EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko...

180
EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENA. HASIERAKO DOKUMENTU ESTRATEGIKOA 2016KO AZAROA

Transcript of EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko...

Page 1: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU ESTRATEGIKOA

2016KO AZAROA

Page 2: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU ESTRATEGIKOA

2016ko Azaroa

XEDEA: EGILETZA ZIURTAGIRIA

ZUZENDARITZA NAGUSIA

Antonio Bea Biologian Doktorea

HDEaren ZUZENDARITZA

Amanda Seoane Geografian Lizentziaduna

Antonio Bea

Antonio Bea jaunak, Ekos Estudios Ambientales S.L.U, sozietatearen Administratzaile den aldetik,

ziurtatzen du ondoren aipatzen diren egileek ikerketa hau egiten parte hartu dutela.

Yves Meyer Biologian Lizentziduna

Aitor Tobar Mendietako Ingeniaria eta Nekazaritza Ustiategietako Ingeniaria

Maria Jesus Arrayago Biologian Lizentziaduna

Maite Ibarrola Ingurumen Zientzietan eta Zientzia Kimikoetan Lizentziaduna

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU ESTRATEGIKOA

Page 3: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU ESTRATEGIKOA

2016ko azaroa

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN

BERRIKUSPENA. HASIERAKO DOKUMENTU ESTRATEGIKOA

Page 4: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

1 2016ko Azaroa

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN

BERRIKUSPENA. HASIERAKO DOKUMENTU ESTRATEGIKOA

Aurkibidea

Orrialdea 1. SARRERA ............................................................................................................................................... 31.1. LANTALDEA ...................................................................................................................................... 42. INDARREAN DIREN LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEK EAEKO

GAUR EGUNGO INGURUMEN-EGOERARI EGINDAKO EKARPENA .................................. 43. EAEKO LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENA:

HELBURUAK ....................................................................................................................................... 73.1. ZEHARKAKO GAIAK ...................................................................................................................... 83.2. PAISAIA ............................................................................................................................................ 113.3. INGURUNE FISIKOA ETA AZPIEGITURA BERDEA .............................................................. 113.4. LANDA-INGURUNEA ..................................................................................................................... 143.5. HIRI-INGURUNEA .......................................................................................................................... 153.6. MUGIKORTASUN IRAUNKORRA .............................................................................................. 183.7. URA .................................................................................................................................................... 213.8. ENERGIA .......................................................................................................................................... 213.9. GOBERNANTZA: PARTE-HARTZEA, ANTOLAMENDUA, ADIERAZLEAK ..................... 224. EAEKO LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENAREN

IRISMENA ETA EDUKIA ................................................................................................................ 234.1. ZEHARKAKO GAIAK .................................................................................................................... 244.2. PAISAIA ............................................................................................................................................ 274.3. INGURUNE FISIKOA ETA AZPIEGITURA BERDEA .............................................................. 274.4. LANDA-INGURUNEA ..................................................................................................................... 294.5. HIRIGUNEA ..................................................................................................................................... 304.6. MUGIKORTASUN IRAUNKORRA .............................................................................................. 374.7. URA .................................................................................................................................................... 404.8. ENERGIA .......................................................................................................................................... 414.9. GOBERNANTZA: PARTE-HARTZEA, ANTOLAMENDUA, ADIERAZLEAK ..................... 435. IRTENBIDEEN AZTERKETA .......................................................................................................... 455.1. AZTERKETA DIFERENTZIALA: LAGEN BERRIKUSPENA, "EZ ESKU-HARTZEAREN"

IRTENBIDEAREN AURREAN ...................................................................................................... 456. EAEKO LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENAK IZAN

DEZAKEEN GARAPENA ................................................................................................................ 487. EAEKO INGURUMENAREN GAUR EGUNGO EGOERAREN GARRANTZIZKO

ALDERDIAK ...................................................................................................................................... 497.1. KLIMA ............................................................................................................................................... 497.2. GEOLOGIA, GEOMORFOLOGIA ETA LURZORUAK ............................................................ 507.3. LURPEKO ETA AZALEKO HIDROLOGIA ................................................................................ 557.4. LANDARETZA ................................................................................................................................. 637.5. FAUNA ............................................................................................................................................... 697.6. NATURGUNEAK ............................................................................................................................. 727.7. PAISAIA ............................................................................................................................................ 77

Page 5: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

2 2016ko Azaroa

7.8. KULTURA-ONDAREA .................................................................................................................... 797.9. ARRISKU NATURALAK ETA ANTROPIKOAK ....................................................................... 797.10. GIZA HABITATA ........................................................................................................................... 857.11. HIRI-INGURUNEA ETA LURRALDEAREN ARTIFIZIALIZAZIOA ................................... 877.12. HONDAKINAK ............................................................................................................................... 917.13. BIBLIOGRAFIA ............................................................................................................................. 938. INGURUMEN- ETA PAISAIA-UNITATEAK ................................................................................. 968.1. EREMU ANTROPIKOAK ............................................................................................................... 978.2. BABES BEREZIA ............................................................................................................................. 988.3. INGURUMENAREN HOBEKUNTZA ........................................................................................... 998.4. BASO-SISTEMA ............................................................................................................................... 998.5. NEKAZARITZA-ABELTZAINTZA ETA LANDAZABALA .................................................... 1008.6. MENDIKO LARREAK .................................................................................................................. 1018.7. AZALEKO URAK .......................................................................................................................... 1029. INGURUMEN-INPAKTU POTENTZIALAK ................................................................................ 1049.1. LURRALDE-EREDUAREN INGURUMEN-INPAKTU POTENTZIALAK, BLOKEZ BLOKE

.......................................................................................................................................................... 1059.2. INGURUMEN-INPAKTU POTENTZIALEN BALORAZIO OROKORRA ........................... 1159.3. INDARREAN DAGOEN LURRALDE-EREDUTIK OINORDETZAN JASOTAKO

INGURUMEN-TENTSIOAK ........................................................................................................ 118"AZPIEGITURA GRIS ETA BERDEEN ARTEKO KONTAKTU-EREMU NAGUSIAK"

PLANOA ......................................................................................................................................... 12010. NATURA 2000 SAREAN IZAN DITZAKEEN ONDORIOEN BALORAZIOA ....................... 12110.1. ZEHARKAKO GAIAK ................................................................................................................ 12110.2. PAISAIA ......................................................................................................................................... 12210.3. INGURUNE FISIKOA ETA AZPIEGITURA BERDEA .......................................................... 12310.4. LANDA-INGURUNEA ................................................................................................................. 12410.5. HIRI-INGURUNEA ETA MUGIKORTASUN IRAUNKORRA ............................................. 12510.6. URA ETA ENERGIA .................................................................................................................... 12510.7. LURRALDE-EREDUAREN BERRIKUSPENAK NATURA 2000 SAREAREN GAINEAN

DITUEN ERAGINEI BURUZKO ONDORIOA ......................................................................... 12611. ERAGINAK BESTE EREMU NATURALETAN ......................................................................... 12712. ERAGINAK LURRALDE-PLANETAN ETA BILDURIKO PLAN SEKTORIALETAN. ...... 12813. IRAUNKORTASUN ENERGETIKOA POLITIKA PUBLIKOETAN ...................................... 13114. INTERESA DUEN PUBLIKOAREN ZERRENDA-PROPOSAMENA ..................................... 1371. ERANSKINA. INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA ESKATZEKO INPRIMAKIA.

URRIAREN 16KO 211/2012 DEKRETUARI EGINDAKO V. ERANSKINA. .......................... 139

Page 6: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

3 2016ko Azaroa

1. SARRERA

2015eko uztailaren 27an, Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak Euskal Autonomia

Erkidegoko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak (LAG), otsailaren 11ko 28/1997

Dekretuaren bidez onartuak, berrikusteko prozedurari ekiteko erabakia hartu zuen, eta

halaber erabaki zuen Ingurumen eta Lurralde Politika Sailaren esku uztea berrikusketa

hori zuzendu eta prestatzeko lana, Euskadiko Lurralde Antolamendurako (ELA)

maiatzaren 31ko 4/1990 Legearen 10. artikuluan ezarritakoaren arabera.

Urriaren 16ko 211/2012 Dekretuaren Amaierako Lehen Xedapenaren arabera –zeinaren

bitartez arautzen den Euskal Autonomia Erkidegoko Herri Administrazioak egin eta/edo

onartutako planek eta programek ingurumenaren gainean duten eraginaren ebaluazio

estrategikoa egiteko prozedura–,ingurumen-ebaluazio estrategikoaren mende dauden

planen eta programen artean daude Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak.

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen Bberrikuspenaren ingurumen-ebaluazio

estrategikoa egin beharrekoa denez legearen arabera, Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen

eta Lurralde Antolamendua sailak Ingurumen Ebaluazio Estrategikoaren izapidetzea

jarri du abian, eta, hori dela eta, Hasierako Agiri Estrategikoaren erredakzioa egin du,

indarrean den ingurumen-ebaluazio estrategikoari buruzko legediaren arabera: 21/2013

Legea, abenduaren 9koa, Ingurumen Ebaluazioari buruzkoa, eta 211/2012 Dekretua,

urriaren 16koa, planek eta programek ingurumenaren gainean duten eraginaren

ebaluazio estrategikoa egiteko prozedura arautzen duena.

Hasierako Agiri Estrategikoak emango dio hasiera ingurumen-ebaluazio estrategikoaren

izapidetzeari, eta Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politikako Sailaren

Ingurumen Administrazioko Zuzendaritzarentzat tresna baliagarria izango da EAEko

Page 7: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

4 2016ko Azaroa

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen berrikuspenaren Ingurumen Azterketa

Estrategikoaren Irismen Agiria osatzeko.

1.1. LANTALDEA

Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saileko Lurralde

Plangintzaren eta Hirigintzaren Zuzendaritzaren zuzendaritzapean, Ekos Estudios

Ambientales S.L.U. sozietateak lantalde bat antolatu du Hasierako Agiri Estrategikoa

osatzeko. Antonio Bea Biologiako Doktorea izan da lantalde horren Zuzendari

Nagusia.

Hasierako Agiri Estrategikoaren zuzendaria Amanda Seoane izango da, Geografoa eta

Ingurumen eta Lurralde Azterketen Masterra, hain zuzen ere. Erredakzio-taldean,

bestalde, honako hauek parte hartu dute: Yves Meyer, Biologian Lizentziaduna eta

Informazio Geografikoko Sistemetan aditua; Maria Jesus Arrayago, Biologian

Lizentziaduna; Maite Ibarrola, Ingurumen Zientzietan eta Zientzia Kimikoetan

Lizentziaduna, eta Aitor Tobar, Mendietako Ingeniaria eta Nekazaritza Ustiategietako

Ingeniaria.

2. INDARREAN DIREN LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEK EAEko GAUR EGUNGO INGURUMEN-EGOERARI

EGINDAKO EKARPENA

Indarrean diren Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak, 1997. urtekoak, Euskal Herrian

indarrean dauden plangintza-agiri nagusitzat hartzen dira. Haiek erredaktatu zirenean,

LAGek aurre egin behar izan zioten EAEko ingurumenaren eta paisaiaren narriadura

gero eta handiagoari, eta orobat aurre egin behar izan zioten baliabide naturalak

Page 8: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

5 2016ko Azaroa

zaintzeko eta erabilerak eta jarduerak lurraldearen harrera-gaitasunaren arabera

izendatzeko bidean aitzina egiteko premiari.

Gaur egun indarrean diren Lurralde Antolamenduaren Gidalerroei esker, lurralde-

kulturak eta -antolamenduak gero eta leku handiagoa edukitzea lortu da, eta hori, aldi

berean, laguntza handikoa izan da ingurumenaren kontserbaziori dagokionez

lagungarriak izan diren hainbat printzipio finkatzeko. Hala, esate baterako, lurraldearen

eta eremu naturalen ikuspegi orokorrean laguntza handikoa izan da lurraldea sistematzat

hartzea, zeinetan parteetako batean egiten den aldaketa oro ez den mugatzen eragindako

partearen ondorioetara, multzo osora baizik; eta laguntza handikoa izan da, halaber, udal

esparru estuak gainditu izana, bestela ezin izango baitziren muga horiez haratagoko

lurralde-arazoak konpondu. Erabileren arauketari dagokionez, bestalde, funtsezko

mugarria izan da nekazaritzako eta abeltzaintzako ustiategietara lotuta ez dagoen familia

bakarrerako edo birako etxebizitzak erabiltzeko debekua, izan ere, horren bitartez

saihestu egin baita landa-ingurunearekin zerikusia ez duen bizileku estentsibo mota bat,

baliabideen kontsumitzailea eta arriskuan jartzen duena kokatzen den lurzoruen

jatorrizko bokazioa.

Beste alde batetik, kasuen arabera izaera loteslea edo orientagarria duen araubide baten

ezarpenaren bidez, lurraldearen kudeatzaileak ohitu dira aurretik ezarritako plangintza

baten aurreikuspenaren arabera eta bertan ezartzen diren kontrolen eta zehaztapenen

arabera jardutera.

EAEn indarrean diren Lurralde Antolamenduaren Gidalerroek arreta berezia jarri dute

Ingurumen Fisikoen arazoetan eta aukeretan. Zazpi antolamendu-kategoria finkatu dira,

eta lau baldintzatzaile gainjarri lotu zaizkie horiei; horiek izan dira, hain zuzen, lurralde

osoan erabilera-erregimen homogeneo baten oinarriak. Horrez gainera, eremuen multzo

Page 9: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

6 2016ko Azaroa

bat finkatu da, Lurralde Plan Partzialek (LPP) dagokien eremuetan zehaztu dituztenak.

Era horretara, balio handieneko piezen babes-matrize bat sortu da.

LPPek Ingurune Fisikoko gidalerroa gauzatzeko betetako zeregin erabakigarriari LPS

sail baten garrantzizko ekarpena erantsi behar zaio, hain zuzen ere, ingurumenaren

ikuspegitik interes handia duten eremu eta prozesu jakin batzuen berariazko

antolamendura bideratuek egindako ekarpena. Era horretara, asko aurreratu da Ibaien

eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurralde Plan Sektorialen, Hezeguneen Lurralde Plan

Sektorialen eta Kostaldea Babesteko eta LPSen eta Nekazaritzako eta Basozaintzako

LPSen onarpenean.

LPPen eta PTSen garapen biziaren bitartez eta LAGetatik abiatuta, lurraldearen

premiazko kudeaketa-lana egin duen lege-esparru erabatekoa sortu da. Era horretara,

1997ko LAGek aurrez aurre zituzten ingurumen-arazoetako askok badute, dagoeneko,

arintzeko behar adina tresna.

1997an ingurune fisikoaren antolamenduaren bitartez eratu zen esparrua kontuan

hartuta, ia 20 urteko aplikazioaren ondoren, Euskal Herriko ingurumenaren egoera eta

ekosistema naturalen egoera hobetu egin dela esan liteke, eta horretan asko lagundu

dute 1997ko LAGeen bitartez ezarritako babesek. Heldutasun-maila handia lortu da,

hortaz, plangintzan, eta, hori dela eta, beharrezkoa da urrats kualitatiboa egitea eta

jarraitutasun hori eskualde mailara ez ezik maila guztietara zabaltzea, Lurralde

Antolamenduaren Gidalerroen berrikusketaren bitartez.

Page 10: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

7 2016ko Azaroa

3. EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN

BERRIKUSPENA: HELBURUAK

LAGaren berrikuspenaren helburu nagusia, plangintzaren gaur egungo fasean, gai hauei

buruzko gogoeta egitea da, lurraldearen ikuspegitik betiere:

a) Zeharkako gaiak: generoa, klima-aldaketa, osasuna, euskara eta lurraldeen

arteko harremana.

b) Paisaia.

c) Ingurune fisiko eta azpiegitura berdea: antolamenduaren eguneratzea eta

erabileren matriza, azpiegitura berdeak, naturgune babestuak eta Natura 2000

Sarea, korridore ekologikoak eta ekosistemen zerbitzuak.

d) Landa-ingurunea.

e) Hirigunea, arreta berezia jarriz hiri-birsortzean, metropoli-eremuetan eta

eraldaketa-ardatzetan, hiri-hazkundearen perimetroan, bizitegi-kuantifikazioan

eta jarduera ekonomikoetarako lurzoruaren lurralde-iraunkortasunean. Bigarren

etxebizitzarekin eta turismo-baliabideekin eta plangintzen bateragarritasunarekin

lotura duten gaiak ere kontuan hatzen dira.

f) Mugikortasun iraunkorra: bizikleten eta oinezkoen mugikortasuna, bide-

mugikortasuna, portu-, trenbide- eta aireportu-mugikortasuna, mugikortasun

kolektibo multimodala eta eredu logistikoa.

g) Ura.

h) Energia.

i) Gobernantza: parte-hartzea eta antolakuntza.

Alderdi horiek gizartearen zein erakundeen parte-hartzearen ondoriozko ekarpenen

bitartez osatuko dira. Parte-hartze hori, halaber, berrikuspen-prozesuarekin batera abian

jarritako partaidetza bideen bitartez egituratuko da. Aipatutako ekarpenetan, azken

Page 11: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

8 2016ko Azaroa

ebaluazioa egiteko zain, hainbat proposamen daude adierazten dutenak honako alderdi

hauek txertatu beharko liratekeela, besteak beste, gogoeta-prozesuan: hondakinen

prebentzioa eta kudeaketa eta ekonomia zirkularra, lur azpia aintzat hartzea, industria-

ondarearen birmoldaketa, nekazaritzarako lurzorua babestea eta elikagai-

subiranotasuna, derrigorrezko gutxieneko hazkundea eta bakantze-koefizientea,

administrazioaren dezentralizatzea, paisaiaren zeharkakotasuna, lurraldearentzat

agresiboak diren energia sortzeko tekniken debeku esplizitua, hala nola fracking-a, eta

arrisku geologikoen prebentziorako planen garapena, besteak beste.

Gaien arabera, eta laburbilduz

, honako hauek dira proposamenak aurkezten dituen

helburu zehatzak, indarrean diren LAGen edukiekin eta gizartearen parte-hartzearen

ondoriozko ekarpenei buruzko azken balorazioarekin bateratu beharrekoak:

3.1. ZEHARKAKO GAIAK

Hau da, genero-ikuspegia lurralde-inpaktuaren alorreko eremuetan lantzea da kontua,

esaterako, honako hauetan:

Genero-ikuspegia

- Garraioa eta mugikortasuna.

- Ekipamenduak eta irisgarritasuna.

- Merkataritzaguneak eta ekipamenduak.

- Etxebizitza.

- Landa-ingurunea.

- Segurtasuna.

- Parte-hartzea.

- Udalaren ikuspegitik landu beharreko beste gai batzuk.

Page 12: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

9 2016ko Azaroa

Klima-aldaketaren alorrean lurralde-estrategia berrikustearen helburuak, oro har, Euskal

Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta,

zehazki, lurraldean eragin gehien dutenak:

Klima-aldaketa

1. Lurraldearen eraginkortasuna eta erresilientzia handitzea.

2. Karbono gutxi erabiltzen duen energia-eredua sustatzea.

3. Mugikortasun iraunkorra bultzatzea.

4. Ingurune naturalaren erresilientzia handitzea.

5. Lehen sektorearen erresilientzia handitzea eta sektore horren igorpenak

murriztea.

6. Ur-hornidura bermatzea eta ingurune eraikiaren eta azpiegitura kritikoen

erresilientzia (energia, ura, elikadura, osasuna eta IKT) ziurtatzea, muturreko

gertaeren aurrean.

7. Hondakinen sorrera gutxiagotzea eta kontsumo iraunkorragoa bultzatzea.

8. Gizartea lurraldearen iraunkortasunaren alorreko balioetan sentsibilizatu dadin

bultzatzea, plangintza-agirietatik abiatuta.

Osasunaren alorrean honako helburu hauek proposatzen dira lurralde-ereduaren

berrikuspenean:

Osasuna

1. Lurraldeak osasunean dituen inpaktuen azterketa sistematikoa bultzatzea eta

horretan laguntzea.

2. Ekitateari laguntzea, hau da, herritar guztiek –edozein dela ere beren generoa,

adina, etnia, estatus sozioekonomikoa, dibertsitate funtzionala– komunitatearen

zerbitzuak eskuratzeko, horietara jotzeko eta erabiltzeko aukera berberak izan

ditzaten bultzatzea, planeamendu-prozesuen hasieratik beretik eginez

desberdintasunen azterketa.

Page 13: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

10 2016ko Azaroa

3. Herritarren parte-hartzea hobetzea lurraldearen antolamenduaren eta

hirigintzaren eremuan, gardentasunaren, demokraziaren eta berdintasunaren

printzipioetan oinarrituta.

Euskarari dagokionez, honako helburu hauek proposatzen dira lurralde-ereduaren

berrikuspenean:

Euskara

1. Lurralde-antolamenduaren eta hirigintzako plangintzaren eremuko tresnak

osatzen eta garatzen direnean, euskarak lurraldean duen presentzia kontuan

hartzea, hizkuntz politikari eta koofizialtasunari babesa emateko tresna gisa.

2. Neurri egokiak sustatzea euskara Administrazioan normaltasunez erabil dadin

pertsonen arteko harremanetan, zerbitzu sozialetan (osasunean edo hezkuntzaren

eremuan), merkataritzaren edo enpresen eremuan eta aisialdiari dagozkion

eremuetan.

Lurralde-ereduaren berrikuspenean, helburu hauek proposatzen dira lurralde barneko

zein kanpoko harremanei dagokienez:

Lurralde arteko harreman

1. EAEk europar errotula gisa duen ahalmena garatzea,

2. Euskadiren eta Akitaniaren arteko harremana garatzea, euroeskualdearen

esparruaren baitan.

3. Lurralde arteko lankidetza eta harremana estutzea, Nafarroarekin eta, bereziki,

Errioxa, Kantabria eta Gaztela-Leonekin.

4. Lurralde barneko harremanak areagotzea.

Page 14: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

11 2016ko Azaroa

3.2. PAISAIA

Pasaiaren alorrean honako helburu hauek proposatzen dira lurralde-ereduaren

berrikuspenean:

1. Paisaia txertatzea lurralde- eta hirigintza-plangintzaren alorreko tresnen osaeran

eta garapenean.

2. Paisaia ikuspegi integral batetik aintzat hartzea, kontuan hartuta landa- eta hiri-

eremuko paisaiak eta kalitate handikoak zein hondatuak.

3. Herritarren parte-hartzea bultzatzea paisaiaren balorazioan, pertzepzio

pertsonaleko kontua delako eta garrantzi handia duelako pertsonen bizi-

kalitatean eta osasunean.

4. Pasaiaren gaineko inpaktuak saihestea eta lurraldeko osagaiak eta bertan egiten

diren jarduerak bisualki txertatzea, bereziki azpiegiturak eta jarduera

ekonomikoko eremuak.

Paisaiaren garrantzia azpimarratzea, kalitatezko faktore bat baita gizartearen,

kulturaren, ekonomiaren eta ongizatearen ikuspuntutik.

3.3. INGURUNE FISIKOA ETA AZPIEGITURA BERDEA

Ingurune fisikoaren alorrean honako helburu hauek proposatzen dira lurralde-ereduaren

berrikuspenean:

Ingurune fisikoaren antolamendua

1. Espazio bakoitzarentzat erabilera egokienak arautuko dituen lurralde-xede bat

definitzea.

Page 15: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

12 2016ko Azaroa

2. Lurraldearen erabilera iraunkorra bermatzea, eskura dauden baliabideak

etorkizuneko belaunaldientzat arriskuan jarri gabe eta desberdintasunak ezabatu

daitezen lagunduz.

3. Erabileren konplexutasunaren eta eragindako inpaktuaren jarraipena egitea,

metodologia homogeneoen bitartez.

Azpiegitura Berdearen alorrean honako helburu hauek proposatzen dira lurralde-

ereduaren berrikuspenerako:

Azpiegitura berdea: Azpiegitura Berde integratua eta ekosistemen zerbitzuak

1. EAEn azpiegitura berde antolatu bat osatzea, zeinaren bitartez bermatuko den

Lurraldearen konektibitate ekologikoa, geldiaraziko duen biodibertsitatearen

galera eta arinduko dituen giza asentamenduek eta azpiegitura "grisek"

eragindako zatiketaren ondorioak.

2. EAEko ondare naturala zaintzea eta aberastea eta ekosistemek eskaintzen

dituzten zerbitzuak babestea.

3. Ekosistemen zerbitzuen garrantzia azpimarratzea, hazkunde adimentsua,

iraunkorra eta integratzailearen esparruan.

4. EAEko ekosistemek ematen dituzten zerbitzuen galera arintzea eta haiek

indartzea, eta bereziki honako hauek:

a. Bioaniztasuna: galera geldiaraztea.

b. Arauak: lurralde erresiliente bat sortzen laguntzea.

c. Nekazaritza eta abeltzaintza: nekazaritza eta abeltzaintza ekologikorako

eremuak aurkitzea.

d. Osasuna eta ongizatea: jendea bizi den inguruneetan eremu berdeak

orekatzea eta bizi-ohitura osasuntsuak bultzatzea.

e. Elikadura: ziklo laburrak eta elikadura-ohitura osasungarriak bultzatzea.

Page 16: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

13 2016ko Azaroa

f. Ekonomia: azpiegitura berdeari eta haren helburuei lotutako lanpostuak

sortzea.

g. Mugikortasuna: ibilbide arinak sustatzea, bizikletaren erabilera eta oinez

ibiltzea bultzatzea.

h. Turismoa: azpiegitura berdearen inguruan zirkuituak, ibilbideak,

paketeak, etab. sortzea.

i. Kultura: "testuinguruak" edo "karaktereak" ondasunetatik haratago

zaintzea.

j. Paisaia: paisaia-osagai bereziak zaintzea eta ingurune degradatuak

berreskuratu daitezen laguntzea.

k. Lurraldearen Antolamendua: lurzoruaren erabileraren ikuspegi

integratuagoa, azpiegitura "grisen" zatiketa arintzea.

l. Parte-hartzea: topaleku parte hartu bat osatzea.

Lurralde-ereduaren berrikuspenerako helburu hauek proposatzen dira naturgune

babestuen eremuan:

Azpiegitura berdea: Naturgune Babestuak

1. EAEko ingurumen-eremu garrantzitsuenek eskaintzen dituzten zerbitzuak

indartzea.

2. Espazio babestu bakoitza ingurumen-babeseko egitura bakar batean sartzeko

lana amaitzea.

3. Naturgune babestuen EAEko sarea eremu funtzionaleko eta tokiko eremuko

garrantzizko naturguneetan txertatzea, azpiegitura berde integratu batean, bai

EAEn, bai mugakide dituen eskualdeetan.

Lurralde-ereduaren berrikuspenerako helburu hauek proposatzen dira korridore

ekologikoen eremuan:

Azpiegitura berdea: Korridore Ekologikoak

Page 17: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

14 2016ko Azaroa

1. EAEn zatiketa ekologikoa saihestea eta biodibertsitatearen galerari aurre egitea.

2. Korridore Ekologikoen Sarea eskualdeko Azpiegitura Berdean txertatzea.

3.4. LANDA-INGURUNEA

Landa-ingurunearen eremuan lurralde-ereduaren berrikuspenaren bitartez proposatzen

diren helburuak EAEko Landa Garapenerako Programan (2015-2020) ezarritakoaren

ildotik doaz, eta honako hauek dira, hain zuzen ere:

1. Landaguneen izaera eta irudia zaintzea, lurraldearen funtsezko elementuak

baitira.

2. Ezagutzaren transferentzia eta berrikuntza sustatzea nekazaritzaren eta

basogintzaren sektoreetan eta landa-eremuetan, eta ahalegin berezia egitea

eremu horietan berrikuntza, lankidetza eta jakintzen oinarriaren garapena

sustatzeko.

3. Nekazaritza- eta abeltzaintza-jarduerak eta arrantza-jarduera sustatzea,

oinarrizkoak baitira elikagaien hornikuntzarako eta lurralde baten elikagai-

subiranotasunerako eta biztanleei bizi-kalitate egokia eta osasuntsua

eskaintzeko.

4. Landa-lurzorua babestea, ingurune fisikoa kudeatzeko tresna gisa, nukleo txikien

egitura eta haien paisaia-eremuak kontserbatu eta sustatzeko.

5. Nekazaritza-ustiategien bideragarritasuna eta lehiakortasuna sustatzea, eta

pertsona gazte eta prestatuek lana izan dezaten laguntzea.

6. Nekazaritzarekin eta basogintzarekin lotutako ekosistemak leheneratzea,

babestea eta hobetzea, biodibertsitatea, balio natural handiko nekazaritza-

sistemak eta paisaia leheneratuz, babestuz eta hobetuz.

7. Baliabideen eraginkortasuna sustatzea, baita karbono gutxiko eta klima-

aldaketara egokitzeko gai den ekonomia sustatzea ere, nekazaritzaren,

Page 18: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

15 2016ko Azaroa

elikaduraren eta basogintzaren sektoreetan. Ahalegina egingo da ura eta energia

eraginkortasun handiagoz erabil daitezen, eta, horretarako, energia-iturri

berriztagarrien erabilera erraztu eta bioekonomiaren garapena sustatuko da.

8. Landa-eremuetan, gizarte-inklusioa sustatzea, pobrezia murriztea eta garapen

ekonomikoa sustatzea: horretarako, dibertsifikazioa erraztu, enpresa txikiak

sortu eta garatu eta enplegua sortuko da; landa-eremuetan tokiko garapena

sustatuko da; eta informazioaren eta komunikazioaren teknologien

eskuragarritasuna eta erabilera eta kalitatea hobetuko da.

3.5. HIRI-INGURUNEA

Hiri-ingurunea birgaitzearen eta birsortzearen eremuan lurralde-ereduaren

berrikusketaren bitartez proposatzen diren helburuak honakoak dira:

Hiri-birgaitzea eta -birsortzea

1. Hiri-ingurunea birsortzea eta urbanizatutako espazioaren aprobetxamendurik

onena sustatzea.

2. Hiri adimendunak sustatzea, garapen teknologikoaren euskarri izan daitezen,

zerbitzu eta komunikazioen prestazio aurreratua eskaini dezaten eta

iraunkortasunaren eredu izan daitezen.

3. Mugikortasuna eta garraio iraunkorra sustatzea udalerrietan.

4. Bizikidetzarako, gizarteratzeko, merkataritza- eta kultura-jardueretarako eta

hirigintzaren, arkitekturaren eta kulturaren arloko ondareaz gozatzeko espazio

publikoak sustatzea.

5. Birgaitzea eta irisgarritasuna eta bizigarritasuna sustatzea, eta orobat sustatzea

energia-eraginkortasuna eta etxebizitzen, eraikinen eta hiri-ingurunean kalitate-

baldintzak.

Page 19: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

16 2016ko Azaroa

Jarduera ekonomikoei eta merkataritzako ekipamenduei dagokienez, ereduaren

berrikuspenean helburu hauek proposatzen dira:

Lurraldearen iraunkortasuna jarduera ekonomikoetarako lurzoruan

1. Lehendik dagoen lurzoru industrialari balioa ematea, hutsik dauden industria-

pabilioiak birgaitzea eta berrerabiltzea, eta lankidetza publiko-pribatuko

estrategiak diseinatzea lurzoru industrialen urbanizazioaren kontserbazioa

sustatzearren.

2. Lurzoru industrialak dentsifikatzea eta erabilera mistoak sustatzea, jarduera

ekonomikoak eta hiri-bizimodua uztartzearren; horrekin batera, lurzoru

industrialen dentsifikazioaren alde egitea.

3. Goi-mailako teknologiekin eta hiri-berrikuntzaren eta -birsorkuntzaren alorreko

eragiketekin lotutako espazio berriak lotzea, ez daitezen landa-ingurunean

sakabanatuta gera, eta jarduera berritzaileen parkeak sortzea, kanpoko

konektibitate-nodoekin edo unibertsitate-zentroekin lotuta.

4. Jarduera ekonomikoetarako lurzoru berrien bereizgarritzat hartuta, hiri-paisaia

eta paisaia naturala uztar daitezen defendatzea, garraio publikoaren bidezko

konektibitate handia eskaintzea eta mugikortasun-sistema iraunkorrak txertatzea.

5. Gure herritarren hiri-bizimodua sustatzea, hiriko merkataritza eta aldirietako

merkataritza orekatuz.

Hiri-hazkundearen alorrean honako helburu hauek proposatzen dira lurralde-ereduaren

berrikuspenean:

Hiri-hazkundearen perimetroa

1. Hiri-hazkundeari mugak jartzea Eremu Funtzionalaren Hiri Hazkundearen

Perimetroa (HHP) ezarrita, Lurralde Plan Partzialaren indarraldirako

aurreikusitako edo lehendik dagoen hiri-orbana hartu behar duen lurralde-

eskalaren zehaztapentzat hartuta.

Page 20: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

17 2016ko Azaroa

2. Hiri Hazkundearen Perimetroa epe ertaineko zehaztapen gisa finkatzea, hiri-

berrikuntzako eta dentsifikazioko estrategietan eragitearren.

3. Hiri Hazkundearen Perimetroa udal-plangintzan zehaztu eta mugatzea.

Metropolialdeen eta eraldaketa-ardatzen eremuari dagokionez, honako helburu hauek

proposatzen dira lurralde-ereduaren berrikuspenerako:

Metropolialdeak eta eraldaketa-ardatzak

1. Eraldaketa Ardatzen bitartez hiri-garapeneko prozesuak egituratzea, egitura

linealtzat hartuta betiere, garraio kolektiboaren erabilera ahalbidetzearren,

lehendik eraikitako espazioak dentsifikatuta eta eremu berrietan hiri-okupazioa

saihestuta.

2. Hirigintza lausoa mugatzea, ingurumenaren eta paisaiaren kalitatea hobetzea, eta

dentsitatea, hiri-berrikuntza eta berrikuntza-espazioak sortzeko aukera

ahalbidetzea, lurralde-elementuen arteko antolaketa ahalbidetuko duten

Eraldaketa Ardatzen bitartez.

3. Eraldaketa Ardatz horien bitartez, hiri-garapenerako egitura iraunkorrak eratzea;

horretarako, lurraldearen konpartimentazioa saihestu eta gure jarduera

ekonomikoen dinamizazioko eta berrikuntzako prozesuetarako lurralde-euskarri

egokia eskainiko da.

4. Hiri-intentsitate geroz eta handiagoko espazioak sortzeko aukera ematea, dela

bizitegi-dentsitateari dagokionez, dela zerbitzu, erabilera eta jardueren

dentsitateari dagokionez.

Bizitegi-kuantifikazioari dagokionez lurralde-ereduaren berrikuspenerako honako

helburu hauek proposatzen dira:

Bizitegi-kuantifikazioa

Page 21: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

18 2016ko Azaroa

1. Bizitegi-erabilerarako lurzoruaren artifizializazioa mugatzea, zentzuz erabiltzeko

irizpideei eta iraunkortasun-irizpideei jarraituz.

2. Hirigintza-plangintza berrikustean, bizitegi-ahalmena eta bizitegi-premiak

kalkulatzeko aukera ematea udalerriei.

Bigarren etxebizitzaren eta baliabide turistikoen eremuari dagokionez, honako helburu

hauek proposatzen dira lurralde-ereduaren berrikuspenerako:

Bigarren etxebizitza eta baliabide turistikoak

1. Bigarren etxebizitzaren garrantzia eta ezaugarriak balioestea lurralde-plangintza

partzialean eta udal-plangintzan.

2. Turismoaren sektorea antolatzeko lurralde-plangintza orokorra egitea Lurralde

Plan Sektorial baten bitartez, baliabide turistikoak lurralde-iraunkortasunaren

ikuspegitik begiratuta baliatuko direla bermatzearren.

Plangintzen bateragarritasunari dagokionez, honako hauek dira helburuak:

Plangintzen bateragarritasuna

1. Mugakide diren udalerrietako udalaz gaindiko erronkei erantzun egokia ematea.

2. Herritarrek eremu mugakide horiek aukera-eremutzat har ditzaten sustatzea,

pertzepzio positiboa edukitzeko.

3.6. MUGIKORTASUN IRAUNKORRA

Oinezkoen eta bizikletarien mugikortasunaren alorrean, honako helburu hauek

proposatzen dira lurralde-ereduaren berrikuspenerako:

Oinezkoen eta bizikletarien mugikortasuna

Page 22: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

19 2016ko Azaroa

1. EAEko lurraldea egituratzea, oinezkoentzako eta bizikletentzako azpiegituren

EAEko sarea eratuz, hiriarteko eta eskualdearteko motorrik gabeko

mugikortasuna gara dadin. Era horretara, barne-ibilbideak eta mugakide diren

eskualdeekiko loturak finkatuko dira.

2. EAEko zatian, Donejakue bidea finkatzea, lurraldea egituratzeko duen

ahalmenagatik; eta, orobat, EAE zeharkatzen duten Inaziotar bidea, Itsas

ibilbidea (eta haren jarraipena Frantziatik eta Kantabriatik), Ardo eta Arrain

bidea eta Bidezidor historikoa sustatzea.

3. Bizikletaren erabilera garraiobide publiko moduan sustatzea, egunero erabil

dadin laguntzea eta garraio moduen gaur egungo banaketan eragitea, sare

seguru, eroso eta konektatu bat oinarri hartuta.

4. Irizpideak zehaztea, bizikleta-sareak udal-plangintzekin bat eginez igaro

daitezen udalerrietatik.

Bide-mugikortasunaren alorrean honako helburu hauek proposatzen dira lurralde-

ereduaren berrikuspenerako:

Bide-mugikortasuna

1. Mugikortasun iraunkorreko testuinguru integratu baten baitan, garraiobide

bakoitzari dagokion eginkizun espezifikoa eta, bereziki, bide-sistemari

dagokiona zehaztea.

2. EAEko errepide-mapa ia osorik amaitutzat ematea, Foru Aldundien Lurralde

Plan Partzialetan edo Lurralde Plan Sektorialetan garatu beharreko proposamen

zehatz batzuk gorabehera. Dena dela, bide-azpiegitura Europan zeharreko

azpiegitura denez, mota horretako azpiegiturei dagokien kudeaketa egin beharko

da.

3. Aurrekontu-aurreikuspenetan, lehentasuna ematea gaur egun dauden

azpiegituren mantentze-lanei azpiegitura berriak egitearen aurrean.

Page 23: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

20 2016ko Azaroa

4. Salgaien distantzia luzeetarako errepide bidezko garraioaren egoera gero eta

jasanezinagoa denez, horri erantzun integratua ematea.

Honako hauek dira arlo horietako helburuak:

Trenbide-, portu-, eta aireportu-mugikortasuna

1. Abiadura handiko trenbide bidezko Europa barneko sarea sustatzea.

2. Trenbide-mugikortasunak sistema global integratu batean, mugikortasun

iraunkorrekoan eta EAEko egituraren antzeko dentsitate handiko hiri-egitura

batean duen eginkizun nagusia finkatzea.

3. EAEko portu-sistema eta itsasoko salgaien garraioa sendotzea.

4. EAEko Aireportu Sistema sustatzea eta haren ahalmenak optimizatzea.

Honako hauek dira mugikortasun kolektibo multimodalaren alorreko helburuak:

Mugikortasun kolektibo multimodala

1. Garraio publikoaren erabilera sustatzea.

2. Garraio publikoaren bidez irisgarritasun integrala erraztea.

3. Berotegi-efektuko gasen igorpenak murrizten laguntzea, garraiobide publiko

garbiak erabiliz.

Honako hauek dira alor honetan proposatzen diren lurralde-helburuak:

Eredu logistikoa

1. EAE salgaien nazioarteko garraiorako nodo logistikoa bihurtzeko erronkari aurre

egitea, eta plataforma logistikoen sare bat osatzea.

Page 24: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

21 2016ko Azaroa

2. Jundiz-Foronda, Arasur eta Lezo-Gaintxurizketa plataforma logistikoek Europar

Batasunaren garraio-sarean duten kokapen estrategikoa agerian jartzea,

multimodalitaterako aukera handiak eskaintzen dituzte-eta.

3. Eginda dauden eta eskura dauden azpiegitura logistikoak optimizatzea.

3.7. URA

Uraren alorrean honako helburu hauek proposatzen dira lurralde-ereduaren

berrikuspenerako:

1. Ibaien eta erreken LPSa aplikatzea ibaien eta erreken ertzetan aurreikusten diren

bizitegi-lurzoru edo ekonomia-jarduera berrien antolamenduan.

2. Gaur egungo hiria berritzeko lanekin jarraitzea, dauden arazo hidraulikoak

konpontzearekin batera.

3. Gaur egungo hiria iragazkorra izan dadin sustatzea.

4. Lurralde-maila egokian zehaztea uraren, ur-horniduraren eta ur-arazketaren ziklo

osoa, eta isurialdeetako eta arroetako baliabide hidrikoak elkarri lotuta kudea

daitezen sustatzea.

5. Uraren hiri-eskaera murriztea, bai per capita eskaera, bai eskaera orokorra.

6. Hirigintza-aurreikuspenak egitean, kontuan izatea horretarako nahikoa ur

badagoen.

7. Araztutako hondakin-uren berrerabilera handitzea.

3.8. ENERGIA

Energiaren alorrean lurralde-ereduaren berrikuspenerako honako helburu hauek

proposatzen dira:

Page 25: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

22 2016ko Azaroa

1. Energia-betekizunak eta energia-instalazioak lurralde- eta hiri-plangintzan

txertatzea, politika publikoetan iraunkortasunerako jarraibideak barneratuz,

Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoko energia-iraunkortasunari

buruzko irailaren 22ko 178/2005 Dekretuan ezarritakoari jarraituz.

2. Hiriak berotegi efektuko gasen zero igorpenerako helburuetara bideratzea, alde

batetik, energia-eraginkortasuna eta efizientzia nabarmenki areagotuz

(desenergizazioa) eta, beste alde batetik, energia berriztagarrirako iturrien

erabilera orokortu eta autokontsumoa (deskarbonizazioa) sustatuz.

3. Hiri-estrategietan nahiz etxebizitzarekin eta mugikortasunarekin lotutako

estrategietan energia-efizientzia areagotzea.

4. Energia-kontsumo ia nuluko eraikuntza irtenbideetan aurrerapausoak ematea.

5. Garraio publikoaren erabilera sustatzea, garraio kolektibo eraginkor eta garbien

bidez.

3.9. GOBERNANTZA: PARTE-HARTZEA, ANTOLAMENDUA,

ADIERAZLEAK

• Aurrez aurreko parte-hartzea eta parte-hartze telematikoa lurraldearen antolamendu-

politikaren barruan osagai naturalak izan daitezen lortzea.

Parte-hartzea

• EAELABaren koordinazio funtzioa sendotzea, hura osatzen duten administrazio

publikoen parte-hartze aktiboagoaren bitartez.

• Lurralde Politikarako Aholku Batzordearen aholkularitza-funtzioa sendotzea.

• LAGen kudeaketa berrikustea.

Gobernantza

• LAGen, LPPen eta LPSen zehaztapenen eraginkortasuna modu homogeneo eta

soilean ebaluatzea.

Page 26: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

23 2016ko Azaroa

• LAGen, LPPen eta LPSen baitako elkarrizketa eta horien artekoa egon dadin

bultzatzea, arreta berezia jarriz eremu funtzional mugakideetako LPPei.

• Gaur egungo hiri- eta lurralde-testuinguruaren adierazleak.

Lurralde- eta hirigintza-adierazleak

• Gaur egungo garapenaren inpaktuaren eta aurreikusitakoaren adierazleak.

• Artifizializazioaren adierazleak.

4. EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN

BERRIKUSPENAREN IRISMENA ETA EDUKIA

Plangintza-helburuetarako ezarritako eskemari jarraituz, jarduera-ildoak eta lurralde-

orientabideak aipatutako 8 gai arlo handi hauen arabera egituratzen dira,

identifikatutako helburuen lorpenari begira:

• Zeharkako gaiak

• Paisaia

• Ingurune Fisikoa eta Azpiegitura Berdea

• Landa-ingurunea

• Hirigunea

• Mugikortasun iraunkorra

• Ura

• Energia

• Gobernantza: parte-hartzea, antolamendua, adierazleak

Gai arlo horietako bakoitza lurraldearen antolamenduan txertatzeko proposamenak

azaltzen dira ondoren:

Page 27: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

24 2016ko Azaroa

4.1. ZEHARKAKO GAIAK

• Beharrezko neurriak sustatzea auzoek erabilera bat baino gehiago eduki dezaten,

bizitza sortzen duten ekipamenduak eta dendak eduki ditzaten, segurtasuna indartu

eta bizi-kalitate hobetu dezaten, topaguneak eta espazio publiko eta pribatuen arteko

fluxuak sor daitezen, pertsona guztien autonomia sustatu dezaten eta egoera

ahulenean dauden taldeen gizarte-premiei erantzun diezaieten. Zaharkituta dauden

espazioak birmoldatzea bizitegi- eta zuzkidura-erabilerekin bateragarriak izateko

moduan.

Genero-ikuspegia

• Hirietako espazio publikoetan segurtasuna funtsezko eskubide moduan txertatzea.

Hirigintza-plangintza berrikusteko prozesuetan, herritarren parte-hartzearen

laguntzaz, “gune arriskutsuak” hautemango dira, plangintza berrietan konponbidea

eman diezaioten.

• Garraio publikoaren sistema hobetzeko inbertsioak egitea. Irisgarritasunari

konponbidea ematea, lurzoru kalifikatu berrietara garraio publikoa eramanez, eta

haren segurtasuna bermatzea.

• Udalerriz gaindiko plangintzan frogapen-proiektu bat gauzatzea, zeinetan txertatuko

den klima-aldaketarekiko urrakortasun-ikerketa bat eta egokitzapen-neurriak

sartzeko mekanismoak.

Klima-aldaketa

• Azpiegitura berdea eta naturan oinarritutako irtenbideak sustatzea, klima-aldaketara

eta hiriaren iraunkortasunera egokitzeko neurri gisa.

• Klima-aldaketara egokitzeko prozesua txertatzea, inpaktuen eta klima-

aldaketarekiko urrakortasunari buruzko kartografia tematikoaren bitartez.

Page 28: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

25 2016ko Azaroa

• Ekosistemak birsortu eta naturalizatzea, lurraldearen erresilientziari eusteko.

• Espezieen migrazioa ahalbidetuko duten ekosistemen arteko konektibitatea sustatzea

eta erraztea.

• Itsas mailaren igoeraren eta muturreko olatuen eragina duten kostaldeko eremuak

identifikatzea.

• Degradatutako eremuak basoberritzea eta baso naturalaren azalera handitzea,

karbono-hobiak baitira.

• Baso-kudeaketa hobetzea, ziurtatutako eremua handituz eta suteei aurrea hartzeko

programak hobetuz.

• Intermodalitatea eta BEG gutxiago igortzen dituzten garraiobideak bultzatzea.

• Energia-eraginkortasuneko irizpideak eta energia berriztagarriak sustatzea.

• Espazio atseginak, seguruak eta herritarren ongizateari eta gizarte-kohesioari

laguntzen diotenak sortzea.

Osasuna

• Osasunaren alorreko gizarte-desberdintasunak murriztea, bizi-kalitatea hobetzen

duten giroak eta inguruneak eskainiz.

• Bizi-ohitura edo bizimodu osasungarriak sustatzea, elikaduraren, ariketaren eta

mugikortasun aktiboaren bitartez.

• Sareen eta ekipamenduen eskuragarritasuna sustatzea, oinarrizko ekipamendu-

sarearen plangintza egitean eskuragarritasun-berdintasuna kontuan hartuta.

• Tokiko enplegua sustatzea, lekualdatze-denbora murrizten baitu eta bizitza

pertsonalaren eta profesionalaren arteko orekari laguntzen baitio.

• Lurzoruaren erabilera mistoa duten hiri-garapen konpaktuak sustatzea, enplegu-

aukera zabalagoak sustatzen baititu.

• Espazio publiko irekiak eta kalitatezko ingurunea eta etxebizitza sustatzea.

Page 29: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

26 2016ko Azaroa

• Kutsatzaileen kontzentrazioa murriztea, lehentasuna emanez kutsadura iturrian

bertan murrizteari eta biztanleria haren eraginpean ahalik gutxien egoteari.

• Euskarak lurraldean duen presentzia aztertu eta behatzea, eta alderdi hori kontuan

izatea dagozkion lurralde-plangintzako tresnak osatzean.

Euskara

• Lurraldeko hizkuntza-paisaian euskara kontuan izatea.

• Euskararen arnasguneak edo bizi-espazioak zehazteko eta mugatzeko irizpideak

garatzea, eta lurralde- eta hirigintza-plangintzako tresnetan erabiltzea.

• Auzoen, industrialdeen, osasun-zentroen, ikastetxeen eta abarren izen berrietan

lehentasuna ematea euskarazko toponimoen edo terminoen erabilerari, eta, bereziki,

arnasguneetan eta hiru hiriburuetan, euskaldun gehien dituzten eremuak baitira.

• Garraiobideen, multimodalitatearen eta EAEren zentralitate logistikoaren

ahalmen guztia zabaltzea, lurralde osorako egokia eta arrazoizkoa izango den

lurralde-antolamenduaren bitartez.

Lurralde arteko harremana

• Euroeskualdearen baitan, ingurumeneko eta mugikortasuneko lurralde-ekintzak

proposatzea.

• Lurralde-antolamenduko tresnak zehaztu eta garatzean, kontuan izatea kanpoko

lurralde mugakideekiko harremana.

• Lurralde-antolamenduko tresnak zehaztu eta garatzean, kontuan izatea kanpoko

eremu funtzional mugakideekiko harremana.

Page 30: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

27 2016ko Azaroa

4.2. PAISAIA

• Paisaia irizpide baldintzatzailetzat hartuta jardutea antolamenduaren maila

guztietan.

• Natura-, kultura-, landa- eta hiri-paisaiak berreskuratzeko, hobetzeko eta

zaintzeko jarduera- eta kudeaketa-sistemak proposatzea.

• Elementu eta azpiegiturak, hiri-hazkundeak, erauzketa-ustiategiak eta

zabortegiak paisaian txertatzeko oinarrizko baldintzak betetzea.

• Lurraldearen gaineko jardunak topografiaren arabera egokitzea, paisaia

tradizionalaren landarediari eta zuhaitzei eutsiz. Horrez gain, elementu

gailenetan edo mendi-gailurretan eraiki dadin saihestea.

• Itsasertzeko paisaia eta hondartzen ingurunea babestea; horretarako,

urbanizazioa eta azpiegiturak saihestu behar dira, eta portuen irudia hobetu.

4.3. INGURUNE FISIKOA ETA AZPIEGITURA BERDEA

• "Lurzoru urbanizaezinaren" kalifikazioa duen espazio oro LAGen kategoria

batean sartzea. Erabilerek bateragarriak izan behar dute Gidalerroen erabilera-

matrizearekin.

Ingurune fisikoaren antolamendua

• Lurzoru urbanizaezinean etxebizitzarako eraikin berrien eraikuntza debekatzea,

salbu eta nekazaritza- eta abeltzaintza-baliabideen ustiapenarekin zuzenean

lotuta dagoela frogatzen bada argi eta garbi, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko

ekainaren 30eko 2/2006 legeak ezartzen duenaren arabera.

• Lurzoruaren erabilera eta plangintza-agiriek proposatutako lurralde-xedea

benetan bat datozela egiaztatzeko jarraipena eta kontrola egitea.

• "Erabilera-bokaziorik gabea" kategoria LAGetatik kentzea.

Page 31: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

28 2016ko Azaroa

• LPP eta LPSetan ingurune fisikoa mugatzea, agiri honetako kategoriekin bat

eginez, nahiz eta gehiago zehaztu daitekeen. Plan horietan, Baso lurzoruen eta

Nekazaritzako, Abeltzaintzako eta Landazabaleko lurzoruen eta Mendi Larreen

irizpideak eta ezaugarriak zehaztea.

• Udal-planetan, LAGetako erabilera-kategoriak sartzea, baita dagozkien LPP eta

LPSetako irizpideak ere, eta erabilerak arautzea.

• Udal-plangintzan, erauzte-jarduerek eragindako guneak edo horietarako erabil

daitezkeen guneak mugatzea. Lurpeko erauzketa-jarduerei dagokienez,

mugaketa horretan aire zabalean daudenei dagokien eremua jasoko da.

• Eskualdeko azpiegitura berdea zehaztea. Parke naturalek, Biosferaren

erreserbak, Natura 2000 sareak, korridore ekologikoen sareak, ibai-ibilguek eta

ur-masa guztiek osatzen dute.

Azpiegitura Berde integratua eta Ekosistemen Zerbitzuak

• Azpiegitura berdeen zenbait eskalatako espazioak elkarri lotzeko baldintzak

zehaztea.

• Datu koherenteak eta fidagarriak edukitzea, eta informazioa lortzea ekosistemen

hedadurari eta egoerari buruz, eta ematen dituzten zerbitzuei eta zerbitzu horien

balioari buruz; eta ekosistema-zerbitzuen metodologia EAEko lurraldeari

eragiten zaizkion inpaktuak neurtzeko erabiltzea.

• Tokiko azpiegitura berdearen plangintza egitea eta hiri-azpiegitura berdea

konektatua eta orekatua izan dadin laguntzea.

• Landa-lurzorua babestea, ingurune fisikoa kudeatzeko tresna gisa, nukleo txikien

egiturari eusteko.

Page 32: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

29 2016ko Azaroa

• Naturaren babeserako irudiak bateratzen saiatzea, espazio bakoitzak babes-

tresna bakarra izan dezan gai horretan.

Naturgune babestuak

• Lurralde horien bokazioa babestea, haien bilakaera aztertuz, adierazleak ezarriz

eta hartan eragiten duen edozein plan, programa edo proiekturen inpaktua

neurtuz. Azterketa hori aurrez ezarritako metodologia bat erabiliz egingo da,

Ekosistema Zerbitzuen Ebaluazioa nagusiki.

• EAEko naturgune babestuen arteko jarraitutasun ekologikoa bermatzea.

• Azpiegitura “gris” batek ingurumen-balio handiko espazioen arteko jarraitutasun

ekologikoa arriskuan jartzen dituen lekuak identifikatzea.

Korridore ekologikoak

• Espazioen arteko jarraitutasuna finkatzeko irizpideak, neurriak eta ekintzak

proposatzea.

• Sare horretan sartutako espazioetan egiten den edozein erabilera edo jarduerak

lehen adierazitako eginkizun nagusia betetzeak baldintzatuko du. Erabilera

horiek aurrezarritako baldintza moduan arautuko dira.

4.4. LANDA-INGURUNEA

• Xehetasunez aztertzea landa-nukleoak babesteko lurralde-ikuspegia.

• Landa-inguruneari ekipamendu eta komunikazio egokiak ematea, hiri-

inguruneak duen bizi-maila bera izan dezan.

• Elektronikaren, informazioaren eta komunikazioaren teknologia berrien

eskuragarritasuna eta erabilera sustatzea, landa-eremuetan bizi direnen bizi-

kalitatea eta lan-kalitatea hobetzeko.

Page 33: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

30 2016ko Azaroa

• Gaur egungo landa-lurzoruari eustea, eta gutxiegi erabiltzen diren lurrak

aktibatzea, nekazaritza-elikagaien industria sustatzeko, lurraldearen kudeaketa

orekatua bermatzen du-eta horrek.

• Paisaia bere horretan eduki eta zaintzea, nortasuna, ekonomia eta ingurumena

babesteko gizarte-baliabidea baita, eta bereziki zaintzea landa-nukleoen eta

haien inguruaren irudia.

• Landa-gizarteari eustea, hark gordetzen baititu gure kultura-ondarea, ondare

artistikoa, historikoa eta etnografikoa, eta baita gure errituak eta ohiturak ere;

hau da, gure idiosinkrasiaren atal diren balioak eta bizimoduak.

4.5. HIRIGUNEA

• Urbanizatutako espazioen dentsifikazioari eta zaharkitutako edo narriatutako

espazioak birziklatzeari lehentasuna ematea hazkunde berrien aurrean.

Hiri-birgaitzea eta -birsortzea

• Lurralde Plan Partzialetan, beren lurralde-ereduan, hiri-eremuak birgaitzeko eta

birsortzeko lehentasunezko eremuak zehaztea, betiere eremu horietan

dentsifikazioko eta espazio libreak edo zuzkidurako espazioak sortzeko esku-

hartzeak aurreikusiz.

• Hiri-birsortzeari eta lehendik urbanizatutako edo integratutako espazioa

erabiltzeari lehentasuna ematea lurzoru berrien urbanizazioaren aurrean,

etxebizitza-premiak edo jarduera ekonomikoen premiak betetzeko.

• Dentsitate handiagoko hiri-espazioak sortzea, hiri-intentsitate handiagoarekin,

bereizgarri izango dituztenak erabileren aniztasuna eta nahasketa, honako hauen

bitartez: gutxiegi erabilitako hiri-espazioak aprobetxatu eta dauden hiri-

hutsuneak bete; eraikin-intentsitate txikiko eremuetan dentsitatea areagotu; eta

espazioak berrerabili, hiri eremua berritzeko eta berreraikitzeko ekintzen

bitartez.

Page 34: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

31 2016ko Azaroa

• Espazio libreei eta ekipamendu publikoei lehentasuna ematea, defizitarioak

direnean, eraikinik gabeko hiri-hutsuneetan edo eraitsi egin nahi diren

zaharkitutako eraikinak dituzten eremuetan.

• Mugikortasuna eta garraio iraunkorra sustatzea, honako ekimen hauen bitartez:

garraio-azpiegiturak eta zerbitzuak hobetu eta intermodalitatea sustatu;

irisgarritasuna hobetu; oinezkoen eta bizikletarien sareen konexioetan dauden

gabeziak konpondu; erabiltzen ez diren azpiegiturak berreskuratu; eta

informazioaren teknologiak eta garraio adimenduneko sistemak erabili, energiari

dagokionez garraiobide eraginkorragoak eta garbiagoak lortzearren.

• Honako egintza hauek sustatzea: hirigintzako, arkitekturako eta kultura-arloko

ondarea berreskuratzea; aisiarako eremu, parke eta lorategiak areagotzea;

harremanetarako eta erabilera publikorako espazio berriak sortzea; ekipamendu

komunitarioak areagotzea; eta jarduera ekonomikoa eta enplegua sustatzea,

erabiltzen ez den ondarea berreskuratzearen bitartez.

• Eraikinetan honako hauek sustatzea: etxebizitzen bizigarritasun-baldintzak

hobetzea; eraikinen eta hiri-ingurunearen barne-irisgarritasuneko baldintzak

hobetzea; eraikinen segurtasuneko, estankotasuneko eta osasungarritasuneko

baldintzak egokitzea; hutsik dauden etxebizitzen parkea berreskuratzea;

eraikinen inguratzailea egokitzea, energia-eraginkortasuna optimizatzearren; eta

energia berriztagarrien ekarpena areagotzea, berotegi-efektua eragiten duten

gasen igorpenak murriztuz.

• Gutxiegi erabilitako jarduera ekonomikoetarako lurzoruaren aprobetxamenduari

lehentasuna ematea landa-lurralde berrien kolonizazioaren aurrean.

Lurraldearen iraunkortasuna jarduera ekonomikoen erabileran

• Hiria erabileren arabera zatitu dadin saihestea, eta orobat saihestea bizitegi-

erabilerarekin bateragarriak diren jarduera ekonomikoak kanpoaldeko

poligonoetara kanporatzea.

Page 35: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

32 2016ko Azaroa

• Hainbat solairutako eraikinak egiteko aukera ematen duten jarduera

ekonomikoetarako lurzoruak sustatzea.

• Parke teknologikoetarako espazio berriak hirien barnealdean edo mugaren

inguruan kokatutako eremuekin lotzea, zeinetako proposamen berriak hiri-

berrikuntzako eragiketen ondorio izango diren.

• Berrikuntzaren espazio berriak sustatzea hirigune historikoetan, aspaldiko

industrializazio-eremuetan, landa-eremuko eta nekazaritzako paisaietan eta

arkitektura bereziko hiriguneetan.

• Lurraldearen bikaintasun-osagaiei eta kanpoko konektibitate-nodo handiei

lotutako eremuak espazio kritikotzat hartzea, jarduera berritzaileak eta talentu

eta sormen handiko pertsonak hartzeko ahalmena baitute.

• Euskal Herriko unibertsitate-campusekin lotuta egongo diren “Parke

Zientifikoak” sor daitezen sustatzea, hezkuntza-arloa enpresa-arloarekin uztartu

dezaten eta espazio multifuntzional eta zaindu gisa eratuta egon daitezen.

• Jarduera ekonomikoetarako lurzoru berriei dagokienez, honako hauek sustatzea:

kokagune berezi edo bereizietan kokatzea, inguruko hiri-paisaian eta paisaia

naturalean txertatzea, garraio kolektiboaren bitartez edo errepidez konektibitate

handia izatea; mugikortasun-sistema iraunkorrak txertatzea; azken belaunaldiko

azpiegitura digitalak eta telekomunikazioetako zerbitzuetako azpiegiturak

edukitzea; hirigintza eta arkitektura bioklimatikoko irizpideak txertatzea, energia

berriztagarriak erabiltzea, energia-eraginkortasuneko sistemak, ez edukitzea

igorpen kutsagarririk, eta uraren eta hondakinen kudeaketa eraginkorra egitea;

eta espazio publikoen kalitatea sustatzea.

• Hiri-merkataritzaren eta saltegi handiei lotutako periferiako merkataritzaren

arteko oreka bilatzea.

Page 36: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

33 2016ko Azaroa

• Udalerri bakoitzeko guneak identifikatzea Lurralde Plan Partzialetan;

horretarako, ezartzen den Hiri Hazkunderako Perimetroa udal-plangintzen

bitartez aldatu ahal izango da, eta udal guztiek bizitegietarako, jarduera

ekonomikoetarako eta zuzkiduretarako dituzten eskariak hartu beharko dira

aintzat, baita inplikatutako udal-plangintzek orokorrean egin beharreko lurzoru-

eskaintza ere.

Hiri-hazkundearen perimetroa (HHP)

• Hiri Hazkundearen Perimetroa zehaztea gaur egungo hiri-orbanaren morfologia,

inguruko lursailen ezaugarri fisikoak eta ekologikoak, eta gunearen hazkunde-

aukerak aintzat hartuta.

• Hiri Hazkundearen Perimetrotik kanpo uztea hirigintza-eraldaketa debekatuta

duten lursailak.

• Hiri Hazkundearen Perimetroa finkatzea, soilik hiri-lurzorua duten eremuen

inguruan.

• Hiri Hazkundearen Perimetroaren barruan, hirigintza-ekimen berrien xedea

izatea garapen berriak aldez aurretik dagoen hiri-bilbean txertatzea; era

horretara, hiri-bilbe hori osatu, lurzoruaren erabileran intentsitate txikiko

eremuak dentsifikatu eta, hiri-berrikuntzako ekintzen bitartez, okupaziorik

gabeko espazioak edo erabilera berriak izan ditzaketen espazioak berrerabiliko

dira.

• Garraio-sistema intermodaletarako sarbideen inguruan kokatuta dauden

dentsifikazioko, berrikuntzako edo hazkundeko jardunei lehentasuna ematea.

• Eraldaketa Ardatzak eratzeko beharrezkoak diren ekintzak eta antolamendu-

irizpideak txertatzea Lurralde Plan Partzialetan, betiere Eraldaketa Ardatzak

garraio kolektiboaren euskarria duten egitura linealtzat hartuta, zeinetan espazio

Metropolialdeak eta eraldaketa-ardatzak

Page 37: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

34 2016ko Azaroa

libreak zaindu eta hiri-berrikuntzako prozesuak modu eraginkorrean antolatuko

diren.

• Eraldaketa Ardatzetan honako hauek biltzea: hirigintza-erabilerarik gabe gorde

behar diren espazio libreak, lehendik eraikitako espazioetan dauden hiri-

berrikuntzako eremuak eta garraio kolektiboko sistemetarako euskarri diren

elementu linealak.

• Saihesbideak edo edukiera handiko errepide berriak eraiki direlako edo, hala

badagokio, eginkizun berdina bete dezaketen bestelako errepide edo trenbide

bidezko azpiegiturak eraiki direlako funtzionaltasuna galdu duten errepide-

tarteak berriz diseinatzea; horretarako, tarte horiek ekobulebar bihur daitezke,

Eraldaketa Ardatzen hiri-eremuetako bide-euskarri izateko. Hori lortzeko,

honako proposamen hauek egin dira: oztopoak ezabatzea, trafikoaren inpaktua

murriztea, errepidea zeharkatzeko aukerak areagotzea, eta tarte horien inguruko

espazio libreetan eta eraikitako espazioetan ingurumena eta paisaia hobetzea.

• Eraldaketa Ardatzetako hiri-tarteei lehentasuna ematea hiri-garapen berrietan,

betiere garapen horiek eraikitako espazioen berrikuntzan eta dentsifikazioan

oinarritzen badira, eta baita hiri inguruko eremuetan sakabanatutako sareen

antolaketan ere; hartara, nukleo tradizionalen hiri-irudia hobetu eta nortasun-

ezaugarriak indartuko dira, hazkunde berrien aurrean –urbanizatutako espazioak

areagotzea eragingo bailukete–.

• Eraldaketa Ardatzetan txertatzen diren ibai-ibilguak eta urbazterreko espazioak

korridore ekologiko bihurtzea.

• Soilik garraio kolektiboko sistemetarako izango diren plataformak txertatzea

Eraldaketa Ardatzetan, hiri-zentraltasuneko nodo gisa egituratuko diren

geltokiekin, eta inguruan etxebizitzak, lantokiak, merkataritza-espazioak eta

eskari handiko zerbitzuak kokatzea. Erabiltzaileentzako aparkalekuak eta tren-

autobus truke-sistemak ere jartzea proposatu da, eta baita oinezkoentzako eta

bizikletarientzako bide garrantzitsuenekin lotuta egotea ere.

Page 38: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

35 2016ko Azaroa

• Oinezkoentzako eta bizikletarientzako bide bereziak txertatzea Ardatzetan, haien

joan-etorriak erraztu dezaten eta hiriaz eta paisaiaz gozatzeko eta

mugikortasuneko elementu eroso eta erakargarriak bihur daitezen; hartara, gure

hiri-espazioetako interesgune bihurtuko dira, eta baita gure lurralderako

erakarpenezko eta kalitatezko elementu ere.

• Hirigintzako eta arkitekturako diseinu bioklimatikoaren printzipioak sustatzea,

Eraldaketa Ardatzen ingurumen-iraunkortasunerako elementutzat hartuta.

• Udalerriaren bizitegi-ahalmena finkatzea, lehendik dagoen etxebizitza-premiari

dagozkion osagaiak erantsita; horretarako, emaitzari harrotze- edo puzte-

koefizientea aplikatuko zaio.

Bizitegi-kuantifikazioa

• Plangintzak bete behar dituen etxebizitza-premiak zehaztea, bilakaera

demografiko gorakorra, familia-tasaren bilakaera edo bigarren etxebizitza

kontuan hartuta, eta premia horiei harrotzea edo puztea aplikatzea.

• Bizitegi-kuantifikazioari udalerrian hutsik dauden etxebizitzak gehitzea,

plangintzak sustatu beharreko bizitegi-ahalmenerako funtsezko faktore diren

aldetik.

• Gehieneko eta gutxieneko bizitegi-ahalmenaren tartea ezartzea, udal-plangintzak

aurreikuspenak egin ahal izateko.

• Finkatutako hiriari edo garapen berriei tratamendu guztiz bestelakoa ematea,

bizitegi-kuantifikazioari dagokionez; hau da, hiri-lurzorua birgaitzeko,

birsortzeko edo birdentsifikatzeko eragiketak onartzea, kuantifikazio-irizpideen

ondoriozko bizitegi-ahalmenaren gainetik.

Page 39: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

36 2016ko Azaroa

• Bigarren etxebizitzaren fenomenoa izan baduten udalerrietan plangintza eta,

besteak beste, bizitegi-ahalmena, egokitzea, bizitegi-kuantifikazioari buruzko

zehaztapenen arabera.

Bigarren etxebizitza eta baliabide turistikoak

• Baliabide Turistikoak Antolatzeko Lurralde Plan Sektorial bat egitea eta plan

horretan zehaztea zer eskualde nagusiki turistikotan egingo litzatekeen bertako

Baliabide Turistikoak Antolatzeko Plan Estrategikoa.

• Naturaren eta kulturaren ikuspegitik dagoen ahalmena modu iraunkorrean

garatzea.

• Sektorekako azpiegitura baliabidearen ahalmenera egokitzea, lurralde-

iraunkortasunaren irizpideei jarraituz.

• Bateragarritasun-sistema alternatibo berriak txertatzea udalaz gaindiko

kudeaketa-eremuak zehaztu ahal izateko, eta hirigintza-antolamendurako

zehaztapenak ere zehaztea, udalaz gaindiko egiturazko jardunak ahalbidetu eta

koordinatu edo harmonizatzeko aukera egon dadin, lurraldearen orekan eragingo

duen eredu jakin bat ezarri eta erabilerak zehazteko.

Plangintzen bateragarritasuna

• Lurralde-plangintza partzialean udalaz gaindiko eremu estrategikoak zehazteko

aukera izatea zehaztapenak garatu ahal izateko, dela Bateragarritze Plan baten

bitartez –lurzoruari eta azpiegiturei buruzko politikak garatu beharreko

kasuetan–, dela Antolamendu Integraleko Plan Bereziaren bitartez –azpiegiturak

koordinatu beharreko kasuetan–.

Page 40: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

37 2016ko Azaroa

4.6. MUGIKORTASUN IRAUNKORRA

• Herritarren ikuspegitik segurua den sare bat sortzea; koherentea, jarraitua eta

etenik gabeko ibilbidearekin, eta ulertzeko erraza; zuzena, bide laburrenak

bilatuz, bizikletaren erabilera sustatzeko; erakargarria eta muturreko klima-

baldintzetatik babestua eta inguruneari egokitua; eskuragarria eta erosoa, malda

handiegirik gabea eta trafiko motordunarekin nahasten ez dena.

Oinezkoen eta bizikletarien mugikortasuna

• Bizikleta beste garraiobide batzuen aldean lehenestea, abantailak baititu:

garraiobide azkarra da eta hiriak hobetzeko ahalmen handia du.

• Lurralde- eta hiri-plangintzan bizikletaren erabilera kontuan hartzea —bizikleta

elektrikoa barne—, aparkalekuetarako eta kargatze-puntuetarako.

• Ongi zehaztea bizikleta-bideak eta bide historikoetako ibilbideak, eta herritarren

artean zabaltzen ahalegintzea.

• EAE mailako Bizikleta Sare bat zehaztea, hiru Lurralde Historikoak elkarren

artean eta mugakide diren eskualdeekin lotzeko.

• Lurralde eta Hirigintza Plangintzan, Donejakue bidea sartzea, lurraldea

egituratzeko duen ahalmenagatik, bai eta EAE zeharkatzen duten Inaziotar

bidea, Itsas ibilbidea (eta haren jarraipena Frantziatik eta Kantabriatik), Ardo eta

Arrain bidea, eta Bidezidor historikoa.

• Lurralde eta Hirigintza Plangintzan oinezkoen mugikortasuna egoki garatu eta

egituratu dadin sustatzea, Eremu Funtzionalen eta Tokiko Eremuan.

Haratago, mugikortasunaren ikuspegi integratutik begiratuta, errepideen alorreko

zeregin nagusia beste garraiobide batzuekin osatzea da; hori dela eta, aurrekontuaren

mugak ikusita, azpiegituretako inbertsio-lehentasunak ezarri beharko dira, mugikortasun

Bide-mugikortasuna

Page 41: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

38 2016ko Azaroa

iraunkorreko sistema bateratu baten barruan hartuta horiek. Horren guztiaren oinarrian

ideia bat dago, hain zuzen ere, EAEko errepide mapa gehienbat amaituta dagoela, alde

batera utzita ibilbideen hobekuntzak, beste batzuen perfekzionamendua, herri-

saihesbideren bat gauzatzea eta ezinbesteko mantentze-lanak. Ildo horretatik, bide-

azpiegitura handien garaia igaro ondoren, iraunkortasun ekonomikoko denbora-

testuinguru batean, dagoeneko eraikita dagoen bide-sarearen mantenimenduan eragin

behar da,

sare berriak egin beharrean.

Lurralde-ereduaren berrikuspenerako bide-mugikortasunaren alorrean proposatzen diren

lurralde-jarraibideak honakoak dira: indarrean diren LAGetan ezarritako bide-

sistemaren antolamendu-eredua ontzat hartzea, bide-konexioen egituratze honen

bitartez:

- Hiriburuen Gune Anitzeko Euskal Sistemaren kanpoko loturak.

- Hiriburuen Gune Anitzeko Euskal Sistemaren barne-loturak.

- Eremu Funtzionalen Buruen arteko loturak.

- Paisaiaren ikuspegitik interesa duten kostaldeko ibilbideak.

• Abiadura handiko trenbidearekin lotzea EAEko hiri nagusiak eta sarean dagoen

lurralde polizentriko moduan egituratzea EAE; halaber, AHTaren geltokiak

metropolietako eta periferietako garraio-sistemekin lotzea. Abiadura handiko

trenen geltokiak gure hiriburuetako bikaintasun-elementu nagusiekin lotzea, eta

irisgarritasun handiko metropoli- eta eskualde-eremuetan kokatzea. Abiadura

handiko trenen geltokiak intermodalitateko nodo handi moduan eraikitzea.

Portu, trenbide eta aireportuen mugikortasuna

• Trenen geltokiek irisgarritasun-elementuak eta aparkalekuak edukitzea

erabiltzaileentzat, ahal den guztietan tren-geltokiak garraio kolektiboko beste

zerbitzu batzuekin lotzea, eta ingurunean eskari handiko ekipamenduak jartzea.

Page 42: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

39 2016ko Azaroa

• Trenbide-sistemetan oinarritutako mugikortasun-sistema iraunkorrak garatzeko

baldintza egokiak sustatzea, kontuan izanda EAEko biztanleria-dentsitate handia

dela eta hirigune handietan eta ardatz linealetan biltzen dela nagusiki.

• Bilboko portua eta Pasaiako portua merkataritza-portu nagusi moduan sustatzea.

• Arrantza-jarduera sustatzea, batez ere, Ondarroa, Getaria, Hondarribia eta

Bermeoko portuetan, eta azken horretan, merkataritza-jarduerak ere egitea.

• EAEko hiru aireportuen espezializazioen sendotasuna oinarri hartuko duen

aireportu-sistema bat sustatzea.

• EAEko hiru aireportuen ezaugarri positiboak optimizatzea.

• Garraiobide publiko motak uztartu daitezen sustatzea, mugikortasunaren

kudeaketa integraleko ereduak osatzeko, EAEren lurralde osoa irisgarria izan

dadin.

Mugikortasun kolektibo multimodala

• Garraiobide publiko garbiak erabil daitezen sustatzea; esaterako, trena, tranbia,

autobus elektrikoak eta bizikleta elektrikoak.

• Ibilbide paraleloa duten garraiobide publikoen arteko lehiarik izan ez dadin

ahalegintzea eta garraio publikoa hobetzen duten konbinazio multimodalak

bilatzea.

• Lurralde-plangintzan eta hirigintza-plangintzan, garraiobide guztiak uztartzen

dituen garraio publiko intermodaleko sistema integralak lantzea, eta arreta

berezia jartzea garraiobide garbiei eta hiri-autobusen lehentasunezko trafiko-

lineei; esaterako BRTak (Bus Rapid Transit).

• Autobus-geltokiak intermodalitate-irizpideak kontuan hartuta egitea eta

periferiako tren-geltokiekin eta garraio-sareko sarbide-nodo nagusiekin

integratzea, esaterako, aireportuekin eta abiadura handiko tren-geltokiekin.

Page 43: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

40 2016ko Azaroa

Horrez gain, Eraldaketa Ardatzetako ekobulebarren diseinuan autobusek

erabiltzeko plataformak txertatuko dira.

• Landa-eremuetan eta biztanle-dentsitate txikiko eremuetan eremu horietako

baldintzetara egokitutako garraio kolektiboko zerbitzuak ezartzea.

• Jundiz-Forondako plataforma logistikoa sustatzea.

Eredu logistikoa

• Arasurreko plataforma logistikoa sustatzea, kokapen estrategikoa baitu Iberiar

penintsulako industriagune garrantzitsuenetako baten bihotzean.

• Lezo-Gaintxurizketako etorkizuneko plataforma logistikoak eskaintzen dituen

aukerak optimizatzea.

4.7. URA

• EAEko ibaien eta Erreken LPSaren xedapenei eustea, ibaien eta erreken ertzen

lurralde-antolamendu gisa, eta garapen egokia sustatzea.

• Hiri-birsortzeko prozesuetan bideratze-lanak edo oztopo hidraulikoak kentzeko

lanak kontuan hartzea, eta ardatz berde kontzeptuaren barnean txerta daitezkeen

uholdeen prebentzio-neurrien aldeko hautua egitea.

• Etxadien, plazen eta espaloien iragazkortasuna sustatzea, hiriaren drainatze-

ahalmena handitzeko.

• Isurialdeetako eta arroetako baliabide hidrikoak elkarri lotuta kudea daitezen

sustatzea.

• Ur-beharra asetzea eskatzen duten lurralde- eta hirigintza-plangintzako

xedapenak onartu aurretik, nahikoa baliabide hidriko badagoela bermatzea.

• Ur-horniduraren hiri-sarea hobetzea, ur-ihesak eragozteko edo ahalik gehien

murrizteko.

Page 44: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

41 2016ko Azaroa

• Araztutako hondakin-uren berrerabilera bultzatzea.

4.8. ENERGIA

• Lurralde-plangintzan nahiz hiri-plangintzan energia-kontsumoaren beharrizanak

murrizteko neurriak konatuan hartzea. Era horretara, energiaren eraginkortasuna

eta kutsatzaileak ez diren energia-iturri eta -sistemen erabilera areagotuko da,

eta, era berean, beharrezkoak diren azpiegiturak finkatzeko behar diren lurzoru-

erreserbak areagotuko dira.

• Lurralde-plangintzaren eta hiri-plangintzaren energia-iraunkortasunaren

ebaluazioari buruzko ikerketa sustatzea, kontuan izanik, gutxienez, honako

alderdi hauek: energia-iraunkortasunerako eskakizunak egokitzea; eraikin eta

azpiegituretan energia berriztagarriak ezartzea; mugikortasun iraunkorra, etab.

• Energiari dagozkion arloko helburuak lurraldera eramatea, Lurralde Plan

Partzialak egokituz.

• Energia Eolikoko LPSa berrikustea eta gaur egungo energia-eskakizunetara

egokitzea, energia berriztagarriei eta, zehazki, energia eolikoari lotuta bete

beharreko helburu sektorialetatik abiatuta.

• Lurralde Plan Partzialetako paisaiaren integraziorako ikerketetan Energia

Eolikoko LPSean barneratzen diren instalazioen finkapenerako paisaia-

baldintzak biltzea, eta baita LPS horretan barneratzen ez diren 10MW baino

gutxiagoko eta 100kW baino gehiagoko instalazioena ere; hala badagokio,

erabilera horretarako zer eremu debeka daitezkeen adieraziko da.

• Polizentrismoan oinarritutako garraio publikoa eta hiri-egitura eraginkor eta

trinkotuak bultzatzen dituzten garapen-ildo linealak sustatzea, joan-etorriekin

zerikusia duten beharrizanak murrizte aldera.

Page 45: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

42 2016ko Azaroa

• Energia alternatiboen garraiorako sistemak sustatzea petrolioaren eratorrien

ordez, esate baterako, elektrizitatea eta gas naturala erabiltzen dituztenak.

• Energiaren autokontsumorako sistemen erabilera bultzatzea, orotariko eraikin

eta instalazioetako eguzkiaren, energia eolikoaren edota biomasaren

aprobetxamendurako sistemen bidez. Horretarako, lehentasuna emango zaie,

alde batetik, elektrizitatea sortzeko energia berriztagarrien aprobetxamendurako

irtenbideei eta, beste alde batetik, energiaren autokontsumorako sistemen

erabilerari, lurzoru urbanizaezinean kokaturiko eta beren funtzionamendurako

energia-hornidurako linea edo baldintza berriak behar dituzten eraikin

isolatuetan.

• Energiaren ikuspegitik eraginkorrak diren argiteria publikoko gailuen erabilera

sustatzea.

• Linea elektrikoen antolamenduari dagokionez, udal-plangintzan nahiz sektoreko

ekintzetan honako irizpide hauek kontuan hartzen direla ziurtatzea: linea horien

azpian mantenurako egiten diren sastrakak kentzeko eragiketetan zuhaiztiak

errespetatzea; mantenurako kimatzeak altueran egitea, segurtasun-distantzia

errespetatzeko; isolamenduetan, airea mozteko gailuetan eta, oro har,

abiaraztean txinparta sor dezaketen gailu guztietan suaren aurkako sistema bat

erabiltzea, txinparta hori landareetara iritsi eta sua heda ez dadin.

• Babes Bereziko Antolamendu Kategorian sartutako lurretik igarotzen diren

airezko instalazio elektrikoetarako arau tekniko batzuk aplikatzea.

• Elektrizitatearen garraiorako linea berriak eraikitzeko premia justifikatzea, eta

horretarako, aztertu egingo da linea zaharrak baztertu eta aurretik zeuden

korridoreak aprobetxatzeko (lineak trinkotzea) aukera edo eratorritako

ingurumen-inpaktuak baztertu edo mugatzea dakarten beste linea batzuk

erabiltzeko aukera.

• Aprobetxamendu hidroelektrikoei dagokienez, beste gauza batzuen artean,

instalazioen efektu metatzailea ikertzea, ezaugarri ekologiko zein morfo-

Page 46: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

43 2016ko Azaroa

dinamikoen gainean efektu negatiborik gerta ez dadin eta, era berean,

aztertutako ibaietan uraren erabilerari buruzko efektu negatiborik gerta ez dadin.

4.9. GOBERNANTZA: PARTE-HARTZEA, ANTOLAMENDUA,

ADIERAZLEAK

• Parte-hartzea lurralde-antolamendurako politikaren osagai natural bilakatzea.

Parte-hartzea

• Tradizioz, administrazio mailako tramitazioan, administrazioei entzuteko eta

informazio publikoa emateko faseetara mugatu da partaidetza. Haatik, partaidetza

mugatu hori gainditu egin nahi da, politikaren kudeaketara bertara hedatuz.

• EAELABaren koordinazio-funtzioa sendotzea, hura osatzen duten administrazio

publikoen parte-hartze aktiboagoaren bitartez.

• Lurralde Politikarako Aholku Batzordeak bere aholkularitzako funtzioak modu

aktiboan bete ditzala planteatzen da.

• Erakundeenak ez diren bilerak hainbat lurralde-mailatan egitea proposatzen da,

bereziki Lurralde Historikoen edo alor funtzionalen arabera.

• Telematikaren alorrean, parte-hartzea bultzatzeko egokiak diren eta sortzen doazen

tresnen eraginpean egongo da.

• LAGak berrikustean, haren kudeaketa ere berrikusi behar da. Hogeigarren

hamarkadaz geroztik “plangintzarako bloke” izendatu dena eratu da pixkanaka,

LAGez, LPPez eta LPSez osatua dena. Gainera, ordutik esperientzia ugari metatu

da, eta esperientzia horretatik abiatuta, hainbat proposamen egin daitezke

gobernantzaren alorrean, esate baterako, honako hauei dagozkienak: araudiaren

ebaluazio, zehaztasun eta sinplifikazioa, LPP eta PSetarako eduki eta elementu

Gobernantza

Page 47: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

44 2016ko Azaroa

grafikoen homogeneotasuna, abiatu gabeko LPSen aukerak balioestea, eta lurralde-

antolamendurako tresnen izapideak denboran murriztea.

• LAGetako, LPPetako eta LPSetako zehaztapenak eraginkortasunez ebaluatzea,

modu homogeneo eta sinplean, haien garapena balioesteko eta egokitzat jotzen diren

neurriak hartzeko baliagarria izan dadin. Horretarako, adierazle jakin batzuk finkatu

beharko lirateke, ebaluazio hori behar bezala egiteko aukera emango dutenak.

• LAGen, LPPen eta LPSen baitako elkarrizketa eta horien artekoa egon dadin

bultzatzea, arreta berezia jarriz eremu funtzional mugakideetako LPPei.

• Lurralde- eta hirigintza-plangintzaren neurketa eta jarraipena egiteko proposatzen

diren lurralde- eta hirigintza-adierazleak honako hauek dira:

Lurralde- eta hirigintza-adierazleak

• A. Gaur egungo hiri- eta lurralde-testuinguruaren adierazleak. Lurzoruaren

kalifikazioak eta lurraldearen dentsitateak modu funtsezkoan deskribatzen

dute gaur egungo lurralde- eta hirigintza-eredua.

A1.-LURRALDE-EREDUA. LURZORUAREN KALIFIKAZIOA

A2.- LURRALDE-DENTSITATEA

• B. Gaur egungo garapenaren inpaktuaren eta aurreikusitakoaren adierazleak.

Plangintza orokorrean bildutako etxebizitza aurreikuspenek hiri- eta lurralde-

errealitatearen gainean duten inpaktua deskribatzen dute: hiri-eredua,

bizitegien garapena eta etxebizitza-dentsitatea.

B1.-HIRI-EREDUA

B2.-BIZITEGI-GARAPENA.

B3.-ETXEBIZITZA-DENTSITATEA.

• C. Artifizialtze-adierazleak. Hiri-orbanak azken urteetan izandako bilakaera

adierazten dute, eta, zehazki, lurzoruaren Hirigintza Kalifikazioaren

bilakaera.

C1.-HIRIGINTZA-KALIFIKAZIOAREN BILAKAERA

Page 48: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

45 2016ko Azaroa

5. IRTENBIDEEN AZTERKETA

5.1. AZTERKETA DIFERENTZIALA: LAGEN BERRIKUSPENA, "EZ ESKU-

HARTZEAREN" IRTENBIDEAREN AURREAN

Lurralde-ereduaren garapenaren gaur egungo estadioan, lurraldeari dagozkion helburuen

eta orientazioen proposamenekin definitutako 8 bloke handientzat, ez da antolamendu-

mailako irtenbideak sortzeko prozesurik garatu.

Era horretara, alternatiben analisirako, "0 Alternatiba" deitua baino ezin da kontuan

hartu, lurralde-eredua ez berrikusteari eta bere proposamenak ez aplikatzeari dagokiona.

Hortaz, 0 Alternatibak, zeinak gaur egungo lurralde-ereduari eustea bultzatzen duen,

ingurumenaren alorrean izan ditzakeen ondorioak ebaluatzen dira, ondoren.

1997an onartutako Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak funtsezko bi helbururen

inguruan antolatu ziren:

• Hirigintzaren, ingurumenaren eta azpiegitura-garapenaren erreferentziazko

Lurralde Eredu bat zehaztea, lurraldeko eta arloko prozesuak orientatzeko, une

hartan garapen-prozesuei modu eraginkor eta iraunkorrean aurre egiteko tresna

juridiko eta plangintzazkorik ez zuen lurralde batean.

• Ekonomiaren eta gizartearen eraldaketa-prozesuei lagunduko dien lurralde-

eredua bultzatzea, aurreko industria-eredua agortzeak eragindako krisi bete-

betean zela.

Page 49: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

46 2016ko Azaroa

1997an GALak onartu zirenetik, ingurumenaren alorreko kontzeptu berritzaile asko

sortu dira, eta beharrezkoa da EAEko lurralde-ereduaren barruan egokitzea:

• 1992an izan zen Rio de Janeiroko lehenengo goi-bilera historikoa, zeinetan

argitu zen garapen iraunkorraren kontzeptua, eta lurraldeei hura aplika zezaten

bultzatzen zitzaien, 21 agenden inplementazioaren bitartez; Danimarkan hasi zen

horien inplementazio mantsoa udalen dinamikan, 1994ko maiatzaren 27an

Aalborgeko Gutuna onartu zenean, hain zuzen ere. Honako hauek dira EAEn

garapen iraunkorra lortzeko konpondu beharreko eremuetako batzuk:

o Lurzoruaren gero eta artifizializazio handiagoa,

o Hirigintza-garapen berrien dentsitate txikia,

o Mugikortasun iraunkorra (garraio kolektiboen erabilera bultzatzea

autoaren aurrez aurre, intermodalitatea).

• 1997an, indarrean dauden GALak onartu ziren unean, klima-aldaketari buruzko

Kiotoko protokoloa izenpetu zen. Hala ere, garai hartan ez erakundeek ez

gizarteak ez zuten hautematen zein larria zen arazoa; hori dela eta, aldaketa

klimatikoa ez zen kontuan hartu 1997ko lurralde-ereduan.

• Uraren kudeaketak eta ibaien, estuarioen, itsasertzeko uren eta akuiferoen

kalitatearen ikusmoldea irauli egin zen Uraren Zuzentarau Esparrua onartu

zenean, izan ere, hark behartu egiten zituen administrazioak arro hidrografikoen

kudeaketa integrala egitera eta hark garatu ditu ur-masen egoera ekologikoa

zaintzeko eta egoera onera lehengoratzeko helburuak. Europar Parlamentuaren

2000/60/EC Zuzentarauaren azken testua 2000. urteko abenduaren 22an

argitaratu zen.

• Biodibertsitatearen babesaren ikuspegia ere erabat aldatu da. Interasa duten

naturguneen babesari eta kudeaketari dagokion kontzeptuaren ordez, sareen

Page 50: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

47 2016ko Azaroa

kudeaketa integratua kontzeptua erabili da, eta horien barruan sartu dira

naturguneak, habitat naturalak eta intereseko espezieak, eta baita eremu horien

artetik intereseko espezieen zirkulazioa ahalbidetzen duten osagaiak ere:

korridore ekologikoak. Euskal Herriari dagokionez, Eusko Jaurlaritzaren

Ingurumen eta Lurralde Plangintza Saileko Biodibertsitatea eta Ingurumen

Partaidetza Zuzendaritzak 2005eko urtarrilean argitaratutako EAEko Korridore

Ekologikoen Sarea azpimarratu behar da.

• Era berean, indarrean diren GALak onartu zirenetik, garrantzizko legedia osatu

da ingurumenaren alorrean, hala nola: abenduaren 13ko 42/2007 Legea, Natura

Ondareari eta Biodibertsitateari buruzkoa; apirilaren 15eko 1/2014 Lege

Dekretua, zeinaren bitartez onartzen den Euskal Herriko Natura Kontserbatzeko

Legearen testu bategina; ekainaren 23ko 1/2006 Legea, Urarena; ekainaren

25eko 4/2015 Legea, lurzoruaren kutsaduraren prebentziorako eta

zuzenketarako; edo ekainaren 30eko 2/2006 Legea bera, Lurzoruari eta

Hirigintzari buruzkoa, eta Euskal Herriko Ingurumen Ebaluazio Estrategikoaren

sustapena, 2003. urteaz geroztikoa.

• Paisaia eta ekosistema-zerbitzuak kontzeptuak azken urteotan gero eta garrantzi

handiagoa izan duten kontzeptuak dira, eta gizakiaren eta naturaren arteko

harremana birdefinitzen dute.

Kontzeptu horietako asko gizartean barneratuak dira oro har, politika sektorialen eta

erakundeen eta gizartearen ekimenen bitartez. Hala ere, lurralde-ikuspegirik ezak asko

mugatzen du haren garapena, eta murriztu egiten du, halaber, inplementutako neurrien

eraginkortasuna.

Page 51: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

48 2016ko Azaroa

Azken hamarraldietan sortutako kontzeptu horiek ekimen sektorialetako eta hirigintza-

eta lurralde-ekimenetako erabaki-irizpide gisa modu eraginkorrean baliatzeko

ezinbestekoa da Lurralde Antolamenduaren Gidalerroetan txertatzea. Horrela baino

ezingo dira modu sistematikoan aplikatu gainerako plangintza-trenetan eta horrela baino

ezingo dira aurrera eraman beharrezkoak diren aldaketa-prozesuak datozen urteetan.

Horregatik pentsatzen da, hain zuzen ere, "0 Alternatiba" deituak, indarrean dagoen

lurralde-ereduari eustearen aldekoak, nekez aurreikus daitezkeen ondorio negatiboak

izango lituzkeela ingurumenaren alorreko ia aldagai guztietan.

Hortaz, funtsezkoa da etorkizuneko lurralde-ereduan kontzeptu berri horiek irudikatzea,

GALek garatzen duten lurralde-plangintzaren tresnekin batera egituratuko badira.

6. EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN

BERRIKUSPENAK IZAN DEZAKEEN GARAPENA

Kronograma baten modura diharduen lan-programa bat proposatzen da, izapidetze

administratiboa bultzatzeko. Era horretara, "Oinarrizko Dokumentua" 2015eko azaroan

aurkeztu zen, Euskal Hiria Kongresuan; "Gidalerroen Aurrerapena" 2016ko azaroko

Euskal Hiria Kongresuan aurkeztu zen; Gidalerroen hasierako onespena 2017ko

azaroko Euskal Hiria Kongresuan aurkeztuko da, eta GALen behin betiko onespena

2018ko azaroko Euskal Hirian izango da.

Edonola ere, aurreplangintza bat da, eta aldaketak izan ditzake; behin-behinekoa da,

beraz. Edonola ere, kronograma gutxi gorabeherako bat da, etengabe eguneratzen ari

dena eta, ahal den neurrian, Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde-estrategiaren gai

garrantzitsua denboran gehiegi luzatzea saihestuko duena.

Page 52: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

49 2016ko Azaroa

7. EAEko INGURUMENAREN GAUR EGUNGO EGOERAREN

GARRANTZIZKO ALDERDIAK

7.1. KLIMA

Euskal Autonomia Erkidegoa hiru eremu klimatiko handitan banatzen da:

• Isurialde atlantikoa iparraldean, klima atlantikoarekin, hau da, arina tenperaturei

dagokienez, eta oso euritsua.

• Hegoaldeko muturra, Ebroren sakonunean eta Arabar Errioxaren barruan, klima

mediterraneo kontinentala duena, uda lehor eta beroekin eta negu hotz eta

lehorrekin.

• Euskal Herri ertaina erdialdean, klima ozeanikoaren eta klima mediterraneoaren

arteko trantsizioko klima duena, ezaugarri atlantikoen nagusitasunarekin, ez

baitago benetako uda lehorrik.

Klima-aldaketari dagokionez, Euskal Herrian aldaketa-klimatikoari dagokionez

proiektutako egoeren arabera (Eusko Jaurlaritza, 2016), honako hauek dira berokuntza

globalaren ondorioz espero diren aldaketa nagusiak:

a) Gutxieneko tenperaturak areagotzea neguan eta gehienekoak udan.

b) Euriek % 15 eta 20 bitarte behera egitea mende bukaerarako.

c) Uraren tenperatura berotzea eta itsas mailak gora egitea.

Page 53: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

50 2016ko Azaroa

7.2. GEOLOGIA, GEOMORFOLOGIA ETA LURZORUAK

Esparru geologikoa eta geomorfologikoa.

EAEren lurraldea eremu hertsiki pirenaikotik kanpo badago ere, bertako geologia

Pirinio mendien eraginpean dago guztiz; mendi horiek dira, hain zuzen ere, Iberiar

penintsularen eta Europaren arteko lotura. Pirinioak zokalo nagusiki paleozoikoa den

hertziniar zaharrari dagokion ardatz axial baten inguruan egituratzen dira. Aipatutako

zokalo hori material zerrenda modernoagoez, bigarren eta hirugarren mailakoez

inguratuta dago (estalkiari dagozkie). Mendebaldeko muturrean, ardatz paleozoiko hori

estutu egiten da, Peña Forca-Acherito inguruan erabat hondoratu arte; baina,

mendebaldera, azaleratu egiten da berriz, hainbat mendigune isolaturen bitartez.

Arbelek, eskistoek, kuartzitek eta kareharriek osatzen dute bertako litologia,

metamorfosi maila desberdinekin, dike eta plutoi granitikoen intrusioen eraginaren

arabera, Aiako Harriena esaterako.

Lurraldea nagusi den unitate geologiko-fisiografikoa Euskal-Kantauriar Mendiak

izenekoek osatua da, eta Mendebaldeko Pirinioaren eta Asturiar Mendigunearen artean

dagoen mendi multzo osoa –ibar eta depresioekin– hartzen du bere baitan. Ikuspegi

geologikotik piriniar katearen mendebalderanzko luzapentzat har liteke, baina bestelako

ezaugarriekin morfologiari eta egiturari dagokionez. Mendi ertainen motako buruko

erliebeak ditu, 1.500 m bitarteko altitudeekin. Ohikoak dira erliebe karstikoak, eta

garapen nabarmena eta garrantzi handia hartzera iris daitezke unitate horren bi aldeetan.

Unitatea, aldi berean, bi azpiunitatetan banatzen da:

• kantauriar azpiunitatea, EAEren kantauriar isurialdea hartzen duena. Ezaugarri

hauek ditu: morfoegituren masibotasun eskasa, arro hidrografikoen uholde

motako luzetarako profila, arro hidrologikoen hedadura apala, ibarren V

formako zeharkako profil nabarmena, kostaldearen eta itsasertzaren morfologia

Page 54: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

51 2016ko Azaroa

nagusiki malkartsua, askotan sargune ugariz etena: estuarioak, badiak eta

itsasadarrak.

• Ebro ibaiak drainatutako azpiunitatea, uren banalerroaren hegoaldera. Ezaugarri

hauek ditu azpiunitate honek: drainatze sarearen luzetarako profil arinagoa eta,

ondorioz, uholde eskasekoa; ibarren zeharreko profila, kantauriar

azpiunitatekoak baino askoz ere zabalagoa; Goi Kretazikoko material nagusiak

diapiroekin zulatuta agertzea, marga irisatuak, igeltsuak eta Triasikoko ofitak

azaleratuz.

Ikuspegi litologikotik, Euskal-Kantauriar Mendien unitateak bi ezaugarri nagusi ditu:

material aukera zabala du eta antzeko litofazieak daude estai geologiko desberdinetan;

hori dela eta, paisaia-unitate nabarmena du. Sedimentazio-harri detritikoak dira nagusi

(hareharriak, hareharri karedunak, buztinak, limolitak eta margak); nagusiki

Kretazikoko flysch moduko sailetan agertzen dira, eta erliebe oro har biribilduak sortzen

dituzte. Kareharrizko mendigune karstifikatuak, bestalde, han-hemenka ageri dira, eta

altitude handienak osatu eta erliebe malkartsu eta garapen urriko lurzoruak sortzen

dituzte.

Lurraldearen hegoaldeko muturrean Ebroren Sakonunea

dago, eta haren baitan dago,

halaber, Arabar Errioxa. Ebroren mendigunea hondoratzearen eta, aldi berean, Iberiar

mendien eta Euskal-Piriniar mendien goragunearen ondorioz (alpetar orogeniak

bultzatuta) sortutako unitate handi bat da, hiruki formakoa. Gaur egungo erliebea

Ebroren sare hidrologikoaren ekintzak modelatua da, sedimentu tertziarioak higatu baitu

hierarkizatu ahala. Sakonunearen erdialdean sakonune endorreiko ugari ageri dira; eta

horien jatorria igeltsuen edo kareharrien disoluzio-prozesuak edo deflakzio eolikoko

prozesuak izan litezke.

Page 55: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

52 2016ko Azaroa

Litologia (Iturria: Geoeuskadi)

Interes geologikoko guneak

Euskal Autonomia Erkidegoan aurkitutako osagai geologiko ugariek –arrokak,

mineralak, fosilak, lurzoruak, erliebe-formak, formazio- eta unitate-geologikoak eta

paisaiak– interes geologikoko leku ugari egotea dakarte berarekin. Leku horien

inbentario bat egin zen, Euskal Herriko Geodibertsitatearen Estrategia osatzeko oinarri

izateko helburuarekin osatu zena.

EAEko interes geologikoko lekuen inbentarioa eta hartatik sortutako 1:25.000

kartografian 142 osagai interesdun biltzen dira guztira, lurralde osoan sakabanatuta eta

guztira 408 km2-ko eremua hartuz. Interes Geologikoko Lekuei dagozkien fitxak eta

Page 56: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

53 2016ko Azaroa

kartografia Eusko Jaurlaritzaren webgunean kontsulta liteke:

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/informacion/lugares-de-interes-geologico/r49-

u95/es/.

Interes Geologikoko Lekuak (Iturria: Geoeuskadi)

Lurzoruak

Lurraldearen isurialde ozeanikoan, lurzoru azidoak dira nagusi eta materia organikoaren

eta burdinaren portzentaje handiak dituzte, hainbat arrazoiren ondorioz: erliebe

menditsua, sedimentu-arroka detritikoen litologiaren nagusitasuna (hareharriak,

buztinak eta margak), karstifikatutako kareharrizko mendigune handiak sakabanatuta

Page 57: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

54 2016ko Azaroa

eta plubiositate-baldintzak. Haran hondoko lurzoru alubialak, sakonak eta emankortasun

handikoak, eta kareharrizko mendi-eremuei dagozkien litolurzoruak dira joera horri ihes

egiten dioten bakarrak.

Isurialde mediterraneoan, sasoi lehorreko ur-baliabideak faktore erabakigarria izaten

dira lurzoruaren bilakaerari dagokionez. Mendi-eremuetan ez da lehorterik izaten udan,

eta, kareharrizko substratuak badira ere nagusi, lurzoruek azidotasun nabarmena izan

ohi dute, garbiketa biziaren ondorioz. Nekazaritza-bailaretan, gizakiaren ekintza

etengabeak ezkutatu egiten ditu nagusi diren ezaugarri naturalak: karbonato eduki

handiak, kareharrizko eta margazko substratuei lotuta.

Lurzoruaren erabilerari dagokionez, eskualde ozeanikoetan baserriaren inguruko

ustiapena da nagusi, eta bertan larre iraunkorrak eta hedadura txikian egiten den

polilaborantza nabarmentzen da, hainbat labore nahasten dituelarik: artoa, lekadunak eta

bazka-laboreak, baratza eta fruitu-arbolak. Malda handiko guneetan, basotarako

erabiltzen da lurra, eta radiata pinua da protagonista nagusia. Euskal mendialdean,

nekazaritza-basogintza-artzaintza sistemek mugatzen dute lurzoruaren erabilera,

tradizioz bi baliabideren ustiapenean oinarritutako ekoizpenarekin: basoa eta menditar

larreak. Trastermitantzia ohiko jarduera da gaur egun oraindik ere: abereak uda hasieran

hasten dira mendira iristen eta bertan egoten dira udazken amaiera arte. Arabar

Lautadako eremu irekietara iristean, garrantzi handiagoa hartzen dute lur landuek, eta

horietan zerealak dira protagonista bereziak.

Nekazaritza eta Basozaintzako Lurralde Plan Sektorialak babesten ditu EAEn interes

agrologiko handien duten lurzoruak, eta Nekazaritzako eta Abeltzaintzako Balio

Estrategiko Handiko kategorian biltzen ditu.

Page 58: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

55 2016ko Azaroa

Nekazaritza eta Basogintzako LPSren balio estrategiko handiko lurzoruak

(Iturria: Geoeuskadi)

7.3. LURPEKO ETA AZALEKO HIDROLOGIA

Hidrologia eta baliabide hidrikoak

Ikuspegi hidrologikotik, Euskal Autonomia Erkidegoa bi isurialdetan banatuta dago

banalerroko mendien bitartez, Gorobel Mendilerrotik Aralarko Mendigunera.

Page 59: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

56 2016ko Azaroa

Kantauriar isurialdeak itsasora isurtzen du zuzenean, eta dagokion sare hidrikoak, klima

ozeanikoaren eraginpean, ahalmen higatzaile handia du, eta emariek ez dute gorabehera

handirik, uholde-gertaerak izan ezik.

Isurialde mediterraneoa Ebro ibaiaren arro hidrologikoari dagokio; Ebro ibaiaren

adarrek emari eta hedadura handiagoa dute bertan, baina udako lehorteak gutxieneko

edukierak eragiten ditu, eta zenbait tarte erabat lehortzera ere iristen dira.

EAEko azaleko ur-ibilgu nagusiak

(Iturria: Geoeuskadi)

Lurpeko hidrologiari dagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoaren azaleraren parte

handi bat (% 27 baino gehiago) bat dator lurpeko ur-masen sektoreekin. EAEko

akuiferoak, geologia konplexuaren ondorioz, txikiak dira, oro har, eta

konpartimentuetan nahiko zatituak, deskarga-gune ugarirekin. Akuifero karstikoak dira

Page 60: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

57 2016ko Azaroa

gehienak, heterogeneoak eta erregulatzeko gaitasun eskasekoak; baina badaude, halaber,

emari lausoko akuifero karstikoak, homogeneoagoak, eta akuifero detritikoak. Akuifero

horien ustiapen-maila apala da, oro har.

EAEko akuifero nagusiak

(Iturria: Geoeuskadi)

Akuiferoen birkarga-eskualdeak, iragazkortasun handiko substratuekin bat datozenean –

eta hori askotan gertatzen da akuifero karstikoetan–, lurpeko ur-masek urrakortasun

handia dute unean uneko kutsaduraren eta/edo kutsadura lausoaren aurrean.

Page 61: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

58 2016ko Azaroa

Akuiferoen kutsaduraren aurrean urrakortasun handia eta oso handia duten eremuak.

(Iturria: Geoeuskadi)

Kalitate ekologikoa

Lurpeko ur-masen kalitatea egonkorra da 2010. urteaz geroztik; akuifero guztiak iritsi

dira egoera ona lortzera, bi kasutan izan ezik: Gernikako akuiferoa, konposatu

lurrunkorrek eragina, eta Miranda de Ebroko eta Gasteizko akuiferoak, gehiegizko

nitratoak baitituzte (URA, 2014).

Ibaien kategoriako azaleko ur-masen kalitateari dagokionez, 2014ko laginketa-

kanpainan, URAk urtero egin ohi duen jarraipenean kontuan hartutako ur-masen % 62

egoera onean zeuden; % 38, aldiz, ez ziren zegokien kalitate-helburuetara iristen. 2004.

Page 62: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

59 2016ko Azaroa

urteaz geroztik hobetzeko joera nabarmena hauteman da, dauden presioetan neurri

zuzentzaileak aplikatu izanaren ondorio maila handi batean.

"Trantsizio-urak" (14 masa) eta "kostaldeko urak" kategorietako azaleko ur-masen

kalitateari dagokionez, 2014an egoera onean zeuden ur-masa bakarrak Urumeako

trantsizioko ur-masak eta kostaldeko lau masak ziren (Kantabria-Matxitxako,

Matxitxako-Getaria, Getaria-Higer eta Monpas-Pasaia). Gainerako ur-masak egoera on

baino txarragoan daude, bai egoera ekologiko onera iristen ez direlako, bai ez direlako

ez egoera horretara ez egoera kimiko onera iristen. Ez da joera argirik hauteman 1995-

2014 epeko emaitzetan.

2014an, barnealdeko hezeguneen kalitatea "ontzat" eman da, URAren jarraipen-sarean

sartu dauden 16 hezeguneetatik 4tan. Gainerakoek ez dituzte ezarritako kalitate

helburuak betetzen. Ez da joera argirik hauteman 2001-2014 epeko emaitzen bilakaeran.

Baliabide hidrikoak eta eskaria

URAk 2014. urtean argitaratutako EAEko baliabide hidrikoen ebaluazioa eguneratzean,

21 Unitate Hidrologikoen ekarpen hidrikoa guztia 4254,9 Hm3-koa zela kalkulatu zen.

Page 63: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

60 2016ko Azaroa

Unitate Hidrologikoen baliabide hidrikoen xehetasuna, banan-banan

(Iturria: URA, 2014)

EAEn 2011. urtean kalkulutako hiri-eskari gordina 263,514 hm3-koa zen guztira,

urteko. Zenbateko horren parte nagusia Bizkaiari dagokio (141,428 hm3/urteko), eta

horren ondotik daude Gipuzkoa (80,641 hm) eta Araba (41,445 hm). Hiri-eskaria

osatzen duten erabilerei erreparatuta, etxeetarako ura da eskari gehien duena; hain zuzen

ere, guztizkoaren % 50 baino pixka bat gehiago osatzen du. Bien bitartean, udal ur-

hornidura sarera lotutako industria-eskaria % 30etik gorakoa da. Gainerako % 20 beste

erabileren artean banatzen da. Etorkizunari begira, 2014an URAk 2027. urte bitartera

begira egindako aurreikuspenen arabera, ez da aldaketa handirik izango gaur egungo

egoerari dagokionez.

Page 64: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

61 2016ko Azaroa

Gune babestuen erregistroa

2000/60/CE (UEZ) Zuzentarauaren 6. artikuluak adierazten du derrigorrezkoa dela

urarekin zerikusia duten gune babestuen erregistro bat egitea demarkazio hidrologiko

bakoitzerako.

Gune babestu mota hauek bereizten dira EAEn:

• Hiri-hornidurarako ur-harguneak: 871 puntu

• Etorkizunera begira hiri-hornidurarako ur-harguneak izan daitezkeen guneak: 7

puntu

• Etorkizuneko lurpeko erreserbak: 8 eremu Ebroren Unitate Hidrologikoan (UH)

• Hartuneen babes-eremuak hornidurarako lurpeko masetan: 277 eremu Ebroren

UHan

• Ikuspegi ekonomikotik garrantzitsuak diren ur-espezieen eremuak: 15 eremu

• Aisialdian erabiltzeko ur-masak: 40 masa

• Eremu urrakorrak: 4 eremu

• Eremu sentiberak: 12 eremu

• Habitaten edo espezieen babes-eremuak (Natura 2000 Sarea): Hegaztientzako

Babes Bereziko 6 Eremu (HBBE) eta Kontserbazio Bereziko 52 Eremu (KBE)

edo Batasunaren Intereseko Lekua (BIL).

• Ur mineralak eta termalak babesteko perimetroak: 8 eremu

• Ibai-erreserba naturalak: 9 ibai-tarte

• Plan hidrologikoetan izendatutako babes bereziko eremuak:

o Naturaren eta ingurumenaren ikuspegitik interesa duten ibai-tarteak: 57

ibai-tarte

o Espezie Babestuen Interes Bereziko Eremuak: 12 espezie ur-habitatei

lotuak

Page 65: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

62 2016ko Azaroa

o Biotopo babestua: 6 eremu

o Geoparkea: Espazio 1 (Euskal Kostaldeko Geoparkea)

o Parke Naturala: 9 espazio natural

o Plan Berezia: espazio 1 (Txingudiko Plan Berezia)

o Biosferaren Erreserba: espazio 1 (Urdaibai)

• Hezeguneak: 31 hezegune

Urarekin zerikusia duten eremu babestuen erregistroan sartutako eremuak. Uraren Esparru

Zuzentarauren irizpideei jarraituz egin da erregistroa (Iturria: Geoeuskadi)

Page 66: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

63 2016ko Azaroa

7.4. LANDARETZA

Gizakien batere eraginik gabe, eta landaretzaren faktore baldintzatzaileei erreparatuta,

Euskal Autonomia Erkidegoko ia lurralde osoa baso hostotsuek hartuta dago, nagusi

izanik Quercus robur motako hariztiak ibarretan eta isurialde ozeanikoko muinoetan,

Fagus sylvatica motako pagondoak mendialdeetan, eta Quercus faginea motako

erkameztiak isurialde mediterraneoan. Gazitasun-egoera oso bereziak dituzten lursailak,

irtenune harkaiztsuekin, hidromorfia nabarmenarekin, etab., dira garrantzi gutxiagoko

landare komunitateez estalirik dauden bakarrak (itsaslabarrak, dunak, hezeguneak,

harkaitzak, etab.).

Page 67: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

64 2016ko Azaroa

EAEko landaretza potentziala

(Iturria: Geoeuskadi)

Baso potentzialak, gaur egun, gizakien jardueretara lotutako landaretza-formazioek

ordeztu dituzte, maila handi batean bederen, eta ikuspegi ekonomikotik

errentagarritasun txikiagoa duten aprobetxamenduko lursailetara baztertu dira:

Page 68: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

65 2016ko Azaroa

- Larreak, belardiak, sasiak eta espezie exotikoko baso-plantazioak, kantauriar

isurialdean.

- Monolaborantza intentsiboak, larreak eta espezie exotikoko baso-plantazioak,

isurialde mediterraneoan.

Gizakiak neolitikoaz geroztik paisaia begetalean eskala handian eragindako aldaketaren

ondorioz, nekazaritzaren jarduna sartzearekin batera, euskal paisaia dibertsifikatu egin

da, eta gaur egun aldakortasun eta aberastasun handia dago landaretza-komunitateei eta

-formazioei dagokionez.

Page 69: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

66 2016ko Azaroa

Landaretza eta lurzoruaren erabilerak

(Iturria: Geoeuskadi)

Gaur egungo landaretza mota ugaritasun hori dela eta, habitat natural ugari daude, eta

horietako batzuk intereskotzat hartzen dira baita Europa mailan ere. Europako estatuek

babestu nahi dituzten interes komunitarioko habitatak dira, hain zuzen ere. EAEn interes

Page 70: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

67 2016ko Azaroa

komunitarioko 66 habitat mota daude guztira gaur egun, eta erkidegoaren azaleraren %

32,1 hartzen dute.

Interes komunitarioko habitatak

(Iturria: Geoeuskadi)

Habitata horien kontserbazio-egoerari dagokionez, bada datu aipagarri bat: IHOBEk

(2011) egindako atariko ebaluazioaren arabera, % 14 baino ez dago kontserbazio-

egoera onuragarrian, eta kostaldeko habitatak eta baso-habitatak dira oro har egoera

kaskarragoa dutenak (ikusi ondorengo taula).

Page 71: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

68 2016ko Azaroa

Habitatak Aldeko Kontrakoa desegokia Kontrakoa txarra

Kostaldekoak – 12 1 – 8 % 2 – 17% 9 – 75%

ur geza -12 1 – 8 % 8 – 67% 3 – 25%

Sastrakak – 6 3 – 50 % 3 – 50% 0 – 0%

Larreak – 11 1 – 9 % 9 – 82% 1 – 9%

Zohikaztegiak - 9 0 – 0% 6 – 67% 3 – 33%

Harkaitzak – 5 3 – 60% 2 – 40% 0 – 0%

Basoak – 11 0 – 0% 0 – 0% 11 – 100%

Guztira - 66 9 – 10% 20 – 45% 27 – 41%

Interes komunitarioko habitat motak, kontserbazio-egoera kontuan hartuta

(Iturria: Eusko Jaurlaritza, 2012)

Era berean, EAEn intereseko landare-espezie ugari daude habitat baliodun horiei lotuak.

Euskal Herriko natura zaintzeko ekainaren 30eko 16/1994 Legean oinarritzen den Basa

eta Itsas Fauna eta Landaredian "Arriskuan dauden Espezieen Euskal Katalogoa"

izenekoan, 152 espezie eta 5 populazio daude gaur egun, lau taldetan banatuta, arrisku

handieneko taldeetatik arrisku txikienekoetara: Desagertzeko arriskuan (7 espezie

katalogatuak), Kalteberak (37 espezie katalogatuak), Bitxiak (83 espezie eta 2 populazio

katalogatuak) eta Interes Berezikoak (25 espezie eta 3 populazio katalogatuak). Gaur

egun, 282 eremu izendatu dira espezie horietako batzuk kontserbatzeko edo

berreskuratzeko, EAEn Arriskuan dagoen Landaredia leheneratzeko planen esparruan.

Page 72: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

69 2016ko Azaroa

Landare-espezie mehatxatuak kontserbatzeko edo berreskuratzeko eremuak

(Iturria: Geoeuskadi) Oharra: orbanen ingurunearen lodiera handitu da, mapan hobeto bereizi ahal izateko

7.5. FAUNA

Euskal Autonomia Erkidegoari dagokion lurraldea Europaren eta Iberiar penintsularen

arteko kontaktu-eremua da, eta giro-dibertsitate handia du, Atlantikoaren kostaldetik

Ebro ibaiaren haraneraino, mendi eremu ugarirekin; hori dela eta, espezie elkarren oso

desberdinak daude, ohiko eurosiberiarretatik hasi eta nabarmen mediterraneoak

direnetara.

Page 73: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

70 2016ko Azaroa

Era horretara, EAEn espezie ugari daude ornodun kontinentalen sailekoak; 400 espezie

ingururen inbentarioa egin da, bai sedentarioak bai migratzaileak, ohikoa baita EAEko

eremu hezeetan hegazti-espezie migratzaileak ikusi ahal izatea, eremu horiek erabiltzen

baituzte atsedenerako eta negua igarotzeko.

Gizakiek presio handia eragin dute, bai zuzenekoa –zuzenean hilez–, bai zeharkakoa –

habitat naturalak aldatuz–, eta horrek ondorioz ekarri du hainbat espezie desagertzea

edo bitxi bihurtzea eta fauna-komunitateak aldatzea.

Arrisku handieneko espezieak babesteko eta horiek kontserbatzeko neurriak ezartzeko,

espezie babestuen katalogoak sortu dira, herrialde, erkidego eta estatu mailakoak zein

nazioartekoak.

Euskal Herriko Basa eta Itsas Fauna eta Landaredian Arriskuan dauden Espezieen

Euskal Katalogoan "kudeaketa-plana" izenekoaren irudia agertzen da, arriskuan diren

espezieen kontserbazioa bermatzeko tresna gisa, espezie horiek galzorian jartzen

dituzten arriskuak gainditzeko aukera ematen duten neurrien bitartez.

Page 74: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

71 2016ko Azaroa

EAEn arriskuan dagoen faunaren Kudeaketa Planetan sartutako eremuak

(Iturria: Geoeuskadi) Oharra: orbanen ingurunearen lodiera handitu da, mapan hobeto bereizi ahal izateko

Habitataren aldaketari dagokionez, sentiberatasun handieneko espezieak aurki

daitezkeen faunarako interes handieneko eremuak honako hauek dira:

• presio antropikoa txikia duten euskal mendietako hostozabal baso autoktonoen

masa ondoen kontserbatuak,

• ibai eta erreketako galeria-ibilguak eta -basoak, intereseko espezie askorentzat

korridore natural gisa ere jarduten dutenak,

Page 75: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

72 2016ko Azaroa

• kostaldeko hezeguneak eta kontinentalak interes handikoak dira hegazti

migratzaileek negua igarotzeko eta hazteko,

Basa faunarako balio gehien duten eremu horietako asko EAEko Gune Babestuen Sare

barneko eta/edo Natura 2000 Sareko eremu natural babestuan daude.

7.6. NATURGUNEAK

Ikuspegi ekologiko, zientifiko eta geologikotik edo paisaiaren eta hezkuntzaren

ikuspegitik balio gehien duten espezieak, habitatak eta ekosistemak babesteko gune

babestuen sareak sortu dira, dibertsitate biologikoa eta geologikoa eta horiei lotutako

baliabide naturalak eta kulturalak babesteko eta mantentzeko helburuarekin. Helburu

horiek lortzeko asmoz, plangintza egin behar da leku horietarako.

Gaur egun, EAEn naturgune babestu hauek daude1

:

• EAEko Naturgune Sarearen barruan (autonomia erkidegoaren eremuan) dauden

9 parke natural, geoparke 1, 8 biotopo babestu eta 25 zuhaitz berezi.

• Natura 2000 Sareko 55 leku (Europar Batasunaren eremuan)

• Biosferaren Erreserba 1 (mundu mailako eremua)

• Ramsar hitzarmenak babestutako 6 hezegune (mundu mailako eremua)

1http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/r49-

u95/es/u95aWar/lugaresJSP/U95aEntradaFiltroLugaresCAPV.do?flnMenu=true

Page 76: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

73 2016ko Azaroa

Naturgune Babestuak (Iturria: Geoeuskadi)

Eremu Hezeen Inbentario bat ere badago, Eremu Hezeen informazioari eta zaintzari

buruzko tresna irekia dena. Gaur egun, 1.251 hezegune, garrantziaren araberako 3

taldetan banatuta, hartzen ditu aipatutako inbentario horrek.

Page 77: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

74 2016ko Azaroa

EAEko Eremu Hezeen Inbentarioko hezeguneak

(Iturria: Geoeuskadi) Oharra: orbanen ingurunearen lodiera handitu da, mapan hobeto bereizi ahal izateko

Beste alde batetik, Erabilera Publikoko Mendiak (EPM) kontzeptuaren barruan sartzen

dira arro hidrografikoen goi-ibarretan eta aintziretako arro hornitzaileetan dauden

mendiak, euritik zein elurretik sortutako ur-erregimenaren gorabeherak egokitzeko balio

duten mendiak eta beren eragin ekonomiko edo fisikoagatik osasungarritasun

publikoarentzat, uren erregimen egokiarentzat, lurren emankortasunarentzat eta

lurzoruen higadura saihesteko beharrezkoak diren mendiak. Arabako azaleraren % 50

Page 78: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

75 2016ko Azaroa

inguru, Gipuzkoakoaren % 17 eta Bizkaikoaren % 16 Erabilera Publiko Mendiei

dagokie.

Erabilera Publikoko Mendiak

(Iturria: Geoeuskadi)

Elkarrengandik isolatuta dauden naturgune babestuen arteko lotura funtzionalari eusteko

eta hura leheneratzeko premiak bultzatu zuen Eusko Jaurlaritza EAEko Korridore

Ekologikoen Sare bat garatzera. Natura 2000 Sarearen lotura eta koherentzia ekologikoa

sustatzea da horren helburu nagusia, "Habitaten" 92/43/CEE Zuzentarauaren

betebeharrei erantzunez. Korridore ekologikoen sare hori lurralde-antolamenduaren

Page 79: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

76 2016ko Azaroa

barruan egokitzeko, gainjarritako baldintzatzaile gisa txertatu da 2014an behin betiko

onartutako Nekazaritzako eta Basogintzako Lurralde Plan Sektorialean.

Gaur egun, korridore ekologikoak berrikusi eta eguneratzeko prozesuan dago Eusko

Jaurlaritzaren Ingurune Naturala eta Ingurumen Plangintza Zuzendaritza. EAE mailako

korridore ekologikoen sarea Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika

Saileko Ingurune Naturala eta Ingurumen Plangintza Zuzendaritzak definitzen du,

egiten dituen lanen bitartez, http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/r49-579/es/.

Ondoren azaltzen den planoa da gaur egun egiten ari diren lan horien emaitza.

Page 80: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

77 2016ko Azaroa

EAEko korridore ekologikoen Sarearen eguneratzea

(Iturria: LAGen berrikuspenerako oinarrizko dokumentua; EAE mailako korridore ekologikoen sarea Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saileko Ingurune Naturala eta

Ingurumen Plangintza Zuzendaritzak definitzen du, egiten dituen lanen bitartez, http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/r49-579/es/.

7.7. PAISAIA

Giro fisiogeografikoen aniztasunak, batetik, kostalde atlantikotik Ebro ibaiaren haranera

bitartean, eta lurzoruaren erabilera aniztasunak, bestetik, baldintzatzen dute Euskal

Autonomia Erkidegoko paisaia aberats eta askotarikoa.

EAEren iparraldeko isurialdean baso-paisaiak dira nagusi erliebe eremuetan, landa-

paisaiak malda-eremuetan eta hiri-paisaiak eremu lauetan, ibai nagusien alubioi-

Page 81: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

78 2016ko Azaroa

lautadetan kokatuak oro har. Hegoaldeko isurialdean nagusi dira nekazaritza-paisaiak

eta mahastiak.

2005. urtean, paisaien katalogorako aurreproiektu bat erredaktatu zen, zeinetan definitu

ziren interes eta hauskortasun handieneko arro bisualak, eta baita lurraldeko paisaia-

mugarriak ere.

EAEko paisaia berezi eta bikainen katalogo irekiaren aurreproiektuaren araberako arro bisual

katalogatuak eta paisaia-mugarriak (Iturria: Geoeuskadi)

2014an Eusko Jaurlaritzak 90/2014 Dekretua onartu zuen, Euskal Autonomia

Erkidegoko lurraldearen antolamenduan paisaiaren babesari, kudeaketari eta

Page 82: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

79 2016ko Azaroa

antolaketari buruzkoa, aurreikuspen horiek bete ahal izateko mekanismo normalizatuak

zehazteko helburuarekin. Dekretu horrek honako tresna hauek identifikatzen ditu,

besteak beste: Paisaiaren Katalogoak, Paisaiaren zehaztapenak, Pasaiaren Ekintza-

planak eta Pasaian Integratzearen Azterlanak. EAE osoko Paisaia Katalogoak eta

Zehaztapenak erredaktatzea da helburua.

Ikerketa hau osatu den unean, EAE banatuta dagoen 14 Eremu Funtzionalen artetik

Balmaseda-Zalla (Bizkaia), Biasteri (Araba) eta Zarautz-Azpeitia (Gipuzkoa)

Eremuetako Katalogoak osatu dira. Gaur egun hiru Eremu Funtzional horietako Paisaia

Zehaztapenak eta Donostialdeko Paisaia Katalogoa erredaktatzen ari dira.

7.8. KULTURA-ONDAREA

Euskal Herriaren aberastasun historiko eta kulturalaren emaitza dira EAE lurraldean

dauden Monumentu, Monumentu Multzo eta Intereseko aztarnategi ugariak. Eusko

Jaurlaritzaren Kultura Ondarearen Zentroak intereseko osagaien katalogoa mantentzen

du; horietako asko babestuta daude legez. Guztira, 4400 osagai daude katalogatuta

Arkitektura eta Azpiegiturako datu-basean, 768 osagai Arkeologiako datu-basean eta 73

osagai Erretaulen datu-basean.

7.9. ARRISKU NATURALAK ETA ANTROPIKOAK

Larrialdi egoerak eragiten dituzten arriskuak bi taldetan sailkatzen dira: naturalak eta

antropikoak edo gizakienak. Lehenengoen artean uholde-arriskuak, arrisku sismikoak

eta baso-suteen arriskuak daude. Azken hori arrisku naturaltzat hartzen bada ere,

pertsonen zuzeneko edo zeharkako esku hartzea izaten da, gehienetan, horren eragilea.

Bigarrenen artean hondamendiak, zoritxarrak eta/edo gizakien ekimenaren eta/edo

jardueraren ondorioz sortutako istripuak nabarmentzen dira.

Page 83: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

80 2016ko Azaroa

Euskal Autonomia Erkidegoko larrialdi nagusiei aurre egiteko larrialdi-plan berezi

batzuk egin dira arrisku hauek aintzat hartuz: uholde-arriskua, arrisku sismikoa, baso-

suteen arriskua, salgai arriskutsuen errepidezko edo trenbidezko garraioetako istripu-

arriskua eta SEVESO zuzentaraua bete behar duten industrietako Plan Bereziak.

Eremu alubialetan hirigune eta industriagune ugari daudenez, EAEko eraikin ugaritan

dago uholde-arriskua.

10, 100 eta 500 urteko errepikatze-denborarako sakonera (lurrazalarekiko uraren sakonera

adierazten du uholdeetarako) - (Iturria: Geoeuskadi)

Page 84: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

81 2016ko Azaroa

Baso-suteetarako Larrialdi Planak arrisku txikieneko, ertaineko eta altuko garaiak

adierazten ditu EAEko eremu bakoitzerako, eta, horrez gainera, arriskua txikiagotzeko

eta aurre hartzeko protokoloak finkatzen du.

I EREMUA Bizkaia, Gipuzkoa, Arabar Kantauriarra

Gorbeiaren eta Elgea mendilerroaren adarrak Arrisku handia: 1-10etik 31-3ra Tarteko arriskua: 1-8etik 30-9ra eta 1-4etik 10-5ra

II EREMUA Arabako Lautada, Mendiak eta Haranak

Tarteko arriskua: 7-1etik 10-31era Arrisku txikia: 11-1etik 6-30era

III EREMUA

Arabar Errioxa Arrisku handia: 9-1etik 12-31ra Tarteko arriskua: 5-1etik 8-31ra Arrisku txikia:1-1etik 4-30era

EAEko Arrisku sismikoetako Larrialdi Planak arrisku sismiko handieneko eremuak

definitzen ditu. Agiri horren ereduaren arabera, Euskal Herrian kalkulatutako gehieneko

intentsitateak VIkoak dira, beraz, ez dago Larrialdi Sismikorako Plan bat egitera

behartuta dagoen udalerririk. VI mailako arriskua edo hortik gorakoa duten udalak

Autonomia Erkidegoaren mendebaldekoenetara mugatuta daude, eta, kasu honetan,

azterketa zehatzagoak egin beharko lituzkete, udalerri mailan, hala nola eraikin berezien

edo garrantzi bereziko eraikinen kalteberatasun azterketak edo katalogazioa.

Page 85: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

82 2016ko Azaroa

Azken intentsitate sismikoa EAErako modelizatua

(Iturria: Geoeuskadi)

Arrisku antropikoei dagokienez, salgai arriskutsuen garraio-bolumena handia dela

kontuan hartuta, eta murrizketak aplikatzen bazaizkie ere garraio mota horri, ia-ia

ezinbestekoa da errepide eta trenbide bidezko salgai arriskutsuen garraioan gorabeherak

sortzea. Gure autonomia erkidegoan, azken urteetan, urteko kopurua 150 eta 200 istripu

bitartekoa izaten da salgai arriskutsuen garraioei dagokionez, nahiz eta kasuen % 95ean

ez dagoen nahastuta salgai arriskutsua edo edukiontzia, eta ondo konpondu ohi dituzte

Erkidegoko ohiko larrialdi-zerbitzuek, eta galerek ez dute istripuak berak eragindakoak

gainditzen. Salgai Arriskutsuak Errepidez eta Trenbidez Garraiatzeak eragindako Istripu

Arriskuei aurre egiteko Babes Zibileko Oinarrizko Zuzentarauari jarraituz, Larrialdi

Page 86: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

83 2016ko Azaroa

Plan Berezi bat osatu zen gai horietarako. Horrez gainera, 29 enpresa daude beren

jardueran gai arriskutsuen ondoriozko istripu larriei atxikitako arriskuen kontrolari

buruzko 1996ko abenduaren 9ko Kontseiluaren 96/82/CE Zuzentarauaren eta

ondorengo aldaketen mendeko gai arriskutsuak erabili, egin eta biltegiratzen dituztenak.

Instalazio horiek beren Larrialdi Plana dute barrurako zein kanporako, zeina aktibatuko

den instalazio horietan larritasunen bat sortuz gero.

Gai arriskutsuak erabiltzen dituzten garraioei edo industriei lotutako arrisku antropikoak

(Iturria: Geoeuskadi)

Beste alde batetik, lurzorua baliabide natural bat da, eskasa eta ez-berriztagarria, eta

gero eta gehiago du jarduera antropikoaren eragina; beraz, beharrezkoa da kalteen

Page 87: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

84 2016ko Azaroa

prebentzioa egiteko eta kalteak konpontzeko irtenbideak eskaintzea. Lurzoru kutsatuei

buruzko araudiak, lurzoruen kutsaduraren prebentziora eta zuzenketara bideratua denak,

kutsagarria izan litekeen jarduera edo instalazio bat duten edo izan duten lurzoruen

inbentario bat bultzatu du; jarduera horietarako beharrezkoa da lurzoruaren kalitatearen

adierazpena lortzea. Inbentario eguneratuan (IHOBE, 2014) 12.368 lursail daude

potentzialki kutsatuak, zeinak hartzen duten 90 km2-ko azalera.

Kutsagarria izan litekeen jarduera bat edo instalazio bat duten edo izan duten lurzoruen

inbentarioan dauden lurzoruak (IHOBE, 2014) (Iturria: Geoeuskadi)

Oharra: orbanen ingurunearen lodiera handitu da, mapan hobeto bereizi ahal izateko

Page 88: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

85 2016ko Azaroa

7.10. GIZA HABITATA

Euskal Herria Espainiako industria-iraultzaren lehenengo fokuetako bat izan zela-eta,

bertako biztanleria asko hazi zen XIX. mendearen erdialdetik 1970eko hamarraldiaren

hasiera bitartean, immigrazio handia jaso baitzuen Espainiako beste eskualde

batzuetatik. Edonola ere, 80ko hamarraldiko industria-krisiaren ondoriozko industria

birmoldaketa eta jaiotza-tasaren beherakada zela-eta, Euskal Herriak atzera egin zuen

ikuspegi demografikotik, eta Trantsizioaz geroztik hazkuntza negatiboa izan zuen; joera

horrek horretan jarraitu zuen, nahiz eta 90eko hamarraldiaren erdialdeaz geroztik

oparoaldi ekonomikoa etorri eta BPGaren adierazleak Europako batez bestekoaren

gainetikoak izan.

Euskal Herriaren bilakaera demografikoa eta

estatutako guztizkoari buruzko ehunekoa

1857 1900 1910 1920 1930 1940 1950

Biztanleria 413.470 603.596 673.788 766.775 891.710 955.764 1.061.240

Ehunekoa % 2,67 % 3,24 % 3,37 % 3,58 % 3,77 % 3,67 % 3,77

1960 1970 1981 1991 1996 2001 2011

Biztanleria 1.371.654 1.878.636 2.134.763 2.109.009 2.101.478 2.133.684 2.184.606

Ehunekoa % 4,49 % 5,53 % 5,66 % 5,35 % 5,11 % 4,77 % 4,63

2015

Biztanleria 2.173.210

Ehunekoa % 4,67

Iturria: Izatezko biztanleria Espainiako Estatistika Institutu Nazionalaren arabera. INEn eskuragarri dauden datuak. 1857ko errolda, Espainiako izatezko biztanleria taldeak 1900.

urtetik 1991. urtera, Espainiako biztanleria taldeak 1996. urteaz geroztik, Estatistika Institutu Nazionalaren webgunea.

Page 89: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

86 2016ko Azaroa

Biztanleria hori ez da era berean banatzen lurralde guztietan. Konparazioa isurialde

artean egiten bada, biztanleriaren % 11 baino ez da bizi erkidegoaren isurialde

mediterraneoan, eta gainerako % 89 erkidegoaren kantauriar isurialdean dago. Bestalde,

biztanleria hiriguneetan kontzentratzen joan da, eta asko handitu da garrantzizko

hiriguneetako biztanleria (Bilbo Handian pilatzen da, esate baterako, guztizkoaren %

43), gune ertainen kaltetan; edonola ere, azken horiek espezifikoki landa-eremuetako

biztanleria berenganatu dute.

Euskal Herriko biztanleriaren banaketaren ezaugarri bereziena hiri-eremuen eta

hurbileko landa-ingurunearen arteko inbrikazioa da, zeinak, Euskal Herriko kantauriar

isurialdearen kasuan bereziki, hiri-dinamiken eragin izugarria duen: kutsadura,

maiztasuna, lurzoruaren okupazioa, enplegua xurgatzea eta nekazaritza-jarduerak

abandonatzea... Eta hori guztia, mendiko landa-eremu bat izatearen ondoriozko

hauskortasunarekin larriagotua.

Bi ingurumen-aldagaik oso modu nabarmenean eragiten dute gizakiaren habitaten

kalitatean: zarata eta airearen kalitatea.

Euskal lurraldean, airearen kalitatearen ebaluazioa, alde batetik, egunero egiten da

webgunean argitaratzen den Airearen kalitate-indizearen bitartez, non airearen

kalitatearen egoera balioesten den kontzentrazio-tarte baten arabera, eta bestetik, urtero

sare osoan erregistratutako datuen azterketa egiten da, araudiak adierazten duen

lurraldea ebaluatzeko betebeharrari erantzuten dion Urteko txostena lantzeko.

EAEko airearen kalitateari buruzko urteko azken txostenaren arabera (Eusko Jaurlaritza,

2015), kutsatzaileen mailak (SO2, NO2, PM10, PM2.5, CO, O3, bentzenoa, metalak eta

bentzo(a)pirenoa), oro har, eta oso une jakinetan izan ezik, 102/2011 Errege Dekretuak

Page 90: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

87 2016ko Azaroa

(zeina den airearen kalitateari buruzko erreferentziazko araua) ezarritako inguruneko

airean dauden kutsatzaile nagusientzako mugen barruan daude.

Zaratari dagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko zaraten maparen arabera –zeinetan

neurtzen diren trafikoaren eta industriaren afekzioak–, eremu ugari daude 70 dBA-tik

gorako inpaktu akustikoa dutenak, eta trafikoa da zarataren eragile nagusia. Azterketa

horren barruan zarata murrizteko politika bat proposatu da, foku igorleen eta hartzaileen

sentikortasunaren arabera onar daitezkeen gehienezko zarata-mailak finkatzeko.

7.11. HIRI-INGURUNEA ETA LURRALDEAREN ARTIFIZIALIZAZIOA

Artifizializazio hitzaren bitartez izendatzen da EAEn etxebizitzak, azpiegiturak eta

ekipamenduak sortzeko lurzorua kontsumitzeko edo okupatzeko ekintza. Artifizializazio

kontzeptuaren barruan lurzoruaren iragazgaiztasuna inplizituki daramaten ekintzak

deskribatzen dira; beraz, artifizializazioa "lurzoruaren zigilatzea" kontzeptu teknikoaren

baliokidea da, oro har.

Lurzoruaren artifizializazioaren inpaktu nagusiak EAEn:

• Lurraldearen zatikatzea eta biodibertsitatearen galera.

• Lur emankorren itzulezinezko galera, zeren EAEko topografia menditsuaren eta

kokapenen ondorioz, gehienbat artifizializatzen direnak haranen behealdean

baitaude.

• Klima-inpaktua (artifizializatutako guneen tenperatura artifizializatu gabekoen

aldean pixka bat igotzea).

• Arroak eta Ur, Itsaso eta Lur Jabego Publikoak okupatzea; horren ondorioz, ibai-

ibilguen uraldien emaria areagotu egiten da, baita uholdeen arriskua eta horiek

ondorio katastrofikoak sortzeko probabilitatea ere.

Page 91: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

88 2016ko Azaroa

• Sistema hidrikoan hainbat kalte sortzea (azaleko-lurpeko ur-fluxuei oztopoak

jartzea, etab.).

EAEn, lurraldearen konfigurazio orografikoa menditsua denez, garrantzi kritikoko gaia

da haranen behealdeen okupazio masiboa.

1994. eta 2005. urteen bitartean, Euskal Autonomia Erkidegoaren azalera artifizializatua

lurraldearen % 5,2 izatetik % 6,5 izatera igaro da; 9.440 ha-ko azalera artifizializatu da.

Indar eragile nagusiak honako hauek izan dira: kalifikatutako bizitzeko eremua (4.854

ha areagotu da); jarduera ekonomikoak, hau da, merkataritzaguneak eta industrialdeak

(2.908 ha); eta garraio-azpiegiturak (671 ha).

2005. eta 2015. urteen bitartean, lurraldearen artifizialtasuna % 6,54koa izatetik %

6,72ra izatera igaro da. Oro har, ugaritzen jarraitu du, baina azken urteetan,

artifizializazio-tasa egonkortzen ari dela dirudi.

Page 92: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

89 2016ko Azaroa

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2015

Bizitegi Lurzorua 19.539 19.675 19.858 20.027 20.085 20.199 20.121 19.070

Jarduera

Ekonomikoetarako

Lurzorua

13.286 13.364 13.611 13.602 13.756 14.061 14.077 13.667

Ekipamenduetarako

Lurzorua 5.185 5.232 5.233 5.292 5.260 5.298 5.350 5.272

Oinarrizko

Azpiegiturak 962 1.015 1.057 1.067 1.123 1.153 1.189 1.181

Errepideak 6.884 6.899 6.925 6.944 6.965 6.986 7.216 7668

Portuak 260 264 256 256 254 253 273 495

Aireportuak 605 605 604 605 603 603 599 615

Trenbidea 601 590 588 585 581 594 600 615

Artifizializatutako

lurzorua guztira 47.321 47.643 48.133 48.377 48.627 49.145 49.424 48583

Aldakuntza (%) -

%

0,68

%

1,03

%

0,51

%

0,52

%

1,07

%

0,57 % -1,7

artifizializatutako % / lurzorua EAEn

(%) % 6,54

% 6,59

% 6,65

% 6,69

% 6,72

% 6,79

% 6,83

% 6,72

Artifizializatutako lurzoruak EAEn (Iturria: EAEko ingurumen-adierazleak, 2011 eta Udalplan, 2015)

Page 93: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

90 2016ko Azaroa

Lurzoru artifizialak 2015ean, Udalplan 2015

2011. eta 2015. urteen arteko tasa negatiboa oso kontuz hartu behar da, taula horretan

sartutako gainazalak planeamenduko gainazalak dira eta ez dira benetako

urbanizatutako gainazalak, eta ez dirudi artifizializazio egoera leheneratu denik.

Bizitegi-lurzoruen eta industria-lurzoruen azalera-murrizketa udal plangintzetan

egindako doikuntzen ondorioa izango da, seguru asko. Edonola ere, hainbat

hamarralditan lehenengo aldiz izan den aldaketa negatibo horrek artifizializazio-

prozesuaren moteltze nabarmena adierazten du, eta inflexio-puntua izan liteke.

Geldotze hori, ziurrenik, EAEko 2020 Ingurumen Esparru Programa 2002. urtean abian

jarri zenetik arfizializazioa murrizteko hartzen joan diren helburu eta konpromisoei

Page 94: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

91 2016ko Azaroa

lotuta dago (Ikusi Ingurumen Esparru Plana 2020, 1. zkia. (2002-2006) 2. zkia. (2007-

2010), 3. zkia. (2011-2014) eta 4. zkia (2015-2020).

EAEko Lurralde Antolamenduaren Zuzentarauak funtsezko tresna dira helburu horren

lorpenean sakontzeko, izan ere, aurretik artifizializatuta dauden lursailak hirigintzako

garapen berrietarako eta garapen industrilizatuetarako erabiltzea bultzatzen da, lursail

berriak erabili ordez.

7.12. HONDAKINAK

2010ean EAEn 5.430.279 tona hondakin sortu ziren; horietatik erdia (2.794.198 t; %

51) hondakin ez-arriskutsuei dagokie; % 22 (1.200.000 t) eraikuntzako eta eraispen-

lanetako hondakin ez-arriskutsuei; % 20 (1.068.581 t) hiri-hondakinei eta % 7 (367.500

t) hondakin arriskutsuei.

EAEn hondakinen sorrera bertako industria-jarduerak baldintzatzen du, eta baita

produkzio-prozesu garrantzitsuenei lotutako hondakinen sorrerak ere.

Bost jarduera-sektorek sortzen dituzte hondakin ia gehienak (% 94.95):

— Metalen ekoizpen- eta eraldaketa-sektorea: 1.746.121 t; % 32.

— Eraikuntzaren sektorea: 1.240.248 t; % 23.

— Hiri-hondakinak eta asimilagarriak: 1.071.583 t; % 20.

— Egurraren eta paperaren sektorea: 579.481 t; % 11.

— Hondakinen tratamenduaren eta uraren sektorea: 518.518 t; % 10.

Hondakin horiek hondakinen tratamendurako azpiegitura-sare baten bitartez –behar

adinakoa, oro har– kudeatu ziren.

Page 95: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

92 2016ko Azaroa

Hondakinen tratamenduak EAEn (2010)

(Iturria: Hondakinen Prebentzio eta kudeaketa Plana 2020)

Hondakinen sorkuntzak etorkizunean izango duen bilakaerari dagokionez, eta

hondakinen alorreko ekimenen plangintza kontuan hartzen duen testuinguruan, 2020.

urtean hondakinen sorkuntzak 2010. urtekoak baino % 10 txikiagoa izan beharko luke.

Kasu honetan, hondakinen sorkuntza, guztira, 4.863.579 tonara iritsiko litzateke 2020.

urtean.

EAEn, gaur egun, hondakin arriskutsuak eta ez-arriskutsuak biltzeko eta tratatzeko sare

bat dago. Horrez gainera, hiri-hondakinak biltzeko eta tratatzeko sare bat dago,

berariazko Lurralde Historiko bakoitzerako; hala ere, badaude balorizazioaren alorrean

hobetzeko aukerak.

Page 96: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

93 2016ko Azaroa

7.13. BIBLIOGRAFIA

AIERBE, T.; OLANO, M. & VÁZQUEZ. J. 2001. Atlas de las aves nidificantes de

Gipuzkoa. Munibe (Ciencias Naturales), 52: 5-136.

ASEGINOLAZA C., GÓMEZ D., LIZAUR X., MONSERRAT G., MORANTE G.,

SALAVERRIA M.J. ETA URIBE-ETXEBARRIA P.M. 1988. Vegetación de la

Comunidad Autónoma del País Vasco. Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu

Nagusia. Vitoria-Gasteiz

ENERGIAREN EUSKAL ERAKUNDEA. 1996. Euskal Herriko Mapa

Hidrogeologikoa E: 1/100.000.

ENERGIAREN EUSKAL ERAKUNDEA. Euskal Herriko Mapa Geologikoa, E

1/25000.

EUROPEAN COMMISSION, DG ENVIRONMENT, NATURE AND

BIODIVERSITY. 2007. Interpretation manual of European Union habitats - EUR 27

EUSKALMET. EUSKAL METEOROLOGIA AGENTZIA. 2016. Klimatologia –

meteorologiari buruzko webgunea. http://www.euskalmet.euskadi.net

EUSKO JAURLARITZA. 2002-2015. 2020ko Ingurumen Esparru Plana. I (2002-

2006), II (2007-2010), III (2011-2014), IV (2015-2020).

EUSKO JAURLARITZA. 2014. 2015-2020 aldirako Landa Garapenerako programa

(Ingurumen Iraunkortasuneko Txostena barne)

EUSKO JAURLARITZA. 2015. 2020rako EAEko Hondakinak Prebenitzeko Plana

EUSKO JAURLARITZA. 2016. GeoEuskadi – Informazio Geografikoko Sistema

online. www.geo.euskadi.net

Page 97: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

94 2016ko Azaroa

EUSKO JAURLARITZA. 2016. EAEko ingurumenari buruzko webgunea.

http://www.nekanet.net/

EUSKO JAURLARITZA. INGURUMEN ETA LURRALDE PLANGINTZA SAILA.

2005. Euskal Autonomia Erkidegoko muga hidrografikoen karakterizazioa

EUSKO JAURLARITZA. INGURUMEN ETA LURRALDE PLANGINTZA SAILA.

BIODIBERTSITATE ETA PARTAIDETZA ZUZENDARITZA. 2005. EAEko Paisaia

Berezien eta Apartekoen Katalogo Irekia. IKT

EUSKO JAURLARITZA. LURRALDE ANTOLAMENDU, ETXEBIZITZA ETA

INGURUMEN SAILA. 2010. Euskal Autonomia Erkidegoko Flora Baskular

Mehatxatuen Zerrenda Gorrian sartuta dauden taxonen banaketa-mapa, UTM 10x10 eta

1x1 koadrikuletan.

EUSKO JAURLARITZA. LURRALDE ANTOLAMENDU, ETXEBIZITZA ETA

INGURUMEN SAILA. 2000. Euskal Autonomia Erkidegoko Ingurumen Kartografia

Sistema. CD.

GURUTXAGA, M. 2005. Euskal Autonomia Erkidegoko korridore ekologikoen sarea.

Lurralde Antolamendu eta Ingurumen Saila. Eusko Jaurlaritza.

IHOBE, EUSKO JAURLARITZAREN INGURUMEN, LURRALDE PLANGINTZA,

NEKAZARITZA ETA ARRANTZA SAILAREN HERRI-BALTZUA. 2011. Euskal

Herriko interes komunitarioko habitaten kontserbazio egoerari buruzko lehenengo

ebaluazioa. Bilbao

LOIDI, J., I. BIURRUN, J.A. CAMPOS, I. GARCÍA-MIJANGOS & M. HERRERA.

2010. La vegetación de la Comunidad Autónoma del País Vasco. Leyenda del mapa de

series de vegetación a escala 1:50.000. Eusko Jaurlaritza.

Page 98: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

95 2016ko Azaroa

Martí, R., & del Moral, J. C. 2004. Atlas de las aves reproductoras de España. Parques

Nacionales.

MINISTERIO DE MEDIO AMBIENTE. 2005. Los tipos de Hábitat de interés

comunitario de España. Guía básica. M.I.M.A.M. Madril

AGINDUA, 2011ko urtarrilaren 10ekoa, Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza

eta Arrantzako sailburuarena, zeinaren bidez aldatzen den Basa eta Itsas Fauna eta

Landaredian Arriskuan dauden Espezieen Euskadiko Zerrenda.

PALOMO, J. L. & GISBERT, J. 2002. (eds). Atlas de los mamíferos terrestres de

España. Ministerio de Medio Ambiente. Madril.

PLEGUEZUELOS, J. M.; MÁRQUEZ, R. & LIZANA, M. (eds). 2002. Atlas y libro

rojo de los anfibios y reptiles de España. Ministerio de Medio Ambiente. Madril.

URA, URAREN EUSKAL AGENTZIA. 2014. EAEko ur-eskariaren azterketa.

URA, URAREN EUSKAL AGENTZIA. 2014. EAEko baliabide hidrikoen

ebaluazioaren eguneratzea 2010

URA. URA, URAREN EUSKAL AGENTZIA. Ide Ura Webgunea – Uraren Informazio

sistemak. http://www.uragentzia.euskadi.net/appcont/gisura/

URA. URA, URAREN EUSKAL AGENTZIA. 2015. EAEko azaleko ur masen egoera

biologikoaren jarraipen sarea. 2014.

WIKIPEDIA. 2016. Euskal Autonomia Erkidegoari buruzko webgunea.

https://es.wikipedia.org/wiki/Pa%C3%ADs_Vasco

Page 99: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

96 2016ko Azaroa

8. INGURUMEN- ETA PAISAIA-UNITATEAK

EAEko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak berrikusteko testuinguruan, agerikoa

dirudi ingurumen- eta paisaia-unitatetzat hartzea "ingurumen fisikoaren

antolamendurako sei kategoriak". Kategoria horiek beren lurralde bokazioaren arabera

definitu dira, eta beste batek eremu antropiko hauek biltzen ditu:

• GUNE ANTROPIKOAK: bertan sartzen dira eremu urbanizatuak, komunikazio-

bideak, berezko landaretzarik ez duten eremu degradatuak, etab.

• BABES BEREZIA: ekologiaren, kulturaren, paisaiaren edo horien guztien

ikuspegitik baliozkoak diren osagaiak guztiak hartzen ditu.

• INGURUMENAREN HOBEKUNTZA: baso degradatuak, sastraka-eremuak eta

lurzoru marjinalak; baliozkotzat hartzen da, balio handiagoko eremuen

barrualdean edo horien alboan egonik, kalitate-maila handiagokoak bilakatzea.

• BASO-EREMUAK: gaur egun duten erabileragatik eta/edo erabilera bokazioa

dela-eta (maldak, arriskuak, arroen babesa, etab.), baso-erabilerarako orientazio

garbiak dituztenak.

• NEKAZARITZA-ABELTZAINTZA ETA LANDAZABALA: gaitasun

agrologiko askotarikoa duten lurzoruak biltzen ditu: kantauriar landazabaleko

mosaikoak, lursail ureztatuak edo baratzerako erabilerak dituztenak, mahastiak

eta nekazaritza estentsiboko eremuak, lurzoru luberrituak baina nekazaritzako

eta abeltzaintzako errendimendu eskasekoak.

• MENDITAR LARREAK: alturako abeltzaintza-eremuak, mendikateen eremu

kakuminaletan kokatuak.

• AZALEKO URAK: ibai eta errekak eta dagozkien babes-eremuak, EAEko Ibai

eta Erreken Ertzetako Ordenamendurako LPSarekin bat eginez.

Page 100: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

97 2016ko Azaroa

Ingurumen-unitate homogeneoak

Berariaz lan honetarako egina, behin betiko onartutako basogintza eta nekazaritza LPSaren kategorietatik abiatuta. Iturria Geo.Euskadi)

8.1. EREMU ANTROPIKOAK

Eremu antropikoetan sartzen dira hiriguneak eta industriaguneak, erauzketa-guneak,

garraio-sareak eta loturiko lursailak, urtegi artifizialak, zabortegiak eta hiri-parkeak eta

lorategiak.

Gizakiak asko eraldatutako eremuak dira, zeinetan elkartzen diren etxebizitza guneak

eta ekonomiaren bigarren eta hirugarren sektoreei lotutako azpiegiturak.

Page 101: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

98 2016ko Azaroa

Ikuspegi naturalistikotik unitate honek duen interesa oso murritza da; ikuspegi

sozioekonomikotik, aldiz, oso interes handia du.

8.2. BABES BEREZIA

Kategoria honetan sartzen dira ondo kontserbatutako baso autoktonoak, itsasadarrak eta

estuarioak, egoera onean dauden ibai konplexuak, hondartzak, barrualdeko eremu

hezeak, kostaldeko labarrak, gailurreko eremuak edo landaretza berezikoak, eta, oro har,

ekologiaren, kulturaren edo paisaiaren ikuspegitik edo guztiagatik baliozkoak diren

osagai guztiak.

Zehazki, unitate homogeneo honetan sartuko dira:

• Funtsezko prozesu ekologikoen mantenimenduan garrantzizko zeregina betetzen

duten eremuak, hala nola lurzoruen babesa edo akuiferoak kargatzea.

• Kontserbazio-egoera onean dauden habitat naturalen laginak, zeinak

desagertzeko arriskuan dauden edo nazioarteko hitzarmenei edo xedapen

bereziei jarraituz, babes berezia behar duten.

• Mehatxupean dauden espezie gisa katalogatuta dauden animalia- edo landare-

populazioak, osagai endemikoen kontzentrazio handiak edo nazioarteko

hitzarmenei edo xedapen bereziei jarraituz babes berezia behar duten espezie

kontzentrazio handiak dituzten eremuak.

• Landa-paisaiak edo paisaia malkartsu harmoniatsuak, edertasun edo balio

kulturak handikoak, hala nola aztarnategi paleontologikoak, mineralak, interes

geologikoko lekuak (IGL), etab.

• Bereziak edo bitxiak direlako nabarmentzen diren osagai naturalak dituzten

eremuak, edo interes zientifiko berezia dutenak.

Page 102: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

99 2016ko Azaroa

8.3. INGURUMENAREN HOBEKUNTZA

Ingurumenaren hobekuntzari dagokion unitate homogenoan sartzen dira: baso

degradatuak, sastraka-eremuak eta lurzoru marjinalak, zeinak, balio handiagoko

eremuen barrualdean edo horien alboan daudenez, kalitate maila handiagokoak

bilakatzea baliozkotzat hartzen den.

##Azken batean, ezaugarri naturalen ikuspegitik kontserbazio-egoera onean ez dauden

eremuak dira, baina beren kokalekuagatik edo beren balio intrintsekoen ondorioz

kontserbazio-egoera onuragarriagoaren bokazioa dutenak, kudeaketa-neurriak aplikatuta

edo aplikatu gabe.

8.4. BASO-SISTEMA

Baso-sistemek EAEko azalera osoaren % 55 hartzen dute, eta bi baso-masa mota

hartzen dituzte bereziki: baso autoktonoak (zuhaitzez estalitako azaleraren % 47) eta

baso-plantazioak (% 53).

Hainbat hamarraldiz geroztik, baso-sistemen azalera handitzen ari da, batez ere antzina

nekazaritzarako eta abeltzaintzarako erabilitako lursailak utzi egin direlako edo baso-

plantazio bihurtu direlako.

Azalera handitu bada ere, oso handia da baso naturalen zatitze-maila kantauriar

isurialdean eta horien konektibitatea txikia; horrek ondorioak ditu bai biodibertsitatean

bai lurraldearen paisaian.

Baso autoktonoen baso-masa nagusiak eta handienak mendilerro eta mendiguneen

magaletan eta gailurretan kokatzen dira. Lurraldearen gainerako partean, orbanak

Page 103: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

100 2016ko Azaroa

txikiagoak dira eta sakabanatuta daude. Baso-jarduera nagusiak lursailen mantentze- eta

hobekuntza-lana dira, funtzio ekologikoak edo aisialdikoak egiteko eta egurra

ateratzeko. Baso autoktonoetako baso-landaretza eta -fauna oso aberatsa eta askotarikoa

da, eta garrantzizko funtzioa betetzen dute lurzoruak higaduratik babesteko eta

karbonoaren isurbide gisa.

Baso-plantazioen artean, eukalipto eta Monterreyko pinu masak dira nagusi, kantauriar

isurialdean kokatuak bereziki. Plantazio horiek egurra lortzeko baliatzen dira, txanda

labur edo tartekoetan. Lurraren ekoizpena optimizatzea helburu duten jardueren

ondorioz, plantazioak baso autoktonoak baino askoz ere pobreagoak dira

biodibertsitatearen ikuspegitik. Lurra zuhaitzez estalita dagoen garaietan, lurzoruak

higaduratik babestuta daude. Hala ere, ebakitzen diren unetik basoa berritzen den unea

arte, eta basoko pistak eraikitzen diren bitartean, higadura-arriskuak sor daitezke.

8.5. NEKAZARITZA-ABELTZAINTZA ETA LANDAZABALA

Nekzaritzarako eta/edo abeltzaintzarako lursailak biltzen dira hemen, mendiko larreak

izan ezik, beste ingurumen-unitate baten barruan baitaude horiek. EAEko lurralde-

gainazal handia hartzen dute.

EAEn bi agrosistema nagusi bereizten dira, bai ikuspegi funtzionaletik bai lurraldearen

ikuspegitik:

• Bereziki abeltzaintzarako bokazioa duten agrosistemak, zeinetan nagusi diren

belardi eta larre iraunkorrak eta EAEko azaleraren % 24 hartzen dutenak,

EAEko kantauriar isurialdean kokatuak bereziki.

Page 104: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

101 2016ko Azaroa

• Bereziki nekazaritzarako bokazioa duten agrosistemak, zeinetan nagusi den

zerealen eta mahatsen laborantza eta EAEko azaleraren % 9,5 hartzen dutenak,

isurialde mediterraneoan kokatuak bereziki.

Ikuspegi ekologikotik, gizakiek orekatutako ekosistema gisa definitu litezke; hark beren

egitura soiltzen du, bere komunitateak espezializatzen ditu, ziklo materialak ixten ditu

eta fluxu energetikoa merkatuarentzat interesgarriak diren produktuetara zuzentzen du.

Biodibertsitatearen ikuspegitik, espezie asko daude tradizioz sistema horietan

nekazaritzaren eta abeltzaintzaren alorrean egiten diren jardueren mendekoak.

Sistema horietan, tradizioz, osagai natural linealak egon dira edo orbanetan elkartuak

(hesiak, ezpondak, zuhaiztiak, zuhaitz isolatuak, etab.), flora eta fauna espezie

ugarirentzako babeslekuak. Jardunen intentsifikazioaren ondorioz desagertu edo

murriztu egin dira leku askotan, eta ondorio negatiboak izan dituzte biodibertsitatearen,

paisaiaren eta konektibitatearen ikuspegitik; hala, areagotu egin da bado-eremuen

isolamendua.

8.6. MENDIKO LARREAK

Mendiko larreen unitateak alturako abeltzaintza-eremuak hartzen ditu bere baitan, hain

zuzen ere, mendikateen eremu kakuminaletan kokatuak.

Mendiko larreen artean bi azpimota handi bereizten dira:

• Larre menditarrak-harkaitzak (hormatzar harkaiztsuak, irtengune ia

bertikalekin).

Page 105: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

102 2016ko Azaroa

• Gainerako mendiko larreak (belardi lauak eta trinkoak, kota altuetan kokatuak

eta abeltzaintzako ustiapen trinkoa dutenak, urtaroaren arabera eta artzaintzako

kultura-tradizioari lotuta).

Abeltzaintzarako bokazioa duten sistemak dira, gizakiak aspaldi basogabetutako

eremuak eta hainbat mendez erdizka artzaintzako jardunak hartu dituztenak. Jarduera

horiei esker jatorrizko landaredia sortu da, intereseko espezie ugari biltzen dituena;

espezie horiek artzaintzaren oreka behar dute bizirik irauteko.

8.7. AZALEKO URAK

Bertan sartzen dira ibaiak, errekak eta gizakiak aldatu gabeko beste ur-masa kontinental

batzuk, eta baita barrualdeko eta kostaldeko hezeguneak, kostaldeak eta kostaldeko ur-

masak ere.

Ingurumen-unitate honek hartzen duen gainazala txikia da agrosistemek eta baso-

sistemek hartzen dutenaren aldean, baina ingurumenaren ikuspegitik duten garrantzia

funtsezkoa da alderdi guztietatik.

Ur-masek eta hezeguneek EAE mailan eta sistema hidrikoan duten garrantziaz gainera,

biodibertsitatearen “hot spots” har daitezke, intereseko espezie ugari, horietako batzuk

desagertzeko arriskuan daudenak, habitat horien mende daude zuzenean. Horregatik,

ondoen kontserbatuta dauden ibai-tarte asko, hezeguneak eta kostaldeko tarteak gune

babestuen nazioarteko sareetan sartuta daude (Biosferaren munduko erreserbak, Ramsar

Hitzarmena, Natura 2000 Sarea).

Page 106: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

103 2016ko Azaroa

Bestalde, urari lotutako osagaiek oso modu positiboan laguntzen diote EAEko

paisaiaren dibertsitateari eta funtsezko osagaiak dira herritarren asialdian, eta baita

haien sentsibilizazioan eta ingurumenaren alorreko hezkuntzan ere.

Unitate honi kalte handia egin diote historikoki giza jarduerek, izan ere, horien

ondorioz, asko murriztu da baso alubialen azalera, hezegune ugari lehortu egin dira, ur-

masak kutsatu egin dira modu puntualean edo lausoan, kostaldea urbanizatu egin da,

etab.

Urari lotutako espezieak eta habitatak eta lurrazaleko eta lurpeko ur-masak babesteko

eta kontserbatzeko neurriak hartu izanari esker, azken hamarraldietan degradaziorako

joera alderantzikatu egin dela ematen du, nahiz eta oraindik ere zer egin asko dagoen

floraren, faunaren, habitaten eta ur-masen kontserbazio-egoera onera iristeko.

Page 107: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

104 2016ko Azaroa

9. INGURUMEN-INPAKTU POTENTZIALAK

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak erreferentziazko esparrua dira Lurralde Plan

Partzialak eta Lurralde Plan Sektorialak eta lurralde- eta hiri-antolamendurako

gainerako tresnak formulatzeko.

Beraz, EAEko lurralde osoan edukiko ditu ondorioak LAGen berrikuspenak; horren

azterketa dokumentuan definitutako lurralde ereduko 8 bloke handien arabera

egituratuko da. Bloke horietarako lurralde-mailako helburuak eta zehaztapenak

proposatzen dira:

• Zeharkako gaiak

• Paisaia

• Ingurune Fisikoa eta Azpiegitura Berdea

• Landa Ingurunea

• Hirigunea

• Mugikortasun iraunkorra

• Ura

• Energia

8 bloke horietarako ezarritako lurralde-helburuak eta -zehaztapenak dira Lurralde

Antolamenduaren Gidalerroen berrikuspenetik eratorritako ingurumen-inpaktu

potentzialak aurreikusteko aukera ematen dutenak.

Page 108: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

105 2016ko Azaroa

9.1. LURRALDE-EREDUAREN INGURUMEN-INPAKTU POTENTZIALAK,

BLOKEZ BLOKE

1 BLOKEA: ZEHARKAKO GAIAK

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Generoaren ikuspegia:

Generoaren ikuspegia sartzea lurraldearen

antolamenduan eta haren hirigintza-

garapenean (Garraioa eta mugikortasuna,

Ekipamenduak eta irisgarritasuna,

Merkataritzaguneak eta ekipamenduak,

Etxebizitza, Landa Ingurunea,

Segurtasuna, etab.).

Ez du ondoriorik izango aldagai

naturalistikoetan.

Generoaren ikuspegia lurralde-

antolamenduan sartzeak bertako

herritarren bizi-kalitatean eragin beharko

luke; beraz, ingurumen-inpaktu potentzial

positiboak aurreikusten dira giza

habitatarentzat.

Klima-aldaketa:

Euskal Herriko 2050 Klima Aldaketaren

Estrategiak karbono igorpenak murriztera

eta lurraldearen erresilientzia hobetzera

bideratuak diren eta lurraldean eragin

gehien duten helburuak onartzen dira.

Klima-aldaketak ondorio negatiboak

izango ditu floran eta faunan, eremu

naturaletan, urean eta ekonomiaren

lehenengo sektorean, hortaz, klima-

aldaketaren kausak eta ondorioak

gutxitzera bideratutako lurralde-helburuek

eta zehaztapenek ingurumen-inpaktu

potentzial positiboak edukiko dituzte

aipatutako ingurumen-aldagaietan.

Page 109: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

106 2016ko Azaroa

Osasuna:

Osasunaren alorreko lurralde-helburuen

eta -orientabideen xedea da hiri-

inguruneak osasunean duen inpaktuari

buruzko ezagutzak hobetzea,

desberdintasuna murriztea eta giza

habitata oro har hobetzea, osasunaren

gaineko inpaktuen ikuspegitik.

Lurralde-helburu eta -orientabide horiek

giza habitatean oro har inpaktu positiboa

edukiko dutela aurreikusten da.

Euskara:

Euskararen erabilera gizartearen eremu

guztietan normalizatzea bilatzen da.

Ez da ingurumen-inpaktu potentzialik

aurreikusten euskara sustatzeko lurralde-

helburuen eta -zehaztapenen ondorioz.

Lurralde-erlazioa:

Alor honetako lurralde-helburuek eta -

orientabideek EAEk lurralde

mugakideekin dituen harremanak

hobetzea bilatzen dute.

Lurralde-erlazioa sustatzeko lurralde

mailako mugikortasun-ekimenak ez daude

definituta oraingo fasean; lurralde-

jarduera horietan sartu litezke, besteak

beste, garraio publikoaren egokitzapena

eta lotura-azpiegituren garapena.

Erabakitzen diren jarduerei dagokien

ingurumen-balorazioa egingo zaie, eta

horretarako prozedura ingurumen-

ebaluazio estrategikoa edo proiektuen

ingurumen-inpaktuaren ebaluazioa izango

da.

Page 110: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

107 2016ko Azaroa

2 BLOKEA: PAISAIA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Paisaiari dagozkion lurralde-helburuak eta

-orientabideak bideratuta daude paisaia-

eraginak saihestera eta zuzentzera, EAEko

intereseko paisaien garrantzia

nabarmentzera, paisaia antolamendu-

maila guztietarako irizpide baldintzatzaile

gisa hartzera.

Helburu eta orientabide horiek

ingurumenean ondorio positiboa

edukiko

dutela aurreikusten da, paisaiaren

kalitatean bereziki, proposatutako

lurralde-helburu eta -orientabide guztiek

gaur egungo egoera hobetzeko aukera

emango dutelako.

3. BLOKEA: INGURUNE FISIKOA ETA AZPIEGITURA BERDEA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Ingurune fisikoaren antolamendua:

Ingurune fisikoaren eremuan lurralde-

ereduaren berrikuspenaren helburuek eta

orientabideek bilatzen dute erabilerak

lurralde osoan orientatzea, iraunkortasuna

ziurtatzea, erabileren ondorioen jarraipena

egitea, eta LPPentzat, LPSentzat eta Udal

Planentzat esparru bat osatzea.

Helburu eta orientabide horiek

ingurumenean positiboak

izango direla

aurreikusten da, ingurumen-aldagai

guztietan, erabilerak lurraldearen

ezaugarrietara hobeto egokitzea eta

iraunkortasuna lortzea bilatzen delako, eta

horrek ondorio positiboak izango ditu

ingurumen-aldagai guztietan.

Page 111: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

108 2016ko Azaroa

Azpiegitura berdea:

Lurralde-ereduaren berrikuspenean

proposatutako Azpiegitura Berdearen

plangintzak integratu egiten ditu

naturguneak, korridore ekologikoak,

kontserbazio-ekimenak, zerbitzu

ekosistemikoak, etab. Ekimen guztiak

biltzeko xedea duen kontzeptu bat da, eta

asmoa du horien guztien arteko lotura

baldintza guztiak eskaintzea, lortutako

ondorioak baliabide berdinen bitartez

biderkatu daitezen.

EAEko azpiegitura berdea ezartzeko

proposatu diren lurralde-helburuak eta -

orientabideak bat datoz EAEko naturaren

kontserbaziorako filosofiarekin eta

helburuekin.

Bereziki garrantzizkoak dira

biodibertsitatearen galera geldiarazteko

eta lurraldearen konektibitatea, bai EAE

barruan bai lurralde mugakideekin,

hobetzeko helburuak.

Horregatik, lurralde-helburu eta -

orientabide horien garapenak ingurumen-

inpaktu positiboa edukiko duela

aurreikusten da.

4 BLOKEA: LANDA INGURUNEA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Landa-ingurunearen eremuan lurralde-

ereduaren berrikuspenerako proposatutako

lurralde-helburuak eta -zehaztapenak

EAEko Landa Garapenaren Programan

(2015-2020) ezarritakoaren ildoari

jarraitzen diote eta lehen sektoreari

eustera eta iraunkortasuna lortzera

bideratuta daude.

Lurralde-orientabideen

inplementazioarekin eta proposatutako

helburuen lorpenarekin ingurumen-aldagai

askotan ingurumen-inpaktu positiboak

aurreikusten dira, eta aurreikusten da,

orobat, mesede egingo diotela lurrazaleko

eta lurpeko ur-masei, lurzoruei,

landarediari, faunari, paisaiari eta

sozioekonomiari.

Page 112: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

109 2016ko Azaroa

5 BLOKEA: HIRI-INGURUNEA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Hiri-birgaitzea eta -birsotzea

Eremu honetako lurralde-helburuek eta -

orientabideek hiriguneak dibertsifikatzea

eta hiriak berritzea bilatzen dute, eta baita

hiri-ingurunearen kalitate hobetzea ere,

lurzoru berrien kontsumoaren aurrez

aurre.

Lurzoruen kontsumoa eta artifizializazioa

mugatuz eta ingurunerako igorpen

kutsatzaileak murriztuz hiri-hazkundearen

iraunkortasuna lortzea bilatzen duten

lurralde-orientabideak positiboak dira

hainbat ingurumen-aldagaitan: ura,

lurzorua, landaredia, fauna, paisaia, giza

habitata, baliabideen kontsumoa.

Lurraldearen iraunkortasuna jarduera

ekonomikoen erabileran

Lurralde-antolamenduaren berrikuspenak

eremu honetan gaur egun dauden

poligonoen aprobetxamendua eta

birsortzea bilatzen dute, eremu berrien

sorreraren aurrez aurre, iraunkortasuna

bultzatzea (mugikortasuna, ura, energia),

jarduera berritzaileak eta hezkuntzaren

eremuaren eta enpresen arteko sinergiak

sustatzea.

Lurralde-helburu eta orientabide horiekin,

jarduera ekonomiko iraunkorrak

sustatzeaz gainera, lurzoruaren eta

baliabideen kontsumoa saihestea edo

murriztea lortzen da. Beraz, hainbat

ingurumen-aldagaitan inpaktu positiboa

aurreikusten da, hala nola honako hauetan:

klima, ura, lurzorua, landaredia, fauna,

paisaia, giza habitata, baliabideen

kontsumoa.

Page 113: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

110 2016ko Azaroa

Hiri-hazkundearen perimetroa

Hirigunearen hazkundea mugatzeko eta

hiri-dentsifikazioan eragiteko, hiri-

hazkunde perimetro bat definitzea da

kontua.

Ardatz honek aukera ematen du, halaber,

lurzoruaren eta baliabideen kontsumoa

minimizatzeko, honako aldagai hauetan

ingurumen-inpaktu positiboak

edukiko

direla aurreikusten da: klima, ura,

lurzorua, landaretza, fauna, paisaia, giza

habitata eta baliabideen kontsumoa.

Metropolialdeak eta eraldaketa-

ardatzak

Lurraldearen eraldaketari, berrikuntzari

eta garraio kolektiboen bidezko

hiriguneen loturari lagunduko dioten

eraldaketa-ardatzak eratu nahi dira.

Plangintza-eremu horrek aukera emango

du giza habitata hobetzeko eta kutsadura

atmosferikoa eta akustikoa eremu

sentikorretan murrizteko; beraz,

aurreikusten da ingurumen-inpaktuak, oro

har, positiboak izango direla ingurumen-

aldagai hauetan: klima, giza habitata eta

baliabideen kontsumoa.

Bizitegi-kuantifikazioa

Alor honetako lurralde-helburuek eta -

orientabideek modu arrazional eta

iraunkorrean erantzun nahi diete bizitegi-

premiei, lurzoruaren artifizializazioa

mugatuz.

Lurzoruaren artifizializazioa mugatzeko

helburuaren lorpenak ingurumen-inpaktu

positiboak edukiko ditu ingurumen-

aldagai hauetan: lurzorua, giza habitata eta

baliabideen kontsumoa.

Page 114: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

111 2016ko Azaroa

Bigarren etxebizitza eta baliabide

turistikoak

EAEn bigarren etxebizitzaren fenomenoa

kontuan hartzea da helburua, eta batez ere

Baliabide Turistikoen Antolamenduaren

LPS bat erredaktatzea, baliabide

turistikoak iraunkortasunaren irizpideekin

garatzeko.

Bigarren etxebizitzaren fenomenoa gaur

egun existitzen den gertakaria den

neurrian eta garapen turistikoa

iraunkortasunaren alorrean proposatzen

den neurrian, ez da garrantzizko

ingurumen-inpaktu negatiborik espero.

Plangintzen bateragarritasuna

Eremu mugakideetan udal plangintzak

bateratzea da, funtsean, helburua, udalaz

gaindiko kudeaketa-eremuak mugatuz.

Eremu mugakideetan plangintzen

koordinazioa hobetuz gero, ingurumen-

inpaktu positiboak eragingo dira,

ingurumenaren alorreko hainbat

aldagaitan, hala nola: lurzorua, giza

habitata eta baliabideen kontsumoa.

6 BLOKEA: MUGIKORTASUN IRAUNKORRA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Oinezkoen eta bizikletarien

mugikortasuna

Oinezkoentzako eta bizikletentzako

Azpiegitura Sare seguru eta planifikatu

baten bitartez oinezkoen eta bizikleten

mugikortasuna sustatzen da.

Oinezkoen eta bizikletarien

mugikortasuna bultzatzen duten

ingurumen-planek eta - ingurumenari

dagokionez neurriek lurralde osoan

dakarten onurak garrantzizkoak dira, eta

bereziki giza habitatean eta osasunean

inpaktu positiboak edukiko dituztela

aurreikusten da.

Page 115: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

112 2016ko Azaroa

6 BLOKEA: MUGIKORTASUN IRAUNKORRA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Bide-mugikortasuna

Gaur egungo sareari eustea eta kudeatzea

eta bide-sistemak mugikortasun

iraunkorraren esparruan betetzen duen

zeregina zehaztea da helburua.

Aurretik dagoen bide-sare seguruaren

mantenimendua azpimarratzen denez, sare

berriak egitearen ordez, ez da garrantzizko

ingurumen-inpaktu negatiborik

aurreikusten.

Trenbide-, portu- eta aireportu-

mugikortasuna

Proposatutako lurralde-helburuek eta -

orientazioek mugikortasunaren hiru eremu

horiek bultzatzea eta optimizatzea bilatzen

dute, eta, trenbidearen kasuan, baita

intermodalitate-lotuneak bultzatzea ere.

Trenbide-, portu- eta aireportu-azpiegitura

handi asko finkatuta daude gaur egun,

beraz, ez da ingurumen-inpaktu handirik

espero. Abiadura handiko trenaren

ingurumen-inpaktua ebaluatuta eta

onartuta dago dagoeneko. Etorkizunean

eraikiko diren tren-geltokiek ingurumen-

inpaktu negatiboak izango dituzte

lurzoruetan, urean, landaretzan, faunan,

paisaian eta giza habitatean, bereziki lanak

egiten diren bitartean, baina inpaktu

positiboak ere izango ditu kliman, giza

habitatean, sozioekonomian, baliabideen

kontsumoan, ustiapen-fasean.

Mugikortasun kolektibo multimodala

Hiri-eremuetan zein landa-eremuetan

garraio publiko iraunkorra sustatu nahi da

funtsean.

Norberaren ibilgailuaren ordez garraio

publikoa bultzatzen duten ekimen guztiek

ingurumen-inpaktu positiboa dute kliman,

giza habitatean, sozioekonomian eta

baliabideen kontsumoan.

Eredu logistikoa: Ez direnez azpiegitura berriak proposatzen

Page 116: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

113 2016ko Azaroa

6 BLOKEA: MUGIKORTASUN IRAUNKORRA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Euskal Herria salgaien nazioarteko

garraiorako gune logistiko gisa

bultzatzeko, aurretik dauden azpiegiturak

optimizatzea proposatzen da.

eta salgaien garraioa gaur egun ere

badagoenez, ez da eremu honetan

garrantzizko ingurumen-inpaktu

negatiborik aurreikusten.

7 BLOKEA: URA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

- ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Uraren alorreko lurralde-helburuek eta -

jarraibideek ibaien eta erreken LPSa

aplikatzea bilatzen dute, lurzoruaren

iragazgaizpenari eta uraren kontsumoari

lotutako inpaktuak murriztea eta arazo

hidraulikoak konpontzea.

Egindako proposamenen ondorioa izango

da uraren kudeaketa-eredu iraunkor

baterantz jotzea, beraz, aurreikusten

denaren arabera, inpaktu positiboak

eragingo dira urean, landaredian, faunan,

paisaian, giza habitatean eta baliabideen

kontsumoan.

8 BLOKEA: ENERGIA

LURRALDE-HELBURUAK ETA

-ORIENTABIDEAK

INGURUMEN INPAKTU

POTENTZIALEN AURREIKUSPENA

Energiaren alorrean lurralde-eredua

berrikusteko proposatzen diren lurralde-

helburuek eta -jarraibideek hiri-

ingurunearen eraginkortasuna, hiri-

ingurunean eta mugikortasunean aurreztea

Energiaren kontsumoa murriztea eta

energia fosil ez-berriztagarriak murriztea

lortu nahi denez, kliman, giza habitatean

eta sozioekonomian ingurumen-inpaktu

positiboa edukitzea aurreikusten da oro

Page 117: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

114 2016ko Azaroa

eta gero eta energia berriztagarri gehiago

erabiltzea bilatzen dute.

har. Hala ere, kontuan hartu behar da

energia berriztagarrien sorrerak ondorio

negatiboak izan ditzakeela hainbat

aldagaitan, nola diren lurzoruak, ura,

landaredia, fauna eta paisaia. Inpaktu

horien garrantzia neurtu eta kontuan hartu

beharko da, ingurumenaren alorreko

onuren aurrez aurre.

Page 118: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

115 2016ko Azaroa

9.2. INGURUMEN-INPAKTU POTENTZIALEN BALORAZIO OROKORRA

Ingurumen-inpaktu gehienak positiboak izango direla da, hain zuzen, lurralde-ereduaren

berrikuspenak izango dituen ingurumen-inpaktu potentzialei buruzko ondorio nagusia.

Hainbat lurralde-helburu eta -jarraibidek –esate baterako baliabide turistikoen

antolamenduak, etorkizunean tren-geltoki intermodalen eraikuntzak eta energia

berriztagarrien sorrerak– ingurumenari dagokionez oro har hobekuntza ekarriko badute

ere, iraunkortasunaren ikuspegitik proposatzen baitira, ingurumen-inpaktu negatiboak

ere eduki ditzakete haiei lotuta. Beste alde batetik, oso modu positiboan baloratzen da

EAEko errepide-mapa gehienbat amaitutzat hartzea eta plataforma logistiko berririk ez

planteatzea eta, horren ordez, aurretik daudenen erabilera optimizatzeko premia

azpimarratzea; hala ere, ezin ahaztu liteke aurretik dagoen bide-sarea eta sare logistikoa

kontsolidatzeak alboko ondorio negatiboak dituela.

Lurralde helburuak eta jarraibideak

Proposatzen den lurralde-ereduan lurralde-helburuek eta -jarraibideek baliabideen

kontsumoa saihestea, aurretik dauden azpiegituren eraginkortasuna hobetzea, igorpen

kutsagarriak murriztea, balio naturalistikoak zaintzea eta ingurumenarentzat oro har

mesedegarrien diren jarduerak bultzatzea bilatzen dute, orobat.

Jakina, ezin dira baztertu proposatutako lurralde-jarraibideek etorkizunean gauzatuko

dituzten planen eta proiektuen ondorioz ingurumen-inpaktu negatiboak eragingo direla.

Horregatik, GAL berrien garapenen ondoriozko planei eta proiektuei Ingurumen

Ebaluazio Estrategikoa edo Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa egin beharko zaie aldi

berean, indarrean den legediari jarraituz, era horretara neurtuko baitira ingurumenean

eragingo diren onurak kostuekin alderatuta eta orobat zehaztuko baita horien

ingurumen-errentagarritasuna.

Page 119: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

116 2016ko Azaroa

Ingurune fisikoaren antolamendu-matrizearen proposamen berriari dagokionez, hainbat

berrikuntza daude, oro har, positibotzat hartzen direnak:

Ingurune fisikoaren antolamendua

• Indarrean dauden LAGen "erabilera definiturako bokaziorik gabea"

antolamendu-kategoria desagertu egiten da, gaizki interpretatu baita askotan,

baliorik gabeko geldikin eremu gisa.

• "Eremu higagarriak" kontzeptua zabaldu egin da, eta horren ordez "arrisku

geologikoak" jarri da, zeinak sakontzen duen gertaera higigarritzat hartzen

direnetan, zehazten baitu arrisku aukera zabala dagoela bai material geologikoen

ondorioz bai prozesuen ondorioz; edonola ere, erabileren arauketak aldaketa

nabarmenik gabe jarraitzen du indarrean dauden LAGei dagokienez.

• "Korridore Ekologikoak eta interes naturaleko beste eremu batzuk" gainjarritako

baldintzatzaile berri gisa txertatzea. "Azpiegitura berdea" delakoa osatzen duten

eremuak dira, eta modu bateratu eta koherentean hartzen du EAEko ondare

naturala; horixe da, hain zuzen ere, LAGen berrikuspenak defendatzen duen

eredua, zeinaren bitartez indartu nahi diren naturak eta bere ekosistemek ematen

dituzten zerbitzuak. Erabileren arauketak, printzipioz, erabilera aukera zabala

onartzen badu ere, dokumentuak aurreikusten du gainjarritako baldintzatzaile

honetan aurreikusitako edozein erabilera Ingurune Fisikoa eta Azpiegitura

Berdea 5. kapituluan zehaztutako azpiegitura berdearen helburuen mende egon

beharko dela, eta bereziki dokumentuan2

2 EAEko korridore ekologikoen sarea Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saileko

Ingurune Naturalaren eta Ingurumen Plangintzaren Zuzendaritzak definitzen du, egiten dituen lanen

bitartez, http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/r49-579/es/.

proposatutako korridoreentzat,

Page 120: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

117 2016ko Azaroa

ingurumenaren alorrean duten balioagatik babestuta dauden eremuen arteko

konektibitate ekologikoaren lehentasunezko helburuaren mende. Aipatutako

helburuak ahalbidetuko duen edozein jarduera hartuko da onargarritzat,

lehentasunezkoak izanik horientzat mesedegarriak diren jarduerak. LAGen

berrikuspenak honako helburu hauek proposatzen ditu azpiegitura berdearen

alorrean:

1.- Ondare naturala eta naturak eskaintzen dizkigun zerbitzuak mantetzea

eta aberastea.

2.- Habitat berezien garrantzizko ordezkaritza duten eta EAE mailan

zatiketara sentiberak diren eremu naturalen arteko konektibitate

ekologikoa zaintzea, bultzatzea eta berritzea, eta lurraldearen

konektibitate ekologikoa erraztea, baita lurralde mugakideetan ere.

Tokikora ere zabaltzea jarraitutasun hori.

3.- Giza asentamenduek eta azpiegitura "grisek" eragindako lurralde-

zatiketaren ondorioak saihestea eta, hala dagokionean, mugatzea.

4.- Ekosistemen zerbitzuei garrantzia ematea eta ikusgai bihurtzea,

lurraldearen kudeaketa iraunkorreko tresna diren aldetik.

5.- Lurraldearen erresilientziari laguntzea, hondamendi naturalen edo

jatorri antropikoen aurrean arriskuak edo kalteak murriztuz, baita klima-

aldaketari dagozkionak ere.

6.- Nekazaritza ekologikoa eta hurbileko ekoizpen-baliabideak sustatzea,

eta landa-biztanleriak ekosistemen kontserbazioan eta kudeaketan

betetzen duen zereginari balioa ematea eta bizitza-kalitatea hobetzea.

7.- Elikadura-ohitura osasungarriei laguntzea, elikadura nahikotasuna eta

segurtasuna bultzatzea, eta baita hurbileko hornikuntza ere.

8. Herritarren osasuna eta ongizatea hobetzea, eta horretarako, airearen

eta zarataren kutsadura murriztea, beroarekin lotura duten gaixotasunak

Page 121: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

118 2016ko Azaroa

murriztea, jarduera fisikoaren jardunari lagunduz, eta egoera emozionala

hobetzea, era horretara erdibanatu egiten baitituzte eremu publikoak eta

berdeak beste pertsona batzuekin.

9.3. INDARREAN DAGOEN LURRALDE-EREDUTIK OINORDETZAN

JASOTAKO INGURUMEN-TENTSIOAK

Euskal Herriko lurralde-estrategia berrikusteko prozesuak garrantzizko aukera

eskaintzen du indarrean dagoen eredutik jasotako gatazkak eta tentsioak konpontzeko

zereginari heltzeko. Gatazka eta tentsio horiek garapen ekonomiko eta sozialeko ildoen

(azpiegiturak eta hiri- eta landa-jarduerak eta ekimenak) eta garapen horiek kokatu eta

garatu diren ingurune naturalaren artean sortzen dira.

Tentsioak hauteman diren eremu garrantzitsuenak "Azpiegitura gris eta berdeen arteko

harreman gune nagusiak" Planoan agertzen dira modu grafikoan adierazita. Plano

horretan lau ardatz handiren konfigurazioa ikusten da, zeinetan zehazten den zer

eremutan komeni den ingurumen-kontziliazioa egitea, oinordetzan jasotako azpiegitura

"grisek" konektibitate ekologikoaren eta ekosistemek hornitzen dituzten zerbitzuen

babesaren gaineko ondorio negatiboa mugatzeko helburuarekin (LAGen berrikuspen

proposamenean txertatuko kontzeptua).

- Oriaren Ardatza, zeinetan sortzen diren hainbat kontaktu-eremu, Gaintxurizketa,

Legorreta eta Etxegarate parean.

- Erdiko Arkua, zeinetan sortzen diren hainbat kontaktu-eremu korridore

ekologikoetan, Mendaro, Durango eta Arrasate/Mondragonen parean.

Page 122: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

119 2016ko Azaroa

- Bilbao-Gasteiz korridorearen ardatza, non ikusten diren interferentziak,

oinarrizko interkonexioen sareak korridore ekologikoekin eta Eremu

Babestuekin (Gorbeia Naturgunea).

- Gasteiz Arkua, zeinetan dauden bi gurutze Zadorraren ibai-korridorearekin

(GKL, Bisoia, etab.) hiriburuaren iparraldean, eta azpiegitura-sistemaren eta

korridore ekologikoen oinarrizko interkonexioen arteko kontaktu guneak

mendebaldean. Horrez gainera, aipatutako arku horretatik kanpo, Agurainen

ekialdera, bi kontaktugune daude, oinarrizko interkonexioen sarearen eta

korridore ekologikoen artean (irla-hariztien eremuak), Entzia eta Aizkorri Aratz

naturguneak lotzen dituztenak.

Page 123: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

!.

!.

!.

!.

!.

!.!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.

!.!. !.!.

!.

!.

%2

%2%2

%2

%2

AZPIEGITURA BERDE

(Fuente: Documento base de la revisión delas DOT)

AZPIEGITURA GRISAREN ELEMENTUAKOinarrizko interkonexioakGoiburuen interkonexioakInteres paisajistikoko ibilbideak

Trenbideak

Transformazio-ardatzak

Hiriburuak

AZPIEGITURA GRIS ETA BERDEARENARTEKO KONTAKTU ZONA NAGUSIAK%2 Trenbidea

!. Errepideak

O

0 10 20 305km DINA3 -

PLANO ZK / Nº

ESKALA / ESCALA

DATA / FECHA

GAIA / TEMA:

Azpiegitura gris eta berdearen artekokontaktu zona nagusiak

Urria / Octubre2016

1

LEGENDA

EGILEA / AUTOR:YVES MEYER

ZUZENDARIA / DIRECTORAAMANDA SEOANE

1:460.000

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUARENGIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU ESTRATEGIKOA

Page 124: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

121 2016ko Azaroa

10. NATURA 2000 SAREAN IZAN DITZAKEEN ONDORIOEN

BALORAZIOA

LAGen Berrikusketan proposatutako lurralde-eredua zortzi blOketan banatzen da,

honako gai hauen inguruan:

• Zeharkako gaiak;

• Paisaia;

• Ingurune Fisikoa eta Azpiegitura Berdea;

• Landa-ingurunea;

• Hirigunea;

• Mugikortasun iraunkorra;

• Ura;

• Energia.

Zortzi bloke horietako bakoitzak harreman gutxi-asko garrantzitsuak ditu Natura 2000

Sarearekin.

10.1. ZEHARKAKO GAIAK

Zeharkako gaien artean, klima-aldaketarekin zerikusia duten lurralde-helburuek eta -

jarraibideek harreman zuzenak eta zeharkakoak dituzte Natura 2000 Sarearekin.

Gizakiarentzat mehatxu bat izateaz gainera, klima-aldaketa mehatxu bat da ingurumen-

aldeketei sentiberatasun handien dieten habitat eta espezieentzat. Itsas mailaren igoera

mehatxu bat da marearteko kostaldeko habitat gehienentzat eta horiek erabiltzen

dituzten espezieentzat. Berotze globalak mendiko habitat sentiberetan eragin dezake,

esate baterako zohikaztegietan, eta prezipitazio-erregimenen aldaketak ekosistema

guztietan edukiko luke ondorioa.

Page 125: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

122 2016ko Azaroa

Klimaren alorrean LAGen berrikusketaren helburuak Euskal Herriko Klima

Aldaketaren 2050 Estrategiaren helburuen berdinak dira, eta horietako hainbatek

ondorio zuzena edo zeharkakoa edukiko dute Natura 2000 Sarean, bereziki:

• 2. helburua: Karbono gutxi erabiltzen duen energia-eredua sustatzea.

• 4. helburua: Ingurune naturalaren erresilientzia handitzea.

• 5. helburua: Lehen sektorearen erresilientzia handitzea eta sektore horren

igorpenak murriztea.

Horrela, klima-aldaketaren eremuan proposatzen diren lurralde-jarraibideen artean, eta

Natura 2000 Sarean ondorioa edukiko dutenen artean honako hauek nabarmentzen dira:

Azpiegitura Berdearen sorrera, ekosistemen birsorkuntza eta naturalizazioa lurraldearen

erresilientziari laguntzeko, espezieen migrazioari laguntzen dioten ekosistemen arteko

konektibitatea sustatzea, itsas mailaren igoerak eta muturreko olatuek eragindako

kostaldeko eremuak identifikatzea, eremu degradatuen basoberritzea eta baso

naturalaren azalera handitzea, hala nola karbono-hobiak.

Proposatutako lurralde-helburuek eta -jarraibideek Natura 2000 Sarean ondorio orokor

positiboak edukiko dituztela pentsatzen da, klima-aldaketari eta hark gizakiengan zein

eskosistemetan dituen ondorio negatiboei aurre hartzeko jarduerak bultzatzen dituelako.

10.2. PAISAIA

Paisaia ez bada ere Natura 2000 Sarearen kezka nagusia, LAGen Berrikusketan

paisaiaren eremuan proposatutako hainbat lurralde-jarraibidek lotura zuzena eduki

dezakete Natura 2000 Sarearekian, esate baterako:

• Itsasertzeko paisaia eta hondartzen ingurunea babestea; horretarako,

urbanizazioa eta azpiegiturak saihestu behar dira, eta portuen irudia hobetu.

Page 126: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

123 2016ko Azaroa

• Ibaietako paisaiak leheneratu eta kontserbatu daitezen sustatzea, eraikuntza

itsugarriak ezabatuz, ur-bazterreko landaredia babestuz eta oinezkoentzako eta

bizikletentzako bide-sare bat bultzatuz.

• Kultur bideei balioa ematea eta ibilbideen, bideen eta behatokien sare bat

sortzea, herritarrak paisaiara hurbildu daizen, kostaldeko ibilbideak barne.

Kostaldeko eta ibaietako paisaiei aplikatzen zaizkien jarraibide hauek Natura 2000

Sarearen barruan dauden kostaldeko eremuetan eta ibaietan ondorio oro har positiboa

izango dela aurreikusten da.

10.3. INGURUNE FISIKOA ETA AZPIEGITURA BERDEA

LAGen aurreikuspenak lurralde-ereduaren ingurune fisikoa Ingurune Fisikoaren

Antolamenduaren inguruan berrikustea proposatzen du, eta Azpiegitura Berde Integratu

bat lortzea, zeinetan sartuko diren Eremu Natural Babestuak eta Korridore Ekologikoak.

Azpiegitura Berde baten plangintzak, Europar Batzordeak 2013an "Azpiegitura Berdea:

Europako ondare naturala hobetzea" argitalpenean definitu bezala, aukera ematen du

ingurune naturalaren babesa eta garapena eskutik eramango dituen lurralde-eredu bat

sortzeko. Azpiegitura berde bat eremu naturalen eta erdi naturalen eta bestelako

ingurumen-osagaien sare baten erara definitzen da, modu estrategikoan antolatua eta

zerbitzu ekosistemikoen aukera zabala eskaintzeko moduan diseinatua eta kudeatua.

Espazio berdeak (edo urdinak, uretako ekosistemen kasuan) eta lurreko (kostaldeko

eremuak barne) eta itsasoko eremuak (kostaldeko eremuak barne) hartzen ditu. Lurreko

espazioetan, azpiegitura berdea landa- eta hiri-inguruneetan dago presente.

Azpiegitura Berdeak oinarri hartzen du naturaren eta prozesu naturalen babesa eta

balorazioa modu kontzientean txertatzen direla lurraldearen plangintzan eta dagokion

Page 127: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

124 2016ko Azaroa

garapenean. Aukera emango luke, halaber, eskualde guztiak partekatzen dituen beste

ondorio batzuekin sintonian dauden ondorioak lortzeko, besteak beste: klima-

aldaketaren kontrako borroka, hondamendi-arriskuaren kudeaketa, natura-ondarearen

gainerako ondorio positiboak, osasuna eta pertsonen ongizatea, nekazaritzako eta

basogintzako jarduerei eustea, landa-ingurunean lan egin eta bizi diren pertsonak

ingurune fisikoko errealitate sozialaren eta paisaiaren eta ingurumenaren alorreko

errealitatearen osagai dinamikotzat hartzea.

Bloke handi horretarako proposatutako lurralde-helburuak eta -zehaztapenak sintonia

perfektuan daude Natura 2000 Sarearen filosofiarekin eta helburuekin. Bereziki

biodibertsitatearen galera geldiarazteko eta EAE barruko zein lurralde mugakideekiko

konektibitatea hobetzeko helburuak.

Hori dela eta, lurralde-helburu eta -zehaztapen horien garapenak ondorio argi eta garbi

positiboa edukiko du Natura 2000 Sarearen gainean.

10.4. LANDA-INGURUNEA

Landa-eremuaren esparruan lurralde-eredua berrikusteko lurralde-helburuak eta -

zehaztapenak EAEko Landaren Garapenerako Programan (2015-2020) ezarritakoen ildo

beretik doaz.

Azpimarratu behar da Natura 2000 Sarean sartuta dauden interes komunitarioko habitat

asko eta asko zuzenean daudela nekazaritzako eta abeltzaintzako jardueren

mantenimenduaren mende.

Era horretara, jarduera horiek modu nabarmenean laguntzen diote biodibertsitatearen

mantenimenduari, eta horiek uzteak ondorio negatiboak ditu euskal landazabalari

lotutako habitat eta espezie askotan.

Page 128: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

125 2016ko Azaroa

Hortaz, landaguneak eta landako jarduerak mantentzeko helburua duten Lurralde

Antolamenduko Zuzentarauaren berrikuspenaren baitako "Landa Ingurunea" blokean

dauden lurralde-helburuek eta -zehaztapenek ondorio positiboa edukiko lukete, oro har,

Natura 2000 Sarearen kontserbazioan.

10.5. HIRI-INGURUNEA ETA MUGIKORTASUN IRAUNKORRA

Bi bloke horien eta Natura 2000 Sarearen arteko harremanak ez dira beste blokeetan

bezain nabarmenak.

Edonola ere, hiri-hazkundearen eta mugikortasunaren iraunkortasuna lortzera

bideratutako lurralde-zehaztapen guztiak, positibotzat hartzen dira, oro har, Natura 2000

Sarearen kontserbazio-helburuentzat, aukera emango baitute lurzoruaren kontsumoa

mugatu eta ingurunerako igorpen kutsagarriak murrizteko.

10.6. URA ETA ENERGIA

Orokorrean, bi bloke horietarako proposatutako lurralde-helburuek eta -zehaztapenek

hornidura-egituren eraginkortasuna hobetzea bilatzen dute, eta baita eskura dauden

baliabideen erabilera iraunkorra eta aurrezpena ere oro har.

Helburu horien lorpenak zalantzarik gabe ondorio positiboak edukiko lituzke sare

hidrologikoan eta kutsaduraren gainean, oro har; beraz, ondorio orokor positiboa

aurreikusten da Natura 2000 Sarean, bereziki ur-ibilguetan eta hezeguneetan.

Page 129: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

126 2016ko Azaroa

10.7. LURRALDE-EREDUAREN BERRIKUSPENAK NATURA 2000

SAREAREN GAINEAN DITUEN ERAGINEI BURUZKO ONDORIOA

LAGen berrikuspenak Natura 2000 Sarearen gainean izan ditzakeen ondorioen azterketa

honetatik ondorioztatzen da sintonia perfektua dagoela lurralde-ereduaren

berrikuspenaren helburuen eta zehaztapenen eta Natura 2000 Sarearen kontserbazio-

helburuen artean.

Natura 2000 Sarearen barneko eremuentzat mesedegarriak izango dira helburu hauek

bilatzen dituzten lurralde-zehaztapen guztiak: biodibertsitatearen galera geldiaraztea,

konektibitate ekologikoa, eremu naturalen kudeaketa eta plangintza hobetzea, habitat

naturalak eta erdi-naturalak kontserbatzeko mesedegarrien diren nekazaritzako eta

abeltzaintzako jarduerak sustatzea, airearen, uraren eta lurzoruen kutsadura murriztea,

baliabide naturalen erabilera iraunkorra sustatzea, etab.

Hori guztia kontuan hartuta, EAEko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen

berrikuspenak Natura 2000 Sarearen gainean ondorio orokor positiboa edukiko duela

aurreikusten da.

Lurralde-ereduaren berrikuspenak etorkizunean izango duen garapenaren bitartez,

EAEko lurralde-planak eta plan sektorialak aldatu eta eguneratu ahalko dira, eta, aldi

berean, udal eremuko eta udalaz azpiko planak aldatu eta eguneratuko dira, eta, azkenik,

mota askotako proiektuak garatuko dira. Natura 2000 Sarean ondorio garrantzitsuak

izan ditzaketen lurralde-ereduaren berrikuspenaren ondoriozko planei edo proiektuei

Natura 2000 Sarearen gaineko ondorioen ebaluazioa egin beharko zaie.

Page 130: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

127 2016ko Azaroa

11. ERAGINAK BESTE EREMU NATURALETAN

Natura 2000 Sareaz gainera, lurralde-ereduaren berrikuspenak naturaren kontserbazioari

buruzko legediaren arabera Erkidegoan babesturik dauden eremu natural guztiei

eragingo die: Urdaibaiko Biosfera Erreserba, nazioartean garrantzizkoak dira Ramsar

hezeguneak, Paisaia bereziak eta/edo bikainak, Erabilera Publikoko mendiak eta

babesleak, Natura 2000 Saretik kanpo kokatuta dauden Interes Komunitarioko eta/edo

Lehentasunezko Habitatak, baso autoktonoak, ibai eremuak eta kalitatezko eta

ingurumen sentiberatasuneko eremuak.

Lurralde-ereduaren barruan ingurumenaren ikuspegitik handinahiak diren eta honako

lurralde-helburu eta -jarraibideak dituzten proposamenak sartzen dira: baliabideen

kontsumoa saihestea, aurretik dauden azpiegituren eraginkortasuna hobetzea, igorpen

kutsagarriak murriztea, balio naturalistikoak zaintzea eta ingurumenarentzat oro har

mesedegarrien diren jarduerak bultzatzea bilatzen dute, orobat.

Proposamen horien artean, Azpiegitura Berde baten plangintzak garrantzi berezia

hartzen du lurralde-ereduaren berrikuspenak ingurune naturalen gainean izango dituen

ondorioak zehazteko orduan. Entitate bakar batean (Azpiegitura Berdea) bateratu nahi

dira naturguneak, korridore ekologikoak, kontserbazio-ekimenak, zerbitzu

ekosistemikoak, etab. Ekimen guztiak bildu ditzakeen esparru bat izateko xedea duen

kontzeptua da, eta horien guztien arteko lotura-baldintza egoki guztiak eskaintzea

bilatzen du, lortutako ondorioak baliabide bitartez bitartez biderkatu daitezen.

EAEko Azpiegitura Berdearen plangintza egiteko proposatutako lurralde-helburuak eta

-jarraibideak erabateko sintonian daude EAEko naturaren kontserbazioaren

filosofiarekin eta helburuekin, eta aukera eman beharko lukete biodibertsitatearen galera

geldiarazteko eta lurraldearen konektibitatea espazio-eskala guztietan hobetzeko.

Page 131: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

128 2016ko Azaroa

Horregatik guztiagatik, naturguneen multzoan EAEko lurralde-ereduaren

berrikuspenaren ondoriozko ingurumen-inpaktua positiboa

izango dela aurreikusten da.

12. ERAGINAK LURRALDE-PLANETAN ETA BILDURIKO PLAN

SEKTORIALETAN.

Euskal Lurraldearen Antolamendurako maiatzaren 31ko 4/1990 Legearen arabera,

“Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolakuntzako Zuzentarauak izango dira

Lege honetan arautzen diren gainerako antolabideak aurkezteko abiapuntu nagusia, eta

halaber lur-jaurpideei buruzko legeetan ohartemandako antolakuntza-egitamuentzat

ere, lege horiei egokitu beharko baitzaizkio beti ere Herri Administrazio ezberdinek,

direla autonomiazko, foruzko zein toki-mailakoak, bakoitza bere eskuduntzez baliatuz,

gara ditzaten eta lurraldean eragina izan dezaten egitamu, egitarau eta ekintzak.” (4.

Art.)

Autonomia Erkidegoko lurraldea antolatzeko helburuarekin, aipatutako Legeak hiru

tresna sortzen ditu: Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak, Lurralde Plan Plartzialak

eta Lurralde Plan Sektorialak.

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak, beraz, erreferentziazko esparrua dira Lurralde

Plan Partzialak eta Lurralde Plan Sektorialak eta lurralde- eta hiri-antolamendurako

gainerako tresnak formulatzeko. Hala, 4/1990 Legearen 11. artikuluak adierazten du

Lurralde Plan Partzialek garatuko dituztela Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak

udalek mugatzen dituzten udalaz gaindiko eremuetan edo guneetan, eta horietako

bakoitzaren Gidalerroek finkatzen dituzten antolamendu-irizpide espezifikoak

zehaztuko dira. Lurralde Plan Sektorialei dagokienez, 17. artikuluak adierazten du:

“Lurralde Plan Sektorialek Antolakuntza Gidalerroek zein horien garapenerako egin

Page 132: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

129 2016ko Azaroa

daitezkeen Lurraldearekiko Plan Partzialek zehaztutako lurralde esparruan, hasiera

hasieratik, ahalik eta egokien sartzea bermatu ahal izateko, gaia dela-eta hori

gertatzeko gaitasuna duten autonomiazko nahiz foruzko Administrazioko ihardutze-

sailek aurrez iritzia eskatu beharko diote Eusko Jaurlaritzako Hirigintza, Etxebizitza

eta Ingurumen Sailari, alor-egitamuketaren helburu diren lan, ekintza edo zerbitzuen

kokatzeko indarrean dagoen lurralde antolakuntzak eskaintzen dituen aukera,

konponbide eta ahalbide ezberdinei buruz.” Eta gehienez ere: “…Lurralde Plan

Sektorialek eta Lurralde Antolakuntzarako Gidalerroekin eta, hala egokituz gero,

Lurralde Plan Partzialek izan ditzaketen aurkakotasunak, horiek bere baitan izan

ditzaten Plan Sektorialen zatia edo zatiak indargabetzeko zio izango dira.”

Euskal Lurralde Antolamendurako maiatzaren 31ko 4/1990 Legearen II. Tituluak, I.

Kapituluak, adierazten duenaren arabera, LAGek eraginkortasun loteslea edukiko dute,

eta eraginkortasun hori zuzenekoa izango da aplikazio orokorreko arau zehatzak

direnean, eta zeharkakoa izango da hirigintza eta lurralde antolamenduko tresnen

bitartez etorkizunean garapena behar dutenean. Lotura hori antolamendu-irizpideei

buruzkoa eta espazioaren erabilerari buruzkoa izan liteke; LAGekin bateragarriak ez

diren irizpideen bazterketari buruzkoa; irtenbideen definizioari buruzkoa; eta

gomendioei buruzkoa, nahiz eta kasu horretan, eskumena duen Administrazioa

horietatik bereizi ahal izango den, baldin eta modu justifikatuan eta berariazkoan egiten

bada. LAGen zehaztapenek eragina izango dute, era berean, hiri-antolamenduko

tresnetan, izan ere, planeamenduaren plan orokorrak eta bereziak eta arau osagarriak eta

subsidiarioak Gidalerroei egokitu beharko zaizkie.

Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduaren Zuzentarauak behin betiko

onartzen dituen otsailaren 11ko 28/1997 Dekretuaren hitzaurrean nabarmentzen denez,

beharrezkoak dituen udal-plangintzan zuzenean aplikatzeko zehaztapen lotesle batzuk

Page 133: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

130 2016ko Azaroa

salbuetsita, Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen gainerako zehaztapenak Lurralde

Plan Partzialak eta Lurralde Plan Sektorialak idazteko erreferentzia dira.

Euskal lurraldearen antolamenduari buruzko maiatzaren 31ko 4/1990 Legearekin bat

eginez, Lurralde Plan Partzialek LAGak garatzen dituzte eta zehazten dituzte beren

antolamendu-irizpideak berariaz LAGetan aurreikusitako eremu funtzional

bakoitzerako.

Lurralde mailan eragina duten plan sektorialek eratuko dituzte Euskal lurraldearen

antolamendurako maiatzaren 31ko 4/1990 Legean araututako Lurralde Plan

Sektorialak.

4/1990 Legeak adierazten du nuluak izango direla LAGen kontrakoa adierazten duten

LPSen zehaztapenak edo, hala badagokio, LPPenak;

era horretara, LAGak gailentzen

direla ezartzen da, eta bigarrenik, LPPak LPSen aurretik.

Gaur egun indarrean dauden Lurralde Plan Partzialak eta Lurralde Plan Sektorialak eta

horien izapidetze egoera zehazten da taula hauetan:

BEHIN BETIKO ONARTUTAKO

LURRALDE-PLAN PARTZIALAK

EREMU FUNTZIONALA

• Donostia-San Sebastián (Donostialdea-

Bidasoa Beherea)

• Biasteri (Arabar Errioxa)

• Erdialdeko Araba

• Laudio

• Eibar (Debabarrena)

• Arrasate-Bergara (Debagoiena)

• Zarautz-Azpeitia (Urola Kosta)

• Bilbo Metropoliarra

• Beasain-Zumarraga (Goierri)

• Igorre

Page 134: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

131 2016ko Azaroa

• Durango

• Balmaseda-Zalla (Enkarterriak)

• Gernika-Markina

• Mungia

IZAPIDETZEN ARI DIREN LURRALDE-

PLAN PARTZIALAK

• Tolosa (Tolosaldea), lehenik 2013ko urrian

onartua.

• Araba Erdialdeko Eremu Funtzionalaren

Lurralde Plan Partzialaren Aldaketa

(lehenik 2014ko apirilean onartua).

INGURUMENEKO LURRALDE-PLAN

SEKTORIALAK

• Ibai eta Erreka Bazterren Antolamendurako

LPSa (abenduaren 28ko 455/1999 Dekretua,

ES, eta azaroaren 19ko 449/2013 Dekretua)

• Itsasertzeko LPSa (martxoaren 13ko

43/2007 Dekretua ES, eta 32/2016

Dekretua, martxoaren 1ekoa)

• Hezeguneetako LPSa (uztailaren 27ko

160/2004 Dekretua ES)

• Nekazaritzako eta Basozaintzako LPSa

(irailaren 16ko 177/2014 Dekretua ES)

• Gipuzkoako Hiri Hondakien Azpiegiturei

buruzko LPSa (uztailaren 21ko 24/2009

Foru Dekretua ES)

13. IRAUNKORTASUN ENERGETIKOA POLITIKA PUBLIKOETAN

Euskal Autonomia Erkidegoan sektore publikoaren iraunkortasun energetikoari buruzko

Irailaren 22ko 178/2015 Dekretuaren bitartez arautzen da energia berriztagarrien

aurrezpena, eraginkortasun energetikoa eta erabilera, EAEko sektore publikoan.

Page 135: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

132 2016ko Azaroa

Aipatutako Dekretuaren arabera, EAEko Administrazioak erredaktatu eta onartzen

dituen lurralde-antolamenduari eta garraio-azpiegiturei buruzko tresnek ekin beharko

diote energiaren kontsumoari, aurrezpenari eta eraginkortasun energetikoari eta energia

berriztagarrien erabilerari dagokionez dituen ondorioen azterketari.

4. artikuluan, sektore publikoko iraunkortasun energetikoari buruz adierazten

diren helburuak betetzea: sustapena, bereizketa, prebentzioa, integrazioa,

eredugarritasuna, bultzada, promozioa eta zabalkundea.

Aipatutako Dekretuaren 4. artikuluan ezarritako helburuak betetzeari buruzko 178/2015

Dekretuko 7.2 artikuluari dagokionez, aipagarria da LAGen berrikuspenak hartzen

duela bere gain iraunkortasun energetikoari dagozkion helburuak, Energiari buruzko

kapitulu berezi bat barne. Era horretara, beharrezkoa ikusten da lurralde-antolamenduan

txertatzea energiaren kontsumo-premiak murrizteko premiak eta, orobat, eraginkortasun

energetikoa eta energia-iturri eta -sistema ez-kutsagarrien erabilera handitzeko neurriak.

Aurreikusten da, bestalde, mugikortasunean mendekotasun energetikoaren bereizte

etengabea, baina ez bakarrik petrolioaren erabilera energetikoari begira, izan ere,

garraio publikoko zerbitzuen garapena eta erabilera sustatuko duten lineen garapen-

ardatzak bultzatzea eta desplazamendu-premiak murrizteko hiri-egitura eraginkorrak eta

dentsifikatuak, polizentrismoan oinarrituak, bultzatzea aurreikusten du; eta horrez

gainera, intermodalitatea eta BEG gutxiago igortzen dituzten garraio-moduak bultzatzen

du. LAGen berrikuspenak arreta berezia eskaintzen dio klima-aldaketaren gaiari,

zeharkako gai gisa, eta aurreikusten du eraginkortasun energetikoko irizpideak eta

energia berriztagarriei dagozkienak bultzatzea, klima-aldaketaren mehatxuaren aurrean

lurraldearen eraginkortasuna eta erresilientzia handitzeko baliabidetzat hartuta. Azken

finean, LAGen berrikuspenak garapen-eredu eraginkor eta iraunkor baten alde egiten

du, eta hori lortzeko, alde batetik, energia gutxiago kontsumitu behar da, eta, beste

Page 136: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

133 2016ko Azaroa

aldetik, energia berriztagarriek protagonismo handiagoa behar dute eta horiek gehiago

erabili daitezen bultzatu behar da, aldaketa klimatikoaren kontrako bektore gisa.

Euskal Autonomia Erkidegoan sektore publikoaren iraunkortasunari buruzko irailaren

22ko 178/2015 Dekretuaren 7.2 artikuluak adierazten du, halaber, heldu egin behar

zaiola energia-kontsumoari, energiaren aurrezpenari eta eraginkortasunari eta energia

berriztagarrien erabilerari buruzko lurralde-antolamenduko tresnari. Honako hauek dira

landu beharreko gaiak:

Lurralde- eta hirigintza-plangintzarako ereduaren ebaluazioa eta energiaren

aurrezpen eta eraginkortasun-eskakizunetara egokitzea.

178/2015 Dekretuan helburu orokor hauek ezartzen dira:

• Energiaren kontsumoa % 12 murriztea 2020. urterako eta % 25, berriz, 2025.

urterako.

• Beren eraikinen % 32k energia berriztagarrien aprobetxamendurako instalazioak

eduki behar dituzte gutxienez 2020. urterako, eta % 40k 2015. urterako, bai

aprobetxamendu-sistema termikoen bitartez bai elektrizitatearen sorkuntzaren

bitartez.

• Hemendik aurrera Autonomia Erkidegoko sektore publikoan erosten diren

automobil guztiek petroliotik eratorritako erregaien ordezko energia-iturriak

erabili beharko dituzte.

• Aurretik dauden eraikinei dagokienez, eraginkortasun energetikoko ziurtagiriak

edukitzeaz gainera (LO 2arekin bat eginez eta, bestela, gehienez ere bi urteko

epean) , eraikin horien % 25ek hobetu egin beharko dute beren kalifikazioa 2025

urterako.

Page 137: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

134 2016ko Azaroa

• Autonomia Erkidegoaren sektore publikoak sustatuak diren eta eraikita dauden

babes publikoko etxebizitzen eraikinak, alokairuko erregimenekoak, ikuskaritza

bat egiteko premia eta horretarako epea zehaztuko dituen plan baten helburu

izango dira.

• Eraikuntza berriko eraikinek edo horien zabalpenek, baldin eta eraikuntza edo

zaharberritzea 2016/10/14 dataren ondorengoa bada, kontsumo ia nuluko

eraikinak izan beharko dute (A Ziurtapen energetikoa eta beren energia-

kontsumoaren % 70 iturri berriztagarrietatik hartua behar du).

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen berrikuspenak eraikin orokorren eta eraikitako

hiri-ingurunearen eraginkortasun energetikoa hobetzea bultzatzen du, eta, horretarako,

proposamen zehatzak egiten ditu, nola diren eraikinen inguratzaileen egokitzapena eta

energia berriztagarriek egiten duten ekarpena handitzea eta, horrez gainera,

mugikortasuna eta garraio iraunkorra sustatzea, proposamen zehatzen bitartez:

azpiegiturak eta garraio-zerbitzuak hobetzea eta intermodalitatea sustatzea; oinezkoen

eta bizikleten sareen arteko loturetan dauden urritasunak konpontzea; erabiltzen ez diren

azpiegiturak berreskuratzea eta informazio-teknologiak eta garraio-sistema

adimendunak erabiltzea, garraioak eraginkorragoak eta garbiagoak izatea energiaren

ikuspegitik. Jarduera ekonomikoetarako eraikinei dagokienez, LAGaren

berrikuspena arduratuko da jarduera ekonomikoetarako lurzoru berriek hirigintza- eta

arkitektura-irizpideak kontuan har ditzaten, energia berriztagarrien erabilera sustatu

dezaten, eraginkortasun energetikoko sistemak erabil ditzaten eta ez dezaten igorpen

kutsagarririk sortu.

Beste alde batetik, energiaren alorrean, proposatutako lurralde-ereduan aipatzen da:

• Energia-betekizunak eta energia-instalazioak lurralde- eta hiri-plangintzan

txertatzea, politika publikoetan iraunkortasunerako jarraibideak erantsiz, Euskal

Page 138: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

135 2016ko Azaroa

Autonomia Erkidegoko sektore publikoko energia-iraunkortasunari buruzko

irailaren 22ko 178/2005 Dekretuan ezarritakoaren arabera.

• Hiriak berotegi efektuko gasen zero igorpen helburuetara bideratzea, alde

batetik, energia-eraginkortasuna eta efizientzia nabarmenki areagotuz

(desenergizazioa), eta, beste alde batetik, energia berriztagarrien iturrien

erabilera orokortu eta autokontsumoa (deskarbonizazioa) sustatuz.

• Hiri-estrategietan nahiz etxebizitza eta mugikortasunarekin lotutako

estrategietan energia-efizientzia areagotzea.

• Kontsumo ia nulua eraikitzeko irtenbideetarako aurrerapausoak ematea.

• Garraio publikoaren erabilera sustatzea, garraio kolektibo eraginkor eta garbien

bidez.

Eraikinetan eta azpiegituretan energia berriztagarriak ezartzeko indarrean den

hirigintza-diseinua ebaluatzea, aprobetxamendu energetikoa ezartzeko

helburuarekin.

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen berrikuspenak hiri- eta arkitektura-diseinu

bioklimatikoaren printzipioak sustatzen ditu, ingurumenaren iraunkortasunerako osagai

gisa, eraldaketa-ardatzetan (lurralde-proiektu integralak).

Page 139: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

136 2016ko Azaroa

Argiteria publikoaren azterketa, energia-eraginkortasuna hobetzeko

helburuarekin.

Energiaren eremuan lurralde-ereduaren berrikuspenerako proposatzen diren lurralde-

jarraibideen artean, Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen berrikuspenean, ikuspegi

energetikotik eraginkorrak diren argiteria publikoko gailuen erabileraren sustapena

hartzen da kontuan.

Mugikortasunaren azterketa energia-kontsumoari dagokionez, garraio

pribatuaren erabilerarako eta petrolioaren erregai eratorrientzako irtenbideak

barne.

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen berrikuspenak mugikortasun iraunkorraren alde

egiten du, eta garrantzia ematen die eta sustatzen ditu oinezko, bizikleta bidezko eta

garraio publikoaren bidezko garraioak, automobil pribatuaren aurrean, eta, horretarako,

alderdi hauek hartzen ditu kontuan, besteak beste:

• garraio-sistema kolektiboen garrantzia handitzea mugikortasun orokorrean;

• intermodalitatea erraztea;

• hiri-garapen prozesuen eta azpiegitura- eta garraio-sistemen artean harreman

estuagoa lortzea;

• pertsonen bizi-kalitatea eta ongizatea hobetzea CO2 igorpenak murriztean eta

mugikortasun aktiboa handitzean.

Page 140: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

137 2016ko Azaroa

14. INTERESA DUEN PUBLIKOAREN ZERRENDA-PROPOSAMENA

Erakundeen parte-hartzeari dagokionez, organismo hauek parte-hartzea bultzatuko

da:

• Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamendurako Batzordea

(EAELAB), zeinetan dauden Estatuaren, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Foru

Aldundiaren eta Eudel euskal udalerrien elkartearen ordezkariak.

• EAEko Lurralde Politikako Aholku Kontseilua, zeinetan dauden ordezkatuta

Eusko Jaurlaritzaren sailak eta lurralde gaietako adituak.

Aurrekoez gain, aholku-organo kontsultiboak sartzen dira:

• Ingurumeneko Ingurumen Batzordea,

• Ingurumeneko Aholku Batzordea,

• Naturzaintza,

• Urdaibaiko Patronatua,

• Euskadiko Garraio Agintaritza,

• Legebiltzarreko Ingurumen eta Lurralde Politikakoko Batzordea,

• Ekonomia eta Gizarte Kontseilua (EGK),

• UPV/EHUko Kultur Paisaia, Lurraldea eta Ondarearen UNESCO Katedra,

• Unibersitatea/gizarte zibila elkarrizketarako UPV/EHUren ehuGune forua.

Page 141: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

138 2016ko Azaroa

Gizartearen parte-hartzeari dagokionez, interesa dutenen zerrendan daude:

• Euskadi osoko eragile sozial, akademiko, ekonomiko eta ingurumenaren

alorrekoak biltzen dituzten elkarte eta taldeak,

• Udalsarea, Iraunkortasunerako udalerrien euskal sarea,

• Parte hartu nahi duen herritar oro,

Page 142: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN

GIDALERROEN BERRIKUSPENA.

HASIERAKO DOKUMENTU

ESTRATEGIKOA

139 2016ko Azaroa

1. ERANSKINA. INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

ESKATZEKO INPRIMAKIA. URRIAREN 16ko 211/2012

DEKRETUARI EGINDAKO V. ERANSKINA.

Page 143: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKABIDEA

I.– SARRERA ETA AURREKARIAK.

I.1.– AURREIKUSITAKO PLAN EDO PROGRAMAREN DATU OROKORRAK.

Plan edo programaren titulua edo xedea.

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

Xedea:

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak Berrikustea, EAEko lurralde-eredu berria definitzeko helburuarekin.

Izapide mota: Berrikuspena

Tresna mota: Lurraldearen Antolamendurako Gidalerroak

Antolamenduaren esparrua: EAE

Plangintzan sartutako gaiak: (Hautaketa anitza)

Nekazaritza Abeltzaintza Basogintza Energia Industria Garraioak Hondakinen kudeaketa Ur-baliabideen kudeaketa Telekomunikazioak Turismoa Lurraldearen antolamendua Urbanismoa Beste batzuk:

Biodibertsitatea Klima-aldaketa Informazioa eta parte-hartzea

Page 144: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Planaren edo programaren beharra eta egokitasuna justifikatzea

2015eko uztailaren 27an, Eusko Jaurlaritzaren Gobernu Kontseiluak Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak (LAG) berrikusteko prozedurari ekiteko erabakia hartu zuen, eta erabaki horren hitzaurrean biltzen dira zein diren LAGen berrikuspen-prozesua abian jartzearen arrazoiak; laburbilduz, bi helburu nagusiri erantzuten diote: alde batetik, lurralde-antolamenduaren alorreko politikaren eta tresnen berrikuspena egin nahi du, eta, beste aldetik, parte-hartzearen kultura eta gobernantza onaren kultura sustatu nahi dira lurralde-politikaren kudeaketan eta garapenean. Horrela, egoki jotzen da Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen berrikuspen prozesuari ekitea, izandako esperientziatik ateratako irakaspenak kapitalizatuko dituena, lurralde-antolamenduaren erronka berriei erantzungo diena, eta, bereziki, prozesu parte-hartzaile zabal batean eraikiko dena, bai erakunde publikoen parte-hartzearekin, bai eragile sozioekonomikoen, politikoen eta herritarren parte-hartzearekin.

Plan edo programaren eskumenak legitimatzea

2015eko uztailaren 27an, Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak (LAG), otsailaren 11ko 28/1997 Dekretuak onartuak, berrikusteko prozedura hasteko erabakia hartu zuen eta, orobat, Ingurumen eta Lurralde Politika Sailaren esku uztea berrikusketa hori zuzendu eta prestatzeko lana, Euskadiko Lurralde Antolamendurako (ELA) maiatzaren 31ko 4/1990 Legearen 10. artikuluan ezarritakoaren arabera.

Dekretu honen arabera ingurumen-ebaluazioa jasotzeko legezko kasua Otsailaren 27ko Euskal Herriko Ingurumenaren Babeserako 3/1998 Lege

Orokorraren IA Eranskina Ingurumen Ebaluaziorako abenduaren 9ko 21/2003 legearen 6.1a artikulua.

1.- Lurraldearen Antolamendurako Gidalerroak.

Batera bildutako administrazio-eskumenak:

Organo sustatzailea Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Oinarrizko organoa edo behin betiko onartzeko arduraduna Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Ingurumen-organoa Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Sailaren Ingurumen Kalitatearen Zuzendaritza

Page 145: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION HASIERAKO AGIRI ESTRATEGIKOA

I.2 PLAN EDO PROGRAMAREN AURREKARIAK

Goragoko hierarkia mailako plangintza (horrelakorik badago). Ez da egokia

Page 146: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION HASIERAKO AGIRI ESTRATEGIKOA

I.3 Aurreikusitako plan edo programaren izapideak

Erreferentziako agiriaren eskaeraren aurretiko faseak azaltzea.

Administrazio-egintza

Data Organo igorlea Lotutako dokumentazioa (Arau-

erref.) Hasiera Amaiera

Parte-hartze prozesuaren hasieraren aurkezpena, zeinaren emaitza izango den ondorengo "Berrikuspenaren Aurrerapena"

2015eko Azaroa Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saila

LAGen berrikuspenaren "Oinarrizko Dokumentua"

Planeamenduaren Aurrerapenaren aurkezpena

2016ko Azaroa Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saila

“Gidalerroen Aurrerapena”

Erreferentziako agiria igorri osteko administrazio-egintzak, plan edo programaren izapideetan aurreikusita daudenak.

Administrazio-egintza

Aurreikusitako data Organo igorlea

Lotutako dokumentazioa (Arau-

erref.) Gidalerroen hasierako onespena

2017ko Azaroa Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saila

Gidalerroen Hasierako Onespenari dagokion Dokumentua

LAGen behin betiko onespena

2018ko Azaroa Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Politika Saila

Gidalerroen Behin betiko Onespenari dagokion Dokumentua

Page 147: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Plan edo programaren izapideetan zeharreko parte-hartze publikoaren azalpena.

Esku hartzeko maila

(Informazioa, kontsulta

edo lankidetza)

Plan edo programaren

izapideak egiteko fasea

Planaren edukia (Ordezko

proposamenak eta horien

zabaltasuna

Esku hartzeko epea

Aurkeztua

Entzunaldiko eta informazio publikoko derrigorrezko izapideetan ez ezik, partaidetza bide irekiak ezarriko dira, eta parte hartzeko prozesu edo plan bat diseinatuko da, berrikuspen prozesuarekin batera egingo dena 2015eko azaroan Oinarri Dokumentuaren aurkezpena egiten denetik; etengabe eguneratuko da eta aldatzen diren egoeratara egokituko da.

Fasearen arabera Irekia

Page 148: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

I.4 Plan edo programaren ondorengo garapen-tresnak.

Tresna mota (Plan, programa

edo proiektua)

Azalpen sintetikoa Izapideen egoera

Ingurumenebaluaziopean jartzea

(IEE edo IIE) (Eginda edo aurreikusgarria)

Plangintza Programa Proiektua

Dauden LPPen aldaketak eta berrikuspenak

Denak behin betiko onartuak, Tolosaldekoa izan ezik

Bai

Plangintza Programa Proiektua

Dauden LPSen aldaketa eta berrikuspenak

Denak behin betiko onartuak, honako hauek izan ezik: – Etxebizitzen Sustapen Publikoa LPSa – Euskadiko Portuak LPS – Kultura Ondarea LPS – Sare Intermodalaren eta Garraioaren Logistikaren LPSa – Gipuzkoako Errepide Plana

Bai

Plangintza Programa Proiektua

Udal planeamenduen aldaketak Izapidetze estadio guztiak Bai

Plangintza Programa Proiektua

Baliabide Turistikoen Antolamendurako Lurralde Plan Sektorial bat egitea

Lurralde-ereduaren berrikuspenaren lurralde-orientabidea

Bai

Plangintza Programa Proiektua

Harrobiak jartzeko Eremuen Lurralde Plan Sektoriala egitea

Lurralde-eredu berrikuspenaren lurralde-orientabidea

Bai

Page 149: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

II. Administrazio-esparrua Erreferentziako ingurumen-helburuak eta -zehaztapenak

identifikatzea..

II.1 Aplikatu beharreko lurralde- eta ingurumen-araudia.

Gaia Araudia Helburuak Garapen-irizpideak

Adierazleak

Ingurumena Euskal Herriko Ingurumenaren Babeserako 3/1998 Lege Orokorra, otsailaren 27koa.

Ingurumenaren babesa

Garapen iraunkorra, Biodibertsitatearen kontserbazioa, Ingurumen-inpaktuen prebentzioa LAGen, LPPen eta LPSen garapena

Helburuak betetzea

Biodibertsitatea 16/1994 Legea 42/2007 Legea

Naturaren babesa Espazioen, habitaten eta eremuen kontserbazioa

Kaltetutako espezie kopurua Kaltetutako intereseko habitat eta eremuen azalerak

Lurralde eta Hiri Antolamendua

4/1990 Legea 2/2006 Legea

Lurralde-plangintza eta -antolamendurako tresnen definizioa, Lurzoruaren erabilerarako esparru legegilea, hirigintza

Lurraldearen Egituratzea, Hiri Antolamendua, Lurzoruaren erabilera iraunkorra

Arauen eta zuzentarauen errespetua, Koherentzia hierarkikoki gorago dauden Planen helburuekin

Uren babesa 1/2006 Legea Uraren garrantzia bizi-baliabide gisa eta gizartearen eta ingurumenaren ondare gisa

Ur-masen kontserbazio-egoera onari eustea edo leheneratzea.

Ura Mugak, Atzeraemanguneak, Domeinu publiko hidraulikoa mantentzea

Kutsaduraren Prebentzioa eta Kontrola

4/2015 Legea 34/2007 Legea 213/2012 Dekretua 22/2011 Legea

Lurzoruaren kutsaduraren prebentzioa, atmosferaren, zarataren, hondakinen kudeaketa

Kutsatuta egon litezkeen lurzoruen azterketa eta kudeaketa, igorpen kutsagarriak saihestea edo minimizatzea,

Legeak finkatutako mugak betetzea

EAE 211/2012 Dekretua, 21/2013 Legea

Planen eta programen ebaluazio-prozedura

Planek eta programek dituzten ingurumen-ondorioen ebaluazioa eta ondorio negatiboak saihesteko neurrien proposamena

Ingurumen-organoaren aldeko ebazpena lortzea

Page 150: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

IRAUNKORTASUN ENERGETIKOA POLITIKA PUBLIKOETAN

178/2015 Dekretua, irailaren 22koa

Sektore publikoaren iraunkortasun energetikoa Euskal Autonomia Erkidegoan

Promozioa, urruntzea, prebentzioa, integrazioa, eredugarritasuna, sustapena, bultzatzea eta dibulgazioa iraunkortasun energetikoari dagokionez

- Energia-kontsumoa – Kalifikazio energetikoa hobetzen duten eraikinen % – Energia berriztagarrien aprobetxamendurako instalazioak dituzten eraikinen % – Petrolioaren eratorriak ez diren erregaiak erabiltzen dituzten ibilgailuen % -

Biodibertsitatea, Klima-aldaketa eta eraginkortasun energetikoa, Kutsaduraren Prebentzioa eta Kontrola, Lurralde- eta hiri-antolamendua, Ondare historiko eta kulturala, Informazioa eta parte hartze publikoa ingurumenean, Besteak

Page 151: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

II.2 Plan edo programarekin zerikusia duten estrategiak eta planak, goragoko mailaren, antolatutako eremuaren edo planifikatutako gaiaren arabera, ingurumen-ebaluaziorako agiriak barne hartuta.

Tresnak (Zerrenda)

Egoera Administratiboa (Izapidetze- edo onartze-egoera)

Zehaztapen nagusien eta haien ingurumen- ebaluazioen laburpena

[Hasierako agirian egindako analisiaren laburpena (500

karaktere/tresna)]

Ingurumen Esparru Programa 2020 Onartua

EAEko ingurumen-politika osorako esparrua da. Helburua da pertsona guztiek, gaur egungoek zein etorkizunekoek, bizimodu duina izateko eskubidea izatea, kalitatezko ingurune batean. Iraunkortasunaren kontzeptua funtsezkoa dela adierazten du helburu horrek.

Klima Aldaketaren Aurkako 2050. urterako Euskal Estrategia

Onartua

Estrategiaren helburua da Euskadin BEGen igorpenak gutxienez % 40 murriztea 2030. urterako eta % 80, berriz, 2050. urterako, 2005ekoekin alderatuta. 2050. urtean energia berriztagarriaren kontsumoa % 40koa izatea azken kontsumoari dagokionez. Euskal lurraldearen klima-aldaketari buruzko erresilientzia ziurtatzea.

2030 Biodibertsitate Estrategia Onartua

Ondare naturalaren alorreko lehentasunak eta konpromisoak ezartzea 2030. urteari begira. Lurreko ekosistemen erabilera iraunkorra, lurzoruen babesa eta dibertsitate biologikoaren galera geldiaraztea bultzatzen du

Geodibertsitatearen Estrategia 2020 Onartua

Bi helburu nagusi: –Euskal Herriaren eta bertako ondare geologikoaren geodibertsitatea aztertzea eta baloratzea, "EAEko Interes Geologikoko Lekuen (IGL) Inbentarioan", eta –Kudeaketaren alorrean esku-hartze irizpideak eta proposamenak ezartzea.

Hondakinen Prebentzio eta kudeaketa Plana 2020 Onartua

Helburu hauek dituzten jardueren programa: –Hondakinen sorkuntza murriztea –Gaikako bilketa, birziklapena eta balorazioa hobetzea –Hondakinen ezabapena optimizatzea –Informazioa eta gardentasuna hobetzea

Airearen Kalitatea Hobetzeko Ekintza Planak

2003-2012 urteetan onartutako hainbat

plan

Azken urteetan hainbat ekintza-plan osatu dira udalerrien edo eremu geografikoen arabera. Plan horietako gehienak bideratuta daude PM10en mailak murriztera maila horien eguneko mugako maila gainditu ziren puntuetan.

EAEn Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako VI. Plana

Onartua

Euskal administrazio publikoek emakumeen eta gizonen berdintasunean aurrera egiteko bultzatu behar dituzten lan-ildoak ezartzen ditu, bizitza politikoaren, ekonomikoaren, kulturalaren eta sozialaren alor guztietan benetako berdintasuna lortzeko.

Euskararen Agenda Estrategikoa 2013 - 2016 Onartua

Euskararen Agenda Estrategikoak hiru helburu estrategiko ditu: – Euskararen jabekuntza edo ezagutza – Euskararen erabilera – Euskararen kalitatea

Ingurumenaren ikuskaritza eta kontrolerako plana

Onartua

Ingurumen Ikuskaritza eta Kontrolerako Planaren ikuspegia da Euskadin ingurune garbi eta osasungarri bati eusteko zereginean laguntzea eta orobat laguntzea airearen, uraren, lurzoruen eta hondakinen kudeaketaren kalitatearen hobekuntzan, EAEn egiten diren jarduerak kontrolatuz eta zainduz, ingurumenaren alorreko araudia betearaziz, eta, horretarako, objektibotasunez eta independentziaz jarduten duten pertsonak edukitzea.

Page 152: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

II.3 Erreferentziako ingurumen-helburuak identifikatzea

Tresnak (Zerrenda)

Identifikatutako ingurumenhelburuak

(Ondoriozta daitezkeen

ingurumenhelburuen zerrenda)

Haien aplikagarritasunaren

justifikazioa [Testu sintetikoa

(200 karaktere/helburu]

Garapenirizpideak (Helburu

aplikagarri bakoitza

garatzeko irizpideen zerrenda)

Adierazleak (Helburu

aplikagarrien jarraipena

egiteko adierazleen zerrenda)

Ezarritako edo proposatutako

mugak [Helburu

aplikagarriak bete direla jotzeko

adierazleek hartu beharreko balioak

(arrakastairizpidea)]

Euskal Ingurumen Estrategia 2002-2020

–Biodibertsitatearen galera geldiaraztea –Ekosistemak leheneratzea -Lurzoruaren artifizializazioa mugatzea

Lurralde-eredu berria ingurumenaren iraunkortasunaren printzipioan oinarritzen da

–Habitaten eta espezieen babesa –Ekosistemak leheneratzea –Hiriguneen dentsitatea eta lurzoruen kontsumoa saihestea

–Espezie-populazioen joera –Habitat azalera –Habitaten kontserbazio-egoera –Hiriguneen hazkundea –Lurzoru kutsatuen azalera

–Espezie populazioen joerak hobetzea –Habitaten azalerei eustea –Kontserbazio-egoera hobetzea –Hiriguneak dentsifikatzea –Eraikinetarako lurzoruaren kontsumoa murriztea

Euskal Herriko 2050 Aldaketa Klimatikorako Estrategia

–BEGen igorpenak murriztea –Euskal lurraldearen klima-aldaketari buruzko erresilientzia ziurtatzea.

Lurralde-eredu berriak bere egin ditu Estrategiaren helburuak

–Eraginkortasuna sustatzea –Ikatz gutxiko energia-eredua –Erresilientzia hobetzea sistema antropikoetan eta naturaletan

–IIZ igorpenak –Energia garbien kontsumoa –Berotze globalaren eragina lehen sektorean eta habitat naturaletan

–EAEko Klima Aldaketaren estrategian hartutako konpromisoak

Euskadiko Estrategia Energetikoa 2020

–Energia berriztagarrien aprobetxamendua handitzea –Energia-eraginkortasuna hobetzea eremu guztietan –Garraio kolektibo garbien erabilera sustatzea

Helburu horiek bere gain hartu dituzte LAGek zeharkako gaietan eta energiari buruzko blokean

–Deskarbonizazioa –Energia garbiak eta berriztagarriak erabiltzea –Eraginkortasuna eta aurreztea

–Etxebizitzen eta tresna elektrikoen eraginkortasun maila –Energia garbien kontsumoa

–Euskadi 2020 Estrategia Energetikoan hartutako konpromisoak

Page 153: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Tresnak (Zerrenda)

Identifikatutako ingurumenhelburuak

(Ondoriozta daitezkeen

ingurumenhelburuen zerrenda)

Haien aplikagarritasunaren

justifikazioa [Testu sintetikoa

(200 karaktere/helburu]

Garapenirizpideak (Helburu

aplikagarri bakoitza

garatzeko irizpideen zerrenda)

Adierazleak (Helburu

aplikagarrien jarraipena

egiteko adierazleen zerrenda)

Ezarritako edo proposatutako

mugak [Helburu

aplikagarriak bete direla jotzeko

adierazleek hartu beharreko balioak

(arrakastairizpidea)]

Landaren Garapenerako Programa (2015-2020)

–Nekazaritzako eta abeltzaintzako jarduera iraunkorrak sustatzea –Habitat erdi-naturalen eta paisaiaren mantenimenduan parte hartzen duten jarduerak sustatzea

Lehen sektoreko jarduera ekonomikoek betetzen duten zeregina kalitatezko elikagaien ekoizpenean, ekonomia zirkularrean eta lurraldearen, habitat erdi-naturalen eta paisaiaren mantenimenduan

-Nekazaritzarekin eta basogintzarekin zerikusia duten ekosistemak zaintzea eta hobetzea (biodibertsitatea, balio natural handiko nekazaritza sistemak, paisaia) –Nekazaritzaren ikuspegitik interesekoak diren lurzoruak babestea –Landa-eremuen garapen ekonomikoa sustatzea (berrikuntza teknologikoa, iraunkortasuna)

–Gastu publikoa nekazaritzaren alorreko neurrietan –Nekazaritzarekin eta basogintzarekin zerikusia duten ekosistemen kontserbazio-egoera —Balio agrologiko handiko lurzoruaren azalera –Nekazaritza-ustiategi kopurua –Enplegu kopurua landa-eremuetan –Zerbitzuen presentzia landa-eremuetan

–Landa Garapeneko Programaren errendimendu-esparruan aurreikusitako balioak (2015-2020)

Euroeskualde mailako proiektu estrategikoa 2014-2020 (Akitania - Euskadi)

3. ardatz estrategikoa: Lurraldea eta iraunkortasuna Mugikortasun iraunkorra

Bat dator lurralde-eredu berriaren hainbat lurralde-orientabiderekin

–Garraio kolektibo garbiak sustatzea mugikortasunerako euroeskualdean –Energia berriztagarrien erabilera sustatzea –Kostaldea babestea

–Eskualde mailako lankidetze proiektuaren zenbakia. –Egindako inbertsioa

Eskualde mailako proiektuen finantzaketa-iturriek ezarritako mugak

Natura 2000 Sarea

Interes komunitarioko espezieen habitaten eta populazioen kontserbazio-egoera onari eustea edo leheneratzea.

Azpiegitura Berdean Natura 2000 Sarea eta gainerako babes egitura guztiak txertatzea proposatzen da, korridore ekologikoak barne

–Europako habitat eta espezie mehatxatuenak babestea. –Planek eta proiektuek Natura 2000 Sarean duten ondorioa neurtzea –Habitaten mantenimenduari laguntzen dioten giza jarduerak sustatzea

–Interes komunitarioko habitaten azalerak –Kontserbazio-egoera –Lehen sektoreko jardueren bilakaera

–Azalerari eustea / handitzea –Mehatxupean dauden espezieen habitaten eta populazioen kontserbazio-egora hobetzea

Uraren Esparru Zuzentaraua eta Plan Hidrologikoa

Ur-masen kontserbazio-egoera onari eustea edo leheneratzea.

Bateratasuna lurralde-eredu berriak uraren eremuan dituen helburuekin

–Ingurumen-helburuak betetzea –Erabileren eskaerei eta arrazionalizazioari arreta –Segurtasuna muturreko gertaeren aurrean –Ezagutzak eta gobernantza

–Helburuak betetzen ez dituzten masa kopuruen bilakaera –Kontsumoaren bilakaera –Baliabideen bilakaera –Muturreko gertaeren ondoriozko afekzioak –Parte-hartze publikoaren bilakaera

–Ingurumen-helburuak betetzea ur-masa guztietan –Eremu babestuen babesa –Ur-masen egoeraren bilakaeraren jarraipena

Page 154: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

III. Ebaluatu beharreko plan edo programaren laburpena

III.1 Antolamenduaren lurralde-esparrua eta ezaugarri orokorrak Azalpena

Lurralde-antolamenduaren eremua Euskal Autonomia Erkidegoa (EAE) da Euskal Autonomia Erkidegoak (EAE) Kantauri itsasoa du aurrez aurre, eta garrantzizko bi mendilerro ditu albo banatan, Pirinioak eta Kantauriar mendiak. Hori dela eta, eremu nahiko txikian (7.234 km2) elkarren oso bestelako paisaiak eta bizimoduak txandakatzen dira. Bi isurialdetan banatzen da: • kantauriar isurialdea (Bizkaia, Gipuzkoa eta Araba iparraldea), erliebe

gorabeheratsukoa. Ezaugarri nagusia du baserriez, belardiez, pinudiez eta hostozabal basoez zipriztindutako paisaia; herriak eta industria- eta komunikazio-azpiegiturak bailaren hondoan pilatzen dira.

• isurialde mediterraneoan (Araba), erliebe leunagoarekin, nagusi dira laborantza intentsiboak eta mahatsondoa Arabar Errioxan, eta horekin batera, txandakatuta, muino eta mendiak, baso hostozabelekin.

Giro-dibertsitate horren ondorioz, dibertsitate geologikoa eta biologikoa ere oso handia da, eta haren babesaren eta naturgune babestuen sareen kudeaketaren bitartez ziurtatzen da haren kontserbazioa. EAEk 2.164.311 biztanle ditu guztira (INE 2015); biztanle dentsitatea oso handia da, 300 bizt./km². Bertako ekonomiari dagokionez, 30.459€-ko per capita BPGarekin, Eukal Herria Europar Batasuneko lurralde aurreratuenetako bat da: industriaren sektorea aurreratua da eta hirugarren sektorea, gero eta garrantzi handiagoarekin.

III.2 Plangintzarako proposatutako helburuen eta irizpide orokorren laburpena.

Planaren funtsezko helburuak eta garapen-irizpideak

Helburuak: LURRALDE ADIMENDUNA

Garapen-irizpideak: EAEko lurraldea askotarikoa bihurtzea da helburua (ekonomian, biztanleriaren ezaugarrietan, guneen eta

Page 155: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

ingurumenen eskaintzan, etab...), eta orobat bertako osagaien arteko harremanak eta kanpoaldekoekikoak handitzea, eremu dentsoagoak, egituratuagoak eta konplexuagoak lortzea, eta ezagutza, sormen eta berrikuntza osagai eta modu berriak garatzea.

Helburuak: LURRALDE IRAUNKORRA

Garapen-irizpideak: Iraunkortasunaren eztabaidak eramango gaitu asentamendu dentsoagoen eta trinkoagoen sistema bat lortzera; kanpoaldearekin hobeto lotuta egongo dena eta barrura begira ere konexio handiagoa edukiko duena; orekatuagoa eta hobeto zaindua eta paisaia erakargarriagoekin; hiriguneak garraio-sistema kolektiboen gehieneko erabilera lortuko duena; berrikuntzaren eta birziklatzearen aldeko apustua egingo duena, eta ikuspegi energetikotik eraginkorragoa izango dena.

Helburuak: LURRALDE SOZIALA ETA INTEGRATZAILEA

Garapen-irizpideak: 1997an LAGak onartu zirenetik, berariazko tratamendua eta arreta berezia merezi duten hainbat gai sortu dira, lurralde sozial orekatuaren oinarrian eragiten dutenak.

Helburuak: LURRALDE ELKARLOTUA

Garapen-irizpideak: Euskadi Europako eremu handien testuinguruan kokatzea da indarrean diren LAGen lurralde-ereduaren oinarrietako bat, eta oraindik balioa edukitzen jarraitzen du.

Helburuak: LURRALDE PARTE-HARTZAILEA

Garapen-irizpideak: Garai diziplinar berrien ildotik, Euskal Herriko Lurralde Antolamenduari buruzko 4/1990 Legean diseinatutako tramitazioari Lurralde Antolamendurako Gidalerroetarako (LAG) prozesu parte-hartzaile zabala eranstea proposatzen da, hasierako faseetan Aurrerapenaren erredakzioa arte luzatuko dena eta bere edukiari erantzuteko, sentsibilizatzeko eta gizarteratzeko helburua izango duena.

Planaren funtsezko helburuak eta garapen-irizpideak

Helburuak: Klima-aldaketaren kontrako borroka

Garapen-irizpideak: –Lurraldearen eraginkortasuna eta erresilientzia handitzea. –Karbono gutxi erabiltzen duen energia-eredua sustatzea. –Mugikortasun iraunkorra bultzatzea. –Ingurune naturalaren egokitzeko gaitasuna handitzea. –Lehen sektorearen erresilientzia handitzea eta sektore horren igorpenak murriztea. –Uraren hornidura bermatzea eta ingurune eraikiaren eta azpiegitura kritikoen erresilientzia (energia, ura, elikadura, osasuna eta IKT) ziurtatzea, muturreko gertaeretara

Page 156: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

egokitzeko gaitasuna izan dezaten. –Hondakinen sorrera gutxiagotzea eta kontsumo iraunkorragoa bultzatzea. –Gizartea lurraldearen iraunkortasunaren alorreko balioetan sentsibilizatu dadin bultzatzea, plangintza-agirietatik abiatuta.

Helburuak: Paisaia babestea eta leheneratzea

Garapen-irizpideak: –Paisaia txertatzea lurralde- eta hirigintza-plangintzaren alorreko tresnen osaeran eta garapenean. –Paisaia ikuspegi integral batetik aintzat hartzea, landa- zein hiri-eremuko paisaiak eta kalitate handikoak zein hondatuak kontuan hartuta. –Herritarren parte-hartzea bultzatzea paisaiaren balorazioan, pertsonaren pertzepzio kontua delako eta garrantzi handia duelako pertsonen bizi-kalitatean eta osasunean. –Pasaiaren gaineko inpaktuak saihestea eta lurraldeko osagaiak eta bertan egiten diren jarduerak bisualki txertatzea, bereziki azpiegiturak eta jarduera ekonomiko eremuak. –Paisaiaren garrantzia azpimarratzea, kalitatezko faktore bat baita gizartearen, kulturaren, ekonomiaren eta ongizatearen ikuspuntutik.

Helburuak: Ingurune fisikoaren antolamendua

Garapen-irizpideak: –Espazio bakoitzarentzat erabilera egokienak arautuko dituen lurralde-xede bat definitzea. –Lurraldearen erabilera iraunkorra bermatzea, eskura dauden baliabideak etorkizuneko belaunaldientzat arriskuan jarri gabe eta desberdintasunak ezabatu daitezen lagunduz. –Erabileren konplexutasunaren eta eragindako inpaktuaren jarraipena egitea, metodologia homogeneoen bitartez.

Helburuak: Azpiegitura berde bat sortzea

Garapen-irizpideak: -EAEn azpiegitura berde antolatu bat osatzea, zeinaren bitartez bermatuko den Lurraldearen konektibitate ekologikoa, geldiaraziko duen biodibertsitatearen galera eta arinduko dituen giza asentamenduek eta azpiegitura "grisek" eragindako zatiketaren ondorioak. Horretarako:

–Eskualdeko azpiegitura berdea zehaztea, parke naturalek, Biosferaren erreserbak, Natura 2000 sareak, korridore ekologikoen sareak, ibai-ibilguek eta ur-masa guztiek osatua. –Datu koherente eta fidagarriak edukitzea: informazioa lortzea ekosistemen hedadurari eta egoerari buruz, eskaintzen dituzten zerbitzuei buruz eta zerbitzu horien balioari buruz. –Ekosistemen Zerbitzuen Metodologia orokortzea, EAEko lurraldearen gaineko inpaktuak neurtzeko.

Page 157: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

–Tokiko azpiegitura berdearen plangintza egitea eta hiri-azpiegitura berde konektatua eta orekatua izan dadin laguntzea. –Azpiegitura berdearen garapenerako eragileen arteko topaguneak eta aliantzak sortu daitezen bultzatzea.

–EAEko ondare naturala zaintzea eta aberastea eta ekosistemek eskaintzen dituzten zerbitzuak babestea. –Ekosistemen zerbitzuen garrantzia azpimarratzea, hazkunde adimentsua, iraunkorra eta integratzailearen esparruan. Gure ondare naturalaren babesik ezaren gaiari heldu bere osotasunean eta ekosistemen zerbitzuen balorazio egoki bat eman, Europar Batasunak 2020. urtean Europarako zehaztutako lehentasunekin sintonian. –Galera murriztea eta EAEko ekosistemek ematen dituzten zerbitzuak indartzea.

Helburuak: Naturgune babestuen sarea indartzea

Garapen-irizpideak: -EAEko ingurumen-eremu garrantzitsuenek eskaintzen dituzten zerbitzuak indartzea. –Espazio babestu guztiak ingurumen-babeseko figura bakarrean sartzeko lana amaitzea. –Naturgune babestuen EAEko sarea eremu funtzionaleko eta tokikoaren eremuko garrantzizko naturguneetan txertatzea, azpiegitura berde integratu batean, bai EAEn, bai eta mugakide dituen eskualdeetan.

Helburuak: Korridore ekologikoak indartzea

Garapen-irizpideak: EAEn zatiketa ekologikoa saihestea eta biodibertsitatearen galerari aurre egitea. –Korridore Ekologikoen Sarea eskualdeko Azpiegitura Berdean txertatzea.

Helburuak: Landa-ingurunearen mantenimendua

Garapen-irizpideak: –Landa-lurzorua babestea, ingurune fisikoa kudeatzeko tresna gisa, nukleo txikien egitura eta haien paisaia-eremuak kontserbatu eta sustatzeko. –Nekazaritzarekin eta basogintzarekin lotutako ekosistemak leheneratu, babestu eta hobetzea, biodibertsitatea, balio natural handiko nekazaritza-sistemak eta paisaia leheneratuz, babestuz eta hobetuz. –Baliabideen eraginkortasuna sustatzea, eta baita karbono gutxiko eta klima-aldaketara egokitzeko gai den ekonomia ere, nekazaritzaren, elikaduraren eta basogintzaren sektoreetan. Ura eta energia eraginkortasun handiagoz erabiltzeko ahalegina egingo da, eta, horretarako, energia-iturri berriztagarriak erabiltzea erraztu eta bioekonomia gara dadin sustatuko da.

Helburuak: Hiri-birgaitzea eta -birsortzea

Garapen-irizpideak: –Hiri adimendunak sustatzea, garapen teknologikoaren

Page 158: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

euskarri izan daitezen, zerbitzu eta komunikazioen prestazio aurreratua eskaini dezaten eta jasangarritasunaren eredu izan daitezen. –Udalerrietan mugikortasuna eta garraio iraunkorra sustatzea.

Helburuak: Lurraldearen iraunkortasuna lortzea jarduera ekonomikoen erabileran

Garapen-irizpideak: –Lehendik dagoen lurzoru industrialari balioa ematea, hutsik dauden industria-pabilioiak birgaitzea eta berrerabiltzea, eta lankidetza publiko-pribatuko estrategiak diseinatzea lurzoru industrialen urbanizazioaren kontserbazioa sustatzearren. –Jarduera ekonomikoetarako lurzoru berrien bereizgarritzat hartuta, hiri-paisaia eta paisaia naturala uztar daitezen defendatzea, garraio publikoaren bidezko konektibitate handia eskaintzea eta mugikortasun-sistema iraunkorrak txertatzea.

Helburuak: Hiri-hazkundearen perimetro bat finkatzea

Garapen-irizpideak: –Hiri-hazkundeari mugak jartzea, lurralde mailako zehaztapena izango duen Eremu Funtzionalaren Hiri Hazkundearen Perimetroaren (HHP) bitartez. Bertan sartuko lehendik dagoen hiri-orbana eta Lurralde Plan Partzialaren indarraldirako aurreikusitakoa. –Hiri Hazkundearen Perimetroa epe ertaineko zehaztapen gisa finkatzea, hiri-berrikuntzako eta dentsifikazioko estrategietan eragitearren. –Hiri Hazkundearen Perimetroa udal-plangintzan zehaztu eta mugatzea.

Helburuak: Lurralde-eredua berrikustea metropolialdeetan eta eraldaketa-ardatzak

garatzea

Garapen-irizpideak: –Eraldaketa Ardatzen bitartez hiri-garapeneko prozesuak egituratzea, betiere egitura linealtzat hartuta, garraio kolektiboaren erabilera ahalbidetzearren, lehendik eraikitako espazioak dentsifikatuta eta eremu berrietan hiri-okupazioa saihestuta. –Hirigintza lausoa mugatzea, ingurumenaren eta paisaiaren kalitatea hobetzea, eta dentsitatea, hiri-berrikuntza eta berrikuntza-espazioak sortzeko aukera ahalbidetzea, lurralde-elementuen arteko antolaketa ahalbidetuko duten Eraldaketa Ardatzen bitartez. –Eraldaketa Ardatz horien bitartez hiri-garapenerako egitura iraunkorrak eratzea, lurraldearen konpartimentazioa saihestuz eta gure jarduera ekonomikoen dinamizazioko eta berrikuntzako prozesuetarako lurralde-euskarri egokia eskainiz. –Hiri-intentsitate geroz eta handiagoko espazioak sortzeko aukera ematea, dela bizitegi-dentsitateari dagokionez, dela zerbitzu, erabilera eta jardueren dentsitateari dagokionez.

Page 159: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Helburuak: Bizitegi-kuantifikazioa

Garapen-irizpideak: –Bizitegi-erabilerarako lurzoruaren artifizializazioa mugatzea, zentzuz erabiltzeko irizpideei eta iraunkortasun-irizpideei jarraituz. –Hirigintza-plangintza berrikustean bizitegi-ahalmena eta bizitegi-premiak kalkulatzeko aukera ematea udalerriei.

Helburuak: Mugikortasunaren iraunkortasuna

Garapen-irizpideak: –Garraio-sistema kolektiboen garrantzia handitzea mugikortasun orokorrean. –Intermodalitatea erraztea. –Hiri-garapen prozesuen eta azpiegitura- eta garraio-sistemen artean harreman estuagoa lortzea. –Pertsonen bizi-kalitatea eta ongizatea hobetzea, CO2 igorpenak murriztearen eta mugikortasun aktiboa handitzearen ondorioz.

Helburuak: Uraren erabilera arrazionalak

Garapen-irizpideak: –Lurralde-maila egokian zehaztea uraren, ur-horniduraren eta ur-arazketaren ziklo osoa, eta isurialdeetako eta arroetako baliabide hidrikoak elkarri lotuta kudea daitezen sustatzea. –Uraren hiri-eskaera murriztea, bai per capita eskaera, bai eta eskaera orokorra ere. -Hirigintza-aurreikuspenak egitean, kontuan izatea horretarako nahikoa ur badagoen. –Araztutako hondakin-uren berrerabilera handitzea.

Helburuak: Iraunkortasun energetikoa

Garapen-irizpideak: –Energia-betekizunak eta energia-instalazioak lurralde- eta hiri-plangintzan txertatzea, politika publikoetan iraunkortasunerako jarraibideak kontuan hartuz, Euskal Autonomia Erkidegoko sektore publikoko energia-iraunkortasunari buruzko irailaren 22ko 178/2005 Dekretuan ezarritakoaren arabera. 2. Hiriak berotegi efektuko gasen zero emisiorako helburuetara bideratzea, alde batetik, energia-eraginkortasuna eta -efizientzia nabarmenki areagotuz (desenergizazioa) eta, beste alde batetik, energia berriztagarrirako iturrien erabilera orokortu eta autokontsumoa (deskarbonizazioa) sustatuz. 3. Hiri-estrategietan nahiz etxebizitza eta mugikortasunarekin lotutako estrategietan energia-efizientzia areagotzea. 4. Energia-kontsumo ia nuluko eraikuntza irtenbideetan aurrerapausoak ematea. 5. Garraio publikoaren erabilera sustatzea, garraio kolektibo eraginkor eta garbien bidez.

Page 160: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

III.3 Kontuan hartutako plangintza-alternatiben deskribapena

Alternatibak balioesteko erabilitako irizpide teknikoen identifikazioa eta definizioa.

Irizpide teknikoak, justifikazioa 0 alternatiba. Lurralde-ereduaren garapenaren gaur egungo estadioan, lurraldeari dagozkion helburuen eta orientazioen proposamenekin definitutako 8 bloke handietako bakoitzarentzat ez da antolamendu-mailako alternatibak sortzeko prozesurik garatu. Era horretara, alternatiben analisirako, "0 alternatiba" deitua baino ezin da kontuan hartu, lurralde-eredua ez berrikusteari eta bere proposamenak ez aplikatzeari dagokiona.

… Proposatutako alternatiba bideragarriak ingurumen aldetik karakterizatzea

Alternatibak, izena 0 alternatiba: lurralde-ereduaren berrikuspenik ez eta bere proposamenen aplikaziorik ez.

Kongruentzia, proportzionaltasuna eta ekarpena

Indarrean diren GALak onartu zirenetik, ingurumenaren alorreko kontzeptu berritzaile asko sortu dira, eta beharrezkoa da EAEko lurralde-ereduaren barruan egokitzea:

– Klima-aldaketaren kontrako borroka – Garapen iraunkorra – Uraren kudeaketa arro hidrografiko bidez – Biodibertsitatearen galera geldiarazteko premia – Paisaiaren kudeaketa integratua – Ingurumen-zerbitzuak aintzat hartzea Kontzeptu horietako asko dagoeneko barneratu dira lurralde-politiketan, politika sektorialen eta erakundeen eta gizartearen ekimenen bitartez. Hala ere, lurralde-ikuspegirik ezak asko mugatzen du haren garapena eta murriztu egiten du inplementutako neurrien eraginkortasuna.

Page 161: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

III.4 Plan edo programaren zehaztapen nagusiak

Izena

Deskribapen laburra

Genero-ikuspegia Lurraldearen garapen egokia egiteko beharrezkoak diren neurri

estrategikoetan metodo orokor, multidiziplinarra eta sektore artekoa behar da. Helburu nagusien artean dago ikuspegi teoriko eta metodologiko berritzailean aurrera egitea, eta horretan ezinbestekoa da generoaren ikuspegia eta emakumeen parte-hartzea eta zuzendaritza txertatzea.

Klima-aldaketa Klima-aldaketa da gizakiek datozen hamarraldietan aurrez aurre edukiko duten erronka nagusietako bat, eta modu koordinatuan egin beharko dio aurre. Negutegi-gasen igorpen orokorren eta horiek arintzearen eta biosferan igorpen horiek xurgatzeko gaitasunaren arteko oreka da iraunkortasunerako giltzarrietako bat.

Osasuna Osasunaren eta lurraldearen arteko harramena lurraldearen antolamenduaren paradigma diziplinar berri gisa txertatu da, osasuna izanik politika sektorialen zeharkako osagaietako bat. Lurraldearen eta hiriaren antolamenduaren alorrean hartzen diren erabakiek aldatu egiten dituzte inguruneak, gu bizi garen eta lan egiten dugun lekuei eragiten diete, eta orobat eragiten diote batetik bestera joateko edo aisialdia igarotzeko moduari ere. Dauden ebidentzien arabera, faktore horiek guztiek eragiten dute jendearen osasunean. Horregatik, beharrezkoa da horien azterketa eta jarraipena egitea, berdintasuna kontuan hartzea antolamendu-prozesuetan, komunitatearen parte-hartzea eta ikusgaitasuna bultzatuko duten tresnak garatzea plangintzaren hasierako etapetatik beretik hasita.

Euskara Euskal hiztunen kopuruak etenik gabe egin du gorantz azken 30 urteetan, eta beharrezkoa da errealitate hori kontuan hartuko duen lurralde- eta hirigintza-antolamendu bat, ezagutza-indizeak handitzeko eta euskararen arnasguneak zaintzeko.

Lurralde arteko harremana Euskal Hiria, euskal eskualde irekia. Euskadiren kontzeptua europar giltzadura gisa hartuta, garraio-sistemetako eta komunikaizoetako aurrerabideen ondorioz sortutako baldintza berriek eta lurralde arteko harreman ekonomiko eta sozial berriek aukera ematen dute Europa mailako lurralde-garapeneko estrategia berriak eremu zabalago batean diseinatzeko, EAEren lurraldea eta eskualde mugakideak biltzen dituena.

Paisaia Paisaiak erreferentzia bat izan behar du Lurralde Antolamenduan, eta modu bateratuan hartu behar dira kontuan, paisaia bikainak zein egunerokoak kontuan hartuz. Eta eremu ahulenak babesteko eta degradatuak berritzeko neurriekin.

Ingurune fisikoaren antolamendua

LAGetako inguru fisikoaren antolamendua, ezarritako kategorizazioarekin eta lotutako erabilera-arauekin baliozko gisa mantentzen da, nahiz eta unean uneko doikuntzaren bat proposatzen den, hala nola "erabilera definituko bokaziorik gabea" kategoria ezabatzea.

Page 162: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Azpiegitura Berde integratua eta ekosistemen zerbitzuak

Azpiegitura Berdea kontzeptuak aurre egiten du, diziplinari dagokionez, Eremu Babestuaren edo Korridore Ekologikoaren aldean; jauzi kualitatiboa egiten du eskala guztiei eragiten dielako eta aukera ugari eskaintzen ditu hainbat alorretan, hala nola ingurumenean, osasunean, ekonomian edo aisian, besteak beste. Ekosistemen Zerbitzuen Ebaluazioak, bestalde, horiek gizarteari egiten dioten ekarpenak aztertzeko baliagarria izan daitekeen oinarri metodologiko bat eskaintzen du.

Landa-ingurunea Euskal landa-eremuari lotutako problematika ez dago soilik lotua jendez husteko gertaerekin, hiri-egitura sozioekonomikoen garrantzizko erakarpen- eta eragin-indarren mendeko landa-eremuen hauskortasun sozioekonomikoarekin ere badu lotura: berriro urbanizatzeko prozesuak, nekazaritza-jarduera uztea, hipermugikortasuna, lurzoruaren prezioaren inflazioa. Ezinbestekoa da Landa Inguruneari eusteko erabateko estrategiak definitzea.

Hiri-birgaitzea eta -birsortzea

Hiri-birigaitzea eta -birsortzea bideratu behar da hirietan lor dadin desoreka ekonomiko eta sozialak gainditziko baldintzak, eremu libreen eta ekipamenduen sorreraren bitartez, eta, aldi berean, irisgarritasuna hobetzeko eta karbono dioxidoaren igorpenak murrizteko baldintza berriak, energia berriztagarri garbien horniduraren bitartez, energia aurrezteko aukera emango duten kontroleko teknologien erabileraren bitartez eta tokiko baliabide energetikoen kudeaketaren hobekuntzaren bitartez.

Lurraldearen iraunkortasuna jarduera ekonomikoen erabileran

Euskal Herriko industria-jarduera eta kalitatezko industria-eremuak edukitzea da gure lehiakortasunaren eta gure ekonomiaren oinarritako bat. Beharrezkoa da industria-lurzoruetan esku hartzea, horiek berritzeko, konpontzeko, birgaitzeko, birdentsifikatzeko edo, azken batean, balioa emateko, jarduera ekonomikoari lotuta erabil dadin.

Hiri-hazkundearen perimetroa

Dentsifikazioa eta hiri-berrikuntza, –lehentasunezko ekimenak garapen berrien aurretik– eta, azken batean, perimetro eraginkorrak ezartzea eremu urbanizagarrien zabalkundea mugatzeko, horiek guztiak faktore kritikoak dira, eragin erabakigarria dutelako ingurumenaren kalitatean eta baliabide naturalen kudeaketan: banaketa-sareen hedadura murrizten da eta energia- eta hornidura-sistemen eta ura arazteko eta hondakinak kudeatzeko sistemen eraginkortasuna hobetzen da. Lurzorua zaintzen da batez ere, EAEko baliabide eskasenetako eta balio handienetako bat, hain zuzen ere.

Metropolialdeak EAEko hiru hiriburuen Metropolialdeek, Vitoria-Gasteiz, Bilbao eta Donostia/San Sebastián, hartzen dute, oro har, biztanleriaren, etxebizitza kopuruaren eta enpleguaren % 70. Azken bi hamarraldi hauetan, hedatu egin dira, ekipamenduez hornitu dira eta sendotu egin dira, beharrezkoa izanik lurraldea mugatzeko, berriro dentsifikatzeko eta periferiak berriro prestatzeko ekimenak, eta modu berezian, nortasunari eusteko ekimenak.

Page 163: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Eraldaketa-ardatzak Hiri ertainek funtsezko zeregina betetzen dute euskal hiri-sisteman. Eraldaketa Ardatzak oinarrizko osagaia dira hiri-eremuak egituratzeko, berritzeko eta garatzeko eta, orobat, eremu libreak babesteko eta hobetzeko.

Bizitegi-kuantifikazioa Bizitegi-kuantifikazioari dagozkion irizpideekin LAGek ekarpen positiboa egiten dutela abiapuntu hartuta, beharrezkoa da doikuntzaren ildotik aurrera egitea, eta, horretarako, bakantzeak murriztu behar dira, bereizi behar dira hiri-inguruneko bizitegi-gaitasunaren tratamendua eta garapen berriak eta zamatu behar dira etxebizitza hutsak.

Bigarren etxebizitza eta baliabide turistikoak

Bigarren etxebizitza gertaera mugatua eta lokalizatua da EAEn, eta azken urteetan lehenengo etxebizitza bihurtu da. Euskadiko baliabide turistikoak beren dibertsitate natural eta kulturalagatik bereizten dira, eta garapen-eredua mugatu behar dute lurralde-iraunkortasunari dagokionez.

Plangintzen bateragarritasuna

EAE erabat metropolizatuta dagoen lurraldea izanik, zeinetan udalerrietako mugak erabat ikusgaitz bihurtu diren, Lurralde Antolamenduak udal plangintzen bateragarritasuna bultzatu behar du, ez bakarrik udal mugakideen arteko gatazkak konpontzeko, baita lurralde mailako erronka berriei heltzeko modu gisa ere.

Oinezkoen eta bizikleten mugikortasuna

Motorrik gabeko oinezkoen eta bizikleten mugikortasuna da lehenengo mugikortasuna, segurua da, konektiboa eta erakargarria. Beharrezkoa da EAEko lurraldea egituratuko duen herrialde mailako sare bat definitzea, guneak beren artean eta auzoko lurraldeetako guneekin lotuko dituena.

Bide-mugikortasuna LAGen ikusmoldea gai horretan zuzena izan da, errepideen administrazioetan garatu behar den eredu baten definizioarekin, ibilbideari, funtzionaltasunari zein gauzatzeko denbora-epeari dagokionez. Pentsatzen hasi liteke EAEko errepide-mapa gehienbat amaituta dagoela, alde batera utzita ibilbideen hobekuntzak, beste batzuen perfekzionamendua, herrietako saihesbideren bat gauzatzea eta ezinbesteko mantentze-lanak.

Trenbide-, portu- eta aireportu-mugikortasuna

Gure lurraldearen kanpo konektibitate handiagoa eta mugirkotasun-sistema iraunkorrak orokortzea proposatzen dira jarduera ekonomikoen lehiakortasunerako eta lurraldearen kohesio eta orekarako faktore kritiko gisa. Era berean, garraio-sistema kolektibo eraginkorra eta erakargarri bat bideratuko da, nodoak eta ardatzak lotuko dituena, lotura handiko hiri-sare bat osatzeko helburuarekin.

Mugikortasun kolektibo multimodala

Intermodalitate irizpideak dituen garraio publiko iraunkorra erronka bat izaten jarraitzen du administrazioentzat lurralde osoaren irisgarritasunaren bilaketan eta zerbitzu publikoaren hobekkuntza, konbinazio multimodalen bitartez.

Eredu logistikoa Euskal Herriarentzat erronka gisa hartzea salgaien nazioarteko garraiorako nodo logistiko bihurtzea, Bilboko (Hegoaldeko Tren Saihesbidea) eta Pasaiako portuek eta plataforma logistikoen sare batek osatua.

Page 164: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Ura Uholde-arriskugarritasunari dagokionez, EAEko Ibai eta Erreken LPSetik abiatuta, uraren erabilera arrazionala proposatzen da, baliabidearen kudeaketa arroen arabera egitea eta hirigintza-politika plangintza hidraulikoarekin korrespondentzian egotea.

Energia XXI. mendeko hiriek iraunkortasun energetikoaren erronka nagusiari aurre egin beharko diote, konprometituak izan beharko dute desenergizazioarekin, eraginkortasun energetikoa nabarmen handitzearen bitartez, edo deskarbonizazioarekin, energia-iturri berriztagarrien erabilera orokortzearekin eta buruaskitasunerako bidean aurrera eginez.

Parte-hartzea Parte-hartzea bere horretan da erronka bat, kudeaketa publikoaren eta gizartearen kulturaren aldaketa baitakar. Oinarrizko Dokumentu honen bitartez LAGen berrikuspenaren prozedura parte-hartzailea jartzen da martxan, Aurrerapena aurkeztu aurretik.

Gobernantza Berrikuspen honen bitartez LAGen, LPPen eta LPSen zehaztapenen eraginkortasuna ebaluatu beharko litzateke, modu homogeneo eta soilean, horien garapena baloratzeko moduan.

Lurralde- eta hirigintza-adierazleak

Neurtu egin behar da gizakiaren ekintza lurraldearen gainean. Beharrezkoa da adierazleak edukitzea lurraldearen eta hirigintzaren alorrean, hirigintzaren bilakaera erakutsiko dutenak eta lurralde eta hirigintza antolamenduko tresnen egokitasuna neurtuko dutenak.

Page 165: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARIR

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

IV. Potentzialki eragindako lurralde-esparruaren ingurumen-karakterizazioa

IV. 1 iInformazio-iturriak eta aurkitutako zailtasunak

Euskalmet, Euskal Meteorologia Agentzia (Webgunea). EAEko airearen kalitateari buruzko Urteko Txostena, 2015 (Eusko Jaurlaritza). GeoEuskadi, Euskadiko Datu Espazialen Azpiegitura (Webgunea eta FTP zerbitzariak); Ide Ura Webgunea - Uraren Informazio Sistema (webunea); EAEko Landaretza. Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia. Vitoria-Gasteiz 1998, Europar Batasuneko habitaten interpretaziorako gidaliburua 1999, Euskal Herriko Mapa Hidrogeologikoa, EAEko Pasaia Berezien eta Apartekoen Katalogoa, EAEko korridore ekologikoen sarea, Espainiako Interes komunitarioko habitat motak. Oinarrizko gida. Atlas y libro rojo de los anfibios y reptiles de España, EJ Kultura Ondarea eta beste. Zailtasunik gabe informazioa eskuratzeko.

IV.2 Potentzialki eragindako Lurralde-esparruaren Ingurumen-deskribapena

Analisiaren esparrua

Euskal Autonomia Erkidegoaren lurraldea.

Ingurune atmosferikoa Airearen kalitatea eta zarata.

Klima

- isurialde atlantikoa iparraldean, klima atlantikoarekin, hau da, arina tenperaturei dagokienez eta oso euritsua.

3 eremu klimatiko nagusi daude EAEn:

- Hegoaldeko muturra, Ebroren sakonunean eta Arabar Errioxaren barruan, klima mediterraneo kontinentala duena, uda lehor eta beroekin eta negu hotz eta lehorrekin. - Euskal Herri ertaina erdialdean, klima ozeanikoaren eta klima mediterraneoaren arteko trantsizioko klima duena, ezaugarri atlantikoen nagusitasunarekin, ez baitago benetako uda lehorrik. Klima-aldaketa Euskal Herrian aldaketa klimatikoari dagokionez proiektutako egoeren arabera (Eusko Jaurlaritza, 2016), honako hauek dira berokuntza globalaren ondorioz espero diren aldaketa nagusiak: a) Gutxieneko tenperaturak areagotzea neguan eta gehienekoak udan. b) Euriek % 15 eta 20 bitarte behera egitea mende bukaerarako.

Page 166: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

c) Uraren tenperatura berotzea eta itsas mailak gora egitea. Airearen Kalitatea

. EAEko airearen kalitateari buruzko urteko azken txostenaren arabera (Eusko Jaurlaritza, 2015), kutsatzaileen mailak (SO2, NO2, PM10, PM2.5, CO, O3, bentzenoa, metalak eta bentzo(a)pirenoa), oro har, eta oso une jakinetan izan ezik, 102/2011 Errege Dekretuak (zeina den airearen kalitateari buruzko erreferentziazko araua) ezarritako inguruneko airean dauden kutsatzaile nagusientzako mugen barruan daude.

Euskal Autonomia Erkidegoko zaraten maparen arabera –zeinetan neurtzen diren zirkulazioaren eta industriaren afekzioak–, eremu ugari daude 70 dBA-tik gorako inpaktu akustikoa dutenak, eta trafikoa da zarataren eragile nagusia. Zaraten Maparen barruan zarata murrizteko politika bat proposatu da, foku igorleen eta hartzaileen sentikortasunaren arabera onar daitezkeen gehienezko zarata-mailak finkatzeko.

Zarata

Geologia, geomorfologia eta lurzoruak

Unitate geologiko-fisiografiko nagusia: Euskal-Kantauriar mendiak. Esparru geologikoa eta geomorfologikoa.

Mendebaldeko Pirinioaren eta Asturiar Mendigunearen artean dagoen mendi multzo osoa, bere ibar eta depresioekin, hartzen du bere baitan. Mendi ertainaren motako buruko erliebeak ditu, 1.500 m bitarteko altitudeekin. Ohikoak dira erliebe karstikoak, eta garapen nabarmena eta garrantzia handia hartzera iris daitezke unitate horren bi aldeetan. Unitate honen isurialde ozeanikoak ezaugarri hauek ditu: morfoegituren masibotasun eskasa, arro hidrografikoen uholde motako luzetarako profila, arro hidrologikoen hedadura apala, ibarren V formako zeharkako profil nabarmena, kostaldearen eta itsasertzaren morfologia nagusiki malkartsua, askotan sargune ugariz etena: estuarioak, badiak eta itsasadarrak. Isurialde mediterraneoak, berriz, ezaugarri hauek ditu: dreinatze-sarearen luzetarako profil arinagoa eta, ondorioz, uholde eskasekoa; ibarren zeharrako profila kantauriar azpiunitatekoak baino askoz ere zabalagoa; Goi Kretazikoko material nagusiak diapiroekin zulatuta agertzea, marga irisatuak, igeltsuak eta Triasikoko ofitak azaleraratuz. Ikuspegi litologikotik: material aukera zabala du eta antzeko litofazieak daude estai geologiko desberdinetan; hori dela eta, paisaia-unitate nabarmena du. Sedimentazio-harri detritikoak dira nagusi (hareharriak, hareharri karedunak, buztinak, limolitak eta margak); nagusiki Kretazikoko flysch moduko sailetan agertzen dira, eta erliebe oro har biribilduak sortzen dituzte. Kareharrizko mendigune karstifikatuak, bestalde, han-hemenka ageri dira, eta altitude handienak osatu eta erliebe malkartsu eta garapen urriko lurzoruak sortzen dituzte. Lurraldearen hegoaldeko muturrean beste unitate bat bereizten da: Ebroren Sakonunea, eta bertan dago Arabar Errioxa. Ebroren mendigunea hondoratzearen eta, aldi berean, Iberiar mendien eta Euskal-Piriniar mendien goragunearen ondorioz (alpetar orogeniak bultzatuta) sortutako unitate handia da, hiruki formakoa. Gaur egungo erliebea Ebroren sare hidrologikoaren ekintzak modelatua da, sedimentu tertziarioak higatu baitu hierarkizatu ahala. Sakonunearen erdialdean sakonune endorreiko ugari ageri dira; eta horien jatorria igeltsuen edo kareharrien disoluzio-prozesuak edo deflakzio elikoko prozesuak izan litezke.

EAEko interes geologikoko lekuen inbentarioa eta horren ondoriozko 1:25.000 kartografian Interes geologikoko guneak

Page 167: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

142 osagai interesdun biltzen dira guztira, lurralde osoan sakabanatuta; guztira 408 km2-ko eremua hartzen dute.

Lurraldearen isurialde ozeanikoan, baldintza ekologikoak direla-eta, lurzoru azidoak dira nagusi eta materia organikoaren eta burdinaren ehuneko handiak dituzte, hainbat arrazoiren ondorioz. Haran hondoko lurzoru alubialak, sakonak eta emankortasun handikoak, eta kareharrizko mendi eremuei dagozkien litolurzoruak dira joera horri ihes egiten dioten bakarrak.

Lurzoruak

Isurialde mediterraneoko nekazaritza bailaretan, gizakiaren ekintza etengabeak ezkutatu egiten ditu nagusi diren ezaugarri naturalak: karbonato eduki handiak, kareharrizko eta margazko substratuei lotuta.

Isurialde ozeanikoan, erliebe apaletan, baserriaren inguruko ustiapena da nagusi, larre iraunkorrekin eta hedadura txikian egiten den polilaborantza, hainbat labore nahasten dituena: artoa, lekadunak eta bazka-laboreak, baratza eta fruitu-arbolak. Malda handiko guneetan, basotarako erabiltzen da lurra, eta Monterreyko pinua da protagonista nagusia.

Lurzoruaren erabilerak

Bi isurialdeetako euskal mendialdean, nekazaritza-basogintza-artzaintza sistemek mugatzen dute lurzoruaren erabilera, tradizioz bi baliabideren ustiapenean oinarritutako ekoizpenarekin: basoa eta menditar larreak. Arabar Lautadako eremu irekietan, garrantzi handiagoa hartzen dute lur landuek, eta horietan zerealak dira protagonista bereziak.

2014an eguneratutako IHOBEren inbentarioaren arabera, 12.368 lursailek jasaten dute edo jasan dute potentzialki kutsagarria den jarduera edo instalazio bat, eta horietan beharrezkoa da lurzoruaren kalitateren adierazpena lortzea. Potentzialki kutsatutako lursail horiek 90 km2-ko azalera hartzen dute guztira.

Lurzoru potentzialki kutsatuak

Artifizializazio kontzeptuaren barruan lurzoruaren iragazgaiztasuna inplizituki daramaten ekintzak deskribatzen dira; beraz, artifizializazioa "lurzoruaren zigilatzea" kontzeptu teknikoaren baliokidea da, oro har.

Lurzoruaren artifizializazioa

EAEn, lurraldearen konfigurazio orografikoa menditsua denez, haranen behealdeen okupazio masiboa garrantzi kritikoko gaia da. 1994. eta 2005. urteen bitartean, Euskal Autonomia Erkidegoaren azalera artifizializatua lurraldearen % 5,2 izatetik % 6,5 izatera igaro da; 9.440 ha-ko azalera artifizializatu da. Indar eragile nagusiak honako hauek izan dira: kalifikatutako bizitzeko eremua (4.854 ha areagotu da); jarduera ekonomikoak, hau da, merkataritza guneak eta industrialdeak (2.908 ha); eta garraio-azpiegiturak (671 ha). 2005. eta 2015. urteen bitartean, lurraldearen artifizialtasuna % 6,54koa izatetik % 6,72ra izatera igaro da. Oro har igotzen jarraitzen badu ere, azken urteetan artifizializazio-tasa nabarmen murriztu da. Geldotze hori, ziurrenik, EAEko 2020 Ingurumen Esparru Programa 2002. urtean abian jarri zenetik arfizializazioa murrizteko hartzen joan diren helburu eta konpromisoei lotuta dago.

Lurrazaleko eta lurpeko ingurune hidrologikoa

Page 168: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

EAE bi isurialdetan banatuta dago banalerroko mendien bitartez (Gorobel Mendilerrotik Aralarko Mendigunera)

Hidrologia

• Kantauriar isurialdeak itsasora isurtzen du zuzenean, eta dagokion sare hidrikoak, klima ozeanikoaren eraginpean, ahalmen higatzaile handia du, eta emariek ez dute gorabehera handirik, uholde-gertaerak izan ezik.

• Isurialde mediterraneoa Ebro ibaiaren arro hidrologikoari dagokio; Ebro ibaiaren adarrek emari eta hedadura handiagoa dute bertan, baina udako lehorteak gutxieneko edukierak eragiten ditu, eta zenbait tarte erabat lehortzera ere iristen dira.

Lurpeko hidrologiari dagokionez, EAEko azaleraren % 27 baino gehiago bat dator lurpeko ur-masen sektoreekin. EAEko akuiferoak, geologia konplexuaren ondorioz, txikiak dira, oro har, eta konpartimentuetan zatituak, deskargagune ugarirekin. Akuifero karstikoak dira gehienak, heterogeneoak eta erregulatzeko gaitasun eskasekoak; baina badaude, halaber, emari lausoko akuifero karstikoak, homogeneoagoak eta akuifero detritikoak. Ustiapen-maila apala oro har Akuiferoen birkarga-eskualdeak iragazkortasun handiko substratuekin bat datozenean, eta hori askotan gertatzen da akuifero karstikoetan, lurpeko ur-masek urrakortasun handia dute unean uneko kutsaduraren eta/edo kutsadura lausoaren aurrean (EAEko azaleraren % 25).

Lurpeko ur-masak: 2010. urteaz geroztik kalitatea egonkorra da, eta ia akuifero guztiek egoera ona lortu dute, bi kasutan izan ezik: Gernikako akuiferoa, konposatu lurrunkorrek eragina, eta Miranda de Ebroko eta Gasteizko akuiferoak izan ezik, gehiegizko nitratoak baitituzte (URA, 2014).

Kalitate ekologikoa

Azaleko ur-masak Ibaiak: URAren 2014ko laginketen arabera, masen % 62 egoera onean daude, eta % 38k, berriz, ez dituzte kalitateari dagozkion helburuak betetzen. 2004. urteaz geroztik hobetzeko joera nabarmena hauteman da, dauden presioetan neurri zuzentzaileak aplikatu izanaren ondorio, maila handi batean. Trantsizioko urak eta kostaldeko urak: 2014an egoera onean dauden ur-masa bakarrak Urumeako trantsizioko ur-masa eta kostaldeko lau ur-masak dira (Kantabria-Matxitxako, Matxitxako-Getaria, Getaria-Higer eta Mompas-Pasaia). Gainerako ur-masak egoera on baino txarragoan daude, bai egoera ekologiko onera iristen ez direlako, bai ez direlako ez egoera horretara ez egoera kimiko onera iristen. Ez da joera argirik hauteman 1995-2014 epeko emaitzetan. Barrualdeko hezeguneak: 2014an, Uraren jarraipen sarean sartutako 16 hezeguneetatik 4tan kalitate "ona" izan da. Gainerakoek ez dituzte ezarritako kalitate-helburuak betetzen. Ez da joera argirik hauteman 2001-2014 epeko emaitzen bilakaeran.

URAK 2014. urtean argitaratutako EAEko baliabide hidrikoen ebaluazioa eguneratzean, 21 Unitate Hidrologikoen ekarpen hidriko guztiak hartu zirennaintzat, 4254,9 Hm3.

Baliabide hidrikoak eta eskaria

Hiri-eskaeraren guztizko estimazio gordina EAErako 2011. urtean: 263,514 hm3/urteko. Zenbateko horren parte nagusia Bizkaiari dagokio (141,428 hm3/urteko), eta horren ondotik daude Gipuzkoa (80,641 hm) eta Araba (41,445 hm) (URA, 2014). Etxeetarako ura da eskari gehien duena, guztizkoaren % 50 baino pixka bat gehiago. Bien bitartean, udal ur-hornidura sarera lotutako industria-eskaria % 30etik gorakoa da. Gainerako % 20 beste erabileren artean banatzen da.

Page 169: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Etorkizunari dagokionez, URAk 2014an 2027. urte bitartera begira egindako aurreikuspenen arabera, ez da aldaketa handirik izango gaur egungo egoeraren aldean.

2000/60/CE (UEZ) Zuzentarauaren 6. artikuluak adierazten du derrigorrezkoa dela urarekin zerikusia duten gune babestuen erregistro bat egitea demarkazio hidrologiko bakoitzerako.

Gune babestuen erregistroa

Gune babestu mota hauek bereizten dira: • Hornidurarako ur-harguneak: 871 puntu • Etorkizunera begira hornidurarako ur-harguneak izan daitezkeen guneak: 7 puntu • Etorkizuneko lurpeko erreserbak: 8 eremu Ebroren Unitate Hidrologikoan (UH) • Hartuneen babes-eremuak hornidurarako lurpeko masetan: 277 eremu Ebroren UHan • Ikuspegi ekonomikotik garrantzitsuak diren ur-espezieen eremuak: 15 eremu • Aisialdian erabiltzeko ur masak: 40 masa • Eremu urrakorrak: 4 eremu • Eremu sentiberak: 12 eremu • Habitaten edo espezieen babes-eremuak (Natura 2000 Sarea): Hegaztientzako Babes

Bereziko 6 Eremu (HBBE) eta Kontzerbazio Bereziko 52 Eremu (KBE) edo Batasunaren Intereseko Lekua (BIL).

• Ur mineralak eta termalak babesteko perimetroak: 8 eremu • Ibai-erreserba naturalak: 9 ibai-tarte • Plan hidrologikoetan izendatutako babes bereziko eremuak:

o Naturaren eta ingurumenaren ikuspegitik interesa duten ibai-tarteak: 57 ibai-tarte

o Espezie babestuen Interes Bereziko Eremuak: 12 espezie ur-habitatei lotuak o Biotopo babestua: 6 eremu o Geoparkea: Espazio 1 (Euskal Kostaldeko Geoparkea) o Parke Naturala: 9 espazio natural o Plan Berezia: espazio 1 (Txingudiko Plan Berezia) o Biosferaren Erreserba: espazio 1 (Urdaibai)

Hezeguneak: 31 hezegune

Landaretza

Euskal Autonomia Erkidegoko ia lurralde osoa baso hostotsuek hartuta dago: nagusi dira Quercus robur motako hariztiak ibarretan eta isurialde ozeanikoko muinoetan, Fagus sylvatica motako pagondoak mendialdeetan, eta Quercus faginea motako erkameztiak isurialde mediterraneoan. Gazitasun egoera oso bereziak dituzten lursailak, irtenune harkaiztsuekin, hidromorfia nabarmenarekin, etab., dira garrantzi gutxiagoko landare komunitateez estalirik dauden bakarrak (itsaslabarrak, dunak, hezeguneak, harkaitzak, etab.).

Landaretza potentziala:

Baso potentzialak gizakien jardueretara lotutako landaretza-formazioek ordeztu dituzte, maila handi batean bederen, eta ikuspegi ekonomikotik errentagarritasun txikiagoa duten aprobetxamenduko lursailetara baztertu dira:

Gaur egungo landaretza eta habitatak

• Larreak, belardiak, sasiak eta espezie exotikoko baso-plantazioak, kantauriar isurialdean.

• Monolaborantza intentsiboak, larreak eta espezie exotikoko baso-plantazioak, isurialde mediterraneoan.

Page 170: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Gizakiak paisaia begetalean eskala handian eragindako aldaketaren ondorioz, paisaia dibertsifikatu egin da, eta gaur egun aldakortasun eta aberastasun handia dago landaretza-komunitateei eta -formazioei dagokionez. Gaur egungo landaretza ugaritasun hori dela eta, habitat natural ugari daude, eta horietako batzuk Europa mailan ere interesekotzat hartuak dira. Interes komunitarioko habitatak dira, eta europar estatuek horiek babestea dute helburu, Europar Batasunari dagokion lurralde osoan EAEn interes komunitarioko 66 habitat mota daude guztira, eta EAEko azaleraren % 32,1 hartzen dute. Habitat horien kontserbazio-egoerari dagokionez, aipatu beharra dago IHOBek egindako aurretiazko ebaluazioaren arabera (2011), habitaten % 14 baino ez daudela kontserbazio-egoera onean, eta kostaldeko eta basoetako habitatak dira oro har egoera txarragoan daudenak. Era berean, EAEn intereseko landare-espezie ugari daude baliozko habitat horiei lotuak. Euskal Herriko natura zaintzeko ekainaren 30eko 16/1994 Legean oinarritzen den Basa eta Itsas Fauna eta Landaredian "Arriskuan dauden Espezieen Euskal Katalogoan" 152 espezie eta 5 populazio daude gaur egun, eta lau taldetan sartuta daude, arrisku handieneko taldeetatik arrisku txikienetakora sailkatuta: Desagertzeko arriskuan (7 espezie katalogatuak), Kalteberak (37 espezie katalogatuak), Bitxiak (83 espezie eta 2 populazio katalogatuak) eta Interes Berezikoak (25 espezie eta 3 populazio katalogatuak). Gaur egun, 282 eremu izendatu dira espezie horietako batzuen kontserbaziorako edo lehengoratzeko, EAEn Arriskuan dagoen Landaredia leheneratzeko planen esparruan.

Fauna

EAE Europaren eta Iberiar penintsularen arteko kontaktu-eremua da, eta giro-dibertsitate handia du, Atlantikoaren kostaldetik Ebro ibaiaren haraneraino, mendi eremu ugarirekin; hori dela eta, espezie elkarren oso desberdinak daude, ohiko eurosiberiarretatik hasi eta nabarmen mediterraneoak direnetaraino. Era horretara, EAEk ornodun kontinentalen espezie ugari ditu; 400 espezie ingururen inbentarioa egin da, bai sedentarioak bai migratzaileak, ohikoa baita EAEko eremu hezeetan hegazti espezie migratzaileak ikusi ahal izatea, eremu horiek erabiltzen baitituzte atsedenerako eta negua igarotzeko. Gizakiek presio handia eragin dute, bai zuzenekoa –aleak zuzenean hilez–, bai zeharkakoa –habitat naturalak aldatuz–, eta horrek ondorioz ekarri du hainbat espezie desagertzea edo bitxi bihurtzea eta fauna-komunitateak aldatzea; eta horregatik sortu dira espezie babestuen katalogoak, probintzia, autonomia eta estatu mailan eta nazioartean, biodibertsitateari eusteko. Basa eta itsas fauna eta landaredian Arriskuan dauden Espezieen Euskal Katalogoan kudeaketa-planaren irudia agertzen da, arriskuan diren espezieen kontserbazioa bermatzeko tresna gisa, espezie horiek galzorian jartzen dituzten arriskuak gainditzeko aukera ematen duten neurrien bitartez. Habitataren aldaketari dagokionez, sentiberatasun handieneko espezieak dagoen faunarako interes handieneko eremuak honako hauek dira:

• presio antropikoa txikiagoa duten euskal mendietako hostozabalen baso autoktonoen masa ondoen kontserbatuak,

Page 171: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

• ibai eta erreketako galeria-ibilguak eta -basoak, intereseko espezie askorentzat korridore natural gisa ere jarduten dutenak,

• Kostaldeko hezeguneak eta kontinentalak interes handikoak dira hegazti migratzaileek negua igarotzeko eta hazteko leku gisa,

Basa faunarako balio gehien duten eremu horietako asko EAEko Gune Babestuen Sare barneko eta/edo Natura 2000 Sareko eremu natural babestuan daude.

Garrantzi Bereziko Naturguneak

Espezieak dauden eremuak eta ikuspegi ekologiko, zientifiko eta geologikotik edo paisaiaren eta hezkuntzaren ikuspegitik balio gehien duten habitatak eta ekosistemak babesteko, gune babestuen sareak sortu dira, dibertsitate biologikoa eta geologikoa eta horiei lotutako baliabide naturalak eta kulturalak babesteko eta mantentzeko helburuarekin. Helburu horiek lortzeko asmoz, leku horien plangintza egin behar da. Gaur egun, EAEn gune natural babestu hauek daude1

• EAEko Gune Naturalen Sarearen barruan (autonomia erkidegoaren eremuan) dauden 9 parke natural, geoparke 1, 8 biotopo babestu eta 25 zuhaitz berezi.

:

• Natura 2000 Sareko 55 leku (Europar Batasunaren eremuan) • Biosferaren Erreserba 1 (mundu mailako eremua) • Ramsar hitzarmenak babestutako 6 hezegune (mundu maiako eremua)

Eremu Hezeen Inbentario bat ere badu, Eremu Hezeen informazioari eta zaintzari buruzko tresna irekia dena eta gaur egun bere baitan hartzen dituena 1.251 hezegune, garrantziaren araberako 3 taldetan banatuta. Beste alde batetik, Erabilera Publikoko Mendiak (EPM) kontzeptuaren barruan sartzen dira arro hidrografikoen goi-ibarrean eta aintziretako arro hornitzaileetan dauden mendiak, euritik zein elurretik sortutako ur-erregimenaren gorabeherak egokitzeko balio duten mendiak eta beren eragin ekonomiko edo fisikoagatik osasungarritasun publikoarentzat, uren erregimen egokiarentzat, lurren emankortasunarentzat eta lurzoruen higadura saihesteko beharrezkoak diren mendiak. Arabako azaleraren % 50 inguru, Gipuzkoaren % 17 eta Bizkaikoaren % 16 Erabilera Publikoko Mendiei dagokie. Elkarrengandik isolatuta dauden naturgune babestuen arteko lotura funtzionalari eusteko eta leheneratzeko premiak EAEko Korridore Ekologikoen Sare bat garatzera bultzatu zuen Eusko Jaurlaritza. Horren helburu nagusia da Natura 2000 Sarearen lotura eta koherentzia ekologikoa sustatzea, "Habitaten" 92/43/CEE Zuzentarauaren betebeharrei erantzunez. Korridore ekologikoen sare hori lurralde-antolamenduan egokitzeko, gainjarritako baldintzatzaile gisa txertatu da 2014an behin betiko onartutako Nekazaritzako eta Basogintzako Lurralde Plan Sektorialean. Gaur egun, Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Natural

1 http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/r49-u95/es/u95aWar/lugaresJSP/U95aEntradaFiltroLugaresCAPV.do?flnMenu=true

Page 172: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

eta Ingurumen Plangintzaren Zuzendaritza korridore ekologikoen berrikuspen- eta eguneratze-prozesuan dago, eta bertan sartuko dira kostaldeko korridoreak eta EAEn eta lurralde mugakideetan kokatuta dauden naturguneak lotuko dituzten korridoreak.

2014an Eusko Jaurlaritzak 90/2014 Dekretua onartu zuen, E paisaiaren babesari, kudeaketari eta antolaketari buruzkoa, uskal Autonomia Erkidegoko lurraldearen antolamenduan aurreikuspen horiek bete ahal izateko mekanismo normalizatuak zehazteko helburuarekin. Dekretu horrek besteak beste honako tresna hauek identifikatzen ditu: Paisaiaren Katalogoak, Paisaiaren zehaztapenak, Pasaiaren Ekintza-planak eta Pasaian Integratzearen Azterlanak. EAE osoko Paisaia Katalogoak eta Zehaztapenak erredaktatzea da helburua. Ikerketa hau erredaktatu den unean, EAE banatuta dagoen 14 Eremu Funtzionalen artetik Balmaseda-Zalla (Bizkaia), Biasteri (Araba) eta Zarautz-Azpeitia (Gipuzkoa) Eremuetako Katalogoak osatu dira. Gaur egun hiru Eremu Funtzional horietako Paisaia Zehaztapenak eta Donostialdeako Paisaia Katalogoa erredaktatzen ari dira.

Paisaia

Inguru sozioekonomikoa

Euskal Herria Espainiako industria-iraultzaren lehenengo fokuetako bat izan zenez, bertako biztanleria asko hazi zen XIX. mendearen erdialdetik 1970eko hamarraldiaren hasiera bitartean, immigrazio handia jaso baitzuen Espainiako beste eskualde batzuetatik. Edonola ere, 80ko hamarraldiko industria-krisiaren ondoriozko industriaren birmoldaketa eta jaiotza-tasaren beherakada zela eta, Euskal Herriak atzera egin zuen ikuspegi demografikoetik, eta Trantsizioaz geroztik hazkuntza negatiboa izan zuen; joera horrek horretan jarraitu zuen, nahiz eta 90eko hamarraldiaren erdialdeaz geroztik oparoaldi ekonomikoa etorri zen eta BPGaren adierazleak Europako batez bestekoaren gainetikoak izan. 2015ean, Eustaten arabera, EAEko biztanleria 2.173.210 biztanlekoa da; 321.777 Araban, .141.442 Bizkaian eta 709.991 Gipuzkoan.

Demografia

Biztanleria hori ez da era berean banatzen lurralde guztietan. Konparazioa isurialde artean egiten bada, biztanleriaren % 11 baino ez da bizi erkidegoaren isurialde mediterraneoan, eta gainerako % 89 erkidegoaren kantauriar isurialdean dago. Bestalde, biztanleria hiriguneetan kontzentratzen joan da, eta asko handitu da garrantzizko hiriguneetako biztanleria (Bilbo Handian pilatzen da, esate baterako, guztizkoaren % 43), gune ertainen kaltetan; edonola ere, azken horiek espezifikoki landa-eremuetako biztanleria berenganatu dute. Euskal Herriko biztanleriaren banaketaren ezaugarri bereziena hiri-eremuen eta hurbileko landa ingurunearen arteko inbrikazioa da, zeinak, Euskal Herriko kantauriar isurialdearen kasuan bereziki, hiri-dinamiken eragin izugarria duen: kutsadura, maiztasuna, lurzoruaren okupazioa, enplegua xurgatzea eta nekazaritza-jarduerak abandonatzea... Hori guztia mendiko landa-eremu bat izatearen ondoriozko hauskortasunarekin larriagotua.

Euskal Herriaren aberastasun historiko eta kulturalaren emaitza dira EAE lurraldean dauden Monumentu, Monumentu Multzo eta Intereseko aztarnategi ugariak. Eusko Jaurlaritzaren Kultura Ondarearen Zentroak intereseko osagaien katalogoa mantentzen du; horietako asko

Kultura-ondarea

Page 173: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

babestuta daude legez. Guztira, 4400 osagai daude katalogatuta Arkitektura eta Azpiegiturako datu-basean, 768 osagai Arkeologiako datu-basean eta 73 osagai Erretaulen datu-basean.

Page 174: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

V. ERANSKINA

INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOAREN ESKAERA

Izenburua:

EAEko LURRALDE-ANTOLAMENDUAREN GIDALERROEN BERRIKUSPENARI

DAGOKION INGURUMEN-EBALUAZIO ESTRATEGIKOA

IV. 3 Inplikatutako lurralde-esparruen ingurumen-balorazioa. Ingurumen-diagnostiko eta -unitate homogeneoak

Inplikaturiko lurralde-esparruaren ingurumen-karakterizazioaren eta

diagnostikoaren laburpena eta ingurumen-arazo nabarmenenen identifikazioa Ingurumen-karakterizazioa

EAE Europaren eta Iberiar penintsularen arteko kontaktu-eremua da, eta giro-dibertsitate handia du, Atlantikoaren kostaldetik Ebro ibaiaren haraneraino, mendi eremu ugarirekin; hori dela eta, espezie elkarren oso desberdinak daude, ohiko eurosiberiarretatik hasi eta nabarmen mediterraneoak direnetaraino. Giro-dibertsitate horri esker, dibertsitate handia du geologia, biologia eta paisaiari dagokionez, eta interes-osagai ugari ditu. Biztanleria-dentsitate handiko lurraldea da, halaber, eta hori dela eta, oso handia izan da gizakien presioa ingurumenean, eta halakoa da oraindik ere. 90eko hamarraldiaz geroztik hainbat neurri hartu dira, poliki-poliki igorpen kutsagarriak murrizteko, biodibertsitatearen eta geodibertsitatearen galera geldiarazteko, balio handieneko osagai naturalak babesteko, giza jarduera iraunkorrak sustatzeko, etab. Horri esker, azken hamarraldietako joera positiboa da gai hauetan: airearen kalitatea, lurrazaleko eta lurrazpiko ur-masen kalitatea, artifizializazioa eta lurzoruaren kutsadura, biodibertsitatea eta ingurune naturala, sozioekonomia eta hondakinak. Joera positibo hori gorabehera, intereseko espezieen habitat eta populazio askoren kontserbazio-egoerak kezkagarria izaten jarraitzen du, eta lurrazaleko ur-masa askok ez dituzte ekologikoko helburuak iristen. Uraren, lurzoruaren eta energiaren kontsumoa murrizteko ahaleginak hauteman dira. Hondakinen eremuan, beharrezkoa da horien balorizazioa sustatzea.

Ingurumen-unitate homogeneoen definizioa eta balorazioa Unitate-zk Izena: Eremu antropikoak Azalpena

Hemen sartu dira honako eremu hauek osatutako eremu antropikoak: hiriguneak eta industriaguneak, erauzketaguneak, garraio-sareak eta horiei loturiko lursailak, urtegi artifizialak, zabortegiak eta hiri-parkeak eta lorategiak.

Page 175: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Gizakiak asko eraldatutako eremuak dira, zeinetan elkartzen diren etxebizitza guneak eta ekonomiaren bigarren eta hirugarren sektoreei lotutako azpiegiturak.

Harrera-gaitasunaren balorazioa

Harrera-gaitasuna oso txikia da flora eta faunarentzat, eta espezie oportunistetara mugatzen da. Bizitegi-erabilerentzako eta bigarren eta hirugarren sektoreko jarduera ekonomikoentzako harrera-gaitasuna oso handia da.

2. unitatea Izena: Babes Bereziko Eremuak Azalpena

Zehazki, honako hauek sartzen dira hemen: – Funtsezko prozesu ekologikoen mantenimenduan garrantzizko zeregina betetzen duten eremuak, hala nola lurzoruen babesa edo akuiferoak kargatzea. - Kontserbazio-egoera onean dauden habitat naturalen laginak, zeinak desagertzeko arriskuan dauden edo, nazioarteko hitzarmenei edo xedapen bereziei jarraituz, babes berezia behar duten. - Mehatxupean dauden espezie gisa katalogatuta dauden animalia edo landare populazioak, osagai endemikoen kontzentrazio handiak edo nazioarteko hitzarmenei edo xedapen bereziei jarraituz babes berezia behar duten espezie kontzentrazio handiak dituzten eremuak. - Landa-paisaiak edo paisaia malkartsu harmoniatsuak, edertasun edo balio kulturak handikoak, hala nola aztarnategi paleontologikoak, mineralak, interes geologikoko lekuak (IGL), etab. – Bereziak edo bitxiak direlako nabarmentzen diren osagai naturalak dituzten eremuak, edo interes zientifiko berezia dutenak.

Harrera-gaitasunaren balorazioa

Harrera-gaitasun oso handia flora eta faunarentzat. Naturaren kontserbazio-bokazioa. Harrera-gaitasun handia naturari lotutako aisialdiko erabilerentzat. Harrera-gaitasun txikia erabilera ekonomikoentzat.

3 unitatea Izena: Ingurumen Hobekuntzako Eremuak Azalpena:

Bera baitan hartzen ditu baso degradatuak, sastraka-eremuak eta lurzoru marjinalak, zeinak, balio handiagoko eremuen barrualdean edo horien alboan daudenez, baliozkotzat hartzen den kalitate maila handiagoak bilakatzea. Eremu degradatuak dira, baina beren kokalekuagatik edo beren balio intrintsekoen ondorioz kontserbazio-egoera onuragarriagoaren bokazioa dute, kudeaketa-neurriak aplikatuta edo aplikatu gabe.

Page 176: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

Harrera-gaitasunaren balorazioa

Harrera-gaitasun ertaina flora eta faunarentzat, baina hobetzeko gaitasun handiarekin. Harrera-gaitasun ertaina naturari lotutako aisialdiko erabilerentzat, hobetzeko gaitasunarekin. Harrera-gaitasun txikia erabilera ekonomikoetarako.

4. unitatea Izena: Baso-eremuak Azalpena

Baso-sistemek EAEko azalera osoaren % 55 hartzen dute eta bereziki bi baso-masa mota hartzen dituzte: baso autoktonoak (zuhaitzez estalitako azaleraren % 47) eta baso-plantazioak (% 53). Azalera hori handitzen ari da azken hamarraldietan, larreak abandonatu egin direlako edo baso-plantazio bihurtu direlako. Baso autoktonoen baso-masa nagusiak eta handienak mendilerro eta mendiguneen magaletan eta gailurretan kokatzen dira. Lurraldearen gainerako partean, orbanak txikiagoak dira eta sakabanatuta daude. Baso autoktonoetako baso-landaretza eta -fauna oso aberatsa eta askotarikoa da, eta garrantzizko funtzioa betetzen dute lurzoruak higaduratik babesteko eta karbonoaren isurbide gisa. Baso-plantazioen artean, eukalipto eta Monterreyko pinu masak dira nagusi, kantauriar isurialdean kokatuak bereziki. Plantazio horiek egurra lortzeko baliatzen dira, txanda labur edo tartekoetan. Lurraren ekoizpena optimizatzea helburu duten jardueren ondorioz, plantazioak baso autoktonoak baino askoz ere pobreagoak dira biodibertsitatearen ikuspegitik. Lurra zuhaitzez estalita dagoen garaietan, lurzoruak higaduratik babestuta daude. Hala ere, ebakitzen diren unetik basoa berritzen den unea arte, eta basoko pistak eraikitzen diren bitartean, higadura-arriskua dago.

Harrera-gaitasunaren balorazioa

Harrera-gaitasun oso handia flora eta faunarentzat baso autoktonoetan. Baso-plantazioetan gutxiago, baina, hala ere, handia izaten jarraitzen du txanda luzeko plantazioetan. Baso naturalen zatiketa handia da kantauriar isurialdean, eta beren konektibitatea, berriz, txikia; beraz, horrek ondorioak ditu harrera-gaitasunean. Erabilerei dagokionez: lehen sektoreko jarduera ekonomikoa (egurraren ekoizpena) eta aisialdiko jarduerak.

5. unitatea Izena: Nekazaritzako eta abeltzaintzako eremuak Azalpena

Nekazaritzarako eta/edo abeltzaintzarako lursailak biltzen dira hemen, mendiko larreak izan ezik, beste ingurumen-unitate baten barruan baitaude. EAEko lurralde-gainazal handia hartzen dute. Bi agrosistema nagusi daude EAEn:

Page 177: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

• Bereziki abeltzaintzarako bokazioa duten agrosistemak, zeinetan nagusi diren belardi eta larre iraunkorrak; EAEko azaleraren % 24 hartzen dute, eta EAEko kantauriar isurialdean kokatuta daude bereziki.

• Bereziki nekazaritzarako bokazioa duten agrosistemak, zeinetan nagusi den zerealen eta mahatsen laborantza; EAEko azaleraren % 9,5 hartzen dute, eta mediterranear isurialdean kokatuta daude bereziki.

Ikuspegi ekologikotik, gizakiek orekatutako ekosistema gisa definitu litezke; hark beren egitura soiltzen du, komunitateak espezializatzen ditu, ziklo materialak ixten ditu eta merkatuarentzat interesekoak diren produktuetara zuzentzen du fluxu energetikoa.

Harrera-gaitasunaren balorazioa

Harrera-gaitasun handia flora eta faunarentzat, nekazaritza eta abeltzaintza-jardun tradizionalen mendekoak diren espezieekin. Harrera-gaitasuna urritua, sasitzen, ezponden eta zuhaiztien arrarotzearen ondorioz, nekazaritza intentsifikatu den eremuetan. Lehen sektoreko erabilera ekonomikoen harrera-gaitasuna oso handia da. Beste sektoreetako erabilera ekonomikoen harrera-gaitasuna oso txikia da.

6. unitatea Izena: Mendiko larreak Azalpena

Alturako abeltzaintza-eremuak, mendikateen eremu kakuminaletan kokatuak, hartzen ditu. Unitate hau mendiko larreen 2 azpimota handiz osatuta dago: – larre menditarrak-harkaitzak (hormatzar harkaiztsuak, irtengune ia bertikalekin). – gainerako mendiko larreak (belardi lauak eta trinkoak, kota altuetan kokatuak eta abeltzaintzako ustiapen trinkoa dutenak, urtaroaren arabera eta artzaintzako kultura-tradizioari lotuta). Abeltzaintzarako bokazioa duten sistemak dira, gizakiak aspaldi basogabetutako eremuak eta hainbat mendez erdizka artzaintzako jardunak hartu dituztenak. Jarduera horiei esker, jatorrizko landaredia sortu da, intereseko espezie ugari biltzen dituena; espezie horiek artzaintzaren oreka behar dute bizirik irauteko.

Harrera-gaitasunaren balorazioa

Harrera-gaitasun oso handia flora eta faunarentzat, nekazaritza eta abeltzaintza-jardun tradizionalen mendekoak diren espezie esklusiboak. Lehen sektoreko erabilera ekonomikoen harrera-gaitasun handia, abeltzaintza estentsiboari eta kalitateko elikagaien ekoizpenari lotuak bereziki. Beste sektoreetako erabilera ekonomikoen harrera-gaitasuna nulua da.

Page 178: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

7. unitatea Izena: Azaleko urak Azalpena

Bertan sartzen dira ibaiak, errekak eta gizakiak gutxi aldatutako beste ur-masa kontinental batzuk, eta baita barrualdeko eta kostaldeko hezeguneak, kostaldeak eta kostaldeko ur-masak ere. Ingurumen-unitate honek hartutako azalera agrosistemek eta baso-sistemek hartzen dutena baino apalagoa da. Unitatearen ingurumen-garrantzia funtsezkoa da bai florarentzat bai faunarentzat, eta baita gizakiarentzat ere, hornidurarako, paisaiarako, aisiarako, ondo pasatzeko, etab.

Harrera-gaitasunaren balorazioa

Harrera-gaitasun oso handia da flora eta faunarentzat. Unitatea biodibertsitate “hot spots” bat da. Espezie sentibera asko edo arriskuan dauden espezie asko zuzenean daude ur-masen egoera ekologikoaren mende. Unitate honi kalte handia egin diote historikoki giza jarduerek, izan ere, horien ondorioz, asko murriztu da baso alubialen gainazala, hezegune ugari lehortu egin dira, ur masak kutsatu egin dira modu puntualean edo lausoan, kostaldea urbanizatu egin da, etab. Egoerak hobera egiteko joera du azken urteetan, nahiz eta oraindik zer egin asko dagoen floraren, faunaren, habitaten eta ur-masen kontserbazio egoera onera iristeko.

Plan edo programak Natura 2000 Sarean izan dezakeen ondorioaren balorazio espezifikoa

LAGen Berrikusketan proposatutako lurralde-eredua zortzi bloketan banatzen da. 1. blokea: Zeharkako gaiak Lurralde-ereduan sartutako zeharkako gaiak honako hauek dira: "generoaren ikuspegia", "klima-aldaketa", "osasuna", "euskara" eta "lurralde arteko harremana". Azterketarako eta lurralde-ereduan txertatzeko identifikatu diren zeharkako gaien artetik, klima-aldaketarekin zerikusia dutenak dira Natura 2000 Sarean eragin zuzena eta zeharkakoa edukiko dutenak:

• Klima-aldaketa mehatxu bat da ingurumenaren aldaketei sentibera zaien habitat eta espezieentzat (zohikaztegiak, mendiko habitatak, habitat mediterraneoak, etab.).

• Itsas mailaren igoera mehatxu bat da marearteko kostaldeko habitat gehienentzat eta horiek erabiltzen dituzten espezieentzat.

LAGen berrikuspenaren lurralde-helburuek eta -jarraibideek, klimaren gaian, ikatzaren igorpenak murriztera eta ekosistemen erresilientzia hobetzera bideratuta daude guztiak. Natura 2000 Sarearen esparruan garrantzi gehien duten gaiak honakoak dira: Azpiegitura Berdearen sorrera, ekosistemen birsorkuntza eta naturalizazioa lurraldearen erresilientziari laguntzeko, espezieen migrazioari laguntzen dioten ekosistemen arteko konektibitatea sustatzea, itsas mailaren igoerak eta muturreko olatuek eragindako kostaldeko eremuak identifikatzea, eremu

Page 179: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

degradatuen basoberritzea eta baso naturalaren azalera handitzea, hala nola karbono-hobiak. Hori guztia dela eta, prosatutako lurralde-helburuek eta -jarraibideek Natura 2000 Sarean ondorio orokor positiboa

edukiko dutela pentsatzen da, klima-aldaketari eta hark gizakiengan zein ekosistemetan dituen ondorio negatiboei aurre hartzeko jarduerak bultzatzen dituelako.

2. blokea: Paisaia LAGen Berrikusketan paisaiaren eremuan proposatutako hainbat lurralde-jarraibidek lotura zuzena eduki dezakete Natura 2000 Sarearekin, esate baterako:

• Itsasertzeko paisaia eta hondartzen ingurunea babestea; horretarako, urbanizazioa eta azpiegiturak saihestu behar dira, eta portuen irudia hobetu.

• Ibaietako paisaiak leheneratu eta kontserbatu daitezen sustatzea, apalgarriak diren eraikuntzak ezabatuz, ur-bazterreko landaredia babestuz eta oinezkoentzako eta bizikletentzako bide-sare bat bultzatuz.

• Kultur bideei balioa ematea eta ibilbideen, bideen eta behatokien sare bat sortzea, herritarrak paisaiara hurbildu daitezen bultzatzeko, kostaldeko ibilbideak barne.

Kostaldeko eta ibaietako paisaiei aplikatzen zaizkien jarraibide hauen ondorioa Natura 2000 Sarearen barruan dauden kostaldeko eremuetan eta ibaietan oro har positiboa

izango dela aurreikusten da.

3. blokea: ingurune fisikoa eta azpiegitura berdea LAGen berrikuspenak lurralde-ereduaren ingurune fisikoa Ingurune Fisikoaren Antolamenduaren inguruan berrikustea proposatzen du eta Azpiegitura Berde Integratu bat lortzea, zeinetan sartuko diren Eremu Natural Babestuak eta Korridoreen Ekologikoak. Azpiegitura Berdeak oinarri hartzen du naturaren eta prozesu naturalen babesa eta balorazioa modu kontzientean txertatzen direla lurraldearen plangintzan eta dagokion garapenean. Bloke handi horretarako proposatutako lurralde-helburuak eta zehaztapenak sintonia perfektuan daude Natura 2000 Sarearen filosofiarekin eta helburuekin. Bereziki biodibertsitatearen galera geldiarazteko eta EAE barruko zein lurralde mugakideekiko konektibitatea hobetzeko helburuak. Hori dela eta, lurralde-helburu eta -zehaztapen horien garapenak ondorio argi eta garbi positiboa

edukiko du Natura 2000 Sarean.

4. blokea: Landa-ingurunea Lurralde-helburuak eta -zehaztapenak bat datoz EAEko Landa Garapenerako Programarekin (2015-2020). Natura 2000 Sarean sartuta dauden interes komunitarioko habitat asko eta asko zuzenean daude nekazaritzako eta abeltzaintzako jardueren mantenimenduaren mende, modu nabarmenean laguntzen baitiote biodibertsitatearen mantenimenduari. Abandonatzeak ondorio negatiboa du euskal landazabalari lotutako habitat eta espezie askotan. Landaguneak eta landako jarduerak mantentzeko helburua duten Lurralde Antolamenduko Zuzentarauen berrikuspenaren "Landa Ingurunea" blokean sartuta dauden lurralde-helburuek eta -zehaztapenek oro har ondorio positiboa

edukiko dute Natura 2000 Sarearen kontserbazioan.

Page 180: EAEko LURRALDE-ATOLAMENDUAREN GIDALERROEN … · 2017. 2. 3. · NATURGUNEAK ... Euskal Herriko 2050erako Klima Aldaketaren Estrategiari dagozkion helburuak dira, eta, zehazki, lurraldean

5. eta 6. blokea: hiri-ingurunea eta mugikortasun iraunkorra Bi bloke horien eta Natura 2000 Sarearen arteko harremanak ez dira beste blokeetan bezain nabarmenak. Edonola ere, hiri-hazkundearen eta mugikortasunaren iraunkortasuna lortzera begirako lurralde-zehaztapen guztiak, lurraren kontsumoa saihestu eta ingurunerako kutsagarrien igorpenak murriztea ekarriko dutenak, oro har positibotzat

hartzen dira Natura 2000 Sarearen kontserbazio-helburuei dagokienez.

7. eta 8. blokeak: Ura eta energia Orokorrean, bi bloke horietarako proposatutako lurralde-helburuek eta -zehaztapenek hornidura-egituren eraginkortasuna hobetzea bilatzen dute, eta baita eskura dauden baliabideen erabilera iraunkorra eta aurrezpena ere oro har. Helburu horien lorpenak zalantzarik gabe ondorio positiboak

edukiko lituzke sare hidrologikoan eta kutsaduraren gainean, oro har; beraz, ondorio orokor positiboa aurreikusten da Natura 2000 Sarean, bereziki ur-ibilguetan eta hezeguneetan.

Lurralde-ereduaren berrikuspenak Natura 2000 Sarearen gainean dituen ondorioei buruzko ondorioa Sintonia dago lurralde-ereduaren berrikuspeneko helburuen eta zehaztapenen eta Natura 2000 Sarearen kontserbazio-helburuen artean. Natura 2000 Sarearentzat mesedegarriak izango dira helburu hauek dituzten lurralde-zehaztapen guztiak: biodibertsitatearen galera geldiaraztea, konektibitate ekologikoa, eremu naturalen kudeaketa eta plangintza hobetzea, habitat naturalak eta erdi-naturalak kontserbatzeko mesedegarriak diren nekazaritzako eta nekazaritzako jarduerak sustatzea, airearen, uraren eta lurzoruen kutsadura murriztea, baliabide naturalen erabilera iraunkorra sustatzea, etab. Hori guztia kontuan hartuta, EAEko Lurralde Antolamenduaren Gidalerroen berrikuspenak Natura 2000 Sarearen gainean ondorio orokor positiboa edukiko duela aurreikusten da. Edonola ere, ezin dira baztertu proposatutako lurralde-jarraibideek etorkizunean gauzatuko dituzten planen eta proiektuen ondorioz ingurumen-inpaktu negatiboak eragingo direla. Horregatik, Kontserbazio Eremu Berezien edo Hegaztientzako Kontserbazio Bereziko Eremuaren nortasunean ondorio nabarmenak izan ditzaketen lurralde-ereduaren berrikuspenaren ondoriozko plan eta proiektuen ebaluazioa egin behar da, Natura 2000 Sarearen gaineko ondorioak ebaluatzeko.