ñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/berdintasuna/onatiko-plana_aurki.pdf · batzuk ere, hala nola, adina,...

!"#$%&!'(#&)(''*+'$#+,%-!*'*.'/0%*$#1)*+23#*#

2

UDALAREN HITZAURREA

Dokumentu honetan berdintasunaren alorrean Udalak datozen 4 urteetan garatuko dituen

plangintza eta orientabideak biltzen dira. Honen bitartez, Udalak sexuen arteko

parekidetasunarekiko daukan konpromisoa berretsi nahi du.

Berdintasunaren aldeko irizpideak agenda politikoetan barneratzea aurrerapauso garrantzitsua

den arren, lan merkatuari, partaidetza politikoari, etxeko lanen banaketari, emakumeen aurkako

bortizkeriari, pobreziari eta abarri buruzko datuek emakumeen diskriminazioa ahalbidetzen

duten mekanismoak oraindik ere indarrean daudela erakusten dute. Modu honetan, gizon eta

emakumeek aukera berdinak izateko duten eskubidea bermatzeak gaur eguneko erronka

nagusienetakoa izaten jarraitzen du.

Helburu hau gauzatzeko beharrezkoa da maila publiko eta pribatuan aldaketa sakonak ematea:

legedia moldatuz, jarrera eta portaerak aldatuz eta emakumeen partaidetza mugatzen duten

gizarte egiturak eraldatuz besteak beste.

Gure helburua herritarren, herritarrekin eta herritarrentzat plan bat egitea zen, eta, horre-

tarako, hamaika lantalde eta foro izan ditugu martxan. Herritar askok hartu dute parte bilera

horietan: elkarteetako ordezkariek, hainbat erakundetako ordezkariek, udaleko teknikariek,

eragile sozialek eta gai honekiko interesa duten herritarrek.

Euren lanari eta ekarpenei esker, gure ustez, Oñatiko herriaren egoerari egokitutako plan

errealista eta gertukoa sortu dugu. Beraz, lerro hauen bidez, eskerrak eman nahi dizkiet parte

hartu duten guztiei egindako lanagatik eta erakutsi duten prestutasunagatik.

Orain, guztion ahalegin horren emaitza aurkeztu nahi dizuegu. Plan honen bidez oñatiarron

bizitzako jarduera eta esparru guztietan zabaldu nahi diogu atea berdintasunari. Urrats asko

eman ditugu dagoeneko, baina oraindik pauso asko dago emateko. Orain arte bezalaxe,

aurrerantzean ere ezinbestekoa izango zaigu zuen guztion bultzada eta laguntza esku artean

dugun erronkari aurre egiteko.

Mikel Biain Berraondo

Oñatiko alkatea

3

AURKIBIDEA

Berdintasun Diagnostikotik Berdintasun Planera .................................................................... 4

Berdintasun Planaren oinarrizko informazioa ........................................................................... 6

1.Abiapuntua ........................................................................................................................................................... 6

2.Printzipio gidariak ............................................................................................................................................ 7

3.Berdintasun Planaren prozedura ................................................................................................................ 8

4.Udalaren eskumen eta funtzioak .............................................................................................................. 11

5.Kudeaketa sistema ......................................................................................................................................... 12

6.Planaren jarraipen eta ebaluaketa ........................................................................................................... 12

Berdintasunaren aldeko Gobernantza hobetzeko neurriak ............................................... 14

1.Ardatza: Emakumeen ahalduntze eta balioak aldatzea..................................................... 25

1.programa: Autonomia pertsonala eta balioak aldatzea ................................................................... 27

2. programa: Baliabide ekonomikoak eta sozialak lortzea eta kontrolatzea .............................. 36

3.programa: Partaidetza soziopolitikoa eta eragina programa ........................................................ 42

2. Ardatza: Antolaketa sozial erantzukidea ............................................................................... 44

1. programa: Erantzukidetasuna eta denboraren erabilera berriak .............................................. 45

2. programa: Kontziliazio erantzukidea .................................................................................................... 48

3.Ardatza: Emakumeen aurkako indarkeria ............................................................................. 51

1. programa: Sentsibilizazioa eta prebentzioa ........................................................................................ 52

2.programa: Arreta ............................................................................................................................................ 55

Eranskinak ............................................................................................................................................ 57

4

BERDINTASUN DIAGNOSTIKOTIK BERDINTASUN PLANERA

Oñatiko udalarentzat Emakume eta Gizonen aukera Berdintasuna sustatzea lehentasunezko

ardatza da. Norabide honetan aurrerapausoak emateko 2012an Emakume eta Gizonen

Berdintasun Diagnostikoa eta Plana egitea erabaki zuen, udaleko Berdintasun Sailak bultzatuta.

Oñatiko udal gobernuak parekidetasuna estrategikotzat du. Arlo hau lantzeko batzorde propioa osatu du, gaia bere sakontasun eta zeharkakotasun osoan landu ahal izateko eta konpromiso osoa du desoreka egoerak irauli eta berdinen arteko gizartearen eraikuntzan beharrezko baliabideak jarri eta politika zehatzak martxan jartzeko. –Oñatiko Emakume eta Gizonen Berdintasun diagnostikoaren hitzaurrea-

Herriko emakume eta gizonen errealitatea ezagutzeko diagnostikoa eragile eta herritar

desberdinen parte-hartzearekin egin zen, eta bertan ateratako ondorioetatik abiatuta burutu da

plan hau. Izan ere, Planaren erabilgarritasun eta arrakasta bermatzeko, ezinbestekoa da

herriaren eta udalaren ezaugarriak kontuan hartzea, testuingurura moldatutako helburu

errealak finkatuz.

Oñatiko Emakume eta Gizonen Berdintasuneko 1go Plana, beraz, herrian berdintasuna

bultzatzeko oinarrizko tresna da, xede hau lortzeko zehaztutako programa, helburu eta ekintzak

azaltzen baitira. Berdintasun plan honek lau urteko iraupena izango du, 2013tik 2016ra (biak

barne).

Azpimarratu behar da plana egiterako saihestezinak diren bi irizpide jarraitu direla:

Berdintasun Legea, Otsailaren 18ko 4/2005 Legea: Lege honen helburua gizon-

emakumeen arteko berdintasuna bultzatzea da “eskubideak, boterea eta baliabide eta

onura ekonomiko eta sozialak lortzeko orduan, baieta horiek guztiak gauzatu eta

kontrolatzeko orduan”. Legeak bi estrategia azpimarratzen ditu: genero ikuspegia

txertatzea eta ekintza positiboa.

◦ Genero ikuspegia: aukera ematen du gizartearen errealitatea aztertzeko ikuspegi

batetik zeinetatik posible den ohartzea gizartea emakumeek eta gizonezkoek osatzen

dutela eta biek (arrazoi historiko, kultural; sozialengatik e.a) toki ezberdinak

dauzkatela, botere maila ezberdinak dituztela, premia ezberdinak, egoera ezberdinak

bizi dituztela, e.a. Funtsean, kontua da galdera hau egitea: nolako eragina dauka

egoera, erabaki, ekintza, jardun edo dena delako horrek emakumeen eta gizonezkoen

gainean? Galdera honen erantzunaren araberako neurriak hartu beharko ditugu gizon-

emakumeen artean ematen diren ezberdintasunak neutralizatzeko.

◦ Ekintza positiboa: emakumeek abiapuntuan dituzten desabantailak orekatzeko

5

estrategia bat da, aukera berdintasuna bera oreka hori sortzeko gauza ez denean

baliatu beharrekoa.

EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako V. Plana1: Planak bi zutabe nagusi

ditu: batetik, Emakumeen eta Gizonen arteko berdintasunean Gobernantza hobetzeko

neurriak azaltzen dira; eta, bestetik, hiru ardatzen arabera egituratzen da (lehentasunez

jorratu beharreko gai nagusiak dira ardatzak). Ardatz hauen baitan programa

desberdinak aurkezten dira; hau da, lan-ildo nagusiak.

Hurrengo taulan hiru ardatz nagusi hauek agertzen dira, eta ardatz bakoitzaren barruan

planteatzen diren programak.

Parametro hauen arabera antolatua da plana, baina Plan honen helburua ez da dokumentua bera,

baizik eta tresna honekiko hartzen diren konpromisoak. Berdintasuna Oñatiko udalarentzat,

bereziki bertako emakumeentzat, duen garrantzia ikusirik ezinbestekoa da ahalik eta eragile

gehienen inplikazioa lortzea bai Planaren diseinuan eta baita planaren jarraipenean ere. Hau

horrela izanik, Udaletik ahalegin berezia egin da udal alorren eta eragile sozial ezberdinen arteko

elkarlana eta koordinazioa bultzatzeko. Udal langileek eta ordezkari politikoek Planarekiko

konpromiso maila altua erakutsi dute, Plana udal barruan eta herrian bultzatzeko. Emakumeen

eta gizonen arteko berdintasuna lortzeko helburuarekin Plana udal politikaren sektore guztiek

zeharkakotasunez erabili beharreko tresna izan behar dela ulertzen da.

1 Aipatzen den V. plan hau Emakundek burutzen du, eta Eusko Jaurlaritzari aurkeztu behar dio, onartzeko. Horretaz

gain, 4/2005 Legeak adierazten duenez, plangintza horren esparruan, Eusko Jaurlaritzako sailek (15.2 artikulua), Foru Aldundiek eta udalek (15.3 artikulua) berdintasunaerako planak egin behar dituzte, eta horiek bat etorri behar dute plangintzan adierazitako jarraibide eta gidalerroekin.

Emakumeen Ahalduntze eta balioak

aldatzea

Antolaketa sozial

Erantzukidea

Emakumeen

Aurkako

indarkeria

Autonomia

pertsonala

eta balioak

aldatzea

Baliabide

ekonomikoak

eta sozialak

lortzea eta

kontrolatzea

Partaidetza

soziopolitikoa

eta eragina

Erantzukideta-

suna eta

denboraren

erabilera

berriak

Kontziliazio

erantzunkidea

Sentsibiliza-

zioa eta

prebentzioa

Arreta Pro

gra

ma

A

rda

tza

6

BERDINTASUN PLANAREN OINARRIZKO INFORMAZIOA

1. Abiapuntua

Zer da Berdintasunerako plan bat?

Berdintasunerako plana ekintza konkretu batzuen bitartez emakume eta gizonen artean

berdintasun gehiago lortzeko tresna bat da. Ez da asmo adierazpen bat, ezta berdintasuna

lortzeko konpondu beharreko arazo zerrenda bat ere, epe jakin batean (4 urte) eta toki jakin

batean (Oñatin) gauzatu beharreko lan egitarau bat baizik.

Zertarako balio du berdintasunerako plan batek?

Berdintasunaren aldeko lana estrategia baten barruan txertatzeko, ekintzak sistematizatu eta

emaitzak optimizatzeko balio du Berdintasun planak. Orobat balio behar luke prozesuan ahalik

eta eragile gehien konprometitzeko.

Nori zuzenduta dago?

Herritar guztiei, gizon nahiz emakumeei, Udaleko arlo guztiei eta gizarte eragile guztiei. Esparru

guztietatik egin daiteke lan berdintasunaren alde.

Zertan oinarritzen gara plana prestatzeko?

Herriko gizarte eragileek (herritarrek, elkarteek, udal langileek eta politikoek) egindako

ekarpenak hartzen ditugu oinarritzat. Euren bidez identifikatzen ditugu planean sartu beharreko

ekintza esparruak eta berauek gauzatzeko izango ditugun baliabideak.

7

2. Printzipio gidariak

Konpromiso politikoa duen plana

Borondate politikoa ezinbesteko baldintza da emakume eta gizonen arteko berdintasun politikak

gauzatzeko. Oñatiko udalak Plana aurrera aterako konpromisoa eta prestutasuna erakutsi du,

Diagnostikoa eta Planaren plangintzan zein exekuzioan. Berdintasun Planaren onarpenarekin

batera, borondate politiko honen adierazgarri izango da Planeko ekintzak burutzeko udalaren

aurrekontu partida bat zuzentzea.

Plan errealista bat

Plan honek errealista izan nahi du. Helburu errealistak ditu, Oñatiko egoerari, erabiliko diren

baliabideei eta gizarte eragileen inplikazio mailari egokituak.

Herritar guztientzako plana

Berdintasun politikak ez dira baztertzaileak; genero ezberdintasunak ezabatzea dute helburu,

eta horretarako beharrezkoa da gizonak zein emakumeak inplikatzea. Plan hau gizonei ere

zuzentzen zaie, ondoko arrazoiengatik:

Zentzugabe izango litzatekeelako gizatalde bien arteko berdintasun prozesu bat abiatzea

talde bat alde batera utzita. Zaila izango litzateke, adibidez, urratsik ematea

erantzunkidetasun arloan edo emakumea lan munduratzeko prozesuan gizonezkoen

jarrera eta pentsaeran aldaketak sartu gabe.

Gizonezkoen portaerak baldintzatzen dituzten maskulinitate ereduak islatzen duten

genero arteko harreman mota gainditu beharrekoa delako. Gainera, maskulinitate eredu

tradizionalak ondorioztatzen dituen egoera batzuk zuzentzea beharrezkoa da

(arriskurako joera, agresibitaterako joera, jarrera ez oso osasuntsuak, familiarekiko

harremana, aitatasun ereduak e.a).

Plan bat aniztasunetik aniztasunean

Emakume guztiek ezaugarri komun bat izatekotan, aniztasuna izango litzateke ezaugarri. Sexua

ez da emakumeen bizitza baldintzatzen duen aldagai bakarra; aitzitik, badira beste aldagai

batzuk ere, hala nola, adina, prestakuntza maila, jatorria, maila ekonomikoa, e.a. Oñatin

burututako Berdintasun diagnostikoak aniztasun honen hurbilpena egitea ahalbidetu du, eta

beraz, Planean txertatuko diren ekintzak oñatiarrek bizi duten errealitate desberdinetara

egokitzeko xedea ere badu.

Plan erakargarri eta parte-hartzailea

Planak biltzen dituen ekintzak berritzaileak izan nahi dute, eta erakargarriak helburutzat duen

publikoarentzat, publiko horrek gogo gehiago izan dezan euretan parte hartzeko. Berdintasun

Diagnostikoa egitean eta Plana bideratzeko burutu diren parte-hartze prozesuetan (Laiatuz

8

1.irudia: Emakume eta gizonak laiatzen

saioak) agerian gelditu da badagoela herritarren eta udal-teknikarien eta zinegotzien parte-

hartzerako prestutasuna. Prozesu parte-hartzaile honek berak Berdintasun Planaren

erakargarritasuna hazi du inplikatutako eragileengan.

Zerbitzuak eta baliabideak egonkortzen dituen plana

1go Plan honen helburuetako bat da Berdintasunaren bidean udal esparru ezberdinetako

zerbitzu eta baliabideak egonkortzea. Plan honetan badira batetik proposamen berriak eta

bestetik lehendik egiten diren ekintzak, asmoa izanik jadanik dauden zerbitzu eta baliabideak

optimizatzea berdintasunaren ikuspegia txertatuz.

Plan ebaluagarria

Ebaluaketa funtsezko osagaia da plangintza eta esku hartze prozesu guztietan. Plan bat bukatzen

denean ezinbestekoa da jakitea nolako eragina eta oihartzuna izan duen, zeintzuk izan diren

emaitza onenak eman dituzten alderdiak eta zeintzuk ezin gauzatu izan direnak edo inolako

eraginik izan ez dutenak. Ebaluaketa lagungarria da, orobat, plan berri bat prestatzeko aurreko

planak utzitako egoeratik abiaturik eta kontuan izanik aurreko planaren arrakastak eta

ahuleziak.

3.Berdintasun planaren prozedura

Oñatiko 1go Berdintasun Plan honek bi iturri nagusi ditu: Batetik, Oñatiko Emakume eta Gizonen

Berdintasun Diagnostikotik ateratako ondorioak; eta bestetik, Laiatuz Berdintasuna Sustatu

talde-dinamiketatik bildutako hausnarketa eta proposamenak. Diagnostikoa 2012 urtean zehar

burutu zen hurrengo lau faseetan: Oñatiko datu bilketa (Oñatiko udala eta beste erakunde

publikoetatik ateratako datu kuantitatiboen bitartez); landa lana (zazpi sakoneko elkarrizketa

eta bi eztabaida talderen bitartez); jasotako informazioaren analisia eta azterketa; eta txostena

prestatu Emakume eta Gizonen V. Berdintasun Planaren arabera. Oñatiko lehenengo Planaren

abiapuntu izan den diagnostiko honetan, beraz, udalean emakume eta gizonen egoeraren berri

izan genuen, hurbilpen teorikoa eta herritarren diskurtso eta

pertzepzioetan sakontzearen bitartez.

Bestalde, Laiatuz teknika parte-hartzailearen filosofia ulertzeko

garrantzitsua da laiak eta laiatzeak dituzten adierak ezagutzea:

Laia lurra iraultzeko erabili ohi zen tresna zen. Laia goldea

baino erabilgarriagoa zen lurra sakonago irauli nahi zen

lekuetan, eta laiatzeak talde lanaren beharra zuen.

(wikipedia)

9

Beraz auzolanaren filosofia eta laiatze ekintzaren ezaugarriak ekarri nahi izan ditugu plan

honetara, gaur egun Oñatiko emakumeen eta gizonen arteko egoera iraultzeko talde lana

ezinbestekoa baita.

Laiatuz Berdintasuna Sustatu izeneko bi saio burutu ziren, 2012ko urriaren 30ean. Saio hauek bi

helburu nagusi zituzten: Batetik Oñatiko diagnostikoaren aurkezpen publikoa egitea, eta

ateratako ondorioak ezagutzera ematea; eta, bestetik, Berdintasunaren inguruko herritarren,

politikarien eta udal-teknikarien lehentasun, kezka eta proposamenak jasotzea.

Lehendabiziko saioa goizean burutu zen, udaleko teknikariekin eta politikariekin. Guztira 11

kidek hartu zuten parte (5 emakume eta 6 gizon): hirigintza eta zerbitzuetako teknikariak,

Gizarte zerbitzuetako hiru teknikariak, lan arloko teknikaria, Udaltzaingoaren burua,

ingurumena eta nekazal eremuko teknikaria, kultur teknikaria, Berdintasun zinegotzia eta

alkatea. Saio hau eztabaidarako eta hausnarketarako gunea izan zen, eta Berdintasuna

sustatzeko lehentasun eta argibideak identifikatzeaz gain, 32 ekintza konkretu proposatu eta

adostu ziren. Era berean, Laiatuz saio hau Planarekiko udal-teknikari eta politikarien lehen

hurbilketa izan zen, eta Planaren exekuzioan beraien konpromiso maila hazteko baliagarria izan

dela uste dugu.

2. irudia: Laiatuz saioko dinamikako papelografoa. 3. Irudia: Udal-teknikariak eta zinegotziak Laiatuz saioan.

Egilea: Farapi S.L. Egilea: Farapi S.L.

Bigarren saioari dagokionez, Oñatiko elkarte desberdinetako kideen parte-hartzearekin burutu

zen. 16 lagun bildu ziren guztira, denak emakumezkoak. Herriko elkarte feministen ordezkariak

egoteaz gain (Txantxikuar eta Andraitz taldeak), Jubilatuen elkartea, Emakume Alargunen taldea

eta ACESMA etorkinen taldeko kideak ere elkartu ziren. Lan-saio honen ezaugarri nagusia

bildutako emakumeen aniztasuna izan zen, adina, jatorri eta bizi-esperientzia oso

desberdinetako emakumeak batu baitziren. Eztabaida eta elkartrukerako espazioa izan zen, eta

Berdintasun Planean lehentasunezkoak izan behar diren 8 lan-ildo identifikatu ziren. Elkarte

desberdinetako emakumeen artean harremanak sortzeko eta etorkizunean elkarlanerako

10

abiapuntua izan zen. Dinamika honek herritarrek Berdintasun Planean sakontzeko,

konpromisoak hartzeko eta Berdintasuna era parte-hartzaileagoan sustatzeko balio izan du.

4.irudia: Herritarrak Laiatuz saioan eztabaidan 5. Irudia: Laiatuz saioan herritarrei diagnostikoa azaltzen

Egilea: Farapi S.L. Egilea: Farapi S.L.

11

4.Udalaren eskumen eta funtzioak

Berdintasun planak, Legeak finkatutako betebehar bati erantzuten dio. Emakume eta Gizonen

Berdintasunaren aldeko 4/2005 Legeak oso garbi definitzen ditu emakume-gizonen

berdintasunaren alorrean administrazio-maila bakoitzari dagozkion zereginak eta herri botere

guztiak behartzen ditu emakume-gizonen benetako berdintasuna lortzeko baldintzak ezarri eta

oztopoak kentzera, horretarako beharrezkoak diren politika eta ekintzak sustatzera.

4/2005 Legeak honako zereginak esleitzen dizkio Toki Administrazioari:

Azpiegiturak, programak eta prozesadurak egokitu eta sortzea, genero-ikuspegia beren

administrazioan integratze aldera.

Toki-eremuan ekintza positiboko neurriak egikaritzea.

Toki-eremuan programak egitea, Jaurlaritzaren plangintza orokorraren esparruaren

barruan eta Foru-Aldundiek egiten dituzten programen esparruaren barruan.

Estatistikak egokitu eta eguneratzea, horien bitartez toki-erakundeen eskumenekoak

diren eremu guztietan emakumeek eta gizonek bizi dituzten ezberdintasuna-egoerak

ezagutu ahal izateko.

Toki-eremuan, emakume eta gizonen egoerari buruzko azterlanak eta ikerketak egitea.

Toki-eremuan, emakumeen eta gizonen ezberdintasun-egoerari buruz eta berdintasuna

sustatzeko abiarazi behar diren neurriei buruz sentsibilizazio-jarduerak egitea.

Toki-araudia nolakoa den eta nola aplikatzen den begiratzea, emakumeen eta gizonen

berdintasun-printzipioaren arabera.

Herritarrei, eta batez ere emakumeei, informazioa eta orientabidea ematea emakumeen

eta gizonen berdintasunarekin zerikusia duten baliabideei eta programei buruz, bat eta

bereizkeria anizkoitza jasaten duten emakumeei oinarrizko gizarte-eskubideetarako

sarbidea bermatzeko zuzendurik dauden programa eta zerbitzuei buruz ere.

Bereizkeria anizkoitza jasaten duten emakumeek oinarrizko gizarte eskubideetrako

sarbidea izan dezaten programak osatzea edo zerbitzuak ematea, zerbitzuon izaera dela

eta udal mailan eman beharrekoak direnean.

Emakumeei eta gizonei bizitza pertsonala, familia eta lana uztartzea helburu duten

baliabide eta zerbitzu sozio-komunitarioak ezartzea, beren izaera dela eta udal mailan

eskaini beharrekoak direnean.

Erakunde publiko zein pribatuekin harremanak finkatzea eta partaidetza eta

lankidetzarako bideak ezartzea, baldin eta erakundean xedeek edo eginkizunek toki

eremuan emakumeen eta gizonen berdintasuna erdiesten laguntzen badute.

Toki eremuan sexuaren zioz gertatzen diren bereizkeria egoerak antzematea, eta egoera

horiek errotik kentzeko neurriak hartzea.

Bakoitzari bere eskumenen eremuan agindu dakiokeen beste edozein eginkizun batetzea.

12

5. Kudeaketa Sistema

Berdintasun Plana behar bezala abiatzeko eta haren jarraipen eta ebaluaketa egokia egiteko, lau

kudeaketa egitura erabiliko dira:

Berdintasun Saila:

o Parte-hartzaileak: Berdintasun teknikaria eta beste zinegotzi edo teknikari

laguntzaile batzuk.

o Funtzioak:

Berdintasun Planaren jarraipen eta garapena bermatzea.

Planean zehazten diren ekintzak bultzatzea eta koordinatzea.

Inplikatutako eragile guztiak koordinatzea.

Planean zehaztutako helburu eta programen ebaluazioa burutzea.

Plana ezagutzera ematea eta komunikazio lanak egitea.

Berdintasun Batzordea:

o Parte-hartzaileak: Dagoeneko dagoen egitura mantendu eta indartu, elkarteetako

kideak, udal arduradunak, herriko beste eragileak eta Berdintasuna sustatzean

interesa duten herritar oro.

o Funtzioak:

Berdintasun Planaren inguruan Berdintasun Sailari aholkuak eta

proposamenak egitea.

Planaren exekuzioan Berdintasun Sailari laguntza ematea.

Planaren helburu eta neurrien betetze-mailaren jarraipena eta balorazioa

egitea.

Ahuldade edo akatsak identifikatzea eta neurri zuzentzaileak proposatzea.

Batzordeen jarraipenerako egitura politikoa:

o Parte-hartzaileak: Oñatiko udaleko batzorde bakoitzeko arduradun politiko bat.

o Funtzioak:

Batzorde bakoitzean garatuko diren programa eta ekintzak adostea.

Berdintasun Plana betetzeari dagokion batzordeen arteko koordinazio eta

elkarlan esparruak zehaztea.

Batzorde bakoitzak burututako ekintzen betetze-maila ebaluatzea eta

Berdintasun Sailari honen berri ematea.

Sail barruko jarraipenerako egitura:

o Parte-hartzaileak: Udal-sail bakoitzeko langileak (Saileko bilerak aprobetxatuko

dira)

o Funtzioak:

13

Sailean burutuko diren ekintzak komunikatzea, langileen ardura eta

inplikazioa bilatuz.

Sailean onartutako ekintza eta helburuen betetze-maila ebaluatu eta

Berdintasun Sailari honen berri ematea.

6. Planaren jarraipena eta ebaluaketa

Oñatiko Berdintasun Plana urtero garatuko da, Programa operatiboetan finkatuz udalaren arlo

bakoitzak urte horretarako burutuko dituen helburu, programa eta ekintzak. Programa hau

Berdintasun Arloak prestatuko du, Berdintasun Batzordearen laguntzarekin. Bi arlo hauen

arteko elkarlana ezinbestekoa da; izan ere, Berdintasun Batzordea da Plana parte-hartze prozesu

aktibo baten bitartez burutzea bermatzen duena.

Programa Operatiboa errealista izan dadin ezinbestekoa da Udaleko Batzorde desberdinekin

adostasunetara heltzea, eta Batzorde bakoitzak Plana burutzeko hartuko dituen konpromisoak

zehaztea. Horregatik, Programa Operatiboa Batzordeen Jarraipenerako egitura politikoan

kontrastatuko da, eta batzordeen arteko koordinazio-eredua zehaztuko da. Batzorde bakoitzak

urte bakoitzean burutuko dituen ekintzak Batzordearen ekintza Planean jasoko da. Ekintza

bakoitza betetzean Ekintzen jarraipen fitxetan zehaztuko da (Txosten honetako azken orrietan

daude bi fitxak), eta ekintza amaitzean, Berdintasun Sailera bidaliko dira.

Berdintasun Sailak Ekintzen Jarraipen fitxa guztiak jasoko ditu eta hauen betetze mailak aztertuz,

Planean zehazten diren estrategia eta helburuak ebaluatuko ditu. Era honetan, Planaren

jarraipenaren ikuspegi orokorragoa izango du. Lan hau errazteko Programen ebaluazioa eta

Helburuen ebaluazioa deituriko fitxak atxikitzen dira txosten honen amaieran. Urtean zehar

jasotako datuekin azken ebaluaketa egingo da, Planak ezarritako helburuak eta programak ze

punturaino bete diren zehazteko. Berdintasun Batzordearekin elkarlanean, hurrengo urteko Plan

Operatiboa zehaztuko da, hutsuneak bete, moldaketak egin eta proposamen berriak txertatuz.

Sail barruko jarraipen egitura udal-sail bakoitzeko langileei Oñatiko Berdintasun Planaren

berri eman eta beraien inplikazioa zehazteko eremua da. Sail bakoitzak adostutako ekintzak

aurrera eramateko ardura du, eta baita berauek ebaluatu eta Berdintasun Sailari transmititzekoa

ere.

14

Berdintasunaren aldeko Gobernantza hobetzeko neurriak

Oñatiko udalean emakume eta gizonen berdintasunaren aldeko pausuak emateko, beharrezkoa

da aukera berdintasunerako politikak udaleko arlo guztietatik zeharkakotasunez bultzatzea.

Gobernantza da ikuspegi honen atzean kokatzen den teoria eta hurrengo esanahia du: Prozesu

politikoak antolatzea, hobetzea, garatzea eta ebaluatzea, neurri politikoak hartzeko orduan

zeresana duten aktore guztiek politika, maila eta etapa guztietan sar dezaten genero berdintasun

ikuspegia (Europako Kontseilua, 1998).

Oñatiko udaleko errealitatera egokituta, Berdintasunaren aldeko Gobernantza hobetzeko

hurrengo sei edukiak proposatzen ditugu, Emakumek aurkeztutako EAEko Emakumeen eta

Gizonen Berdintasunerako V. Planean oinarrituta. Hurrengo atalean neurri orokor bakoitzari

dagozkion ekintzak azaltzen dira.

1. Administrazioaren barruan Berdintasuna sustatzearen aldeko neurriak eta arauak

ezartzea: Estrategia honen helburuak udalaren kontratazio politikarekin eta ematen

diren diru-laguntzekin loturiko zenbait ekintza biltzen ditu.

2. Planaren jarraipenerako koordinazioa: Berdintasun Sailak Planaren exekuzioan

inplikatutako arlo ezberdinekin izan beharreko koordinazioaz ari da.

3. Berdintasun Sailetik prestakuntza eta aholkularitza eskaini: Berdintasun Sailak,

Berdintasun Batzordearen laguntzaz, gainontzeko Batzorde eta sailei eskaini ahal dien

aholkularitza eta laguntzaz ari da, hauek genero ikuspegia euren eguneroko jardunean

txertatu dezaten.

4. Genero ikuspegia estatistiketan eta azterlanetan txertatzea: Sexua kontuan izango

duen datu bilketa sistematizatua ezartzearen inguruko ekintzak biltzen ditu.

5. Hizkuntza, irudi eta eduki ez sexistak bultzatzea: Dokumentu publiko guztietatik

hizkuntza, irudi eta eduki sexistak desagerraraztezko neurriak biltzen ditu.

6. Genero ikuspegia aurrekontu, arau eta programetan txertatzea: Aurrekontuetan eta

administraziotik burutzen diren programetan genero analisia eta genero eragina

neurtzen hasteko zenbait esperientzia proposatzen dira.

7. Berdintasun plana jakitera eman: Informazio-bide ohikoetan Berdintasun Plana burutu

dela jakitera eman eta Planaren aurkezpen publikoa burutzearen garrantzia

azpimarratzen da.

15

1. Berdintasuna sustatzearen aldeko neurriak eta arauak ezartzea

Kodea Ekintzak Arduraduna 2013 2014 2015 2016 Aurrekontua Adierazleak

G-1.1. Enplegu publikoko deialdietan hizkuntza eta edukien erabilpen ez sexista egiten dela bermatu aldizkari, udalaren argitalpen, baldintza-agiriak eta enplegu eskaintzetan.

Batzorde guztiak

Enplegu publikoko deialdi kopurua Hizkuntza eta edukien erabilpen ez sexista egiten den

deialdi kopurua. Hizkuntza eta edukien erabilpen sexista egiten den

deialdi kopurua.

G-1.2 Lan-deialdi publikoetako eta oposizioetako gaitegian berdintasunarekin lotutako edukiak sartzea

Alkatetza

Identifikatutako enplegu publikoko deialdi kopurua Sartuko diren gaiak eta edukiak definitu Deialdi bakoitzean sartutako gai kopurua Berdintasunarekin lotutako edukiak sartu ez diren

deialdi kopurua.

G-1.3 Ordenantza orokorrean genero irizpideak sartu kanpo kontrataziorako eta diru-laguntzetako

Alkatetza

Ezarritako genero irizpideak identifikatu Genero irizpideak betetzen dituztela egiaztatzen den

eskabide eta lizitazio kopurua. Eskabidea egiteko ezarritako irizpideak betetzen ez

dituzten eskabide kopurua. Aurreikusitakoak ez diren beste genero irizpide batzuk

erabiltzen dituzten eskabide kopurua. Diruz lagundutako entitate eta pertsona kopurua. Ezarritako irizpideekin diruz lagundutako eskabide

portzentajea. Emandako diru kopurua ezarritako irizpideak dituzten

eskabideak.

16


G-1.4 Ordenantza orokorrean genero irizpideak sartu herriko elkarteei diru-laguntzak emateko orduan

Kultura Kirola

Gazteria Hezkuntza eta Euskera

Ezarritako genero irizpideak identifikatu Genero irizpideak betetzen dituztela egiaztatu den

eskabide eta lizitazio kopurua. Eskabidea egiteko ezarritako irizpideak erabiltzen ez

dituzten eskabide kopurua. Aurreikusitakoak ez diren beste genero irizpide batzuk

erabiltzen dituzten eskabide kopurua. Diruz lagundutako entitate eta pertsona kopurua. Ezarritako irizpideekin diruz lagundutako eskabide

portzentajea. Emandako diru kopurua ezarritako irizpideak dituzten

eskabideak.

G-1.5 Kulturako eta kiroletako diru-laguntzak ematean puntuagarritzat hartu elkarteek proposatutako ekintzak erantzun zuzena ematea 1go Berdintasun Planaren helburuetarikoren bati.

Kultura Kirola

Irizpideak ezartzea Irizpideak jaso ahal izateko eredu bat prestatzea Irizpideak erabiltzen dituzten eskabide kopurua Irizpideak erabiltzen ez dituzten eskabide kopurua Aurreikusitako irizpideez aparte beste genero irizpide

erabiltzen den eskabide kopurua.

G-1.6 Kanpo kontratazioko kasuetan klausula bat sartu gaitasun berdintasuna dagoenean gutxien ordezkatutako sexua kontratatzeko.

Alkatetza Eskaintza edo enplegu publikoen irizpideak identifikatu.

Klausula ezarri ez den eskaintza kopurua. Zenbat aldiz erabili da klausula Klausula erabili izan den eskaintzetan izandako eragina.

17


G-1.7 Aisialdiko zerbitzuak kontratatzerakoan (Gazte-txokoko langileak...) kontuan hartu kontratatzen den antolakundeak hezkidetza irizpideak betetzen dituela. Pertsonak direnean hezkidetza formazioa izatea.

Kultura Kirolak Gazteria

Euskara eta Hezkuntza Ongizatea

Kontratazio ekintzak identifikatu Identifikatutako hezkidetza irizpideak Lizitazioetan ezarritako irizpideak Kontratazioetan erabilitako irizpideak Irizpide honek erabiltzen dituzten entitate kopurua Irizpide honek erabiliz egiten diren kontratazio kopurua Hezkidetza irizpideak erabiltzen ez dituztenen

kontratazio kopurua

G-1.8 Emakumeen eta gizonen partaidetza orekatua duten epaimahaiak osatzea lehiaketa guztietan

Batzorde guztiak

Zenbat lehiaketetan egon den epaimahaia Zenbat emakume eta gizonezkok osatu duten

epaimahaia

G-1.9 Sailetako barne-promozioetan emakumeen inplikazioa hazteko neurriak hartu

Sail guztiak Proposatu diren neurriak Hartutako neurriak Neurriez baliatu diren emakumeak

2. Planaren jarraipenerako koordinazioa


G-2.1 Berdintasun Saila batu adostutako maiztasunarekin

Berdintasun Saila

Egindako batzar kopurua, denbora, modua eta edukia Batzarretara deitutako pertsonak Batzarrean parte hartu duten pertsonak

G-2.2 Berdintasun Batzordea batu adostutako maiztasunarekin

Berdintasun Batzordea


18


G-2.3 Batzordeen jarraipenerako egitura politikoa batu adostutako maiztasunarekin

Batzordeen jarraipenerako egitura

politikoa


G-2.4 Sail Barruko Jarraipen egituretan Berdintasun Planaren jarraipena egin adostutako maiztasunarekin

Sail guztiak Zein maiztasunekin adostu den Planaren jarraipena egitea

Zein maiztasunarekin burutzen diren Planaren jarraipenerako batzarrak

Zenbat pertsonek parte hartzen duten batzarretan

G-2.5 I. Plana ebaluatzeko sistema prestatu eta jarraitu

Berdintasun Saila

Programa, helburu eta ekintzen balorazioa Adostutako zenbat ekintza burutu diren Adostutako zenbat ekintza ez diren burutu

G-2.6 Berdintasunaren aldeko urteko ekintzen plangintza prestatu

Berdintasun Saila

Plangintza osatu, baliabideak, datak eta beste ezaugarriak zehaztu.

G-2.7 Berdintasun Batzordeko kideen kopurua hazteko saiakera egin


Berdintasun Saila

Inbertitutako baliabide kopurua Deialdia heldu zaien pertsona kopurua Berdintasun Batzordean parte hartzeko prest agertu

diren pertsona kopurua

G-2.8 Berdintasun Saileko ekarpen eta iradokizunak jaso eta kontuan hartu

Batzorde guztiak

Egindako proposamen kopurua Proposatutako eta/edo ezarritako proposamenen

balorazioa.

G-2.9 Koordinazio eta jarraipen lanetan hasi Debagoienako beste herrietako Berdintasun Sailekin.

Berdintasun Saila

Egindako batzorde kopurua, denbora, modua eta edukia Koordinatzeko erabilitako beste modu batzuk

19

3. Berdintasun Sailetik prestakuntza eta aholkularitza eskaini


G-3.1 Sail edo zerbitzuetako prestakuntza edo aholkularitza premiak identifikatu eta Berdintasun Sailari jakinarazi.

Batzorde guztiak

Identifikatutako premia kopurua Premia hauek asetzeko proposatutako prestakuntza

kopurua Nori zuzendua dago prestakuntza Parte hartu duten pertsonen kopurua sexua eta lan

arloa berezituz Egindako prestakuntzen balorazioa.

G-3.2 Berdintasun Sailak proposatutako prestakuntzetan parte hartu

Batzorde guztiak

Egindako prestakuntza kopurua Nori zuzendua dago prestakuntza Parte hartu duten pertsonen kopurua sexua eta lan

arloa berezituz Egindako prestakuntzen balorazioa.

G-3.3 Berdintasunaren inguruko baliabideen gaineko informazioa sistematizatu

Berdintasun Saila

Zenbat zerbitzu eta errekurtsoren zabalkundea egin den Egindako zabalkunderako ekintza kopurua

G-3.4 Arlo guztiek informazioa eman Berdintasun Sailari arlo bakoitzean berdintasun gaietarako dauden baliabide eta zerbitzuei buruz

Batzorde guztiak

Jasotako informazioa (zenbat, zein arlotik eta zein udalerritik)

Zein Batzordek bidali duen informazioa

G-3.5 Generoan formazioa eman teknikariei eta Sailetako beste langile batzuei

Sail guztiak Ikastaroaren ezaugarriak zehaztu Parte-hartzaile kopurua Egindako prestakuntzaren balorazioa

G-3.6 Datu base bat sortu berdintasun arloaz interesatuta dauden pertsona eta erakundeekin eta Batzordean egiten diren ekintzak jakinarazi


Datu basean dauden pertsonen kopurua sexua berezituta

Zenbat aldiz bidali den informazioa. Komunikazioaren balorazioa

20


G-3.7 Udalaz gaindiko erakundeek eskaintzen duten berdintasun inguruko aholkularitza zerbitzuez baliatu (hirigintzan, enplegua sustatzeko politiketan…).

Batzorde guztiak

Zenbat udal sailek eskatu duten aholkularitza zerbitzua. Jasotako proposamen kopurua Eraldatzeko neurri kopurua

4. Genero ikuspegia azterlan eta estatistiketan txertatzea

Kodea Ekintza Arduraduna 2013 2014 2015 2016 Aurrekontua Adierazleak

G-4.1 Adostu eta aplikatu irizpide komun batzuk datuak bildu eta aztertzeko orduan (diagnostiko eta ebaluazioetan). Eskatu beharreko gutxieneko minimoa sexukako banaketa izango da, baina aukera dago bestelako irizpide batzuk ere sartzeko baldin genero ikuspegitik interesagarriak badira (diru sarrerak, norberaren gain dauden pertsona kopurua, ezintasunak, jatorria...)

Berdintasun Saila

Berdintasun

Batzordea

Batzorde guztiak

Identifikatutako irizpide kopurua Zenbat aldiz aplikatu den irizpidea Zenbat aldiz ez den irizpidea aplikatu Irizpideen erabilgarritasuna Egindako azterketa kopurua Adostutako irizpideen arabera egindako azterketa

kopurua

21


G-4.2 Kultur, kirol, jai, eta beste edozein jarduera motan partaideak sexuaren arabera jaso. Honetaz gain, beste irizpide batzuk ere jasotzea gomendatzen da, bereizketa anizkoitzeko egoerak identifikatzeko.

Batzorde guztiak

Partaide kopurua sexuaren (eta beste aldagai batzuen) arabera jasota.

Sexua jaso den ekintza kopurua. Sexua jaso ez den ekintza kopurua.

G-4.3 Jai Batzordeko kideen sexuak eta burutzen dituzten lanak jaso. Antolatzen diren ekintzetan partaide kopurua (protagonista eta partehartzaile) sexuaren arabera jaso.

Kultura Jai

Batzordea

Kideen kopurua sexuaren eta betetzen duten lanaren arabera

Antolatzen diren ekintza kopurua sexuaren eta parte hartzeko eraren arabera.

Sexua jaso den ekintza kopurua. Sexua jaso ez den ekintza kopurua.

G-4.4 Elkarteei sexuaren araberako datuak jasotzeko irizpideak eman, udalari eskatutako diru-laguntzak justifikatzeko memorietan ager daitezen.

Berdintasun Saila

Kultura Kirola

Ezarritako irizpideak (kopurua) Jasotako datu kopurua sexu bereizketa eginez Jasotako datu kopurua sexu bereizketa egin barik Informazioa eman zaien elkarte kopurua Ezarritako irizpideak jarraitu dituzten elkarte kopurua. Jarritako irizpideen inguruko elkarteen balorazioa.

G-4.5 Jasotako datuak ustiatu, emakume eta gizonek bizi duten egoera, baldintza, jomuga eta premiak identifikatzeko.


Alor bakoitzean jasotako datuetatik ateratako ondorio kopurua

Beharrezkoa balitz, berdintasuna sustatzeko neurri kopurua

22

5. Hizkuntza, irudi eta eduki ez sexistak bultzatzea


G-5.1 Hizkuntza ez sexistarako gidaliburuak banatu Batzorde eta Sailei (Emakundek kirolerako, hezkuntzarako… argitaratzen dituenak adibidez)

Berdintasun Saila

Banatutako gidaliburu kopurua Erabilera ez sexistarako gidaliburuaren inplementazioa Arlo ezberdinen balorazioa egindako difusioaren

inguruan.

G-5.2 Aztertu arlo bakoitzak ekoizten dituen dokumentu publikoak eta ezabatu euretatik hizkera, eduki eta irudi sexistak

Batzorde guztiak

Hizkera eta eduki sexistak erabili dituzten dokumentu kopurua.

Proposatutako zuzenketa kopurua Egindako zuzenketa kopurua Aztertzeko eskatutako dokumentu kopura.

G-5.3 Alor desberdinetatik argitaratzen diren deialdi eta karteletan irudi eta hizkuntza ez-sexistak erabiltzen diren aldizka aztertu

Batzorde guztiak

Zenbat deialdi/kartel argitaratu diren berdintasun irizpidea kontuan hartuta.

Zenbat mezu eta irudi ez-sexista argitaratu diren. Zenbat mezu eta irudi sexista argitaratu diren.

G-5.4 Gai honen inguruan proposatzen diren prestakuntza jardueretan parte hartu

Batzorde guztiak

Egindako prestaketa kopurua Parte hartzaile kopurua sexua eta lan arloa berezituz Egindako prestaketaren balorazioa.

G-5.5 Herriko elkarte eta zerbitzuei hizkuntza eta irudi ez sexistak erabili ditzaten aholkularitza eta prestakuntza eman

Berdintasun Saila

Antzemandako elkarte eta pertsona kopurua (emakume eta gizonak)

Prestakuntza kopurua. Aholku kopurua Pertsonen balorazioa

23

6. Genero ikuspegia arau, aurrekontu eta programetan txertatzea


G-6.1 Berdintasun ikuspegia txertatzea herritarrei zuzendutako programa guztietan.

Batzorde guztiak

Zenbat programek barneratu duten genero ikuspegia Zenbat programetan ez den barneratu genero ikuspegia Zenbat herritarrek hartu duten parte programa hauetan

G-6.2 Aurrekontua genero ikuspegitik aztertzeko proiektu pilotu bat egin udaleko kultura sailarekin.

Kultura Berdintasun

Batzordea

Azterketaren emaitza Zenbat neurri ezarri diren. Tresnaren balioa beste arlo batzuetan aplikatzeko

bitartekoak jarri. Proiektu pilotuaren balorazioa

G-6.3 Udal aurrekontu guztiak genero ikuspegiarekin egin

Batzorde guztiak

Zenbat neurri ezarri diren Azterketaren emaitzak Aurreko urteko aurrekontuaren konparazioa

G-6.4 “Berdintasun marka” diseinatu berdintasun irizpideak betetzen dituzten programa eta aurrekontuak identifikatzeko

Berdintasun Saila

“Berdintasun marka” izateko irizpideak zehaztu Zenbat programa eta aurrekontuk duten “Berdintasun

marka” Zenbat programa eta aurrekontuk ez daukaten

“Berdintasun marka”

24

7. Berdintasun plana jakitera eman


G-7.1 Plana ezagutzera eman udaleko eragile, enpresa eta herritarrei, aldizkariak, bandoak, e-mail zerrenda, eta ohiko beste bideak erabiliz.

Berdintasun Saila

Zenbat eragile, enpresa eta herritar talde identifikatu diren informazioa bidaltzeko

Zenbat eta zein bide erabili diren informazioa jakietara emateko

Informazioa heldu den biztanleriaren kopuru estimatua

G-7.2 Planaren aurkezpen publikoa egin, diagnostikoan parte hartu duten elkarte, politikari eta herritarrak gonbidatuz, besteak beste.

Berdintasun Saila

Gonbidatutakoen zerrenda Agertutako pertsona kopurura sexuaren arabera

banatuta Antolatzaileen balorazioa

G-7.3 Planaren ebaluazioa publiko egin, Planaren hobekuntzan herritarren inplikazioa eta parte-hartzea bultzatzeko helburuarekin

Berdintasun Saila

Zenbat eragile, enpresa eta herritar talde identifikatu diren informazioa bidaltzeko

Zenbat eta zein bide erabili diren informazioa jakietara emateko

Agertutako jende kopurua (emakume eta gizonak) Jasotako proposamen kopurua Balorazioa

G-7.4 Zabalkunde sistematikoa eman, bai Udalaren barruan eta bai kanpoan, Berdintasun Batzordean egiten diren ekintzei buruz


Identifikatutako komunikabide kopurua Egindako buzoneo kopurua Banatutako kartel kopurua Bidalitako e-mail kopurua Zabaldutako ekintza kopurua Herritarren balorazioa

25

EMAKUMEEN AHALDUNTZE ETA BALIOAK ALDATZERAN ARDATZA

Ahalduntzeak “botere eskuraketa” suposatzen du; hau da, emakumeek euren posizio politiko,

ekonomiko eta soziala indartzea. Erabaki eta botere prozesuetan emakumeen parte-hartzea

handitzea ahalbideratuko duen banakako eta taldeko kontzientzia pizteko prozesua da.

Berdintasunerako V. Planak horrela azaltzen du Emakumeen ahalduntze eta balio aldatze ardatza:

Pertsonak bere bizitzari eragiten dioten baliabide eta erabakiei buruzko autoritatea eta boterea

areagotzeari deritzogu ahalduntzea. Beraz, emakumeak, banaka eta talde gisa, euren egoeraren

jabe egiterekin dago lotuta, horrela areagotu egingo dutelako erabakiak hartzeko prozesuetan

duten parte-hartzea, bai eta boterea erabiltzeko eta eragina izateko ahalmena ere. (EAEko

emakumeen eta gizonen berdintasunerako V. Plana)

Ardatz honen barruan hiru programa nagusi planteatzen ditu Emakunderen txostenak:

Autonomia pertsonala eta balioak aldatzea: V. Planean agertzen den bezala

programa honen helburu nagusia emakumeen ahalduntze pertsonala areagotzea da.

Norberaren eskubideak, balioa eta autoestimua indartzean datza prozesu hau,

emakumeek beren bizitza kontrola dezaten. Bestalde, programa honetan balioak,

portaerak, sinesmenak eta sexuei esleitutako roletan dauden estereotipoak aldatzeko

neurriak bultzatzen dira.

Baliabide ekonomikoak eta sozialak lortzea eta kontrolatzea: Baliabide

ezberdinekiko (ekonomikoa, formazioa, osasuna, kultura, kirola e.a) duten iriste maila

handitzeko neurriak biltzen ditu programa honek.

Partaidetza soziopolitikoa eta eragina: Herriko erabaki eta planifikazio guneetan

emakumeen presentzia sustatzeko ekintzak biltzen ditu. Baita emakumeen

elkartegintza sustatzeko neurriak ere.

Programa hauen barruan, helburu estrategiko batzuk zehazten ditu txostenak, eta hauek

oinarritzat hartuz, Oñatiko zerrendatu ditugu, udaleko ezaugarri propioak, antolakuntza erak eta

prozesu parte-hartzailetik ateratako ondorioak kontuan hartuta.

26

ARDATZA

PROGRAMAK

HELBURU

ESTRATEGI-

KOAK

EKINTZAK

2.1.Emakumeen Laneratzea eta lan Baldintzak eta mailaz igotzeko aukerak hobetzea, taldeen eta egoera aniztasuna kontuan hartuta.

3. Partaidetza sozio-politikoa eta eragina

2. Baliabide ekonomikoak eta sozialak lortzea eta kontrolatzea

1.Autonomia pertsonala eta balioak aldatzea

I.Emakumeen ahalduntze eta balioak aldatzea

2.3.Baliabide sozialetarako sarbidea hobetzea; batez ere, diskriminazio anitzeko egoeren arretari dagokionez.

2.2.Pobrezia edota bazterketa arriskuan dauden emakumeen egoera hobetzea.

1.2.Balioen aldaketa bultzatzea, Sexuaren araberako rol sozialak eta estereotipoak deuseztatzea

1.1.Emakumeen autonomiaren garapena eta genero kontzientzia bultzatzea

3.1.Emakumeek elkarteen mugimenduan parte hartzea bultzatzea.

3.2.Erabaki eta eragin alorretako emakumeen irismena handitzea

27

1. Autonomia pertsonala eta balioak aldatzea programa

1.1. Emakumeen autonomiaren garapena eta genero kontzientzia bultzatzea


A-1.1.1 Martxoak 8, ekainak 28 eta

azaroak 25 era integral eta

parte-hartzailean antolatu.

Egitaraua aste osoko

informazio/formazio

ekintzetara luzatu.

Alkatetza

Berdintasun

Batzordea

Zenbat gizon eta emakumeek hartu duten parte

prestaketan.

Zenbat ekintza eta zein ezaugarrietakoak, antolatu

diren.

Zenbat emakume eta gizonen hartu duten parte

antolatutako ekintzetan.

A-1.1.2 Abenduak 10 (Giza

eskubideen eguna), Azaroak

20 (Umeen eskubideen

eguna), abenduak 18

(Etorkinen eguna) eta beste

data esanguratsuetan

emakumeen aldarrikapenak

plazaratu.

Berdintasun

Batzordea

Beste

eragile

sozial

batzuk

Zenbat gizon eta emakumeek hartu duten parte

prestaketan.

Zenbat ekintza eta zein ezaugarrietakoak, antolatu

diren.

Zenbat emakume eta gizonen hartu duten parte

antolatutako ekintzetan.

A-1.1.3 Bultzatu herriko neskek eta

mutilek gizartearenganako

ikuspegi kritikoa

bereganatzea genero

ikuspegitik.

Batzorde

guztiak

Egindako ekintzak

Identifikatutako neska kopurua

Parte hartzen duten neska kopurua

Parte hartzen duten mutilen kopurua.

Neska eta mutil gazteak egindako ekintza kopurua

Egindako ekintzen nesken eta mutilen balorazioa.

28


A-1.1.4 Jabenkuntza eskolarekin

jarraitu, eta emakume

kolektibo desberdinei

egokitzeko saiakera egin

(emakume musulmanak,

gazteak, etxeko lanak egiten

dituztenak)

Berdintasun

Batzordea

Jabekuntza eskolako oinarriak sortzea.

Zenbat emakumeek partehartzen duten.

Beharrezkoak diren beste aldagai batzuk txertatu:

jatorria, adina… datuak jasotzerakoan

Zenbat ekintza identifikatu diren.

Zenbat ekintza egin diren.

Parte-hartzaileen balorazioa.

A-1.1.5 Autodefentsa feminista

tailerrekin jarraitu

Berdintasun

Batzordea

Zenbat emakumeek partehartzen duten.

Beharrezkoak diren beste aldagai batzuk txertatu:

jatorria, adina… datuak jasotzerakoan


A-1.1.6 Herrian garrantzitsuak izan

diren emakumeak omendu,

hauek egindako lana

publikoki eskertuz

Berdintasun

Batzordea

Zenbat emakume proposatu dira.

Zenbat emakume omendu dira.

Zenbat pertsonek (emakume eta gizonak) hartu dute

parte omenaldian

A-1.1.7 Herrian kiroletan

nabarmendu diren

emakumeak omendu;

futbolari gazteak,

beteranoak…

Berdintasun

Batzordea

Kirola

Zenbat emakume proposatu dira

Zenbat emakume omendu diren.

Zenbat pertsonek hartu duten parte omenaldian.

A-1.1.8 EAEko kirolari

emakumezkoen ezagunen

bisitaldiak antolatu

ikastetxeetan, neskek

kirolean jarraitu dezaten

sustatzeko

Berdintasun

Batzordea

Kirola

Ikastetxeak

Zenbat emakume kirolari proposatu diren

Zenbat bisitaldi burutu diren

Zenbat ikaslek parte hartu duten

Egindako balorazioa

29


A-1.1.9 Udaleko emakumeen

historia berreskuratzeko

ekimenak antolatu (ikerketa

bekak, ahozko artxibategia

osatu…)

Berdintasun

Batzordea

Partaidetza

Egindako ekimen kopurua

Egindako ekintzak, denbora, modua, edukia eta

aurrekontua

Zenbat emakume eta gizonek parte-hartu dute.

Ekintzei egiten zaien difusioa.

A-

1.1.10

Goi-mailako ikastetxeetan

beste generoari tradizionalki

atxiki zaion lanpostuak

betetzen dituzten emakume

eta gizonen esperientzia

errealak aurkeztu (bisitak,

audibisualak…)

Berdintasun

Batzordea

Hezkuntza

Ikastetxeak

Zenbat pertsonen esperientziak azaldu diren

Zenbat gaztetxok (neska eta mutilek) hartu duten parte

ekimenean

Irakasle eta ikasleen balorazioa

A-

1.1.11

Emakumeen presentzia

kaleetan, monumentuetan

eta eraikuntza

adierazgarrietan indartzeko

helburua duten

proposamenak formulatu

eta proposamen hauek

kontutan hartu. (Kale berriei

emakume izenak jarriz,

adibidez)

Alkatetza

Partaidetza

Hirigintza

Berdintasun

Batzordea

Zenbat gizon eta emakumek parte hartu duten

prozesuetan

Zenbat leku identifikatu diren

Zenbat aitortza egon diren

A-

1.1.12

Emakumeen kirol jarduerak

ikustaraztera eman:

emakumeen futbol

partiduen ordutegiak jende

gehiago dagoenak izan

daitezen, adibidez

Kirola

Emakumeen jokatzen dituzten zenbat kirol ikuskizun

burutu diren.

Zenbat emakumezkoek parte hartu duten.

Zein leku okupatu dituzten.

Zein ordutegitan izan diren.

Zenbat ikusle joan diren.

30


A-

1.1.13

Amonen zaintza

bisibilizatzeko neurriak

hartu, Hirugarren adineko

edota Alargunen

Elkartearekin elkarlanean

(gai honen inguruko argazki

lehiaketa antolatuz,

adibidez).

Ongizatea

Kultura

Berdintasun

Batzordea

Zenbat emakume eta gizonek hartu duten parte parte-

hartze prozesuan

Zenbat proposamen aurkeztu diren

Aukeratutako proposamenaren xehetasunak eta

bideratuko den era zehaztu: kanpaina, sariak,

epaimahia…

Zenbat emakume eta gizonek hartu duten parte

antolatutako ekintzetan

Ekintzen balorazioa

A-

1.1.14

Etxeko lanak bisibilizatu,

kanpainak, lehiaketak,

aitormen publikoak eta

beste estrategia batzuen

bitartez

Berdintasun

Batzordea


Aukeratutako proposamenaren xehetasunak zehaztu:

modua, edukia, aurrekontua…



Kanpaina eta ekintzen balorazioa

A-

1.1.15

Emakume baserritarren lana

bisibilizatu, kanpainak,

lehiaketak, aitormen

publikoak eta beste

estrategia batzuen bitartez

Auzoak eta

landa

garapena

Berdintasun

Batzordea


Aukeratutako ekintza, modua, edukia eta aurrekontua

zehaztu




A-

1.1.16

Liburutegian

berdintasunaren inguruko

atala sortu eta ezagutzera

eman

Kultura Zenbat material jarri den Berdintasunaren atalean

Zenbat material berri eskuratu den

Materiala ezagutzera eramateko kanpainaren

ezaugarriak zehaztu

Zenbat pertsona (gizon eta emakume) baliatzen diren

atal honetako materialaz

31


A-

1.1.17

Itxura fisikoak emakume

gazteengan duen garrantzia

aztertu eta lantzeko ekintzak

Gazteria Aukeratutako ekintza, modua, edukia eta aurrekontua

zehaztu




1.2. Balioen aldaketa bultzatzea, sexuaren araberako rol sozialak eta estereotipoak deuseztatuta


A-1.2.1 Tradizionalki gizonezkoenak

izan diren jardueren

ikastaroak antolatu

emakumeei zuzenduta:

elektrizitatea, automozioa

eta bizikleta konpontzeko

tailerra.

Kultura

Euskara eta

hezkuntza

Gazteria

Zenbat emakumek hartu duten parte.

Burutu diren saio kopurua.

Ikastaroaren balorazioa.

A-1.2.2 Gizonentzako etxeko lanak

eta eguneroko janaria

prestatzeko ikastaroa

antolatu.

Kultura

Ongintza

Zenbat gizonek hartu duten parte.

Ikastaroaren saio kopurua.

Ikastaroaren balorazioa.

32


A-1.2.3 3.adineko gizonek

autonomia landu dezaten

tailerrak antolatu.

Kultura

Ongintza

Zenbat adineko gizonek hartu duten parte.

Zenbat saio burutu diren.

Jardueraren balorazioa.

A-1.2.4 Gaztetxean genero inguruko

formazio tailerrak antolatu.

Berdintasun

Batzordea

Egindako tailer kopurua, denbora, modua, edukia eta

aurrekontua.

Parte hartzaile kopurua.

Tailerren balorazioa.

A-1.2.5 “Egun aldrebesa”: jaietako

egun batean rol aldaketen

jolasa burutu, horretan

aditua den dinamizatzaile

batekin.

Kultura

Jai

Batzordea

Zenbat pertsonek parte hartu duten (gizon-emakume)

Parte hartzaileen balorazioa

A-1.2.6 Mutil gazteei zuzendutako

tailerrak egin, gizonezko

izateagatik bizi dituzten

zenbait egoera aztertzeko

(drogen kontsumoa,

errepideko istripuak, jarrera

ausartegiak, e.a)

Ongintza Egindako tailer kopurua, denbora, modua, edukia eta

aurrekontua.



33


A-1.2.7 Emakumeen ahalduntzerako

hitzaldiak antolatu: Jende

aurrean hitz egiteko tailerra,

ekonomiaren inguruan,

sexualitatea eta genero

indarkeria landuz

Ongintza Egindako tailer kopurua, denbora, modua, edukia eta

aurrekontua.



A-1.2.8 Zuazola-Larrañaga

ikastetxearekin lan egin bere

prestakuntza ikastaroetan

berdintasuna kontuan hartu

dezan

Hezkuntza

Berdintasun

Batzordea

Berdintasuna sustatzeko hartu diren neurriak

Barneratu diren edukiak

Ikastaroetan parte-hartu duten emakume eta gizon

kopurua

A-1.2.9 Gabonetan euskarazko

katalogoa banatzean, jostailu

ez sexisten gida banatu

Euskara eta

Hezkuntza

Berdintasun

Batzordea

Gidaren ale kopurura

Kanpainaren balorazioa

A-

1.2.10

Eskola kirol ez-generizatua

sustatu, multi-kirolak,

adibidez.

Kirola

Hezkuntza

Zenbat kirol jarduera burutu diren.

Zenbat neska eta mutilek hartu duten parte.

A-

1.2.11

Hirugarren adinekoekin eta

gaixoekin lan egiten duten

pertsonak (Eguneko

zentroan adibidez)

kontratatzean osasuna eta

generoaren inguruko

formazioa eman emakumeen

beharretara hobeto

egokitzeko.

Ongintza Zenbat profesionalek parte hartu duten formazioan

Parte hartzaileen balorazioa.

Zenbat saio egin diren

Zerbitzua erabiltzen dutenen balorazioa

34


A-

1.2.12

Hezkidetza arloko

prestakuntza eman eskola

orduz kanpoko zein

aisialdiko jarduerak

antolatzeko ardura dutenei

(Soto begiraleak, besteak

beste)

Kultura

Euskara eta

Hezkuntza

Ikastetxea

Zenbat pertsona identifikatu diren prestakuntza

jasotzeko

Zenbat emakume eta gizonek jaso duten formazioa.

Egin den balorazioa.

A-

1.2.13

Aisialdi eta kultur-

baliabideak (liburuak,

bideoak) berrikusi, irudi,

mezu eta eduki ez-sexistak

betetzen dituztela

bermatzeko

Kultura

Gazteria

Hezkuntza

Berrikuspena sistematizatu, genero aldagaiak txertatuz

Zenbat material berrikusi den

Zenbat material baztertu diren irudi, mezu eta eduki

sexistak dituztelako

A-

1.2.14

Udalekuetarako begiraleek

hezkidetza arloko

prestakuntza izatera behartu

kontratatutako enpresa

(bitarteko urteetan

puntuagarria delaz

informatu).

Euskara eta

Hezkuntza

Zenbat emakumezko eta gizonezko begiralek jaso duten

formazioa.

Egin den balorazioa.

A-

1.2.15

Koordinazio taldeen bitartez

genero formazioa eskaini

gurasoei

Hezkuntza

Berdintasun

Batzordea

Zenbat gurasok hartu duten parte hezkidetza

formazioan


A-

1.2.16

Haur-etorkinentzako

Programako materialean

Berdintasun gaiak lantzea

Hezkuntza

Kultura

Eduki berriak zeintzuk izango diren zehaztu

Zenbat umek jaso duten Berdintasunaren inguruko

edukiak

35


A-

1.2.17

Berdintasun irizpideak

betetzen dituzten kirol eta

kultur elkarteak saritu.

Kultura

Kirola

Berdintasun irizpideak zeintzuk diren zehaztu.

Saritzeko irizpideak zehaztu: Ekonomikoki, baliabide

aldetik…

Zenbat kultur eta kirol elkartek betetzen dituzten

berdintasun irizpideak

Zenbat kultur eta kirol elkartek ez dituzten bete

berdintasun irizpideak

A-

1.1.18

Goi-mailako ikastetxeetan

beste generoari tradizionalki

atxiki zaion lanpostuak

betetzen dituzten emakume

eta gizonen esperientzia

errealak aurkeztu (bisitak,

audibisualak…)

Berdintasun

Batzordea

Hezkuntza

Ikastetxeak

Zenbat pertsonen esperientziak azaldu diren

Zenbat gaztetxok (neska eta mutilek) hartu duten parte

ekimenean

Irakasle eta ikasleen balorazioa

A-

1.2.19

Udala ordezkatu behar

denean herritarrei begira

burutzen diren ekintza

publikoetan talde

parekideak osatzen saiatu.

Alkatetza Zenbat jarduera publikoetara joan diren

Zenbat alditan joan den talde parekide bat

Zenbat alditan ez den joan talde parekide bat

36

2. Baliabide ekonomikoak eta sozialak lortzea eta kontrolatzea programa

2.1. Emakumeen laneratzea eta lan baldintzak eta mailaz igotzeko aukerak hobetzea, taldeen eta egoera

aniztasuna kontuan hartuta.


A-2.1.1 Udaleko enplegu arloko

beharrizanak identifikatu

(lan dibersifikazioari

buruzko informazioa,

emakumeak kontratatzeko

sentsibilizazio kanpainak,

baliabide mapa bat prestatu,

e.a) eta proposamenak egin.

Ongintza

Sozioekono

mia

Identifikatutako beharrizanak

Egindako proposamenak

Ezarritako proposamen kopurua

Burututako proposamenak

Proposamenen balorazioa

A-2.1.2 Emakumeentzako

kalitatezko lanpostuak

bultzatu udalean dauden

enpresekin hitzarmenak

bultzatuz (Lanbide,

Debagoienako

mankomunitatearekin…

elkarlanean)

Ongintza

Sozioekono

mia

Lortutako hitzarmen kopurua

Beraien egoera ekonomikoa hobetu duten emakume

kopurua

A-2.1.3 Lan erreproduktiboetan

enplegatuta dauden

emakumeei euren

eskubideen inguruko

formazioa eman

Ongintza

Berdintasun

Batzordea

Sozioekono

mia

Zenbat emakumek parte-hartu duten formakuntza

saioetan

Antolatzaileen balorazioa

37


A-2.1.4 Emakume etorkinen

integrazioa eta lan-

merkaturaketa erraztuko

duten formazio tailerrak

eman.

Ongintza Antolatu diren formazio tailerren kopurua eta

ezaugarriak

Parte-hartu duten emakume kopurua

Parte-hartzaileen balorazioa

A-2.1.5 Ekonomi garapen planak

diseinatzerako orduan,

berdintasun ikuspegia

txertatzea eta emakumeen

behar espezifikoak aintzat

hartzea.

Ongintza

Hirigintza

Berdintasun ikuspegitik aztertutako neurri kopurua.

Emakume eta gizonen parte-hartze kopurua planaren

diseinu eta exekuzioan.

Emakumeen enplegua sustatzea helburu duten neurri

kopurua.

A-2.1.6 Ingurumen-azterketak eta

planak diseinatzerako

orduan berdintasun

ikuspegia kontuan hartu

Auzoak eta

landa

garapena

Zenbat azterketa eta plan burutu diren

Zenbat azterketa eta planek izan duten genero

ikuspegia


elaborazioan eta exekuzioan

38

2.2. Pobrezia edota bazterketa arriskuan edo egoeran dauden emakumeen egoera hobetzea


A-2.2.1 Ongizate sailak eskaintzen

dituen baliabideak

emakumeen beharretara

hobeto egokitzea.

Ongizatea Egokitzeko beharra duten identifikatutako baliabide

kopurua.

Zenbat baliabide egokitu diren

Zenbat ez diren egokitu.

Zein den bezeroen iritzia egokitzapena eta gero.

A-2.2.2 Kaleko eraso gehienetan

adineko emakumeak direnez

kaltetuenak, beraiekin

erasoak galarazteko

ikastaroak antolatu

Udaltzaingo

a

Kultura

Berdintasun

Batzordea

Ikastaroaren ezaugarriak zehaztu: ordu kopurua,

edukia, lekua…

Propaganda kanpainaren ezaugarriak zehaztu

Zenbat emakumek hartu duten parte ikastaroan

Antolatzaileen balorazioa

A-2.2.3 Teknologia berriek

erabiltzen dituzten

emakume kopurua

handitzea, bereziki nagusien

artean eta zailtasunak

dituzten taldeen artean.

Kultura

Ongizatea

Zenbat emakume identifikatu diren arazo honekin.

Zenbat emakumek hartu duten parte ekintzan.

Zein den parte hartzaileen eta irakaslegoaren

balorazioa.

A-2.2.4 Emakume monopalentalei

arreta berezia eman gizarte

zerbitzuetatik: beharrak

identifikatu eta neurri

zehatzak hartu

Berdintasun

Batzordea

Emakume monoparentalen identifikatutako beharrak

Zehaztutako neurri eta ekintza konkretuak

Burututako neurri eta ekintza kopurua

Zenbat emakumeri zuzendu zaizkien ekintzak

Ongizate zerbitzuen eta erabiltzaileen balorazioa

39

2.3. Baliabide sozialetarako sarbidea hobetzea, batez ere, diskriminazio anitzeko egoeren arretari dagokionez


A-2.3.1 Kirol-instalazioak

feminizatuago dauden

kiroletarako egokitu.

Kirola Zenbat jarduera ez-maskulinizatu burutu diren

dagoeneko dauden instalazioetan.

Zenbat emakume eta gizonek hartu duten parte.

Egindako balorazioa.

A-2.3.2 Kirol eskaintza zabaldu,

emakumeen gustuetara

egokitzen diren kirolak

indartuz.

Kirola Zenbat kirol berri eskaini diren.

Zenbat emakume eta gizonek hartu duten parte.


A-2.3.3 Maskulinizatutako kiroletan

nesken parte-hartzea

sustatu

Kirola Mutilen pataidetza altuagoa den kirol kopurua

Nesken parte-hartzea hazteko neurri kopurua

Kirol hauetan apuntatu diren nesken kopurua

A-2.3.4 Nerabe emakumezkoek

gustuko duten kirolak

identifikatu eta berauek

jokatuko diren olinpiadak

antolatu (mistoak izan

daitezke)

Kirola

Gazteria

Zenbat eta zein kirol identifikatu diren emakume

nerabeen gustuko bezala.

Olinpiadetan zenbat emakume eta gizonek hartu duten

parte.

A-2.3.5 Emakumeak biltzen diren

guneak aprobetxatu

(jubilatuen egoitza,

Gaztelekua, kafetegia, haur

txokoa…) osasuna eta

emakumearen inguruko

hitzaldiak egiteko.

Ongizatea

Berdintasun

Batzordea

Zenbat ekintza burutu diren

Zein gai landu diren.

Zenbat emakumek parte hartu duten

Zein den parte hartzaileen balorazioa.

Non egin diren ekintzak.

40


A-2.3.6 Emakumeak eta kultura-

aniztasuna landu, beste

jatorrietako emakumeak

udalaren zerbitzuetara

hurbiltzea errazteko: beste

herri batzuetako

esperientziak ezagutu

Berdintasun

Batzordea

Ongizatea

Identifikatu beste jatorriko emakumeek dituzten

ahulgune eta indarguneak

Migrazioa aspalditik jaso duten beste udalerri batzuk

identifikatu eta harremanetan jarri beraiekin, beraien

esperientziatik ikasteko eta gomendioak jasotzeko

Oñatin beste jatorriko emakumeekin lan egiteko pautak

zehaztu

A-2.3.7 Erakundeek eskainitako

erantzunak eta baliabideak

baztertze arriskuan dauden

emakumeen beharretara

hobeto egokitzea (zerbitzu

sozialak, ekonomikoak,

osasuna, hezkuntza,

enplegua, etxebizitza…)

Ongintza Egokitzeko beharra duten identifikatutako baliabide

kopurua.

Zenbat baliabide egokitu diren

Zenbat ez diren egokitu.

Zein den bezeroen iritzia egokitzapena eta gero.

A-2.3.8 Produkzio kultural eta

artistikoko lekuetan

emakumeen presentzia

handitzea, emakumeek

ekoiztutako (antzerkia,

pelikula, bertso saioak…)

jarduerak sustatuz eta

emakumezkoak ekoizleak

izan direla azpimarratuz.

Kultura Emakumeek ekoiztutako ekintza kopurua.

Gizonezkoek ekoiztutako ekintza kopurua

Parte hartzaile kopurua (emakume eta gizon).

41


A-2.3.9 Jaietako eskaintza

kulturalean berdintasun

ikuspegia txertatu,


(kultura, kirola) emakumeen

presentzia handituz.

Kultura

Jai

Batzordea

Emakumeek eta gizonek ekoiztutako ekintza kopurua.

Jaietako programan agertzen diren emakume eta

gizonen izen propioen kopurua.

A-

2.3.10

Jaietako egitaraua

prestatzerako orduan

Elkarte Feministen

ekarpenak barneratu

Kultura

Jai

Batzordea

Elkarte feministek zenbat proposamen egin dituzten

Onartutako proposamenak

Egindako ekintzen balorazioa

A-

2.3.11

Haurdunaldia lanean

jarraitzeko oztopoa izan ez

dadin neurriak jarri

Sail guztiak Zenbat neurri hartu diren

Neurriotaz baliatutako emakume kopurua

Sailaren balorazioa

42

3.Partaidetza soziopolitikoa eta eragina programa

3.1. Emakumeen elkarteen mugimendua eta horretan parte hartzera bultzatzea


A-3.1.1 Emakumeen parte-hartze

aktiboa bultzatu jaien

antolakuntzan eta jai

Batzorde parekideak

bermatu.

Kultura

Jai

Batzordea

Jai-batzordeetan eta jaien antolakuntzan parte hartzen

duten emakume eta gizon kopurua

Ekintza bakoitzean parte hartu duten emakume eta

gizonen kopurua edo portzentajea.

A-3.1.2 Emakumeen Elkarteek

burutzen duten lana indartu

eta jakitera eman

Alkatetza

Kultura

Partaidetza

Elkarte kopurura eta bakoitzeko kide kopurua definitu

Zein neurri hartu diren Emakumeen Elkarteen jarduna

sustatzeko

A-3.1.3 Emakumeek herrian dauden

elkarteetan parte hartu

dezatela bultzatu

Kultura

Partaidetza

Zenbat ekintza burutu diren helburu hau lortzeko.

Zenbat emakume berri sartu diren elkarteetan urtez

urte.

Zenbat emakume joan diren elkarteetatik urtez urte.

A-3.1.4 Emakume Elkarte

desberdinen arteko

harremana bultzatu:

elkarlan eta koordinazio-

sareen bitartez

Berdintasun

Batzordea

Identifikatutako Emakume Elkarteak

Elkarlan eta koordinazio-sarearen ezaugarriak zehaztea

Zenbat emakumek hartzen duten parte koordinazio-

sarean

A-3.1.5 Adina desberdinetako

emakumeen

Topaketak/jardunaldiak

antolatzea (Emakume

Elkarteekin elkarlanean)

Berdintasun

Batzordea

Berdintasun

Saila

Zenbat emakumek hartu duten parte antolakuntza

lanetan

Topaketa/jardunaldiaren ezaugarriak zehaztu: lekua,

lantzeko gaiak, datak…

Zenbat emakumek hartu duten parte Topaketan

43

3.2.Erabaki eta eragin alorretarako emakumeen irismena handitzea


A-3.2.1 Berdintasun Batzordea

indartu

Berdintasun

Saila

Berdintasun

Batzordea

Zenbatero biltzen den

Zenbat pertsonek parte hartzen duten (emakume eta

gizon)

Zein neurri hartuko diren parte-hartzea hazteko

Partaideen bilakaera

A-3.2.2 Udaleko Batzorde eta lan-

arloen barruan boterea nola

dagoen banatuta aztertu.

Batzorde

guztiak

Emakume eta gizonen soldatak, aurrekontuak… genero

ikuspegitik aztertu

A-3.2.3 Ziurtatu genero irizpideak

txertatzen direla herritarren

parte-hartze prozesu

guztietan (Herrijorran)

Batzorde

guztiak

Identifikatutako prozesu parte hartzaile kopurua

Identifikatutako irizpide kopurua

Aplikatutako irizpide kopurua

Parte hartu duten emakume eta gizonen kopurua

(prozesu bakoitzean)

A-3.2.4 Lan-talde eta prozesu parte-

hartzaileetan baliabideak

ezarri emakumeen parte-

hartzea ahalbidetzeko.

Partaidetza Identifikatutako prozesu parte hartzaile kopurua

Identifikatutako irizpide kopurua

Identifikatutako baliabideak

Parte hartu duten emakume eta gizonen kopurua.

A-3.2.5 Herrijorran Berdintasuna

prozesu parte-

hartzailearekin jarraitu eta

prozesua indartu

Partaidetza

Berdintasun

Batzordea

Zenbat pertsonek (emakume eta gizon) hartzen duten

parte prozesuan

Parte-hartzea hazteko hartu diren neurri kopurua

Zenbat pertsona gehiago (emakume eta gizon) hasi

diren prozesuan parte hartzen

44

ANTOLAKETA SOZIAL ERANTZUKIDEAREN ARDATZA

Emakume eta gizonen berdintasunerako bidean, bizitza pertsonala, familiarra eta laborala

uztartzeko neurriak lehentasunezkoak dira. Erantzunkidetasunaz hitz egitean ez da emakumeei

bakarrik egin behar erreferentzia, etxeko pertsona guztiak hartu behar direlarik kontuan.

Norbere buruaren zaintza bultzatzea, besteen zaintzaren ardura partekatzea eta bizitzaren

mantenua guztien ardura dela guztiok ulertaraztea funtsekoa da.

Berdintasunerako V. Planak horrela azaltzen du ardatz hau: Kontziliazioa baino haratago joan

beharra dago eta erantzukidetasuna berdintasun politiken printzipio gisa ezarri; hau da,

emakumeak zein gizonak eremu publikoan eta pribatuan erantzukizuna hartzea eta, batez ere,

gizonak etxeko lanei eta zaintza lanei dagokien eremuan duten partaidetza areagotzea. (EAEko


Aldaketa sozial erantzukidearen ardatzean bi programa bultzatzen dira:

Erantzunkidetasuna eta denboraren erabilera berriak: Emakumeak eta gizonak

modu orekatuan produkziozko eta erreprodukziozko lanean parte hartzea, denboraren

erabilera emakumeen eta gizonen artean modu berrian banatze aldera. (V. Berdintasun

plana)

Kontziliazio erantzunkidea: Erakunde publikoen eta merkatuaren aldetik

erantzukidetasun handiagoa lortzeko neurriak ezartzea, batez ere, etxeko lanei eta

zaintza lanei dagokionez.

ARDATZA

PROGRAMAK

HELBURU

ESTRATEGI

KOAK

EKINTZAK

II.Antolaketa sozial erantzukidearen

ardatza

4.Erantzukidetasuna eta denboraren erabilera berriak

5.Kontziliazio erantzukidea

4.1.Erantzukidetasuna eta zaintzaren etika sustatzea

4.2.Emakumeek aisialdiaz gozatzera eta autonomía/independentzia ekonomikoa lortzera bideratitutako denbora handitzea.

5.1.Enpresen kultura kontziliazio erantzukiderantz aldatzea

5.2.Zerbitzuen ordutegien estaldura eta malgutasuna areagotzea.

5.3.Hirigintzako plangintza eta herritarrei zuzendutako zerbitzuak aldatzea kontziliazio erantzukidea errezteko

45

4.Erantzukidetasuna eta denboraren erabilera berriak Programa

4.1.Erantzukidetasuna eta zaintzaren etika sustatzea


E-4.1.1 Zaintza gizonezkoen ardura

ere badela ulertarazteko

kanpaina bat abiatu, “Zaintza

termometroa” adibidez.

Ongintza

Berdintasun

Batzordea

Kanpaina zabaltzeko identifikatutako leku kopurua

Kanpainak izandako harrera


E-4.1.2 Aitatasun aktiboaren aldeko

kanpaina bat abiatu

Ongintza Kanpaina zabaltzeko identifikatutako leku kopurua

Kanpainak izandako harrera


E-4.1.3 “Desjabetze eskola”

Erantzunkidetasuna

bultzatzeko eta bizitza

burujabe eta autonomorako

gaitasunak lantzeko eskola

eskaini, gizonezkoen arteko

gizatalde jakin batzuei

(nagusiak, gazteak eta

haurrak eta seme-alabak

dituzten aitak)

Ongintza

Antolatutako ekintza kopurua, denbora, modua, edukia

eta aurrekontua

Ezarritako kategorien arabera identifikatutako

herritarrak.

Parte hartu duten gizonen kopurua

Egindako ekintzen balorazioa.

E-4.1.4 Pertsona, familia eta lan

bizimoduak bateratzeko

ideia lehiaketa antolatu

Berdintasun

Batzordea

Lehiaketarako baldintzak, epaimahaia, sariak eta

ezagutzera eramateko bideak.

Zenbat pertsona aurkeztu diren lehiaketara

46


E-4.1.5 Osasunaren inguruko

gomendioaren gidaliburua

aurkeztu, behar bereziak

dituzten emakumezko

zaintzaileei begira

Ongintza Gidaliburuaren aurkezpena prestatu

Liburuxka heldu zaien emakumeen estimazioa

Ezagutzera emateko bideak

E-4.1.6 Saiatu kartel, foileto eta agiri

publikoetako irudiek ez

dezatela indartu genero

bereizketa eta bultzatu

dezatela erantzunkidetasuna

Sail guztiak Identifikatutako kartel sexista kopurua

Erantzunkidetasuna bultzatzen dituzten kartel kopura

Kartel sexistak zuzentzeko ezarritako irizpide kopurua

Egindako zuzenketa kopurua

E-4.1.7 Eskolan eta Gaztelekuan

pertsonen zaintzan

(nagusiak, umeak…) guztion

ardura dela sentsibilizatu.

Kultura

Gazteak

Hezkuntza

Identifikatutako ekintza kopurua.

Egindako ekintzak, denbora, modua, edukia eta

aurrekontua.


4.2.Emakumeek aisialdiaz gozatzera eta autonomia/independentzia ekonomikoa lortzera bideratutako denbora

handitzea


E-4.2.1 Kultur, kirol, batzar eta

gainontzeko ekintza eta

instalazioen erabileran

emakumeak joan ahal

izateko ordutegiaren

egokitasuna bermatu.

Batzorde

guztiak

Zenbat ekintzetan izan den ordutegi aldaketa

Emakumeen parte-hartzea ekintzan.

Emakumeen balorazioa.

47


E-4.2.2 Haurtzaindegi zerbitzua

ipini udaletik antolatzen

diren batzar eta ekintzetan

Batzorde

guztiak

Zenbat batzar eta ekintzek izan duten haurtzaindegi

zerbitzua

Zenbat emakume eta gizon baliatu diren zerbitzuaz

Zenbat haur baliatu diren zerbitzuaz

E-4.2.3 Haurtzaindegi zerbitzua

ipini kirol eta kultur

zerbitzuetan eta instalazioak

erabiltzeko ordu konkretu

batzuetan (gimnasioan…)

Kirola

Kultura

Haurtzaindegi zerbitzua jartzeko egokiak izan

daitezkeen zenbat instalazio eta ekintza identifikatu

diren

Zenbat zerbitzu eta instalaziotan jarri diren

haurtzaindegi zerbitzuak

Zehaztu haurtzaindegi zerbitzuaren ordutegia eta

jakitera eman

Zenbat ume gelditzen diren harutzaindegi zerbitzuan

Zenbat zaintzailek (emakume eta gizonezko) utzi

dituzte haurrak haurtzaindegi zerbitzuan

E-4.2.4 Sentsibilizazio-kanpainak

egin gizonek aitatasunagatik

eta menpeko pertsonak

zaintzeko baimenak eskatu

eta erabil ditzaten

Berdintasun

Batzordea

Ongizatea

Kanpainaren ezaugarriak zehaztu

Baimenak hartu dituzten gizon kopuruaren eboluzioa

48

5.Kontziliazio Erantzukidea

5.1.Enpresen kultura kontziliazio erantzukiderantz aldatzea


E-5.1.1 Administrazio publikoak eta

sektore publikoko enpresek

hartutako kontziliazio

erantzukidearako neurrien

kopurua areagotzeko

baliabideak ezarri

Alkatetza Identifikatutako kontziliazio neurriak

Aplikatutako kontziliazio neurriak

Neurri hauen onuradun izan diren pertsona kopurua

(gizon eta emakume kopurua)

E-5.1.2 Herriko enpresetan

kontziliazio erantzunkidea

areagotzeko neurriak

bultzatu.

Ongizatea Identifikatutako enpresa kopurua.

Ekimenean parte hartu duten enpresen kopurua.

Neurri hauen onuradun izan diren pertsona kopurua

(gizon eta emakume kopurua)

49

5.2.Zerbitzuen ordutegien estaldura eta malgutasuna areagotzea


E-5.2.1 Mendekotasun egoeran

dauden pertsonei arreta

emateko zerbitzu sozio-

komunitarioen eta

herritarrei eskaintzen

zaizkien zerbitzuen

ordutegian malgutasuna

areagotzea, langileen

kontziliazio erantzukidea

bermatuta.

Sail guztiak Zenbat zerbitzu identifikatu diren

Zenbat zerbitzuetan egin diren aldaketak

5.3.Hirigintzako plangintza eta herritarrei zuzendutako zerbitzuak aldatzea kontziliazio erantzukidea errazteko


E-5.3.1 Eraikin publiko berrietako

komunetan eta jada

existitzen diren komun

publikoetan sexu sinbolorik

ez ezarri.

Hirigintza Zenbat komunetan ez den sartu sexu bereizketa

sinbolorik

Zenbat komun moldatu diren

50


E-5.3.2 Eraikinetan bermatu umeen

zaintza edozein komunan

burutu daitekeela

zaintzailearen sexuari

erreparatu gabe (hau da,

umeak aldatzekoa komun

guztietan ezarri)

Hirigintza Zenbat lekuetan dagoen haurrak aldatzeko espazioa

emakumeen komunetan.

Zenbat lekuetan ez dago haurrak aldatzeko espaziorik.

Ezarri diren haurrak aldatzeko tramankulu kopurua.

E-5.3.3 Bermatu irisgarritasuna udal

zerbitzu eta baliabideak

dauden lokal guztietan.

Hirigintza Zenbat leku identifikatu diren egokitzeko.

Zenbat udal zerbitzu egokitu diren

E-5.3.4 Herriko eredu urbanistikoa

genero ikuspuntutik aztertu,

kontuan hartuta hainbat

alderdi, haien artean zaintza

baldintzatu dezaketenak.

Hirigintza

Berdintasun

Batzordea

Zenbat emakume eta gizonek parte hartu duten

diagnostikoan.

Zein izan den haien balorazioa.

Zenbat gune identifikatu diren.

Zenbat neurri zehaztu diren.

Diagnostikoaren memoria.

E-5.3.5 Herriko eredu urbanistikoan

identifikatutako

proposamenak legean

aplikatu.

Hirigintza Zenbat lege edo araudi identifikatu diren

Zenbat lege edo eraldatu diren

51

EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIAREN ARDATZA

Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Legea jarraituz (VI. Kapitulua, 50. Artikulua),

emakumeen kontrako indarkeria ondoko hau da:

“Sexuaren ziozko edozein ekintza bortitz joko da emakumeen aurkako indarkeriatzat, baldin eta

ekintza horrek emakumeari kalte fisiko, sexual edo psikologikoa edo sufrimendua ekartzen badio

edo ekar badiezaioke. Jokaera horien artean sartuko dira emakumea ekintza horiek egitearekin

mehatxatzea, hertsapenak egitea edo askatasuna arbitrarioki kentzea, bizitza publikoan edo

pribatuan”.

Berdintasunerako V. Planak horrela azaltzen du ardatz hau: Emakumeen aurkako indarkeria,

gizon eta emakumeen arteko desberdintasunaren adierazpen larrienetako bat da. Zentzu

horretan, ezinbestekoa eta premiazkoa da giza eskubideen urraketa larri eta onartezin honen

aurka lan egitea. Horretarako, indarkeria jasan duten emakumeak babesteko eta haiei arreta

eskaintzeko neurriak eta baliabideak sortuz, eta sentsibilizazio eta prebentzioari ekinez. (EAEko


Oñatiko Lehenengo Berdintasun planean holako egoeren kontra lan egiteko asmoz bi lan ildo

proposatu dira, Emakunderen txostenaren bi programak jarraituz:

Sentsibilizazioa eta prebentzioa: Sentsibilizazioa eta prebentzioa oinarrizko osagaiak

dira emakumeen aurkako indarkeria murrizteko, hura guztiz desagerrarazi arte (V.

Berdintasun Plana). Berdintasunean eta elkarbizitzan oinarritutako baloreak sustatzeko

neurriez gain, herri antolakuntza egokia bermatzeko ekintzak bildu ditugu.

Arreta: Indarkeria biktimen arretarako herri zerbitzuen moldaketa eta hobetzea lortzeko

neurriak batu ditugu, hoien artean ere prebentzio lanak eta koordinazio sistemak

kontutan hartuta.

ARDATZA

PROGRAMAK

HELBURU

ESTRATEGIKOAK

EKINTZAK

III. Emakumeen kontrako indarkeriaren

ardatza

Sentsibilizazioa eta prebentzioa

Arreta

Biktima diren emakumeen babes eta arreta osoa bermatzea

Indarkeriarik gabeko portaera ereduak bultzatzea

Portaera bortitzen prebentzioa hobetzea

Portaera bortitzak garaiz hautematea eta informazioa zabaltzea

52

6.Sensibilizazioa eta prebentzioa programa

6.1.Indarkeriarik gabeko portaera ereduak bultzatzea


I-6.1.1 Gazteekin harreman eredu

baikorren aldeko tailerrak

egin

Kultura

Gazteak

Hezkuntza

Egindako programa kopurua

Parte-hartzaile kopurua sexua kontutan izanik.

Gazte partaideen balorazioa

I-6.1.2 Pertsonek euren sexuaren

arabera giza duintasun

gehiago edo gutxiago dutela

adierazten duten irudi eta

eduki mediatikoak

ezabatzea, baita pertsonak

sexu objektu huts bezala

aurkezten dituztenak edota

emakumeen aurkako

indarkeria justifikatzen

dutenak ere.

Batzorde

guztiak

Aurkitutako irudi eta edukiak

Ezabatu edo desagertarazitako irudi eta edukiak.

I-6.1.3 Ikastetxeetan, gazteen

artean bikote harremanetan

tratu txarrak ekiditu eta

tratu onak bultzatzeko

programa proposatu

Ongintza

Ikastetxeak

Berdintasun

Batzordea

Egindako proposamenak

Parte hartzaile kopurua (irakasle-ikasle), hauen sexua

kontutan izanik.

Parte hartzaileen balorazioa.

I-6.1.4 Indarkeria ereduen kontrako

pegatina lehiaketarekin

jarraitu

Ongintza

Berdintasun

Batzordea

Ikastetxeak

Zenbat gaztek hartu duten parte pegatina txapelketan

Pegatina irabazlearen ateratako ale kopuruak

Pegatinak banatuko diren espazioak zehaztu

53

6.2.Portaera bortitzen prebentzioa hobetzea

Kodea Ekintzak Arduradun 2013 2014 2015 2016 Aurrekontua Adierazleak

I-6.2.1 Beldurbarik kanpainarekin

jarraitu (Eudelek antolatuta)

Berdintasun

Batzordea

Ikastetxea

Aurkeztutako proiektu kopurua.

Zenbat neska mutilek parte hartu duten.

Gazteen balorazioa.

I-6.2.2 Azaroak 25 Emakumeen

Aurkako Indarkeriaren

Nazioarteko eguna era

integral batean ospatu (aste

osoko egitaraua antolatu)

Berdintasun

Batzordea

Kultura

Ongintza

Zenbat gizon eta emakumek parte hartu duten

Zenbat ekintza egin diren

I-6.2.3 Sistematikoki eta publikoki

salatu Euskal Herrian

gertatzen diren emakumeen

aurkako indarkeriazko kasu

guztiak

Alkatetza

Berdintasun

Saila

Berdintasun

Batzordea

Salatzeko prozedura identifikatu

Gertatutako biolentzia kasu kopurua

Egindako salaketak kopurua

I-6.2.4 Tabernetan eraso sexistak

ekiditeko kanpaina egin,

tabernariei eraso sexistak

zer diren eta zelan ekiditeko

baliabideak emanez

Kultura

Jai

Batzordea

Berdintasun

Batzordea

Egindako ekintza kopurua, denbora, modua, edukia eta

aurrekontua


I-6.2.5 Indarkeria sikologiaren

identifikazioa errazteko

kanpina abian jarri

Ongizatea

Berdintasun

Batzordea

Kanpainaren edukiak, dibulgazio erak, epeak eta

aurrekontua zehaztu


´

54

Kodea Ekintzak Arduradun 2013 2014 2015 2016 Aurrekontua Adierazleak

I-6.2.6 Herriko diseinu

urbanistikoarekin lotuta,

segurtasun eza dakarten

arazoak identifikatzeko

tailerrak egin udaleko

emakumeekin (Segurtasun

mapa) eta proposatutako

eraldaketak burutu.

Berdintasun

Batzordea

Hirigintza

Egindako tailer kopurua

Parte hartu duten emakume kopurua

Identifikatutako segurtasun arazoak

Identifikatutako hobekuntza proposamenak

Egindako tailerren balorazioa

I-6.2.7 Oñatiko leku ezkutuak argitu

eta zabaldu.

Hirigintza Zenbat leku identifikatu diren

Zenbat neurri hartu diren

I-6.2.8 Udaleko eta mendeko

erakundeetan sexu-

jazarpena prebenitzeko eta

egonez gero jarduteko

neurriak ezartzea lan-

hitzarmenetan

Berdintasun

Batzordea

Sail guztiak

Neurriak ezarri diren erakunde kopurua

Ezarritako neurri kopurua

I-6.2.9 Lanean akosoa prebenitzeko

egindako protokoloa

ezagutzera eman

Alkatetzea

Berdintasun

Batzordea

Protokolaren zenbat ale argitaratu diren

Zein espazio eta momentutan banatu diren aleak

Protokoloa heldu zaion jendearen estimazio bat

I-6.2.10 Gutxienez antzezlan,

pelikula emanaldi bat

programatu emakumeen

aurkako indarkeriarekin

zerikusia duena

Kultura Jardueraren denbora, modua, edukia eta aurrekontua

Parte hartu duten gizon-emakume kopurua.

Jarduera kopurua.

55

7. Arreta programa


I-7.1.1 Emakumeen aurkako

indarkeriaren

prebentzio/arreta

baliabideen udal gida sortu

Berdintasun

Batzordea

Ongintza

Zabalkundea egiteko identifikatutako leku kopurua

Erraztutako informazioaren inguruko herritarren

balorazioa.

I-7.1.2 Herriko emakumeen

aurkako indarkeriaren

egoera eta emakume hauen

arretarako udal politiken

egoerari buruzko

diagnostikoa eta protokoloa

ofizializatu

Berdintasun

Batzordea

Ongizatea

Egindako diagnostikoa

Zenbat ondorio atera dira diagnostikotik

Zenbat ondorio inplementatu dira.

I-7.1.3 Udal mailako koordinazio

eta elkarlan egitura ezartzea,

indarkeria kasuak

identifikatu eta jaso

dezaketen eragile guztien

artean (udaltzaingoa,

ongizate zerbitzuak…)

Ongintza

Berdintasun

Batzordea

Parte hartutako eragile kopurua

Ezarritako koordinazio neurriak

57

BATZORDEEN EKINTZA PLANA

Ekintzaren

kodea Helburua Arduraduna

Elkarlana beste

batzordeekin Aurrekontua Epea

58

EKINTZAREN BETETZE MAILAREN EBALUKETA

EKINTZA JARRAIPEN FITXA // Ekintzaren arduradunek bete behar du. Amaitutakoan Berdintasun teknikariari bidali.

Ekintzaren

izena/kodea

Programa

Ekintzaren helburua

Ekintzaren

deskripzioa

Arduraduna Aurrekontua

Burutzeko data edo

epea

Ekintza burutzeko

arazoak

Ekintza balorazioa

Inplikazio eta

ondorioak

Parte hartzea

(sexua, adina)

Zenbat emakume:

Adina:

Zenbat gizon:

Adina:

Adierazleak

59

PROGRAMA EBALUAZIOA: Berdintasun Sailak betetzeko

Programaren izena

Helburua

Egindako ekintzen

portzentajea

Planean aurreikusi

gabeko ekintzak

Aurrekontua

Programen balorazioa:

Lortu al da programa osorik garatzea?

Zein arazo egon dira estrategiak garatzeko?

Zein izan da parte hartze maila programa osatzen duten ekintzetan?

Zenbateraino bete dira hartutako konpromisoak?

Zer aldaketa gertatu dira pertsonengan, erakundeetan edota herrian?

60

HELBURUEN EBALUAZIOA: Berdintasun Sailak betetzeko

Helburua identifikatu

Garapen maila

Helburu bakoitzeko

programen garapen

portzentzaia2

Helburuen balorazioa:

Abiapuntuko datuekin alderatuta, zein puntutan aurkitzen gara helburuetara iristeko bidean? (aztertu helburu

bakoitza)

Egokiak al dira helburuak lortzeko aukeratu diren estrategiak?

Zein izan da arlo bakoitzaren konpromiso maila helburu bakoitzarekiko?

Zein arazo izan dituzte arloak, bakoitzak hartutako konpromisoak betetzeko?

Egindako ekintzak populazioaren gizatalde ezberdinei zuzendu dira? (gizonezkoei, emakumeei, gazteei, Euskal

Erkidegotik kanpokoei, ezintasunen bat daukatenei…)

Egindako ekintzak onurak ekarri ditu populazioko gizatalde jakin batzuei? (gizonezkoiei, emakumeei, gazteei, Euskal

Erkidegotik kanpokoei, ezaintasunen bat dutenei…)

Herritarren partaidetzarik egon al da plana burutzerakoan?

Zein gizarte eragileren laguntza izan da plana gauzatzeko?

Martxan jarri al dira baliabide, zerbitzu edota mekanismo egonkorrak (koordinazio lanetarako, datuak batu eta

tratatzeko, e.a)?

Egingarriak dira Planean arduradunari esleitzen zaizkion zereginak?

Zelako arazoak egon dira plana ebaluatzeko?

Egokia al da ebaluazio metodologia?

2 Kalkulu oinarritzat hartu programa bakoitzerako egin diren ekintzen portzentajea

ñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/berdintasuna/onatiko-plana_aurki.pdf · batzuk ere, hala nola, adina,...

Documents

Transcript of ñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/berdintasuna/onatiko-plana_aurki.pdf · batzuk ere, hala nola, adina,...