BAPATEAN 2003 - bdb.bertsozale.eus€¦ · 2-. Badira, ordea, hainbat arrazoirengatik, aldaketak...

BAPATEAN 2003

Grabaketak: Amaia Agirre, Martin Aramendi, Laxaro Azkune, Eneko Bidegain, Xabier Begiristain, Unai Elizasu, Xabier Enbeita, Felix Irazustabarrena,

Aitor Mendiluze, Oihane Perea.

Hautaketa eta transkribaketa: Amaia Agirre eta Martin Aramendi

Irizpideak eta koordinazioa: Bertsozale Elkartea

Doinuen izendapena: Martin Aramendi Bertso Doinutegian oinarrituz.

Azken orrazketa: Arkaitz Goikoetxea eta Juanjo Respaldiza.

EHBE

4

Liburu honek Eusko Jaurlaritzaren laguntza jaso du.

© EUSKAL HERRIKO BERTSOZALE ELKARTEAMaketazioa: LANKU Bertso Zerbitzuak, S.L.Argitaratzaileak:ELKARLANEAN S.L.Portuetxe kalea, 88 bisDonostia

BERTSOZALE ELKARTEAIgeldo pasealekua, 25Donostia

I.S.B.N.: 84-89283-35-4I.S.B.N.: 84-9783-149-7L.G.: SS-0589/04

AURKIBIDEA

Bat-bateko bertsoak idatziz emateko irizpideak 7Bertso saioen mugimendua 21Tauletako kontzeptuen azalpena 23Zenbait azalpen 27Txapelketa eta sariketak 29

1. Herrialde mailako txapelketak 312. Eskolarteko txapelketak 383. Bat-bateko sariketak 434. Bertsopaper lehiaketak 49

Bat-bateko bertso hautatuak 57Bat-bateko sariketak 271Saioen aurkibidea 297Bertso hautatuak - KD 299Bertsolarien aurkibidea 301Izen eta izengoitien deskribapena 303

BAT-BATEKO BERTSOAK IDATZIZ EMATEKO IRIZPIDEAK

SARRERA

Bertsozale Elkarteak 1991n eman zituen argitara “Bapateko bertso-en transkribapenerako erizpideak”. 2003an berriz heldu nahi izan dio lan horri;ez, ordea, orain arteko irizpideak txartzat edo desegokitzat jo dituelako.Irizpide horiek laguntza handia eman diete azken urteetan bat-bateko bertsoakidatziz ematen aritu direnei, baina lanak erakutsi du zenbait alderdi doitu beha-rra dagoela, beste zenbait osatu egin behar direla, eta, beste batzuetan, ikus-pegia moldatzea komeni dela, jokabideak argitze aldera.

Sortzez da kontraesankorra ahoz kantatua idatziz ematea.Beharrezko lana da, hala ere. Irizpide hauek emateko orduan, kantatua ahaliketa ongien gordez, irakurlearentzat lana zailegi gerta ez dadin saiatu gara.Bertsolariak kantatu duen hartara ahalik eta gehien hurbiltzea izan da helbu-rua.

Bertsoak bere-bereak dituen ahozko hizkeraren ezaugarriak gorde-tzea garrantzitsua iruditzen zaigu, eta hala, lehen atalean, bertsolariak kantatubezala idatziko direnak azaldu ditugu. Bigarren atalean, berriz, dela hizkuntzaarauek beraiek ahozkoa lehenesten dutelako, dela irakurketa errazten dutelako,aldaketak egin beharreko zenbait kasu aztertu ditugu.

Hemen eman ditugun irizpide hauek bertsoak argitaratzeko eta artxi-batzeko daude pentsatuta. Horregatik, testuari bete-betean dagozkion irizpide-ez gain, bertso saioak eta bertsoaldiak nola kokatu behar diren ere zehaztubeharra ikusi dugu.

Nolanahi ere, beti fintzen joan beharreko alorra da irizpideena.Ahaleginak eginda ere, irizpide hauek ez dute egia osorik. Aurrera begira mol-daketak etor daitezke, eta etorriko dira. Gure asmoa ez da atea erabat ixtea, aroberri bat irekitzea baizik.

Bertsozale Elkarteko Iker taldea

7

8

TESTUARI DAGOZKION IRIZPIDEAK

0-. Gai-emailearen hitzak euskara batuan idatziko dira, non eta euskalki Zazpieuskalki ñabardura horiek ez diren bertso-gai bihurtzen.

1-. Bat-bateko bertsoak, ahoz sortua baita –eta inprobisatua, gainera–,ezinbestean, ahozko hizkeraren ezaugarriak erakusten ditu. Ahal den neurrian,horiek gordetzen saiatuko gara. Horregatik, bertsolariak kantatu bezalaemango dira:

1.a) Hiztegia: “parkatu” kantatuz gero parkatu idatziko da, eta ez bar-katu, edo “apez” esanez gero, apez, eta ez apaiz.

Gauza bera, hitz beraren aldaera fonetiko bat baino gehiago agertzen bada bertso edo bertsoaldi batean. Adibidez, batean sekula eta hurrengoansekulan; batean zena eta hurrengoan zana; batean alperra eta hurrengoanalferkeria... Aldi bakoitzean, bertsolariak esan bezala aldatuko da paperera.

1.b) Deklinabidea: Bertsolariak “lagunagaz”, “lagunarekilan” edo “lagunarekin” esan, kantatu bezala aldatuko da, eta berdin deklinabideko gainerako kasuetan ere: nondik/nondikan/nondio edo norentzat/norendakoeta abar.

1.c) Aditza: zerate, gira, dautsut, niz edo zagozie kantatuz gero, bere horretan emango dira.

1.d) Bokal elkarketak. Euskalki eta azpieuskalkiek kasuistika zabalaerakusten dute, eta guztiak, esan bezala idatziko dira. Honela,

[e + bok]. Beste bokal baten aurrean e > i bilakatzen da hizkera askotan. Etxia, atia, semiengatik edo gaztiok idatziko da.

[o + bok]. Beste horrenbeste bokal aurreko o > u bihurtzen dene-an: gogua, juan edo gaiztuekin.

[i + bok]. I-ri bokal bat jarraikitzen zaiolarik [j], [_] nahiz [_] tarte-katzen da zenbaitetan. Biyek, egixa edo serijjo idatziko da.

[u + bok]. U-ri beste bokal bat jarraikitzen zaionean, zenbaitetan

9

–b– tartekatzen da (buruba), beste zenbaitetan u > i bilakatzen da (eskiekin, akitia). Esan bezala idatziko dira.

[u/i + a]. Aurreko silabako bokala u edo i izanik, a > e bihurtzen da zenbait hizkeretan (egie, apur bet).

[a + a > ea/aia]. Bertsolariak esan bezala idatziko da (elizea).

1.e) Bokal arteko kontsonante galerak: bertsolariak kantatu bezala idatziko dira honelakoak: konponbideai (<konponbideari), mendian (<mendiaren), in edo ein (<egin), errain (<erranen)...

1.f) Nafarroako euskalkitzat jotzen direnetan, singularreko bigarrenpertsonan, “yaiz”, “yuke”, “yitzan”.... esaten dute, eta halaxe idatziko da.

1.g) Txokokeriak edo Euskal Herria osotasunean hartuta ulermene-rako eragozpen izan daitezkeen formak oin-oharretan argituko dira.

2-. Badira, ordea, hainbat arrazoirengatik, aldaketak egin beharreko zenbait kasu:

2.a) EZ partikula. Aditzaren aurreko ez partikulak, aldaketa fonetiko ugari sortzen du: ez zara=etzara; ez dut=eztut, ez da=ezta, ezzen=etzen. Adibide hauek guztiak, ahozko hizkeran aldaketa fonetiko horiekin ahoskatu behar dira, eta idazterakoan bereizita eman. Horregatik,oin izan nahiz ez, bereiz idatziko dira, eta irakurlearen esku geratzen da dagokien bezala irakurtzea.

2.b) -Z GERO partikularen kasuan, ohikoa da [aditza+ezkero] for mulara jotzea. Neurrian aldaketarik eragiten ez den heinean, behar denbezala idatziko dira. Honela, bertsolariak “joan ezkero” esaten badu, joa-nez gero idatziko da; edo “egin ezkero” esan badu, eginez gero. Badira,ordea, zuzenduz gero neurrian aldaketak izango lituzketen kasuak.Horiek, aldaketarik egin gabe idatziko dira. Beraz, bertsolariak esan beza-la idatziko da etorri ezkero, “etorri ezkero” esan eta etorriz gero jartzen bada, silaba bateko aldea egongo baita.

2.c) BAIT- partikulak, aditzari erantsita joan behar du, eta aldaketa fonetikoak, ahoz nahiz idatziz, markatu egin behar dira. Honenbestez, oin izan nahiz ez, baita, baitugu, baikara edo baitziren idatziko da.

10

2.d) Aditzetan, bi bokal berdin ondoan doazenean, aukera izaten dasilaba bakar batean ebaki ala bitan egin. Osorik idatziko da hitza: nuke-en, eta ez nuken. Irakurleari dagokio bertsolariak nola esan duen interpretatzea, neurriak lagunduko baitio horretan.

2.e) Aspirazioarekin, Euskaltzaindiak euskara baturako emaniko arauak beteko dira, kasu guztietan. Bokal artean edo diptongo haustaile modura erabiltzen diren h-ekin sor litezkeen neurri gorabeherak, irakurle-ari dagozkio interpretatzea. Esaterako, zahar hitzak bi silaba izango ditu “etxe zahar hau ikusi eta” esaten badu bertsolariak, eta silaba bakarra, “amona zahar hau ikusi eta” esan badu.

2.f) [i + kontsonante] inguramenduan, euskalki askotan bustiduragertatzen da. Horietan, Euskaltzaindiak euskara baturako onartu dituen formak erabiliko dira. Hala, “egiña” esan bada egina idatziko da; “miña”,mina; “habill”, habil; “mutilla”, mutila; eta “attatu”, aitatu.

Gauza bera eremu murritzekoak diren beste zenbait bustidurekinere: “lauña”, “killo”, “zainddu” bezalako hitzak, launa, kilo edo zainduidatziko dira.

Besterik da, adierazkortasunaren amorez egiten den bustidura. Adierazkor izan daitekeen bustidura oro, bertsolariak esan bezala alda-tuko da: gixon, nexka, moñoña, muxu, xixtrin, kuttuna...

Bustidurekin amaitzeko, badira sortzez adierazkorrak ziren eta egun forma neutroan koka ditzakegun zenbait hitz: muxu, xamarra, ixilik, kitto... Horiek, bertsolariak ahoskatu bezala emango ditugu: bertsolariak “muxu” esan badu, muxu idatziko da, eta “musu” ahoskatu badu, musu.

2.g) Nahasketak: bertsolariak hitzen bat gaizki ebakitzen badu edo gaizki ahoskatzen badu, zuzendu egingo da. Adibidez, “langa” esan beharrean, “landa” esaten badu, edo “sua” esan beharrean “zua” esaten badu, bertsolariak oker esana zuzen jartzea da egokiena. Zenbait adibi-dek ez dute uzten dudarako tarterik; beste zenbaitetan, interpretatu egin beharko da, eta horretarako, bertsolariarekin berarekin egitea litzateke egokiena.

Bertsolariak lapsusen bat izaten badu, ordea, argibideak oin-oharrean emango dira. Esaterako:

11

Ez det damurik gazte denboranpauso gozoak emanahorixe baita mundu honetanoso berezko dan lanahortikan datoz haurtxo gozoakhortik aita eta asmabikote batek ezin lezakebide hoberikan asmabaina galdua daukat oraingozordun egin nuen planagauz bat badaukat oraindik eresekulan ahazten ez danaharitz zahar honen azpian gozonik hartu nuen laztana.

Lehen oinaren kasuan, bertsolariak “asma” esan zuen,baina argi dago “ama” esan nahi zuela. Beraz, asma jarriko da, bainaoin-oharraren bidez adieraziko da lapsusa.

3.- Idazketa zeinuak: irakurlearentzat lagungarri eta ondo ulertzeko ezin-besteko direnean baizik ez dira erabiliko idazkera zeinuak. Helburua bikoitzada: zeinu-ekonomia batetik, eta gehiegizko interpretazio subjektiboak saihes-tea bestetik. Bigarren honi dagokionez, transkribatzailearen esku geratzen da,ezinbestean, bertsoen interpretazioa. Transkribatzailea irakurleari laguntzensaiatuko da, beharrezko denean eta zeinuak garbi daudenean. Baina interpre-tazio lan horretan irakurleak ere zuzeneko parte-hartzea izango du.Horregatik, behar beharrezkoak eta nabarmenak diren zeinuak bakarrik jarri-ko dira.

3.a) Lerro hautsia esaldiak banatzeko modu bat gehiagodenez idatzian, ez da beharrezkoa lerroaren amaieran koma edopuntu eta koma jartzea. Adibidez:

Bastoiarekin ere ez da hainsegurua karnabalalehengo urtean ere izan zennahikoa giro petralakalera irten ta gogoan dutdena plastikoa zalalaban eginda erori nintzenmezetara nindoala.

3.b) Puntuaren barruan ez da komarik edo puntu etakomarik erabiliko, non eta esanahia argitzeko ezinbestekoa ez den.

12

Adibidez:Egia da bai gustokoa dutkolpetara jolasteabaina hortarako erabiltzen duthemengo jende gaztea.Kostatu zaizu nire aurpegiahori ez dela sinestea!Aizu neskato ez dezu nahikoarrautsak erakustea?

Hori zerri galantaez dabil brometan!Hori putasemea!Ta diot benetan.Ta, Maialen, horrekinez jarri penetankonfesatuko bainaizbiharko mezetan.

3.c) Puntua. Behar denean, beti jarriko da puntua.Adibidez:

Egun ta gauez kalabozoangure barruak ozpintzenegondu gera. Hola errexa dalur pareraino berdintzen.“Irtengo zera” pentsatzen nuenzerbait sinistu premi zenbaina halere ziur ez nekinzutik irtengo al nintzen.

3.d) Harridura eta galdera ikurrak beti jarriko dira.Elkarren segidan bi galdera edo harridurazko bi esaldi baldin bada-toz, biei jarriko zaie ikurra, eta maiuskulaz idatziko da hurrengohitzaren lehen letra. Adibidez:

Holako eztabaidarizertarako ekin?Zergatik katiatumetal kontuekin?Hainbeste burni zatidezunez zurekinsartuko zera bainaekipaiarekin.

13

Hori zerri galantaez dabil brometan!Hori putasemea!Ta diot benetan.Ta Maialen horrekinez jarri penetankonfesatuko bainaizbiharko mezetan.

3.e) Aipuak. Esaldi kate baten barruan bertso zati bat txer-tatzen denean, komatxoak erabiliko ditugu, eta lerroak bereizteko,honako ikur hau erabiliko dugu, alde banatan tartea utzita: /.

Bertso osoa zitatzen ez denean, kendutako testuaren tokianhonako ikur hau jarriko da: (...). Baita bertsoa esaldi katean txerta-tzen denean ere. Adibidez:

Umea zuri zenbat goraintzioroimenak du mila garrantzi(...)

(...)Bere argazki bat badago gelansekula ez dizut utzita ze marrazki egin diozunzoaz eta erakutsi.

(...)zuri barrutik atera zaizuzenbat maitasun ta antsi!(...)

“Eta Irazuk 2001eko Txapelketa Nagusiako finalean kan-tatu zuen pasarte hau: “(...) Aita gabe ezin etsi / ta marraztera iritsi /(...) bere argazki bat badago gelan, / sekula ez dizut utzi / ta zemarrazki egin diozun / zoaz eta erakutsi”. Zeresan ugari sortu zuenbertsoaldi honek”.

Komatxoekin emaniko bertso zatiak estilo zuzenean egini-ko aipuren bat baldin badu, atal hori komatxo sinpleekin (‘’) idatzi-ko dugu. Adibidez:

“Txirritarena da beste adibide hau ere: “Leihotikan ujuka/ ama ta bi atso / ‘Ez dek harrapatuko / uste bezin mantso!’(...)”.

14

Bertsoak edo bertso zatiak esaldi katetik kanpo doazenean,ez da inolako komatxorik erabiliko horiek emateko. Adibide horie-tan ere estilo zuzeneko aipurik baldin bada, komatxoekin idatzikodira.

Puntuazio ikurrak ?puntuak (.), kakotxak (,), puntu eta kakotxak (;), bipuntuak (:) eta galdera (?) eta harridura ikurrak (!)?, komatxoen aurretik edoondotik jar daitezke, aldian-aldian zeri dagokion: edo koma arteko zatiari, edokoma artekoaz gaindikoari.

3.f) Bi puntuak erabili egingo dira, eta hurrengo hitzaletra xehez idatziko da. Adibidez:

(...)Gauza bat garbi esan nahi diotpertsona degun orori:bizitza denok merezi degugauza jakina da hori.

Bertsoaren barneko aipuak kakotx artean sartuko dira, bipuntuen beharrik gabe, baina aipuaren lehen letra maiuskulaz idatzi-ko da. Adibidez:

(...)Esan zidan “Mesedez etor zaitez hona”(...)

(...)Leihotikan ujukaama ta bi atso“Ez dek harrapatukouste bezin mantso!”

3.g) Apostrofeak: (‘) apostrofeak, elipsiaren adierazletzatonarturik, erabilera zehatz hauek izan ditzake:

3.g.1) ERE hitzarekin egin ohi diren kontrakzio-en adierazle: lo´re (lo ere), hi´re (hi ere), bat´e (batere edobat ere), gaur´e (gaur ere)... Bertsolariak kontrakzioa egin-da kantatu badu, apostrofearekin transkribatuko da.

3.g.2) Zenbait aditz elkarketaren adierazpideere apostrofea erabiliko da: “pentsatzeu” kantatu duenari,

15

pentsatze´u transkribatuko zaio, “ateratzeizkio” esan due-nari, ateratze´izkio, edo “ekartzazu” kantatu duenari,ekar´zazu.

3.g.3) Ondoko kasu hauek, berriz, lotuta idatzi-ko dira: begiraiogun (begira diezaiogun), emaidazu (emaniezadazu), esazu (esan ezazu)...

3.g.4) Aferesiak ere apostrofearekin transkriba-tuko dira: ´torri, ´karri, ´makume...

3.g.5) Laburdurak ere apostrofearekin trans-kribatuko dira: gerra´ (=gerrara), ganbara´ (=ganbarara)...

3.h) (bis). Bertsolariak errepika egiten duenean, (bis) iku-rra jarriko da errepikatzen duen lerro edo puntuaren ondoan.Adibidez:

(Doinua: Uso xuria errazu I)

Galdera egin dezu zinezta ni erantzun ezinez. (bis)Bakarrik zaude laguntza eskebakardaderik haundinez.Laguna edo ni behar nauzunargitu zazu gutxinez. (bis)

4.- Jaialdien leloak, liburuen izenburuak, hitz arrotzak eta hitzarrunten adiera bereziak letra etzanez eta jatorrizko grafian idatziko dira.Adibidez:

Bai Euskarari aldarripeanelkartu gara gaur hemen(...)

Obabakoak baino lehenagoidatzi zuen Bi anai.(...)

- ruleta, revolver, feedback, in vitro, Jean Paul deux, statu quo, no com-ment, mobbing, de guay, allez, carrefour, portable, colle, tennisak, pouce etaantzekoak.

- txokolatea, segapotoa, eta abar.

16

5.- Bertso lerroak banatzeko bi tradizio daude: Ipar EuskalHerrikoa (puntu osoa lerro bakarrean) eta Hego Euskal Herrikoa (hemistikio-ak lerro bakarrean). Irizpide hauetan bigarrena jarraitzen bada ere, biak diraegokiak.

6.- Bertsozale Elkarteak jakinarazten du transkribatzen diren gai etabertsoek autoreak dituztela, eta saioek antolatzaileak. Edozein saio, bertsoal-di edo bertso publikatzerakoan beharrezkoa izango da bakoitzari dagokionaitortza egitea. Hedapen publikoari dagokionez, librea da informazio funtzio-tarako legeak ezarritako irizpideen baitan; gainerako funtziotarako bertsola-rien baimena beharrezkoa izango da.

KOKAPEN IRIZPIDEAK

Saioa noiz eta non izan den eta partaideak zein izan diren argitzeko nahizbertso sortaren inguruko zenbait argibide emateko dira kokapen irizpideak.

1.- Bertsolarien izen-deiturak:

1.1.- Bertsolaria lehenengo deitura eta izenaren lehenhizkiarekin izendatuko da. Adibidez: A.M. Peñagarikano, S. Colina,J. Maia, J.M. Irazu, U. Iturriaga, A. Mendiluze, M. Mendizabal...

1.2.- Deitura eta izenean lehen hizki bera duten bertso-lariak egonez gero, izenaren inizialari bigarren hizkia gehitukozaio. Lehentasuna, lehendik plazan dagoenari emango zaio: bertso-lari bat bestea baino askoz berriagoa bada, lehenengoaren izenarihizki bakarrarekin eutsiko zaio, eta bigarrena izango da bi hizki era-mango dituena. Adibidez: J. Agirre (<Joxe Agirre), Jn. Agirre (<JonAgirre), Js. Agirre (<Joseba Agirre). Garai beretsukoak badira bibertsolariak, biei jarriko zaizkie lehen bi hizkiak. Adibidez: As.Otamendi, An. Otamendi.

1.3.- Ezizena izena baino ezagunagoa den kasuan ezize-na erabiliko da. Adibidez: Mañukorta, Txiplas, Loidisaletxe II...

1.4.- Dena den, gomendagarria da argitalpenaren amaieranaurkibide bat gehitzea. Aurkibide honek, ezizen eta inizialak bertso-lari bakoitzaren izen-deitura osoekin nahiz beharrezko irizten direngainontzeko datuekin lotuko ditu.

Bestalde, Bertsozale Elkartea bertsolari, gai-jartzaile etagainontzeko eragileen autoritate-zerrenda osatzen ari da. Lana amai-tzean jarriko da edonork eskuratzeko moduan.

17

2.- Bertso sorta kokatu egin behar da. Transkribatutako bertsoak berekontestuan ulertu ahal izateko gomendagarria da ondorengo informazioa ema-tea: lekua / garaia / gai-emailea (aurkezlea, gai-jartzailea) / gaia / neurria / doi-nua / bertsoak.

2.1.- Lekua:

Herria, Euskaltzaindiaren izendegi ofizialean onartutako moduan ida-tziko da. Adibidez: Oiartzun, Durango, Gasteiz, Lesaka, Markina-Xemein...

Auzoa denean, herriaren izena lehenengo, eta jarraian, parentesi arte-an auzoa adieraziko da. Adibidez: Bilbo (Santutxu), Ataun (Aia),Mutiloa (Lierni), Azpeitia (Landeta)...

2.2.- Data:

Eguna: uuuu-hh-ee. Adibidez: 2002-10-26

Grabazio zahar batzuetan ez da erraza data zehazten. Horrelakoetan ahalik eta gehien hurbiltzen saiatuko gara. Bertsoak entzuteak infor-mazio asko ematen du: San Juan jaiak direla, halako langileak greban daudela, urte sasoia...

Adibidez: 1966ko San Pedro jaiak, 1977ko udaberria...

2.3.- Gaia letra biribilez idatziko da, eta irizpideetan adierazi bezala (ikus 0 puntua). Adibidez:

Gaia: Espetxean jaio eta hazi den haurra dugu Jon. Murua haren ama. Mundua ulertzeko zailtasunak ditu semeak eta amari galdezka hasizaio.

2.4.- Neurria letra biribilez idatziko da. Zenbait estrofen izena aski finkatua badago ere, beste zenbait izendatzeko eredu bat baino gehia-go erabiltzen dira. Finkatzen direnean, irizpide hauetan txertatuko dugu zerrenda osoa.

2.5.- Doinua letra etzanez idatziko da eta Bertso Doinutegian izenda-tutako moduan. Doinua beste izen batekin ezagunagoa denean, lehenaeta bigarrena jarriko dira. Adibidez: Aranora joan ziran I / Sastarretik hasita.

3.- Saioko aurkezlea, gai-emailea eta gai-jartzailea bereizi egingo dira.Aurkezleak, bertso ekitaldi bat inguratzen duten xehetasunen berri ematen du;

18

gai-emaileak, bertsolariei saioan gaiak ematen dizkie; eta gai-jartzaileak, saio-aren aurretik gaiak jarri, prestatzen ditu. Funtzio ezberdinak pertsona ezberdi-nek betetzen badituzte, hala adieraziko da. Bestela, lan denak pertsona berakegin dituela ulertuko da, hau da, gai-emaileak. Guztiak letra biribilez idatzikodira. Adibidez:

Aurkezlea: Mikel TabernaGai-jartzailea: Bertsozale Elkarteko gai-jartzaile taldeaGai-emailea: Bernardo Mandaluniz

Gai-jartzailea: Herriko Bertso EskolaGai-emailea: Jon Zaldua

Gai-emailea: Laxaro Azkune

4.- Hona hemen kokapen irizpideez esandakoa biltzen duen adibidea:

DONOSTIA (2001-12-16)

Aurkezlea: Mikel TabernaGai-jartzailea: Bertsozale Elkarteko gai-jartzaile taldeaGai-emailea: Saroi Jauregi

A. Mendiluze – M. Lujanbio

Gaia: Zuek nortasun agiri edo identifikazio kartak zarete. Aitor,ENA edo Euskal Nortasun Agiria zara, eta Maialen, Espainiako nor-tasun agiria. Biok zaudete pertsona beraren karteran. Hiruna bertso,zortziko handian, Aitor hasita.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Ludi bizitza abesti gozoz I

A. Mendiluze: Gaur bi agirik topo egin degubaina zer demontre da hau?Bistakoa da: bere buruanaurretik eginak dirau.Nahi ez duela heldu zaizkiohainbat lege hainbat arau.Zu jarrarazi egin zaituzteeta ni berak jarri nau.

19

M. Lujanbio: Baina bidea nik libre daukatta zuk bete-bete trabazni gazteleraz inprimatuaeta zu berriz euskaraz...Gure jabea beti dabil zubeste baterako lagaz.Argazkia ere muituta dezuizango zuen dardaraz!

A. Mendiluze: Biak batera zeuzkan ordeadardara eta zentzuna.Ni egitea izan da berazzurekiko erantzuna.Nik azaltzen det jabeak duenberearen maitasunazuk bere izena azaltzen dezuta nik bere nortasuna.

M. Lujanbio: Biak patrika berean gaudebiak elkarren hurrean.Ni zurekin ez baina zu zaudenerekiko haserrean.Zu nortasuna omen zeraladiozu modu errean.Nortasuna ere galtzen du batekgoardia zibilen aurrean!

A. Mendiluze: Goardia zibilen aurrean nahiz tasusto bat duen hartuani atera nau nahiz eta izanzuregatik galdetua.Jarrera horrek ni indartzen nauta zeu zera kaltetua.Indarra dezu baina horrelakenduko dizut lekua.

M. Lujanbio: Neri lekua kendu nahieanal da zure jo ta kea?Oraindik indar haundia daukatbeharko dezu tartea.Nere aurpegiak sortarazten dupatxara eta pakeazure aurpegiak irekitzen dukalabozoko atea.

20

BERTSO-LANEN IZENAK

Bertso-lanak honela izendatuko dira:

Hasierako agurra

Bukaerako agurra

Agur berezia. Sail honetan sartzen dira bertso bidez egiten diren: sari har-tzeak, sari emateak, hileta agurrak, eskaintzak, omentzeak, eskertzeak eta aur-kezpenak.

Bakarka, azken-aurreko puntua emanda Bakarka, azken puntua emandaBakarka1, gaia emandaBakarka1, gauza gaitzat emandaBakarka1, hitza gaitzat emandaBakarka, lau2 oinak emandaBakarka, lehen puntua emandaBakarka, oina emanda. Bertsolariari, bertsoan erabili beharreko oin bat

ematen zaionean.

Binaka3, gai libreanBinaka3, puntutan gai libreanBinaka3, puntutan gaia emanda

Seinaka4, gaia emanda batek besteei. Bertsolari batek banan-banan bestebertsolari guztiei kantatzen dienean. Bertsokideen erantzunak jasotzen baditu,horiek ere bertsoaldi berean sartuko dira.

Seinaka4, gaia emanda besteek bati. Bertsolari guztiek banan-banan ber-tsolari bakarrari kantatzen diotenean. Bertsolari honen erantzun-bertsoak erebertsoaldi berean sartuko dira.

*Kartzelako lana. Edozein delarik ere ariketa, adierazi egingo da kartze-lako lana bada. Adibidez:

kartzelako lana: bakarka, gaia emandakartzelako lana: binaka, puntutan gaia emanda....

(1) Bakarka / Binaka / Hirunaka / Launaka / Bosnaka / Seinaka / ... izan daiteke.(2) lau / bost / sei / zazpi / zortzi / bederatzi / ... izan daiteke.(3) Binaka / Hirunaka / Launaka / ... izan daiteke.(4) Hirunaka / Launaka / Bosnaka / Seinaka / .. izan daiteke.

21

Bertso-saioen mugimendua

2003. URTEAN ANTOLATU DIREN BERTSO-SAIOAK

2003KO BERTSO-SAIOAK

Bidasoa Beherea1 8 7 0 0 2 7 1 7 0 33Deba Beherea 6 10 15 4 0 2 11 1 3 1 53Deba Garaia 6 9 13 0 0 0 13 5 1 1 48Donostialdea 20 22 31 6 6 11 19 4 2 2 123Errenterialdea 4 7 12 8 1 3 7 2 1 2 47Goierri 14 21 21 8 1 4 11 3 1 4 88Tolosaldea 15 12 27 0 0 3 19 2 2 2 82Urola Kostaldea11 13 17 3 1 2 19 6 0 1 73Denera 77 102 143 29 9 27 106 24 17 13 547

Gipuzkoa 77 102 143 29 9 27 106 24 17 13 547Bizkaia 63 52 176 12 7 7 52 5 0 8 382Nafarroa 12 11 53 25 1 5 19 4 0 0 130Araba 16 15 10 7 0 4 16 10 1 0 79Iparraldea 5 16 18 0 1 4 8 5 27 1 85Denera 173 196 400 73 18 47 201 48 45 22 1223

PROBINTZIAK Jaialdiak Plaza Lagun Sari- Hitzal- Ekital- Bereziak Txapel- Didak-Gainera- Deneralibrekoa artekoak ketak diak dipekoak ketak tikoak koak


GIPUZKOA

22

Arrati-Nerbioi 5 4 13 1 0 0 1 0 0 0 24Bilbo Handia 39 18 67 4 3 1 26 1 0 2 161Durangaldea 9 13 37 3 0 3 8 0 0 3 76Enkartazioak 0 0 5 0 0 0 0 0 0 0 5Gernika-Bermeo 2 4 22 1 1 1 1 1 0 1 34Markina-Ondarroa 5 10 13 3 3 1 12 2 0 1 50Plentzia-Mungia 3 3 19 0 0 1 4 1 0 1 32Denera 63 52 176 12 7 7 52 5 0 8 382


BIZKAIA

Bidasoa 5 8 26 9 0 1 5 3 0 0 57Erdalgunea 3 1 8 5 1 2 10 0 0 0 30Mendebaldea 4 2 18 10 0 2 4 1 0 0 41Pirinioak 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 2Denera 12 11 53 25 1 5 19 4 0 0 130


NAFARROA

Aiaraldea 1 3 2 2 0 0 1 0 0 0 9Errioxa Arabarra 1 2 1 0 0 0 1 0 0 0 5Gorbeia inguruak 3 1 2 2 0 2 1 1 0 0 12Ibarrak 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1Kantauri arabarra 3 1 2 2 0 1 5 1 1 0 16Lautada 8 7 3 1 0 1 7 7 0 0 34Mendialdea 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 2Denera 16 15 10 7 0 4 16 10 1 0 79


ARABA

BAM 0 1 2 0 0 2 0 1 6 1 13BNafarroa-Zuberoa 2 3 6 0 0 0 3 1 8 0 23Lapurdi barne 3 12 10 0 1 2 5 3 13 0 49Denera 5 16 18 0 1 4 8 5 27 1 85


IPAR EUSKAL HERRIA

23

Tauletako kontzeptuen azalpena

Jaialdiak: lau bertsolari edo gehiago eta gaiak emanda.Plaza librea: bi-hiru bertsolari, librean, plazan, jaietan...Lagunartea: jatordu giroan edo antzekoetan gehienbat.Txapelketak: Bat-batekoak: Euskal Herrikoa, herrialdetakoak

edo eskolartekoak.Sariketak: Bat-batekoak: elkarteek, udalek edo

motibo jakin baten inguruan antolatuak.Hitzaldiak: Bertsolaritza gai izanik edozein markotan

antolatuak. Ekitaldipekoak: Bertsotarako ez den ekitaldian egindako saioak

(omenaldi, ezkontza...)Bereziak: Saio musikatuak, esperimentalak eta bertso jarriekin

eginak.Gainerakoak: Aurreko sailetan sartzen ez direnak.

Herrialdeak:

Herrialdeetako sailkapen berritua, azken urteetan, euskararen az-terketa soziolinguistikoak egiteko erabiltzen den sailkapenean oina-rritu da.

GIPUZKOABidasoa Beherea: Hondarribia eta Irun.Deba Beherea: Deba, Eibar, Elgoibar, Mutriku, Soraluze, Mendaro

eta Gatzaga.Deba Garaia: Arrasate, Antzuola, Bergara, Elgeta, Leintz-

Gatzaga, Errigoiti, Oñati, Eskoriatza eta Aretxabaleta.

Donostialdea: Lasarte-Oria, Donostia, Astigarraga, Hernani, Andoain, Urnieta eta Usurbil.

Errenterialdea: Pasaia, Lezo, Errenteria eta Oiartzun.

24

Goierri: Mutiloa, Ordizia, Beasain, Lazkao, Itsasondo, Idiazabal, Zegama, Urretxu, Zumarraga, Legazpi, Segura, Gabiria, Altzaga, Zaldibia, Zerain, Ataun, Olaberria...

Tolosaldea: Aduna, Tolosa, Alkiza, Amezketa, Altzo, Anoeta, Bidegoyan, Ibarra, Larraul, Ikaztegieta, Lizartza, Zizurkil, Villabona, Irura, Albiztur, Asteasu,Abaltzisketa...

Urola Kostaldea: Azkoitia, Azpeitia, Zestoa, Beizama, Getaria, Orio, Zarautz, Zumaia, Aizarnazabal, Errezil eta Aia.

BIZKAIAArrati-Nerbioi: Areatza, Artea, Dima, Igorre, Zeanuri, Zeberio,

Orozko, Otxandio, Ugao-Miraballes, Arakaldo, Arantzazu, Ubide, Urduña...

Bilbo Handia: Arrigorriaga, Berango, Muskiz, Bilbo, Deio, Erandio, Galdakao, Getxo, Larrabetzu, Leioa, Lezama, Portugalete, Sondika, Etxebarri, Loiu, Basauri...

Durangaldea: Durango, Abadiño, Berriz, Elorrio, Mallabia, Ermua, Iurreta, Mañaria, Igorre, Amorebieta-Etxano,Zaldibar, Zornotza, Atxondo, Lemoa...

Enkartazioak: Galdames, Balmaseda, Zalla, Gordexola, Gueñes, Karrantza, Lanestosa, Sopuerta...

Gernika-Bermeo: Arratzu, Bermeo, Gernika-Lumo, Muxika, Nabarniz, Busturia, Ea, Elantxobe, Ereño, Gerrikaitz, Sukarrieta, Morga, Ibarrangelua, Kortezubi, Forua...

Ibarrak: Markina-Ondarroa: Amoroto, Berriatua, Lekeitio, Markina-Xemein,

Ondarroa, Aulesti, Mendexa, Ispaster, Gizaburuaga,Etxebarria, Munitibar-Arbatzegi, Gerrikaitz.

Plentzia-Mungia: Gatika, Mungia, Plentzia, Sopelana, Urduliz, Lemoiz, Gorliz, Bakio, Laukiz, Gamiz-Fika, Arrieta, Barrika, Fruiz, Maruri-Jatabe, Meñaka.

25

NAFARROABidasoa: Oitz, Donamaria, Ituren, Eratsun, Beintza-Labaien,

Arizkun, Elizondo, Anitz, Arantza, Bera, Etxalar, Lesaka, Amaiur, Doneztebe, Irurita, Igantzi...

Erdalgunea: Iruñea, Brañain, Burlata, Berriozar, Zizur Nagusia, Tutera, Antsoain, Arre, Etxauri, Atarrabia, Gares, Noain, Tafalla, Lizarra, Uxue...

Mendebaldea: Altsasu, Urdiain, Bakaiku, Etxarri-Aranatz, Arbizu, Lizarrraga, Lakuntza, Uharte Arakil, Etxarren, Gartzaron, Leitza, Areso, Goizueta, Arano, Uhitzi, Lekunberri...

Pirinioak: Garralda, Orreaga, Orbaitzeta, Aribe, Hiriberri, Izaba, Erronkari, Burgi, Agoitz, Zangoza, Zubiri, Erro, Eugi, Otsagi...

ARABAAiaraldea: Izarra, Aiala, Arrespaldiza eta Artziniega.Errioxa Arabarra: Bilar, Oion, Eskuernaga, Elciego, Kripan,

Labastida, Lantziego, Laguardia, Lapuebla de Labarca...

Gorbeia inguruak: Aramaio, Legutiano, Zigoitia, Urkabustaiz eta Zuia.Ibarrak: Zanbrana, Añana, Armiñon, Berantevilla,

Kuartango, Lantaron...Kantauri arabarra: Amurrio, Artziega, Aiara, Llodio eta Okondo.

Lautada: Agurain, Gasteiz, Alegria-Dulantzi, Iruraiz-Gauna, Asparrena, Barrundia, Iruña Oka, Donemiliaga, Burgelu...

Mendialdea: Arraia-Maeztu, Bernedo, Kanpezu, Harana, Lagran eta Urizaharra.

IPARRALDEABAM: Baiona, Angelu eta Miarritz.Behe Nafarroa-Zuberoa: Jatsu, Irulegi, Baigorri, Sohüta, Amikuze,

Donaixti, Urdiñarbe, Donibane-Garazi, Aiziritze, Ortzaize, Izpura, Arrosa, Banka...

Lapurdi barnealdea: Hendaia, Urruña, Ziburu, Sara, Azkaine, Senpere, Uztaritze, Ezpeleta, Kanbo, Itsasu, Basusarri, Hazparne, Bidarria, Lekorne, Larresoro...

26

Bixente BarandiaranItsasondo (1917 - 2003)

Argazkilaria: J.Egaña

Sebastian SalaberriaOiartzun (1915 - 2003)

Argazkilaria: J.Sorozabal

Joxe Usabiaga “Zamalbide”Errenteria (1928 - 2003))

Argazkilaria: A. Elosegi

27

ZENBAIT AZALPEN

1.– Orain arteko Bapatean liburuek 600 bertso inguru jaso dituzte,1995koea ezik, hau 300 bertsokoa izan baitzen. 2003ko honek 628 ber-tso dakartza.

2.- Azkeneko urteetako esperientziari jarraituz, liburua 2 KD gehiga-rriz osatzen da, bertan liburuko hainbat sorta entzun daitezke.Horretarako liburuan musika ikur ( ) bat itsatsi zaie entzungarri dau-den bertso sortei.

3.- Bapatean 2003 osatzeko irizpideak, aurreko liburuetan ibilitakoberberak izan dira.

4.- Liburu hau antologia bat dela esan daiteke hein batean, baina ezbere osotasunean. Liburuaren korpus nagusiak, herritarrek antolatuta-ko bertso-saioetan bat-batean kantatutako bertsoak jasotzen ditu, ber-tsolariak eta hauen saio kopuruak kontutan harturik. Beraz, liburuhonek, plazaz plaza dabiltzan bertsolarien ekarpena islatzen du.

5.- Jakin badakigu egiten diren mota guztietako bertso-saioen infor-mazioa biltzea ia ezinezkoa dela, baina ziur gaude ehuneko handi bate-an jasota dagoela. Besterik da grabatzen dena: 2003an 230 saio graba-tu dira entzuteko euskarrian, 345 bat ordu.

6.- 2003. urtean bat-batean kantatutako bertsoak ditu kontuan liburuhonek, baina Arabako Txapelketa, Nafarroako Txapelketa,Gipuzkoako Txapelketa eta Eskolartekoan kantatuak ez. Bertso-pape-ren alorrekorik ere ez da jasotzen, baina bai Gazte Sariketetakoak.

7.- Liburu hau osatzeko oinarria, Xenpelar Dokumentazio Zentroanjasotako informazioa, entzutezko grabazioak eta hauei dagozkienfitxak izan dira.

28

8.- Lan hau burutzeko, modu batera edo bestera esku hartu dute:

- Oihana Aranburu, Nere Erkiaga eta Arantza Mariskal XDZko kideak.

- Amaia Agirre, Martin Aramendi, Laxaro Azkune, Eneko Bidegain, Xabier Begiristain, Xabier Enbeita, Felix Irazustabarrena, Oihane Perea, grabaketa eta bilketa lanetan.

- Transkribaketa lanetan Martin Aramendi eta Amaia Agirre.- Azken orrazketa lanetan Arakaitz Goikoetxea eta Juanjo

Respaldiza.

9.-Guzti hau burutu ahal izateko, oso garrantzizkoa izan da jasotakodiru-laguntza: Jaurlaritzako Kultura Saileko Hizkuntza PolitikarakoSailordetzarena, Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura eta EuskaraDepartamentuko Zuzendaritza Nagusiarena eta Bizkaiko ForuAldundiko Euskara Sustapenerako Zuzendaritzarena.

Bertsozale Elkartea

29

TXAPELKETAK,SARIKETAK,

LEHIAKETAK…

31

TXAPELKETAK, SARIKETAK,LEHIAKETAK…

1.- Herrialde mailako txapelketa

II. Arabako Bertsolari Txapelketa

Txapelketa hiru fasetan burutu da: kanporaketak, finalaurreaketa finala.

Kanporaketak: 2003-04-05 Dulantziko frontoianEkaitz ElorriagaIrati AndaKarla SantistebanIker AgirreSerapio LopezLander Meaza

2003-04-12 Bastidako Kultur EtxeanZigor EnbeitaAndere ArriolabengoaAlberto MartinezIñaki ViñaspreIker IbarrolaAne Zelaia

Finalaurreak: 2003-05-10 Legutioko Kultur EtxeaIker AgirreIñaki ViñaspreAndere ArriolabengoaAsier OtamendiOihane PereaRuben Sanchez

32

2003-05-17 Amurrioko Zarobe Institutoko Ekitaldi Aretoan

Manex AgirreRikardo Gonzalez de DuranaJuan Mari JuaristiZigor EnbeitaAlberto MartinezIrati Anda

Finala: 2003-06-01 Gasteizko Printzipal AntzokianZigor Enbeita (txapeldun)Oihane Perea (bigarren)Asier OtamendiRuben SanchezManex AgirreJuan Mari Juaristi

Epai-mahaia:Felix Irazustabarrena, Mirari Azula, Xabier Ormaetxea, PatxiAizpurua. Idazkariak: Jose Luis Ormaetxea eta Karmele Madinabeitia.

Gai-jartzaileak:Iñaki Gurrutxaga, Iñigo Izagirre, Lierni Altuna, Nagore Soroa, NaroaSasieta, Irati Lotina.

Antolatzailea:Arabako Bertsozale Elkartea

VIII. Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa

Txapelketa lau fasetan burutu da: eskualdeetako kanporake-tak, kanporaketak, finalaurreak eta finala.

Eskualdeetako kanporaketak:2003-09-26 Aia: Nahikari Gabilondo, Ibai Esoain, Aritz

Lasa, Urko Egaña, Aitor Usandizaga, Gorka Iribar.

2003-09-26 Astigarraga: Manex Mujika, Ander Lizarralde Jimeno,Ibon Miner, Jon Iraola, Iker AlustizaGorka Etxeberria.

33

2003-10-03 Zestoa: Xabier Astigarraga, Jokin Labayen,Joseba Barandiaran, Asier Iriondo,Migel Anjel Aiertza, Ander LizarraldeLizarralde.

2003-10-03 Pasaia: Aritz Zerain, Jose Luis Urdangarin,Iker Osa, Juanito Mitxelena, Josu Oiartzabal, Arkaitz Oiartzabal.

2003-10-03 Zaldibia: Iban Urdangarin, Alfontso Jimenez,Alaitz Sarasola, Iker Zubeldia, BixenteGorostidi, Joxe Munduate.

2003-10-03 Mutriku: Iñigo Manzisidor “Mantxi”, Iñigo Izagirre,Iñaki Gurrutxaga, Felix Zubia, JulenZulaika, Iñaki Petxarroman.

2003-10-10 Bergara: Jokin Uranga, Ainhoa Agirreazaldegi,Leire Ostolaza, Mikel Arrillaga, BeñatLizaso, Oskar Alberdi, Gorka Ojanguren,Enaitz Alustiza.

2003-10-10 Oiartzun: Jon Martin, Estitxu Eizagirre, Agin RezolaJoxe Angel Aranburu, Aitor Albistur, Jon Ansa.

2003-10-10 Legorreta: Ekaitz Goikoetxea, Amaia Agirre, Iñaki Apalategi, Antton Fernandez, GorkaAzkarate, Uxue Fernandez.

2003-10-10 Orio: Unai Muñoa, Andoni Otamendi, XabierSukia, Egoitz Eizagirre, Zigor Iriondo,Imanol Lizarazu.

Kanporaketak: 2003-10-25 Oñatiko Santa Ana antzokianEstitxu EizagirreJokin UrangaIñigo IzagirreNerea ElustondoXabier SukiaIban Urdangarin

34

2003-10-26 Ordiziko Herri antzokian Iker ZubeldiaUnai AgirreAlfontso JimenezLeire OstolazaUnai MuñoaFelix Zubia

2003-11-01 Hernaniko Sandiusterri aretoanEkaitz GoikoetxeaNahikari GabilondoIñigo Manzisidor “Mantxi”Iñaki GurrutxagaJose Luis UrdangarinAgin Rezola

2003-11-02 Zumaiko Maria eta Jose ikastetxeanArkaitz GoikoetxeaJon MartinBixente GorostidiAinhoa AgirreazaldegiAndoni OtamendiXabier Astigarraga

2003-11-09 Andoaingo Basatero kultur etxeaAitor SarriegiAmaia AgirreAritz ZerainMikel ArrillagaIker OsaAlaitz Sarasola

Finalaurreak: 2003-11-16 Eskoriatzako kiroldegianMaialen LujanbioAitor MendiluzeAmaia AgirreArkaitz GoikoetxeaEstitxu EizagirreBixente Gorostidi

35

2003-11-23 Zarauzko kiroldegianEkaitz GoikoetxeaIñaki GurrutxagaIñaki ZelaiaJokin UrangaAitor SarriegiNahikari Gabilondo

2003-11-30 Tolosako Leidor antzokianJexux Mari IrazuJon Maia Jon MartinIker ZubeldiaIñigo Manzisidor “Mantxi”Iñigo Izagirre

Finala: 2003-12-14 Irungo Artaleku kiroldegiaMaialen Lujanbio (txapeldun)Jon Martin (bigarren)Aitor MendiluzeJon MaiaIñaki GurrutxagaJexux Mari IrazuEkaitz GoikoetxeaAmaia Agirre

Epai-mahaia:Jon Agirre, Mikel Aizpurua, Martin Aramendi, Aitzol Astigarraga,Urtzi Bastarrika, Migel Mari Imaz, Felix Irazustabarrena, MikelIturbe, Joxe Kruz Labaka, Zigor Leunda, Jon Marcos, Asier Oiarbide,Jose Anjel Oiartzabal, Patzi Perurena, Bakarne Urreaga.

Gai-jartzaileak:Manuel Arruti, Egoitz Aizpuru, Laxaro Azkune, Unai Elizasu, IratiGoikoetxea, Saroi Jauregi, Maria Asun Oteiza, Xabino San Sebastian,Gorka Tolosa eta Jon Zaldua.

Antolatzailea:Gipuzkoako Bertsozale Elkartea. Babeslea Gipuzkoako Kutxa etaGipuzkoako Foru Aldundia.

36

XXXII. Nafarroako Bertsolari Txapelketa

Txapelketa hau hiru fasetan burutu da: lehenik, Nafarroakobertso liga, eta ondoren, finalaurreak eta finala.

II. Nafarroako bertso liga

2003-02-08 Iruñea: Iñigo Olaetxea, Aritz Saragueta, Eneko Lazkoz, Beñat Taberna.

2003-02-14 Iraizoz: Xabier Silveira, Mikel Altzuart, Julen Zelaieta, Jon Barberena.

2003-02-15 Atallu: Xabier Legarreta, Oskar Estanga, Josema Leitza, Oskar Goñi.

2003-02-15 Urdiain: Bittor Elizagoien, Iñigo Ibarra, Joseba Beltza, Josetxo Etxenike.

2003-02-15 Leitza: Estitxu Arozena, Jose Juan Zubieta, Nerea Bruño, Jon Elizetxe.

2003-02-21 Etxarri Aranatz: Xabier Legarreta, Iñigo Olaetxea, Eneko Lazkoz, Josetxo Etxenike.

2003-02-22 Amaiur: Bittor Elizagoien, Jose Juan Zubieta, Josema Leitza, Jon Barberena.

2003-02-22 Tutera: Mikel Altzuart, Iñigo Ibarra, Nerea Bruño, Oskar Goñi.

2003-02-22 Berriozar: Estitxu Arozena, Oskar Estanga, Julen Zelaieta, Beñat Taberna.

2003-02-22 Lakuntza: Xabier Silveira, Aritz Saragueta, Joseba Andoni Beltza, Jon Elizetxe.

2003-02-28 Arbizu: Xabier Silveira, Josema Leitza, Iñigo Ibarra, Jon Elizetxe.

2003-02-28 Zizur Nagusia: Estitxu Arozena, Mikel Altzuart, JosebaBeltza, Oskar Goñi.

2003-02-28 Lesaka: Iñigo Olaetxea, Jose Juan Zubieta, Julen Zelaia, Beñat Taberna.

2003-03-01 Astiz: Xabier Legarreta, Aritz Saragueta, Nerea Bruño, Jon Barberena.

2003-03-01 Garralda: Bittor Elizagoien, Oskar Estanga, Eneko Lazkoz, Josetxo Etxenike.

Txapelketarako sailkatuak: Bittor Elizagoien, Julen Zelaieta, Nerea Bruño, Oskar Estanga,Estitxu Arozena, Jose Juan Zubieta “Etxabe”, Joseba Andoni Beltza,Xabier Silveira, Xabier Legarreta, Aritz Saragueta, Iñigo Olaetxea,Iñigo Ibarra.

37

Nafarroako Bertsolari Txapelketa 2003

Finalaurreak: 2003-03-09 Elizondoko Antxitonea trinketeanSustrai ColinaBittor ElizagoienJulen ZelaietaNerea BruñoOskar EstangaEgoitz Zelaia

2003-03-16 Baigorriko zinema aretoanAmets ArzallusEstitxu ArozenaJose Juan Zubieta “Etxabe”Joseba Andoni BeltzaFemin MihuraEneritz Zabaleta

2003-03-23 Goizuetako kultur etxeanXabier SilveiraXabier Legarreta “Arano”Aritz SarguetaIñigo OlaetxeaMiren ArtetxeIñigo Ibarra

Finala: 2003-03-30 Lesakako Zambra aretoaAmets Arzallus (txapelduna)Sustrai Colina (bigarren)Xabier SilveiraEstitxu ArozenaXabier Legarreta “Arano”Julen ZelaietaBittor ElizagoienMiren Artetxe

Epai-mahaia: Jon Abril, Eneko Bidegain, Mikel Bujanda, Patxi Larretxea, SaioaMitxelena, Beñat Soule eta Joxe Urroz.

Gai-jartzaileak:Alaitz Rekondo, Miren Bidarte, Manu Legarra, Manolo Arozena etaJosu Etxanobe.

Antolatzailea:Nafarroako Bertsozale Elkartea. Babeslea Nafarroako GobernukoVianako Printzea erakundea eta laguntzaile nagusia NafarroakoAurrezki Kutxa.

38

2.- ESKOLARTEKO TXAPELKETAK*

Urtero bezala udaberrian burutu ziren EskolartekoTxapelketak, lehenik herrialdez herrialde eta gero Euskal Herri mai-lakoa. Hona emaitza:

VIII. Arabako Eskolarteko Txapelketa

Kanporaketak: 2003-05-30 Aramaio2003-05-30 Gasteiz2003-05-23 Aiara-Kanpezu

Finala: 2003-06-07 Gasteiz (Gaztetxoak)Maialen Berasategi (txapeldun)Maite Celestino (bigarren)Ander LertxundiIeltzu IbarraIker Errasti Iraia BeitiaJagoba ApaolazaKepa JorgeOlatz EzpeletaTxomin Elortza

2003-06-06 Gasteiz (Gazteak)Ane Zelaia (txapeldun)Iker Agirre (bigarren)Gillen AgirreHodei Lopez de ArkauteIdoia BeitiaMarkel BecaresUxue Diaz de CerioXabier Lasa

Antolatzailea: Arabako Bertsozale Elkartea eta Arabako IkastolenElkartea.

(*) Eskolarteko herrialdeetako bertso idatzien emaitzak bertso-paper lehiaketen atalean daude.

39

XXX. Bizkaiko Eskolarteko Txapelketa

Kanporaketak: 2003-05-23 Bermeo2003-05-24 Ondarroa2003-05-26 Markina-Xemein

Finala: 2003-06-06 Bilbo El Carmen aretoaGaztetxoak:

Miren Amuriza (txapeldun)Eñaut Uruburu (bigarren)Arrate IllaroXabier SolagurenJone UriaItsaso Amaia PaiaBeñat RomeroMaialen Berekoetxea

Gazteak:Josu Martinez (txapeldun)Jon Agirre (bigarren)Joanes IgeregiAmaia JauregizarAnder ElortegiIker GangoitiManex SagarnaBeñat Vidal

Antolatzailea: Bizkaiko Ikastolen Elkartea

XXIII. Gipuzkoako Eskolarteko Txapelketa

Kanporaketak: 2003-05-09 Donostia2003-05-16 Zarautz2003-05-23 Eskoriatza2003-05-30 Urretxu

40

Finala: 2003-06-06 LazkaoGaztetxoak:

Zumaiako taldea (txapeldun)Gazteak:

Beñat Gaztelumendi (txapeldun)Alaia Matin (bigarren)

Antolatzailea: Gipuzkoako Ikastolen Elkartea

X. Iparraldeko Eskolarteko Txapelketa

Kanporaketak: 2003-05-19 Baiona2002-05-20 Hazparne

Finala: 2003-06-06 Aiherra (Gaztetxoak)Talde txapelduna:

Hendaia: Maddalen Arzallus, Kristiñe Txoperena, Marga Berra

Finaleko beste partaideak:Garaziko taldeaHazparneko taldeaKanboko taldea

2003-05-30 Itsasu (Gazteak)Miren Artetxe (txapeldun)Xumai Murua (bigarren)Gillen HiribarrenMizel MateoOdei BarrosoPatxi Iriart

Antolatzailea: Iparraldeko Bertsularien Lagunak

41

XVII. Nafarroako Eskolarteko Txapelketa

Finala: 2003-05-24 ElizondoGaztetxoak:

Alazne UntxaloGarazi TabernaIgor GurrutxagaIraia MujikaItsaso ZenotzJoana LopezMaialen HuiziSaio BaleztenaUnai Artieda

Gazteak:Aitor ArangoaAitor ZubiriaAnder BayanoEkaitz AstizErkuden MujikaJulio SotoOier LakuntzaXabi Salvador

Antolatzailea: Nafarroako Bertsozale Elkartea

XV. Euskal Herriko Eskolarteko Txapelketa

Finala: 2003-06-21 Mungia

Gaztetxoak (14 urte arte): Hodei Iruretagoiena (txapelduna)Alazne UntxaloEñaut UraburuGarazi TabernaMaialen BerasategiMaialen VelardeMaite CelestinoMiren Amuriza

42

Gazteak (15-18 urte): banakaBeñat Gaztelumendi (txapelduna)Alaia MartinAne ZelaiaIker AgirreJon AgirreJosu MartinezJulio SotoMiren ArtetxeMizel MateoOier LakuntzaXumai Murua

Epai-mahaia: Ekintza Landa, Juan Mari Juaristi, Beñat Gaztelurrutia, Mikel Aizpura, Eneko Bidegain.

Gai-jartzailea: Igor ElortzaAntolatzailea: Ikastolen Elkartea Bertsozale Elkartearen laguntza

rekin.

43

3. Bat-bateko bertso sariketak:

II. Abra saria

Herria: Algorta (Getxo)Antolatzailea: Algortako Bertsolari eskolaMailak: BakarraFinala: 2003-03-29Finalistak: Miren Loizaga, Ekaitz Larrazabal, Miren Ibarluzea,

Jon Martin (lehenengo), Manex Agirre eta Iñigo Izagirre (bigarren).

VI. Argi Berri saria

Herria: OrdiziaAntolatzilaea: Argi Berri elkarteaMailak: BakarraFinalistak: Iñaki Gurrutxaga, Miren Artetxe, Unai Muñoa,

Miel Anjel Aierza, Xabier Astigarraga, Joseba Otaegi

Finala: 2003-04-12Lehen biak Osinalde sarira pasa ziren: Iñaki Gurrutxaga eta MirenArtetxe.

VI. Axari saria

Herria: IdiazabalAntolatzailea: Axari elkarteaMailak: BakarraFinalistak: Manex Agirre, Ruben Sanchez, Iñaki Apalategi,

Antton Fernandez, Beñat Lizaso, Egoitz EizagirreFinala: 2003-03-28 Lehen biak Osinalde sarira pasa ziren: Iñaki Apalategi eta BeñatLizaso.

IV. Aztiri saria

Herria: Gabiria (Aztiria auzoa)Antolatzailea: Aztiri elkarteaMailak: Bakarra

44

Finalistak: Iñigo Izagirre, Oihana Bartra, Gorka Ostolaza, Eneritz Zabaleta, Jose Anjel Aranburu, Jokin Labaien.

Finala: 2003-04-05Lehen biak Osinalde sarira pasa ziren: Iñigo Izagirre eta OihanaBartra.

XI. BBK saria

Herria: BizkaiaAntolatzailea: BBK, BBE, BIEMailak: A maila: 18 urte arte (1984an jaioak barruan)

B maila: 18-23 urte (1979an jaioak barruan)Kanporaketak: 2003-03-18 Durango: Durangaldea eta Bilboaldea

2003-03-19 Markina-Xemein: Lea-artibai eta Ipar-Uribe2003-03-24 Ipar-Uribe: Ipar-Uribe eta Busturialdea2003-03-25 Bilbo: Bilboaldea eta Arratia2003-04-02 Gernika-Lumo: Busturialdea eta Lea-artibai2003-04-03 Igorre: Arratia eta Durangaldea

Finala: 2003-04-12Sailkapena: 1. Arratia

2. BusturialdeaFinalistak: Arratia:

A: Manex Sagarna, Jurek Zienkiewic, Jon AgirreB: Aritz Arrizabalaga, Iñaki Iturrioz, Javi OlivaresBusturialdea:A: Amaia Jauregizar, Amaia Uribe, Jon RementeriaB: Iker Belaustegi, Ander Elortegi, Igor Muniategi

VIII. Berritxu saria

Herria: BerriatuaAntolatzailea: Herriko bertsozale taldeaMailak: BakarraFinala: 2003-06-28Finalistak: Lander Ibarluzea, Oier Azula, Iker Agirre, Naiara

Arresigor, Miren Ibarluzea (bigarren), Jurgi Garitagoitia, Oier Lakuntza, Xumai Murua (lehe-nengo).

45

II. Bertsotan Bagare Bertsolari Gazteen Arabako saria

Herria: ArabaAntolatzailea: Bagare Euskal tokia, Arabako euskal kantuzaleen

elkartea, Arabako Bertsozale ElkarteaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-10-31 Araia

2003-11-03 Amurrio2003-11-21 Urbina

Finala: 2003-12-04 GasteizFinalistak: Enaitz Alustiza, Iñigo Izagirre (lehenengo), Miren

Artetxe, Ander Lizarralde, Julen Zulaika (biga-rren), Xabier Paia.

V. Bortzirietako Bertso-eskolaren Txapelketa

Herria: LesakaAntolatzailea: Bortzirietako bertso-eskolaMaila: BakarraKanporaketak: 2003-01-03 Lesaka: 1. kanporaketa eta 2. kanpora-

keta 2003-01-05 Lesaka: 3. kanporaketa , 1. finalerdia eta 2. finalerdia.

Finalistak: G taldea: Xabier Silveira, Jon Silveira, Erika Lagoma.D taldea: Jose Juan Zubieta “Etxabe”, Manolo Arozena, Xabier Terreros.

Finala: 2003-01-05 BeraSarituak: 1. D taldea

2. G taldea

V. Iurretako Txapelketa

Herria: IurretaAntolatzailea: Bertso-eskolaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-03-22 Finalistak: Gorka Lazkano, Txomin Magdalena, Peru

Magdalena, Juan Mari Areitio.

46

Sarituak: 1. Peru Magdalena2. Juan Mari Areitio

XXVII. Lizardi saria

Herria: ZarautzAntolatzailea: UdalaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-08-28 Zarautz

2003-08-29 ZarautzFinala: 2003-09-05 Finalistak: Iñigo Izagirre, Julen Zulaika, Jon Martin, Ekaitz

Goikoetxea, Jokin Uranga, Iker Zubeldia (biga-rren), Beñat Lizaso, Aritz Aranburu (lehenengo).

II. Oarsoaldeko Bertsolari Txapelketa (Binaka)

Herria: Pasaia, Errenteria, OiartzunAntolatzailea: Oiartzungo Bertso-eskola, Xenpelar Bertso-eskolaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-03-08 Lezo

2003-03-14 Pasai Donibane2003-03-15 Oiartzun

Finala: 2003-03-29 LezoSailkapena: 1. Asier Bergaretxe, Jon Martin

2. Arkaitz Goikoetxea, Ander Lizarralde3. Juanito Mitxelena, Jose Juan Zubieta “Etxabe”

Finalistak: Asier Bergaretxe, Jon Martin / Juanito Mitxelena, Jose Juan Zubieta “Etxabe” / Arkaitz Goikoetxea, Ander Lizarralde.

Oharra: Miren Artetxe finalerako sailkatu zegoen, baina biharamone-an Nafarroako Txapelketan (finalean) kantatu behar zuelako, berepostua Juanito Mitxelenari utzi zion.

47

IX. Orixe saria

Herria: Donostia (Añorga)Antolatzailea: Añorga Kultur eta Kirol elkarteaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-02-21

2003-02-282003-03-07

Finala: 2003-03-16Finalistak: Aritz Zerain, Iñigo Manzisidor “Mantxi”, Andoni

Otamendi, Asier Otamendi, Iñaki Zelaia, EstitxuEizagirre (lehenengo).

XXXII. Osinalde saria

Herria: GabiriaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-03-28 Axari

2003-04-05 Aztiria2003-04-12 Argi Berri

Finala: 2003-04-26Finalistak: Estitxu Eizagirre, Oihana Bartra, Iñaki Apalategi

(lehenengo), Beñat Lizaso, Iñaki Gurrutxaga, Miren Artetxe.

II. Plazatik gaztetxera saria

Herria: GipuzkoaAntolatzailea: Mutrikuko bertso eskolaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-05-09 Soraluze

2003-05-16 Deba2003-05-23 Elgoibar

Finala: 2003-05-31 MutrikuFinalistak: Iñaki Apalategi (lehenengo), Julen Zelaieta (biga-

rren), Eneritz Azkue, Xabier Astigarraga, Eneko Abasolo, Mikel Arrillaga.

48

V. Txantxangorri saria

Herria: ErrenteriaAntolatzailea: Ereintza elkatea. Xenpelar Bertso-eskolaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-07-04 Finala: 2003-07-18Finalistak: Aitor Albistur, Jon Ansa (lehenengo), Josu

Oiartzabal, Arkaitz Oiartzabal (bigarren), Iker Goñi, Haritz Casabal.

VII. Xalto saria

Herria: NafarroaAntolatzailea: Nafarroako Bertsozale ElkarteaMailak: BakarraKanporaketak: 2003-11-21 Barañain

2003-11-22 LeitzaFinala: 2003-11-28 GoizuetaFinalistak: Julio Soto, Joseba Barberena (lehenengo), Aritz

Saragueta, Oskar Estanga (bigarren), EnekoLazkoz, Jon Elizetxe, Oier Lakuntza.

49

4. – Bertsopaper Lehiaketak

VII. Arabako eskolarteko txapelketa: bertso-paperak

Herria: ArabaAntolatzailea: Arabako Bertsozale Elkartea eta Arabako Ikastolen

Elkartea.Mailak: A maila: 14 urte arte

B maila: 15-18 urteSarituak: A maila: LH: 1. Eneko Bustamante

2. Maite CelestinoDBH: 1. Hodei Lopez de Arkaute

2. Andoni Saez de IbarraB maila: 1. Irati Mendiguen

2. Uxue Diaz de Cerio

XIX. Basarri saria

Herria: ZarautzAntolatzailea: Zarauzko udala. Euskara zerbitzuaMailak: BakarraSarituak: 1. Ekaitz Goikoetxea “Nunca máis!!!"

2. Jesus Lopetegi "Amatxo baina... non dagoaitatxo?"

XX. Bizkaiko eskolarteko txapelketa: bertso idatziak

Herria: BilboAntolatzailea: Bizkaiko Ikastolen elkarteaSarituak: LH 5. maila: 1. Oihane Garmendia

LH. 6. maila: 1. Xabier IturrrazpeDBH 1. maila: 1. Jone UriaDBH 2. maila: 1. Arrate IlaroDBH 3. maila: 1. Enea PinillosDBH 4-18 urte: 1. Beñat Vidal

50

II. Erniarraitz bertso paper lehiaketa

Herria: AzpeitiaAntolatzailea: Erniarraitz Bertsozale ElkarteaMailak: A: 18 urte artekoak

B: 18 urtetik gorakoakSarituak: A: 1. Silvia Etxaniz “Jipoituak, matxismoa…?

Ez, mesdez!”2. Ainitze Urbieta “Denboran zehar”

B: 1. Juan Mari Odriozola “Kontzientzi garbitzen”2. Urko Egaña “Pasamontañas baten atzean”

XVII. Garriko eguna

Herria: Muxika (Areatza)Antolatzailea: Garriko bertso-eskolaMailak: A: 11 urte artekoak

B: 12-13 urte artekoakC: 14-18 urte bitartekoak

Sarituak: A: 1. Gurutz Uruburu2. Eneko Magunazelaia

B: 1. Idade Ordorika2. Maite Orbe

C: 1. Amaia Jauregizar2. Amaia Uribe

XXII. Gipuzkoako eskolarteko bertsolari txapelketa

Herria: LazkaoAntolatzailea: Gipuzkoako Ikastolen ElkarteaMailak: A: LH 2. zikloa

B: LH 3. zikloaC: DB lehen zikloa: 12-14 urte bitarteD: DBH bigarren zikloa etaA DBHO: 14-18 urte

Sarituak: A: Ainhoa BegiristainB: Kepa MatxainC: Aritz GarinD: Beñat Gaztelumendi

51

V. Ibon Zavala bertso-paper lehiaketa

Herria: ErrenteriaAntolatzailea: Lau Haizetara. Xenpelar bertso eskolaMailak: BakarraSarituak: 1. Karmele Mitxelena “Asko maite zaitudala!”

2. Alaia Martin “Oroimenaren udazkena”

VI. Joanito Dorronsoro bertsopaper lehiaketa

Herria: ZumaiaAntolatzailea: Zumaiko bertso-eskolaMailak: A: 14 urte artekoak

B: 14 -18 urte bitartekoentzatSarituak: A: 1. Maddi Gallastegi

2. Oihan IribarB: 1. Gorka Iribar

2. Eneko Dorronsoro

XII. Lazko Txiki bertso paper lehiaketa

Herria: OrdiziaAntolatzailea: Argi Berri elkarteaMailak: A: 13 urte arte

B: 14-18 urteC: 1984an edo aurretik jaiotakoentzat

Sarituak: A: 1. Mikel Dorronsoro Gaia: Egunkaria irakurtzen dut2. Amaia Iturrioz. Gaia:Egunkaria irakurtzen dut3. Hutsik

B: 1. Aitor Urbieta “Pilota partida eskuko minez”2. Mirari Martiarena “Bizitza alua”3. Josu Martinez “Goiko pisuko bizilagunaren bertsoak”

C: 1. Nikolas Zendoia “Astoa jo diñagu”2. Alaitz Sarasola “Erdizka”3. Nikolas Zendoia “Kaioa”

52

XVII. Nafarroko eskolarteko bertsolari txapelketa

Herria: NafarroaAntolatzailea: Nafarroako Bertsozale ElkarteaMailak: A maila: LH 3. eta 4.

B maila: LH 5. eta 6. C maila: DBH 1. eta 2. D maila: DBH 3. eta 4.

Sarituak: A maila: Oihan OlaizolaB maila: Xumar BakeroC maila: Saioa BaleztenaD maila: Gari Etxeberria

I. Neguko bertso-paper lehiaketa

Herria: BeasainAntolatzailea: Arrano Kultur Elkartea eta Bertsoaren Beasaingo

lagunak.Mailak: A maila: 2003an 18 urte baino gutxiago.

B maila: 2003an 18 urte edo gehiago.Sarituak: A maila: 1. Aitzol Munduate “Gazte gara gazte”

B maila: 1. Iñaki Gurrutxaga “Etortzen ez bada”

III. Okelar saria

Herria: MutrikuAntolatzailea: Mutrikuko bertso-eskolaMailak: A gazteak: 16 urte arte

B helduak: 16 urtetik goraSarituak: A: 1. Ainhoa Mendibil “Belarrondoko joaldi haiek”

2. HutsikB: 1. Jose Luis Urdangarin “Azken eskutiza”

2. Nikolas Zendoia “Kaxkagorri”

IV. Oñati hiria literatur saria: ipuinak, olerkiak eta bertso-paperak

Herria: OñatiAntolatzailea: Udala

53

Mailak: BakarraSarituak: 1. Ekaitz Goikoetxea “Itsasertzetik, zuri Kaxiano!”

I. Sabino Arana bertso paperen lehiaketa

Herria: BilboAntolatzailea: Sabino Arana Kultur ElkargoaMailak: A: LH 2. zikloa 3. eta 4. mailak

B: LH 3. zikloa 5. eta 6. mailakC: DBH 1. ETA 2.D: DBH 3.A ETA 4.A

Sarituak: B: Amaia IturriozC: Nekane ZinkunegiD: Arrate Ilaro

VI. San Antontxu bertso-paper lehiaketa

Herria: MungiaAntolatzailea: Mungiako Taket Bertsolaritza AlkarteaMailak: A: Gazteak (18 urte arte)

B: Helduak (18 urtetik gora)Sarituak: A: 1. Alaia Martin “Xuxurlatuko dizut aitona...”

2. Jone Amezaga “Preso batek bere bi urteko alabari bertso sorta”3. Maialen Madariaga “Krabelin minez...”

B: 1. Karlos Ibarzabal “In Memorian”2. Santxo Joseba “Zapi egun”3. Julen Zelaieta “Hogeitabira bidean”

XXIX. Santixabel bertso paper lehiaketa

Herria: UsurbilMailak: BakarraSarituak: 1. Xabier Aranburu “Isolamenduko bizipenak”

2. Arantzazu Aranburu "Nolako Usurbil nahi det nik?"

54

II.Urretxindorra bertso paper sariketa

Herria: BilboAntolatzailea: Errekaldeko lagun artea kultur taldeaMailak: A maila: 12 urte arte

B maila: 13-18 urteSarituak: A: 1. Aitziber Ramirez “Txiroak”

2. Gizanre Laisexa “Euskal Herria dago”3. Oihane Ramirez “Kutsadura”

B: 1. Josu Martinez “Bertso sex”2. Txaber Fernandez “Nunca máis!!!”3. Imanol Martinez “Bihotza ala burua?”

XII. Xabier Munibe Bertso Paper lehiaketa

Herria: AzkoitiaAntolatzailea: Udaberri eta indarlan guraso elkarteaMailak: A maila: DHB lehen zikloa

B maila: DHB bigarren zikloaSarituak: A: 1. Sandra Pozori eta Silvia Etxaniz

“Euskaldunak txarrak omen gara”2. Naiara Orbegozo, Amaia Alkorta “Euskararen egoera”

B: 1. Manu Goiogana “Hau bizitza tristea”2. Oier Aizpurua “Gaztainak”

XV. Zapirain anaiak bertso-paper lehiaketa

Herria: ErrenteriaAntolatzailea: Lau Haizetara. Xenpelar bertso eskolaMailak: BakarraSarituak: 1. Xanti Zabala “Lexo” Ia guriak egin du?

2. Julian Albistur “Xabier Oleagari ongietorria”

55

Bertsozale Elkarteak ohorezko bazkide izendatu zituen Mixel Lekuona etaEugenio Arraiza.(Etxarri-Aranaz, 2003-02-23)


57

BAT-BATEKOBERTSO HAUTATUAK

59

OÑATI (2003-01-05)

Bertsolariak: U. Iturriaga, A. Mendiluze, S.Colina, J. Maia, J.M. Irazu eta A. Arzallus.

Gai-emailea: Egoitz Aizpuru.

Errege egunaren bezperan urtero antolatzen den jaialdia da.Bertsolari gazteak eraman arren, batez ere jende heldua joaten dasaioa entzutera. Frontoian izan zen, gaueko hamar eta erdietan.

J.M. Irazu-A. Arzallus

Gaia: Zuk, Irazu, etorkin marokoarrak, Ametsen enpresan egiten duzu lana. Azken egunotan Amets haserre dabil Irazurekin, lan orduetan errezatzen ari delako.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Uso zuri bat inguratu zait I

J.M. Irazu: Marruecostik etorri nintzanzure lantegi ertzerakonstrukzioan hor ibiltzen naizbatera eta bestera.Zure jainkoa nunbait diruahortik kontuak aterani esplotatzen egun osoanerrezatzen aitzen zera.

60

A. Arzallus: Belaunikatu ta errezatzenpasa ohi dezu egunaAla batera, Ala besteraAla du bere kuttuna.Baina errezoak utzi beharkodituzu nere lagunaAla ez baita gure enpresaaurrera aterako duna.

J.M. Irazu: Beste jainkon bat izango dezuhori ez da nobedadegu musulmanak maiz errezatzenhorretan ohituta gaude.Alak enpresa ezin aterapixka batean hor zaude...Ezin nezake lanik egin nikAlaren laguntzik gabe.

A. Arzallus: Jator ustetan hartu nuen taatera zait erdi kirtenegun osoan hor jarduten daburuari eragiten.Zenbat laguntzen ote dizun harkez dago zaila jakitenahal dezun dena lagunduta’reez baitezu ezer egiten.

J.M. Irazu: Nik ez dedala asko egitenesan modu alaieanitxuraz noizbait zuk egin zendunlana behar zan garaiean.Nere errezua ukatu dezuhemen aiean-aiean1

gero elizara joango zeradena zuritu nahiean!

(1) arian-arian

61

A. Arzallus: Honek etxean uzten du indarraetxean uzten du funtsa.Hara ederki ulertzen dezunagusiaren hizkuntza.Kale gorria hortxe daukazuta segiozu haruntzaeta orduan nahi dezunarigaldetuiozu laguntza.

A. Mendiluze-U. Iturriaga

Gaia: Senar-emazteak zarete. Duela hogei urte zuen semea zena hil egin zen. Zuk, Aitor, urtero-urtero eskelak jartzen dizkio-zu. Zuk, Unai, nahiago duzu betiko ahaztea.


A. Mendiluze: Galdu genuen, aldegin zigunorain dago aparteanbaina buruan gorde genuengeure ondotik joateanta pentsatzen det gu biontzakoez dela izango kalteansemearekin gogoratzeaurtean egun batean.

U. Iturriaga: Nik ulertzen dut zure asmoaintentzio onez dalaezagutzen dut zure gogoata zure bihotz zabalabaina eskela bat urtero-urteroda sufrimendu itzalairuditzen zait hori ez ote danurtero hiltzea bezala.

62

A. Mendiluze: Gaur hogei urte jaso genuenhalako berri tristeaeta ez da ez urtero-urterohura berritzen hasteabaina neretzat gogorregialitzake hura ahazteata ez ukatu ezina baitamaitatzeari uztea.

U. Iturriaga: Maitatzeari ezin zaio utzihori biontzat argi dabaina semea joan zenetikhogei bat urte badira.Nik ere faltan soma nezakeharen begien dirdirabaina ezin da aurrera eginbeti atzera begira.

A. Mendiluze: Beti atzera begira ez nagobeti alde iluneanni egunero ahalegintzen naizeguneko jarduneanbaina zer da ba eskela horidatak agintzen dunean?Behin betirako galduko deguipintzen ez degunean.

U. Iturriaga: Ez nago ados zurekin lagunhor esana esatean.Hogei bat urte joanak diraegon dadila bakean!Munduai berdin izango zaioguretzat maite-maite han.Gure artean bizi dadilata ez egunkari batean!

A. Mendiluze: Baina barruan gordetzen denakezin lezake hartu su.Nik pentsatzen det: lehen izan zenakez al zaitu hunkitzen zu?Eskela hori alper-alperrik dela pentsatzen baduzuhogei urtetan kajoi bateanzergatik gorde dituzu?

63

U. Iturriaga: Hogei urteak pasatu zaizkitzuretzat besteko ilunbaina ordezkorik nola ezin danharentzat aurkitu inunkajoian dauzkat denak gordetazu ere horren jakitunjakin dezagun Diario-i zenbatdiru pasatu diogun.

U. Iturriaga-S. Colina

Gaia: Zuek biok bi euskal arrantzale zarete. Petroleoaren gorabe-herak direla-eta, Unaik, hemengo lanak utzita, Galiziara joa-tea erabaki du, laguntzera. Sustraik ez du horretarako asmo-rik.

Neurria: sei puntuko motzaDoinua: Aresoarren bandera / Aizak hi mutil mainontzi

U. Iturriaga: Ez da hipokresia hutsanahi nuke zeozer bultzaGaliziara joateko eskatzenburu ta gorputza.Noizbait igual honuntzaheldu leike kaka putzaeta orduan nola eskatuberaiei laguntza? (bis)

S. Colina: Baduzu nahiko adoreta nahiko giza balorehalan ta guztiz ez derizkiotnik horri dotore.Indarrak geuretzat gordeeta ez joanda hobeez bailirake hona etorrikoeskatuta ere. (bis)

64

U. Iturriaga: Joan eta nahi dut ikusiahal dala eurekin ikasinola galegoz egin litekeennunca máis karrasi.Zu berriz lanean hasigura ez ta ondo bizi...Geratu zaite hemen begiraJosu Jon Imazi. (bis)

S. Colina: Galizian zenbat desgraziez ote diren ikusi!Haien marea belztu egin damalko eta guzi.Begira nago Imazihorrela hobe da kasiFraga agintzen duen herriakez gaitu merezi. (bis)

U. Iturriaga: Hori izango zan bromaez dut gustoko gizonabaina Galizia gehiago badahor punto ta koma;betoz eurek ere honaapur dezagun han hormaitsasoa baita bertatik bizigaren guztiona! (bis)

S. Colina: Dabiltz sustotik sustorata ni begira gustorahorrela joan behar baitzaiehangoei denbora.Galiziarren ondoraez joatea mejoratxapapotea daukatelakouretik kanpora. (bis)

65

ONDARROA (2003-01-10)

Bertsolariak: P. Aranburu, G. Ostolaza, U. Iturriaga eta M. Lujanbio.

Gai-emailea: Kirmen Uribe.

“Ahozkotik idatzizkora” izenburupean, Ondarroako KafeAntzokian, bertso-saio berezia antolatu zuten. Kirmen Uribe idazleaizan zuten gidari, eta gaiak modu berezian jarri zituen.

U. Iturriaga-M. Lujanbio

Gaia: “Taberna. Esnatu txarrekoa zen oso. Batzuetan, orduak ema-ten zituen mundua onartzen. Horregatik, nahiago zuen gosal-du errepideko taberna hartan, non inor ez zen atsegina. Izaki zakarrak hurbiltzen ziren bezero, begietan biharamuna zute-la, eta nagusiak kafea kikaratik at isurtzen zuen, inolako bar-kamenik eskatu gabe. Eginez gero, barregarria zatekeen, ehun kilo baino gehiago pisatzen baitzuen gizonak. Jabez aldatu zuten lokala. Ugazaba berriak galderak egiten zituen irribarretsu. Ez itzultzea erabaki zuen”.Manuel Rivas idazle galiziarraren poema bat zen hori.

Galizian laminei “meigas” deitzen diete. Meigen artean ede-rrenak, eta era berean arriskutsuenak, “as mouras” dira. Moura mairutik dator. Baina berbak berak esaten ez badu ere, ez dira larruazal beltzekoak, rubiak eta begi argidunak baizik. Halako laminek madarikazio bat dakarte, jartzen dizuten zigorra edo madarikazioa gauza bitxi bat da: sekretu bat kon-tatzen dizute, eta sekretu hori ezin diozu inori esan; esaten badiozu, hil egingo zara. Bata lamina izango da eta bestea sekretua jaso duena.

66

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Hamalau heriotzena

M. Lujanbio: Gizon hau nere albotikpasatzen da usumila arraien karraioportura jo ta su...Oihu egin nahi diotbeti “Aizu, aizuarrokatan ezkutunhementxe naukazunere kantu doinuaentzuten al duzu?”.

U. Iturriaga: Alde banatan deukotnik belarri banaeta bai entzuten dotai moura laztanabeharra badot etaentzuteko esanakontaidazu apur batbaina ez kontau danaerdi hilda egoteada nik nahi dodana.

M. Lujanbio: Ikusten zaitut nolapoliki zatozenikusiko gaituzteez hitz egin ozen.Sekretutxo bat daukathasi naiz kontatzen:aizu ba al dakizuegi bat hain zuzenitsaso haundi zabal haubehin nola sortu zen?

67

U. Iturriaga: Galdera gatx xamarradeukozu aukeranbaina erantzungo deutsutnik dakidan eran:nik ez dot ez sinistenez Adan ez Ebannik ez dakit biziazeinek eutson emannik neuk bakarrik dakitzelan desegin dan.

M. Lujanbio: Nere ondotik pasa dagizonezko andanainor ez da hurbiltzensekula niganahargatik aspaldi naiznegarrai emanajakizu itsasoahortik sortu zanalehenbizikoa zerahurbildu zerana.

U. Iturriaga: Hurbildu naz ta bertanhemen nago jadadamutzeko berandudogu beharbada.Itsasoaren damaai moura zu zaraeta orain zelan joanjakun pikutarazerua ikusi nahi dotbesterik ez bada!

68

M. Lujanbio: Sekretu bat daukazuzeru ta lurretanbeste inork ez dakinamundu zahar honetan.Itsasoa sortu zanberaz modu horretanez ezazue galduzuen zakarretanedo itoko zeratezuen negarretan.

U. Iturriaga: Lehendik be badakiguzer dan itotzea!Guk itsasorik barikalperrik etxea!Eskertzen deutsut berbahorrek eskaintzeakostako jat sekretu zahar hau mantentzea!Kontatzea izango daplazerrez hiltzea.

69

DONOSTIA (2003-01-25)

Bertsolariak: A taldea (“bertsolari sofistikatuagoak”):

I. Elortza, A. Egaña, M. Lujanbio, X. Amuriza eta F. Paia.

B taldea (“bertsolari naturalagoak”): S. Lizaso, J.M. Irazu, J. Sorozabal, A.M. Peñagarikano eta X. Silveira.

Gai-emaileak: Joxerra Garzia eta Unai Elizasu.

Euskal Herriko Bertsozale Elkarteak urtero antolatzen duenBertso Eguneko jaialdi berezia. Kursaaleko aretoa ia beterik zela,giro onean egin zen saioa.

M. Lujanbio

Gaia: Sarri kantatu izan zaio ispiluari, baina ispilua beti mutu. Bada garaia zer edo zer esan dezan. Hi haiz ispilua.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Haurtxo txikia negarrez dago I

70

Batzuk ipurtalde zabalegikta begizulo sakonakbatzuek galtzak estuegiakbesteek juxtu antxa gonak...Oaindik ez zerate konturatuai pareko lagun onakberak nahi duna ikusten dulaneri begira dagonak.

Ispilua ta espejismoaparekotasun gogorraispilu aurren irakurketakegin ditzakegu sobrazuek hor ta ispilua hemenadibide on bat horra:batzuk herri bat ikusten dutebesteek bidetxidorra.

Norbanakoek neri begirazer-nolako apurua!Norbere barrua sentitzeaez al da hori helburua?Neri begira dagon pertsonakgauza bat da seguruabere azala ikusiko dubaina ez bere burua.

71

X. Silveira

Gaia: Hiru bertso botatzeko moduko gaia da, baina gehiago ez. Eta sei puntuko bertsoak izatea ez legoke gaizki. Prest? Zertarako hago prest?

Neurria: bereziaDoinua: Munduan libre bizi izatea

Orain lanetik bota nautelasoberan daukat denborata kirolean egin nahi nukelehendabiziko aproba:Unai1 ta biok traineratxoanibil gintezke gustorahori da egungo modadenak doaz itsasora.Ni esertzean nahiz ta trainerakigual egingo dun goraaurreko errueda altxatzen duenlehen trainera izango da. (bis)

Castrokoeri sortuko nienziur hainbat enbarazuKortak hor goitik oihuka esan du“Ezta okurritu’re aizu!”Ba lasai Korta, ez naiz hasikoJauna izango zara zu.Zenbat hitz huts eta faltsuegin al didazue kasu?Ikusten denez Unai bertsotanedozertako naukazueta probatu nahian bazabiltzbeste gai bat jarridazu.(bis)

(1) Unai Elizasuk jarri dio gaia, eta hari buruz ari da. Unai arraunean aritzen da.

72

Unai zutitu egin da eta beste gai bat jarri dio.

Gaia: Ez da apologia egiteagatik, baina zer esango zenioke sekula mozkortu ez den bati?

Neurria: bederatziko txikiaDoinua: Betroiarena

Hau gertatzen zait lehenjoateagatik de guay!Beste gaia jarri taorain ai, ai, ai!Mozkortu ez denariesango diot baigaltzen duena ez dakieta dago nonahini aste eta jaimozkortzen naiz alaialai eta lasaihortako dut dohainik bi taberna dauzkathan naukazu zai. (bis)

Bertso Eguna 2003. J. Agirre eta J. Uranga(Zubieta, 2003-01-25)


73

DONOSTIA (ZUBIETA) (2003-01-25)

Bertsolariak: J. Agirre, J. Uranga, I. Murua, I. Ibarra, A. Arzallus, S. Colina, I. Gurrutxaga, I. Lazkano, U. Iturriaga, M. Agirre, O. Perea, R. Sanchez, I. Viñaspre, I. Anda, P. Etxeberria, A. Mendiluze, J. Azpillaga eta M. Mendizabal

Aurkezlea: Jon Zaldua

Bertso Eguneko afaria Araeta sagardotegian izan zen. Jantokia era-bat bete zen, eta hainbat bertsozalek kanpoan geratu behar izan zuten.Afalondoan, bat-bateko saioak ez ezik bertso musikatu eta bertsoantzerkiek ere izan zuten tokia.

J. Uranga-J. Agirre

Gai-emailea: Laxaro Azkune

Gaia: Joxe Agirreren gazte garaitik hona denbora pixka bat pasa da, eta gauzak ez ezik ohiturak ere aldatu egin dira. Nik zera jakin nahi nuke: Joxe Agirreren garaitik hona zer gauza alda-tu dira? Nik adibide bat jarriko dizuet. (Bakoitzari txapel bana jantzi die, baina modu desberdinetara. Joxe Agirreri baserritarrek jazten duten modura, eta Jokin Urangari atzekoz aurrera).

74

Neurria: zortziko handiaDoinua: Zeru altuan zegoen jaunak

J. Uranga: Honen garaia eta nereabiak daude hain apartebiok batera ikusi etadanak testigu zerate.Txapel polit hau erabiltzekobadet nahiko borondatenere aitonari hortz postizoakerortzen zaizkion arte.

J. Agirre: Zure aitona hortzakin dagonahiko arlote neurrian:jarri nituan eta berrironago jarri beharrian.Eta ohiturak aldatu diraaspaldi Euskal Herrian!Leheno buruan zan baloreaorain berriz belarrian.3

J. Uranga: Aitona honen ondoan gaudeoraindik latzak aitzekobaina lotsarik ez dut baterenik honekin aritzeko;eta txapel hau zertarako denizan nahi nuke hitzekoez zikintzeko izaten zen leheneta orain luzitzeko.

J. Agirre: Behar baldin bada pentsako dezuondo ematen dizula!Seguru asko gaur arterainoez dezu jantzi sekulabaina aitortzen det lehengo bertso hortanegi bat esan dezula:esan gabe’re nik banekianlotsarik ez daukazula!

(3) Jokin Urangak belarritakoak daramatza, eta horri egiten dio Joxe Agirrek erreferentzia.

75

J Uranga: Lotsarik banu ni ez nintzakeorain tabladu honetanbaina behin igo naizenez gerojardun nahi nuke benetan.Ta bi txapelen diferentzi batargitu nahi nuke bertan:lehen ximaurretan erabiltzen zaneta orain diskotekan.

J. Agirre: Behar baldin bada gauzak izangodirade gazte horrelaikusten degu gaur moda askoindarrean datorrelabelarritako alu hoiekin...entzun behar dezu epela:buru gehiago ez dun gizonakalperrikan du txapela!

J. Uranga: Txapelarekin alper-alperrikez gera hemen jardunaketa zeoze esan dezakeburuan txapela dunak.Guztiek garbi izango dutehemen bildu zaizkigunakJoxe ta Jokin izan direlaAraetako txapeldunak.

J. Agirre: Behar baldin bada kantatu dezunahiko bertso egokiatxapeldunantzat tristea dagoaitonaren bekokiaerretiroa laister hartzeko dadukat erabakiaia itxuraz betetzen dezunnik utzitako tokia!

76

J. Uranga: Zure tokia betetzen osoerrez ez dago Orandazu izan zeran neurri hortakobertsolaria izanda!Gure txapela pasatzen hasibehar dia Joxe ta Urangaeta botatzen dutenarekinegingo degu parranda.

J. Agirre: Ni parrandako zahartuta nagogaztetan ere zintzua...Lagun maitea goguan hartuentzuten dezun bertsua:borondatea badaukat bainaalmazena dut antzuahontaz aurrera zuk lana eginneretzako deskantsua.

J. Uranga: Gaurkuan ondo senti naitekeni zure aldameneanoraindik ere ikusten zaitutJoxe onen-oneneanbaina omen zabiltz erretiroaere hartzeko planeanbaina mesedez hartu ezazugu hobetzen geranean.

J: Agirre: Berriro ere bota didazubertso bete-betekuata orain ere gazte ez zaudeoso nolabaitekua!Esaten dezu nik irautekozu mejorau artekuaeta bizirik pasako al detnik bien bitartekua?

77

J. Uranga: Joxek eta nik gustoko izandegu gaur zuen harrerahorrexegatik eduki deguera hontako jarrera.Honenbestian bukatua dabertsolarien karreranahi dezutena egin zazueune hontatik aurrera!

J. Agirre: Arrazoi dezu kalteko leikehemen gehiegi ariaberaz hementxe bukatuko dagaurko bertso komeriaeta norbaiti eskatzen diotkomeni zaigun saria:hurrengo urtean guztiok hemenelkartutzeko zoria.

78

BERGARA (2003-02-15)

Bertsolariak: X. Amuriza eta U. Iturriaga.

Gai-emailea: Ainhoa Agirreazaldegi.

Urtero antolatzen dute Artatse elkartean bertso-afaria. Ez zen era-bat bete baina oso giro polita eta egokia zegoen. Bertsolariak libreanaritu ziren denbora luzean, eta jendearengana iristea lortu zuten. Gerogaiak jarrita aritu ziren. Libreko zati bat jaso dugu hemen.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Txoriak eta txoriburuak

X. Amuriza: Doinua ere aldatuko duthori ez baita bromiazuk badakizu kezka horrekinneu’re nola nagon ia.Artatse hontan zurezko habeeta harrizko hormiadana diagu argitasunahau duk hau plataformia.

U. Iturriaga: Zuk plataformez1 entzun dudanezzeozertxu badakizuirail aldean hasita sarrieman diguzu abisubaina berriak dantzan dabiltz taXabier galdera bat aizu:hauteskundeotan listan joatenBalzak utziko al dizu?

(1) Autodeterminazioaren Biltzarraren (AuB) bultzatzaileetako bat izan zen Xabier

Amuriza.

79

X. Amuriza: Oraintxe honek erantzunen batipini dit benetan gaitzBalza jaun horren deklarapenakirakurriak ditut maizzer egingo dut lista hoietan?pentsatu beharko garaiz:agintzen badit insumiso naizuzten ez badit joango naiz.

U. Iturriaga: Bat egiten dut zure gogoaneta bat erabakianbaina ardura sortu zitzaidansailburuan aitzakian:“Señor Amuriza” esaten zuenbehin ta berriz irratiannik Amuriza bat ezautzen nunseñor zenik ez nekian.

X. Amuriza: Harritua naiz neu ere nolaaldatu ohi dan bizitzaurte batzuek baditut etaoraindik hemen gabiltza.Badakizue ofizio batizan nuen apaizgintzalehen Don Javier izan nintzan taorain Señor Amuriza.

U. Iturriaga: Kuriosoa da bai batzutanXabier bertsolaritzazeure bizitzan errepasoaematen hemen zabiltza;“gintza” atzizkiak dakidanez nikadierazten du langintzaberaz zehatzago azalduiguzuzer dan Xabier apaizgintza.

80

X. Amuriza: Beltza izena halakoa dukolore bat da munduankolore horrekin nik umetatikgusto pixkat hartu nuanni apaizgaia nintzen garaianedo ninduten orduan:ni garai hartan beltz jazten nintzenzu jazten zeran moduan.

U. Iturriaga: Ta ze bitxia gerora neuk bekolore beltza begiko.Gogoratzen dut behin irratiannintzela oindino mutikozelan Xabierrek kantatzen zuenbere “Aita izena”2 tinkozure bertsoak entzuteagatiktrastornau nintzen betiko.

X. Amuriza: Triste-tristerik ibiltzen nintzanni hain beltz jantzi nintzanapentsatzen nuen baneramalapatu txar baten izanata orain Unaik kolorea dunire apaizgaia zanaoraindik honek jantzi lezakenik utzi nuen sotana!

U. Iturriaga: Ez, nik nahiago dut jertse honekberez duen etiketagainera ohituta nago eukitzennire praketan brageta.Zu lasai, Xabier, zure sotanaiez diot emango bueltamiresmenetik zorameneratartetxoa dago-eta.

(2) Xabier Amurizak bere Euskal Herriko lehen txapela jantzi zuen 1980an. Gai bezala

“aita” jarri zieten, eta horrela eman zion hasiera. Historiara pasa diren bertsoak dira.

81

X. Amuriza: Miresmena ta zoramena dahitz gozoenen musikaimajinatzen ari naiz Unaineure sotana jantzita.Hura zan prenda goitik beherainoJaungoikoak ikusita!Berrogei botoi zituan harekta danak ondo josita!

U. Iturriaga: Ia korse bat, ia txaketaez zan izango hain bigunbaina ez zinen zu sentidukoharen barnean hain ilun.Botoiak oso ondo jositazelan zeunden zu jakitunbat askatzeko asmoaz hasita denak soltau zenitun.

X. Amuriza: Ai zer nolako fedea emanzigun Jainkoan ogiak!Barre-algarak ere badituhortaz nire memoriak;sotana haren botoiak zirandanak kolpez eroriakhau milagroa bere tokiansegitzen dula txoriak!

U. Iturriaga: Itxi zenduan sotana horialboan badaezpadaeta ordutik bertsozaleokzorionekoak gara.Orain txorian kontuak Xabierlasai albo baten lagalehenago esan duzun moduanoilarren liderra zara.

82

ZEGAMA (2003-02-22)

Bertsolariak: S. Colina, A. Egaña, A.M. Peñagarikano, I. Zubeldia,

J.M. Irazu eta S. Lizaso.

Gai-emailea: Laxaro Azkune.

Urte sasoi honetan Zegaman urtero antolatzen duten jaialdia.Gaueko hamar eta erdietan, pilotalekuan, entzule asko biltzen duensaioa izaten da honakoa.

A. Egaña-J.M. Irazu

Gaia: Andoni Ana Botella da, eta Irazu Aznar. Gerraren aurkako manifestazioak ikusten ari zarete telebistan.


J.M. Irazu: Cariño mío sofan exeitabiok batekoz bestekoaukera ere izan degu baioain telebista piztekohainbat milaka gerraren kontraAna ez dezu ustekopaseatzera atera dirakolesterola jeisteko.

83

A. Egaña: Jende pila bat ikus litekekaleetan parez pareeta zuk dezun ospearentzatmesedegarri da hau’re“Guerra no” eta “Guerra no” denakta sozialistak alde...ai Jose Mari ni bezelaxedenak zure alde daude.

J.M. Irazu: Nunbait nere alde daudela denakgainerakoan akabozuk badakizu Ana maiteagu gera yankin esklabo.Milaka lagun kalean bainoguk ezin hortik igaroBushen toque de queda hartutaetxian sartuta nago.

A. Egaña: Ai Jose Mari karakterrekinnahiko biguna zera, ai!Nik zerbait esan eta sekulaez zera azaltzen lasaiorain gainera Ameriketanibilia zaude poraíhemen Anaren menpeko zerata han Bushena ere bai.

J.M. Irazu: Beti menpeko, beti menpekohori’re ez zait gustatzenbotila ere aldameneaneta kortxoa tragatzen.Nahiz ta jendea hasia dagonkale guztiak betetzennere entrebistak izango diraCNN ta BBCn.

84

A. Egaña: Hainbeste jende, hainbeste jendeikusteko ere gozagaitzhamar t’erdiak oraintxe dirata izanagatik garaizzure ondoan beroa erepasatu izandu det maizai Jose Mari zoaz oherani geroxio jungo naiz.

Nafarroako Bertsolari Txapelketa 2003. A. Arzallus.(Lesaka, 2003-03-30)


85

ARRASATE (2003-03-08)

Bertsolariak: A. Agirreazaldegi, J. Maia eta J.M. Irazu.

Gai-emailea: Lierni Altuna.

Emakumeen aldeko taldeak Martxoaren 8aren inguruan urtero anto-latzen duen jaialdia. Hirurogei entzule inguru elkartu ziren, SeberoAltube plazan, eguerdian.

J. Maia-A. Agirreazaldegi

Gaia: Jon Ainhoa lagunarekin elkartu da. Begia ubel-ubel egindadauka, eskaileretatik erori omen delako.

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Lagundurikan danoi I

J. Maia: Begia ubeldutakontu bat bitartezerbait pentsatzerainobizkor naramate.Senarra badaukazuhori zure kalteeskaileran aitzakizez sinistu bat’eeskailera horiekze izen daukate?

86

A. Agirreazaldegi: Izen ta abizenaknahi dituzu jakineta nik izkutatzenhainbeste ahalegin.Bihotzean dadukatbegian aina minzuri esanda ereberriz nago berdinmesedez ez zaidazugalderarik egin!

J. Maia: Ez dezu nahi ikusikolpeen tamainabat gogor jo dizutebai kolpe bikaina!Hori al da mutilenlehenengo hazaina?Begia ubeldutadaramazu bainaez luke izan beharitsutzeko aina.

A. Agirreazaldegi: Beste jende asko danere antzekoaeta nirea ez daaintzat hartzekoa.Gizarteko jarreradugu hutsekoaeta arazoa dagure mundukoahola konponduko danere etxekoa.

J. Maia: Horrela konpontzeadituzun ametsakta bien bitarteanbi begiak beltzak.Etikak ere noskiditu bere ertzaksalatu zazu gogorta ez hartu aintzatizan zaite eredubeste guztientzat!

87

A. Agirreazaldegi: Salatu nitzakeenhemengo ta hangobarruan izan badutsalaketa frangobaina oraingoz ez dutezertxo esangonere senarrarekinsentitzen naiz ondoagindu dit berriroez duela egingo.

J. Maia: Hori esanda nolazabiltza lasaio?Kalean dabil hainbatgiza txar arraiokolpez egingo dituberriz mila saionahiz ta senarra izannahiz ta garbi jaiokabroiari kabroiaesan behar zaio!

88

DIMA (2003-03-22)

Bertsolariak: A.M. Peñagarikano, U. Iturriaga,J. Olibares “Orue”, E. Intxaurraga,

I. Elortza eta M. Lujanbio.

Gai-emailea: Karmelo Uriarte.

Arratiako Bertso Eskolak eta AEK-k Dimako Udalaren babeseanantolatutako saioa, Arratian urtero egiten dena, Sanjosetan. Hamareta erdietan hasi zen, ehun bat entzule bertan zirela. Ez zen saio onaizan, nahiz eta bertsoaldiren bat edo beste politak atera.

I. Elortza-U. Iturriaga

Gaia: Esaera batzuk emango dizkizuet, eta egia edo gezurra direnesan beharko duzue.

1.-Nazio bat gara.

Neurria: bereziaDoinua: Sorlekua utziz gero

I. Elortza: Nazio bat ete garenhor galdera geureganalurralde bat badaukaguta euskara geure ama.Beraz egia dogu Karmelozuk mikro hortatik esanabaina amets bat be izan leikeegi bihurtu behar dana.

89

U. Iturriaga: Nazino bat bagara baiduda hori ba ote da inunKonstituzino hortan beagertzen da nahiz ta ilun.Beste galdera bat egon leikegaldera horretan lagun:nazino hori ze erataraantolatu gura dogun.

2.- Maitasuna aldakorra da.

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Espainian behera

I. Elortza: Maitasunak be badaumila esamesahori egia ete danez dogu erreza.Pentsatuta bakarriksortzen jat estresamaitasunak ekarrileike bai sorpresabatzutan dana da tagero ezebeza.

U. Iturriaga: Galdera gatxegiadogu beharbadaigual erantzungo dotgallegoen erarabaina hortarako egokiizaten da gabamaitasuna hor dagota perfektua dabaina denborarekingeu aldatzen gara.

90

3.-Demokrazian Estado de Derecho oinarria da.

Neurria: zortziko handiaDoinua. Basatxoritxu mokoluzia

I. Elortza: Demokraziak gaurko munduanba ei dau bere distirabaina askotan gerra izaten dahorrek dakarren segida.Hori gezurra edo egia danKarmelo ez dakit, tira!Baina hori esaten daben guztiakgezurtero hutsak dira.

U. Iturriaga: Guzurra edota egia dannahiz oindino ez ikasihemen bakotxak aho bat deukota hainbeste demokrazi.Demokrazia Bin Laden bat danzalantza dekot nagusi:mundu guztiak berba eiten dauta inok ez dau ikusi.

91

ZARAUTZ (2003-03-29)

Bertsolariak: X. Amuriza, S. Colina, A. Arzallus,A. Mendiluze, U. Iturriaga, I. Elortza,

S. Lizaso eta A. Egaña.

Gai-emailea: Josu Goikoetxea.

Egunkariaren alde antolatutako jaialdia. Kiroldegia bertsozalezmukuru, eta oso giro ona. Antolatzailea Bertsolarien kolektiboa izanzen. Arratsaldeko seietan hasi zen saioa.

S. Colina-A. Mendiluze

Gaia: Zuk, Sustrai, gauzak ahazteko joera duzu. Mendiluzek gau-zak gogoratzeko joera.

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Lagundurikan danoi

A. Mendiluze: Pertsona maiz ipiniizan da trantzeanta sumina pizten dazeozer galtzeanta ahazten da denborapixkat pasatzean.Halere nere aldeanzu zaude atzeanburuan zaudelakota ni bihotzean.

92

S. Colina: Zu omen zara osojatorra, azkarrani berriz desastre bateskasa, kaxkarraahaztea baita eginohi dudan bakarra.Baina ai oroimenaaitortu beharra:ahaztura ez da betimemoria txarra.

A. Mendiluze: Baina gogoratzeasarri da atseginzerikusia baitumaitasunarekin.Norbait galtzen deneanhamaika ahaleginegiten dezu! Bainaez zazula eginalperrik da buruahartaz ahaztu dedin.

S. Colina: Negar malkoz ari dapreso baten amabegira iheslarienalaba laztana...Herri puta honetanbada nahiko drama!Nik ahazten dut guztianik ahazten dut danabaina ez dut barkatzenahazten dudana.

A. Mendiluze: Tristea da onartzeabaina arrazoi dezuni bezela horrekinhaserre zaude zu.Kasu hoietan giltzazeure esku dezuni haietaz oroitzenariko naiz aizuta zuk sufrimentuaezabatuiezu.

93

S. Colina: Nola jokatuko dut?Ez dakit zer esanjendeak nere trazabehingoz hartu dezan.Herri honetan gabiltzjasan beti jasan...Ahaztu zazu guztiaegin nere gisanbestela ezingo nukezoriontsu izan.

A. Egaña-A. Mendiluze

Gaia: Zuek biok zirujanoak zarete: esperientzia handikoa Andoni; Mendiluze, berriz, lehen ebakuntza duena. Moto istripu bat izan ondoren, oso larri ekarri dute gazte bat, eta ebakuntza mahaian hil da. Gelatik irten eta eskuak garbitzen ari zarete-la oso zurbil ikusi duzu Aitor.


A. Mendiluze: Zeuzkan hamasei urteedo hamazazpibehintzat hola hiltzekoez zituen aski.Laguntzeko ez nuenbehar aina astihala’re saiatzekoasmoz nintzen noski.Ahal dedana egin detzer egin det gaizki?

94

A. Egaña: Gazteak zekarrenanolako kaltea!Bere burua zegonzauritan beteabueltarik ez zuenazan bere kolpeaGaizki zer egin dezunai kide maiteaorain, joan ta gerobueltak ematea.

A. Mendiluze: Bueltak emate horineuk ez det atseginbaina neure barruanbadet hainbeste min.Etorri den bezelahamaika ahaleginegin det erdi hilaberriz piztu zedin.Zergatik ezin degubeste ezer egin?

A. Egaña: Nere postura ez dahorren zinikoanik ere sentitzen detbarne zimikoa.Horra hor erantzun batkategorikoa:biok egin degunaizan da nahikoazirujaua zera zuez zera Jainkoa!

A. Mendiluze: Nahiz ta kontseju hoiekeskerrez adituai, nik neuk ere zurebarrenak banitu!Nahiz eta ondo egindela irudituguztia egin al dezuguztiz fin aritu?Sekula ez al zaizududarik gelditu?

95

A. Egaña: Nere barruan dudakohi zuen kemenabaina uxatzea zenirteera onena.Hil berriak gozatubeza atsedenaeta zuk ahaztu zazupasatako dena.Hurrengo gaixoa dainporta duena.

A. Mendiluze: Hurrengo gaixoarinik neure arretajarriko diot bainahonena gordeta.Honek ezin baziondenai eman buelta...Ama hor du buruazhormari kolpekaarren esaiozu zuknik ezin det-eta!

A. Egaña: Tristurarikan ezinbarrutik ezabaamaren abisuanere esku laga.Lehen nik ere banuenhorrenbeste trabapozgarria zait zurekontzientziko kargabihotz bat salbatzekobeste bat behar da.

96

U. Iturriaga-S. Colina

Gaia: Zuk, Unai, atzekoen lehenengo maitasun aitortza imajinatu-ko duzu. Sustraik, berriz, lehenengo borroka fisikoa.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Nafarroako mendi gainetan

U. Iturriaga: Taberna baten festaren baten...Aitor hautatu beharkoez zuen trago larregi edanberaz ez zegoen txartoneskato bati ziotson “zera,hau da, maite zaitut askota maite zaitut, ba, gizakiakgizakiak garelako.’’ (bis)

S. Colina: Txikitatikan Aitor izan dazuzentasunan almazen:bost urterekin bati esan zion“Motel ez zabiltza zuzen!”.Bestea haserre jarri zen etahor hasi zitzaion jotzengero iletik tira zion tabat’e gabe geratu zen. (bis)

U. Iturriaga: San Pelaioak izango zirenAndoni ligean gogorbi neska zeuzkan ta biak beharbat hemen ta bestea hor.Deklarazio biak bateanibili zen oso bizkor“Nik maite zaitut, zuk’e bai ezta?Itxoin orain berriz nator.” (bis)

97

S. Colina: Andoni beti mingain-gizonanola izandu den berezeskuak beti dauzka patrikaneta mintzatzen da artez.Andonik bere bizitzan ez duborrokarik egin batezamodioa egiten zuengerra egiteko partez. (bis)

U. Iturriaga: Amets horretan imajinatzenlan ederrak dauzkat ba nikatal horretan sekula ez dutimajinatu hau lehendik.Igual frantsesez esango zuenta nik ulertu ez tutik;argi ta garbi esanda Ametsez da deklaratu oraindik. (bis)

S. Colina: Hiru urtekin Errealarentxandala lapurtu niongero mutila sutu egin zenta haserrea zerion“Kauen la rusia!” Osti bat emanta gerokoak hor konponbaina tamalez huts egin etahortzak puskatu nizkion. (bis)

U. Iturriaga: Orain behar dut gure Igorrenkanpoko itxura ezababerataz izan ditzakezuenaurreiritzi denak laga.Zigarrotxo bat ahoan zulaesan zion “Neska, hara:zuk nahi baduzu edo ez baduzunirea izango zara”. (bis)

98

S. Colina: Igor Elortzan pasadizoahasi behar dut kontatzenikastolako aldageletanhasi gaitezen kokatzen.Bokadiloa lapurtzen ziotenberak ez zuen ukatzenmutikoekin ezin zuen taneskekin borrokatzen zen. (bis)

U. Iturriaga: Gure Xabierrek kartzelan pasazuen bolada bat txarralige kontuan nahiko ezjakinez zeukan langintza edarrabaina behin neska bat topatu tasentitu esan beharra“Zuk baiezkoa esan arteanez dut moztuko bizarra.” (bis)

S. Colina: Treintaiseis-ean koka gaitezenguztia esplikatzeko.Noizbait lagun bat joan zitzaionzor zahar batzuk kitatzekohonek eman ez, bestea kapazbi masailak zulatzekoeta bizarra utzi egin zunhori disimulatzeko. (bis)

U. Iturriaga: Gure Sebastian gaztea bainabere gaztean handi zenbere barruan ia ez zitzaionardo gehiago kabitzenta han hasi zan zerbait esateninork ez zun konprenitzen...CIAko hiru aditu daudehitz horiek transkribitzen. (bis)

S. Colina: Sebastianek nola daduzkanehun kilo hanka batenhorrelakoak gertatzea’reez da errexa izaten.Inuxente bat aritzen bazanmehatxun batzuk esaten“Kauen la oztia!” esaten zun tadenek alde egiten zuten. (bis)

99

LESAKA (2003-03-30)

Bertsolariak: B. Elizagoien, A. Arzallus, J. Zelaieta, M. Artetxe, S. Colina, E. Arozena,

X. Silveira eta X. Legarreta.

Gai-emailea: Mikel Taberna.

Nafarroako Bertsolari Txapelketaren finala.

Txapeldunaren agurra

A. Arzallus

Neurria: hamaseiko handiaDoinua: Haizea dator ifarraldetik

Jokin, Ministro, Xabier, Leireta beste denen izenakAzpeitiako bertso eskolanelkartu ohi zaretenak.Ostegunetan berriz Karrikana ze afal ondorenak!Joanitok duen xamurtasunata Segundoren eztenakOtsuak berriz puskatzen ditubeste guztien eskemakMartzelinoren parre algarakta baita Estebanenak.Nola ez aita, nola ez Sustrainere eskerrik onenak;txapel hau ez da haundia bainakabitzen zarete denak.

100

LAZKAO (2003-04-04)

Bertsolariak: S. Lizaso, I. Murua, J.M. Irazu, J. Agirre, M. Mendizabal eta J. Sorozabal.

Gai-emailea: Inazio Usarralde.

Lazkao Txikiri kantari izenburupean, Kilometroak batzordeak etaGoierriko Euskal Eskolak eratutako jaialdia. Kiroldegian izan zen,gaueko hamar eta erdietan, hirurehun lagun inguru bertan zirela.Jaialdiaren hasieran berariaz jarritako bertsoak kantatu zituzten Iratieta Ekaitz Goikoetxea anai-arrebek Laida Senar piano-jolearen lagun-tzarekin, eta Aitor Sarriegik eta Iñaki Apalategik Zador eta Gorostitxalapartarien laguntzarekin. Saio polita eta ona izan zen oro har.

I. Murua-J. Sorozabal

Gaia: Iñaki zuhurra da, eta sentimentuei eutsiz hotz jokatu behar dela deritzo. Jokinek, berriz, zirt edo zart egin behar dela deritzo.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Egun lanerat abiatu zait

101

J. Sorozabal: Bazter guztiak beteta daudehemen pakearen eskehala ta guztiz gure oihuakerraz ixildu litezketa zuhurtzian garaia deniknik behintzat gaur ez det usteedo oraintxe altxatzen geraedo zapaltzen gaituzte.

I. Murua: Gaztea zera ta ez zaitez jarrihorren odol berotutaadinekook arrazoietikgehio izaten degu-tahemen patxaran ekin behar degualkarri eskutik heldutakonponbiderik ez da izangopazientzia galduta.

J. Sorozabal: Aspaldi asko ez degu edanhain iturri lehorretiknik laguntzarik ez det ikustenhemen bide bazterretiktraba egiten jartzen denarihelduko’iot zintzurretiknere gainetik pasako dirabaina ez nere aurretik.

I. Murua: Nahiz egoera gerta litekeenjasangaitz eta astunanahiz zatiketa euskaldunontzatsekula ez dan kuttunapatxadan eta ongi pentsatuzegin dezagun jardunaarmaren bidez ez da konpontzenhitzak konpontzen ez duna.

102

J. Sorozabal: Zuk esan dezu nik daukadalaoso pazientzi gutxibeti atzean egonda berrizinora ezin iritsiaizu laguna nere ideiarikzuk ez zazu gutxietsinik armarikan ez det eskatubaina hortzak erakutsi.

I. Murua: Hortzak azaldu ta erakutsieta ez eman bi tirohitz ein dezagun patxaran laguneskatzen dizut berriropresaka hasiz hemen ez dagoetorkizunean girogauzak txikitu azkar eite’ira 1

baina konpondu astiro.

J. Sorozabal: Konpondu ezinik isuria dalehen ere hamaika malkogaur arte egin ezin degunazaila izango da biharkobaina mugitu beharrak gaudegure etorkizunerakoedo gainetik pasako diragu espabilatzerako.

I. Murua: Gure gainetik pasa litezkeez dedin gainditu marrahorretarako susper dezagunbarruan degun sugarrazure gogoa, nere adinadago elkartu beharraetorkizunak izandu dezanbatasunaren indarra.

(1) Egiten dira

103

S. Lizaso

Gaia: Bertsolariak nola kantatzen dio hutsuneari?

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Bizia ez da nehoiz egoiten

Atzo langile, gaur langabetu2

ustegabeko trantzeabaina hala ere ez da komenihutsune hortan galtzea.Langabetuak nahi duena danunbait lana bilatzeatristea bada langabetuakhutsunea sentitzeatristeago da hutsune horietsipenak betetzea. (bis)

Urtarrilaren hogeiaz gerodaukat dardarra sartutaEgunkaria itxi zuten talagunak atxilotutaeuskaldunongan hutsune latzaorduantxe zen sortu-tahutsune hori bete dezagunbadaukat nere gomuta:bere ordezkoa sortu dezagunkonpromezua hartuta. (bis)

Bertsozalea hintzen Joxe Luis3

guretzat anai antzekota heriotzak zer motibo zunbere bila etortzeko?Bere bihotza gelditu etabeste askorenak lehertzeko?Inork ahalmenik ez daukagunezbere ordezko bat sortzekooroitzapenak balio bezahutsunea betetzeko! (bis)

(2) Sebastian Lizaso Egunkariako langilea zen. Egunkaria 2003ko urtarrilaren hogeian itxi zuten.

(3) Lierniko Mujika jatetxeko nagusia zendu berria zen.

104

BERGARA (2003-04-12)

Bertsolariak: M. Mendizabal, I. Murua, J. Maia, A. Mendiluze, A.M. Peñagarikano

eta J.L. Gorrotxategi.

Gai-emailea: Laxaro Azkune.

J. L. Gorrotxategi-A.M. Peñagarikano-A. Mendiluze

Gaia: Eztabaida latza dago orain, Iraken eraikuntza dela-eta. Eztabaidak utzi, eta eraikitzen hasteko ordua dela uste du Joxe Luisek. Anjel Marik uste du okerra egin duenak kon-pondu behar duela. Aitorrek, bien erdian, ea oreka lortzenSduen.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Kantore berri xarmant batzuek

J.L. Gorrotxategi: Gerrate batek ondoren txarrakbeti edo gehieneanmakinatxo bat odol jariomilaka hondamenean.Berriz herria eraiki dezagungutxin-gutxinez leheneandiferentziak alde bat utzihasi gaitezen lanean. (bis)

105

A.M. Peñagarikano: Goitik misilak, bonba astunakez haize ta ez euriata ondorean zer egin behar denhortik dator komeria.Konturatzen naiz ikusten dulahemen bakoitzak beriazakur txistuak konpondu ohi duzakur hozkaren zauria. (bis)

A. Mendiluze: Batzuek hala nahi zutelakourrun zegoen pakeabaina ona da erori denajasotzeai ekitea.Halere batzuk ordaindu beharhan egin duten kaltealehen lana da errugabeanhilobiak egitea. (bis)

J.L. Gorrotxategi: Zakur txikiak jarraitzen diozakur haundian zaunkarieta horrek zer ekarri digu?Hor heriotzak ugari.Santu papera hemen egin taerru denak bota harihemen ez gera inor salbatzendenok gera pekatari. (bis)

A.M. Peñagarikano: Lehen aina diz-diz ez dute noskiIrak zeruko izarrekerabakia hartu behar data ni hortara netorrek:amerikarrek egindakoakonpondu amerikarrekkonpontzen ere jakin behar diksuntsitzen dakien harrek. (bis)

106

A. Mendiluze: Zakurrak zaunka, zakurrak hoskata ibili dira bero“Bota duenak jaso dezala!”esaten du Peñak gerobaina hildako denak pizterikezin degunez esperoez al lukete eurek jasokopakean utzi ezkero? (bis)

J.L. Gorrotxategi: Gaur harri pilo bihurtu zaiguhorra Bagdag-ko kalealaguntzaileen faltarik ez zuneta bat zan hiltzailea.Xenpelar zanak zion bezelani ez naiz gerrazalea.Hau jasotzeko jarri dezagunbakoitzak hondar alea.

A.M. Peñagarikano: Uztarik jaso behar baldin badahazia behar da ereinta hausnarketak egin behar dirajaunak, hemen, noizean behin.Gerra hau pizten ibili danaerruduna da edozeinez pentsa gero hemen errudunbakarra izan danik Hussein. (bis)

A. Mendiluze: Honek eraiki, honek zigortuta ni erdian akabobarka Laxaro baina gai hontanagian soberan nago.Irudi latzak ikusi diradenok nahi baino gehiagota alde edo kontra egon behar daerdibiderik ez dago. (bis)

107

J.L. Gorrotxategi: Hemen errudun asko dauzkaguez dira bi edo hiruhorren guztian tartean daudepetrolio eta diru...Bonbaz betetako hegazkin batzuksuk hartuaz zenbait zerupentsatu gero hemen’e denokez gaude oso seguru. (bis)

A.M. Peñagarikano: Oain konpontzeko zertako jarrieskusa edo aitzaki?Yanki gaiztoek zer egin dutenmundu guztiak badaki:lehen erasoa Afganistanigeroxeago IrakiVietnam ere suntsitu zutenbaina ez zuten eraiki. (bis)

A. Mendiluze: Denok diogu Madrilen etaWashintonen ez da giro!“Gaizki egin dute” oihukatzekobolumena degu igo.Petrolioa merke dator taahaztu astiro-astiroia benetan kontra al gaudenpentsa dezagun berriro! (bis)

108

J. L. Gorrotxategi

Hasierako puntua emanda

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Lagundurikan danoi II

L. Azkune: Barre egin nahi etaezin asma nola.

J.L. Gorrotxategi: Parre motiborikanez dago inolamundua hemen dagogerra dariolanahiz ta batzueri ezgehiegi ajolafarrearentzat laguntxarra da odola.

Euskal Herriko Eskolarteko Txapelketa 2003.(Mungia, 2003-06-21)

Argazkilaria: E. Eizagirre

109

IRURAITZ-GAUNA (ALAITZA) (2003-05-24)

Bertsolariak: A. Arzallus, S. Colina, U. Iturriaga,I. Elortza, J. Maia, M. Mendizabal, I. Murua,

A. Egaña, J.M. Irazu eta A. Mendiluze.

Aurkezlea: Josu Goikoetxea.

Hitzetik Hortzera telebista saioak lanurte amaieran antolatutakobazkaria izan zen “Señorío de Alaiza” jatetxean. Denera hamar bertso-lari eta beste hainbeste gai-emaile gonbidatu zituzten. Giroa ez zenbeste urte batzuetan bezain beroa izan, baina bertsoaldi onak entzute-ko parada izan zen.

M. Mendizabal-A. Arzallus

Gai-emailea: Josu Goikoetxea

Gaia: Zu, Mikel, Itoizko urtegiko horma zara. Zu, Amets, urtegi hori kaiolatzen duen ura. Azkenaldian euri jasa handiak izandira, eta horma pitzatu egin da. Ez dakigu nork egingo duen gehiago: hormak edo urak.

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Lagundurikan danoi II

110

M. Mendizabal: Hormigoi pila latzaburni eta guztihorma altxatu etagero urez bustizaparrada haundikinzalantzak datoztiproiektu ilegal batizan denez noskigaizki hasi zen etabuka leike gaizki.

A. Arzallus: Eraikitzen hasiakorain hamar urtebaina ez duzu ustezen aina bertutenik garaituko zaituthalaxe det usteeuriakin bakarrikezingo banukeherritarren malkoeklagunduko naute.

M. Mendizabal: Beraz ez da ziurraegindako obraprotesta ta zalantzakizan dira sobragaizki dagon paretadegu fiakorraherriak jasan beharletorkeen zigorranafar gobernua erezikindu beharko da.

A. Arzallus: Gobernuan jarriadago goi klaseaeta pasatu baitadenbora luzeaura fuertea deguda holakoxeata eduki lezakebetiko aseabatzun egarria tabesteren gosea.

111

M. Mendizabal: Nahiz zabaldu zaizkidanhainbat leihatilaItoitz errekak dakarurretako pilaeta gerta litekekriston iskanbiladesastre eta hilakhorrenbeste mila...Pareta hau zutikangelditu dadila!

A. Arzallus: Arazo bat dagolagauza ezagunaeta entzun ondorenhormaren jardunaurak botako dizubere oihartzunapareta gelditzeadeus ez da lagunazinez ura da hemenegon behar duna.

M. Mendizabal: Salatu ondorenenbatzun martingalaorain eskatzen degugiro naturalasustraiaren indarrakindartu nazalaherriek segitzekobehar duten bezalanaturak errukiaeduki dezala!

A. Arzallus: Nunbait norbait izan zenbenetan abilata eraiki ta gerogustora dabila.Baina ni nola betinaizen hain umilahiltzera ez naiz joangoinortxoren bilainor egarri badaetorri dedila!

112

I. Murua-A. Egaña

Gai-emailea: Inazio Usarralde

Gaia: Hona hemen, zuen aurrean, egia eta gezurra. Andoni egia, eta Iñaki gezurra. Batzuetan elkarri egundoko amorrua diozuela eta elkar gorrotatzen duzuela dirudi. Eta bestetan oso lagun zaretela. Elkarrekin oheratzen zaretela ere egingo genuke apustu. Argi ezazue zuen harremana mesedez.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Oihan beltzean zoinen eder den

A. Egaña: Nor ote degu bitan nagusinor ote degu menpeko?Arrazoirikan ba al daukagumuturturik egoteko?Garrantzitsuen neu naiz biotanmesede edo kaltekonere erdia nahikoa baitazu oso bat egiteko. (bis)

I. Murua: Baina inor gutxi somatzen det gaurzure erdian afaneanzure erdi bat beti bakarrikzai dago aldameneanausartienak beti nerekinmoldatzen dira laneanlotsagabeak irabazten duoheratzen geranean. (bis)

A. Egaña: Ohean ez da diferentzirikez itxura, ez edadebaina hala’re gazte nago niasko maxiatu gabeta zu gezurra nahiz ta lehen izansasoi ederraren jabeerabilian erabiliazguztiz ajatuta zaude. (bis)

113

I. Murua: Baina helduek ni narabiltenahiz ta ajatua izanerdi mailako horiek eredabiltza nere gerizannerabetatik ni maite nautemaitasunaren bizitzanzu maite zintun amona huraorain hogei urte hil zan. (bis)

A. Egaña: Horretan ere hara egianun erori den lazuanarrazoi dezu amona gajota erdi santan kasuanzendukalako maitale eder bathan baserrian auzuan:zu maite zintun aitona harekamona hilarazi zuan. (bis)

I. Murua: Ta harrezkero hirukoiztu duaitona hark kapitalamaterialista huts bihurtu dalehenoko sentimentalamamiz gainezka nabil gezurraerrege banintz bezalata egiari beituiozue:hezurra eta azala. (bis)

A. Egaña: Oso aparte gabiltzanikaninortxok ere ez ustetelebistan’e biok bateraene zenbat buruhauste!Biak batera ibiltzen gaitudabilenak boto esketa bikoteen orgasmotan’ebatera egon gintezke. (bis)

114

I. Murua: Arrazoi dezu kontu hortan’eezin ba egin demandaneroni soilik narabilkiteez dizute uzten txanda.Gezurra zutik, gezurra behetikbehean edota etzandazuk antz gehiena hartzen didazudisimuloan esanda. (bis)

I. Elortza-A. Mendiluze

Hasierako puntua emanda.

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Aranora joan ziran I / Sastarretik hasita

A. Mendiluze: Negarrez noiz joan zinenplazatik etxera?

I. Elortza: Parkatu Mendiluzehori da galdera!Pentsatzen jarri naiz taetorri zait zera:zoritxarrean ez naizhorren sentibera.

A. Mendiluze: Ba noiz gertatu zaizuhaserre joatea?

I. Elortza: Gaur eduki nezakehortako tarteabaina badakit zer denbaikor izatea:etxera joan, lo eginahaztu ta pakea!

115

A. Mendiluze: Plazan azaltze’ al dezubenetan zerana?

I. Elortza: Ahalegintzen naiz bainaegiz badut lana.Gaiak etortzen diraerrez gureganata ez da beti errazaesatea dana.

A. Mendiluze: Desberdinak al diraIgor ta Elortza?

I. Elortza: Oraingoxean sartunahi didazu hortza!Batzutan entzuten dutnik halako hotsasaiatzen naiz argitzenni neure ahotsa.

A. Mendiluze: Zer ezin zaio eskatubertsolariari?

I. Elortza: Beti egitan jardunbeharra kantarize hori eginez geroAitor zaude adi:min emango diozuigual jenteari.

A. Mendiluze: Bueno ta orain ondotratatu nazazu!

I. Elortza: Beste batzun aldeanjatorra zara zuberaz egingo dizutneuk albotik kasuta saiatu erantzutenzu ere jo ta su.

116

I. Elortza: Ta zuk egi erdiaesaten al duzu?

A. Mendiluze: Nigatik erdi askoentzunak dituzu.Plazan burua martxanari da jo ta su.Zuri dena bertsoan kabitzen al zaizu?

I. Elortza: Bertsolariak al dupolitiko antza?

A. Mendiluze: Sekula ez hartzekobadet esperantzabaina ikusita degunegoera latzahorta’ bideratzen dabertsoaren martxa.

I. Elortza: Hortan ere egiaesan behar ote da?

A. Mendiluze: Nik neuk ez esatekoegin det aukera.Buruan pentsatutaahotik aterata denak pozik utzigutxi gorabehera.

117

I. Elortza: Igual ona etorrieta ezin bota

A. Mendiluze: zuengan eta guganzensura dago-ta.Baina tarteka igualtrago batzuk jotabotatzen ditugu taez zaigu inporta.

I. Elortza: Oraintxe ari garagu negar egiten

A. Mendiluze: irrifarra eskatuta malkoak irten.Ez dezagun jarraituhoiei eragitenorain besteei utzita gurea eten.

J. Garzia eta M. Lujanbio.(Donostia, 2003-01-25)


118

ARRASATE (2003-05-31)

Bertsolariak: J. Maia, A. Mendiluze, I. Elortza eta A. Egaña.


Arrasateko Udalak antolatutako jaialdia. Amaia antzokian izanzen, gaueko hamar eta erdietan. Bertsoaldiz bertsoaldi gai-emaileakagintzen zien mikroa non eta nola jarri behar zuten: orain oholtzarenbazter batean, hurrena bestean, mikro biak aurrez aurre, ohiko postu-ran...

J. Maia-A. Mendiluze-I. Elortza-A. Egaña

Gaia: Maiatzaren 31 dugu gaur, eta diotenez maiatza astoaren hila-betea da: “Maiatza astoak arrantza”. Maiatza igaro da. Bizi izan ditugu gertakari batzuk. Zuek laurok lau asto zarete. Egizue arrantza.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Nahiz ta hiltzea derrigorra den

J. Maia: Aurtengo hontan astoak fuerteegina degu arrantzata arrantzale espabilatuaskok egin du ‘arrantza’;hauteskundeetan ikusi denahistorikoa da antza.Astakerien hilabeteaizan da aurten maiatza.

119

A. Mendiluze: Arrantza eginez hurbildu geraArrasateko plazarabaina hil hontan ze aberiaa ze nolako pasada!Nahiz ta arrantza gogotik eginbeti ohi degun gisaranolaz ez dakit baino aurtengoandisimuluan pasa da.

I. Elortza: Beraz gaur ekin behar diogugure arrantza lanariez da erreza bertso bateangogor lotzea denari.Oso aspaldi bildurra nionmaiatzak zekarrenarieta oraindik gehiago hemendikaurrera datorrenari.

A. Egaña: Astoak gara baina hala’rebadugu nahiko birtute.Irakurri dut Muxia aldeanPP dagoela fuerte:giza-andreek amets bat eginta nahi luketena beteastoak izan nahi lukete taia-ia lortu dute.

J. Maia: Aurtengo hontan tiburoi batzukjan badituzte antxoakoraingo hontan ohartu diraitsuak eta hartxoak.Txoko batean hanka lotutautzita asto gaixoakberriro ere nagusi dirazaldunak eta jauntxoak.

120

A. Mendiluze: Lehen galbidean geunden astoakgeran apurren kaltekoorain ordea sobera daudebi hankakoak tarteko.Arrantza egiten dute guk bainoozenago, ez hobetoberriro ere beraien erruzgu ez gaituzte maiteko.

I. Elortza: Jarri diguten zelai motz hortanni ezin kabitu kasikentzun ere ez naute egitenozen arrantza egin ezik.Nik ez dut inor zapaldu gurani neroni izan baizik...Hanka bikoa egin nahi nauteni laurekin nabil pozik.

A. Egaña: Zenbat galera etor litekeenezin liteke kalkula!Horrexegatik pertsona izatenez naiz saiatu sekulaguk bezelaxe haiek’e dutebelarri pare marduladiferentzi bat bada ordea:guk entzuten dakigula.

A. Egaña-I. Elortza

Gaia: Andoni, nik bezala arazo bat daukazu tabakoarekin: sortzeko, sormenari etekina ateratzeko, erre egin behar duzu -zuk esana da-. Baina entzun dizut baita ere, tabakoa erretzeari utzi nahi diozula. Zu, Andoni, izango zara zure biriketako bat, arnasa hartu nahi duen biriketako bat; zu, Igor, izango zara sormena ekartzen dion ke hori. Eta hain esparru estuan uztartzen zare-tenez, mikro bakarretik kantatuko duzue.

121

Neurria: zortziko handiaDoinua: Goizian goizik jeiki ninduzun I

A. Egaña: Arnasa hartzen hasi ezkeroikusten ditut senperraknabarmen dira zigarrilloakegiten ditun okerrak.Alde onen bat behar zenuenta akabo gure gerrak:txistua jotzen ikasi nuenke jauna zuri eskerrak.

I. Elortza: Garai batean erretzen zendunzuk minutuko hiru-lauta orain berriz egin nahi duzutabako-orritik barau.Aprobetxatu ketan datorreninspirazio une hauhartu nazazu oraintxe edohaizeak eramango nau!

A. Egaña: Esan liteke zure premiakitoko nauela kasikkearen faltan sentitzen bainaizoso kaxkar, oso hutsikispirazio kontutan zuri esker nabil oso pozikbaina ez zera ispirazioharen mozorroa baizik.

I. Elortza: Baina zupada bat egin etaburura mila akordu...Niri eskerrak gozatu duzumakina bat sormen orduta behin batera ohitu ezkerogero ez daude bi modu:zuri kalte egin behar dizut bainaarteak eskertuko du.

122

A. Egaña: Kea ez degu ordea artegehienez be aitzakia.Aspaldidanik zauzkat barruanerantsita, atxikia.Eskakizun bat egin nahi dizuterregu txiki-txikia:gutxienik lasai utzi ezazunire anaia bixkia.

I. Elortza: Zure anaia bizkiak daukazuk zerorrek duzun trazabehin honezkero hori konpontzenez daukagu lan erraza!Barkatu baina hau da Andonikbeharrezko duen jolasa:birikarentzat kea da bainaburuarentzat arnasa.

J. Maia

Gaia: (Joan zaitez hara bazterrera). Gaur larunbata, herrian zehar pasioan joatea erabaki duzu. Hor zabiltza eta halako batean herriko hilerrira heldu zara. Kuriositatez barrura sartu zara, eta han ikusi dituzu hilobiak, han ikusi dituzu nitxoak, ikusi dituzu lore jarri berriak, ikusi dituzu lore ihartuak, eta izenak, hildakoen izenak, irakurtzen hasi zara. Han datza Joan Antonio Otxotorena, han dago Maria Luisa Garai, Antonio Gomez, Iker Gerrikagoitia, Jose Maria Urrutia, Eulalia Gorostidi, Agurtzane Etxabe... Denak hilda daude, garai des-berdinetan eta modu desberdinetan hilda.

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Gogoan daukat ez du aspaldi

123

Hoiek guztiak egongo zirannoizbait herrian bizitzenurterik urte denborarekinnola denak diren hiltzen.Gaur etorri naiz ta aspaldianhalako irrikaz nintzenmilaka argazki txikitxo daudemilaka lore ta izen...Bakar-bakarrik nagoen arren ez naiz bakarrik sentitzen. (bis)

Hilobi hauek ikusiaz bathesteak zaizkit mugitutarteka ere ezagun batzuknola ditudan aurkitu.Hain sentsazio arraroa daezin dela entenditu:hona begira, hara begirahara zenbat zirrikitu!Bat bakarra da herio bainamilaka arpegi ditu. (bis)

Haize leun bat sentitu det tajarri naiz horra begirahotzikara bat goitikan beheranola sartu zaidan di-da.Gu ere hala etorri geranoizbait hiltzeko biziraoraintxe hila egon leikenabeste nunbaiten bizi dabaina oroitzen geran arteandenak gugan bizi dira. (bis)

124

GASTEIZ (2003-06-01)

Bertsolariak: R. Sanchez, A. Otamendi, O. Perea,M. Agirre, Z. Enbeita eta J.M. Juaristi.

Gai-emailea: Naroa Sasieta

Arabako Bertsolari Txapelketaren finala.

Txapeldunaren agurra

Z. Enbeita

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Aita izena kanta beharrak

Txapela jantzi didate etaorain eskeini beharkoDurango eta Arrasatetikhurbildu direnentzako.Txaloka gogor egon zaretenlagun, zale... denentzako;eta nola ez aguantau nauzunmaite ere zuretzako.Egun hau ez dut erraz ahaztukobihotzez eskerrik asko. (bis)

OIARTZUN (2003-06-01)

Bertsolariak: S. Colina eta A. Arzallus

Gai-emailea: Unai Elizasu

Urtero antolatzen duten Bertso Astearen barruan, BarKATU ema-naldi berezia eskaini zuten. Emanaldi honetan Unai Elizasu da gidaria,eta Arzallus eta Colina bertsolariak.

Gaia: Zuek ze jende behar izaten duzue inguruan ongi sentitzeko?

Neurria: BereziaDoinua: Itsaso hori dago zatarra 1

S. Colina Autobusean edo treneanjendea bueltan dut gehieneanhorrelakotan zirrararikanezin izan barrenean. (bis)

A. Arzallus: Amets ipintzeko parreznorbait behar derrigorrezedo batzutan inor ez.

S. Colina: Arrazoi duzu esan duzunakasetu nau azkeneanSustrai’re ondo egoten baitabakarrik dagoenean. (bis)

125

(1) Zortzi puntuko bertsoa da. Lehen eta azken bi puntuak bertsolari batek kantatuko ditu, eta tarteko hiru puntu motzak beste bertsolariak, errima aldatuz.

126

A. Arzallus: Bakardadeai zara fidelajakin holako asko direlahala ere askoz gustorago nilagunak hor ditutela. (bis)

S. Colina: Egon gabe lagunen zaiegoten naiz lasai-lasaihan Colina ta hor Sustrai.

A. Arzallus: Hala ta guztiz esango dizutpentsatzen dedan bezelaSustrai urruti dagoeneantriste egoten naizela. (bis)

S. Colina: Zergatik hasi zuri planeandenen aurrean bertso lanean?Entzulegoa ez da etorribi gezurren afanean. (bis)

A. Arzallus: Zurikeriz bertso sortajoateak ez du inportabeltzez jantzita dator-ta.

S. Colina: Bakardadea esan dut bainaonartzen dut azkeneanbakardadea hobea delakonpartitua denean. (bis)

A. Arzallus: Aitan eskua, aman magalahaiek enborra ta ni ezpalahoien babesa bilatzen dut nikbeti nola edo hala. (bis)

S. Colina: Baina zer zabiltz esatenharro-harro kirten-kirten?Aman gonapetik irten!

A. Arzallus: Baina Oiartzunen pozik nago nijendeak jakin dezalani hemen beti hartu bainautenere etxean bezala. (bis)

127

S. Colina: Edo bestela Esteri2 galdeJuanito, Otsua... hoiek’e hor daudealper-alperrik ez ote gabiltzzurikeritan hala’re? (bis)

A. Arzallus: Girizian ta Karrikangu kanturako irrikanegoten gera sarritan.

S. Colina: Amets Oiartzun hartu ezkerozure etxean zutabenere ustetan baietz geratulaster etxerikan gabe! (bis)

A. Arzallus: Beraz ez etxe ta ez alkatehemengo plana hola daukatenahiz eta berez hauek badutenbehar aina borondate. (bis)

S. Colina: Amets hemendik aurreraorain artean antzerasegi dezagun batera.

A. Arzallus: Ni hemen pozik egoten naiz baidenek sinistu didateeta sinistu ez dunik badaba berarentzako kalte. (bis)

S. Colina: Bueno bukatu dezagun hemendenak bakarrik utzi baino lehenzer behar duen ta zer nahi duennorberak daki ondoen. (bis)

A. Arzallus: Nago hauxe esan nahian:ez nago modu alaianluzatzen geran garaian.

S. Colina: Hau esan gabe saioak ez zunez zentzu ta ez zentzumeninguratuta gaude benetanbai hemen ta Oiartzunen. (bis)

(2) Oiartzungo bertso-eskolako kide bat da Este: Esteban Martiarena. Eta jarraian datozenak ere bertso-eskolako kideak dira.

128

BILBO (2003-06-08)

Bertsolariak: I. Elortza, A. Lopategi, F. Paia eta I. Ibarra.

Gai-emailea: Jon Ander Tobalina

F. Paia

Gaia: Hiru hitz emango dizkizut.

1.-Ilegalizazioa

Neurria: zortziko handiaDoinua: Beste bateko inularretan

Espainiarren ofensiba haugordina bezain itzelaegia baita herri zati batkanpoan utzi nahi dabelaigertzen jake frontoi kontuanostirik ez dakitelapilota frontisera badoagero bueltatu ohi dela. (bis)

129

2.-Patxarana

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Mutil koxkor bat itsuaurreko I

Bertso munduan edari horreksarri jartzen gaitu beroezertxo ere ez dakienabihurtzen du injeniero.Azken boladan ni be izan naizedari honen bezeroeta gainera hau esango dutbihurtuz gure borrero:Euskal Herriarenak egin duilegalizatuz gero. (bis)

3.-Sexua

Neurria: zortziko handiaDoinua: Arratsalde on lehendabizitik

Gazte aroan norberak bereintentzioa daukalaastean birritan egiteaez da hain gauza normalaelizarentzat pekatua dahortan dabil Pastoralabaina aspalditik esaten dut nikkasi miraria dala. (bis)

130

ANDOAIN (2003-06-24)

Bertsolariak: J. Sorozabal, M. Mendizabal, J. Enbeita, I. Zelaia, A. Arzallus eta S. Lizaso.

Gai-emailea: Jose Mari Oiartzabal.

Jai Batzordeak San Juan egunarekin urtero eratzen duen jaialdia.Pilotalekuan izan zen, ilunabarrean. Entzule asko.

J. Sorozabal-I. Zelaia

Gaia: Bi hauek homosexual bikote bat osatzen dute. Iñakiren ame-tsetariko bat zuriz jantzita aldareratzea da.


I. Zelaia: Lege eder bat onartu zutengu biok degu goguan.Aspalditikan nengon bikoteosatzeko esperuan.Orain elizaz ezkondu nahi detgehientsuenen moduan;zuriz ederki eman behar detapaiz beltzaren onduan.

131

J. Sorozabal: Gure mutilak oraintxe ereegin duela aibala!Etxe osoa gonbidatu duta hau da gure perkala.Nik ez dadukat bat’e pegarikezkontzeko nahi bezalabaina apaizai nork esango diobiok mutilak gerala?

I. Zelaia: Gure sendian omen gabiltzabiok disgusto karraiobaina ezkontza egin behar deguedo eta ze arraio!Gure apaiza konbentzitzekoez egin hainbeste saioeskatzen duna ordainduz gerohari igual-igual zaio!

J. Sorozabal: Itsukerian erori zeraegin beharran beharrezzuk badakizu hori lortzeaez dala izango errez.Pake-pakean molda gaitezendena publikatu ordezlotsaz ez degu ibili beharkanpaia jotzen ere ez.

I. Zelaia: Kanpaiak ozen jo behar diraentera dedin auzuabeste batzuntzat gidari eranizango baita kasua.Elizara juan eraztunakineman dezagun pausuaeta muxua emango dizuterroskiladun muxua.

132

J. Sorozabal: Ez dakit baina toki oneraote geran gu abitunik dakidanez homosexualakelizan ezin kabitu.Baina ezkondu nahi badezu zuknere hitza ondo aditu:oraingo gure alkate horrekpozik ezkonduko gaitu.

J. Sorozabal

Gaia: Zu, Jokin, herriko lurperatzailea zaitugu. Aste honetan bihilotz lurperatu dituzu: bata, bere eskuetan bonba bat leher-tutako pertsona, eta, bestea, bizkarzainekin zebilen zinegotzibat.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Egun lanerat abiatu zait

Kaliak minez betetzen dirabatian ta bestian joz.Ni hemen nago datorren denapakian serbitu asmoz.Aspaldi hontan osatzen geradenok minez eta malkozatzo negarrez etorri zirangaur ere negarrez datoz.

Gauza ederra omen litzakehemen denontzat pakia.Hala ta guztiz ez izatekobeti bada aitzakiaherri honetan itxita dagoelkarbizitzan atia.Lurpean behintzat izango ahal daguztientzako tokia!

133

Batzuk birkartzain bat behar duteetxetik ateratzekobesteek ez dute eskubiderikzinegotzi izateko.Nik martxa onik ez det ikustenhemen pakia sortzeko.Norbaitek lana egin dezalanik lanik ez izateko!

Bittor Elizagoienek Nafarroako Bertsozale Elkartearen omenaldia jaso zuen.(Lesaka, 2003-03-30)


134

DONOSTIA (AÑORGA) (2003-07-13)

Bertsolariak: A. Egaña eta A. Arzallus.

Gai-emailea: Joxe Joakin Elexpuru.

Añorgako Kultur eta Kirol Elkarteak Karmenetan urtero antola-tzen duen bertso-afaria. Elkartea afaltiarrez betea eta oso giro ona.Hasieran librean aritu ziren. Librean nahikoa egin eta gero gaiakjarrita egin zuten bertsotan.

A. Egaña-A. Arzallus

Afaltiarren artean Añorgako bi bertsolari gazte zeuden: Beñat etaUnai Gaztelumendi anaiak. Saioaren hasiera aldera haiei buruz jar-dun zuten.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Balentin Berriotxoarena

A. Arzallus: Gazteak nunbait atera behareta Añorgan ateraeta gainera juntatu dirabi anai gazte batera.Aprobetxatu behar da Andoniorain daukagun aukeraigual ez gera hemen egongohemendik hiru urtera. (bis)

135

A. Egaña: Erreleboa emanez gerooso ona litzatekegure etxean gure señorakez luke izango kaltebaina bertsotan oraindik behintzattokia denek daukategauza berbera kantatu gendunorain dela hiru urte. (bis)

A. Arzallus: Nik lasaitasun pixkat hartzen duthori hola izaterabaina segida eman asmotanhauxe noa esatera:nahiz esaldi hori ekarri degunberriro gure arteraea berdina kantatzen degunhemendik hiru urtera. (bis)

A. Egaña: Orain hiru urte aipatu ginunta hemen dauzkagu aurtenorain artean aurrikuspenakez dira hain gaizki irten.Barka anaiak, zertan aritugauza gehiago esaten?Segi zazute miresgarri taapal-apalak izaten. (bis)

A. Arzallus: Oraindik gazte zerate etasegi zazute ikastennahiz eta igual konpetentziakhori ez dizuen uzten.Bi anai dira ta biak dabiltzamaila ona erakusteneta eskerrak beren aita-amekgehio egin ez zituzten! (bis)

136

BERANGO (2003-07-26)

Bertsolariak: F. Paia, I. Ibarra, J. Igeregi, M. Loiazaga eta P. Etxebarria.

Gai-emailea: Nahikari Aio.

Santana jaiak zirela-eta, Algortako Bertsolari Eskolak eratutakojaialdia. Santana auzoko plazan, ilunabarreko zortzietan.

F. Paia-I. Ibarra

Gaia: Bikote bat zarete; Fredi mutila eta Iratxe neska. Autoa hartueta autoen zinema batera joatea erabaki duzue, non autoak

iladan jarri eta film bat jartzen duten. Ohartu zarete inguruko auto guztietan bikoteak besarkatuta daudela, musuak ematen ari direla, baina zuek biok geldi-geldi zaudete, eta Fredirizerbait egiteko gogoa sartu zaio.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Ari naizela ari naizela

F. Paia: Kotxe zinemaraino etorrisarreratxotxu biren trukhementxe gaude biak geldiriklehen ez baitugu egin zurrut.Estra bezela sentitzen naiz niIratxe esan nahi dizutbada gure pelikula hontanprotagonista izan nahi dut.

137

I. Ibarra: Alboko danak eskua sartzenhonek emoten dau burlaai, ni zineman era honetanez naz egona sekulaorain bakarrik ikusi nahi dotprotagonista mardulagero etxean egingo doguFredi bion pelikula.

F. Paia: Hemen geldi egon behar duguhara zelako nahastea!Iratxe komenigarri zaizugauza batzuk ikastea:aspergarria da kotxe batengeldik orduak pasteasekula ez zait gustatu Iratxegauzak geroko uztea.

I. Ibarra: Gero hobeto egingo doguzeta trankil egon zaitezkonzentrazino handia behar doteta isildu mesedez!Tom Cruise ta Brad Pitt hortxe daukaguzmutiko guapoak berezeskua hartzen itxiko deutsutbaina hortik aurrera ez.

F. Paia: Gure plan hau ez dut nik gustokohasi behar dut esatendagoeneko hamaika aldizegin didazu hau aurteneta nekatuta nago neskatontoegia izaten.Agur, banoa ondoko kotxeraia hor onartzen nauten!

138

I. Ibarra: Horrek bialdu eingo zaitueemonda bi muturrekoaurrekoari begiratzeaizango dogu hobeto.Ligoiak dira, biak playboy-ak Bassinger be hor da tartekoorain ikasi egin behar dozugero praktikan jarteko.

Artatse Elkarteak urtero antolatzen duen bertso-afaria. X. Amuriza eta U. Iturriaga.(Bergara, 2003-02-15)

Argazkia: Artatse Elkartea

139

GORLIZ (2003-07-27)

Bertsolariak: M. Artetxe, I. Elortza, A. Egaña eta F. Paia

Gai-emailea: Miren Loizaga.

Gorlizko Udalak herriko jaien harira antolatutako jaialdia. SaioaIberre-Barri plazan izan zen, iluntzeko zortzi eta erdietan hasita.Denera hirurehun bat entzule egon ziren.

M. Artetxe-A. Egaña

Gaia: Euskal Herriko Bertsozale Elkarteak zu aukeratu zaitu, Miren, Andonirengana joan eta erretiratzeko eskatzeko, alegia, gazteei plazak uzteko.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Santa Barbara zure bizitza I

M. Artetxe: Zure buruak zapuzten ditugazte guztien ametsakta zure kantu beroarekindatoz gure garai beltzak.Zuk gazteengan ta berrienganesperantza jarri behintzattxapelak gorde zuretzat bainaplaza bat utzi besteentzat. (bis)

140

A. Egaña: Aizazu Miren behingoagatikez zaite jarri horrelaneronek ere amets bera dutgainditu nazazuela.Urte batzutan segi nerekingaur, orain, zauden bezelata gutxi barru helduko dirabai plazak ta bai txapela. (bis)

M. Artetxe: Nik plazaren bat nahi dut ordeata txapela berriz berdinzu hor zabiltza lehertarazizmila sailkapen ta rankin.Baina guztia ez dago ondota aldatzeari ekinneska gazteak aspertzen diraberrogei urtekoekin. (bis)

A. Egaña: Azkenerako adarra joazhasi zatzaizkit xuabeaizazu Miren esango dizuthor zaudenez parez pare:nere iritziz bertsogintzakobide zuzenean zaudebertsolariak jakin behar duapur bat aspertzen ere. (bis)

M. Artetxe: Bai, bai, guztiok dakigu aspertzenta gehiegi ere bai noskibaina utzi itzazu bertso kontuakta atletismoan busti.Utzi ezazu bertsolaritzazure maratoi ta guztita ahulegi sentituz geropartxisa ez dago gaizki. (bis)

141

A. Egaña: Zaletasunak asko dira tapartxisa ez aukeratuni izaeraz ezin nintekeetxe txokoan geratu.Gazteak ezin lezake betizaharra urrutiratuMayok be ez du erabakitzenAmstrong noiz erretiratu.(bis)

M. Artetxe: Ez, antza denez ez zara Andoninere tranpa hontan erorielkarrizketa hastapeneanere argi zegoen hori.Baina gazteak etxean daudeeta plazak berriz gorinik ezin zaitut konbentzitu tadeitu Imanol Lazkanori. (bis)

A. Egaña: Urterik urte, plazarik plazanabil marrazo asekaitzbeste asmorik ez dut buruanerretiratzea garaiz.Txirritak nahiko arrazoi zeukanpentsatu izandu dut maiz:ez nazazula bultza Mirentxuneroni eroriko naiz. (bis)


Gaia: La Habana, 2003ko uztailaren 26a. Andoni emakume kubata-rrak eta Igor turista estatu batuarrak bat egin dute dantzangozo-gozo, Moncadako asaltoaren ospakizunetan.

Neurria: seiko txikiaDoinua: Bertsuak jarri dizkat

142

A. Egaña: Hurbildu zaite honaez joan hain urruneta heldu zaidazugerritikan leuniraultza eguna da-taospatu dezagun! (bis)

I. Elortza: Zuri pega egitekonire desioa...Kantzontzilo barruanhau da sesioaoraintxe doa gorareboluzioa. (bis)

A. Egaña: Egizko iraultza hurabeti behetik gorazure esanarekinez nago gustora:zure iraultza horijetsi egingo da. (bis)

I. Elortza: Barkatu baina nauzubi hankatakoanere bi besoekinzure gogokoabeste honekin izar batbost puntatakoa. (bis)

A. Egaña: Harro hasi zatzaizkitzeronen kalteanbost puntako izarraaipatuz tarteanez dizut sinetsikoikusi artean. (bis)

I. Elortza: Erronka bota etazu ez zagoz mutugaur hona etortzeazezin dot damutugero ikusiko dozulehenengo ikutu. (bis)

143

A. Egaña: Zure konfiantzak nauharritu zeharoizarrai begiratuta orduan akabo!Tamalez gaurko hontanlainotuta dago. (bis)

I. Elortza: Lainotuta egon arrenhoba dogu ekinbaina bada zeozernahi dodana jakin:egin al dozu inoizFidel Castrorekin? (bis)

A. Egaña: Holako tranparikaninoiz bat edo bijarri izan didate tani ez naiz erori;Fidel tartean da-tasekretua da hori. (bis)

I. Elortza: Pregunta egin dot tazu ez zagoz lasaisekretua ei doguparkatu beraz, bai.Dantza egin al zendunbaino ez nun jakin nahi. (bis)

A. Egaña: Hara gure izarrabeldurti ta plakobere izartxo horibaztertu beharkoiraultzak izan behar dubehin ta betirako. (bis)

I. Elortza: Nik kasu egin dautsetzure berba horreibetirako ei dalaegiten dozu deibaina zuk ez dauzkazubeti hogeita sei. (bis)

144

A. Egaña: Sei gehiago badauzkatze ajola, tira!Ez zaitut maitatukozoaz Espainirazuen fihrerzitoanbigote azpira! (bis)

Arabako Bertsolari Txapelketa. Z. Enbeita.(Gasteiz, 2003-06-01)

Argazkilaria: E. Sanz

145

GETXO (ALGORTA) (2003-07-30)

Bertsolariak: J. Maia, S. Colina, X. Paia eta A. Mendiluze

Gai-emailea: Josu Esnaola.

Eguerdiko ordu batean izan zen saioa Algortako plazan. Urteroantolatzen dute Saninazio jaietan.

J. Maia

Gaia: Moncada.

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Gogoan daukat ez du aspaldi

Kuban iraultza hasi zutelaurteurrenean bertanKubaren aurka mintzatzen diraherrialde gehienetan.Irla zaharra aurrera doabere pauso astunetankontuak kontu Moncada hartanbildu ziran ordu haietanesperantza bat piztu zen berrizgure mundu txar honetan. (bis)

146

Urteak pasa dira aurrerata ez dira pasa gutxiordutik Kuba gogor bizi dabaina nahikoa itsusikapitalisten mundu honetanyankiak dira nagusi.Kubak aurrera egin ez baduez da duelako etsibaizikan eta beste gehienekez dietelako utzi. (bis)

Hori Castrori jarri diotediktadorearen famaez det esango ondo ta zuzenegin duenikan danahainbeste traba ta kolpe arteanizan baitu nahiko lana.Zein errexa den ondo bizitzendiren guztien esanaegunen baten lozorrotikanesnatuko da kaimana. (bis)

147

VILLABONA (2003-07-30)

Bertsolariak: A. Mendiluze, S. Colina, A. Arzallus, A. Agirre eta J.M. Irazu.

Gai-emailea: Jon Zaldua.

Jaietan urtero antolatzen duten jaialdia. Gaueko hamar eta erdie-tan, Arroako plazan. Urtero-urtero entzule asko hurbiltzen da bertara.

A. Mendiluze-A. Arzallus

Gaia: Zuek maratoilari baten bi zati izango zarete: Aitor bihotza eta Amets burua. Azken kilometroan sarturik, bihotzak gelditze-ko esaten du; buruak, berriz, jarraitzeko.


A. Mendiluze: Badezu prestakuntzabadezu ohiturakarreratan zabiltza onenen modura.Ahalegintzea betiohi da abenturabaina ez zera heldukonahi dezun lekurabihotz honen karrerahemen bukatu da.

148

A. Arzallus: Lehenago indarretanzenbiltzan oparobaina azken metrotanguztiak akabotxiki-txiki egindabaitzatoz zeharozure barruko mugaoso gertu dagobaina helmuga marrapixkat gertuago.

A. Mendiluze: Beraz segi nahi dezuaurreko moduraezin aintzat hartutabihotzaren duda.Esan dizut: nereahemen bukatu da.Zuk berriz “segi-segi”ta ezin konturahau izan litekeelaazkeneko muga.

A. Arzallus: Haseratik orduaaskotan pasa daazkenik gorputzarinolako pasada!Nahiz eta hor zoazengaixoen trazarabehin hontaz gero segizazu helmugaraedo bihar goizeandamutuko zara.

A. Mendiluze: Goizean nola egonumore tristekoaukerarik ez badahorta’ iristeko?Dudan zaude begiakbetiko ixtekobalantzan jarri beharzenuen hastekozer galdu dezakezunzer irabazteko.

149

A. Arzallus: Dena espero etaagian hutsunaia-ia galdurikhankak ta zentzuna.Hanka egitea daorain nahi duzunabaina entzun zaidazugaur neri lagunata hurrengoan eginbihotzak nahi duna.

A. Mendiluze: Nere hitza ez al zenhortaino zorrotza?Urrun dezu bildurraurrun dezu lotsabaina sentitzen hasizera gorputz hotzazure pausoa erebihurtu da motzaoraingo hau izan danere azken hotsa.

A. Arzallus: Baina buruak badunahikoa bertuteurteetan landutakodohai baten truke.Hemen dena uzteakzer merezi luke?Horra ikusle pilabegiratu zuk’e!Helmuga gainditzeantxalo joko dute.

A. Mendiluze: Txalo batzuen trukezigortu jo ta su...Bukaerara arte dudanbai ni eta bai zu.Azkenerako ondoatera da aizu:oinak helmugarainoiritsi zaizkizubaina egun bateandamutuko zaizu.

150

A. Arzallus: Bukatzen baldin badaegungo karrerahorrek izan beharko dugaurtikan aurrera.Baina zergatik eginhainbeste galdera?Ez pentsatu ta segihelmuga alderata askozaz lehenagoiritsiko zera.

A. Arzallus-A. Agirre

Gaia: Maitasun gutun batean, sarritan, pentsatzen dena eta idazten dena ez dira berdinak izaten. Zuk, Amaia, esango diguzu zer pentsatzen duzun; eta zuk, Amets, zer idatzi duzun.

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Hamalau heriotzena

A. Agirre: Zure lagun izananegu eta udanelkarren kide geragure abenturan.Zerbait esan nahi etabeti nabil dudantatxa txiki bat badaaspaldi loturan:zein lagun zaitudan taze urrun zaitudan.

A. Arzallus: Udaran egin nintzenzure lagun minaneguan berotu erezurekin jakina.Nola egun bateanegin nizun zinageroztik zu baitzaranere erreginaai, pixkat gertuagoegongo bagina!

151

A. Agirre: Zeinen krudela degundestinu alena!Erbestera joanata barruan pena.Barrun borrokarakosobran dezu senaorrira isuri dettintarik beltzenata orain eskua detpreso dagoena.

A. Arzallus: Urrutira joan zinenzu fin eta trebegeroztik ez naiz bizinahi bezain alegre.Tinta bat isuri zaitorain alafede!Baina jartzeak ez ditegingo mesedekonturatuko baitaesan gabe ere.

A. Agirre: Letrak izkiriatzenez nabil galakobihotzez oso maitenik zaitudalako.Behin ukatu ta orainaitortu beharko:ez dizut bidalikokarta hau, zertako?Itzuliko zeralabadakidalako.

A. Arzallus: Horrela izango denseguru ez nagonahiz ta hemen urteakpila bat igaro.Ez nezake nik irauntrantzean luzaro.Karta bidaliko detegin beharra dagoea ez den itzultzenzu baino lehenago!

152

ALTZO (2003-07-31)

Bertsolariak: A.M. Peñagarikano, A. Egaña, S. Colina, A. Arzallus, M. Lujanbio

eta J.M. Irazu.

Gai-jartzaileak: Manuel Olano eta Jexux Murua.Gai-emailea: Manuel Olano.

Saninazio jaietan urtero antolatzen duten jaialdia. Gaueko hamareta erdietan izan zen, pilotalekua entzulez beterik zela; guztira seiehuneta berrogeita hamar lagun inguru.

A. Arzallus-A.M. Peñagarikano

Gaia: Kontu egizue, Amets Aimar Olaizola dugula. Peña, orain artean behintzat bere jarraitzaile sutsua izan da. Finalajokatu ondoren, hauxe da aurrez aurre zaudeten lehenen-

go aldia.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Adixkidia Andoandikan

A. M. Peñagarikano: Aizazu Aimar egin dezunaia ezin det sinetsi!Alde batea hobe zenuen finalera ez iritsi.Uste al zenun txori-kakarenhurrengoa zala Patxi?Kontrariokin zuk euki dezukontsiderazio gutxi.

153

A. Arzallus: Egun luzeetan nik egin nuengogoeta bat sakona.Neuk erabaki ta horregatiketorria nintzen hona.Orain ikusi zaitut ta ez zarahorren jarraitzaile onazu zarelako galdutakoannigandik urrun dagona.

A. M. Peñagarikano: Pelotazale asko bezelanago hasarre xamarrikgaurdaino arte maite nun bainagaur ez det maite Aimarrik.Jarraitzaileei postura hortanez iezu jo adarrik!Ezin daiteke txapela jantziesku batekin bakarrik.

A. Arzallus: Baina saiatu saiatu behintzategin behar da behinepinnahiz gero igual ezin den lortupentsatu aina etekin.Lehenago maite eta orain eznahi baldin badezu jakinkasualidadez berdin-berdinapasa zait neri zurekin.

A. M. Peñagarikano: Hamaika aldiz ikusi izan dethau izerdi dariola!Gauzak horrela gertatu dirabaina ezin da izan hola.Hobe zenuen zure lekuanbialtzea Barriola!Honi berea eginez geroezerk ez dio ajola.

154

A. Arzallus: Baina frontoira neu joan nintzenAbel zegoen txokoanzuk uste baino askoz gehiagozegoelako jokoan.Uste ez nula jesukristonakesan dituzu gaurkoanta ez zaidazu muxurik emantxapela jantzitakoan!

A. M. Peñagarikano: Ni ziur nago beste hainbesteez dudala ikusikohaundi xamarra egin dezu taorain ez zaitut begiko.Muxu kontuan zu ez al zeraAimar nerekin hasiko?Seguru nago, txapela ez dezusekula irabaziko!

A. Arzallus: Zuk isilikan egonez geroegingo dezu mesede.Ez dut ondo egin eta badakitnahiz ta hori nuen xede.Nik onartzen dut baina eskatunahiko nuke alafedejarraitzaileak ni maitatzeagaizki egitean ere.

A. M. Peñagarikano: Aizazu Aimar, lehen esan dizutoain ez zaitudala maite.Ezautu nuen gure Atanobaita ere Azkarate.Bainan zuk egin dezu hoi etanei ez zait gustatu bat’egaur eguneko pelotariakdiruzaleak zerate!

155

A. Arzallus: Egoskorra da eta posturanahi luke hortan mantendupenatan dago txapelketa hontanez naizelako gailendu.Zu ere zera diruzaleata behar zaitut zuzenduez zendulako hori esangodiruik galdu ez bazendu.

A. Egaña-M. Lujanbio

Gaia: Kontu egizue zuek biok bikotekideak zaretela. Ohartu zineten zuen harremana ez zihoala ondo, krisialdi batean murgilduta zegoela. Hori dela eta, udako oporrak bakoitzak bere aldetik pasatzea erabaki zenuten. Oporraldia igaro eta oraintxe zau-dete aurrez aurre berriro.

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Ia jarri gaituzte / Agur sagar beltzeran

M. Lujanbio: Soluzioen bilaekin eta ekinta ez ginan konformatzengu bakar batekin.Haizea hartzen egon naizPirineo erdinzenbat irauten degunnahi det orain jakinhamabost egunekogasolinarekin.

156

A. Egaña: Aspaldian nenbilenMejikon zelatanharuntza joan nintzannere harro plantan.Han berdintsu zitzaidanCancun edo kankan!Hara apartatzeakze indarra daukan!:lehen soberan zintudaneta orain faltan.

M. Lujanbio: Oporraldia izandezu egokiajuntatu gera etahau egun betia!Aizu, nik sentitu detez da aitzakiaikusi dedanean zure bekokiaaspaldi sentitu ez nunirripar ttikia.

A. Egaña: Apartatu beharrahori da tristeakonturatzeko zein zengure eskastea.Denbora soil-soilik zengendun desgasteaberaz onena deguoporrak uzteata gaxtetan bezela‘lanean’ hastea.

157

M. Lujanbio: Gaztetako garaiakdituzu begitanhorra ezin gintezkebueltatu egitan.Berriz juntatu gerapentsau gabe bitanigual egongo geradosien premitanhamabost egunekobolada txikitan.

A. Egaña: Gutxitxo ote degunbururatu di-da...Zure maitasun horiurritzen ari da.Segi ‘zagun lehengoanberriz ere tiraelkarren ondoan taelkarri begirata oporrak berriz’eiritsiko dira.

158

GASTEIZ (2003-08-05)

Bertsolariak: Z. Enbeita, J. Maia, S. Colina eta I. Viñaspre

Gai-emailea: Aitziber Perez de Karkamo.

Gasteizko jaietan egin ohi diren jaialdietako bat. Aihotz plazan,hirurehun entzule inguru.

J. Maia-S. Colina

Gaia: Jon, zure bikotea galdutzat eman zenuen orain dela hamabost urte itsasoan, eta gaur etxean agertu zaizu.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Elizan sartu ziradenian I / Salbatoreko ermitan I

J. Maia: Itxaropena itzali zuenetsipenak ta denborakpentsatzen nuen “Zoritxar hontanhemen ez da egongo bat”.Itsasbeherak eraman zitunnere maitasunen lorakta berriz ere ekarri zaitubizitzaren itsasgorak.

159

S. Colina: Zure ondora gaur azaldu naizzure etxeko aterahamabost urte igaro dirapasa zenetik galera.Orain berriro hementxe zauzkatbaina posible ote da?:maitasuna’re alda litekemarearekin batera.

J. Maia: Oraindik ere ez det sinistengertatu ote da benetan?Bizitza erdia pasatu baitetfaro aldean penetan.Espero gabe etorri zerahalako egun batetanta nun arraio egon zera bahamabost urte hauetan?

S. Colina: Behin itsasoan galdu ninduzunzure ustetan betiko.Egur zati bat aurkitu nueneta eutsi nion tinko.Gero irla bat topatu nuenGuatemala edo Mejiko...Nun egon naizen ez du inportaorain hor nago ta kito.

J. Maia: Egia da bai ez du inportaetor zaite berehala!Zuretzat dezu nere gorputzabesoarte ta magala.Garai batean izan zintudannere jainkosa bezalata orain berriz konturatu naizitsas-lamia zerala.

160

S. Colina: Nere lagunak hunkitu egin nauazkartu bihotz taupadalehengoa duzu gorputza etalehengoa begiradabaina izaeraz Jon ez zabiltzagarai haietan gisara:lehenago plasta galanta zinenta orain poeta zara.

J. Maia: Umore onez etorri zerahori bederen argi dazure prozesu bitxi honetan egin nahi nuke segida:dordokak ere ertetzen dirasarri itsaso haundirabaina azkenean beren betikohondartzara itzultzen dira.

S. Colina: Beraz batera egingo dugumaitasunaren errotahorixe dugu etorkizunakipinitako erronka.Zuk nahi duzuna izan nintekeezerk ez baitit inporta:nahi duzunean lamia etanahi duzunean dordoka.

161

AIA (2003-08-07)

Bertsolariak: M. Lujanbio, J. Agirre, A. Arzallus,S. Colina, A. Egaña eta S.Lizaso.

Gai-emailea: A. M. Peñagarikano.

San Donato jaiak zirela-eta antolatutako saioa. Gauean izan zen,eta entzule asko bertaratu ziren.

A. Arzallus-M. Lujanbio

Gaia: Euskal Herrian hainbeste gauza gertatzen dira, baina gero gauza da nola kontatzen den gertatzen den hura. Botila bat puskatzen bada, badakigu zer esaten duten zenbait lekutan. Ametsek Euskal Herriko edozein gertakizun kontatuko du, eta Maialenek kontatuko du La Razón egunkariak Madrilen eta Espainia osoan nola zabaltzen duen albiste hori.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Dama askoren engainagarri

A. Arzallus: Abuztuaren zazpi gaueanbete probaleku denaeta gaua’re igual izan zenaspaldiko beroena;zazpirehun lagun alderik aldejende bertsozaleenaeta saioa gainera joan zaninoiz izan dan onena.

162

M. Lujanbio: Euskal Herrian bart gauez erea ze notizi, begira:konfliktibo mordo bat bildu zendemalekuan erdiraeta sei tipo oholtza gaineankonsignak tira ta tira...Terrorismoan demagogoakrimatuz mintzatzen dira.

A. Arzallus: Hurrena berriz idi proba zenprobaleku eder batenitzaiak hortxe ibili zirenmakilak sartu ta irtenidi ederrak, harri haundiakhoi nola denek dakiten...Euskal kulturan edertasunabertan ikusi zitekeen.

M. Lujanbio: Idi batzuen atzekaldetikplazan hiruzpalau gazteeta gainera jendea oihukapakeantzat ze kontraste!Makilak eta burnizko puntakzorrotzak dira, ez uste!Euskal Herriko etxe guzitanarmak gordetzen dituzte.

A. Arzallus: Eta gauean etxafuegoakbota zituzten zerurazoritxarrean bakar bat juan zenkomeni ez zen lekura:galtzak erreta joan zen aitonaospitale ingururahala ere alta eman ziotenhandik hiru minutura.

163

M. Lujanbio: Euskal Herriko gau giro hortanfesta motibo lehorrakbonba hots txikik entzuten zirannahiz eta ez hain gogorrak.Etxafuegoak badaduzkateeuren arma derrigorrakGuardia Zibilak bukarazi dunkale borrokako sobrak.

A. Arzallus: Ta inkesta bat egin genuenkazetari famatuakaztertu asmoz La Razón batenirtetzen ziren datuak.Zazpi notizi hartu genitundenak ondo kontatuakhoietatik bost aldrebes etabeste biak asmatuak.

M. Lujanbio: Euskal Herrian hiru-lau gezuresaten da albisteko.La Razón ito behar zutenikez zuten bada usteko?Geure datuak hartu zituztenherritarrek sinistekobaina Berrian atera da-tamotibo bat da ixteko.

S. Lizaso-J. Agirre

Gaia: Joxe da baserriko nagusia, eta Xebastian da baserriko etxe-koandrea. Gaur egun, inork ez du morroi izan nahi baserrie-tan, eta horrexegatik etorri dira hainbat eta hainbat Ekuadoraldetik. Joxe Agirrek ez du nahi ekuatorianorik etxean; etxe-koandreak, aldiz, nahi du.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Eguna pasa nekean eta / Andre txarraren bentajak

164

J. Agirre: Sentimentutan hitz egingo detez pentsa danikan broma!Pentsa zazute nere bizitzaez dagola oso ona.Gai-jartzaileak hemen esan dumorroirikan ez dagonahementxe nago bizi guztianni beti morroi nagona. (bis)

S. Lizaso: Hara aitona, ustegabeanjarri didazu trantzeabaina amonak beti jakin dunola moldatu eltzea.Zuk errezena egingo zendunzedorri morroi jartzeahorrela bada tokatuko zaitnagusia ekartzea. (bis)

J. Agirre: Etxekoandrea gaur ere dagobeti izan dan antzeko:bere gizonai jarritzen zaiooso kopeta beltzekota ilusioa dauka etxeanmorroi berri bat hartzekoitxaropena badauka nunbaiteltzea mejoratzeko! (bis)

S. Lizaso: Ekuadortikan heldutako bathortxe dago deiaren zaineretzat lagun izan litekezuretzako ez da etsaihark lan doblea egin lezakeegoten ahal zera lasai:ikuilukoak egingo dituetxeko lanak ere bai. (bis)

165

J. Agirre: Ikuiluko ta etxeko lanakharentzako jartzekuanere andreak lagun berri batorain badu hartzekua;lepua ere mehea dauka taipurdi zorrotzekuata aurrea ere izan litekeatzearen antzekua. (bis)

S. Lizaso: Zeuk’e ez dezu alde haundirikaurre aldetik atzeraeta aitonak indar gehiegiez du izaten zahartzera.Halabeharrez morroi gazte batekarri nahi dut etxeraeta aitona segi feriratxakurrarekin batera! (bis)

J. Agirre: Beraz aitona ferira juandabadezu esperantza onikez zazu uste ni inuxentegaur bihurtuta nagonik!Hamaika aldiz egon izan naizgeldikan ezin egonikez al diozu hari esan beharburuko minez zaudenik? (bis)

S. Lizaso: Hori sarritan zuri esanamorroiari ez diot zormingaina dezu bustia bainangainontzean zaude legor.Morroi gaztea portatuko ahal daamonatxoakin jator‘ekuador’ nun dan jakingo baituEkuadorretik badator! (bis)

166

GASTEIZ (2003-08-09)

Bertsolariak: A. Egaña, M. Agirre, I. Izagirre eta R. Glez de Durana.

Gai-emailea: Irati Lotina.

M. Agirre

Gaia: Zu hirurogeita hamar urteko gizona zara, eta urte guztian zehar goizero-goizero egiten duzun bezala, goizeko zortzie-tan kalera irten zara ogia erostera. Zein da dagoen panorama?

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Mundu honetan holako gauzak

Kalimotxoan zaparrada battokatu zait erdiz erdikumunak ere zikinak zeudenniretzako zikinegigiroa oso eskasa dagoniretzako eskasegiguztia ondo begiratzekonahiz ta ditudan bi begiikusi ez dut ezer ikustenusaindu igual gehiegi.

167

Kutxillerian ezin da ibilihori utzi nahi dut klaroparte zaharretik beste inundikere ezin da igarozerrikeria alde guztitandagoenetik oparobeste aldera noa ni, jode!Horretaz seguru nagozahar etxeko mus partidetangiro hobea baitago.

I. Izagirre-M. Agirre

Gaia: Zuek kuadrila bereko bi lagun zarete. Goizeko zortzietanelkarrekin egin duzue topo baina bi egoera desberdinetan:Iñigo, parrandan zaude eta zu Manex, “Rosario de la Aurora”delakoan.

Neurria: lauko handiaDoinua: Kontu barri bat suzedidu da I

I. Izagirre: Jesus! Nolako begi argiak!Jesus! Nolako itxura!Gaur´e ardoa edan nahieanherriko apaizan kontura.

M. Agirre: Apaizari nik izanagatikkristoren afizioazure amari bota zaiozuzure errosarioa.

I. Izagirre: Barkatu baina ideia hobeaez al da izan nirea?Zu etxean ta nik eraman detzure atzoko ligea.

168

M. Agirre: Baina nik neskaz josita daukatoraindik nire etxeaeta zuk eraman duzuna daJesukriston gurutzea.

I. Izagirre: Jesukristoren gurutzeanaaskotan bizkar gaineanbaina ez dezu ondo ematenmonjaren aldamenean.

M. Agirre: Bai, monja horrek egia da, baibadauka mala letxeaberak erakutsiko dizu zer denai! autoflajelatzea.

I. Izagirre: Egia esan harritu egin naizalbotik hori entzunikbaina parrandan jardun ta geroaspalditik nekien nik.

M. Agirre: Parrandarena filosofiada oso eder eginaguk biok erlijio bat dugubueno, pixkat desberdina.

I. Izagirre: Kutxitikan Zaparaino pasahori gure akzioapixkat dibertigarriago zangure errosarioa.

M. Agirre: Errezo gehiegi daukazu zukaizu gauza onerakoerrezo denak utzi itzazusiesta ondorenerako.

I. Izagirre: Bueno, siesta ezingo degufestetan albora lagaberaz lo egitera joango naizni zuekin mezatara.

169

ABADIÑO (2003-08-10)

Bertsolariak: A. Egaña, I. Elortza,M. Lujanbio eta A. Arzallus


San Lorentzo egunez egin zen jaialdia, San Salbatore ermitan. JaiBatzordeak antolatu zuen.

M. Lujanbio-A. Arzallus

Gaia: Maialen, udara honetan bidaia luzea egin nahi zenuen,Indiara hain zuzen. Baina zure bizitzako akatsa egin zenuen:Amets gonbidatu zenuen zure bidaiakide gisa. Hasieratikhasi zen kexuka, aski zela esan arte.


M. Lujanbio: Bidai polit bat eskeini nizunnere kariñoan trukeorain protestan zenbat saialdiprotestan zenbat jardute!Hemen ez dira hain ondo biziai gizajo zuk ze uste?Postaletako argazki ederrekhemen usai txarra dute.

170

A. Arzallus: Urrutitikan badu hamaikazapore edo koloreurrutitikan iduri lukedena eder, dena lorebaina hona etorri ta dena txarraeta eman dut amoreta okerrago bizitzekotanetxean egonda hobe.

M. Lujanbio: Zuk ez dezu nahi ezer ulertuta ez dezu nahi saiatubegik itxita baldin bazabiltzzertarako abiatu?Ni ere honek egin nau mindulotsatu eta mailatubaina hain juxtu hona etorritahori nahi nuen bilatu.

A. Arzallus: Han dena zoriona genuenhemen dena zoritxarrahan dena parre, dena irriparreta hemen dena negarrabaina hala’re hori ez da niamorratzen naun bakarra:okerrena da mina ikustekoordaindu egin beharra.

M. Lujanbio: Zuk ere etorri nahi izan zendunta ez zaite kejatu tirahemen herrenak ta eskaleak,hemen umeak begira...usaia txarra, jana apurrabegiradatan argi dabazkalosteko dokumentalakhain mingarriak ez dira.

171

A. Arzallus: Gure etxean ere mingarrisuertatzen zen hainbat egunbaina hona etorri ta Euskal Herriaez ote da ba ezagun?:Yacartan ere atentatu batizandu zan herenegunta nun dagoen ez badakiguzein gertu sentitzen dugun.

M. Lujanbio: Hor badaukazu arrazoi pixkathor hitz egin dezu argigu hemen gaude Indiakoenzoritxar guztiei adikontraesan bat salatzen diotorain nere buruari:beti begiak itxi izanaetxeko miseriari.

A. Arzallus: Paradisuan aurkitu nahiainfernu zuloko giltzahauxe da, eta gu oporretanleku beltzetan gabiltzahala’re badut poz bat barneanta ematen dizut hitzalehen baino hobea izango delagure etxeko bizitza.

M. Lujanbio-A. Egaña

Gaia: Bikotea osatzen duzue zuek biok. Lege naturalak ez zuen nahi zuek elkartzerik, baina destinoak bai. Zu, Andoni, arlo politikoan ezkerrekoa zara. Zu, Maialen, eskuinekoa. Andoni konstituzionalista da, eta Maialen abertzalea. Andoni letreta-koa da, eta Maialen zientzietakoa. Elkar asko maite duzue, baina gaur borroka latza izan duzue. Platerak ere airean ibili dira. Baina, gaur ere ohean bukatu da zuen borroka.

172

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Mundu hau uzten bazun

M. Lujanbio: Nik nahi banun aurreaAndonik atzeanik nahi banun motzaAndonik luzea...Normal kontu guziakhemen bukatzeahobe degu kontrakoalden etzatzeaedo gaurkoan biokerdian jartzea.

A. Egaña: Zure proposamenaona da jakinalehengo unea ez daizan atsegina.Barka ezazu neskanere hutseginaonartu nahi det gureoherako grinaerdian ta tarteannahiz ez den berdina.

M. Lujanbio: Gurea ez da osoerreza izangobiak erdin jartzeanahi nuen nik klarobaina ezingo deguaguanta luzarogainean jarriz gerobero naiz, akabo!Eta kentzen bazeraberriz hotzak nago.

173

A. Egaña: Zure azal zuloenatea jo kan-kan!Zintzoa zera osozintzoa matrakanzu falta bazatzaizkitni zerbaiten faltanzuregana nijoababoso, lau hankanformula hori ba al damatematikatan?

M. Lujanbio: Orain arte genbiltzanbetiko berdintsuhaserre, iskanbilanta elkarren izu.Gero letren lagunabaitzera beti zuiluntzen dueneanengainatzen nauzuzure letrekin denakonpontzen dakizu.

A. Egaña: Hasieran haserreeta gero nagiazkenean sexuakegin digu argihontan konpontzen gerata hola gaitzerdi;segi, segi mugitzenez geratu geldigora Sabino Aranata gora Euskadi!

174

M. Lujanbio: “Gora Sabino Arana!”hori espero ez nunbaina hori entzundanola jarri nauzun!Orain arte hortakogogo haundirik ez zun...Ia laztan nazazubusti eta lizunea ezkerrarekinnola egiten dezun!

A. Egaña: Ondo moldatzen geranere uste apaleznahiz hizketan ibilihain modu zitalezazkenik konponduaksexu eginahaleznere gorakatxoajetsi da tamalezzeuk’e goratu zazuFelipe Gonzalez.

Bertso Udalekuak.(Duzunaritze, 2003-07)

Argazkilaria: K. Aizpurua

175

ZIZURKIL (2003-08-15)

Bertsolariak: J.M. Irazu, J. Sorozabal, A. Arzallus, A. Mendiluze, J. Agirre eta S. Colina.

Gai-emailea: Igotz Alkorta.

Ama Birjina egunean urtero antolatzen den jaialdia. Azken urteo-tan arrakasta eta entzute handia lortu duen bertso saioa da honakoa.Orain artean gai-emaileak kanpotik ekartzen zituzten arren, azken biurteotan herriko gazteak aritu dira zeregin horretan.

J.M. Irazu-A. Mendiluze

Gaia: Malkar batean belar-bolak egiten ari den baserritarra zara Irazu. Maldan behera zilipurdika abiatu, eta azkenik Aitor donostiarraren txaleteko piszinara erori da.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Pello Josepe tabernan dela I

J.M. Irazu: Donostitikan etorri etazer-nolako ezustea!Piszina ederra urez beteaauskalo zein zun kostea!Bola erori ta gertatu dapiszinaraino jeisteakostako zaizu bola zahar horriigeri erakustea!

176

A. Mendiluze: Bolak egiten hasi ezkerolauki irtetzen zaizkizubaina nerekin bromarikan ezegiten dizut abisu.Bolai igeri erakustealantegi zaila da aizubolak jakiten ez badu erezerorrek ba al dakizu?

J. M. Irazu: Pixka bat jakin badakit noskiestiloari begirapendiz haundian lanian arita erori nekaldiraurak dexente agortu etagauza dexente larri daoraingoz bola joan zaizu bainolaster behiak jungo dira.

A. Mendiluze: Derrepentean etor litekeorduan ganadu pilaez dakit baina bolaren horibakarrik izan dedila.Oraindik nere piszinan dagobola erdi borobilaberaz ixildu, hartu arnasaeta segi bola bila!

J. M. Irazu: Nik bola bila jun nahiko nukebaino arazua larrimila pare bat kilo badituez al diozu igarri?Traktoreakin akzidenteakgertatu izan dira sarriDonostin bada nahiko diruagrua haundi bat ekarri.

177

A. Mendiluze: Baina ze grua ta ze traktoreze kontu ta zalaparta!Gu lasai-lasai geunden honetanjaunak hauxe degu marka!Bueno uztazu bola piszinaneta bertatik apartalagunak ta nik erreko degupixkanaka-pixkanaka.

J. M. Irazu: Azkenerako porreta samardexente aldrebesteabelar bola bat erretzerakopasako zaizu urtea.Zuk nahi badezu zeure birikeibehar bezela eusteaeskatzen dizut dena erretzenplastikotikan hastea.

A. Mendiluze: Alperrik dira zure kontuakalperrik zure dotrinakerori dena baliatzekodira gure ahaleginakta beraz martxan jarri itzazulagun zure esku finakporrua egiten jakingo du babola egiten dakinak?

J. Sorozabal-J. Agirre

Gaia: Zu, Joxe, baserritarra zara. Atxurrarekin satorra harrapatu nahian ari zarela, hor etortzen zaizu Jokin arkitektoa korbataeta trajea jantzita Abiadura Handiko Trena zure baserriarengainetik pasako dela esanez.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Uso zuri bat inguratu zait I

178

J. Sorozabal: Atxurra hartu ta satorretanpasatzen dezu egunaalde hortatik betetzen dezuetxian dagokizunabaina orainguan lan latzaguatokatu zaizu laguna:bada sator bat zure atxurrakakabatuko ez duna.

J. Agirre: Beraz sator bat txarra zala taokerragoa besteagarai batean ez nun pentsatzenkontu hauek ikustea.Gorbataduna: hobeko dezuneri pakean uzteanahi ez badezu atxurrarekinlepo mehe hori moztea!

J. Sorozabal: Nik hitz egiten hasi nahi nuenitxuraz eta pakianazaldu zaigu atxurrarekineztabaida aitzakianguk arrastuak egin dituguoso modu egokianzure etxia dago jarritajarri behar ez zan tokian.

J. Agirre: Hori ote zan adiskideazuk esan beharrekua?Nere ustetan zuk hartu dezuhain bide okerrekualehengo aitonak aukeran zutenetxea eiteko lekuazuk uste ez baldin badezu eretrena baino lehenokua.

179

J. Sorozabal: Ikusten degu gaur eztabaidaknola berotuta daudenhiru-lau behi ta hogei bat ardiikusten ditut gaur hemeneta goseak ta egarriakgalduta daude nabarmenoraintxe dezu garai politazoaz akatu baino lehen!

J. Agirre : Jentuza honek beti izaten duhorrelako abenturaaita ta amen kontura noizbaithartua zuten kulturasekula kolpeik ez egin arrenigota daude alturahamaika alu bizi dek hemenlangilearen kontura!

J. Sorozabal: Zuk esandako kontu horrekinni oso pozik ez nagozure aukera aprobetxatuedo bestela akabo.Plazan jendiak zer eiten duenikusi besteik ez dagoerretiratzen jakin behar daekaitza baino lehenago.

J. Agirre: Egualdia ere jarria zaigunahiko itxura torpeanlehenbizi keinu egin du etajo gaitu oraingo kolpean.Hola ez dago aritutzerikhobe deu egon pakeanta lehorpera juan gaitezenpixkat atertu artean.

180

BILBO (2004-08-17)

Bertsolariak: I. Muniategi, E. Intxaurraga, I. Ibarra eta O. Bartra.

Gai-emailea: Jon Eizmendi.

Bilboko Aste Nagusian egunero izaten diren saioetako bat. Besteguztiak bezala hau ere Santutxuko Bertso Eskolak antolatu zuen.

E. Intxaurraga-I. Ibarra

Gaia: Eñaut, beste gazte asko bezala, atzo gauean lige bat egiteko asmotan atera zen, eta neska gazte bat ezagutu ere bai. Horrelakoetan ohitura denez, etxeko telefonoa eskatu zion, baita neskak eman ere. Gaur goizean hor saiatu da telefono-tik neskaren etxera deika, neska bera aterako zelakoan, bainaamona atera da; eta dirudienez nahiko haserre, gainera, atzo lorik egin ezin izan zuelako.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Arratsalde on lehendabizitik

I. Ibarra: Telefonoak jo deusku etanire lo dana akabo!Ilobagaitik galdetzen dabehori ez dogu arraro.Gaba osoan zarata honegazlo egin ezinik nagohonek ez dira orduak mutildeituizu beranduago! (bis)

181

E. Intxaurraga: Zure ilobaren titi puntak aia ze nolako pasada!A ze nolako ibilkera taa zelako begirada!Halan ta guztiz iloba horibeharko albora lagaabots gozoa daukazu andreazu alarguna al zara? (bis)

I. Ibarra: Ez nago alargun badot senarrata gainera asko maiteberaz hobe da hemen ligetanez hastea elegante.Lo nengoela telefonoa“ring-ring”-ean jo eta ke...Gaur egunean neska gazteeimobilera deitzen jake! (bis)

E. Intxaurraga: Aldeano bat naiz ni andreaipini eidazu arretanahiz ta gazteek mobil hoiekazemon makina bat buelta.Barriz lehengora itzuliko nazzu zara-ta nire meta:zatoz nirekin Zeanurikopropietarioa naiz eta! (bis)

I. Ibarra: Holakoetan sarri adinaez dogu izaten trabadiruan bila hainbeste jentedabil hona eta hara.Proposamenak niri sortzen deustbarruan barre algara:aizu mutiko nire senarraBilboko aberatsa da. (bis)

182

E. Intxaurraga: Ikusten danez amamagaz beatera jata aldrebesmartxa honetan nik neuk neska battopatu behar dot nekez.Agur amona, kalte guztiakparkatu eidazuz mesedezta ilobatxoai mosu txiki batemoiozu neure partez! (bis)

J.M. Narbaiza eta J. Alberdi “Egileor”.(Bergara, 2003-07-06)

Argazkilaria: E. Mendibil

183

BILBO (2003-08-22)

Bertsolariak: X. Silveira, E. Arozena, As. Otamendi eta Z. Enbeita.

Gai-emailea: Xabier Enbeita.

Santutxuko Bertso Eskolak Bilboko Aste Nagusian egunero anto-latzen dituen saioetako bat. Eguerdiko ordu batean, Plaza Barrian.

X. Silveira-E. Arozena-As. Otamendi-Z. Enbeita

Gaia: Atzo, ertzain mordo bat txosnagunean sartu, eta Audientzia Nazionalaren aginduak jarraitzeko asmoz, Kaskagorri, Paia eta beste txosna batzuetako pankarta eta kartelak kendu, eta Paiako kasuan ikurrina be apurtu zuten.

Neurria: bereziaDoinua: Sorlekua utziz gero

X. Silveira: Erdi gorriz, erdi beltzezbatzuk ziren mozorrotukasualitatez ez zirenatzo istiluak sortueta nahi nuke gaur ez bazaieholako beste bat otubakarrik falta zaie etorrita guri mingaina moztu.

184

E. Arozena: Herri hontan hasi arrenumorez besta ta galaknonahitik iristen diraMadriletikan itzalak.Ertzaintzak hola ta hori egiteaez dira gauza normalaksukurtsalen bat al dauka hemenAudientzia Nazionalak?

Z. Enbeita: Ikurrina apurtutaondo eginez euren lanakpolizia polizi dahori ulertzen dute danakbaina Euskadi berezia danunbait entzun ditugunakMadrilen martxan dantza eiten duIbarretxe jaunan Planak.

As. Otamendi: Herriai hitza kentzeahori ez al da azkena?Auzitegiak egin nahiastakeririk gorena:hainbat polizi sartuak atzotxosna guneetan barrenafesta giroan parte hartzekoez da modurik onena.

X. Silveira: Atzo gertatutakoagertatuko denez bihargertatu behar litzakeenaizango baita ezbehar.Urte luzetan herri honetangabiltz negar eta negarta gauzak hola jarraituz geroluzaroan egin behar.

185

E. Arozena: Aspalditik ezagunaknegarra eta kartzelabaina festetan gaudenezdute erantzun epela.Nahiz eta haiek ongi dakitenorain haserre gaudelaholakoetan antzematen dabide onean goazela.

Z. Enbeita: Botoa kendu zigutenta hara orain, begira:hitza ere kendu gurahutsa litzake sikira...Baina Ibarretxe eta Aznar behortik erratzen ari danahiz ta kartelak kendu dituztenberriak jarriko dira.

As. Otamendi: Auzitegiak azalduberaren asmo txoroakta herriari kendu nahibere askatasun gogoak.Programa egin, gu manejatuhoiek dituzte asmoakbaina inundik ez gara izangofestaren txotxongiloak.

186

BILBO (2003-08-23)

Bertsolariak: J. Maia, A. Mendiluze, I. Elortza eta A. M. Peñagarikano

Gai-emailea: Leire Aurrekoetxea.

A.M. Peñagarikano

Gaia: Zure ibilbidean botatako bertsoei begira aritu nintzen atzo. Eta hiru bertso aukeratu ditut. Baina ez dizkizut bertso osoak esango, bukaerak baizik.

1.-Hori egitean kantauko deguAltza Felipe trulalai.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Gaixo nengoen joan den aspaldi

Felipe eta horrelakoakbeti lata ematen nunahibera ta Aznar bezelakorikEuskal Herrian ez da nahibere aulkitik altxatuko dutta bidaliko dut poraihori egitean kantauko deguAltza Pelipe trulalai.

187

2.-Nik izan beharko nukeEuskadiko mister

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Antton eta Maria

Jon Maia ezagutzen dutez da nire maizterta bere abenturaesango dut laister:erakutsiaz berebeso eta izterharro esaten zuennahiz ta egon oker“Nik izan beharko nukeEuskadiko mister”. (bis)

3.-Bi gipuzkoar hobeak dirahamabi bizkaitar baino.


Mendiluzekin emana nagomakina bat desengaino:Errealzale amorratuagoitik hasi ta beherainohala esaten zun “Alkiza ona data beste guztiak ñañobi gipuzkoar hobeak dirahamabi bizkaitar baino.” (bis)

188

BIDEGOIAN (2003-08-30)

Bertsolariak: A. M. Peñagarikano, A. Arzallus, S. Colina eta J. M. Irazu

Gai-emailea: Koldo Zelaia.

S. Colina-J. M. Irazu

Gaia: Duela gutxi, Sustrai, mobila galdu zenuen. Eta aldameneko Irazuk aurkitu du, baina bitartean zure andregaiaren telefonoa lapurtu dizu.


S. Colina: Ondoko lagunakineman behar kasu.Neskaren zenbakiazjabetu zera zuneska laguna ereostu al didazu? (bis)

J. M. Irazu: Aspalditikan nuennik mobila amets...Mobila eta neskaelkarrekin berezzenbakia badakitbaino klabea ez. (bis)

189

S. Colina: Astinduak dituzuhemengo ta hangoeta klabea zein danez dakizu ondoez baduzu asmatzenez dizut esango. (bis)

J. M. Irazu: Ez dezula esangohortara nijoa:itxuraz andregaiaBizkaikoa joabederatzi, lau baitabere prefijoa. (bis)

S. Colina: Holakorik ez nuenentenditu usuIrazu trebea dalaztan eta musubere bibradoreaprobatu al duzu? (bis)

J. M. Irazu: Jesus, Sustrai lagunabesteik ez da falta!Bere bibradoreapatrikatik saltaitxoin, itxoin pixka batdeitzen ari da-ta. (bis)

S. Colina: Beraz deika hasi dalotsarikan gabeta laster neskarekinzaude parez parebaietz laster geratukoberturaik gabe! (bis)

J. M. Irazu: Koberturarik gabea ze ibilera! Laister juango geraneskata’ baterazu koberturaik gabegelditze al zera? (bis)

190

S. Colina: Oso mutil raroaez al da Irazu?Holako galderakinhasten da jo ta su...Barka Jexux Mai bainaze inporta zaizu? (bis)

J. M. Irazu: Ni bada ez bada zuribertsotan galdezkatratua egin beharkontuak ordezka:tori zuri mobilaeman neri neska! (bis)

S. Colina: Horrelako traturikezin hartu aintzathala ere Irazujotzen zaitut ontzatneska niretzat etamobila zuretzat. (bis)

P. Etxeberria eta A. Mendiluze.(Zubieta, 2003-01-25)


191

ALKIZA (2003-09-05)

Bertsolariak: S. Lizaso, M. Lujanbio, S. Colina,J.M. Irazu, A. Egaña eta A.M. Peñagarikano.


Alkizako jai batzordeak urtero antolatzen duen jaialdia. Gauekohamar eta erdietan, pilotalekuan.

S. Lizaso-S. Colina

Gaia: Zuek biok aita-semeak zarete. Sebastian, zuk, aita baserrita-rrak, uda guztia haserre pasa duzu egin dituen eguraldiak egindituela-eta. Sustrai semea berriz txoratzen egon da egindakoeguraldiarekin.


S. Lizaso: Aita-semeak baina ezberdinbakoitzaren interesak:bata ez du ezerrek kezkatzenbestea berriz babesaketa aitarik ez du asetzensemeak daukan lainezakzu eguzkiak beztu zaitu tani euririk batere ezak. (bis)

192

S. Colina: Arrazoi duzu baina horixeez al zen zure kaltera?Uda guztia igaro baitutjuerga batetik besteraeta etxera iristen nintzenzazpiretatik aurrerata hala ere beztu egin naizhortik kontuak atera! (bis)

S. Lizaso: Juergarik juerga zu ez zabiltzaoso bide zuzeneanarretarikan ez dezu jartzenzeure aitan esanean.Formalagoa izan nintzan niaizu gazte nintzaneannere ustetan seme bat nueneta hontz bat azkenean.(bis)

S. Colina: Gezurti bat dut aldameneanta zertan hasi ezbaian?Aita lanean aritu ohi damendian eta zelaian.Azken boladan dagoen arreneuri pixkat egin nahianzuk nahiko txanpain edan zenuengaztia zinan garaian! (bis)

S. Lizaso: Oraindik ere edaten dut niklanaren ondoreneaneta zuk berriz egun guztiabeti pasa etzanean.Zer eginikan ez da falta tahasi semea lanean!Uraren bila joan egin behar dabera etortzen ez denean! (bis)

193

S. Colina: Barkatu baina zergatik sortuhortatik hainbat apuru?Bizitzen ongi badakizulaaita ez nago seguru.Urikan ezak orain arteanez gaitu ikaratu gueta urikan ez dagoenezardoa edaten dugu. (bis)

A.M. Peñagarikano-A. Egaña

Gaia: Zuek biok bi pertsona ezagun zarete: zu, Andoni, Jose Maria Aznar, eta zu, Peña, Mariano Rajoy. Badakigu Rajoy, zu izan-go zarela PPko buru hemendik aurrera. Hala ere, badituzuzalantzak Euskal Herriarekin nola jokatu erabakitzekoorduan. Aznar laguntzeko prest daukazu.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Adixkidia Andoaindikan

A.M. Peñagarikano: Gu politika joko honetanbai negu eta bai udan...Zuk Joxe Mari zeuk ez dakizuzenbat maitatzen zaitudan!Hala ta guztiz hemen naukazuni zalantzan edo dudan:esan zaidazu euskaldunekinnola jokatu behar dudan.

A. Egaña: Hori erantzun sinplea deguegia garbi esandabi politika egin litezke:inoiz dinbi, inoiz danba!Hara lau hitzez nik erantzunazuk egindako demandahemen botoak lortzen baitirahaiei egurra emanda.

194

A.M. Peñagarikano: Bejondeizula, eman didazuneri arrazoi galanta!Ta Ebroz goitik ez dezatela“Gora Euskal Herria” kanta! Manifestazio ta holakotanzenbat buila ta zarata...Ibarretxekin zer egin behar daerdi terrorista da-ta?

A. Egaña: Lehendakaria beti izan dapertsona arrunt ergelaahal baldin bada Alcala Mecongorde zaiozu kartzela.Ebrotik gora “Gora Euskadi” esan, esan dezatelabaina ezpainik zabaldu gabenik eiten dedan bezela.

A.M. Peñagarikano: Euskal Herriai itxi behar zaioaskatasunan ateagaur egunean euskalduna dadana gorrotoz betea.Beste galdera bat badut Aznarerantzun zazu maitea:onartu egin behar al degueuskeraz hitz egitea?

A. Egaña: Nik erantzuna emango dizutgaldera horren argira:euskera ez da arriskutsuagaurko egunean, tirabegira zazu ETB 1enedota ETB 2raproportzioak hoiek izandaeurak aspertuko dira.

195

A.M. Peñagarikano: Euskal Herrian aspaldi hontangerra da izugarriaEspainiaren kontra daukagugaur euskalduna jarriabaina guk moztu egin behar degubai beraien iturriata itxi behar ote dituguEuskaltel eta Berria?

A. Egaña: Berria bixkor ixtea degugobernuantzat onenaEuskaltel ezin itxiko deguze lastima ta ze pena!Baina Mariano gallego zerata erakusteko orena...Zalantzik bada beti egizulehengo gallego harena.

S. Colina

Gaia: Badakigu herri batzuetan ekitaldiak ematen ez dietela uzten pertsona edo talde batzuei. Takolo, Pirritx eta Porrotx izan ziren lehenak; Fermin Muguruza ondoren. Zuk gaur jakin duzu datorren asterako zenuen saio bat kendu dizutela.


Ez dira une oso gozoakez dira une lasaiakbertso saio bat egin behar gendunneronek eta Jon Maiakbaina ez dituzte gustoko gurebertso eta bertso gaiakdirudienez bueltan baitatozfrankismoaren garaiak.

196

Hasiak gaude amildegianaldapa behera amiltzenikusten dugu Baltasar Garzongugana gehitxo hurbiltzen.Bere zerrendan ba omen gaudejadanik hamaika izen...Hitza ukatu liteke bainabertsorik ez da isiltzen.

Bertso kantari orain arteanarituak gara luzebertsozaleen barrena bertsoznahi genukeelako aseta orain ere segiko dugugure indar, gure klaseLopategi ta Azpillagak lehenegiten zuten bezelaxe.

M. Lujanbio-S. Colina

Gaia: Uda hasieran, Maialen Sustrai bizi den herrira etorri zen uda bertan pasatzeko asmoz. Zuen artean maitasun istorio bat ere sortu zen, baina uda bukatu da, eta Maialen badoa. Nolakoa da zuen despedida?


M. Lujanbio: Aspertuko nintzelanik lehendabizikopentsatu nuen bainaportatu naiz tinko.Elkarrekin egonakgu uda guzikomalkoak begietanbanoa mutiko...Akaso hurren arteakaso betiko. (bis)

197

S. Colina: Ez dakit nola jokaez dakit zer eginmalkotan dut bihotzabi masailak berdin.Maitatzeko eginakhainbeste ahalegin...Nahiz ta azken uneanbetiko aldeginzure zain egongo naizmaitasunarekin. (bis)

M. Lujanbio: Ukituko zintulanik ere banekinni’re minduta nagobiok gaude berdin.Orain etorkizunaibehar bazaio ekinnere zain egon ordezmaitasunarekinausartu zaitez etaetorri nerekin! (bis)

S. Colina: Bere sustrairik gabeutziz gero Sustraiez litzake bizikotrankil eta lasai.Beraz utziko zaitutaldegiten poraita maitasunarekineukiko nauzu zai...Zu asko maite zaitutherria ere bai. (bis)

M. Lujanbio: Zuek aipatzen dezutemaiz herri kontuahainbat maite dezuenhain herri santua!Ni banoa, alperrikbion lamentua.Orain da despedidalatza momentuabaina distantziak badubere enkantua. (bis)

198

S. Colina: Aurten probatu duzuAlkizako kastaeta ikusi duzuzer den arrakasta.Utzi duzun honetanmuxuen sehaskabarruan sentitzen dutlotsa eta nazkabeti beranduegimaitemintzen naiz-ta! (bis)

S. Lizaso-A. Egaña

Gaia: Zuei bioi hiru egoera desberdin jarriko dizkizuet, baina biok elkar hain ondo ezagutzen duzuenez, Andonik Sebastianen paperean katatuko du, eta Sebastianek Andonirenean.

1.- Emaztea oporretara joan da hamar egun pasatzera. Nola aurkitudu etxea itzuli denean?

Neurria: zortziko handiaDoinua: Anai-arrebak hementxe nator

A. Egaña: Nere andrea etxean bueltanhiru maletai heldutakonturatu da txukuntasunaez daukagula galdutaetxeko jaunak etxearekinhorrenbeste behar du-ta!Lehen bezelaxe aurkituko zun (bis)etxean ez naiz sartu-ta!

S. Lizaso: Ni txintxoa naiz, etxe aldeanbeti izan dut arretaez naiz txukuna ta zertan izannik akats hori gordeta?Hara, begira, nola izan danandrean etxera buelta:zigarro paketeak hustuta (bis)ta hautsontziak beteta.

199

2.- Bertso afari batera joan zarete. Jatetxeko atean ohar hau jartzendu: “Jatetxe honetan erretzea debekatua dago”.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Anai-arrebak hementxe nator

A. Egaña: Gure artean behar genduenhorrenbeste zeremonigustoko leku zoragarri batbertsotarako komeni.Nik ze aurpegi jarriko diotnagusi kaskailu honi?Erretzerikan ez badaukagu (bis)goazen etxera Andoni!

S. Lizaso: Etorri eta kantatu gabenola aldegin etxera?Beti bezela porta gaitezengizon zintzoen antzera.Nahiz ta kartelak debekatuahemen zerbait erretzerabiok kanpora irtengo degu (bis)plater batetik bestera.

3.- Bukatu da zuen bertso karrera. Bota azken agurra.

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Mutil koxkor bat itsuaurreko I

A. Egaña: Hamasei urtez Gabirin eginlehenbiziko eginahalakonturatu naiz neretzat behintzatbertso karrera joan dala.Lehen urtetan sufritu nuenaita Joxeren itzalagero Xebaxtian izandu nintzandenbora igaro ahala...Nereak hemen uzten ditut niksemeak segi dezala! (bis)

200

S. Lizaso: Akabo hasierako lotsakakabo lehengo melenasasoia eta ilea utziEuskal Herrian barrena.Hainbat urtean hor irautekobeti izan dut kemena.Agur entzule, hau izango danere bertsotan azkenagaurtik aurrera izan behar dutbeti izan nahi nuena. (bis)

201

MUTRIKU (2003-09-12)

Bertsolariak: S. Lizaso, J. M. Irazu, X. Astigarraga, A. Egaña, E. Azkue

eta U. Iturriaga.

Gai-emailea: Aitzol Astigarraga.

Galbaixotako festetan urtero eratzen duten jaialdia. Mutrikukobertso eskolak antolatu zuen. Miruaitz pilotalekuan izan zen gauekohamar eta erdietan.

S. Lizaso

Gaia: Medikua zara. Gaur, lanera joan eta zeure buruari egindako analisiak ikusi dituzu: minbizia daukazu. Lehenbiziko gaixoa ate joka ari zaizu.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Nere gogoa hegan dijoa

Orain artean ondo bizitzenbeti izan dut afanik.Analisiak eskutan ditutlur jota nago jadanikta zein medikuk egin ote dusekula holako lanik?:beste gaixoak sendatu beharbera gaixoa izanik.

202

Hainbeste urte medikuntzan tahorra kolpeak erasananalisien emaitza horinahita ere ezin dut jasanneure burua ikusten baitutgaixo terminalen trazanta okerrena: neure buruaiezin gezurrikan esan.

Sendatu ditut birikan gaitzaketa zenbait bihotzekoengainatuta poztuarazihamaika nere antzeko.Berehalaxe ni ez naiz kapazbeste inor sendatzekobaina ahaleginak egingo ditutjendea ez gaixotzeko.

J.M. Irazu-A. Egaña

Gaia: Aita-semeak zarete; Egaña aita eta Irazu semea. Egañak, aitak, hiru urte pasa ditu kartzelan ama jipoitzeagatik. Kartzelatik irteterako orduan, Irazu, semea, dauka ateondoan zain.

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Sentimentua sartu zitzaidan

J.M. Irazu: Lehenago nere aita zinan taorain ere aita zerahitz egin eta jokatu nahi detgarai bateko antzerabaina amari egindakoaezin det utzi atzera.Zigorra bete ta kartzelatikorain behar dezu ateragoazemaiozu gure amaribarkamena eskatzera! (bis)

203

A. Egaña: Egia, ama jipoitu nuenta gainera behin ta berrizbaina izandako jokaerakindamutu naiz mila aldiz.Goazen amana, neu sentitzen naizharen barkamenan premizbeste gizon bat irten naizelalasai egingo nuke hitzeta halaxe esango nizungizon sartu izan banintz. (bis)

J.M. Irazu: Burni artean eginagatikhain penitentzi zorrotzaoraindik ere zure barruankolpatzailean ahotsa.Gizon atera ote zeran zuesaten ez zera lotsa.Puxka batean zurekin dezuama joaren morrontzahari begia ubeldu zaiota zuri berriz bihotza. (bis)

A. Egaña: Nik aitortzen dut: garai bateanizan nintzen errudunaegin nuena ez zen baterejatorra edo txukuna.Orain oskarbi ikusi nahi dutlehenoko hodei iluna.Ene semea urrundu zazuzure temosotasunagizalegeak barka dezalalegeak barkatu duna! (bis)

204

J.M. Irazu: Gizalegea eta legeaparean jarri dituzuorain hiru urte gauza hoietanez zinan ibili maisu.Egindakoaz damutu zerabarrua erabat izu...Nere partetik barkazioaaita, hementxe daukazubaina ez zaite harritu amakbarkatu nahi ez badizu. (bis)

A. Egaña: Lehenen pausoa zu zeu zintudanta hurrengoa da amaia egoki bideratzen denharekiko harremana.Nere ustetan aldatu egin naizta alda liteke dana.Ene semea eskertzen dizutbila etorri izanaeta batik bat estimatzen detbarkazioa emana. (bis)

205

DONOSTIA (2003-09-13)

Bertsolariak: A. Mendiluze, J. Agirre, M.Lujanbio, A. Egaña, A. Arzallus eta S. Lizaso.


Euskal Jaietan urtero antolatzen duten jaialdia, Donostia Bertsotanekitaldien barruan. Gaueko hamar eta erdietan izan zen, Trinitate plazaentzulez beterik zela.

M. Lujanbio-A. Egaña-S. Lizaso-A. Mendiluze

Gaia: Lehenengo bertsoan dokumental bat egin behar duzue, bakoi-tzak nahi duen errealitateari buruz. Eta ondoren, bigarren ber-tsoan, errealitate hori fikzioz edertu.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Haize hegoak hurbiltzen ditu

S. Lizaso: Ezin ukatu giroa dagopil-pilean bero-bero.Nahi ta ezinak sortu ohi ditu nork daki zenbat endredo!Desafioak etengabeakta redadak egunero...Realitatea ez da ikustenbegiak itxi ezkero. (bis)

206

A. Egaña: Parte Zaharrean jaio zen Bilintxeta Bulebarrean hil...Ehun bat urtetan ze aldaketaerabateko borobil:orain euskera gutxi entzuten daeta gaztelera trankilBulebarrean jende gehienaMc Donnal’s parean dabil. (bis)

M. Lujanbio: Euskal Herriko panorama daezaguna urtez urtebertan jende askok entzuten eredakienikan ez ustebi begi zabal-zabalak bainobelarririkan ez duteta begietan lauzpabost marratxuri-urdinak dituzte. (bis)

A. Mendiluze: Haurtxo txiki bat dauka besotansoineko zahar bat soineanjende artean oinutsik dabillau xox bildu ezinean;gutxi behar ta dena falta dueskale bat da fineanbaina ez da bizi Afrika aldeanbaizik horko ixkinean. (bis)

S. Lizaso: Konpondu zaigu askatasunikezaren garai goibelamanifarikan ez da egitengarai batean bezela;ertzainak txintxo betetzen dutebakegilean papelata Mirandara eraman duteIntxaurrondoko kuartela. (bis)

207

A. Egaña: Kamara sartuz Mc Donnal’s horrenkristal txuritan barrenahemen okela ondo pentsatuzplastikozkoa da denaedo Domingo Kanpaina harenazpiko mandoarenata Udaletik kendu dieteirekiera baimena. (bis)

M. Lujanbio: Lepoa luze, baba daiolata pantalla parez pareta bat-batean eztanda batekaztoratu zun goi ta behe.Baloi guziak zulatu zirenbat bera geratu gabeatentadu bat ederra izan zenhumanidadean alde. (bis)

A. Mendiluze: Gaueko haizea gogorra zenezta haurrarentzat kalteaauzoko batek erabaki dumanta zahar bat ematea.Beste histori askotan legezhontan ez al da tristearealidadetik hain gertu egondafikzioa izatea? (bis)

M. Lujanbio-S. Lizaso

Gaia: Gizon puska dugu Sebastian, baina gizon puska honi puskabat falta zaio, izan ere, besamotza dugu; eta akonplejatu samarrik bizi izan da urteetan. Emakumeekin harreman gutxiizan du horregatik. Maialenen lagun, eta beraien artekoadiskidetasun harremana sakondu eta halako maitasun harre-man zintzoa sortu da beraien artean. Azkenean, heldu dira logela gozo batera; Sebastian lotsatuta, besamotza da,Maialenek kendu dio alkandora. Bularra agerian, orban izu-garria ageriago, eta laztan egin dio orbanean Maialenek Sebastiani.

208


M. Lujanbio: Konfiantzan ta beldurrik gabehurbildu naiz zureganaalkandorako botoi guziakaskatuaz banan-banasorbaldan hasi ta ukalondoraegiten dizut laztana...Honek badauka historitxo batnik ezautzen ez dedana.

S. Lizaso: Bizimodua ateratzen detnik eguneroko lanezeta beso bat falta dut orainmakinak eman zuenez.Kostata baina ni jabetu naizzuk emandako laztanez:bihotz bakarrak balio badubeso bakarrak zertan ez?

M. Lujanbio: Beso bakarra, bihotz bakarraarrazoi ona da aizuhala ta guztiz neri begiralotsatua dirudizu.Ukalondoan hondarko puntaneman nahi nizuke musuta kontaidazu, gabezi honekzuri ze eakutsi dizu?

S. Lizaso: Nere burua nunbait gordetzensaiatzen nintzen lehenago.Pentsatzen nuen “Besamotza haizbehin betirako akabo”.Zure laztanak asetu dutenik nedukan zenbait gogonik gabezia lehen sentitzen nunorain osatuta nago.

209

M. Lujanbio: Lehen bezendula beldur punttu batta orain zaudela lasaiesaten dezu, eta ni erehorrek ipintzen nau alai.Nik ere badet gabezia batnahiz ta ez nizun esan nahibegiratzean ez da ikustenbaina hitz eginez gero bai.

S. Lizaso: “Errea” edo errea izannik ez dizut hartzen aintzat.Komeni dana borondateaizatea elkarrentzat.Maiteminduta uxatu ditutgarai bateko zalantzakbeso bakarra zeukan lehenagota orain hiru neuretzat.

M. Lujanbio: Hitz egin dizut oso seriooso bare, oso gartsuhala’re zure erantzunakinzeharo harritu nauzu.Gabezia bat badet esan tazuk “errea” aipa aizuhorixe zala uste bazendunzuk benetan maite nauzu.

S. Lizaso: Hara Maialen, duda-mudatanhemen ez naiz ibilikosentimentuak ditut barruanoso indartsu ta tinko.Zuk nahi badezu elkarren lagunizango gera betikomaite ezean nere bihotziknik ez nizun eskeiniko.

210

S. Lizaso-A. Egaña

Gaia: Senar-emazteak zarete zuek biok: Andoni senarra, Sebastianemaztea. Gaur, Donostiako Bulebarrean paseoan zenbiltza-tela, senarrak emaztea baino askoz ederragoa zen emakumebati ez dio begirik kendu. Emaztea konturatu eta sutan jarrida, eta hemen hasiko da zuen elkarrizketa. Baina muturtuta hasiko duzuena, nahi nuke azken bertsoan harmonian, biokberriro maitasuna ernetuta agertzea. Zuek ikusi zenbat bertsokantatu beharko dituzuen horretarako.

Neurria: lauko handiaDoinua: Kontu barri bat suzedidu da II

S. Lizaso: Neska gazteai begiratzeasenarraren kapritxua.Horrentzat begi zabala zeraeta neretzat itsua.

A. Egaña: Neskatxa horren gorputz alderabegiratu oso pozikhala’re ez zen kapritxo soilanezesidadea baizik.

S. Lizaso: Horra albotik zer arrazoi txarematen didan senarrak.Lehen ere ondo betetzen ditutnik zure betebeharrak.

A. Egaña: Era hortako astakeririkez nuen entzun sekulaene gajoa, uste al dezuondo betetzen dezula?!

S. Lizaso: Etxera etorri ta hartzen dutgoxo-goxo maitasunezta jakiten det etxetik kanpohau ibili den edo ez.

211

A. Egaña: Beso artean hartzen nauzu baiaitortu dezun bezelata holakotan nik pentsatzen detharekin ari naizela.

S. Lizaso: Beso artean hartzen zaitut nikgoxo-goxo, bero-beroeta akabo noizbait lepotikestutzen hasi ezkero!

A. Egaña: Ene, lepotik heldu ezkeroene, mekauen Kalkuta!bi besoekin helduta ereito egiten nauzu-ta.

S. Lizaso: Ez dakit zertan atera geranpasiatzera kalera?Zure ametsa bukatu da-tajoango al gera etxera?

A. Egaña: Ba nik badakit oso ederkizertan gentozen kalera:nik neskatxari beiratu diotta zuk eskaparatera.

S. Lizaso: Barka senarra, ez da horrelaegin dudan apustua:zurekin nagoela ere badutnik norekin amestua.

A. Egaña: Bueno, azkenik konpon gaitezenez bedi izan kaltekoneri lagunak agindu baititgaur matxista izateko.

S. Lizaso: Beraz matxista beti bezelagaur jaso dezun gonbita.Agur senarra, bihar arteanlo egin argia itzalita!

212

A. Egaña: Gauza zatarrak esan dizkizutohitura dedan antzerapolitak gero esango ditutbaina belarri ertzera.

S. Lizaso: Orain gauza politikan ez tadena geroko utziko...Gero alperrik esatea danik ez ditut sinetsiko!

A. Egaña: Zu ere lore polita zeraaitortzen det caballeroinguruetan ederrentsunabestea joan eta gero.

S. Lizaso: Alper-alperrik ni engainatzensenarra ahalegintzea.Hortara ezkero nahikoa deguguk elkar aguantatzea.

A. Egaña: Goazen etxera eta probatuohearen ixkutuamuxu lapa bat emango dizuthiru bat minutukua.

S. Lizaso: Goazen etxera diozu bainaez dezu nahi hainbat kemenbotikatikan pasa zaiteaetxera joan baino lehen.

A. Egaña: Eta botika erosiko detizan arren garestia.Aurrerantzean txintxo egingo detzuk esandako guztia.

213

M. Lujanbio

Gaia: Aste honetan, Maialen, hurbil ikusi dut heriotza, hurbileko pertsona bat hil zaigu. Badakit zeuk ere horrelako egoerarik bizi izan duzula; eta galdetu nahi nizuke, nik ez baitut astehonetan ondorio garbirik atera, ea zuk alderdi onik ikusten aldiozun heriotzari.

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Sentimentua sartu zitzaidan

Herio sarri izaten deguzoritxarreko enbatagutxi espero degun garaianezpata sartzen du zarta!Egia esan zorigaitza damomentu ilun apartabaina ondorio on bat badaukabat atera behar da-ta:ingurukoak batzen ditulanahiz ta giltzarria falta. (bis)

Inork azkenik ez dugu nahi tadenak bizitzeko afanez...Heriotzaren inguruan damila mamu ta esames.Nik etxean hau ikasi nuenkontuak garbi esanez:pertsona nola hil litekeanbare, aldarte otsanezhiltzen ez dakin mundu honeriejenplu on bat emanez. (bis)

214

Asumituta ote daukagunez nago oso seguruideiak berak sortzen baitigumila min, mila apuru...Azken ordua uxatu nahiandabilkigu mila guduta hobe degu asumitzeapatuak bistan ditugu:heriok hilko gaitu gu bainaberekin bizi behar dugu. (bis)

San Fausto jaiak. J. Maia, M. Lujanbio eta I. Elortza.(Durango, 2003-10-13)

Argazkilaria: J. Mendiburu

215

IURRETA (2003-10-04)

Bertsolariak: U. Iturriaga, I. Elortza, A.M. Peñagarikano, S. Lizaso,

J. Maia eta G. Lazkano.

Gai-emailea: Eneko Abasolo.

San Migeletan urtero antolatzen duten jaialdia. Gauean izan zen,herriko pilotalekuan. Entzule asko eta sarrera dohainik.

S. Lizaso-A.M. Peñagarikano

Gaia: Peña gaztea gaur gauean Iurretara etorri da litronak eskuan hartuta. Elizpean jezarri da, edaten hasi da, eta hor agertu zaio Lizaso munizipala.

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Nere senarrarekin I

A.M. Peñagarikano: Etorri ez bazinadanontzat mesedegrazirik zuk ez duzuegiten batere!Hemen ez dut izan nahiinoren titeregalerazia al dagomoskortzea ere? (bis)

216

S. Lizaso: Galerazia balitzzeuretzat mesede.Bide txarretik dabilbajina bat jendejaiak etorri eta litronaren mende...Ez al dago jairikanalkoholikan gabe? (bis)

A.M. Peñagarikano: Beti egiten duguhorren propagandatabernetan litronakbadauka demandabaina harritzen nauzuegia esanda:zu ere ez zaude holaSolares edanda! (bis)

S. Lizaso: Arrazoiai erasohain dago aldrebes!Gazte, gizalegeanmintzatu mesedez!Zergatik litronakinbeti hartu babes?Ez dezute ikustensentitu ere ez. (bis)

A.M. Peñagarikano: Hau plaza librea dahau ez da kaiolaeta oraindik sanozainetan odola.Edaten dut zerbeza,ardo, Coca-Cola...Oker banabil erezeini zer ajola? (bis)

217

S. Lizaso: Zeini zer ajola horigaldera hor otueta erantzun oniknik ezin det sortu.Gazteak gaizki dabiltzbehar dut aitortu:askatasuna eskatualkoholari lotu. (bis)

A.M. Peñagarikano: Ez duzu ezagutzenegungo jendeaez zaitez izan horrenkalamidadea!Noski gaur gaztediadagola grabeatxarragoa da zurementalidadea. (bis)

S. Lizaso: Ustez hizketan ez dutgaztea huts eginta nere kontsejuaez dezu atsegin.Edan gabe arinaedan eta berdin...Bizitza zeurea danahi duzuna egin! (bis)

A.M. Peñagarikano: Gaztea ezin leikekolpean zuzendueta neri litronaorain nahi dit kendu.Atzera dabilela bera nabarmendu:gure aitonak erehola hitz egiten du! (bis)

218

S. Lizaso: Aitona izango daarrazoian jabeeta hobe gazteazu berdin bazeunde.Gazterik erortzeanalkoholaren mendezahartu egingo zaragazte izan gabe. (bis)

I. Elortza

Hasierako puntua emanda

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Xarmangarria zera

E. Abasolo: Atzo estreinatu zenMedemen pelikula...

I. Elortza: Hori dala-ta entzundogu mila burla.Ikusi barik ezinda esan sekulata pentsetan dot danokhori eingo dogula.

E. Abasolo: Orain ze teilaturajoan da pilota?

I. Elortza: Hementxe, beti geuregainean dago-ta“Abarkas”, horixe dahemengo borroka:danon artean hartu taMadrilera bota.

219

E. Abasolo: Pelotari ugarita pelotak gutxi.

I. Elortza: Zeuk gura ete dozuzhemen erakutsi?Parkatu baina kontuhorrek arren itxinik behintzet ez dautsudazgura-ta igurtzi!

E. Abasolo: Partida iritsikoal da hogeita bira?

I. Elortza: Gitxienez badabilnahikoa mobidabaina ez dakit heldukodan erdi-erdirabetiko lez geratzenbagara begira.

220

USURBIL (AGINAGA) (2003-10-04)

Bertsolariak: M. Lujanbio, J.M. Irazu,Mañukorta eta S. Colina

Gai-emailea: Iñaki Agirresarobe.

Mañukorta-J.M. Irazu

Gaia: Zuek bi gazte zarete, eta aurtengo udan sos batzuk biltzearren Aginagara etorri zarete piperrak biltzera. Zer moduz joan da uzta?

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Haizeak bidali du

J.M. Irazu: Piper biltzera etorripentsatu horrelapentsa udara latzalatza izandu dela.Errez ikusi leikebeiratu ta bela:Mañuk nik baino gehiobiltzen zituela.

221

Mañukorta: Basarritar kontuakgure zoramenakhorixe agintzen duguk degun ahalmenak.Zestuak ekarri’tugudiran haundienakerrez batuko diraaurten daudenak.

J.M. Irazu: Ezin batua nunbaitgainera kostatazakua betetzekokilo pila falta.Angulak ez bezelaarazo galanta:hoiek ez dira biltzensaria pasata.

Mañukorta: Basarritarrak gerajator eta finakbaina gainditzen gaitunahi eta ezinakgorri, berri, potolodira aldeginakta gelditu diranakdenak piperminak.

J.M. Irazu : Pipermin pila nunbaittartian nahasiezin genduelakoguk bestetan hasi.Jende pila ingurungehiegi’re kasibaina ezkonberririkez degu ikusi.

222

Mañukorta: Piperrak gutxi bainagu gaude poztutasukaldaritza danaez degu ahaztutahala behar dala-tagauzak prestatutapiperminak jango’ituguangulak nahastuta.

J.M. Irazu: Angula ez zazu janpiperrak nahastutahorrek gusto minberabesterik ez du-ta.Gerriko min galantaazkenik hartutanegua pasako detpotian sartuta.

Mañukorta: Honera etorri gerapiperraren bilahala behar bikoa:indartsu, abila.Pipar sarik ez dagohau da hau umilaberriz’e jan beharko dapatata tortilla.

J.M. Irazu-M. Lujanbio

Gaia: Hi, Irazu, Alberto Iñurrategi izango haiz. Azken zortzi mila-koa igo duk, eta gailurrean hagoenean Felixen istripua azalduzaik. Maialen izango da Felix. Nolako elkarrizketa izan duzue?

Neurria: zortziko handiaDoinua: Erreguetan ari nintzela

223

M. Lujanbio: Pentsatzen nuen: ze berri ote dunere anaia gazteak?Izotz artera ez dira sarriheltzen zure albisteak.Kaixo Alberto! Poz ematen ditzure aurpegi tristeaketa berriro paraje hauetanzabiltzala ikusteak.

J.M. Irazu: Berriro ere iritsi naiz baita hemen susto zitalaikusi baitet han edo hemendikgora etorri zerala.Harritu al zaitu nik segitzeakez al zan hori normala?Mendia ere maite baitet niknere anaia bezala.

M. Lujanbio: Segiko zendun edo ez zendunezin nuen jakin aizuni hemen geratu nintzalako zugeratu zintezkeen izubaina esan dezu mendia ereni ainaxe maite dezu.Nere pioleta eskutan hartuta goruntza segi zazu.

J.M. Irazu: Baina goruntz hoi nun ote dagonez nezake entenditu.Galderatxo bat egingo dizutFelix anaia aditu:Oiartzabalek mendi tontorrakhemezortzi egin ditukarrera hortan zer egingo detjarraitu edo gelditu?

224

M. Lujanbio: Duda bat dezu duda sakonaez zait txepela iruditugure Juanitok neretzat ez dudion hainbeste merituguk iten gendun gure Himalayabeste eran entenditu:bizimodua bada segizukarrera bada gelditu.

J.M. Irazu: Galdera zaila jarri didazuesanda ez du ajolaerabakia nere eskuraezin det hartu inola.Bizimodua edo karrerabereizi nahi dezu holabizimodua nola izango daanaia hilda dagola?

M. Lujanbio: Anaia hilda geratu nintzanGashenbrun II-ko ertzeanta esaten dezu zure bihotzadagola erdi hutsean.Zu zaude lasai, ni ondo nagonere loan izotzean...Hemengo berri nik ondo dakitbaina zer berri etxean?

J.M. Irazu: Etxe aldean ze berri dagonesanda zail da sinestenhan’e karrera ta bizimoduez da xamurra bereiztenbakarren batzuk hasiak daudeetorkizunaz amestenbaina egia esango dizutez det gailurrik ikusten.

225

AULESTI (2003-10-10)

Bertsolariak: A. Egaña, S. Lizaso, J. Enbeita, A. Estiballes, I. Ibarra eta G. Ostolaza.


Aulestiko Udaleko Kultura Batzordeak eta Bizkaiko BertsozaleElkarteak Alfontso Irigoienen omenez antolatutako jaialdia.Udaletxeko aretoan izan zen, iluntzeko zortzietan, aretoa entzulezbeterik zela.

S. Lizaso-A. Egaña

Gaia: Alkarregaz etorri zarete kotxean, ezta? Eta alkarregaz zenbat urte? Zenbat saio? Gaur, Aulestira kotxean datozela Andoni deklaratu egin zaio Sebastiani. Bolantazoa eman du Sebastianek.


S. Lizaso: Zuri hitz hori Andoni ez zaizubihotzetikan ateraedo burua galdu al dezuilearekin batera?

226

A. Egaña: Santa Eufemian aitortu diotlaugarren kurba baino lehen:“Maitatzen zaitut” esan dut bainasua bakarrik nahi nuen.

S. Lizaso: Lehen nabarmendu egin zeraorain disimulatu nahi...Egia sua nahi zenduelaberotasuna ere bai.

A. Egaña: Parejarena ez dago urrunnahi baldin badezu jakinandrearekin baino hobetokonpontzen bainaiz zurekin.

S. Lizaso: Andrearekin baina hobetokonpontzen daukagu errezia nahi dezun dena egiten dezubaina nahi dezun dena ez.

A. Egaña: Horixe zan ba ene Xebaxtiannere gogo ta usteahain xuxen ere eta zurekinnahi dudan dena uztea.

S. Lizaso: Konponbidea zaila daukagujarri ezkero begiranahi dezuna ta nik nahi dudanagauza bera ez badira.

A. Egaña: Zuk ere berdin sentitzen dezuta oso seguru nagobenga Xebaxtian anima zaiteAzpeitin ez dut esango.

S. Lizaso: Azpeitin ezer esaterikanneuk ere ez nuen esperobaina Azpeitin jakin litekeZarautzen esanez gero.

227

A. Egaña: Baina Xebaxtian ez zazu esanhemen horrelako bromikZarautzen inork ere ez dakiSanta Eufemia badagonik!

S. Lizaso: Aulesti aldean ez jakiteaez litzateke kalteahari ez diot nik barkatukomirari hau egitea.

A. Egaña: Azkenerako bi bihotz gaztebakarra degun antzerabertso saiora bi abitu tabakarra joango gera.

S. Lizaso: Barka Andoni, gauzak ez dirazuk esan dezun bezelagauza bakarra dauka egitikbakarrik joango naizela.

228

HENDAIA (2003-10-11)

Bertsolariak: X. Murua, S. Lizaso,M. Lujanbio eta A. Mendiluze.


Hendaia Bertsutan elkarteak antolatutako bertso afaria izan zen,Xaia elkartean. Afaltiar asko eta entzulea bertsoak entzuteko gogotsu.Bertso eskolako gaztetxoek egin zituzten bertsolarien aurkezpenak.

M. Lujanbio-A. Mendiluze-S. Lizaso

Gaia: Agian jakingo duzue: Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa hasi da. Maialen da faboritoetako bat. Jon Sarasuak 1991ko Gipuzkoako Txapelketan tongo egin zuen. Maialenen buruan aurtengoan horrelako zerbait egiteko asmoa dago. Horretan dabilela, Aitor aingerua eta Sebastian deabrua azaldu zaizkio.


A. Mendiluze: Ene Maialen bertso ederrakburu barruan dituzueta zergatik bota kaxkar batondo pentsatu al duzu?

229

M. Lujanbio: Nik maite ditut bertsoak, hitzakta maite dut ika-mika.Ia aspertu naiz hainbat numerota hainbeste matematika.

S. Lizaso: Joan zaitea ta tongo eginhortan dudarik ez dago:bertsoa epaitzen beti zaila data bat-batean zailago.

M. Lujanbio: Arrazoi duzu hori egingo dutjoan oker kantatzerabaina hortarako lehendabizikonola pasa finalera?

A. Mendiluze: Tongoa egin nahi omen dezuez dezulako atsegin.Protesta egin behar badezuhasera-haseran egin.

M. Lujanbio: Ez, bukaeran izan litekehorrentzat une gailena:igual tongoa egin nahi etaaterako zait onena.

S. Lizaso: Arrazoi dezu holako trantzebatean igual aurkituta bertso ona sortzen bazaizubukatu gabe gelditu.

M. Lujanbio: Ez da ez txarra, ona litzakenere fama hori puzteaeta jendea emoziotaneta irrikiz uztea.

A. Mendiluze: Gogoak eman dizula etanolaz erabaki duzu?Jende pila bat da txapelketatxapelketa ez zera zu.

230

M. Lujanbio: Ni ez naizela txapelketa taama, zenbat kontseju on!Nerekin badet nik nahikoa lanbeste guztiak hor konpon.

S. Lizaso: Joan zaitez ta tongo egin zazunik esandako moduanSarasuaren kategoriaizango dezu orduan.

M. Lujanbio: Tongo egin edo tongo ez eginzertan dudatu gehiago?Bai aitortzen det Sarasuakinenamoratuta nago.

A. Mendiluze: Baina saiatu irabazten taondoren eman egurra.Beti da bertso inportanteenatxapeldunaren agurra.

M. Lujanbio: Urte guziko bertsoik onenatxapeldunana al da ba?Txapela egun batean goxota urte guzian karga.

S. Lizaso: Hara Maialen ez zazu beteaingeruaren esaniketa horrela ez dezu izangoagurra pentsatzen lanik.

M. Lujanbio: Hara aingerua ta deabruata biak jakitun ustehorren seguru bazabiltzatezeuek kantatu zazute.

231

A. Mendiluze-M. Lujanbio

Gaia: Senar-emazteak zarete. Aitorrek bihotzez maite du Maialen, baina bada gauza bat batere gustatzen ez zaiona. Aitor zerbait kontatzen hasi, eta beti, beti, beti Maialenek moztu egiten dio, eta berak segitzen du istorioa.

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Dama gazte xarmant bat

A. Mendiluze: Bakarrik egiten detkontuen haserazuk jarraitzen dezu taheldu amaitzera.Nortasun kontuekingarbi daukat zera:batzuk bikoitza dutenerea zu zera. (bis)

M. Lujanbio: Hizketan jartzen dezuhainbeste interes.Saiatzen zera bainagero asmatzen ezdena erdizka kontatzenbaitezu zuk berez:erdia oker etaerdia aldrebes. (bis)

A. Mendiluze: Buruan dudana dahistori itzelajakinda jarraitzerazu zeu zoazela.Hasten zera trabatubanintza bezeladenek pentsatzen dutetotela naizela. (bis)

232

M. Lujanbio: Totela ez zeralaorain argi dagobaina hitz eiten dezumaite hain luzaro.Txikikeriatxo batkontatzeko klarokontatzen hasten zeralau egun lehenago. (bis)

A. Mendiluze: Hola txikikeri batistori apartabaina ezin bukatujaunak hau da marka!Hasi beharko det zurikristonak botakahaserre zaudeneanixiltzen zera-ta. (bis)

M. Lujanbio: Ni’re haserretzen naizbesteak bezalabaina jakin hala’resegiko dedalata gure bikoteagizarte bat dala:hemen ere nagusibertsio ofiziala! (bis)

A. Mendiluze: Oraintxe istori batetorri zait neri:“Bazen behin emazte bat…”hola hasi bedi“asko hitz egiten zuenaskotan gehiegi…”beno orain maiteahortikan zuk segi. (bis)

233

M. Lujanbio: Gizonak dionariez ein kasurikan.“Bazen behin emazte bat”dio ika-mikan.Jendea aspertutadaukazu praktikan.Hoi lehen kontatu dezuzaude ixilikan! (bis)

A. Mendiluze: Behin zerbait esango tahemen ez da giro!Ni xuabe hasi naiz taondotikan tiro.Diozu ez dezadalakontatu berrirozuk kontatu didazualdiro-aldiro. (bis)

M. Lujanbio: Zurekin ezin leikeirten kale bueltanlotsagarri uzten nazutoki guzietan.Betikoa gertatu zaigu hemen bertan:mundu guztia ixilik eta gu hizketan. (bis)

A. Mendiluze: Berriz adarra jo nahisorgin gaizto horrekta zer esan dezakegizon zintzo batek?Aizu dibortzioaeskatu dezaketbehingoz istorio batnik bukatuko det! (bis)

234

M. Lujanbio: Ze dibortzio, ze istorialperrik zabiltza!Benga goazen etxerakomeni dan gisa.Dena erantzuten dithau da hau palizabeti berak behar duazkeneko hitza! (bis)

Ahozko Inprobisazioa Munduan. Euskalduna Jauregiko jaialdia.(Bilbo, 2003-11-08)


235

HERNANI (EREÑOZU) (2003-10-18)

Bertsolariak: M. Lujanbio eta A. Egaña.

Gai-emailea: Aritz Zerain.

Ereñozu auzoko Urmia elkartea beteta, eta oso entzule bertsozalea.Urteak ziren bertso-afaririk antolatzen ez zela, eta ohiturari berriz eki-teko prest agertu ziren. Saio luzea baina maila handikoa. Jendea osogustura geratu zen, baita bertsolariak ere.

A. Egaña-M. Lujanbio

Gaia: Gaur egunean hainbat aldizkari eta egunkaritan bertsolariak agertzen dira sekulako pila. Gaur egun badirudi bertsolariakintelektualak direla.


A. Egaña: Bertsolariak intelektualtzatnolako disparatea!Izan liteke euskaldunarenosasunaren kaltea.Bertsolaria beti izan damoxkortxio, paketea.Gaur egunean egunkarienzutabe pila beteata gure lanak izan behar lukegrafitiak egitea. (bis)

236

M. Lujanbio: Hainbeste ikusi zutabeetaneta nola ez aztora!Nik ez dakit dan interesgarriedo azkenaldiko moda.Bertsotara’re deus jakin gabejoaten gera edonorata azken finean antzekoa daidaztearen aproba:hutsetik sortzen dakigulakohorregatik izango da. (bis)

A. Egaña: Bertsolariak zer pintatzen du?Hori da nere galdera.Igual tokia ematen zaioospearen arabera.Hala’re mailak neurtzen jarritahomologableak gera.Hortikan gora batzuk badaudeejenplutzat, hara, bera:Berrian beti jotzen det zuzenbosgarren orrialdera.1 (bis)

M. Lujanbio: Bueno Andoni ez dakit dedanhainbeste merezimendu.Eskertzen dizut baldin badezuzure lorea mantendu.Zirika nahia, pentsarazteanere idatzien zimendubaina egunero idazten dunaknahiz ez meriturik kendualperrik gauza asko esatekoarriskua izaten du.

A. Egaña: Baina hala’re izaten dituthura irakurtzeko grinakartikuloak izaten diragoxo eta atseginak.Asko ez dira asko esandasekula ez huts eginakzuri bentaja egiten dizuhan goi parteko izkinaktxarra nolatan ezabatzen dunkafesnean zipriztinak. (bis)

(1) Maialen Lujanbiok egunero zutabe bat idazten du Berria egunkarian.

237

M. Lujanbio: Zipriztinekin disimulatzenbada askoz ere nahio.Egunkarian eta bertsotangabiltz kontuen karraio.Gaur adibidez eingo dituguhemen bi ordu ta gehioeta gustora joango geraegia da ze arraio!Zuetan bati bertso txiki batgeratzen baldin bazaio. (bis)

A. Egaña: Egia da bai bertsolariekbadute bere nibeladenetarako, edonoiztakoerabiliak horrela.Zoritxarrean izan litekemuturrik ez dun kordela.Aizu Maialen sentitu izan dutpentsatzen ari naizelabertsolariak gera gu bainopakean utz gaitzatela! (bis)

M. Lujanbio: Baina pakean utzi gaitzatenguk behar degu lagunduguk behar degu bistatik ihesez gure hitzak txukundu.Bazter guzitan hortxe gabiltzaplazaz plaza, munduz mundubertsolari bat ikusi gabeezin pasa bi segundu.Bazter guztitan ageri danakze sinesgarritasun du? (bis)

A. Egaña: Bertsolariak han eta hemenbertsoakin ez da giro!Bertsolariak han eta hemenbertsolariak berriro.Bertsolariak hitzez pun etabertsolaiek lumaz tiro.Nahiz audientzia nazionalikez genukeen behar igoakaso igual izango gerajuglares sabelotodo. (bis)

238

M. Lujanbio: Leheno bertsotan gai izaten zanmailua, atxurra, palaakaso behia ernai zegolagaizki zetorrela txahala...Leheno bertsotan dena izaten daetxe-giro gai apala.Ta derrepente bat sortu gendunbertsolai intelektualata oain uste dute bere ondorengoguztiak hala gerala. (bis)

A. Egaña: Batek bidea ireki etabesteak atzetik pozikpentsamentuan ez da izatenhain artalde aproposik.Bertsolari ta intelektualaondo esan dezu kasikbadauka horren itxura etaez du falta horren trazikhala’re kulpa ez da nereaAmurizarena baizik. (bis)

239

ERRENTERIA (2003-10-25)

Bertsolariak: A.M. Peñagarikano, M. Lujanbio, A. Egaña, U. Iturriaga,

A. Mendiluze eta I. Elortza.

Gai-emailea: Karlos Aizpurua.

Orereta Kultur eta Kirol Elkarteak antolatutako bertso jaialdia.Niessen aretoan izan zen, eta ez zen erabat bete. Arratsaldeko zortzie-tan hasi zen saioa.

A. Egaña- M. Lujanbio

Gaia: Zuk, Maialen, lige kontuetan arrakasta besterik ez duzu eza-gutu. Zure kantu eta enkatu ororen aurrean pertsona oro errenditu da, baina azkeneko honekin gauzak ez doaz ohi bezala.

Neurria: hamarreko txikiaDoinua: Ia jarri gaituzte / Agur sagar beltzeran

240

M. Lujanbio: Zuregana hurbildunintzen pausuz pausuta behatzakin esan“Zatoz hona aizu!”.Halere ez didazuzuk egiten kasuezezkoak emanezzabiltza jo ta suta are morbo gehiagoematen didazu.

A. Egaña: Lehenik eman nizun baiezetz borobilagero etorri zinenbigarrenan bila“n” izango diraargitu dadila.Ta ederra daukazuene neskatila!Hau morboso bazaizua ze morbo pila!

M. Lujanbio: Morbo bila banabilnabilela bapozuk esaten badezusinistu beharko.Nik ikusten nuenahorren fin, hain guapo.Lehenengo ezetza zanlotsa zualakoeta geroztikoakharroa dalako.

A. Egaña: Beti zen erreginabeti lehen bera.Neska honek bazuenustea sobera.Eta orain egoajausi zaio beheraarrazoia: ni nabiloilarren antzeramartxa honetan zu’reumilduko zera.

241

M. Lujanbio: Ni umilduta nabilxuabe-xuabeta zu zure posturaaldatu nahi gabe.Baiezko bat ez al dabiontzat mesede?Zergatik hartzen dezuukapena lege?Nik galduko det bainobai eta zuk ere.

A. Egaña: Hori da hori ustea!Hori da patxada!Baina igaro zaizuharroxko bolada.Bi begien aurretikken zazu izara.Gal ta irabazitanjakin zazu hara:askotan galera batirabaztea da.

M. Lujanbio: Aizu ez zaite mintzanere aita bezelamorbo guzia galdubehar dezu bestela!Hobe nuen aldatuneronen papela!Orain konturatu naizoker nenbilela:ezetz esan banizunahiko zenuela.

A. Egaña: Ez gera konpondukozertarako jardun?Ezin izan maitaleezin izan lagun.Lehen mintzatu natzaizulasai eta legun“Aita gisa ez hasi”ondotik erantzun.Zure ama bazinabaietz esango nun.

242

MUNGIA (2003-10-26)

Bertsolariak: I. Elortza, A. Egaña, U. Iturriaga eta J. Enbeita

Gai-emailea: Iñaki Arbildu.

Taket Bertso Alkarteak Pedro Ortuzar “Iturri” bertsolariari omenal-dia egiteko antolatutako jaialdia. Berrehun entzule elkartu ziren gutxigorabehera pilotalekuan. Bertso-saioa eguerdiko hamabi eta erdietanhasi zen. Bertako bertso-eskolakoek opariak emateaz gain, JonAzpillaga eta Jon Lopategik ere agur bertsoak eskaini zizkioten.

U. Iturriaga-J. Enbeita

Gaia: Jon, gaur, ehizean joateko, goizean goiz irten zara etxetik.Atarian Unai alabak bere mutil-laguna aurkeztu dizu.

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Kantatzera nijoa

J. Enbeita: Gaurko gazte hauekazbadago bakoitzikerantzuteko alabaia ez daukat hitzik.Saltan zagoze biokez al dago hotzik?Etxean kabitzen dazuek bion gorputzik. (bis)

243

U. Iturriaga: Lasai kanpoan ondoemon dogu gabaorain ezautu guragendun portalada.Igor dauko izenajakin badaezbadabestelakoa bainahau be ehiztaria da. (bis)

J. Enbeita: Hasieran senetikegin nau atarabaina bihotzean joegin daust aldaba.Alaba bizkorra daikusi da harani baino ehiztari hobeaegin da alaba. (bis)

U. Iturriaga: Gabaz ehiztari senajatenez gailendunere txori hau nahi dotondoan mantendu.Ehiztari ona da-tameritoik ez kenduze eskopeta daukonjakingo bazendu! (bis)

J. Enbeita: Ene alaba ez dahain tontoa aitteneuk ere izan nebanhainbeste egittebaina gaurko giroaondo ikusitteseguruan daukalapolbora bustitte. (bis)

244

U. Iturriaga: Umoretsu heldu dagure aita zaharrapolbora deuko berakardura bakarra.Bustite dagoelaez da arrazoi txarraneuri be iruditu jatbai umel samarra. (bis)

J. Enbeita: Sinesten dautsut zalanahiko umel samar.Ibiliko zinetenkaleetan zeharbaina ez uste daunikhorrenbeste indartiro bat botatekogaba dana behar. (bis)

U. Iturriaga: Nire erantzunagazez dau gustora oso...Zer pasatu behar zanjakin baleu atzo!Hau tirolari onadugu hau aitatxoBurgosera joan barikhamaika kartutxo. (bis)

245

BILBO (2003-11-08)

Euskal Herriko Bertsozale Elkarteak antolatu zituen KulturartekoTopeketen azken ekitaldia. Euskalduna jauregian izan zen, larunbatarratsaldean. Mila entzule inguru, eta saio eder bezain hunkigarria.Jaialdi honetan, bertsolariez gain, Jamaika, Georgia, Kuba, Argentina,Portugal, Sardinia, Mallorca eta Mexikoko inprobisatzaileek hartuzuten parte.

Aurkezleak: Josu Goikoetxea eta Aitziber Perez de Karkamo.


Neurria: sei puntuko motzaDoinua: Aresoarren bandera / Aizak hi mutil mainontzi

A. Egaña: Serio jarduteko gaiere bagera nolanahigure aurrean horrenbeste hitzmusika eta jai.Harrotasun sanoaz blaiJon Sarasuak zion, “Aiez gara inoren eredu bainaerreferentzi bai”. (bis)

246

I. Elortza: Inguratuta adiskidezgeure lekutik ekinezmundura jauzi egin nahi duguez txokora ihes.Izanez ta izan mineznondik gatozen jakinezbaina inorako beldurrik gabebidea eginez. (bis)

A. Egaña: Zenbat irri, zenbat eztenzenbat hornitu gaituzten!Ta eurak ere gurekin zenbataberats litezkeen!Denok batera abestenetorkizuna amestengure herria denona baitanahiz geurea ez den. (bis)

I. Elortza: Munduak behar ditugumunduak behar gaitu guez dugu izan nahi ezeren buztanez ezeren buru.Baina gauza bat seguru:bizitza dugu helburugure munduaz beste egitekoasmorik ez dugu. (bis)

247

VILLABONA (AMASA) (2003-11-15)

Bertsolariak: A.M. Peñagarikano, A. Agirre, A. Egaña, S. Lizaso eta J. Agirre.


Samartinetan urtero izaten den jaialdia, Amasako pilotalekuan,gaueko hamar eta erdietan. Ehun eta berrogeita hamar entzule inguru.

A. Agirre-J. Agirre

Gaia: Zuk, Amaia, orain arte saio askorik izan ez baduzu ere, azken boladan saio mordoxka dauzkazu. Joxek, berriz, gero eta saio gutxiago dauzka. Hala ere, gaur saio berean egin duzue topo.

Neurria: Zortziko txikiaDoinua: Nere senarrarekin I

A. Agirre: Zure aldean saiodexente dauzkat nikez gabiltza urrutigu elkarrengandik.Bertso maila ederradaukazu oraindikzer ikasi asko dugazteak zugandik. (bis)

248

J. Agirre: Ez daukat gogorikaniskanbilarakoinbiritan al zaudenere mailarako?Zu orain preparatutzenhor latiborakoni berriz preparatzenerretirorako. (bis)

A. Agirre: Bertso maila daukazunik dedan dobleaazkarra ta biziaguztiz dotorea.Nahiz ta pixka bat zahartusobran adoreaAmasari galdetunor degun hobea. (bis)

J. Agirre: Errexa izango dahori ikusteahobe izango det zuripakean uztea.Gauza batekin penahartzen dut gaztea:adarra jotzen hortainnabarmen hastea. (bis)

A. Agirre: Ez naiz brometan arita Joxe begira:estimatzekoa dazuk dezun distira.Nigatik lasai joanzintezke urrutirautzitako saioakneretzat badira. (bis)

249

J. Agirre: Aspalditik dadukatnik erabakia:arrastaka ibiltzeaez da egokia.Askori emango diotorain errukiabelaxe utziko detzuretzat tokia. (bis)

A. Agirre: Zoaz hirurogeitahamabost urterabaina oraindik dezusasoiko tankera.Plazaz plaza jarraituoraingo antzerazu etortze’ez bazerabila joango gera! (bis)

J. Agirre: Arrazoi dotoreakzure mingainianbaina ni ez naiz orainsasoi bikainian.Zer datorkidan nagoondo jakiniannola izango ote zeranere adinian? (bis)

A. Agirre: Oraintxe hunkitu zaitkolpetik barrenata zerbait esatekohartu det baimena:nolakoa ote nintzakeenurtetan barrena?Ez dezula ikusikohorixe da pena. (bis)

250

J. Agirre: Nik ez det ikusikonago pentsatuabaina zuk ere ez dezuhain seguratua.Hoinbeste bertso botahau ez da kontuabiharko egin nahi dezuentrenamentua1! (bis)

S. Lizaso-A.M. Peñagarikano

Gaia: Bi lagun zarete. Orain arte, astero, itsuen zozketan jokatzenzenuten elkarrekin. Atzoko boletoa egundoko milioi pilare-kin saritua izan da. Gaur zuri, Peña, boleto hori aparte erosiduela esanaz datorkizu Sebastian.


A.M. Peñagarikano: Nere ustetan zinenlaguna xarmantabainan estrapozoahor egin dut kanka!Ez nuen pentsatukohau sekula santaibiliko zenunikhorrenbeste tranpa!Lagun zinala uste-tafaltsoa galanta! (bis)

S. Lizaso: Arrazoirikan gabeez zaitez oldartuzure desafioaezin det onartu.Astero bi zenbakihori gendun tratubaina hirugarren bataparte jokatu...Aparte jokatuaaparte kobratu. (bis)

(1) Gipuzkoako Txapelketako lehenbiziko finalerdian kantatu behar zuen Amaia Agirrek hurrengo egunean.

251

A.M. Peñagarikano: Tranpetan zabiltza taez dago gauz onikez nuen pentsatukoegingo zuenik!Gogoan daukat ondoaitonak esanikharek esan zuen tagogoan hartu nik:zintzorik ez dagolaehun kilo ditunik. (bis)

S. Lizaso: Aitonan arrazoiakjarria minberani beti gora noazu berriz gainbehera.Saria kobratzekonik soilik aukera.Ehun kiloren mugarahurbiltzen zan beramila kobratu ditutkontuak atera! (bis)

A.M. Peñagarikano: Egon zaitez ixilikzu zerri zikina!Honek boletoariatera etekina.Etxe bat egitekoorain ahaleginazuretzako txaletazuretzat piszina...Nahiago nuke bertanitoko bazina! (bis)

252

S. Lizaso: Lasai libratuko naizmalko putzutikaneta zuk arrazoitikez dezu tutikan.Mila milioi sartuakbaititut pratikan2

hegazkina hartu tabanoa hemendikan...Postala bialiko’izutopor lekutikan. (bis)

A.M. Peñagarikano: Beti biziko zeragehioren egarriez zera lasaitukoestu eta larri...Ez ‘idazu postalikhandikan igorri!Gaur egun Espainianbadaude bi zerri:bat Fraga Iribarnebestea zerorri. (bis)

S. Lizaso: Horra konparaketaegin bat-bateanbaina sufritzen zaudezeuretzat kalteanta ni opor lekuanzorion betean...Nahiz eta sartu nauzunzerrien tarteangizentzen segi nahi detahal dedan artean. (bis)

(2) Patrikan

253

GASTEIZ (2003-11-28)

Bertsolariak: A. Arzallus eta S. Colina

Gai-emailea: Juan Mari Juaristi.

Geu Gasteiz elkarteak antolatutako bertso afaria, Irrintzi elkartean.Berrogeita hamar bat entzule denera. Saioa gauerdia jota hasi zen.

Ordura arte irakasle eta ikasleen arteko gorabeherez jardun zuten,eta doinua aldatzearekin batera gaia ere aldatu egin zuten.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Zeru altuan zegoen Jaunak

S. Colina: Doinua aldatuz gai honen bueltanegon gaitezen nabarmen.Maisu kontutan ibili garagoxo-goxo, garden-garden.Horrexegatik galderatxo bategin nahi nizuke hemen:jakin nahi nuke zure bizitzanzure maisuak zein diren?

254

A. Arzallus: Maisu bat neukan joan den urteanta beste bat daukat aurten.Esango dizut nere maisuekni nola aldatu nauten.Lehen banuen Sustrai bat hortanharixe nion entzutenbaina urteak dira ez dudalaberai ezer erantzuten.

S. Colina: Nik uste nuen bertso munduangogor abitu zinelahorren ondorio izan litekebehin jantzitako txapela.Gogoratzen naiz ume garaianzortzi urte genituelabertso eskolako gure maisuazure aita izan zela.

A. Arzallus: Zortzi urtekin bertso eskolannahasten genitun bazterrak:erdiak ginen tonto samarrakbeste erdiak alferrak.Hala’re aitak zuzendu zitunguk genituen okerrakberaz zuk zerbait egiten duzuArzallustarrei eskerrak.

S. Colina: Sekula ez dut hori ukatuta zurekin ados nagobertso eskolan ibiltzen ginenbiak pikaro-pikaro.Baina denbora igaro da-tanere ustez garbi dago:bertan bizitzaz ikasi gendunbertsoaz baino gehiago.

255

A. Arzallus : Nahiz ta agian hori ikasteaez gendun gure helburuzerbait gutxinez ikasi gendunhori bai bada seguru.Bizitza ongi aztertu etahorrek salbatu gaitu guorain bertsotan gabiltzaneanbizitza kantatzen dugu.

S. Colina: Zuk futbolista izan nahi zendunheldu lehenengo mailarata nik pelotan egin nahi nuenJulian Retegin gisara.Garai horiek pasa zirelahamarkada bat da jadaez pelotari, ez futbolistaorain bertsolari gara.

256

DONIBANE-LOHIZUNE (2003-11-29)

Bertsolariak: A. Arzallus, S. Colina, M. Artetxe eta X. Murua

Gai-emailea: Xabier Soubelet.

M. Artetxe-S. Colina

Gaia: Sekula bere eremutik atera ez den txoria da Miren. Sustrai,aldiz, txori ibiltaria.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Santa Barbara zure bizitza I

M. Artetxe: Nire txokoan egonen naiz nigero, orain edota lehennahiz eta jada daramatzadanbizpairu urte bederen.Nik ez dut inon abestu nahiez baldin bada ez hemen.Ez du balio mizpira arbolakez baldin banau entzunen. (bis)

257

S. Colina: Urterik urte igaro ditutAustralia edo EspañaAfrika behean basamortuaHimalayan mendi gaina.Nahiz ta mizpirak jango dituzuntxori lasaienak ainakartzela baten bizi zara zuez duzu onartzen baina. (bis)

M. Artetxe: Baina badaukat nere loturahemengo zilbor-hesteanzu berriz hola zabiltza betibatean eta besteanbaina ez duzu inoiz kantatzenzuhaitz baten gerizpeaneta ez duzu ezer lortukoaireari abestean.(bis)

S. Colina: Nahiz eta gauza onik ez dagonnotak aireaz nahastutazu bizi zara zure kabianfrustratuta ta histuta.Txoriak txori izatekotanhegalak behar ditu-tabi hegalekin bizi zara zuerabitzeaz ahaztuta. (bis)

M. Artetxe: Nik berriz hemen kantatu nahi dutorain azkar, orain barepapo-gorria naiz baino nagourretxindorraren parenere erreka, mizpira hondoanere txokoaren jabenere ahotsa ez baita ezererreka soinurik gabe. (bis)

258

S. Colina: Euskal Herriko natura nahiz denzabala eta joriahan jasotzen da zizarea tahan bilatzen da ogia;zulo hortara mugatu duzulagun zure historiata ehiztariak aisa jotzen dumugitzen ez den txoria. (bis)

Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa. M. Lujanbio.(Irun, 2003-12-14)


259

IRUN (2003-12-16)

Bertsolariak: J. Martin, J.M. Irazu, A. Mendiluze, I. Gurrutxaga, A. Agirre, M. Lujanbio, E. Goikoetxea eta J. Maia.

Aurkezlea: Jon Zaldua.Gai-emailea: Saroi Jauregi.

Gipuzkoako Bertsolari Txapelketaren finala

Txapeldunaren bukaerako agurra

M. Lujanbio

Neurria: zazpi puntukoaDoinua: Lurraren pean sar nindaiteke II

Txirrita ez baina orain neretzatkolpeak ta igurtziakhainbat jasoko ez dituzteneimuxuak ta goraintziakmuxuak bertso eskolakoeiJuanjo Urian bitxiakhonen zati bat ere badutelagun minek ta etxiak.Baina behin behar ta omendu behargaur emakume guziakta bereziki zernahi bidetanabitu ziren gutxiakgizarte honek euren ametsenerdibidean utziak. (bis)

260

I. Lazkano


Bertsolarien arrazoi sakonbertsolarien eztenakizan ditugu beste behin eregozarazi gaituztenakgure baratzan hauek baitiralorerikan politenak.Ai zer lastima hau guzi horiIrunen ez uler denak!Ez dakite asko zer galtzen duteneuskeraz ez dakitenak! (bis)

261

ZUMARRAGA (2003-12-19)

Bertsolariak: A. Arzallus, A. M. Peñagarikano, A. Mendiluze eta U. Iturriaga

Gai-emailea: Antton Fernandez.

Urtearen hondar aldera urtero antolatzen duten jaialdia.

A. M. Peñagarikano

Gaia: Gaur ere, arratsaldero bezala, zahar-etxera abiatu zara zure aitari eguneroko bisita egitera.

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Santa Barbara zure bizitza II

Sarri-sarritan inguratzen naizez det esango gezurrik.Oraindik ere ez da itzalibarruan maitasun garrik.Gaur ere hona etorri naiz nita zaude ilun samarriketa zergatik zauden zu holaez dago esan beharrik:zuk hala uste badezu ereaita ez zaude bakarrik. (bis)

262

Zeure ustetan zu bizi zerahain bakardade beltzeanta aurpegia aldatu zaizuzure semea heltzean.Pentsa ezazu bizi zeralaoaindik gure bihotzean.Baina haurraren zai dago etaemaztea ohatzeanhala ez balitz egongo zinanaita gurekin etxean. (bis)

Nik ondo asko badakit aitaorain zer dedan jokoaneta badakit zu nola zaudenhemen ikusitakoan:gure etxetik kanpoan zaudebaina ez horren kanpoan.Otsaila laister iritsiko dahau izan zazu gogoan:berriz gurekin izango zerahaurtxoa jaiotakoan. (bis)

A. Mendiluze-A. M. Peñagarikano

Gaia: Mendiluze Arnaldo Otegi da, eta Peñagarikano Xabier Arzallus. Biak Eusko Gudariak kantatzen ari dira.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Adixkidia Andoaindikan

A. Mendiluze: Zeinek pentsatu behar nuelahau noizbait ikusteko gai?:Xabier Madrilen kantuan etaperiodistak han bere zai.Ezin ukatu kantuak berakbaduela mila dohaibaina hitz berberek zure ahoanbera ez dute esan nahi.

263

A. M. Peñagarikano: Sarri-sarritan haserretzen naizzure berba bakoitzekozu ere noski euskaldun zerabaina ez nere bihotzeko.“Gora Euskadi” nik kantatzen detnahiz ez zenuen ustekoeta gerturik nago odolabere alde emateko.

A. Mendiluze: Normalagoa beste zenbaitekzure erruz ematea.Merezi luke zure auziakbarrura eramateaerrexa baita prest nagoelaedonori esatea...Ba al dakizu benetan zer dengudaria izatea?

A. M. Peñagarikano: Garai batean egiten nuensermoia eta ofrendata gero berriz nik politikanbete-betea agendata gerra hartan ezkutatuakluzea dugu zerrenda.Gudari zer dan ondo badakitaita gerran hil zuten-da.

A. Mendiluze: Baina ez hasi garai batekooroitzapenen karraiogerra oraindik piztuta dagoegongo ez balitz nahio.Zenbaiti utzi diezu hiltzenbizkarra eman ta aio:gurean horri gudaria ezkobardea deitzen zaio.

264

A. M. Peñagarikano: Barkatu baina ez zait gustatuzure oraingo mitina.Españolista neri hots egitenegin dezu ahalegina.Hanka-sartzea zuk egin dezuhaunditan ere haundina:zu’re kartzelan egongo zinankobardea ez bazina.

A. Mendiluze: Bistakoa da kritikatzeazuk ez dezula atseginonartuko det kobarde bat naizni’re zure gisan berdin.Beraz jarraitu lehengo bideanprentsara azaldu dedin;zoaz berriro, zoaz Madrilaeta antzerkia egin.

A. M. Peñagarikano: Eta zerorrek egindakoakez al dauzkazu buruan?Kale borrokan zenbat dabilenhartu ezazu goguan:zuk xaxatu ta haiek bultzataudaran eta neguaneta burua gero ezkutatuabestruzaren moduan.

A. Mendiluze: Batzutan latzak izaten diraborrokaren ondorenakzuk baino askoz hobeto dakigertutik bizi duenak.Denak ez dira zuzen arikosortuko dira problemakbaina gehiago ez du lortukoetxean gelditzen denak.

265

A. M. Peñagarikano: Zu ere ez zera nere maiteata ni ez naiz zure kuttunanahiz ta berriro garbi aitortuzu’re zera euskalduna.Presoak gora, presoak beherazure betiko jardunazu zera hemen euskal presoakaprobetxatzen dituna.

A. Mendiluze: Alper-alperrik ariko geraeta uztea onenaezin aldatu gure buruanhain barruan dagoena.Baina aspaldi eskatu degualdatu behar zela demata Josu Jonek egingo ahal duzu ausartu ez zinena!

A. M. Peñagarikano: Zenbat borroka egiten degunegunero-egunerota etekinik izango al dahola saiatu ta gero?Josu Jon Imaz hor izaterikaizu ez nuen esperoEgibar askoz nahiago nuenaukeran jarri ezkero.

266

ERRENTERIA (2003-12-21)

Bertsolariak: J. Maia, A. Goikoetxea, N. Elustondo, A. Oiartzabal, J. Oiartzabal eta A. Albistur.

Gai-emailea: Antton Kazabon.

Xenpelar Bertso Eskolak urtero antolatzen duen jaialdia. Niessenaretoan izan zen arratsaldean. Bertso eskolako gaztetxoek egin zituz-ten aurkezpenak. Ekitaldi berean banatu ziren Zapiain bertso-paperleihaketako sariak.

J. Maia-A. Goikoetxea

Gaia: Norbaitek etxean garbiketa egin ondoren zaku berean elkartu zarete. Arkaitz Egunkariaren ale zaharra da. Jon, berriz, Berriaren ale bat.


J. Maia: Zakarrontzian elkartu gerani hemen nago ta zu horhona norbaitek bota zintuenatsekabetua, ezkorbaina begira zure ondotikhemen nago guztiz baikornere amaren antza dute taaskoz politago nator.

A. Goikoetxea: Kaixo laguna! Egin nahi dizutnere tokitik omenaazken batean azaltzen baitamundu honetan nor dena.Madril aldetik emanagatikni isiltzeko ordenazorionean orain badakitbadudala ondorena.

J. Maia: Ta biok pozik elkartu geraeuskaldun baten etxeanberaz penarik ezin sentitugu txokora botatzean.Zu hemen zera oroitzapen batoroitzapen bat haizeannik herri baten pisua daukatnere letra bakoitzean.

A. Goikoetxea: Bota ninduten saskira etanere izena eskastuzu jaiotzea agintariekez omen zuten erraztuorain omenak eta ospeakez beza bururik nahastueta mesedez nundik zatozensekula ez zazu ahaztu.

J. Maia: Egia da bai ezin da ahaztuinoiz iragan hurbilikzure barnetik atera naiz niberaz zu ez zaude hilik.Zakarrontzian zu ikusitaezin naiz egon isilikmarko batean behar zenukepareta baten zintzilik.

268

A. Goikoetxea: Baina ez dira ongi ezkontzenpareta eta papelaeguneroko berria dugujendearen erregela.Jarrai ezazu kioskoetanni izan nintzen bezelazuri eskerrak jakingo duteEuskal Herri bat badela.

J. Maia: Euskal Herria bizirik dagohor ari zera esatenhorren kontrako hitzik ez daukathortik ez nau eramaten.Ia zuk esan ezin zendunaesaten dudan noizbaitenbakea ere iritsi delaEuskal Herri libre baten.

A. Goikoetxea: Zenbaitentzako Euskal Herriaoraindik ez dago inongure eskeei ta aldarrieiez die egin jaramonasmo handiak dituk Berriaasmo handiegiak Jonneronek ere hori nahi nueneta begira non nagon!

269

N. Elustondo

Gaia: Oraindik zergatik jarraitu behar du borrokan euskaldunak?

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Semaforoak gorri ta berde

Euskal Herria herri zaharrahori dugu aipatzekomendetan zehar beti izan dajende arrotzan menpekota herriak du amets haundi batnoizbait libre izateko.Galdetzen dezu arrazoirikanba al den borrokatzekoez jarraitzeko baino gehiagoez al daude jarraitzeko? (bis)

Beti borrokan ibili garaegunez ta urtez urteta etsitzeko kanpotik nahikomotibo ematen dutepasibismoan erori garabeldur aitzakien truke.Nere aldetik jarraitu behardela kantatuko nukeez jarraitzea erori deneiburla egitea litzake. (bis)

Beti menpean ibili garauda, udazken ta neguudaberria ezin daitekebihurtu gure eredu.Merezi ote dun sarri askotanpentsatzen jartzen gera guta garbi-garbi erantzungo det:bai, benetan merezi dubeste inork ezin baitu sinestugeuk sinesten ez badegu. (bis)

271

BAT-BATEKOSARIKETAK

273

IX. ORIXE SARIA

Finala

DONOSTIA (2003-03-16)

Bertsolariak: A. Zerain, Iñigo Manzisidor“Mantxi”, An. Otamendi, As. Otamendi,

I. Zelaia eta E. Eizagirre.

Aurkezlea: Xabier Gaztelumendi.Gai-emailea: Unai Elizasu.

Añorgako Kirol eta Kultur Elkarteak bi urtez behin antolatzen duensariketa. Goizeko hamaiketan, Antton Aiestaran aretoan. Finalarenaurretik, hiru bertso afari egin ziren seina bertsolarirekin, finalera norpasatu erabakitzeko.

Mantxi-An. Otamendi

Gaia: Zu, Andoni, aktorea zara. Zure telesailean bikote eder batezmaitemindurik zaude, baina zure bikotekide egizkoa,Mantxi, jeloskor dago, telesaileko bikotekideari esan eta egi-ten dizkiozun gauzengatik.

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Kantatzera nijoa

274

Mantxi: Nahiz motiborik izanzu maite izatekogauzatxo bat badaukatorain esateko:aspaldian zabiltza kabrito konpletohura tratatzen dezuni baino hobeto. (bis)

An. Otamendi: Aktore gisa badethorrenbeste dohailuza ez egiteahori ez nuke nahi.Aktoresa hori daegiatan etsaizu gehio maite zaitutegon zaite lasai! (bis)

Mantxi: Bainan ez du ematenhorra hor gakuak!Tarteka afai bat nahi detta gero jokuaktarteka lore batzukusai onekuakez azkenak bezelakanposantukuak! (bis)

An. Otamendi: Horrenbeste komerigaur badauzkazu zukbaina harreman onaez al daukagu guk?Kanposantuko batzukekarri dizkizuthil ta gero’re berdinmaiteko baitzaitut. (bis)

275

Mantxi: Erantzuna ona zanez meriturik keninprobisatzen dulaerrexa jakitenbaina erabakia hartu astakirtenni nazkatua nagoantzerkia egiten! (bis)

An. Otamendi: Begiak diz-diz dauzkatnik zu ikustiankonforme behar zendukeaizu hainbestian!Aktoreakin nahiz tani era eztianmuturka ibiltzen geramaindire azpian (bis)

An. Otamendi

Kartzelako lana

Gaia: Gaur goizean burrunba handi batek esnatu zaitu. Dozenatikgora hegazkin militar pasatu dira zure etxe gainetik gerrarabidean.

Neurria: zazpi puntukoaDoinua: Neskazaharrak eta apaizak I / Historiaren hari zahar horri

276

Hegazkin hoiek Irak alderadoazela diruditemunduarentzako kalteahal baldin banu zerbait gehiagonik ere egingo nuke. (bis)Bush jaunak badu petrolioanhorrenbeste borondatesaiatuko da jo ta keune batean Irak guztiabonbaz nahiko dute betedemokrazian izenean gaurnahi duna egiten dute. (bis)

Txikiturikan, suntsiturikanIrak aldeko bazterraegin behar dute okerrata Espainian bibotedun batomen daukate liderra. (bis)Euskal Herritik berarentzakoez doa gure eskerrabaina ahalegin alperrahegazkinekin egingo dutekrudelkeria ankerraboto bakoitza bala bat baitata demokrazia gerra. (bis)

Harrigarria izan litekehildakoen kopuruazer-nolako apurua!Gaur egunean okzidenteannun ote dugu burua? (bis)Biblia hartu eskutan etasakratua liburuasuntsitzea helburuahegazkinekin egingo dutekomeni zaien gudua.Petrolioan ito dedilalehendabiziko mundua! (bis)

277

E. Eizagirre

Kartzelako lana

Gaia: Gaur goizean burrunba handi batek esnatu zaitu. Dozenatikgora hegazkin militar pasatu dira zure etxe gainetik gerrarabidean.

Neurria: zortzi puntukoaDoinua: Haizea dator ifarraldetik

Lanpara denak erori diraeta mahaia dago dantzanburura eraman eskuak etaberehalaxe naiz etzan.Aita ta amai deitu ohi dietnorbaitek lagundu nazaneskuak ondo gurutzatutaerrezatuz esperantzan.Hegazkin batzuk ikusten ditutburnizko txorien trazanmisil batzuek bota dituztenola gaituzten erasan!Ala jainkoa lagun zaidazunik ezin baitet hau jasanzerua dator gainera edomundua dago zalantzan!

278

Amerikarrak mehatxatuazari dira aspalditikespainiarrak haiei lagunduzeta inglesak bestetik.Orain artean bezela eregero bizi nahi nuen nikgu ondo gaude eta munduangertatuak ez dit inportik.Gaur erasoka etortzen diraeta ez dakit zergatikdiotenez guk buruzagi battxarra izateagatiklepo gaineko burua berriznik ez det galdu oraindik:hura hiltzaile izan litekeni ez naizela badakit.

Guregan dago gure arbasota gudarien itzalanik ere burka eramaten detnere amonak bezala.Europearrek ez dute ulertzenguretzako da normalabaino hala’re errespetuaez ote da printzipala?Jarri nahi dute euren txanponaerlijio ta azalahorregatikan guri tratatuarratoi zahar hoiek halazerura beida jarri naiz etahala eskatzen dizut Ala:munduan bizi ezin bageralurrak tragatu gaitzala!

279

II. ABRA SARIA

GETXO (2003-03-29)

Bertsolariak: I. Izagirre, J. Martin, M. Loizaga,E. Larrazabal, M. Ibarluzea eta M. Agirre.

Gai-emailea: Josu Esnaola.

Andres Isasi musika eskolako areto dotorean jokatu zen, aurrekourtean bezala. Entzule askorik ez, baina giro polita sortu zen.

I. Izagirre-J. Martin

Gaia: Orain herri guztietan ari dira gazte-gauak abian jartzen, aste-buru gauetako alternatiba osasuntsua ei da. Zuk, Iñigo, berta-ra joan nahi duzu; eta Jonek, aldiz, orain arte bezala jarraitunahi du.


I. Izagirre: Nere bizitza irauli nahi duthortarako dut asmoata horregatik gaztelekutanizena ematera noagutxienean izan nahi nukemutil gazte bat sanoanahiz eta gazte sosoa izanbehintzat ez anonimoa!

280

J. Martin: Alternatibak nahiz eta nirisortzen didan mirespenalagunarteko parrandak badu ziria edo eztenaeta aukeran jarri ezkeronik nahiago dut azkenadibertitua izaten baitaosasuntsua ez dena.

I. Izagirre: Larunbatetan ibiltzen garamozkortuta ta parrezkaez gera ohartu: gure bizitzahorretan doa iheska.Parranda pixkat uztea erehain aukera txarra ez daeta agian ligatuko detnik aerobic-eko neska.

J. Martin: Alternatibak jartzen nahiz eta hasia zaren lehenbizigure gorputzak nahiz ta ez duen trote haundirik merezinahiz ta parrandan gure bizitzajoan litekeen ihesiluze ta gaizki bizitzea bainonahio motz ta ongi bizi.

I. Izagirre: Kalera irtenda sarri alkoholaizaten da gure xedeaje galanta hurrengo egunezdenok gaude nahiko grabe.Gure bizitza galtzen dijoata hori ez da mesedeta nik bizitzen ikasi nahi detigande goizetan ere.

281

J. Martin: Beraz hasi da alternatibaegokiaren eskaleni berriz beti izan naiz alkoholeta porroen maitale.Nahiz igandean gure buruakigual egingo dun kaleaurreko gauan oso ederkipasatu degun seinale.

Orixe Saria. E. Eizagirre.(Añorga, 2003-03-16)

Argazkilaria: X. Gaztelumendi

282

XI. BBK SARIKETA

Finala

BILBO (2003-04-12)

Bertsolariak: BUSTURIALDEA: A. Jauregizar,A. Uribe, J. Rementeria, I. Belaustegi,

A. Elortegi eta I. Muniategi.

ARRATIA: M. Sagarna, J. Zienkiewich, Jn. Agirre, A. Arrizabalaga, I. Iturrioz

eta J. Olibares.

Gai-emailea: Bernardo Mandaluniz.

BBK-k, Bizkaiko Bertsozale Elkartearen eta Bizkaiko IkastolenElkartearen lankidetzarekin, urtero antolatzen duen jaialdia. KafeAntzokian izan zen, arratsaldeko zazpietan. Talde bakoitzak jarraitzai-le talde handia eduki zuen, arratiarrek batez ere.

283

Jn. Agirre

Azken puntua emanda

Neurria: zortziko handiaDoinua: Nafarroako mendi gainetan

Askatasuna lortu bideaneuskaldunak ekineanindependentzi hori lortukodogula danok zineanEuskal Herriak duen egoerahauxe da azken finean:aldatz beheran danok galapanaldatz goran ezinean. (bis)

I. Iturrioz

Lau oinak emanda

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Bautista Basterretxe

Euskadin nagusi dapena ta ezinaeta gu eiten gabizherriari minagero ez daigun esan“Ai, izan bagina...”Elkartzeko ein daigun (bis)danok ahalegina!

284

J. Olibares

Bukaerako agurra


Finalerako txartela lortugenduan egun bereanbarri on hutsez ez zan betekoeguaztena gurean:amamak agur esan euskun tajarri zan gora bideannire saioa gorde dezalaJainkoan eskoialdean!

XI. BBK sariketa. Finala.(Bilbo, 2003-03-26)

Argazkia: BBE

285

XXXII. OSINALDE SARIA

Finala

GABIRIA (2003-04-26)

Bertsolariak: I. Izagirre, O. Bartra, I. Apalategi,B. Lizaso, I. Gurrutxaga eta M. Artetxe.

Gai-emailea: Jokin Murua.

Gabiriako Osinalde Elkarteak bertsolari gazteentzat urtero antola-tzen duen sariketa. Beti bezala, elkartea erabat beteta eta bertsotan egi-teko giro aparta. Aurreko urteetakoak baino maila apalagoko saioaatera zen. Finalean nork kantatuko zuten erabakitzeko beste hiru sarijokatu ziren aurreko asteetan: Axari saria (Idiazabal), Argi Berri saria(Ordizia) eta Aztiri saria (Legazpi).

I. Izagirre-O. Bartra-I. Apalategi

Gaia: Zuek Gabiriko alkate izateko hiru hautagai zarete. Egin eza-zue zuen kanpaina.


I. Apalategi: Proposamen bakar batekarri det tinko:burrukan dabiltzanezhainbeste mutikogaztelekurik behintzatez degu jarriko! (bis)

286

O. Bartra: Alkaterako erenik badaukat markata proposamen oniknoski ez zait falta:urte osoa izango daMaiatzaren bata. (bis)

I. Izagirre: Batek gaztelekurikez du nahi eratuta honek jaiegun horibetiko hedatu...Oso errexa dago:ba ni aukeratu! (bis)

I. Apalategi: Ez da barkagarriaIñigoren faltaeta ezingo zaizuzuri ere barkalistatara kanpotiketorri zera-ta. (bis)

O. Bartra: Herri hauxe joatekooin baino hobetoni neu aukeratutabenetan edertobizkaitar bat behar dahauxe zuzentzeko. (bis)

I. Izagirre: Gabirin izango naizni neu alkateaaukera egin nun taez baita kaltealistan sartzea edolistoa izatea. (bis)

I. Apalategi: Baina flojo zabiltzahemen abizenez:lehenengo Del Olmo taondoren Jimenezzu bidali zaituztentokira joan zaitez! (bis)

287

O. Bartra: Borroka egiten gabiltzhirurak tartekabaina alperrekoazuen botaketaPPk dana aurretikamañatu du-eta. (bis)

I. Izagirre: Andaluzitik natornolako balantzak!Nerekin larogei batautobus dakartzatGabirin izango naizkontzejala behintzat! (bis)

M. Artetxe

Hitza gaitzat emanda: Maitasuna

Neurria: hamarreko handiaDoinua: Gure aurreko guraso zaharrak

Zu zara nere lokartu aurrekoune goxoen jabeanire desiren, nire gogoennire nahien mirabea.Dena argitu nahi nuke orainnahiz lehen izan herabeaeta nik hitz lauz azaldu nahi dutnere sentipen gordea“maite zaitut” bat txikiegiairuditzen zait ordea!

288

OIARTZUNGO BINAKAKOBERTSOLARI TXAPELKETA

Finala

OIARTZUN (2003-05-23)

Bertsolariak: A. Goikoetxea eta A. Oiartzabal,E. Zelaia eta A. Arzallus, I. Goñi eta J. Martin.

Gai-emailea: Esteban Martiarena.

Girizia elkartean jokatu zen Binakako Txapelketa honetako fina-la. Elkartean afaltiar asko eta bertsotarako oso giro egokia.

A. Goikoetxea-A. Arzallus

Gaia: Arkaitz ama izango da, eta Amets semea. Semea telebistakoBasetxea programan sartu da. Amak telebistan ikusi ondorenkonturatu da semea orain hasi dela ezagutzen.

Neurria: zortziko txikiaDoinua: Haizeak bidali du

A. Goikoetxea: Ama batentzat ez dasamurra izatenbere semea ttikiaetxean jasaten.Orain konturatu naizhakaloren batentelebistak ez dulagezurrik esaten.

289

A. Arzallus: Hortan hasi behar dutarrazoi ematenetxean amarekinbeti halako batenbeti hau egin etabeti hau esatenta ez didazu uztenneroni izaten.

A. Goikoetxea: Dena gordetzea dazure arazoaizaera daukazununbait’e jasoa.Etxean otsoa takanpoan usoaamarentzako ez daikasgai gozoa.

A. Arzallus: Baina zeozer banaizni nere xumeansemea otsoa omenetxean deneanta uso bihurtzen naizkanpo noaneanta gustora tirorikjo ez didanean.

A. Goikoetxea: Ondoan edukitaurterikan urteezagutzen dudanikez nezake uste.Tiroa jotzeko nikbarrenik ez nukebaina bizkarreko batmerezi zenuke.

290

A. Arzallus: Eman behar det bataez bada besteabaina aditu zazusemean eskea:onena duzu honaetortzen hasteaaitak ezagutzekobere emaztea.

A. Goikoetxea-J. Martin

Gaia: Orain dela gutxi, Jon, munduko txapelduna izan da triatloian. Etxera bueltan datorrenean, aireportuan, Arkaitz ama soilikdu zain.


J. Martin: Beti desiatu duttriatloiarenata izendatuko nautemunduko onena.Honera etortzekozenuen ordenaez dizut esango gaurpoztu ez naizenabaina hau soilik al damerezi nuena?

A. Goikoetxea: Orain zerbait hasten daez da deus amaituzuk lehengo bidetikanbehar duzu jarraitujenderik ez dela-taez zaite gogaitubesarkatu nazazusemea lasaituberriz ere txapeldunamak egin zaitu.

291

J. Martin: Denei aurrea hartudenei hartu gainatriatloian egin dutnik kriston hazaina.Nola bilakatu zaitordaina horbaina?Zure besarkada haubakarra da bainabalio du milakapertsonenak aina.

A. Goikoetxea: Txapeldunarentzakoospea ta famabaina hori luzerahaizeak darama.Ni maitasun beroakzugana naramanoizbait heltzen bazaizuazkenaren zamaaireportun bateanizango da ama.

J. Martin: Berdintasunan aldehamaika istorifutbolistak baginadena gori-goriongietorriaren hamaika teoriaireportu honetanez gera asko bibaina nik jarraitzekonahikoa det hori.

A. Goikoetxea: Jende gutxi dagolasemea ohartuama gaur etortzeraegin da ausartuzure animo hoieknahi ditut indartunahiz ta lehia itsuanez nukeen nahi sartunoizbait harrotzen banaizzuk ez gaizki hartu.

292

XXVII. LIZARDI SARIA

Finala

ZARAUTZ (2003-09-05)

Bertsolariak: E. Goikoetxea, J. Uranga,A. Aranburu, J. Martin, I. Izagirre,

J. Zulaika, I. Zubeldia eta B. Lizaso.

Gai-emailea: Arantza Laskibar.

Zinema pilotalekuan jokatu zen finala, gaueko hamar eta erdietan.Ekitaldi berean banatu ziren Basarri bertso-paper leihaketako sariak.

A. Aranburu-J. Martin

Gaia: Zuek emakumea eta medikua zarete, Aritz emakumea eta Jonmedikua. Zu, Aritz, begia ubelduta duzula etorri zara berriroere medikuarengana, berriro ere erori egin zarela esanez. Zuk, Jon, ordea, ez diozu sinesten; horrela etortzen zaizunlaugarren aldia da, eta gainera, senarra ere ezagutzen duzu.

Neurria: zortziko handiaDoinua: Beste bateko inularretan

293

A. Aranburu: Medikuana buelta egitekolehendik banuen premia.Aizu mediku oraingo hau ere esango dizut egia:urteetan gora nijua etahanka dadukat nagiaberriro ere erori naiz tabeira zaidazu begia. (bis)

J. Martin: Lehengo urtean gai berdinakinhemen egin nuen topozure senarrak ez zaitu ez jota ez zaitu inoiz joko.Iaz ez nizun ezer sinetsieta hau ez dut gustokoberriro ere gaur sinisteaez dezu ba esperoko? (bis)

A. Aranburu: Kasurikan ez egitekotanalperrik ez naiz etorri!Ez didazula ezer sinistenzer esan behar zaio horri?Ta azkenean neu lotsatu naizbi masailak gorri-gorri:bai gizonak jo eiten nau bainaez iozu esan inorri! (bis)

J. Martin: Hara senarrak jotzen zaitulata ematen dizu izuhorrelakotan ze egiten denoso ondo ez al dakizu?Nik inorri ez diot esangohori egia da aizugaurtik aurrera mundu guztiaizuk esan behar diozu! (bis)

294

A. Aranburu: Begi ondua ubeldurikanedota bestela hortzakbide hontara murgildu gaituetxekoandreen morrontzak.Kontatuko det argi ta altunahiz ta orain egon lotsak:nere begiak baino min gehiodaduka nere bihotzak. (bis)

J. Martin: Zure egia zabaldu zazuzabaldu zazu mundura!Nereganaino etorri izanahori nahikoa pausu da.Pomada batez baietz sendatubegitako ubeldurabaina nik nekez sendatuko dutbihotzean duzun hura. (bis)

297

SAIOEN AURKIBIDEA

Data Herria Bertsolariak or.

2003-01-05 Oñati U.Iturriaga, A.Mendiluze, S.Colina, J.M.Irazu, A.Arzallus 59

2003-01-10 Ondarroa U.Iturriaga, M.Lujanbio 652003-01-25 Donostia M.Lujanbio, X.Silveira 692003-01-25 Zubieta J.Uranga, J.Agirre 732003-02-15 Bergara X.Amuriza, U.Iturriaga 782003-02-22 Zegama A.Egaña, J.M.Irazu 822003-03-08 Arrasate J.Maia, A.Agirreazaldegi 852003-03-22 Dima I.Elortza, U.Iturriaga 882003-03-29 Zarautz S.Colina, A.Mendiluze, A.Egaña,

U.Iturriaga, S.Colina 912003-03-30 Lesaka A.Arzallus 992003-04-04 Lazkao I.Murua, J.Sorozabal, S.Lizaso 1002003-04-12 Bergara J.L.Gorrotxategi, A.M.Peñagarikano,

A.Mendiluze 1042003-05-24 Iruraitz-Gauna M.Mendizabal, A.Arzallus, I.Murua,

A.Egaña, I.Elortza, A.Mendiluze 1092003-05-31 Arrasate J.Maia, A.Mendiluze, I.Elortza,

A.Egaña 1182003-06-01 Gasteiz Z.Enbeita 1242003-06-01 Oiartzun S.Colina, A.Arzallus 1252003-06-08 Bilbo F.Paia 1282003-06-24 Andoain J.Sorozabal, I.Zelaia 1302003-07-13 Donostia A.Egaña, A.Arzallus 1342003-07-26 Berango F.Paia, I.Ibarra 1362003-07-27 Gorliz M.Artetxe, A.Egaña, I.Elortza 1392003-07-30 Getxo J.Maia 1452003-07-30 Villabona A.Mendiluze, A.Arzallus, A.Agirre 1472003-07-31 Altzo A.Arzallus, A.M.Peñagarikano,

A.Egaña, M.Lujanbio 1512003-08-05 Gasteiz J.Maia, S.Colina 1582003-08-07 Aia A.Arzallus, M.Lujanbio, S. Lizaso,

J.Agirre 1612003-08-09 Gasteiz M.Agirre, I.Izagirre 1662003-08-10 Abadiño M.Lujanio, A.Arzallus, A.Egaña 1692003-08-15 Zizurkil J.M.Irazu, A.Mendiluze, J.Sorozabal,

J.Agirre 1752003-08-17 Bilbo E.Intxaurraga, I.Ibarra 180

298

2003-08-22 Bilbo X.Silvera, E.Arozena, As.Otamendi,Z.Enbeita 183

2003-08-23 Bilbo A.M.Peñagarikano 1862003-08-30 Bidegoian S.Colina, J.M.Irazu 1882003-09-05 Alkiza S.Lizaso, S.Colina, A.M.Peñagarikano,

A.Egaña, M.Lujanbio 1912003-09-12 Mutriku S.Lizaso, J.M.Irazu, A.Egaña 2012003-09-13 Donostia M.Lujanbio, A.Egaña,

S.Lizaso,A.Mendiluze 2052003-10-04 Iurreta S.Lizaso, A.M.Peñagaikano,

I.Elortza 2152003-10-04 Usurbil Mañukorta, J.M.Irazu, M.Lujanbio 2202003-10-10 Aulesti S.Lizaso, A.Egaña 2252003-10-11 Hendaia M.Lujanbio, A.Mendiluze,

S.Lizaso 2282003-10-18 Hernani A.Egaña, M.Lujanbio 2352003-10-25 Errenteria A.Egaña, M.Lujanbio 2392003-10-26 Mungia U.Iturriaga, J.Enbeita 2422003-11-08 Bilbo A.Egaña, I.Elortza 2452003-11-15 Villabona A.Agirre, J.Agirre, S.Lizaso,

A.M.Peñagarikano 2472003-11-28 Gasteiz A.Arzallus, S.Colina 2532003-11-29 Donibane-Lohizune M.Artetxe, S.Colina 2562003-12-16 Irun M.Lujanbio, I.Lazkano 2592003-12-19 Zumarraga A.M.Peñagarikano, A.Mendiluze 2612003-12-21 Errenteria J.Maia, A.Goikoetxea, N.Elustondo 266

Bat-bateko sariketak

2003-03-16 Donostia Mantxi, An.Otamendi, E.Eizagirre 2732003-03-29 Getxo I.Izagirre, J.Martin 2792003-04-12 Bilbo Jn.Agirre, I.Iturrioz, J.Olibares 2822003-04-26 Gabiria I.Izagirre, O.Bartra, I.Apalategi,

M.Artetxe 2852003-05-23 Oiartzun A.Goikoetxea, A.Arzallus, J.Martin 2882003-09-05 Zarautz A.Aranburu, J.Martin 292

299

BERTSO HAUTATUAK – KD

1 KD

1. 2003-01-05 Oñati U.Iturriaga, S.Colina 63 or.2. 2003-01-10 Ondarroa U.Iturriaga, M.Lujanbio 65 or.3. 2003-01-25 Donostia M.Lujanbio 69 or.4. 2003-01-25 Zubieta J.Agirre, J.Uranga 73 or.5. 2003-02-15 Bergara X.Amuriza, U.Iturriaga 78 or.6. 2003-03-16 Donostia An. Otamendi 270 or.7. 2003-03-29 Getxo I.Izagirre, J.Martin 274 or.8. 2003-03-29 Zarautz A.Egaña, A.Mendiluze 93 or.9. 2003-04-04 Lazkao S.Lizaso 103 or.10. 2003-04-12 Bergara J.L.Gorrotxategi 108 or.11. 2003-05-24 Iruraitz-Gauna I.Elortza, A.Mendiluze 114 or.12. 2003-05-31 Arrasate J.Maia 122 or.

2 KD

1. 2003-06-01 Oiartzun S.Colina, A.Arzallus 125 or.2. 2003-07-27 Gorliz A.Egaña,I.Elortza 141 or.3. 2003-08-07 Aia A.Arzallus, M.Lujanbio 161 or.4. 2003-08-10 Abadiño A.Egaña, M.Lujanbio 171 or.5. 2003-09-12 Mutriku J.M.Irazu, A.Egaña 202 or.6. 2003-09-13 Donostia M.Lujanbio, S.Lizaso 207 or.7. 2003-10-04 Usurbil Mañukorta, J.M.Irazu 220 or.8. 2003-10-04 Usurbil J.M.Irazu, M.Lujanbio 221 or.9. 2003-10-10 Aulesti A.Egaña, S.Lizaso 225 or.10. 2003-10-11 Hendaia M.Lujanbio, A.Mendiluze,

S.Lizaso 228 or.11. 2003-10-11 Hendaia M.Lujanbio, A.Mendiluze 231 or.12. 2003-12-19 Zumarraga A.M.Peñagarikano, A.Mendiluze 262 or.

301

BERTSOLARIEN AURKIBIDEA

Agirre, A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150 (BI), 247 (BI)Agirre, J. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73 (BI), 163 (BI), 177 (BI), 247 (BI)Agirre, Jn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .283 (PE)Agirre, M. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166 (B), 167 (BI)Agirreazaldegi, A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85 (BI)Amuriza, X. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78 (GL)Apalategi, I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285 (BI)Aranburu, A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .292 (BI)Arozena, E. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183 (BI)Artetxe, M. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139 (BI), 256 (BI), 287 (H)Arzallus, A. . . . . . .59 (BI), 99 (H), 109 (BI), 125 (BI), 134 (GL), 147 (BI),

150 (BI), 152 (BI), 161(BI), 169 (BI), 253 (GL), 288 (BI)Bartra, O. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285 (BI)Colina, S. . . . . . . . . .63 (BI), 91 (BI), 96 (BI), 125 (BI), 158 (BI), 188 (BI),

191 (BI), 195 (B), 196 (BI), 253 (GL), 256 (BI)Egaña, A. . . . . . . .82 (BI), 93 (BI), 112 (BI), 118 (BI), 120 (BI), 134 (GL),

139 (BI), 141 (BI), 155 (BI), 171 (BI), 193 (BI), 198 (H), 202 (BI)205 (BI), 210 (BI), 225 (BI), 235 (BI), 239 (BI), 245 (GL)

Eizagirre, E. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .277 (B)Elortza, I. . . . . . . . . . . . . . . .88 (H), 114 (PE), 118 (BI), 120 (BI), 141 (BI),

218 (PE), 245 (GL)Elustondo, N. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269 (B)Enbeita, J. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .242 (BI)Enbeita, Z. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124 (H), 183 (BI)Goikoetxea, A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .266 (BI), 288 (BI), 290 (BI)Gorrotxategi, J.L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 (BI), 108 (PE)Ibarra, I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136 (BI), 180 (BI)Intxaurraga, E. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180 (BI)Irazu, J.M. . . . . . . . . . . . . . .59 (BI), 82 (BI), 175 (BI), 188 (BI), 202 (BI),

220 (BI), 221 (BI)Iturrioz, I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .283 (GL)Iturriaga, U. . .61 (BI), 63 (BI), 65 (BI), 78 (GL), 88 (H), 96 (BI), 242 (BI)Izagirre, I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167 (BI), 279 (BI), 285 (BI)Lazkano, I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .255 (H)Lizaso, S. . . . . . . . . . . . . . . .103 (B), 163 (BI), 191 (BI), 198 (H), 201 (B),

205 (BI), 207 (BI), 210 (BI), 215 (BI), 225 (BI), 228 (BI), 250 (BI)Lujanbio, M. . . . . . . . . . . . . .65 (BI), 69 (B), 155 (BI), 161 (BI), 169 (BI),

171 (BI), 196 (BI), 205 (BI), 207 (BI), 213 (B), 221 (BI), 228 (BI),231 (BI), 235 (BI), 239 (BI), 259 (H)

Maia, J. . . . . . . . . . .85 (BI), 118 (BI), 122 (B), 145 (B), 158 (BI), 266 (BI)Mantxi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .273 (BI)

Mañukorta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220 (BI)Martin, J. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .279 (BI), 285 (BI), 290 (BI), 292 (BI)Mendiluze, A. . . . . .61 (BI), 91 (BI), 93 (BI), 104 (BI), 109 (BI), 114 (PE),

118 (BI), 147 (BI), 175 (BI), 205 (BI), 228 (BI), 231 (BI), 263 (BI)Mendizabal, M. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 (BI)Murua, I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100 (BI), 112 (BI)Olibares, J. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .284 (G)Otamendi, An. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .273 (BI), 275 (B)Otamendi, As. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183 (BI)Paia, F. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 (B), 136 (BI)Peñagarikano, A.M. . . . . . .104 (BI), 152 (BI), 186 (B), 193 (BI), 215 (BI),

250 (BI), 261 (B), 262 (BI)Silveira, X. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71 (B), 183 (BI)Sorozabal, J. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100 (BI), 130 (BI), 132 (B), 177 (BI)Uranga, J. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73 (BI)Zelaia, I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130 (BI)s

IKURRAK:

(B): Gaia emanda bakarka egindako saioa.(BI): Gaia emanda binaka -edo talde handiagoan- egindako saioa.(P): Puntutan egindako saioa.(PE): Lehen edo azken puntua emanda egindako saioa.(H): Gainerako ariketak(GL): Gai librean egindako saioa.

302

303

Izen eta izengoitien deskribapena

Zerrenda hau, liburuan agertzen diren izen laburdura eta izengoitieidagokio.

Liburuan Izen deiturak Herria

Agirre, A. Amaia Agirre Arrastoa VillabonaAgirre, J. Joxe Agirre Esnal AzpeitiaAgirre, M. Manex Agirre Arriolabengoa AramaioAgirreazaldegi, A. Ainhoa Agirreazaldegi Rekondo BergaraAmuriza, X. Xabier Amuriza Zarraonaindia BerrizArozena, E. Estitxu Arozena Albizu LesakaArtexe, M. Miren Artetxe Sarasola HendaiaArzallus, A. Amets Arzallus Antia HendaiaColina, S. Sustrai Colina Akordarrementeria UrruñaEgaña, A. Andoni Egaña Makazaga ZarautzElortza, I. Igor ElortzaAranoa DurangoElustondo, N. Nerea Elustondo Plazaola LegazpiEnbeita, J. Jon Enbeita Ealo Gernika-LumoEnbeita, Z. Zigor Enbeita Zugasti AbornikanoGoikoetxea, A. Arkaitz Goikoetxea Arriola OiartzunGorrotxategi, J.L. Jose Luis Gorrotxategi Zangitu AzpeitiaIbarra, I. Iratxe Ibarra Foruria Markina-XemeinIntxaurraga, E. Eñaut Intxaurraga Uriarte ZeanuriIrazu, J.M. Jexux Mari Irazu Muñoa LarraulIturriaga, U. Unai Iturriaga Zuaza-Artaza DurangoIzagirre, I. Iñigo Izagirre Urteaga Itziar (Deba)Lizaso, S. Sebastian Lizaso Iraola AzpeitiaLujanbio, M. Maialen Lujanbio Zugasti HernaniMaia, J. Jon Maia Soria ZumaiaMañukorta Gregorio Larrañaga Mandiola Markina-XemeinMendilluze, A. Aitor Mendiluze Gonzalez AndoainMendizabal, M. Mikel Mendizabal Garmendia ItsasondoMurua, I. Iñaki Murua Jauregi GabiriaOtamendi, As. Asier Otamendi Alkorta UrretxuPaia, F. Alfredo Paia Ruiz “Fredi” Algorta (Getxo)Peñagarikano, A.M. Anjel Mari Peñagarikano AnoetaSilveira, X. Xabier Silveira Etxeberria LesakaSorozabal, J. Jokin Sorozabal Ansa AndoainUranga, J. Jokin Uranga Isuskiza AzpeitiaZelaia, I. Iñaki Zelaia Irazusta Hernani

BAPATEAN 2003 - bdb.bertsozale.eus€¦ · 2-. Badira, ordea, hainbat arrazoirengatik, aldaketak...

Documents

Transcript of BAPATEAN 2003 - bdb.bertsozale.eus€¦ · 2-. Badira, ordea, hainbat arrazoirengatik, aldaketak...