Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

267
8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 1/267

Transcript of Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

Page 1: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 1/267

Page 2: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 2/267

Page 3: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 3/267

Page 4: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 4/267

Page 5: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 5/267

Page 6: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 6/267

Page 7: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 7/267

Page 8: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 8/267

Page 9: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 9/267

Page 10: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 10/267

Page 11: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 11/267

Page 12: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 12/267

Page 13: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 13/267

Page 14: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 14/267

Page 15: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 15/267

Page 16: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 16/267

Page 17: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 17/267

Page 18: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 18/267

Page 19: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 19/267

Page 20: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 20/267

Page 21: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 21/267

Page 22: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 22/267

Page 23: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 23/267

Page 24: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 24/267

Page 25: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 25/267

Page 26: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 26/267

Page 27: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 27/267

Page 28: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 28/267

Page 29: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 29/267

Page 30: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 30/267

Page 31: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 31/267

Page 32: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 32/267

Page 33: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 33/267

Page 34: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 34/267

Page 35: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 35/267

Page 36: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 36/267

Page 37: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 37/267

Page 38: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 38/267

Page 39: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 39/267

Page 40: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 40/267

Page 41: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 41/267

Page 42: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 42/267

Page 43: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 43/267

Page 44: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 44/267

Page 45: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 45/267

Page 46: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 46/267

Page 47: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 47/267

Page 48: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 48/267

Page 49: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 49/267

Page 50: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 50/267

Page 51: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 51/267

Page 52: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 52/267

Page 53: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 53/267

Page 54: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 54/267

Page 55: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 55/267

Page 56: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 56/267

Page 57: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 57/267

Page 58: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 58/267

Page 59: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 59/267

Page 60: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 60/267

Page 61: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 61/267

Page 62: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 62/267

Page 63: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 63/267

Page 64: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 64/267

Page 65: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 65/267

Page 66: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 66/267

Page 67: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 67/267

Page 68: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 68/267

Page 69: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 69/267

Page 70: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 70/267

Page 71: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 71/267

Page 72: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 72/267

Page 73: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 73/267

Page 74: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 74/267

Page 75: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 75/267

Page 76: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 76/267

Page 77: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 77/267

Page 78: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 78/267

Page 79: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 79/267

Page 80: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 80/267

Page 81: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 81/267

Page 82: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 82/267

Page 83: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 83/267

Page 84: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 84/267

Page 85: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 85/267

Page 86: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 86/267

Page 87: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 87/267

Page 88: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 88/267

Page 89: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 89/267

Page 90: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 90/267

Page 91: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 91/267

Page 92: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 92/267

Page 93: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 93/267

Page 94: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 94/267

Page 95: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 95/267

Page 96: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 96/267

Page 97: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 97/267

Page 98: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 98/267

Page 99: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 99/267

Page 100: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 100/267

Page 101: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 101/267

Page 102: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 102/267

Page 103: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 103/267

Page 104: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 104/267

Page 105: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 105/267

Page 106: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 106/267

Page 107: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 107/267

Page 108: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 108/267

Page 109: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 109/267

Page 110: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 110/267

Page 111: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 111/267

Page 112: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 112/267

Page 113: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 113/267

Page 114: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 114/267

Page 115: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 115/267

Page 116: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 116/267

Page 117: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 117/267

Page 118: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 118/267

Page 119: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 119/267

Page 120: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 120/267

Page 121: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 121/267

Page 122: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 122/267

Page 123: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 123/267

Page 124: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 124/267

Page 125: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 125/267

Page 126: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 126/267

Page 127: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 127/267

Page 128: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 128/267

Page 129: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 129/267

Page 130: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 130/267

Page 131: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 131/267

Page 132: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 132/267

Page 133: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 133/267

Page 134: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 134/267

Page 135: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 135/267

Page 136: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 136/267

Page 137: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 137/267

Page 138: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 138/267

Page 139: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 139/267

Page 140: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 140/267

Page 141: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 141/267

Page 142: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 142/267

Page 143: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 143/267

Page 144: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 144/267

Page 145: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 145/267

Page 146: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 146/267

Page 147: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 147/267

Page 148: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 148/267

Page 149: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 149/267

Page 150: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 150/267

Page 151: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 151/267

Page 152: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 152/267

Page 153: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 153/267

Page 154: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 154/267

Page 155: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 155/267

Page 156: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 156/267

Page 157: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 157/267

Page 158: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 158/267

Page 159: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 159/267

Page 160: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 160/267

Page 161: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 161/267

Page 162: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 162/267

Page 163: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 163/267

Page 164: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 164/267

Page 165: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 165/267

Page 166: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 166/267

Page 167: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 167/267

Page 168: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 168/267

Page 169: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 169/267

Page 170: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 170/267

Page 171: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 171/267

Page 172: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 172/267

Page 173: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 173/267

Page 174: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 174/267

Page 175: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 175/267

Page 176: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 176/267

Page 177: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 177/267

Page 178: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 178/267

Page 179: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 179/267

Page 180: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 180/267

Page 181: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 181/267

Page 182: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 182/267

Page 183: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 183/267

Page 184: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 184/267

Page 185: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 185/267

Page 186: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 186/267

Page 187: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 187/267

Page 188: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 188/267

Page 189: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 189/267

Page 190: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 190/267

Page 191: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 191/267

Page 192: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 192/267

Page 193: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 193/267

Page 194: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 194/267

Page 195: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 195/267

Page 196: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 196/267

Page 197: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 197/267

Page 198: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 198/267

Page 199: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 199/267

Page 200: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 200/267

Page 201: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 201/267

Page 202: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 202/267

Page 203: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 203/267

Page 204: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 204/267

Page 205: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 205/267

Page 206: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 206/267

Page 207: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 207/267

Page 208: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 208/267

Page 209: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 209/267

Page 210: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 210/267

Page 211: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 211/267

Page 212: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 212/267

Page 213: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 213/267

Page 214: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 214/267

Page 215: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 215/267

Page 216: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 216/267

Page 217: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 217/267

Page 218: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 218/267

Page 219: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 219/267

Page 220: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 220/267

Page 221: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 221/267

Page 222: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 222/267

Page 223: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 223/267

Page 224: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 224/267

Page 225: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 225/267

Page 226: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 226/267

Page 227: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 227/267

Page 228: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 228/267

Page 229: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 229/267

Page 230: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 230/267

Page 231: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 231/267

Page 232: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 232/267

Page 233: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 233/267

Page 234: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 234/267

Page 235: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 235/267

Page 236: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 236/267

Page 237: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 237/267

Page 238: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 238/267

Page 239: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 239/267

Page 240: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 240/267

Page 241: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 241/267

Page 242: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 242/267

Page 243: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 243/267

Page 244: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 244/267

Page 245: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 245/267

Page 246: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 246/267

Page 247: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 247/267

Page 248: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 248/267

Page 249: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 249/267

Page 250: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 250/267

Page 251: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 251/267

Page 252: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 252/267

Page 253: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 253/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

270

superior, por los que se estiran las cuerdasfundamentalmente de pelo de mujer o de nervio deanimales, deben guardar proporción con el tamañodel peso de la piedra y con su gravedad; piedra quedebe lanzar la ballesta. Lo mismo sucede con las

catapultas en relación a la longitud de las flechas quearrojan. Para que lo tengan claro los que no conocen bien la geometría y para que no se entretengan enhacer cálculos en medio de los peligros de la guerra, pasaré a explicar lo que yo mismo he aprendidoempíricamente; expondré también todos los datosque he recibido de mis maestros y pondré demanifiesto la relación que guardan los pesos de losgriegos respecto a los módulos y respecto a los pesosque usamos nosotros.

per quorum spatia contenduntur capillomaxime muliebri vel nervo funes,magnitudine ponderis lapidis, quem debet ea ballista mittere, ex ratione gravitatis proportione sumuntur, quemadmodum

catapultis de longitudinibus sagittarum.Itaque ut etiam qui geometrice nonnoverunt, habeant expeditum, ne in periculo bellico cogitationibus detineantur, quae ipsefaciundo certa cognovi quaeque ex parteaccepta praeceptoribus, finita exponam, etquibus rebus Graecorum pensiones admodulos habeant rationem, ad eam ut etiamnostris ponderibus respondeant, tradamexplicata.

La ballesta que deba lanzar una piedra de dos librastendrá en su armazón superior un orificio de cincodedos; si pesa tres libras, será de seis dedos; si es deseis libras, siete dedos; si de diez libras, ocho dedos;si es de veinte libras, diez dedos; si de cuarentalibras, diecisiete dedos; si de sesenta libras, trecededos más 118; si de ochenta libras, quince dedos; side ciento veinte libras, un pie más dedo y medio; sies de ciento sesenta libras, un pie y cuatro dedos; side ciento ochenta libras, un pie y cinco dedos; si esde doscientas libras, un pie y seis dedos; si pesadoscientas diez libras, un pie y seis dedos; si es detrescientas sesenta libras, un pie y medio.

[3] Nam quae ballista duo pondo saxummittere debet, foramen erit in eius capitulodigitorum V; si pondo IIII, digitorum sex,VI, digitorum VII; decem pondo digitorumVIII; viginti pondo digitorum X; XL pondodigitorum XII s<emisque> ; LX pondodigitorum XIII et digiti octava parte; LXXX pondo digitorum XV; CXX pondo I pedis etsesquidigiti; C et LX pedis ; C et LXXX pe<di>s et digiti V; CC pondo pedis etdigitorum VI; CC et X pedis et digitorumVI; CCCLX, pedis I s<emissisque>.

Una vez que se haya fijado el tamaño del agujero(que se tomará como módulo) se representará un«pequeño escudo» -en griego «peritretos»- cuyalongitud será de ocho agujeros, su anchura de dosagujeros más 1/6 parte. La línea circular descritadivídase por la mitad y, realizada la división, secontraerán los extremos de este gráfico para que

adquiera un aspecto oblicuo, restando una sexta partede su longitud y una cuarta parte de su anchura,donde aparece el giro del ángulo exterior. En la partede la curvatura, donde convergen las puntas de losángulos, se harán unos agujeros oblicuos alcontraerse su anchura en una sexta parte haciaadentro; el agujero quedará un poco ovalado,equivalente al grosor del «pequeño pestillo»13queretiene las cuerdas. Cuando adquiera esta nuevaforma, se irá ajustando su contorno periférico, paraque describa una curvatura exterior suavementeequilibrada; su grosor será de 14/16 del agujero.

[4] Cum ergo foraminis magnitudo fueritinstituta, describatur scutula, quae graece

peritretos appellatur, cuius longitudoforaminum VIII, latitudo duo et sextae partis. Dividatur medium lineae discriptaeet, cum divisum erit, contrahantur extremae partes eius formae, ut obliquam

deformationem habeat longitudinis sexta parte, latitudinis, ubi est versura, quartam partem. In qua parte autem est curvatura, inquibus procurrunt cacumina angulorum, etforamina convertuntur, et contracturalatitudinis redeat introrsus sexta parte,foramen autem oblongius sit tanto, quantamepizygis habet crassitudinem. Cumdeformatum fuerit, circum dividatur,extremam ut habeat curvaturam molliter circumactam.

13 Aunque el término «epizygis» es oscuro, se puede traducir como «pestillos de presión».

Page 254: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 254/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

271

La longitud de su cubo o caja será de dos agujeros,su anchura de un agujero más 3/4 y su grosor, sincontar la parte que se apoya en el agujero, será de11/16; su anchura en la parte externa será de dos

agujeros más 1/16. La longitud de los maderos deapoyo será de cinco agujeros más 3/16; la curvaturamedirá medio agujero y su grosor será de un medio.A la anchura, en su parte central, se añade lo que seha añadido junto al agujero en la descripciónanterior, es decir, en anchura y grosor una quinta parte y en altura una cuarta parte.

[5] Crassitudo eius foraminisconstituatur. Modioli foraminum duo,latitudo , crassitudo praeterquam quodin foramine inditur foraminis , ad

extremum autem latitudo foraminis .Parastatarum longitudo foraminis ;curvatura foraminis pars dimidia; crassitudoforaminis et partis LX. Adicitur autem admediam latitudinem, quantum est propeforamen factum in descriptione, latitudine etcrassitudine foraminis V, altitudo parte IIII.

La longitud de la regla, situada en la mesa, será deocho agujeros; su anchura y su grosor, de medioagujero. Las espigas medirán 7/16 de longitud y 1/4de grosor. La curvatura de la regla será de 5/8. Laanchura y el grosor de la regla exterior serán lasmismas. Su longitud se ajustará a la que proporcioneel ángulo del trazado, y la anchura del madero deapoyo se adaptará a su propia curvatura.

[6] Regulae, quae est in mensa, longitudoforaminum VIII; latitudo et crassitudodimidium foraminis. Cardines ,crassitudo foraminis . Curvatura regulae

. Exterioris regulae latitudo etcrassitudo tantundem; longitudo, quamdederit ipsa versura deformationis et parastaticae latitudo ad suam curvaturam .Superiores autem regulae aequales eruntinferioribus . Mensae transversariiforaminis .

Las reglas de la parte superior serán iguales a las dela parte inferior. Los elementos transversales de lamesa medirán 3/4 del agujero.

[7] Climacidos scapi longitudo foraminumXIII, crassitudo I , intervallûm mediûmlatitudo foraminis et parte quarta, crassitudo pars VIII .

La longitud del cuerpo de la «escalera» será de treceagujeros; su grosor, de un agujero y el espaciointermedio tendrá una anchura de 5/4 y su grosor 1/8.La parte superior de la «escalera» contigua a los brazos y unida a la mesa se dividirá en cinco partessu longitud total; de estas cinco partes, se darán dos aese elemento que los griegos denominan «chelen»; suanchura será 3/16, su grosor 1/4 y su longitud 7/2agujeros. La prominencia del «chelen» o agarraderoes de medio agujero y la de sus alas 1/4. La parte próxima al «axon» denominado -«frentetransversal»- será de tres agujeros.

Climacidos superioris pars quae est proxima bracchiis, quae coniuncta est mensae, totalongitudine dividatur in partes V. Ex hisdentur duae partes ei membro, quod Graecichelen vocant latitudo , crassitudo ,longitudo foraminum III et semis<sis> ;extantia cheles foraminis s<emissisque> pterygomatos foraminis et sicilicus. Quodautem est ad axona, quod appellatur fronstransversarius, foraminum trium.

La anchura de las reglas interiores medirá 5/16 y sugrosor, 3/16. El cobertor de la agarradera estáensamblado a cola de milano en el cuerpo de la«escalera» con una anchura de 1/4 y un grosor de

1/12. El grosor de la pieza cuadrada, unida a laescalera, será de 1/4 y en sus extremos medirá un

8] Interiorum regularum latitudo foraminis, crassitudo . Cheloni replum, quod est

operimentum, securiculae includitur scapoclimacidos latitudo crassitudo foraminisXII . Crassitudo quadrati, quod est ad

Page 255: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 255/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

272

agujero. El diámetro del eje redondo será igual al dela agarradera y junto a las clavijas tendrá unadeciinosexta parte menos. La longitud de los puntalesdel soporte será de cuatro agujeros y medio, suanchura en la parte más baja será de medio agujero y

en la parte más alta será de 3/16. La basa -denominada «eschara»- tiene una longitud de14

agujeros; la pieza que va delante de la basa(antibasamento) tiene una longitud de cuatroagujeros; el grosor y la anchura son de 7/12 agujeros.A media altura se une a la columna con una anchuray un grosor de 3/2 agujeros. Su altura no guarda proporción con los agujeros que hemos tomado comomódulos, sino que será la que exija su utilización. Lalongitud del brazo medirá seis agujeros y su grosor en la raíz será de un agujero y en los extremos 6/16.

climacida, foraminis , in extremis ,rutundi autem axis diametros aequaliter eritcheles, ad claviculas autem minus partesexta decuma . [9] Anteridon longitudoforaminum IIII s<emissisque>, latitudo in

imo foraminis , in summo crassitudo .Basis, quae appelatur eschara , longitudoforaminum , antibasis foraminum IIII,utriusque crassitudo et latitudo foraminis. Conpingitur autem dimidia altitudiniscolumna, latitudo et crassitudo Is<emissque>. Altitudo autem non habetforaminis proportionem, sed erit quod opuserit ad usum. Bracchii longitudo foraminumVI, crassitudo in radice foraminis, inextremis .

He expuesto las proporciones que consideré másútiles de las ballestas y de las catapultas. No quiero pasar por alto, sino dejar constancia por escrito, de lamejor manera que pueda, cómo se domina la tensiónde estas máquinas mediante unas cuerdas de nervioso de cabellos retorcidos.

De ballistis et catapultis symmetrias, quasmaxime expeditas putavi, exposui.Quemadmodum autem contentionibus eaetemperentur e nervo capilloque tortisrudentibus, quantum conprehendere scriptis potuero, non praetermittam.

Capítulo décimo segundo

Preparación de las ballestas y de las catapultasCaput Duodecimum

Se toman unos maderos con una longitudimportante, donde se fijarán unos apoyos en losque se encajen los rodillos. En la parteintermedia de los maderos se hacen unos pequeños cortes marcando unas muescas, en lasque se sujeta el armazón superior de lascatapultas, y se fija con unas cuñas, con el fin deque no se mueva cuando se tensen las cuerdas.Dentro del armazón superior se incluyen unascajitas de bronce, donde se colocan unas clavijasde hierro o pequeños ejes, que en griego sedenominan «epizygidas».

[1] Sumuntur tigna amplissima longitudine;supra figuntur chelonia, in quibus cluduntur suculae. Per media autem spatia tignoruminsecantur exciduntur formae, in quibusexcisionibus cluduntur capitula catapultarum,cuneisque distinentur, ne in contentionibusmoveantur. Tum vero modioli aerei in eacapitula includuntur et in eos cuneoli ferrei, quasepizygidas Graeci vocant, conlocantur.

A continuación se meten los cabos de las cuerdaso cables por los agujeros del armazón superior,se hacen pasar hasta la otra parte y se atan en losrodillos; cuando se tensan las cuerdas por medio

de unas palancas, al pulsarlas con las manos

[2] Deinde ansae rudentum induntur per foramina capitulorum, in alteram partemtraiciuntur, deinde in suculas coiciuntur involvuntur, uti vectibus per eas ext<enti>

rudentes, cum manibus sunt tacti, aequalem in14 Falta texto en el original.

Page 256: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 256/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

273

emitirán un mismo sonido o tono. Para que no seaflojen, se dejan bien apretadas en los agujeros,con la ayuda de unas cuñas. Pasándolas al otrolado, se tensan asimismo en los rodillos con laayuda de las palancas, hasta que emitan también

un mismo tono. De esta manera se preparan lascatapultas mediante el bloqueo de las cuñas hastaque su sonido sea correcto, en perfectaconsonancia.

utroque sonitus habeant in responsum. Tuncautem cuneis ad foramina concluduntur, ut non possint se remittere. Ita traiecti in alteram partem eadem ratione vectibus per suculasextenduntur, donec aequaliter sonent. Ita

cuneorum conclusionibus ad sonitum musicisauditionibus catapultae temperantur.

Sobre estos detalles he expuesto todo lo que meha sido posible. Quede el que trate ahora sobrelas máquinas de ataque y las máquinas decombate; unas máquinas que permiten salir victoriosos a los generales y ofrecer una defensadefinitiva a las ciudades.

De his rebus quae potui dixi. Restat mihi deoppugnatoriis rebus, quemadmodummachinationibus et duces victores et civitatesdefensae esse possint.

Capítulo décimo tercero

Máquinas de ataqueCaput Tertium Decimum

Veamos, en primer lugar, cómo se descubrió elariete de ataque, según dicen. Los cartagineses

habían fijado su campamento con el objetivo deiniciar el ataque a Cádiz. Previamente se habíanapoderado ya de una fortaleza que intentarondemoler por todos los medios; como no poseíaninstrumentos de hierro suficientes y capaces paralograr su objetivo, tomaron un madero y,sosteniéndolo con sus manos, golpearon con su punta múltiples veces la parte superior del muro,consiguiendo derribar las hileras más altas de piedras; con este sistema, poco a poco ysiguiendo un orden, derrumbaron toda la

fortificación.

[1] Primum ad oppugnationis aries sic inventusmemoratur esse. Carthaginienses ad Gadis

oppugnandas castra posuerunt. Cum autemcastellum ante cepissent, id demoliri sunt conati.Posteaquam non habuerunt ad demolitionemferramenta, sumpserunt tignum idque manibussustinentes capiteque eius summum murumcontinenter pulsantes summos lapidum ordinesdeiciebant, et ita gradatim ex ordine totamcommunitionem dissipaverunt.

Poco después, un artesano de Tirio llamadoPefrasmeno, estimulado por el descubrimiento deeste ingenio, puso en vertical un mástil y colgóde él otro madero atravesado, imitando una balanza; llevándolo hacia adelante y hacia atrás,con golpes violentos derribó todo el muro deCádiz.

[2] Postea quidam faber Tyrius nominePephrasmenos hac ratione et inventione inductusmalo statuto ex eo alterum transversum utitrutinam suspendit et in reducendo et inpellendovementibus plagis deiecit Gaditanorum murum.

En cartaginés Cedras fue el primero queconstruyó una plataforma de madera apoyadasobre ruedas y por la parte de arriba compuso un

Ceras autem Carchedonius de materia primum basim subiectis rotis fecit supraque compegitarrectariis et iugis varas et in his suspendit

Page 257: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 257/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

274

armazón con puntales y abrazaderas; colgó elariete de este armazón y lo recubrió con pieles de buey, con el fin de que estuvieran más protegidoslos soldados que manipularan esta máquina parademoler el muro. Dado que sus movimientos

eran muy lentos, denominaron a esta máquina«tortuga del ariete». Así fueron los primeros pasos en este tipo de máquinas; posteriormente,cuando Filipo, hijo de Amintas, sitió la ciudad deBizancio, Polyidos de Tesalia desarrolló esta primera máquina con una gran diversidad dediseños más resolutivos; Díades y Charlas, quesirvieron en el ejército de Alejandro, prosiguieron haciendo prosperar el método dePolyido.

arietem coriisque bubulis texit, uti tutiore essent,qui in ea machinatione ad pulsandum murumessent conlocati. Id autem, quod tardos conatushabuerat, testudinem arietariam appellarecoepit. [3] His tunc primis gradibus positis ad

id genus machinationis, postea cum Philippus,Amyntae filius, Byzantios oppugnaret, PolydiosThettalos pluribus generibus et facilioribusexplicavit, a quo receperunt doctrinam Diades etCharias, qui cum Alexandro militaverunt.

Díades nos hace ver en sus escritos que fue élquien ideó las «torres móviles», que solía llevar desmontadas en su ejército. Inventó también el«taladro» y la «Máquina ascendente», desde laque se pudiera pasar al muro, a pie plano; no podemos olvidar su «cuervo destructor» quealgunos llaman la «grulla». Utilizaba también el«ariete sobre ruedas», cuyas reglas y detalles deconstrucción nos dejó escritos. Decía que lastorres más pequeñas convenía levantarlas conuna altura de al menos sesenta codos y con unaanchura de diecisiete codos; en su parte más altadebía estrecharse una quinta parte respecto a su base; los puntales de soporte de la torre debíanmedir, en la parte más baja, nueve pulgadas y enla parte más alta, medio pie. En su opinión, eramuy conveniente levantar esta torre con diezalturas o pisos y con ventanas en cada uno deellos. También hace referencia a una torre demayores dimensiones con una altura de cientoveinte codos y una anchura de veintitrés codos y

medio; su estrechamiento en la parte superior debía ser una quinta parte y los puntales desoporte debían medir un pie en la base y seisdedos en lo alto. Esta impresionante torre seconstruía con veinte pisos o alturas y cada uno deellos tenía alrededor una galería exterior de trescodos. Toda la torre quedaba cubierta con pielesde animales recién quitadas, con el fin de protegerla frente a cualquier ataque.

Itaque Diades scriptis suis ostendit se invenisseturres ambulatorias, quas etiam dissolutas inexercitu circumferre solebat, praeterea terebramet ascendtem machinam, qua ad murum plano pede transitus esse posset, etiam corvumdemolitorem, quem nonnulli gruemappellant. [4] Non minus utebatur arietesubrotato, cuius rationes scriptas reliquit.Turrem autem minimam ait oportere fieri neminus altam cubitorum LX, latitudinem XVII,contracturam autem summam imae partisquintam, arrectaria in turris in imo dodrantalia insummo semipedalia. Fieri autem ait oportereeam turrem tabulatorum decem, singulis partibus in ea fenestratis.

[5] Maiorem vero turrem altam cubitorumCXX, latam cubitorum XXIII <semissisque>,contracturam item quinta parte, arrectaria

pedalia in imo, in summo sedigitalia. Hancmagnitudinem turris faciebat tabulatorum XX,cum haberent singula tabulata circumitionemcubitorum ternûm. Tegebat autem coriis crudis,ut ab omni plaga essent tutae.

La «tortuga arietaria» se construía siguiendo un proceso muy parecido: con una anchura de treintay dos codos, una altura -sin contar su cubierta- de

[6] Testudinis arietariae comparatio eademratione perficiebatur. Habuerat autemintervallum XXXII, altitudinem praeter

Page 258: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 258/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

275

dieciséis codos y una altura de la cubierta, desdela plataforma hasta el remate, de dieciséis codos.La cubierta sobresalía por encima en la partecentral del techo no menos de dos codos, y amayor altura aún, se levantaba cuatro codos una

pequeña torre de tres pisos; en el piso superior secolocaban escorpiones y catapultas y en losinferiores se almacenaba gran cantidad de agua para sofocar las llamas, en el supuesto de que prendiera fuego en ella. Además, se colocaba unamáquina para impulsar el ariete -en griego«criodocis»- en la que se aseguraba un rodillo perfectamente terminado con el torno, sobre elque se situaba el ariete; moviéndolo haciaadelante y hacia atrás con unas cuerdas seconseguían unos efectos contundentes. Toda la«tortuga» quedaba cubierta con pieles deanimales recién quitadas, a la manera de la torreanterior.

fastigium XVI, fastigii autem altitudo ab stratoad summum cubita XVI. Exibat autem in altumet supra medium tectum fastigium non minuscubita duo, et supra extollebatur turriculacubitorum quattuor tabulatorum III, quo tabulato

summo statuebantur scorpionis et catapultae,inferioribus congerebatur aquae magnamultitudo ad extinguendum, si qua vis ignisinmitteretur. Constituebatuur autem in eamarietaria machina, quae graece dicitur criodocis ,in qua conlocabatur torus perfectus in torno, inquo insuper constitutus aries rudentiumductionibus et reductionibus efficiebat magnosoperis effectus. Tegebatur autem is coriis crudisquemadmodum turris.

Veamos los distintos pasos para fabricar el«taladro», tal como nos lo dejó escrito; se trata deuna máquina semejante a la tortuga, que tenía enmedio un canal, apoyado en unas pilastras -comonormalmente tienen las catapultas y las ballestas-con una longitud de cincuenta codos y una profundidad de un codo, en el que se colocabatransversalmente un rodillo. En su parte frontal, aderecha e izquierda tenía dos poleas que poníanen movimiento el madero con sus extremos dehierro; el madero estaba introducido en el canal.Bajo este madero y también dentro del canalunos rodillos le imprimían impulsos acelerados yviolentos, de manera continua. Sobre el mismomadero se levantaban a lo largo del canaldiversos arcos que lo cubrían y, a la vez,sujetaban unas pieles de animales recién quitadas

para proteger la máquina, tapándola por completo.

[7] De terebra has explicuit scriptis rationes.Ipsam machinam uti testudinem in mediohabentem conlocatum in orthostatis canalem,quemadmodum in catapultis aut ballistis fierisolet, longitudine cubitorum L, altitudine cubiti,in quo constituebatur transversa sucula. In capiteautem dextra ac sinistra trocleae duae, per quasmovebatur quod inerat in eo canali capite ferratotignum. Sub eo autem in ipso canali inclusi toricrebriter celeriores et vehementiores efficiebanteius motus. Supra autem ad tignum, quod inibierat, arcus tegebantur ad canalem crebriter, utisustinerent corium crudum, quod ea machinaerat involuta.

No le pareció oportuno escribir nada sobre el«cuervo», pues, en su opinión, esta máquina noera muy eficaz. Respecto a la «máquina deascenso» -en griego «epibathra»- y sobre lasmáquinas navales, que posibilitan abordar a otrasnaves, apenas si dejó algunos apuntes escritos; síes verdad que lo promete seriamente, pero dehecho no ofreció explicación alguna.

[8] De corace nihil putavit scribendum, quodanimadverteret eam machinam nullam haberevirtutem. De accessu, quae epibathra graecedicitur, et de marinis machinationibus, quae per navium aditus habere posset, scripsit tantum; pollicitum esse vehementer animadverti nequerationes eorum eum explicavisse.

He expuesto lo que nos dejó por escrito Díades Quae sunt a Diade de machinis scripta, quibus

Page 259: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 259/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

276

sobre la construcción de estas máquinas. Pasaré aexplicar ahora las que aprendí de mis maestrosque, por cierto, me parecen más útiles.

sint conparationibus, exposui. Nuncquemadmodum a praeceptoribus accepi et utiliamihi videntur, exponam.

Capítulo décimo cuarto

La tortuga para llenar fosos

Caput Quartum DecimumVeamos el método que debe seguirse para construir la tortuga, que se utiliza tanto para rellenar fososcomo para acercarse a los muros. Se compone una base cuadrada -en griego «eschara»- cuyos ladosmiden cada uno veintiún pies, con cuatro maderostransversales. Estos quedarán sujetos por otros dos,con un grosor de 14/16 pulgadas y una anchura demedia pulgada. Los maderos transversales secolocarán, guardando una distancia entre sí deaproximadamente tres pies y medio. En cada unode los intervalos se colocan debajo unos«arbolitos» -en griego «amaxopodes»-15 en los quegiran los ejes de las ruedas, reforzados con láminasd e hierro. Estos arbolitos están fabricados demanera que poseen espigas y agujeros con el fin deque unas palancas los atraviesen de lado a lado, para facilitar sus giros y posibilitar que la máquinase mueva hacia adelante y hacia atrás, hacia laderecha y hacia la izquierda, y si fuera precisotambién oblicuamente, gracias a los giros de lasruedas facilitados por medio de los arbolitos.

[1] Testudo, quae ad congestionem fossarum paratur (eaque etiam accessus ad murum potest habere), sic erit facienda. Basiscompingatur, quae graece eschara dicitur,quadrata habens quoque versus latera singula pedum XXI et transversaria IIII. Haec autemcontineantur ab alteris duobus crassi<tudini>sI s<emissisque>, lati<tudini>s s<emissisque>;distent autem transversaria inter se circiter pedes III s<emissemque>. Supponanturque insingulis intervallis eorum arbusculae, quaegraece amaxopodes dicuntur, in quibusversantur rotarum axes conclusi lamnis ferreis.Eaeque arbusculae ita sint temperatae, uthabeant cardines et foramina, quo vectestraiecti versationes earum expediant, uti anteet post et ad dextrum seu sinistrum latus, siveoblique ad angulos opus fuerit, ad id per arbusculas versatis progredi possint.

Sobre el basamento se colocarán dos maderos quesobresalgan seis pies por cada uno de los lados y ensus resaltes se fijarán otros dos maderos quesobresalgan doce pies en el frente, con una anchura

y con un grosor iguales a los que hemos descrito enla plataforma. Sobre todo este armazón se levantanunos pilares o postes bien trabados, de nueve piesde altura -excluyendo las espigas-, con un grosor de un pie y un palmo por cada lado; ademásguardarán entre sí una separación de pie y medio.Estos maderos se encajarán por la parte superior enotros maderos trabados entre sí. Sobre éstos iráncolocados unos cabrios, encajados uno sobre otromediante espigas, que se levantarán con una alturade nueve pies. Se colocará un madero cuadradosobre los cabrios para que éstos queden bien

[2] Conlocentur autem insuper basim tignaduo in utramque partem proiecta pedes senos,quorum circa proiecturas figantur altera proiecta duo tigna ante frontes pedes XII,

crassa et lata uti in basi sunt scripta. Insuper hanc conpactionem exigantur postescompactiles praeter cardines pedum VIIII,crassitudine quoquoversus palmopedales,intervalla habentes inter se sesquipedes. Eaconcludantur superne intercardinatis trabibus.Supra trabes conlocentur capreoli cardinibusalius in alium conclusi, in altitudine excitati pedes VIIII. Supra capreolos conlocetur quadratum tignum, quo capreoliconiungantur.

15 Probablemente sean unas planchas orientables. En su interior giraban las ruedas.

Page 260: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 260/267

Page 261: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 261/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

278

de cada puntal es de treinta y seis pies, con ungrosor de un palmo y un pie y con una anchura de pie y medio La base se desplaza sobre ocho ruedas.La altura de las ruedas es de seis pies y 3/4 y sugrosor de tres pies; están fabricados con tres

láminas de madera unidas con piezas también demadera cortadas en forma de cola de golondrina,atravesadas y consolidadas con planchas de hierrotrabajadas en frío.

binis tignis fuerant compacta, in altitudinibussingulo pedum XXXVI, crassitudine palmopedali, latitudine sesquipedali. Basiseius habuerat rotas VIII, quibus agebatur.Fuerat autem earum altitudo pedum VI ,

crassitudo pedum III, ita fabricata triplicimateria: alternis se contra subscudibus inter secoagmentatae lamnisque ferreis ex frigidoductis alligatae.

Las ruedas giran en unos «arbolitos»(«amaxopodes»). Sobre la superficie plana formada por las traviesas y que está situada sobre la base, selevantan unos postes de dieciocho pies más uncuarto, con una anchura de 3/4 y un grosor de 5/8;entre sí guardan una distancia de un pie más 3/4.Sobre estos postes, unos maderos colocadosalrededor ofrecen seguridad a todo el armazón ytienen una anchura de un pie más 1/4 y un grosor de 3/4. Encima del armazón se alzan unos cabrioscon una altura de doce pies. Sobre los cabrios seextiende un puntal con objeto de asegurar las junturas de éstos. Las maderas laterales estánfijadas transversalmente y sobre ellas se apoya elentablado que rodea y protege las partes inferiores.

[3] Eae in arbusculis, sive amaxopodesdicuntur, habuerant versationes. Ita supratranstrorum planitiem, quae supra basimfuerat, postes erant erecti pedes XVIII ,latitudine , crassitudine , distantes inter se I . Supra eos trabes circumclusaecontinebant totam compactionem latae pede I

, crassae . Supra eam capreoliextollebantur altitudine pedum XII; supracapreolos tignum conlocatum coniungebatcapreolorum compactiones. Item fixahabuerant lateraria in transverso, quibusinsuper contabulatio circumdata contegebatinferiora.

Esta máquina tiene en su parte central un entabladoapoyado en unas viguetas, donde se instalan losescorpiones y las catapultas. Dos puntales bienasegurados se levantan a una altura de cuarenta ycinco Pies, con un grosor de pie y medio y unaanchura de dos pies; sus puntas superiores quedanunidas mediante un madero transversal ensambladoa cola de milano, y también mediante otro maderoensamblado a media altura -a cola de milano-, entrelos dos puntales, y además está reforzado conláminas de hierro. Sobre este mismo madero y

entre los puntales queda transversalmente unsoporte de madera bien ajustado con palomillas yabrazaderas. Dos pequeños ejes, terminados con eltorno, se encajan en este soporte donde se atan loscables que sujetan el ariete.

[4] Habuerat autem mediam contabulationemsupra trabiculas, ubi scorpiones et catapultaeconlocabantur. Et erigebantur arrectaria duocompacta pedum XXXXV, crassitudinesesquipedali, latitudine , coniunctacapitibus transversario cardinato tigno etaltero mediano inter duos scapos cardinato etlamnis ferreis religato. Quo insuper conlocataerat alternis materies inter scapos ettransversarium traiecta e chelonîs et anconibusfirmiiter inclusa. In ea materia fuerunt extorno facti axiculi duo, e quibus funes alligatiretinebant arietem.

Sobre las cabezas de los que maniobran el ariete seextiende un parapeto, similar a una torreta; en ésta,dos soldados montan guardia en pie sin ningún peligro, observando y comunicando losmovimientos del enemigo. Su ariete tiene unalongitud de ciento cuatro pies, una anchura de un pie y un palmo en la parte inferior y un grosor de

[5] Supra caput eorum, qui continebantarietem, conlocatum erat pluteum turriculaesimilitudine ornatum, uti sine periculo duomilites tuto stantes prospicere possent etrenuntiare, quas res adversarii conarentur.Aries autem eius habuerat longitudinem pedum CIV, latitudine in imo palmopedali,

Page 262: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 262/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

279

un pie; en la cabeza del ariete, su anchura es menor en un pie y su grosor 3/4 partes menor que en la base. El ariete tiene un espolón de duro hierro,similar al de las galeras; desde el espolón salencuatro láminas de hierro de quince pies de longitud,

que quedan fijadas en la madera. Tres maromas,con un grosor de ocho dedos, están tensadasfuertemente desde la cabeza hasta el pie delmadero, sujetadas como las que llevan las naves de proa a popa; estas maromas están atadas yenrolladas con otras transversalmente, dejando unintervalo de un pie y un palmo. El ariete estácubierto en su totalidad por pieles recientes. De loscabos de las maromas, de las que pende el ariete,cuelgan cuatro cadenas de hierro envueltas tambiéncon pieles recientes. Igualmente, en el resalto delariete hay un cajón de tablas sólidamenteasegurado, que contiene una red de gruesasmaromas; escalando por sus rugosidades alcanzancon facilidad el muro, sin resbalar. De seis manerasse puede desplazar esta máquina: hacia adelante,hacia la izquierda y hacia la derecha; también selevanta empujándola hacia arriba y se puede hacer descender desviándola hacía abajo. Toda lamáquina tiene una altura de aproximadamente cien pies para demoler los muros; igualmente poseetambién un movimiento lateral a derecha eizquierda; permite un desplazamiento en línea deno menos de cien pies. Cien hombres sonnecesarios para manipularla y su peso es de cuatromil talentos, que equivalen a cuatrocientas ochentamil libras.

crassitudine pedali, contractum capite inlatitudine pes crassitudine .[6] Is autem aries habuerat de ferro durorostrum, ita uti naves longae solent habere, etex ipso rostro lamminae ferreae IIII circiter

pedum XV fixae fuerant in materia. A capiteautem ad imam calcem tigni contenti fueruntfunes III crassitudine digitorum VIII, itarelegati, quemadmodum navis a puppi ad proram continentur, eique funes praecinctura etransversis erant religati habentes inter se palmipedalia spatia. Insuper coriis crudis totusaries erat involutus. Ex quibus autemn funibus pendebat, eorum capita fuerunt ex ferro factaequadruplices catenae, et ipsae coriis crudiserant involutae. [7] Item habuerat protecturaeius ex tabulis arcam conpactam et confixam,in qua rete rudentibus maioribus extentis, per quarum asperitates non labentibus pedibus,faciliter ad murum perveniebatur. Atque eamachina sex modis movebatur: progresso,item latere dextra et sinistra, porrectiones nonminus in altitudinem extollebantur et in imuminclinatione dimittebantur. Erigebatur autemmachina in altitudinem ad disiciendum murumcirciter p<edes> C, item a latere dextra acsinistra procurrendo praestringebat non minus p<edes> C. Gubernabant eam homines Chabentem pondus talentûm quattuor milium,quod fit pondo.

Capítulo décimo sexto

Máquinas de defensaCaput Sextum Decimum

Dejo explicados los datos que me han parecido másútiles sobre los escorpiones, las catapultas y las ballestas, así como sobre las tortugas y las torres;me he referido también a sus inventores y almétodo que se debe seguir para su construcción. No me ha parecido necesario escribir sobre lasescaleras ni sobre los cabrestantes, dado que suestructura es bastante simple; incluso los soldadostienen práctica en construirlas, sin que les ayudenadie. No prestan la misma eficacia ni en todos loslugares ni en las mismas circunstancias, pues son

[1] De scorpionibus et catapultis et ballistisetiamque testudinibus et turribus, quaemaxime mihi videbantur idonea et a quibusessent inventa et quemadmodum fierideberent, explicui. Scalarum autem etcarchesiorum et eorum, quorum rationes suntinbecilliores, non necesse habui scribere. Haecetiam milites per se solent facere. Neque eaipsa omnibus locis neque eisdem rationibus possunt utilia esse, quod differentes suntmunitiones munitionibus nationumque

Page 263: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 263/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

280

muy distintas tinas fortificaciones respecto de otrasy también son diferentes los efectivos de cadanación. Muy distinto es preparar máquinas contraenemigos audaces y temerarios que contraenemigos diligentes o contra asustadizos. Así pues,

si alguien quisiera prestar atención a estasdisposiciones, podrá elegir de la extensa variedadque he ido exponiendo y podrá optar por una deellas, sin necesidad de más ayudas, será capaz detomar una resolución, sin la más mínima duda,frente a cualquier exigencia impuesta por lanaturaleza del lugar o por las circunstancias. Laverdad es que no veo necesario plasmar en misescritos una explicación sobre las máquinas dedefensa; evidentemente los enemigos nodispondrán sus máquinas de ataque siguiendo lasinstrucciones que he ofrecido; con frecuencia, susingenios bélicos son destruidos sin ninguna clasede máquina, simplemente con una inmediata yrápida toma de decisiones tácticas. Según se dice,así fue lo que le sucedió en concreto a los rodios.

fortitudines. Namque alia ratione ad audaceset temerarios, alia ad diligentes, aliter adtimidos machinationes debent conparari.

[2] Itaque his praescriptionibus si qui

adtendere voluerit ex varietate eorum eligendoin unam conparationem conferre, nonindigebit auxiliis, sed quascumque res exrationibus aut locis opus fuerit, sinedubitatione poterit explicare. De repugnatoriisvero non est scriptis explicandum. Non enirnad nostra scripta hostes conparant resoppugnatorias, sed machinationes eorum extempore sollerti consiliorum celeritate sinemachinis saepius evertuntur. Quod etiamRhodiensibus memoratur usu venisse.

Diogneto era un arquitecto rodio y cada año se leconcedía un sueldo fijo como recompensa por su profesionalidad como arquitecto. En aquel tiempo,había llegad o de Arado a Rodas otro arquitectollamado Callias; éste presentó una ponencia yexpuso el diseño de un muro sobre el que colocóuna máquina con un cabrestante giratorio: con estamáquina se apoderó de una «torre de madera paraatacar ciudades», que se aproximaba a las murallasy la trasladó dentro de la ciudad. Al ver los rodioseste prototipo, llenos de admiración retiraron elsueldo anual que habían asignado a Diogneto y selo adjudicaron a Callias.

[3] Diognetus enim fuerat Rhodiusarchitectus, et ei de publico quotannis certamerces pro arti tribuebatur ad honorem. Eotempore quidam architectus ab Arado nomineCallias Rhodum cum venisset, acroasin fecitexemplaque protulit muri et supra idmachinam in carchesio versatili constituit, quahelepolim ad moenia adcedentem corripuit ettranstulit intra murum. Hoc exemplar Rhodiicum vidissent, admirati ademerunt Diogneto,quod fuerat quotannis constitutum, et eumhonorem ad Calliam transtulerunt.

Por este tiempo, el rey Demetrio -de sobrenombre

Poliorcetes (conquistador de ciudades) por suconstante obstinación- llevó con él a Epímaco, undistinguido arquitecto de Atenas, cuando estaba preparando la guerra contra Rodas. Epímacoconstruyó una «torre para atacar ciudades» quecostó una enorme fortuna y muchas horas detrabajo diligente. La torre tenía una altura de cientoveinticinco pies y una anchura de sesenta pies; laaseguró con paños de cerdas y con pieles recientes,con el fin de que pudiera resistir los golpes de piedras de trescientas sesenta libras, lanzadas por una ballesta. La máquina en su conjunto pesabatrescientas sesenta mil libras. Como los rodios

[4] Interea rex Demetrius, qui propter animi

pertinaciam Poliorcetes est appellatus, contraRhodum bellum conparando EpimachumAtheniensem nobilem architectum secumadduxit. Is autem comparavit helepolimsumptibus inmanibus industria laborequesummo, cuius altitudo fuerat p<edum>CXXV, latitudo pedum LX. Ita eam ciliciis etcoriis crudis confirmavit, ut posset pati plagam lapidis ballista inmissi p<edum>CCCLX; ipsa autem machina fuerat milia p<edum> CCCLX. Cum autem Calliasrogaretur ab Rhodiis, contra eam helepolimmachinam pararet, ut illam, uti pollicitus erat,

Page 264: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 264/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

281

pidieran a Callias que preparase o proyectase unamáquina para contrarrestar los efectos de aquella«torre para atacar ciudades» y que la introdujesedentro del muro, tal como él había prometido,manifestó que no podía ser. Efectivamente, no todo

puede resolverse con el mismo sistema, puesalgunas máquinas poseen una efectividad similar alas más grandes, siendo simplemente unos prototipos de no grandes dimensiones; sinembargo, otros prototipos no admiten ejemplaresmás pequeños sino que se proyectan ya a granescala; incluso hay algunas que, al ver sus diseños, parecen francamente viables, pero cuando se hacende tamaño natural se vienen abajo; podemosratificarlo con el siguiente ejemplo: con una barrena se puede hacer un agujero de medio dedo,de un dedo y de dedo y medio; si quisiéramoshacer un agujero de un palmo con el mismo procedimiento, ello no sería posible; si se tratara dehoradar un agujero de medio pie o de mayor tamaño, es sencillamente impensable.

transferret intra murum, negavit posse.

[5] Non enim omnia eisdem rationibus agi

possunt, sed sunt alia, quae exemplaribus nonmagnis similiter magna facta habent effectus;alia autem exemplaria non possunt habere, sed per se constituuntur; nonnulla vero sunt, quaein exemplaribus videntur veri similia, cumautem crescere coeperunt, dilabantur. Ut etiam possumus hic animum advertere. Terebratur terebra foramen semidigitale, digitale,sesquidigitale. Si eadem ratione voluerimus palmare facere, non habet explicationem,semipedale autem maius ne cogitandumquidem videtur omnino.

Por la misma razón, lo que parece viable enmodelos de escala reducida también parece factibleen modelos de mayores proporciones, pero sólo enalgunos prototipos. Aplicando esta misma regla,los decepcionados rodios actuaron injustamentecon Diogneto. Después que observaron al enemigoobstinado en proseguir su ataque, con el ingenio preparado para tomar la ciudad, lo que conllevaríael peligro inminente de la esclavitud y la próximadevastación de la población, se echaron a los piesde Diogneto, suplicándole que ayudara a su patria.

[6] Sic item in nonnullis exemplaribusvidentur, quae ad modum in minimis fierividentur, atque eodem modo in maioribus. Ideodem modo Rhodii eadem ratione deceptiiniuriam cum contumelia Diogneto fecerunt.Itaque posteaquam viderunt hostem pertinaciter infestum, periculum servitutis,machinationem ad capiendam urbemconparatam, vastitatem civitatis expectandam, procubuerunt Diogneto rogantes, utauxiliaretur patriae.

En principio, se negó en redondo; poco después,vinieron a suplicarle con ruegos las muchachas ylos jóvenes más nobles en compañía de los

sacerdotes; accedió a ayudarles con la condición deque si capturaban esa máquina sería de su propiedad. Su propuesta fue aceptada. Abrió un boquete en la parte del muro por donde la máquinase iba a acercar y ordenó a todos, tanto al pueblo engeneral como a los ciudadanos particulares, quederramaran delante de la muralla, a través del boquete y a lo largo de los canales, toda la cantidadde agua, desperdicios y barro que pudieran recoger.Durante la noche arrojaron un enorme volumen deagua, barro y desperdicios. Al día siguiente,cuando se acercaba la «máquina para destruir ciudades», antes de que se aproximara a la muralla,

[7] Is primo negavit se facturum. Posteaquamingenuae virgines et ephebi cum sacerdotibusvenerunt ad deprecandum, tunc est pollicitus

his legibus, uti, si eam machinam cepisset, suaesset. Is ita constitutis, qua machina accessuraerat, ea regione murum pertudit et iussitomnes publice et privatim quod quisquehabuisset aquae, stercoris, luti per eamfenestram per canales progredientes effundereante murum. Cum ibi magna vis aquae, luti,stercoris nocte profusa fuisset, postero diehelepolis accedens, antequam adpropinquaretad murum, in umido voragine facta conseditnec progredi nec egredi postea potuit. ItaqueDemetrius, cum vidisset sapientia Diogneti sedeceptum esse, cum classe sua discessit.

Page 265: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 265/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

282

quedó atascada en aquella pringosa barrancada yno pudo ni avanzar ni retroceder. Al darse cuentaDemetrio que la habilidad de Diogneto habíaabortado sus planes de ataque, se retiró Junto consu armada. Los rodios, al verse libres de aquella

guerra, gracias a la astucia de Diogneto, mostraron públicamente su agradecimiento y lo condecoraroncon toda clase de honores y consideraciones.Diogneto hizo traer aquella «máquina para destruir ciudades» dentro del recinto; la colocó en un lugar público con la siguiente inscripción: «Diognetodedicó este regalo al pueblo, de los despojos delenemigo». En cuestiones de defensa, no sólo hayque equiparse con máquinas sino sobre todo hayque idear tácticas ingeniosas.

[8] Tunc Rhodii Diogneti sollertia liberati bello publice gratias egerunt honoribusque

omnibus eum et ornamentis exornaverunt.Diognetus eam helepolim reduxit in urbem etin publico conlocavit et inscripsit 'Diognetus emanubiis id populo dedit munus'. Ita inrepugnatoriis rebus non tantum machinae, sedetiam maxime consilia sunt comparanda.

En Quío sucedió lo mismo: los enemigos habíandispuesto en sus naves unas máquinas que dejabancaer un puente sobre los muros, para quefácilmente pasaran sus soldados; los habitantes deQuío arrojaron al mar durante la noche tierra, arenay piedras delante de la muralla. Al día siguiente,los enemigos decidieron acercarse a la isla, perosus naves encallaron en aquel montón de piedrasque estaban bajo el agua y no pudieron ni avanzar ni retroceder; allí mismo fueron incendiadas susnaves con dardos de fuego y ellos fueronacribillados. Algo muy similar sucedió también enla ciudad de Apolonia: había sido sitiada y losenemigos estaban planificando entrar dentro de laciudad sin levantar sospechas, abriendo unostúneles; esta estratagema fue comunicada por losvigilantes a los habitantes de Apolonia; éstos,Henos de pánico por la noticia e incapaces detomar una solución, atenazados por el miedo,estaban completamente desanimados, ya que no podían conocer ni el momento ni el lugar exacto en

el que los enemigos saldrían a la superficie.

[9] Non minus Chio cum supra navessambucarum machinas hostes conparavissent,noctu Chii terram, harenam, lapides progresserunt in mare ante murum. Ita illi postero die cum accedere voluissent, navessupra aggerationem, quae fuerat sub aqua,sederunt nec ad murum accedere nec retrorsusse recipere potuerunt, sed ibi malleolisconfixae incendio sunt conflagratae. Apolloniaquoque cum circumsederetur et specus hostesfodiendo cogitarent sine suspicione intramoenia penetrare, id autem a speculatoribusesset Apolloniatibus renuntiatum, perturbatinuntio propter timorem consiliis indigentesanimis deficiebant, quod neque tempus nequecertum locum scire poterant, quo emersumfacturi fuissent hostes.

En estos momentos, Trifón de Alejandría, queestaba allí como arquitecto, trazó dentro del murodiversos túneles; excavando el suelo, los prolongófuera de las murallas, hasta una distancia quequedara lejos del alcance de las flechas. En cadatúnel colgó una vasija de bronce. Y en una de estasgalerías, en la que quedaba frente al túnel de losenemigos, las vasijas de bronce comenzaron atronar golpeadas por los instrumentos de hierro delos enemigos; con este sistema se supo por qué parte pensaban penetrar a través del túnel que

[10] Tum vero Trypho Alexandrinus ibifuerat architectus; intra murum plures specusdesignavit et fodiendo terram progrediebatur extra murum dumtaxat extra sagittaemissionem et in omnibus vasa aeneasuspendit. Ex his in una fossura, quae contrahostium specus fuerat, vasa pendentia ad plagas ferramentorum sonare coeperunt. Ita exeo intellectum est, qua regione adversariispecus agentes intra penetrare cogitabant, Sicliniatione cognita temperavit aenea aquae

Page 266: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 266/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

283

estaban excavando. Así. conocido el lugar exacto, preparó grandes calderas de bronce con aguahirviendo y con pez, para verterlas sobre lascabezas de los enemigos; también se hizo conexcrementos humanos y arenas abrasadoras. A lo

largo de la noche abrió diversos hoyos y, deimproviso, vertió todo por dichos hoyos, matando atodos los enemigos que trabajaban allí.

ferventis et picis de superne contra capitahostium et stercoris humani et harenae coctaecandentis. Dein noctu pertudit terebraforamina et per ea repente perfundendo qui ineo opere fuerunt hostes omnes necavit.

Algo parecido sucedió en Marsella: estaba sitiada ylos enemigos abrieron más de treinta túnelessubterráneos; los habitantes de Marsella,sospechando esta maniobra, ahondaron el foso queestaba delante de la muralla y consiguieron quetodos los túneles desembocaran en el foso. En loslugares donde no podía abrirse un Cosoconstruyeron un pozo muy profundo y muy anchodentro de la muralla, semejante a una piscina,frente al lugar donde estaban excavando el túnellos enemigos lo llenaron con agua de los pozos ydel puerto. Cuando de repente abrieron los accesosdel túnel, la violenta fuerza del agua penetró yderribó los entibos y todos los que estaban dentro perecieron por el gran caudal de agua y por eldesplome del túnel.

[11] Item Massilia cum oppugnaretur etnumero supra XXX speculatum agerent,Massilitani suspicati totam quae fuerat antemurum fossam altiore fossura depresserunt. Itaspecus omnes exitus in fossam habuerunt.Quibus autem locis fossa non potuerat fieri,intra murum barathrum amplissimalongitudine et amplitudine uti piscinamfecerunt contra eum locum, qua specusagebantur, eamque e puteis et e portuimpleverunt. Itaque cum specus esset repentenaribus apertis, vehemens aquae vis inmissasupplantavit fulturas, quique intra fuerunt, etab aquae multitudine et ab ruina specus omnessunt oppressi.

Además, como los enemigos habían levantado unterraplén a lo largo de la muralla y habían llenadoel lugar de fortificaciones con árboles cortados yapilado, unos sobre otros, los ciudadanos deMarsella lograron destruir toda la fortificación,lanzando contra ella con sus ballestas barras dehierro al rojo vivo. Cuando se acercaba la tortugaarietaria para batir el muro, echaron un lazo con elfin de sujetar bien el ariete; hicieron girar losárganos por medio de un torno y manteniendo enalto la cabeza del ariete, impidieron que alcanzaran

y dañaran la muralla. Finalmente, con dardosincendiarios y con golpes de ballestas derribaron lamáquina de asalto. Todas estas ciudadesmencionadas salieron victoriosas, no por unasmáquinas de guerra sino por la astucia de unosarquitectos que anularon sus mecanismosdestructivos y toda su eficacia.

[12] Etiam cum agger ad murum contra eosconpararetur et arboribus excisis eoqueconlocatis locus operibus exaggeraretur, ballistis vectes ferreos candentes in idmittendo totam munitionem coegeruntconflagrare. Testudo autem arietaria cum admurum pulsandum accessisset, permiseruntlaqueum et eo ariete constricto, per tympanumergata circumagentes suspenso capite eius nonsunt passi tangi murum. Denique totammachinam malleolis candentibus et

ballistarum plagis dissipaverunt. Ita eaevictoriae civitatum non machinis, sed contramachinarum rationem architectorum sollertiasunt liberatae.

A lo largo de este libro he ido desarrollando, segúnmi capacidad, la disposición mecánica de lasmáquinas que he considerado más útiles tanto entiempo de paz como en tiempo de guerra. En losnueve libros anteriores he tratado sobre temas muy

Quas potui de machinis expedire rationes pacis bellique temporibus et utilissimas putavi,in hoc volumine perfeci. In prioribus veronovem de singulis generibus et partibusconparavi, uti totum corpus omnia

Page 267: Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

8/16/2019 Diez Libros de Arquitectura - Marco Vitruvio Polion

http://slidepdf.com/reader/full/diez-libros-de-arquitectura-marco-vitruvio-polion 267/267

M. Vitruvii Pollionis De Architectura Opus in Libris Decem

concretos y sobre sus partes componentes, deforma que todo el conjunto de la Arquitecturatuviera descritas, en estos diez libros, todas y cadauna de las partes que componen esta ciencia.

architecturae membra in decem voluminibushaberet explicata.