Arte paleocristiáArte paleocristiáCronoloxía: entre o 300 e o 750 d.C. (no 313 Constantino promulga o Edicto de Milán que legalizaba á igrexa cristiá).

O lugar de culto escollido será a basílica romana, por que?Amplas dimensións ( serve para albergar os fieis)

Non era un edificio de culto doutras relixións

Estrutura dunha basílica

Interior alintelado (é a maior diferenza coa basílica romana).

Ten nártex (vestíbulo) e tres ou cinco naves (calquera espazo interior dividido por muros ou columnas). A nave central é máis alta e larga que as laterais, o que permite abrir unha ringleira de ventás.

O transepto (nave transversal ao corpo lonxitudinal e anterior a ábsida, dálle un sentido simbólico).

O altar ou presbiterio (onde se colocaba o maxistrado na basílica romana) ten forma de exedra e vén precedido por un arco de medio punto que remata a nave central: verdadeiro arco triunfal que amosa o triunfo da igrexa.

Planta e vista aérea da

Basílica de San Pedro.

S. IV. Roma.

Santa Sabina. Roma 422 d. C.

Columnas corintias con arcos peraltados (reutilización de elementos romanos)

395: DIVISIÓN DO IMPERIO ROMANO CON TEODOSIO. NO IMPERIO ROMANO DE ORIENTE DESTACA

CONSTANTINOPLA, DANDO ORIXE AO IMPERIO BIZANTINO.

• ESENCIALMENTE CRISTIÁ, AO SERVIZO DA IGREXA• UNHA ARTE ÁULICA (DIRIXIDA POLO EMPERADOR)

QUE FUSIONA A POMPA DA CORTE E A LITURXIA ECLESIÁSTICA.

Arte bizantina

ORIXE

Emperador como representante de Deus na terra.

Inicial influencia da arte romana occidental, durará ata a época de Xustiniano (século VI). Intenta reconstruír o imperio de Augusto, ampliando fronteiras e reorganizando a administración e o dereito.

Querela iconoclasta (med. do século VIII): rexeita o culto ás imaxes.

Achegamento ao mundo greco e ruptura coa igrexa de Roma: Cisma de Oriente no século XI.

1205: toma de Constantinopla polos cruzados.

Fin da arte bizantina coa caída de Constantinopla no 1453.

PRIMEIRA IDADE DE OURO (525-567): PRIMEIRA IDADE DE OURO (525-567): con Xustiniano

SEGUNDA IDADE DE OURO (867-1205): SEGUNDA IDADE DE OURO (867-1205): coa dinastía de Macedonia e a Conmena, un exemplo sería San Marcos de Venecia.

TERCEIRA IDADE DE OURO (1261-1453): TERCEIRA IDADE DE OURO (1261-1453): coa dinastía dos Paleólogos, exemplo destacado, San Salvador de Chora en

Constantinopla.

Planta e perspectiva axonométrica de San Vital de Rávena 522 – 532.

PLANTA CENTRALIZADA: os elementos están dispostos arredor dunha cúpula central sostida por piares e columnas.PLANTA OCTOGONAL CON EXEDRAS. Organizada en dous andares con columnas e cúpulas.PLANTA RODEADA POR UNHA NAVE, CON ÁBSIDA E NÁRTEX (vestíbulo)

ACENTUACIÓN DA VERTICALIDADE: altos piares sen entablamento e uso do cimacio. TAMBOR que permite abrir ventás que iluminan o espazo interior.

CÚPULA MOI LIXEIRA E SOBRIEDADE NO EXTERIOR E LUXO NO INTERIOR: mosaicos, mármores, capiteis labrados…

MOSAICO: técnica artística que consiste en colocar sobre unha superficie, e seguindo un debuxo previo, pequenas teselasteselas (mármore, pedra, cerámica) coloreadas ou non. Cando a iluminación está ben planificada orixina uns efectos superiores á pintura mural.

CIMACIO: forma de pirámide invertida e truncada.

FAN EVIDENTES QUE ESTAMOS NUN ESPAZO SACRO, CUN EFECTO SOBRENATURAL GRAZAS AOS DOURADOS, AS CORES INTENSAS E AS LUCES SUAVES

SITÚANSE NAS CÚPULAS, BÓVEDAS E ÁBSIDAS, QUE SIMBOLIZAN O ÁMBITO CELESTE

Destacan a ambos lados do presbiterio os de Xustiniano e Teodora, celebrando a inauguración da igrexa.

Xustiniano aparece co bispo Maximiano e dous xenerais (entre eles Belisario que conquistara Rávena) simbolizan o recoñecemento destes á autoridade de Xustiniano.

As xoias de Teodora dan idea do luxo na corte.Serven para reafirmar o poder de Xustiniano,

cabeza da Igrexa. Sería un novo apóstolo encargado de facer triunfar o reino de Cristo na terra.

Mosaico san Vital: Xustiniano e séquito. 532. Rávena.

AMPLA GAMA DE CORESDELIMITACIÓN PRECISA DAS

FORMAS (teselas pequenas)RIXIDEZ E HIERATISMO (figuras

planas e alongadas, ollos amendoados)

PÉRDESE NATURALISMO PERO MÁNTEN A EXPRESIVIDADE DOS ROSTROS

NON HAI PERSPECTIVA, O FONDO DOURADO CREA UNHA ATMOSFERA DE IRREALIDADE

Mosaico san Vital: Teodora e séquito. 532. Rávena.

Santa Sofía de Constantinopla532-537 d.C.

Santa Sofía de Constantinopla.Capitel con cimacio