CARACTERÍSTICAS DA ARTE ROMÁNICA

█ Primeira gran manifestación artística común a todo o Occidente europeo.

█ Orixínase na Idade Media ao final do primeiro milenio.

█ Síntese entre a tradición construtora do Imperio Romano e as experiencias

feitas na época visigoda e carolinxia.

█ Manterase vivo desde o século XI ata case todo o século XIII.

█ Arte fundamentalmente relixioso

ARQUITECTURA ROMÁNICA

A arquitectura é a base da arte románica. A escultura e a pintura adáptanse á arquitectura.

Principais edificios:

Igrexas, Catedrais e Mosteiros.

Castelos e fortalezas.

EDIFICIOS

Catedral de Ciudad Rodrigo-Salamanca

Catedral de Lugo

Catedral de Tui

Catedral de Ourense

Expansión do románico pola camiñode Santiago

Santo Domingo de Silos

Abadía de Cluny

A mediados do século IX un conxunto de monxes asentouse na zona do Cantábrico. No866, o bispado de Lugo cedeu terras próximas ao mar Cantábrico, dando orixe á diócesemindoñense e creouse o Mosteiro de San Martiño de Mondoñedo como sede da mesma.Como estaban moi próximos ao mar e temendo as incursións de normandos evikingos, os bispos pensaron na necesidade de trasladarse a terras do interior.Conseguiron o beneplácito do Papa e trasladáronse a actual diócesis de Mondoñedo aoredor do 1112 e viron a necesidade do inicio da construción da catedral.

Catedral de Mondoñedo

Mosteiro de Meira

Foi fundado entre os anos 1143 e 1151. A planta consta de tres naves de granlonxitude , doblando a nave central (bóveda de canón apuntada) áslaterais(bóvedas de aresta) en anchura e altura. A bóveda do cruceiro énervada.Na fachada occidental atópase o gran rosetón sobre unha portada congrandes arquivoltas

Catedral de

Lugo

A Catedral de Lugo é unha catedral románica iniciada no 1129 e finalizada no 1273. Foi deseñada polo mestre Raimundo de Monforte e dedicada a Santa María, chamada Virxe dos Ollos Grandes.

Unha das súas xoias ,o retablo renacentista que estaba no altar maior, e que se partiu a consecuencia do terremoto de Lisboa de 1755, decidiuse dividilo en variosfragmentos, os dous maiores dos cales atópanse actualmente en ambos os extremos da nave de cruceiro.

Ten unha planta de cruz latina con tres naves, cruceiro e xirola con cinco capelas absidais.A cabeceira é triabsidal.

A nave maior cóbrese con bóveda de canón apuntado e os laterais con bóvedade canón e aresta, de nervos no cruceiro. As fiestras do triforio son de arco apuntado ao interior e ao exterior.

Á esquerda da entrada á catedral está a Torre Vella, gótica, rematada por uncorpo de campás renacentista.

Na Praza de Santa María sitúase un cruceiro de data descoñecida, na cabeceira da catedral, á beira das ábsidas, no tramo que vai entre a torre-campanario e a capela da Virxe dos Ollos Grandes.

San Martín de Frómista 1066-1100

ELEMENTOS ARQUITECTÓNICOS

OS MATERIAIS utilizados para a construción: pedra de sillería, sillares.

AS PLANTAS:

Basilical de tres ou cinco naves (forma rectangular). De influenza romana.

Poligonais, como a da igrexa de Eunate (Navarra).

De cruz latina: planta basilical á que se lle amece unha nave transversal chamado transepto.

ELEMENTOS DAS PLANTAS DE CRUZ LATINA

ELEMENTOS DAS PLANTAS DE CRUZ LATINA

Transepto: nave transversal na cabeceira.

Cruceiro: Onde se cruza a nave central e o transepto. O cruceiroacostuma a realzarse cunha cúpula ou cimborrio.

A nave central pode terminar formando unha ábside semicircular, na cabeceira, onde poden colocarse noevas capelas semicirculares(absidiolos).

O deambulatorio ou xirola: É a prolongación das naves lateraissobre a nave central por detrás da capela maior.

ELEMENTOS DECORATIVOS DO ROMÁNICO: 1.- arquiños cegos; 2) dentes de serra; 3) almeniñas; 4) xadrezados; 5) entrelazados; 6) baquetóns en zigzag; 7) puntas de diamantes; 8) billetes; 9) besantes; 10) cravos

TIPOS DE ARCOS

Arco de medio punto

Arco abocinado

Arco fajón

BÓVEDAS

Bóveda de canón, reforzada ás veces e dividida en tramos por arcos fajones (como soporte).

Bóveda de arista (cruce transversal de dúas bóvedas de canón).

PIARES, CAPITEIS, MUROS…

Os piares: cruciformes con columnasadosadas nas súas frontes,de seccióncircular cun diámetro desproporcionado con respecto á altura.

Os capiteis: decorados con elementosvexetais, xeométricos e figurativos.

Muros: robustos, grosos, e reforzados con contrafortes para soster o peso das bóvedas.

Escaseza de vans: abocinados polo que osinteriores teñen pouca iluminación parainvitar aos fieis ao recollemento.

a. Tímpano.

b. Dintel.

a. Arquivoltas.

b. Parteluz.

c. Montante.

d. Porta.

e. Xambas.

PORTADA

CLAUSTROS E TORRES

As torres: Constrúense naszonas laterais das fachadas.

De planta cuadrada peroexisten tamén as circulares(como a famosa Torre de Pisa), ou de planta poligonal.

O claustro: a planta acostuma ser cuadrada, coa parte central descuberta e os catro laterais porticados.

RELEVOS

• Carácter didáctico e decorativo.

Podemos atopar relevos en portadas e capiteis onde adoptan as formas e proporcións máis axeitadas paraaxustarse ao marco arquitectónico.

TALLAS de madeira pintada para os altares das igrexas.

PINTURAS

Pinturas ao Fresco:

Pintura que se realiza mediante o uso de cores disoltosen auga, cal e extendidos sobre unha capa de estucofresco.

Pintura sobre taboas: de madeira, para os altares das igrexas.

Miniaturas: para os Códices.

PINTURA MURAL Obxetivo didáctico: A Igrexa trataba de

acercar a mensaxe das historias do Antigo e Novo Testamento a un pobo analfabeto.

Pintura bidimensional: soporte que ven determinado pola arquitectura.

A arte apartarase da imitación da realidade.

A liña é o elemento predominante, debuxando as figuras e definindo as zonas onde se aplicarán a cores.

Branco da cal, o negro del hollín, pigmentos como o ocre amarelo, verde, azul… tratados como tons fortes, xa que as pinturas se verán con pouca luz.

Pantocrátor: Representación en busto de Cristo triunfante ou Cristo en Maxestade.

TETRAMORFOS

• Representación dos catro evanxeistas independentes ou con bastante frecuencia, xunto á imaxe do Pantocrátor:

• San Mateo como un anxo• San Marcos como un león.• San Lucas como un boi.• San Xoan como unha águia.

San Xoan

San Marcos

San Lucas

San Mateo

San Xoan

San Lucas

Pantocrátor San Mateo

San Marcos