariazkoak antzeman ditu. b) Higiene- edo osasun-arazoak nahiz segurtasunekoak sorraraz ditzaketen portaera

edo jarrera guztiak antzeman ditu. c) Jarduerarako jantzi egokiak erabili ditu. d) Lanbide-jarduerak dituen arriskuen arabera eta enpresaren arauen arabera erabili

du norbera babesteko tresneria. e) Laneko arriskuen prebentzioari dagokionez lanbide-jardueran aplikatu beharreko

arauak eta aplikatzekoa den legeriaren oinarrizko alderdiak identifikatu ditu. f) Garatutako jardueretan, ingurumena errespetatzeko jarrera argia izan du, eta

horrekin lotutako barruko eta kanpoko arauak aplikatu ditu. g) Hondakinak biltzeko, hautatzeko, sailkatzeko eta ezabatzeko edo isurtzeko

eragiketak aplikatu ditu. c) Lanpostuko ikaskuntza-egoerak Lanbide-modulu honen xedea tituluaren konpetentziak eta zikloko helburu orokorrak –ikastetxean bereganatzen direnak zein bertan eskuratzeko zailak direnak– osatzea da. Horregatik, jarraian lantokian daudenean ikasleek gara ditzaketen hainbat jarduera irudikatzen dituzten hainbat laneko egoera aurkezten ditugu.

Enpresa-egitura eta -antolamendua identifikatzea:

• Ehungintzaren eta modaren sektoreko enpresa-egitura eta -antolamendua. • Enpresaren jarduera eta ehungintzaren eta modaren sektorean duen kokapena. • Enpresaren organigrama. Sailen arteko erlazio funtzionala. • Enpresaren organigrama logistikoa. Hornitzaileak, bezeroak eta merkaturatze-

bideak. • Enpresaren esparruko lan-prozedurak. Laneko sistemak eta metodoak. • Enpresako giza baliabideak: lanpostuekin lotutako prestakuntza-baldintzak eta

konpetentzia profesional, pertsonal eta sozialei dagozkienak. • Lantokian ezarritako kalitate-sistema. • Lantokian ezarritako segurtasun-sistema.


108


Ohitura etikoak eta lanekoak aplikatzea:

• Jarrera pertsonalak: enpatia, puntualtasuna. • Jarrera profesionalak: txukuntasuna, garbitasuna, erantzukizuna eta segurtasuna. • Laneko eta ingurumeneko arriskuen prebentzioaren aurreko jarrerak. • Enpresaren hierarkia. Lantaldearekiko komunikazioa. • Lanbide-jardueraren dokumentazioa: sailkatzeko, kodetzeko, berritzeko eta

ezabatzeko metodoak. • Enpresaren barne-arauak, laneko jarraibideak, prozedura normalizatuak eta

bestelakoak aintzat hartu eta aplikatzea.

Lan-jarduera prestatzeko eragiketak egitea: • Proposatutako gaia aztertzea eta identifikatzea, jasotako jarraibideak

interpretatuta. • Prozesuaren interpretazio teknikoa, hura definitzen duten parametroak eta

zehaztapenak kontuan hartuta. • Lan-jarduerari hasiera emateko irizpideak aplikatzea, ezarritako arauak eta

jarraibideak kontuan izanik. • Lan-sekuentzia identifikatzea eta teknikoki deskribatzea. • Jantzia edo produktua egiteko beharrezko baliabideak eta bitartekoak zehaztea,

lan-jarduera zer espaziotan egingo den kontuan hartuta. • Neurrirako proiektuen aurrekontuak egitea, modeloa egitean esku hartzen duten

kontu-sailak zehaztuta. • Produkzio-prozesuak, materialen fluxua, kanpoko eta barneko garraioa, eta abar

antolatzea eta teknikoki kudeatzea, erabilitako baliabideak optimizatzeko eta aurreikusitako emate-epeak betetzeko.

• Protokoloak betetzea, zerbitzua zuzenduko zaien pertsonen beharrak kontuan hartuta.

• Prozesua kudeatzen duen dokumentazio zehatza lantzea eta kudeatzea. Lan-planean aurreikusten diren jarduerak egitea:

• Lan-jarduera egiteko jasotako jarraibideak interpretatzea. • Garatu beharreko lan-prozesuekin lotzen den dokumentazioa identifikatzea,

ezarritako prozedurei jarraituta. • Prozesuan esku hartzen duten material eta produktu osagarrien ezaugarriak

identifikatzea eta azterketa egitea. • Prototipoa egiteko beharrezko makinak, tresneria eta erremintak doitzea

(makinak albainutzea, orratza eta hariaren lodiera hautatzea eta egiaztatzea, puntada mota egiaztatzea, lisatzearen parametroak finkatzea, eta abar).

• Hautatutako teknikak zerbitzuaren erabiltzaileen proposamenekin edo beharrekin lotzea.

• Modeloa (prototipoa), edo horren zati bat, egitea, zehaztapen teknikoen arabera. • Modeloak produzitzeko aplikatuko diren prozeduren arauak aplikatzea. • Jantzia, piezak edo produktuak berraztertzea, eskatzen diren kalitate-

parametroen arabera. • Patroien doikuntza egiaztatzea, jantzia egiteko prozesuan. • Produktu fabrikatuen ezaugarriak egiaztatzea, eta akatsen eta horiek eragiten

dituzten kausen arteko lotura ezartzea. • Lanaren emaitzei dagokien beharrezko dokumentazio teknikoa egitea eta

betetzea (patroien doikuntza, gertakariak, eta abar), gero artxibatzeko eta berriro erabili ahal izateko.

Segurtasun- eta higiene-irizpideak betetzea:


109


• Jantzigintza-prozesuetan, lanbidearekin lotzen diren lan-arriskuak identifikatzea, baita eszenako jantzietan aplikatutako materialen eraldaketarekin lotzen diren arriskuak ere.

• Lege-araudiarekin eta enpresak ezarritakoarekin lotzen diren higiene- eta osasun-arauak identifikatzea.

• Barne- eta kanpo-jardueren garapenean arriskuak prebenitzeko prozedurak gainbegiratzea eta aplikatzea, ingurumenarekiko jarrera argia edukita.

• Janzkera egokia erabiltzea, lantegiko jarduerarako aproposa (mantalak, oinetakoak), baita enpresak adierazitakoa ere.

• Norbera babesteko eta lan-arriskuak prebenitzeko baliabideak erabiltzea, egin beharreko jardueraren araberakoak (betaurreko babesleak, metalezko eskularruak, maskarak –eszenako jantzietan eskuko estanpazioa egin behar bada eta tinduak aplikatu behar badira–).

• Lanbide-jardueraren ondoriozko betebeharrak eta eskubideak betetzea eta gauzatzea, indarrean dagoen legerian ezarritakoaren arabera eta alternatibak proposatuta, emaitzak hobetzearren.

• Ikuskizunetako jantziak mihiztatzeko berariazko prozesuetan, probetan eta akabera emateko lanetan protokoloak aplikatzea.

Egindako produktua analizatzea:

• Produktua egiteko jasotako jarraibideen betetze-maila baloratzea. • Proiektua lortutako emaitzaren arabera aintzatestea, bezeroek eta enpresak

finkatutako kalitate-irizpideak egiaztatuta. • Erabilitako materialak eta baliabideak pertsonak edo enpresak eskatutako

kalitatera egokitzen diren behatzea. • Modeloa osatzen duten lineak, formak, bolumenak eta elementuak

kontratatutakoarekin bat datozela identifikatzea. • Modeloa bezeroaren tipologiaren arabera baloratzea, komunikazio argia eta

ulergarria mantenduta. • Kontratatutakoa betetzen ez duen edozein anomalia tekniko edo artistiko

zuzentzea. • Produktua aurkeztea, kontserbatzea eta ematea, betiere enpresaren eta

bezeroaren artean adostutakoaren arabera. • Lanaren emaitzei dagokien beharrezko dokumentazio teknikoa egitea eta

betetzea (erabilitako patroiak, kontsumoak, gertakariak, eta abar), gero artxibatzeko eta berriro erabili ahal izateko.

EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU TEKNIKOA ZIRRIBORROA

110

4

4. GUTXIENEKO ESPAZIOAK ETA EKIPAMENDUAK

4.1 Espazioak:

PRESTAKUNTZA ESPAZIOA AZALERA (m²) / 30 IKASLE AZALERA (m²) / 20 IKASLE

Balio anitzeko gela 60 40

Gela teknikoa 90 90

Materialen laborategia 90 60

Ehungintzako gela 90 60

4.2 Ekipamendua:

PRESTAKUNTZA ESPAZIOA EKIPAMENDUA

Balio anitzeko gela

- Ikus-entzunezko tresneria. - Sarean instalatutako PCak. - Proiekzio-kanoia. - Internet.

Gela teknikoa

- Proiekzio-kanoia. - Koloretako eskanerra (2008). - Bost behatzeko bi sare-eskularru. - Injekzio-inprimagailua (2008). - Laser inprimagailua, kolorebakarrekoa. - Internet-konexioa. - DVDrako irakurgailu grabagailua. - 15 ordenagailu dual (2008ko zikloak). - Proiekzioak egiteko pantaila, tripodearekin. - Ploterra, 1,80 cm-ko zabalera duen paper-bilkariarekin. - Ehunak diseinatzeko programa. - Proiektuak planifikatzeko eta kontrolatzeko programa. - Kolorimetria-programa. - Espektrofotometroa. - Ebaketarako tresna multzoa (guraizeak, pesak eta pintzak,

besteak beste). - Bideo- eta datu-proiektorea. - Josteko makina, 301 puntada. - Arraste hirukoitzeko josteko makina. - Sigi-saga puntadako makina. - Estaltzeko makina, bi orratzekoa. - Owerlock makina, bost harikoa.


111


- Xafla zirkularreko ebaketa-makina. - Ebaketa-mahaia (hedatzeko eta ebakitzeko). - Lurrun-biltegia duen eskuzko lisaburdina. - Larrua ebakitzeko tresnak:

- bi oin-hortz - bi arrabola - kola (potea) - kolatzeko bi eskuila - aulki erregulagarria

- LCD telebista, 37’’ - Termofinkatzeko makina.

Materialen laborategia

- Hariak zenbakitzeko «aspe»-a. - bost doitasun-balantza. - Kolore-ganbera edo UV argien ganbera. - Probetak mozteko prentsa. - Hari eta ehunetarako dinamometroa. - Laborategiko ekipamendua (mahaiak, harraska-moduluak,

bitrinak, erreaktiboetarako armairuak eta tabureteak). - Materiak analizatzeko kimika-ekipamendua. - Ura destilatzeko ekipamendua. - Filokonoa. - Lehortzeko labea edo berogailua. - Hamar mikroskopio. - Hariak zenbakitzeko «erromatarra». - Eskuzko tortsiometroa.

Ehungintzako gela

- Buru bakarreko ehunak harilkatzeko makina. - Larruak zurratzeko laborategi-ontzia. - Laborategi-txarrantxa. - Koloretako kamera. - Harigintzako laborategi-tresneria. - Termokolatzeko makina. - Diametro txikiko makina zirkularra (galtzerdiak). - Iruteko makina jarraitua (laborategia). - Harigintzako eta ehungintzako mikrometroa. - Ehungintzako berokuntza-plaka. - Estanpazio-pulpoa. - Arropa-lehorgailu industriala. - Eskuzko inpresioa egiteko serigrafia-makina. - Irazki-harien ehungailua. - Jacquard ehungailua. - Zintak egiteko raschel ehungailua. - LCD telebista, 37’’. - Infragorrien kolorearen ñabardura-zuzentzailea. - Laborategiko jigger-a. - Sokak osatuz tindatzeko laborategiko makina. - Laborategiko foulard-a. - Laborategiko lurruneztagailua. - Laborategiko rame-a (eremu bat).


112

5


- Laborategiko pad-steam-a. - Eskuz trikotatzeko makina. - Zuzen trikotatzeko makina industriala. - Zirkuluan trikotatzeko makina, orratz-barra bat. - Zirkuluan trikotatzeko makina, bi orratz-barra.

5. IRAKASLEAK 5.1 Irakasleen espezialitateak eta irakasteko eskumena ehungintzako eta larrugintzako diseinu teknikoko goi-mailako teknikariaren heziketa-zikloko lanbide-moduluetan.

LANBIDE MODULUA IRAKASLEEN ESPEZIALITATEA KIDEGOA

0279. Ehungintzako eta larrugintzako produktuen laginak

• Ehungintza eta tratamendu fisiko eta kimikoak • Lanbide Heziketako

irakasle teknikoa • Patroigintza eta jantzigintza

0281. Harigintzakoprozesuak eta analisia

• Ehungintzako, jantzigintzako eta larrugintzako prozesuak eta produktuak

• Bigarren Hezkuntzako irakaslea

0282. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen prozesua eta analisia



0283. Ehungintzako eta larrugintzako diseinuen analisia



0444. Ehunen hobetze- eta estanpatze-prozesuak



0445. Larruen tindatze- eta akabera-prozesuak



0447. Ehunen diseinu teknikoa

• Ehungintza eta tratamendu fisiko eta kimikoak

• Lanbide Heziketako irakasle teknikoa

0450. Ehunen akaberen diseinu teknikoa



0659. Ehungintzako eta larrugintzako diseinu teknikoari buruzko proiektua


• Bigarren Hezkuntzako irakaslea.




113

7

6

LANBIDE MODULUA IRAKASLEEN ESPEZIALITATEA KIDEGOA

E-200. Ingeles teknikoa • Ingelesa • Bigarren Hezkuntzako irakaslea

0666. Laneko prestakuntza eta orientabidea

• Laneko prestakuntza eta orientabidea


0743. Enpresa eta ekimen sortzailea

• Laneko prestakuntza eta orientabidea


0865. Lantokiko prestakuntza


• Bigarren Hezkuntzako irakaslea.


• Patroigintza eta jantzigintza


6. LANBIDE MODULUEN ARTEKO BALIOZKOTZEAK

1/1990 LEGEAN EZARRITAKO HEZIKETA ZIKLOKO LANBIDE MODULUAK

(LOGSE, 1/1990 )

EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU

TEKNIKOA ZIKLOKO LANBIDE MODULUAK

(LOE, 2/2006)

Produktuen diseinuaren eta modeloen analisia 0283. Ehungintzako eta larrugintzako diseinuen analisia

Harigintzako eta ehundu gabeko oihalen prozesuak 0281. Harigintzako prozesuak eta analisia

Ehunak hobetzeko tratamenduen prozesuak 0444. Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuak

Zulo-brodatuzko ehungintzako prozesuak 0282. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen prozesuak eta analisia

Bilketa bidezko puntuzko ehungintzako prozesuak 0282. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen prozesuak eta analisia

Bilketa bidezko puntuzko ehungintzako prozesuak 0282. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen prozesuak eta analisia


114

7. TITULUKO LANBIDE MODULUEN ETA KONPETENTZIA ATALEN ARTEKO TRAZABILITATE ETA EGOKITASUN LOTURAK 7.1 Konpetentzia-atalen egokitasuna lanbide-moduluekin, horiek baliozkotu edo salbuesteko

KONPETENTZIA ATAL EGIAZTATUAK BALIOZKOTU DAITEZKEEN LANBIDE MODULUAK

UC0459_3: Hari sinpleak eta fantasiazkoak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea. UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea.

0281. Harigintzako prozesuak eta analisia.

UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea. UC0455_3: Bilbe bidezko puntuzko ehunak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea.

0282. Ehunen eta ehundu gabeko oihalen prozesuak eta analisia.

UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea. UC0456_3: Irazki bidezko puntuzko ehunak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea.


UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea. UC0458_3: Irazki-harien bidezko zulo-brodatuzko ehunak, Jacquard ehunak eta ehun bereziak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak definitzea.


UC0912_3: Ehungintzan eta larrugintzan diseinua aztertu eta interpretatzea, eta produktua zehazten laguntzea. UC0479_3: Jantzigintzako, oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuak zehaztu eta garatzea.

0283. Ehungintzako eta larrugintzako diseinuen analisia.

UC0901_3: Prestatze-, tindatze-, aprestu- eta akabera-prozedurak diseinuaren eskakizunetara egokitzea. UC0902_3: Ehun estanpatuak egiteko prozedurak egokitzea.

0444. Ehunak hobetzeko eta estanpatzeko prozesuak.

UC0903_3: Larruak, ile-larruak eta zurratzeko produktuak eta prozesuak aztertzea. UC1246_3: Larruen prestatze-, tindatze- eta akabera-prozesuak diseinuaren eskakizunetara egokitzea. UC1247_3: Larruen grabazio- eta estanpazio-prozedurak diseinuaren arabera egokitzea.

0445. Larruak tindatzeko eta akabera emateko prozesuak.

UC0457_3: Zulo-brodatuzko ehunen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz. UC0454_3: Puntuzko ehunen diseinu

0447. Ehunen diseinu teknikoa.


115

teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz. UC0900_3: Ehun estanpatuen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz. UC1245_3: Larru-bildumen diseinu teknikoa egitea. 0450. Ehunen akaberen diseinu teknikoa.

Oharra: Heziketa-ziklo honetan matrikulatutako pertsonek tituluaren barnean hartzen diren konpetentzia-atal guztiak 1224/2009 Errege Dekretuaren arabera egiaztatu badituzte –1224/2009 Errege Dekretua, uztailaren 17koa, lan-esperientziaren bitartez eskuratutako lanbide-konpetentziak onartzeari buruzkoa–, honako lanbide-modulu hau izango dute baliozkotuta: «0279. Ehungintzako eta larrugintzako produktuen laginak». 7.2. Lanbide-moduluen egokitasuna konpetentzia-atalekin, horiek egiaztatzeko.

LANBIDE MODULU GAINDITUAK EGIAZTA DAITEZKEEN KONPETENTZIA ATALAK

0281. Harigintzako prozesuak eta analisia.

UC0459_3: Hari sinpleak eta fantasiazkoak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak zehaztea. UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea.


UC0453_3: Ehungintzako lehengaiak, produktuak eta prozesuak aztertzea. UC0455_3: Bilbe bidezko puntuzko ehunak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak zehaztea. UC0456_3: Irazki bidezko puntuzko ehunak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak zehaztea. UC0458_3: Irazki-harien bidezko zulo-brodatuzko ehunak, Jacquard ehunak eta ehun bereziak fabrikatzeko prozesua egokitzea eta prozedurak zehaztea.

0283. Ehungintzako eta larrugintzako diseinuen analisia.

UC0912_3: Ehungintzan eta larrugintzan diseinua aztertu eta interpretatzea, eta produktua zehazten laguntzea. UC0479_3: Jantzigintzako, oinetakogintzako eta larrukigintzako produktuak zehaztu eta garatzea.

0444. Ehunen hobetze- eta estanpatze-prozesuak.

UC0901_3: Prestatze-, tindatze-, aprestu- eta akabera-prozedurak diseinuaren eskakizunetara egokitzea. UC0902_3: Ehun estanpatuak egiteko prozedurak egokitzea.

0445. Larruen tindatze- eta akabera-prozesuak.

UC0903_3: Larruak, ile-larruak eta zurratzeko produktuak eta prozesuak aztertzea. UC1246_3: Larruen prestatze-, tindatze- eta akabera-prozesuak diseinuaren eskakizunetara egokitzea. UC1247_3: Larruen grabazio- eta estanpazio-prozedurak diseinuaren arabera egokitzea.

0447. Ehunen diseinu teknikoa. UC0457_3: Zulo-brodatuzko ehunen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz.


116

LANBIDE MODULU GAINDITUAK EGIAZTA DAITEZKEEN KONPETENTZIA ATALAK

UC0454_3: Puntuzko ehunen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz. UC0900_3: Ehun estanpatuen diseinu teknikoa egitea, euren bideragarritasuna bermatuz.

0450. Ehunen akaberen diseinu teknikoa.

UC1245_3: Larru-bildumen diseinu teknikoa egitea.

EHUNGINTZAKO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU TEKNIKOA ZIRRIBORROA

117

EHUNGINTZA KO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU GOI ......Diseinu teknikoen xehetasunak interpretatzea,...

Documents

Transcript of EHUNGINTZA KO ETA LARRUGINTZAKO DISEINU GOI ......Diseinu teknikoen xehetasunak interpretatzea,...