Bakio Getaria Baigorri - Vino en el Norte de la Península ... · tintas de vid en bizkaia 4.- en...

48
Situación, evolución e perspectivas de D.O. Bizkaiko Txakolina. Ramon Amenabar Xornada Técnica, Viticultura y Enoloxía no Norte de Galicia (Viños da Terra de Betanzos) e Cornisa Cantábrica. Xoves, 17 de xuño de 2010 Referencias históricas de la viticultura en el Arco Cantábrico del País Vasco Baigorri Getaria Bakio

Transcript of Bakio Getaria Baigorri - Vino en el Norte de la Península ... · tintas de vid en bizkaia 4.- en...

Situación, evolución e perspectivas de D.O. Bizkaiko Txakolina.

Ramon Amenabar

Xornada Técnica, Viticultura y Enoloxía no Norte de Galicia (Viños da Terra de Betanzos) e Cornisa Cantábrica.

Xoves, 17 de xuño de 2010

Referencias históricas de la viticultura en el Arco Cantábrico del País Vasco

Baigorri

GetariaBakio

- Los Monjes de Orreaga-Roncesvalles en el Siglo XI plantan vides para los peregrinos.

- En 1659, Pacto de los Pirineos, el viñedo de Irulegi pasa a manos de los baserritarras de la zona.

Denominaciones de Origen del Arco Cantábrico del País Vasco

Irulegi

Bizkaiko txakolina

Arabako Txakolina

Getariako Txakolina

Variedades Viñedo Atlántico

Blancas

Hondarribi Zuri Gros Courbu

Hondarribi Zuri Zerratia Petit Courbu

Muna Mahatsa Folle Blanche

Izkiriota Gros Manseng

Izkiriota Ttippia Petit Manseng

Variedades Viñedo Atlántico

Blancas

Hondarribi Zuri Gros Courbu

Hondarribi Zuri Zerratia Petit Courbu

Muna Mahatsa Folle Blanche

Izkiriota Gros Manseng

Izkiriota Ttippia Petit Manseng

Tintas

Hondarribi Beltza

Berdesarie Cabernet Franc

Tannat Tannat

Datos de las Denominaciones de Origen

Concesión Denominaciones de Origen Año Superficie (ha)

Superficie Actual (ha)

Irulegiko Arnoa 1970 50 250

Getariako Txakolina 1990 120 400

Bizkaiko Txakolina 1994 95 420

Arabako Txakolina 2003 25 80

Denominación de Origen

Bizkaiko Txakolina /

Chacolí de Bizkaia

chacolí.(Del vasco txacolín).

1. m. Vino ligero algo agrio que se hace en el País Vasco, en Cantabria y en Chile.

Real Academia Española © Todos los derechos reservados

Un txakoli Gernikes recibe el "Bacchus de Oro", prestigioso galardón internacionalVasco Press - Viernes, 19 de Marzo de 2010 - Actualizado a las 13:48h. votación

El concurso internacional 'Bacchus 2010' ha premiado a la Bodega vizcaína

Itsasmendi con un 'Bacchus de Oro' a su txakoli Itsasmendi n§7 de 2008 y

dos 'Bacchus de Plata' a sus txakolis "Itsasmendi Urezti" de 2006 y "Txakoli

Itsasmendi" de 2009.

BILBAO. Más de 1.700 vinos de 21 países han participado en este concurso

internacional y el jurado ha estado compuesto por cerca de sesenta

afamados catadores

Viticultores, Denominación de Origen Bizkaiko Txakolina

2000 2003 2007 2009

Productores D.O. 232 260 293 275

Hectáreas 179 193 301 360

Superficie media m2 7.715 7.423 10.273 13.909

Bodegas, Denominación de Origen Bizkaiko Txakolina.

2000 2003 2007 2009

Número de bodegas con declaración

64 73 59 56

Txakoli elaborado L. 458.100 687.830 905.168 1.240.209

Litros por bodega 7.158 9.422 15.342 22.147

Bodegas, Declaración de Elaboración 2009, D.O. Bizkaiko Txakolina.

Litros Elaborados Número de bodegas Porcentaje sobe total

> 100.000 3 36.33

20.000-100.00 12 43.32

< 10.000 41 20.34

Factores a considerar en la evolución de subsector del Txakoli en Bizkaia:

* Viticultura:

- Cambio varietal. Folle Blanche – Hondarribi Zuri.

- Incremento de la superficie vitícola. Contratos con bodegas.

- Concentración de la producción.

- Desplazamiento de la viticultura de parcelas de huerta a ladera e incluso a monte.

- No hay tierras.

+ Disminución del los rendimientos productivos

+ Necesidades de mecanización.

+ Problemática fitosanitaria.

Cambia el perfil del viticultor-elaborador a viticultor-productor

Factores a considerar en la evolución de subsector del Txakoli en Bizkaia:

* Bodega:

- Concentración de la elaboración.

- Inversiones importantes en bodega.

- Innovación tecnológica.

- Enólogo/a de la empresa.

+ Las bodegas necesitan uva. Precio?

+ Inversiones-amortizaciones-crisis.

Factores a considerar en la evolución de subsector del Txakoli en Bizkaia:

* Tipo de chacolí.

- Mantener las peculiaridades del chacolí.- Evolución a vinos-chacolis mas comerciales.

Otros factores a considerar en la evolución de subsector del Txakoli en Bizkaia:

- Precio del chacolí, “txikiteo” , restauración,…

- Promoción. Presentación de las bodegas en Madrid, Barcelona,….

- Enoturismo. Proyectos de Bodegas ligados a Restauración….

Convenio

Ayudas a las bodegas

D.O. Chacolí de Bizkaia

Consejo Regulador

Grupo de Trabajo

Promoción

Grupo de Trabajo

Técnico

Grupo de Trabajo

Comunicación

Diputación Foral

de Bizkaia

Gobierno VascoFundación Kalitatea

Convenio

Experimentación Acreditación ENAC

Diputación Foral de Bizkaia:

Competencias de Producción y Sanidad Vegetal:

- Registro Vitícola. Planes de Restructuración

- Convenios de colaboración con:* Denominación de Origen Bizkaiko Txakolina* BIALTXA

- Experimentación Vitivinícola.

Experimentación Vitivinícola Estación y Bodega Experimental de Zalla

Líneas de trabajo:

1.-Ensayos Viticultura

2.-Ensayos Enología

3.-Ensayos Sanidad Vegetal

4.-Normas de Producción Integrada

5.-Proyectos Externos

Líneas de trabajo:

1.-Ensayos Viticultura

2.-Ensayos Enología

3.-Ensayos Sanidad Vegetal

4.-Normas de Producción Integrada

5.-Proyectos Externos

1-1.-Prospección clonal en las

variedades:

Hondarribi Zuri

Hondarribi Zuri Zerratia (Petit Courbu)

Mune Mahatsa (Folle Blanche)

1-1.-Prospección clonal en las

variedades:

Hondarribi Zuri

Hondarribi Zuri Zerratia (Petit Courbu)

Mune Mahatsa (Folle Blanche)

-Ensayos Viticultura

Antecedentes 1990:

* Variedad no catalogada.

* Falta de garantía varietal. Confusión Viveros.

* Falta de garantía sanitaria.

* Folle Blanche mayoritaria en Bizkaia. 90%

• Prospección Clones:

1991-1993

72 Folle Blanche

47 Hondarribi Zuri

3 Hondarribi Zuri Zerratia

• Selección:

Estación de Fruticultura de Zalla

Parámetros controlados:

• Estado sanitario:

Virus enrollado (GLRVIII)

Virus entrenudo corto ( GFLV)

• Sensilidad a plagas y enfermedades

• Producción

• Caracteristicas Tecnológicas

Selección Clonal.

1990-1991 Selección de 47 cepas en plantaciones de Gipuzkoa y Bizkaia

1994-1995 Plantación de las candidatas a cabezas de clónen la Estación de Fruticultura de Zalla

Comprobación Sanitaria

Valoraciones agronómicasy tecnológicas

11 cabezas de clón

Campo de material base

Umbráculo 2 plantas de reserva de clón

Selección Clonal.

Homologación:Valoraciones agronómicasy tecnológicas

11 cabezas de clónRegalmento Técnico de Control y Certificación de plantas de vid(Orden 1 de julio de 1986, B.O.E. 15-07-86),en consonancia con las Directivas Europeas 68/193, 74/649 y 77/129

Mantenimiento del material Parental y Base

Clones para la producción de material certificado

Caracterización de los clones.

Enológica.

Bodega Experimenta de Zalla.

Fichas de los clones:

Brotación:

Acidez total Bajo

Grado AltopH Medio

Resitencia al mildiu MediaResitencia a la botritis Media-alta

Producción MediaVigor Alto

Fenología Media

Aptitudes Agronómicas: Aptitudes tecnológicas:

Variedad Hondarrabi Zuri

Clon X8

1.2.- Determinación del sistema de

formación, carga óptima, en

variedades de Vid para Chacolí

1.2.- Determinación del sistema de

formación, carga óptima, en

variedades de Vid para Chacolí

Material y metodo.

Variedades:

Sauvignon

Riesling

Folle Blanche

Hondarribi Zuri

• Tratamientos:

-Cordon Royat

-Guyot 1 piso

-Guyot 2 pisos

Pulgar

Varas

Pulgar de dos yemas.

Perchón Perchón

2005 2006 2007

Produc. Produc. Produc.

Variedad Formacion Plant. Plant. Plant.

RIESLING C.Royal 4,76 2,85 2,45

Guyot 2 arba 5,07 3,81 3,83

Guyot 3 arba 4,15 4,46 3,57

SAUVIGNON BLANCHEC.Royal 5,44 1,86 3,31

Guyot 2 arba 3,53 2,16 4,07

Guyot 3 arba 4,28 2,59 3,74

FOLLE BLANCHE C.Royal 4,67 1,67 2,01

Guyot 2 arba 4,66 1,17 2,60

Guyot 3 arba 4,17 2,03 2,11

HONDARRABI ZURI C.Royal 3,96 1,31 3,07

Guyot 2 arba 2,89 1,59 4,86

Guyot 3 arba 3,73 2,23 5,33

1.3.- Sistemas de Formación1.3.- Sistemas de Formación

Variedades:Variedades:

• Mune mahatsa (Folle Blanche)

• Hondarribi Zuri

• Hondarribi Zuri Zerratia (Petit Courbu)

Sistemas de formación:Sistemas de formación:

• Guyot 4 varas en un piso.

Sistemas de formación:Sistemas de formación:

• Guyot 4 varas en un piso.

• Guyot 3 varas.

Sistemas de formación:Sistemas de formación:

• Guyot 4 varas en un piso.

• Guyot 3 varas.

• Guyot 2 varas.

Pulgar

Varas

Inausketa araberako ekoizpenak

Producción según sistema de formación.

Iñausketa bereiztua2002 2003 2004 2005 2006 2007 Urteetakoa

Landareko Landareko Landareko Landareko Landareko Landareko LandarekoVariedad kiloak kiloak kiloak kiloak kiloak kiloak kiloakHondarrabi Zuri-2 3,047 4,274 7,771 4,938 2,226 5,178 27,435

Hondarrabi Zuri-3 4,067 4,578 10,028 4,676 2,625 6,833 32,807

Hondarrabi Zuri-4 4,762 5,165 9,694 5,886 2,416 5,278 33,201

Folle Blanche-2 6,292 5,084 6,716 4,819 1,972 3,863 28,745

Folle Blanche-3 6,590 5,578 6,583 5,294 1,873 3,694 29,612

Folle Blanche-4 7,520 6,283 6,436 5,341 1,516 2,946 30,041

Petit Courbu-2 4,689 5,267 6,917 4,935 2,089 4,033 27,931

Petit Courbu-3 5,163 5,837 7,532 4,511 3,154 5,385 31,581

Petit Courbu-4 6,586 6,381 7,493 5,192 3,371 4,971 33,994

1.4.- Estudio de portainjertos de

vigor reducido en la Hondarribi

Zuri.

1.4.- Estudio de portainjertos de

vigor reducido en la Hondarribi

Zuri.

Portainjertos:

- 3309

- 101-14

- Riparia gloria

Portainjertos:

- 3309

- 101-14

- Riparia gloria

2005 2006 2007 PilatutaMentagaiak kg. Landa kg. Landa kg. Landa kg. Landa

Riparia gloria 0,574 1,400 4,174 6,148

101-14 0,397 1,222 3,922 5,542

3309 0,544 1,209 4,012 5,765

1.5.- Evaluación de variedades

“minoritarias”.

1.5.- Evaluación de variedades

“minoritarias”.

Seguimiento material vegetal

• Petit Courbu 813

885

• Gros Courbu 812

• Petit Manseng 573

440

• Gros Manseng 661

439

572

397

731

634

• Baroque

• Arriloba

• Tannat

• Cabernet Franc

HAUTAKETAareadas 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Urteetakoa

Landareko Landareko Landareko Landareko Landareko Landareko Landareko Landareko Landareko LandarekoVariedad kiloak kiloak kiloak kiloak kiloak kiloak kiloak kiloak kiloak kiloakGros Manseng-731 2,14 10,56 5,50 9,70 8,40 11,07 7,05 0,84 5,20 60,46

Gros Manseng-634 2,14 11,15 4,71 8,93 7,42 10,74 6,54 0,88 4,63 57,14

Gros Manseng-572 2,82 9,96 6,86 9,89 6,55 11,07 5,27 0,80 5,52 58,75

Gros Manseng-397 2,86 8,63 5,79 8,00 6,80 10,67 5,12 0,75 6,15 54,76

Gros Manseng-661 3,18 9,82 5,29 8,46 5,57 10,07 4,87 0,87 5,00 53,13

Gros Manseng-439 2,00 9,81 5,57 7,65 3,98 10,58 4,07 1,02 3,85 48,53

Petit Manseng-573 0,96 5,67 4,41 3,41 4,48 6,59 3,86 0,86 3,44 33,69

Petit Courbu-813 2,50 6,92 6,36 7,71 6,14 7,96 6,00 0,98 4,52 49,08

Gros Courbu-812 0,21 3,96 3,78 4,46 4,17 10,01 5,67 1,36 3,57 37,19

1.6.- Prospección clonal en las

variedades Tintas

1.6.- Prospección clonal en las

variedades Tintas

PROYECTO DE PROSPECCIÓN DE VARIEDADES DE VID TINTAS EN EL

TERRITORIO HISTÓRICO DE BIZKAIA.

2009

Nekazaritza ZerbitzuaServicio Agrícola

LÍNEAS DE TRABAJO SOBRE VARIEDADES TINTAS DE VID EN BIZKAIA

1.- RECOGIDA MUESTRAS DE PROPECCIÓN DE VARIEDADES TINTAS DE VID.

AÑO 1995–BAKIO: BERDESARIE / CABERNET FRANC.–BALMASEDA: GASCÓN Y SEÑA.–TXORIERRI: TINTORERA.

PLANTACIÓN EN E.F.Z. CON EL OBJETIVO DE CARACTERIZACIÓN DESDE EL PUNTO DE VISTA AGRONÓMICO Y TECNOLÓGICO.

2.- ESTUDIOS DE ELABORACIONES CON VARIEDADES TINTAS.Proyecto de caracterización polifenólica de variedades de txakolis tintos en

Bizkaia. Participación de la UPV, viticultores y bodegas.

3.- ADAPTACIÓN DE VARIEDADES TINTAS “FORÁNEAS” A LAS CONDICIONES AGROCLIMÁTICAS DE BIZKAIA.

Plantación en la E.F.Z. de Tannat, 4 clones de Cabernet Sauvignon y 2 de

Cabernet Franc.

Nekazaritza ZerbitzuaServicio AgrícolaNekazaritza ZerbitzuaServicio Agrícola

LÍNEAS DE TRABAJO SOBRE VARIEDADES TINTAS DE VID EN BIZKAIA

4.- EN 2008 C.R.D.O. BIZKAIKO TXAKOLINA PROPONE A LA D.F.B. REALIZAR UN ESTUDIO DE LAS VARIEDADES TINTAS PARA ELABORACIÓN DE TXAKOLI. SE COMPONE DE 2 LÍNEAS:

4.1.- PROSPECCIÓN Y CATALOGACIÓN DEL MATERIAL VEGETAL GENÉTICO DE VARIEDADES TINTAS EN BIZKAIA.

4.2.- ESTUDIO DE ADAPTACIÓN DE NUEVAS VARIEDADES TINTAS “FORÁNEAS”.

Nekazaritza ZerbitzuaServicio AgrícolaNekazaritza ZerbitzuaServicio Agrícola

BIZKAIAN PROSPEKTATUTAKO MAHATS MATERIAL BEGETALAREN BANAKETA.

DISTRIBUCIÓN DEL MATERIAL VEGETAL DE VID PROSPECTADO EN BIZKAIA.

ZALLA

GALDAKAO

LEZAMALARRABETZU

GAMIZ-FIKA

MENDEXA

BAKIO

UDALERRIA MUNICIPIO

MAHASTIZAINAK VITICULTORES

LANDARE KOPURUA

Nº PLANTAS

BAKIO 7 22GAMIZ-FIKA 1 1GALDAKAO 1 2LEZAMA 3 7LARRABETZU 2 4MENDEXA 1 2ZALLA 1 6

GUZTIRA / TOTAL: 16 44

ZALLA

GALDAKAO

LEZAMALARRABETZU

GAMIZ-FIKA

MENDEXA

BAKIO

ZALLAZALLA

GALDAKAOGALDAKAO

LEZAMALARRABETZU

GAMIZ-FIKA

MENDEXA

BAKIO

UDALERRIA MUNICIPIO

MAHASTIZAINAK VITICULTORES

LANDARE KOPURUA

Nº PLANTAS

BAKIO 7 22GAMIZ-FIKA 1 1GALDAKAO 1 2LEZAMA 3 7LARRABETZU 2 4MENDEXA 1 2ZALLA 1 6

GUZTIRA / TOTAL: 16 44

Nekazaritza ZerbitzuaServicio AgrícolaNekazaritza ZerbitzuaServicio Agrícola

MAHATSONDO KOPURUA Nº CEPAS

material begetala %

material vegetal

Landare osasuntsuak kp. Nº cepas sanas

EZEZAGUNAK / DESCONOCIDOS 3 7 1

MAHATSONDO KOPURUA Nº CEPAS

material begetala %

material vegetal

Landare osasuntsuak kp. Nº cepas sanas

BERDEXA BALTZA / HONDARRABI BALTZA 17 39 14BERDESARIE / CABERNET FRANC 7 16 5CABERNET SAUVIGNON 6 14 6GARNACHA 2 5 2GARNACHA TINTORERA 2 5 2AGUDELO 1 2 1ESPADEIRO 1 2 1GRACIANO 1 2 1

MAHATSONDO KOPURUA Nº CEPAS

material begetala %

material vegetal

Landare osasuntsuak kp. Nº cepas sanas

BACO 1 1 2 0COUDERC 7120 1 2 1

MAHATSONDO KOPURUA Nº CEPAS

material begetala %

material vegetal

Landare osasuntsuak kp. Nº cepas sanas

BESTEAK / OTROS 2 4 2

44 100 36

BESTEAK / OTROS

GUZTIRA / TOTAL :

PROSPEKTATUTAKO MAHATS MATERIAL BEGETALAREN KARAKTERIZAZIOA CARACTERIZACIÓN MATERIAL VEGETAL DE VID PROSPECTADO

BARIETATEAK / VARIEDADES

GENOTIPO EZEZAGUNAK GENOTIPOS DESCONOCIDOS

PATROIAK / PATRONES

BERDESARIE / CABERNET FRANC +

BERDESARIE / CABERNET FRANC +

BERDEXA BALTZA / HONDARRABI BALTZA + + +

BERDEXA BALTZA / HONDARRABI BALTZA +

BERDEXA BALTZA / HONDARRABI BALTZA +

BACO I +

Ezezaguna 1 / Desconocido 1 * +

Ezezaguna 2 / Desconocido 2 * + +

* Antzeko genotipoa / Idéntico genotipo.

KUTSATURIKO MATERIAL GENETIKOA

MATERIAL GENÉTICO INFECTADO

AZTERTUTAKO BIRUS MOTA TIPO DE VIRUS ANALIZADOS

GFLV Entrenudo

corto

GLRaV1 Enrollado 1

GLRaV3 Enrollado 3

GFKV Jaspeado

ARMV Mosaico de

Arabis

MATERIAL GENÉTICO INFECTADO EN RELACIÓN CON LOS TIPOS DE VIRUS ANALIZADOS.

PROSPECCIÓN DE VARIEDADES TINTAS DE VID EN EL T.H.B.

* Genotipo berdina / genotipo idéntico.

1.7.- Mecanización:

Despunte.

Deshojado.

1.7.- Mecanización:

Despunte.

Deshojado.

Estrategia Variedad%

Racimossano

% Racimos no aprovechables

% Racimos aprovechables

MILDIU

% Racimos aprovechables

BOTRITIS

Despunte

P.C. 14,16 4,57 72,15 9,13

H.Z. 11,97 22,22 57,26 8,55

F.B 5,04 15,13 36,13 43,70

10,39 13,97 55,18 20,46

Despunte+desnietado

P.C. 11,80 11,80 67,98 8,43

H.Z. 12,58 29,56 52,20 5,66

F.B 4,31 36,21 19,83 39,66

9,56 25,86 46,67 17,92

Despunte+desnietado+deshojado

P.C. 42,67 4,00 50,67 2,67

H.Z. 22,29 13,25 62,05 2,41

F.B 12,71 11,02 54,24 22,03

25,89 9,42 55,65 9,04

2.Ensayos de Enología.- Elaboraciones monovarietales. Cupage.

Txakoli blanco, tinto, ojo gallo,……Vendimias tardías,..Espumosos,…Destilados

- Técnicas de elaboración.Estudio de Levaduras, Enzimas…..

Crianzas en barrica, chips……..Criomaceración………

- Proyectos de colaboración:

Selección de levaduras autóctonas en el Txakoli de Bizkaia.(EHU-UPV, Aitor Rementería)

Caracterización de Txakolies tintos, Perfiles polifenólicos.(EHU-UPV, Blanca Gallo)

Vendimiatardia

TxakoliBlanco

-Txakoli en barrica -Fermentado en

barrica-Barrica después de

la fermentación en acero inox.

-Txakoli con virutas -Fermentado con

virutas (5g/l)-Virutas después de

la fermentación en acero inox.(3g/l)

ESPUMOSOESPUMOSO

OjoGallo

Tinto

Sidra

3.- Ensayos Sanidad Vegetal

Control del mildiu.

Eficiencia de los tratamientos

fitosanitarios.

3.- Ensayos Sanidad Vegetal

Control del mildiu.

Eficiencia de los tratamientos

fitosanitarios.

Problemas fitosanitarios del viñedo. Campaña 2009. Experiencias y ensayos.

-Mahatsondoetako arazo fitosanitarioak. 2009

urtea. Esperientziak eta saiakuntzak

• Ensayo de eficacia de productos antimildiu.

• Ensayo de eficacia de estrategias contra la botritis.

• Experiencia de la influencia de distintas técnicas de poda en verde para el desarrollo de las enfermedades del viñedo.

Red de Estaciones Agrometeorológicas en viñedos en Bizkaia

ZALLA LEZAMA BAKIO

CENTRO DE PROTECCIÓN VEGETAL DE LA D.F.B. EN DERIO

Avisos fitosanitarios y divulgación de información

Contestador automáticoGuías de tratamiento Boletines de viticultura y enología

Página web Mensajes SMS

IURRETA MUXIKA Morga

Zalla

Lezama

Bakio

Lezama

ZallaIurreta

GernikaMorga

Ensayo de eficacia de productos contra el mildiu de la vid.

Bizkaia 2009

• 11 estrategias + Testigo

• 48 unidades

• 4 cepas/unidad

• Bloques al azar con 4 repeticiones

1. Pergado

2. Valifenal

3. Equation pro

4. Mildicut

5. Cobre Nordox

6. Drycop 50DF

7. Kdos

8. Caldo Bordeles

9. Caldo Bordeles +

10. Cuproflow

11. Testigo

12. Acrobat WG

Aplicación mediante mochila Matabi de 16 litros por ambas caras de la cepa.

DISTRIBUCIÓN DEL ENSAYO

•Estación de fruticultura de Zalla – parcela 8

•Variedad Hondarribi zuri

•4 varas

Resultados mildiu – controles realizados en vendimia

0

20

40

60

80

100

1-Per

gado F

2-Valif

enal

3-Equa

tion p

ro

4-M

ildic

ut

5-Cobr

e nord

ox

6-D

rycop 5

0DF

7-KDos

8-Cal

do Bord

elés

9-Cald

o Bord

elés

10-C

upro

flow

11-T

estigo

12-Acr

obatW

G

Porcentaje de racimos infectados por Mildiu, E.F.Zalla 2009.

11- Testigo

4- Mildicut

Ensayo de eficacia de estrategias en el control de la

Botritis.Bizkaia 2009

• 7 estrategias + Testigo

• 32 unidades

• 4 cepas/unidad

• Bloques al azar con 4 repeticiones

Aplicación mediante mochila Matabi de 16 litros por ambas caras de la cepa.

DISTRIBUCIÓN DEL ENSAYO

•Estación de fruticultura de Zalla – parcela 3

•Variedad Hondarribi zuri

•2 Varas

Nombre comercial

Tipo Materia activa Dosis Casa comercial

Switch WG Ciprodinil 37,5%+Fludioxonil 25% 1 kg/ha Syngenta

Teldor WG Fenhexamida 50% 1 kg/ha Bayer

Estrategias Floración Cierre racimo Inicio envero Maduración

1 Teldor Teldor Switch Switch

2 Teldor Switch Teldor*

3 Teldor Switch

4 Teldor Switch Teldor*

5 Teldor Switch Switch

6 Switch Teldor*

7 Switch

Testigo

* Tratamiento no planificado

Incidencia de las técnicas de poda en verde sobre el control

fitosanitario del viñedo. Experiencia del año 2009

DISTRIBUCIÓN DEL ENSAYO

•Estación de fruticultura de Zalla – parcela 5

Fechas de realización de labores:

Despuntados: 11 Junio, 15 Julio, , 24 Julio y 10 Agosto.

Desnietado: 17 Junio.

Deshojados: 7 y 30 Julio.

Variedades ensayadas:

• Hondarribi zuri

• Hondarribi zuri zerratia – Petit Courbu

• Mune mahatsa – Folle Blanche

Estrategias ensayadas:

• Despuntado

• Despuntado + Desnietado

• Despuntado + Desnietado + Deshojado

Resultados – controles realizados en vendimia (14 de octubre)

Estrategia Variedad % Racimos sanos

% Racimos con Botritis

% Racimos con Mildiu

% Racimos con Oidio

P.C. 86,5 6,0 6,0 1,6

H.Z. 96,3 3,7 0,0 0,0

F.B 53,3 34,4 8,0 4,2

Despunte

Media 78,7 14,7 4,7 1,9 Despunte + P.C. 74,3 10,4 10,4 4,8

Desnietado H.Z. 87,2 3,4 1,3 8,1

F.B 62,8 27,7 0,9 8,7

Media 74,8 13,9 4,2 7,2 Despunte+ P.C. 92,8 1,4 5,5 0,3

Desnietado+ H.Z 96,9 0,8 0,4 2,0

Deshojado F.B. 67,3 14,0 8,2 10,5

Media 85,6 5,4 4,7 4,3

Guía de tratamientos recomendados para vid-txakoli 2010

Estado fenológico

Plaga o enfermedad Insecticida o Fungicida Producto comercial Observaciones

AHeridas de poda en madera + de 1 año

Tebuconazol + resinas Folicur pasta

Excoriosis Folpet Mancozeb

Varios Varios C-D

Acariosis / Erinosis Fenpiroximato Flash

Grupo M1: Fungicidas antimildiu sistémicos (mezclados con materias activas de contacto y/o penetrante según formulación).

E (+15 cm brote)

Mildiu

M1

Benalaxil + Folpet Fosetil-al + Cimoxanilo + Folpet Fosetil-al + Iprovalicarb + Mancozeb Metalaxil + Folpet Metalaxil M + Folpet Dimetomorf + Mancozeb*

Tairel F Mikal plus Mikal premium Foxil Ridomil gold combi Acrobat MZ*

Tienen capacidad de penetración y movimiento en la planta No se lavan si trascurre 1 hora sin llover después de tratar. Pueden generarse resistencias – Alternar materias activas * No tiene carácter sistémico pero se incluye en este grupo por su forma de actuación.

Mildiu M1 Fungicidas antimildiu sistémicos (elegir 1 formulado del grupo M1).

Oidio + Araña roja/acariosis

Miclobutanil + Azufre Thiocur combi

Grupo O: Fungicidas antioidio.

F-G

Oidio

O

Boscalida (1)* Boscalida + Kresoxin metil (1+2) Fluquinconazol (2) Flusilazol (2) Miclobutanil (2) Piraclostrobin + metiram (3)** Tebuconazol (2) Tetraconazol (2) Trifloxistrobin (3) Quinoxifen (4)

Cantus (1)* Collis (1+2) Flamenco(2) Olymp(2) Systhane forte(2) Cabrio top (3)** Folicur 25 EW(2) Emerald(2) Flint(3) Arius(4)

Grupos químicos: (1) Carboxamidas (2) Triazoles. (3) Estrobirulinas. (4) Quinolinas.

No realizar al año más de dos tratamientos con productos de un mismo grupo químico. Poseen acción penetrante. * Controla también botritis. ** Controla también mildiu.

Mildiu M1 Fungicidas antimildiu sistémicos (elegir 1 formulado del grupo M1).

Grupo B: Fungicidas antibotriticos

I (inicio floración)

Botrytis

B

Boscalida* Ciprodinil Ciprodinil + Fludioxinil** Dietofencarb Fenhexamida Iprodiona

Pirimetanil

Cantus* Chorus Switch** Sumilan 25WP Teldor Rovral aquaflow, Iprodiona 50 SC,

Scala

Pueden generarse resistencias – Alternar materias activasPara el control de la botritis es muy importante realizar deshojados

entorno a los racimos.* Controla también oidio.

**Emplear preferiblemente este producto a partir del estado fenológico L. Realizar un máximo de dos tratamientos al año.

Grupo M2 : Fungicidas antimildiu penetrantes (mezclados con materias activas de contacto según formulación).Mildiu

M2

Azoxistrobin + folpet Ciazofamida * Cimoxanilo + cobre

Cimoxanilo + folpet + mancozeb Dimetomorf + folpet Iprovalicarb + folpet Piraclostrobin + metiram** Zoxamida + mancozeb + fosfitos*

Quadris max Mildicut* Cuprosan plus, Curzate C, Milraz triple, Cobreline triple Aliado FM Forum F Melody combi Cabrio top** Electis + Alexin 95PS*

Tienen capacidad de penetración en la planta (no se mueven dentro de ella) No se lavan si trascurre 1 hora sin llover después de tratar. Pueden generarse resistencias – Alternar materias activas

* No son penetrantes pero se incluyen en este grupo por su particular modo de fijación. ** Controla también oidio.

J (cuajado)

BotrytisB Grupo de fungicidas antibotriticos (elegir 1 formulado del grupo B).

Mildiu M2 Fungicidas antimildiu penetrantes (elegir 1 formulado del grupo M2).

Oidio + Araña roja/acariosis

Miclobutanil + Azufre Thiocur combi

Oidio O Grupo de fungicidas antioidios (elegir 1 formulado del grupo O).

K (tamaño guisante)

Botrytis B Grupo de fungicidas antibotriticos (elegir 1 formulado del grupo B).

Mildiu M2 Fungicidas antimildiu penetrantes (elegir 1 formulado del grupo M2). K (tamaño

guisante – cierre racimo) Botrytis

B Grupo de fungicidas antibotriticos (elegir 1 formulado del grupo B).

Grupo M3: Fungicidas antimildiu contacto (pueden estar mezclados con otras materias activas de contacto).Mildiu

M3 Hidróxido cúprico Oxicloruro de cobre Oxido cuproso Sulfato cuprocálcico

Varios Varios Varios Varios

Pueden emplearse los distintos formulados a base de cobre autorizados en el cultivo No tienen capacidad de penetración en la planta. Se lavan con lluvias superiores a 10mm (volver a tratar)

L (inicio envero)

BotrytisB Grupo de fungicidas antibotriticos (elegir 1 formulado del grupo B).

Mildiu M3 Fungicidas antimildiu de contacto (elegir 1 formulado del grupo M3).

L (envero) Botrytis

B Grupo de fungicidas antibotriticos (elegir 1 formulado del grupo B).

BotrytisB

Grupo de fungicidas antibotriticos (elegir 1 formulado del grupo B).

Respetar los plazos de seguridad de los productos. Dirigir el tratamiento hacia los racimos. Antes de

vendimia Podredumbre ácida Deltametrina Piretrinas

Decis, Audace Varios

Inicio caída de hojas

Mildiu M3

Fungicidas antimildiu de contacto (elegir 1 formulado del grupo M3).

Tratamiento posterior a vendimia.

Consulta de la evolución fitosanitaria del cultivo en internet (meses de mayo a octubre) http://www.bizkaia.net/nekazaritza/agricultura/ca_sanidadvegetal.html

� Araña roja: se tratará en función de las recomendaciones del contestador automático y la página web.

� Polillas y cicadelas: se tratará en función de las recomendaciones del contestador automático y la página web.

� Granizada : realizar cuanto antes un tratamiento funguicida a base de materias activas tipo captan o folpet.

� Contestador automático del Centro de Protección Vegetal – 944066879-. Ofrece información semanal de la evolución de los distintos patógenos durante la campaña. Llamar a partir del 1 de Mayo.

LANDARE-BABESERAKO ZENTROA CENTRO DE PROTECCIÓN VEGETAL Parque Tecnológico Ibaizabal Bidea, edificio 600 48160 DERIO Tel.: 94 454 10 09 Fax: 94 454 20 37 E-mail: [email protected]

PROSPECCIÓN SOBRE LA FLAVESCENCIA DORADA Y SU INSECTO VECTOR (Scaphoideus

titanus) EN BIZKAIA AÑO 2009

PROSPECCIÓN DE LA ORUGA LOBESIA BOTRANA

(Polilla del racimo) EN BIZKAIA AÑO 2009

CAPTURAS LOBESIA 2008

0

2

4

6

8

10

12

29/4

/08

6/5/08

13/5

/08

20/5

/08

27/5

/08

3/6/08

10/6

/08

17/6

/08

24/6

/08

1/7/08

8/7/08

15/7

/08

22/7

/08

29/7

/08

5/8/08

12/8

/08

19/8

/08

26/8

/08

2/9/08

9/9/08

16/9

/08

23/9

/08

30/9

/08

Nº C

AP

UR

AS

CAPTURAS LOBESIA 2009

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

28/4

/09

5/5/

09

12/5

/09

19/5/0

9

26/5/0

9

2/6/

09

9/6/

09

16/6

/09

23/6/0

9

30/6

/09

7/7/

09

14/7

/09

21/7/0

9

28/7

/09

4/8/

09

11/8

/09

18/8/0

9

25/8/0

9

1/9/

09

8/9/

09

15/9

/09

22/9/0

9

29/9

/09

Fechas

cap

tura

s se

man

ales

Divulgación de los resultados:

* Jornadas de Puertas Abiertas en la Estación Experimental.

Viticultura

Enología – Cata de chacolies experimentales.

* Servicio de mensajes SMS y correo electrónico.

* Boletines de Viticultura y Enología, mensual

* Pagina web de la D.F. de Bizkaia, avisos fitosanitarios, semanal:

http://www.bizkaia.net/home2/Temas/DetalleTema.asp?Tem_Codigo=5505&Idioma=CA

Gure arbasoek ekarri zutenEta landu gerorakoOrain guk dugu iraganeanEurek zaindu zutelakoBeraz etxean lan e(g)in behar daSortuz dena bertarakoEgin ezkero ondorengoekBerdin e(g)ingo dutelako

Malen

Os nosos avós trouxérono E traballárono para o futuro E agora témolo Porque o coidaron Por iso témolo que traballar na casa Para impulsar o noso Se o facemos os nosos fillos Farano igual.

Moitas grazas