3

0.Aurkezpena 04

1.Sarrera 07

2. Abiapuntua 09

2.1 Aspektu Nabarmenak 11

3. Prozesuaren Deskribapena 14

3.1 Proiektuaren Antolakuntza 17

3.2 E2020DSS Estrategiaosatzen duten fase etaelementuak 19

4. Donostiako ErrealitatearenAzterketa 23

4.1 Diagnostiko Estrategikoa 254.2 Hiriaren Posizionamendua-AMIA 434.3 Joeren Azterketa 49

5. E2020DSS EstrategiarenDiseinua 53

5.1 2020ra begira nahi dugun hiria 535.2 Definizio Estrategikoa 575.3 Estrategiatik Ekintzara 77 DSSn Diseinatua 78 Pertsonak eta Baloreak 78 Hiri Lotua 79 Bizi, Gozatu 79

6. Pertsona eta erakundegonbidatuak 81

6.1 Batzorde Delegatua 816.2 Gizarte Kontseilua 826.3 Lan Taldeak 84

7. Eranskinak 91

I. Eranskina.Gizarte Kontseilua eta Plan Estrategikoaren Batzorde Delegatua 91

II. Eranskina.Gogoeta Prozesuan Partaidetza Bertaratua: Estrategikoaren BatzordeDelegatua eta Sektoreko Komisioak 93

III. Eranskina.Gogoeta Estrategikoa: Prospektiba 94

Aurkibidea

4

2020 Plan Estrategikoak, gure desafioetatik eta harremana sustatu behar duen Gobernantzaren

beharrak kontuan hartzetik abiatuta, hemendik hamarkada batera izan nahi dugun hiria bideragarri

egin nahi du.

ESTRATEGIA 2020k etorkizuneko Donostian pentsatzea inplikatzen du, bizi eta zoriontsu izan nahi

dugun hirian, gure ametsetako asko betez. Eta horretarako, hiri kohesionatua defendatu behar

dugu, bazterketarik gabekoa, indarkeriarik ez duena, hiritar aktiboak dituena, publikoan partaidetza

gustukoa duena eta mundu global eta aldagarrian parte hartzeko prest dagoena.

Beraz, hiritar arduratsuez ari gara, agente sozial ugarik parte hartu duten prozesuaren ondoren,

antzemandako erronkak gainditzerako garaian protagonista dena. Elkarbizitzaz eta sormena alor

guztietan presente izateaz arro sentitzen den hiria, Bakea eta Berdintasunaren Kultura sustatzen

duena, baloreek eta kapital sozialak protagonismo nagusia duten hiria.

Baina aldi berean, bere iraganaz arro dagoen hiria, XX. mende hasieran hiri berritzailea izan zen

heinean eta bere tradizio liberal-progresistatik ikusita. Baita bere izaera euskaldunaz ere, garai

berrietara egokitzen jakin duena, kultur nortasun anitza modernitatea, globalizazioa eta beste

herrialdetatik datozen hiritarrekin elkarbizitzan, kultur aniztasunarekin sustatzen jakin duena. Eta

egokitzapen hori bere nortasuna eta singulartasuna galdu gabe gauzatu behar da.

Aieteko Bakea eta Giza eskubideen etxetik, bakearen kultura eta giza eskubide guztien errespetua

indartzen dituzten hezkuntza politikak eta politika hirikorrak bultzatzen dira, nazioarteko erreferente

bilakatuz eta balore demokratikoekin gizarteak behar duen adiskidetze prozesuari ekiteko garaian

lagundu dezakeen hiri hezitzailea bultzatuz.

DONOSTIA 2020

Odón ElorzaDonostiako Alkatea

Cristina UriartePlan Estrategikoaren Batzorde Delegatuko Presidentea

5

Adinduenekin hiri lagunkorra, boluntariotza eta belaunaldien arteko harremana sustatzen dituena,

integratzailea, minusbaliotasunak dituen jendearen partaidetza aktiboarekin.

Hiri irekia eta abiadura handiko trena eta Irun-Donostia korridoreko Topo-Metroaren bidez ongi

konektatuta dagoena, aireportuetara konexio egokiarekin eta lehen mailako merkantzia portuare-

kin. Baina pertsonen ikuspegitik ere konektatuta, kalitatea, sormena eta ikerketarekin lotutako na-

zioarteko proiekzioa duten partekatutako proiektuak dituen lurralde metropolitarra, bere elementu

berezienak erabiliz eta erakargarritasun gaitasuna aprobetxatuz. Premisa hauek 2016an Europako

Kultur Hiriburu izateko Hautagaitza babesten dute, hirien sareetara, Jaialdi eta Museo sareetara

konektatutako proiektuaren aurkezpenarekin, elkarrekin lan egin, elkar trukatu eta jarduerak ekoiz-

teko.

Hautagaitzaren prozesuak dakarren bultzada aprobetxatuz, salto bat eman nahi da kultur politikak

gaztetu eta eguneratzeko asmoz, hiria Europako abangoardian kokatuz, kultur sektoreko ekono-

miarekin erlazionatutako jardueratan erreferente izanik.

Aldi berean, Donostia ezagutza eta berrikuntzarekin erlazionatutako alorretan nabarmentzea nahi

dugu, bere ikerketa zentro, unibertsitate, teknologia parke eta kultur parkeengatik. Energia Berriz-

tagarrien, Turismoaren, Gastronomiaren eta Kirolaren eremuetan ikerketa, garapena eta berrikuntza

ahalbidetzen duten azpiegiturak dituen hiria, enpresen arteko sinergiak bultzatu asmoz, kolaborazio

eta koordinazio handiagoa bilatzen duten enpresaritza ekimen berrien ezarpenarekin.

Zientzia eta Teknologian nazioarteko erreferentzia izan gaitezke, jada Ministerioak onartu duena,

ehun mila biztanletik gorako Zientziaren hamar hirien artean kokatuz. Garapen ekonomikorako ere-

du gisa jasangarritasuna duena eta CO2 igorpenak gutxitzea lehentasunen artean duen hiria, hiriko

Mugikortasun Plan jasangarria, HHSen plan integrala eta aldaketa klimatikoaren aurkako planaren

bidez.

Hiritarrentzat egindako hiria, gizarteak planteatutako erronka berriei erantzuteko sorospen zerbit-

zu sarearekin, hainbat kolektibotara bideratutako politika eta zerbitzuekin, gertuko zentroei esker

elkarbizitzarako espazioak bermatuko dituen hiria. Eta bikaintasuneko hiri espazioarekin, i-Urban,

paisaia lagunkor, irisgarri eta jasangarriarekin hirigintza diseinuaren bitartez, ondarea babesten

duena eta Urgull, Ulia, Aiete, Urumea, Ametzagaina eta beste hainbat guneren berrasmakuntzak

lagunduta.

Etorkizuneko hiria, gazteak liluratu eta erakartzeko gai dena, gatazkak ekiditeko kultura sustatzen due-

na, Tabakalera eta beste hainbat espaziotan gazteentzat aisialdia eskaintzeko gaitasunarekin, talentua

bertan gelditzea lortzen duena eta`prezio eskuragarriko etxebizitza politikak dituena. Azken finean, nor-

berak bere bizitza proiektua, ahalik eta baldintza onenean bideratzea ahalbidetzen duen hiria.

7

Dokumentu honek modu laburtuan Donostiaren inguruko gogoeta estrategikoaren emaitza jasotzen du, bertan, datozen urteotara begira desiratzen dugun hiri eredua planteatzen da, etorkizuneko helburuak eta hauek lortzeko bideratutako estrategiak mahai gaineratuz. Agente politiko, ekonomiko, sozial eta kultural nagusiek landu dute, E2020DSS deitzen den dokumentu estrate­gikoan irudikatu den elkarrizketa prozesuaren barruan.

Gogoeta hau ez da hutsetik abiatzen, 2010 Plan Estrategikoa hartzen baitu kontuan (2004ko Martxoan publikoki aurkeztu zen), azken finean Hiriak berrikuntza eta ezagutzara askoz gehiago bi­deratutako eredu berri baten alde egitea ekarri zuen eta. Gogoetan bertan eragina izan duen sakonera handiko krisi ekonomikoarekin batera etorri da gainera.

Bigarren atalak Donostiarentzat Estrategia 2020aren hasiera azal­tzen du labur­labur, 2010 Plan Estrategikotik eta bere jatorritik abiatuta, plan estrategiko berriaren lanketa eusten duten egoeretaraino. Prozesua deskribatzea helburu duen hurrengo atalak berriz, aspektu metodologikoei begiratzen die eta aipatutako E2020DSS Estrategiaren lanketan eman diren pausoak labur­labur deskribatzen ditu.

Ondorengo epigrafeak E2020DSS Estrategia berez osatzen duten elementuei eskaintzen zaizkie. Horrela, laugarren atalak hiriaren gogoeta estrategikoaren bidez adostutako hasierako egoera edo­ta eszenatokia jasotzen du eta bosgarrenak ardatz estrategiko eta helburu eta bide estrategikoen formulazioa barneratzen du. Eta seigarren atalak E2020DSS Estrategia honen lanketan parte hartu duten pertsonen zerrenda jasotzen du.

Eranskinek informazio osagarria barneratzen dute, sortutako go­goeta estrategikoaren prozesua ulertu ahal izateko.

1. Sarrera

9

Dokumentu honetan hizpide den Plan Estrategikoa indarrean dagoen 2010 Plan Estrategikoaren lanke­ta eta osaketa prozesuan barneratutako esperientzia eta ezagutza kontuan hartuz diseinatu da, baita honen jarraipen eta bultzadaren ardura duen Estrategia Bule­goaren existentziarekin ere. Hiriko eta inguruko agente ekonomiko eta sozial nagusien ekarpenak eta modu berezian PEko Batzorde Delegatuak eta Batzorde Sek­torialek egindako lana berebizikoak izan dira.

Jada duela hamarkada bat hasi zen Donostiarentzat 2010 Plan Estrategikoaren lanketa prozesua. Aipatutako planaren barruan 2008 urte inguruan honen azterketa­ebaluazioa egitean aurreikusi zen, 2010­2020 eperako erreferentzia gune bat egituratze­ko erronkarekin.

Beraz 2020 zerumugan hiriaren etorkizuna definitzeko gogoeta estrategikorako prozesua irekitzeko beharra planteatzen zen, alde batetik, azken urteotako esperientziatik eratorritako hainbat aspektu azpimarragarri kontuan hartuta, aldi berean, hirian interesa duten agente politiko, sozial eta ekonomiko guztien partaidetza abiapuntutzat hartuz.

2. Estrategia 2020ren abiapuntua

Donostiarentzat

11

Donostiak badu jada garapen estrategikoa, 2010

Plan Estrategikoa; era berean, badu 2010eko

ekainean onartutako Hiri Antolamendurako Plan Nagu-

sia-HAPN delakoan gaurkotutako hiri-lurralde eredua.

Zentzu berean, Hiriko Gizarte Kontseilua eta Plan Es-

trategikoaren Batzorde Delegatuaren sorrera azpima-

rratu behar dira. I. eranskinak hiriko proiektu handiak,

garapen ekonomikoa eta planifikazio estrategikoa

bultzatuko dituen hiriaren garapenaren jarraipen eta

azterketa egiten dituen erakunde iraunkor honen

inguruko informazioa barneratzen du.

Hiriak 2010 PEak markatutako norabidean egin du

aurrera, proiektuak eta hauen ekintzak abian, edota

exekutatuta daude (Victoria Eugenia Antzokia, San

Telmo Museoa, Donostia Turismo Elkartea, 2. ingu-

rabidea, Biopoloa, Ikus-entzunezko Berrikuntza Po-

loa, Hiriaren Zientziagunea, Basque Culinary Center,

Bakearen Etxea, etab.). Hori bai, hauek beren ibilbi-

dea hasten ari dira, edota hastear daude, beraz,

duten eragina eta sortuko dituzten garapen berriak

datozen urteotan argiago nabarmenduko dira.

Beste proiektu batzuk azterketa fasean daude,

edota exekutatzen ari dira, baina sekulako eragina

izango dute datorren hamarkadari begira (Abiadura

Handiko Trena, Pasaiako Badiaren biziberritzea,

Metroa, 2016ko Europako Kultur Hiriburua, etab.).

2010 PE honen ondorioz eragindako hiri ereduaren

aldaketak jarraipena eskatzen du oraindik behar den

bezala landu ez diren aspektuak berriz bideratzeko

eta bertan behar zen bezala islatu gabe zeuden

gaietan sakontzeko (ingurumen eta jasangarritasun

estrategia, edota aurreko planean kultur industrie-

tara bakarrik zuzentzen zen ekonomia sortzaileko

jardueren aldeko apustua).

Hurrengo hamarkadan diseinatutako azpiegitura

handiak eraikiko dira (AHT, Metroa, Tabakalera,

Autobus Geltokia, Herrera-Pasaia, etab), baina

edukien unea da, ez horrenbeste edukiontziena.

Gertuko azpiegiturak (Kultur Etxeak, Kiroldegiak,

Gizarte Zentroak, osasun Zentroak, hezkuntza ar-

lokoak…) modu egokian eraikitzen joan dira, baina

sistema mantentzeko gaitasun publikoa bere muga-

ra heltzen ari da, ondorioz, ez dira datozen urteei

begira azpiegitura berriak aurreikusten. Hala ere,

ezinbestekoa da Hiriko eduki ukiezinetan bidea

egitea eta hortxe saiatzen da proiektu berria sakon-

tzen, besteak beste, eredu berria definitzen duten bi

ardatzen eskutik: Kultura eta Zientzia. Azken finean,

ezagutza, baloreak dituen hirian, beste hirientzat

erreferente izango den hiritargoarekin.

2.1. Aspektu nabarmenak

Gizarte Kontseilua

BatzordeIraunkorra

Lan Batzordeak

LanBatzordeak

PlanEstrategikoarenBatzordeDelegatua

Plan Estrategikoaren Batzorde Delegatua

12

2.1. Aspektu nabarmenak

1813an hiriaren berpizkundea eta 2013an bere

bigarren mendeurrena – denboran etengabe berriz

asmatu eta berritzen den Donostia bezalako hiriaren

filosofiarekin bat egiten duen ekitaldia – hiritarrei

ilusioa eman eta hauen partaidetza sustatu, nahiz

Donostiaren kanpoko proiekzioa indartzeko berebi-

ziko aukera bilakatzen da.

2016an Europako Kultur Hiriburu izateko kandida-

turak erronka berri bat dakar Donostiaren etorki-

zunean, nazioartean posizionamendu hoberantz

laguntzeaz gain, hiritarren mobilizazioari bultzada

ematen dio, kultura biziberritzerakoan eta hiriaren

bizi-kalitatean eragina izango duen ideia eta sormen

jarioaren bidez.

PE, hiriaren garapen eta egungo egoeraren in-

guruko gogoeta sakona izango da, indarrean

dagoen estrategia alde batetik indartu eta bestetik

eguneratzeko, egungo eta etorkizuneko egoerek

beraiekin dakartzaten erronkei egokitzeko helburua-

rekin, 2010 PEan era tangentzialean jorratutako

edota epe honetan eskatutako garapen maila lortu

ez duten jarduera ildoetan sakonduz, hala nola,

hiriaren prestakuntza profesional gaituak ekartzeko,

nazioartekotzea indartzeko, osagarri metropolitarra,

zahartze demografikoa hiriarentzat erronka eta auke-

ra gisa ikusteko… hiria eta bertako hiritarren bizi-

kalitatea hobetzen jarraitzeko estrategia eta esku-

sartze egoki/berrituak eskatzen dituzten tokiko, es-

kualdeko, estatu mailako eta nazioarteko eremuan

joera eta egoera berriak dira.

Azken finean, etorkizunari begira hiriaren Ikuspegia

azaldu, aurrean ditugun aldaketa sozioekono-

mikoak eta ingurumen arlokoak kontuan hartuta

(inmigrazioa, zahartzea, globalizazioa, energia eta

aldaketak limatikoa, hirien arteko lehia, ekoizpen

industrialaren deslekuketa, etab.).

Plan hau planifikaziorako tresna estrategiko gisa

planteatzen da, egiturazko izaerarekin - Donostiaren

alde lan egiten duten departamendu eta erakundee-

kin batera - hirian gauzatzen diren sektoreko plan eta

programazio multzoa bideratu eta artikulatu behar

duena, tokiko kudeaketarako tresna gisa errotuz.

Ezinbestekoa da hiritarren partaidetza eta kolabo-

razio prozesua berritzea, agenteek eta hiritarrek

beren osotasunean hiriaren garapen ekonomiko eta

humanoarekin konpromisoa eta ardura har dezaten.

Plan Estrategikoaren bulegoa izateak hiriaren eza-

gutza handiago batean lagundu du, nahiz datuei be-

giratuta (eguneratzea modu etengabean bideratzen

joan da), nahiz harreman sistemaren alorrean arreta

jarrita, nabarmentzeko moduko agenteekin elkarlan

estuarekin. Zentzu berean, planifikazio estrate-

gikoko tresnen erabilera zabala egin da (Hiriaren

estrategia departamendu moduan). Dinamika honek

hiriaren eta bere garapenaren inguruko informazio

zabala izatea ahalbidetzen du eta honek aspektu

garrantzitsuenak doitzeko unean lagungarri izan

behar du.

Azken finean, Donostiak datozen urteotan inguru al-

dakorrean jorratu behar dituen etorkizuneko erronka

nagusiak identifikatzen dituen estrategia sortu, zu-

zendaritzaz hornitu eta epe luzera pentsatu behar

du. Ildo horretan, berebizikoa da agente publiko,

nahiz pribatuen arteko kolaborazioa, partaidetza eta

adostasuna sustatuz, partekatutako aukeraketak

konpromisoa dakarrela jakinik.

13

Sarean

Kalitatea

SormenaBerrikuntza

Pertsonak

Lau Ardatz Estrategiko

· Kalitatearen Hiria · Zientzia eta Berrikuntzaren Hiria · Pertsonen Hiria · Erlazionatutako Hiria

2010eko Plan Estrategikoa

14

Donostiako 2020 Estrategiaren lanketa jorratzeko garaian, hemen labur jasotzen ditugun hainbat pre­misa ezarri dira:

Jada aipatu bezala, E2020DSS Estrategia prozesu gisa ulertzen da, hiria osatzen duen agente sortak Donostiaren etorkizuneko apustuaren definizioan, “2020ra begira nahi dugun hiria”, parte aktiboa hartzen duten gogoeta estrategikoa. Partaidetza.

Prozesuaren planteamendu honetan indar berezia egin daiteke, agenteen – publiko, nahiz pribatuak – arteko topaleku gisa, hiriaren eszenatoki politiko, ekonomiko eta sozialari begira. Honen partaidetza aktiboa areagotu behar da, ez Estrategia ezarri bitarteko lehendabiziko pausoetan bakarrik, ezarpen epe osoan baizik. Gogoeta adostasuna.

Zentzu honetan, gogoeta prozesua eta estrategia adostuaren bilaketa helburu dira berez, aurrean du­gun dokumentuaren erredakziotik harago.

3. Prozesuaren deskribapena

15

PEa, gogoeta prozesua gauzatzen den dokumentu gisa ikusten da eta erabakiak hartzeko unean, erreferentziazko alorra markatu beharko du. Proposatutako estrategia eta funtsezko ideia, ikuspe­gi eta helburuekin koherentzian, azterketa burutu. Koherentzia.

Gogoeta eta proposamen estrategikoa jada hirian proiektuan dauden eta martxan jarri diren plan eta estrategiak kontuan hartuta garatu eta burutzen da, baita eskualdeko testuingurua ere, proiektu eta kultur estrategien koherentzia eta osagarritasuna. Jasangarritasuna.

Plana prozesu bizi gisa ulertuz, gogoeta estrate­gikoa modu irekian adostu eta onartutako proiektu eta ildo estrategiko sorta batean gauzatu da, ondo­rioz, ez da baztertzen erronka eta proiektu berriak eransteko aukera, ezta etorkizuneko proiektuak ere, kontrakoa agian. Prozesu bizia.

Bestalde, hiriko gogoeta estrategikoko foro iraunkorren egokitasuna zehazten da, abiapuntu gisa Plan Estrategiko honen lanketa prozesuaren alorrean eratutako lan taldeak hartuz.

17

PEaren antolakuntzaren egituraketa, prozesuan

hainbat agente eta erakunderen partaidetzari dago-

kionez, ondorengo irudian islatzen da:

Aurrez aipatu bezala, Hiriko Gizarte Kontseiluak

prozesua balioztatzen du, E2020DSS Estrategia

osatzen duten dokumentu nagusiekin batera,

PEaren Batzorde Delegatuak Diagnosi Estra-

tegikoan, prospektiba fasean, berez Ikuspegi eta

Estrategiaren eraikuntzan parte hartzen duen bitar-

tean, horrela sektoreko lan taldeek egindako lanaren

kontrastea egiten du eta azken dokumentuaren

hasierako onarpenaz arduratzen da.

Zuzendaritza Batzordeak proiektuaren kontrastea

du ardura eta Jarraipen Batzorde lana egiten du.

Sakoneko gogoeta sektoriala lan batzorde edo

taldeei egokitzen zaie, hauek sektoreko diagnosi

eta estrategiatan egiten dute indar berezia, baita

proiektuen proposamenean ere.

Donostiako Estrategia Bulegoaren ardura da

proiektua zuzendu eta kudeatzea, baita agente

guztien koordinazioa eta prozesuaren eremuan

suertatzen diren jardueren exekuzioa eta doku-

mentuak idaztea ere. Bitarteko dokumentu jakinen

lanketarako, bileretan eta gogoeta prozesuan parte

hartu duten aholkularitzen babesa izan dute baita

ere.

Plan Estrategikoaren lanketa prozesua berarekin

batera, hiritarren partaidetza hainbat ekintzen bidez

sustatu da, gehienbat web orrialdetik bideratuta

(www.donostiafutura.net), donostiarren partaidetzaz

informatu eta hau errazteko helburuarekin.

LAN METODOLOGIA

Jarraian Plan Estrategiko hau egiteko erabili-

tako metodologiaren berri emango dugu. Honen

lanketa prozesua, hiriak etorkizunean izango di-

tuen erronkak jorratzeko gogoeta, azterketa eta

proposamenerako tresna izan da. PEaren

Batzorde Delegatuaren alorrean joan da gauzatzen,

bertaratutako bileren eta inguru birtualen bidez izan

duten jarraitasunari esker (II. Eranskinak Batzorde

Delegatuak egindako lanaren inguruko informazio

gehigarria dauka).

3.1. Proiektuaren antolakuntza

Gizarte Kontseilua68 kideko Organo gorena

Partaidetza 4 Pertzepzio inkestak 4 Batzorde Delegatua 4 Lan taldeak 4 Sailkako kontrasteak 4Web espazioak

· Prozesua balioztatzen du· Diagnostikoa· Azken dokumentua

· Prozesuaren kontrastea eta jarraipena.

· Ardatzen definizioetatik sortutakoak, helburuak berresteko estrategien sorkuntza eta proposamena.

· Prozesuaren euskarri teknikoa.

· Diagnostiko kualitatiboaren kontrastea.· Ikuskera eta ardatz estrategikoaren eraketa.· Lan taldeen kontrastearen emaitzaren koherentzi azterketa.· Proiektuen lehenestea eta balioztapena.· Azken dokumentuaren haserako onarpena.

Batzorde DelegatuaEstrategia Planaren arduraduna

Lan Taldeak

Estrategia Bulegoa

Zuzendaritza BatzordeaLehendakaria, Lehendakariordea, Udal Lehendakaria, EP Zuzendaria

Organoak eta partaidetza

18

3.1. Proiektuaren antolakuntza

Berez PEa osatzen duten dokumentu guztiekin

batera, lan dokumentu eta txosten ugari prestatu

dira ad hoc (funtsezko gai estrategikoen ingurukoak,

benchmarking delakokoak etab.) gogoeta prozesua

eta debate partizipatiboa bultzatzeko tresna gisa.

Aipatutako Diagnostikoaren lanketa hainbat infor-

mazio iturritik abiatuz garatzen da, kuantitatiboak

(estatistika ofizialak, txostenak...), nahiz kualitati-

boak (agente eta kontraste talde, aditu eta abarri

elkarrizketak, hiriaren inguruan duten pertzep zio

espezifikoa ezagutzeko), Batzorde Delegatuan

gogoeta eta debaterako abiapuntu gisa balio duen

Dokumentu Diagnostikoari bidea emateko.

Diagnostikoa eta Joeren Azterketaren ondorioak

Batzorde Delegatuaren baitan lantzen dira, hiriaren

AMIA azterketaren bidez (Ahuleziak, Mehatxuak,

Indarrak eta Aukerak).

Erabilitako metodologiak planifikazio estrate-

gikoaren prozesua osatzen du, PEarentzat Gizarte

Kontseiluaren Batzorde Delegatuak ere parte akti-

boa hartzen duen prospektiba ariketaren bidez.

Hau Egituraren Azterketatik (aldagarri estrate-

gikoak aukeratu, hierarkizatu eta sailkatzen dira, hi-

riaren Estrategiaren Ardatza osatuz) eta Azterketa

Morfologikotik (Delphi inkestaren bidez kontras-

tatzen diren 2020rako hipotesiak plazaratzen dira)

abiatuta, 2020ra begira Donostiarentzat Eszenato-

kien zirriborro eta eraikuntzarekin burutzen da.

Eszenatokien eraikuntza apustu baten lanketatik

begiratzen da, Donostiaren Ikuspegia 2020ra

begira, etorkizunerako nahi dugun hiriari buruzko

konpromisoa, hiriaren Estrategia zein oinarriren

gainean landu nahi dugun.

Erronka eta helburu estrategikoak identifikatu eta

Batzorde Delegatuaren baitan kontrastatu ondoren,

estrategia eta ekintza ildoen definizioan aurrera

egiten da, Batzorde, edo Sektoreko lan Taldetan

abian jarriz, alor jakinetan gogoeta eta kontrasteetan

sakontzeko (estrategikoak direlako, edo azterketa

sakonagoa behar dutelako).

Ekintza ildo hauen eta proiektu estrategikoen

definizioaren ondoren eta hauek adostu eta gero,

ekintza eta proiektuen koherentzia azterketari eki-

ten zaio (helburuen ahokadura, lehentasunak, ...),

jarraipen mekanismoen ezarpenarekin batera

(Adierazle Sistema, ...).

Plan Estrategikoko Batzorde Delegatua (2008-05-19). Donos-tiarentzat E2020DSS gogoeta prozesu berriaren hasiera.

19

3.2. E2020DSS Estrategia osatzen duten fase eta elementuak

Aurreko ataletik ondorioztatu daitekeen bezala, E2020DSS Estrategiaren eraikuntza prozesua hainbat etapatan banatzen da.

Gainetik aipatuta, nolakoak garen eta non gauden – Hiria zenbakietatik abiatuta eta hiritarrek eta bere garapen eta kudeaketan inplikatutako pertsonek ikusita – modu objektibo eta subjektiboan ezagutzeko alde analitikoa, lortu nahi dugun hiri eredua identifikatzeko proposamen lanaz jarraituta eta “2020ra begira hiriaren ikuspegia” eta helburuak, estrategien diseinua eta eskusartze proiektuak ezartzeko amaierako etapa.

20

3.2. E2020DSS Estrategia osatzen duten fase eta elementuak

I. Fasea. Azterketa eta Diagnostikoa.

Hainbat azterketa edota dokumentutan oinarritutako

Diagnostiko Estrategikoa (hasierako egoeraren az-

terketa, Diagnostikoa, Pertzepzio Inkesta, Joeren

Azterketa, AMIA, ...) etorkizunari begira erronka

berriak ezartzeko eta hiriaren estrategiaren ardatza

osatuko duten aldagarri estrategikoen aukeraketa

eta identifikazioari bidea irekitzeko, hiriaren egoerari

eta azken urteotako garapenari eta lurraldearen,

ekonomiaren, nahiz gizartearen errealitatearen ka-

rakterizazio funtzionalari buruzko berrikuskapen eta

azterketa prozesu bat da berez.

Diagnostiko Estrategikoaren lanketak partaidetza

publiko handia dauka atzean, PEaren Batzorde De-

legatuan ordezkaritza duten agente publiko eta pri-

batuen bidez egin da 2008ko azken erditik 2009ko

otsaila bitarte.

II. Fasea. Prospektiba.

Prospektiba lanak sistemaren aldagarriak eta hauen

arteko elkarrekiko harremana definitu eta identifika-

tzen ditu (Estrategiaren Ardatza) MIC-MAC egitu-

raren azterketaren bidez, etorkizuneko garapenaren

aurrerapen eta egituraketa lanarekin jarraitzen du,

azterketa morfologikoaren (prozesuko partaideen

posizionamendua kontrastatuz, Delphi inkesta) eta

joeren Eszenatokien egituraketaren bidez, apustu

eredua definitzen amaitzen du, partekatutako etorki-

zuneko Ikuspegi koherentearekin.

Hiriari buruzko etorkizunaren ikuspegia ideia gako

sorta txikian laburbiltzen da. Ikuspegi honetan

estrategiaren oinarrizko baloreak jasotzen dira:

nazioarteko Proiekzioa, konektibotasuna, lurralde

inteligentea, pertsona eta enpresentzat erakargarria,

gizarte kohesioa, hiri partekatua, jasangarritasuna,

bizitza-kalitatea, trebakuntza, ... E2020DSS Estrate-

giaren formulazio fase hau 2009ko urtarrila/otsailetik

irailera egin zen.

III. eta IV. Faseak. Estrategiaren Formulazioa.

Behin hiriaren etorkizuneko apustua ezarri ondoren,

gogoeta, ekiteko helburu eta erronka handien eta

ardatz estrategikoen inguruan oinarritzen da lehenik

eta behin. Prozesuan parte hartzen duten agente

guztien kontsensua eskatzen du honek.

Lau ardatz estrategikoak lan eta gogoetarako

tresna gisa planteatzen dira, Planaren lanketaren

baitan. Ardatz eta helburu estrategikoen egitu-

raketak, planteatu ditugun aipatutako helburuetako

bat asetzeko garatu beharreko ekintza ildoetan lan

egitea ahalbidetzen du. Helburu, ardatz eta estrate­

gia ildo, edo estrategia globalen hastapeneko defi-

nizio hau 2009ko azken hiruhilabetekotik, 2010eko

otsailera arte burutu da.

Sektoreko gogoetaren unea da, gaikako batzordeen

edo lan taldeen eskutik (azterketa sakona eta ze-

hatza eskatzen duten gai eremuetan), hauek diag-

nosi estrategikoa adostu eta norberaren alorrarekin

erlazionatutako estrategia eta ekintza ildoetako

bakoitzaren azterketa eta eztabaidan sakontzen

dute, E2020DSS Estrategiaren hastapeneko eske-

mari erantsiko zaizkion ekintza proposamenen eta

garatu beharreko proiektuen ekarpena eginez. Fase

hau 2010eko otsailetik ekainera burutu da.

V. Fasea. Definizio Estrategikoa.

Aurreko fasea adostu eta gero, koherentzia azter-

keta bat egin eta, ekintza ildoak proiektutan talde-

katzen dira, lehentasunak ezarri eta helburu eta ildo

estrategikoetan txertatu da.

Jarraipen mekanismoak ezartzen dira, proiektu eta

helburu estrategikoetarako adierazle sistema baten

bidez.

Dokumentu hau barneratzen duen azken eta-

pa 2011ko urtarrilera arte doana da, Batzorde

Delegatuaren behin betiko onarpena eta E2020DSS

Estrategiaren aurkezpen publikoa gertatzen dire-

nean.

21

2020DSS Estrategia. Prozesuaren faseak.

Azterketa etaDiagnostikoa1.

Fasea

Diagnostiko Estrategikoa Joeren AzterketaAMIA

2.Fasea

ProspektibaEgituraren AzterketaEszenatokien EraikuntzaEszenatoki Apustua

3.Fasea

EstrategiaArdatz EstrategikoakErronkak eta HelburuakIldo Estrategikoak

4.Fasea

Lan taldeak Proiektu EstrategikoakEkintza Plana

5.Fasea

Estrategia 2020 AZKEN DOKUMENTUA

23

4. Donostiako Errealitatearen Azterketa

Atal honetan modu laburrean deskribatuko dira, diagnosi fasean zehar landutako Donostiaren egoerari buruzko funtsezko ideiak. Diagnosian, hiriaren estrategia, bilakaera eta garapenetik abiatuta, Donostiaren adierazle nagusiak ikusi ahal izan dira, etorkizunari begira antzematen diren bere indarrak, ahuleziak, nahiz aukerak eta mehatxuak zehaztuz, hiriaren estrategiak berriz definitu eta eguneratu ahal izateko oinarri gisa. Amaitzeko, inguru globalean Joeren aldaketen Azterketaren sintesia erantsiko da.

25

• Bizi-kalitatea eta batez ere etorkizunekoa.

• Pertsona guztientzat, hau da, hiri anitza (adinak,

sexua, gaur egun bertan bizi direnak eta etorki-

zunekoak, jatorriak, ...), kohesionatua (kapital

soziala, baloreak, sareak, lurraldearen oreka eta

artikulazioa – auzoak eta lurraldea, berdintasuna,

ongizatea, ...) eta jasangarria (ingurumena-energia,

gizartea-berdintasuna, hezkuntza, ekonomia-berri-

kuntza, ezagutza).

• Hiri inteligentea (ezagutza, kultura, sormena,

jarduera berritzaileak, aukerako sektoreak, ...) bizi

eta lan egiteko bere erakargarritasuna berritu

eta eguneratzen duena (eta gainera, bisitatu eta

pertsona gisa “hazteko”: demografia, ekintzailetza,

partaidetza, kultura, aisia, natura, ...), modu jasan-

garrian.

•Beraz, hirietako (pertsonak, enpresak, erakun-

deak, unibertsitateak, kultur eta ezagutza gu-

neak, gertakariak, ...) sareetan (gertukoak, nahiz

urrunekoak) txertatuta (konexionatuta) eta barnetik

eta nazioarteko mailan konektatuta.

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

Jarraian aurkezten dugun diagnostikoa, 2008 amaieran eta 2009ko lehen hiruhilabetekoan landu­tako “Donostiaren Diagnostiko Estrategikoa” doku­mentu zehatzak zituen ondorio nagusien laburpena da, bere garaian eta modu egokian aurkeztu zen eta Plan Estrategikoaren Batzorde Delegatuak ba­lioztatu zuen. Aipatutako dokumentua eguneratu egin da funtsean, 2010eko udaberrian. Hiriaren erradiografia sektorialean sakondu da, lan taldee­tan burututako lanari esker.

Diagnostiko Estrategikoa biztanleen bizi­kalitatea helburu duen hiri baten ikuspegitik bideratzen da, honako aspektu hauek nabarmenduz:

26

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

DEMOGRAFIA

Donostiak hazkuntza demografiko iraunkorra izan

du XX. mendean zehar, handiagoa 50. eta 60. ha-

markadatan, boom demografikoarekin eta garapen

ekonomiko garrantzitsuarekin bat eginik (Gipuzkoa

eta EAE, bere osotasunean, industriaren gara

penaren gune nagusienetakoak eta penintsulako

migrazio jarioen norakoa izateagatik sendotu ziren

garaian). 70. hamarkadak inflexio puntua dakar

prozesu honetan, populazio galera nabarmenarekin;

80. hamarkadako errekuperazio demografikoari

populazioaren gutxitzeak jarraitu zion (1991ko

erroldan islatzen dena) eta 90. hamarkadako haz-

kunde demografiko berri baten ondoren (urtero

%0,3 inguruko hazkunde metatuarekin). Donostiako

populazioa 185.357 biztanlera heldu da 2009ko

abenduan1.

Mendebaldeko gizarte ereduan gauzatu den ama-

tasunera gero eta adinez zaharrago izanda heldu

eta ondorengo kopuru eskasagoa izateko joera eta

bateratzeko arazoak dira garapen begetatibo nega-

tiboa ekarri dutenak.

Donostiako populazioa, bestalde, etengabeko za-

hartzea2 jasaten ari da, bost pertsonatik batek 65

urte edo gehiago ditu eta hamaseitik batek 80 baino

gehiago, gehienak emakumeak; hala ere, piramide

demografikoak haurren populazioaren gorakada

izan du. Adin talde handien egiturak, 65 urtetik

gorako populazioa (zahartze indizea) 1981an %12

izatetik, 2009an populazioaren %20 izatera pasa

dela adierazten digu, 20 urtetik beherako biztanleria

(gaztetasun indizea), garai berean behera egin duen

arren (Eustat, 2010).

1 Dokumentuaren osotasunari erreferentzia egiten dioten iturri estatistiko nagusiak: Donostiako Udala (hainbat departamendu eta bere baitan dauden erakunde, modu berezian Donostiako Sustapena eta Donostiako Estrategia Bulegoa), EUSTAT, INE, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Innobasque Sareko agenteak besteak beste.

2 Populazio donostiarraren jaiotza kopuruaren beherakada progresiboa eta bizi-itxaropenaren gorakadaren ondorioz.

85 y más

80-84

75-79

70-74

65-69

60-64

55-59

50-54

45-49

40-44

35-39

30-34

25-29

20-24

15-19

10-14

5-9

0-4

8.000 6.000 4.000 2.000 0 2.000 4.000 6.000 8.000

Donostiako populazioaren piramide egitura, 2009

4.1.1. Hiriaren eremua: Pertsonak

190.000

185.000

180.000

175.000

170.000

165.000

160.000

155.000

1975 1981 1986 1991 1996 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

172.303

182.437 185.357

Donostiako biztalneria (1975­2009)

Gizonezkoak Emakumezkoak

27

Ezaugarri demografiko esanguratsuenen artean ai-

patu daiteke Donostia eta EAEaren jaiotza-tasek (‰

9,9 2008an) beherakada nabarmena jasan dutela

(EAEan ‰19,1ekoa zen 1975an, ‰ 7,9koa 1997an

eta ‰ 8,3koa 2007an), EBaren batezbestekoaren

azpitik kokatuz (‰ 10,9 2008an).

Bizitza-itxaropena, bestalde, hazten joan da

etengabe; 2008an 77,2 urtean gizonezkoen kasuan

eta 84,3 emakumezkoenean, EAE osoari begiratzen

badiogu, estatu mailako zifren parean kokatzen dira

eta nazioarteko mailan altuenen artean (Espainian

77,8 eta 82,2 urte inguruan kokatzen da urrenez

urren). EBan Frantziako emakumezkoek bakarrik

hobetzen dute batezbesteko bizi-itxaropena (84,8).

Guzti honek %49,2ko mendekotasun tasara 3 gara-

matza 2009an, Autonomia Erkidegoa baino zenbait

puntu altuagoa.

Zahartze demografikoak ondorio garrantzitsuak

ekarriko ditu sozioekonomia arloan, ongizate sis-

teman eta pentsio sisteman, gizarte zerbitzu eta

sorospenetan eskakizun handiagoekin eta osasun

arloan beste horrenbeste; lan merkatuan ere eragina

izango du, familian eta aisialdian, etxebizitza eskaki-

zunetan, ikerketan, etab.

Donostiako populazioaren ezaugarri nabarmenen

artean ere, hazten doan atzerritarren presentzia

dugu, bost urteren buruan %1,4 izatetik %6,5era

pasa da (erroldatutako 12.018 atzerritar 2009ko ur-

tarrilean; INE, Populazio Erroldak), migrazio prozesu

baten ondorioz eta gehienbat Europar Batasunetik

kanpokoak diren pertsonez osatua (Donostian errol-

datutako etorkinen %72, EB-27tik kanpokoak dira).

Ondorengo koadroak, hiriak jasandako garapen

demografikoa adierazten digu sintesi moduan.

3 Mendekotasun tasa

(<15 popu+ >65popu)/ (15-64 popu)*100)

7

6

5

4

3

2

1

0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Donostian erroldatuta dagoen atzerriko biztanleria

Biztanle kopurua

Zahartze indizea

Gehiegizko zahartze indizea

Gaztetasun indizea

Populazio etorkina

181.064

%19,48 (2003)

% 9,22 (2003)

% 12,09 (2003)

% 1,7

185.357

% 20,38 (2009)

% 10,89 (2009)

% 12,59 (2009)

% 5,8 (2009)

Garapen demografikoa

28

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

Hitz gutxitan esan daiteke gizarte donostiarra

orokorrean, plurala, partaidetza eragiten duena, so-

lidarioa, trebatua eta bere alor guztietan ingurume-

naz eta kulturaz interesatzen den horietakoa dela.

Kultura eta kirolen inguruan interesa duena, bere

hiriarengatik arro eta bere bizi-kalitatearekin ase.

Trebakuntza maila handia dauka, 10 urtetik gorako

pertsonen %30ak baino gehiagok unibertsitate ikas-

ketak ditu (1996an, aldiz, portzentaje hori %23 ingu-

rukoa zen). Era berean, 14 eta 20 urte bitartekoen

bost donostiarretik lauk bigarren hezkuntza gainditu

du, Espainiakoarekin alderatuta (%60), askoz ere

tasa handiagoekin (%78 EAE osoari begiratuta).

Bestalde, euskarak aurrera egiten du biztanleriaren

artean, Euskara mailaren araberako banaketak

(Eustat, 2006), %35 euskalduna, %28 ia euskalduna

eta %37 erdalduna da euskarak gizarte donostia

rrean duen etengabeko murgil keta konfirmatuz.

Aipatzekoada gainera, populazio gaztearen (5 eta 19

urte bitartekoak) %75ak Euskara “ongi ulertu eta hitz

egiten duela”. 2 eta 19 urte arteko populazioan, eus-

kaldun eta ia euskaldunen portzentajea osotasuna-

ren %93ra heltzen da, hala ere, euskarak etxean

duen presentzia (etxean hitz egiten den hizkuntza)

askoz txikiagoa da, gaztelera hizkuntza nagusia

izanik.

Hiritarren jarrera solidarioekin duen konpromisoa,

kolaboratzen duten gobernuz kanpoko erakundeen

bidez adierazten da nagusiki, neurri jakin batean ala

bestean, populazioaren hamarrena. Elkarkidetzeko

beste hainbat modu aukeratzen dituzte hiritarrek,

hauen artean, gastronomi eta kultur elkarteak,

kirol arlokoak, edota profesionalak. Donostiako

erregistroan inskribaturiko elkarte kopuruan ha-

zkuntza handia eman da azken hamarkadan (39,6

∆% 2001-2010) eta ‰ 4,6 biztanleko ratiora heltzen

da horrela.

Orokorrean adierazita, hiritarren ardura nagusiak

ondorengo elementuetara zuzentzen dira: etxe-

bizitza (eskuragarria), enplegua (duina) pertsona

ororentzat, egoera ekonomikoa (garestitasuna,

zailtasunak,...), baita indarkeria eta terrorismoa

ere, edota egoera politikoa eta euskal gatazka (Gi-

puzkoa, 2008, Euskal Soziometroa 36). Bestalde eta

hiriari dagokionez, hiritarren gehiengoak gustura da-

goela adierazten du: honek duen erakargarritasuna,

garraio publikoa, kultur eskaintza eta segurtasuna

dira gehien baloratzen diren aspektuak (Donostiako

Estrategia Bulegoa. Hiritarren Pertzepzio Inkes-

ta, 2008) eta orokorrean, hiritarrek gizartearekin

konpromisoa sumatzen dute, atzerrikoekin jarrera

anbibalentearekin, baina inguruko beste hiriekin

alderatuta pertzep zio hobearekin eta banaketa

espazial eskasarekin. Hala ere, nabarmena da nor-

beraren edota familiaren segurtasunaren galeraren

eta “Ongizate Estatuaren” kinka larriaren aurrean,

nolabaiteko errezeloa.

Donostiako hiritarrek uste dutenaren arabera,

hiriak izpiritu ekintzailea dauka: hauen artean bi

herenak horixe dio. Izan ere, sei biztanletik lauk

(16 eta 60 urte bitartean) bere negozio propioa

izan du, edo irekitzeko asmoa dauka, azken edo

hurrengo bost urteotan, ekimen hauetako gehienak

zerbitzuetakoak, merkataritza eta ostalaritzan

nagusiki (Donostiako Sustapena. Gizarte

innobarometroa). Hala ere, administrazio

publikoan enplegua lehentasuna duen aukera da

donostiarrentzat, negozio propio bat bideratu eta

sektore pribatuan soldatapeko lan jardueraren

aurretik.

HEZKUNTZA, GIZARTEA ETA PARTEKATUTAKO BALOREAK

29

Gizarte zerbitzuetan eskakizunaren etengabeko igoerak

talde ahulenen beharrak islatzen ditu: orokorrean az-

tertuta Donostiako familien errentak (ongizate egoeran

dauden familiak) gora egin du nabarmen (urtean %9)

krisiaren ondorioak jasan aurreko bost urteetan (2.760

milioi euro, zerga oinarri osoa PFGZ 2006), bere

pertzepzioaren arabera, hilabete amaierara heltzeko

zailtasunek familien herenean dute eragina (2008

Plan Estrategikoa. Hiritarren Pertzepzio Inkesta), izan

ere, populazioaren gero eta portzentaje handiagoak

jasotzen ditu oinarrizko laguntza ekonomikoak (4.645

familia eta 7.799 pertsonek jasotzen dituzte oinarrizko

errenta laguntzak, kontribuzio gabeko pentsioak eta

gizarte larrialdiko laguntzak), onuradunen %63 kide

bakarreko familiak dira eta onuradunen %60 emaku-

meak.

Pobrezia tasak, EUSTATen Pobrezia eta Desberdin-

tasun Sozialen 2008ko Inkestak jasotzen duenez,

gora egin du Donostialdeko eskualdean, %2,2tik

(2004) 2008ko %3,5ra pasa da (Donostialdeko

datuak), Euskal Autonomia Erkidegoko batez bes-

tekoaren azpitik mantentzen da hala ere (%4,1).

Zehaztu beharko litzateke Bazterketa5 arriskuan

dauden kolektibo eta pertsona kopurua hazten

doala, hauen artean nabarmentzen baita krisi eko-

nomikoaren eragin handiagoa (langabezia, gastuak

asetzeko garaian zailtasunak,..), enplegua kohesio-

rako euskarri nagusia izanik.

4

2008 hasieran eginiko inkesta, finantza krisiaren hasiera baino lehenagokoa berez.

5

Batez ere honako kolektibo hauetan: kide bakarreko familiak (emakumea), gaitasunik gabeko batasunetik kanpoko inmigrazioa, gutxieneko diru-sarrerak dituzten pertsona adinduak (eta minusbaliotasun handia) eta minusbaliotasuna duten pertsonak (buruko gaixotasuna azaleratzen da).

Oinarrizko prestazio ekonomikoen hartzaileak

Hiritar guztien ‰

Oinarrizko errenta jasotzen dutenak

GLL jasotzen dutenak

2003

7,75

11,51

2004

7,87

11,31

2005

8,22

13,54

2006

8,45

14,53

2007

9,06

13,9

2008

18,58

15,47

Plan Estrategikoaren ezarpenaren bilakaeraElkarteak

Udal hauteskundeetan partaidetza

PFGZ­ Oinarri ezargarria per capita

Oinarrizko Errenta jasotzen dutenak

GLL jasotzen dutenak

Pobrezia tasa­Donostia

Etorkinen balorazioa, onarpena (0­10)

Zerbitzu, ongizate eta gizarte laguntzako zerbitzuekin satisfazioa (0­10)

654 (2001)

66,46% (2003)

10.740 (2001)

7,75% (2003)

11,51% (2003)

2,20% (2004)

4,7 (2005)

5,5 (2005)

913 (2009)

54,86 (2007)

15.202 (2006)

18,59 (2008)

15,47 (2008)

3 ,5% (2008)

5 (2008)

6,24 (2008)

GIZARTEA: KOHESIOA­GIZARTEAREN ESKAKIZUNAK

Ondorengo koadroak gizarte donostiarrak izan duen garapena azaltzen du, Donostiako 2010 Plan Estrate-

gikoaren gogoeta eta ezarpena prozesuaz geroztik:

30

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

Modu orokorrean, Donostiak 85.187 pertsonei eskaini

die lana 2009an (azken hamar urteotan 24.500 enplegu

garbi sortu dira), azken urtean krisiaren eragina dela eta

(horrela, 2010eko urtarrila eta azaroa artean 2009ko

epe berean baino 113 kontratu gutxiago gauzatu dira

Donostian) kontratazioaren jaitsiera nabarmenduz eta

neurri handiagoan, kontratu mugagabeetan, behin-

behinekotasun handiagoarekin, eta hala ere, zerbitzu

profesional eta enpresen dinamismoa azpimarratuz,

finantza eta higiezin, informatika, ingeniaritza eta

I+Garekin batera. Adierazi behar dugu baita ere, azken

urte honetan industria sektoreak eboluzio positiboa

izan duela, kontratuak burutzerako gaian.

Okupazio tasa %70,5ean kokatzen da (%64,8 2001ean

izanik), langabeziak behera egiteko zuen joera kri-

siarekin zeharo aldatu da, 2010eko apirilean %10,4ko

tasarekin (hilabete honetatik aurrera, langabezia

egoeran dauden pertsonen zifren beherakada eman

da) 2010eko azaroan %10eko langabezia tasarekin

(laugarren hilabetez jarraian urte batetik besterako

gorakadaren gutxitzea erregistratuz).

Gipuzkoa eta EAEaren batez bestekoaren azpitik;

bestalde azpimarratu behar da Donostian sexuen

araberako langabezia tasaren parekatzea eman

dela (emakumezkoen arteko langabezia %9,7an

kokatzen da 2009a eta gizonezkoena %9,1era hel-

tzen da), populazio aktibo eta okupatuaren genero

desberdintasuna ia 20 puntukoa den artean (adinez

zaharragoak diren adin taldeetan batez ere). Sektoreka,

langabeziak zerbitzuen sektorean du eragina gehien-

bat (%73,5, 2010eko maiatzean).

Donostiako lan­merkatuaren bilakaeraKontratu kopurua

Okupazio Tasa

Langabezia Tasa

Enplegurik gabeko pertsonak

Enplegurik gabeko emakumeak

83.597 (2001)

64,8 (2001)

7,3 (2001)

5.788 (2001)

3.413 (2001)

85.187 (2009)

70,5 (2008)

10 (nov. 2010)

9.523 (nov. 2010)

5.013 (nov. 2010)

20

15

10

5

0

1995 1996 1997 1998 1999

Langabezia tasaren bilakaera, Donostian

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

EmakumeakGizonak Guztira

LAN MERKATUA

Ondorengo koadroak Donostiako lan merkatuak izan duen garapena laburbiltzen du.

31

Jarduera ekonomikoari dagokionez, hiriak 6.325 milioi euroko aberastasuna sortzen du urtean gutxi gora

behera; azken hamarkadako hazkuntza nabarmena krisi ekonomikoak gelditu du bat-batean. 34.123 €-ko

BPG per capita 2009an, 2007koaren antzekoa da, baina 2008koa baino baxuagoa, krisiak honengan izan duen

eragina dela eta. Donostiaren errenta per capita Estatuko altuenen artean kokatzen da.

BPGaren sektoreko banaketari dagokionez, jarduera ekonomikoa, enplegua bezala, zerbitzuen sektorean

oinarritzen da (%85) eta honek dibertsifikazio maila esanguratsua irudikatzen du gainera, higiezinen eta en-

presaritza zerbitzuen azpisektorearen salbuespenarekin (ia BPGaren %29), merkataritza eta konponketa dago

ondoren (%12 inguruan); finantza bitartekaritza (%9tik gertu); jarduera sanitarioak eta gizarte zerbitzuak (ia

%8arekin kasu bakoitzean) eta garraio eta komunikazioen alorrean eta administrazio publikoan (%5 baino

pixka bat gehiago) daudenek ixten dute zerrenda.

Industria jarduerak BPGaren %8 inguruko ekarpena egiten du, sektoreka dibertsifikazio handiarekin. Eraikunt-

za sektorearen ekarpena antzekoa da, azken urteotan igo den arren, lehen sektorea testigantzazkoa da soilik

.

Ondorengo koadroak ekoizpen egitura eta errenta adierazleak aurkezten ditu sintesi moduan:

BPG eta BEGaren bilakaera

2004

2005

2006

2007

2008

2009

PIB (milaka €)

5.038.369

5.394.987

5.851.995

6.310.761

6.547.099

6.324.868

PIB per capita (€)

27.586

29.492

31.924

34.468

35.534

34.123

VAB (milaka €)

4.523.388

4.826.739

5.223.739

5.629.872

5.947.336

5.800.028

Ekoizpen egitura eta errenta adierazleakPIB (milaka €)

PIB per capita

VAB (milaka €)

Enpresa kopurua

5.038.369 (2004)

27.586 (2004)

4.523.388 (2001)

18.546 (2001)

6.324.868 (2009)

34.123 (2009)

5.800.028 (2009)

22.328 (2009)

4.1.2. Jarduera ekonomikoa, garapen jasangarria, Errenta eta aberastasunerako baldintza

Industria sektorea 8%

Nekazaritza eta arrantza sektorea 0%

Zerbitzuen sektorea 85%

Eraikuntza sektorea 7%

BPG eta BEGaren bilakaera (2005)

32

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

Enpresaritza jarduerari dagokionez, establezimendu

kopurua 22.322koa da 2009an, %2,4ko beheraka-

darekin aurreko urtearekin alderatuta, krisiaren

ondorioz, hala ere, hau ez da oztopo azken ha-

markadan hiriak izan duen dinamismo ekonomikoa

nabarmentzeko garaian (2001etik establezimendu

kopuruaren hazkundea %20,4koa da).

Donostiako ekonomiak hirugarren sektorerantz

izan duen ibilbidea establezimenduen sektoreko

espezializazioan azaltzen da, %83,2 zerbitzu sek-

torekoa izanik, %13,5 eraikuntza arlokoa eta %3,3

industria arlokoa.

Sektore ekonomikoen artean, aldi berean, merka-

taritzaren hazkundea azpimarratu behar da (2007az

geroztik establezimendu kopuruak eta enpleguak

behera egin duen arren), kanpoaldeari begiratuta

trakzio handia eragin duena (Donostialdeko beste

herriak, Gipuzkoa, Frantzia hegoaldea); 5.212 esta-

blezimenduen artean, merkataritza txikiaren nagusi-

tasuna dugu.

Bestalde, ostalaritza sektoreak bere okupazioa

handitu du, %19,3 2001 eta 2008 artean (6.108

enplegatura arte), ia establezimendu kopurua man-

tentzen duen arren (1.372 2009an).

Era berean, jarduera turistikoaren garapen

faboragarriko testuinguruan, hotelen eskaintza 69

establezimendura heldu da 2009an (57, 2001ean)

18 hiru edo izar gehiagokoak eta 1.582.350 plaza

urtero (%16ko hazkundearekin 2001az geroztik), tu-

rista kopuruaren hazkuntza nabarmenaz lagundurik

(820.950 2009an, %29ko igoera 2001etik).

Azpimarragarria baita ere, atzerritik datorren turista

kopuruaren hazkuntza nabarmena (gaua igarotzen

duten atzerriko bisitari kopurua %66 igo da azken

hamar urteotan), hoteletan ematen diren gauen

herena suposatzen baitu jada. Hotelen okupa-

zioa 5,2 puntutan hazi da 2001 eta 2009 artean,

urteko batezbestekoaren %59,1era helduz. Eta

bilera turismoari dagokionez, batzarren jarduera

etengabe sendotu dela azpimarratu behar da, ekitaldi

kopuruari, iraupenari eta delegatuei begiratuta, krisi

ekonomikoaren eragina kontuan hartu behar den

arren.

Honen harira komentatu behar da, era berean, kul-

tur sektorearen dinamismoa, azpiegitura nagusien

eta kultur ekitaldien erakarpen gaitasun handiarekin

batera (milioi erdi pertsona inguruk bisitatzen dituzte

museo nagusienak eta antzeko zifrak ematen ditu

ekitaldi garrantzitsuenetara doan jende kopuruak).

Jazzaldia eta Musika Hamabostaldia bezalako

ekitaldiek urtero beren prestigioa sendotzen dute,

2001az geroztik hauetara gerturatu den jende

kopurua bikoiztuz. Zine jaialdietako ikusleak (Na-

zioarteko Zinemaldia, Beldurrezko Zine Jaialdia,…)

etengabe hazten ari dira kopuruari begiratuta.

550.000

500.000

450.000

400.000

350.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

0

Bidaiarien sarrera

1995199419931992 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

EstatukoakAtzerritarrak

EKOIZPEN EGITURA, ENPRESARITZA EGITURA

33

Aipatutakoaren harira, kultur sektorearen garapena,

bere osotasunean, indar handikoa izan da azken

hamarkadan eta enpresa kopurua, 450 ingurukoa,

nabarmen hazi da (%60 2001az geroztik), antzeko

hazkundea izan dute edizio sektoreak (67 enpresa

2007an) eta industria sortzaileak deitzen direnek

(2.106 enpresa 2008an), hazkunde nabarmenagoak

oraindik ikus-entzunezko sektorean, 120 enpresatik

gora dagoeneko, hamarkadan zehar %67ko haz-

kunde tasarekin.

Ikus-entzunezko Sektoreko Berrikuntza Poloa-

IBPk, sektorea garatzera bideratutako ekintzekin

batera, honen bultzadan lagunduko du dudarik

gabe. Ekonomia sortzaileari dagokionez, joerak eta

aurrerapen teknologikoak, jada existitzen den jardue-

rarekin batera (publizitatea, edo arkitektura bezalako

eremuekin, artisautza, diseinua, artea eta an-

tzinatekoak, bideoa, filmak eta argazkigintza,

ikus-entzunezkoa, edizioa, softwarea, ordenagai-

luko jokoak, edota irratia eta TB, besteak beste),

Donostian beren ahalera areagotzen laguntzen

duten faktoreak dira.

Orokorki esanda, enpresaritza zerbitzuetako sek-

tore dinamiko honek (ingeniaritzek, aholkularitzek,

enpresa kudeaketek…) hirian 4.300 enplegu gehia go

izatea eskura jartzen du (%71ko hazkundea zortzi

urtean). I+G eta Informazio eta Komunikazioen Tek-

nologia arloko zerbitzuetako jardueren ezarpenak ere

gora egin du modu esanguratsuan azken urteotan.

Epe laburrean joera areagotzea espero dute.

Komunikazio teknologiei dagokienez, Azpiegitura,

teknologia berri eta wi-fira sarbidearen garapena

azpimarratu behar dira, hiritarrek interneten egiten

duten askotariko erabilerekin batera, batez ere

gazteen artean (Donostiako etxebizitzen %73k or-

denagailu pertsonala dauka eta %67,7k inter netera

konexioa, 2008an). Era berean, enpresen %85k

internetera sarbidea daukate (merkataritzak eta os-

talaritzak maila baxuagoak dituzte) eta hauen erdiak

web orrialdea.

Aparteko aipamena merezi dute I+G arloko jar-

duerek, azken urteotan Gipuzkoan eta EAEan bere

osotasunean hazkuntza nabarmena jasan ondoren;

jarduera honen zati handi bat Donostian kontzen-

tratzen da (enpresaritza terminotan datu xumeagoak

dituen arren, 2008an I+G arloan lan egiten duten

153 enpresa zenbatu dira eta).

Biozientziatan I+G Sarearen sendotzetik abiatuta, alor

hau hazkunde esperantzagarria bizitzen ari da Donos-

tian eta Euskal Autonomia Erkidego osoan, bere ikus-

pegi zientifiko-teknologikotik eta enpresaritza gara-

penetik begiratuta. Hau ikertzaile komunitatearen eta

enpresen sorreran hazkunde etengabean gauzatu da

(Donostialdean 6tik 11ra eta ESEan 36tik 70era pasaz

lau urte eskasen buruan). Hiriak sektore honetan duen

indarra biozientzia eta bioteknologiatan lan egiten

duten parekorik gabeko kontzentrazioan islatzen da,

baita EAEko ospitale gunean ere (Miramon inguruan),

hainbat ezagutza eremurekin eta aukera handiko

bioteknologia eta ikerketa jarduerarekin bat egiten

duten diziplinetan gaitasun handiarekin (diagnosia,

medikuntza birsortzailea, …); hala ere, lurraldeko

Zientzia eta Teknologia arloko agenteek biozien-

tziatan duten dimentsio txikiaz jabetu behar gara,

besteak beste, oraindik enpresa traktoreen partai-

detza eskasa, edota ekoizpen zientifikoa areagotze-

ko beharra.

80

70

60

50

40

30

20

10

0

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Biozientziak EAEn Enpresa kopurua, 1997­2008

34

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

Bestalde, jada existitzen diren eta aurreikusita

dauden jarduera ekonomikoen artean, enpresaritza

hazitegiak nabarmendu daitezke, CEMEI-Enpresa

Berritzaileen Udal Zentroaren kasua, egun 58 enpre-

sa barneratzen dituena (9 lokal ia industrial enpresa

garbientzat, 180 eta 500 m2 artekoak eta 49, 55 eta

200 m2 arteko bulegoentzat); ZENTEK, KITBetako

enpresentzat, (20 eta 50 m2 arteko 22 lokal); De-

mocenter, Energia Berriztagarri eta Eraginkortasun

Energetikoko enpresentzat (30 eta 50 m2 arteko

12 lokal); Belartza, Gizarteratzeko Enpresen Udal

Gunea (Belartza 2 bigarren fasearekin, 200.000 m2

ingururekin); Bidebieta Zerbitzu Enpresa (20 eta 40

m2 arteko 15 lokal) eta guneak eraikuntza maila oro-

tan; bi eraikinetan banatuta, 20.000 m2 dituen IBP-

Ikus-entzunezko Berrikuntza Poloa (50 eta 300 m2

arteko 67 bulego) eta ENERTIC, Energia Berrizta-

garriak eta Hiriarentzat Eraginkortasun Energetikoa

bultzatzeko ardura duena (13.000 m2tik gora), bi

gune hauek eraginkortasun energetiko handiko

diseinu bioklimatikoarekin eraiki dira, Miramon

Teknologia Parkeko Arbide Dorreen ondoan kokatu-

tako BIC Berrilan (bost solairutan banatutako 7.000

m2), Gipuzkoako Berrikuntza Enpresen Europako

Gunearen egoitza berria, non enpresa berrien “bio-

inkubagailua” nabarmentzen den.

Ondorengo koadroan hiriak ekonomia eta enpresa-

ritza alorrean, 2010eko Plan Estrategikoaren ezar-

penetik bultzatutako gogoeta prozesutik abiatuta

hiriak izan duen garapena azaltzen du.

Kultur sektorearen garapena

Aisialdi eta kultur eskaintzaren balorazioa (0­10)

Hilabetean kultura/aisialdi/etxebizitza gastua (etxebizitzaren gastuaren %)

Bazkide kop. Liburutegi sistema

Udal kultur etxeetako erabiltzaileak

Musika ekitaldien erabiltzaileak (Jazzaldia, Musika Hamabostaldia,…)

Zinemaldietan ikusleak (Nazioarteko Zinemaldia, Beldurrezko Jaialdia, ..)

Euskararen garapena (euskaldunak eta ia euskaldunak direnen populazioaren %)

Merkataritza establezimendu kop.

Merkataritza gastuaren bideraketa %

Ostalaritza. Establezimendu kop.

Ostalaritza eskaintza. Establezimenduak

Ostalaritza eskaintza. Plazak

Hotelen batezbesteko okupazioa

Batezbesteko egonaldia (egunak)

276 (2001)

5,36 (2005)

87,5 (2004) 5%

64.693 (2003)

213.716 (2004)

94.800 (2001)

220.056 (2001)

63 (2001)

4.910 (2001)

8 (2004)

1.364 (2001)

43 (1y2*)+14 (≥3*) (2001)

464.075 (1y2*) (2001)

46,7 (2001)

1,91 (2001)

442 (2007)

6,36 (2008)

100,1 (2009) 5,4%

89.445 (2008)

195.081 (2008)

190.000 (2007)

227.666 (2007)

67 (2006)

5.212 (2009)

9,3 (2007)

1.372 (2009)

51+18 (2009)

1.582.350 (2009)

51,9 (2009)

1,96 (2009)

Ekonomia eta enpresa jardueren bilakaera

35

Donostiako hiritarrek trebakuntza maila altua dute,

unibertsitate ikasketak dituen jende kopuruak gorantz

jarraitzen du (32.000 2001ean, hamabost urte lehe-

nagokoaren bikoitza eta 2008an, 34.000tik gora). 100

donostiarretik unibertsitateko 8 ikasle daude, 18.000

pertsona inguruk osatzen duten ikasle kopuruak

(2008/09) behera egin duen arren (%26 2000 eta 2009

artean, baina faktore demografikoa ere kontuan hartu

behar da), ia %50 irakaskuntza teknikoetakoak. Hala

ere, EAEan Zientzia eta Teknologian Goi-graduatu

tasa ‰ 27,2an kokatzen da (20 eta 29 urte bitarteko

populazioa), EB-27ko (‰ 13,4) eta estatuko (‰ 11,2)

batez bestekoa aisa bikoiztuz (Eurostat, Eustat, 2007).

Hiriak unibertsitate ikasketa eskaintza zabala dauka,

hogeita hamar titulazio inguru hiru unibertsitate

guneetan (duela gutxi Euskampus proiektuarekin

Nazioarteko Bikaintasun Campus izendatu duten

Euskal Herriko Unibertsitatea- EHU, Deustuko Uni-

bertsitatea eta Nafarroako Unibertsitatea). Unibertsi-

tate hauek, hezkuntza eta ikerketa erakundeekin

batera, tokiko garapenaren berebiziko aktoreak

dira, gizartearen dinamizazioan, lehiakortasunaren

hobekuntzan eta enpresaritza berrikuntzan.

Enplegu eskaintzak eta hirian burututako jarduerek

hiritarren trebakuntzarekin bat egin behar dute,

aipatu behar da era berean ezagutzak berez hirian

jarduera aurreratuen garapenerako aukera parega-

bea dakarrela.

Gauzak horrela, Euskal Administrazioak Ezagutza,

Teknologia eta Berrikuntzaren alde egiten duen

apustuak hamarkada askoko ibilbidea darama,

inbertsio publiko handiekin eta Zientzia eta Tek-

nologia Sistemaren bultzadarekin (parke, gune eta

agente teknologikoen laguntzarekin, I+G alorrean

inbertsioekin…). Honen emaitzaren ondorioz EAEak

Zientzia eta Teknologia sare zabala dauka -SARE-

TEK (Berrikuntzaren Euskal Agentzia).

Sare honen barruan, Gipuzkoa azpiegitura eta

agente teknologiko gehien dituen lurraldea da

(hauen %45a); aldi berean, Donostian gune (%27,7)

eta agenteen presentzia garrantzi handikoa da (ho-

geita hamar inguru), azken urteotan hazkuntza na-

barmenarekin, neurri handi batean berrikuntza eta

garapenaren arloan egin den ahalegin handiak, iker-

keta azpiegituretan inbertsioek eta I+Gan gastuaren

hazkuntza azpimarragarriak eraginda: Gipuzkoan,

BPGaren portzentajearen araberako I+G batezbes-

teko inbertsioa 2001eko BPGaren %1,44tik, 2008ko

%2,23ra pasa da, 90. hamarkada erdiaz geroztik

indartzen hasi zen ahaleginari esker. Donostiaren

kasuan, maneiatzen diren zifrak 2008ko % 2,45 eta

3,1 artean mugitzen dira, kontsultatutako iturrien

arabera aldatuz.

Gipuzkoan dedikazio osoa eskaintzen duen ikerlari

kopurua (6.236,6 2008an) %40,5 igo da azken bost

urteotan, era berean, I+Gean darabilen langile eta

ikertzaile donostiarren portzentajea, erkidegoko

beste hiriburuena baino handiagoa da. Langile hauek

Ingeniaritzatan kontzentratzen dira argi eta garbi;

esanguratsua da EAEko 5 ikertzailetik bat Donostian

egotea (1.835,7 ikertzaile-EDP, Eustat, 2009).

Berrikuntza eta Garapenean ahalegina

I+G Gastuak BPGren gainean (%)

Langileak (DOB)

Langile ikertzaileak ­ DOB

2004

1,44

11925,1

2008

1,85

15373,2

9.640,10

2004

1,64

4697,70

2007

2,05

5.878,70

3.673,90

2008

2,23

6.236,60

3.884,60

2007

2,12

2.290,70

1.733,60

2008

2,45 (*)

2.410,90

1.835,70

%Gipuzkoa

38,7

47,3

%EAE

19,5

15,7

19

%EAE

12,3

10,4

%EAE

9,4

10,9

2007

1,65

14434,9

9.220,40

(*) Donostialdeari buruzko datuak

EAE Gipuzkoa Donostia Bilbo Gasteiz

4.1.3. Hezkuntza Sistema eta Ezagutza Aurreratua

· Ikerketa Zentroak

· Berrikuntzako Bitarteko Erakundeak

· OPIak

· Oinarrizko ikerketa eta Bikaintasun Zentroak

· Teknologia parkeak

· Entitate Egiaztatzaileak eta Saiakuntza Laborategiak

· Enpresetako I+G Unitatea

· Ikerketarako Zentro Sektorialak

· Unibertsitateak    

Zientzia, teknologia eta ikerketako euskal sarea

36

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

Bestalde, I+Gean egiten den gastuaren irakurketa

zehatzagoa eginez, enpresaritzan I+Gean gastu

handiagoa adierazten du eta ikerketa aplikatuan eta

garapen esperimentalaren garapenean pisu handia-

goa, oinarrizko ikerketaren kalterako; aldi berean

azpimarratu behar da, unibertsitateko ikerketaren

eta enpresaritza ehunaren behar zuzenen arteko

harreman estuagoa.

Miramon Teknologia Parkea eta bere ingurua gune

eta agente hauen gehiengoa kontzentratzen den

barrutietako bat da. 238.671 m2ko azalera eraiki-

garria dauka, parkean 70 enpresa daude eta 3.000

langiletik gora, Material berri, IKT, Telekomunikazio,

Multimedia, Ikus-entzunezko, Medikuntza, Biologia

Molekular, Elektrokimika, Mikro eta Nanoteknologia

edo Enpresaritza Zerbitzuetan. Parkean zehar erai-

kitako espazioaren %93ko okupazio maila dauka

eta zabalkuntza fasean dago.

Zuatzu Enpresaritza Parkeak 117 enpresa ditu eta

2.200 enplegutik gora, Ingeniaritzan, informatika eta

komunikazioetan, aholkularitzan, ikus-entzunezkoan

eta abar espezializatuta dauden langileekin.

Ondorengo koadroak ezagutza aurreratuaren siste-

man hiriak izan duen garapena azaltzen duten adie-

razleak aurkezten ditu sintesi gisa.

Ezagutza aurreratuko sistemaren bilakaera

Unibertsitate ikasketak dituen biztanleria

I+Gean Gipuzkoak egiten duen gastua, BPGaren %

I+D langileak Gipuzkoan (EDP)

Langile ikertzaileak Donostian (EDP)

Zientzia, Teknologia Ikerketa Agenteak

Teknologia P­an langile kopurua

Zuatzu EPan langile kopurua

Enpresa kopurua Teknologia P­an

Enpresa kopurua Zuatzuko EPan

Ezagutza maila handiko zerbitzu Enpresa kopurua

32.000 (2001)

1,44 (2001)

4.697,7 (2004)

1.733,6 (2007)

22 (2001)

1.730 (2003)

1.800 (2003)

39 (2003)

86 (2003)

4.949 (2001)

34.000 (2009)

2,23 (2008)

6.236,6 (2008)

1.835,7 (2008)

34 (2009)

2.840 (2009)

2.000 (2008)

66 (2009)

109 (2008)

7.114 (2007)

37

Donostia hirigintzari dagokionez dimentsio

gizatiarrarekin bat egiten duen hiria izanik, bere pai-

saien edertasuna eta hirigintza-ingurumena eta hor-

nikuntza arloetako aspektuen kalitatea dela eta nabar-

mentzen da aldi berean; hirigintza morfologia orekatua

dauka, hiriaren lurren %37,3 parke, lorategi eta hiriko

zonalde berdez beterik dago, pertsona bakoitzeko ia

22 m2 (2005ean 13,4 m2) eta etxebizitza/etxebizitzeta-

rako lurren dentsitate globala bizt/bak 65,04koa dela

kalkulatzen da.

Bertako ingurune zeharo ezberdinetan bere hirigintza

garapenaren garaiak nabarmentzen dira, bereziki erdi-

gunetik gertuen dauden zonaldeetan, ingurumenaren,

arkitekturaren eta hirigintzaren kalitateari dagokienez,

aldi berean finantza eta merkataritza gune enblema-

tiko eta adierazgarrienetakoak izanik.

Hiriak komunitate, hezkuntza, sorospen, osasun, ai-

sialdi, kultura eta kirol hornikuntza zabalak ditu, garran-

tzi berezia dauka, arlo pribatuko eta bereziki publikoko

kultur ekipamenduen eskaintzak (122±), liburutegiak,

museoak, auditorioak, antzokiak eta kultur etxe sarea

(9 kultur etxe Donostiako auzoetan zehar sakabana-

tuta), udal eskusartze soziokultural publikoaren parte

handi bat kontzentratzen du (azken bost urteotan baz-

kide kopurua %34 igo duen hiritarren oniritzia duen

liburutegi sarea aipatu behar da talde honen barruan).

Aipatzekoa da Donostiako Udalak kultur agente gisa

izan duen presentzia nabarmena.

4.1.4. Hiriko bizi­kalitatea

Kulturgune eta azpiegituren banaketa

9

36

5

2

1

7

4

10

8

6 12

7

5

4 8

10

9

3

Kultura

1. Aquariuma

2. San Telmo Museoa

3. Tabakalera KGNG

4. Chillida Leku

5. Miramon Kutxagunea

6. Untzi Museoa

7. Elizbarrutiaren Museoa

8. Rezola Zementu Museoa

9. Kursaala

10. Victoria Eugenia Antzokia

Udal kulturguneak

1. Altza KE

2. Casares-Tomasene KE

3. Egia KE

4. Ernest Lluch KE

5. Larrotxene KE

6. Intxaurrondo Berri KE

7. Loiola KE

8. Lugaritz KE

9. Okendo KE

10. Aiete KE

38

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

Hiria “pertsonentzat” izanik, irisgarritasuna lau ekipa-

mendu eta udal eraikinetik hirutan dago (2005ean).

Hiriaren zati handi bat, dituen ezaugarri topogra-

fikoengatik, guztiz egokia da oinez eta bizikletaz

ibiltzeko eta klima bikaina dauka horrelako jarduerak

sustatzeko. Kirol instalakuntzek (udal kiroldegiak)

ia 1,5 milioi erabiltzaile izan dituzte 2008an (40.000

pertsonatik gora kirol txartelaren erabiltzaile); 16

urtetik gorako hiritarren erdiak partaidetzako kirol

jardueraren bat burutzen du.

Etxebizitzen alorrari dagokionez, sendotutako

etxebizitza kopurua 80.000tik gorakoa da, hala ere,

Hiri-Antolamendurako Plan Nagusiak proiektatutako

etxebizitzen kopurua nabarmen igotzea aurreikusten

da, 16.000 inguru. Bestalde, etxebizitzara sarbidea,

neurri handi batean duen prezio altuak baldintzatuta,

hiritarren etengabeko ardura eta eskakizunen artean

dago (etxebizitzen %12an etxebizitza beharrak di-

tuzten pertsonak daude, etxebizitzaren beharraren

inguruko inkestaren arabera. Egungo finantzek eta

ekonomiak egoera larriagoa bilakatu dute). Etxebiden

dauden etxebizitza eskakizunak ‰ biztanleekiko 60

eta 66 artean mantentzen dira azken bost urteotan.

Horrela, hirigintza garapenaren baitan proiektatutako

etxebizitzen parkeak, %17,2ko hazkuntza ahalbide-

tuko du; horren barnean, %43 babes ofizialekoak

izango dira, %16 tasatuak eta gelditzen den beste

%41 merkatu librekoak.

Hiria “segurua” da gainera, Bilbok edo Gasteizek,

edota erreferentziatzat hartzen diren hiriena baino

delitu tasa askoz baxuagoa, nahiz eta azken urteo-

tan mundu zabalean ematen ari den joerari jarraituz,

gora egin duen (34 delitu/1.000 biztanleko 2008an,

2003an ‰ 25,64an zegoenean. Hiritarrak seguru

daude hirian (hiritarren %73 “beti seguru” sentitzen

da), balorazio honek azken urteotan behera egin

duen arren (Hiritarren Pertzepzio Inkesta, 2008).

Ondorengo koadroak hiriko bizi-kalitatearekin Do-

nostiak izan duen garapena azaltzen duten adieraz-

leak aurkezten ditu sintesi gisa.

Etxebizitza kopurua (familiakoak)

Etxebizitza nagusia (%)

Etxebizitzaren erosotasun indizea

Eraikitako lurzorua (%)

Babestutako lurzorua (%)

Artifizial bihurtutako lurzorua (%)

Parke eta lorategien azalera (hiriaren lurzoruaren %)

Parke eta lorategien azalera. m2/personako

Donostiaren bizi­kalitatearen inguruan hiritarren asetzea (0­10)

Segurtasun sentimendua (10etik)

Delitu tasa (‰)

Trafiko istripuak hirigunean (‰)

Ongizate zerbitzuekin eta gizarte sorospenarekin asetzea (0­10)

77.748 (2001)

85,1 (2001)

74,1 (2001)

23,59 (2005)

34,48 (2005)

36,46 (2005)

23,24 (2005)

13,37 (2005)

8,85 (2005)

8,8 (2005)

25,6 (2003)

17,61 (2001)

5,5 (2005)

84.729 (2006)

82,9 (2006)

75,1 (2006)

32,98 (2009)

24,97 (2009)

39,19 (2009)

37,29 (2008)

21,67 (2008)

8,96 (2008)

7,7 (2008)

34 (2008)

9,33 (2008)

6,24 (2008)

Hiriko bizi­kalitatearen garapena

39

Garapen jasangarriaren alorrean, Donostiak ibilbide

luzea darama ingurumenaren jasangarritasuna kudeatu

eta espazio naturalen kontserbazioaren aldeko apustua

egiteko tresnak garatzen (hirian babesturiko azalera

–babes berezia duen eta eraikitzerik ez dagoen zorua-

udal lurraldearen %35 da) eta artifizial bihurtutako lurra

%39.

Ingurumenarekin duen sentsibilitate eta ardura maila

handiaren adierazle, 2008an hiriak Aldaketa Klima-

tikoaren Aurkako Plana onartu zuela dugu (AKAP 2008-

2013). Bertan hirian sortzen diren negutegi efektuko

isurketen gutxitzea lortzeko neurri zehatz sorta bat

jasotzen da, batez ere garraio eta bizitegi-eremutan

eraginez. Hiriak Tokiko Agenda 21aren Ingurumen Esku-

sartze Plana dauka gainera eta hiri eredua eta etorkizun

jasangarria ziurtatzeko erronkari buruzko gogoeta estra-

tegikoa burutu du.

Udal Plan Energetikoa dauka hiriak gainera (Tokiko

Eskusartze Plana eta AKAParen baitan), aurrezkia,

eraginkortasun energetikoa eta energia berritzaileen

erabilera barneratzen dituen estrategia integratua izan-

go den eredu energetiko berriari ekiteko helburuarekin.

Azpimarratzeko modukoak dira baita ere baliabideen

ganorazko erabilera, energiaren aurrezki eta energia

berritzaileen sustapen ekintzak, hauekin batera hondaki-

nen gutxitzea, birziklatzea eta kudeaketa hobea, hezkun-

tza, sentsibilizazio eta suspertze kanpainekin eta halabeha-

rrez bete behar diren Ordenantzen ezarpenaren bidez.

“Ekonomia berdearen” sustapenean, hiria energia berriz-

tagarrien aldeko apustua egiten ari da, jarduera sektore

gainerakor gisa. Honen barnean, Energia Berritzaileko

eta Eraginkortasun Energetikoko Enpresak azpimarratu

daitezke. Donostialdean 60 enpresa inguru ditu eta era-

kunde publiko, nahiz pribatuetako 20 agentetik gora.

Enertic Gunearen proiektua, Energia Berriztagarrien eta

Eraginkortasun Energetikoaren Enpresa eta Berrikuntza

Gunea estrategia honen baitan kokatzen da.

Donostia beraz, bere eraldaketa “berderantz” aurrera

egiten ari da:

· Baliabideen kudeaketan (energia kontsumoa gora

egiten ari den arren), bere hondakinen tratamenduan

eta hiritarren kontzientziazioan hobetuz. Hala ere, hon-

dakinen kudeaketan hobekuntza nabarmentzen den

arren (gaikako bilketan 2008an sortutako hondakinen

%33 jaso da, 2003an %28 eta gaur egun zabortegira

doan hondakin portzentajea gutxitu egin da), HHS

kopuruak gora egin duela ikusten da (2003an 1,29 Kg/

bizt/eguneko eta 1,40 2008an).

· Eraginkortasun energetikoa eta energia

berriztagarrien aldeko apustua eginez (etorkizuneko

sektore gisa). Honek energia jasangarri, fotovoltaiko,

eoliko, hidraulikoa eta abarren ezarpen etengabea

adierazten digu, oraindik oso hastapenekoa den

arren. Honen adierazgarri, CADEM ziurtagiri

energetikoa duten etxebizitza kopurua areagotu izana

(‰ 6,9 2008an).

· Eta mugikortasun jasangarria sustatuz, oinezkoak,

garraio publikoa eta autobus ekologikoen eta bizikle-

taren erabilera sustatzea bere adierazle dira eta. Honek

garraio publikoaren eta motorrik gabeko desplazamen-

duen erabilera gorakorrean du bere isla.

Bestalde, Agenda 21ak ontzat ematen ditu airearen

kalitatea (egunen %99,7an) eta ur kontsumoa (%21

gutxitu da 2001 eta 2008 artean) eta era benetan

positiboan ikusten du hiritarren sentiberatasun han-

diagoa eta etengabe hazten ari den ingurumen ku-

deaketa sistema duten erakunde publikoen kopurua.

Ondorengo koadroak ingurumenarekin hiriak 2010

Plan Estrategikoaren gogoeta eta ezarpen prozesua

abian jarri denetik, izan duen garapena azaltzen duten

adierazleak aurkezten ditu sintesi gisa.

4.1.5. Ingurumena eta jasangarritasuna

HHSen sorrera/Kg./bizt./eguneko

HHSen bilketa selektiboa %

Ur kontsumoa (l/bizt./eguneko)

Airearen kalitatea (% egun kalitate ona)

Ingurumen Ziurtagiria duen enpresa kopurua

Eraginkortasun energetikoaren ziurtagiria duten etxebizitzak (CADEM) %

Eguzki P. termikoa instalatuta (m2/10.000 bizt.)

1,29 (2003)

28 (2001)

339 (2001)

96,16 (2005)

20 (2001)

1,23 (2004)

14,82 (2004)

1,34 (2009)

33 (2009)

246 (2009)

98,63 (2008)

97 (2009)

6,9 (2008)

38,55 (2008)

Donostiako ingurumenaren garapena

40

4.1. Diagnostiko Estrategikoa

Madril-Paris-Atlantikoa konexiorako nukleo logistiko

gisa, Donostiak paper garrantzitsua jokatzen du Eu-

ropako garraio sarean, errepidez, nahiz trenez (hemen

abiadura handiko euskal “Y” delakoa aipatu behar da).

Garraio azpiegitura handietan, trafikoak behera egin

du: Pasaiako Portuan garraiatutako merkantzien bolu-

menak beheranzko joera azaltzen du 2003az geroztik

(3,5 milioi tona 2009an) eta bestalde, Hondarribiko

Aireportuan (314.262 pasaiari garraiatu zituen 2009an),

aireportuko garraioan aurrerapen handia eman da,

baina 2007tik aurrera joera aldatu egin da.

Bidaiarien aireko garraioa

500.000

450.000

400.000

350.000

300.000

250.000

200.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

4.1.6. Erlazionatutako gizartea: Mugikortasuna eta irisgarritasuna

Pasaiako portuko salgaien zirkulazioa

200019991998199719961995199419931992 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

6.000.000

5.000.000

4.000.000

3.000.000

2.000.000

1.000.000

0

Eskala metropolitarrean, trafikoaren dentsitate

handiko korridorea lotuko duen Topo-metroa azpi-

marratu behar da, Gipuzkoan pertsonen garraioa-

ren %60 (aurreikuspenen arabera, urtean 25 milioi

erabiltzaile potentzial izango dira) suposatzen du.

Barne mugikortasunean erreparatuta, populazio

aktiboaren %73 baino gehiagok udalean bertan egiten

du lan, honek, hiriaren eskala eta etxebizitzaren eta

hiritarrek erabiltzen dituzten zerbitzu eta ekipamenduen

“gertutasunarekin” batera, hiriaren funtzionamendua

ahalbidetzen du, desplazamendu handirik behar izan

gabe.

Hiria mugikortasun jasangarrirantz aurrera doa, garraio

kolektiboa indartu eta garraiatzeko modu jasangarria-

goak sustatuz, hauen artean oinezkoen ibilbideak edota

bidegorriak. Bere estrategien artean lehenik eta behin

Mugikortasun Jasangarri eta Seguruaren Plana nabar-

mendu behar da, udal garraio sistemaren hobekuntza eta

eraginkortasunean inbertsio handiekin (garraio ibilgailu

“garbien” aldaketa/berrikuntza, linea berriak eta zer-

bitzuaren hobekuntza, etab.), bizikletaren erabileraren

sustapena, “30 zonaldeen” sorrera, etab. Azpimarratu

behar dira baita ere mugikortasun bertikalarekin erlazio-

natutako ekintzak (igogailuak,...) edota ibilgailu hibrido

eta elektrikoentzat abantaila fiskalak, ordenantza fiskalen

bidez.

Era berean, hiritarren sentsibilizazio handiagoa

garraio publikoaren erabileraren eta motorrik

gabeko desplazamenduen gorakadan islatzen

da (kanpotik gehienbat autoz sartzeko ohitura

nagusitzen den arren). Hiriaren barneko desplaza-

mendu gehienak oinez egiten dira (%43), baita

bizikletan ere (gehienbat, etxebizitza-lana-ikasketen

arteko distantzia 2 km baino gutxiagokoa bada).

41

Bizikletaren erabileraren hazkuntza (2001az geroz-

tik desplazamenduen portzentajea %150 igo da)

neurri handi batean, bidegorri sarearen aurrerapenak

eragin du, 2005ean 10.000 biztanleko/1,43km izatetik,

2008ko 1,65 izatera pasaz. (34 bidegorri km guztira).

Ibilgailu motorizatuei dagokienez: donostiarren %24k

autoa erabiltzen du eta %21ak garraio publikoa. Auto-

busaren erabilera 28 milioi bidaiarira arte igo da (%6ko

hazkuntza 2001etik), hiritarren aldetik zerbitzuaren ba-

lorazio positiboarekin. Aparteko aipamena merezi du

ibilgailu motorizatu kopuruaren igoerak (%36∆ azken

hamar urteotan, motoen hazkuntza nabarmenduz);

hirian 107.890 ibilgailu daude, hauetatik 76.000 auto

eta ia 25.000 moto. Bestalde, kanpotik Donostiara

datorren jendearen bi heren autoz etortzen da.

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0

200019991998 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Bizikletan joan­etorriakEgun/bizikletarien kopurua (ekaina­iraila)

28.500.000

28.000.000

27.500.000

27.000.000

26.500.000

26.000.000

25.500.000

25.500.000

20052003 20072002 20062004 2008

Donostiabus garraio publikoa erabiltzen duten bidaiariak

Motorizazio indizea (ibilg/1.000 bizt.)

Garraio publikoa erabiltzen duten bidaiariak. Donostiabus

Bidegorri sarea (Km)

Bizikletaz desplazamendu kopurua egunean

Bizikletaren erabilera % (desplazamenduak hirian)

Motorizazio indizea (ibilg/1.000 bizt.)

Hegazkina (bidaiariak/urtean)

Portuko Merkantzien Trafikoa (Tn)

520 (2003)

26.482.936 (2002)

14 Km (2000)

4.012 (1999)

% 1-2 (2000)

531 (2004)

281.000 (2001)

4.718.000 (2001)

589 (2008)

28.460.380 (2008)

33,9 Km (2008)

12.527 (2008)

% 3,5 (2009)

589 (2008)

403.221 (2008)

4.778.012 (2008)

Mugikortasunarekin erlazionatutako adierazleak

Hirigunean istripu kopurua beheruntz doa urtero-urtero etengabe gainera, 2009an 1.725 trafiko istripu izan

ziren, harrapatutako oinezkoen kopurua ere txikiagoa da (79 2009an).

Ondorengo koadroak mugikortasunarekin erlazionatutako adierazleak aurkezten ditu sintesi gisa.

43

AMIA analisian jasotako informazioan, egungo egoeraren azterketaren ondorio, hiria diagnostikoaren dokumentuetan islatzen den moduan bezala agertzen da, PEaren lanketan inplikatutako agente eta aditu multzoarekin kontrastatu eta gero.

Hemen laburtutako eskeman agertzen da jasotako guztiaren bilduma, ideia nagusiak nabarmenduta.

4.2. Hiriaren posizionamendua ­ AMIA analisia: Ahuleziak, mehatxuak,

indarrak, aukerak

AHULEZIAK

· Akordiorako kultura falta.

· Autokonplazentzia.

· Indarkeria / gatazka politikoa.

· Irisgarritasunean eta udalen arteko mugikortasunean gabeziak.

· Ekintzailetasun ekimen urria.

· Gazteentzat erakargarritasun mugatua.

· Konparatutako Bizitzaren kostua.

MEHATxUAK

· Hirien arteko lehia areagotzea.

· Krisi ekonomikoa eta bereziki ziurgabetasun egoera.

· Talentua eta populazio gaztea erakartzeko hiri eta eskualde ekonomikoen

arteko lehia.

· Populazioaren talde eta sektore guztiak integratzeko gaitasunik

ez izateko arriskua.

· Ardatz geoestrategiko eta ekonomiko handietan urruntzea edo

konektibotasun falta.

· Aldaketa klimatikoa eta bere ondorioak.

INDARRAK

· Bizi-kalitate ona.

· Prestakuntza perfil egokia, ezagutza eta teknologia egitura bikaina.

· Kokapen geografikoa.

· Gizarte kohesioa.

· Gastronomia.

· Populazio aktiboa, kapital sozial eta kulturala.

· Paisaia eta ingurumena.

AUKERAK

· Tren eta itsasoko azpiegitura berrien garapena.

· Muga gaineko hiriaren hirigintzaren garapena.

· Gizartea, unibertsitatea, enpresa eta erakundeen artean

sinergien sarea indartuko duen kolaborazioa..

· 2016 Europako Kultur hiriburuaren hautagaitza eta balizko izendapena.

· Internet bidezko sareen garapena.

44

4.2. Hiriaren posizionamendua ­ AMIA analisia

AKORDIORAKO KULTURA FALTA

Azken urteotan Jaizkibia edota Ortzibia bezalako

elkarteen sorrera eta Tabakalera edota 2016an Eu-

ropako Kultur Hiriburu izateko kandidatura bideratu

duten erakundeen arteko harremanetan hobekuntzak

sumatzen diren arren, proiektu handien sorrera eta

bultzada nabarmen hobetuko luketen gabezia larriak

ikusten dira arlo honetan.

KONTSERBADORISMOA ETA

NORBERAREKIKO ATSEGINA

Hiritarren %93 pozik edo oso pozik dago Donos-

tian bizitzeagatik, Urban Audit-en baitan (Hiritarren

Pertzepzio Inkesta), Europaren batezbestekoa baino

askoz gorago kokatzen da, gauza bera gertatzen

da AEBkoarekin alderatuta, %64an kokatzen baita

(Kokapen eta Zoriontasunaren Inguruko Azterketa.

Richard Florida). Izan ere, positibotzat hartu beharko

genukeen datu honek aspektu negatibo bat ezkutatu

dezake: norberarekin atsegina. Hiriek aurrera egin

behar dute beren estatusa mantentzeko. Arriskua

zera da, bizitzea merezi duen hiri batekoak izaten

jarraitzeko, etengabe berritzen jarraitu behar dugula.

INDARKERIA / GATAZKA POLITIKOA

Terrorismoa eta indarkeriaren erabilerak eragin

handia dute hiritarren baloreetan berebizikoak diren

zenbait aspektutan eta hiriaren irudian, hala ere,

efekturik larriena pertsona askoren bizitzarentzat eta

batez ere donostiarren ordezkarien gehiengoarentzat

suposatzen duen mehatxuan ematen da.

IRISGARRITASUNEAN ETA UDALEN ARTEKO

MUGIKORTASUNEAN GABEZIAK

Bost aireportu gertu izanik ere (ordubete inguruko

distantziak), Donostia-Hondarribiako aireportua

gertukoena da eta hiriarekin identifikatzen dena. Ia

operadore bakar batek burutzen dituen bi norakoe-

kin, lehiakortasunik gabeko aireportu bilakatzen du,

bereziki turismoa jasotzeko garaian. Tren azpiegitu-

rei dagokienez, ekipamenduetan hobekuntza nabar-

mena izan den arren, urrun dago oraindik lehiakor

izatetik.

HIRITARREN ZAHARTZEA

Belaunaldi ordezkapen falta, jaiotza-tasa baxua,

adinduen kolektiboari hazten doazen arreta beha-

rrak. Zahartze indizea hazten joan da azken urteo-

tan, 2008ko %20,1ean kokatuz, gaztetasun indizeak

duen %16,6aren aurrean (azken urteotan egonkor

mantentzen da). Famili unitatea txikitu izanak

(bakarrik dauden pertsona adinduak) eta bizitza-

luzeraren areagotzeak (65 urtetik gorako %14,4k 85

urte baino gehiago ditu) eta honekin minusbaliota-

sunak/mendekotasunak dituen pertsona kopurua-

ren hazkuntzak ahulezia hau Donostiak etorkizunari

begira dituenen artean eraginkorrena bilakatzen du.

EKINTZAILETASUN EKIMEN URRIA

Gazteen artean batez ere. Datuen artean nolabaite-

ko desberdintasunak dauden arren, EAEaren Gaz-

teria Inkestak 2000. urtean euskal gazteen %60k

auto-enpleguaren aurrean jarrera negatiboa zuela

adierazten zuen. Portzentaje hau %70era igo zen

lau urte beranduago.

GAZTEENTZAT ERAKARGARRITASUN MUGATUA

Aisialdi falta, bizitza garatzeko arazoak eta gazteak

bertan mantentzeko gaitasun eskasa. 2008ko Hi-

ritarren Pertzepzio Inkestaren arabera gazteak dira

(18-29 urte) hiriko aisialdi eta kultur eskaintza okerren

baloratzen dutenak (10etik 4,76, donostiarren batez-

bestekoa 5,51koa izanik). Aldi berean, hiriko kultur

ekitaldiak okerren baloratzen dituztenak dira (5,90,

hiritarren batezbestekoa 6,45ean kokatzen denean)

eta zailtasunak jartzen dituzte hirian eta inguruan

garraio publikoak baloratzerako garaian (10etik 5,67,

batezbestekoa 6,22 denean), etxebizitzara sarbidea

izateko zailtasunak ere azpimarratzen dituzte.

KONPARATUTAKO BIZITZAREN KOSTUA

Bizitzeko hiri “garestia” da, antzeko ezaugarriak di-

tuzten besteekin alderatuta. “Bizitzaren kostuaren”

faktore bakarra etxebizitzaren garestitzea baka-

rrik ez den arren, benetan esanguratsua dela esan

daiteke. Donostian etxebizitza berriaren prezioa

3.918 €/m2 da; Bartzelonaren atzetik (4.243€/m2) hiri

garestiena, estatuko batezbestekoa 2.712 €/m2

izanik (Iturria: Tasazio Elkartea, 2008ko abendua).

4.2.1. Ahuleziak

45

HIRIEN ARTEKO LEHIA AREAGOTZEA

Azken urteotan, hirien paperak protagonismo

garrantzitsua hartu du eta hauen arteko konpe-

tentzia gero eta nabarmenagoa da. Hiriak jarduera

ekonomikoak, bisitariak eta abar erakartzeko

lehiatzen dira eta horretarako beren ekintza eremu-

tik kanpo dauden alorrak jorratzen dituzte (batez

ere Donostiaren izaera tradizionalean eragin zuzena

duten horiek, hau da, turismoa, gastronomia, edota

kultura).

KRISI EKONOMIKOA ETA BEREZIKI ZIURGABE­

TASUN EGOERA

Hain dimentsio handia duen krisiarekin eta etorkizu-

nari begira aurreikusi ez daitezkeen eszenatokiekin,

hiriaren ekonomia eta zerbitzuen mailan hondatze

arrisku handia kokatzen dira horien artean, Do-

nostiak epe laburrera dituen erronkak eraldatzen

ditu, nahiz eta seguruenik, ez duen epe luzerako

apustu estrategikoetan horrenbesteko eraginik

izango. Edozein kasutan, krisi honen ezaugarriek,

horrenbesteko dimentsioa ematen diote, meha-

txatzeko duten gaitasunetik ihes egitea zaila egiten

dutela. Bestalde, munduaren estatus sozioekono-

mikoa mantentzea krisi honen kausei aurre egiteko

neurririk hartu gabe, etorkizunari begira ziurgabeta-

sunerako elementu berri bat izan daiteke.

TALENTUA ETA POPULAZIO GAZTEA ERAKART­

ZEKO HIRI ETA ESKUALDE EKONOMIKOEN AR­

TEKO LEHIA ETENGABEA

Hiri eta eskualde aurreratuenak talentua erakarri eta

bertan mantentzeko prozesuan murgilduta daude.

Lehia honek populazioaren galera prozesua, lan

merkatuan errelebo falta eta talentuen ihesa area-

gotu ditzake.

POPULAZIOAREN TALDE ETA SEKTORE GUZTIAK

INTEGRATZEKO GAITASUNIK EZ IZATEKO ARRISKUA

Populazio handiagoa, baliabide gutxiagorekin, gaita-

sunik gabeko inmigrazioa..., honek gizarte kohesio fal-

tara, edota pobrezia modu berrien agerpenera eraman

gaitzake.

ARDATZ (EDO SARE) GEOESTRATEGIKO ETA

EKONOMIKO HANDIETATIK URRUNTZEA EDO

KONEKTIBOTASUN FALTA

Europan garapen handiko egungo nodoak sendo-

tzeak (Londres-Paris-Milan ardatza) edota jarduera

gainerakorreko alorren garapen etengabeak (Txina,

India, etab.) munduan, arku Atlantikoa eta Europa-

ren ahulezian sakontzen dute.

ALDAKETA KLIMATIKOA ETA BERE ONDORIOAK

Salbuespen bat edo beste kenduta, garai hauetan

dagoeneko ez du inork duda izpirik datozen ur-

teotan aspektu honek gizateriarentzat izango duen

garrantziaz. Prozesua eraldatu edo gelditzeko aha-

leginak, izango dituen ondorioei aurre egitearekin

batera, kostako zonaldeetan batez ere, datozen

urteotara begira helburu garrantzitsuenetakoa

da. Energiak, aurreikusten den erregai fosilen

eskaeraren gorakadan berebiziko eragina izango

duen aspektuetako beste bat izango da baita ere.

4.2.2. Mehatxuak

46

4.2. Hiriaren posizionamendua ­ AMIA analisia

BIZI­KALITATEA

“Ongi bizi gara” hiri honetan, hirigintzaren kalitatea,

ingurumenaren kalitatea, zerbitzu eta hornikuntza

onekin eta sorospen sare egokiarekin. Bere tamai-

nak, hiri ertain baten aurrean gaude, txikia iruditu

dezake, hala ere, bere garapenerako nahikoa masa

kritikoa dauka eta eskala hori aukera bilakatzen da.

HIRIAREN PROFIL EGOKIA HEZKUNTZAN

ETA AZPIEGITURA TEKNOLOGIKOETAN ETA

EZAGUTZA ARLOKOAN

Modu orokorrean adierazita unibertsitate ehun

ederra duen hiri baten aurrean gaude, baita

enpresaritza eta teknologia arloei begiratuta ere.

Trebatutako eta gaitasun handiko populazioa da

gainera bere ezaugarrietako bat (20-24 urte ar-

teko populazioaren %79,7k gutxienez bigarren

hezkuntzako ikasketak burutu ditu; potentzialki

aktiboa izan daitekeen populazioaren %28k – 18

eta 64 urte bitartean – unibertsitate ikasketak ditu).

Honi gero eta gehiago diren teknologia, zientzia eta

ikerketa guneak gehitu behar zaizkio.

Beste sektore batzuetan ere posizionamendu

bikaina dauka Donostiak, adibidez Kulturan, za-

hartzearekin erlazionatutako zerbitzuetan, sektore

turistikoaren eta aisialdikoaren eraldaketan, inguru-

menean eta energia berriztagarrietan.

KOKAPEN GEOGRAFIKOA

Eskualde eta estatu mailako testuinguruan

kokapenak (Iparralde-Hegoalde ardatza, Europa

eta Penintsula lotzen dituena eta neurri txikiagoan

Ekialde-Mendebaldea) eta mugaz gaindiko izaerak

(hizkuntzak, gertutasuna, aberastasun kulturala)

kokapen geografiko bikaina ematen dio, penintsula

osoarekin batera, Europaren periferian baztertuta

egon arren.

GIZARTE KOHESIOA

Sozialki konprometitutako hiria, tolerantea eta etor-

kinekin abegitsua. Gehiegitan errekonozitzen ez

den balorea da hau, baina Donostiak gizarte oreka

esanguratsua mantentzen jakin du, gizartean des-

berdintasun nabarmenik gabe. Asmoa bide horre-

tatik bertatik jarraitzea da, datozen urteotan ditugun

erronkei begira.

GASTRONOMIA

Gastronomia, dudarik gabe, hiriak nazioartean

errekonozitzen diren irudia eta prestigioa izateko

laguntzen duen elementu nagusietakoa da. Hala ere,

etengabeko berrikuntza eskatzen duen aktiboa da

eta posizionamendua mantentzeko ahalegin berezia

eskatzen du.

POPULAZIO AKTIBOA, KAPITAL SOZIAL ETA

KULTURAL MAILA GARRANTZITSUAREKIN

Donostia hiri “partizipatiboa” da, sare sozial

sendoekin. Hamar donostiarretik bat GKEekin

elkarlanean dabil; erroldatutako 856 elkarte

(kulturalak, aisialdikoak, kirol arlokoak, gastro-

nomikoak...) 5 elkarte 1.000 biztanleko... Kultur

hornikuntza egokia du gainera, batez ere gertuko

guneak, sorospenekoak, kiroletakoak...

PAISAIA ETA INGURUMENA

Hiriak, bere aktibo nagusienetakoa den paisaia

zoragarria dauka. Funtsezko erakarpen elementua

da, errekonozimendu gehien duen nortasun ikurra

da dudarik gabe. Gizakiaren eskusartzeak ingurune

natural bikaina “urbanizatuz” mantentzen jakin du,

bien arteko oreka delikatua gauzatuz.

4.2.3. Indarrak

47

TREN ETA ITSASOKO

AZPIEGITURA BERRIEN GARAPENA

Tren eta itsasoko azpiegitura berrien eraikuntzak

eragin handia izango du urruneko komunikazioetan

eta aukerarako espazioen eraketan (Pasaia).

MUGAZ GAINDIKO HIRIA ERE JORRATZEN DUEN

KONURBAZIO URBANOAREN GARAPENA

Baiona-Donostia Eurohiriak eta eratzen duen konurba-

zio urbanoak, eskalan aldaketa egiteko aukera bikaina

ematen dute, aldi berean, Frantzia eta Espainiaren

arteko elkargune bilakatzeko duen gaitasunarekin.

Zentzu honetan, Abiadura handiko Trenak eta metro

bilakatutako “topoak” ikuspegi berria irekitzen dute.

GIZARTEA, UNIBERTSITATEA, ENPRESA ETA

ERAKUNDEEN ARTEAN SINERGIEN SORRERA

INDARTUKO DUEN KOLABORAZIOA

Kolaborazio Publiko/Publikoak eta Publiko/pribatuak

lurralde osoarentzat proiektu handien garapenerako

aukera suposatzen du. Gobernantza sustatzeak

proiektuen bultzadarentzat balore esanguratsua

duten sinergien sorrera ahalbidetuko du, beste

lurraldetan gertatu den bezala.

2016KO EUROPAKO KULTUR HIRIBURUAREN

HAUTAGAITZA ETA BALIZKO IZENDAPENA

2016an Europako Kultur Hiriburu izateko aukerake-

ta Hiriarentzat sekulako erronka da. Kandidatura

prestatze hutsa Donostiak duen kultur eskaintzaren

inguruan debate garrantzitsua eragiten ari da. Hala

ere, aukeraketak Hiriaren nazioartekotze proze-

suan berebiziko saltoa ekarriko luke. Hastapeneko

aukeraketa pasa izanak kandidaturari babes handia

ematen dio eta azkeneko emaitza bat ala bes-

tea izanik ere, kultur berrasmakuntza eta honen

nazioartekotze prozesua indartzen ditu.

4.2.4. Aukerak

Gogoeta prozesuaren estadio honetan, gakoek hona garamatzate

•Singulartasuna,bikaintasunelementuak.Irudiarenberrindartzea,nortasunpropioa.

• Errespetua, solidaritatea, inplikazio pertsonal eta kolektiboa, ahalegina, kapital soziala... indartzen dituzten

aspektuak.

•Bizi-kalitatea:bizitzekohiria,jasangarria,hiritarguztiekinlagunkorradenhiria,gaztetutaetakohesionatua.

•Hezkuntza-ikerketa,sormenaekintzailetza/enpresaritzagaitasuna.

•Talentuarenerakarpena,sormena,berrikuntza.

•Enpresaetaproiektutraktoreak.

•Sektoregainerakorreietabalioerantsihandikoei(azpiegiturak,erakundeenartekokolaborazioa,“erraztasunak

ematea”, ...) laguntza estrategiak: Ezagutzaren ekonomia, teknologia, bio, kultur, komunikazioa,...

•Posizionamendua(Eskala:metropolitara,Euskalhiria,Eurohiria,Nazioartekoa).

•Komunikazio,garraioazpiegituraketasareak(sareetanpartaidetza):mugikortasunaetairisgarritasuna.

•Zerbitzuenkalitatea,hiriarenjardueratradizionalenberrikuntza(merkataritza,turismoa...).

49

4.3. Joeren azterketa

Joeren azterketa

Hiriak

HIRIEN PROTAGONISMO HANDIAGOAMetropolia

Hiri-Eskualdeak Tamaina ertaineko hiriakHIRIEN ARTEKO LEHIA

LURRALDE INTELIGENTEAK

INGURUMENAGARAPEN JASANGARRIA

Aldaketa klimatikoa: KontzientziazioaEredu energetikoaren berrikuskapena

Energia berriztagarriakBirziklaketa

Aurrezkia eta Eraginkortasuna

GIZARTE KOHESIOA ETA BALOREAKErronka: Hiri Humano eta solidarioagoak

GIZARTE SAREAK Harreman modu berriak KAPITAL SOZIALA Hiri hezitzailea

BALOREAK (Tolerantzia, solidaritatea,…)Gobernantza demokratikoa

Administrazio irisgarria

HIRIEN PROTAGONISMO HANDIAGOAMetropolia Hiri­Eskualdeak

Tamaina ertaineko hiriakHIRIEN ARTEKO LEHIA

LURRALDE INTELIGENTEAK

GLOBALIZAZIOALurralde eskala berriak

Mugaz gaindiko espazioakBarneko eta kanpoko

KONEKTIBOTASUNAREN bilaketaKorridore eta espazio ekono-

miko gainerakorrak

HIRITARRAKZAHARTZEA

Mendekotasuna Zaharte AktiboaJaiotza tasaren sustapena

Inmigrazioa kolektibo ahulakKonplexutasina/gizarte debertsitatea

LURRALDEAREN ANTOLAKETAHiri trinkoa vs hiri difusoa

HIRIAREN GARAPEN INTEGRALA Hiriko Bizi-Kalitatea Hiriaren kudeaketa berria

Mugikortasun jasangarria: Intermodalitatea – Garraio Publikoa

Garapen berriak: Ingurumena eta gizarte kohesioa

Etxebizitza Ondarea

ZIENTZIA, TEKNOLOGIA ETA BERRIKUNTZASAREAK

Teknologikoa Guneak-Enpresak-Unibertsitateak EZAGUTZAREN igorpena BIKAINTASUNA

IKTen garapena HIRI DIGITALAHiri berritzailea City-LAB

Enpresa eta ikertzaileak erakarri/bertan mantentzea

PERTSONAK ETA HEZKUNTZAGaitasun handiko profesionalen eskakizuna

Hezkuntza eta etengabeko trebakuntzaHezkuntza sistema berriak

MugikortasunaHizkuntza aniztasuna

ERAKARTZEKO GAITASUNAHirien Marketina:

NORTASUNA, IRUDIA MARKAErakarpena

EZAGUTZA TALENTUAKULTURA SORMENA

Kultur Aniztasuna Aisialdia

ENPRESA ETA EKINTZAILETZALEHIAKORTASUNA Kolaborazio Sareak

Ezagutza eta kapital humanoaren kudeaketa Erronka: sektore gainerakorretan ekintzailetza

EKONOMIAEKONOMIAREN MOTOR

DEN HIRIA ZERBITZUAK Industria Gertuko merkataritza,

Turismoa, GastronomiaSektore gainerakorrak: Ikus-entzunezkoa,

Bioteknologia, Nanozientziak, IKTak Garapen Ekonomikoa

Laugarren Sektorea (I+G, Berrikuntza eta Informazioa)

Donostiak bizi duen errealitatearen azterketaren ondoren, bere diagnosi eta karakterizazio funtzionala Joeren Azter-

keta dokumentuan modu laburtuan aurkeztuko da, bertan, Donostian eragina izan lezaketen ingurune globalaren

aldaketarako joerak aztertzen dira.

50

4.3. Joeren azterketa

Globalizazioak eta ekonomian, nahiz hirien sisteman izan

ditzakeen efektuek hiriei gero eta paper esanguratsua-

goa ematen die, ekonomiaren eta ekoizpen eta kontsumo

gune gisako garapena, balio erantsi handia duten jardue-

ra, kultur, aisialdi eta harreman jardueren berebiziko motor

gisa (UN Human Settlements Programme UN-HABITAT, 2004: The state

of the world’s cities: globalization and urban culture, London, Earthscan).

Testuinguru honetan, hiri eta lurraldeak pertsonak,

inbertsioa, enpresak, ezagutza... erakarri eta bertan

mantentzeko ahaleginean lehian jarraitzen du. Horreta-

rako, oinarrizko hasierako elementuez gain, estrategiak

singu lartasuna eta erakarpen polo gisa bere eraldaketa

eta sendotzera lagundu edo hau zehaztu dezaketen

bikaintasun elementu edo faktoreen singulartasuna bila-

tzera bidera tzen dira. Zerk darama enpresa bat kokapen

zehatz batean ezartzera?, Zerk eragiten du enpresari,

ikertzaile, sortzaile, gazte, familia batek hiri bat edo bestea

aukeratzea?

Horrela, globalizazio testuinguru honetan, hiriaren gara-

pena baldintzatuko duten lehiakortasun faktore propio­

ak bilatu behar dira, aldi berean, desberdintzeko modua,

faktore diferentziala, singulartasuna, lehiakortasuna ere

bai. Zeintzuk dira gure bikaintasun elementuak? Nola be-

reizi nahi dugu eta nola bereizi gaitezke? (Parekorik ez duen

ingurua, bizi-kalitatea, harreman eremua, pertsonak...).

Hiriek beren singulartasun propioak aztertu behar dituzte

eta beren estrategiak dituzten erakargarritasun puntuetan

oinarritu, beren nortasuna indartuz eta egoera globale-

tara egokituz, bere garapena bultzatzeko (Landry, 2006: The

Art of City Making. Earthscan. London). Faktore diferentzialarekin

batera, berrikuntzaren promozioa, sormenaren aldeko

apustua eta talentuaren kontzentrazioa aldea markatu

dezaketen puntuak izan daitezke.

Lehiakortasun ekonomikoari buruzko teorien alorre an,

lurralde batek berritzeko duen gaitasunaren garapenean

berebiziko faktoreak berrikuntzarako azpiegitura komune-

tan oinarritzen dira, baita inguruaren egoera eta erakunde,

agente eta abarren arteko loturen kalitatean ere (POR-

TER,1990: The Competitive Advantage of Nations. New York, Free Press).

Bestalde, “lurralde inteligente” bezala deiturikoak, honela

definitzen dira: “lehiakortasun ekonomikoa, gizartearen

kohesioa eta garapena eta ingurumena eta kultur jasan-

garritasunaren arteko oreka aurkitzeko gai diren hiri berri-

tzaile” gisa (Vegara & de las Rivas, 2004: Territorios Inteligentes. Funda-

ción Metrópoli. Madril; p.281) eta garapen ardatz berri, ezagutza

eta berrikuntza gune gisa agertzen dira.

Baina hiriak ez dira isolatuta lehiatzen, lurraldeko estrategia

eremu batean baizik, gero eta konplexuagoa den hirien

sisteman, aliantzak eta kolaborazioak sortzen dira, gara-

pen sareak, ardatzak ezartzen dira, nodoak ezagutza eta

berrikuntza hub­ak. Aliantza hauek lurraldearen logikaren

eskutik doaz, gertutasun fisikotik harago, aurrerapen tek-

nologikoek eta komunikaziozkoek lagunduta eta gero eta

eskala handiago eta globalagoan ematen dira.

Hiriak informazio, ondasun, inbertsio eta pertsonak

trukatzeko sare handiz egindako nodo bilakatu dira.

Bestalde, berrikuntza eta ezagutzaren kudeaketa

poloak ere badira. Komunikazio azpiegiturak bere-

bizikoak dira sare hauek eratzeko garaian eta ezinbes-

tekoak ekonomiaren eta lurraldearen garapenerako;

mugi-kortasun urbanoa, intermodalitatearen eta garraio

publikoaren hobekuntza, bizi-kalitate altu aduen hiri

jasangarriaren zerbitzura dauden elementu gisa. Komu-

nikazio eta informazio teknologia berriak, IKTak, aspektu

garrantzitsuenetakoa, zeinen garapen eta aplikazioak

bizitzaren aspektu guztietan, bereziki hiri inguruetan, hiri

lehiakor, sortzaile, berritzaileenen eta hiritarrentzat zerbitzu

hobeak eta bizi-kalitate handiagoa dutenen artean aldea

markatzen duen.

Hiriaren lehiakortasun ekonomikoa tradizionalki hiriaren

eta inguruaren motor ekonomikoen (merkataritza, turis-

moa, gastronomia, zerbitzuak eta enpresei zerbitzuak) eta

jarduera eremu gainerakorren arteko orekan oinarritu be-

har da, hauen artean industria sortzaileak (ikus-entzunezko

sektorea, publizitatea, arkitektura, diseinua, softwarea,

musika,...), bio eta nanozientziekin erlazionatutakoak,

zahartzearekin lotutako jarduerak edota energia berrizta-

garriak eta ingurumena. Jada existitzen den enpresaritza

ehuna, gizarte baliabideak, hiritarren informazio maila al-

tua eta ikerketa eta teknologiatan azpiegitura aurreratuak

(teknologia guneak, unibertsitateak, ...) abiapuntu hartuta.

Berrikuntzaren aldeko apustuak berebiziko papera joka-

tuko du ezagutzaren ekonomian.

EBak 2000. urtean onartu zuen Lisboako agenda, honen

helburu nagusia “EBa ezagutzan oinarritutako gizarteetan

51

munduko lider bilakatzea” du eta orduz geroztik, Ezagu-

tzaren Ekonomia bere estrategia eta ekintzatan presente

dago. Ezagutzaren Gizarte eta Ekonomia berri honetan,

Berrikuntza, Garapen Teknologikoa, Sormena eta Kultu-

raren aldeko apustuak eta Talentuaren kontzentrazioaren

sustapena izan daitezke aldea markatu dezaketen pun-

tuak.

Aldi berean, berrikuntza, jasangarritasuna eta ezagu­

tza dira 2020ra begira Europar batasunaren estrategia

berriaren paradigma globala eta helburu nagusien nor-

tasun ikurrak, Europar batzordearen Lan Dokumentuak

azaltzen duenaren arabera: “2020ra begira, EBaren

Etorkizuneko Estrategiari buruzko Kontsulta http://

ec.europa.eu/eu2020/pdf/eu2020_es.pdf“(…) merkatu

jasangarriko gizarte ekonomia berria, inteligenteagoa eta

ingurumena gehiago errespetatzen duena, gure oparo-

tasuna berrikuntza eta baliabideen erabilera egokiagoan

oinarrituko duena eta bere motor nagusia ezagutzan izan-

go duena”. Helburuak: ezagutzan haztean oinarritutako

baloreak eratzea, hiritarren papera gizarte inklusiboetan

indartzea, ekonomia lehiakorra sortzea, konektatua eta

ingurumena gehiago errespetatzen duena.

“Ekonomia sortzailea” kontzeptua garapenean dagoen

terminoa da eta egungo garapen ekonomikoaren inguruko

pentsamenduan espazioa irabazten ari da; ekonomia,

kultura eta teknologiaren arteko interfazea barneratzen

du eta zerbitzuen eta eduki sortzaileen nagusitasunean

oinarritzen da (UN-UNCTAD, 2008: Creative Economy. The Challenge

of Assesing the Creative Economy: Towards Informed Policy Making).

Ildo horretan, Europa Batzordeak 2009 izendatu zuen

Sormen eta Berrikuntzaren urte, Lisboako Estrategiaren

fase berriaren eremuan, Europaren potentzial sortzaile eta

berritzailea sustatzeko helburuarekin, garapen urbanoa

eta eskualdekoaren motor izanik eta garapen pertsonala,

soziala eta ekonomikoarentzat ere motor gisa.

“Kultura europarrean eta zientzian bikaintasunean

oinarritutako hiritarren berrikuntza eta sormen ahalmena-

ren garapena etorkizunean hazteko berebiziko faktorea

da” (Presidency Conclusions, Brussels European Council,

2008ko martxoak 13-14). Hezkuntzan sormena sustatzea;

kultur sektoreak antolatzeko dituen gaitasunak indar-

tzea, enpresaritza izpirituan eta kudeaketan trebakuntzan

indar berezia eginez; kultur sektorea eta beste sektoreen

arteko elkarkidetza eraginkorrak bultzatu (IKTak, ikerke-

ta, turismoa, gizarte solaskideak, etab.) (Kulturaren Agenda

Europarra COM (2007)242. Globalizaziora bidean doan Mundu batean,

Kulturaren Agenda Europarrari buruzko komunikazioa eta bestalde

Europar Batzordea COM (2010)183 amaiera Liburu Berdea. Kultura eta

sormen industrien potentziala askatu).

Bestalde, sormena, kapital intelektualari eta produktu

eta zerbitzuetan aplikazioari lotuta, lokalizazioa, baliabide

naturalak, edota merkatura sarbidea bezalako egungo

hiriko dinamismoan berebiziko kontuak diren faktoreak

ordezkatzen ari da pixkanaka.

Ezagutza, sormena eta berrikuntzan oinarritutako

garapen urbanoa bikaintasun nukleoen sorrerarekin lo-

tzen da, non egun garapen ekonomiko eta sozial handie-

na ematen den (Landry, 2000: The Creative Citie. Earthscan. London).

Mundu eta ekonomia globalizatuen presioek, kolek-

tibo jakin batzuk erakarri eta bertan mantentzeko

lehiaketa areagotzen dute, ondare intelektual, ezagutza

eta sormen nahasketa egokia. Aipatu behar da hemen

zientziaren ezagutzarekin erlazionatutako talentuak duen

garrantzia, baita lurraldera, hirietara talentua erakartzeko

bilaketak ere, bizitza estiloa, tolerantzia, bizitza kulturala

eta beste hiri sortzaileen baloreen bidez (Florida, 2009: Las

Ciudades Creativas. Paidós. Bartzelona).

Gizarte kohesioa erronka eta helburu nagusienen artean

kokatzen da, gure kasuan indar gisa kontatzen dugu,

baina kontuan hartu behar da gorantz doan konplexuta-

suna, aniztasun sozial eta etnikoa, joera demografikoak

doazen erronkak (etengabeko zahartze demografikoa eta

gizartearen ukitu kultur anitzaren areagotzea) eta egoera

ekonomikoa.

52

4.3. Joeren azterketa

Pertsonak, kapital soziala bere zentzu zabalenean,

baina bereziki harreman kapitalaren definizioan, gero eta

sarriago hiriaren estrategien elementu bereizgarrietan

eraldatzen diren baloreak dira. Kooperazio Ekonomikoa

eta Garapenerako Erakundeak (Organization for Econo-

mic Cooperation and Development, OECD) kapital soziala

honela definitzen du: “taldeen artean eta hauen barnean

kooperazioa ahalbidetzen duten sare eta arau, balore eta

partekatutako ezagutzak”. Kapital soziala gizabanako

askoren artean zabaltzeak inplikazio sozial garrantzitsuak

dauzka. Konfiantza dagoen gizarte batean, negoziaketa

eta akordioen eraketarekin zerikusia duten kostu guztiak

gutxitzen dira. Era berean, sare pertsonalen bidez, giza-

banakoen konektibotasunak informazio jarioa eta behar

indibidual, nahiz kolektiboak asetzeko gaitasuna errazten

ditu.

Hiria gobernantza eredu gisa, hiritarren

partaidetzaren eskakizunean eta gardentasunean,

erakundeen berrikuntzan interes handiagoa. Bestalde, ha-

rreman espazio eta sareek partaidetza aktiboaren bideen

zabalkundean lagundu behar dute, baita solidaritate prin-

tzipioetatik alor eta kolektibo ahulenei bideratutako ekin-

tzek ere. Honen inguruan, eta Putmanen arabera, kapital

soziala landu eta eraikitzeko, ezinbestekoa da hiritarrak

erabakiak hartzeko prozesuan eta konpromisoan inplika-

tzea; honek, aldi berean, gizarte zerbitzuekin eta inguru-

menarekin ardura handiagoa eskatzen du; partaidetza

handiagoak, sarritan ekintza kolektibo eta gizarte kohesio

mailak areagotzen ditu (Putnam, 2005: The Evolution of Social

Capital in Contemporary Society, Oxford, University Press).

Hiriek, pertsona, ondare eta zerbitzuen harreman gune

gisa ezagutza guneetan eraldaketa ahalmena dute jada,

kultura, sormena eta berrikuntza sustatzen diren esze-

natokiak, hirian bertan ezagutza espazioen sorreratik

abiatuta, ezagutza sareen establezimendutik, gizarte

trukaketaren abiapuntu gisa.

Hirian lurraldearekin zerikusia duten aspektuei

dagokienez eta lurralde eta hirigintza joerak kontutan

hartuta, egungo egoeran, HAPN berriaren hastapeneko

onarpenarekin, hiri ereduak jada existitzen diren elemen-

tuetan oinarritutako hiriaren eta bizitza urbanoaren

proiektu integral eta jasangarria izan behar du, “hiri-

tarrentzat egindako hiriaren” planteamendutik abiatuta,

hiritar guztientzat – beren oinarrizko beharrak asetzen

dituena eta hauetatik arago doana – orekatua eta ja-

sangarria, hirian bizi-kalitate maila handiarekin (zerbitzu,

hornikuntza, hezkuntza, kultura, aisialdi, berdegune eta

jarduera ekonomikoaren orekarekin). Hiri egitura trinkotik

abiatuta, orekatua (auzoak), atsegina/lagunkorra, irisgarria

(barruko mugikortasuna); jarduera ekonomikoaren

garapena eta gizartearen interakzioa errazten dituzten

erabileren “aniztasuna”, “konplexutasun urbanoa”, ingu-

rumena eta kulturaren arloko gaiak ahaztu gabe (ondare

natural eta kulturala, ...). Espazio nagusien edota aukera

alor berrien identifikazioak hiriaren garapena erraztuko du.

Hiriaren eskalaren aipamena ere egitea kome-

ni da. Ekonomia eta garapenaren globalizazioak

masa kritiko jakin bat eskatzen dute, neurri batean,

testuinguru geoestrategikoan hiri baten posizionamendua

baldintzatzen dutenak; hala ere, sareen ezarpena eta

hirien sisteman kooperazioa/kolaborazio eraginkorrak

bere aurreikuspenak nabarmen hobetu ditzake. Bestal-

de, tamaina ertaineko hiri eskala honek berak abantaila

gehigarri bat eransten du gizartearen eta hiriaren bizi-

kalitatea bezalako baloreak indarrean jartzen direnean,

baita zerbitzuen gertutasuna, gizarte sareak, baloreen

mantentzea eta abar aipatzen direnean ere.

Garapen jasangarriaren kontzeptua, garapen eko-

nomikorako eredu gisa, ingurumenarekin bateragarria,

hirien, bertako hiritarren eta jarduera ekonomikoaren be-

harrak eta aurreikuspenak asez, garapen egokia berma-

tuz, baliabide natural eta energetikoen ganorazko erabil-

pena eta ahal den galera ekologiko eskasenarekin batera.

Horrela jasotzen da 2001ean indarrean sartu den EB-aren

garapen jasangarriko lehen estrategian Sustainable

Development Strategy (Gottemburgoko Batzordea) eta ur-

teetan zehar berean mantendu da (Council of the EU, Review of

the EU Sustainable Development Strategy-Renewed Strategy, 10117/06).

Azkenik, erakundeen eta publiko-pribatuaren eta gizarte

zibilaren arteko koordinazioa eta elkarlana sustatzea

komenigarria/ezinbestekoa dela azpimarratu behar da,

estrategia eta proiektuen definizioan, eraginkortasun eta

sinergien bilaketan...

53

Zuzendaritza estrategikoa bideratu duen Ikuspegia

ezartzerako garaian, estrategia edo ekintza ildoen

printzipioak bultzatu dituzten elementuen definizioa

egiterako garaian lagungarri gerta litekeen aspektu

multzoaren inguruko gogoeta egin da. Gogoeta

honetan, zein hiri izan dezakegu? (Diagnosia), zein

hiri nahi dugu? (ikuspegia) bezalako galderez gain,

arrakastako faktore kritikoak ere kontuan hartu dira,

baita beste hirien erronkak eta joeren azterketarekin

konbinatu diren inguruko “makro” faktoreen

inguruan ere.

2010eko Plan Estrategikoak, lau ardatzetan

oinarritutako estrategia planteatzen zuen:

Kalitatea, Sormena eta Berrikuntza, Pertsonen Hiri

Kohesionatua eta Erlazionatutako Hiria. Estrategia

honek hiriaren norabidean erabateko aldaketa

zekarren.

Alde batetik, hiriko sektore “tradizionaletan”

berrikuntza eta kalitatea sustatzen zituen (Turismoa,

Merkataritza, etab), hiri “paisaia” garaikide egitea

eta zerbitzu publikoen modernizazioa. Bestetik,

kultur industrien aldeko apustuan sakontzen

zuen, batez ere ikus-entzunezko sektorean,

Zientzia eta orduan gainerakorrak ziren sektore

batzuetan I+G+b lanari zegokionean (Biozientziak,

Nanozientziak, IKTak, etab.). Gainera, Bakea edota

etxebizitza bezalako arazo larrietan indar berezia

egiten zuen, baita beste alor batzuetan gizarte

kohesioarekin zerikusia zutenetan ere,

hauetako batzuk hasiberriak (batez ere

inmigrazioa eta belaunaldien arteko

harremanak, genero arazoak, adinduak edota

normalizazio linguistikoa bezalako beste batzuk).

Azkenik, eskala metropolitarra lantzearen beharra

azpimarratzen zen, batez ere Pasaiako zonaldearen

biziberritzea, mugikortasun metropolitarrak eta

ibilbide luzekoak (AHT, aireportua) zituzten gabezia

larriak, biztanleria telekomunikazio azpiegitura

berrietarako prestatzekoa eta nazioartekotze

prozesu bat jorratzearena.

Apustu hauetako asko garatzen joan dira eta gaur

egun errealitate bilakatu ere bai, edo exekutatuak

edo proiektatuak daude behintzat. Hala ere, beste

batzuk ez dira nahi haina garatu. Aurreko plana

2003an onartu zela kontuan hartuta eta sakontasuna

duten apustuek 2010 baino gauzatze eszenatoki

luzeagoa dutela, komeni da 2020 Estrategiak

aspektu batzuetan (Jarduera ekonomikoak,

adibidez) norabide aldaketa nabarmena dakarren

ekimen estrategiko baten errealitatea aztertzea.

Datozen hamar urteotara begira, hiriaren estrate-

giaren inguruko gogoeta egiterakoan, bi aldaketa

nabarmen gauzatu direla ikus daiteke: alde batetik,

lurraldeko planifikazio estrategikoaren eraldaketa,

epe luzerako planifikazio prozesu itxi batean baino

(egungo krisi ekonomikoarekin ikusten ari gara),

estrategia dinamikan indar handiagoa egitea. Hau

da, epe luzeko umotze edota exekuzio maila behar

duten proiektuak (AHT, Pasaiaren birsorkuntza,

etab), estrategia hauen aplikazioaren ondorioz

sortzen diren dinamiketatik eratorritako proiektuen

sorkuntza bateratzeko gauza izatea. Azken finean,

gure hiriaren ekimen estrategikoari buruzko

ikuspegi dinamikoagoa. Bestetik, estrategiaren

birbideratzean indarra egiteko beharra, birbideratzea

eskatzen duten gai horiek kontuan hartuta (ez

dutelako funtzionatu, edota ez direlako behar

bezala garatu), aurreko plan estrategikoa egin

zenean baino modu xumeagoan agertu diren beste

batzuk (jasangarritasunaren aldeko apustua, edota

aldaketa klimatikoa) eta berrasmatzea eskatzen

duten beste hainbat.

Gogoetan zeuden aspektu hauekin bat egiten du,

azken laurogei urteotan jasan dugun krisi ekonomiko

larriena. Egunotan ikusten ari garen bezala,

hain sakona da, bereziki Europa eta Espainian

ekonomiak aurrera egitea galarazten duen krisia dela.

Gainera, badirudi, aurreikusten zen bezala, ondorio

garrantzitsuak izan ditzakeen eredu ekonomiko

baten aldaketaren aurrean gaudela (Txina, India,

5. E2020DSS Estrategiaren diseinua

5.1. 2020ra begira nahi dugun hiria

54

edota Brasil bezalako herrialde gainerakorren paper

berria) eta honek Euskadin eta batez ere Gipuzkoan

eta Donostian I+G+b alorrari bideratutako politika

ekonomikoaren aldeko apustua egitea ekarri zuen.

Arazoa zera da, krisiak aldaketan modu azkarragoan

sakontzeko beharra nabarmen ekarri duela,

sakonera handiko baliabideen gutxitzearekin batera.

Horrek, krisiaren ikusmuga argitzen doan heinean,

berrazterketa Estrategiko batera behartuko gaitu. Hala

ere, krisiaren ondorioek arrazoia eman diote azken

urteotan suertatutako estrategia aldaketari: gure

enpresak, guk ezagutza sortzeko ditugun gaitasunak

aprobetxatuz, gehiago eta azkarrago berritzeko gai

badira bakarrik izango dira lehiatzeko gai. Ez da

batere erraza eta merkatuetan egunero lekua irekitzen

saiatzen direnek ongi asko dakite.

Abangoardian egoteak, gainera, zailago egiten

du aurrera azkarrago egiteko baliagarri zaizkigun

ereduak identifikatzea. Eredua eraiki behar dugu.

Indarrean dagoen plan estrategikoaren baitan bultzatu

diren proiektuetako batzuekin gertatu den bezala,

han egon eta gure bizitza estatusa mantentzeko,

proiektu berriak sortu behar ditugu ezezaguna zaigun

egoera batean, esploratuz, arriskuak hartuz, porrotak

gutxiagotuz, gu guztion artean kolaborazio iraunkorrak

sendotuz.

Krisi honek nabarmen azaldu digu, baita ere, baloreen

eta hiri prestatuaren aldeko apustua egiteko beharra,

erronkei proiektuetan lider izanda erantzuteko gai

den hiri komunitate indartsu batekin (gizarte kapital

deitzen duguna).

Estrategiaren lanketa prozesuan aztertutako

faktore hauek eta beste batzuk eraman gaituzte,

aurretik diseinatutakoa bideratzen duen eskema bat

prestatzera, ingurumen estrategia, baloreak, edota

ekonomia sortzailea indartuz.

Horrela, aurreko kapitulu eta ataletan zehaztu den

partaidetza gogoetaren ibilbideak hemen aurkezten

dugun Donostia 2020ren Ikuspegiaren ondorioa

eman du eta inplikatutako agenteen onarpena jaso

ondoren, E2020DSS Estrategiaren diseinuaren

oinarri gisa balio digu.

5.1. 2020ra begira nahi dugun hiria

55

Bere baloreak direla eta, hiritarrak arro sentitzeko arra-zoiak dituen hiria, baita bakearen kulturaren alde egiten duen lanarengatik ere.

Hiri kohesionatua, solidarioa, adinarekin lagunkorra, ongi konektatua, Gipuzkoako lurraldearen gaitasun industrialaren buru bezala, I+G+b alorrari lotuta, jardu-era ekonomiko oso bat eragiten jakin duena, Zientzia eta Teknologian eta ekonomia sortzailearekin zerikusia duten jardueretan nazioarteko erreferentzia bilakatuz.

Hiri irekia, dinamikoa, abegikorra, aniztasunean za-bala, bizi eta gozatzea merezi duen lekua, ingurumen, gizarte eta ekonomiaren ikuspuntutik jasangarritasun eredua dena.

Etorkizuna duen hiria, gazteak liluratu eta erakartzeko gai delako. Horretarako, kultura sustatzen du sormena eta gizarte kohesioa bultzatzeko tresna gisa. Azken finean, pertsona bakoitzak bere bizitza proiektua egoerarik onenean garatu dezakeen hiria.

57

5.2. Definizio estrategikoa

E2020DSS ESTRATEGIA

DSSenDiseinatua

Hiri Lotua

Bizi,Gozatu

Pertsonak,Baloreak

Hiri eredu hau lortzeko, sakontzea komeni zen lau Ardatz Estrategikoen gainean ekitea planteatu ge­nuen. Gauza ez da dena jorratzea, azpimarragarriena baizik, hiri hori lortzeko eragin handien duena.

Atal honek hedaketa erronka eta eremuak aurkezten ditu, aurreikusitako estrategia oinarritzen den lau ar­datzak jasoz, hauekin lotutako helburu eta jarduera ildoekin batera.

Ardatz estrategiko bakoitza E2020DSS Estrategia lantzeko oinarri gisa balio izan duten helburuen hastapeneko zabalkuntzarekin jarraitzen duen sarrerako azterketatik abiatuta egituratzen da.

58

2010 Plan Estrategikoak sormena aipatzen zuen

zientzia eta ikerketa eta berrikuntzan diharduten

hainbat aspektutan, kultur industriez gain (begirada

ikus-entzunezko arteetan bereziki jarriz). Apustu

hauen emaitzak zeharo ezberdinak izan dira.

Alde batetik, zientzia, ikerketa eta berrikuntzarekin

erlazionatutako jardueren bultzada bat izan da. Hala

ere, garapen indartsu hau ez da ikusgarritasuna

eta kultura eta ikus-entzunezkoen kulturaren

gehiagotze batean islatu. Tabakalera abian jartzeko

unean atzerapen handia, proiektu batzuk beste

lurralde batzuetara bideratu izana, ikus-entzunezko

sektorearen Klusterra, edota EITBren egoitza

nagusia Bilbora eramateko erabakia, sektore honen

ahultzean bi puntu garrantzitsu izan dira neurri handi

batean, bestalde, Ikus-entzunezkoen Berrikuntza

Polo berriarekin indartu den arren, edota Udalak

Donostiako Sustapena SA tartean, CEMEI gunean

enpresa berrien ezarpena sustatu izana ere aldeko

faktore bilakatu dira, honen eragina datozen

urteotan ikusi ahal izango dugularik.

Guzti hau kontuan izanik ere, kultur sektoreko

enpresa gisa definitzen direnen kopurua

%60,14 igo da 2001tik 2007ra (EUSTAT), ikus-

entzunezkoen sektorean %52,1eko igoera izan da

eta %60,5ekoa edizio sektorearena, epe berdinean.

Film Commission delakoa abian jarri izanak, hirian

egindako errodajeei esker diru-sarrerak areagotzea

ahalbidetu du.

Ekonomia sortzailea deitzen den horretan, nazioarte

mailan jasandako garapenak, kontuan hartuta

ekonomia sortzaileak Industria Kulturalaz gain

beste batzuk barneratzen dituela (IKTen edukien

garapena, diseinua, arkitektura, goi-gastronomia eta

abar bezalako eremuak barneratuz), alor hauetan

jada hiriak hasitako apustua indartzen du, kontuan

hartuta sormena, beraien artean erlazionatutako

esparru zeharo ezberdinak jasotzen dituen estrategia

baten muineko ideia dela. Denborak 2010 Plan

Estrategikoan alor honen alde hasitako apustuaren

egokitasuna indartu du, beste sektore batzuetara ireki

behar da orain, hiria Sormena eta Berrikuntzarekin

identifikatzea ahalbidetzen du, sekula baino indar

handiagoarekin.

2016ko Europako Kultur Hiriburutzarako hautagai

izateko apustua aprobetxatuz, datozen urteotara

begira, hiriaren papera indartzeko estrategia bat

diseinatzeak Donostia 2020 Estrategiaren parte izan

behar du halabeharrez. Kandidaturari begira landu

behar den proiektuaren prozesuak dakarren bultzada

aprobetxatuz, salto bat ematea da helburua, kultur

politikak berriz pentsatu, gaztetu eta eguneratzeko,

hiritarrak Europaren abangoardian kokatuz.

Bultzada honek ekonomia sortzailearen indartze

estrategia bat abian jartzea ahalbidetu beharko

luke, lehen aipatzen genuen bezala, tradizionalki

kultur industriak bezala ezagutzen ditugun alorren

gainetik kokatzen dena, publizitatea, arkitektura,

diseinua, ikus-entzunezko sektorea, softwarea eta

kultur esparruan tradizionalak diren musika, artea

eta abar.

Prozesu honetan, Tabakalera berebiziko tresnetako

bat bilakatzen da, krisi ekonomikoa tartean bada

ere eta hau martxan jartzea asko atzeratzen ari den

arren.

Hiriak, abangoardia eta sormenarekin harreman

zuzena duten pertsonekin bateratzen diren

erreferenteak ditu sektore hauetan. Ekonomia

sortzaileari bultzada bat emateak hirian

berrikuntzaren aldeko “etengabeko tentsio” bat

mantentzea ekarriko luke. Beste jarduera batzuk

“kutsatzen” dituzten pertsonekin, hala nola,

merkatariak, jatetxeak, hiri diseinua, eta abar,

talentu sortzaileari begira, beti ere.

Baina ezagutzari aplikatutako sormenak beste alor

batzuk ere barneratzen ditu, eremu teknologiko

edota zientzia sozialeko jardueretan ikerketa eta

berrikuntzarekin erlazionatutako ekimenak, edota

gune horiek beraiek eraginda, munduko beste

leku batzuetatik jendea erakartzea, honek hiriaren

kultura eta berrikuntzari sekulako bultzada emango

liokete eta.

Donostiak eta bere hiritarrek duten kultur mailako

hiri batek (helduen ia %30ak unibertsitate ikasketak

ditu), zerbitzuetako hiri bezala identifikatzen dena,

merkataritza eremu zabal batekin eta jarduera

turistiko garrantzitsuarekin, gero eta zerbitzu

aurreratu gehiagorekin, IKTak, baina baita bio

eta nanozientziak ere, kultura eta sormenaren

5.2. Definizio estrategikoa

5.2.1. A ardatz estrategikoa: DSSn diseinatua: Etorkizuna duten jarduerak

59

aldeko apustua aprobetxatu behar du, jardueraren

osotasunak aurrerapauso handiagoa emateko eta

neurri handi batean merkataritzak eta turismoak,

horrela beraien irudi eta proiekzioa biziberrituz, era

berean, hiriaren kulturaren zabalkuntzari ekarpen

handi bat eginez eta bere nortasuna indartuz.

Gérard Collomb, Lyongo alkateak adierazten duen

bezala, “Erakartzeko gaitasuna, sareetako kide izatean

oinarritzen bada eta lider bat behar badu; osagarri

“aldaezinak” dituzten nazioarteko estandarrak lortzea

inplikatzen badu, hala nola, proiekzio ekonomikoa,

ekipo metropolitarren presentzia, funtzio estrategiko

garrantzitsuagoak, edota berrikuntzarako gaitasuna;

orduan, “erakargarritasunaren” bideek, etorkizunean,

elementu subjektiboagoak barneratu beharko

dituzte, singularragoak eta gizakiengan gertuagokoak

direnak, hala nola, kultura, irudia, historia, gertakari

handiak, arteak, proiektuak...

Argi dago, bai, metropolien arteko lehia, hiriaren irudi

eta nortasunean islatuko dela hemendik aurrera.

Gaur egun erabakigarria dena hiriaren berezko

kalitatea da, identifikatzen den jatorrizko unibertsoa,

berak duen irudia, mantentzen duten baloreak, nahiz

biztanleentzat, nahiz kanpokoentzat. Are gehiago

espazio metropolitarra difusoa denean, biztanleriak

heterogeneoak direnean eta tartean eskaintzen

estandarizazio bat dugunean. Erronka, bereizteko,

kohesioa, atxikimendua, iraganez, nahiz irudikatu

dezakegun etorkizunarekin eraikitzen den irudi

koherente baten aldeko ikuspegia, metropoliaren

eszenaratze sinboliko baten bitartez”

Bestalde, 2010 Plan Estrategikoak jada hiriaren

eredu ekonomikoaren aldaketaren aldeko

apustua egiten zuen, sektore gainerakor jakin

batzuk bultzatuz eta kulturaz gain, sormena eta

berrikuntzarekin lotuz. Soilik alor turistikoari eta

zerbitzu sektore tradizionalari lotutako irudi eta

espezializazioa zituen hiri baten aurrean, jarduera

ekonomiko ezberdineko tipologietan eredu anitzak

sortzen joan dira eta I+G+b sektorearekin zuzenean

bat egiten duten asko.

2001 eta 2008 artean, Euskadiko ikertzaile kopurua

%60 igo da eta halako aldaketa, edo handiagoa

eman da Donostian, edo Donostialdean, kontuan

hartuta Gipuzkoak Euskadi erreferentzia hartuta,

ikertzaileen %41,3 duela, enpresen I+D gastuaren

%44,1 eta Administrazio Publikoaren gastuaren

%10,9 soilik, Euskal Autonomia Erkidegoak 2007an

emandako datuen arabera, gipuzkoarren ahaleginaz

eta beste lurraldeekin alderatuta, bertako inbertsio

publikoaren alde nabarmena argi azaltzen dituena.

Datu honek Donostiak eta lurraldearen osotasunak

egiten duten esfortzua azpimarratzen du: 2001ean

Gipuzkoak BPGaren %1,44 inbertitzen zuen I+G+b

alorrean (Bizkaiak %1,42), 2008an %2,23koa zen

Gipuzkoan (Bizkaian %1,73) eta Donostian %2,45.

Igoera argitzaile eta nabarmen honek ez du ezkutatu

behar, hala ere, bere osotasunean trebakuntza

gaitasunak areagotu behar direla eta bereziki

azken urteotan indarra hartu duten sektoreei

begira. Nanozientziak, Biozientziak, Informazio eta

Komunikazioaren Teknologiak, edota Neurozientziak

baliabideetan inbertsio garrantzitsuak eskatzen

dituzten sektoreak dira (finantzak, azpiegiturak,

pertsonak, etab), baita lurraldearekin konexio egoki

bat ahalbidetzen duen trebakuntza sare bat ere.

Ezagutza erakarri daiteke eta erakarri egin behar

da, baina tokiko gaitasunekin lotuta izan behar du

eta era berean, tokiko talentu hori bertan mantendu

behar da. “Ezagutzaren azpiegiturak”, talentua,

erakar daitezke, baina erraztasun berarekin doaz.

Horregatik, are garrantzitsuagoa da, modu lokalean

ezagutza hori txertatzeko gaitasuna, ezagutzaren

sormena eta fluxua ere sustatzeko. Horretarako,

unibertsitate eta hezkuntza sistema osoaren papera

berebizikoa da.

Bestalde, ezinbestekoa da hezkuntza guneak ehun

sozioekonomikoarekin konektatzea, bien artean ildo

estrategiko bera osatzeko. Gipuzkoan adibide argiak

daude eta Donostian egoitza duten unibertsitateak

berebizikoak dira krisia dela medio. Honek oraindik

eta argiago utzi du berrikuntza eta aipatutako

ezagutzaren azpiegituren aldeko apustuaren

beharra, gure lehiatzeko gaitasuna mantendu edota

areagotzeko funtsezko faktore gisa, ezagutzaren

garapena, igorpena eta aplikazioa enpresaritza

jardueran errealitate bilakatzea errazteko.

60

5.2. Definizio estrategikoa

Erronka, beraz, ezagutzarekin lotutako alorrak

sustatzea da (modu berezian unibertsitateko

hezkuntza), mundu globalizatu baten aurrean,

lehen mailako behar gisa, baina baita hirian

“tradizionaltzat” hartzen diren beste batzuk txertatuz

ere (merkataritza, ostalaritza, turismoa), kalitatea eta

berrikuntza areagotzeko bide horretan.

Bestalde, turismoarekin erlazionatutako sektore

tradizionalen modernizazioan sakontzen jarraitu

behar dugu. Donostia Turismoa eta SShops

abian jartzea berri garrantzitsuak izan dira pasa

den hamarkadan zehar, baina besteak beste,

berrikuntza, diseinua, singulartasuna edota gertuko

merkataritza indartzeko estrategia eta ekimenak

jorratzea eskatzen dute.

Jasangarritasunaren aldeko apustua, garapen

ereduari dagokionean, nahiz hiria ingurumen

erronka berrietara egokitzeko beharrari begiratuta

eta garapen ekonomikoko alor bezala ikusita

(bereziki energia berriztagarrietan) badirudi

sakon sustraitu den ideia dela, diskurtso mailan

behintzat. CO2 igorpenak gutxitzeko beharrarekin

eta gainera energia berriztagarrien (eolikoa, eguzki

energia, geotermikoa, undimotriza etab) ikerketa

eta garapen gaitasunekin bat egiten duen eredu

energetikoko estrategian jasangarritasuna, edota

mugikortasun modu berriak, hondakinen kudeaketa

eta birziklatzea... sekula baino zentzu gehiago duten

edukiak dira.

DSSN DISEINATUA:

ETORKIZUNA DUTEN JARDUERAK.

HELBURUAK

1. Ekonomia sortzailearekin erlazionatutako

jardueretan Europa mailan erreferente bilakatu.

Kultura eta sormenaren aldeko apustuak trebakuntza

maila indartuko duten proiektuak eskatzen ditu –

maila guztietan -, gune sendotuak dituzten garatu

beharreko alorretan (Arkitektura Goi-Eskola Teknikoa

eta EHUren Informatika Fakultatea, IKTak, Diseinu

Industrialeko Ingeniaritza eta Tecnumen Produktuen

garapena, Ikus-entzunezko Komunikazioa Deustun,

etab.), gabezia larriak izan ditzaketenetan, hezkuntza

eskaintzan eskusartzeak (diseinua, moda, arte

eszenikoak, etab.).

Bigarrenik, alor honekin erlazionatutako enpresen

sorrera indartuko duten proiektuak behar dira. Bide

honetan, badira Tabakalera bezalako proiektuak eta

Ikus-entzunezko Poloa, BIC Gipuzkoa Berrilan edota

CEMEI eta Bidebieta, Belartza eta Zentek, Udalak

kudeatutako haztegiak (Donostiako Sustapena

SA-ren bidez) bezalako errealitate nabarmenak.

Hala ere, proiektu berrien bidez indartu behar

diren segmentuak ere badaude (adibidez, diseinu

industrialaren alorrean, modan, etab.).

Hiriaren espezializazio musikala, programa

egonkorra duten jarduera musikal ugarietan islatzen

da (Musika Hamabostaldia, Jazzaldia, etab.), baina

aldikakoetan ere bai, leku ezberdinetan egiten

diren programazioak, adibidez (Victoria Eugenia

Antzokia, Kursaala, Kultur Etxeak, eta abar) eremu

publikoarekin lotura handiagokoak eta izaera

pribatukoak, batez ere kontzertu handiak.

Nabarmentzekoak dira, baita ere, musika arloko

azpiegiturak eta hezkuntza eskaintza (Musika

Eskola, Gradu Ertaineko Kontserbatorioa, Musikene,

Akademiak, etab.). Azkenik, hiriak lehen mailako

interprete, konpositore eta artistak ditu (Alberto

Iglesias, La Oreja de Van Gogh, Mikel Erentxun,

Alex Ubago, etab.) honekin lotura handia dutenak,

Donostiako Orfeoia, ehun urtetik gorako ibilbidea-

rekin eta nazioarteko errekonozimenduarekin,

Donostiako abesbatza tradizio mamitsuaren

adierazgarri, Euskadiko Orkestra Sinfonikoaren

kokapena ahaztu gabe.

61

Baina posizionamendu hori izan arren eta hezkuntza

guneetara joaten den ikasle kopurua handia dela

kontutan hartuta ere, ez da espezializazio horren

aprobetxamendu jatorrik egiten. Helburua zera da,

sisteman eragitea, artistak, taldeak eta bere aspektu

ezberdinetan, musikarekin erlazionatutako enpresak

sortu ahal izateko gaitasun handiagoa izan dadin

eta hiria, bertako hiritarren kultura eta musika maila

areagotzeko prestatzea. Hiriaren musika eskaintza

handiagotzen lagundu dezaketen artista eta talde

amateurren sorrera sustatzea, dudarik gabe,

bide egokienetakoa da, hala ere, sistema osoa

aztertu beharko da, helburu horietara bideratzeko.

Apustu honek, IBP eta Tabakaleraren bidez, ikus-

entzunezko sektorean planteatutako estrategiarekin

bat egiten du.

2016an Europako Kultur Hiriburu izateko kandidatura

aprobetxatuz, kulturaren ikuspuntutik hiria

berrasmatzeko burutzen ari den lan garrantzitsuak

berebizikoak diren azpiegiturak amaitzea eskatzen

du, hala nola, Tabakalera, Musikene edota San

Telmo Museoa, hauek, gertuko kultur azpiegitura

(kultur etxeak etab.) eta kultur industriarekin batera,

etengabe berrasmatzen den abangoardiako kultur

eskaintzaren sormena ekoizpena eta erakusketaren

lidergoa eraman ahal dezaten. Eredua eraldatu behar

da, antolatuta edo gabe dauden hiritarrak kultur

ekitaldien sormen eta antolaketaren protagonista

bilakatzea ahalbidetzeko.

Prozesu honetan, berebizikoa da etengabeko

polinizazioa, berrikuntzaren atea ireki dezaketen

beste tokitako sortzaileen ekarpenen bidez. Euskal

Sukaldaritza Berria deituriko mugimenduan oso

garrantzitsuak izan diren prozesuen garrantziaren

adibide ugari ditugu (hauek sukaldaritza frantsesaren

iturrietatik edan zuten, gurea “berrasmatzeko” eta

gaur egun nazioarteko erreferente dugu, etengabeko

“jakin-mina” intelektualeko prozesu batean), baita

Chillida edota Oteizaren kasuan ere, azken honen

Quosque Tandem liburuan, “Ikerketa Estetikoen

Nazioarteko Gune” baten sorreraren eskaera egiten

zuen” “(...) Baina ez dugu halako lekurik, behar

den bezalako dokumentazioarekin, gure artean

eta benetako egoera artistiko eta izpiritualarekin

harremanetan jartzeko – eta konparagarria –

munduak egun bizi duen bizitzan. Pasatzen dena

kontatzeko gunea, gure artean modu sortzailean

hitz egiteko tokia, duela horrenbeste urte sortzeko

borrokan gabiltzan Ikerketa Estetikoen Laborategia,

edo Estetika Konparatutako Laborategia da hain

zuzen ere...”

“Giro sortzailea” indartzeko aspektu

garrantzitsuenetakoa hirian nolabaiteko “tentsio

sortzailea” mantentzea da. “Sumatu” egin behar

da, Donostiak diseinua, sormena, abangoardia

“igorri” behar du. Badira “odolean daramaten”

hiriak, denbora batez besterik ez bada ere. Helburua

modu iraunkorrean egitea da. Horregatik da hain

garrantzitsua hiriko paisaia, merkataritza, ostalaritza

eguneratzea, Donostiak dituen nortasun ikurrak

galdu gabe, baina aurrera eginez.

Horretarako, aldaketara, berrikuntzara irekitako

hiritarrak behar dira, arrisku bat dakarrela eta

bultzadan lagundu behar dela barneratuz. Berria

azkar barneratzeak hiria hurrengo estadioan

azkar asko kokatzea dakar eta horrela, guk baino

azkarrago eboluzionatzea.

Era berean, hiriko eskusartzeak aprobetxatu egin

behar dira, gure teknologia eta ikerketa gune eta

sortzaile eta abarrek berrikuntzaren alde egiten

duten ahaleginak babestuz eta hauen babesa bilatuz,

ondoren merkatuan txertatu daitezkeen apustu

berritzaileen esperimentazioaren alor bilakatuz.

Inguru berritzaile bat sortzen joateko modu bat da

eta gainera, sormena eta berrikuntzaren zailtasun

eta aukeren aurrean gertukoak diren eta gainera

hauen onurak aprobetxatzen dakiten hiritarrak

osatzen dituena.

Hiriaren biziberritzean sormena eta berrikuntzaren

indarra aplikatu, espazioak eta hiriko higigarriak

eraldatuz, ekarpen eta berrikuntza ekimenen bidez

(diseinua/artea/teknologia), guztiak hiritarren bizitza-

kalitatea hobetzera zuzenduak, era berean, denda,

taberna, jatetxe eta aisialdi guneen eraldaketa/

sorrera erraztuz, etengabeko berrasmatze prozesuan

dagoen hiri bizi, bizkor, baten sentsazioa igortzen

duten eskema berriekin.

62

5.2. Definizio estrategikoa

Berrikuntzari, beste pertsona, ideiei eta abarri

Irekitako Hiri baten errealitatea igortzeko beharra

daukagu eta azpiegitura, ukigarriak ala ez, egokiak

dituenarena. Beraz, 2016an Europako Kultur Hiriburu

izateko erronkak hiri eredu hau igortzeko erreferente

izan behar du, berritzaile eta “kosmopolita” izateaz

gain, bere nortasunaren sustraiak eta singulartasuna

mantentzen dituena.

Ikus-entzunezko sektorea indartzeko, 2010 Plan

Estrategikoan aurreikusitako ekimenak fruituak

ematen hasi dira, oraindik orain, ibilbide luzea

gelditzen den arren. Ikus-entzunezko Berrikuntza

Poloa eta Zuatzu parkean sektorearekin

erlazionatutako jardueren ezarpena, Tabakalerari

behin betiko bultzada eta ikus-entzunezko alorrean

EITBren inplikazioa Interneten zabalkunde handiaren

eremuan, eta hainbat formatutan, irudiaren munduan

aurrerabide handiak egitera deituriko sektorearen

garapena markatuko duten mugarrietako batzuk

besterik ez dira.

2. Energiaren alorrean eta sektorearekin

erlazionatutako enpresa berrien sorreran

ikerketa, garapena eta berrikuntza ahalbidetzen

duten azpiegituren sorrera eragin.

Aurretik adierazi bezala, jasangarritasunaren aldeko

apustua, nahiz garapen ereduari dagokionez, nahiz

hiria ingurumen erronka berrietara egokitzeko

beharra eta garapen ekonomikorako eremu gisa

(bereziki energia berritzaileei dagokienez), hiritarren

helburuen artean kokatzen dela dirudi, diskurtso

mailari dagokionez behintzat. Energiarekin lotuta,

Martuteneko 27 Poligonoaren biziberritzeak

ekar dezakeen aukera (ikerketaren eta enpresen

sorreraren alorrean) eta Urumea ibaiak, Tabakalera,

Deustuko unibertsitatearen egoitza, Mundaiz

Institutua, Kristina Enea Parkea eta AHTaren geltokia

lotzen dituen ibilbidea balorean jartzearekin batera,

Urumea ibaian, berrikuntzarentzat espazio gisa

pentsatzea ahalbidetzen du.

3. Kirolaren alorrean, enpresa eta azpiegitura

berrien garapena eta ezarpena sustatu..

2010 Plan Estrategikoan kirol arloaren

posizionamendua aprobetxatzeko beharra

azpimarratzen zen arren, egia esan, ez da ildo

honetan proiektuen aparteko garapenik egon.

Hala ere, sektorearen aprobetxamendu hobea

ahalbidetuko lukeen kirolarekin lotutako ehun

sozioekonomikoa duen errealitate donostiar eta

gipuzkoar baten errealitatea antzeman daiteke.

Donostia 2007-2013 Donostiako Kirolaren Plan

Estrategikoan, kirolak egungo gizartean eta gure

hirian duen garrantzia baieztatzen duten datu

estatistiko ugari aurki daitezke: Europako biztanleen

%38k, astean behin gutxienez, kirol jardueraren

bat burutzen duela kalkulatzen da eta Ikerketa

Soziologikoen Guneak (CIS delakoak) emandako

datuen arabera, 2000. urtean, Espainiako biztanleek

%36,8k kirola praktikatzen zuen. Donostian, lehen

hezkuntzan matrikulatutako ikasleen %96ra heltzen

diren eskolako kirolaren kudeaketa egiturak daude

eta gure hirian matrikulatutako eskolako umeen

%67k lehiaketako kirol jarduerak praktikatzen ditu.

16 urtetik gorako biztanleen %50,4k kirol jardueraren

bat burutzen du. Donostiako hiritarren %4,5ak

federatutako kirol praktika burutzen du. Kirol praktika

honen %51, estalitako instalakuntzatan burutzen

da. 10.000 pertsona dira udal instalakuntzatan

kirol jarduerak egiten dituztenak, aisialdiko kirol

jardueratan partaidetza 21.000 erabiltzailetik

gora dago eta udal kirol instalakuntzen erabilerak

2.000.000ko zifra gainditzen du. 2005ean, udal

instalakuntzen batean abonatutako pertsonak

46.200 ziren. 159 kirol klub daude. Hamar kirol

klubek kirol instalakuntzak kudeatzen dituzte. Hirian,

praktika federatuko 48 kirol modalitate existitzen

dira. Federatutako kirol kolektibo praktikatuenak

Futbola (1.134 lizentzia) eta saskibaloia dira (746

lizentzia).

Gipuzkoa estatu mailako bederatzigarren postuan

kokatzen da, errendimenduko kirol talde kopuruari

dagokionez eta hirugarrena ordezkatutako kirol

modalitateei dagokienez. Donostiakoak diren

taldeak, Gipuzkoa osoan daudenen %60 dira.

63

Kirol ekitaldi batzuen gaitasun traktorea bistakoa

da: Behobia-Donostia herri lasterketa, Biarritz

Olimpique taldearen errugbi partidak, Kontxako

estropadak, Errealaren partidak, eta San Sebastian

Gipuzkoa Basketenak.

Hirian dagoen instalakuntza kopurua oso

garrantzitsua da: 478 kirol espazio hirian (248

titulartasun publikokoak dira eta hauetako 169

udalarenak). 56 kirol anitzeko pista estali daude, 88

frontoi, 39 tenis pista, 22 padel pista, 31 futbol zelai,

23 kirol pabilioi eta 19 igerileku.

Donostia bezalako hiri batek, partaidetza sustatzen

duten kirol ekimenak erakartzeko gaitasun handia

duela uste dugu – aisialdi, kirol, osasun eta

errendimendua- abantaila handi batekin eta zera

da, kirol instalakuntzen sarea jada eraikita dagoela.

Partaideez gain, batez ere lagunak eta jarraitzaileak

erakartzen dituzten ekitaldiak. Horrek, hirira bisitariak

etengabe heltzea ekar dezake, bertan lo egitea

ere bai, askotan ekitaldi hauek zenbait eguneko

iraupena izaten dutelako.

Hiriko Marketin Estrategiaren barruan, interes

mediatiko handia duten kirol ekitaldiak antolatzeko

aukera azter daiteke.

Gainera, kirolarekin erlazionatutako teknologia,

zerbitzu, edota ezagutzen garapenarekin

erlazionatutako proiektuak existitu daitezke, alor

hauetako beharren aurrean, soluzioak ekar ditzake-

ten produktuak garatzeko aukera izan dezaketen

gure inguru enpresari/industrialekin erlazionatutako

aukerak aurreikustea ahalbidetzen dute. Zentzu

honetan, Surfa gaztetasun eta modernitatearen

erakarle esanguratsu gisa azaltzen da eta hiriak

posizionamendu bikaina dauka arlo honetan.

4. Zientzia eta Ezagutzarekin erlazionatutako

hiri honen barruan, kolaborazio eta koordinazio

handiagoa lortzera bideratutako ezagutza

sortzen duten erakundeen arteko ekimenak

bultzatu, ezagutzaren sormena eta garapena eta

enpresaritza merkatura bere igorpena erraztuko

duten sinergiak sustatzeko.

Donostiaren tamaina duen hiri batean, lau

unibertsitaterekin (bat proiektuan) eta alor zeharo

ezberdinetan teknologia edota ikerketako 20 gune

ingururekin eta Gipuzkoan nabarmentzeko moduko

industria sektorearekin, indar nagusiena lurraldeko

guneen artean eta hauen eta enpresen arteko

kolaborazioa eta ezagutza igortzeko gaitasunean

datza. Egia da lan zaila eta konplexua dela, baina

egin daiteke eta egin behar da.

Unibertsitate eta enpresaritza munduen arteko

ezagutza eta teknologia igorpena, oinarrizko

ikerketatik, aplikatura, bere garapena eta

merkaturatzea errazteko mekanismoak... Alor

hauetan lan egiten duten pertsonen arteko sinergien

aprobetxamenduak, gainera, diziplinen arteko

“bidegurutzea” ahalbidetu dezake, berrikuntza

gaitasuna areagotzeko berebiziko elementuetako

bat. Ezagutza sortzean datza, igortzean, hortik

aurrera garapen ekonomiko handiagoa izatean,

nazioartean kokatu eta erreferente izatean... eta

guztia eremuko erakunde ezberdinen arteko

sinergiak sustatuz, ezagutza sortu eta sektore

enpresarialenari igorriz, produktu eta merkaturaino,

bi zentzuko bidearekin eta puntako helburu

gizartearen garapena eta ongizatea izanik.

64

5.2. Definizio estrategikoa

5. Gastronomiaren alorrean, enpresa berri eta

ezagutzaren azpiegituren garapena eta ezarpena

sustatu.

Basque Culinary Center delakoaren sorrerak,

tamaina, eskala garrantzitsua dela adierazten duen

adibide argia da, baina Donostia bezalako hiriek

eta Gipuzkoa bezalako lurraldeek, nazioartean lider

izatea lor dezakete, gauzak ongi eginez gero. Gure

chefei eta “berrikuntzaren” (hitz honek egun duen

esanahirik ez zuen une batean) alde egin duten

apustuari esker, badago euskal sukaldaritzaren

nazioarteko lidergo bat. Baina lider egoera hau

laburra izan daiteke. Lider postu hori mantentzea

ahalbidetzen duen unibertsitate hezkuntza gune

bat lortu, sortu eta sendotzea eta gastronomiaren

munduan, Ikerketa eta Berrikuntza Gune bat gehitu

eta posizionamendu hori, teknologiak, edukiak

garatzen ari diren enpresekin estuki lotutako

etorkizuneko eremu bat bultzatzeko aprobetxatzea,

sekulako aukera da.

Gastronomia chefetatik harago doa, etorkizunari

begira, alor askotan maila handiko aukera

garrantzitsuak dituen sektore bat da: hezkuntza,

elikagaigintza eta hauen kontserbazioa, osasuna,

elikaduran ardura, argitaletxeen sektorea, etab.

6. Zahartzearen eremuan ikerketa, garape na eta

berrikuntza bultzatu (osasuna, minusba liotasunak,

teknologiak, kultur zerbitzuak, kirol zerbitzuak,

etab.) eta eremu honekin erlazionatutako

enpresaritza sektorearen sustapena.

Aurretik adierazi bezala, zahartze prozesuak,

sorospen mailari dagokionez, datozen urteotako

erronka nagusienetako bat dakar, baina baita era-

bilera kulturala, aisialdia, kirola eta beste hainbatetan

ere. Adinduentzako soluzio eta zerbitzuekin

lotutako ezagutza eta teknologien garapenerako

aukera nabarmena da, bestalde. Horregatik,

azpimarragarria da Donostiak eta Lurraldearen

osotasunak eremu honetan ikerketa garapena eta

berrikuntza garatzeko duten posizionamendua.

Beharra aukera bilakatzen da. Ingema-Matia lider

duen Zahartzaroaren Ikerketa Poloa bezala, edota

Egokitutako Kirol Gunea, edo Fatronik Tecnaliak

bultzatutako FIK delakoa dira, beste askoren artean,

osasunetik hasita, antzaz urrunago dauden beste

eremu batzuetaraino, turismoa, espezializatutako

kultur kontsumoa eta abar, zahartzeak dakarren

aukeraren adierazle garbiak dira.

7. Kultura ekintzailea, trebakuntza eta eremu

guztietan enpresaritza ekimenerako egoera

egokiak sustatu, sektore berritzaileenetan indar

berezia jarriz (Nanozientziak, Biozientziak,

Informazio eta Komunikazioaren Teknologiak,

Neurozientziak, …), hiriaren eta lurraldearen

ahalmena kontuan hartuz.

2010 Plan Estrategikoan, Nanozientzia, Biozientzia

eta Informazioaren Teknologiekin harremana zuten

eremu gainerakorren aldeko apustua egiteko

beharra aipatzen zen. Egia esan, hainbat agente

eta zenbait erakunderen ahaleginari esker, ikertzaile

kopurua bikoiztera heldu gara eta gaur egun hainbat

gune ditugu, Nanogune ZIGa, Biomagune ZIGa,

Biobide, Inbiomed Fundazioa, Cidetec, Inasmet-

Tecnalia, Fatronik-Tecnalia, Biodonostia Institutua,

Kutxa-Onkologikoa, Carlos Elosegui Fundazioa,

Tecnum, CMIC, etab. Noski, ordurako IKTen

eremuan erreferentzia ziren Ibermatika, Sektoreko

Gaia Klusterra, eta abar ere gehitu behar zaizkie.

Jarduera gainerakor horiekin lotutako ehun bat

eratu da eta hauekin bat egin du duela gutxi BCBL

guneak, neurozientzien eremuan.

Talentua erakartzea errazten duten ekimenak

bultzatu eta garatzean datza, hiri erakargarri bat

eginez, alor jakin batzuetako ikerketan erreferente

den ikuspuntutik, nahiz bizitzeko hiri bat den aldetik,

ekimen pribatua erakarri eta, aipatutako eremuetan

ikerketa eta berrikuntza guneen kontzentrazioak

dakarren aukera aprobetxatzea ahalbidetuko duten

enpresaritza proiektu berriak sustatzeko.

Udalak, Donostiako Sustapena SAren bidez abian

jarritako Talentuaren Etxea (Rozanes) bezalako

ekimenak eta horrelako beste hainbat, berebizikoak

izango dira hiria eremu hauetan ikertzaileen eta

sustatzaile direnen harrerarako prestatzeko.

Indar berezia egin behar da tradizionalki Gipuzkoako

(eta Euskal Herriko) gizartearen ikur izan den

ekintzailetzaren kultura sustatzeko beharrean,

65

eskualdean enpresaritza eta ekonomiaren garapen

maila altuak eskaini ditu eta. Datuek, ekiteko

gaitasuna Europako batez bestekoaren gainetik

mantentzen den mailan dagoela adierazten duten

arren (GEM delakoaren TEAk 2008an %7,1ean

jartzen zuen Gipuzkoaren jarduera ekintzailea),

azken urteotan behera egin du; populazioak eta

batez ere gazteek gaur egun beraien negozioaren

sorrerari aurre egiteko unean duten borondateak

behera egin duela dirudi. Datu kontrajarriak dauden

arren, EAEko Gazte Inkestak, 2000. urtean, Euskal

Herriko gazteen %60k auto-enpleguaren aurrean

jarrera negatiboa zuela adierazten zuen eta datu

hori %70ean kokatzen zen 2004an.

Kultura ekintzailearen sustapena, baloreen eta

ekintzaileari laguntza programak, kapital-arriskuko

elkarteak, unibertsitatean eta unibertsitateko

jarduera ekintzailearen sustapena eta abar,

koordinatutako ekimen publikoen bidez. Guzti hau

bereziki adierazgarria da sektore gainerakorrenen

promozio eta garapenerako.

66

5.2. Definizio estrategikoa

Kontrasteko lanak gizartean baloreek eta gizarte

kapitalak duten garrantzia azpimarratzea ahalbidetu

du, egun bizi dugun krisi testuinguruan. Hiritar

arduratsua, aktiboa eta garapen global aldagarriaren

aurrean prestatua eratu behar dugu, eta hori

baloreetan eta gizarte kapitalean indartsua den hiri

baten sorrerarekin bakarrik lor daiteke.

“Ukiezin” deitzen ditugun horiek dira, baina

Donostiaren garapen positiboari begira, berebizikoak

direnak. Gure hirian, hiritar aktiboen garrantziaren

adibide argiak ditugu (jaialdien sorrera, beren

garaian proiektu berritzaileei bultzada, etab).

Egungo egoera indarkeriaren kontrako borroka,

etika, jatortasuna, ahalegina, kultura, solidaritatea,

konfiantza eta beste hainbat baloreren inguruan

aipatzen den garrantzia kontrastatzea ahalbidetzen

ari da. Aurrean ditugun erronkek gizarte indartsu

eta kohesionatua eskatzen dute eta sarean

funtzionatzearen bidez, berrikuntza gizarteratu,

lagundu eta gure burua ere lagundu, adinduenak

bezala, (gero eta gehiago eta adin gehiagokoak,

bakarrik, mendekotasunekin, zaharrak…) ekarpen

handiak egin ditzaketen segmentuen inplikazioa

mantenduz, proiektu handiak erakartzeko gaitasuna

duten liderrak izatea ahalbidetzen duen ikuspegi

kolaboratzaile eta proaktiboago batekin. Donostiaren

historia lider emozional horiez josita dago. Gertu

gertuko adibideak ditugu.

Krisia, 2020 Estrategia honen lanketa prozesuan

barneratu eta gero, baloreak berebiziko behar

bilakatu dira dudarik gabe. Baloreak dituen gizarte

batek etorkizuna denboran garapen jasangarriko

egoeran jorratzea ahalbidetzen du. Garapen

ikusgarriak baina beherakada izugarriak ere errazten

dituen espekulazioaren frustrazioan amaitzen ez den

etorkizuneko hazkuntza. Kapital soziala neurtzeko

helburuarekin, BBVA fundazioak munduko 13

herrialdetan egindako inkesta baten arabera,

harrigarria suertatzen da konfiantza maila ezberdinak

aurkitzea: herritarren konfiantza mailarik handiena,

adibidez, baieztapen hau egiterakoan: “pertsonen

gehiengoa besteez aprobetxatzen saiatzen da”.

Txiletar, mexikar edota turkiarren ehuneko berrogeita

hamarrak baino gehiagok baiezko erantzuna ematen

zuen, britainiar eta japoniarren artean %20k bakarrik

eta daniarren %8,4 eskas batek egiten zuenean.

Azterketa berak adierazten duenez, “Literatura bat

dator kapital soziala, konfiantza, elkarrekikotasun,

konektibotasun eta gizarte elkartegintza (sare

sozialak eta elkartegintza) arauaren ondorioz,

gizabanako edo komunitate baten baliabideak

barneratzen dituen dimentsio anitzeko kontzeptua

dela. Kooperazio Ekonomiko eta Garapenerako

Erakundeak (Organization for Economic Cooperation

and Development, OECD) kapital soziala “taldeen

barruko eta hauen arteko kooperazioa errazten

duten sareak, arauak, balorea k eta partekatutako

ezagutzekin batera.”

Horrela, Kapital Sozialak eta Baloreek, hirien barruan

gizateriaren garapena markatu duten berebiziko

tresna osatzen dute (duela bost mila urte inguru

Mesopotamian, egunera arte hiritzat hartzen ziren

lehen kokalekuetatik).

Baina kapital soziala tresna eta helburu bat da

berez, gizarte kohesioa areagotzea ahalbidetzen

baitu, komunitate sentimendu bat sortuz,

dibertsitatea onartu eta Donostiako hiritarren

osotasunaren hazkuntzan lagunduz. Zentzu

honetan, hiria, baloreetan hezteko eremu gisa,

lehen mailako elementu bilakatzen da. Bere kabuz

antolatu, elkarbizitza eta proiektuen protagonismoa

eramateko gai diren hiritarrekin bakarrik lor daiteke

garapen etengabe eta jasangarria.

Aipagarriak dira baita ere, hiritarren partaidetza

bultzatzearen alde eta hirian gobernantza

maila areagotzeko eginiko aurrerapenak, 2010

Estrategiaren barruan eta gaur egun indarrean lehen

bezain sendo azaltzen dira.

Hiritar gizalegezko eta solidarioak, azken urteotan

eraldaketa sakonak jasaten ari direnak, adibidez,

gero eta etorkin gehiagoren presentzia (Donostiako

hiritarren ia %6), erronka bat suposatzen dutenak,

desberdinari eta kultur anitzari errespetuan

oinarritutako aukerak izateaz gain.

Baina aldi berean, bere iraganaz eta tradizioez harro

dauden hiritarrak, bere euskal nortasunaz, balorean

jarritakoa, garai berrietara egokitu eta bere kultur

nortasuna modernitatea, globalizazioa eta aldaketa

prozesu sakon eta azkarrarekin bateratu behar

duena, bere nortasuna eta izaerari uko egin gabe.

5.2.2. B Ardatz Estrategikoa: Pertsonak eta Baloreak

67

Azkenik, Bakea errefusatzerik ez dagoen helburua da,

terrorismoa eta honekin erlazionatutako indarkeria

elkarbizitzarako arazo larria den gizarte honetan.

Indarrean jarraitzen du, beraz, elkarbizitza baketsu,

integratzaile eta plurala artikulatzeko beharrak,

giza eskubideen benetako errespetuan, batez ere

bizitzari errespetuan oinarrituta, ezberdintasunari

errespetua, adierazpen askatasuna eta Bakearen

kultura eta gizarte kohesioa bermatuz.

PERTSONAK ETA BALOREAK

HELBURUAK:

1. Bakearen kultura eta Donostiako hiritar guztien

aldetik, salbuespenik gabe, giza­eskubide

guztiei errespetuaren garrantzia indartzen duten

hezkuntza eta hiritar politikak sustatu.

Bakea helburu bat da, behar bat, baina baloreen

errespetuan eraiki behar da, biktimen sufrimendutik

abiatuta, errespetuaren garrantzitik. Indarkeriak

zigortutako Donostiako hiritarrek aukera bat

daukate, betebehar bat, baloreetan hezteko garaian

erreferente bilakatzeko. Gizarte solidario bat eraiki,

pertsona guztien giza-eskubideei errespetua diena

eta balore unibertsal gisa ekartzen duena, dudarik

gabe, Donostiako hiriaren eraldaketa kultural

handiena da.

Eremu honetan nazioarteko erreferente bilakatzea

ez da horrenbeste hiriarentzat aukera bat, inongo

komunitatek indarkeriaren eta intolerantziaren

atzaparkada jasan beharrik ez izateko betebeharra

baizik.

Baloreetan indartsua den hiri bat, garapen orekatu,

jasangarriari eta halabeharrez eremu ezberdinetan

suertatuko diren aldaketei aurre egiteko, aktiborik

garrantzitsuena da.

2. Belaunaldien arteko integrazioa erraztu,

gazteei aukerak eskaintzen dizkieten politika

eta ekintzekin eta adinduekin solidarioa dena,

gizartearen bizitza aktibora eramanez. Adinarekin

lagunkorra den hiria.

Hiritarren zahartzea gero eta gehiago nabarmentzen

ari den prozesua da eta dudarik gabe, datozen

urteotan beharren koadroa gehien eraldatuko duten

faktoreen artean kokatzen da. Ehun urte baino

gehiagoko epean lehen aldiz, pentsio sistema

mantentzeko jubilatzeko adinaren atzerapenaz hitz

egiten da. Bizitza-itxaropenaren eta hirurogeita bost

urtetik gorako populazioaren igoera ikusgarriak gure

gizartearen etorkizuna baldintzatuko dute.

Badira fenomeno honen hainbat ondorio, hauen

artean mendekotasuna areagotzen duen bizitza-

luzera dago eta horri familien tamainaren gutxitze

etengabe eta progresiboa gehitu behar zaio, familia

sakabanatuak sarri eta ezaugarri eta ohitura zeharo

ezberdinekin, gizarteari eta lanari dagokienean,

askotan gainera bakarrik bizi diren hainbat adinduri

laguntza emateko beharra planteatzen dute. Erronka

handia, gaur egun elkarrekin bizi garen bezala, babes

publikoko sistema nahikoa izango ote den planteatu

behar duen gizarte batentzat. Gizarte solidarioak,

adinduekin, ahulenekin gertukoa denak bakarrik

mantendu ahal izango du, bizilaguna babeserako

oinarri gisa behar duen sistema bat.

Bestalde, zaharragoa dagoen gizarte honek,

gazteenen gizartearekin konektatu dezakeen

boluntario sistema baten ezagutzaren ekarpena

egin dezake. Belaunaldien arteko harreman faltak

balore eta ezagutzaren igorpenaren galera ekartzeaz

gain, hiritar solidarioentzat atzerapauso garrantzitsu

bat dakar. Errespetua eta elkarrekiko balorazioan

oinarritutako gizarte “aberatsago” batean, ezagutza

eta esperientzian sendotutako belaunaldien arteko

harreman horretatik bakarrik lor daiteke askotan

hain urrun dauden sektoreen arteko ulermena.

68

5.2. Definizio estrategikoa

3. Minusbaliotasunak dituzten pertsonei, beraien

inguru naturalean, integrazioa eta gizarte

partaidetza aktiboa erraztera bideratutako

ekimen sozialak lagundu eta garatu.

Donostia eta Gipuzkoa bere osotasunean, Estatu

mailan behintzat eta zenbait aspektutan nazioarteko

mailan, erreferente bat da minusbaliotasunak

dituzten pertsonen harretan, Plan Estrategikoaren

alorrean, ekimen berriak bultzatzeko aprobetxa

genezakeen egoera, hain zuzen ere.

Eskola eremuan, hauek sakonak izan arren,

hezkuntza behar bereziak dituzten ikasle guztien

hezkuntza prozesu osoa, ohizko eskoletan burutzen

diren neurrian.

Lan eremuan, Gureak Taldeak lortu duen garapen

itzela dela eta, Gipuzkoan beste baten karguz lan

egiten dutenen %1etik gorako zifrara heltzen da,

bere lan taldearen %80tik gora, minusbaliotasunen

bat duen jendeak osatzen duen berezitasun

nabarmenarekin.

Etxebizitzaren eremuan, honetan, “erakundeetatik

begiratuta” dagoen ikusmoldea baztertuz,

minusbaliotasunak dituzten pertsonei laguntza

beharrak etxebizitza “normaletan” instalatutako

elkarbizitza unitatetan garatzen dira, hauetako asko

babes ofizialeko sareetan.

Elkarretaratze ehunean, jada aipatutako erantzun

sozialak sustatu eta babesten ditu eta interes

orokorreko proiektuen inguruan, gizartearen babes

zabala lortzen bada, interes orokorra bilatuz,

elkarrekin lan eginez lor daitezkeen asmo handiko

helburuen adierazle garrantzitsua azaltzen du

Era berean, balio handikoa da Donostia eta

Gipuzkoan oso laguntza sakon eta orokorrak behar

dituzten pertsonen arreta jorratzen den modua.

Bestalde, familia faltagatik, edota hauek hil direlako,

babesgabetasunean aurkitzen diren eta beren kabuz

konpontzeko modurik ez duten pertsonen tutoretza

arloko beharren estaldura bitxia da oso.

4. Gizarte kapitalaren sorrera bultzatu, baloreen

indartzearen bidez, publikoan hiritarren

partaidetza sustatuz, “demokrazia parte

hartzailea”.

Gizarte bat ez da denboran modu jasangarrian

garatzen, inplikatzen den eta proiektuak sustatzen

dituen populaziorik gabe. Ez da kasualitatea gizarte

kapitalean eta balorean aberatsenak diren gizarteak,

inguru ezezagun eta krisi sozial edota ekonomikoko

garaietan hoberen erantzuten dutenak izatea.

Baloreetan indartsua den gizarte batek (konfiantza,

elkarrekikotasuna, leialtasuna, zintzotasuna,

konpromisoa,...) trukaketa eta konpromisorako

gaitasun handiagoa eratzen duela.

Gizarte donostiarra eta orokorrean gizarte gipuzkoar

guztia, ekintzailetzan eta gizartearen partaidetzan

hain aberatsa den ehun sozioekonomiko baten

eraikuntza ahalbidetu duten baloreetan erreferente

izan dira. Donostiako gizartea aztertzen denean,

badira gizarte zibilaren protagonismoaren hainbat

adibide, gertuko eskalako bizilagunen solidaritatetik

hasita, 1813ko sutearen ondoren hiriaren

eraikuntzara, edota hainbat une kritikotan jaialdien

sorreren arriskuan, proiektuak bultzatzerakoan...

Azken finean, honako elementu hauek sustatzen

dituzten politika aktiboen garapenarekin bat egin:

publikoa eta pribatua, eta erakundeen arteko

elkarlana, gobernantza hiritarren eta gizartearen

kudeaketa eta partaidetza kontzeptu gisa,

ekintzailetasunarekin erlazionatutako baloreak,

etab.

69

5. Hiri irekia. Pertsona etorkinen eta beraien

dinamismo sozialaren harrera eta integrazioa

errazten duten hainbat eremuetan politikak eta

programak bideratu.

2010 Plan Estrategikoak jada aurreratzen zuen

etorkinen alorrean eskusartzeko beharra, kontuan

hartuta zentzu honetan dauden joera globalak, baita

gaitasuna eskatzen duen, nahiz ez duen enpleguaren

beharretik ondorioztatutako premisak ere. 2010ean,

aurreikuspen hau errealitate bilakatu da dagoeneko

eta kanpokoa den gizarte donostiarraren aldetik

(%5,8), nabarmen agertzen da, nahiz eta etorkinen

portzentajea, Gipuzkoako ingurunean askoz ere

handiagoa den arren.

Populazio etorkinak bi patroiri erantzuten dio.

Gaitasun eskasa eskatzen duten enpleguak erakarri

dituztenak, nahiz eta askotan maila handiagoko

trebakuntza duen eta gero eta ugariagoak diren

teknologia edota ikerketa guneek erakarritakoa.

Berebizikoa da inmigrazioaren eraginaren inguruko

gogoeta, bere bi ikuspuntuak kontuan hartuta, pasa

diren urteak aztertuta, baina badirudi berebiziko

elementua dela, hiriaren dinamizazio prozesuaren

indartzean.

6. Eleanitza den gizartearen benetako garapena

erraztu, ahalegin instituzional eta sozialak

bateratuz, euskararen normalizazio osoaren

aldeko apustua eginez eta ingelesa eta frantsesa

bezalako beste hizkuntzen alde jokatuz.

Euskararen normalizazio prozesua berebiziko

elementua da Donostiakoa bezalako gizarte

batentzat, eleanitza, normaltasun eta elkarbizitza

terminoetan. Helburu hau lortzeko bidean, erakunde

ezberdinen ahaleginek bat egin behar dute

halabeharrez. Bestalde, ingelesa edota frantsesa

bezalako beste hizkuntzatan aurrera egitea

ezinbestekoa da bere nazioarteko posizionamendua

bilatzen duen gizarte batean, irekia izan nahi duen

hiri batean eta ondorioz, eremu honetan bere

gaitasunak areagotzeko sekulako ahalegina egin

behar duen hiri honetan.

Hizkuntza frantsesaren sustapenaren egokitasu-

naren kasu zehatzean, gertutasun geografikoko

faktoreak eta Frantziarekin dugun harreman

tradizionalak, Eurohiriaren proiektuaren oinarria

mantendu duten merkataritza, turismoa, kultura,

garraioa eta abarrek, gertutasun horren aukera

nabarmenak azpimarratzen dute.

Bestalde, alor guztietan ingelesa ikasi eta erabiltzeko

estrategia bat diseinatzea ezinbestekoa gertatzen

da. Are gehiago, hiriaren irekieraren estrategian

berebizikoa dela eta noski, turistez gain, zientzialari/

ikerlari eta artisten erakarpen eta sozializazio

prozesuak errazteko balio duela kontuan hartuta.

7. Etxebizitzara sarbidea: hiritar guztiei errazten

dien etxebizitza politikekin jarraitu, batez ere

gazteei eta kolektibo gutxietsienei begira.

Ezinbestekoa da Hirigintzaren Ordenamendurako

Plan Orokorraren jarraibideei jaramon egitea (16.400

etxebizitza aurreikusita datozen urteotarako), baina,

aldi berean, soluzio sortzaile eta eraginkorretan,

alternatiboetan lan egitea (alokairu erregimeneko

babes ofizialeko etxebizitzak, tutoretzako

apartamenduak, etab. bezala), kolektibo guztien

beharrei erantzuteko, tartean gero eta eskakizun

gehiago dituzten pertsona adinduak.

Ildo berdinean, etxebizitzara sarbidea berebiziko

aspektua da Donostiako gazteentzat; eta hau horrela

izanik, etxebizitza funtsezko aspektu bilakatzen da

hirian gazteak gelditzeko garaian, baina beste batzuk

ahaztu gabe, besteak beste, beraien trebakuntzara

egokitutako enplegua, aisialdi aukerak, kultur

jarduerak, eta abar.

70

5.2. Definizio estrategikoa

“Globalki pentsatu eta modu lokalean ekin”...

eta alderantziz... Donostiak ireki egin behar du,

konektatu eta nazioarte mailan errekonozimendua

lortu. Turismo jardueratik, nahiz I+G+b alorrarekin

lotutako ekimenetik ikusita, nazioartekotze prozesua

berebizikoa da. Horretarako, hainbat helburu

planteatu behar dira, besteak beste, Donostialdeko

Hiri Komunitatearen garapena lurraldearen

osotasunaren ekimenetik, bere eskalaren

indartzearekin lotutakoak (lurraldeko gertueneko

eskala gisa), mugikortasunaren gainean eskusartzea,

batez ere ibilbide luzekoa, edota Turismoa, Zientzia

eta Sormenarekin erlazionatutako marka irudi bat

identifikatzea ahalbidetuko duen hiriko marketin

estrategia garatzea.

Eskala metropolitarrak lan erronka garrantzitsuak ditu

aurretik komunean, hauetan, lurraldeko hiriburuak

lider papera dauka eta hori indarrean jarri behar

du, Donostialdeko Hiri Komunitatea osatzen duten

udalen arteko gobernantzaren jardueraren bidez.

Pasaiako Badiaren berreraketa, mugikortasuna,

lurraldeko planifikazioaren koordinazioa, garapen

ekonomikoa, hiriko hondakinen kudeaketa, ura,

edota gizartearen ongizatea eta kultur politikarekin

lotutako gaiak, autonomia lokalaren errespetutik

abiatuta jorratu behar diren eremu zehatzak dira,

Donostialdeko zonaldea osatzen duten udaletako

bakoitzaren nortasuna alde batera utzi gabe.

Baiona-Donostia eurohiria, bere gaitasun guztiak

behar bezala garatu gabe dituen kolaborazio

espazioa da baita ere. Kultura edota turismoa

bezalako helburu komunekin, bi estatu ezberdinetan

lan egiteko aukera aprobetxatzea ahalbidetuko

duten proposamen zehatzekin, ekintzetara

pasatzeko garaia heldu da.

Konektibotasuna – dudarik ez dago- lurraldearen

ongizate ekonomiko eta sozialaren berebiziko

elementua da eta lehiakortasuna eta garapena eta

nazioarteko posizionamendua ziurtatu eta hobetzeko

ezinbesteko faktore bilakatzen da, duda izpirik

gabe; era berean, garraio sistema ezinbestekoa da

tokiko ikuspuntutik eta ikuspuntu metropolitarretik,

hiria eta bere jarduera eta garapena artikulatzeko,

baita donostiarren bizitza-kalitatea ere eta noski,

Donostialdeko Hiri Komunitatea eta Gipuzkoako

lurralde osoa artikulatzeko ere bai.

Emandako pausoak eta abian dauden ekimenak,

trenbide sarearen berregituraketa, adibidez,

(RENFE, Euskotren-“Topo”-metroa eta Y delakoa),

edota mugikortasun eta irisgarritasunaren alorretan

“tokiko” ekimenak, aire eta itsasoko garraio ekimen

garrantzitsuekin osatu behar dira, Donostiak gizarte,

ingurumen eta ekonomia esparruetan garapen

jasangarria izateko behar dituen garraio azpiegiturak

eskainiz, garraio publikoa, intermodalitatea,

irisgarritasuna eta ingurumenari errespetua

eta aurrezpen energetikoari begiratuta, aukera

egokienak eskaintzen dituzten planteamenduen

lehentasunetik abiatuta.

Bide honetan, “Y” abian jartzeak eta gertu dauden

bost aireportuen arteko loturen kudeaketak, lehen

mailako izaera estrategikoa daukate. Ibilbide

luzeko azpiegiturarik gabe, nekez erakarriko ditugu

enpresa, zientzialari eta turistak.

HIRI LOTUA

HELBURUAK:

1. Hiriaren konektibotasun gehiena lortzea, nahiz

eskala metropolitarrean/Gipuzkoa/Euskadi, nahiz

beste maila geografikotan (Eurohiria, Euskal Hiria,

Ipar/Hego eta Ekialde/Mendebalde ardatzak, Europa,

etab.)

Aurretik aipatzen zen bezala, datozen urteotan salto

bat emango dugu mugikortasun metropolitarrean.

Salto hau eskuduntzak dituzten erakundeen erabakiek

ahalbidetu dute, Donostialdeko Metroa abian jartzeak

eta Gipuzkoako Garraio Aginpidearen sorrerak.

AHT martxan jartzeak, baita topo/metroa eta abar

ere, hiriaren konektibotasuna modu erabakigarrian

eraldatuko dute eta ibilbide luzean salto bat ekarriko

dute mugikortasunari dagokionean. Zentzu honetan,

berebizikoak izango dira datozen urteotan eta erabakiak,

nahiz garapenari bultzada eskatuko dituzte.

Azpiegitura hauen aldeko apustuaren ondorioz suerta-

tzen diren hamaika aukeren harira, ezinbestekoa izango

da hirien arteko harreman eredua berriz pentsatzea,

hauen ezarpenetik abiatuta, erreferentzia eredu berri bat

sortzeko.

5.2.3. C Ardatz estrategikoa:Hiri Lotua

71

Lana, aisialdia, kultura eta abarrekin erlazionatutako

elkartrukeetarako arrazoizko distantzia/denborara

kokatutako tamaina ertaineko hirien arteko sareko

kolaborazioaren erronka oso nabaria da oreka

eta baliabide eta aukeren aprobetxamendurako,

baita ekonomia global honetan, hirien sisteman

posizionamendua ere eta hor da hain zuzen ere,

AHTaren sarrerak berebiziko garrantzia hartzen duen

puntua. Ezinbestekoa da hiri hauekin kolaborazio

estrategiak bilatzea, hiriaren aukerak areagotzea lortzeko

(barnealdeko hirien konexioa itsasoarekin, arrazoizko

distantzia batera kokatutako hirientzat kultur eskaintza,

etab.).

Hiri hauekin kolaborazio prozesu bat hasi eta ahal den

punturaino elkarlanean, uko egiterik ez dagoen helburua

da.

2. Donostialdeko Hiri Komunitatean eskala

metropolitarraren egituraketa / antolaketa,

konpartitutako proiektuak oinarri izanda.

2010 Plan Estrategikoaren baitan planteatu arren, ez

du, hala ere, aparteko garapenik izan. Berebizikoa

den kolaborazio metropolitarraren prozesua gelditu

beharko ez luketen hainbat arazok distortsionatu dute.

Eskala honetan, kolaborazioaren aukera ukaezina

da eta bultzatzea premiazkoa suertatzen da. Egia da

hainbat kolaborazio erakunde eratu direla (Ortzibia,

Jaizkibia, Donostia Turismoa, etab.) eta komunean

kudeatutako zerbitzuak existitzen zirela (Añarbe eta

San Marko Mankomunitateak, etab.), baina datozen

urteotan kolaborazio horrek beste erritmo bat hartu

behar du, desadostasun logikoak tartean izan arren.

Horretarako, garrantzitsua da Hiri Komunitateko alkate

eta tokiko aginpideen topaketa eta gogoetarako

tresnak eskuratzea. Zentzu honetan, Gipuzkoa Aurrera

ekimenari ere balioa eman behar zaio, lurraldeko sektore

eta erakunde garrantzitsuenen topagune gisa eta

Gipuzkoako proiektu estrategikoetan benetan paper

garrantzitsua duena eta ondorioz, Donostialdeko Hiri

Komunitatean ere bai.

Une hauetan biziberritze aukera erreala aurreikusten da,

alde batetik nazioarteko dimentsioa duen proiektu baten

aukera eta badiak dituen beharrei erantzuna ematea

uztartuz, batez ere Pasaiarentzat eta inguruan duen eta

Donostiako udalaren lurretan dagoen Herrerarentzat.

Badiako lurrek inguruko biztanleei zerbitzua eman eta

aldi berean eta Donostialdeko lurraldearen osotasuna

beste eskala batean jarriko duten nazioarteko markako

proiektu handiak identifikatzea ahalbidetuko duten

mota berriko jarduera eta zerbitzuen ezarpenerako

dituen aukerek ezin dute berriz ere ihes egin. Horrela,

kanpoko portuaren ekimena jorratu behar da, datozen

urteotara begira garrantzi handiko erabakiak hartuz,

krisi ekonomikoa tartean badago ere. Pasaiaren unea

da.

3. Hiriaren Marketin Estrategia bat garatzea,

kalitatea, sormena eta berrikuntzarekin lotuta, estatu

mailan, nahiz nazioarteko mailan erreferentziazko

lurralde gisa duen izena handitzeko, bere elementu

singularrenak erabiliz eta erakartzeko gaitasunarekin

(paisaia, gastronomia, zientzia/teknologia, kultur

eskaintza, etab.).

Duela urte batzuk, Hiriaren marketin estrategia bat

bultzatzeko bidean lana egiten ari dira, zientzia eta

berrikuntza, merkataritza eta turismo zerbitzuekin

lotutako irudi tradizionalera gehitzen zaizkion hiri eredua

ikustea ahalbidetzeko.

Behar hau larriagoa egiten da, kontuan hartuta, hiriak

2016an Europako Kultur Hiriburu izateko hautagai

bilakatzea erabaki duela, azken finean, kultura bere

ADNaren parte bat bezala duen hiri eredu bat definitzeko

primerako tresna berri bilakatzen dena.

Beharrezkoa da, agente guztiak eredu baten atzean

kokatzea ahalbidetzen duen hiriko marketin estrate-

gia bat artikulatu/koordinatzeko ahalegina egitea.

Horretarako, publizitatearekin lotutako komunikazio

ekimenak beharrean, komenigarria litzateke hiriak

hainbat alorretan dituen “preskribatzaileak” eremu

ezberdinetan mobilizatzea eta estrategiaren kudeaketa

eta lider papera egituratzea.

72

5.2. Definizio estrategikoa

Gero eta gehiago, etorkizuna eta hirien estrategiei

buruzko gogoetek bizitza-kalitatearekin erlazionatutako

faktoreak barneratzen dituzte, hiritarren “zoriontasuna”

errazteko berebiziko elementuak identifikatu eta hauen

inguruan ekinez.

Donostiarentzat, 2010 Estrategia, existitzen ziren

elementuetan oinarritutako eredu baterantz bideratzen

zen jada, “hiritarrentzako hiria” planteamendutik

abiatuta, hiritar guztiei zuzendua, irisgarria, orekatua eta

jasangarria, hirian bizi-kalitate maila altuarekin. Hala ere,

erdiguneko bizi-kalitatea hiri osora bideratzeko lanean

jarraitu behar da, auzoen arteko orekaren bila, dauden

ezberdintasunak gaindituz, auzo batean edo bestean

bizitzearen arteko aldea ahalik eta txikiena izan dadin

lanean eta hiriaren garapen prozesuetan eta diseinuan

hiritarren partaidetza prozesuak hobetzen.

Donostiak gertuko zerbitzu sare egokia dauka gaur

egun (kulturalak, kirol arlokoak, hezkuntzakoak, osasun

zerbitzuak etab), zentzu honetan burutu den estrategia

ireki bati esker eta hiritarren balorazio positiboa

du gainera, baina mugikortasunari dagokionean,

gabezia larriak dituela onartu behar da, ahalegin

garrantzitsuak egin diren arren (oinezkoentzat guneak,

bidegorriak, autobusean garraiatzeari bultzada, etab),

epe ertain eta erdira erronka garrantzitsuak gelditzen

dira bidean. Hiriko Mugikortasun Plan Jasangarria

2024 ekimenarekin, datozen urteotan jarraitu

beharreko estrategia markatzen da, garraio publikoa,

intermodaltasuna, hirien arteko konexioen hobekuntza

sustatzetik... eta aurrerapen teknologikoek mugikor-

tasun ekologikoagoa, lagunkorragoa eta irisgarriagoa

egingo dute hiritarrarentzat.

Etxebizitzara sarbidea izatearekin lotutako problematika

etengabe gisa agertzen da, baita hesi garrantzitsu gisa

ere, bereziki, baina ez beraientzat bakarrik, gazteen

kasuan. Izan ere, bakarrik dauden pertsona adinduena

bezalako kolektibo bat (gero eta prozesu azkarragoan

eta laguntza eskain dezakeen famili inguru eskasarekin)

kaltetuenetakoa da. Eragin handia izango duten egoerak

proiektatzen dira; jarraitutako bidea, bere behin betiko

onarpenaren zain dagoen Hirigintza Ordenatzeko Plan

Orokorrean (Auditz Akular...) aurreikusitako zabalkunde

sorta batean islatzen da.

“Oreka edo berdintasun soziala” bilatzearen gaiari

berriz helduta, sozialki konprometitua dagoen

gizarte batean, mendekotasun egoerak prebenitu,

kooperazioa, integrazioa, gizabanakoaren balorazioa

eta abar sustatuz... Pertsona adinduen eta talde

ahulenen kasuan irisgarritasunarekin, integrazioa

errazten duen sorospen sistema batekin, belaunaldien

arteko harremanarekin, jada existitzen diren zerbitzu eta

ekipamenduak biztanle segmentu guzti-guztien beharrei

egokitzearekin zerikusia dauka, baina merkatuari

dagokionez, pertsonei zerbitzua ematen dien sektore

zabalari erantzuna ematearekin ere bai.

Azpiegitura euskarriek (saneamendua, ura, energia,

etab) datozen urteotara begira, beraien inbertsioak

bideratuta dituzte eta jasangarritasun bokazioak

markatuta, kontsumo arduratsura zuzendutako

neurrietatik, eraginkortasun energetikoak edota

energia berriztagarriak ahaztu gabe. Erronka nagusia

Hiriko Hondakin Solidoen arazoari erantzuna ematean

kokatzen da.

Hezkuntza sisteman behar esanguratsuak antzematen

dira, hizkuntzen ezagutza, edota etorkizunari

begira erronka garrantzitsuak, hala nola, ikasketen

berregituraketa berria, hezkuntza metodologia berriak,

Goi Mailako Hezkuntzako Espazio Europarrera

egokitzapena (Bologna Plana).

Osasun sisteman, ereduaren desgaste sintomak

antzematen hasi dira, harretarako langile falta,

profesional falta...honek, datozen urteotara begira

aurreikusten diren aldaketen aurrean, azterketa sakon

bat eskatuko du (teknologiatik, bereziki biziraupenaren

eta mendekotasunaren areagotzetik eratorritako

konexio sozio-sanitarioa, etab).

Hirigintza Ordenatzeko Plan Orokorrean ere aurreikusten

den parke sareak hiriko berdegune hornidura indartuko

du, hauek “Kultur Parke” gisa, balorean jartzearekin

batera, kultur azpiegitura berriek bezala (San Telmo

Museo berritua, Tabakalera, etab), hiriko kultur

eskaintza eta bere erakargarritasuna hobetuko dute.

Osotasunean, hornidura hauek hiria izaera berdineko

beste hiriekin alderatuta, gurea oso posizio onean

kokatzen dute.

5.2.4. D Ardatz Estrategikoa: Bizi, Gozatu

73

Hiri diseinua, bere ezaugarri geografikoak eta bertako

berdeguneak, gertuko azpiegitura zerbitzu sarea,

eskalarekin batuta bere hiritarrentzat neurri batean

hiri lagunkorra egiten duten faktoreak dira, baita

erakargarritasun turistiko garrantzitsua duena ere,

baina formatu ezberdineko aisialdi eskaintza behar

duena, aisialdi alternatiboak eta hiritarren segmentu

bakoitzari zuzendutako jarduerek lekua izango duten

proposamena, gazteriari, sektore sortzaileei arreta

bereziarekin... hiri biziago bat egiteko.

Azkenik, konektibotasun egokia ahalbidetuko duen

telekomunikazio sarea hobetzeko ahalegin handi bat

egin den arren, behar bezala konpondu gabe dauden

eskuragarritasunarekin (prezioak, etab.) erlazionatuta-

ko arazo larriak existitzen dira.

BIZI, GOZATU

HELBURUAK:

1. Hiriaren garapen orekatu eta jasangarria

ahalbidetzen duen Ingurune Estrategia bat

bultzatu.

Donostiak goitik behera barneratu du ingurumenaren

erronka, bere ekimenetan jasangarritasunaren

kontzeptua modu progresiboan txertatuz; horretan

sakontzen du azken urteotan Kristina Enea Fundazioaren

sorrerarekin, Aldaketa Klimatikoaren Kontrako

Planarekin, eraikin publikoetan energia jasotzeko

sistema alternatiboen ezarpena bezalako ekimenekin,

mugikortasun jasangarrira bideratutako eskusartzeekin,

uraren kudeaketa edota saneamenduarekin, etab. Hau

guztiarekin, aurrerapauso nabarmena dakarten arren,

ildo horretan etengabeko ahalegin bat eskatzen du,

jasangarritasuna, bilketa selektiboa, behar energetikoen

kudeaketa eta abar bezalako eremuetan hiritarren

kontzientziazioan.

Ezinbestekoa da Donostia bere burua aski duen

eszenatoki energetikoa ahalbidetuko duten politika

aktiboak abian jartzea, kontsumoaren eremu

kritikoenen eraginkortasuna (mugikortasuna,

eraikuntza –isolamendua, berogailua etab), itsasoarekin

erlazionatutako energia iturri berriak bezalako energia

alternatiboen garapenarekin konbinatuz. Azken finean,

aldaketa klimatikoaren aurka, hiriaren inplikazioa

indartzeaz gain, erregai fosiletatik eratorritako

energiarekiko mendekotasunaren gutxitzea ekarriko

dute, hauen etorkizuneko egoerak prezioan desoreka

nabarmenak ekarriko ditu gainera, modu progresiboan,

gero eta txikiagoa izango den eskaintzaren igoera

nabarmenaren erdian, eskaeraren areagotzea dela

medio.

Horrelako estrategiek, bestalde, enpresaritza aukera

zabal-zabala dakarte, baita hiriak aprobetxatu behar

duen epe ertain eta luzera hazkuntza esponentziala

izateko gaitasuna duen sektore batean ikerketa eta

berrikuntzarako ere.

Azken urteotan mugikortasun jasangarriarekin

erlazionatutako jarduera garrantzitsuek, bultzada

hori mantendu behar dute datozen urteotara

begira. Erronkak handiak dira, baina gaur egun

esku artean ditugun proiektuak (Donostialdeko

metroa, AHT, mugikortasun metropolitarra, garraio

modu ezberdinen arteko koordinazioa etab.) oso

garrantzitsuak dira eta duela gutxi onartu den Hiriko

Mugikortasun Jasangarriaren Planaren alorrean

azpimarratutako mugikortasun estrategiaren

ildoarekin bat egiten dute.

2. Bakarrik dauden eta gero eta urte gehiago

bizi diren adinduen populazioaren handitzeari,

ahulezia modu berriei, zailtasunak dituzten

pertsonei, guraso bakarreko familiei, bazterketa

arriskuan dauden etorkinei erantzuna ematea

ahalbidetuko duten sorospen zerbitzu sarea

segurtatu.

Aurretik aipatu bezala, proiekzio demografikoak

oso argiak dira aspektu honi dagokionean. Bizitza

luzeraren areagotzea, guraso bakarreko familiena,

famili unitatea txikitzea eta abar, Donostiaren nondik

norakoa datorren hamarkadan eta hurrengoetan

markatuko duten elementuak izan daitezke.

Hiria egoera honetarako prestatzea, beste maila

instituzionaletan konpondu beharko diren kontu

hauek, politika aktiboekin osatu beharko den

lehentasuna da.

Horrela, adibidez, Eguneko Zentroak eta Zaharren

Egoitzak biziberritzeko beharra, lur erreserbaz

lagundu beharko da, ondorio honetara zuzendutako

hiri planeamenduan, bere bizilekutik ahalik eta

gertuen dagoen inguru bat bideratuz; era berean,

populazioaren zahartzeak, hainbat aldiz aipatu den

bezala, irisgarritasunaren sustapenerako eta hiri

74

5.2. Definizio estrategikoa

osoan zehar, hesiak ezabatzeko politikak sustatzea

eskatzen du eta bertan, hiriko Irisgarritasun Planak

abiapuntu gisa balio behar du.

Erakunde publikoetatik, izaera berritzailearekin,

erakunde publiko eta pribatuen eta hirugarren

sektorearen arteko elkarlanean oinarritzen den

eskusartze estrategiko baten planteamendua

saihestezina den arren, aipatu bezala, hiritarren

babesa guztiz beharrezkoa izango da baita ere,

hirian dagoenarekin alderaezina den dimentsio

bateko sorospen sistema bat mantentzeko bidean.

3. Pertsona guztientzat gertuko zerbitzu publiko

(sozialak, kulturalak, hezkuntza arlokoak,

kirolekoak, sanitarioak, etab.), nahiz pribatuen

(dendak, etab.) sorrera/indartzeari bultzada,

beraien behar bereziak eta hiri osoan zehar,

hiritarren arteko harremanerako elkarbizitza

espazioen sorrera erraztea kontuan hartuta.

Donostiak hiriko auzoetan gertuko zerbitzuen

sorrera sustatu du azken urteotan, kultur etxe, kirol

gune, hezkuntza zentro eta abarreko sarea emaitza

izanik, ondorioz, hauetan zentraltasun berriak

garatzea suertatuz.

Hiri konplexutasunaren planifikazio modu berriek

argi adierazten dute gertuko merkataritza, auzoetako

pertsonen artean harremana sustatzen duten

jarduerak, lurraldean erabileraren “mixtotasuna”,

espazio publikoen eraketa eta abar bezalako

faktoreak kontuan izateko beharra, gizarte kapital

handiagoa eratuko duen hiritarren arteko harremana

bilatuz. Topaketa ahalbidetzen duten espazio eta

jarduera hauek berebizikoak dira, mota honetako

proiektu eta jarduerak sortzea ahalbidetuko dute

sare sozial eta elkarteen sorrerarako. Sozializazio

prozesu hau, aldi berean, gizarte kohesionatuago

bat lortzeko tresna indartsua da baita ere.

Gertuko zerbitzuen indartze honek, donostiarren bizi-

kalitateari lehen mailako zerbitzua egiten dio, ongi

balioztatuta gainera, zerbitzuen eskuragarritasuna,

edota gizarte harremanen loturaren mantentzeari

dagokienean, nolabaiteko desberdintasunarekin,

zenbait esparru/auzotan.

4. Jaiotza­tasaren igoera sendotzeko estrategia

sustatu, erakundeen arteko kooperazioaren

bitartez, aitatasun/amatasunari laguntza politika

bilaka dadin, familia eta lana uztartzea erraztuz...

Udal ikuspuntutik, gakoa, bizitza familiarra eta

lanekoa uztartzeari eta haur eskolen zabalpenari

dagokienean praktika onak mantenduz, familiei

inguru lagunkorra eskaintzetik pasa daiteke, era

berean, familiaren laguntzarako erakundeen arteko

jarduera plan bat burutu behar da, neurri sakonak

planteatuz.

5. Gizartearen osotasunari zuzendutako aisialdi

eskaintza zabalaren sorrera erraztu eta arreta

berezia jarriz, gazteei zuzendutako jarduerei

dagokienean.

Aisialdi eskaintza baten beharra, gazteentzat batez

ere, beste hiriekin behin eta berriz konparagarri gisa

agertzen den elementu bezala.

Aisialdi eskaintza “talentua, sormena” bertan

mantentzeko eta erakartzeko faktore nagu-

sienetakoa da hiri batean. Aisialdi eskaintza on

batek, batez ere gazteei zuzendutakoa, gazteak

Donostiara erakartzea ahalbidetuko luke, irudi

gazteago bat indartu eta agure hiriaren eskaintza

gaztetua ahalbidetuz.

75

6. Bikaintasuneko hiri espaziora bideratutako

estrategiarekin jarraitu, hiriko espazio

tradizionalen eraldaketa edota berrasmatzea

sustatzearen bidez (Urgull, Ulia, Urumea, Igeldo,

trenbide ardatza, etab.), balorean jartzeko,

horrela paisaia lagunkorra eta jasangarria hirian

indartuz, paisaia eredu sortzaileak barneratzen

dituen hiri diseinu bati esker (artea, parkeak,

etab.).

Espazio tradizionalen eraldaketa, edota berras-

matzea berebizikoa izan da hiriaren gaurkotze eta

berrikuntzari dagokienean. Nautikoa, Kursaala,

Aquariuma, Tabakalera, San Telmo... Espazio ugarik

jasan dute horrelako eraldaketaren bat, beraien

sorrera bultzatu zuten jarduerak kontuan hartuta,

baina gaurkotuz, berrasmatuz.

Donostiarren bizitza-kalitatea hobetzen jarraitzeko

aukerako espazioak – baina aldi berean, hiriaren

proiekzioa ere bai -, hortxe daude, Urgull, Ulia,

Igeldo... Hiria berriz pentsatu eta honen inguruko

irudi berritzailearen ekarpena egiteko modu bat da.

Hiria eremu ezberdinak lantzen joan da, hauetan

funtsezko aspektuekin erlazionatutako ezagutzaren

ekarpena egin du, sortzailetzat har dadin eta hiriaren

eraldaketa osoaren ildotik jarraituz. Itxura zestatikoa

den irudia izan arren, Donostiako hiri espazioa, bere

garaian berritzaileak ziren hirigintza eskusartzeetatik

abiatuta gauzatu da (Kortazarren Zabalgunean,

Nautikoa, Paseo Berria Kursaal, Zurriola, Haize

Orrazia,...) natura eta gizakiaren jardueraren arteko

oreka egokia mantenduz. Hiriko tentsio berritzaile hori

indartu, natura eta gizakiaren jarduera berritzailearen

arteko oreka mantenduz, dudarik gabe, erreferente

izaten jarraitzeko berebiziko elementua da.

Hiriak hirigintza planifikazio berritzaile baten alde

egiten duen apustua jada existitzen den ezagutzan

oinarritu behar da (EHUren Arkitektura Goi Eskola),

baita eremu honekin lotutako industri sektoreen

presentzian ere, Mugikortasun Plan Jasangarriarekin

batera, irisgarritasun eta hiriko lagunkortasunari

dagokienean. Horrela, Pasaiako Badia bezalako

aukera eta eraldatzeko eta biziberritzeko behar

handiko espazio batek, honen aplikaziorako

sekulako aukera ona ematen du.

7. Kalitatea, sormena eta berrikuntzarekin

lotutako merkataritza, ostalaritza eta turismo

eskaintza lortu, hiria bizi eta gozatzeko tokirik

erakargarriena bezala identifikatzea ahalbidetu

dezan.

Ezinbestekoa da 2010 Plan Estrategikoan

diseinatutako estrategian sakontzea, merkataritza,

hotel, ostalaritza eta orokorrean aisialdiarekin eta

produktu turistikoekin erlazionatutako sektoreetan

kalitatea eta berrikuntza sustatzearen zentzuan.

Hiriak aurrera egin du merkataritza eta turismo

sektoreen egituren sorreran (Donosti SShops

eta Donostia Turismoa), baina bere aurrean

modernizazio, lehiakortasun, singulartasun eta

beste hainbat erronka handi ditu (diseinua, kalitatea,

arreta,...).

77

5.3. Estrategiatik ekintzara

Plan Estrategikoa garrantzitsua da, nonbaitera heldu nahi dugula kontuan hartuta, norakoa definitzen laguntzen gaituelako. Baina norako horretara heltzen laguntzen dutenak ekintza ildoak eta proiektu estrategikoak dira. Diseinatutako ibilbide hau egitea ahalbidetzen duten proiektuak daude epe labur, ertain eta luzera begira. Plan honek baldintza horiek betetzen ditu eta proiektu zehatz sorta bat planteatzen du, garatzen joan beharko diren ekintza ildoekin batera, are gehiago plan hau planteatzen den egoera berezia eta batez ere etorkizunari begira dagoen ziurgabetasuna kontuan hartuta.

Proiektuen zabaltzearen oinarrizko ideiak eta ekintza ildoak aurkezten ditugu.

78

5.3. Estrategiatik Ekintzara

ZIENTZIA ETA BERRIKUNTZAREN HIRIA b+Z

•Nazioartekoperfiladutenunibertsitategune

edota bikaintasun alorren sorrera sustatu

•Talentuaerakartzekoprozesuakerraztea

•Ezagutza trukatzeko nodoen sorreraren sustapena

•Ezagutzazientifikoarendibulgazioa

•KulturParkeenetaEzagutzarenHirikosarea

•Berrikuntzarekinerlazionatutakoenpresa

eta jardueren sorrera erraztu

•HiriaetalurraldearengaitasunenMarketina,alor

gainerakorretan (batez ere Bio, Nano, eta IKTak).

DONOSTIA LAB

•Smartcity-HiriInteligentea

•Hiri-laborategiaesperimentazioa

•Berrikuntzarenkulturaribultzada

•Urumea@

EKONOMIA SORTZAILEKO JARDUEREI BABESA

•Kultura

•Media/Ikus-entzunezkoa

•Musika

•Softwarea

•Alorrekoenpresaliderrakerakartzea

ENERGIA

•EnergiaBerriztagarrienetaeraginkortasun

energetikoaren Clusterra

•Enertic

i­TOURISM

•Turismoarekinerlazionatutakoproduktu

eta zerbitzuetan berrikuntza

GASTRONOMIA

•BasqueCulinaryCenter

•GastronomiarenClusterra

KIROLA

•KirolarlokoBerrikuntzaGunea.

•SurfDSS

•PasaiakoKirolPortua

ZAHARTZEAREN BERRIKUNTZA POLOA

BAKEAREN KULTURA

•GizaEskubideenInstitutua-BakearenEtxea

•HiriHezitzailea-Baketzea

•BakearenaldekoEkintzaileenNazioartekoSaria

HIRI IREKIA

•Biztanle berrien harrera eta gizarteratzeko programa

•Interkulturaltasunarensustapena

ADINAREKIN HIRI LAGUNKORRA

•Nazioartekoerreferente

•Belaunaldienartekoharremanarensustapena

•ZahartzeAktiboarenSustapena

•Boluntariotzaribultzada-PortaleSolidarioak

DSS IRISGARRIA

•Minusbaliotasunak dituzten pertso-

nen irisgarritasuna erraztu

KAPITAL SOZIALAREN SORRERA BULTZATU

•GizarteBerrikuntzaGunebateneraketa

•KapitalSozialarenOsaketaPlana

•AktibismoSozialekoBankua

•Ehunbateragarriaribultzada

DSS LINGUA ­ GIZARTE ELEANITZA

•DonostiaEuskararenHiriburu

•Hizkuntzenezagutzaindartzea

GOBERNANTZARI BULTZADA

•GobernantzaDemokratikoarenInstitutua

•DemokraziaPartehartzailea

5.3.1DSSn Diseinatua

5.3.2Pertsonak eta Baloreak

79

DSS CONNECTION

•AtotxakoGuneIntermodala

•AbiaduraHandikoTrena

•AutobusGeltokia

•DonostialdekoMetroa

•Mugikortasunmetropolitarraren

koordinazioa/optimizazioa

•AireportuSarearenoptimizazioa

•Pasaiakokanpokoportuaren

proiektuan era aktiboan lan egitea

DSS LANKIDETZA INTELIGENTEA

•Kolaboraziometropolitarrabultzatzea

•Ordubetekodistantziaradaudenhiriekin

kolaborazioan sakontzea

•AbiaduraHandikoTrenarenlurraldeak

•Tamainaertainekohirisarearensorrera

eta lider papera

•PasaiakoBadiarenbiziberritzea

NAZIOARTEKO DONOSTIA

•Irudietaposizionamenduestrategia

•DonostiaEuropakoKulturHiriburu2016

i­URBAN

•Berrasmatzea/biziberritzea:Urgull,Ulia,Igeldo

•KulturParkeenSarea

•BerrikuntzaUrbanoarenInstitutua

•UrumeaIbaiParkea

•Aquarium3.fasea

DSS BARNERATUA

•Adinduenkolektiboariarretabeharren

planifikazioa

•Emakumearenetxea

•Bestehainbatkolektibo

EKODONOSTIA­INGURUMEN

ESTRATEGIA

•NorberarenhornikuntzaEnergetikorako

Estrategia

•AldaketaKlimatikoarenaurkakoborroka

•HirikoMugikortasunUrbanoJasangarria.

•HHSenPlanIntegrala

GERTUKO ZERBITZUAK

•Auzoetakozentralitateakbultzatu,gertukozentro

publikoak indartzearen bidez(Kultur arlokoak,

Sozialak, Hezkuntza arlokoak, Sanitarioak, ...)

•Gertukomerkataritzasustatu

JAIOTZA­TASAREN SUSTAPENA

•Jaiotza-tasarensustapeneanlagun

dezaketen neurriak

DONOSTIA JOSTALARIA ­ GAZTEEN AISIALDI

i­SHOP

•Merkataritzanberrikuntza

DSSn BIZI. ETxEBIZITZAKO SARBIDEA

•HiriAntolamendurakoPlanOrokorra-

ren etxebizitza planaren garapena

5.3.3Hiri Lotua

5.3.4Bizi, Gozatu

81

AÑORGA TXIKI BE

Javier Beorlegui Jna.

ADEGI

José Miguel Ayerza Jna. (Presidenteordea)

DONOSTIAKO UDALA

Duñike Agirrezabalaga And.(Alternatiba)

José Luis Arrue Jna. (PP)

Ainhoa Beola And. (Aralar)

Ricardo Burutaran Jna. (EA)

Odón Elorza Jna. (Alkatea)

Xabier Ezeizabarrena Jna. (EAJ-PNV)

Marisol Garmendia And. (Zinegotzi Delegatua)

ATZEGI ELKARTEA

Jose Luis Basoko Jna.

(Gizarte Kontseiluko Presidentea)

GIPUZKOAKO GANBERA

Agustín Eizagirre Jna.

GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

Jon Basterra Jna.

DONOSTI SSHOPS

Lourdes Lazaro And.

EMAUS GIZARTE FUNDAZIOA

Nerea Kortajarena And.

FATRONIK

Luis Goenaga Jna.

GOBERNU ZENTRALA

Francisco Jordán De Urries Jna.

EUSKO JAURLARITZA

Koldo Hualde Jna.

Iñaki Beristain Jna. (2008ra arte)

KUTXA

Ignacio Zuzuarregui Jna.

Alberto Martinez Jna. (2010era arte)

MONDRAGÓN CORPORACIÓN COOPERATIVA

Javier Mutuberria Jna.

DSS ESTRATEGIA BULEGOA

Kepa Korta Jna.

(Gizarte Kontseiluko Presidenteordea)

DONOSTIAKO TEKNOLOGIA PARKEA

Lucio Hernando Jna.

Joakin Telleria Jna. (2008ra arte)

PASAIAKO UDALA

Maider Ziganda And.

TABAKALERA-KGNZ

Mirian Anitua And.

Joxean Muñoz Jna. (2010ra arte)

SAN SEBASTIÁN GIPUZKOABASKET

German Cea Jna.

KULTUR LANTEGIA TAILERRA

Aitor Salaberria Jna.

TISA

Hutsune Mendiburu And.

DONOSTIAKO DEUSTUKO UNIBERTSITATEA

A. Fernando de la Iglesia Jna.

Jose Mª Guibert Jna. (2008ra arte)

NAFARROAKO UNIBERTSITATEA

Mikel Arcelus Jna.

EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

Cristina Uriarte And. (Presidentea)

6. Pertsona eta erakunde gonbidatuak

6.1. Batzorde Delegatua

82

ALOKAIRUA BE BENTA BERRI

Luciano Vázquez Jna.

AÑORGA TXIKI BE

Javier Beorlegui Jna.

LANTXABE BE

Juan Carlos Berzosa Jna.

ADEGI

Enpresa eta Kanpiko Harremanetarako Koordinatzailea

Juan Mancisidor Jna.

AENA Donostiako Aireportua

José Manuel Sánchez Jna.

AMPAS(BAIKARA)

Imanol Zubizarreta Jna.

GIPUZKOAKO OSTALARITZA ENPRESARIEN

ELKARTEA

Mikel Ubarrechena Jna.

PASAIAKO PORTUKO AGINPIDEA

Gregorio Irigoyen Jna.

DONOSTIAKO UDALA

Duñike Agirrezabalaga And. (Alternatiba)

José Luis Arrue Jna. (PP)

Ainhoa Beola And. (Aralar)

Ricardo Burutaran Jna. (EA)

Odón Elorza Jna. (Alkatea)

Xabier Ezeizabarrena Jna. (EAJ-PNV)

Marisol Garmendia And. (PSE-EE)

CADENA SER

Ricardo Cantera Jna.

GIPUZKOAKO GANBERA

Agustín Eizagirre Jna.

CCOO

CCOOKO lurraldeko arduraduna

Mikel Telletxea Jna.

HIRITARRAK

Jesús Mª Araneta Jna.

Andrés Ballestero Jna.

Jaime Diaz de Mendibil Jna.

Ane Estella And.

Toñi Gaspar And.

Izaskun Vázquez And.

ABOKATUEN ELKARGOA

Lurdes Maiztegui And.

GIZARTE EKINTZARAKO KONTSEILUA

(EMAUS FUNDAZIOA)

Nerea Kortajarena And.

MERKATARITZA KONTSEILUA

Maite Jauregi And.

KOOPERAZIO KONTSEILUA

Mertxe Digón And. (Intered Fundazioa)

KULTUR KONTSEILUA

(KULTUR LANTEGIA TAILERRA)

Aitor Salaberria Jna.

KIROL KONTSEILUA

(SAN SEBASTIÁN GIPUZKOA BASKET)

Germán Cea Jna.

EUSKARAREN KONTSEILUA

Dani Goñi Jna. (Bagera elkartea)

GAZTE KONTSEILUA

Haiett Fornies

INGURUMEN KONTSEILUA (SEO)

Ramón Elosegi Jna.

MUGIKORTASUN KONTSEILUA

Luis Murguia Jna.

EMAKUMEAREN KONTSEILUA

Amaia Lasheras And.

PLANTEAMENDU KONTSEILUA

Joxean Medina Jna.

(Ondarearen Defentsarako Elkartea)

6.2. Gizarte Kontseilua

83

TURISMO BATZORDEA

Manu Narvaez Jna.

DBUS DONOSTIAKO TRANBIA KONPAINIA

Gerardo Lertxundi Jna.

DSS ESTRATEGIA BULEGOA

Kepa Korta Jna. (Presidenteordea)

DIPC

Pedro Miguel Etxenike Jna.

DIARIO VASCO

Enrique Erentxun Jna.

ELA

ELKARTU

(Gipuzkoako Minusbaliatu Fisikoen Koordinatzailea)

Raquel Barroso And.

EUSKO JAURLARITZA

Lehendakaritza

EUSKO TREN

José Ignacio Asensio Jna.

FAMILIA UGARIAK (LILURALDI)

Gorka Álvarez Jna.

FUTBOL FEDERAKUNTZA

Juan Luis Larrea Jna.

GIPUZKOAKO MERKATARITZA FEDERAKUNTZA

Teresa Cormenzana And.

MATIA FUNDAZIOA

José Antonio Aguirre Jna.

GIPUZKOAKO ELKARTE OZEANOGRAFIKOA

Vicente Zaragüeta Jna.

GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

Imanol Lasa Jna.

ETORKINAK (ASODEUS )

Belkis John Jna.

KUTXA

Juan José Mendizabal Jna.

LAB

Josetxo Ibazeta Jna.

SAN MARCOS MANKOMUNITATEA

Kepa Ugartemendia Jna.

AÑARBEKO MANKOMUNITATEA

Enrique Noain Jna.

ATZEGI ELKARTEA

José Luis Basoko Jna. (Presidentea)

KULTURA MUSIKAL ELKARTEA

Eduardo Clausen Jna.

ESKLEROSI ANITZEKO FEDERAKUNTZA

Mª Luisa Ustarroz And.

MONDRAGÓN CORPORACIÓN COOPERATIVA

Javier Mutuberria Jna.

ZUATZU ENPRESARITZA PARKEA

Ruth Morcillo And.

DONOSTIAKO TEKNOLOGIA PARKEA

Lucio Hernando Jna.

REAL SOCIEDAD

Jokin Aperribay Jna.

RENFE ALDIKAKON TRENAK

Pedro Pinilla Jna.

TABAKALERA (KGNZ)

Miriam Anitua And.

UGT

José Mª Diez Jna.

DEUSTUKO UNIBERTSITATEA

Errektoreordea

José Javier Pardo Jna.

NAFARROAKO UNIBERTSITATEA

Tecnun-eko presidenteordea

Mikel Arcelus Jna.

EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

Cristina Uriarte And.

84

MUSIKA TALDEA

DONOSTIAKO UDALA

Denis Itxaso González Jna.

Mikel Mate Jna.

DONOSTIAKO HIRIA NAZIOARTEKO

PIANO LEHIAKETA

Rosa Zarate Gallego And.

FRANCISCO ESCUDERO MAILA ERTAINEKO

KONTSERBATORIOA

Francisco Mª Escudero Jna.

DONOSTIAKULTURA

Patxi Presa Jna.

EASO ABESBATZA

Gorka Miranda Jna.

ERESBIL

Jon Bagüés Jna.

JAZZALDIA

Miguel Martín Jna.

DONOSTIAKO SUSTAPENA,S.A.

Euken Sesé Jna.

KURSAAL FUNDAZIOA

Andoni Alonso Jna.

GET IN

Iñigo Argomaniz Jna.

KOLDO MITXELENA

Frantxis López Landatxe Jna.

MUSIKARIA

Iñaki Telleria Jna.

MUSIKENE

Carmen Rodríguez Suso And.

DSS ESTRATEGIA BULEGOA

Kepa Korta Murua Jna.

Eva Coloma And.

DONOSTIAKO ORFEOIA

Jose Antonio Saínz de Alfaro Jna.

EUSKADIKO ORKESTRA SINFONIKOA

Iñigo Alberdi Amosarrain Jna.

PASAIA MUSIKAL

Juan Jesús Neira de Lucas Jna.

DONOSTIAKO MUSIKA HAMABOSTALDIA

Jose Antonio Echenique Jna.

SYNTORAMA

Mikel Camino Jna.

6.3. Lan taldeak

85

BERRIKUNTZA TALDEA

BIODONOSTIA

IKERKETA INSTITUTUA

Julio Arrizabalaga Jna.

BIC BERRILAN

Juan Mª Uzkudun Jna.

BIC GIPUZKOA BERRILAN

Marisa Arriola And.

CIC NANOGUNE

Jose M. Pitarke Jna.

CIC TOURGUNE

Garikoitz Agote Jna.

CIDETEC

Javier Rodríguez Parra Jna.

UPV-EHU-KO UDAKO IKASTAROAK

José Luis De La Cuesta Jna.

FATRONIK

Luis Goenaga Jna.

DONOSTIAKO SUSTAPENA, S.A.

Euken Sesé Jna.

GIPUZKOA BERRITZEN

Gaizka Zulaika Jna.

IKERLAN

Iñaki Aranburu Jna.

INASMET-TECNALIA

Jose Manuel Giral Jna.

BERRIKUNTZA INSTITUTUA (IBERMÁTICA)

Jose Luis Larrea Jna.

MATIA FUNDAZIOA

Aitziber Zubillaga And.

NGS

Tomás Falcón Jna.

DSS ESTRATEGIA BULEGOA

Kepa Korta Murua Jna.

Judith Moreno And.

DONOSTIAKO TEKNOLOGIA PARKEA

Lucio Hernando Jna.

GIPUZKOAKO POLIKLINIKA

Gurutz Linazasoro Jna.

UPV-EHU

Txema Asua Jna.

UPV-EHU- IKERBASQUE

Fernando Cossio Jna.

UPV-EHU- ZUZENBIDEA

Demetrio Loperena Jna.

VICOMTECH

Julián Florez Esnal Jna.

86

EKONOMIA SORTZAILEKOTALDEA

ARISTA

Enrique Astier Jna.

ATICO

Juan Rodrigo Jna.

DONOSTIAKO UDALA

Ainhoa Beola Olaziregi And.

BIT&MINA

Unai Marzo Jna.

CÁLLATE LA BOCA

Maria Iñiguez And.

Juan Ortiz de Zarate Jna.

ARKITEKTO EUSKAL-NAFARREN ELKARGOA

DONOSTIAKO EGOITZA

Maria Iñiguez And.

CTISOFT

Luis Miguel Vea Jna.

DIGITAL VASCA

Iñigo Kortabitarte Jna.

DIMENSION

Gille Viglione Jna.

ELKAR

Jose Mª Sors Jna.

DONOSTIAKO SUSTAPENA S.A.

Euken Sesé Jna.

GOOGLE ESPAÑA

Alex Gibelalde Jna.

IBERMÁTICA

José Luis Larrea Jna.

INNOVAE VISION

Pablo Ayala Jna.

LOREAK MENDIAN

Victor Serna Jna.

DSS ESTRATEGIA BULEGOA

Kepa Korta Murua Jna.

Eva Coloma And.

Idoia Elso And.

Judith Moreno And.

PUBLIS NCM

Pedro Esnaola Jna.

TAK TAKKE AWAY KNOELEDGE

Oscar Astier Jna.

TGA+ASOCIADOS

Txema G. Amiano Jna.

EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

Victoria de Elizagarate And.

Jose Miguel Alonso Jna.

Juanjo Arrizabalaga Jna.

Luis Sesé Jna.

6.3 Lan taldeak

87

BIOZIENTZIEN TALDEA

BIODONOSTIA – IKERKETA INSTITUTUA

Julio Arrizabalaga Jna.

BCBL

Philip Monahan Jna.

BIC GIPUZKOA BERRILAN

Marisa Arriola And.

BIOBIDE, S.L.

Idoia Ruiz de Azúa And.

CIDETEC

Javier Rodríguez Parra Jna.

DONOSTIAKO BERRITZEGUNEA

Lourdes Iriarte Olarra And.

DRO BIOSYSTEMS, S.L.

Marcos Simón Jna.

FATRONIK

José Miguel Azkoitia Jna.

DONOSTIAKO SUSTAPENA S.A.

Euken Sesé Jna.

MATIA FUNDAZIOA

Javier Yanguas Jna.

DONOSTIAKO OSPITALEA

Adolfo López de Munain Jna.

INASMET-TECNALIA

Gregorio Ortiz de Urbina Jna.

DSS ESTRATEGIA BULEGOA

Kepa Korta Murua Jna.

ONKOLOGIKOA

Jon Etxeberria Cruz Jna.

DONOSTIAKO TEKNOLOGIA PARKEA

Lucio Hernando Jna.

GIPUZKOAKO POLIKLINIKA

Gurutz Linazasoro Jna.

EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

Itziar Alkorta And.

Paco Etxeberria Jna.

Cristina Uriarte Toledo And.

VICOMTECH

Julián Florez Esnal Jna.

88

6.3 Lan taldeak

KIROLETAKO TALDEA

GIMNASIOEN ELKARTEA

Martín Azpiroz Jna.

ATHLON

Isidro Elduaien Jna.

DONOSTIAKO UDALA

Leire Landa And.

Jon Lasa Jna.

KIROL KLUBAK

Pepe Alonso

DIGITAL VASCA

Iñigo Kortabitarte Jna.

GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

Iñaki Ugarteburu Jna.

DONOSTI CUP

Iñigo Olaizola Jna.

DONOSTIAKO GROSEKO

INDARRA SURF TALDEA

Julen Larrañaga Jna.

ATLETISMO FEDERAKUNTZA

Ramón Cid Jna.

GIPUZKOAKO SASKIBALOI FEDERAKUNTZA

Vicente Mozo Jna.

DONOSTIAKO SUSTAPENA S.A.

HUMAN SPORTS

Iñigo Ugarte Jna.

KIROL MANAGEMENT S.L

Eduardo Gonzalez Jna.

LAGUNARO

German Cea Jna.

LKS

Jon Berbel Jna.

MUNDAIZ GYM

Mª Victoria Aldarondo And.

DSS ESTRATEGIA BULEGOA

Kepa Korta Murua Jna.

Eva Coloma And.

Judith Moreno And.

OLIMPPIA PROIEKTUA

Iker Aldalur Jna.

REAL SOCIEDAD DE FUTBOL

Jokin Aperribay Jna.

DONOSTIA TURISMOA

Manu Narváez Jna.

SDS

Ramon Santamaria Jna.

Jaime Caballero Jna.

89

KULTUR ARLOKO TALDEA

AKTORESA

Aizpea Goenaga And.

ARANZADI ZIENTZIA ELKARTEA

Juantxo Agirre Mauleón Jna.

DONOSTIAKO UDALA

Antton Azpitarte Jna.

Odón Elorza Jna.

Denis Itxaso González Jna.

Mikel Mate Jna.

Eva Salaberría And.

BIARRITZ-DANTZAZ BALLETA

Filgi Claverie Jna.

KURSAAL GUNEA

Iker Goikoetxea Jna.

EHU-KO UDAKO IKASTAROAK

José Luis De La Cuesta Jna.

GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIA

Haritz Solupe Jna.

DONOSTIA KULTURA

Jaione Askasibar And.

Patxi Presa Jna.

EITB

Alberto Surio Jna.

ELEKTRONIKALDEA

Sergio Cruzado Jna.

IDAZLEA

Luisa Etxenike And.

EUSKAL EDITOREEN ELKARTEA

Jorge Jiménez-bech Jna.

EUSKO IKASKUNTZA

Jose Mª Velez de Mendizabal Jna.

JAZZALDIA

Miguel Martín Jna.

ZINEMALDIA

Mikel Olaciregui Jna.

ARGAZKILARIA

Jose Javier Serrano Jna.

EUSKO JAURLARITZA

Miguel Toral López Jna.

IBAIA

Joxe Portela Jna.

K-6 KULTUR KUDEAKETA

Cristina Aguirre And.

KOLDO MITXELENA

Frantxis López Landatxe Jna.

KUTXAGUNEA

Mikel Goñi Jna.

SAN TELMO MUSEOA

Susana Soto And.

MUSIKENE

Mª Jose Cano Espín And.

DSS ESTRATEGIA BULEGOA

Kepa Korta Murua Jna.

Eva Coloma And.

Idoia Elso And.

Judith Moreno And.

2016 ESTRATEGIA BULEGOA

Santi Eraso Jna.

EUSKADIKO ORKESTRA SINFONIKOA

Iñigo Alberdi Amosarrain Jna.

DONOSTIAKO MUSIKA HAMABOSTALDIA

Patrick Alfaya Jna.

DONOSTIA TURISMOA

Manu Narváez Jna.

TABAKALERA

Joxean Muñoz Otaegi Jna.

TANTTAKA

Fernando Bernues Jna.

90

6.3 Lan taldeak

INGURUMEN ESTRATEGIAKO TALDEA

AGAÑARBEKO URAK. PRESIDENTEAEnrique Noaín Jna.

AÑARBEKO URAK. KOMUNIKAZIO ARDURA-DUNAIban Zubeldia Jna.

ARKITEKTO URBANISTA Iñaki Bolibar Jna.

DONOSTIAKO UDALA Mikel Esnal Jna. (Gizarte Ongizatea)Miguel Ángel Díez Jna. (Ingurumena) Agustín Egaña Jna. (Proiektu eta obrak)Juan Carlos Cuevas Jna. (Hirigintza)Victoria Iglesias Jna. (Ingurumena)Ana Juaristi And. (Ingurumena) Alfonso Vázquez Jna. (Proiektu eta obrak)

AZTIRaúl Castro Jna.

BERRITZEGUNEFernando Fouz Jna.

DBUS

EKONOMIA APLIKATUA UPV-EHUEduardo Malagón Jna.

EMAUSBegoña Cabaleiro And.

EHU-KO KIMIKA FAKULTATEA Iñigo Legorburu Jna.

KRISTINA ENEA FUNDAZIOATxema Hernández Jna. Manu González Jna.

KALAPIEHiginio Otazu Jna.

DSS ESTRATEGIA BULEGOAKepa Korta Jna.

PAISAIALARIAIñigo Segurola Jna.

KIMIKARIAJosean Meoqui Jna.

91

Tokiko Gobernuaren modernizaziorako Abenduaren

16ko 57/2003 legea 2004ko Urtarrilak 1ean sartu

zen indarrean, tokiko arautegiaren erregulazioa es-

katzen duten edukietan berebiziko aldaketa jasateaz

gain, hiri handiei dagokienez (hauen artean Donostia

kokatzen da) “Gizarte Kontseilua” deitzen den or-

gano baten sorrera ezartzen du. Zehazki, bere 131.

artikuluak hauxe dio:

“1.- Titulu honetan aipaturiko udaletan, ekonomia

eta gizarte sailetako eta profesionalen erakundeek

eta bizilagunen elkarte adierazgarrienetako ordez-

kariek osatuko duten Gizarte Kontseilua izango

dute. 2.- Kontseilu honen xedea izango da, Osoko

Bilkurak zehazten dituen funtzioez gain, tokiko

garapen ekonomikoaren, hiriaren planifikazio

estrategikoaren eta hirigintza proiektu handien

alorrean, arau organikoen eta txosten, azterketa

eta proposamenen igorpena.”

Lege honen garapenerako, Donostiako Udalak

2008ko Urtarrilaren 26ko datarekin onartu zuen

Gizarte Kontseiluaren Araudi Organikoa. Honen

lehen artikuluak zera dio: “... partaidetza organo

gorena da, gure hiriaren garapen estrategiko,

ekonomiko, sozial eta kulturalean sakontzen

duten udal politikaren ildo nagusiak ezartzeko

informazio, azterketa, debate eta aholkularitza

funtzioak ditu” hiriaren osotasunean eragina duten

gaietan partaidetza eta deliberaziorako ahalik eta

kontsulta organo zabalena. Bere xedea zera da,

hirigintza proiektu handiei, garapen ekonomikoari

eta planifikazio estrategikoari aholkularitza ematea.

Araudiak Kontseiluaren baitan dauden pertsona

eta erakundeak zeintzuk diren zehazten du, bere

funtzioak, gobernu erakundeak, etab.

 

Bere 5. artikuluan Gizarte Kontseiluaren funtzioak

zehazten ditu:

a. “Donostiari interesatzen zaizkion erabaki garran-

tzitsuetan hiritarren eta erakundeen partaidetza sus-

tatzea.

b. Erakunde ekonomiko, kultural, profesional eta

sozialen artean eta Udalarekin batera kolaborazioa

erraztea, hiria ekonomikoki sendotu eta bere gizartea

kohesionatzerako unean indar berezia egiteko.

c. Donostiaren sustapen ekonomiko eta sozialean

modu positiboan eragin dezaketen ekimen guztiei

bultzadan laguntzea.

d. Horretarako eratutako Batzorde Delegatuaren

eskutik proiektu estrategikoak sustatu eta hauen ja-

rraipena egitea.

e. Gizarte Kontseilua xede izanik, debatea sustatzea,

ekimenen ekarpena egitea, azterketak eskatzea, Uda-

lari proposamen edo iradokizunak bidaltzea.

f. Batzorde Delegatuaren proposamenaren bidez,

Donostiako Plan Estrategikoaren debatea eta jarrai-

pena egitea.

g. Alkateak, osoko Bilkurak, edota Gizarte Kontseiluak

berak eskatutako gaien inguruan txostenak egitea.

h. Udal Ekintza Plana, ordenantzak eta izaera oroko-

rreko beste hainbat xedapen ezagutu eta eztabai-

datzea.

i. Udal aurrekontuak ezagutzea eta honen

exekuzioaren emaitzak jakitea.

j. Hiriko Sektoreko kontseiluei laguntza eskaintzea

eta bere ondorio, ekimen eta deliberazioak ezagutzea.

k. Hiritarren ekimenak proposatzea, entzutegi publi-

koen deialdiak eskatzea, partaidetza prozesu, hiritarren

kontsulta eta erreferendumak proposatzea.

l. Hiriarentzat interesekoak diren azterketak burutu

daitezen proposatzea eta emaitzen inguruko de-

batea bultzatzea.

m. Urteroko memoriaren lanketa egitea, hiriaren

egoeraren inguruko gogoetak azaltzea, etorkizunari

begira dituen aurreikuspen eta eskusartze propo-

samenez gain.

n. Arau organikoen bidez Udalbatzak zehazten ditu-

en beste edozein funtzio”.

7. Eranskinak

I. EranskinaGizarte Kontseilua eta Plan Estrategikoaren Batzorde Delegatua

92

7. Eranskinak

Bestalde eta Plana behar den bezala jarraitu ahal

izateko, Plan Estrategikoko Batzorde Delegatuari

Plan Estrategikoaren Bulegoak laguntzen dio. 20.

artikuluan zehazten dira Batzordeak dituen kideak:

“Gehienez 29 pertsonaz osatzen da eta hauek

Gizarte Kontseiluaren Osoko Bilkurak izendatzen

ditu, Presidentziaren proposamenez eta Batzorde

Iraunkorrari kontsultatu eta gero. Berritu egingo

dira, hori zehaztu behar duten erakundeek hala

erabakitzen dutenean eta beste kasu batean,

Udalbatzaren aldaketa ematen denean.

•Osoko bilkuraren presidentzia.

•Osoko bilkuraren presidentziaordea.

•Alkatea.

•Udal talde bakoitzeko ordezkari bana.

•Administrazio Zentraleko ordezkari bat.

•Eusko Jaurlaritza ordezkatzen duen pertsona

bat.

•Gipuzkoako Foru Aldundiko ordezkari bat.

• 19.F. Artikuluan aipatzen diren Udaletako Alkate

bat.

•Donostiako Plan Estrategikoaren zuzendaritza.

•Adegi ordezkatzen duen pertsona bat.

•Mondragon Corporación Cooperativa ordezkatzen

duen pertsona bat.

• Gipuzkoako Ganbera ordezkatzen duen pertsona bat.

•Kutxa Fundazioa ordezkatzen duen pertsona bat.

•Kutxa ordezkatzen duen pertsona bat.

•Gizarte erakundeak ordezkatzen dituen pertsona

bat.

•Kultur erakundeak ordezkatzen dituen pertsona

bat.

•Kirol erakundeak ordezkatzen dituen pertsona bat.

•Auzoetako erakundeak ordezkatzen dituen per-

tsona bat.

•EHUren Gipuzkoako Campuseko Errektore, edota

errektoreordetzako ordezkari bat.

•Deustuko Unibertsitateak Donostian duen Cam-

puseko ordezkari bat.

•Nafarroako Unibertsitatearen Donostiako Cam-

puseko ordezkari bat.

•Sektore zientifiko-teknologikoa ordezkatzen duen

pertsona bat (Teknologia Parkeak, Teknologia Gu-

neak, Ikerketa Unitateak...).

•Modu librean Kontseiluaren Osoko bilkuran

aukeratutako lau ordezkari.

Batzorde Delegatuaren funtzioak, aipatutako arau-

diaren 19. orrialdean zehazten den bezala, ondoren-

goak dira:

a. Donostia eta bere hiri komunitatearen sektoreko

eta lurraldeko planifikazio estrategikoaren proze-

suaren azterketa, exekuzio eta jarraipenean parte

hartzea. Horrela, debatea sustatuko du eta Gizarte

Batzordearekin koordinazioan, Hiriko Plan Estrate-

gikoaren aspektu esanguratsuen inguruko azterketa

eta txostenak egingo ditu.

b. Hiriko Gizarte Batzordearen inguruan hiriko

proiektu handien nondik-norakoen inguruko in-

formazioa eskaintzea, proiektu berrien inkubagailu

lana egiteaz gain. Era berean, urtero Donostia eta

bere Hiri Komunitatearen eta Plan Estrategikoaren

aplikazioaren garapenari buruzko gogoeta txostena

aurkeztuko du, adierazle koadro bat txertatuz.

c. Planifikazio estrategikoaren kultura eta metodo-

logia sustatu eta zabaltzea, garapen ekonomiko eta

sozialetako prozesuetan.

d. Donostiaren sustapen ekonomikoan modu

positiboan eragiten duten esferatan laguntzea, hori

lortzeko ekimen publikoa, nahiz pribatua bultzatuz.

e. Donostiaren presentzia erraztea hirien sareetan eta

bereziki Baiona-Donostia korridoreko eta Euskal Herri-

ko erakundeetan. Beti ere, aplikaziorako esperientziak

bilatzeko eta hiriaren estrategian lagundu dezaketen

alor horietan kolaborazio handiagoa bilatzea.

f. Donostialdea, Oarsoaldea eta Bidasoaldeko Hiri

Komunitatea osatzen duten udalen gogoeta estrate-

gikoa sustatzea, bakoitzari dagokion lurralde eremuan

beren lana egiten duten eskualdeko erakundeekin

elkarlanean.

Azkenik adierazi behar dugu Plan Estrategikoaren

Batzorde Delegatua osatzeko bileran, 2020 Plan

Estrategikoaren proposamen metodologikoaren

lanketa prozesua abian jartzea ere onartu dela.

93

Plan Estrategikoko Batzorde Delegatuaren bertaratu-

tako lan dinamika ondorengoa izan da:

•Prozesua abian jartzearen eta proposamen meto-

dologikoaren onarpena (2008ko maiatzaren 19an,

Victoria Eugenia Antzokiko Klub Aretoan).

•Hiritarren Pertzepzio Inkestaren aurkezpena eta

honen inguruko gogoeta, Hiriaren Diagnostikoaren

baitan (2008ko urriaren 29an, EHUko Gipuzkoako

Campuseko Errektoreordetzan).

•Diagnostikoaren inguruko aurkezpena eta

eztabaida, AMIA matrizearen prestaketaren eta

Barneko Azterketaren, nahiz “Ahulezia eta Inda-

rren” proposamenaren debate eta lanketaren baitan

(2008ko abenduaren 17an, Gipuzkoako Ganberan).

•AMIAren eremuaren baitan, Aukera eta Mehatxu-

en identifikazioan oinarritutako Barne Azterketa

eta erakusketa eta eztabaida Joeren Azterke­

taren inguruan (2009ko urtarrilaren 29an, ADEGIren

egoitzan).

•Donostiaren AMIAren eztabaida, leheneratze eta

onarpena (2009ko otsailaren 18an, Gipuzkoako

Foru Aldundian).

•Prospektiba ariketaren hasiera, Eszenatokien

eraikuntzara bideratutako Egituraren Azterketa.

(2009ko apirilaren 22an, Zientziaren Kutxagunean,

Donostiako Teknologia Parkea).

•Donostia 2020rentzat eszenatokien

proposamenerako Delphi Inkestaren bidez

egindako etorkizuneko hipotesien emaitzen ezta-

baida eta onarpena (2009ko ekainaren 22an, Kursaal

batzar Jauregian).

•Donostia 2020rako proposatutako

eszenatokien azterketa eta balorazioari buruzko

lan jardunaldia (2009ko Irailaren 17an Anoetako

Aurrepalkoan).

•Donostiarentzat 2020 Estrategiaren aurkezpen,

kontraste eta proposamena (2010eko otsailaren

25ean, Victoria Eugeniako Klub Aretoan).

•Hiriko hainbat agenteren ekarpenen aurkezpen eta

azterketa, lan taldeen fruitu diren proposamenena eta

Donostiaren Estrategia 2020ri buruzko dokumentu

proposamenaren onarpena, Gizarte Kontseiluari igor-

tzeko (2010eko maiatzaren 26an, Victoria Eugeniako

Klub Aretoan).

Jada azpimarratu bezala, Berrikuntza, Musika, Ki-

rola, Industria Sortzailea, Kultura edo Ingurumena

bezalako eremuetan Sektoreko Komisioak edo

Lan Estrategikoko Taldeak eratzen dira, gogoeta

globalaren kontrastea eta Estrategia proposamena

egiteko, nahiz ekimen ildoen diseinua eta proiektu

estrategikoak burutzeko. Lan taldeek bertaratuz eta

modu birtualean egin dute lan, E2020DSS Estrate-

gia osatzen doazen dokumentuak eta Donostiako

Estrategia Bulegotik ad hoc landutako sektoreko

monografiak abiapuntu hartuz.

Komisio edo lan talde hauen osaera jarraian zehaz-

ten da:

•Maila askotako musika hezkuntzarekin, sormena-

rekin, erakusketarekin eta ekoizpenarekin erlazionatut-

ako sektoreek parte hartzen duten musikari buruzko

lan taldea.  

• Teknologia eta Ikerketa Guneetako eta unibertsitate,

nahiz enpresa aurreratuetako ordezkariek parte har-

tzen duten Berrikuntzari buruzko lan taldea.  

•Publizitate, diseinu, ikus-entzunezko sektorearekin

eta arkitektura, Kultur Softwarea eta sektore publi-

koarekin erlazionatutako Ekonomia Sortzaileari

buruzko lan taldea.  

• Teknologia eta Ikerketa Guneetako ordezkariek

parte hartzen duten Biozientziei buruzko lan taldea.

•Kirolarekin erlazionatutako jardueretako erakunde

eta enpresek parte hartzen duten Kirolari buruzko

lan taldea.  

•Kultur arloko erakunde eta enpresa publiko eta

pribatuetako ordezkariek parte hartzen duten Kul­

turari buruzko lan taldea.  

•Donostiako Kristina Eneako Ingurumen Balia-

bideen Gunetik sustatutako Ingurumenari buruzko

gogoeta prozesua bideratu duten alorreko erakunde

eta enpresetako ordezkariek parte hartzen duten

Ingurumen Estrategiari buruzko lan taldea.  

•Hirigintza­Lurraldetasunaren inguruko gogoeta

Donostiako HAPNaren lanketa prozesuaren baitan

ulertzen da.

II. EranskinaGogoeta Prozesuan Partaidetza Bertaratua: Plan Estrategikoaren Batzorde Delegatua eta Sektoreko Komisioak

94

7. Eranskinak

E2020DSS Estrategiaren lanketara bideratutako

gogoeta estrategikoaren baitan burututako prospek-

tiba azterketaren oinarrizko helburua aldaketa joera

nagusien identifikazioa da, baita hiriak dituen etorki-

zuneko erronkak eta garapenerako aukerak ere,

etorkizun horri begira eszenatoki alternatibak disein-

atzeko, faktore sozial, ekonomiko, teknologiko eta

lurraldekoen eraginetik abiatuta.

Hiriko agente multzoaren arteko azterketa eta go-

goeta ariketa kolektibo oso honek 2020ra begira

Donostiaren Ikuspegia eraikitzen lagundu behar

du, helburu espezifikoak eta Estrategiaren diseinua

ezartzea errazteko. Beraz, etapa honek hiriaren

etorkizunari buruzko gogoetan eta egungo estrate-

gia indarrean noiz arte egongo den gaiaren inguruan

sakontzen du, 2020. urtean begia jarriz, prospektiban

barneratzeko eta hiri handien joeren ikuspegiaren

ekarpena egiteko helburuarekin eta Donostiaren

inguruaren ezaugarrien zehazpenarekin, aldaketak

eragin eta galarazteko gaitasuna duten balizko faktore

eta aldagarrien identifikazioarekin batera eta aktore,

erakunde eta joera sozial, nahiz ekonomikoetatik,

edota politika eragileetatik, etorkizuneko soluzioen

diseinuan laguntzeko.

Era berean, eszenatoki alternatiboen proiekzio eta erai-

kuntzak hipotesien lanketa darama, baita eszenatoki

horiek gauzatzearen eta eszenatoki apustua lortzeko

estrategien diseinuen inguruko gogoeta ere.

Gogoeta estrategiko honen garapenerako ondorengo

pausoak eman dira:

•Sistemaren eta bere ingurua zedarritu eta egitu-

raren azterketaren bidez aldagarri-faktore eragileen

aukeraketa.

•Aldagarrien ibilbidearen zehazpena eta hipotesien

lanketa, azterketa morfologikoaren bidez.

•Balizko eszenatokien planteamendua, Delphi-

SMIC inkestaren bidez eta eszenatoki horien erai-

kuntza.

SISTEMAREN ALDAGARRIAK ETA BERE INGURUA

Diagnosi Estrategikoan eta Joeren Azterketan aurki-

tzen den Donostiaren erradiografiaren kontrastea

hiriaren ingurunea osatzen duten aldagarri-faktore

eragileen lehen zerrendatik sortzen da, hauek

barnekoak, nahiz kanpokoak izanik.

Aldagarri hauek zehazteko aditu taldearen ekarpenak

hartu dira kontuan eta eztabaidatu eta gogoeta egin

da PEaren Batzorde Delegatuaren baitan, beren

eraginaren aranera aldagarrien arteko harreman

zuzenak ezartzeko helburuarekin.

Jarraian Aldagarriak­Faktore Eragileak proposame-

na jasotzen dugu (gaika sailkatuta). Hauetatik abia-

tuta, eszenatokiaren oinarria osatzen duten aldagarri

estrategikoen aukeraketara daraman egituraren azter-

keta egiten da.

Hiri estrategia

Hiri eskalaren tamaina (Eskala). Pertsonen bizitza-

ren garapena eta bizi-kalitatea errazten dituen tamaina

ertaineko hiria eta aldi berean bere garapen ekono-

mikorako masa kritiko nahikoa duena.

Hirien arteko lehia (Lehiakortasuna). Bere lurraldera

ekitaldien antolakuntza, pertsonak eta inbertsioak ekar-

tzea lortzeko lehian dagoen hiria.

Lurraldeen arteko kooperazioa (Kooperazioa).

Beste hiriekin kooperatzen duen hiria, nahiz mugaz

gaindiko planoan, nahiz nazioartean.

Kontzentrazio urbanoa (Konurbazioa). Inguruko

gune urbanoen arteko kontzentrazioa sustatzen duen

hiria, eskala handiagoko hirigintza kontzentrazioak

eraikitzeko.

Kolaborazio publiko­pribatua (Kolaborazioa).

Gizartea, unibertsitate, enpresa eta erakunde publiko

eta pribatuen arteko sinergiak sortzen dituen hiria.

Nortasun donostiarra (Nortasuna). Nortasun

donostiarra duen hiria, hiri ereduarekin erlazionatuz

“Donostia marka” izatea ahalbidetzen duena.

III. ERANSKINAGogoeta estrategikoa: Prospektiba

95

Erakargarritasuna

•Berritzeko gaitasuna (Berrikuntza). Hiri berri-

tzailea, etengabeko modernizazio borondatearekin.

•Talentua mantendu eta erakartzeko gaitasuna

(Talentua). Talentua erakartzeaz arduratzen den hiria.

•Ekitaldien antolakuntza (Ekitaldiak). Ekitaldiak

antolatzeko prestatuta dagoen hiria, hiri askorentzat

bere etorkizuna eta morfologia bultzatu dituen motor

ekonomiko bilakatu dena.

•Hiri garestia (Garestitasuna). Hiri garestia bi-

zitzeko antzeko ezaugarrik dituztenekin alderatuta,

etxebizitzaren prezioa nabarmenduz.

•Barneko Mugikortasun Jasangarria (Mugikor­

tasuna). Garraioaren eta hiriko mugikortasun jasan-

garriaren aldeko apustu argia egiten duen hiria.

•Hiri irekia, Kosmopolita (Kosmopolita) Izaera

kultur anitza eta kosmopolita duen hiria.

•Hiri Segurua (Segurtasuna) Hiritarren segurta-

sun pertzepzio handiarekin eta biztanleko delitu ratio

baxuarekin.

Gizartea eta baloreak

•Kapital Humanoa (Humanoa). Hirian, hezkuntza

eta ikasketaren bidez, pertsonak beren bizitza ga-

ratzeko baliatzen dituen hiria.

•Akordioaren kultura (Akordioa). Erakundeen

arteko eta politikaren eremuan Gobernantza printzipioak

aplikatzen dituen hiria.

• Indarkeria terrorista (Terrorismoa). Euskadin in-

darkeriaren iraunkortasunaren arazoa pairatzen duen

hiria, hiri proiektua gauzatzeko zama gisa.

•Kapital Soziala (Kapitala). Elkarte mugimendu

garrantzitsua aurkezten duen hiria, non besteak beste,

mota guztietako erakunde edo elkarte kopuru handia

nabarmentzen den.

•Hiri Hezitzailea (Hezitzailea, baloreak). Balore

sozial komunak sustatzen dituen hiria, hiritarren par-

taidetza sustatzen duten tolerantzia, integrazioa eta

solidaritatea hauen artean.

•Gizarte Kohesioa (Kohesioa). Sozialki konpro-

metitutako hiria, tolerantea eta abegikorra, sare sozial

garrantzitsuak sortzen dituena.

•Aldatu nahi ez izatea (Norberarekiko atsegina).

Aldaketari aurpegia ematen dion hiria, bereziki bizi-

kalitate altua duten hirietan ematen den fenomenoa

da.

•Arriskuan dauden gizarteko sektoreak (Bazter­

keta). Bazterketa arriskuan dauden gizarteko kolek-

tiboei arreta eskaintzen dien hiria: mendekotasuna

duten pertsonak, adinduak, gaixo psikikoak, etab.

Demografia:

•Populazioaren zahartzea (Zahartzea). Zaharki-

tutako hiria, ondorioz, belaunaldien erreleboaren

falta, mendekotasunaren arretarako baliabideen

beharra, eta beste ondorio batzuk jasango ditugu.

• Inmigrazioaren eboluzioa (Inmigrazioa). Inmi-

grazioa gure inguruan gertatzen ari den fenomeno

nagusienetakoa da eta etorkizunean emango direnen

artean kokatu da hiri abegikor honetan.

Kokapen geografikoa:

•Kokapen geografikoa (Kokapena). Frantziatik

gertu Europa eta penintsula lotzen dituen iparralde-

hegoalde ardatzean kokatutako hiria, horrek dakarren

aberastasun kultural eta sozialarekin.

• Kanpoko mugikortasun eta konektibota­

suna (Konektibotasuna). Estatu mailan, nazioartean

garraioaren esparruan gabeziak eta jarduera handiagoko

komunikazioen urruntasuna pairatzen dituen hiria.

Ingurumena:

• Ingurune fisikoa (Paisaia). Edertasun naturala

duen hiria, bisitatzen duten pertsona guztiek nabar-

mentzen duten elementu eragilea.

•Aldaketa klimatikoa (Klima). Aldaketa klima-

tikoaren ondorioak pairatu ditzakeen hiria, kostako

beste hiriekin gertatzen den bezala.

•Eredu Energetikoa (Energia). Energia fosilekiko

mendekotasun handia duen hiria, eredu energetikoa

aldatu behar duena, energia berriztagarrietarantz.

•Garapen Urbanistikoa (Hirigintza). Garapen ur-

banistiko gizatiarragoa sustatzen duen hiria, inguru-

menaren babesle, garraio publikoari egokitua, etab.

96

7. Eranskinak

Ekonomia:

• Garapen ekonomikoa (Garapena). Jarduera ekono-

mikoaren sektore guztien garapen orekatua lortzeko as-

moa duen hiria: lehen sektorea, zerbitzuak, merkataritza,

turismoa eta industria.

• Gaitasun ekonomikoa (Gaitasuna). Etorkizunean

planteatzen diren etorkizuneko proiektuak garatzeko

gaitasun ekonomikoa duen hiria.

• Globalizazioa, hiri gainerakorrak (Globala). Nazio-

arteko mailan gero eta pisu handiagoa duten populazio

urbanoko gune berriak sortzeko behar larria dakarren

globalizazio inguruan kokatzen den hiria.

• Ekintzailetza (Ekintzailetza). Jarduera ekonomiko

berriak sortzeko ekintzailetza gaitasuna areagotzeko

gaitasuna duen hiria.

• Enplegua (Okupazioa). Zerbitzuen sektorean oku-

pazio tasa altua duen hiria (%75,4).

• Teknologia eta Ezagutza (Teknologia). Uniber-

tsitateak eta teknologia eta ezagutzaren kudeaketan

trebakuntza gune eta azpiegiturek garrantzi handia duten

hiria.

• Sektore gainerakorrak (Gainerakorrak). Alor gai-

nerakorretako azpiegitura multzo handia kontzentra-

tzen den hiria, hauen artean biozientziak, nanozientzia,

ikus-entzunezko industria, gastronomia berritzailea,...

Informazio eta Komunikazioaren Teknologiak (IK­

Tak). Informazio eta Komunikazioaren teknologia berrien

garapenerako prestatutako hiria.

Aisialdia, kultura:

• Aisialdia eta turismoa (Aisialdia). Gazteak eta iker-

tzaileak erakartzeaz gain, jarduera ekonomiko gisa

aisialdi eta turismo jarduerak dituen hiria.

• Euskara (Euskara). Euskal Kulturaren faktore agluti-

natzaile gisa euskara babesten duen hiria.

• Kultur eskaintza (Kultura). Lehiatzeko garaian aban-

taila ematen duen elementu gisa kultur azpiegiturak eta

jarduerak daude, adibidez, kultur Hiriburutza.

Deskribatutako aldagarrien arteko harreman zuzenen

ezarpena Eraginen Matrizearen6 bidez erabakitzen da.

Aldagarriak gurutzatzean datzan eragiketa hau Batzorde

Delegatuaren baita egiten da eta bertan sistemako alda-

garrien eragin zuzenak deskribatu eta definitzen dira.

Ondoren, honen emaitza den matrizea aurkeztuko dugu.

6

Sarrera bikoitzeko koadro batean matrize hori osatzen duten 40 alda-garriak ilara eta zutabetan ezartzen dira. Elementu edo aldagarri bakoitzak eragin zuzeneko harremana ezartzen du (egituraren azterketako partaideen balorazioaren arabera). Aldagarri bakoitzarentzat beste aldagarriekin mantentzen dituzten harreman kausa-lei begiratzen zaie, aldagarri bakoitzak sistema osatzen duten beste guztiekin duen harremanaren intentsitatea zehaztuz (eragin maila).. Eraginak 0tik 3ra puntuatzen dira, balizko eraginak adierazteko aukerarekin (0: Eraginik gabe; 1: Ahula; 2: Ertaina; 3: Handia; P: Potentziala/Balizkoa).

 

Eraginetako Matrizea

97

Harreman zuzenak aztertu eta gero, sistemako al-

dagarrien arteko zeharkako harremanen sailkapena

eta hierarkizazioa egiten da, Eragin Gurutzatuko

Matrizearen bidez, Sailkapen bati Aplikatutako

Biderketarekin (MIC MAC metodoa). Metodo ho-

nen baitan parametro kuantitatibo eta kualitatibok

daude.

Honen emaitza diren harremanak (zuzenak eta ze-

harkakoak), motrizitate eta mendekotasun grafiko

batean proiektatzen dira eta sistemaren dinamikan

duten paper espezifikoaren arabera sailkatzen,

ingurumen aldagarrien mailan, berebiziko aldagarri

edo aldagarri eragiletan, mendeko aldagarritan,

aldagarri autonomotan eta aldagarri estrategikotan

(Aldagarri Eraginkorrak, Objektiboa, Erregulatzai-

leak eta Emaitza).

Jarraian aldagarrien eta Estrategiaren Ardatzaren

arteko harreman teorikoaren interpretazio honetan

lortutako emaitzak adierazten dira (planoa moztu

eta motrizitate eta mendekotasun maila altua duten

aldagarriz osatuta dagoena).

 

Eraginetako planoa

Egituraren azterketaren emaitzaren eztabaida suer-

tatzen da ondoren PEaren Batzorde Delegatuan, on-

dorioz, Donostiaren sisteman “estrategiko” bezala

aukeratutako aldagarriak ondorengo hauek izango

dira:

Variables clave

5. Publiko-pribatuaren arteko kolaborazioa (kolaborazioa)

27. Garapen ekonomikoa (Garapena)

28. Gaitasun ekonomikoa (Gaitasuna)

34. Informazio eta Komunikazioaren Teknologiak (IKTak)

Objetivo

2. Hirien arteko lehia (Lehiakortasuna)

8. Talentua mantendu eta erakartzea (Talentua)

9. Ekitaldien antolakuntza (Ekitaldiak)

35. Aisialdia eta turismoa (Turismoa)

Reguladoras

3. Nazioarteko kooperazioa (Kooperazioa)

7. Berritzeko gaitasuna (Berrikuntza)

11. Kapital Humanoa (Humanoa)

14. Kapital Soziala (Kapitala)

15. Hiri hezitzailea (Hezitzailea, Baloreak)

26. Hirigintzaren Garapena (Hirigintza)

30. Ekintzailetza (Ekintzailetza)

31. Enplegua (Okupazioa)

32. Teknologia eta Ezagutza (Teknologia)

33. Sektore gainerakorrak (Gainerakorrak)

37. Kultur eskaintza (Kultura)

39. Hiri irekia, kosmopolita. (Kosmopolita)

Aldagai estrategikoak

98

7. Eranskinak

Gogoeta estrategikoaren ariketarekin jarraituz,

sistema aldatu edo garatzeko ekin beharreko

aldagarri estrategikoek, honako elementuen kon-

binaketatik abiatuta eraiki daitekeen Donostiaren

etorkizuneko irudia planteatzen digute:

•Publiko-pribatuaren arteko elkarlana eta IKTetan

inbertsioan oinarritutako garapen ekonomikoa.

•Kapital humano eta sozial indartsuan eta ba-

loreetan, teknologien garapenean eta ezagutzan,

ekintzailetza eta enpleguaren babesean, garapen

gizatiar eta jasangarrian oinarritutako garapenaren

eta sektore gainerakorren aldeko apustuan oina-

rriturako berrikuntzari bideratutako estrategien

bidez lortu dena.

•Eta ingurune globalizatuan hiri lehiakor gisa

kokatzeko helburuarekin, kultura eta turismo es-

kaintzan, ekitaldien antolakuntzan lehen mailako

erreferente eta talenturik onena erakartzeko eta

mantentzeko gaitasunarekin.

Ikuspegi estrategikotik, aldagarri arautzaileak deitzen

direnen gainean eskusartzeak aldagarri eraginkor edo

erronkatan ondorioak izango ditu. Horrela, garapen eta

gaitasun ekonomiko maila altua lortzeko, erregulatzaile

gisa sailkatutako aipatu ditugun aldagarrien gainean

eragin behar da, hauen artean, berritzeko gaitasuna,

kapital sozial eta humanoa, baloreak, teknologiak eta

ezagutza, nazioarteko kooperazioa, sektore gainera-

korrei eta kulturari babesa etab.

ALDAGARRI ESTRATEGIKOEN GARAPENARI

BURUZKO HIPOTESIA

Eszenatokiaren oinarriaren eraikuntza etapa amaitu

eta gero, aipatutako aldagarri hauekin erlazionatutako

eboluzio hipotesiak definitzen dira, azterketa mor-

fologikoaren bidez, hastapeneko posizioak ezarri eta

balizko eboluzio hipotesiak proposatzeko (aldagarri

estrategiko bakoitzarentzat eboluzio ibilbidea), horre-

tarako, joera makro eta sektorial nagusienak aztertzen

dira, gai bakoitzari buruzko azterketa dokumentu eta

txosten garrantzitsuetatik abiatuta.

Jada egituratutako aldagarriekin lotutako eboluzio

hipotesiaren definizioarentzat adituekin eta PEko

Batzorde Delegatuarekin kontrastea egin ondoren,

Delphi inkestaren bidez egiten da. Prozesu honetan,

jada aipatu den bezala, jorratu beharreko gai bakoi-

tzaren joera makro eta sektorial nagusiak kontuan

hartzen dira eta honekin batera bilatzen den hiri

ereduaren ikuspegi globala (nahi dugun hiria) eta

bere hiritarrentzat bizi-kalitate handia duen hiriaren

helburua, 2010 PEaren baitan Donostiako Estrategia

Bulegotik sustatzen den Estrategiarekin bat eginez.

Bizi-kalitatearen kontzeptua gizabanakoak oinarriz-

ko beharretara duen sarbidearen arabera (elikadura,

osasuna, etxebizitza, ur edangarria, energia, ...) nahiz

behar kultural eta sozialen arabera eratzen da (ko-

munitate edo talde sozial jakin baten parte sentitzea,

ohiturak, aisialdia, kultura edota baloreak) eta azken

urteotan bereziki, hiritarrentzat zoriontasunaren bila-

ketarekin eta bere habitat propioa suposatzen duen

eraginarekin lotzen da.

Horrela, hiriko bizi-kalitatea aldagarrien interakzioaren

bidez lortzen da (“faktore eragile” deitzen direnak), habi-

tat osasungarri eta erosoa eratzea lortzeko, lehenik eta

behin gizabanakoaren mantenurako oinarrizko baldin-

tzak asetzeko gai dena, baina baita bere garapen (haz-

kuntza) pertsonalerako eta hiriaren barruan interakzio

soziala lortzeko ezinbestekoak diren berebiziko eskaki-

zunak ere.

99

Bizi-kalitate maila altua hiriko bizi-kalitate kontzep-

tua bera osatzen duten hainbat faktoreren arteko

oreka lortzetik pasatzen da, behar-beharrezko fak-

tore zerrendak adierazten duenez:

•Hiritarren segurtasuna. (Segurtasuna).

•Baloreen gizartea. (Baloreak).

•Giza-harremanetan erraztasuna. (Harremanak).

•Baliabide ekonomiko nahikoak: enplegua, soldata

(Ekonomikoa).

• Etxebizitzara eta kontsumoko ondasunetara sar-

bidea (Kontsumoa).

•Garapen intelektualerako aukera (Intelektuala).

•Hezkuntza sistema egokia (Hezkuntza).

•Gizarte ongizate sistema nahikoa eta eraginkorra:

haurtzaindegiak, adinduentzat zentroak... (Ongizatea).

•Aisialdi, kirol eta kultura eskaintza ona (Aisialdia).

• Egonkortasun politikoa (Egonkortasuna).

•Hiri giro atsegina (Hirigintza).

•Garraio eta komunikazio azpiegitura egokiak

(Garraioa).

•Azpiegitura euskarri egokiak: saneamendua, ur eta

energia hornikuntza... (Euskarria).

• Ingurumen baldintza onak (Ingurumena).

• Teknologia berrietara sarbide erraza (Teknologiak).

20 aldagarri estrategiko bakoitzerako egindako hipo-

tesi alternatiboen8 formulaziotik abiatuta, hauen konbi-

naketa egin da Aldagarri-Hipotesi Matriz baten bidez,

ondoren balizko eszenatokien eta azkenik amaierako

eszenatoki desiragarriak definitzeko.

ESZENATOKIEN ERAIKUNTZA

Ikusi den bezala, azterketa estatistiko eta joera azter-

ketez lagundutako prospektiba lan honen hurrengo

etapa, 2020ra begira, hiriarentzat etorkizun sorta bat

aurkezten duten eszenatokien eraikuntzan oinarritzen

da modu onargarrian.

Honen eraikuntzak inplikatzen dituen eszenatoki

eta gogoeta eta azterketa, agente eta adituen par-

taidetza sustatzeko tresna gisa erabiltzen dira,

baita hiriaren etorkizunari buruzko pertzepzio-

ak ordenatzen laguntzeko ere. Batera eta era

integratuan irakurri behar dira, hauetako bakoitzak

hiriaren etorkizuna nora bideratu daitekeen inguruko

zenbait joera jasotzen ditu, baina gehienbat orienta-

bidez ari gara. Donostiaren ikuspegia finkatzeko

erreferentzia gisa balio du eta ekintzarako helburu

espezifikoen finkapenerako ere bai.

Prozesu honetan lau hipotesi planteatu dira eta

hauetatik abiatuta hiri eszenatoki ezberdin aurrei-

kusi dira:

• 1. ESZENATOKIA - “Donostiak erreferente europarra

dauka bizi-kalitatea, berrikuntza eta kultura sortzaileari

dagokienean”

• 2. ESZENATOKIA- “Hiria bidea errekuperatzen

saiatzen ari da, bere posizionamenduak gorabehera

handiak jasan dituen hamarkadan ondoren”

• 3. ESZENATOKIA – Donostia atzean gelditzen

ari da: “Berrikuntza maila, hiritarren partaidetza eta

erakundeen arteko koordinazio txarrak hirian nortasun

faltara garamatza”

Eszenatoki hauek 2020ra begira Donostiaren ikus-

pegi estrategikoaren apustu eszenatokia eta erai-

kuntzaren oinarri izan dira.

8

Lau hipotesi alternatibo eta ondoren aldagarri estrategikoetako

bakoitzarentzat desiragarria litzatekeen hipotesia.

WWW.DONOSTIAFUTURA.NET