As declinacións latinas

Exercicio para recoñecer as desinencias nominais

Universidade de VigoDepartamento de FiloloxíaGalega e LatinaF.J. Ledo Lemos

¿A que podería corresponder unha desinencia –a ?

(a vogal podería ser longa ou breve)

Se a vogal é breve (ă)… Se a vogal é longa (ā)…

1ª declinación 1ª declinación

2ª declinación

3ª declinación

nominativo / vocativo singular

nom / voc / acusat. plural neutro

nom / voc / acusat. plural neutro

Temas en consoante

ablativo singular

¿A que podería corresponder unha desinencia –ae ?

1ª declinación

nominativo / vocativo plural

xenitivo / dativo singular

(lémbrese que “ae” en latín é un diptongo)

locativo

Só con nomes propios de “lugar menor”: ROMAE

¿A que podería corresponder unha desinencia –ui ?

4ª declinación

dativo singular

(a primeira vogal é breve e a segunda longa: -ŭī )

¿A que podería corresponder unha desinencia –am ?

1ª declinación

acusativo singular

a vogal é breve: -ăm

¿A que podería corresponder unha desinencia –as ?

1ª declinaciónacusativo plural

a vogal é longa: -ās

soamente en expresións como

pater familiasmater familias

xenitivo singular ARCAICO

¿A que podería corresponder unha desinencia –is ?

(a vogal podería ser longa ou breve)

Se a vogal é breve (ĭs)… Se a vogal é longa (īs)…1ª declinación

3ª declinación

xenitivo singular

Temas en consoante e en -i

ablativo/dativo plural

nom./voc singular masc./fem.

Temas en -i

2ª declinaciónablativo/dativo plural

3ª declinación

acusat. plural mas./ fem.Temas en -i

é a desinencia arcaica, fronte a –ēs, copiada dos temas en consoante

¿A que podería corresponder unha desinencia –arum ?

1ª declinación

xenitivo plural

(a primeira vogal é longa: -ārum)

¿A que podería corresponder unha desinencia –us ?

(a vogal podería ser longa ou breve)

Se a vogal é breve (ŭs)… Se a vogal é longa (ūs)…

2ª declinación 4ª declinación

4ª declinación

nominativo singular masculino xenitivo singular

nominat./voc. singular masculino

nomin./voca. plural

acusativo plural

¿A que podería corresponder unha desinencia –erum ?

5ª declinación

xenitivo plural

(a primeira vogal é longa: -ĕrum)

¿A que podería corresponder unha desinencia –e ?

(a vogal podería ser longa ou breve)

Se a vogal é breve (ĕ)… Se a vogal é longa (ē)…

2ª declinación 5ª declinación

3ª declinación

vocativo singular masculino

ablativo singular masc. ou femin.

Temas en -i

ablativo singular

Temas en consoanteablativo singular

nom / voc / acusat. singular neutroos neutros soamente usan a desinencia orixinaria: -ī

¿A que podería corresponder unha desinencia –i ?

2ª declinaciónxenitivo singular

nomin./vocat. plural masculino

3ª declinación

Temas en -i

Temas en consoante e temas en -idativo singular

ablativo singular

a vogal sempre é longa: -ī

nos neutros obrigatorio,

nos masc./femin. opcional (poden

usar –e)

locativo

Só con nomes pro-pios de “lugar

menor” e palabras como domus:

SAGUNTI, DOMI

¿A que podería corresponder unha desinencia –orum ?

2ª declinación

xenitivo plural

a primeira vogal é longa: -ōrum

¿A que podería corresponder unha desinencia –o ?

2ª declinación

dativo/ablativo singular

a vogal é longa: -ō

¿A que podería corresponder unha desinencia –um ?

2ª declinaciónacusativo singular masculino

nom./voc./ac. singular neutro

3ª declinaciónTemas en consoante

xenitivo plural

4ª declinaciónacusativo singular masculino

a vogal é breve: -ŭm

¿A que podería corresponder unha desinencia –ebus ?

5ª declinación

dativo/ablativo plural

(a primeira vogal é longa: -ēbŭs )

¿A que podería corresponder unha desinencia –ium ?

3ª declinaciónTemas en -i

genitivo plural

(ambas vogais sempre son breves: -ĭŭm )

¿A que podería corresponder unha desinencia –os ?

2ª declinación

acusativo plural masculino

a vogal é longa: -ōs

¿A que podería corresponder unha desinencia –em ?

(a vogal podería ser longa ou breve)

Se a vogal é breve (ĕm)… Se a vogal é longa (ēm)…

5ª declinación3ª declinación

acusativo singular masc./fem.

Temas en consoante ou en -i acusativo singular

¿A que podería corresponder unha desinencia –ibus ?

4ª declinación

3ª declinaciónTemas en consoante e temas en -i

dativo/ablativo plural

dativo/ablativo plural

as vogais son breves: -ĭbŭs

¿A que podería corresponder unha desinencia –es ?

5ª declinaciónnominativo singular

nomin./vocat. plural

3ª declinaciónTemas en consoante e temas en -i

nomin./vocat. plural masc./fem.

acusativo plural

(a vogal sempre é longa: -ēs)

acusativo plural masc./fem.

¿A que podería corresponder unha desinencia –im ?

3ª declinaciónTemas en -i

acusativo singular masc./femin.

(a vogal é breve: -ĭm )

é a desinencia orixinaria dos temas en –i, pero en latín clásico adoita ser substituída pola desinencia -em

¿A que podería corresponder unha desinencia –ia ?

3ª declinaciónTemas en -i

nominativo plural neutro

(ambas vogais sempre son breves: -ĭă )

¿A que podería corresponder unha desinencia –uum ?

4ª declinación

xenitivo plural

(ambas vogais sempre son breves: -ŭŭm )

¿A que podería corresponder unha desinencia –u ?

(a vogal podería ser longa ou breve)

Se a vogal é breve (ŭ)… Se a vogal é longa (ū)…

4ª declinación 4ª declinaciónnom./voc./ac. singular neutro ablativo singular

¿A que podería corresponder unha desinencia –ubus ?

4ª declinación

dativo-ablativo plural

(as dúas vogais son breves: -ŭbŭs )

é a antiga desinencia da cuarta declinación, pero en latín clásico case sempre se usa -ĭbŭs

¿A que podería corresponder unha desinencia –ei ?

5ª declinación

xenitivo singular

(orixinariamente ambas vogais eran longas: -ēī )

dativo singular

o “e” adoita abreviarse se non vai precedido por outra vogal:

diēī / rĕī