A ARTE ROMANA

A ARQUITECTURA

A ARQUITECTURA ROMANA

O URBANISMO A CONCEPCIÓN DOESPAZO ARQUITECTÓNICO

CARACTERÍSTICAS XERAIS- Funcionalidade e monumentalidade- Sistemas construtivos- Materiais

TIPOLOXÍASARQUITECTÓNICAS

ARQUITECTURA CIVIL ARQUITECTURA RELIXIOSA

O TEMPLO ROMANO

- Edificios públicos- Edificios para o lecer e o espectáculo- Monumentos conmemorativos- Monumentos funerarios- Arquitectura doméstica AS OBRAS DE ENXEÑERÍA

A CONCEPCIÓN DO ESPAZO ARQUITECTÓNICO

Fronte ao carácter escultórico, plástico, do edificio grego, onde o arquitecto valora máis o “espazo externo”, os arquitectos romanosconciben o espacio arquitectónico como algo “interno”. Os edificios cérranse, para que as persoas se sintan inmersas neles.Porén,los romanos fundirán nun mesmo edificio o belo e o suntuoso, co útil e práctico. Teñen, pois, unha visión integral do edificio.Ademais de arquitectos, son enxeñeiros e urbanistas, de modo que o edificio non se concibe como algo illado, senón integrado no espazo urbano onde se ubica

Esteticismo heleno

Pragmatismo romano

Características xerais: funcionalidade, pragmatismo e monumentalidade

Sistemas construtivosAdintelados ou Arquitrabados

Uso sistemático do arco de medio punto (tomado da tradición etrusca) e da

bóveda (de canón, de aresta, semiesférica, anular, etc.)

Abovedados

muros de gran grosor reforzadospor contrafortes exteriores

BÓVEDAS UTILIZADASPOLOS ROMANOS

Os sistemas de cuberta abovedadosabovedados permiten cubrir

grandes espacios.Tales espacios resultan

dinámicos y envolventespor el predominio de lalínea curva en el diseño

arquitectónico, rompiendoasí con el equilibrado

estatismo de las construccioneshelénicas. Estas bóvedas y las

cúpulas se construían mediante un armazón previo

de madera llamado cimbra.

A BÓVEDA DE ARESTA

A bóveda de aresta fórmase co cruzamento en perpendicular de dúas bóvedas de canón; denomínase así porque no

interior aparecen dúas liñas, "arestas" que se cruzan no

centro. O seu punto débil está, precisamente, nas arestas, xa que poden ceder e caer cara

abaixo; posteriormente reforzáronse cuns arcos

interiores e así aparece unha bóveda de aresta con crucería, que é o paso inmediatamente anterior á verdadeira bóveda

de crucería. O romanos utilizaban este tipo de bóveda

da súa invención

A CÚPULA

• Para levantar as bóvedas había que solucionar dous problemas: a súa erección e os apoios da mesma

• O primeiro foi solucionado montando

unha cimbra de madeira coa forma que se desexaba dar á bóveda e, unha vez construída, desmontábase a cimbra

• O problema do soporte ou apoios do teito abovedado provocou a substitución dos elementos de apoio. Empregaron, sobre tdo, as pilastras e os muros de gran espesor, reforzados exteriormente por contrafortes que contrarrestaban as empuxes da cuberta. As columnas son mera ornamentación. As cubertas abovedadas xeneralizanse na época imperial e constrúense con morteiro

SUPERPOSICIÓN DO DINTEL AO ARCO

En moitos edificios os arquitectos romanos suporpoñen o dintel ao arco (de

½ punto ou semicircular), o que produce efectos de gran dinamismo

A arquitectura romana: materiais de construción

OPUS TECTORIUM OCEMENTITIUM

(formigón ou morteiro romano)

   Os MATERIAIS empregados son: a pedra cortada en PEDRAS DE CANTARÍA, con innumerables aparellos para o muro, o LADRILLO COCIDO VISTO e o MORTEIRO OU FORMIGÓN, un material pobre e barato creado a partir dunha mestura de cantos rodados ou pedras pequenas e area, unidas por cal viva disolta en auga; unha vez seco, este material era prácticamente indestructible, duro como a mesma pedra

Os romanos chamaban a este material OPUS CEMENTITIUM. Este material permitulles levantar construcións colosais de grande robustez, con grosos muros que esixían un rico revestimento de mármore, mosaico, estuco pintado, etc.

BLOQUE DE APARTAMENTOS

(INSULAE) EN OSTIA,construído con ladrillo

cocido e visto

OPUS QUADRATUM(PEDRA DE CANTARÍA)

Segundo a disposición dos materiais no muro obtíñanse diferentes aparellos que os romanos denominaban “opus”

                                                                                                        

Opus incertum Opus testaceum Opus reticulatum

                                                                     

                                  

Opus spicatum Formigón en cimentos Bóveda de canón

O APARELLO DO MURO

PEDRA DE CANTARÍA CACHOTARÍA LADRILLO

Os romanos combinaron nas súas construcións a pedra cortada en PEDRAS DE, CANTARÍA colocados paralela ou perpendicularmente al muro, a CACHOTARÍA

E o LADRILLO en forma de grandes pezas rectangulares e delgadas

O APARELLO DO MURO ROMANO

Cachotaría miúda

ASIMILACIÓN DAS FORMAS GREGAS

• Utilización das ordes arquitectónicas, aínda que dun xeito máis ornamental ca funcional

• Superposición de diferentes ordes nunha mesma fachada, buscando máis o efecto de riqueza ornamental

• O emprego non puramente construtivo das ordes gregas, senón adosadas ao muro, transforma o entablamento nun elemento decorativo máis, que os arquitectos romanos tratarán con total liberdade

Os romanos crearon dúas ORDES NOVAS:

A ORDE COMPOSTA, que utiliza elementos do xónico e do corintio no seu capitel

A ORDE TOSCANA, similar á dórica grega,

pero co fuste liso

Das ordes gregas a preferida foi a

corintia, pola súa maior riqueza

ornamental. Todo isto é conforme coa

tendencia a utilizar cada vez máis os

elementos construtivos como

elementos decorativos, nun claro

proceso de barroquización

AS ORDES ARQUITECTÓNICAS ROMANAScomparadas coas gregas