concepto da cooperativa
-
Upload
sergio-artime -
Category
Documents
-
view
225 -
download
7
description
Transcript of concepto da cooperativa
![Page 1: concepto da cooperativa](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022082616/568c3a261a28ab0235a51d97/html5/thumbnails/1.jpg)
IV CURSO SOBRE EMPRENDEMENTO COOPERATIVO
“SOCIEDADES COOPERATIVAS E AUTOEMPREGO"
UNIDADE DIDÁCTICA 1
CONCEPTO DE COOPERATIVA
Docente
María Inmaculada Muñoz Pliego Técnica de Emprego do SAEE (UDC)
![Page 2: concepto da cooperativa](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022082616/568c3a261a28ab0235a51d97/html5/thumbnails/2.jpg)
1.1 ORIXE DO COOPERATIVISMO
A orixe do cooperativismo atopámola nas primeiras experiencias cooperativas datadas no século XIX. Estas formas empresariais promovidas polas clases traballadores tentaban reclamar unha forma distinta de ser tratadas. Nesta época, a economía transfórmase sobre bases mercantilistas, individualistas e a riqueza concéntrase nas mans de moi poucos que impuñan durísimas condicións de traballo.
Todo isto leva a pensar que o cooperativimo emerxe con obxectivos claros de emancipación social e autoxestión, onde determinados grupos sociais tentan crear os seus propios medios de produción e de xerar riqueza.
En Galiza atopamos as primeiras orixes do cooperativismo en institucións de axuda mutua, explotacións veciñais, mutuas gandeiras, etc, ligadas á vida tradicional no ámbito rural. O momento máis álxido deste movemento dáse nas décadas dos setente e oitenta do século vinte, onde o cooperativismo supuxo unha ferramenta moi importante para atallar os efectos da crise industrial e de emprego tanto no mundo rural coma no urbano.
Tamén vai ser a finais dos oitenta onde se dean as condicións para o nacemento das principais asociacións de cooperativas.
O cooperativismo actualmente en Galiza está a supor un 2% da poboación ocupada e está a crear máis de 80.000 postos de traballo.
![Page 3: concepto da cooperativa](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022082616/568c3a261a28ab0235a51d97/html5/thumbnails/3.jpg)
1.2 CONCEPTO
As cooperativas son sociedades que, con capital variable e estrutura e xestión democrática, asocian, en réxime de libre adhesión e baixa voluntaria, persoas que teñan intereses ou necesidades socioeconómicas comúns que, para a súa satisfacción e ao servizo da comunidade, desenvolven actividades empresariais. Unha vez que se atenden os fondos comunitarios en función da actividade cooperativizada que realizan, im-pútanselles os resultados económicos aos/ás socios/as.
Calquera actividade economico-social poderá desenvolverse mediante unha sociedade cooperativa.
As cooperativas galegas incluirán, na súa denominación, as palabras “sociedade cooperativa galega” ou a súa abreviatura “S. coop. galega”.
Podemos definir a cooperativa como a empresa onde as socias e os socios se xuntan voluntariamente para satisfacer as súas necesidades, xa sexan económicas, sociais ou culturais en común, na que a propiedade é conxunta e a súa xestión democrática.
1.3. CARACTERÍSTICAS
A sociedade cooperativa axustarase na súa estructura e no seu funcionamento aos principios establecidos pola Alianza Cooperativa Internacional* :
• adhesión voluntaria, o principio de portas abertas defende a voluntariedade do cooperativismo “calquera ten liberdade de entrada e saída”.
• xestión democrática, baseada na participación igualitaria de todos os socios e socias “unha persoa, un voto”.
* Alianza Cooperativa Internacional: organización independiente que reúne, representa e serve a organizacións cooperativas en todo
o mundo. O seu principal obxectivo é promover e fortalecer as cooperativas a nivel mundial.
• participación económica dos socios e socias, con base no compromiso e na identificación co proxecto.
• autonomía e independencia dos socios e socias na dirección e xestión da cooperativa.
• educación, formación e información son os piares que sosteñen a participación e a autoxestión cooperativa.
![Page 4: concepto da cooperativa](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022082616/568c3a261a28ab0235a51d97/html5/thumbnails/4.jpg)
• intecooperación: cooperar é facer algo entre varias persoas a partir do convencemento de que xuntas poderemos mellor, por iso a colaboración vai máis alá das portas da nosa cooperativa e leva á cooperación entre cooperativas.
• interese pola comunidade á que pertencemos, porque a cooperativa forma parte dun contorno en que a influencia é recíproca.
Os principios cooperativos* están fundamentados nos valores de axuda mutua, responsabilidade, participación, igualdade, equidade, transparencia e solidariedade.
Teñen ademais estas outras características:
• Variabilidade do capital social e do número de socios/as.
• Igualdade de dereitos e obrigas dos/as socios/as.
• Personalidade xurídica propia (desde o momento en que se inscriba a escritura pública de constitución no Rexistro de Cooperativas de Galicia).
• Constitución formalizada en escritura pública e posterior inscrición no Rexistro de cooperativas.
• Poden desenvolver calquera actividade económica, se ben as actividades puramente especulativas non concordan cos principios e filosofía cooperativa.
• Poden desenvolver, nas condicións en que a lei o permita, actividades con terceiros.
• Os/as socios/as non responden persoalmente das débedas sociais.
• Existirá un fondo de reserva obrigatorio para consolidación, desenvolvemento e garantía da cooperativa e un fondo de educación e promoción cooperativa para garantir a formación dos/as socios/as e traballadores/as.
• Participación de cada socio nos excedentes netos que poidan repartirse en concepto de retorno cooperativo. Pódese acordar recibir unha compensación, de existir, limitada, sobre o capital entregado como condición para ser socio/a.
• Os/as socios/as teñen dereito a participaren na actividade económica e social da cooperativa de acordo cos estatutos. Os/as socios/as contribúen equitativamente ao capital da cooperativa.
* Principios cooperativos: son os fundamentos teóricos que establecen as pautas de actuación das empresas cooperativas.
![Page 5: concepto da cooperativa](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022082616/568c3a261a28ab0235a51d97/html5/thumbnails/5.jpg)
1.4. LEXISLACIÓN APLICABLE
Galicia ten competencia exclusiva en materia de cooperativas en virtude da transferencia feita pola lei orgánica 16/1995, de 27 de decembro (BOE 28.12.95), que ampliou a competencia recollida no artigo 28.7 do Estatuto de Autonomía de Galicia. Con data 30.12.98 publicase a Lei 5/1998 de 18 de decembro de Cooperativas de Galicia, que dende a súa entrada en vigor, en marzo do 1999, regula as sociedades cooperativas galegas.
Galiza ten competencias exclusivas en cooperativismo desde 1995, o que vai posibilitar que aquí se elabore e aprobe a Lei de cooperativas de Galiza no 1998.
A promoción e o apoio ao cooperativismo vén de ambas as dúas Administracións.
• Lei 5/1998, do 18 de decembro, de cooperativas de Galicia.
Vai ser de aplicación a todas as cooperativas galegas sempre que o seu ámbito de actuación non exceda o autonómico. (Ver Lei 5/98)
• Decreto 25/2001, do 18 de xaneiro, que regula a organización e funcionamento do Consello Galego de Cooperativas. (Ver Decreto 25/2001)
• Decreto 430/2001, do 18 de decembro, polo que se aproba o Regulamento do Rexistro de Cooperativas de Galicia. (Ver Decreto 430/2001)
• Decreto 248/2004, do 14 de outubro, polo que se regulan os procedementos de conciliación e arbitraxe cooperativa.
• Artigos 17,18 e 19 da Lei 14/2004, de 29 de decembro, de medidas tributarias e de rexime administrativo.
• Lei de cooperativas de ámbito estatal (Lei 27/1999, do 16 de xullo); aplicación supletoria do non regulado na Lei de cooperativas de Galicia.
• Lei 20/1990, do 19 de decembro, sobre o réxime fiscal das cooperativas, materia que non foi obxecto de transferencia (Ver Lei 20/90)
• Orde Eco/3614/2003, de 16 de decembro, pola que se aproban as normas sobre os aspectos contables das Sociedades Cooperativas (estatal).
• Regulamento (CE) nº 1435/2003, do 22 de xullo de 2003, do Consello relativo ao estatuto da sociedade cooperativa europea.
• Directiva 2003/72/CE do Consello, de 22 xullo de 2003, pola que se completa o estatuto da sociedade cooperativa europea no que respecta á implicación dos traballadores
• Lei 31/ 2006, de 18 de outubro, sobre implicación dos traballadores nas AS e cooperativas europeas.
![Page 6: concepto da cooperativa](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022082616/568c3a261a28ab0235a51d97/html5/thumbnails/6.jpg)
O Goberno aproba o proxecto de Lei de Economía Social.
O Consello de Ministros aprobou o proxecto de Lei de Economía Social, por proposta do Ministro de Traballo e Inmigración. Coa devandita aprobación iníciase agora o trámite parlamentario da Lei.
Segundo o proxecto de Lei, a economía social é o exercicio de actividade económica e empresarial no ámbito privado mediante a asociación de persoas que, conforme a uns principios participativos e sociais, encamiñan a súa acción ao interese colectivo dos seus membros, pero tamén, se é o caso, ao interese xeral, tanto económico coma social. O obxectivo básico da Lei é configurar un marco xurídico que supoña o recoñecemento e mellor visibilidade da Economía Social, outorgándoo unha maior seguridade xurídica, sen pretender substituír a normativa vixente de cada unha das entidades que conforman o sector (cooperativas -nas súas distintas modalidades-, sociedades laborais, mutualidades, empresas de inserción, centros especiais de emprego, sociedades agrarias de transformación, confrarías de pescadores, fundacións e asociacións).
A xerarquía normativa establece os seguintes rangos: primeiro está a Lei de cooperativas de Galiza, logo os Estatutos, despois o Regulamento de Réximen Interno e, por último, os acordos validamente adotados nos distintos organos sociais.
1.5. ESTATUTOS SOCIAIS
Son obrigatorios e regulan a estrutura e o funcionamento interno da cooperativa.
Deberán regular unha serie de aspectos que a lei esixe como contido mínimo obrigatorio, como a denominación da sociedade, o domicilio social, o obxecto social, o capital social mínimo, a duración da sociedade, o ámbito territorial onde desenvolverá as súas actividades, as obrigas e dereitos dos/as socios/as, as condicións e os requisitos para adquirir a condición de socio/a e o réxime de baixa, as causas de disolución da cooperativa, etc.
Tamén poderán conter outras normas que os/as socios/as consideren, sempre que non sexan contrarias á lei.
Ao longo da vida da cooperativa, os estatutos poderán modificarse coas formalidades que dispón a lei. É obrigatoria a inscrición da cooperativa no rexistro competente, seguindo os trámites que recolle o Regulamento do Rexistro de Cooperativas.
![Page 7: concepto da cooperativa](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022082616/568c3a261a28ab0235a51d97/html5/thumbnails/7.jpg)
1.6. REGULAMENTO DE RÉXIMEN INTERNO
Os estatutos da cooperativa poderán ser desenvolvidos a través do Regulamento de réxime interno. Trátase dun documento de carácter interno que complementa o establecido nos estatutos. A súa existencia é voluntaria e pode tratar sobre calquera aspecto que queiramos formalizar por escrito, aínda que xeralmente recolle aspectos organizativos e laborais. Tanto o seu contido como as posibles variacións posteriores teñen que estar consensuadas e aprobadas en asemblea xeral.
O obxecto do regulamento de réxime interno é concretar e clarexar as regras de funcionamento, para evitar deste xeito posibles conflitos e indefensións. O seu contido debe, polo tanto, adaptarse á realidade de cada cooperativa.
Os/as socios/as teñen plena autonomía para estableceren o seu contido, sempre que non contradigan os estatutos sociais nin a lei. Poderanse establecer nel a tipificación das faltas leves, a organización do traballo, os organigramas empresariais, etc.. Nas cooperativas de traballo asociado fará referencia como mínimo á estrutura da empresa, clasificación profesional, mobilidade funcional e xeográfica, licenzas retribuídas e excedencias.
DATOS BÁSICOS QUE AMBAS NORMATIVAS DEBEN RECOLLER
MARCO LEGAL NA ORGANIZACIÓN COOPERATIVA
ESTATUTOS
REGULAMENTO DE RÉXIMEN
INTERNO
- Denominacion, domicilio, obxecto, duración
- Capital mínimo, ámbito territorial - Requisitos para alta e baixa de socios/as
- Participación na actividade - Obrigas e dereitos dos/as socios/as - Normas de disciplina social - Normas para celebración Asembleas - Achegas obrigatorias, transmisión - Órganos de administración - Causas de disolución
- Estrutura de empresa - Clasificación profesional - Mobilidade funcional e xeográfica - Licenzas retribuídas - Excedencias - Calendario sociolaboral, duración da xornada de traballo, descanso mínimo, festas, vacacións, etc - Salarios - Formación - Modificación do Regulamento de Réxime Interno