8/17/2019 Azalpen Tailerra 9 Saioa

1/2

AZALPEN TAILERRA -9. saio aldia-

(2016ko apirilaren 27ko astea)

Laura, Ugaitz eta Maialen

SARRERA

(Laura)  Kaixo. Gu, Maialen, Ugaitz eta Laura gara, eta jarraian Txanelan lantzen ari garen AIREA  gaiari buruzmintzatuko gatzaizkizue.

(Ugaitz ) azalpenak emateko gelan egin dugun kontzeptumapa batean oinarrituko gara. Agertzen diren puntuetatikbatzuk artu eta oriek azaltzen saiatuko gara.

(Maialen) !eno, sarreratxo onen ostean, azalpenari ekingodiogu. "asteko, nik atmos#erari buruzko leen datuak emangodizkizuet$

1.- Atmos#era Lurra gure planeta inguratzen duen geruza da.

2.- Atmos#era gasez osatuta dago$ %&' nitrogeno da, %()oxigeno eta %)a beste gasek egiten dute, karbono dioxidoaeta ur-lurrina geienbat.

3.-  !izidunontzako atmos#era guztiz garrantzitsua da. "iruarrazoi nagusi daude orretarako$

!atetik, bizi aal izateko bear dugun oxigenoa

atmos#eran dago. !estetik, berak babesten gaitu *guzkiak bidaltzen dituen

izpi ultramore kaltegarrietatik. Gainera, *guzkiak ematen digun beroa kontserbatzen du,

Lurra planeta epela eta bizigarria eginez.

(Laura)  .- !aina, zeintzuk bear dugu oxigenoa bizitzeko+

akizuen bezala, bizidun guztiok bear dugu oxigenoa$landareek, animaliek eta baita gizakiok ere, jakina.

!.-  *ta, nola artzen dugu oxigenoa+ Arnasterakoan, bainamodu desberdinetan$

Landareek airetik artzen dute, ostoen bidez.

8/17/2019 Azalpen Tailerra 9 Saioa

2/2

Animaliok, batzuk airetik arnas-aparatuaren bidez, eta

arrainek, berriz, uretatik, zakatzen bitartez. ".- Gizakiok ere arnas-aparatua erabiltzen dugu

oxigenoa airetik eskuratzeko.

(Ugaitz)  Aireari buruz ari garela, ba al dakizue zer gertatzenzaion aireari berotzen eta ozten denean+

#.- !erotzen denean aire zabaldu eta arindu egiten da,

gora joanez. $.- "ozterakoan, aldiz, trinkotu eta astunagoa egiten da,

beera joanez. %.- Mugitzen asten denean, aireari beste izen bat

ematen zaio$ "A*A.

1&.- kusi dugu zeinen garrantzitsua den airea guretzat. !ainabear bezala zaintzen al dugu gizakiok gure atmos#era, ala

zikindu egiten dugu+ Airea zikindu egiten dugu guk sortutako

kutsadura atmos#erara isurtzen dugunean, ala nola karbono

dioxidoa. 11.- Gas oriek lantegietan eta garraiobideekin

sortzen ditugu geienbat, baina baita geure etxeetan ere.

(Maialen)  12.- Kutsatze orrek ondorio kezkagarri batzuk

eragiten ditu$ /egutegi e#ektua

*uri azidoa

*ta ozono geruzaren zulatzea.

"iru gertaera gogor auek beste ondorio orokor eta kezkagarrieragin dute$ LU00*K1 KLMA0*/ *0ALAK*TA. 13

(Laura) Argi dago gure esku dagoen guztia egin bear dugulakalte oriek geldiarazteko.