(Amaia Estebanez, María Gómez eta Leire Zarate)

Word-arekin batera: http://es.slideshare.net/2829101971/egipto-eta-garaiklasikoaehh

Aurkibidea

1. Zer da mitologia?

2. Egiptoko mitologia

3. Greziako mitologia

2.1. Sorkuntzaren teoria

2.2. Jainkoak

2.2.1. Faraoiak

2.3. Ka eta Ba

2.4. Hil ostea

3.1. Mitologiaren ardatzak - Jainkoak, heroiak, munstroak

3.2. Mitoak

- Sorkuntzaren teoria

- Teseo eta minotauroa

- Pandoraren mitoa

- Midas-en mitoa

3.3. Erroma

Zer da mitologia?

- Kontzeptu abstraktuak

- Naturako indarrak

- Giza izaera

azalpena

Jainkoak, heroiak edo izaki fantastikoak

protagonista

Herri baten tradiziozko sinismen eta pentsamenduen isla

“Libro de los muertos”, jeroglifikoz idatzia

Egiptoko mitologiaren oinarriak

“Textos de las Piramides”

“Los textos de los sarcófagos”

Sorkuntzaren teoria (Kosmogonia heliopolitanaren arabera )

Ra Jainkoa, munduaren sortzailea

RA

Shu Tefnut

GebNut

(haizea) (euria)

(zerua) (lurra)

OsirisIsis SethNeftis

Jakinduariaren Jainkoa, Tot edo Thot eta Jonsu, Ilargiaren Jainkoa

Rak Nut eta Geb madarikatu umerik ez izateko

Nut Jakinduriaren jainkoarenga doa

Totek apustua Jonsurekin eta irabazi

Urte amaieran beste 5 egun gehitu

Horrela umeak izan zituzten(Osiris, Isis, Neftis, Seth)

Osiris Isis Neftis Seth

Nut eta Geben seme-alabak

(Amatasuna eta jaiotza)

(Iluntasuna eta kaosa)

(“Etxeko andrea”)(Berpizkundea, emankortasunarena eta

nekazaritza)

Jainko egiptoarrak

- Elementu naturalak

- Bizitzako gertaerak

- Sentimenduak

pertsonifikazioak

Giza itxura (antropomorfismoa),animalia itxura (zoomorfismoa)

edo bien konbinaketa.

Amon (Haize guztien jainkoa)

Ra(Eguzkiaren jainkoa)

Horus (Zeruaren jainkoa)

Anubis(Hilobien zaindaria)

Maat(Egia, Justizia eta

Harmonia kosmikoa)

Ptah(Magiaren jauna)

Faraoiak

Tutankhamon-en maskara

- Egiptoko erregea (botere guztiak)

- Izaki jainkotiartzat (Ra-ren semea)

- Magia egin zezaketen ustea

- Hilostean jainko egin Osirisekin bat eginez

Ka eta Ba

Gizakia osatzen zuten elementuak:

- Gorputza

- Ka (gorputzaren doblea)

- Ba (arima) Ka Ba

Hirurak beharrezkoak hurrengo bizitzara igarotzeko

Kak gorputza beharrezko

Gorputza mantentzeko teknika bereziak (Enbalsamamendua)

Hil ostea

- Biluzik lurperatu gorpuak basamortuko harean (fetu jarreran)

- Heriotzaren osteko bizitza baten sinismena zabaldu

Janaria eta ondasunak eraman hildakoei

Momia bat, British Museum (Londres)

Tutankamon-en sarkofagoa

British Museum (Londres), momia

Benden gainean maskara bat jartzen zitzaien erretratu idealizatu gisa.

Faraoien kasuan, maskarak urrez eta lapis lazuliz egina zegoen.

Faraoiaren maskara

Azken judizioa

Hildakoak Osirisen auzitegi aurrean erantzun behar zuten (Azken auzia).

“Sala de las dos verdades”, Azken auzia

Anubisek bihotzak pisatzen ditu, pekatu kopurua jakiteko.

Bihotzak gehiago pisatu Bihotza luma baino arinagoa(betirako bizi)(zigor latza)

Mitologiaren ardatzak

- Kosmogonia: munduaren eta unibertsoaren sorrera

- Teogonia: Jainkoen sorrera eta genealogia

- Mito antropologikoak: Gizakiaren sorrera

- Jainkoak, heroiak eta pertsonaiak (hierarkizazioa)

Jainko olinpikoak (lehen belaunaldia)

Zeus (tximista)

Hera (familia) Hestia (etxea)Demeter (laborantza)

Poseidon (itsasoa) Hades (infernua)

Jainko olinpikoak (bigarren belaunaldia)

Hefesto (sua) Ares (guda) Dioniso (ardoa)

Hermes (mezularia) Atenea (jakinduria) Artemisa (ehiza)Apolo (artea)

Afrodita (edertasuna)

Asclepio (medikuntza)

Gainerako Jainkoak

Fobos (beldurra)Hecate (magia) Tyche (patua)

Musak (zientzia eta artea)

Heroiak Ulises

“Troyako Zaldia”-ren ideia bere zela esaten da.

Perseo

Medusari burua mozteagatik da ezaguna.

Teseo

Minotauroa hil zuen, Atenas Minosen zigorretik libratuz.

(Teseo eta minotauroaren mitoa)

Munstroak

Medusa

Munstroak

Sirena Harpia

Munstroak

Fenixa Grifoa

Munstroak

Hidra

Mitoak (Sorkuntzaren teoria)

KAOSA

Gea (lurra) eta Urano (zerua)

Titanak eta ziklopeak

Cronosek (titana) bere aita irantzi eta boterea bereganatu

Cronosek Rearekin zituen seme-alabak jan boterea ken ez ziezaioten

Cronos semea jaten

Zeus jaio eta Reak bere edertasuna ikusirik, harri bat eman Cronosi

Zeusen ordez

Creta irlara ihes

Basoko ninfekin hazi Zeus

Zeusek botika bota ardora Cronosi, eta horrela bere anai-arrebak bota zituen

(Poseidon, Hades, Demeter, Vesta eta Hera)

Hiru anaiak elkartu, Titanen aurka borrokatu eta irabazi; Kosmosa banandu:

Zeus(zerua)

Hades(infernua)

Poseidon(itsasoa)

Cronos botaka

Mitoak (Teseo eta minotauroa)

Teseo minotauroaren aurka

Egeok, Teseoren aita eta Atenaseko erregeak, Cretako erregearen semea hil

Atenasek 14 gazte bidali urtero, Cretako laberintuko minotauroari

eskaintzeko

Teseok bere burua eskaini

Cretan, erregearen alabarekin (Ariadne) maitemindu eta honek haril bat eman

Teseok minotauroa hil eta harilari esker laberintutik onik irten

(Pandoraren kutxa)Mitoak

Hilkorrak eta Jainko hilezkorrak bereizi

Zeusek sua kendu gizakiei eta Prometeok berreskuratu

Zeusek mendekua lortzeko, lehen emakumea sortu zuen: Pandora

Kutxa bat eman zion Zeusek ez irekitzeko esanez eta Epimeteorekin

(Prometeoren anaia) ezkondu

Pandorak kutxa ireki barruko txar guztiekin josiz mundua

Zeusek mendekua lortu

Pandora kutxa irekitzen

(Midas-en mitoa)Mitoak

Midasesk diru-gose izugarria zuen

Behin, Silenorekin (Dionisoren laguntzaile) topo egin eta gaztelura gonbidatu

Dionisorengana eraman eta honek sari gisa gurari bat eskaini

Midasen guraria: ukitzen zuen oro urre bihurtzea

Hasieran pozik, baina azkenean, urrez nekatuta guraria deuseztatu nahi

Midas eta bere alaba urre bihurtuta

Erromako mitologia

Greziakoaren oso antzekoa, bertatik haientzat onena dena hartzen baitute.

- Giza itxurako jainkoak

- Antz handiko jainkoak, izena dute desberdin

- Jainko ugari elementu naturalen, sentimenduen... isla direnak

Grezia Erroma

Ares eta Marte

Ares: gudaren jainko beldurgarria (heriotza)

Marte: guda, nekazaritza eta laborantzaren jainkia (bizitza)