Acerca de este libro

Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanterías de una biblioteca, hasta que Google ha decididoescanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en línea libros de todo el mundo.

Ha sobrevivido tantos años como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio público. El que un libro sea dedominio público significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el período legal de estos derechos ya ha expirado. Esposible que una misma obra sea de dominio público en unos países y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio público son nuestraspuertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histórico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difícil de descubrir.

Todas las anotaciones, marcas y otras señales en los márgenes que estén presentes en el volumen original aparecerán también en este archivo comotestimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.

Normas de uso

Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio público a fin de hacerlos accesiblesa todo el mundo. Los libros de dominio público son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de untrabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceroscon fines comerciales, y hemos incluido restricciones técnicas sobre las solicitudes automatizadas.

Asimismo, le pedimos que:

+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivosHemos diseñado la Búsqueda de libros de Google para el uso de particulares;como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.

+ No envíe solicitudes automatizadasPor favor, no envíe solicitudes automatizadas de ningún tipo al sistema de Google. Si está llevando acabo una investigación sobre traducción automática, reconocimiento óptico de caracteres u otros campos para los que resulte útil disfrutarde acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envíenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio público con estospropósitos y seguro que podremos ayudarle.

+ Conserve la atribuciónLa filigrana de Google que verá en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyectoy ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Búsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.

+ Manténgase siempre dentro de la legalidadSea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse deque todo lo que hace es legal. No dé por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio público para los usuarios delos Estados Unidos, lo será también para los usuarios de otros países. La legislación sobre derechos de autor varía de un país a otro, y nopodemos facilitar información sobre si está permitido un uso específico de algún libro. Por favor, no suponga que la aparición de un libro ennuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infracción de los derechos deautor puede ser muy grave.

Acerca de la Búsqueda de libros de Google

El objetivo de Google consiste en organizar información procedente de todo el mundo y hacerla accesible y útil de forma universal. El programa deBúsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevasaudiencias. Podrá realizar búsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la páginahttp://books.google.com

1

DS

CI*cUlATlNe

1 ACHjEMENIDARUM

IMPERIUM,

S I V E

[ REGUM

i PONTI, BOSPHORI,

ET bithyni^;

HISTORIA,

Ad fidem Numifmatum accommodata,

Per

J. FOY VAILLANT,

Bellov. Dodorem Medicum, & Regis

Antiquarium, ac Sereniffimi Genomanenfíiim

Ducis Gazae Prajf'eäaijTi.

TOMLIS SEGUNDUS.

PARIS IIS.

M. DCCXXVlll

\

t

^ 4

'2-9- 3/

AD LECTOREM.

ENTUM eft jam ad ACHIME-

NÍ DARUM Hiftoriam. Hoc com-

prchenduntur nomine Ponti, Boiphori,

Д Thraciae & Bithynia» Reges : qui omnes,

- ut&ipiï ARSACID^E, ad ACH/EMENEM He-

roëm, Perfèi filium, originem reièrebant,

Prius Volumen ARSACIDARUM Hiftoriam,

& quaecumque ad earn ípe&ant , comple&itur. In

.hoc pefteriori Volumine eadem planeufusmetho.

do Doftiffimus VAILLANTIUS, Hiftoriam quo

ique ACH/EMENIDARUM per Nummos, quot-

quothaftenus invenid potuere, contexuit,

Totíus autem hujus Operis rationem, Erudite

)( % Шоп

AD LECTOR EM.

Leftor, paucis tibi reddamus necefïè eft. Orditur

VAILLANTIUS a Ponti Regibus: Quorum Hi-

ftoriam perfequiturab ARTABAZE, RegniPon-

ticiConditoread mortem ufque M1THR1DATIS

VI. cognomine EUPATOR1S , qui ultimus Pon-

ti Regum fuit. Unde liquet quadringentos ас

viginti íéx annos Ponticum ftetiife Imperium:

quippe quod anno Urbis conditae ducentefimo

lexageiimo o&avo, ante CHRISTUM vero na-

tum quadringenteiîmo oäogefimo íexto ab AR

TABAZE conditumfuerit; ac tandem MiTHRf.

DATIS VI. morte extin£tum anno Urbis con

ditae íexcentefimo nnoagefimo quarto. Reges

autem Ponti undecim duntaxat numero recen

fentur.

APonticis Regibus tranfit VAILLANTIUS

ad Reges Boiphori & Thraciœ. Hi ocbdecim

numerantur: quorum primus PHARNACES III.

г Pompeio Magno Rex Boiphori renuntiatus:

ultimus vero Anonymus, filius,ut putatur, RHE-

SCUPORIS Tertii. Quod quidem argumento

eft Regnum Boiphori , quod anno Urbis conditae

íexcentefimo nonagefímo primo , ante CHRI-

STUM

AD L ЕСТ 0 REM.

STUM fèxagefimo tertio, iùmpfèrat exordiunt

ac circa annum Urbis condita; noningenteíimum

quinquagefimum quintum finem habuerat; annos

circiter ducentos & quatuor fupra fèxaginta île-

tiiîè.

Tertium obtinent locum Bithynia; Reges, nu

mero tantummodo decern. Horum primus DJE-

DALSUS, Bithynici Regni Conditor: Poftre*

musvero NICOMEDES III. cognomine EPI-

PHANES: qui, abique liberis moriens, Populo

Romano Regnum teflamento reliquit. Hoc pa-

fto Bithynia, Juris Romani fafta, Afiae Provincia;

fuperadd'ita cft, atque eidem Proconfuli fubje&a.

Is tunc temporiserat M.Junius Silanus. Itaque

Bithynicum Regnum plus quam trecentos annos

ftetic. Siquidem antio ab Urbe condita trecen-

tefimo ièptuagefimo primo, ante CHRISTUM

vero trecentefimo oftogefimo tertio aD^DAL

SO conditum fuerat, &anno Urbis condita; fex"

centeíimO; ièptuagefimo nono, una cum NICO-

MEDE III. fine Liberis defuncto, finitum eft.

Agmen claudit Bithynia; Romanorum Provin

cia; Hiftoria: quam huic Operi VAILLA N-

TIUS adtexendam non fine cauía putavit. Cui

)( 3 qui-

AD LECTOREM.

quidem Hiftorise iùbjungendos quoque Indices

duos cenfuimus : alterum Aucbrum in hoc Ope

re laudatorum ; alterum-Rernm ex Nummis de-

fumtarum.

Tota hase eft Hiftoriarumin hoc fecundo Ope-

rum Pofthumorum VAILLANT il Volumi-

ne contentarum feries. Atque heic finem dicendi

faciam, Erudite Leäor,

Ne longo fermone mover tua témpora;

in legendis hiíce Hiftoriis multo utilius iàne im.

pendenda. Vale.

CANON

r±¥*í

CANON

CHRONOLOGICÜS

REGUM PON TI.

AN NI.

A. C. V. С

486 268 ARTABAZI a Dario regnum Ponti conceffum efl.

In Prcelio pugnans cadit.

480 274 Antonymus, Joco Artabazis regnavir.

474 29° Rhodobates, Anonymo patri fucceílit.

402 352 Míthridates I. pro patreRhodübate regno Pon«

ti potitur.

363 391 Ariobarzanes pofl obitura Mithridatis patris re-

goal.

337 417 Míthridates П, diélus Ctiíies, régnât morte pa-

tris Ariobarzanis,

306 448 Confervatur in Ponto ab Antigono.

302 452 Mithridatss III. patri luccedit.

301 453 Antigormsprocliofuperatusoccidítur.

266 488 Míthridates partem Cappadocise & Paphlagonise in

vadir.

2(>T 489 MiTHRiD \tes IV. mortuo Mithridate regnat.

223 '53 1 Antiocho Laodiccn filiam in uxoremconcedit.

21 S S 39 Achaeus capiturSardis, ab Antiocho excruciatur.

183 У71 Pharnaces, mortuo patre, Pontici regni habenas

lufcipit.

)(4 »Î4

CANON CHRONOLOGICUS.

AN NI.

А. С. V. С,

1 74 боо MiTHRiDATEs V. mortuo pâtre Ponti regimen affu-

mit Evergetes diflus.

1 48 606 Copiis adjuvat Romanos contra Carthaginenfcs,

623 Romanis auxilium fert contra Ariftonicum.

130 624 PerpennaproeliovincitAriflonicumcapitque.

129 62s Aquilius, mortuo PerpennaducitRomam Arirtoni-

cum.

133 631 Mithridates VI, Eupator& ultimus, patri fucce-

dit»

60 694 Mithridatis mors.

REGUM BOSPHORI.

63 691 Pharnaces III. Rex primus Bofphori a Pompeio

nominatus.

Mithridati Pergameno Csefir dat Bofphori regnum.

47 7°7 Afander, non Regis fed Ethnarchas tantum Bofpho

ri nomen aifumfir.

Afander inedia reliquit Dinxm uxori Bofphorum.

Scribonius nubit Dinami,& Bofphori regno potitur.

89 71 Ç Darius, filius Pharnacis, Pontum recuperet, fibi ab

Afandro ereptum.

29 725 MiTHRiDATEs VII. filius autDarii nepos.

Ejus filius a Caligula obtinet Bofphori regnum.

21 743 P0LEM0 in Ponti parte in Bofphoro & in Cilici«

parte regnat. _

Poll Chr.

17 770 Pythoridis Regina Polemoni fuccedit in PontiЛ

Bofphori regnis. Nubit cum Archelao,

38 79-t Pci-iwo II. potitur regnis Ponti & Bofphori.

fi 804 Mithridates VIII, Bofphori regnum a Caligula re-

cipit. ANNI

CANON CHRONOLOGJCUS.

ANNI.

A.C. V,C.

»

Cotys Thraciae Rex, nubente vidua Mithridatis VII.

Armeuiam obtinet,

107 861 Cotys Rex Bofphori efficitnr.

HS 869 Ininthimasvus Cotyi fucceditin regno Bofphori»

Rhefcyporis F. Bofphori Regis vita ignoratur, nepoi

Armenias Cotyis Regis. Regnavit fub Adriano.

Rhasinetalces, duo fuerunt Reges, unus Thracix, al

ter Bofphori. Sub Antonino régnante , Rhe-

fcyporidis filium fuifle probatur.

Anonymus, de nomine ignotus.

124 877 Cotys II. Anonymo fuccedit.

J40 899 Rhefcyporis II. port Cotym régnât in Bofphoro, Ali

us Cotyis.

195 9fl Rhefcyporis Ill.fucceffit Rhefcypori fecundo.

Anonymi varii.

REGUM BITHYNIiE.

3S3 371 Dadalsus primus Bithynia: Rex.

378 З76 Botyrus fuccedit Dacdallo, & ejus creditor filius»

334 420 BiAS,mortuo patrc Botyro, regnat in Bithynia.

328 426 Zypoetes poft patrem Biam, Bithyniae habenas fu-

fcipit. Urbem condidit Zypœtem,

28l 473 Nicomedes Zypcetis natu maximus pre eo regnat

in Bithynia.

278 476 Gallorum auxilio pellit fratrem ea parte Bithynia;,

quam invaferat,

245 f09 Nicomedes diti Zeli, &ea mortua Azetat nubit.

Filiorum curatores elegit, & conflituit Ptolemacuin

& Antigonum.

241 ПЗ Zelas, Nicomedisex primo matrimonio filius, inva-

ditBithyniam.

)( S »41

CANON CHRONOLOGICUS.

ANN!

Л. C.V. С.

2 i ?i 3 Zelas in Gallos irrumpit, condit Zelam in Cappado"

cia.

23 r Ç23 Infidiis adortus Gallo-Gracos.occifuseit.

229 525 Prusias poft patrem Zelam ejus regno potitur.

2o8 546 Prtifias Attalo focero, adverfus ^Ltolos, in bello fo^

cius eft.

2of у49 Pace inter Philippum!& iEtolos inita Prufias arma

vertit iti chinos,

203 I Philippus & Antiochus ^gyptum interpartiri cogi

tant.

200 154, Philippus Cberfonefum Thraciae in poteflatem re-

digit , & Abydam expugnat.

197 çf7 Profeus in obfidione Heraclex vulneratus, ab ea

defiflit,

190 564. Prufias abAntiocho deficit, & paulo poft moritur.

186 08 Prusias II. loco patris regnat in Bithynia,

185 J 69 Prufias terra marique vincitur ab Eumene,

Annibalis arte claifis navalis Eumenis profligatur.

I84 $70, Fugit Eumenes, ejus pedefires copias debellat

Ànnibal.

Annibal ne in manus Romanorum incidaf, veneno fe

interficit.

'78 f 7 ó Per feus pofclt a Romanis, tit Rex Macedonia; appel-

letur.

169 y 8 T Prufias Romanis mittit legatos de pace inter eos<3c

Perfeum ineunda.

I6ç 589 Senatus mittit Legatos ad inquirendum confiais An»

tiochi& Eumenis.

164 f90 Antiochus Rex Syria:, t

Jf« 596 Eumenes Pergami Rex, / monunfur-

Jf2 602 Legati conantur cúnelos ab ejus focietateavertere,&

Attalo favere. 1

IJI 603 Senatus mittit Legatos, qui de pace agant inter Prufi-

am & Attalum.

IfO

CANON CHRONOLOGICUS.

ANNI

A.C.V.C.

ifo 604 Prufias, odiofus fubditis, mittit fi Hum Romam in ea

manfurum. More ejus.

149 6oy Nicomedís II. interfecto patre in Bithynia régnât.

133 621 Craííus Ariílonicum Pergami invaforem bello ар.

petit.

131 623 Craffus quamvis a multis Regibus auxiliatus vincitur

& necatur.

1 30 624 Perpenna fuperat & capit Arifionicum & rémuné

rât Reges auxiliatores.

124 630 Mithridates & Nicomedcs Paphlagoniam invadunt,

& inter fe partiuntur.

Mithridates abnuit reddere Paphlagoniam juffu Se-

natus,& Galatiam occupât.

123 631 Micomedes videt Romanos, & dat partem Paphlago-

nix filio iuo.

Interfecto ¡ufTu Mithridatis Ariarathe, Nicomedes

Cappadociam invadit.

103 651 Nicomedes denegat auxiliari Mario Cimbris bellum

inferenti.

93 661 Senatus aufert Cappadociam Mithridati,& Paphla

goniam Nicomedi.

SyllacompellitNicomedem ad reflituendam Pylas-

meni Cappadociam.

52 662 Nicomedes fiiiiSocratisinfidiis e vi vis tollitur.

Bithyni regno pellunt Socratem & dant Nicomedi,

Nicomedes III. patri fuccedit in regno Bithynia:.

Nicomedes a Senatu Rex confirmatus cognomen

Eupatoris fumit.

91 663 Per Legatos queriturRomxdeinvafa Bithynia a iuo

fratre.

Senatus mittit Legatos, qui illi & Ariobarzani regna

reflituifaciant,

Nico-

Canon chronologicus.

ANNI

A. C.V. С.

Nicomecles in ditionem Mithridatis irrumpit&dc-

populatur.

90 664 Mithridates friiiiraligat,queritur deNicomede.

Senatus denegat Mithridatis Legatis petitionee, eum-

que minantur.

89 66s Pergami duces paramsinftruuntcumNicomedecon-

tra Mithridatem.

Mithridates fe ad bellum parat copias undique co-

gendo.

Nicomedes prœlio fuperatur a Mithridate.

Mithridates totam Nicomcdis ditionem invadir.

88 666 Sylla mittitur ad bellum contra Mithridatem.

8f 669 Simbria profpere pugnat cum Mithridatis filip ¿t

Regem fugat.

Mithridates Archelai opera pacem pofcit a Sylla.

84 670 Colloquuntur de pace Sylla & Mithridates in Afia.

Sylla concedit pacem Mithridafi, qui recedjtin re-

gnum.

83 671 Murena Afiae Prastor pacem frangit cum Mithri-

date.

Senatus jubet Murenam abflinere armis contra Mi

thridatem.

8 1 673 Murena ab Afia revocatur, & ejus loco mittitnr.

Julius Cxfar mittitur inBithyniam.

Julius proflratas Nicomedi pudicitias accufatur.

Nicomedes moritur, & Bithynia potiuntur Ro

mani.

»Co)

STEM-

S T E M M A

PONTIREGUM

EX STIRPE ACH,EMENIDARUM.

ARTABAZES

!

Anonymus. i

RHODOBATES.

MITHRIDATES.

!

ARIOBARZANES.

¡

MITHRIDÀTES Ctiffes.

j

MITHRIDATES Ш.

MITHRIDATES IV.

PHARNACES.

I

MITHRIDATES Evergetes V.

MITHRIDATES Eupator VI

DE PONTI REGNO

proemiüm;

DE Ponti Regno diüuris, neceíTari-

um nobis videtur, illius quodam-

modo arriplitudinem & circumfcriptio-

nem indicare, ut totam banc regionem,

in qua Reges ex Achccmenidarum itirpe

procreati, imperare cœperunt, Leftor

prae oculishabens, rerum, de quibus no

bis erit fermo, majorem in animo ípeci-

em confervare poffit.

Pontus quidem ilio tempore, Bithyniae

aboccafu, & Paphlagonise ab ortu con-

terminus tantum fuit, Phrygian majori ex

meridie& Ponto-Euxino ex feptentrione

appoiitus.

Hunc aMariPonticonomen aflfumfis-

fe quidam referunt: alii vero aquodam

Rege hujusregionis,cuinomenerat Pon

tus, di&um fuiíTe contendunt: huic fen-

tentisefaverevidetur,quodetfiPaphlagoia

&Gappadocia etiam Mari Euxino alluan-

tur, illa tantum regio Pontus appelletur,

nifihos Reges antiquos totam illam Pon»

tici Maris oram tenuifle dixerimus,quam

tandem Mithridates;Eupator poteftati fuse

fubjecit,ficut&Colchidem:unde poil eum

duo

PROEMIUM.

duo régna ótduaedeinde Provincial fa&ae

font, quarumuna Pontus proprie , altera

vero PontusPolemoniacus.

Ante Achaemenidas, qui tantum (lib

Dario,Hiftafpis filio, in hac regione, quam

nominantPontum,regnarunt : Fiorus ali

os Reges ficnominat lib. 3. cap. r. Ponticse

gentes, inquit, ad Septentrionem in fini-

ftrum jacent,aPontico cognominätseMa-

ri : harum gentium atque regionum Rex

antiquiiîlmus Artheas. Pontum etiam

NereifiliumnominatEufebius//¿. Frap. Ev.

Cappadociam, ait Srrabo, РегГж in du-

as diviferuntSatrapias,earum alteram pro

prie Cappadociam & Cappadociam ad

Taurum, adeoque magnam Cappadoci

am nuncuparunt: alteram, Pontum five

Cappadociam Ponticam,//¿>. 12. pag. m. un-

de, ut inquit Reinerus Reinefius lib.dePomi

Regibusjta turn primum regionis hœc ap-

pellatio eiïè vere cceperit.

SubCyrobanc Cappadociae divifionem

fuiiTefaâam eruitur exBibliothecaPhotii

//¿•ír.namibi Cappadociae Reges ad Cv-

rum Perfarum Regem referre genus con-

tenduntmulti,&cognationem fic enume-

rant: Cambyfis Cyripatris fororem ruiiTe

ger-

PROEMIUM.

germanam, AtoíTam. Ex ea & Pharnacc

Cappadociae Rege natum fuiflfe Pœdaga-

num, qui fuam ftirpem propagavit ufque

ad Anapham, cui fub Dario Hiftafpis filio

propter virtiitem conceflumfuiflfe tradunt

Cappadociae Principatum, ut Perfis tribib

ta non penderet : NamCappadociae Reges

ultimi, ilium Anapham fuiflè unum efe-

ptemPerfarum proceribus, qui Magum

occiderunt, affirmant.

Darius autem Hiftafpis filius, unus etiam

ex feptem magnatibus, qui Magum inter-

fecerant, cum ad Periarum regnum eve-

cbs fuiíTet, illud in viginti Provincias,quas

Perfae Satrapías vocant, anno imperii fui

fecundo partitüs eft, earumque fingulis

praefides prœfecit, inter quasPonti Satra-

piam ingratiam Artabazis, quern ejus fili-

um ex priore matrimonio cumGobriae fi-

lianatum fufpicamur, fubtributi nomine

in regnum erexit, ex quo Ponti Regum

progenies ufque adMithridatem Eupato-

rem illius principatus ultimum, per feriem

Monarchiam promanavit, ut ex fequen-

tibus HiftorisePontici regni ex Achaemc-

nidarum ftirpe Annalibus patebit

АСНЖМЕ-

РЛЭ ÇA? CA? PA* Va го сад газ га- п- СПГ1Э вА?№ CA? CA? CA** CA? Ci* CA■» CA? CA* САГ CA* CÂ* CA? «X? dl ?V

'ï?4'£Î0'*lrt -XJ ^œCO «Y.» «W fcY¿ 6Y.Í СУэ

-■■■•■»"•■•-■■••liltllTTT

: ACH^SMENIDARUM

iIíííiperjüm. ,.-.* ;: ■

REGÜM PONTI, BOSPHORI,

!^;:thraci,e, et bíthyni/é

t:: "historia.

<fíá my 'f 1 ■ ■ ■■ » ■

REGES FONTI. '

^¿■.ARTABAZES, REX PONTI PRIMUS,

■ Б STIRPE ACHÄMENIDARUM.

.Vi ', , :. V ... , '

* • i " ^* Ti Г ■ ( ' ti 1 1 • • • #

RTABAZES, Ponti Rex primus, &

quidem ex Achsemenidarum ítírpe , re-

^ nuntiatur a recentíoribus ex íéquentibus

Flori verbis. Ponticae gentes ad Septen-

trionemin mare fíniftrum jacent, a Pontico cogno-

rninatíe marl Harum gentium atque regionum Rex

4ntiquiffimus Artheas;' poft Artabazes , a ièptem

Periis oriundus : inde Mithridates omnium longe

inaximus. -ÚbifrctyS* ¡ • ' » - - о .» »

. Pars II. A Gum

s . ARTABAZES.

Cum Florus proxime Artheae,qui fuit ex alia Pro

làpia,iiibjungat Artabazem,undenovam poftilluru

ftirpem indicare videtur > re£fce de eo intelligi poteib,

cui Darius, Hiftafpis filius, Ponticum regnum con-

ceiTerit: adde,quod poft Artabazem, Mithridatem'

Eupatorem fcilicet genus duxiiîè affirmât Hiftori-

cus; fie primum regni Pontici au&orem, & ulti

mum hujus Monarchia; Principem indicat, ex A-

chœmenidarum nempe ftirpe, cum addit,hunc geni-

tumeflè eièptemillis Periarum Nobiïibus.

In eandem de Mithridatis ultimi Regis Ponti ori

gine ab uno e ièptem viris illuffcribus dedu£ta,qui

Maguminterfecerunt, fèntentiam abit Sext. Aureli-

usVictor his verbis : MithridatesRexPonti oriundus

a fèptemPerfîs./// vitdMithr.lmoPolyhms longe ante,

loquendo de illius Mithridatis proavo, nempe Mi-

thridate nomine quarto, ait :Mithridates hie genus

fuum referebat ad unum e ièptem illis Periis, qui

Magum occiderunt: tributumque jamolimma)o-

ribus fuis a Dario dominatum adEuxinumPontum,

perpetuo exinde coniervaverat. Lib. <¡.pag. 388.

Alfentire non poíTumReineroReineccio,qui unum

exièptemifàsMagnatibus Ponti Regem fuiflê exi-

ffimare mavult, quam horum alterutrius filium,

praîfèrtim cum inter illos, quos Cteiias numerate

Onopham, Idernem, Norodobatem, Mardonium,

Bariiem , Artapbernem, &Darium Hyftaipis, vet

quosappellat Merodotus, Otanem , Hydarnem*

Megabyfùm,Gobriam, Aiphatimem, Intaphernem

& Darium ; nomen Artabazis non legetur-

Neque obltat hic, ait Reineccius, quod non repe

ARTABAZES.' 3

riatur id viri nomen apudCte/iam &Herodotum.Fie-

ri enim potuit, ut,quodhaberet ille proprium,Hero-

dotus vel Ctefias, retulerit; Florus veroinquit, quod

officium eidediuet, quomodo idPeríicarumrerum

Scriptoribus eft ufitatimmum: &fcimus,fubjungit

Reineccius, efle banc cauiàm praecjpuam, quod Per-

íárum Monarchie adeo diícrepantibus nominibus

refèrunturinLitterisSacris &Gnecorum Hiftori-

¡Si fíe ille /i¿r. de Regno Fornico.

Polybius a Dario Ponti regnum fuiiîè conceiîùm

majonbus Mithridatis narrât iùpra. Sed re£fce Ap-

pianus Mithridatis Eupatoris ítirpem a Dario Hi-

ítaípis Pcriàrum Rege deduebm, fie refèrtj Кш S

MtirçtiïxTtis dmQnjwev ву-ш1$ех.лтм шч écc Ло^e/e tb Yç«-

а-яа néçew BcurtfJus. Et Mithridates,qui obiit, undeci-

weß a Dar'tOyVerfarum Rege. Sic vindicanturPoly*

bius & Sext. Victor, qui ad unum e ièptem viris Re

gis hujus genus référant, cum a Dario deduebm

PondRegum ftirpem narrant,

Darius natus 41. annos ad Perfàram regnum per-

venit,cum jam tresfiliosex Amylè Gobriae filia iù-

fcepiflêt. Horum natu maximus erat Artabazes,

quemHerodotus appellatArtabazanem,quod idem

eile videtur : huic ut jam Regis filio Lhrius pater

Ponti Satrapiam Imperium a íe in viginti partes par-

titumconceffifte videtur.

QuidveroArtabazes totolmperiipatris decuriù ege-

ritjprorfus ignoratur,ufquedumhic cöparatexpe-

ditionem aut contrcuEgyptios aut contra Athenien-

iès; tue enim,inquitHerodotus,ingens inter ejus libe-

ros de prineipatuexorta diirentio eft,quoniamex m-

A a ftfcu-

4 ARTABAZES.

ítitüto Periàrum oportebat ita demum ireinexpé-

ditionem, cum regniíiicceflbrem declaraflêt; crant

autem Dario jam antequam regnaret,liberi tres, с

priore uxore, GobriaE filia, fuícepti, & poil partum

regnum, alii quatuor ex AtolÍa,Cyri hlia. Lib. 7. in

Ыутта initio.

Superiorum maximus natu erat Artabazanes^

pofteriorumXerxes. Qui cumexeadem matrenon

elfènt, diiceptabant ; Artabazanesquidem,quodo-

mnis paterna? ioboiis ipiè maximus natu foret, cum

apud univerios homines fit inftitutum, ut maximus

natu liberorumobtincat principatum. Xerxesvero,

eo, quod ipiè Atoflâ genitus eflêt, filia Cyri, qui Per.

fis libertatem acquifiiflèt. Hune Darius declaravît

Regem, ficque litem diremit. Id. ibid.

Ut tarnen Artabazemièu Artabazanemconíbla-

retur, ei Ponti Satrapiam in regnititulumeum tri

buto erexiflè videtur ; quamvis jam Cappadocia a

prifeis Regibus in duas Satrapías, nimiruminCap-

padociam proprie dicbm,& in alteram Pontumno-

minatam divifa fùiflèt. Jam Pharnaces in regnum

Gappadociam habuerat, cujus pronepos Anaphas

tributi remiffionem a Darionuper obtinuerat, eo,

quod fuiflètexieptemviris,qui Magum interfèce-

rant ; ut habetur in Photii bibliotheca,«y>.3i./>dg.2oy8.

Ita illae duae Satrapías in régna iùnt erecbe , und©

nempe Ariarathes,Cappadocia2 Rex,& Mithridates

Eupator,Ponti ReXjOriginem traxiflè gloriabantur. í

Quod Ponti regnum Artabazi filio conceflèritDa-

rius Hiítaípis, confirmant quseab Appianorefèrun-

tur,icilicetdivitiarumillius &rcgiscfcilicet pretiofe

fup-

ARTABAZES. ï

iupellefölisMithridatas ultimi inTalauris aPompeio

reperte ; partem a Darío Hiftaípís filio fùcceflôribus

per manus fuilfe tr2dit2m.lib.de bel.Mitbr.p.2 yi.£52f2.

Unde probatur,Eupatorem Darii íucceflbrem füiííc,

&ab illo originem traxilfe; & iterum Appianusin

triumpho illius Regis,inter varia ornamenta,le£fcum

DariiHiír^isfilii, &íellam ac íceptrum Eupatoris

eliè tradu£ta memorat , pag. 252. Quomodo enim

haec a Dario Hiílaípis ad Mithridatem perveniflênt,

mfí a ítirpis aucbre? Quod fi Ponti Regesab alio,

cjuam ab uno e íeptem iíHs Principibus genus duxiP

íent, illa procul dubio per Darium in manus eorum

non perveniírent.

Sedad Imperii contentionem inter fratres rever-

tamur ;hanc Juftinus exTrogo narrât, & pro Arta-

bazaneHerodoti, Artemenem primogenitum, me

lius vero ex M. S.Ariemenem appellat: hoc certa

men, inquit, concordi animo, ad patruum ííium

Artaphernem, veluti ad domeííicum judicem, defè-

runt; qui domi, cognita caula, Xerxcm propoíiiit:

adeoque fraterna contentio fuit, ut nee viäor inful-

taverit, nee vi&us doluerit. Üb. 2. cap. ю.

Hiítoriam vero hujus contentionis aliter refertPlu-

tarchus : Mortuo Dario, inquit, alii regnumAriame-

ni,utejus natu máximo, deferebant; alii Xerxi, qui

ex Atona, Cyri filia, Dariojam régnante, natus erat.

Defcendit itaque Ariamenes e Media, non bellico

apparatu, ièd placide ad judicium. Xerxes venienti

occurrit fratri, eumque fàlutavit, & illi donamifit.

Inflante vero judicjidie,Perfe,communi (èntentia,

Artabanuni,D«n//rÄrrf/H,iudicemderignamnt.Cau-

A3 fi

6 ARTABAZES.

là cognita, Artabanus pronuntiavit,Xerxi regmim

convenire. Ariamenes autem, ftatimproiiliens,fra-

trem adoravit, dextraque apprehenfum, in folium

collocavic Exinde, primo apud eum loco habitus,

benevolum iè praebuit. Lib. iie¿ Ф<л«íkh/pUts.

Qui Plutarchum&Juffinum íequi malunt, Arta-

bazis ièu Artabazanis gratia Satrapiam Ponti, inre-

gnum a fratreXerxe ereftam fuiife, exiftimant, ut

regia dignkate fratrem ita ornatum, iibi novo hoc

titulo devinciret ; cum alioqui inter eos,qui genere

íimt pares, impares autem fortuna & digniratc, fa

cile íemulatio exiilat, quaEdeindeinrebcllionem&

fèdkionem erumpere fepe aflblet, ut poitea in Arta-

xerxe Mnemone, &Dario Juniore videbitur: imo

fraternum illorum iiipra di£fci Autores amorem

maxime celebrant.

Nec^lium Darii fratrem referre Herodotum,

cum Artabazanemnominat,exiftimandum ; cum,

quem Trogus & Plutarchus Ariemenem nuncu-

pant,idemeilè videaturfilius Darii natu maximus,

qui ab his Ariemenes nomine proprio dicitur, dum

adhuc effet Sátrapa, & ab Herodoto Artabazanes

appellatur,poíteaquam Rex a fratre di&us eft,quod

a Períicarum rerum Scriptoribus eft ufitatiffimum,

ut fupra obícrvavimus.

Cum Artabazes in Ponti regnum profè£fcurus di-

íceffit, a patre autfratre plurimam & pretioíám íii-

pellectilem, de qua Appianus loquitur, accepiflêvi-

deturjquíe a fíicceíforibus íuisPontiRegibus diligen-

ter &accuratead demonífcrandam mam a Dario ori

ginen! íérvata eft. Hujus Principis currus a Victore

Pom

ARTABAZES: 7

Pompeio in triumpho ejus de Mithridate Eupatorc

transJatum fuiiTe, jam fupra vidimus.

Qupmodo denique Artabazes ab Achaemenidis

originem duxerit, uc plurimi tradunt Hiftorici,ab

Herodoto diicendum eft ; ut enim ilium Darii filium

opinamur, Darius fuit Hiftafpis, qui fuit Arfimis,

qui fuit Árrianmis, qui fuit Zeilpei, qui Cyri, qui

fuit Cambifis, qui fuit Achaamenis filius, lib 7. in

folymniaverfusinitium. De quotradit^Elianus. Au

dio Achaemenem Perfim quoque,a quo nobilis Per-

iârum Profipia deícendit, Aquilas alumnum fuiflè.

Lib. 12. cap. ai.

CumXerxes,Perfärum Rex,bellumGraeeis illatut

rus eilet, tres, aut quatuor annos,incolligendisco-

piis, ut terra marique eos adoriretur, coníiimpíit.

Artabazes fratri in hac tanta expeditionenon defùit,

ex Herodoto : Iónicas quidem,inquit, claffi, & Caria:

Artabazanes ex Dario & filia Gobriae genitus prae-

fuit Lib.y .in Ыутта circa medium. Plutarchusad-

dit, pro gloria fratris navali apudSalaminemprae-

clare pugnans cecidit. Lib. П^><Ф<л*(5гЛ<р/<хг. Quod

confirmât Herodotus. In eo pradio, inquit, cum alii

multi & illuftres viri, tarn Perfirum Medorumque,

quam aliorumibçiorumoccubuere, tum veroDux

Artabazanes,/>ro quoAriabignes infravis codicihusfub-

flitutus efi, Darii filius, Xerxifque frater } e Graecis

pauci. Lib. S- in Urania cirea medium.

Itaque ii inArtabaze anni regniab illö temporenume-

rentur, lex tantum reperientur ex quoPonti regnü a

patreDario obtinuit,autcerte ab eo,quo illud aXerxe

fratre accepitjnam eorum controvemam delmperio

A4 Per

8 ARTABAZES.

Períárum obtinendo, paulo ante obitumDarii inter

fratres ortam, & ab ipíoparjce judicatamftiiñe,re

ferí Herodotus, quia Salaminenfis pugna commiflk

eftanno íexto Imperii Xerxis i fi vero a Satrapía Pon-

ti a parre Dario huic conceflà anni computentur,

erunt 40. nam Darius anno Imperii iùi fecundo il-

ludin Satrapías diviíít: &íicfublatis duobusde tri-

ginta & íex, quos regnavit, fupererunt 34. anni, qui-

bus additis (ex de regno Xerxis, aderunt 40.com-

pieti. ,.

Artabafis nomenaFloro prolatum, potius quam

illud Artabazanis, ab Herodoto produäum , pro

primo Ponti Rege accepimus, quiaFlorus Artaba-

zem Ponti Regem nominat, Herodotus vero non

aliter, quam, Artabazanem Darii natu maximum

appellat»

-a

ANO-

ANONYMUS IL 9

ANONYMUS IL

QUI S , mortuo Artabaze, Ponti Rege , in illius

regnum iucceflerit, Hiftoricorum ejus œvi pe

nuria, penitus ignoratur : quod fi Ctefis, qui iifdem,

quibus Xenophon, temporibus vixit,&Artaxerxis

Mnemonis Medicus fuit, hiíloria ííipereflet, procul

dubio nos iíteedoceretj ícripfitenimPerfica viginti

tribus libris: dchishaec leguntur in excerptisPho-

tii ; a íeptimo autem libro, inquit, de Perficis rebus

agit: ас in íeptimo, ocbvo,nono,decimo,undecimo,

duodecimo & décimo tertio , qua? ad Cyrum &

Cambyièm, & Magum ilium Dariumque & Xer-

xem ípectant, commémorât: ièdquse illus ícripto-

ris nobis fuperíiint,pauca admodum funt, eaquein

Epitomen exiguam redadla.

Porro etfi illius Regis nomen, qui Artabazi iùc-

ceflit, deperditum fit,pleriquetamen eum Artaba-

zis filium fùiflè conjiciunt, quando quidem Hiftorise

Scriptores Mithridatem Eupatorem ultimum Pon

ti Regem ut&Mithridatcm hujus proavum ex iè-

ptem viris, qui Magum occiderunt,originemtraxiC

fèprotulerunt. .

Sed quod ad eorum Regum numerum ipecbt,vi-

tioiiAppiani codices in errorem ita recentiores indu-

xerunt, ut plurimos Reges defiderari,qui ab Artaba

ze regnarunt ufque adRhodobatemReineccius &

Henninges, qui de Ponti Regibusícripíerunt,exiít>

marint,eorumque, qui iùb Xerxe &Artaxerxe Lon-

gimano Perfàrum Monarchïis degebant, nomina

eiîè deperdita recbautumant.

A r Sic

ю ANONYMUS.4

Sic ergo habetur in illis corruptis Appiani Ma-

tiufcriptis : Ke« о MiQçiSxTtis сетгедирт*«v » emccuSexures ârv

in A«fгi8та viaiçeu HtçaSiv BtctnKtae, oySoos J' d7tc MiQçiSoi-

Tov rS Muxtíóvav омоемте? rr, xcùxTt](TctfxÉv8 rrp jforr&ijv

tcçxrv. Quiobiitfextusdecimus ejusfiirpisa Dario Per-

farum Rege ultimo, ofiavus a Mithridate illo, quiprimus

defertis Macedonibus, Pontiá Regntfuit conditor. App.

pag. 249.

AlexanderTollius, qui AppianiHiftoriamnotis

illuftravit, ad hanc paginam fie icribit Locus hiefce-

diflime corruptus, nifi corrigeretur, poflêt omni

bus Chronologiscruccm figere. Nam ii Mithrida-

tesEupatordecimus iextusa Dario Codomano ul

timo Períárum Rege fuit , quem vicit Alexander,

quo modo fuit oebvus a Mithridate fundatore ièu

Ctifte,qui Alexandre»& Antigono Alexandri duci

fuit contemporaneus,& fic contemporaneus etiam

ipfi, cujus ocfcavus ncposEupator dicitur, certehaec

(tint ciâvçctrec. Ruriùseum male o£fcavum fàcit a Mi

thridate Ctifte, quern íüpra hujus libriièxtumtan-

tum fàcit Sic ille in Appian. de bellis MnhriLpag. 249.

Sic vero totumhunc locum reftituit vir do&us:

fLxxcuSexecroe wv âito та ùcueiu râV Y"фМфЫЛфвшВяп»

TiêtKi sxtoí ÙtîqtSùv McctuSémv aTtoçeivrosrtiteùxTiaceftêitt

(ficlego,nonxTíjff*/ue'j'8)T»jvIIe>'Ti'<»)vo?fpcív' Sextus deci'

mus a Dario Hifiajpis Perfarum Regejextus vero a Mi

thridate, qui a Macedombus defecit, Ç$ qui fundavit Re- ,

gnum Ponticum.

Re£fce Tollius TWwevocem, qua; convenitDa

rio, cum fuerit Hiftalpisfilius, pro corrupta «Ja*»,

qua; ultimum iônat, reftituit: uno verbumoyJeef in

Utes oprime mutavit, quemnumeruma Mithridate

Grifte '

ANONYMUS. и

Ctifte ad Eupatôrem îpfè Appianusagnoverat,&

íicapud Reinneccium &HenmgemintmíosMithri-

datem&ejus filiumPharaacem Reges ut ocbvum

numerumimplerent, recidit. ;

Locum Tollius haud penitus tarnen fànavit,dum

nobis decimi ièxti numerum reliquit, fèd totam hanc

PontiRegum ièriemmagis implicuit; nam dum o-

ptimeduos a Ctifte Reges reicindit, anteriores ad

ouodecimäuget. Huncnodumtarnen (olutu prima

fronte difficilem, facile iölviflet,unalittera in prima

voce mutata,nimirum fiprOixx^&Wef, fextusdeci-

mus, reftituiflèt svxocjSeKceros,undecvnus, qui verus eil

RegumPonti numerus, ut in eorum ftemmate,ope-

ris hujus initio appo,íito patet,

Artabazes, ut fiipra vidimus, m pugna ad Sala-

minem commiflà, Olympiade 75 . interfèëfcus eft ; &

Mithridates nomine primus, ejus pronepos, pro

Cyro juniore militavit аппоз. 01ympiadis94.ígi-

turanniíolummodo79. effluxere inter hoc tempo-

ris ipatium, quo duo Reges, Anonymus hic, de quo

nobis tunc eft fermo, & ejus filius Rhodobates, pa

ter Mithridatjs primi, regnare potuerunt ; fiquidem

hie Mithridates pluiquam 6. annos,ut infra videbi*

mus, Principatum obtinuit.

RHO-

il RHODOBATES.

RHODOBATES III.

RHODOBATES,tcrtius Ponti Rex, renunti-

andus nobis vidctur, juxtaièriem Appiani Mi-

thridatem Eupatorcm a Darío Hiftaípis filio undeci-

mumPontiMonarcham referentis.Quin autemRho.

dobates filius f'ueritiftiusRegis,cujusnomen nobis

pro incompcrto reliäum eft, nullus eft dubitandi lo

cus, cum illud plane conftet ex Hiftoricis, qui ulti

mum Ponti Principem ab uno e ièptem viris illis,

qui Magum occiderunt, originem duxiflè aflèrunt.

. Porro hujus, non magis quam patris , gefta ad

noftram notitiam pervenere,Scriptorum iftius tern«

poris inopia ; ambos Ponti regnum tenuifiè ÍLib Xer-

xe, Artaxerxe Mnemone, &DarioNotho tantum-

modo conjicimus, cum Mithridates cognomine fili«

us iub initio regni Artaxerxis Mnemonis principa*

tum Ponti occupant, ut in ejus vita videbimus.

: Xerxes quidem 29. ArtaxerxesLongimanus 4 г.

Darius vero Nothus léannos imperarunt; at cum

Artabazes mortuus fit in pugna Salaminiaca,anni

iuperfunt 73. ulque ad initium regni Artaxerxis

Mnemonis, inter quod temporis ipatium filius Ar-

tabazis &Rhodobates regnarunt,ied quot ille annis,

quotquc hic, fèorfim quiíque fumtus, regnaverint,

с Ipiflistenebris eruere nobisnon licet.

De Rhodobate nihil habetur, nifi quod Diogenes

Laërtius, qui fiib Antonino Pio degebat, refèrt lib. 3.

fag. yC. ex primo Commentariorum Phavorini, qui

fubHadrianoicripfit.Mitliridatem Periem Rhodo.

' . .J batís

RHODOBATES. -t*

batís ffliumfuiflè. Rhodobatîsautem nomeninullo

alio Scriptore nuíquam occurrit; quod tamen o-

ptandum eflèt &de Rhodobatis patre, cujus utinam

homen a quodam Autorc recitaretur, ut omnium

PontiRegum nomina iàltem edoceremur,ii eorura

gefta ignoramus.

! »(:■! ' "

MI-

i4 MITHRIDATES.

MITHRIDATES IV. '

QUIN Mithridates fueritRhodobatisfiliusnon

dubitare finit ièquens Diogenis Laërtii locus,

hb. 3. pag. ¿eMpSxTtisoioSoßUTvo neprtjs. Nee Re

gis, nee Satrapie titulum fibi aflumit, eo,quod Perià-

rum Monarchie iùbditus effet, Îèd íe íolummodo

Perfen, quafiejus dignitas hoc verbo contineretur,

nominat : nam íoloRegrs nomine Períarum Reges a

Demofthene, aliilqueScriptoribus Gratis defignari

fepe obíervantur. Verum pofteaquamii Principes

Regis titulum ufurpaíTent, Períarum Monarchie, íe

Reges Regumnuncuparunt, quae appellatio Pería

rum lingua Saanfaan dicb eft.

Nee minus primisPonti Regumtemporibuseo-

rumPrincipatus, vocabatur Pontus,verum hiec re

gio adhuc Cappadocianuncupata erat, ut videre eífc

apudXenophontem ita ícribentem. Praserant autem

hiditioni Regia:, quam nosingreffiperagravimusj

Lydise, Arrimas: Phrygias, Artacamas: Lyeaoniœ

& Cappadocia»,Mithridatcs : Ciliciíe, Syennefis &c.

de Exp.Cyri //¿».7.^.427. Xenophon hic Syennefin vo-

catCiliciae Prasfècbim, quem antea Cilicia? Regem

nominavit,lib.i.pag. 24. Interim Epyanaxa Syennejis

Cilicum Regis uxor. Sic Mithridates," licet dicatur fa-

pra Prafè&us, tarnen Ponti Rex erat,

Mithridatem Ponticum conipiraiîè cum Cyro

juniore contraArtaxerxemMnemonaPeríarumRe-

gem exeodem Xenophonte diicimus ; hax enim de

illo refert. At illi toto cumagmine non venerum, fed

tan-

MITHRIDATES.

cantum Aria;us,&Artaozus,& Mïtriridates,qui Су-

го fide maxima conjunäi füerant. lib %. pag. 288.

Darius Nothus duos habebat filios, Ariacem pri-

mogenitum & Cyrum, cui etiamfi 20. tantum anno?

nato, Ionia: Prsefèftura fuerata patre concefla; со

mortuo, cum Aríaces, di£tus poftea Artaxerxes,

regnum adeptus eflet , Cyrus multum indignatus

fratri, quod ie illi p~adatum iri iperaverat, regnandi

cupiditate ardens, illi bellum intulit, ducens iecurn

Barbarorum decern Myriadas, &Graecorum trede-

cim millia,quibus fè adjunxit Mithridates Ponticus ;

hocque evenit Olymp. 97. anno 4. imperii Artaxer-

xis Mnemonis.

Cumjam Grascorum opera pene victor evafifièt,

forticerjèd incaute dimicans, eft interemtus. Tunc

Mithridates Artaxerxi per Tinaphernem hujus

Ducem reconciliatus eft, eum apudPrincipemfbr-

ían excuiantcm, quod invitus Cyrum iècutus effet,

cum per Lycaoniam juris fuiagrum Graecis diripi-

endum conceffiflêt, & iblus cum miniftris veniflet.

Xenoph. lib. i. pag. 248.

Mithridates,ut Regis & Tiflàphernis gratiam fibi

ratus, cum equitibus triginta circiter venit ad eos,

ас Ducibus in locum, unde poffet exaudiri, vocatis,

hsec ait :" Equidem Cyro, Graeci,quemadmodum A

vobisconftat,fldelis fui,& vobis,nunc,optimi, volo,"

adeoque hie magno cum metu veríbr.Itaque fi quid"

vos confilii ialutaris habere videro, ad vos mecum "

ï* MITHRIDATES.

„fit, mihi & amico, & veftri ftudiofö & vobiicum

„proficiicendi cupido exponite. Xenoph. lib^.pag.^os.

„ Duces,redeliberata,ftatuerunt,refpondendum еС

verbis Cheriiöphi: Decrevimus pcrhancregio-

„nem quam pacatiffime domum iter faceré, fi per

„alios liceat, fin quis iter impediat,eum pro viribus

„fbrtiter bello petemus. Tum vero Mithridates

„oftendere nitebatur,nullam invitoRege fàlutis iniri

„polie rationem:deque hoc intellecfcum eft fidem ei

„nonhabendam. Nam&Tifîàpherni fàmiliaris qui

dam rideicauia Mithridati aderat. LLibid.

Proinde vifum eft Ducibus , nihil fbatui melius

pofTe, quam fi quandiu fint in hoftico, bellum ргаг-

conibus nullis interveniendbus gérèrent. Namilli

accedendo militum ánimos corrumpebant,atque in

ter alios Nicarchiim Arcadem cohortis Prafècfcum,

qui no&u cum 20. hominibus diiceffit. Poft hxc

pranfi,Zathenfluvium trajiciunt, &.inftructi per*

gunt, jumenris ac turba inermi in medium recepta*

lbid.pag.io6.

Non longe progreffi cum eflent,prodk iterum

Mithridates,-hic in conipeftum cum aoo.equitibus,

fagittariis & funditoribus agilibus & expcditis ad-

modum 400. fimulans, íé Gnecisamicum accederé,

cum propius abeilèt, & fubito équités ipíorum,&

pedites partim emittebant tela, partim f'undis no-

ftros vulnerabant. Tum vero vifum eft; perièquenr

dum efTe hoftem. *Id. ibid.

Poftridie cum Graci vallem quandam tranfiinent,

offert illis in conipechim iè rurfus Mithridates cum

joo. cquitibus, fagittariis & funditoribus 4000. Tot

enim

MITHRIDATES. 17

enim a Tiflàpherne petierat & impetrarat, quippe"

qui pollicitus fuerat íe, fi tantas íibi copias daret,in"

ejus poteftatem Graxos traditurum. Etenimjam"

ipii contemtui erant , quod priore incurfu paucis"

inftm£tus , nihil detrimenti accepiffèt,ac graviter"

fe teiîflè' Grœcos arbitraretur. Id. ibid.pag. 3 08"

Cum ergo illi tranfita valle, ftadia circiter 8. ab"

eadiftarent: etiam Mithridates mis cum copiis"

tranfit. Erat enim prxceptum Grîecis, quinam"

perièqui hoftem cetrati deberent, quique gravis"

armature milites ; & mandatum equitibus, ut fi-"

denter in eos proveherentur : quippe fêcuturas"

iàtis magnas copias. Id. ibid. „

Jam Mithridates Graxosadiècutus erat, ас funda?

cum telis adhoilem pertingebant,cum fignumGrae-

cistuba datum eft: itaque mox in hoftem ilh'curiïi

fèruntur, quibus hoc mandatum erat, equitibus et

iam in adverlos ie fiindentibus. lili vero irnpetum

haud fuftinebant, fed ad vallemièrecipiebantfuga.

Multoshac in perfecutionePerße peditesamiièrunt,

eqüites in valle vivi capti funt ad 18. Cavíos Graeci ne-

minis juflu, led iponte ma fcede lacerarunt, ut majori

cumterroreabhoftibusfpeâarentur; deinde Grae-

ci iècure adamnem Tigrim pervenerunt. Id. ibid.

Mithridates in Pontum reveriùs eft Mnemonis

benignitate, Periarum enim Monarchal mites erant î

tefte Herodoto, qui illos Regum filios in honore ha

bere narrât, ас fi parentes forte defèciftent, his ta

rnen principatus reftituere. Nihil aliud;quamquod

Regempace fruentem decet , çgit ; illum vero Philo-

IbphiaePlatonis operamplurimum dedilïe nos docet

Pars И. В Phavo

,g MITHRIDATES.

Phavorinus apudDiogenemLaerdum,qui Mithri-

datem Platonis Statuam locaffeita inieriptam tra

dier

MITHRIDATES RHODOBATIS FILIUS

PERSES

MUSIS IMAGINEMPLATONIS

DICAVIT,

SILANIONIS OPUS.

Academia locus erat nemoroííis , ab Ahenis

mille paflûs diítans, ubi veríatus eft Plato, & Philo-

fophiammagna diícipulorum frequentia profiteba-

turj at cum ex illis quondam unusfuiiîètMithrida-

tes, dum pace fruebatur, ibi Statuam hanc, Magi-

ftro adhuc vívente, poíiiit, a celebérrimo illoSta-

tuario AthenienfiSilanioneeIaboratam,de quo Pli-

nius: In eo hoemirabile fuit , quod nullo do&ore

nobilis fuit. Lib. 34. 8-

Ariobarzanes, Mithridatis filius , ea jam aetate,

qua regere Provinciam poiîèt , Phrygian Satrapías

ab Artaxerxe Mnemone honoris cauia praflcitur,

ficutpatri ejus Mithridati Ionia fuerat jam conceiîà,

dequoXenophon.

PhiliieusAbydenus ab Ariobarzane Artaxerxis

Sátrapa, in Grazciam mirTus,Thebanoseorumque

focios, & Lacedœmonios, pacis componendas gra

tia, Delphos evocavit. Ubi Thebanis non finentibus,

utMelfeneLacedamioniorum effet in poteftate, of-

fèniùs ille, milites bis mille ièleÊtiffimos ftipendio

conducios Lacedîemoniis relinquens,in Afiam redi-

it. Hellen, lib. 7. cT Diodor. Iib.15.pag. 494.

Clearchus Heracleota,qui fuerat etiam Platonis

di-

M1THRIDATES. 19

di(cipulus,ab urbe in exilium puliiis eft; atcum plebs

novas cabulas (quibus debicores sere alieno libera-

rentur) & agrorum ex aequo divilionem impoten

ter flagitaret, optimates a Timotheo Athenienfium

Duce,mox ab EpaminondaThebanorum petivere ;

utriiquenegantibus,ad Clearchum exulem decur-

runtTanta calamitatum neceffitas fuit,ut, cui patri-

am interdixerant, eum ad tutelafn patriae revoca-

rent. Juflin. lib. 16. cap. 4.

Sed Clearchus facinorofior exilio redditus, & di£

fèniionem popiili occafïonem invadendse tyranni-

dis exiftimans, primo tacituscumMithridate,civi?

umíuorumhoíte,colloquitur; &inita iocietatepa-

cifcitur, utrevocatus in patriam , prodita ei urbe,

prsefe£tus ejus conftitueretur.Poiteaautem infidias,

quas civibus paraverat,inipiiimMithridatemver-

tit. Namque cum velut arbiter civilis diícordias de

exilio reveríús elíet, ftatuto tempore, quo urbem

Mithridati traderet, ipiùm cum amicis fuis cepit,

captumque, accepta ingenti pecunia dimifit,& fic

fubitum iè ex iocio fècit hoftem. Id. ibid.

Anno iequenti mortuus eil Olymp. 104. an. 2.

poftquam regnaffet circiter annos 38. filiumque Ari-

ebarzanem principatus fucceííbremreliquiñet.

В a ARIO

ao ARIOBARZANES.

ARIOBARZANES V.

ARIOBARZANES,Mithridatisfiüus, poil ejus

mortem,etfijam Phrygian Sátrapa, tarnen Re*

gnoPonti potitus eft,anno regniArtaxerxisMnemo-

nis quadragefimo primo. Lacedsmonii cum Arta-

xerxe,quod Mefienios communiGracorumfœdere

comprehendimandaiîèt,bellumhabuerunt;tanta in

Perfàsundiqueconipiratione excitata, etiamRexad

bellum feie inftraebat. Nameodem tempore cum

/Egyptiorum Rege,&Graecis in Alia urbibus,& La-

cedaemoniis, horumque adjutoribus Satrapis&Du-

cibus, qui marítimas íub imperio orastenebant,fi-

mul belliserandum füit. Nobiliflimi inter hoserant

Ariobarzanes, Phrygian Satrapes, qui Mithridatis

patris demortui regno potitus erat, Maufoluíque

Princeps Caria» : cum quibus Orontes Myfiœ , &

Autophradates Lydiíe Prafë&us,& deIonumgen

te Lycii, Piiidas,Pamphylii & Cilices, & praeter hos,

Syri,ac Phamices, cunffique fère maris Afiatici lit-

tora accoîentes ièiè conjunxerant Diodor. lib. i^.pag.

Qui in Afîa Regisjugum excuflêrant, totius belli

adminiftrationemOrontas commiierundlle donis &

itipendio manuum cumulatus,defècl:ores Periàrum

in manus tradere tentavit. Autophrates Lydiœ a ib-

ciis defècit, Maufoluíque tandem cum claflè, quam

abduxerat, ie fubduxin, atque ita iblus Ariobarzanes

Lacedzemoniorum ibcius bellum gerebat; jamque

iùbito AíTum, Seitum & Adramittium urbes сере-

rat, cum Autophradates & Cotys Paphlagonum

Prin-

ARIOBARZANES. 21

Principcs,terra marique copiis ingentibus inftrucfcis,

inAriobarzanemirruuntAutophradatesAdramitti-

um undique oppugnat, cumque Ariobarzanes res

neceiîàrias ас milites inurbemoptaretinducere,&

ab oppugnantibus tarnen impediretur,mandatum

dat Pteleunti, qui objecbm iniiilam cum praefidio

tenebat, ut fimularet,fèeam Autophradats prodi-

turum; qua fraude deceptus Autophradates , claC

(em ad accipiendam iniiilam mittit. Ariobarzanes in-

terea dum naves ad iniiilam contendunt, eas prae-

vertens, magnamcommeatuumac militum copiam

in urbemimportât. Polyœn. Stratagem, lib. 7.

Autophradates poiiea ad AiTum Ariobarzanem

obiêdit: ièdfùpcrveniente adauxiliumAgefilaoLa-

cedasmoniorum Rege, tantis impar viribus, fuga in-

de diíceffit. Cotys item, cum Seííum obfideret ur

bem Ariobarzanis, &ipiè foluta obfidione diices-

fit. Xenoph. Lib. de Agefilaopag. 6C3.

Autophradates, commiflo cum Agefilao adPa-"

£fcolum fluvium praelio,füitíiiperatus;acpaulo poil"

Agefilaus in patriam reveríus eft : cum vero id Me-"

mnonaccepit, Autophradates miflus eftaRege,ut"

bello proièqueretur eos,qui defècerant.Certe,utait"

CorneliusNepos, ejus opera hoftes cum caftra jam"

intraflènt, profligati iunt; exercitufque reliquus"

confèrvatus Regis eft. Qua ex re majoribus rebus"

prœeflè cœpit.Erat eo ternporeThyusDynaftes"

Paphlagoniaeantiquo genere a Pilaemene illo,quem"

Homerus Troico bello aPatroclointerfè&umait."

Is Régi diäo audiens non erat; quam obcauiàm"

bello eum profèqui conftituit ; eique rei prxfecit"

' B3 Data-

aa ARIOBARZANES.

„Üatamem propinquum Paphlagonis ; namquc ex

„fratre& iorore erantnati. Quam ob cauiàm Datâ

mes omnia primum experin\roïuit,ut iine armis pro-

„pinquum ad officium reduceret. Ad quern cum ve-

„nilietfine pa?fidio,quodab amiconullas vereretur

„infidias, penèinteriic. Nam Thyus eum clam in-

„terficere voluit: ille fuga periculum evitavit, bel-

„lurnque indixit Thyo. In quo cum abAriobarzane

„PrxfectoLydiaz & Ionia; totiufque Phrygian deier-

„tus eifet, nihilo iègnius periêveravit , vivumque

„Thyum cepit cumuxore & liberis, quem ad Re

igern duxit. Cornelius Nepos in Vita Daiamis cap. i.

ÍEgyptii defècerant, & Rex eorum TachónAgeíi-

laum Lacedsmonium in auxilium vocaverat. A

Mnemone autem,qui exercitum comparabat adver-

íus eos, Datâmes ob captumThyum in admiratione

habitus, bello /Egyptiaco Imperator deftinatur: (èd

earn ob caufam Aulicorum invidiam incurrit; de

quomonitus, conftituto Mandrode Magnete exer-

citus Duce,ipiein Cappadociam revertitur. Id. ibid.

ArtaxerxesMnemon Periârum Rex obiit, cum 4 3 ■

annos imperium tenui(îèt,cui Ochus filius junior in

regno fuccedens,etiam Artaxerxes appellatus eft.

Diodor. lib. is pag. 506.

Datâmes oonjunStam CappadociajiiiasPaphlago-

niamThyi detentione aut morte vacuam occupât,

celans qua volúntate effet in Regem, clam cumAri

obarzane iniit amicitiam, manum comparât, urbes

munitas mis tuendas tradit, led Ьжсpropter hyema-

letempus minus proiperè iuccedebant. Corn. Nep.in

Vit. Datam.

Sino-

ARIOBARZANES. ¡23

Siriopem Paphlagoniae urbem oppugnans Datâ

mes, cum litteras accepiflèt a Rege,Ocbofcilicet, ut ab

oppugnatione defiiteret, le&am epiftolam adoravit,

& fàcrificia gratulatoria fècit, quafi magnum ab Re

ge commodum accepiflèt, & noäe confcenià navi

diíceffit. tolyœn. lib.6.

Cum Diodorus dícat Datamem brevi poil tem

pore Regem per iníidias interfèciflê, diutius eifüiíie

fuperffitem ex ./Emilio Probo conftat, qui obícurio-

raDatamis geíla,pleraque libenter agnovit ; itaUfle-

rius cumäs, qua: habenturexplicataa Polyaeno in

hoc fèptimo libro, adOchi Artaxerxis témpora efle

referenda minime dubitat, lib. 6. pag. i jo. Quae o-

mnia in hisScriptoribus diípería in ordinemChrono-

logicum reducere fumus conati; haecque epiftola,dc

qua loquitur Probus, cum in .¿Egyptum ire pararet,

nobis eadem eflè videtur, quam coram Sinope recc-

pit ex Êolyaeno.

A Rege litterae funt ei miflae, utAipim aggredere-

tur,qui Cataloniamtenebat, quae gens jacet íupra

Ciliciam confinisCappadocise.NamqueAfpis làltuo-

íám regionem caftelliíque munitamincolens, non íb-

lum imperio Regis non parebat,íedetiam finítimas

regiones vexabat; & quae Regiportarentur,abripie-

bat. Datâmes etíi longe aberat ab his regionibus, &

majore negotioabftraheretur, tarnen regiaevolun-

tati morem gerendumputavit. Corn,Nep. in Vita Ш-

tamis, cap. 4.

ltaque cum paucis, ièd viribusfortibus, navem

confeendit, exiffimans,id,quod accidit,fàcilius fè im-

prudentem&imparatum parvamanu opprefliirum,

В 4 quam

24 ARIOBARZANES.

quamparatum quamvis magno exercitu. Нас dela-

tus in Ciliciam, egreffus inde, dies noftefque iter ra-

ciens, Taurum tranfut, eoque, quo ftuduerat, venit.

Id. ibid.

Quaerit,quibus locis fit Afpis, cognofcit, haud lon

ge abeflê, profè&umque eum venatum.lnterim Da

tamis adventu comperto, Piíidam cumiis,quos fè-

cum habebat, ad refiftendum Aipi comparât. Id Da-

tames ubi audivit, arma capit, fuos íequi jubet, ipíe

equo concitato ad hoftem vehitur , quem pro-

cul Aipis conípiciens ad fè fèrentem pertimefeit,

atque a conatu refiftendi deterritus,fèiè dedit. Hunc

Datâmes vinftum ad Regem ducendumtraditMi-

thridati Ariobarzanisfilio. Id. ibid.

Qupmodo Mithridati Afpim dediftet, fi ex Асе

Phaenicias urbe,ubi dicuntillum navim conícendilie,

ièd ut Datâmes cum Ariobarzane Mithridatis patre,

clam, ut dictum eft, amicitiam inierat,filiumutvi-

rum fbrtem & amicum ex Sinope íecum abduxe-

rat.Huic,ut fidebat, Aípim tradidit adRegem ducen-

dum. Hinc Pifidae ob raptum fie Aípim ipíbrum íb-

cium bellum Datami infèrre conftituerunt, even-

turn fie deièribit Cornelius Nepos.. -

Audit Pifidas Datâmes, quafclam copias adverfus

iè parare : filiumque eo Arfidasum cum exercitu

mittit. Cadit in pradio adoleièens, proficiieitur eo

pater cumMithrobarxane íbeero ; & quamquam hic

ad hoftes transfùgiflêt, proditores & Pifidasprofli-

gavit. A patre tarnen Schifmas maximus natu Ali

us deícivit, atque adtranfiit, & de defeccione patris

detulit. Id. ibid. cap. 6, ■ ; • ! * : ■

Quo

ARIOBARZANES. 25

Quo nuncioArtaxerxes commotus,quod intellige-

batiibi cum viro fbrti ac ftrenuo negotium eiîè, Au-

tophradatem inGappadociam mittit.Datamesautem

inferior copiis,iuperior tarnen omnibus prœliis difce-

debat. Autophradatescum bellum duci majore Re

gis calamitate, quam adveriàriorum videret,adpa-

ccm atque.amicitiam hortatus eil,ut cumRege in

gratiam rediretQuam ille etfi non fidam fore puta-

bat, tarnen conditionem accepit, fèque adArtaxer-

xemOcZi.'/wLega^os miílürum dixitSic bellum,quod

Rex adverfiis Datamen íuíceperat, ícdatum : Auto-

phradatesinPhrygiam íérecepit. Id. Ibid. cap. $.

At Rex, quod implacabile odium in Datamen ííi-

íceperat, poftquam bello eum opprimi non poffe a-

nimadvertit, in! idiis interticere ftuduit, quas ille ple-

raíque vitavit. Hic tarnen tarn callidus vir extremo

tempore captus eft Michridatis Ariobarzanis filii

dolo. Idem ibidem cap. 9. £Г ю.

Mithridates ad Ochi aulam pervenerat. Uli Rex

praecepit, ut Datamen occideret, autialtcmvivum

iibiadduceret: ispollicituseftRegi, iècum interfè-

£fcurum, fi ei Kex promitteret,ut,quodcunque vellet,

liceret impune faceré, fidemquedeeare morePer-

iàrum dextra dediiiet. Hancut accepit, redux fimu-

latiè fuicepiiie cum Rege inimicitiam, fèque def'e-

äurum a RegeDatamidixit.Hic ejus verbis credere

noluit, niii prius magnum damnum Regis ditioni in-

tuliifet. Corn. Nep. ibid. cap. 10. tf Folyœn.

Mithridates ergopermiffu Ariobarzanis,quifènex

admodum erat, copias parat, Regis Provinciam ve

xât, caftellaexpugnat,&íolo adéquat, vicos incen-

ç dit,

об ARIOBARZANES.

dit, ingentem aufèrt praedam, hujuíque partem fuis

diíperíit, partem ad Datamen, tanquam aifoc'tum

mittit, deniquc complura caftella ei tradit. Нжс diu

faciendo, periùafit homini, iè infinitum advcrfus Re

gem fuicepiflê bellum, cum nihilo magis, ne quam

íuípicionem illi prœberet iníidiarum, ñeque collo

quium ejus petivit, neque in conipecbim venire ftu-

duit; ficabiènsamieitiamgerebat, utnonbeneficiis

mutuis, fed odio communi, quod erga Regem fuíce-

perant, contineri viderentur. Id. ibid. cap. 10.

Id cumiàtis iè confirmafie arbitratus eft,certiorem

facit Datamen, tempus effe,majores exercitus para-

ri,&bellum cum Rege íuícipi ; de qua re fi ei videre-

mr,quo vellet,in colloquium veniret. Probatare,

colloquenditempus fumitur, locuique,quo conveni-

retur. Hue Mithridates cum uno,cui maximam ha-

bebat fidem, ante aliquot dies venit,compluribus-

que locis ieparatim gladios obruit, eaque locadili-

genter notât. Corn. Nep.ibid, cap. и.

lpib autem colloquendi die utrique locum,qui ex-

plorarent, atque ipíos icrutarentur, mittunt : deinde

ipfi funt congreffi. Hie cum aliquandiu in colloquio

fuiflênt, & diverii difceffiuent, jamque procul Datâ

mes abeflêt, Mithridates, priuíquam ad iùos perve-

niret; ne quam fufpicioncm pararet, ineundemlo-

cumRex vertitur ; atque ibi,ubi telum erat poíitum,

refèdit, ut fi a laffitudine cuperet acquieicere : Data-

menquerevocavit,iimulans,(e quiddam in colloquio

oblitum; interim telum, quod latebat, protulit, nu-

datumque vagina,vefte texit : atDatami venienti ait,

digredientem ièanimadvertiffe locum quendam,qui

in

ARIOBARZANES. a7

in conlpe&u erat, ad caftra ponendaefle idoneum.

Quem cum digito monftraret , & ille conlpiceret,

averiùmfèrrotransfixit, priusque quam quilquam

poflètfuccurrere,interiècit. Id.ibidycap. h.

In Paphlagonia autem tali ftratagemate uiùs

eft Mithridates, confugiens in quandam civi-

tatem, ut longo irinere periequentes hoftes ante-

verteret, quotquot in aedibus reperiebat utenfflia,

vaiàque in publieo fbris collocavit , & lub noftem i-

piè fùgam capeffit,perièquentes cumin urbem irru-

ifiênt, vaià in medio propofita conipicati ad rapinam

convertebantur. Ducibus autem perièqui jubenti-

bus, morem gerere noluerunt, non commodum

eiîè rati, manifeltam utilitatem ex manibus dimitte-

re.Mithridates interea temporismagna via confe£ta

evaiit. tolyœn. lib. 7. '•>"• ■

Ariobarzanes tunc temporis tranquille& quiete

inPonto regnaiîè videtur, liquidem narrât Athense-

us, illum invitaiîè ad cœnam Aftydamam Mileiium

ter in Olympiis viäorem. lile eo profè&us, (èfè vo-

raturum omnia pollicitus eft , quae cun&is effent

praeparata, & id praeftitit. Rogante vero Perla, fuis

viribus dignum ut aliquid faceret, leäi vinculum

proríiis aeneum mollivit ac fregit ; eum,quae novem

convivís apud Ariobarzanem parata füerant,íblum

abliguriiííe famapercrebuit. ИЬло.сар.г.

Àrtaxerxes Ochus, Periàrum Rex, poftquam re-

gnaflêt 23. annis, mortuus eft : Bagoœ Eunuchi arti-

bus, medici ad hoc opera ufi qui Regem cumeflèt

,/Egyptius,ob cœliimApim odio proiêquebantur, &

locü demortui Principisfilium ejus Ariern ièuAr-

jnfàmenem,natuminimum,Regem conftituit, inter

ne

ag ARIOBARZANES.

fè&is omnibus aliis fratribus. Diodor. lib. 16. pag.

Anno fèquenti Ariobarzanes defun&us eil, pofb

quamregnaflètaô.annos: apud Diodorum.

Cui iucceffit filius Mithridates П. de quo hax re-

fert Xenophon. Nunc fi quis perinde ac Mithri

dates, pâtre Ariobarzane prodito, Régi quod expé

diât faceré, hi vero funt, qui maximis honoribus or-

nantur. De bißt. Cyri lib. S.pag. 239.

ШШ

'. í.

■í

MI-

MITHRIDATES. 29

MITHRIDATES VI.

\/ÎITHRIDATES nomine líos, poftArio-

barzanispatris mortem, Ponti Regnum obti-

nuit Olympiadis no*- anno 2. dum Arfes Artaxerxis

Ochi íilíus Periis anno 40.imperabat, cui,ut prae-

deceflbres Reges, tributum pendebat. Philippus

Macedonia; tunc praerat ab anno 4. & ultimo hu-

jus Olympiadis.

Ariès feu Ariames,BagoaeEunuchi infidiis,eadem,

qua parens Ochusratione,tertio Imperiianno fubla-

tus eft, & Darius Codamannus ad Periàrum Imperi

um a Bagoa promovetur.Eodem anno inMacedonia

Alexander, qui poitea diäus efcMagmu, Philippo

patrifuccelik. Hie cum de bello Perneo coniùltaP

fèt, primo veré anni regni fui tertii, ex Europa in

Afiam copias trajecit perHelleipontum; & pradio

ad Granicum Darii exercitum proiiigavit, totam-

que Aiiam, minorem feilicet, fubjugavit.

Mithridates viQrori regnum fùbjecit, ut & plurimi

in hoc trattu Reges; AÏexandrumque Magnum in

expeditionibus fais comitatuseft, aepoft illius mor

tem Antigono uni ex Ducibus ejus adhaîfit, illum-

que in bello fecutuseft contraEumenem, quem O-

lymp. 116. comprehenfumArgyraipides,vincbjm-

que Antigono tradiderunt, qui poft Pythonis etiam

mortem, Afiœ dominus extitit. Jamque ex Baby-

Ione in Phseniciam redierat AntigonuscumMithri-

date, de quo hanc narrât hiftoriam. Hhtarcbus in

Demetriopag. 890.

Mithridates Ariobarzanis, amicus eratDemetrii,

&

Зо MITHRIDATES IL

&propter xtatem fàmiliaris. Hic in comitatu Anti-

goni erat,nec erat,vel habebatur improbus : verum

exíbmnioquopiam venit Antigono in fuipicionem.

Viiiis eft fibi Antigonusamplum&pulchrum cam-

pum inire, atque eum auri ramentis conièrere : ex

eo primum exiiirgere aurea meffis ; mox regreffiis

nihil nifidemefîum culmum videre. Cumanxio

& mcefto animo effet , audiviiîè qiiosdam dicen-

tes, Mithridatem in Pontum Euxinum fbgere , a-

iportantem auream meiîèm defè&am. ïlutareb. in

Demetr. pag. S90.

Hinc trepidans Antigonus, filio jurejurando ada

pto taciturum viiùm aperuit, ac lè prorfus de medio

tollere eum & interficere ftatuifle. Quod ut audivit

Demetrius, oppido füit ei acerbum, adoleícentique

cum more iùo ipfum adiffet, ut otium fècum fàlleret,

verbum faceré aut voce id detegere j urisjurandi reli-

gionedubitavit; fèdabduxiteumpaulatim ab ami-

cis, atque ubi íbli fine arbitris fuerunt, hoilili in iblo

inípiciente illo deicripfit : Fuge Mnhridate. Id. ibid.

De quo ille monitus,fex equiribus aufugitcomita-

tus. Appian.pag.1y6. In Ciniitenam Ponti partem, in

qua Ciniata caitellum munitum, Olgaffys montanis

íuje&um : qua arce belli ufiis Mithridates is , qui

Crißs, id eft, Conditor, ufurpatus fuit, Ponti domi

nus eftfa&us. St. ab.lib. ii.pag.tfz.

Communito, inquit Appianus,quodamvico in

Cappadocia, multis ad eum, dum Macedonesatten-

dunt alia negotia , dejicientibus , & Cappadociam

ipiàm, & finítimas gentes Ponticas obtinuit. Appian.

pag. 176.

Gafiander,dum Antigonus in íuperiores Provin

cias

MITHRIDATES IL 31

cias contra Eumenem profeäus erat, íibi Afiammi

norem vindicabat, quemutreprimeretAntígonus,

e Phamiciaineamtrarifivitj & cum mole belli gra-

varetur Caflander, cum PtolemaEo,.Seleuco &Lyfí-

macho (ocietatem contraAntigonum inivit.Dumve

ro perpluresannos bello continuo una omnesdifti-

nentur,MithridatesRegnum fuum Ponti récupérât.

Demetrius autem Mithridatis amicus Antigono

patri perfuaíifíe videtur , ut regnum paternum illi

non invideret: cui procul dubio coníeníitAntigonus,

ut ex Kiíloria &exnummiscolligitur. Idaccidiflè

anno tertio Olympiadis 118.& V. С. 448- demonftrat

Epocha,quam a Regno fundato,ejus fucceflbres Re

ges inNumiímatis dinumerarunt ; ideo Cufies a Stra-

bone appellatus eft Mithridates, cum prseíertim tri-

butum a mispraedeceflbribusfolutumaboleverit.

In amicitiam Antigoni redingratum füifle Mithri-

datem,íatis demonftrant Diodori verba in Olymp.

119. an. g.Sub hœc témpora, inquic Mithridates Im

perio Antigoni fubditus, cum in Caiîàndri partes

tranfiiíTe putaretur, ad Cium Myfiœ, cujus ut & Ar-

hinas, afiporiusMyrinœ? 35. annos Princeps fberat,

interfèftus eft. hb. 20. fag. 791.

Si Mithridates in Antigoni gratiam non rediiilèt,

ab illo longe ièmper ftetiflèt,nec unquam ei confidiP

ièt. Attamen Antigonus iomnii memor fèmper, illi-

us virtutemextimcfcebat, quare eumoccidit inopi-

nantem, cum jam recuperaflêt Cium, urbemPhry-

gia;, & Myrinam, urbem ¿Eolidis, quas Reges Pon

ti lui antecesores poflêderant.

Mithridatem regnaiTe 36. annos ièribit Diodorus,

ut

32 MiTHRIDATES II.

utíupra jam indicavimus. At cum illius regni initi-

umDiodomsipíeaffignetpoíl: patris Ariobarzanis

mortem anno 4. Olympiadis no.lib.iG. pag.^j.'Ef-

fluxerunt ab illo tempore novem integras Olympia

des ex quatuor íingulseanniscompoffee,qua2 ínte

gros triginta annos conficiimt.

Mihi interea movet fcrupulum Lucianus, qui in

Mccvooßkts exHieronymoCardiano &aliisScriptori-

bus refert ad annum uíque o&ogefimum-quartum

eum vixifie. Plutarchus in Demetrio & Memnon

eap. 37. qui eum adoleicentem nominant Olympia

dis нб. anno 2. cum tantum ab hoc tempore annos

ouodecimvixerit. ■

Nobis examinandum iiipereft, quod Plutarchus

refèrt ab hoc Mithridate fündatore ochava íiicceC

fione provenirte Mithridatem Eupatorem Ponti

Regni ultimum, his verbis in Demetrio : Ка< то та» riov-

T/tt»v BtWAÉW yévos oyScti 74S Stotucyfl YlavTotjA^cv into Vu-

p«W*evef7rrçorfe%?. Kegwnque lonti Ulejürpern quae

öBavafermefuaeßione a Populo Romano efl deleta, ей-

dit. Cum tantum illahaud dubiefexta fLient, in hoc

plutarchi códice videtur reponendum pro ¿y^,hrn

Eundem Plutarchi vitiofi codicis errorem iecuti

funt, qui in Appiano de Mithridate libro pag. 249.

{èripièrunt, lyiïcos tf c¿7roMi9ci$xrcv,TSMctxeScvocv àm^Kv-

ros ri, ntù nTtitrccfAÎvis ir¡v novTiwcccxw. Otfavus a Mi-

tbridate illo,qui primus, déferas Macedonibus, Pomici

Regnifuit conditor. Quod verus, & iànus Appiani an

tea locus de fexta fucceiïîone illa prius affirmav erat

hisVOCibus: Q'tSè |/f%5V srtços (¿erereçov , vus rèv ¡¡ktoy

пясть yçoÎTliMiôçiSaTcv,ex£ F'¡¿petiots ¿тиКерцогЛШ autcm

rçgha

MITHRIDATES II. 33

alius pofi alium, ujque adfextumy aprimo Mitbridau-»

qui cum Romanis bellum gejfit: ut per genuinam rio

rum Regum Hiiloriam confirmabimus.

Uli autem Plutarchi &Appiani codices corrupti

in errorem induxerunt ReinerumReineccium,qui

Übellum de familia Regum Ponticorum ex ftirpe

Achiemenidarura ediditLipfiae anno 1^70. Ut enim

o&o Regum numerum adimpleret poft Mithri-

datem 111. novum inauditumque Mithridatem IV.

cum ejus filio fiieceflbre anonymoiubftituit; porro

cum ea dePlutarcho & Appiano nota. Neutrum,

inquit, ex his Scriptores nominant; led familias gra-

dushoicecum aliqua alteriusexipfis nominis figni-

ficatione, conièrvavere nobis PIutarchus& Appia-

nus. Reineccius deRegnoPontko fag. 210. -

Hieronymus Henningesbanc Reineccii de oäo

Regibus a Mithridate II. uíque adËupatoremièn-

tentiam iècutus anno 1798. pro anonymo filio eum

pro libito, fharnacem appellavit, ièd quo jure & quo

autore?

Mithridates namque ILfiliumfibicognominom

reliquit, de quomox di£fcuri iiimus.

Pars И. С MI-

34 MITHRIDATES III

MITHRIDATES VII.

MITHRIDATES III. patriMithridatilLinPon-

ti Regno iiicceffit ; ex Diodoro lib. ao. pag. 79г.

Olympiadis 119. an. 3. Seleucidarum n. & V. C. 453.

Anno vero ièquente Antigonus, qui parentem ejus

occidi jufferat, ipiè in praslio ad ipiiim Phrygiae con

tra PtolemicumjSeleucum, Lyfimachum & Caiiàn-

drum Reges commiffo interfèftus ell: : totumque

illius Imperium Principes illidiicerpfèrunt.

Licet vero de prsedac inter eos diviiïone non 0-

mnino conftet, Caííandro & Lyfimacho Europa vi«

detur reli£fca,ita, ut in Afia Minore nihil fibi arroga-

rent. Porro Lyfimachus poft Geticum bellum claífe

jnAfiamtrajiciens, urbes, quíeAntigono & Deme

trio parebant, occupavit. Hut. in Demetr.pag. 903.

Imo & Amaftrim,Oxathrisfiliam, quam uxorem

duxerat&dimiíerat,cumDionyííum Heraclese Pon-

ti Tyrannum, qui ei nupíerat, mortuus eflêt, vindi-

cavit,& parricidas filiosHeraclea: occidit.

Tanta potentiapraeditus tamque metuendusre-

gulis erat Lyfimachus,ut Cium urbem,quampoffi-

debat Mithridates Fundator, MkhridatilILeripe-

ret, quietufque diu retineret. Poílea, cum Seleucus

&Lyfimachus ultimi Alexandri M. Commilitones,

foli eíTent íuperftites, inPhrygia, quaeHellefponto

adjacet, apud Compediam exl orphyrio, certamen in

ter íe inüífent; Lyíimacho vifto at'que occiío, Seleu

cus Myrinam ad Mithridatem ípe&antem Lenmiis

reddidit, qui earn vindicabant.

Л1'-. Le-

MÎTHRÏDATES ИГ. ^

LemniijUt gratiamSeleuco refèrrent,quod cosnon

folum a duro & acerbo Lyfímachi dominatulibe-

raffet ; verum etiam oppidumutrumque iïium,My-

rinam ícilicet &Kephgeftiadareddidilfet templa Se-

leuco extruxerunt, & poculum,quodlibandicauià

afFundebant, dum ad epulas convenirent, Seleuci

Servatoris appellarunt. Atbenmsüb. б.сар.16.

HeraclienièsPonti,auditoJ_iyfimachi interitu,qui

Heraclitumillisprafecerat, ilium captum incufto-

dia detinuerunt; & miña ad Seleucum legatione,

Phocricum civitatis curatorem fècerunt. Метп.сло.

Interea Seleucus Aphrodifium in urbesPhrygla?,

ut&ineas,quae adjacent Ponto, Procuratorem mi-

fit. Hicrebus, quarum caußt venerat, confettis ,poít

reditum, in aliarum quidem civitatum laude proli-

xus erat,Heraclieniès autem criminabatur ut Seleu-

co parum addictos. Seleucus ergo hoc irritatus Le

gatos ad iè profeftos faftidivit, & minis increpans

terruit; quorum tarnen unus Chameleon nihil his

perculíiis, ita Regem compellavit : Hercules умШп,

SeUuce (xç^tov autem Dorienfibus eum fignificat,

qui çiifortior ); quam vocem cum Rex non intelli-

geret, concepta in ira perfiítens, iè avertit. Legatis

igitur, ñeque domum redire, ñeque illic manere, o-

pera pretium videbatur. QuœcumHeraclienfibus

nuntiarentur, tum ceteris (è munierunt,mmcopias

auxiliares collegerunt, & per LegatosMithridatem

Ponti Regem,& Byzantinos & Chalcedonies de ope

ferenda follicitarunt. Метп.сарлч.

Scleuco mortuo Olympiadis 124, anno a. V. C.

47 г. Antiochus Soter, ejus filius, ei iucceffit. Is

cum ob csedem Patrocli, Prseiè&i fui, Rex

С 2 eorum

3S MITHRIDATES III.

eorum Nicomedes per Legatos fùbfidium ab Hcra-

clienfibus petit& impetrat: gratiamfè relaturum,

ubi in fimili neceffitàte tempus flagitet, pollicitus.

Нас Reges occafione Cierura & Cium, & Thini-

dcm terram, raultis expenfis ad fe reduxerunt. A-

maftrim interea urbem (quse& ipià cum aliis adem-

ptafuerat) tam bello quampretio recuperare dum

percupiuntjíucceíTu carent felice : propterea quod

illamtenebat Eumenes, qui Ariobarzani, Mithri-

datis filio, gratis eamtradere, quam pecunia reven

deré Heraclienílbus mallet, veíania irae íuba&us.

ld.cap. 17.

MemnonAriobarzanem appellat, quem ex Dio-

doro Mitbridatem appellare debuifíet, nam alius fuit

in Ponti Return ferie, alius Ariobarzanes, qui Mi-

thridatis I. filius fuit Atque eum paulo ante ap- .'

pellat etiam Mithridatem. Itaque ex vitiofis codi-

cibus hoc nomen intruiumfuiftearbitramur,fiDio-

dorofidemhabeamusj quod ex illiusregni tempo

re & (patio confirmatur.

Cum Ariarathes IV. Cappadociœ Rex filium

Ariarathem exMemnone, admodumpuerumreli-

quiííet caps i. Mithridates hacufus occafione vi-

detur, ut regni fines in Cappadaciam propagaret.

De quo Diodorus hace fcribit. Principatum Ponti

filius Mithridates excepit, & magna ditionis parte

au&us Cappadociam &Paphlagoniam gubernavit.

lib. 20.pag. 791. quod de illorum regnorum tantum

Earteintelligendum eíteaque invado pofteris aemu-

itionis & contentionumperpetuarum cumvicinis

hiice regnis cauiam dedit.

Mithri-

MITHRIDATES П., ' 37

MithridatesIII. poftquamregnafTetannos 36. ut

nobis indicatDiodorus lib. 20. iùpra citato, mortu-

us eft, reii&o filio ejuflem nominis Mithridate'in

pueriH astate. Memn. Excerpt, cap.%4. Olymp. 120.

anno 3. Selcucidarum 47- V. С.

СзMI

38 MITHRIDATES IV.

MITHRIDATES VIII.

MITHRIDATES ordine IV. ille eft,quem со-

dices Memnonis haud dubie corrupti Ario-

Ъатгапщ non Mithridatis III. filiumnomi

nante quo fie habent. Nec longe poil evita morta-

liumeximiturAriobarzanes, hoc ejt Mithridates , fili-

umque relinquit Mithridatem. Cui íéntentiae adfti-

pulatur Simfonius,M?w«. cap. г 5. quiadhuc puer pa-

tri inPond Regno fucceffit annoregni in Syria An-

tíochi SoterisXVII.

Quemadmodum autem hujus paterMithridates

III. ascatis puerilis Ariarathis IV. occafionem arri-

puerat, ut Cappadociae illius regni fines ingredere-

tur, adillostracbisfibi iubjiciendos; fimili quoque

rationeGalat2e,qui aduodecim circker annis fedes in

Afia quaefiverunt, &Ponto quidem próximas , pue-

ritiae Mithridatis IV. occafionem arripuere,ut in ejus

ditionem irrumperent. DequoeventuMemnoh.í¿>¿-

dem loquitur his verbis lib. 25".

Cuijd efi Mitbridatijikes cum Galatis interceflère.

Quam ob caufàm,hi contempta pueri aetate regnum

ejus divexant: cumque inopia rerum laborarentRe-

gii, Heraclienièseosiiiftentant, frumento Amiiùm

adve£fco;unde fàcilior efietMithridaticis vi£fcus copia

, •&egeftatis medela. Propter haec iterum hoftiles in

Heracleotarum copias mittunt,eamquc depopulan-

tur; uique dumHeraclienfibus perLegatos mitigan-

tur.Princeps autem Legatus eratNyniphisHiftoria;

Scriptor; qui, cum exercitum in commune aureis

quingentis, Ducefqueièoriùmducentis deliniviflèt,

ut a finibus diícederentJefFecit.M^.//¿.sf. Cae-

MITHRIDATES IV. 39

CaeterumiftaHeraclieníium a Mithridatc defè-

EHo, ilium poftea contra eos implacabilem adeo red

didit, utipiorumurbemaliquando occupare tenta-

verit. At huic urbi maxime inhiabat Prufias nomine

primus^ qui earn cepiflèt, nifi dum ícalis furfùm nite-

batur, lapide cujuípiam de propugnaculis i£to crus

fra&umnabuiífet; unde poftea Claudus eft cogno-

minatus. Id. lib. 29. .

AntiochoSoterimortuo in Syria, fucceffitejus

filius Antiochus,cognomineD?«j-,poft cujus obitum

in uxorem habuifle nos edocet Juftinus , imperavit,

eique pro dote Mithridati EupatorisproavoPhry-

giam Majorem ièiè conceffiftè affirmât iplè in con-

cione, quam ad milites habuit, his verbis. Nambel

lum equidem jam tunc iècum ab illis geri cœptum;

cum íibi pupillo Majorem Phrygiam ademerint,

quam patri iiio prœmium dati adverííis Ariftonicum

auxilii conceírerant,gentemque,quam &proavo iîio

Mithridati Seleucus Callinicus in dotem dediffet;

lib. 38. cap. 5.

Sed cum filis Seleuci Callinici nomen reticuerit

Juftinus, liceat mihi, ad Hiftoriam illuftrandam,illi-

us appellationem indagare.Liwrf/cf, nomen eft apud

Seleucidas fiepius uiùrpatum,namque & Seleuci Ni-

catoris mater,eratLdtoî/i-i.AntiOchusSoter ejus filius

Laodicen habuit filiam fratri Antiocho Deo nuptam.

Auguroriàne,'hujusRegîs filiuSeleucumCallinicum

habuiflè filiam nomine lModicen,Mkhiiddû noftro in

iixoremdatam,cumipiè Mithridates duas filias ha-

buerit, Laadt'cen majorem Antiocho Magno, Stm'wo-

Seleucus Callinicus, cujus filiam

C4 rem

4o MITHRIDATES IV.

rem Achaco Regibus in uxores conceñas } ut infra

videbimus.

Antiochus Magnus , Seleuci Callinici filius juni-

or,anno Seleucidarum 90. cum Seleuco Cerauno

poft annum regni tercium mortuo fucceiïiifèt, ad

Mithridatem 1 V.çognatum fimm,Ponti Regem, Le

gatos mifit,utipfiusfiliam & neptem in uxores de-

poicerentipforum petitioni Rex libenter aiîènfit, &

Laodicen majorem filiam Legatis commifit,an.Seleu-

cidarum 9a. ut narrât Polybius. üb. <¡.pag. 388.

Inter hax dum Antiochus Seleucia» ad Zeugma

agebat, Seleuciam advenit Diognetus Navarchus

Duxclaffis,eCappadociaadEuxinum, Laodicen Mi-

thridatis Regis filiam ducens, virginem matrimonio

Antiochi deffinatam. Rex,quanto par erat comita-

tu,obviamprogrediens, cum ingenti clientum tur

ba, virginem excipit, ac ftatim magnifiée regioque

apparatu omnium rerum nuptias célébrât Peractis

nuptiarum (olemnibus, Rex Antiochiam venk, ibi-

que Laodicen iàlutariReginamjubet. Id. ibid.

Paulo poft nempeSeleucidarum anno 93.Mithri-

dates bellum Sinopenfibus indixit : cœperuntque

ejus calamitatis, quam ad extrcmum iiint experti,

quafi fundamenta jaci,&occafionesnaíci. Cumau-

tem deauxilio ad hoc bellumLegatosadRhodiorum

populum mififlènt, tres viri conftituti íunt a Rhodiis,

quibus centum quadrâgintadrachmarummillia at-

tribuerunt, ut exea fîimma Sinopenfibus necefiaria

pararent.Igitur tres viri doliorum vini decern millia

comparaverunt : capilli praeparati íexaginta pondo

liipra trccenta: nervorum praeparatorum centum

vigiñti i I

MITHRIDATES IV. 41

vigintipondo: arniaturas mille, aureorum fignato-

rum tría millia: ad hasc catapultas, quae lapides init

ièrent quatuor,&viros fimul, qui his recte uti ici-

rent: quibus rebus omnibus acceptis, LegatiSino-

penfium domum redierunt. Id. lib. 4.pag. 321.

Sinopenics in metu,ne terra marique obfiderc

ipfosMithridatesaggrederetur, propterea appara

tus omnes fiios ad ilium metum refèrebant. Navi-

gantibus ad Phafim occurrit ad dextram Sinope , in

pcniniîila quadam fita,quae longe in mare prominet.

Hujus peniniula» fauces (eae duo non amplius patent

ftadia) quibus Afiae conjungitur, urbs iftapofita in

medio,plane interièpit; reliquapeninfulae pars in al-

tum procurrit, ubique plana, & ex qua fàcillimein

urbem fieri impetus queat,extrema tantum ad mare

ab omni parte praerupta loca íiint, ad qua* difficilli-

me navis poffitappellere: adituique omnino pau-

cos habet. Id. ibid.

Itaque metuentes Sinopenfes, ne Mithridates dii^

pofitis ab ea parte, quae Afiam fpecbt tormentis , fi-

militerque ab altera terrae parte e regione hujus, ex-

pofitoc navibus milite in loca plana & ea, qua; urbi

imminent, oppugnationem illius tentaret : ambitum

peniniulae, qua mari cingitur, munireinftituerunt:

omneique aditusabea parte fiidibus ac vallis prae-

eludere inftiterunt: pariterque ob eundemmetum

telaetiam& praefidia in locis omnibus opportunis

coliocarunt. Eft vero peninfulae hujus univerfie (pa-/

tium haud adeo magnum, &módico praefidio facile

defendí ipiàpoteft. Id. ibid.

Mithridates quidem bellum íntulitSinopenfibus;

С 5 fed

4a MITHRIDATES IV.

fedeorum urbis expugnado Rhodiorum ope &au

xilio fuit irrita.

Achaeus Andromachi , cujus filiam duxerac uxo-

remSeleucusCeraunus, eratfilius; ideoqueAntio-

chiMagnicognatus.Isin rcgionibus Afise cisTau-

rumlatedominansrerumpotiebatur , & Regis no-

menaiTumpièra^Dynaftarum potentiffimusac fbr-

midabilis. Legatos itaque ad Mithridatem Ponti

Regem mittit,utfibi filiamLaodicen minorem vellet

in uxorem tradere : quod cum annuiffet Mithrida-

tes, fa£fca eft Achaei conjux. Sed Sardis , in quam

urbem fe receperant ambo, altero obfidionis anno

capiuntur ab Antiocho Magno,&Achats ipfius juC- ,

m crudeliffimo afficitur fupplicio. Laodice vero ejus

avúnculo & cognato Antiocho iè &arcemcumfa-

ftioneíuapermiíit. Lib. $. Seleucidarum anno 99.

Urbis vero condits ^40.

Qupnamtempore mortuus fit Mithridates, quotq;

anmsregnaverit, ignoratur, cumadmodumfterilis

fitPontiRegum hiftoria.Qupmam tarnen in re dubia

faseftconjecbre, íuípicarimihiliceat, Mithridatem

Quartum obiiflê paulo poftAchari cum filia Laodice

juniore nuptias: qua? quidem probabilior mihi vide-

tur conjectura, eo, quod Mithridates res inter géne

ros & filias componere potuiiTet,debuiflêtque, fi eti-

amnum vixifiêt. At nulla prorius illius ab hoc tem

pore fit apudHiftoricos mentio,ut in bello,quod An-

tiochusMagnus geflit contraRomanos, in quo Afia;

plurimiReges ei auxilium tulere;ut ut fit,certum eft,

MithridatemQuartum reliquiffe filium, qui patri in

Ponti Regno fucceffic

PHAR.

PHARNACES. 43

PHARNACES XIX.

PHARNACES ,

REXPONTT

PHARNACES Mithridatís Quarti, &

Laodices Seuleuci Callinici Syriae Regis

natae filius, poil patris obitum Pontici

Regni habenasfu(cepit:Patre in obfidenda

Sinope felicior fuit. Ita enim occulte & di-

ligenter, terra marique ingentemexercitum colle-

gerat,

44 PHARNACES.

gerat, tantoque omnia ordine diipofuerat, ut nil talc

ientientem urbem undequaque obiidione cinxerit.

Quo pafto Sinopeníes de improviío laceffiti, tardius

quam par erat, íociorum auxilium imploraveré. Ac-

celerata Rex obiidione Sinopen,antequam illi opem

ferre poífent, expugnavit. Atqueita nobilis illa civi-

tas,quaî per tot fácula íuo uía fuerat jure,vi£fcoris tan

dem legibus obtemperarecoacb eft an. V.C. Ç71.

CumEumenes Pergami Rex, populi Romani íb-

cius, ob bellum contra Antiochum Magnum Syria;

Regem geftum, a Senatu pro mercede Phrygiam

majorem Ponticis Principibus fubditam accepiflet:

Pharnaces id aegre ferens, fecunda uiùs fortuna inSi-

nope Pub) Uganda, viäorem exercitum inEumenis

regna perduxit. Unde bellú inter eos inchoatum eft;

cujus initio Romam Legatos Eumenes amandavit ;

quodubi Pharnaces accepit,íuos etiam in urbem mi-

ut, qui pariterRhodiosSinopenfium (ocios in vénè

rent narrât Livius. Legationes tranímarina; intro

dúcese fùnt. Prima Eumenis & Pharnacis Regum,

alteraRhodiorum querentiumde Sinopenfium cla-

de. Decad. 4. lib. ю.

Afiae Regibus refponiùm eft,Legatos ad eas res vi-

ièndas miflurum Senatum. Id. ^.QJvIarcio,qui

cum collegis ad ftatum Grseciae ac Macedonia; impi-

ciendummilîus erat, mandatum eft, ut inAflamad

cognoícendum de bello inter Eumenem &Pharna-

cem unacum collegis tranfinearet. Legati Romani

ex Afia reverfi ad Patres, legationem fiiam renuntia-

verunt, & moderationemEumenis in omnibus re

bus, Pharnacis vero avaritiam&ingentemíuperbi-

am expoíuerunt. Folyb. Leg-nf-fri. Phar-

PHARNACES. *ç

Pharnaces, poítquam Legati Romani abiiiîênt,ut

erat omnium fuperiori memoria Regum iniquiffi-

mus,(in excerptisValefp.130) bellum redintegravit-

Eumenestunc ab Ariarathe Cappadociae Rege au-

xilium & copias petit, & ambo Legatos Romam

amandarunt, quod etiam fecit Pharnaces. Senatus,

auditis eorum Legatis , quid ftatuendum foret, non

diu dubitavit. Reípondit autem iterum fè Legatos

miffiirum, qui de eorumRegum controverfiis dili-

gentius cognoícerent. Polyb. Leg. 53.

Aípernatus iterumRex Pharnacesnomen Roma-

num, cum caufe cognitio ad Senatum fuiflèt delata,

Leícritum hiemis tempore cum decern militum mil-

libusaddevaftandamGalatiam mittit; ipíe veré in-

eunte ingentes undique copias cogit,ceufaäurus in

Cappadociam irruptionem. QusEumenes ut co

gnovit, etfí graviffime indignabatur, quod omnes fi-

dei leges violaflèt Pharnaces; ipíe tarnen ad ingru-

entern hoftem propuliàndum idem faceré coaebis

fuit. Id. Legat, y;.

Cumjamconveniflêt Eumenis exercitus, venic

Roma Attalus. Poftquam una congreffi de prae-

ièntinegotio inter iè tracbflènt, fubito cum copiis

caftra moverunt in Galatiam reverfî,Leicritumqui-

dem ibi non offenderunt. Sed cum Garfignatus &

Gaîzotorius Legatos fubindemitterent,ne quid fibi

noceretur,poicentes,& impetrata cuicuimodi illa eC

ièntjfàÊturos fè pollicentes,& repudiata horum peti-

tione, quia fidem prius mutaifent, cum omni exerci-

tu, adverfus Pharnatem proficiicuntur. Id. ibid.

Quintis caftris Calpito adHalymamnem eft ven-

tum:

4б PHARNACES.

tum:fèxto deinde dieAmiiîim perveneruntUbi pofb

quam Ariarathes Cappadocum Rex cum fuis (è illis

conjunxiiîèt,agrum Amiiènum funt ingreffi.At cum

vix metati caftra effènt,nuntius affèrtur,adeiîèLega-

tos Populi Romani ad pacem conficiendam.Quo, co-

gnito Eumenes Attahimfratrem mifit, qui illos exci-

peret : ipfè copias duplicare &magno ftudio ornare,

tum ut parata? eiîent ad belli ufum,fi opus föret,tum

ut Romanis ofterideret, fàtis fibi effè viriumadPhar-

nacem ulciicendum & debellandum. Id. ibid.

HortantibusLegatispoftfùum adventum,utbel-

landi finem fàceret, refpondent Eumenes &Âriara-

thes,paratos fèadomnia,qu£e vellent,fuaderentque ;

orant vero Romanos, ut, fi fieri pofîèt, convenéem

cogèrent, cui intereffèt Pharnaces : ut dum inprae-

iêntia negotium tra&aretur, magis ас magis perfidi-

am hominis & crudelitatem animadverterent : quod

ii fieri id non poilèt, petere ab illis, ut jufte& asque

diièeptarent fuas controverfias. Promittentibus Le-

gatis, omnia fe pro virili fà£turos,quaî sequa forent î

petentibufque ut exercitus ex hofticodeduceretur :

(etenim rem fbre abfïirdam, fi eodemtempore, quo

de pace Romani agerent, bello iè ipfiinvicemlaceC

fèrent, & armis infèflarent ; ) aflènfïis eft Eumenes,

ac fèquentidie, motis fignis, inGalatiam reducere

exercitum cœpit. Id. ibid.

Romani pofteaquam cumPharnace funt congrefîï,

omniumprimum ab eo petierunt, ut in colloquiú

cumEumene venire negravaretur,quoniam rerum

tranfigendarum hœcmunitiffima effet via.Huic peti-

tioni eu Pharnaces repugnaret, ac tandem quod ro

gaba-

PHARNACE S. 47

gabatur, penitusnegaiïet, facile ftatim & Romani

intellexerunt, Pharnacem palamdamnare (pes ííias,

асrebus iùis diffidere; fed quia finem bello imponere

omninopropoiùerant; non prius deftiterunt, quam

pollicitus eft, ièmiiïùrum Legatos adoram mariti-

mam,cum libera poteftate pacem iis legibus confici-

endi,quas ipfi Legati dixiflent. Id. ibid.

Poftquam veneruntLegati,inftituto colIoquio,cui

ipii intererant,cumRomanis &Eumene, hic quidem

ftudiopacisad omnes conditiones paratus erat de-

icendere: contra veroLegatiPharnacis controverfi-

am de omnibus rebus movere , pa£feis non ftare, fed

amplius íemperaliquidpoícere,íententiam deinmu-

tare,ut facile intelligerentRomani, fruftra fè labora-

re,cum non is eflètPharnaces,qui conientire pacivd-

lec Id. ibid.

Itaque íbluto infecta pace coIloquio,cumRomani

Pergamo diiceffiflent, & Pharnacis Legati eflênt di-

miffi, duravit inter Reges bellum, Eumeneíque&

Pharnaces neceflàriaineamrem apparare inftitue-r

runt. Id. tbid.

Pharnaceseum Galatis fbedus iniit,& zdArtaxiam

Armenias Majoris regulum Legatos mifit, qui eum

in ibcietatem traxerunt, ut& Acufilocum Dynaftam,

imo &auxiliares copias petiita Seleuco Philopatore

SyriaeRege,fuoque ex forore filio, nam hujus pater

AntiochusMagnus Laodicen Pharnacis fororem in

uxorem duxerat.

Eumeni& Ariarathi ibcios ièfè addidere Morzias

Paphlagoniae Regulus, & Europa Gatalus Sarmata,

Meièmbriani in Thracia, &Cherfonefitas ex eadem,

juxtaHelle(pontumjexAfiaCyziceni,&Heracleota;

adPontum. * Vere

48 PHARNACES.

VereLeocrkusPharnacisPr£Efe£tus,cumTeium

adPontum oppidùm,crebris oppugnationibusurge-

ret,mercenarios milites,qui przefidio urbi erant , ad

deditionemilliuscoegit, ea condicione, ut ipiiquo-

cunque libitum eiTet,tuto deducerentur; fed cum,ut

univcribs occideret,mandatum accepiiTet a Pharna-

ce, quod olimipiumofFendiirent, contra foederis fi-

dem in eos iter agentes нпргеШоде fàcb,eun£r.osià-

gittis confixit. Dwd.Sk.in excerp. Valef.pag.302.

Seleucus Syria? Rex coa&is haud contemnendis

copiis,ad opem Pharnaci ferendam profe£tus , Tau-

rum montem fuperare jam parabat, led cum apud iè

reputafTet per leges foederis, quodPopulusRomanus

cumpatrepercuflèrat,idfibinon licere, in íiium ie

regnum cum exercitu recepit. Id. ibid.

Quo auxilio deftitutus Pharnaces,cumAttalo Eu-

menis fratre & ceteris fcedus poftea iniit. Eumenes

Pergami tunc commorans,e gravi morbo convalue-

rat: qui poftAttali adventum , ubi omnia,qusegefta

f"uerantjCOgnovifTet approbaííetque, fratres omnes

ÇuosAttalum,PbilaterwntfAtbermmiRoma.mmitterQ.

ftatuit,induciœquetantumfàcl:ae fuiflê videntur. Fo-

lyb.Legat.56.

Eumenes enimRomanis mittendis Legatis finem fè

tandem impofiturum bello adverfusPharnacemfpc-

rabat. Magnifiée Senatus advenientesEumenis fra

tres excepit;nam & hoipitia & lautia uberrima iis ex-

hibuit,& ab iis appellatus benigne reípondit. Attalus

inSenatum ingreflus, priftina iùorum mérita lucu-

lenta oratione in memoriamrevocavit,& dePharna-

cisqueftusinjuriis, negotium patres utíuíciperent,

oravit,

PHARNACES. 49

©ravit, &Pharnacempro commenta noxa ut cafti-

garent. Patres^eaudita^enignereiponderuntj miC-

iïirosiè Legatos, qui bello huíc omnino íinem fint

impofîturi. Polyb. ibid.

Sive autem induciarumtempore exa&o, five pa

ds legibus omnino a Pharnace reje£tis,copiae multo,

quamanteanumerofiores ab Eumene & ejusfociis

comparantur: imo&Prufias,Bithynise Rex,Pharna-

ciiratus, quodTeiumin regni fui & Paphlagonia»

confinio pofitum anno pretérito expugnaflet,inEu-

menis partes iiia iponde deièendit.

Pharnaces iubita & gravi hoftium impreffione

territus,ad quaicunque pacis conditiones accipien-

das paratus fuit; quare etiam Legatos ad Eumenem

& Ariarathem mifit. Cumautem Eumenes&Aria-

rathes mentionem depace factam a?quis auribus ac-

cepiiîènt,& iîios ílatimLegatos ad Pharnaçem mifiP

ient,idqueßepiusab utraque partefaäumeflet, his

tandem conditionibus pax convenit. Polyb. Leg. 79.

881.

EUMENI, PRUSL£, ET ARIARATHI CUMPHAR

NACE ET MITHRIDATE PAX ESTO PERPETUA.

GALATIAM PHARNACES NE INGREDITOR ULLO

MODO.QUJECUNQUEANTEA PHARNACICVM GAL-

LJS FOEDERA FUERUNT, DIRIMUNTOR. PAPHLA

GONIA PARITER EXCEDITO, ET QUOS PRIUS IN

DE EDUXIT ÍNCOLAS, RF.STITUITO, ET SIMUL

CUM HIS ARMA , TELA, ET RELIQUUM OMNEM

APPARA'l'UM REDDITO ETIAM. ARIARATHI LOCA

OMNIA, QUE FUERE, ET ADEMPTA , CUM OMNI

INSTRUMENTO,QUOD PRIUS IBI FUIT. ITEMOVE

OBSIDES. REDDITO ETIAM TEIUM.lQUOD EST

AD PONTUM, Id ibid.

Pars H. D Id

50 PHARNACES,

Id oppidum aliquanto poftEumenesPrufiae dedit,

ab eo exoratus, in magnam accipientis gratiamAd

hoc fcriptum in fψcrc.Idem.ibidem.

UT CAPTIVOS TRANSFUGASQUE OMNES SINE

PRETIO PHARNACES REDDERET. ITEM UTEXEA

PECUNIA ETGAZA, QUAM A MORZIA PaphlagontiET

ARIARATHE ABSTUUSSET, REGIBUS ANTE NOMÍ-

NATIS NONGENTAREDDERET TALENTA. EUME-

NIVERO HOC AMPLIUSPRO BELLI IMPENSIS TRE-

CENTA TALENTA PENDERET. Prarterea fcriptum. UT

MITHRIDATES PR/EFECTUS ARMENIETRECENTA

SOLVERET TALENTA, QUIA BELLUM CUM ARIA

RATHE GESSIT. CONTRA FOEDUS, QUODCUMEU-

MENE НАВШТ. Id. ibid.

Comprehend font hoc federe e Dynaffis Afiar,

Artaxias majoris partis Armenian regulus, & Acufilo'

chus: exEüropxisfiatalus Sarmata: eliberis civita-

tibus, Heracleota, Mefembriani, Cberronefitœ, & cum

his prsBtereaQ/z/««/. Poftremo loco adje&um de ob-

fidibus,quot numero, & cujus condicionis eos dare

Pharnacem oporteret. Qui fimul venerunt, reverfie

funt copi£E.Itaque belli,quodEumenes &Ariarathes

cum Pharnace geflerunt, hic fuit exitus. Id. ibid.

Non omnino intelligimus,quod Mithridates Eu-

pator,hujus Pharnacis nepos , in orationead milites

fuos habita refèrt apud Juftinum, dum ait, avum fïi-

um Pharnacem per cognationum arbitria iùcceda-

neumRegi PergamenoEumeni datum. Iib.}8- cap. 6.

Unde enim Pharnacis ilia cum Eumene affinitas?

qusc etiamfi Eumenes grandioribus filiis caruerit,

tamen Attalum, ejusfratrem,quiciiucceffit, exclu-

deret ?

Porro fi nobis ex hiftoria huju s temporis detur

conje&ura;

PHARNACES. Я

conjeäune locus, videtur Eumenes párvulos tan-

tum ex Stratonica Ariarathis CappadocumRegis fi

lia reliquiflè, qui per setatem regnum adminiitrare

nonpoterant. Quam ob cauiàm Eumenis fororem

duxitPharnaces,& conièniu omnium affinium fiic-

cedaneus Régi Eumeni nuncupates eft. QuodAtta-

luSjRegis frater, improbans,regno fiiccedere voluit.

Cumautemhasc contcntio, bellum inter ilios Princi

pes redintegratura haud dubie eflèt, res ad Senatus

arbitrium videtur delata. EtenimMithridatesEupa-

tor Romanos incuiàt in laudata Îùperius oratione ad

milites. Attalo vero regnum Senatus attribuit,qui

uno & viginti annis apud Pergamum poftea regna-

vit,moriensq; ita xquo coniùluit , ut filium Eumenis

AttalumPhilometoremteftamento fuis pneponere

non dubitarit.

CumEumenesmortuus fittantum annoV.C.fSí.

Pharnaces adhuc tune temporis in vivis fuiflê deno-

tatur. Cum vero MithridatesV.ejus filius anno боо.

regnabat, ex Polybio Leg.itf. nondubium eft, quin

mhoc intervallo Pharnaces fit defun&us. Unde ex

Eumenis obitu Pharnacis uxor eruitur e tenebris,

quemadmodum mortis Pharnacis tempus circum,

circa detegitur.

Pharnaces filium reliquit,nomineMithridatem&

ordine quintum, qui ipu in Regno Pontico iùcccP

fit .

NUM-

PHARNACES.V

ÑUMMUS REGIS PHARNACIS.

Ex Cimelio M. Dncis Etruri*.

Caput Regis diadematum, ex averfa parte Bacchus

muliebri babituftansjupra cujus caputfulmén } dex-

tra demijfa^racemum portât, quem Tigris fians ad

ejus pedes lambiti finifira cornucopia; Ö caduceum

gerit. In area Luna crefcens cum afirо , circa ambu

turn ВАШЛЕДЕФАГМАКОГ.

TVTOmen Pharnacis huic nummo tetradrach-

*-^ mali argénteo inícriptum, ita Antiquariorum

animum perculit, ut nummum M. Mithridatis filio,

perfidia fuá noto potius, quam Pharnaci Eupatoris

ipfius avo, adjudicarint. At ille inter Boíphori Prin

cipes; hic in PontiRegumfèrieinièrendus. No-

men idem Pbarnacisás illufit, ut &noninlpecbim

utriufque Regis muniíma.

Effigies amborum diveríae. InPontico juvenilis

faciès &lanugineornata, Bofphorano, quiregnum

tantum poft 37. annum accepit , nulla ratione tribui

poteft, Hujus proavi Pharnacis fimplex &nuda eft

Epigra-

v.

PHARNACES. f3

Epigraphe: BASlAEnsOAPNAKor.RegiPon-

tico mire conveniens i íiiperba vero pronepotis in-

fèriptio, BA2IAEÍÍ2 BASlAEnN МЕГАЛОТ

Ф A PNА К O Y,v eíanamhujus xvi ambitionem redo

ler., qualis füit ejus cognati Tigranis Armenias, qui

hanc REGISREGUMappellatíonem etiam uíürpa-

vit. Tandem Amifi urbis Pontica» infignia nummo

inículptahauddubie percuflam in Ponto monetam

arguunt.

Bacchus varie depingitur in nummisî ièdinhoc

muliebriornatusami&uprodit. Fingebatur autem

juvenili ípecie utvirginem refèrret,unde Poeta Phal-

licus :

Trabuque Bacchus vtrginis tener forman/.

De quoAlbricusPhiloíbphus de Deor. Imag. Erat

enim imago ejus facie mulïebri.Rationem ejus afFert

Fulgentius de Nat. Deorum. Bacchus quoquerei

gratia fceminea fingitur eiîè förma,quod vigorem o-

mnemcarpat cbrietas.

DextraBacchustenetracemum,pro peculiari iym-

bolo,quod vitem ex India retulerit, atque exinde co-

iuerit, ejuique plantandi rationem homines edocuer

rit. ldeoque innumerum Deorum adfcriptum fè-

runt, quemadmodum eos omñes,quihominibus be

neficia contulerant,refèrre íblebant Antiqui.

Pardalis adpedesBacchi pofita,racemum uvas Iam-

bit,quod earn valde amet,unde huic Deocomes affî-

gnatur,de qua aitPhiloftratus Iib.Imagin.n«^«** jS

ï»S mvßohai : PANTHERA BACCHl SYMBOLVM. Au-

dias autemPhornutum loco laudato. Pardales ait,

Dionyíio íubiungunt,atque ilium íequi inducunt, fi-w-: r D 3 ve

j4 PHARNACES. '

ve ob colons varietatem : ita, ut etiam ipfè &Bacdiae

Nebride indicantur, autquodaiperrimi etiam mo

res temperato vini uiù manfueicant

Quare autem Amiièni, qui numraum cuderunt,

ut eruiturex infignieorumurbis, ícilicetAftro, ièu

Sole in Luna crefcente inferto; (de quo in nummis

MithridatisEupatoris iiimus di&uri)quodBacchum

civitatis íiiae pracipuum numen exhibuerint, id cau-

fefuiflevidetur,quod eum pro Genio illius tutelan

venerarentur. Atque ideo cornucopia? & caduceo

Dei laevam infignierunt, illo ad denotandam agro-

rum íiiorum eo procurante abundantiam ; hoc ad

fignandam ex ea exortam abundada civium fèlici-

tatem.

Fulmeniùpra caput Bacchi omnino pofitum vi-

detur ad indicandam ejus nativitatem, ex qua ab O-

vidio Jgnigena cognominatuseft,iècundum nempe

fàbulam a fülminata Semele. Sic etiama quibusdam

facile & pereleganter Bacchüm appelfari ícribit

Strabolib. 13. Паругщ! Bacchus in Semele effingitur

elegantiffime a Philoftrato , in lib. lmag. ni»fétrjwfes1

quoque Bacchus necSemel abOrpheo inhymnisap

pellator i hoc eft, igriefatus.

MITHRIDATES V. n

MITHRIDATES X.

A/ÏITHRIDATES nomine V. Pharnacis uni-

■*-'■* cus filius atque heres, mortuo patre, Pontici

Regni regimen aflumfit 5 ièd longe aliam, quam pa

ter^ erga Romanos& erga Reges vicinos agendi

rationemiecutuseft. Cumenim PharnacesEumc-

niPergamiRegi infeniiffimus ièmperhoftis firiflèt,

ipiè Attali hujus fucceflbris ас fratris amicus extitit.

Cum autem Pruiias Bithyniae Rex bello Attalum

aggreiïus effet anno V. С. 6oo. Mithridates V. de

Prufia conqueítus Legatos Romammiíit. Romani

adPrufiammiièrunt, qui eum prohiberent,quo mi

nus bellum cum Attalo gereret.

Legati Romani in Bithyniam profe&i volunta-

temSenatusPrufiaedeclararunt, Pruiias ex iis, quae

imperabantur,nonnullaièfàc"hirum pollicitus, de

pleriíque negabat. itaque Legati pertinacia illius of-

fènfi , amicitiae & ibcietati ipfius renuntiarunt; at

que ex templo omnes eoreli£to adAttalum perre-

xere. Polyb. Legat, щ.

Attalus, dum adhuc eflêt hiems,magnum exerci-

tumcoegit, & a proximis Regibus MithridatePon-

ti& Ariarathe Cappadociae poftulat,utvellentad-

veriùs Prufiam iocietatem inire ; ne victoria de iè re

lata inflatus, ipibs poftea adoriretur. Poftulatisan-

nuunt Ariarathes & Mithridates, tanquam ejus ib-

cii copias Attalo tum equeftrestum pedeftres, Duce

Demetrio,íubminiítrant. Id. ibid.

IntereaРгипж jam pœnitentia ducto,Senatus tres,

aüos Legatos continuo mittit. Hi ubi in Aiiamvene-

D 4 re,

f6 MITHRIDATES V.

re, bello finem impoiuerunt, &ut Regesambo in

fœdus fcriptum conièntirent,pervicerunt;quo Prufi-

as damna illata (àrciret; quibus perauis , copiai Mi-

thridatis auxiliares inPontum rediere.

Mithridates nonminus PopuliRomani, quam vi-

cinorumRegum amicitiam appetivit. Vix enim Ro

mani tertium bellum Punicum contraCarthaginien-

iès anno V.CóoC.fuíceperunt, cum ille, tefte Appia-

no lib. Mitbr.pag. i76.auxiliares copias iis mifit- Ita e-

nim inquit hieAuctor : Quiprimus amicusPopuliRoma-

niappellatus, mifts contra Ícenos auxiliaribus aliquot

navibusyvocabatur Mithridates Evergetes Ponti Rex.

UndeveroilliETEPrETOY, id eft BENEFICI

cognomen ? Quod fi nobis conjicere liceat, illud ei a

Sinopeniibus datumauguramur , quod olim/Egy-

ptii Ptolemœo tertio dederunt,tefte Hier.in Dan. cap.

ii quiapoftmultos annos Déos ipibrum retulerat,

quos Cambyiès, capto regno, in Perias portaverat,

Templa Sinopenfium iterata obfidione partim de-

ftrucb fuiííe videntur,qu3ßMithridates reftauravit.

LegimusenimapudStrabonem,hunc Principem in

ea habitaiTe,eamque in eximio habuiflè honore.//¿.i2.

pag.<¡ítf. Gaziura Ponti regia erat antiqua ex eodem

Scriptore./¿¿¿/./»¿¡g. 547-ín illa veroMithridatesEupa-

tor Mithridatis V. filius major natus eft& educatus,

& etiam Rex ipiè, ut infra videbimus,deceffit.

Suam iterumMithridates ergaRomanos obiervan-

tiam teftatus eft in bello,quod adveriùs Ariftonicum

geiTerunt. Is eratEumenis,RegisPergami,filius,non

juftomatrimonio,ièd ex pelliceEphefia Cythariftae

cujuflam filia genitus ; qui poilmortem Attali Philo-

metoris

\.

MITHRIDATES V. ¡7

metоrà,vèlut paternum regnum,Afiam invafît. Juit.

lib. 36. cap. 4. Contraillum P.Craiîiis anno.V.C 623.

Confuí profèftus, prada; Attalicaî congerenda?,

quam bello gerendo ftudiofius incubuit , cum ei au

xilia MithridatesPonti, Nicomedes Bithyni32,Aria-

rathes Cappadocia2,Pylaemenes PaphlagonisReges

pollicerentur.Oro/iW//è.f.fo?.io. Hifioriœ in Biblioth.

Satrum torn. 4. Edit. Colon. Agripp.

Rem fie narrât Eutropius üb. 4. Adverfûs Arifloni*

шмтИГш Licinius CraiTus infinita Regumhabens

auxilia; nam &Bithynia; RexNicomedes Romanos

juvit,& Mithridates Ponticus , cum quo poftea bel

lum graviflimú fuit ; {fed hic errat, Eutropius enim dice-

re debuitjCUM CUJUS FILIO.) &AriarathesCappadox

&PylaemenesPaphlagoa/¿¿.4.Extremoanmtempo-

re interElseam &Smyrnam Straboni juxta Leucas,

cum praeliumCraflus conièruifiet,ejus exercitu in für

gama&o , ipiè jam circumventus, a bárbaro fica in»

teremptus eft : Ariarathes vero,CappadociaeRex, in

hoc praelio occifus eft.

Anno fequenti 624. M. Perperna Confuí,' Afiam

fortitus, audita P. Craffimorte& exercitus Romani

clade, raptim in Provinciam pervolavit; Ariftoni-

cum recenti visoria fèriatum improviíb bello ador-

tus, praelio vi£tum , ac nudatum omnibus copiis , in

fugam vertit.Stratonicemurbem,ad quam ille con-

fugcrat, obfèfiam fame ad deditionem compulit,

Ariftonicumq; captum, Attalicaíque gazas heredi

tarias Populi Romani navibusimpofitasRomam mi-

fítípíe Coniùl Perperna prius quam belli reiiquias

confîcere poflèt^ergami morbocorreptus,diem ob-

-:•;, D s iic»

,8 MITHRIDATES V.

iit. Paulus Ofofius lib. s. cap. 10. Hiftor'u Bibliotbec.

ïatrum tomo f. Edit. Colon. Agripp.

M. Aquilius Nepos Confuí hoc anno 62?. M.

Perpern32fucceflbr,Afiam íbrtitus, ad eripiendum

Ariitonicum, Perpernae, velud iùo Triumpho reièr-

vatum decus,i"eftinata velocitate contendit.Sed con-

tentioncmConfulum mors Регрегпаг diremit.Jufiin.

lib. 36. cap. 4. Soluique Aquilius de Ariftonico trium-

phavit, qui poft triumphum de more in carcere

ftfangulatus eft.

Poft haec Regibus , quiadverius Ariftonicum au

xilia tulerant,pramiia perioluta, Mithridati Pontico

Phrygia Major. Id. lib. 37. cap.i.

Hanc Mithridati!V. in dotem riliœ Seleucus Cal-

linicusSyriaeRexconceflerat, quam ei Populus Ro

manus, cum bellum contra Antiochum Magnum

gereret, eripuerat,& Eumeni in gratiam auxilii con

tra eum lati dono dederat. Qupd confirmât idemau

tor. Cum illam íibi ademptam pupillo, quam pa-

tri prsemium datiadverfus Ariitonicum auxilii que-

riturMithridatesEupator,&addit, gentem, quam

&proavo fuo Mithridati Seleucus Callinicus in do

tem dediflet. Lib. 38- cap. ç.

Non aPopulo Romano in praemium lati auxilii Mi-

thridatilV.conceffaPhrygia eft,fed ManiusAquilius

iargitionibus corruptus, hanc illi dediflê fèrebatur.

Appianus enimnarratjSyllamEupatori eamfibiad-

eptam querenti,reípondiíTehis verbis:Phrygiam au-

tem tibiManius dedit,corruptus largitionibus,qiiod

communeamborum crimen eft. Hoc enim ipfo fa-

terisinjuftam ejus terrae poffeffionem, quod earn a

, типе-

MITHRIDATES V. &

muneribus corrupto coniècutus es. EtManius coar-

gutus eft apud nos, alia quoque egiflê pretio, quœ o-

mnia Senatus irrita habuit. Quapropter&Phrygi

an! injufte tibi attributam, non iibi fecit tributariam,

ièd juflît eflê liberam. In lib. de Bell. Mitbrid. p. 20g.

Cum Mithridates recuperaflètPhrygiam Majo

rem, quam indotem uxoris habuerat, avus ejus Mi

thridates IV. Cappadociae partem recipere ftatuit,

quam olim proavus fùus Mithridates III. armis con-

quifîerat,cujuique recuperandae cauiàAriarathi feni-

ori bellum intulerat. Itaque occaiionem naftus oc-

ciii in bello adverfus AriitonicumAriarathis hujus

filii, cujus vidua Laodice, propter teneramfèxlibe-

rorum aetatem, regnum adminiftrabat, bellum pa

ravit: de quo,renovata deinde controverfia,quae pa- •

tri cum Cappadocibus fiierat, eos per totum vitas

curium perièquitur.Dorilaùs Ponticus, five ducendi

exercitus,five ordinâdi peritus,aMithridateEverge-

teRegePonti in Cretam ad peregrinos conducendos

milites,miffiis eft. Crebro inGnecia erat atqj Thra-

cia,utiis, qui Cretam petebant,iiibveniret: cum Ro

mani nondum earn tenerent Iniulam,magnaqucibi

enet militum ftipendia merentiu copia,undeetiam

praedonumexercitus füeruntimpleti. CuminCreta

eíTet Dorilaüs , forte fortuna bellum obortum eft

Gnoffiis adverms Gortynios. Dorilaüs a Gnoffiis

Dux creatus, bellum celeriter & féliciter confècit,

iùmiique eft adfe&us honoribus.Strabo, lib.io.p.477.

Cumque Paulo poft cognovifièt,SinopeEvcrge-

temdolofàmiliarium necatum, eique uxorem&li-

beros iùcceffiflê: de rebus iftis abjecb omni (pe,

Gnóffi

бо MITHRIDATES V.

GnoffifùbÎèdit. Id. ibid. Mortem Mithridatis V. fie

narrâtJuftinus: Mitbridâtesquoque repenti na morte in-

teneptuSyfilium, qui tf ipfe Mithridates diBus ejlreli-

quit. Üb. 37. cap. 1. Nomen uxoris Mithridatis V.

ignoratur.

Mithridates duos mafeulos reliquit; Mithrida-

tem, qui poft eumregnavit, & Anonymum, quem

trater neeavit, Filias quinqué: Laodicen majorem,

quae Mithridati fratri nupfit;Laodicem minorem,

Ariarathis VI. Cappadocias Regis, uxoren; Roxa-

nem innuptam, fratris juffii anno aetatis 40. vene-

num bibere coacbm, ne in Luculi manus ineideret j

Statiram, quae ut & Roxana íbror , eamdemque ob

cauíam a fratre íbrbere juflàeft venenunr.Nyflàm

denique, quae, captis Cabiris, in Luculli poteftatem

venit ; ièd vita donata eft.

Régnavit Mithridates annos circiter quatuor&

triginta, cum (ut exejusHiftoriacolligitur,)mor-

tuus fit circa annum V. С. 631.

NUM-

MITHRIDATES V. ei

NVMMUS MITHKIDA TIS У.

Ex Cimelio Card, Maxima

Caputdiadematum Regis ex averfapartefigura barbata

fians, capte modio infignito, tf Divinitauspalito ami-

fía, dextra aquilamjmijlrafceptrum tranjverfumge-

r'ltcumEp'igrapbe: BASMEilZ MIOPlAATOY

ET E P Г ET ОГ ; ¿Я« area litterve numeralesГОР,

ideji annovft.Ç5 infra monogramma.

MIthridates V. Mithridatis Eupatoris pater, a

Strabone &ab Appiano indigitatur E тE р ГЕ-

TH S ; de quo Geographus ait lib.io.p.477- А^гЛсеог

Tw Mfyi§c*T8 tS Eveçysm<p<W,ARCHELAUS UNUS EX

AMICIS MITHRIDATIS EVERGETIS. Appianusvero

in Mithrid. p. 176. BcttnAèus ilo'vra Mêe'SccTfie 0 EueçyèTriç

brkXtiaiv. VOCABATUR MITHRIDATES EVERGE-

TES PONTI REX. Apprime igitur illos Scriptoresil-

luftrat nummus hic argenteus tetradrachmalis, in

quo illud cognomen exaratum legitur»

Necfolus ille Mithridates inter Reges ЕУЕРГЕ-

TO Y fibi cognomen aüumfit. Ante ipfùm Ptole-

raaeus Ш./Egypti Rex.idem fibi arrogaverat. lmo

62 MITHRIDATES V.

& VI. hujus Regni Princeps Philometoris frater,

quem alii perludmrium КАКЕРГЕТШ appellavere.

Antiochus VlLRex SyriœapudPorphyrium inEu-

iebio, illam quoque denominationem fibi vindicat,uc

omnia ejus numiímata teftantur. Sedan omnibus iis

Regibus tribuenda fit, ut iè В E N E F 1 С О S eflê deno-

tarent: an potius populis, a quibus in memoriam

beneficiorum fuerit indita?

Litterse numerales ГОР , annumyEra,qua Pond

Reges poftrecuperatum aMithridate II. regnum,

& quidem fine tributo, ufi font, 173. indicant. Hi re-

ípondentanno V.C. 621. SiquidemilliusEpochx in-

itium aflignavimus anno 448. quo, permiflu Anti-

goni inter Alexandri Duces ^«wwa'rs, paterno

principatu potitus eft ille Mithridates Ariobarzanis

filiusj unde a Luciano Gifles eft appellatus.

Quaenam fit ilia ftans figura modio,ceu calatho or-

nata,inípicienti iatis patet. Nemo enim in Deorum

Hiftoria tantiфer veriatus eft, qui earn ftatim ad Se-

rapin non revocet. Sed cur altertanquam Jupiter,

Aquilam huic Deo íacram dextra iùftineat, baud

idem; &ad Sinopesurbis annales recurrat, neceiTe

eft.

Sinope,urbs fuit PontiAfiatici, de qua Stephanus,

Тлскц huquxvesxTii тё Псут», SINOPE URBSPONTICE

LEBERRIMA &quidem vetuftiflîma. Omllontx.

Urbs antiquafuit Ponti célébrâta Sinopes.

Ptolemaeusautem Soter^gyptiilmpcrii funda-

tor,Alexandriam Templiscum exornaret, & ea de

dicare vellet,íomnioadmonitus eft ut ex Ponto Dei

ftatuam aiferri curaret , cujus rei curam Timotheo

com

MITHRIDATES. V. б»

commifit, teile Tácito, Ub.Hiít. «..Timotheus, quge-

fitis,quiinPontum meaíTent, cognoícit urbem illic

•Sinopem, necproculTemplum vetere inter accolas

fàma Iovis Ditis.

Jovis ergo illa ftatua figuram exhibet,Aquilse ipii

íácrae íymbolo infignitam. Nunc audiamus Plutar-

chum de ifta Ptolemad Hiftoria diflèrentern in Jfide

&Ofiride. Cum,inquit,Rexille Legatos Sinopem

mifiiîèt,a SçydrothemidePontiRege ftatuam dono

accepít Jupiter. Ahefyafysmi xcpifais To 7t«çoc Atyv

TtrioK ovofjuc rtsTeKbrwos iwripwro rwEttfttttn/, Allatus

Alexandriam,Serapidis nomen, quo Mgyptii Пишет

officium, invenir.

Sinopites huncDeumíempervenerantes, etil ejus

ftatuamRexAlexandriam amandaflet,illius figuram

innummiscumJovis,tumSerapidis infignia geftan-

tem exhibuerunt,ut videre eít in noftroColoniarum

libro. Nihil mirum igitur,fi cumAquilajovis&cala-

thoSerapidis fymbolo in hoc Mithridatis Evergetis

tetradrachmali argénteo numiímace prodeat.

Sui juris erant Sinopites,& íub Reipublicae forma

degebant,cum MithridateslV.eos Imperio íuo fubji-

cerc decrevit. Sed defccit in conatu; feliciorhujus ñ-

liusPharnacestandem illorum urbem expugnavit:

Mithridates ejus íucceflbr earn obíídioné partim dc-

ftruëfcam reparavit,regiamque fecit, in qua natus eít

üliMithridatesEupator,& ipíe mortuus eft acièpul-

tus.TantoigiturRegideièoptime mérito nummos

íuos jure dedicarunt Sinopites.

Mb

-

64 MITHRIDATES, XI.

. MITHRIDATES XL ^ ^

WTHRmms evpatdr '

KEXPÖNTI, * ; r; ' N

MITHRIDATES VLoccifo patre,Pontî

Regnumadeptuseft,cumtantum natus eP

ièt annos n.ex Sirabone lib. lo.pag. 477. annos

• vero ia. ex Eutropio lib. 4. cum enim 13. annorum ado*

leícens rcgnum accepiíTet. Memnon apud Photium

pag.727.

MITHRIDATES Vi. er

/.727. Hujus füturam magnitudinem etiam cceleftia

oifcenta praedixerunt. Nam& quo genitus eft anno,

& eo,quo regnare primum ccepit,ítella cometes per

utrumquetempus,zJ<?/í,í&M¿? поВщ íeptuaginta die-

bus ita luxit, ut cœlum omne conflagrare videretur.

Nam&magnitudine fiii quartam partem cœli occu

paverat,& fülgore iiii iolis nitorem vicerat;& cum 0-

riretur, occumberetque, quatuor ípatium horarum

eonfumebat. Juflin. lib. 37. cap. 1.

Puertutoruminfîdiaspaffuseft, qui eumferoe-

quo impoíitum equitare jacularique cogebant Qui

conatuscumeosfèfèlliflènt, veneno eumappetive-

re. Quodmetuens, antidota ßepius bibit, & ita lè ad-

verfus infidias, exquiiitis tutioribus remediiSjftagna-

vit. Id.ib. Cum eoenutritus fuit Dorylaiis Philetasri

filias, ejus, qui frater fuit Dorylaiiffiusductoris, dc

quo iupra diximus. Strab.pag.478.

TimensdeindeMithridates, neinimici, quod ve

neno non potuerant, ferro peragerent, venandi ftu-

dium finxit, quod per ièptem annos neque urbis,ne-

que ruriste&o ufas eft; ièdperfilvasvagatus,diver-

fismontiumregionibuspernoäabat, ignaris omni»

bus,quibus effet locis,aííuetus feras curfu aut fugare,

autperièqui , cum quibufdam etiam viribus congre-

di; Quibus rebus & infidias vitavit, & corpus ad

omnem virtutis patientiam duravit.JuflJib.^.cap.z.

Adregni deinde adminiftrationem cum acceffiP

fet, ad casdes propenfiffimus fuit, uíqueadeo,utma-r

trem ipiàm regni coníortem a pâtre deftinatam,dum

carcere vincbm tenet, violentia ifta ut temporis diu-

turnitate confècit, fratem etiam necavit. Memnon

apudïbotium cap. 3».

Pars II. . E Poftea

66 MITHRíDATES VI.

Poftea deaugcndo regno cogitavit. ItaqueScy-

thas invictos antea,qui Sopyriona,AlexandriMDu-

cem, cumtrigintamillibusarmatorum deleverant,

quiCyrum,Períarum Regem,cum ducentis millibus

trucidaverant, qui PhilippumMacedonemfugave-

rant, ingenti felicitate perdomuit. Jujlin. hb. 37. с. z.

Hi erant ííib Scituro &Palaco ejus filio ac fratribus,

Strab. lib. 7. p. 309. Scythas ad Meotidem paludcm

indeque ad Colchos uíque devi&os a Mithridate re->

fert Strabo,//¿. jo.pag. ftf.

ltaque Boiphori Regno potitus eft, & dominium

Periiàde,quimmillud tenebat ultro iibi concedente.

Strabo lib. 7. p. 309. Bello deinde fiibegit Reges circa

Phafin uíque ad climata trans Caucafum. Quamob*

rem cummagis confilia ejus fiiipecbhaberent Ro

mani, Senatus - Coniùltum fècerunt, ut paterna Re

gibus Scytharum régna reftitueret. At is moderate

quidem mandatisobiècutuseft. Memn.ibid.cap.32.

Mithridates Romam Legatos miíit cummagna pe«

cuniae vi,ut Senatum largitione corrumperet. Qupd

animadvertens SaturninusTribunus PlebiSjOrîini

Senatorio inimiciffimus, prseclaram occafionem ad-

veriùs eos na£fcum fè eflê exiftimans, magnalegatio-

nem contumelia affecit. Senatorii Legatos adveriùs

eum juvantes, conjuncbm iùam ipfis operam offè-

runt, litemqueSaturnino ipfîdeillata injuria inten-

duntQua occafione ob violataLegatorum jura,qua;

Romanis iàcro(an£fca ièmper funt habita, in prasfèns

vitae difcrimen Saturninus adduftus,a Populo ta

rnen praeter omnem ípemliberatuseft.

Potentiamagna auftusMithridates,CoIchidem fibi

fub-

/

MITHRIDAT.ES. VI. 67

fùb)ecit,& PontiRegni limites extendit fùpra Phar-

naciam& Trapezuntcm, quo loco ííint Tibareni &

Chalctei uíque ad parvamArmeniam; quas regiones

tum obtinebant Reguli quidam, inter quos unus Aiv

tipater, Siiîdes nomine, dominium ultra Mithridati

ceffit. Strab. lib. \z.pag. 5-55'.

Cum deAfia invadenda tra£hret,tacitus cum qui-

bußiam amicis regno profècfcus, univeríam, nemine

lciente,pervagatus eft,omniumque urbium iitum ac

regiones cognovit. lndeßithyniamtranicendit,&

quafi dominusAiiae,opportunaqua?q; vi&oriae (иге

metatus eft. Poft haec inregnum,cumjamperiiiîè

crederetur, reverfus eft, invento párvulo filio, quem

per abièntiam ejusLaodice (bror uxorqueenixa fbe

rat. Sed inter gratulationem adventus (iii, &filii ge-

niti,veneno periclitatus eft.Siquidem baodice fbror,

cum periiiïè eum crederet, in concubitus amicorum

projecb, quafiadmilium facinus majore ícelerete*

gere poffet, venenum advenienti paravitQupd cum

ex ancillaMithridates cognovifTet, facinus in au£to-

res vindicavit. Juftin. lib. 37. cap. 3.

Hieme deinde imminente, non in convivio, fed

in campo i non in vacationibus,fèd in exercitationi-

bus, nee inter fodales, fed inter œqualcs, aut equo,

autcuriu,aut viribus contendebat. Exercitum iu«

umadparem laborispatientiamquotidiana exerci-

tatione durabatjatqueita invi£fcusipièinexpugna-

bilemexcrcitumfecerat. Id. cap. 4.

Inita deinde cumNicomedeibcietate, Paphlago-

niam invadit, viebmque cum iocio dividit Quam

cum tencri a RegibusSenatui nuntiatum efíet,Lcga-

Ea tos

68 MITHRIDATES VI.

tos ad utrumquemifit, quigentemrefiitui in prifiwum

fiatumjuberent. Mithridates, cum fè jam parcm ma-

gnitudini Romanorum crederct, fuperbo refponfo,

hereditäriumpatrifuo regnwn obveniße reípondit: mira-

riquefe, quodqua ei relata controverfia non fuerit,ßbi

referatur.Nec territus minisGalatiam quoque occu-

pat.Nicomedes quoniam iè tueri jure non potuerat,

jujioKegiredduurum reípondit. Atque ita filium fiium

mutato nomine Pylaemenem PaphlagonumRegum

nomine appellat, &quafiftirpi regia* reddidiiîèt re-

gnum,fàlib nomine texit. Sic Ludibrio habiti Lega

ti, Romam revertuntur. Id. ibid.

Mithridates parricidia nece uxorisauípicatus, ioro-

ris alterius Laodices filios, cujus virûm Ariarathem,

RegemCappadocia?,<yш^йши^и/ in belloAriftonici oc-

cifusfuerat, perGordium infidiis occiderat,tollendos

ftatuit; nihil a£tum morte patris exiitimans, fi ado-

lefcentespatemumregnum, cujus ille cupiditate fla-

grabat,occupaflent.Igiturdum in his cogitationibus

veriätur, interim NicomGdes Fbikpator, RexBithy-

niae , vacuam morte Regis Cappadociam invadit.

Quodcum nuntiatumMithridati fuiiîèt, per fimula-

tionem pietatis , auxilia iörori ad expellendum Cap-

padociaNicomedem,mittit. Sed jamLaodice per pa-

cb'onem fè Nicomedi in rnatrimonium tradiderat.

Quod aîgre fèrens Mithridates, prafidia Nicomedis

Cappadocia expellit,regnumq; íororis filio reftituit :

egregium prorfusfäcbm,ni iùbfècutairaus eflèt. Si-

quidem interje&ismenfibus, fimulat, & Gordium,

quominiftrouíusinAriarathe interfiriendo füerar,

reftituerejnpatriam. velle; iperans, fi obfifteret ado-

leicens

MITHRIDATES Vf. 69

lefcens caufàs belli futuras; aut, fí permitteret, per

cundem filium,tollipoflè,p'er quem interfècerat pa-

trem. Juflin.lib.3%.cap.i.

Quod ubiAriarathes junior moliri cognovit,gravi-

terferens interfe£fcorem patris per avunculum potiC

fimum ab exilio revocari, ingentem exercicum con-

trahiclgitur cum in aciem eduxilîèt Mithridates pe-

ditumodtogintamillia, equitum decern millia, cur-

rus fàlcatosD.C.necAriarathi , auxiliaribus finidmis

regibus,minores copias eífent;incertum belli timens,

coniîlia ad infidias transfert, íollicitatoque juvene ad

colloquium^urn fèrrum occultatum inter faicias ge-

reret,fcrutatoriabAriarathe, regio more miflb , cu-

rioiius imum ventrem pertra£tanti,ait,ciroem,w ali

ud telum ïnvemret,quam qu¡crever, atq; ita riíu prote&is

infidiis, evocatumabamicis, velutad iècretum ièr-

monem, infpe&ante utroque exercitu,interficit Id.

ibid.im manu obtruncavit; Memnon.apudfhotxap. 32.

pag.727. Regnumque Cappadocias ofto annorumfi-

Ho,impofito Ariarathis nomine,additoque ei reftore

Gordio, tradidit. Id. ibid.

Cappadoces crudelitate ac libídine Pr¿efe£torum

vexati,aMithridatedeficiunt,fratremque Regis, &

ipiùmAriarathem nomine, abAíia, ubieducabatur,

revocant ; cum quo Mithridates prselium rénovât;

victumqueCappadocize regno expellit. Nee multo

poftadoleícens, ex segrkudine colle&a infirmitate,

decedit. Pofthujus mortemNicomedes timens,ne

Mithridates acceffione Cappadocia?, etiam Bithyni-

am finitimam invaderet,fubornatpuerü eximiae pul-,

chritudinis, quafiAriarathes tres,non duosfiliosge-

nuifletj qui aSenatuRomano paternumregnum pe-

E 3 teret.

7o MITHRIDATES VI.

teret. Uxorem quoqueLaodicenRomammittit,ad

teftimonium exAriarathe íuíceptorumfiliorú.Qupd

ubi Mithridates cognovit, & ipfè pari impudentia

GordiuraRomam mittit, quiSenatuiaifereret,/wg-

гшщ cut CappadociiS regnunuradiderat, ex to Ariarathe

genitwn, qui bello Arifionici auxilia Romanisferens

cecidißet.

Sed Senatus,ftudioRegum intelleäo, aliena regna

fàlfïs nominibusfürantium, & MithridatiCappado-

ciam, &Nicomedi, ad folatium ejus, Paphlagoniam

ademit. Acne contumelia regnum foret ademptum,

illis quoddaretur,uterque Poptilus libértate dona-

tus elt, Juflin. lib. 38. с. ¿.Tune Pylasmeni Paphlago-

niareííituta eft.

Paphlagoniam Pylsmenes Rex amicus Populo

Romano tenuit,íaepe ex eapulfus, regno a nobis eft

reftitutus; quo mortuo, Provincia Paphlagonibus

impoíita eft. Ita SextusRufus in Breviar. Hiß. с. и.

Romani ratione foederis & initae cum Cappadoci-

bus amicitiae iis permiferút, cum genus defèciffetre-

gium,ut libere fuis viverent legibus. Strabol 12.^.540.

Hi autem, miííis Legatis, libertatem repudiarunt,

ut quamfibi dicerent eireintolerabilem,Regemque

fibi dari poftulaveruntRomani mirati homines elle,

qui adeo de libértate animum deipondiflènt,permi-

íerunt eis, ut de ipfbrum corpore Regem fuis quem

veUent,fiifFragîis crearent. Ita Rex ab iis fa£fcuseft

- >lrioèôr2ô/2e/i(ii.;èii/.GordiusProrexcreatusaMithri-

dare, ideo,quodamicus ejus e(Tet,nonobtinuit.J«/i./.

38. с. f. Porro regnum invafit. Tum Sylla cum finita

Praetura pra;eñet Ciliciae,LegatusinCappadociam

mit-

MITHRIDATES. VI. 71

mittiturípecioíb expeditions titulo, ad Ariobarza-

neminregnu reducendu,revera utmulta molientem

Mithridatem Imperiumque & vires adjungentem

haudminores, quam eiîènt przefèntes, reprimeret.

Copias haud magnas adduxeratiècuSylla/èdprom-

pta uíus opera íbciorum, magno numero ipíorum

Cappadocum, majori Armeniorum,qui Gordio fup

petias venerantjinterfèÊto ejecit eum, & Ariobarza

nem appellavit Regem. ïktarch. in Sylla.pag. 4^3.

MithridatesTigranemArmeniaîRegem mire ad ib

eietatem Romani belli,quod olim meditabatur, pel-

licere cupiebat. Nihil igitur de offenía Romanorum

íentientem , per Gordiumimpellit,ut Ariobarzani

íegni admodum,bellum inferat; & ne quis dolus fub

ene videretur, filiam íliam ei Cleopatraminmatri

moniurn tradii. Juflin. lib. 38. cap. 3.

Mithridates &Bagoas aTigraneDuces miffi inCap

padociam venerunt, pulíbque Ariobarzane, quem

Romani Regem conftkuerant,AriarathemM/r¿ní/л

úsfil'ium in id regnum deduxerunt. Appian. Mithrid.p.

176. Atqueita per Tigranem rurfiis Cappadocia ju

ris efie Mithridatis cepit. Jußin. hb. 38. cap. 3.

Eodem fère tempore, mortuo NicomedePhilopa-

tore Bithynias Rege, cum illi duo eíTent filii,Socrates

cognomine Creßus, major & minorNicomedes ex

Nyia, iique de regno una contenderent, Senatus

huncBithyniae Regem conftituit. MithridatesSocra

tem contra fratrem inftigat, illi opponit Memn.pag.

730. & cum exercitu mifit, qui regnum hoc fibi uííir

\)W\t.Appian.pag. 176.

Nicomedes regno pulías iùpplexRomam venit

E 4 decre«

та MITHRIDATES Ш ¡

decretumque eil inSenatu,utNicomedes& Ario-

barzanes in regna fuá reitituerentur.Legatio ad hoc

miiîà eft, cujus Manius Aquilius Princeps erat,juffi-

queadjutare L.Caffio, qui Aííam Pergamenam obti-

nebat cum exercitu exiguo, & hocipfoMithridate.

Verum is propter controverílim jus Cappadociœ&

ablatam fibi nuperab ipfis Romanis Phrygiam,nihil

juvit. Id. p. 177. Licet ipiè in oratione memoret,Gap-

padocia Ariarathem iilium eduäum, quam jure

gentium viclror occupaverat, & Regem Bithyniae

Chrejlum a fe in gratiam Romanorum occiiùmfùiiiè

aíTeveret. Jufim.lib. 38. cap. f.

Caffius & Manius cum Caffiano milite, aliifque

contracts exGallo-GraeciaPhrygiaque copiisredu-

x -runt Nicomedem inBithyniam, Ariobarzanem

inCappadociam.Moxque ambobusiuadebant,ut vi*-

cinamMithridatis ditionem vexando,materiam bel

li quererent,oftentantes ipem auxilii. Neuter tarnen

vicinum tarn potentem laceflère armis auíús eft:

Sed urgentibus Legatis, Nicomedes,qui magnam

pecunia pro reftitutioneDucibus,& ipfis Legatis ex

pacto debebat,magnametiam alias a Romanis Afia-

ticisaduiiiram,qua; tum repetebatur,invitus indi-

tíonem Mithridatis irrupit, & ufque ad Ameftrim

urbem populatus eft,nemine vetante occurrenteve:

Nam Mithridates, quamvis paratas haberet copias,

tarnen cedebat, ut multas juftaíque cauiàs belli ha-

beret. Appian. de Mithrid.pag. 177.

UbiNicomedes cummagna praeda domum rediit,

Pelopidam mifitMithridates ad Romanos DucesLe-

gatoique,non ignarus, ipfos bellu appetere& incur-

fionis

MITH-RIDATES VI. 73

fionis ejus cauiàmfùiiiè: diffimulabattamen,captans

plures honeftioreique futuri belli caulas , fuam ac

paternam amiciriam commemorans,de injuriis a Ni-

comedeillatis conqueftus eft. Idib. Legatis vero Ni-

comedís culpa in Mithridatem rejicientibus, Roma

ni reíponderunt,neque placeré fibiMithridatemmo

leítari a Nicomede,neque utNicomedi bellum infèr-

retur, pa(furos.HíEC prolocuti Pelopidam,volentem

id re^onfumutparumidoneumcoarguere, dimiie-

runte confiitorio. la.pig. 179.

itaque Mithridates , ut aperte laefas a Romanis,

mifitcum magna manu filium Ariarathem adoccu-

pandu regnuCappadoci£e,qui mox,Ariobarzane pul-

fo,ibi regnavit.Atque iterurn Pelopidasad DucesLe-

gatoíque Romanos proficiícijubet, utdenotaret, íc

de Ulis ad Senatum mifííTe queftum,&,utadcauíam

dicendamRomas adelient, nuntiaret,neverquicquam

abique communiSenatusPopuliqueRomani decreto

inciperent./(/./¿/í/.Qupniamautem viía eftinfölentior

Pelopidas oratiOjLegati juflferuntMithridatem abfti-

nere a Nicomede&Gappadocia ; fibi enim curas fore

utmox in earn reftituaturAriobarzanes : Pelopidam

autem e caftris excedere,& niíiRex juflà faciat,haud

redire amplius juílerunt. Atque cum tali reíponlo

Orator Mithridatisdimiííus eft. Id. pag. i8r.

Interim non exípe£bata de tanto bclloSenatus aut

Populi Romani fèntentia, colligebaturexercitus e

Bithynia, Cappadocia, Paphlagonia, Gallo-Gracia.

Ut vero&propiusL.Caffii exercitus,cum quoAfíam

obtinebat,íatisinftrucbis eft, &auxilia convenere o-

mnia,diviíis copiis, Caiîîus caftra metatus eft in con»

E ç finio,

74 MITHRIDATES VI.

finio Bithynias, Gallo-Graeciaeque. Manius,qua trait-

fitus patebat Mithridati in Bithyniara ; terti us Dux

(^XOppiusin finibus Cappadociaecumquadragenis

peditum equitumque millibus.Habebant & claifem,

eui Minucius Rufus & C. Popilius praerant, ad oris

Pond euílodiam: juvabateos &Nicomedes cum pe

ditum quinquaginta,equitum ièx millibus. Idjbid.

Mithridatesinexercitu proprio habebat 2^0000

peditum^.0000 equitum,3oo naves te£tas,ioo dicro-

ta, & alium apparatumpro rationetam numerofe

militiae. Praeerant autem his copiis Neoptolemus &

ArchelaüSjduofratres; &ipie Rex per iè admini-

ílrabat plurima. Inter auxilia vero Arcathias ipíius

filius adduxerat ex Armenia minore decern millia

equitum. Dorylaüs phalangitis prœerat. Cráteras

130 fàlcatis curribus.Tantus fuit utrinque apparatus,

cum primum moverunt contra iè invicem Romani

&Mithridates circa 170. Olympiadem. Id. ibid.

Ut vero ad Amnium fluvium in latis campis con-

ipexeruntfèNicomedes &DucesMithridatis, inftru-

xerunt acies: Nicomedesomnes ílios,Neoptolemus

&Archelaüs expeditos tantum; &équités Arcathia:

& curras aliquot; namPhalanxadhuc erat in itinere.

Eminebat campis íaxoíiis tumulus , quem paucis eo

miffisoccúparant, ne circumvenirentur a Bithynis

numerolonge fuperantibus: exquo íiios depulíos vi-

dens Neoptolemus, tanto magis circunventionem

metuens,féftinusííiccurrit,accito fimulArcathia. Id

animadvertens Nicomedes occurrit, moxq; cruen-

tum certamen comiffiimeft.TandemBithynus con-

nixus, hoftes propulíbs fügábat , doñee Archelaüs a

i dextro

MITHRIDATES VI. 75

dextro cornu eorü tranfcurrens,periècutores inva-

iït; quibus moxmeu convertís cedebatpaulatim, ut

Neoptolemus ей fuispoflet fè e fuga recipere. Quod

ubi fàëtum cogitavit,ad pugnam revertit.Tum vero

imiffiinBithynos falcad currusmagno Ímpetu, ali

os in duas,alios in plures partes lacerabant; quod ma

xime illos perterruit,dumvident dimidiatos viros (pi

rantes adhuc,aut in multa frufta diícerptos, aut ar-

tus pendentes a curribus; ut reedítate magis ípe£ta-

culi, qua pugna vieli turbarint ргж metu ordines.

TurbatosArchaelaüs a fronte,Neoptolemus&Arca-

thias e fuga reverfi,a tergo aggreffi ííít. Uli in utroíq;

obverfí diu repugnaverunt:tâdem poil magna fuorü

ílragem Nicomedes fugit cum reliquis in Paphlago-

niä ; cum PhalanxMithridatis ire interfuerit quidem

huicpradio. Venerunt&caflra inpoteftatem cum

pecuniis &captivorum magno numero;quos omnes

Mithridates benigne traäatos dimifitdomumcum

viatico, ut apud boíles pararet fibiopinionemcle^

mentis. Id.pag. 182.

TuncNicomedes propeManium caftra admovit.

Mithridates Scorobammontemaicendit,qui eft Bi-

thynorum &Ponticorum cofinium. Hujusantecur-

(ores 100. équités Sarmatœ , cum forte offendiflent

8oo.Nicomedis équités, ceperunt ex eis aliquot,hos

Mithridates remifit in patriam cum viatico.Manium

retrocedentem Neoptolemus &Nemanes Armeni-

us circa pirmumPachiu aiTecutihoraieptima,cum

abiiíTet NicomedesadCaffium,coëgerunt pugnare,

ducentem equitum quatuor millia,peditum vero de-

cuplum;caefi(que decern millibus,trecentos vivos ce

perunt,quos fimiliter Mithridates ad iè adduftos re

7б MITHRIDATES VT

mifit,captans favorem hoftium. Manius caftra quo-

que amiíit ipíé,fugieníq; adSangarium fluvium , no-

ftu eum trajecit,& evafit inPergamum.íí/wg.184.

Caffius, Nicomedeique,&caeteri,quotquotLegati

Romani aderant,moverunt caftra in Leontocepha-

len,quod eft Phrygian caftellum munitiffimum , ubi

novitiam tironum multitudinem collecbm ex opifi-

cibus,aut agricolis,aut plebe ínfima, in armis exerce-

bant,& novos exPhrygia dele&us fàciebant;ièd cum

utriq; pigri eflent ad officium, noluerunt amplius fa-

cere negotium vins imbellibus; dimiffifq; omnibus

receiîèrunt,CaffiusApameam cum fuiscopiis, Nico-

medesPergamum,Manius verfusRododum. Qux u-

biaudieruntorisPonticuftodes, diíperílíiint, clau-

ftrisPonti & Nicomedis navibus Mithridati traditis. *

Id. ibid.

CumautemMithridatis humanitas omnium ièrmo-

nibuscelebraretur, ftatim unirerfe civitatescerta-

timièejus partibus adjunxerunt. Itaq; cerneré erat

Legatos fingularum urbium decretis publicis eum

invitantes,Dmw#; ncServatorem appellantes. Adven-

tuq; Regis cognito,cun£H e civitatibus efFuii in vefte

candida ilium ingenti laetitia excipiebant Diod. Skid,

in Excerp. Valef.pag.401: Dominumque ac Patrcm,

Coníérvatorem Afia;, Evium,Dionyiium,Nyfium,

Bromium,Bacchum nominantes. CiceroproFlacco.

Mithridates uno Ímpetu potitus totaNicomedis di-

tione, obibateam, civitatesconftituensatqueordi-

nans. Appian.pag.183,. cumNicomedesinitaliamiè

fubduxiflet Memnon.cap.33. IngreflusdeindePhry-

giamPopuliRomani cum ingenti exercitu. Lucius lib.

77. uíiis eil Alexandri divenbrio' fàuftum omen pu-

tans,

MITHRIDATES VT. 77

tans, fí, ubi Alexander interquievít, pernouaretMi-

thridates. Atque itaMyfiamAfiamqueRomanorum

Provincias recentes,percurrebat. Appian.pag.i^.

Miffisetiamcircumquaque fuis Ducibus, fube-

gitLyciam&Pamphyliam, aliaque uíque adloni-

am. ld.pag.i$$. Paphlagoniamquoqueinvafit,pul-

fo exea Rege amico Populi Romani Pyla;mene. Eu-

trop. lib. f.

Athenionem Athenionis Peripatetici ек ièrva^-

gyptiafilium , Athenienfès Legatumad Mithrida-

tem miierunt,qui inRegiorum amicorum numerum

receptus, litteris íiiisad rerum novarum ípem eos

erigebat. Athen&us lib. 5. cap. 13.

Laodieeníes autem Lyci accolas adhuc refiften-

tes,ad quos (.XOppius cum equitibus &mercenario

milite le receperat, per praeconem ad mœnia mi£

fum invitavitMithridates,iis promictens fècuritatem,

fi Oppium ei dediderint ; qui , audito ргжсопе,

ipíumOppiumadduxerunt ad Michridatem, pra-

cedentibus Liftoribusinludibrium. EumMichrida-

tes illsfiim & iolumm circumducebat, oftentans ca-

ptivum DucemRomanum. Appian.pag. 184.

Praevalentibus perAfiamMichridatis partibus,cum

urbes omnes miro quodam ímpetu deficerent a Ro

manis, Lesbii non iblum le ipibs Rcgi tradere confti-

tuerunt, ièd eriam Aquilium, qui Mytilenas confu-

geratjibique exmorbo curabatur,Mithridati prode-

re.Itaq; leaos juvenes corporu robore praeftâtes, ad

ejus diveríbriü miièrunt. Hi fà£fo fímul Ímpetu cor-

reptú Aquilium vinxere, rati, íe pulcherrimum mu-

nus acMithridati gratiffimum oblaturos eíTe.Verum

-•4 .-•: ille>

78 MITHRIDATES Vt

ille,tametfi admodum juvenis,facinus heroicum ag-

grefliis eft: : prsventis enim a quibus abducendus

erat, mortem contumelia acícrvilibus tormentis le-

Yiorem eiïè arbitratus,manus fibi attulit. Diod. SicuU

in Excerpt. Valef.pag. 401.

Attamen contrarium icribunt ièquentesScriptores.

Neemulto poít M. Aquilium Legationis hujus &

belli autorem praecipuum captum vinctumq; in Afi-

noRex circunwehebat, coa&um fuapte voce apud

fpeftatores proclamare iè е(ГеМапшт.Л#>/гш./>л84.

IdemqueManius longa nexus catena cumBaftar-

ne quodam procero cubitos quinqué, pedes ab équi

té interdum trahebatur. Tandem hocPopuliRoma-

ni Legato verberibus atque omniíiippliciorum ge

nere excruciatoPergami; Athen, utjupra.zu.rüm\i-

quatuminosejus infiidit Mithridates, corruptelas

Jargitionum exprobrans Romano nomini. Appian*

pag.iu- .>• ;»

Ordinatis deinde Satrapis adivit Magnefiam,

Ephefum&Mytilenem, hilariter exceptus ab omni

bus; Ephefiis etiam Romanorumeffigies apud ièpo-

fitastollentibus. Id. ibid.

Eo fàvore civitatum exceptus Mithridates , mul-

tum ibi auri argentique,ftuàio veterumRegum, ma- .

gnumq; belli äpparatum invenit, quibus inftru£tus

debita civitatibus publica priyataq; remifit , & vaca-

tionem quinquennii conceffit. Jufi.lib.&capiS.

Ex Ionia revertens, cepit Stratoniceam, mulcb-

vitque pecunia,& impoíuit ei praeíidium; ubi conípi-

catus formoiàm yirginem recepit in íiium gynœcœu

MonimiamjPhilopsemenis filiam. GumMagnetibus

auteffi&Paphlagonibus byciiíque propter prsfidia

refiften-

MITHRIDATES VI. n

refiftentibus bellum contínuabat. Appian. pag.

184-

ítalidefe£torcsadMirihridatem mifèrunt, ut in

Italiam adverfus Romanos adduceret copias i ita

enim facile conjun&is copiis pofîè Romanorum vi

res deturbari. Quibus ille refponfum dedit,du£tu-

rum fè copias in Italiam, poftquam Afiam fubegerit.

Bïbliot. ibot. Cod. 244.

Dum haec Mithridates gerit, Romani, audita pri

ma ejus irruptione in Afiam, expeditionem contra

eum decernunt, quamvis domefticis alias ièditioni-

bus& bello focialidiftenti,Ltalis fere omnibus, aliis

poftalios deficientibus. Appian.pag.1s4. SedMithri-

datis reiponfïone, Italis omnibus defpondentibus,

bellum feciale, five Marjicum, fopitum eft. Bibliot.

ibot.utfupra.

CumautemProvincias fortirenturConfules,Alia.

Cornelio Syllae obvenit, fimulque bellum Mithrida-

ticum. Et cum deeflêt pecunia,Senatus-Confùltum

fa£fcum eft, ut venderetur quidquidNuma Pompili-

us fblemnibus Deorum fàcris dicaverat.Tanta fuit in

fiimmaegeftate honoris publici ratio; & erant jam

quaedamhujus generis divendita; unde novem mil-

lia librarum auri confècerant : nec plus in tantum

bellum infùmpfèrunt. Ceterum Sylla diu fèditio-

nibus retentus eft. Appian.pag. 18T.

QuotemporeMithridates& contraRhodios plures

naves fàbricavit, &Satrapis omnibus civitatumque

Magiftratibus fcripfit fècretas litteras, ut univerfi ad

cam diem trigefimam invaderent armis Romanos

ltalofque hofpites cum uxoribus, liberis, ceterifq; in-.

genuis domefticis, ltalici generis, &occiiosinfepul

go MITHRIDATES VL

tosabjicerent, ut bona eorum partim Régi , partim

percüííbribus cédèrent: per prœconem etiam inter-

minatuseftmulcbm casibs ièpelientibus , aut vivos

celantibus, premio propofito iis, qui latitantes collè

rent, pollicicus ièrvo libertatem, 1 1 herum occideret ;

<lebitori vero,creditoremnecantis,dimidium debita:

pecunia. His clam ad omnes íímul ícriptis,ubi (batu

ta dies venit, varia calamitatum ípecies erant per

Afiam. Appian.pag.i8 S •

Epheíii e Dianas templo, ab ipiärum ílatuarum

complexu diftra&os interficiebant. Pergameni eos,

qui in andern ¿Eícuiapii coníugerant, cum nollent ab-

fcedere,Statuis hœrentes íágittis configebant. Adra-

mytteniabnatare conatos in mare períequendo ne-

cabant, fimulque infantes eorum fubmergebant.

Caunii, Antiocho devitto,attributiRhodiis& paulo

ante, Senatu Romano autore, juriíuo redditi, Italos,

quiadfacratam ejus civitatis Curiam confiigerant,

ab ipíis aris protraxerunt : caefiiq; prius in conlpeäu

matrum inràntibus,ip(às deinde,& poftremo earum

maritos, interemerunt. ШШ.Tralliani ipfi quidem

neminem oeciderunt, fed Theophilum quendam

Paphlagonem,hominemtrucem,ex Dione inExcerpt.

Valef.pag.64}. qui in œdemConcordia; concluios tarn

immaniter contrucidavit , ut Statuas compleftenti-

busmanusamputaret. Appian.pag. 18 Ç.

ApudMytilenœos P.RutiliusRufus exulans,crude-

litatem Regis in togatos, fóceos &ballium affumen-

do, homo Coníiilaris vitavit. Ciceropro Rabiriopoftu-

Wy.Ejuimodi vero veftitus mutatione ufi & alii Ro

mani, ut imminens periculum ci¥ugçrent.AtbenJib.<) .

cap.

MITHRIDATES VI. Si

cap. il . Occiíorum autem hoc uno die numerus 80.

milliumfuit, Memnonic^. 33. & Valerio Maximo

lib.y.cap.non 140. millium, ut plaget Plutarcho in

Sylla, &Dioni Legat. 36.

Michridates in Coum trajecit,ubi exceptus aliben-

tibus, Aiexandri filium cum multis pecuniis in Coo

reli&uma Cleopatra avia & a Cois íibi deditum a£

íumpíit, educavitque regie, & e theiàuris Cleopatra;

magnas divitias , artificum opera egregia, gemmas, ,

mundummuliebrem,magnamquevim pecunias mi-

fit inPontum. Appian.pagA%6. Judaeorum etiam 800.

talents Mithridatem abitulilîè a Judads Afiaticfs ad

tempiurn Hieroiblymitanum defèrenda memorat.

Jofepbus lib; 14. pag. 12.

Interea Rhodii mœnia portuíque munierunt & in-

Itruxerunt machinis, adjuvantibus nonnullis Tel-

mitTenfibus & Lyciis, & quotquot kali evalèrant ex

Afia,quiRhodi habebant receptaculum, in hifque L.

Caffius,ProconfulAfise.Adventante autem cum claC

ièMithridate,iùburbia dirueruntRhodii, ne holtibus

eflent uiui,naves quoque ad pugnam inftruxerunt,

al ias a fronte, alias a lateribus. Mithridates quinque-

remecircum fuos volitansjuffit naves ordine longo

extendi in cornua,utremigio concitata; hofficascir-

cumvenirent, pauciores numero.ld veriti Rhodii

paulatim cedebant , deinde verfisproris inportum

conmgerunt;quo firmato repagulis, a mcenibus pro

pugnando Regem arcebant Ule caftra metatus in

proximo,& ßepe portum expugnare fmftra aggreC

íiis,expe£tabat terreftres copias exAfia, Appianpag.

186.

Poft multas velitatiunculas, propere ortum eft

Pars II. ' F acre

8z M1THRIDATES. VI.

acre praîlium,Mithridatepraîgravante propter iram

& miiltitudinem navium , Rhodiis vero arte naves

ejus circumvenientibus & íubvertentibus. Damago-

ras,claffisRhodiorum praefèftus, poíb íolis occaílim,

cum ièx navibus, 2 y. regias adortus, duasex iis de-

merfít, duas itema lias in Lyciam compulit, &nocte

in alto exa£h,reverfus eft. In quo certamine,navem

MithridatisfuoshortantisChia íociaper tumultum

impacbconcuffit,propequefuit, ut ipiè Rexinho-

ftium manus veniret. Deinde terreitrcs copias ad

Mithridatem ex Aiia navigantes in onerariis & trire-

mibus, turbo repentinus ad Rhodum tranfrerfus ap«

pulit; quas turbatas adhuc tempeítateque diiperiàs

aggreffiRhodii, partim ceperunt, partim perföra-

runt, incenderuntque, & 4oo.captivos abduxerunt.

Ad extremum Mithridates , Sambuca machina &

icalis adurbis oppugnationem fruftra admotis, vi«

ftus cumignominia a Rhodo receffit. Appian,tbïd.

pag. 187. cum Memnone cap. 33.

Obièffis deinde Patarislycrá, Mithridates casde«

bat in Latona? luco arbores ad machinas conftruen-

das,donecminaciibmnojufluseft abftinere a iàcris

arboribus: relicbque ad bellum in Lycia continu«

andumPelopida, Archelaummiiitin Grœciam, ut

fùadendo cogendove quotquor poiîèt tintâtes, ad

partes fuas adduceret. Ipfè pofthac pleraique curas

committens iùis ducibus,dele£r.us habebat militum,

arma fabricabat,& oble&abatur iè cumStratonicen-

fi Monima,ac pro tribunali ièdens cognoicebat cau-

iàs eorum, qui dicerentur infidiati ejus faluti, autres

novas moliti, aut quomodocumque in Romanos

proclives. Appian.pag. 188« ¡ ;

Arche-

MITHRÏDATES VI. Вг

Archelaüs Praefe&us Regis cum 120. millibus

equitum ac peditum inAchaiam prssmiffus,Athenas

ab Ariilione Athenienfi traditas accepit. Livius Hb,

78. Deindeprofè&uscumclaiîè & cibariis Delum,

quae ab Athenienfibus defecerat, & alia caftellaex-

pugnavit,ciefisque in äs 20. millibus hominum,quo-

rum plerique fuerant Itali, ca caftella Athenienfibus

attribuit,atquehis aliifque modis ja&ans & extol-

lens res Mithridatis,eum populum amicum focium-

que Regi reddidit. Pecuniâm quoque Apollini dica«

tarn eDeio Athenienfibus mißt, fimul miffis ad cu-

ftodiam pecunia: duobus millibus militum, quorum

opera ufus Ariítion, tyrannum egitin patria, civibus

aliisoccifis propter fa£tionem Romanam, aliisMi-

thridati traditis. Appan.fag. 188. Ö 189.

EodemtemporeMetrophanes iùbmiiîusa Mïthrî-

datecum alia manumilitum,Eubo32amDemetriadia-

Magnefiaeq; , quae civitates a fääione regia abhorre-

bant,populabatur.QuemBruttiusSura,Pr£etorisMa-

cedonise Sextii Legatus, apidïlutarchum, aggreflüsÄ

cum exiguis copiis navali pugna certavit, demeriàq;

una nave magna,& una hemiola, omnes (ocios nava

les, qui in eis erant, occidit, infpecbnteMetrophane.

Illeterritus fugit;& quia íecüdo vento navigateßrut-

tiusaífequinonpoterat, Scyathü expugnavit, quae

praedonu barbarorú erat receptaculum. Qups in po-

teftatemredacbs,íervos in crucem egit,liberos mul-

&avitabíciííis manibus.IndeBasotiam petiit, auäuP

quealus mille partim equitibus, partim peditibus , e

Macedonia profeftis, circa Chroneam cum Ariilio

ne &Archelao per continuum triduum dubioMarte

F 2 con-

84. MITHRIDATES VI.

conflicbtuseft: ièdpoftquamadhoftes íupervene-

runt Lacedœmoniorum & Achaeorum auxilia, ra-

tusiè jamimparem, ealtramovitadPiraeum, quem

& ipíum poít Archelaüs claflê occupavit. Appiart.

Ex filiis Mithridatis unus in Ponto &Bofphoro,

vctus regnum uíque ad íolitudines fuperMaeotim la-

cum,adveríance nullo,obtinebat.AlterAriarathes in*

gentibus copiis Thraciam &Macedoniam infiftebat

íubigere. Alias oras domabant cum exercitibus Du

ces ejus,quorumArchelaüs Princeps claflê ferme to-

tumobtinenspelagus, ínfulas Cycladas inditionem

redigebat,aliafq;quotquotintraMaleampofitœiùnt,

ipíamque tenebatEubasam. Flutarcb.inSyllaj>.4<¡$. E-

retria quoque &Chalcis,adeoque totaEubaea, adMi-

thridatis partes acceíierunt. Memnon.cap.^

Tandem Sylia Mithridaticum bellum íortitus

Proconíiilari poteftate cum quinqué legionibus &

cohortibus aliiíque in Graciam profè&us eft. Sede-

bat tunePergami Mithridates, opes , dynaftias , &

dominatus amicis diípertiens. Memorant,quo tem

pore claíTemSylIa abltalia íolvit, in alus, quae agenti

PergamiMithridati oblata fuerunt miraculis, victo-

riam coronatam ; quae a Pergamenis fuperne demie-

tebatur machinis, cum pene attingeret caput ejus,la-

befaQ:atam& delapíam coronam in theatre ad íblum

diffracbm, atque inde horrore populum, Mithrida-

tem ingenti fùilîè confternatione perculíum , licet o-

mniaei id temporis ex íententia procédèrent, ilu

tarcb. in Syllapug. 4f8-

MoxSylla inGrajciam appulit, ftatimque pecuni

as

MITHRIDATES VI. $f

as & auxilia commeatufque accerfîvit ex iEtolia

&Theflàlia. Ubi vero iàtis paratus vifus eft contra

Archelaum, tranfivit in Atticam , miiîà parte copia-

rum ad oppugnandum in urbeAriftionem. lpiè rè-

£fca Piraeum petit, ubi Archelaiis intra muros iè rece-

perat; poítque multas dimicationes, novisaMithri-

datecopiis receptis, Archelaiis extra mœnia exiit;

fedrepulfiscopiis, ipièfùne intra urbem iùbdu&us

eft. Appian.pag. 191. ¿íT im.

Jam hyems appetebat, cum ad Eleufinem caftra

metatus, fbflâm a montibus ad mare profündam de-

duxit, ne facile incuriàretur ab equitatu hoftium ;

cumquenavibusindigeret, Rhodummifit, quieas

accerièrent. Rhodii,cum non poiTent mare,vaganti-

busMithridatis claffibus, ad auxilium fèrendum tra-

jicere, Lucullum,unumexLegatisSyllœ, juflèrunt

clam navigare inSyriam&AlexandriamJ¿/>tfg.i$2.

IntereaArcathias,Mithridatis filius,cum exercitu

alioMacedoniam ingreiïus , paucos Romanos praefi-

dio Provincias reliàos profligavit, iùba&aquetota •

Macedonia,&in Satrapías divifà, ipiê contraSyllam

profèctus, in itinere circa Tiddseum, morbo prae-

gravanteobiit. Id.pag.i93.

Sylla Athenas vehementiflîma fame opprelîàs

tandem cepit KalendisMartii. Ariftion in arcem con-

fugit,inceniopriusOdeo,neexejus trabibus ad op-

pugnationem arcis pararet: Sylla urbem incendi

non paflïis, in prazdam conceffitmiliti. Ariftio aquae

penuria tandem arcem dedere coa£tus , ultimo eft

iupplicioaffe&us. Id.pag.19s.

Urbe capta,Sylla Pirasunyn quo eratArchelaüs,

F 3 obíedit;

S6 MITHRIDATES VT.

oblèdit; fedRomanis clalTe tum carentibus,Theflâli-

am per Baeotos petiit,& circa Thermopylas recolli-

gebat reliquias tum eorum,quos ipiè inGneciam ad-

duxerat, mm eorum,qui Dromichetae du£tu eodem

vénérantAccerfiit& eos,quiArcathiamRegis filium

in Macedoniam iècuti fuerant , manum recentiiïb

mam,nulliiqueiùpplementis egentem, &recentio-

rem etiam aliam , quam tum primum Mithridates

iùbmiièrat; nunquamenimçeflàbat copias mittere.

Id.pag. 196.

InexercituArchelai,erantTaxilesMithridatisDux,

qui ex Thracia &Macedonia 100. millia peditum &

10. equimm,currus fàlcatos 90.adduxerat,&ipfèAr-

chelaüs cum fuis; qui ambo, commiffis agminibus,

120. millia hominum iiib fignis habebant. SyllaL.

Hortenfio aiïumpto, qui 6000. ex Italia iècum addu-

xerat, cum fuis legionibus ne tertiam quidem par

tem hoftium numero adsquans, ad Chasroneam ta

rnen congreíTus viÊtoriam coniècutus eft,ca?fis milli-

busMithridaticis no.vel 100. ut in Livii Epitome ha

betur, Caftris autem aSyHa expugnatis,ad Chalci-

dem fugit Archelaus,cum non multo plus,quam de-

ci es mille fuperftites eiTent. E Romanis primu quin-

decim viri defiderati funt ; poftea tarnen ex his duo

reverfi iunt,fàlib periiflè crediri.Арр'шп.рлу 8-c5 199.

Mithridates, audita tanta clade, territus, ut par

erat, nihilominus novos deleäus habuit ex omnibus

fibi iubje&is gentibus ; ratuiqae non defbre, quiiîbi

viftovel nunc vel per aliam occafionem ftruant in-

fidias,omnes fufpeftos colligebat,priuiquam bellum

denuo crudeíceret. ld.pag.200.

At priniu]mGallo.Gra;corumTetrarcbas,& quos

circa

MITHRIDATES Vi. 87

circa ièhabebat in amicorum cohorte, & qui non-

dum erant fubdiri,omnes necavit cum liberis& uxo-

ribus,exceptis tribus fuga ièrvatis. Horum alios iníi-

diisoppreffit; alios una nocb peremit in convivio,

putans, neminem eorum in fide conftantem, fi Sylla

veniat: confilcatiique bonis eorum, in civitates indu-

xit prafidia,&gentiSatrapamEumachum impofuit.

EummoxTetrarchas, qui evafèrant , collecta ex a-

gris manu clientum, ejecerunt cum fuisprafidiise

Gallo-Gnecia, ut Mithridates nihil exea gente reli-

quum habuerit,prasterpecuniam. Id.ibid.

Chiis quoque iratus jaminde ex quo navis eorum

imprudens in regiam impegerat, in navali contra

Rhodios pra;lio,primum publicavit bona civium,qui

adSyllam profugerant: deinde mifit,quiapud Chios

in factionem Romanaminquirerent.Poftremo Zeno

bias, (vel ut Memnon vult, Dorylaus} cum exercitu

eo appulius, quafi trajeäurus in Graeciam, muros

Chiorum& munitiora loca noäu ocçupavit,additis-

que ad portas cuftodiis,cives in concionem vocatos,

arma &obfides, (electos optimatum liberos fibitra-

dere compulit, quae omniaErythras confeffira mißt.

Regiae deinde venerunt litterae duorumtalentorum

millium mulcbmaChiis exigentes: ad quam folven-

dam ornamenta templorum&mundum muliebrem

confèrrecoa&iiùnt. ld.ïbïd.&Memnon.cap.tf. ■ ,

Zenobius vero cauiàtus, deefle aliquidjufto pon-

deri, in naves , fèoriiim viros , ièoriùm mulieres ac

pueros imponendos curavit; &agris inter Ponticos

diviíis,divulíos;a patria miièros Chios in PontumEu-

xinum adMithridatem mifit. Appian.pag. soi.

F 4 At

8g MITHRIDATES VI,'

At Heraclienies, quibus cum Chiis amicida inter-

ceffit, Ponticas in tranfitu naves, qux captivos vehe-

bant, adorti, ne refiftentes quidem ( non enim fat vi-

rium erat,) in urbem iiiam deduxere. Et tunc qui»

dem large rebus neceflàriis iuppeditatis, Chiotas re-

fecerunt,poítmodum vero, eximiis affecbs mune-

ribus, eos in patriam reftituerunt. Menrn. ibid.

EphefiiZenobium cummilitibus accedentem jufle-

runt ad portamarma Üeponere,& cum paucis in ur

bem ingredi. Tulit hoc ille,& divertensadPhilo-

pœmenem patremMonimae a Mithridate adamatae,

quem Rex praefidem & cuftodem ei civitati relique-

rat,per prasconem ad concionem evocavit Ephefios.

Qui nihil fuave ab eo expectantes, rem diitulerunt

in lequentem diem ; & no£fcu congregati cohortati-

que íe mutuo,Zenobium incarceremtrufumneca-

runt, fimulque murisappofitoprasiido, multitudi-

nem armatam centuriabant, fruges ex agris com-

portabant,&juventutemin fiia poteftate retinebant

Quibus auditis, Tralliani, Нурагреш, Meliopolitae,

& quidam alii, (in quibus Smyrnaei, Sardiani & Co-

lophonii ab OroCioJik ö.t.a.numerantur) Chiorum

calamitate perterriti,Ephefiorum fiint exemplum

íiibíecuíi. Apfian.ibid,

Mithridates autem miflb contra deíciícentes exer-

Ф citu, in vi receptos graviter ßeviebat, &«mens cete-

rorum defecb'onem, civitates Graxas libértate do-

nabatjdebitoribus remiffîonem per praeconem polli-

cens,inquilinis vero jus civitatis, in то cuiqueoppi-

dOj & fèrvîs libertatem : iperans fbre,quod accidit,

utobasrati inquiliniièrvique hoc beneficio devin&î,

poten

MITHRIDATES VI. 89

■

potentíam fuam propugnarentacriter^/>/>M»./>.2o2.

íntereaMynio &Philotimus Smyrna?i,Chiíthenes

&Aíclepiodorus Lesbii,omnes familiares Regis ; AC

clepiodorus vero füeratíéíiam Duxaliquâdo merce-

nariorum ejusmilitu, conípiraruntinMithridatem.

Cujus confpirationis Aíclepiodorus ipíefuit index,

& ut verbis fuisfidem pararet,effecit,utRexlec~fco

quodam te£fcus Mynionemaudiret. ka proditisinfí-

diis, fócii conípirationis excruciati perierunt ; fed ea-

demdiedemulasГuфicioíubortaeft. Ut veroetiam

Pergameni 80. ob íimiliaconGlia capti íimt,& in aliis

civitatibusaliiplurimi. Scrutatores miíit Rex circa

omnes populos, qui inimicos íiium quiíque indican

do, fuftulerunt circiter 1600. homines. Accuíatores

vero,non multo poft,autaSylla íiint affe&i íuppli-

cio, aut fe ipíosinteremerunt, aut fugienti in Pon-

tum Mithridati íe adjunxerunt comités. Id. ibid.

Dum hase in Afia geruntur,Sylla ex diverfis locis

aeeepit, regionem, quam retro reliquerat, non mi

nore quam antea exercitu regio conculcari. Siqui-

dem Dorylaüs, qui Chalcidem appulerat grandi

claflè, qua advexeratarmatorum 80. millia,qui erant

in omnibus Mithridatis militibus optimè exercitati

& inftruâi: confeftim Basotiam ineurrit, atque ea ci

ra potitus,contendit Sylîam ad dimicandum elicere,

îlutarcb.in Sylla pag.fâ.

Dorylaüs duxitexercitumad Archelaü habentem

adhuc ex prioribus copiis reliqua decern millia.Sylla

vero cum eoadOrchomenum caftra contulit. Ut ve

ro viditadventantis equitatus multitudinem,multas

föflasper campü födit,latas decern pedes,venientem-

Ff que

jo MITHRIDATES VI

quex\rchclaü excepit inftrucb acie.Romanis autem

contra tantum equitatumiègniter pugnantibus,obe-

quitans diu hortatus eft eos non íineminis:& cum ne

íic quidem proficeret, defiliit ab equo,&correpto

íigno, procurrit inter duas acies cum íatellitibus, da

mans: Siquîsvos, milites,rogaverit^ubimm8)illam, Im-

feratorem veßrum,prodideritis,refpondete,pugnantem ad

Orchomenum. TumPrasfe&i ejus, periculo moti, iiic-

currerunte iliis ordinibus: quospraepudoreiecuta

cetera multitudo, cederé coëgit hoftem,qui modo

urgebatferociter.Atque ita fàcro initio vicbriaeSyl-

la ruríiim afcenfo equo,laudabat milites ubique pra>

íerts hortator,donec vicit egregie,C£cfis circiter ifooo

hoftium, quorummajor pars fiicrant équités; hin

ter hos filius Archelai Diogenes cecidit ; pedites intra

caftra compulii funt. Appian.pag. 202 203.

Tum Sylla veritus, ne Archelaüs ie navibus adhuc

carentem rurííim effugeretin Chalcidem,toto cam

po noäurnas ftationes diípofuit ; & iniequenti die ne

integro quidem ftadio procul abejuscaftrisfbiïàm

duxit ; illo intra vallum ieiè continente. Quo maxime

temporeadhortatus eil exercitum,ut reliquias belli-

conficeret,hoftibus in conlpe&umprodire non íüfti

nentibus : fimulqueadoppugnationem àuxit.IdAbid

Ira utrimque clainore ac Ímpetu coorto, multa ede-

bantur militaría fàcinora.Jamque angulûquemdam

valli convellebant Romani, icutis prote&i, cumbar-

bari id animadvertentes, circumfteterunt angulum,

ftri£fcis gladiis propugnaturi cominus. Nec auiùseil

quiíquam irruere, donec Baiillus Tribunus legionis

primus infiliit&ftravit obvium.Tum vero univeriùs

exer-

MITHRIDATES. VI. 91

cxercitus conïècutus eft cummagnafuga ftrageque

barbarorum: dum alii cœduntur in curfïi,aliicom-

pelluntur in lacum proximum, &imperitinatandi

preces fruftra efFundunt, non intellectas fuis percuf

iöribus. Archelaus in paludem quandam fè abdidit

nudus ; ubi cum dies duos,ut vult ilutar, in Sylla, vel

tres, dies utEutrJib. 5.delituiflèt,naQ:usnaviculam,

trajecitChalcidem,& quidquid uiquamerat copia-

rum Mithridatis propere convocavit.Appmn.p. 203.

Sylla poftero dieTribunum corona donavit, &

aliis alia dédit dona militaría : deindeВaeotiam conti-

nuis defè&ionibus nutantem diripuit ; tranfgreffuP

que in TheíTaliam, hyemavit, Lucullum expe&ans

cum navibus. Et quia nihil compertihabebat de eo,

naves alias fabricavit. Id.pag. 204.

IntereaMarius &Cinna,Sylladnimici,illum in urbe

hoftem indicarunt ; & CinnaFlaccum miiit inAííam

cum duabus legionibus, ut pro Sylla, jam hofte de-

clarato, Provincias praeeflet,ac bellum contra Mi-

thridatem gererec. Eum rei militaris impcritum co-

mitatus eft unus ex Senatoribus Fimbria, vir non

contemnendae autoritatis apud milites. HiseBrun-

dufio trans mare navigantibus, multas naves tempe-

ftate confracbe funt,& praecurforias earum incendie

novus exercitus mbmiflus a Mithridate. Id. ibid.

Fimbria, casfo in Bithynia Flacco, &exercitu oc-

cupato, Imperator jamappellatus, civitatesfibiad-

jungens,Cyzicum venit. Mithridates filius,cumTa-

xile &Diophanto &Menandro du£fcorum prasftan-

tiffimis conjucbas, &magnoagmine inftmäusFim-

brias oceuríavit. Cumque illi numero militum longe

fupe-

S>a MITHRIDATES VI.

т

fiiperiores cíTent,detrimentain conflictuaccepitSed

cum ad flumen quoddam perventum eflèt , quod u-

trumque exercitum dividebat, imbreiiibauroram

forte effufo,ex improvifo Fimbria flumen tranigref

lus, hoftes intentoriisfomnogravatositaoppreflit,

utne fèntirent quidem;&magna ftrage edita, praefc-

ftorum non multi & équités песет effugerunt. Me-

tnnor1.cap.26.

Mithridates filius exAfiaad Miletopolim, indePer-

gamum ad patrem, una cum equitum comitatu, iàl-

vusevafit Fimbria vero ftationem Regis invadens,

ipíumPergamoexpulit; urbeque capta, fiigientem

in Pitanem infècutus , obfeííum föfla circumdare со-

natus eft. Oro/, lib. 6. cap. 2.

Mithridates undique terra a Fimbria prefliis, cir«

cumíefíuíque, marerefpiciens, omnes contraxit &

accerfívitadleclaíTes; eo, quod cum acri viro &vi-

ftore figna conferee dubitaretQupdadvertens Fim»

bria,quiaclafle deficiebatur, mifitadLuculIum ora-

tum ) claflèm ut adduceret, ас fibi praefto effet ad

infèftiiîimum PopuloRomano atque atrociffimum

omniumRegum capiendum. Etprofècb cepilîèt,iî

Lucullus civilibus dïfcordiis curam Reipublicaj pne-

tuliflet ; eumquemari coarëfcare objecta claíTe volu-

iflêt. Sed Lucullusnon auícultansMithridati copiam

fècit mari elabendi, & Fimbria; deludendi exerci

tum. Flut, in LucuL pag. 493 .

Mithridateigitur, conícenfis navibus,Mytilenen

rugiente, Fimbria Provinciam obeundo mulcbbat,

racb'onemCappadocum & agros populabatur ex-

cludentium íe mcenibus : lllieníes autem oppugnati

abeóconfugeruntad Syllam, qui tameniisíiiccur-

i&enonipQtvit.Appi(w.p.2o5. ln-

MITHRIDATES VL 93

IntereaLucullus primum circaLeäonTroadis re-

giam claiîèm iîibito oblatam profligavit, iterumque

adTenedum. Plurarcb.inLucul.ibid.Öjupra.

Mithridates poftquam etiamad Orchomenum,

clademacceptamaudivit, reputans ex quoexerci-

tum in Graciam miiit,tam muköstam cito defidera-

tos,icrip(it Archeiao, ut fàceret pacem quam hone«

ftiffimis poiîètconditionrbus. Congreffi in mari (lint

circaDelum,ubi templumApollinis eítExoríus ora-

tionemArchelaüs,poftulavit aSylla, utexpeditione

reli£h Afiana & Pontica,ad bellum civile proficiíce-

retur, Regem ei argenti, navium,militum, quantum

vellet prabiturum. Excipiens Sylla hortatuseft

eum, Mithridatem ut relinqueret, ipfe loco illius

regnaret, appellaturum iè eum iöcium & amicum

Romanorum,fi claffem Regis fibi tradidifîèt. Prodi-

tionem Archeiao deteftante, pacis tandem cumRe

ge ineundse leges a Sylla funt propofitae. PImurek

in Syllapag.4.66. His auditis Archelaüs continuo de-

ducebat omnia praefidia: de ceteris conditionibus

ícripfit Regi iuo. Appian.pag. 207.

His pa&is, digreflus Sylla tendit per Theiîàli-

am&Macedoniam ad Helleipontum,honorificeAr-

chelaum iecum habens.Qui cum prope Lariflàm pe-

riculoiiim in morbumincidilîèt, Sylla inhibitapro-

fè&ione , non aliter ас fi quilpiam fuiseDucibus&

Praetoribus fiiiflet, curam ejus habuitquam maxi-

mam. Quod fuípicionem auxit, haud bona fide ab

Archeiao adChaeroneampugnatum fuiflè. Plutarch,

in Sylla ibid, utfupra.

Cumque Legati aMithridate reverfi, cetera pro-

barent,

94 MITHRIDATES VI.

barent, folam excipientes Paphlagoniam," Appian.

ibid&mvium traditionem,!Hutarcktbid. addiderunt i

aequiores conditiones le impetraturos fuifle ab altero

Imperatore Fimbria.TumSylla moleîle fèrens banc

collationem,reípondit,&Fimbriam pœnas daturum,

&fè,quam primum attigerkAfîam,viiùrum,num pa

ce an bello Mithridates opus habeat. Appian. ibid. Ar-

chelaiis a SyHa tarnen obtinuit,ut ipièmet ad Mithri-

datemablegaretur. Plutarch. in Sylla pag.4.67.

Reverfùs a Mithridate Archeiaus,apud Philippos

in Macedonia Syllae occurrit,omnia nuntians ex ten-

tentia efle,cupere autem ante omnia Mithridatem

ipfum convenire. Plut. mSylla ibid. Appian. ibid.

ltaque Sylla movita Cypièlis, Mithridates a Per-

gamo,& congreffi iunt ad oppidum Troadis Darda-

num. Habebat ibi Mithridates iècum naves remigio

inftruftas 200. & terreftrium copiarum 20000. équi

tés 6000. & curruum fàlcatorum vim magnam.Syl-

lam cohortes 4. & équités 200. comitabantur. Hoc

igitur in loco conventum eft ; ambobus cum exiguo

comitatuincampumprogreffis, inipecbnte utrim-

queexercitu. Cum autem Sylhe Mithridates obvi-

am veniflet, ac dextrâ porrexiilèt, interrogavit eum

Sylla, acciperet-ne quibus conditionibuspepigerat

Archelaus pacem.Tacente primum Rege, ас multis

deinde querelis & criminationibus utrimque ja&a-

tis, tandem iracundaSylla: orationeMithridates ter-

ritus coniènfit in legespacis Archelao datas.

Leges pacis hae füerunt : Mithridates Romanis Aßa

concédât, Bithynis Ö Cappadocibus Reges prœfint genti

les, Mithridati mm Vomi regnum Jit confirmation.

Pecu-

MÍTHRIDATES VI щ

Peculiariter vero Sylla expédiât triremes 83. M. talen*

ta, ad reditum, quem ij>fe Romam injiitutfet. Civitati-

bus apud Romanos baudßtnoxa, quod ad Mitbridate?»

defecerint. Atque ita Mithridaticum bellum ante

annos 4. cœptum, ne integro quidem triennio,

Memnon. cap. 37. finitum eft. Sylla in Italiamre-

meavit, &Mithridates ad fùa iè recepit.

Sylla Curioni juffit, utNicomedemin Bithyni-

am, & in Cappadociam Ariobarzanem reducerct,

impofitoque tributo quinquennali Afia; Appiano

20000. talentorum, Hutarcbo autem fO. Murenam

ad ordinandas res in Afia cum duabus Fimbrianis

legionibus reliquit. Lucullus Murena: Quœftor

fuit, ex Cicerone m Lucullo.

Mithridates in Pontum reveriùs, multas denuo>

gentes, qua» propter res ejus adverías ab illo defèce-

rant, fub poteftatem fùamredegit. Memn0n.cap.3j.

Colchi rebelles filium ejus Mithridatem fibi Regem

poftularunt: quo impetrato, ftatim redierunt fub

Imperium. Id Rex fùipicatus fà&um per ambitio-

nem filii, vocatum ad iè vinxit aureis compedibus,

nee multo port: necavit; egregia hujus opera uius

contraFimbriam. Appian.pag. 214.

Adverius Boiphoranos autem claiîèmparabat&

magnumexercitu, adeo, ut ob magnitudinemappa

ratus, mox exorta fit opinio, non in Boiphoranos,

fed in Romanos пгес parari. Nam neque dum Ario-

barzani folida Cappadocis poiTeffionem reddiderat,

retentis fibi locis quibufdam:& Archelaumfuípe&íi

habebat, quafi cum eflèt in Graecia, plus œquo in

con-

9б MITHRIDATES VI.

conditionibus pacis SуПае concefîèrit. Quod ubi il-

le feníit, terrkusad Murenam fugit,eumque irritan

do, ut prior Mithridati arma inferret. Appian. ibid.

Archelaum ad Syllam deféciííe feribit Dio lib. 39.

Ad Syllamcum uxoreliberiíque fe contuliiîè refert

Orofius lib. 6. cap. 2. Archelaum vero cum Mithri-

date & in poftremo bello,illius partes ítrenue admo-

dum defendiífenarrât Memnon cap.36. Sed ei parum

fideiadhibendum.

Murena mox per Cappadociam invafít Comana,

urbemin regno illo maximam, & religioíb opulen-

toque templo infignem, interfècitque nonnullos Mi-

thridatis équités. Appian. ibid.

Ad Murenam Mithridates Legatos miíit, qui,

cum ipíi natione Graeci eíTent , & vitas genere Philo-

föphi, plus Regem culparunt, quam commenda-

runt. Memn.cap.^%.

CumqueLegati objicerent federa, negavit, le vi-

dereulla federa: nulla enimSylla conferipferat, fed

executione paftorum contentus,diíceflérat. Нгес

locutusMurena confèffim praedas agebat, & ne a fà-

cris quidem pecuniis abítinens, hiberna habuit in

Cappadocia. Appian. ibid. Illius regreíTum Ariobar-

zani magis confirmavit: & circa ingreíTum regniMi-

thridatis, urbemEcininam condidit. Memn.ibid.

Mithridates &ad Senatum & adSyllam mifit,qui

expoftularent de Murena. Appian. ¿¿/¿.Murena vero

pro fe Legatos ad urbem amandavit. Memn. ibid.

Interim autem trajeëfco Haly fluvio magno,&tum

maxime imbribus tumido,40o. Mithridatis vicos in-

euríávit, nuíquamoccurrente Rege, & expecbnte

Lega-

MITHRIDATES VI. 97

Legatorum reditum; atqueita refèrtus praedain

PhrygiamGallo-Graciamquereverfuseft. Ubi Cal-

lidius propter querelasMithridatis ab urbe miíTus

nullum quidemS. С. ei obtulit;denuntiavit tarnen

omnibus audientibus jubere Senatum,ut a fcederato

Rege abftineat.His diétis moxin confpe£fcu aliorum,

íeoríum cum eo collocutus eft: nee Murena quic-

quam remiiit depriftina vehementia, tunc quoque

incuriâns fines Mithridatis. Appian. ibid.

Murenas non pauci dederunt confiliu,ut Sinopem

invadens, de regia ipia bellum moveret : ea enim ca

pta, facile etiam cetera in poteftatem ventura. At

Michridates, validis hac prsefidiis communita , ipíc

bello gerendo rurfas ineubuit. MemnabidMithxiihr

tes apertojam bello, (e peti exiftimans,Gordium juC

fit invadere vicos finítimos, lile mox jumenta multa

impedimentaque & tarn paganos (id eft rufticos)

quam milites comprehendit, & caftra íua Murenas

caftris in advería пра oppofuit. Pugna; vero neuter

íecit initium, doñee Mithridates venit cummajore

exercitu,moxque circa fiuvium commiflum eft ma«

gnum praelium. Appian.pag. 2if.

Ibi Rex vi tranfivit flumen, alias quoqueMurenam

longe íuperans, qui in tumulum naturamünitum re-

íugit Regis impetum, & inde per montanos callea

properavitinPhrygiam, mukis amiffis velin ruga,

vel in praelio.Haectam preclara accelerataque&obi-

ter parta victoria prsepeti fam vulgata,multos tranP

tulit adMithridatem, qui ex Cappadocia pulíiso-

mnibus Murena; príefidiis, &criñcavkbell¡potefiü.Jo-

vi,more patrio,in excelíb monte,additoei cacumine

Pars 11. Q ex

9g MITHRIDATES VI.

ex lignorum congerie, quae iuftineretvi&imas. Id.

ibid

CeterumSylla indignumceniènte Mithridatem

fcederatum bello infèftari/miifiis eft A. Gabinius,

qui ferio Múrense denuntiaret, abftineretarma a Re

ge, & Mithridatem cum Ariobarzane reduceret in

mutuam gratiam. In eo conventu Mithridates, ob--

fidetradito Ariobarzani,fiIio quadrimulo , accepta-

que parte Cappadocise, quatenus earn occuparat

praefidiis, non fine au&uario, convivium prsebuito-

mnibus,propofuitque certum auri pondus his , qui

bibacitate autedacitate, di&eriis, cantu, ceterifque

iolemnibus ludicris vincerent , cujus íblus expers fu

it Gabinius. Atque itaiècundumMithridaticum bel

lum anno tertio finitum eft. Арр'шп.р.гц. Ö 216.

Mithridates otium na£tus,íübegit Boíphorum,&

genti unum ex filiis Macharem Regem dédit. Inde

Achaeos aggreliiis Colchis finítimos , duabus parti-

bus exercitus , partim infidiatorum dolo , partim

aperto Marte? atque etiam inclementia frigoris a-

miffis, domum reverius, in urbemmifit, qui leges

foederis conicriberent. Appian.pag. 216.

Ariobarzanesquoquemifit, fiVeiponte, fiveinci-

tatus ab aliis, qui patres docerent, iè non recepiftè

Cappadociam, &majorem ejus partem retiñere Mi

thridatem, qui juflus a Sylia cederé Cappadocia,

ceffit. Id. fbid.

Rurfuique aliam legationcm mifit ad fcribendas le

ges foederis ; & quia defuncb jam Sylla,magiftratus

ea de re ad Senatum non retulerunt, Mithridates Ti-

granem generum iuborna\rit,ut Cappadociam inva-

deret,

MITHRÍDATES VI Э9

deret: пес tarnen id commentum Romanos latuic.

Id.ibid. i с-;) . .1 -

TigranesCappadociavelut indagine cinua, ut

nemopoiTeLevadere, ad crecenta millia hominum

abftraxitin Armeniam, & agros eis adincolendum

cum alliis attribute ubiprimum Armenian regni dia.

demafibiimpoiuit, &oppidum Ttgranocertam a fè "

denominavit,quafi dicas Tigranofolim.Appian.ibid.

L.Magius & L. Fannius ab exercicu profugi Mi-

thridati iè adjunxerunt, eique(ùaièrunt,utcumQ.

Sertorio, quiinHiipania tum contra Romanos ar

ma íumpíerat, íbcietatembelli paciíceretur. Hos il«.

le Legatoscumlitteris adSertorium mifit,pecuniaiu

&naves ei ad bellum iè prsebiturum promittens , vi-

ciflimque omnemAfiam, qua paulo ante , Romana

federe cum Sylla i£fco, ceflerat, ab eo confirman fibi

poftulans. Cicero fro Lege Manil. £? in Verrem. i3lu

íanh. in Señorío. Appian.pag.216.

Sertorius,cum adveniuentLegati,coacl:o confilio,

quoàSenatum vocabat,Bithyniam &Cappadociam fi

occuparet Mithridates Régi parère auuetas , пес

quicquam adPopulumRománum attinentes, eas fibi

non invidereak: fœduskaqueiàncitur: Sertorius

Ducem&muites mifiiirum fè pollicetur , Mithrida

tes autem tria millia talenrum cum 40. navibus fèfe

prsebiturum promittit.P/»r;/«&rwr.Afiam, Paphla«

goniä&Gallo-Grœcia, occupandas refèrtAppîanus,

/.217.Dux mittitur M. Marins ex Senatoribus exuli-*

bus,f/wr^autemVarius^/vrtm QuemRex in locu

Archelai, qui transfugerat, Ducem fecit. Cicero ibid

CuiduQS Lucios addit Confiliarios, Magium & Fan-

■::', G % mum1

loo MITHRIDATES VL

мим, quibus autoribus Mithridates tertium& ulti

mum bellum Romanis intulit, in quo totum amifit

imperium. Appian.pag. 217.

Mithridates igitur jam ante vires Romanas exper-

tus, & belli fine cauía repente mod nullam iperans

veniam, totus erat in apparatu, de íumma rerum ja-

fturus aleam , aeftatis reliquú & integramhyemem

confumfit materie caedenda, fabricandiiquenavibus

& armis. Id. ibid. Copias ad verum &juftumappa-

ratum contraxit. Detraxit enim variam multitudi-

nem, diiTonorum minas barbarorum, armorum in-

auratorum &gemmis diftinÊtoruminftrumentum :

quod victoribus id praeda» effet, non adderet tenenti-

bus nerv os. Pro his gladios fàbricavit more Roma

no, ícutáíblidacompegit, atque exercitatorum ha-

buit magis quam comptorum equorum deleftum.

Ad haze naves non deauratis tabernaculis, necbaJ-

neis pellicum,& gynaîciis delicatis adornatas, fed

armis, miffilibus telis opibuíque comparavit refer

ías. Plutarch, in Lucul.pag. 496.

Frumenti 200. medimnu Myriadas ad mare detu-

lit. Auxilia prœfto ei fuere praeter veteres copias,

Chalybes, Armenii, Scythœ, Tauri, Achaei, He-

niochi, Leucofyri, & qui circa Thermadontem flu-

vium terram colunt, quam vocant Amaionum : hase

acceiferunt in Afia pritonae potentias. Trans mare

vero in Europa Sarmatarum gentes, Bafilii, Jafy-

ges quicumque, Coralli, Thracum item quaxum-

quelftrum flumen, & Rhodopen .ZEmumque mon

tes accolunt; & iniîiper Bafterna; omnium homi-

num förtiffimi. A^ian. pag. 217.

Ineun-

MITHRIDATES VI. юг

• Ineunte autem veré, decúrfíone ra'cb claffium,

Mithridates fàcrificavit bellipotenti Jovi,more con-

iùetOv&Neptuno quadrigas alborumequorumin

altum demerfic ; atque ita properavit in Paphlagoni-

amDucibus exercitus Тгш/е & Hermocratc. Id. ibid.

Peditum 120. ex Plut. 140. ex Appianoermt millia ad

Romanos ordinesmftmcbrum; equitum 16. millia,

praster currus fàlcatos 100. Sequebatur caftra & alia

turba magna eorum,qui vias muniebant,autdefère-

bantfarciras, atque etiam negotiatorum. LünLucul.

fag. 496.

Poftquam ventum eft in Paphlagoniam, concio-

nemhabuitad milites multiloquam, turn de iùis ma-

joribus, turn defè ipíb,quod exigua regniPomaria in

immenfum auxiflet, nec unquampraeiènsvi&usef

íetaRomanis,quorúmore accuiàvitimmanem ava-

ritiam & intemperantiam adeo, ut & ltaliam in fèr-

vitutem redegerint. Deinde tranfiit ad extollendas

fuas copias. His diftis irritato exercitu,invafit Bithy-

TiiamaNico-mede nuperfine liberis defun&o, tefta-

mento relicbm Romano Populo. Appian.pag.218.

Afia quoque,quod intolerandis malis aFeneratori-

bus &Publicanis Romanorum eflêt oppreflâ,adHi-

thridatem eft relapfà. Mithridates cú Mario a Serto-

rio Duce miííb urbes aliquot cepit; eumque in illas

cum virgis & fècuribus inve&um Rex ipfe tanquam

majorem poteftatem & miniftri fpecie ultro fubfe-

quebatur. Marius vero aliis libertatemdabat: aliis

cum imunitatem concederet, beneficio iè faceré id

"Sertoriidicebat. Fhtarch. inLucul.Ö Sertor.pag. 497.

M. Cotta adPropontidem cum clafîètuendam &

ad Bithyniapropugnando, L. vero Lucullus in Aha

G3 ad

-,

I0» MITHRIDATES. VI.

ad Michridatem perièquendum mifli funt. Метоп, c.

39. Lucullus conicripta in Italia legione, in Aiiä cum

ea trajecit, ubi duas Fimbrianas & duas alias legio

nes accepit. ïlut. in Lucul.p.^. At Mithridates tum

alium in procinäu habens exercitum frequentiiîî-

mum,tum triremes4oo.Naviumque minorum,quas

penteconteres & cercuras vocitant, non exiguus erat

numerus. Diophantum etiamMitharum cum valida

manu,inCappadociamdimittit,ut praefidia inurbi-

bus collocetj Lucullus Pontum ingrediatur, oc-

currat, & progreiftim ejus intercludat. Ipíe vero

200000.peditum iub vexilis apud fè retinet,&i2ooo.

equitum, quos falcatifequunturcurrusi2o.neculla

machinarum omnis generis copia abeft. Concitato

igitur itinere perThemonitidem,Cappadociam&

Galatiä pergens,ad diem nonumBithyniam attingit.

Lucullus interim Cottam in Chalcedoniorum portu

ftationem habere jubet cum omni QhSk\Memn. c. 39.

Mithridatis autem claffis Heracleam praeterle-

gens ab ea non recipitur. Forum tarnen vénale ro-

gantibus prasbent& commerciis, ut fieri íbíet,initis,

Archelaus copiarumnavalium dudor, quem aliipar

us Regis reliquiß dicum, Silenum &Satyrum,nobi-

3es ex Heraclea viros comprehendit, nec prius dimi-

fit, quam periuafiiTet, ut quinqué triremibus ipium

in hoc cum Romanis bello adjuvarent,quofàfto Ro-

manorum inimicitiam PopulusHeraclienfis fibi con-

ciliavit. Idem cap. 40.

M.Cotta multis nuntiantibusLucullum,adventa

re, &jam in Phrygia caftra habere, exiitimans triü-

in manibus tenere, ne coníbrs

ejus

MITHRIDATES VI. 103

ejus Lucullus foret, cumMithridate dimicare matu

ravit. Flut, in LucuLp. 4.96. Marius & Eumachus Du

ces a Mithridate adverfùs Lucullum mifli, magno

exercitu brevi congregato, cum P. Rutilio CotиLe

gato, apud Chalcedonem congreffi funt, eumquc

cum plurima exercitus ipfius parte caeciderunt.

haul. Orof.lib.6. cap.z. Pafternisltalorum pedites in

fugam vertentibus, &prolixam ftragem edentibus.

Memn.cap.41.

Romani undique Chalcedonemad Cottam conflu-

xerunt ; quam urbemcum Rex peteret, Cotta nego-

tiisbellicis minime afluetusnonprodiit; ièd claiiîs

ejus Prafe&us nomine Nudus,cum exercitus parte

campum occupavit, qua eratmunítiffimus,pulfus-

que inde refugitad portam Chalcedonis, laborioiè

multa fèpta fuperans, & in ipfà porta comprefRo fuit

íimul irruentium : quo fa&um eft, ut periècutores

nullum telum in eosfruftra mkterent. Ut vero por

ta cuftodes demiíerunt clathros pra metu, Nudum

&aliquot alios Prefectos fubduxerunt funibus, reli-

qui amicos inter & hoftes contrucidati funt, incaG

fum manus tendentes ad utrofque. Appian.p. i\%.

Mithridates utendü fortuna ratus,eademdieclaf

fem adportum admovit : praruptaque in ore porrus

catena férrea, quatuor hoftiles naves incendit, reli-

quas fèxaginta ligatas ad puppes fùaru abftraxit, nee

Nudo prohibente, nee Cotta, qui fe continebant in

tra mœnia. Defiderata funt Romanorum30oo. &in

his L.Manlius Senator. Id. p. 219. Prater 60. naves

cum viris,terra 4. peditummillia,Cottam amififTe re-

fèrt Plutarchus m Lucullopag. 496. Uno die mare&

G 4 tei>

104 MITHRIDATES VI.

terram cadaveribus Romanis caede oppleta fuiflc

narrâtMemnon ИХ. M. in confliftu navali occifis,iv,

M.& D. captis, de pedeftri exercitu, V, M. ccc. A

parte autem Mithridatis Bafterna; circiter XXX. ex

reliquamultitudinececiderunt ICCC. Memn.cap.$\.

Atque hoc fuit prariium ad Chalcedonem, quo

M. Aurelms Cotta Confuí vi&us eft. Liv.lib.93. Cot

ta; res fic & terra marique calamitofe , vehementer

opes Regis &nomen auxerunt. Ciceropro Murena.

Hoc Mithridatis ííicceíTu omnium animi fèrvilem in

modum concidere,fèdLuçullusad Sangarium fluvi-

umcaftrahabens,cognitaea clade , percuUos mili-

tum ánimos verbis erexit. Memnon. ibid. .

GumArchelaus autem Mithridatis quondam in

BœotiaPnefè&us, quipoftdeícivitabeo, &tunc in

praefidiis eratRomanis,fuo tantum conipe&u confir-

maret Lucullum toto Ponti regno potiturum, nega-

vit venatoribus íe timidiorem eue, omiffis îèris utad

vacua eorumluftra contenderet. Ita fàtus movitin

Mithridatem. Pedites habebat joooo.equites z<¡óq.

Ubi contémplame eft hoftes, obftupeiactus eorum

inultitudine, cupiebatabftinere apugna&tcmpus

ducere; Ыquia Marius a Sertorio miffus occurrit

laceffivitque eum, inftruxit aciem ad confligendumj

cum jam peneconcurrerent,oftentum utroique per-

culios diremit. Plutarch, in Lucul.pag.496.

Mithridates cum urbemCyzicenamAfia;jariuam

foreputaviuet , qua effrafta & revuliatota pateret

Provincia,totius belli impetum in earn transíerre in-

Çàût.ÇiceroproMurena^otvoCyTACtm in nupèra cía-

deChalcedonenfi civium 3000.& 10, naves amiièrât \

Rex

MITHRIDATES VI. юг

Rex igitur quoLucullum fàlleret, mox a cœna den-

iàm ас nimboiàm noäem naäus сайта movit , &

oriente luce oppoíitum urbi montem Adraftiam oc-

cupavit. ílut.inLuc.pag4Z7. Lucullus caftra íiía Mi-

thridati oppoíuit, & ex transfugis quod circiter

gooooo.peditu ille haberet,cognovic.Appian.p.222.

CizicenosRex denis ex terra caftris cunaos, claflè

Eer sequor,freto quod a continente íiimmoveretur-

em,obturato, utrimque obíedit. Subibant illi qui-

dem cetera fbrti animo pericula, & erant ad omnia

acerba pro Populo Romanoperpetienda obñrmati^

neíciebantubinam gentium eflètLucullus , Mithri-

daticiejus caftra íiib oculis civium pofita, Armenio-

rum&Medorum ene auxilia , Mithridati a Tigrane

miíía,ja£feibant.PrimusDemonax ab Archeiao in ur-

bem miflûs,adeflèLucullum iis indicavit Quibus fi-

dem ei non habentibus,arbitrantibuíque ad levanda

prœièntiamalaernnficbadfèrre, puer admit capti-

vus,qui e manibus hoftium elapíus,digito caftra Ro

mana eis commonftravit. Flut.inLucp.w7. Adipfbs

quoqueLucullus,ut bono animo eíTent,nuntium mi

nt unumex militibus nandi peritum, qui per hofti

um navesduobus utribus íiiipenfus, mediam ipíe re-

gulam tenens & pedibus iter adgubernans , íeptem

millia paíTuum tranímeavit. Florus lib. 3. cap. f.

Conípicatus autemLucullus montem caftris op-

portunum;quo occupato,ipíecopiam habiturus erat

commeatuum,hoftes vero inopiam,rem aggrefíus

eft utmaximimomentiadvicbriamparandam fine

periculo: -cumqueunicus anguftus eflêtin eum adi-

tus,Mithridates hunc tenebat, valido prcefídio a Ta-

G f - xile

io6 MITHRIDATES, VL

Ducibufque aliis admonitus. AtL. Magius, arbiter

foederis icti cumSertorio,poft illius mortem,clam ad

Lucullum miièrat nuntium, a quo accepta fide, per-

fiiafit Regi,iineret Romanos tranfire & caílra metan

prolibito: Simbrianasenimlegiones,quae aliquando

militaíTent fiibSertorio,velle transíugere,& facturas

id prope diem.Quidigitur opus ene fudore& iangui-

ne,quando fine certamine vincere liceat. Àppf&iç.

HuicconfilioMithridates imprudenter aífeníiis,ut

nil íuípicatiis, paílus eít Romanos íecure ííiperatis

faucibus,contraiè magnum montem muñiré: quo in

*poteftatem redacto, ipfis a tergo fubvehendieranc

commeatus libere: Mithridati contra lacu,montibus

&fluviiscxclu(o, ab importationibus terreftribus,

tenuicer íiibminiífcrabantur , cumneque pateret exi-

tus , .ñeque vi repeliere poífet Lucullum , obnegle-

ffcam locorum opportunitatem,&iminenshyems et-

jam marítimas importations eflèt impeditura. Id.

fag. 220.

Mithridates quävis fortafle potuiffet tunc quoquc

cum tanta multitudine per medioshoftes erumpere,

hoc tarnen neglexit, malens ad oppugnationem Cy-

zici uti machinis infignibus,quas NicomedesThefla-

lus fabricaverat,eminente inter ceterasHelepoli cen- ■

tü cubitorum,fùpra quam alia turns afiiirgebat , ca-

tapultis inftruäa ejaculantibus (axa telaque varia:

adportuautedusquinqueremes conjücbe aliätur-

rira inferebat,unde pons inmuruinjiceretur./J./k

Omnibus vero paratisprimu triamilliaCyziceno-

rum captivorum in navibus ad urbem admovit, qui

manus tendentes ad mcenia, orabat ut fibi periclitan-

tibus cives parcerent; donecLyfiftratus,Cyziceno-

rum

MITHRIDATES VI, 107

rumDux, e muro per praconemeosmonuit,utiè-

mel in alienam poteifcatem redafti, fbrtunam ferrent

fbrtiter. Mithridates hocconatufruftratus,impofi-

tam navibus machinam admovitadmurum; mox-

quedemiíTo ponte, procurrunt quatuor milites. Ibi

rei novitate perculfi Cyziceni cefteruntnonnihil :

verumceteris ííibíéqui cuncbntibus receperunt áni

mos, & quatuor illos ejecerunt, perfüfiíque pice na

vibus&immiffo igne, coëgerunt eas retro iè recipe-

re una cummachina, atque ita repulía eft oppugna-

tio maritima. Id.pag. 220. tf 22г.

Eademdie tertio fimulomnesaterra'iùntadmo-

tx machina;, oppidanis ultro citroque tranícuríanti-

bus quacunque laboraretur maxime, qui arietes aut

iaxis immiffis prafringebant, aut injeäis laqueis de-

fleäebant, aut iäus eorummolliebant, obje£tis lana

refertis peronibus, tela vero Ígnita excipiebant, cen-

tonibus aceto & aqua madidis,ceterorumveftibus

aut pannis oppanfis infringebant impetuminiùmma

nil incxpertum relinquebant, quod humana poteft

conferre alacritas. Attamen omnem laborem pati-

entiffime fèrentes, efficerenonpotuerunt,quin pars

mcenium exufta corrueret iiib veфeram, fed pro

pter calorem incendii nemo fiiftinuitirrumpere: ve

rum ipfi Cyziceni noftu iùbftruxeruntmunitionem

aliam. Id.pag. eal.---. ■

Seroeffècit LuculluSjUt auxiliares in urbem per

no&em immitterentur. Strahp.s76.Cum enim in la-

cu Daícylite acatia fàtis magna commearent, eorum

maximum ille iubduxit,plauftroadmare devexit,

eiqj quotcaperepoteratmilites impoiùit. Qui no£fcu

. ; , и • clam

log MITHRIDATES VI.

clam trajicicntes, imprudentibus hoftibus urbem

íiintingreffi. ilutarch. in Lucul.pag.497.

Per eofdem dies procellavehemens coorta, reli-

quas Regis machinas ficlaceravit, ut inutiles redde-

ret. Appian. ibid.

Ferturhanc urbem in dotem a Jove datam Pro-

ièrpinae, quamCyzicenivenerantur ргге omnibus

Numinibus: cujus fölemniredeunte, in quoatram

bovem immolant, illinullamtalemhabentes e pifta

finxerunthoftiam: interim atra bos ex alto ad eos

pernatavit, & in ore portus clauftra íub aquis evaiit ;

atque ita per mediamurbem curfu adDeas templum

delata ante aram conftitit: hancCyziceni egregia

fpeconcepta,immolarunt. Appian. ibid.

Amiciautem Mithridaticoniiilebant, utab urbe

fàcrata claiîèm íblveret, qui nihil motus aícendit im-

minentem montemDindymum, & ab со duxit

continentem ad muros urbis aggerem , in quern im-

pofitis turribus, cuniculis quoque fufFodiebat, & fîi-

fpendebatmœnia. Id. ibid. Quae quidem Cyziceniita

fuftinuerunt, utparum etiamabfuerit, quinipfum

Mithridatemcaperentvivumincuniculo, quern is

fbdiebat, cum ipfi alium ex advcrib agerent : evafit

tarnen, cum re obièrvata iè e cuniculo iùbduxiflèt.

Strabapag.s76.

Hyeme iuperveniente , privatuseftMithridates

& maritimis commeatibus,fi quos habuerat. Necel-

(àriorum igitur difficultate preflo exercitu , rame

multi emoriebantur , humanisquidam veícebantür

carnibus, herbas alii in cibum vertendo, morbos fibi

contrahebant r quorum inièpulta cadavera peftem

invexeruntiniuper. Memnon. cap.4%.

Dum

MITHRIDATES Vf. ю.

Dumoppiignaret Lucullus arcem quandam , oc-

cafionematurans Mithridates uti, averfis ab hofte i<-

tineribus , dimifit omnem ferme equitatum cum ju-

mentis,atque expeditatu minus utiles, in Bitbyniam.

Нас re nuntiata , contendit Lucullus de no£fce in ca-

itra. Diluculotempeífoteííevienteiníécutus eos eít

cum cohortibus decern & equitatu, quanquam nive

affligerentur,atquealiisincommodis, ut multi mili

tes ex gelu fùccumbentes ièqui non valerent. Cum

ceteris ad Rhyndacum amnem hoftes aflècutus,

ftragem edidit tantam,utApollonia egreffe fœminse

diriperent impedimenta & trucidatos ípoliarentCa-

pta funt equorum ièx miilia,&jumentorum iníinitus

numerus,capita millia quindeeim, omneique praeter

caftrahoftium duxit. hlutarcb.mLucuLpag.4.98.

Fannius,qui iè Mithridati junxerat,&Metrophan-

tesRegiusPra2tor,aMamercotunc vi£fci cumduobus

millibus equitum inMaefiam profugerunt; atque in-

deinMaeoniam digreffi, in colles campoíque Inai>

mosinciderunt ; in quibus diu oberrantes,inopinatis

tandem periculisexemptifimt, & clamin Regis ca.

ftra venerunt. Orof. lib. cap. 2.

Eumachus Mithridatis Dux , incurfíonibus infe-

ílans Phrygiam , mukös Romanos interfecit cum li

berie & conjugibus. Pifidas ac liauros fubigens &Ci-

liciam, donee Dejotarus unus e Tetrarchis Gallo-

Grasciaí vagantemairecutus, repreffit cum magna

clade hoftium. Appian.pag.2l2.

Mithridates cumCyzicum expugnare defperaret,

decrevit fùgere,idque no£fcu fècit ipiè, claffe provre-

cbisParum. Id. ibid. Atut tricas & moras Lucullo

; , . ' 1 . > necte*

но MITHRIDATES VI.

ne&eret a tergo, mifitad mare GracumPrafe£fcum

claffis filie Arittonicum: quem, jam íolutum, Lucul-

lus per proditionem in poteitatem fuam redegife

cum decern millibus aureorum, quos portabat ad.

íbllicitandam exercitus Romani partem. ïlutarch. in

i LuctiLpag.wS- ■■¡га«

Pedeftri quidem agmini, HarmsBum&Marium

prseficit,qui so.hominum M. illuc ducebant Memo.

cap.$z- CumLampíacum peterent, eos a tergo pre-

mensLucullus, & fluviusiEíepustuncíolitotumi-

dior, trajicientcs eo aflecutus mukös afiumpiit. App.

p. a22. Hos adeptus adGranicum flumen Lucul-

luspermultos cepit, conciditquemilliaviginti. Flu-

tarch. inhucul. ibid. utfupra.

Mithridatis vero Satrapes,Romanas avaricias pe-

ritus, ípargi a fugientibus íarcinas&pecuniamjuC

fit,qua íequentesmoraretur. ¥oly<en.Stratag.lib.7.

Mithridates vero cum no£fcufugeret,dum milites

cum eo íoluti, naves, quarumalis mox replenda*-

efíent, contértim occuparent, & undique illis adhae-

rerent,fàQ:um eft,ut prœ multitudine imminentium

pars navium deprimeretur , pars eciam íubvertere-

tur.Qupd conípicati Cyziceni,impétu in caftra Pon-

ticorum fà&o, aegros ibi reliaros trucidarunt , &fí

quid íiipererat,diripuerunt. Menw.cap.42.

LucullusCyzicum ingreíTus,mgenti lamria&ma

gnifico honore exceptus eft. Ишп1жи1.р4$э. Нас

de cauià Appiani state,in honoremLuculli ludosad-

huc celebrabant,quos vocabant ЬисиШа.Арр.рлгл.

Mithridates fiiosLampiàcum compulíos & obièC

ios aLucullo claflè illuc miflâ exportavit una cum

Lampiàçenjs, reliífciíque decern millibus ièleftorum

in

MITHRIDATES. VI. m

in natfibusL. Tub Maria Duce Sertoriano,Aîexandro

Paphlagone&DionyfioEunucho, cum majore eo-

rum parte petiitjMicomediam. Verum&harum&

Шагum multas tempeftateperierune ïL'ibiL ...... \

Mithridates interim, colle&is, ut potuit, in Ponto

viribus, Perinthum circumfidet& oppugnat, eaque

non potitus,in Bithyniam tranfmittikMm».с<г/>.42.

Barba cum robufta ltalorum manu veniens&ex

Ducibus Luculli Triarius Apameam Bithyniœ obiè-

derunt cives, cum aliquando pro viribus iùishofterrt

Îùftinuiflènt, apertis tandemCivesportis, intromiiè-

rut.Mí;.43.Urbem vi cepit,<Sft\pamenorum, infànis,

ad qusc confugerant,magnam cœdem edidit App'ian.

pag.aè$. Pruiàm etiam urbemRomanus exercitus ce-

pic, licet Ьагс ad Olympum Afiïe montem; hincPru-

fiadem mari impofitam petit Ut urbi appropinqua-

vitjfàcile eumPruiieniès receperunt,Ponticis ejeÈtis.

Nicaeam deinde , quam praíidiumMithridatis tene-

bat; ventum eft, Pontici vero intelle&o cives animis

adRomanos propenderé , no£fcu iê adMithridatem

Nicomediam fubduxerunt. Romani igitur fine mo-

leftia urbem(их poteftati iùbjecerunt.Jtf.co/>. 43.

LucullusadHelleipontuprofe&us, clalîèm inftru-

xit, & Troadem delatus, nofte iomnio monitus,

contra hoftes progreditur , cum quidam nuntiarent

conlpecbsab Achasoru portu quinquiremes regiass

tredecim, quse curium inLimnum intenderent. Sta-

tim igitur iblvit, & 13. illis navibuspotitus, prxib

£tum earum Ifidorum occidit. Mox inièâatus eft ce-

teros nautas. Stabant hi in ancoris, omnibuíque ter

ra appulfis navigiis propugnaverunt exfororum ta-

bulis.

па MITHRIDATES VI.

bulis,acRomanis vulnera ingeíTere. Nec circuvehen-

di dabat locus fàcultatem vel navibus flu£fcuätibus

hoftiles premendi terra» accubantes & firmiter con-

fíftentes. flutarch.inLucul.pag. 499.

Circummifit alias naves,qua; divería parte pedites

in iníulam exponerent. Atque ita hoftes in naves eó-

pulit : qui metu Luculli non aufi altum petere, oram

legebant,&terra marique impugnati vulnerabantur

cum magna caede ac confternatione fugientiú. Tres

illi Duces inípeluncse latebris capti funt, e quibus

Dionyíius Eunuchus, epoto quod íecum habebat ve

neno, mox expiravit. Mariusa Caroculo captus,Lu-

culli juflli occifus eít; non placebat enimRomanum

Senatorem in triumpho duci. Cíeterum Alexander

ad earn pompam íervatus eft. Appian.pag. 223.

Triginta naves & duas regias & complures one-*

rarias aut demerfit Lucullus, aut cepit. Multi ibi ex:

his, quos Sylla proícripíérat, interemti Cunt.Orof. lib.

c. cap. 2. Atque hie fiierunt duas navales Lucuíü vi

ctoria;, пззс ad Tenedum, altera in mari/Egeo, de

qua loquitur Memnon cap. 44. Poftea Lucullus de

íuis rebus geftis ad Senatum mifitlaureatas litteras.

Appian.pag. 223.

His confeäis properavit ipfö inièquiMithridatem,

quod in ipe efletcirca Bithyniam fè ilium inventu-

rum, retentum a Voconio, quern ad inftandum f'ugi-

enti cum navibus miierat Nicomediam. Enimvero

VoconiuSjdum in Samothrace initiatur myfteriis &

fettos dies célébrât, haud occurrit in tempore. At

Mithridatem,qui jam cum claflè vela fècerat, &ma-

turabat antequam ipfum peteretLuccullus,Pontum

tene

MITHRIDATES VL

tenere, corripitatroxtempeftas, qua claffis partim

abrepta,partim eit depreita.Omnia íittora,eje&is flu-

£fcu naüfragiis,per mukös dies completa fuere. Rex

ipfe, cumnavis oneraria, quavehebatur,necadter-

ramappelli ob molem in tanta procella & cœcis flu-

ftibus videretur gubernatoribus poflê,&aquamjam

accepiflèt, atque obruta effet undis, tranigreffus in

myoparonempiraticum, corpore praedonibus per-

miiîo, incolumis Heracleam Ponticam iniperato &

iumrno cum difcrimine pervenit. Flut.wLuc.p.499.

s--.iJSinopem primum ac poftAmifam iùbvettum in-

columem narrantAppiams tfOrofius. Tempeitatem

DianaePriapinaî iraPonticisimmiflàm dicebaiit,quod

fànum ejus ipoiiavifîènt & fignum loco moviiïènt.

Hutarcb. in Lucul. ibid.

Cum Michridates Nicomediae lubfifteret , Cotta

Coniùl fuperiora damna reiàrcire volens, a Chalce-

done , ubi fuccubuerat , Nicomediam copras trans

fert, &ifo. ítadia ab urbe caftra metatus, adimica-

tione cavetlbi magna adhibita fèftinatione,citatis itî-

neribusCottam íponte iuaTriarius adiequitur,&Mi-

thridates in urbem (e recipit. Tum uterqueRoma-

nus exercitus ad oppugnationem ejus le parât, led

Rex cum claffe in Pontum abiit. Metan, cap. 44.

Lucullus,Gotta &Triarius adNicomediam agmi-

nibus conjuntáis , in Pontum irruptionem faceré de-

ftinarunt. At renunciata Heracleae oppugnatione,

cum deproditionenecdum conftaret, fed totius fi-

mul civitatis volúntate defètb'onem contigiiîe arbi-

trarentur.Luculli coniilium erat, ut ipfè cum robore

exercitus perMediterránea & Cappadociam move-

Pars lí.

ret

„4 MITHRIDATES Vi.

ret in Regem, &totumejusregnum, &Heracleam

oppugnaret Cotta. Triarius autem aflumpta claiïè,

miiiàs in Cretam & Hiípaniam Mithridatis naves, in

reditu, circa Helleipontum& Propontidem interci-

peret. Memn. cap. 4<¡.

Quibus Mithridates auditis , in novos belli appa

ratus incumbit, & Scytharum Reges, Parthumque

& gcnerum fuum Tigranem Armenium ibllicitat:

ccteri quidem denegant: atTigranes , licet diu cun-

cbretur, fepius tarnen a Cleopatra, filia Mithridatis,

non fine moleilia, interpellatus, auxilia tandem pro-

mifit. Memn. ibid. Ad Macharan etiam filium, irr

Boiphoro regnantem, mifit, qui propere contrahe-

rent auxilia, ad Scythas autem cum multisdonis&

magno auri pondere Dioclem ire jufferat, fed ille&

cum donis & cum auro ad Lucullum transfugit.

Appian.pag. 224.

Interim diferios contra Lucullum Mithridates

Praefe&os dimifit, & poft coromiiîàs acies, variai ac-

-cideruntFortunae vices, in pleriique tarnen profpera

fortunas aura afflavit Romanis, & Mithridati animus

elanguit. Memnon. cap. 4c. In principio Lucullus la-

boravit uíque adeo difficultate neceííariorum, ut 30.

millia Gallo-Graecorum fèquerentur caftra, qui me-

dimnos fingulosfrumenti humeri's portabant. Pro-

grefTus vero omnia fabjugando ad affluentiam evaiin

tantam , ut bos in exercitu drachma , mancipium

quatuor eiîèt vénale, ceterampraedam nullo refpe-

сш alii relinquerent, alii corrumperent, quippedi-

ftrahere prxdam omnibus abundantibus nulli vale

bant, ilutarcb. in Lwullopag. 499. Ö400.

Deinde

MlTHRiDATES VI. nf

Deinde Lucullus oppugnavit Amiium&Eupa-

toriam, quam juxta Amifum Mithridates condidit

&appellavitde (up co,gnomine,£ècitque regiampars

vero exercitusadThemiicvram oppugnandam miC-

la eft, dictam ab Amazone quadam, íicamad Ther-

modoontem fluvium. Hi contra Themiícyreníes

turribus utebantur & aggeribus, & cuniculos tam

ampiosfödiebant, ut in eis pugna» committerentur

iùbterraneae. Hos oppidani (îiperne aperiebant , &

er foraminademittebant in operarios,urías aliaique

eftias& apum examina. AtapudAmifum labora-

banturaliis difficultatibus,dumAmiiènfès repugnant

ftrenue,nonnunquam erumpendo atqueprovocan

do ad fingularia certamina. Afpian.pag. 224.

DumLucullusadAmüum lenta obfidione tempus

terit, FlutarckinLucul. Cotta, motisRomanorumv

caftris, adveriiis Heracleamtendit. Primo tarnen in

Pruíiadem ducit. Inde ad marePonticum deícendit;

& maricimam praetergreííus oram, mœnibus in ver-

tice pofitis, caftra applicavit. Lociautem firmitati

Heraclienfès fidebant,& Cottaeoppugnationemfor-

titer urgenti, cum prsefidio repugnabant, & piures

e mukitudine Romana cadebant.. Crebra tarnen eti-

amHeraclienfium vulnera erant a telis. Quapro-

pterab oppugnatione receptui Cotta ibis canit,&re-

motiusaliquanto caftra metatus, totus in hoc eftîn-

tentus , ut exitum ad res neceflàrias intercludatob-

Îèflis. Annonae igitur caritate oborta, dimiffîs ad co

lonias Legatis, alimenta fibi venundari petunt. Et

benigna accipitur legatio. Mem*, cap. 49.

At breviante Triarius Romana claite inftrucbis, a

H % Nico*

*

пб MITHRIDATES VI.

Nicomedia impetum fecerat in Pontrcas triremes,

verííis Cretam &Hiípaniam emiñas. Sed cum reli

quias in Pontum retro abire reíciviííet ( multan enim

de his, & procella & pugnis , fuo quaeque loco na-

valibus interierant), adíecutus illas adTenedum ma-

nus coníerit. 70. ipíí triremes erant, Pontici autem

pauciores,aliquanto 80. agebant. Poftquam inteftis

concuríatumeftproris , regii adtempusvim hofti-

um initio fuftinent; poftea univerfís in fbgam effuíisj

plenam Romanus vi&oriam & celebrem coníequi-

tur. AtqueitaclaffisMithridatistota, quanta in A(î-

am cum ipío exiverat,íubacb eft. Idem cap. jo.

AdAmiièniès obièffosMithridates large commea-

tus,arma,milites,íubmittebat e Cabiris ; ubi hyber-

nans alium colligebat exercitum. Appian.p.12^.

01thacus,Appiano Oleabas Scytha, quierat in

praeíidiis Mithridatis Dardariorum Dynaftes , С eft

autem iíba gens e barbaris illis,quiMa:otim paludem

accolunt ) omnibus vir in bcllicis ra&is infigniter

manu promptus&audax,& confilio cum primis bo-

nus,inconílietudinepraeterea civilis & obièquiofùs.

Hic, quod iêmpercum aliquo popularium iuorum

Dynaftarum certamen & amiulationem de primis

haberet, recepit Mithridati ingens fà&um, Lucul-

lum iè interfècturum, collaudatus ab Rege, atque in

ipeciem irse probris ab eo ex compofito fugillatus,

equoarrepto,transfügitad Luculium, a quo eft re«

ceptus benigne. Plut, in Lucid.pag. for.

Olympiadis 177. inftante anno primo, veré , Mu

rena Muren¡s aSyllaPrtetorisinAfia reliclijïlw,2.dAmifi.

obfidiontmeontinuandam cum duabus legionibus v

reli-

TvIITHRIDATES Vi. л7

reli&oLucullus cum tribus aliis per montana contra

Mithridatemprofècfcuseft. Pbleg. Trail. Chron. in Bi-

blioth. Pbotii pag. 267.

Mithridates ítationes diipofùerat cum prohibí-

turas & ignibus fignificaturas. His praeratPhsenix,

vir rcgii generis , qui dedit quidem expaäo fignum

advrentusLuculli,verum ipiè ad eum transíugit cum

fuiscopiis, &illefuperatisjamiècuremontibus, dé

pendit ad Cabira. Appian.pag. 224.

RextranígreíTus Lycumamnem, & in campos

patentes progreiTus,laceiïivit Romanos. Plutarch, in

Lucul. pag. 500. Diophanto & Taxila adverfùs eos

miffis, & principio velitatiombus fereaffiduishoili-

les exercitus inter iè vires explorabant.Miw».<:.4ç.

CommiiTo portea equeitri prœlio , terga Romani

verterunt. In £o¥ompomus,Appian.Fowpeuisequitu>n

ïrœfeclus, fàucius captus eft, atqueadMithridatem

vulneribus gravis pertra&us.Quem ubi rogavitRex

an, ii ipfum coniervaflet,amicus tibi effet futuras; Sa-

ne,inquit, fipacemcumPopulöRomanofeceris: fin

iècus , hoftisj cujus Rex admiratus virtutem, nihil

eum laefit. Plutarch, in Lucul. pag. 400.

Deinde per continuos aliquot dies, produ&is in

aciem copiis, cum qui ad montana refiigeret, ad pu-

gnamnondefcenderet , quaadeumafcenderetMi- I

thridates circumfpiciebat. Appian.pag.22^.

-Oleaba, quod in proximo equeítripraelio multos

íervaverat, ideo admenfeconfiliorumqueaciècre-

torum fbeietatem admiffus, venit adLucullum meri-

diantem in tentorio, volebatque irrumpere brevi

tantum pugione accincbis ex morc.Id.ib. ScdMene-

H 3 demus

из MITHRIDATES. VI.

demus a cubiculis ad liminaftans intempeftiveait,

Olthacum venire, modoLucullum quieti fe ex lon-

gis vigil ils & tántis occupationibus tradidiiTe. Qui

cum juiîùs non diícederet,fed invito eo oftendit fè in-

greliùrum; ibiftomachabundusMenedemus, nihil

tanti eife aie ас Luculli falutem,hominemqueamba-

busmanibus repulit. Flut, in Luc.pag. 501.

Mox Oleaba afcenfb equo ad Mithridatem trans-

currit, five fufpeclumiecredens, five iratus ob ac

ceptant, utexiítimabat,injuriam ; ad Regem autem

detulit alium Scytham, nomine Sobadacum, quod

de transfugiendo ad Lucullum cogitaret, qui ftatim

compreheniiis eft. Appian.pag. 227.

Lucullus deicenfum in campos cavens, prapol-

lentibus equitatu hoftibus, nee videnstranfitum ali

um ; reperit in ipelunca venatorem, nomine Apollo-

dorum Hutarcho, peritum montanorum calliumjquo

duäoreuius, perviasnullitritaspervenit iiipra ca

put Mithridatis, deicenditque tunc quoque, campis

vitatis propter équités , & poil eluviem quandam

aqua plenam caftra pofuit. Id. ibid.

Cum neuter exercitus inanimo haberet in prseien-

tia praelio decernere, fèruntcervum periequentibus

regiis intercepta via occurriffeRomanos. Hinc ini-

tium ortum certaminis,pluribus temperadutroíque

affluentibus.Fuga tandemRomanorum fa£fca,ipie fb-

lus in campum defeendens Lucullus, & primis oc-

currensfiigientium, confiftere imperavit, & redire

iècumin hoftem. His parentibus,ceteri a fuga fè re-

primentes, globo racb,hoftes facile fiigaverunt, &

ufque ad caftra coniècbti funt. Reverfus Lucullus

eos,

MITHRIDATES. VL 119

eos,quiceperantfugamfolita ignominia notavit, &

diícin£tos ibiîàm duodecim pedum ducere jubens,

adítantibus & ipecbntibus relïquis milicib us. Flut.

in Lucul. pag. soi.

Deficiente commeatu, frumentum mittebat inCap-

padociam,&crebro velitabatur cum hoftibus,donec

fugientibus aliquando regiis, Mithridates e caftris

procurrens fuos objurgabat,e fuga reverteré coëgit;

tantumque pavorem incuffit Romanis , ut perpetuo

curfuin montana refugerent,etiam poitquam a per-

ièquendodeftiriiTentregii, & quifque proximum a

tergo iiigae íbcium, tanquam periècutorem fugeret,

tantus pavor omnes occupaverat.Ejus victorias nun-

tios Mithridates circa omnes terras dimifit. Appian.

pag. 227. Ö 226.

Inde Sornatius cum decern cohortibus eft frumen-

tatum inCappadociam miifus cum decern cohorti-

bus,&inie£hnteeumuno e MithridatisDucibusMe-

nandro,reftitit; commiflôquepraîlio, magnamftra-

gem & íugam edidit hoftium. PIuünLuc.pjoz.

• Poftquam iterum cum copiis Adrianus a Lucullo

in Cappadociam miifus eft, ut cumulate exercitus

commeatum haberet , Id. ibid. Taxiles & Dio-

phantus, Mithridatis Duces,Necnemachum&My-

ronemcum4.peditum &2. equitum millibus con

tra eummiièrunt, ut iniidiis in medio poiîtis^mpedi-

menta revertentibus adimerent. Memnon. cap. 4f.

Cum enimLucullo íolaCappadocia commeatus fùp-

peditaret, fperabat Mithridates, iè reda£fcurum eum

ad talem inopiam, qualemipfeadCyzicumpaiiiis

fuerat. Appian.pag. 236."' •

Verum équités regii,cumm primumagmen fru>

H 4 menta-

no MITHRIDATES Vi.

mentatorum in quibuíHam faucibus incidiiTent; non

expeftato dum in pacentiora loca procederec , non

potuerunt equis utiin anguftiis; Romani interim ce-

leriterinftructisordinibus, tavente fibiaíperitate lo-

corum, alios ex regiis occiderunt, alios per rupes

precipites impulerunt, alios turmatim difperios co-

egeruntfugere; paucino&uin caftra evafèrunt, qui

ioli crcditi fupereiîè incólumes. Appian.ibid. Horum

veftigiis inhaerentes Romani,fubiîdiis a Lucullo miG

fis, ad iptà Diophanti& Taxilis caftra provehuntur.

Ubi valido certamine inito, ad breve tempus obftite-

rePontici. Mox ubi primi abíceíferunt Duces, tota

inclinata eft acies, & ipficopiarum Duces nuntii ela*

dis venerunt Mithridati. Memnon cap.^. Omnestru«

cidati fîint, exceptis duobus. Flutarcb, in Lucul. 30. M.

leefciffima Regis a quinqué Romanorum millibus va'

ftata ícribit Eutropius lib. 6.

Hujus cladis fàrna non tarn cito ad Lucullum

quam ad Mithridatem pervenit, Appian. pag. 226,

Earn Mithridates diffimulans,ut non tantam, led ex-

iguam &acceptant Ducum imperitia» At Adrianus

iter fecit magno íplendore praeter illius caftra,ingen-

tem numerum fècum trahens plauftrorum com.

meatu & praeda onuftorum. Unde animus illius pla

ne eft deje£fcus, trepidado autem& timor milites in-

ceffit. Ílutarch, in Lucul. pag. 502,

Rex ratus*Lucullum in iè deftitutum equitatu,

quampdmum fe£fcurum impetunijde fuga cogitavit

pra; metu, & id confilium amicis ftatimaperuitin

iuotentorio: at illi non expeäato figno vaía colli-

gendi, pro ie quifque ante lucem e caftris emitte»

bant

MITHRIDATES VI. m

bant iàrcinas; adeo, ut in portis jumenta prie multi-

i tudine iè invicem comprimèrent. Exercitusvero id

videns & agaiones agnoicens, pavore fùlpicionem

augente, indigne fèrens non datum fignum etiam

fibi, vallum cum ira uno Ímpetu proruk.Appian.pag.

226. Iratique milites, ad portas accurrentes, diripue-

runt iàrcinas ; & qui eas abducebant, obtruncarunt.

Inter quos Dorylaus Dux, qui prater purpuran^

qua erat amichus, nihil habelbat,proptereamipiàm

periit, & Hermaîus Arufpexin portisconculcatus

interiit. ¡'march. inLucul.pag. f02.

Diffugiebant paffimtotiscampis milites nulloor-

dine, quo quiique poterat, non expeçbtis Ducum ас

Prafèétorumimperiis.Quje ubi Rex iènfit tumultua

rle propereque fieri, procurrit e iiio tentorio di£hi-

rus aliquid ; fed cum a nemine audiretur,compre(Tus

in turba concidit, ftatimquein equum iublatus cum

paucis ad montem properabat. Appian.p. 226. in Ca

bins , clam cum fuis iè continuine refèrt Memn, ас

deinde íugam arripuiflè, cap. 46. Mithridates apud

plutarchwn, cum nemoapud eum ne apparitor qui-

dem vel equiío remanfinet, in caterva & ceterorum

extulit caftris, ac ne equum quidem ex regiis ad ma«

num habuit, Verum cum ièro tandem in fluftu fu

ga; illius сопфех^ефсЪштЕиписЬизРкЯотаг-

us,cui equus erat, deffliitpraebuitque equum Regi»

Flutarcb. inLucul.pag. 5-02,

Lucullus certior faftusdefrumentatorúviftoria,

videnfque fugam hoftium, mifit magnam manum e-

quitum,quae rugientes períoqueretur; eosvero,qui

in caftris adhuc reliqui ad refiftendum feparabant,

H j cir-

m MITHRIDATES VI.

circumdeditlegionibus, edixitque,uttantiiper a ra-

pinis abftinerent, dum iàtisfieretcaedibus. Atmiles

conipeftis multisvafis aureis & argenteis, pretioíiC

que veftibus,edi£fci oblitus eft. App.p.227. At avaritia

& íordes militares multis certaminibus magniíque

periculisdiucaptatam praedam Romanis eripuere,

Lucullumque victoria* prasmio fraudavere. Jam e-

nimprope in manibus inftantium equus, qui Mithri-

datemavexit,erat. Flut.inLucul. captusque effet in-

lècbntibus Gallis, qui tarnen Regem ignorabant.

Memn. c. 46. Cum mulus ex iis,qui gazam ejus porta-

bant , conjecit fè inter Regem & concitantes, five

íponte ièfè obtulit, five de induftriaRex objecit eum

inièquentibus. llutarchinhucul. Itaque Mithridatem

paffi font evadere. Appian. ibid.

Cumque Calliftratum,qui Régi a iècretis erat,du-

ciLucullus in caftra imperaflèt,qui vero ilium duce-

bant iùccinctom quingentis aureis ièntientes, occi-

derunt,& his caftra Regis tarnen diripienda conceP

fit. tintarch, in Lueul.pag. f02.

Mithridatem infèquendo Lucullus Talaurorum

tenus pervenit. Unde cum quartojam die Mithrida-

tes perveniiîèt in Armeniam, adTigranem fugere,

retro conceflît. M. ibid.

In Comana igitur evadens Rex, inde adTigra-

nemcumduobusequitummillibus profùgit, qui in

conípeftum iuum non admilîum juffît in caftellis

more regio ali, Appian. p. 227. licet contemptum&

fùperbe reje£tum, atque remotiffime inlocispalu-

ftribus & iniàlubribus quodammodo ièptum cum

fuiffePlutarchusicripièritwZiW»//^ ^

MITHRIDATES VI. 123

Ea maxime de caufà Mithridates de regno deípe-

rans, Bacchum edits Bacchidem Eunuchum mifitad

iuam regiam, Hutarcbo Pharnaciam, ut forores,uxo-

res, concubinas , quomodocunque poftet,interime-

ret, qua? gladiis, venenis, laqueis in iè fevierunt.

Appïan. pag. 227.

In miütis dux Regis íbrores fueruntRoxane & Sta

rira, qua* annisprope quadraginta in virginitate vi-

xerant, & conjuges duœ lonides natione Berenice

Chia & Monina- Milefia, erat hujus celebre inter

Grœcos nomen, quod cum earn Rex attentaret, &

if.millia aureorum mifîiîèt, eatenus f'uerit reniià,

dum ф0п1а1118 fàâis, miifoque diademate appellavit

Reginam. Ea ante quoque in perpetuo mœrore ege-

rat, deploraveratque corporis iîii venuftatem, quai

dominum fibi pro viro, pro nuptiis autem& penati-

bus conciliaffet cuftodiam Barbarorum, jam quod

procul Grascia relegata iperatis bonis per (omnium

frueretur, & veris iílis eiîèt (poliata. Ubi jam admit

Bacchides, eiíque indixit mortem, quae cuique fàcili-

ma & leviflíma videretur j detra&um capiti diade

ma eolio aptavit, atque ex eo ièmetipfà íuípendit.

Quo cito abrupto: Execrabilis faícia, inquit,nehic

quidem eris mihi utffis. Turn illud projecit,con(puit-

que,ac jugulumobtulitBacchidi. Pkt. in Lucul.

Berenicefororpoculum veneni fumfit,cu)us portio-

nem matri deditprafènti &petenti,unaq; ebiberunt

ambae, Valuit autem in corpus imbecillius vis vene

ni. Berenicem vero, qua; minusjufto haufèrat, non

abftulit, cum diu animam ageret, accélérante Bac-

chideílrangulataeít Feruntetiä exinnuptisillisfo

,24 MITHRI DATES VI.

roribus, alteram, poft multas in fratrem execratio-

nes&probra, virus epotaíTe, Statiram verocollau-

dato fratre, quod de vita in diicrimen vocatus, ratio-

nem habuiifet etiam ipiarum, proipexiffetque, ut ci-

tra contumeliam vitam ponerent liberie. Id. ibid.

Lucullus Cabins circumièffis, dum barbari certo

ië ei pa&o permittunt, & ipibs in fidem accipit &

caftello potitur. Метя. с. 47. Cabiris vero aliiíque

compluribus captis arcibus,grandes theiàuros inve-

nit, & carceres, in quosconditimultiGrieci, multi

etiam Regis neceftarii erant: qui cumhabuiilèntiè

jamdudum pro deploratis , Luculli beneficio non

tarn confèrvati iùnt, quam revixerunt & quodam

modo renati funt, Atque inter caeteros ioror Mithrb

datis Nyiîà capta eft, magna ipfiusiàlute. ïlutarcb.

ïn Lucid.pag. f02.

Hase animadvertentes Prœfe&i Prafïdiorum Mi-

thridatis, unanimes adLucullum tranfibant, paucis

exceptis. Appian.ps 227. Inter hos Strabonis Geogra-

phi avus maternus, quod fobrinum ipfius Tibium,

hujufque filium TheophilumMithridates nuper ne-

caiîet, iêcum ly.praefidiaria caftella, ab eo adLucul

lum convertit. Strabo L \г.р. ff7. Atcfue ita Romanis

legionibus Pontus eft patefa£fcus, qui ante Populo

Romano ex omniadituclaumsfuem.C*«/^/>roL£ge

Mantl.

Cotta vero adHeracleam caftra habens, nondum

toto expugnationem exercitu aggrenus erat, ièd ali-

quos deRomanis particulatim admovebat,multosBi-

thyni nominis ftatuens in fronte. Dumque coplures

vulne-

MITHRIDATES Vf. iáy

vulnerantur&oppetunt; operibus & machines ani-

mum adjicit, quarum teftudo prœ aliis fbrmidinem

incuífit obíeffis. Totam igitur vim militum caftris

excitam admovet turri cuidam , ruinae ípem prafe-

renti. Verum ubi íemel atque kerum percuíia,non

modo сбега opinionem períifteret , fed etiamariesa

cetera machina disfra&us evelleretur,animus Hera-

clienfiú creícere,& perturbatus mceroreCotta time-

re cœpit,nunquam urbs ne caperetur.Poftero etiam

die cum machina iterum impacb nihil proficeret,in-

ftrumentum illud concremat & íabris capita praci-

dit,reli£fcoqueadmœnia prsefidio, cum cetera mili

tum turba in campo (quod Lycseum vocant) ftativa

delegit, quo in loco larga erat viftus copia. Atque

inde omni circaHeracleam regione devaftata,in ma-

gnam cives difficultatem cogitQuare denuo adScy-

thas Cheríbnefi Íncolas & Theodoíianos, & circa

Boíphoru Dynaftas , de íocietatelegationem mittit,

quae non abíque effe&u revertitur.Mm«. cap. fi.

Dumque hoftes urbiincumbunt,non multo minus

ab internis vexaturmoleftiis. Prsfidiariis enimmili-

tibus,id non íátis erat, quo plèbs urbana vi&itabat.

Verberibus igitur multatos cives, íiippeditare, qua:

in promtu non erant, per vim jubent, quid ? quod

Praifidiariis longe importunior eratprsefèÊtus Cor-

nacorix, non modo nonprohibensvimiùorum,ièd

etiam libere permittens./i. ibid.

LucuUus Chaldseos &Tibarenos iùbegit,Armenia

quoque minore,quamMithridates tenuerat,potitus

eft. Flut, in Lucul. pag. f03. Et poítquam obeundo,

Ponti Provinciam conftituiffet,ad marítimas quoque

illius

jiS MITHRIDATES VL

illius urbes claíTem appulit. Appian. pag. 227.

Hinc profè&us eft Amifum, quae adhuc obfideba-

tur. In caufàprsefè&us erat Callimachus,qui ícientia

apparatus machinalis & omnis vi verfíltia;, cujus in.

obfidione ufiis fit, vehementiffime fatigavitRoma-

nos.Piuün LucuLpjos. Lucullus Amifum profè&us,

&ad deditionem eos cohortatus, ubi non perfua-

det,omiflà illa,ad Eupatoriam obfidionem transfert,

& negligenter iè illam oppugnare fimulat, ut ílmilí

negligentia; exemplo provocatis hoftibus, fubita

mutatione, apudanimum cogitata,profpere confi.ee-

ret, & eventus reipondit. Dumenim cuftodes nihil

taleopinantur, ièd fecure agunt, ille juffis arripere

icalas militibus, mœnia conícendendi copiamfàcit,

& fie captaEupatoria ex templo diruitur.M(?»zw./>.47

Nee multo poil capitur etiam Amifùs. Id. ib. Calli-

machus vero íolertia & coníilio Luculli vi&us eft,

qui qua diei horaabducere&reficereconíueverat

milites, eaadortus eft mœnia. Quorum cum modi-

cam partem cepiíTet, ille, vel quod pradam invide-

ret Romanis, vel quo facultatem fibi evadendi ftrue-

ret, defèruit, incenditque urbem. Nemo enim mora-

batur iblventes. Verum ut vis flama; fublata muros

comprehendit,accingebant fè milites ad prœdam.

At Lucullus intereuntis miièrtus urbis, foris voluit

prohibere ignem, atque ad reftinguendum adhorta-

tus eft milites. Cœterum nemo obtemperabatei, ièd

eruebant opulentiam , clamanteique armis concre-

pabantjdonec vi adaÊtus, quo urbem ipfàm certe eri-

peret ex incendio, permifît eispraedam.Illi verodi-

verfumegerunt. Cum enim ad faces rimarentur

omnia,

MITHRIDATES Vi. 127

omnia, &omnes in ángulos lumen infèrrent, ipfi

pleraque aditicia concremaveré. Flammamimber,

dum capitur urbs, divino quodam cafa effufùs ex-

tinxit. Pkraque ipíeante diceíTum íuum,quae diruta

füerant, inítauravit. Hut. m Lucid. Caedequeulterio-

re civium inhibita, & urbem & religionemíúperfti-

tibus reddidit.Memn. cap. 47.

Lucullus Legatum adTigranem mifit Appium .

Clodium (uxoris fua;fratrem) qui Mithridatem ex-

poíceret. Id. c. 48. Quem Anthiochiae, haec Epidaph-

ne dicta eft, invenit. Multis infùper Appiusdomitis.

a Tigrane civitatibus, qua* Legatos clamad ipíum

miíérant, Luculli opem promifit, juffis inpraefenti

nihil movere. Flut, w Lucid.pag.<¡o<¡.

Ubi Antiochiam Tigranes rediit, Appiuspalam

dixit, iè veniffè, ut Mithridatem Luculli thriumphis

debitum abduceret, alioqum Tigrani bellum fè u\di-

cere. Qua libértate fàcfcus ille eft commotior,

quamvis vultum ad ièrenitatem, Legati audiendi

cauia, compofuifîèt , qui tuncprimum,poftannos

ferme viginti quinqué, liberam vocemaudiret,tot

enim annos regnaverat, vel potiusgraiTatusfuerat.

Reiponfùm deät Appio,fènondeÎèrturum Mithri

datem, & Romanis, fi bellum intulifiènt, reftiturum.

Lucullo vero infenfùs, quod Regem iè tantum, non

Regem Regumin epiftola iàlutavifTet, nec ipfèlm-

peratorem illum iàlutavit. Dona tarnen Appio íplen-

didamifit, qua; cum non caperet,aliaadjecitplura.

ExhisAppiusneea videreturoffenfione aliqua re

pudiare, una accepta,remifit reliqua, accejeri curfù

eít ad Imperatorejn regrelius. Id. ibid.

Cum

fag MITHRIDATES VL

' Cum dete&us eflèt Gordycnorum Rex Zarbie-

nus clam cum Lucullo iocietatem iniiflè, una cum

uxore& liberis a Tigranenecatus eft. Id. ibid.

Utrediit Appius& bellum cum Tigrane geren-

dum apparuit,Lucullus,quiin Aua regreflus erat,

votiva iàcraDiis fuis Epheíi perfolvit,ac í i jam debel-

latum eflet ; deinde inPontum iterum contendit,mo-

tiíque caftris Sinopen obíédit. Appian.p. 228-Ut enim

fbris a Romanis,ita intus oppugnata urbs ab infiden

te tyranno, cuftodiae illius a Rege Michridate pre

fecto Cleochare ícilicet Spadone, Orofio, vel ßac-

chide Straboni. Namque hicproditionemaliquam

fubinde metuens,ac multas cacdes civium edens, eo

rem deduxit, ut ñeque ad propugnandumfbrtiter

civibus animus ñeque ad deditionem initis paftis

i fàciendam facultas eflèt. Strabo Hb. vi.fag. w6.

Leonippus,cui cumCleochariSinopes cura& tu-

tatio commendata fberat a Mithridate, re deíperata,

de proditione ad Lucullum mittit. At Cleochares

cumSeleuco (nam&hicMithridatis eratLegatus,

officii autoritate cum caeteris a;quatus) Leonippi

proditionem odorati, advocata concione, hominem

accuiànt: cives vero criminis hujus actionem non

admittunt, quod probum eflè exiftimabant. Ideo

Cleocharis fa£fcio, gratiam ejus apud plebem metu-

ens,no&u ex infídiis hominem trucidant. Populus

quidem hune cafum segre ferre, ièd Cleochares cum

fuis rerum potiri & tyrannice res adminiftrare : hac

viaparricidii in Leonippum pcenas íubteríugituros

íe exiftimantes. Memn. cap. <¡<¡.

Interim Ceníorinus, Romanse claffis Praetor,trire-

mes

' •!

MITHRIDATES VI. n9

mes agens if. commeatum a Bofphoro Romanorum

caftris advehentes, prope Sinopcn appellit. Contra

quemCleocharis &Seleuci triremesSinopic2e,du&u

Seleuci egreiîœ,navali praelio decernunt;& vicfcislta-

lis, naves onerarias in iuum Duces lucrum aufèrunt.

Elatus igicur hac fortuna; benignitate Cleochares

cum collegaplusquam antea tyrannico urbem im

perio premit. Nam caufis legitimo judicio non diíce-

ptatis,adnecesoppidanosrapiunt, & ad multa alia

crudelitate fua abutuntur. Accidit autem,ut in con

traria ftudia icinderenturCleochares &Seleucus. Hie

enim perfiilendum in bello,hic,trucidatis Sinopenfi-

bus univeriis,urbemRomanis, magnifiesremunera-

tionis pa£to,tradendam ceníebat. Atqui neutra íen-

tentiarum probata, quidquid poifidebant , navibus

onerariis ingeftum, ad Macharem, filium Mithrida-

tis, turn temporis inColchideagentem, dimittunt.

Id. ibid.

Sub idem tempus Lucullus ad urbem accedens,

valido illam nixu oppugnabat; Machares vero, Mi-

thridatis filius,legatione adLucullum miiîà,amicitiae

& focietatisfcedus ab eo petiit: ille,petitione admiiTa,

fiedus pro firmo iè habiturum reípondit, fi nullo Si-

nopenfium commeatujuvaretQui noniblumimpe-

rata fecit; fed etiam deftinata Mithridaticis adLu

cullum defèrenda curavit. Id. cap. 46. Atque ita Bo»

íphori Rex Machares, miiîà ad Lucullum mille au-

reorum corona, in amicitiam & ibcietatem Populi

Romanireceptus eft. Hutarch, in LucuLpag. 507.

Excitata igitur flamma, quid actum fit Lucullus

animadvertit, ícalaíquead mœnia adhibere juffi mi

lites tranfcendunt. Memnon.cap.<¡6. Ingrefíus urbem

Pars II. L Lu-

i3o MITHRIDATES VI.

LucuUus ex regiis,qui remanièrant o£to millia inter-

feck.Plutarch.in LucuLibid.CQteromm vero miièrtus,

céleri occuriù, immiiîum reftinxit incendium, & ci-

vibus resfuasreftituit, ka miíéra civitas, vería vice

hoftium fociorumque, unde defèndenda, dilperdita,

& unde diiperdenda, fervataeft. Orof. lib. 6. c. %

LucuUus earn civitatem mox fecit liberam, fo-

mnio tali monitus.Autolycum ferût expeditionis ab

Hercule in Amazonas fuícept£eíbcium,tempeftate

appulfùmSinopen, ibi regnaffe,& poft mortem quo-

que religioíiim ibi habuiflè oraculum: hunc Sino-

penfes aícituri fugas comitem , pannis obvolutum

conftrinxerant funiculis. Lucuilus ignarus rei, пес a

quoquam monitus, viíus eft íibi videre illum vocan-

tem,&iníequentidie cum quidam ftatuam obvolu-

tarn ferrent prater eum,íolutis ipfius juñuinvolii-

cris, talem vidit, qualis ípeciesei noftu obveríáta

fberat. Appian. p. 227. Et Autolyci, qui Sinopen con-

didit, ftatuam fuiiîè didicit. Plutarcb. inLucul Hanc

vero,quod Sthenidis erat opus & Billari,lpha2ram

iècum tulit, reliquis omnibus urbis ornamentis re-

li£tis. Strab. lib.12.pag. ^4.6.

CeterumLucullus poftSinopen,Amiilim etiam re-

ftituit fuis civibus, qui pariter per mare fugerant,mi-

ièratus eos & Alexandri erga Atticos favorem агти-

lans, juffit eflê liberos. Sinopeniès quoque in fùam ci

vitatem revocavitceleriter. Ita SinopeAmifbque de-

iolatis, Lucuilus habitatores reftituit. App.p.22%.

Repugnabat etiam nunc Amaiïa,ièd non multum

interceffit fpatii, cum etiam ipià Romanorum in fi-

dem conceffit. Memn.cap. j6.

Agros

MITHRÏDATES VL 131

Agros Heraclea; populatus Gotta, muros iterum,

adortus eft, & vocatum Triarium ut in maricomea-

tus oppidanisinterciperet Junde ingens annona; ca

ritas urbem tenuit, & peftis indecives invafit,quae

Connacorigen impulit, ut Heracleam proderetpa

ito cum Triario faäo; parshorum fèdedidit, pars

trucidata eft. Audienspoftea Cotta, Teium&Ama-

ftrim a Connacorige fuiffe occupatas, Triarium fine

mora dimifit, ut has ei urbes adimercr; ipiè Hera-

clexmanfit. Memn. с si- (5 f4»

Triarius ad urbes fibi demandâtes profe£tus, Cort-

nacorigliècuritate abeundifaäa, civitatesíuDcon*

ditionibus eertis recipit. Gottaautemrebus confe

ttis, pedeftres copias unacum equitatu Lucullo tra-

dit, & íociorü auxilia, in fîiam quœq; patriâ,dimittit;

ipiè vero cum claffe Romam contendit. Id.pag. 54.

Lueullus, Cornado ad ordinandamProvincianí

cum бооо. militibus relicto, acia.millibuspeditum

at minus tribus millibusequitum, Vlutarcho^áms le

giones & foo. équités habet, App. f. aas. Adiècun-

dum bellum perrexit, aegre ferentibus militibus, in

Lucul. In Gappadociam ingreditur;&Ariobarzane

terrae regulo utens amico,Ma»0. с. у?, quam rnaxi-

mis itineribus contenditadflumen Euphratem, qua,

in parte Cappadocia ab Armenia disjungitur. Sa'

luJLHiJUtk4.

Inflatus turbiduique erat ex hyemeEuphrates; ièd

cum(üb veípera cœpiiTetunda uibfidere, ubidüuxit,

amnemripisiliisoftenditdauium. Undeincoke Lu-

cullum adoravcrunt, quodhaud temeré id antea ac-

cidiíTet,ftuviufque tranfitú illi praeftaietexpeditum

la &;

i32 MÎTHR1 DATES VI.

&maturum. Tradu&o quoque exercitu,laîtumilli

prodigium oblatum eft. Ex bobus enim Diana? Per-

iicae (quam eximie venerantur Barbari trans Eu-

phratem colentes) (àcratis , quae haud facile capie-

bantur, una (ponte ièmetipfam Lucullo praebuit ho-

ftiara. Qui Euphrati etiam, tranfitus cauià, iàcrifica-

Vit taurum, & toto eo die ilativa illic habuit. Flut. m

Lucul.pag. f07.

Poftero die & inièquentibus iter fecit per Sophe-

nem. Incolas, quidedebantiè&promtereceperant

exercitum, nulla re violavit. Id.ibid. Solas ab eis exi-

gens pecunias ; nam regionum earum Íncolas abhor-

rebantab armis, nee dignabantur iè medios in gene-

reTigrani&Lucullo dimicantibus.v%w«.Jp.228.

Extends deinde itineribus Tigrim tranfgrefftis

Lucullus, iniit Armeniam. Plutarch, in Lucul.

Cotta Romam reveriùs, honore a Senatu affe&us

eft, & Tontici cognomento, quodHeracleamcepiP

fet, nobilitatur. Memn.cap. 61.

Porro Mithridates añum & ИХ. menfès in partibus

Armenia? demoratus, necdum in generi confpeäü

admifíus erat.Hic tarnen exoratus tandem,ut coram

íé fiítendi poteftatem ei fàceret,fplendida cum pom

pa occurrit,& regali focerum magnificentia excipit.

Sed triduum abfque colloquio cum eo tranfègit ; lau-

tiffimis deinde conviviorum apparatibus benevolen-

tiam ei fuam oftendit. là. cap. ¡7. Tum in colloquio,

quod habuerunt in regia arcanum, mutuas fùfpicio-

nes in Metrodori Scepfii &aliorum capita lenierunt

amicorum, in quos caufàs detorière. Flut, in Lucul.

Et Tigranes decies mille inftru&um equitibus Mi-

thrida

MITHRIDATES Vi. 133

thridatem, in Pontum remifít. Memnon. cap. <¡y.

Lucullus aginen adurbem adduxit, ubiTigra-

nis pellices, & de rebus pretioiis ac charis non pauca

affervari didicerat. Id. cap. j8.

Nec quiiquam Luculli adventum indicavit Ti-

grani: nam primus, qui nuntiarat,fufpenfus eft, tan-

quam turbator populi: ut vero tädem fènfît,Mîthro-

barzanem praemifit cum duobus millibus equitum,

Appiano : vel tribus,Plutarcho : & peditum ingenti nu

mero contraLucullum mifit, cum mandatis, ut eum

ad fè vivum attraheret,ceteros obterreret. InLucidlo.

Luculli copiae partim catbra metabantur,pars ad-

huc erat in itinere, cum nuntiant ei,ípeculatores ad-

eíTe Barbaros, ltaque timuit,ne diftra&os & incom-

poíitos turbaret incuríiiíiios, quare íubftitit ad ca-

ítra munienda. Sextilium Legatum cum mille ièx-

centis equitibus,militibus Legionariis, & levis arma-

tura; non multo pluribus miíit, juñum, cum veniíTet

prope hoftem,confifteredumíe caftra permunivi£

fe accepiflct, & voluit quidem parère juffisSextilius,

verum a fèrociter invehente coaftus eft Mithro-

barzanemanumconíerere. In confliftuMithrobar-

zanes pugnans cecidit,reliquiinfuga,demptispau-

cis, perierunt cun£fci. Id. ibid.

Tum Tigranes reli&isTigranocertis grandi urbe,

quamcondiderat,ipièad Taurum recepitiè,eo co

pias omnes contrahens. CeterumLucullus fpatium

einonpermittens ad fè parandum, Murenam mifit

ad premendos &carpendoseos, qui adTigranem

conglobabant iè ; Sextilium alio, ut obfifteret ma

gnat,Arabum manui,ne conjungerent fëRcgUd. ib^

Ь Sexti-

,34 MITHRIDATES. VI

Sextilms caffcraponentibus fuperveniens oppreP

fit majore ex parte Arabas : Murena Tigranem in-

íequens afpera & arcb convalle longo agmine iter

fàcietem,opportunitate data,adoritur Tigranes,!dt-

miffis omnibus impediments, íugam capeffit. Mul-

ti recumbunt, plures capiuntur Armenii. Id. ibid.

Mancaeo vero Sextilius intra Tigranocerta com-

pulíb, regiam mox extra mœnia fitam diripuit,ur-

bem arcemque circumvallavit, admotifque machi-

nis, cuniculis etiam íuffodit mœnia. Appian. pag. 229.

In eo rerum progreflu Lucullus veríiis urbem Verd

ens, urbem caftriscinftamobíéditacriter, non per-

peífurum id ratus Tigranem, fed ftimulanteiraad

Simicandumdeícenítirum. flutarch.in Luculp. 508.

Mithridates Tigranem perLegatos&Utreras ílw

iarcbuspim primum conveniens Appiams, deterruit

nefigna cum Romanis confèrret, fed cum equitatu

tantum circumcuriàndo agroíque variando , ad fa-

memeos, fi pofîèt, redigeret, quemadmodumipíe

a LucullopreiîùsadCyzicum, fine certamineami-

íerat exercitum. Id conhlium irridens Tigranes,pro-

cedebat inftrucb 2Lck.Appian.pag. 229.

Tigrani junxerunt fe Armenii &Gordyeni,ad hxc

omne nomenMedorum &Adiabenorumexcitü Re-

ges illarum gentium adduxerunt: fréquentes quo-

que a mari Babylonicovenerunt Arabes, multi item

a mariCafpio Albani, & contermini illislberes, nec

pauciad Araxemcolentiumliberi Populi, ftudiism

Regem & donis evocad occurrerunt, ípe,ferocia,

minis barbaricis omnia perfônarunt Regis convivía,

períonaruntconfiIia,ibiindiícrimen vitx venitTa

xiles,

MITHRÍDATES. VI. w

A'iles, qui oblique repugnabatfèntentias de commit-

tendo praelio. Videbatur etiam per invidiam averte-

reTigranem ab infigni palma Mithridates; Unde

nec ilium eft Tigranes praftolatus, nein iöcietatem

veniret gloria?, Flut, in Luc.pag. 5-09. & non prius ipiè

irrifïiîèt, qui Mithridatem revocarent. Memn. c. î8-

Sex circiter militum millia Tigranes, ad tutandam

urbem,in qua ejus pellices obièrvabantur,ire juffit.

Qui cum eo veniflèntper medium Romanorum ag

inen facto Ímpetu, & cxitibus ex eorum caftris ià-

gittariorum grandine interclufis, regias concubinas

& gazas periculo exemptas no&u Tigrani tutas

&íaluas prasmiíérunt. Ubi vero illuxit, Romani &

Thraces, certamine cum Armeniis féliciter inito,

prolixam eorum ftragem fecerunt; necpauciores

vivos ceperunt,quam ceciderunt. Memn. cap. ft.

Itaque Tigranes cum reliquo exercitu contra

Lucullumprogreditur: per quam aegre ferens(ut

fèrunt) apudamicos, quod cum unofibiLucullo,

non cum univeríís eflèt Romanis Ducibus certan-

dum. Siquidem fagittariorum & funditorum habe-

bat2o. millia, equitum^o. gravis armaturae pedites,

partim in cohortes, partim in phalangas deícripto-

rumifo.M. viarum munitorum&adaliaminifteria

deítinatorum 35-. millia. Flut, in Luc.p. f09.

Ut Tauro fuperato,fimulcum tanto agmine con-

ípeftus & ipíé ex edito circumfidentemTigranocer-

ta exercitum Romanum eft contemplatus, barbara

colluvies, qua? in urbe erat, ululatu &plauíliexce-

pit Regis conípe&um, Romaniíque ex muromini-

tans commonftravit Armenios. Id. ibid.

I 4 Con-

цб MITHRIDATÈS VI.

Coníulenti de pralio Lucullo, alii ducendum in

Tigranem omiifa obfidione fuaièrunt, alii non relin-

qüendum a tergo tarn numerofumhoftem,neque

intermittendam obfidionem. ille utrofque dixit parü

re£fce, fed ambos recb cenfiiiíTe : atque ita bipertito

exercitu, Murenam cum (ex millibus peditum reib

quitadcontinuandä obfidionem; fècum duxit qua

tuor & viginti cohortes, in quibus legionarii non

amplius io. M. erant, univerfum equitatum fundito-

res & fàgittarios ad mille, atque ita proceffit. Id. ibid.

Cum apudamnem in campo fpatiofö conièdifîèt,

apparuic Tigrani admodum exilem eíTe, prabuit-

que ludibriorum adulatoribus ejus materiam. Hi

namque irridebant, illi de manubiis jaciebant per jo-

cum íortem. Unuíquiíque Ducum & Regum Ti

granem adiit, earn Provinciam Tibi depofcens uni,

ipíe ut fpecbtor federet Voluitipfè quoque nonni-

hil urbanus & facetus efîè Tigranes, atque ufùrpa-

vit illud vulgare : Si ut Legati veniñent, multos efle,

fin ut milites, paucos,ac tune quidemin iftisdi£tis

&ludisperffitere Id. ibid.

At Lucullus prima luce armatas copias caftris edu-

xit. Exercitus Tigranis erat ad partem fluminis ori-

cntalem. Flexû amnis ad occidentemhabet,qua ma

xime eratfùperabilis. Eo duminfèftamaciemcitus

rapit,Tigrani vifiis effc retro recedere, appellatoque

Taxile ridens,invi£tos hofèe, inquit, Romanos non

ne rides fugere > ad quem Taxiles : Utinam aliquid,

inquit, Rex fortuna: tuse prazter expectationem ac

cédât. Atqui non fumunt illi ad iter fplendidam ve

ttern neque turn fcutis terfis & nudis galeis utun-

» tur,

MITHRIDATES VI. щ

tur, uti nunc coriaceis detraäis armorum tegumen

tos; fed eft íplendor hic pugnare intendentium & in

hoftem jam euntium. Id.pag. <¡io.

Nondurn ièrmonem finierat Taxiles, cum prima

aquila fle£fcentis agmen Luculli eft conipecb , & co

hortes manipulatim inordinesadtraníitumeuntes.

lbi tandem, tanquam ex magna vinolentiaTigranes

emergens, bis aut ter exclamavit : In nos illi ! Itaquc

magno tumultu acies inftrucb eft tanta* colluviei.

Mediam ipie tenuit Rex, Adiabeno attribuitlïevum,

Medo dextrum cornu , ubi cataphraÊti plerique

erant in fronte collocati. Id. ibid.

TranímiíTurum flumen Lucullum quidam Du

ces admonuere cavendam illam diem , quae ex nefà»

ftis ( quas atras vocant ) erat una. At ille,etiam fau-

ftamhancRomanis diem efficiam. Itafatus,cumbo>

no anime eos eiîè juiîîfïèt, amnem transmeavit, ас

Princeps duxit in hoftem, primufquead tumulum

aggreflus, cum videretmotum Barbarorum excla

mavit:Vicimus,oComilitones!Kiè.Dextro vero Ti-

granis cornu ftatim in fugam a£fco, mox inclinado fit

in proximo, dehincgrandemitaque& prsecipitem

Armenii fugam capeflimt,& pro hominum numero

cœdes ièquitur. Memnon. cap.ft. Romanis armillas &

torques calcando per 120. ftadia caedem continuanti-

bus, donec nox fùpervenit. Quitum demum reveriî,

ipoliabant cadavera ; quod fieri ante caedem pera-

£tam Lucullus edifto vetuerat. Appian.pag.230.

Cadà e Tigranis copiis V.M. tantum& his plures

captosPhlegontradit. jo.M.narratOfofius lib.6.cap.i.

Pedites cecidiflè iupra 100. M. Equités paucoseffu-

I f gifle

m MITHRIDATES VI.

gifle ícribit Plutarchus in Lucid. Ex Romanorum ex-

ercituioo. vulnerad, f. defiderati: AntiochusPhi-

loíbphus negat a fble victoriam viíám parem, in Com*

ment. ípíbs Romanos puduit,& riíérunt quod in ejuf

modi mancipia induifíent arma. Strab. Nunquam

Romanos figna cum hoítibus contuliiiè tanto nume

ro inferiores ícribit Livius. Ñeque enim vigeíímam

propemodum partem,imo nec minorem, sequarunt

vi£tores vicbrum. Plutarch, in Lucul.

Tigranes initio ftatim vixifo.equiribus comitatus

effuíocurfuadcaftellum quoddam f'ugam arripuit.

Filium cum videret in eadem fortuna, detra&umex

capite diadema & tiaramilii profüfíffimis tradidit,

alia via jubens , fí qua poíTet, ut íeipíiim íérvaret.

Adoleícens,quia regni infignia non audebat capefíe-

re,fidifíimo amico ea íérvanda dedit,qui forte captus

atque ad Lucullum eft attraäus.Atque ita inventam

Tigranis tiaram vittaíque militesLucullo dederunt.

Orof. lib. 6. cap. 3. Xiphilin.in Epit. Dionis. Lucullus

vero fignis retroTigranocertam veríiis motis,majo-

re conatu in obfidionem incubuit. Memn. c. 59.

Necadpugnam properavitMithridates,íblitaLu-

cullum cautione& produftione bellum ratus admi-

niftraturum: itaque lente ad Tigranem pergebat.At

poftquam primumin paucosArmenios incidit in via,

quiperculíimetuque exangües recipiebant fe, con-

jecit adverfum caíum. Ut plures jam exuti& vulne

rad occurrerunt, audita clade, Tigranem requifivit.

Quem cum ièmel deíolatum,& abje&um offèndiflèt,

non infùltavit éî viciffim, verum ex equo defiliit, de-

ploratiiquecommunibuscalamitatibus, regiumco-

mitatum,

MITHRIDATES VI. 139

mitatum,qui ipiùm fùbièquebatur,dedit ílli,eumque

iii futurum cünfirmavit. Uutarcb. in Lucul.pag. щ,

Fiducia ei adhibita, omatum quoqueregium, adfue-

to non viHorem circumpoíuit. Exercitus etiam colli-

gendi propofuit confilium ( cum&ipiè manum non

contemnendam haberet) ut viftoriae damna bello

recuperaturo.Tigranes autem , plus virtutis&pru-

dentisE illi tribuens,& magis Romanorum bellis, ido-

neum exiftimans, omniaMithridati permiiit. Memn.

cap. 60.

Poft earn clademMancœusTigranocertœ Praefè-

£tus milites mercenarios exarmavit,ut iùfpeftos, qui

veriti,ne comprehenderentur, arreptis füftibus con-

gregati,& incidebant & quieièebant. Mancaeo vera

cum armatis barbaris eos invadente, obvolutis vefte

brachiis vice clypei , audenter in eos fècerunt im-

petum: & quotquotoccidiflênt, eorum arma inter

fè ftatimpartiebantur. Cumque iàtis armorum vidc-

rentur maiprotempore,occupatis aliquot turribus,

quibusdiftinguebanturmœnia, vocabant ad iè Ro-

manos obièflbres , & afcendentes recipiebant intra

mœnia.ItaTigranocerta capta,ingentipraeda ditavit

exercitum , utpote urbs recens condita, ambitioiè

contraÊtis undique incolis. Appian.pag. 630.

Ex peregrinis urbeminhabitantibus fuiflèCilices,

eoique orta inter ipíbs& Armenios ièditione, Roma

nos noäu introduxiíTe, atquehos, prater ea,quae

Cilicum erant, omnia diripuiflè affirmât Dio lib. 3?.

Tum,aitMemnon, Mithridatis in urbe Legati de-

Iperata rerum tiimma,Lucullo iè dedereialutem pa-

£fci. cap. ^9.

Lucullus Tigranocerta potitus, theiàuros Regis,

qui

но MITHRIDATES VI.

quiibierant, cepit, urbem militibus dédit diripien-

dam,inqua, praeter ceteras opes, o&omillia talen-

tum pecuniae fignatae funt inventa, fed & o&ogentas

drachmas in fingulos infùper de praeda divifit. Cum

repertos in urbe accepiííet mukös (cerdeos, quos

undequaque conquiííerat Triganes dedicaturus

theatrum, quod extruxerat,his ad ludos & ípetbcu-

la & triumphalia eft ufas. Flut, in Luc.pag. fir. Mul

tas potentdffimorum conjuges captas ab omni inju

ria cuftodivit: atque eo £à£to maritos earum fibi con-

junxit. Dio, lib. 3f. Graecos autem , prasbito v iatico,

remifít in patrias fuas. Flut. in Lucid, ibid. Cappado-

ces quoque & Cilices & alii Barbari , qui eo commi-

grare coaäi fùerant , pofthirimio domum redire

permiffi íiint. Strabo,lib. u.pag. ъ%. Itaque accidit,ut,

una urbe convulià,n iultœ receptis civibus fais inftau-

rarentur: a quibus utbene de ipíis meritus & condi-

tor eft cultus Lucullus. Flutarch, in Lucul. ibid.

TuncadLucullum totius peneOrientis fapplices

venereLegati. Orof.lib.e.cap.-}. Antiochum Regem

Commagenae, Alehaudonium Arabias regulum,ali-

oique nonnullos per Legatos íecum paciícentes in fi-

demrecepit. Dio,lib.tf. Multas quoque Armenia;

partes fibi adjunxit. Flut, in Luc.ibid.

Tigranes & Mithridates, obeundo regiones, col-

ligebant alium exercitum, cujus praîiè&ura Mithri-

dati eft crédita, quemalter putabatjam iàtis do£tum

ííiis calamitatibus. Appian. pag. 230.

Turn Legatos,qui auxilia peterent, turn ad alios

vicinos miièrunt, turn ad Arfâcem Parthum, Roma

nosapud eumtraducentes, eoique fi vi£toriamob-

c :- . . .'• . tínilif

MITHRIDATES Vt *4t

tinuiflènt contra iè , ab aliis deftitutos, in ipfûm quo-

que arma ftatim veriùros, dicentes. Dio, lib.tf.

Lucullus vero, de legationibus Tigranis & Mi-

thridatisad Ariàcem minis fa£fcus certior, ipiè quo-

que nonnullos ex'ibciis ad eundem ablegavit , minas

eifiillosauxiliisjuvare, promisiones autem, fi Ro-

manorum rebus ihidere maluilîèt , prasponentes.

DioJib. tf. Illeutrique partifocietatem clam pollici-

tus,neutripr£eftitit. Appian.pag.2.30.

Extat epiftola Mithridatis integra ad Ariàcèm

apud fragmenta fffftJib.^Saluftii. De Tig;ranis bel

lo contra Ariàcem ita exponit: Irani recentis belli ....

Ilk enim obnoxius qualem tu voles , focietatem acci-

piet Quia multitudinem arSis locis pugna prohi-

buere, imprudentiam Tigranis, pro victoria often-

tans Tu vero,cut Seleucia maxima urbium regnum-

que Perfidis indycis divitifs eft, quidab Ulis, niji dolum in

prœfens, tfpoflea bellum expedías ?. Romani in omnes ar

ma habent, acérrima in eos, quibusviâisjpolia maxima

funû audendotf'fatiendo, tf bella ex bellisferendo, ma-

gnifaâiyperhunc morem extinguent omnia, aut occident\

quod difficile non eft, fiin Mefopotamia, nos Armenia cir-

cumgredimur exercitusfine frumento Jine auxiliis, tfc.

Teque illafamafequetur auxilioprofeäummagnis Kegi-

bus, latronesgentium opprejftfie. Quod utifacias moneoy

hortorque, neu malispernicie noftrannum Imperium pro-

¡atare , quamfocietate vitforfieri.

Lucullus ad Gordyaenos profèftus, quorum Re-

gem Tigranes necaverat, quod focietatem cum Ro

manis pepigiiîèt,illius exequias celebravit. Рутж ve

rte &auroregali& Tigranis inftrucbe fpoliis, ipfe-

met;

И* MITHRIDATES VI.

metiùbdiditfacem,aclibamina cumamicis& neceP

íáriisilliusinfudit, amicumquoquefuum &íocium

Populi Romani appellavk. Ad hxc monumentum

juffit ei mmptuoíum,ex theiàuris regiis fàciendoslo

can. Unde Gordyenorum gens ita fuit in Lucullum

animata, ut reliáis íedibus íuis^fllum ièqui cum libe

rie &conjugibus vellent. Plut.wLucp.v2.

In Zarbieni regiis aurum&argentum ííint reper-

ta. Frumenti in horréis decies trecenta millia medin-

numcondita erant. Ita& miles auäus eft, &Lucul-

Ipfuit ingenti honori, quod, ne teruncio quidem ex

serarioaccepto, bellum ipfíus belli íumptibus íuítí-

neret. Id. ibid.

Hic etiamRegisParthorumLegati eum adierunt,

amicitiam & focietatem petentes. Fuit idLucullo

haud ingratum, qui Sextilium mifit ad Parthum.

Id. ibid.

Ariàces mípicatus, hominem bello darum non

tarn paffinuperiniti caula, quamut regionem copi-

aíque íiias exploraret, miflum, Romanis auxilia nul

la íiippeditavit, ita tarnen, ut ne contra illos quic-

quam etiam moliretur , led in medio ièiè partium

contineret. Dio liktf.

Cum ubiLucullus Ariacem comperiffe flu&uätem

coníilio, poicentemque etiam a Tigrane iocietatis

praemium,Mefbpotamiam Sextilium re(civit,Tigra-

nemac Mithridatem ftatuit, ut adveriàrios confe

sos tranfilire, & periclitanParthorum vires atque

expeditionem in eos movereJtaq; in Pontum adPor-

natium Legatum fuum, & alios mifit litteras, ut co

pias, quœ illic erant, adduceret,quafi ex Gordiene in

Parthos moturus figna ; led illi cummorojos & con

tumaces

MITHRIDATES VF. 143

furnaces milites habuerunt, tum in praeiêntia cogno-

verunt proterviam eorum, quodnullisblandimen-

tis, vel imperio movere illos valerent, teftantes &

vociferantes, ñeque illicpermanfùrosiè, fed relicb

fine praefidio abitu ros Ponto. Haec ad Lucullum re-

lata iniùper, quos iècum habebat milites labefece-

runt, ob dividas & delicias langueícentes ad militi-

am, &otium quasrentes. Ut veroillorumaccepe-

runt fèrociam, viros appellaverunt, imitandoique

jacbverunt,multisetiamfàft:is miffionem iè & re

quiem méritos. Atque ita Lucullus expeditionem

Parthicamdeponerecoacbiseft. Id. ibid.

At Mithridates oppidatim inftruxerat armorum

fabricas & dele£fcus habens, conicripfit ferme omnes

Armenios , ex quibus ieleäis fbrtiffimorum 70. M.

peditumj&dimi(hoequitum,reliquos dimifit, hos

vero in turmas& cohortes digeftos proxime difci-

plinamltalicamdeditexercendos viris Ponticis. Ap*

fian.pag. 230.

Lucullus,ob nimiumfrigus,mediatantum aeftate

movit in Tigranem,poftquamíuperavitTaurum,&

campos vidit virentes,depreheniiis eil. Adeo fiint il«

li ex algore ièrotina témpora. Attamen defcendit in

campos , ас duobus vel tribus prceliis , coortos ia

ipfum Armenios füdit. llutarch. in Lucul.pag.<¡n. Mi

thridates autem peditatum omnem &partem equi-

tatus in colle continuit: cumreliquoTigranesRoma-

nos frumentatores adortus, viäus eft ; unde poftea

fècurius frumentabantur etiam expropinquislocis

Mithridati & caftra admoverunt propius. Appian.

pag.2$i. Inde libere vicos populadíunt,captoque qui

com-

m 1 MITHRÍDATES VI.

comportatus Tigranifueratcommeatu, quamipiï

extimefcebant,affuderunt inopiam hoftibus. ïlut. in

LucuL pag. f13.

Lucullus aliquam regionis partem, ut hoftes earn

tlefèndentes ad pugnara eliceret, cumque nihil illi

moverent, ad ipiös contendit, ibi tum equitatus ho-

ffilis graviter equitatumRomanum premebat,nemi-

necumpeditatumanumconièrente, ftatimque ubi

Lucullus fcutatis fuis equitatui fiiccurrebat, terga

oftendebant ; neque tarnen cladem ullam accipie-

bant, ièd iàgittis ininfèquentesatergoemifïis, muí-

tos mox interimebant,multos vulnerábante Ea vul-

ñera gravia difficiliaqueíanatuerant, nam duplicee

erantíagittiscuípides,& ita quidem adfixae, utfive

manerent in corporibus tela, five extraherentur, in

ternum eis celerrimumadferrent. Dio, ИЬ.ц.

Romanus Imperator exerckum indeadTigranis

rcgiam convertit Artaxata,ubi parvi liberi & conju-

ges ejus erant, non faäurum ratus Tigranem, quin

pro eorum iàluce dimicaret, ad hanc urbem conten-

dentemLucullum non tulitTigranes, ièd caftris mo

rís quarto die prope Romanos ccnièdit , medium ca-

piens Aríámiamamnem, quemtraníireneceflfe erat

petituris Artaxata Romanis. Hut. in Luc. f. 5-13.

AtLucullus poftquamDiis iacrificavit,quafi certus

de victoria, exercitum traduxit. Duodecim cohorti-

bus in fronte pofiris,reliquos, ne circumveniretur ab

hoftibuSjin fubfidiis collocavit. Multi enim & deleäi

équités ftabant in hoftium avería acie, ante quorum

figna iàgittis ex equo utentesMardi & Iberes haftati,

quibus Tigranes prsecipue inter externos milites ut

pugna-

M.ITHRIDATES VL i4í

pugnaciffimis fidebat. Nihil eft ab illis tarnen edi-

tum prasclari. Pauliiper cum equitatu Romano ve-

litati,non tulerunt impetum legionum. Verum hiño

inde fuga divulfi, equitem adiniequendum traxere.

Plutarch, in Lucul. ibid.

Siraulatque hi diflipati iunt,provehentibus Tigra-

nis equitibus, videns (plendorem & multitudinem

eorum Lucullus,fùbtimuit. Itaque equitem a confè-

ftandis hoftibus revocat. Interim ipfè Satrapis cum

praeftantiffimo quoque fibi oppofitis occurrit pri

mus; quos, antequam manum confèrere poflènt,

conftematos pepulit. Ex tribus Regibus, qui unain

hac acie fuerunt, fœdiffime fugit PonticusMithrida-

tes, qui rte clamorem quidem fuftinuit Romanorum.

Hicum per longum ípatium tota noÊte hoftium ter-

gis inhaererent, non folum trucidandis, verum etiam

capiendis, pecuniaque& prada agenda ferenda fàti-

gati (tint. Livius autor eft priore praslio plures fui£

fè, in hoc nobiliores captos & caeibs. Id. ibid.

Hincerectus Lucullus & fiduciaeplenus,fùperio»

res regiones petere &domare ftatuit barbarum.Cœ-

terumfub aequino&io autumnali graves tempefta-

tes nee opinantem corripuere. Igitur cum non inul

tos fècundumprselium diesfuiflênt LucuUum fècu-

ti, inftiterunt ei oblu&ari. Primum precibus ad Lu-

cullum perTribunos agere; deinde tumultuofius co-

ire,&per tentoria noftu conclamare: quodefîè fèdi-

tiofi exercitus fignum apparet. Cum etiam obnixe

obiècraretLucullus,obteitans eos ha£fcenus,utocca-

lerentanimis, dumArmeniorumCarthagine capta

infeftiffimi hoftis (Annibalemdefignabat) opifici-

Pars U. К um

,46 MITHRIDATES VI.

um deleviíTent. Ubi nihil profècit, retro fignamoviç.

Id. ibid.

PerArmeniamaliiíque jugis traje&oTauro in re-

gionem Mygdonicam appellatam deícendit^munifi-

cam & apricam: in qua urbs ampia& populóla erat,

Niiibin Barbari, Grasci vocantAntiochiam Mygdo

nicam. Huic praerat autoritate Tigranis frater

Guras, arte & iblertia machinali Gallimachus,is, qui

Amiíi plurimum negotii exhibueratLucullo. Ga-

ftris prope urbem pofitis,poftquam omnegenus op-

pugnationisadhibuit. Id. ibid.

initio autem hyemis, cum Barbari iè vi&oresRo«

manoique jam jam diiceiiiiros exiftimantes, negli

gentia nonnihiliè gérèrent: no£fcem Lucullus na

evus, in qua nequeluna fulgebat, & imber ingens

cum tonitribus coortus erat,utneque cernereBarba-

ri nequeaudire quiequampofîènt: atque ob id exte-

riorem murum föflamque inmedio acbm,paucis ibi

reliäis,deiererent, ab omni partemurum aggreflüs

. eft. Cumqueper aggeres in eum haud difficulter e-

vafinet,obtruncatis nullo negotio cuftodibus, qui ibi

pauci reli&i füerant, partem fbiîàe aliquam, (ante

enim Barbari pontes dejecerant) ingefta terra iequa-

vit; cum ab hoftibus neque iàgittis, neque igne ob

vimpluviarumlaedipoflet. Fona fuperata , urbem

ipfámftatim cepit: neque enim erant interiora mœ-

nia admodum valida, quod exterius obdu£tis fide-

bant. Dio lib. tf.

Eos,qui in arce confligerant,fide data acceptaque,

recepit. Ы. ibid. In quibus Tigranis fratrem Guram,

in poteftatem ejus iè dedentem,comiter habuitCalli-

machum autemnonaudivit, quamvisgrandis pecu-

niaî

MlTHRïDATES VI ч?

тзЕ íe recónditos theíauros profiteretur proditu-

rum,verum in vinculis haben imperavit ad pœnas

pendendas,quodinflammataAmifenorum urbe gb-

riam fibi &benignitatis ergaGraecos materiam decla

rando przcidiñkt.PIut.mLuej>.<¡4Muka. deinde acce

pta pecunia,NiííbiLucullus hiberna habukJXotib ж

DurnNiíibimLucullus obfíderet,Tigranes ad earn*

quam inexpugnabilem efieexiítimabat, defènden-

dam íe non convertit: fèdMithrïdate propriamin re-

gionem miuo,ipíe inArmeniamíuam contendit , ubi

L.Pañiü refiftentem fibi obíedit, tantifperdü Lucul-

lus re cognita auxilio illi proficifceretur,D/'ö utfupra.

Mithridatem,in Pontum ad regni fui reliquiaspro-

fecbm/equebanturpropriorum quatuor millia , &

totidem accepti aTigran&%>¿¿m./».23i. Cum quibus

ille alteram Armeniam ceteraíque regiones ínva-

dens,muItos Romanorum in fis regïonibus vagantes

ex improvifo adortus interfecit,nonnullos рггеВо vi

taos cascidit, &plera<que loca magnatceleritate rece-

pit. Benevolentia enïm illi homines erga Mithrida-

temarFe&erant,tumquodma;eflètgentis, tum ob

paternum ejus regnum: iidemqueRomanosodioha-

bebant,partim quod peregrini eiTen^partim quod a

prsefèàis eorum male tra&arenmr î ïtaque Midhri-

dati libenter acceflèrunt. ЫоUk 3$.

Mithridates aggreifus M.FabiumDucemaLucuI-

lo iniislocis reliäum in fugâm verc.it> quïngentis in

ca pugna occiík Appian.pog.iit. Magnopere üfus au*

xilio 'Iriracum, qui cum antea iùb ípíb ftipendia FüíC

fent,tum cumFabio militabant : itemque íervorum

qui in caílrisRomanorum erant Dio tih 3?.

К a Pli

148 MITHRI DATES VI.

Primum Thraces a Fabio ipeculatum miffi,cum

nihil iàni renuntiaftent, isque incautius progreflùs in

Michridatem incidiflêt , Thraces quoque Romanos

adorti ííint. Unde in fiigam verfùs eft Fabius, quin-

gentis in ea pugna occîfis. Fabius deinde , liberates

íervis, quotquot caftraíequebantur, ruriiis per to-

tam diem dubio Marte pugnavit, donee fèrvis liber-

tatem Mithridate deferente , ipfi in pradio adjuve-

runt, periiiîèntque haud dubie Fabiani omncs, nifi

Mithridates iaxo iftus in genu, & telo iùb oculo iàu-

cius , elatiis celeriter füifíet e pradio. Dumbarbari

enim, de Regis íáluteíblliciti, per mukös dies apu

gna ceflàrenti Fabio cum iuis in tutum locum perfü-

giendi (patium conceflus eft. Curabant autem Re-

gem Agari , gens Scythica, remediis confe&is e

ierpentum virulentia ; qui propterea ièmper fè-

quebantur comitatum regium. Dio tf Appianus ut

fupra.

Fabius deinde Cabiris incluíiis oppugnatuique, a

C. Triario iervatus eft : is enim cum ex Afia ad Lu-

cullum iter ea fàciens rem geftam accepiffet, coa&a

exiis, quiaderant, quam maxima poterat manu,

Mithridatem, totum exercitum Romanumadveriùs

ie venire putantem , adeo terruit, ut priufquam in

conípe&um ejus veniret,caftramoverecogeretUn-

deTriarius audacior fà&us uique inComana rugien-

tem infècutus,ibi vicit.Caftra habebatMithridates ex

altera ejus fluvii parte,qua Romani accedebant. Eos

ut ex itinere fèflbs aggrederetur, ipie prior occurrit:

reliquos inter prœlium, peralium pontem invadere

juffit. Cumdiu sequo Marte certatum ehet, pons

abru*

MITHRIDATES VI. - 49

abruptus, quod multi confèrtim per eum tranfire

contenderent, Mithridatemmbfidiislpoliav'it, per-

turbavitque. Ab hoc confliäu utrique ob bycmene ic

in caftella receperunt,& quieti dederunt.D/o lib.tf.

PoftquamMithridatem nuntiatum eft,fiiioFabio,

in Sornatium & Triarium pergere, milites verecun

dia moti, Lucullumad fuppetias illi fèrendas iècuti

font, híutarcb. in Lucid, pag. щ. Mithridates interim

ad Gaziurià Triario oppofitis caftris, provocare ho-

minem ad prœlium atque irritare intendit, cumaliis

rebus tum quod ipiè milites in oculis Romanorum

exerceret, ac duces exercere juberet,utcum eo con-

greims ante Luculli adventum, fùperiorque fa£tus

( quod iperabat ) reliquam etiam regni partem recu-

peraret. CumTriarium non eliceret ad caftellum,

cui Dadaià nomen erat, oppugnandum , fuorum ali-

quos mittit, in quo impedimenta Romanorum depo-

iita erant,utiàltemillorum tuendorum cauia homi-

nem ad conièrendas manus adduceret,neque id eurn

fèfèllit. Cum enim eatenus Triarius Mithridatis

multitudinem refbrmidans, Lucullumque,quem ac-

cerfierat, operiens, ièiè continuiflet, poftquam Da

daià oppugnari accepit, militeique rebus mis metu-

entes, tumultuantes, minatimntfèinjuiiu ejus, nifi

ipibs reduceret, addefèndendumituros, invitus ca

ftris exceiîît, Dio lib.-$<¡.

Cum progreíTus eííet Triarius in aciem contra

Mithridatem,procella, qualis nulla ante in omni ho-

minum memoria, exorta eft ; quœ in utriíque caftris

disjecit tentoria,jumenta traníveríum egit per devia,

praecipitavic etiam nonnullos milites. Et tunc qui-

K а ,ш rr . dem

•с

Ip MITHRIDATES VI.

demutriqueretroce(Terunt.Cum autem nuntiaretur

adventus Luculli, Triarius ablente illo depugnare

cupiens , ante lucem invafit ftationes Mkhridatis :

•cúque diupari virtute certaiTent,tandem Rexinfuo

cornu connixus incepit vi£t.oriam,& diftratb's hofti-

buspeditatumeorumin foffam quandam ccenoiäm

compulit, ubi caedebantur impune fidente veftigio.

Ufas deinde victoria, perièquebatur animoiè per

campos équités, donee quidemRomanus Centurio,

qui ípecie famuli equitantem curfù azquabat, in fe

mureum pereuffit graviter , quod tergum ejus non

Iperaret fë poflê per thoracem perfbdere, &hunc

quidem ftatim in rrufta conciderunt proximh Mi-

thridates vero inextremam aciem relatus eft. Appt-

an. pag. 232.

AmiciRegii fuis egregievincentibus fignum pro

pere dederunt receptuiid ut ihopinatum,trepidatio-

nem injecit pugnantibus, veritis ne forte aliunde ali

quidmali accideritjdonecre cognita ftatim in campo

tumultuarle circumfteterunt corpus regium. Tan

dem Timotheus Medicus cohibito íanguine, íübli-

mem eis oftendit. Mithridates, poftquam recollegit

animum,ftatim reprehendit eos,qüi fignum reeeptui

dederant,&eaipia dieRomanis caftris admovitexer-

citum,qu33jam deièrta erantpavore militum,Roma-

norum milicum fupra7. M. casia fuiiîè dicunfur,P/i/f.

Inter cadavera reperti funt Tribuni 24. Centuriones

ïfo. QuantusPraefe&orum numerushaud temeré in

Ша Romanorum cladedefideratus e(t.Appian.ib.

Ad Scotium vero montem pugnam banc fàcfcam

fuiue,Appianus âocetpag.2^4.. Non longius millibus

pafluum tribus a Zela Ponti oppido ewnabeflè indi

cas

MITHRIDATES VI. xu

catHirtius de bell.AlexandrXn illo campoMichridates

erexit trophaeum,quodJuliusCaeiàr poftquam in eo-

dem loco pofteaPharnacemBofphoriRegemMithri-

datis filium viciíTet,non íuftulit,uti nefas erat,ièd alte-

rum poiùit, cujus nobis fiant illiusnummiargentei

teftes , in quibus ab una parte caputVeneris cum his

litteris IL T. ideftiècundum trophanim, & in avería

illius parte,duo trophasa. Etab hac viftoriaCaîiàris,

Zelitas poftea epochamlibertatis iiiae dinumerarunt,

ut indicant nummiJuliaePia; & Caracálke cum annis

240. .\

Mithridates,curato vulnere,fufpicatus alios quo-

que in fiio exercitu hofteseffe, militum deleäum

quail* alius rei caula inffituit ; juffiíque fingulis confe-

ftiminiua tabernacula ie recipere > Romanos iolos

depreheníbsoccidit. Dio lib.tf.

Indem Armeniam, quam Romani Minorem vo-

cant, ièrecepit, commeatus qui deportan poterant

fccum au£erens,ceteros vero corrumpens,ne Lucul*

lo venienti efient uiui. QuotemporeAtrilius,Roma*-

nus Senator, qui judicii metu dudum profugus ad

Mithridatem inamicitiamejus receptus&erat, de*

prehenfus eil Regi ftruere infidias. Quem ille prodi*

gnitatis priftinse reverentia torqueri vetitrnn,fimpl&

ci morte necavitr. ièd confcios excruciavit graviber%

Liberti vero,cum quibus Attilius confiüum commu-

nicaverat, illasfidimiffiiùnt, ut patroni iiii miniftri

Afpian.pag. 232. tf 233. ;•!■■.. .• v . i ' ' • • . i

AdveràensLucullusTriarium, quem infenfi mi

lites requirebant,clam eripuitjfèd quiiùb'ceciderunt

militum cadavera reHquitinhumata>quodiuoru mj-

K 4 litum

*2 MITHRIDATES VI.

litum ánimos imprimis ab eoputatur abalienafte.

Plut, in Luc.tf Pomp.pag.w

AdTalaura ioco edito Mithridates coniidens,&

adventantem cum ingenti manu Tigranem expe-

£t:ans,priu{quam conjungerentur ambo , pugnam

detre&abat, & Medus Mithridates alter Tigranis

gener, Romanos palantes repente adortus, magna

clade affecit. Diojib.tf.

Lege Gabinia Confuí M. Aciliús Glabrio in Bithy-

niae & Ponti Provincia iùcceiïbrLucullodatuseft,

&legionibus Fimbrianis quae militia liberatae prius,

iterum ftipendia fàciebant, militia; miflló facta eft.

Quodcumillae comperfflènt, viäoria quieteque,&

rerum copia luxuriantes , ad haec abiènte Lucullo

degentes, tumultuarle íbnt LucuUum quaíi priva

tumjam contemptui habentes. Id. ibid.

Lucullus inops confilii,nec temeré íemovereloco,

nee ibi haerere auiùs,ftatuit obviam procederé Ti-

grani,fi forte illum inopinantem fímulacitinerefa-

tigatumfundens, aliquo modo íeditiones militum

componeret, quorum neutrumipfífucceffit. Mili

tes enim aliquandiu eum íecuti, cum in Cappadociä

iter fleebndum eflet, omnes unanimiter, ne ver

bo quidemidlo facto, ièfèconverterunt. Valeriani

qui&Fimbriáni,cumRomaeexauftoratos íe eñeac-

cepiftent, &aliis decretas eue Luculli Provincias,

omnino a fignis dilapfíííít. Nullamnon hic indignita-

tem íiibiit Lucullus, fingulos orando & tentoria ob-

eundo,demiflus& lachrymis oppletus : nonnullorú

ctíam prehendens manus. lili vero preníationes re

peliere, inanes zonas objiccre, jacbreque,íolusdi-

muid mica-

MITHRIDATES VI.

micarétcumhoftíbus, ex quibus díteícerenoflet fo

lias. D/o, lib. зу. Ö Plut, in LucuLpag. fif.

Ita Lucullum,ne perièqueretur Mithridatem ac

Tigranem, fummamque vi£boriseimponerct, ièditio

militum tenuit, qui ièqui nolebant,cum legiones Va

lerianas, impletaaiè Stipendia, dicentes,Lucullum

relinquerentlm /¿¿.98. Tandemtamen ceterorum

quoque militum precibusFimbriani ifti expugna-

ti, receperunt iè illam aeftatemad ligna manfùros:

quod fi nemo íntereaadpugnandumfecumdeícen-

deret, diiceiîiiros. His oportebat acquieícere Lucul-

lum, aut deièrtam praîfidio relinquere Barbaris Pro»

vinciam : continuit ergo illos, non jam imperio, ne-

que eos in aciemeduxit; verum latís huic erat, mo

do manerent, patiebaturque vaftari a Tigrane Cap-

padociam, & iníbleícere de integro Mithridatem;

Plut, in Luc.fag. ^16.

Scripièrat vero jam ante ad Senatum Lucullus

confè&um a iè fuiiïè bellumMithridaticum,advene«

runtque ad res Ponti componendas, ficut pacatas,

Legati. Qui ubi jam adfuerunt, ofFenderunt ne

ipiîim quidem fui juris eflê,verum a militibus haberi

ludibrio & íiigillari. Hi vero eo in Imperatorem pro-

greffi infolentiae íünt, ut exacb séllate íiimpíérint ar-

ma,gladiiíque diftricbsprovocarentnuíquam appa

rentes, qui jam receperantíe holies, jubilanteíque

& brachia janeantes inaniter, excédèrent caftris,

teftati completumtempus,quoLucullo commora-

turos le promiíérant. Id. ibid.

Adveniens deinde in demandatam fibi Provinciam

AciliusGlabrioConfuljdimiffis circa populos prseco-

nibus

щ MITHRIDATES VI.

nibus pronunciavit, Lucullum incuiari a Senatu

quod bellú diutius jufto protraheret : proinde Sena

tum mifTum faceré ejus exercitum, publicaturum

bona eorum,qui voluntati iüae non paruerintQuibus

adexercitum perlatis,mox diffluebant milites} exce-

ptispaucis, qui admodum pauperes,ideoquemul-

¿Ътnon timentes,maluerunt apudLucullú perma-

r\e,re.Appian.pag.23i. Sicque prope totum regnum iu-

um Mithridates recepit, &Gappadocias multum de-

trimenti intulit : neque Lucullo obftante, ñeque ipio

Acilia defèndente. Is enim cum prius feftinaíTet, ut

vi£toriam Lucullo praeriperet,ubi tum,quse a£fca eC

iènt, reícivit, ne ad exercitum quidem venit ; ièd in

Bithynia tempus traxit. Dio lib. зу.

Interea Tigranes junior Mithridatis ex filia ne-

pos, a Trigrane patre deficiens, bello ab eo viäus

eft; indeque primores fibi adjungens patris impe

rio offenfos, ad Phrahatem Sinatrockisfiliwn, Regem

Parthorum, confügit. Id. lib. 36.

Pompeius in Luculli locum,adgerendumbellum

adverfusMithridatem profèfîburus, cum Rege Par

thorum Phrahate amicitiam renovavit Liv.$%.

Pro cujus cum Pompeio initi foederis ratione

Fhrahates ArmeniamTigrani fiibditam unacum ju

niore Tigrane,cw//#w»/ uxorem dederatjnvtât. Per-

venientes igitur uique ad urbem Artaxata, obviis

omnibus fùba&is, earn obièderunt. Tigrane fene eö-

rum metu, in montes iè fùbducentc. Dio. lib. 36.

Adtentandum Mithridatis animum, Metropha*

nem,qui arnicas ei occafiones ofFerret,Popeius mifit.

Mithridates Pompeium parviadmodumeo tempo-

, .•■ ~ re

MITHRIDATES VI. itf

re pendebat, quod PhrahátemParthorumregnum

recens adeptum,adjuncbim íibi Iperabat. Quem ubi

celeriter a Pompeiö praeoccupatum ad invaëlendum

Tigranis Armeniam impelli percepiffet 5 animo col-

lapfus, Legatos ex templo ad Pompeiummifit,qui

de conditionibus pacis agerent,Pompeius ut arma

deponeret, & transfugas traderet, jubebat. Id. ibid.

Ubi id primum inexercituMíthridatiseftaudi-

tum, transfuga;, quorum magnus erat numeras, ne

traderenrur veriti,atque Barban, ne deftituti auxilio

horum bellarecogerentur, tumultuabantur, & ad-

mififfent aliquid in Mithridatem, niíi Legatos a fè

miíTos ille praetendiífet, non pacis petendae caula j '

íed ut Romanorum apparatum ípecularentur. Id. ib.

Juravit le nunquam cum Romanis pacem habitu-

rum, propter ipforum avaritiam, пес traditurum eis

quemquam, nee fàiîurum quicquam niíi in commu-

nem utilitatem omnium. Appian.pag. 238.

Cum jam in GalatiamPompeius venilfèt, ei Lu-

cullus obviam fa&üs eft, Dio lib. 36. ad Danaia caftel-

lum. Strabo.lib. vi. p. 467. EratLucullus Conliilatus

ordine & aetate prior, led Pompeii ex pluribus im

pedís &gemino triumpho dignitas íiiperior. Falces

utrique laureata;,vi£toriarum cauià,prœferebantur.

Quia vero veneratPompeius longa via períoca árida

& íqualida, tórridas laureas faícibus ejus circumje-

£tas,cum confiderarentLuculli li&ores, benigne il-

lius li&oribus largiti íiint ex luis recentibus&vi-

rentibus. Earn rem amici Pompeii in fauftú omen

verteré , Luculli vi£toriarumpramia & ornamenta

Pempeium fàëturum. Flutara. wLucul.pag. 416.

Lu-

lu'-¡l

i;6 MITHRiDÄTES VI.

LuculiusPompeio debellatum omninoMithrida-

tem affirmavit, ñeque expeditione quicquam opus

eñemilitari : hac eadem de cauia etiam viros, aSena«

tu ad res componendas ablegatos jam adeflê» Pom-

peio cum ut retro cederet,non perfuaderet , adeum

criminandumfè convertit: inter aliaprobra, homi-

nemmultarum fubinde rerum agendarü,bellique Sç

imperii cupidum nominans. Pompeium parum ea

moverunt : itaque propofito edi&ojuffit , ne quis in

pofterum Lucullo obtemperaret. Dio lib. 36.

Lucullus in Galatia diviiit pro arbitrio captum de

hoffce agrum, & dona alia dédit, indeque acerbe a

Pompeio eft repreheniùs , quod hofte vivo Provin

cias componeret,praemiaque&honores elargiretur,

qua; faceré patrato & confecto bello vistores íole-

rent. Milites ab eoPompeius abftraxit omnes,i6oo.

íolum ad triumphum íllí reli&is; itaqueLucullusRo-

mam rediit,& Pompeius movit inMithridatem. Flu-

tarch. in Pomp. ¿5 in Lucul.pag. fió.

Pompeius eaftra metatus eft in Mithridatis fini-

bus: qui tum e propria ditione habebat leebffimura

exercitum. 30. M. peditum, 3. M. equitum, 2. tantum

Flutarcho^d regniiùi praefidium. Et quia Lucullus

eamregionem nuper vaftaverat, propter inopiam

commeatuum, multa fiebant transfugia, quamvis

Rex in depreheníos feviebat atrocibus iùppliciis,

quosautderupe dabat precipites , aut mulctabat

oculis, aut vivos comburebat : quo metu abfterre-

bat quidemmultosne transfugerent,ied nihilomi-

nus atterebatur inopia. Appian.fag:^^-

AtPompeius equitibus collocatis in infidiis, alios

mifit, quipropalam ftationemRegis laceflerentrquos

juffit

MITHRIÜATES VÍ. i#

juffit poft provocationem cederé, quafi territos, do

nee hoftes in iníidias prove&i terga verterent: &

fortaftè viÊtores irrupiiîènt in caílra cum fugienti*

bus, ni Rex hoc ipíum metuens, produxiffetpedites :

illi vero retroceíferunt. Нжс fuit prima inter partes

equeftris velitatio. Id. ibid.

Mithridates aliquandiu fubterfugiebat,quod copiis

eiîètminoribusinftru£tus,vaftabatque obvia quam-

que regionem,hoftemqüe hinc inde circumducere

& commeatuum inopia afligere ftudebat. Ubi vero

Pompeius Armeniam ingreífus eft, partim hac ipià

de cauía, partim ut earn deièrtam occuparet; ibi de-

mum veritus Mithridates, ne ea regio ièàbiènt'e in

potèftatem hoftium veniret, eo perrexit. Dio lib. 36.

Tumulum ex adrerio hoftium tutum iniedit, ipiè

cum totoexercitu quietemegit, penuria rerumne-

ceftàriarum Romanos Ce cónre£fcurü íperans, quaî iî-

bi in fua ditione commoranti, undequaquè afFatim

advehebantur. Erat íub eo túmulo planifies nuda

pofíta : in earn iïibinde nonnullos equitum demitte-

bat, qui obvios quoique laederent 5 quo effè&um eft,

uterebriab hofte ad eumtransfugerent. Id. ibid.

Pompejus cum eo in loco hoftem aggredi non au-

deret,aliumcaftris locum obtinuit, circa quem o-

mnia fylvis erant obfita, ut minus jam hoftium equi-

tatus iàgittariique nocere poiîènt. Ibi infidiis com-

modo loco pofitis, ipiè cum paucis ad caftra hoftium

palam acceffît: tumultuque excitato, ad locum,

quem deftinaverat,' e caftris eos pertraxit : itama-

gnam hoftium caedemfècit. Addiditearesanimum,

ideoque alios ad alias regionis partes emifit, qui

commeatus explicarent. Cum

щ MITHRIDATES VI.

Cum montem, in quocaftra habuerat,quafiari-

dumMithridates reliquiffet, eum ipium occupavit

Pompeius, atqueexfruticum indole locorumque

convexitate conjiciens iubeiîè ibi fontes, imperavit

puteos paffim deprimi,fuitque in caftris itatim aquse

affluentia,ut mirareturtam diu id Mithridatem fu-

giffe. Plutarchin Vomp.pag.6tf.

Mithridates autemmontem occupavit inAciliiènvi,

qua praeditum, apud Daftria, non procul Euphrate,

qui dividit minorem Armeniam ab Aciliièna. Strabo

hb. к. pagffi. Pompeius caftra Regis in minore Ar

menia juxta montemDaftracum. Orof.lib. 6. cap. 4.

Ibi vallum цо. ftadiorum crebris caftellis diffin&um

Regicircumdedit, ut difficilem eifrumentationem

redderet. Id opus Rexnon impediit, five metu, five

imprudentia , quas plerumque (biet calamitate ante

cederé. Per dies yo. Plutarcbo tantum 45-. Pompeius

obièiîum tenuit, Mithridates quidquid jumentarum

cum ma&aviíTet, equis tantum ièrvatis,ut famem

exercitus iùblevaret, abiit. Appian.pag. 239.

Rex Manaitin regionem Armenia^ Deo ejufdem

nominis coniècratam,per aliquot dies cepit,frequen-

teique alios iè adjüngere, Marcii quoque exerckum

Pompeio acceffiffepercepit, regionem hanc fibire-

linquendam ftatuit. Igitur no£fcu caftra movit, & no-

£turnisdeinceps itineribusArmeniamTigrani ííibdí-

tam petiit.D/o lib. 36. Atque Pompeium periequen«

tem belle repeliere ftatUens. Orof.lib 6. cap. 4.

Pompeius vix eum aliecutus extremum agmen in*

vafit. Rex ne tum quidem, quamvis amicisiuadenti-

bus, deföendit in pradium, contentushoftemfubmo'

MITHRiDATES VI. m

vereper»equites, & veípere in denfiffimasfylvasíc

abdidit. Appian.pag.z39. ,..■

_ Sequenti die vicum occupavit circumquaque mu-

nitum rupibus: ad quem unicus afcenfus patebat, &

1ervabatura quatuor cohortibus.Romani quoqueex

adverib ftationem oppoiuerunt, ne Rexeffugeret.

Dio lib. 36. Cum in ipíbs limites adventum eflet,me-

tuensPompeiusneEuphratem tranimittere Mithri-

dates anteverteret, atque ita efFugeret, noÊturnam

pugnam tentare inftituit. ilutarch.infompp.636. Eo

itatuto prior caftra clammovit, fèfèjlitque Barbaros

meridie conquieícentes , ea pergens via, qua ipíi

erantituri, na&uíque locumidoneum intercolíes fí-

tum,ibi milites in edita traduxit, expeSfcavitqueho-

ítium adventum. Barbari,quibus nihil tunc adveríí

evenerat, & jam in loca tuta fe accederé credebant,

íecure ñeque cuítodiae etiam cauía quoquam prге

тто, ibant íperantes abiníequendo jamRomanos

deftitutos. Dio lib. 3&

Quo tempore fama fert vidiflè Mithridatem in

íbmnis ípeciem,quíE futura ei pronuntiaret. Vide-

batur fibiin mari Pontico fecundo navigare vento,

Boíphorumque jam prolpicere & comiter una vé

ceos afFari, ut qui certa &indubitata incolumitate

gaudeat , verum repente ab omnibus fè repentie de-

îertum,ac fragmento exiguo navigii jaftari. His oc-

cupatum motibus & imaginibus affiftentes amici ex-

citavere,Pompeium nuntiantes adene. Pugnandum

igitur neceiftrio pro vallo erat, educb'fque copiis

ftruxeruntDuces aciem. Plut.in Pomp.p.636.

Quos parare iè ubi Pompeiusanimadvertit, dubi-

tavit

366 MITHRIDATES VI.

tavitper tenebras diícrimenpraclii, tantum circum-

fiindendos, ne fùgerent, arbitrates eít, ас Tub lucem

exercitu (uo,qui ftrmior erat,aggrediendos. At ma

jores natu ordinum du&ores precando & adhortan

do concitaverunt. Id. ibid.

Porro id praelium fie commiflum eft. Prima

omnium ex compofito omnes tibicines fimul claffi-

cum cecinere, poft & milites & caetera turba clamo-

rembellicumfuftuleruntj tum alii haftis ícuta, alii

(axis œrea vaià percuflêrunt. Montes circumeavi ac-

ceptum íbnitum quam maxime terribilem reddide-

runt, quem ut repente Barbari nocbirnum in deíer-

tis locis accepere, vehementer animo deje&i funt , íe

divinitus immiíílim in malum incidiiîè rati. Intérim

Romani undique de iùblimi lapidibus , iàgittis telif

que jaculan, & ob tantam multitudinem nullum fine

vulnere telum cadere: Barbari in mmmum diferimen

adduçi ( non enim ad pradium , ièd ad iter fc compo-

ilierantjobièrvabanturque eodem in loco equi came-

lique multiplices,tum virimulierefque,partim equis,

partim curru , covinis carriique promifeue tracrati.)

Alios accepta vulnera,alios expecbtaterrere; igitur

tanto iàcilius , ipfiiè in concurfu prementes, perire.

Dio Hb. 36.

Нгес eminus i£tí mala tolerabant:Romani,cum ja

cula omnia confiimpfifTent,inBarbaros decurrerunt,

ibi extremorum caedes гасЪ,(& erant plerique iner

mes; ita,ut ad mortem unus i£fcus fufficeret ) quique

in medio erant , undique ob prœiènspericulumhuc

ièrecipientibus exterioribus,premebantur, mutuo-

que ièiè trudentes conculcanteique peribant, cum

neque

MITHRIDATES VI. iSi

ñeque fè ipíbstutari ñeque ho/teraaggredipoflènt:

quod major pars équités ас lagittarii erant, quibus

neque in tenebris profpe£fcus, nequeintantisangu-

ftiisconatus ullusprocedebat. Id.ibid.

UbiLuna erfulfît, Barbari utique iè in lucehoftera

depellere rjofle putantes gaudebant, poteratque

ipíis commódo effe, nifi earn a tergo Romani habuis«

lent: modo,hac, modo iliac incidentes, juftumcona-

tuíque eorum magnopere decepifient. Nam quia

admodum fréquentes erant, iimul omnes umbram

perquam deníam edebant, qua» Barbaros, cum inva-

derentur,decipiebat. Fruftraeniminanem umbram,

ac fi jam cominus ftarent, impetebant: cumquein

umbra propius congrederentur, etiam prater expe-

cbtionem mlnerabantur. Eo modo & plurimi font

interempti, & haud pauciores vivi in poteílatem

hoítium vènerunt. . Id. ibid.

Noäurnum hoc riiifleprselium omnes fere Hifto-

rici confentiunt; folüsAppianus interdiu rem ita nar

rât. Poftridie uterque exerdtus primo manearma-

tus eil, & progreffi utrimque ftationarii volitaban*

tur per-declivia: nonnullr etiam équités Regii,fine

equis injuffi opem ferebät iuis militibus : in quos cum

compluresRomanorum équités irruerent, Regii uno

agmine caftra curiii petebant , ut coníceníis equis cö

Romanis aequoMarte confligerent. Eos ita cum cla-

möre curfuque ruentes conípicati e íuperiore loco

qui adhuc armabantur, rem non intelligentes, rati-

que hos captis diveria parte caftris fugere, & ipfi

projeÊtisarmis fügiebant : &cumnon pateret exitus",

impingebantiníeinvicem, glomerabanturq; doiitte

Pars II. L *.■■■•'"■ 'srj per

l62 MITHRIDATES VF.

perrupes defilirent. Atquc ita Mithridatis exercitus

pèriit propter temeritacem eorum, qui dum imffi

volunt fuis íuccurrere, tumultum excitaverunt. Re-

liquum facile fuit Pompeio conficere, caedenti pre-

hendentique inermes &impediros rupibus, Appian.

pag.239.tf 240.

Longe plus quam decern millia interiiHè narratf/«-

iarcbus.?\urimos fùiiîè occiíos,haudpauciores vivos

in poteitatem Romanorum veniííe, Dio. Quadragin«

ta millia, Eutropius. Totidem cada vel capta, Orojius.

Pompeium vero 20. vel. 30. tantum de cxercitu fuo

amififlè & duos centuriones , Eutropius. Romanos

vulneraros mille, vix autem 40. interfectos ícribic

Orqfius.

Ipfè Mithridates initio oäingentorumequitum

cuneo per Romanos erupit. Мох ceteris dilapfis, ío-

lus relictos cum tribus eft: in quibus Hypíicratia

ûi\tpd\ex,Valerio Maxyno conjux, quœfèmperqui-

dem virilis audacia» fuerat, quare Hypficratem cam

Rex appellavit.Tunc vêro vefte amiäfca viriliPeriica,

& equo vecb , nee corpore ex füga; prolixitate fàti-

ícere vilà eft, nee curando Regis corpore&equo eft

fàtigata. Plut. inPomp.p.6^6. Filia quoque Dripetine

Laodice Regina nata, dupiieiordine dentium defor«

mis admodum,comes fuga; patris fuit. ValMax. lib. t.

cap. 8.

Sic igitur Res inter tiimultus belli fuga elapfùs, ad-

jutus etiam beneficio fubluftris no&is evafit : per dé

via equum manu trahens, atquead omnesnoctor-

nos ftrepitus trepîdans ; Orof.l. 6. с 4. donee in quos-

dam équités mercenarios incidit, & peditum circi-

ter tria millia, a quibus ftatim deductos фin caftel-

lum

MITHRiDATES VI. 163

lum Sinoregem ; ubi multum pecuniae coacervave-

rat. App'ian. с 240. Quod caftellum Inora ïhtarchoy

Sinoria Straboniyin confiuio minoris & majoris Ar

menian polítum,//¿>. zz.pag.m.

Mox data flint ab eo muñera &annuaítípendia

numeratafugs comitibus, ablataque inde ferme ièx

millia talentorum. App'mn.pag. 240. Indequeiumfit

veftes pretioías, quas confluentibus ad ipfiimex fu

ga diftribuit. Praeterea lethale virus cuiqueamico-

rum ferendum iècum dedit, nequisin manus ho-

ftium veniret invims. inde in Armeniam ad Tigra-

ncmcontenäit.HutarcbJntowpp.etf.

Cum ab eo per Legatos compellatonullum ami* .

cum reiponiùm tuliiîèt, quod is MkhridatemTigra-

ni filio iùo (erat is nepos Mithridatis) contra íeíedi-

tionis caulàm fuifie prastenderet : ac ob idprater-

quam quod Mithridatem non fuícipiebat, Legatos

etiam compreheníos in vincula conjeciiîèt: ita ípe

fuafruftratus,inColchidem veríiiseft. Diûlib.36.

Cum nuíquam curfum intermitteret, diequarta

Ëuphratem tranfíit. Per triduum deinde diípofitis

& armatis praeíentibus, velaccedentibuscopiis,in-

vafit Chotenen, prafecfcuram Armenia?, ubi Chote-

nos Hiberoíque miffilibus ac glandibus iter impedí-

re conatos propulit, & pervenit ad Abíarumfluvi-

um. Appian. pag. 240.

Pompeius,quiMithridatem in(èquerentur,emittit:

Is veroPhafín flumentransgreímseffugerat. Dio Ц6.

Tigranes pater infiliumTigranem, íolum,Phra-

hate in regnum reverío,adArtaxatorum obfidionem

profè&us, pralium eum vicit,atque is infugapri-

L 3 . mum

164 MITHRIDATÊS VI.

mumad Mithridatem avum iè contulit. Eum autem

vicfcum eife cum intelligeret, atque ipíiim auxilio

aliorum magis indigere, quam alii poííe opitulari,ad

Romanos iè adjunxit, Pompeioque ad Araxem flu-

men occurric, apud ïlutarcbum: eoque Duce ufas

Pompeius in Armeniam atquc adverium patrem

ejus,exercitum duxic. Dio tbid.

Tigranes pater re cognita territus, ftatim рггесо-

nemadPompeiummifitjtraditis etiam Mithridatis

Legätis, quos in vincula conjecerat. Cum filius im

pedimento effet, ne quicquam tolerabile poflèt im

petrare, nihiloque minus Pompeius, tranfmiflo Ara-

xe fluvio Artaxatis appropinquaret, ibi demum Ti

granes urbem ei dedidit,ipièqueiùaiponteincaftra

Pompeii advenit, ne caduceatore quidem pramilïb :

ita (ê, quo & reverenda Pompeio, & miièricordia

dignus videretur, comparaverat, ut quantum ejus

fieri poterat, maxime inter priftinam dignitatem, ac

praîientem humilitatem , medium iervaret (latum.

Togam namque, quam dimidia iui parte albam ge-

rere iblebat, & candyn totum purpureum exuerat,

tiaram autem cum faicia gerebat. Id. ibid.

Permiiftirus ejus arbitrio omne fuum jus, & ac-

cufàturus filium apud ipiurn judicem. Cui cum

PompeiusTribunos &Pr2efe£tos equitum obviam

mifiiîèt honoris gratia,Regis comités parum iecuros-

iè rati, quia caduceatorem non prasmiièrat, retro fil-

gerunt. Appian. pag, 243-

Ubiad caftra Pompeii 16. ab Artaxatis milliario Ti

granes venit,praeito ei fueruntduo Pompeiili&ores,

qui jufferun^ut equo deicenderet, quo vecbs patrio

more

MITHRÍDATES VI.

more ipíiim etiam vallum intraturus f'üerat. Nemi

nemenim mortaliumincaftris Romanis unquam vi-

dim, qui equo iníideret. Obtemperavit Tigranes,

gladiumque diicinxit tradiditque eis. Dio ut[ирга.

Pedibus ingreiîurr^projeâoque diademate in ter

rain prolapíum, adorantemque iè more barbárico

intuitus Pompeius, miièricordia commotus exiluit,

&appreheniàdextera eumerexit, atque infigne ré

gi urn, quod ille de íüocapite abjecerat,repofuitj &

federe juffitad latus fuum,ex altero filium collocans;

qui ñeque aíTurrexit patri, neque ulla comitate erga

. ' Tigranes íe regnumque iuum Pompeii ditioni

permiiit, & ab hoc deinde fimul cum filio,ad cœnam

invitatus eft : verum filius vocatüs non adtüit, qua re

in primis fibi Pompeium infèniùm reddidit. Id. ibid.

Patri avitum Armenias regnum reilituit, filium ve

ro m Gordena & Sophena regnare jiiffit. ïluu in

Lucul. Has conditiones áccepit pater : indignatus ve

ro filius, fiigam cogitantem in cuftodiam dedit, de

inde in vincula, & tandem ad Pompeii triumphum

lèrvatus. Plutarch. ¿5" Applan. pag. 24г.

Pompeius relicto ad pnefidium Armenia? Afra-

nio , per gentes circum colentes contra Mithrida-

tem iter intendit : Albani& Iberi primo petenti tran-

fitum Pompeio dederunt. Alii narrant Oraezem Al-

banorum Regem & Artocum Iberorum cum 70.

millibus iniieuas Pompeio ilruxiue circa Cyrtum

flumen: bellum quidem propterhyemem dilataffe

ferunt Romanos. Appianpag.242.

Mithridates hybernabat in Dioicuriade. Id. pag-

L3 240-

i66 MíTHRIJDATES VT.

240. Ubi initium eft Ifthmi Euxino & Cafpio mari

interje&i. Strabo lib. n.pag. 497.

VerePompeiusCyrnum tranfiit, quareinterri-

tus Aríaces ad Pompeium de paceimpetranda inter

nuncios cum donis miíit, & earn tandem iniit Dio

lib. 37.

Mithridates pergentes Scythicas, vel infeniâs vel

alienas , iter fecit, partim conciliatis hominibus,

partim vi ada&is, & Heniochos quidem, libenter

exceptus, tranfiit: Adiaros vero obfiftereaufos fu-

gavit. Marotichas deindeingrcflus,multisíübditas

regulis , ob fàmam rerum geftarum , regnique ab

omnibus hoípitaliter exceptus dedu£tufque, multa

dona dedit recepitque, atqueetiam in íbcietatem eos

pertraxit : elocatis nliabus potentiffimum quemque

illorum fíbi conjungens. Appian.pag.240. Ö 241. De

Zygiorum autem tranfitu fpem abjiciens ob loco-

rum difficultates iftorum & fèritatem hominum,

aegre per oram inccffit, plerumque mareconícen-

dens. Strabo. lib. n.pag. 496.

Machares Mithridatis filius, qui in Bóíphoro Cim-

merio tuncregnabat&Romanorü rebus ftudebat,

cum patrem audiviííet tarn brevi tempore, tot feras

gentes, &quse vocantur clauftra Scythia2,nulli an

tea permeata tranfíifle, Legatos ad eum miíit, qui

excuíarent, quod neceífitate coaftus Romanos со-

luerit; íed ubi cognovit eumimplacabilem, fugit in

Cheríonefum Ponticam, incenfis navibus, quo patri

perfèquendi fàcultatem adimeret ; íed cum ille immi-

fiíTet in eum claflèm aljam , manus íibimet intulit.

Mithridates amicos, quos ipíe Machari in regnum

abeun

MITHRIDATES Vi. 167

abeunti comités addiderat, omnes intcremît, dome-

ítícos vero dimifït incólumes. Appian.p. 241. Patrem

per ejus familiares, fècuritate & pecuniis miffis, ad

fàcinusimpulios, filium interfeciííe, ícribit Dio, lib.

36 Macharem quoque parricidio trucidatum abeo

fiiifte refèrt Oroíius, kb. 6. cap. f.

Pompeius in Sepcentrionem Scythicum,icer tan-

quam in mari ftellis iècutus,&adPhafimfluvium

Serviliusillicum clafle occurrit,qua tuebaturPon-

tum ; íedMithridatis infectatio^jüi in gentes Bofpho-

ri & Maeotidis incolas abdiderat iè, magnas perple-

xitatesÎPompeio tribuit. Plttt.inPomp. Depoputata Al-

banorum regione &cum iis расе inftaurata&cum

lberis, in Armcniam minorem divertit. Id. ibid.

Ex Armenia in Syriam profèctus, ubi Regum &

populorum rebus conftkutishyememtraniiitjca-

ftellumveroSymphorium ei tradideratStratonicc

Mithridatis concubina, hocunum pacb,utfi forte

Pompeius Xipharem filium in poteftatem redigeret,

matri eum ièrvaret incolumem. Id. ibid.

His cognitis, Mithridates filium Xipharem inter-

fecit ad freturn, infectante matre ex adverio littore,

& cadaver inièpultum, projecic pietatem negligens,

modo matri doleret quae peccaverat. Appian.p. 24?.

Dum rebus in Syria &Judaea tratbndis deftinetur

Pompeius, Mithridates Pontum circumluftravit, &

Panticapeum, quod eft in Europa ad oftiumPonti

emporium, occupavit. Id.p. 244. Ipiè quoque Lega-

tosadPompeiumadhucinSyriamorantem, & ne-

(cientem eum eflê fuperftitem, mifit, qui tributa*Po-

puloRomano pollicerentur,fi concederetur ei regnü

L 4 pater-

tfg MlTHRin'ATES VL

paternum. Cumque ille poftularet,utipfeRexveni-

ret,ficut Tigranes venerat,id fe fa£fcurum negavit,

utparum decorum perfona: Mithridatis, miilurum

tamen filios & amicos. Li.pag. 24?.

His diftis, dele&us máximos habuitpromifcue,

tarn e fèrvis quam ex ingenuis: arma quoquemulta

& tela fabricabat& machinas,nulli parcens materia:,

nebobus quidem aratoribus in ufum nervorum.Tri-

buta omnibus etiam tenuibus prœicripfït, qua; a Mi-

niftris exigebantur cum multorum in jüriis, non ièn-

tiente Mithridate. Morbus enim quidam ulcerofus

fàciem ejus invaièrat, ut a iolis -tribus Eunuchis afpi-

ci pateretur, qui eum curabant. Quo percurato, jam

etiam copia; parata; aderant, 60. cohortes íexcente-

папаг & alia multitudo numerofà, navefqüe, & loca

opportuna,quaeDuces illo a*grotante occupaverant,

trajecitque partem exercitus Phanagoriam alterum

emporium fitum in offio,utaditumutrinque tene-

ret ; Pompeio etiam turn hasrente in Syria. Id. ibid.

Eodemtempore CaftorMithridatis pra;fècT:us,qui

Phanagoria; prseerat, Tryphonem EunuchüRegiú

(a quo tortus aliquando fuerat)intrantem adortus in-

terfecit,&plebemad libértate vocavit; qusequam-

vis jam arxtenereturab ArtapherneceterifqueMi-

thridatis riliis, aggeftis circunquaqueligniseamin-

cendit. Quo metu Artaphernes, Darius , Xerxes,

Oxathres & Eupatra,liberi Mithridatis, feíe dedide-

runt. In his folus Artaphernes erat ferme quadrage-

narius ; reliqui fbrmofi pueri : Cleopatra vero, altera

filia, reffitit : cuius generofitate pater dele£fcatus,fub-

miffis muitis Dicrotis earn eripuit. Id.ibid.tf p. 246.

Reli-

MITHRIDATES VI. 169

ReliquosCaftorarceoccupata, ad praefides Roma

norum tranímiíit. Orof lib. 6. cap. f.

Quptquoterantinpropinquo caftella nuper 00

cupata a Mithridate, audaci exemplo Phanagoren-

fium permota defecerunt Cheríoneíus , Theudofia,

Nymphaeum, aliaque circa Pontiim opportuna bel-

lo gerendo. Appian.pag. 246.

Mithridates accenfus ira, non íblum defeäorum

nonnullos depreheníos iîippb'cio affecit; ièd etiam

compluresamicos iùos & Exipodram filium fuum

interfècit. Orof.lïb.6. eapj. Et videns crebras defèâia-

nes,& fufpeQxim habens exercitum , ne parum con-

ftantis eiîètiidei,quippe coa£fcus ad militiam,pr£eièr-

tim accedentibus gravibus exa&ionibus, &adverfi-

täte fortuna ièmperintutaapud mutabiles iùbdito-

rummilitum ánimos, mifitadScythiam per Eunu-

chosad Reguíos nuptum filias; petens ut quampri-

mumcum copiis venirent ad auxilium. Наг deduce-

banturayoo.militibus, qui parum a Mithridate di-

greiTi,Eunuchos interfècerunt,quod ab his apud Re

gem temper moleffifuerant, & puellas ad Pompe-

iumadduxerunt. Appian.pag. 246.

Pompeius,relicfcaSyria, Amiiiim in Ponto profe-

£fcus eft : ubi ambitione impulfùs , quod in Lucullo

tantopere reprehenderat, ipíe egit: dominante enim

in Bofphoro Mithridate , qui manum haud conte-

mnendam jam contraxerat, quafi omnibus confe

ttis, Provincias ordinavit& dona contulit. Plutarch,

in Pomp. pag. 63g.

Et quidem Pontum,vivente adhuc Mithridate, in

Provincia; formamàb eo reda&umLivius indicate.

• : ' * L 5 103.

,70 MITHRIDATES Vî.

102. SedPompeius illo deje&o, quaeadArmeniam

ifant&Colchidemreguiisdivifit, quorum opera in

bello uíiis fiierat , reliqua in undecimReipublicas di-

ftribuit,&Bithyniaeaddidit, ut ex utriique una con-

ftaret Provincia. Strabo lib. n.pag. ^41.

Mithridatium aPonto avoilfumBogodiatoroPom-

peius dedic. Id. ibid. Luna;, quas a Comanis colitur,

Archelaum Regia Dynaftia praditum, creavit Pon-

tificem. Appian.pag.2s1- AttalumPaphlagonia; Re-

gulum fecit. Ibid. Attalo & Pylaemeni Paphlagonia

reddita eft. Eutrop. lib. 6. Circa mediam illius port

ea aPylaemene moriente P.Romanus reliftus eft hae-

rzs.SexRuf.brev.Qkoa. mediumArmeniam minorem

DejotaroGalatiasRegi concefíit.Appian.pag.2<¡i.

Mithridates tot liberis & caftellis totoque regno

fpoliatus , dignitate quoque amiiîà &ipe auxiliorum

e Scythia , tarnen ne tum quidemquicquam humile

aut praiênte calamitate dignum cogitabat: ièdad

Gallos, quorú jamantehacdecauiâparaveratami-

citias, iterdeftinabat, ut cum eis per Alpes Italiam

invaderet; Iperans multos Italiae populos odio Ro«

manorum fibi adjungendos. Id.pag. 246.

Eos magníficos conatus deftituitexercitus,deter-

ritusipiàimmani audacia & expeditions longitudi-

ne, turn quodducerentur contra viros,quos ne domi

quidem fùftinere pocuerant : & exiftimabant Mi-

thridatem rebus iûis defparatis velle fbrtiter potius

ac regie vitam finire,quam in otio.Attamendurabant

aliquantiфer, &quietieumpatiebantur: eratenim

non mediocris & haüd quaquara contemnendus

Rex vel in calamitatibus ld.pag.2tf.

Contra I

MITHRÏDATES VL „ 171

Contra AretamArabia» RegemPompeius expefta-

tíonem íulcepit. Dio lib^j. Quae expedido apud muí-

titudinem caftreníem non quidem carebat repre-

henfione: declinationcm enim putabant eam inte-

quendi Mithridatis, atque in illum vertenda arma

cenfèbant,veterem hoftem,qui jam bellum inftaura-

bat&parabaturper Scythiam & Pannoniamcum

exercitu invadere kaliam. AtPompeius pronius fibi

fa&u exiftimabatviresopprimere bellum gerentis,

quam corpus capere fugientis. ilut.inïomp.p.6^0.

In hocrerum ftatuPharnaces filiorum & fepe re-

gni hasres defignatus; patri ftruxit infidias,five quod

timebat,ne Itálica patris expedido omnem ei apud

Romanos ípem reconciliadoras pra2cluderet,fíve alia

cauià vel cupiditate permotus. Captis autem confciis

&ad torturam admods, Menophanes periùafit Mi-

thridati,non oportere in difceiîiinecari filium ad eam

diem cariflïmum: iolere enim has mutationes exilie

re belli tempore, quo finito & illas conquiefèere : fie

ille períuaíus,filio veniam obtulit. Appian.p.24.7.

At ille indicio quodam territus,& íciens exercitum

alieno efle ab expeditione animo, noctu primarios

Romanorum transfugas proximeMithridatem ten

dentes aeceffit, &periculumfíin Italiam irent, ipíis

nonignotum exaggerans,multaquefímanerent, eis

pollicens, induxit eos, ut a patre deficerent.Moxque

no&e eademadaliapropinqua caítra dimiíitnunti-

os; & illis quoq; pertraftis in iùam ièntentiam, mane

primi transfuga; conclamaverunt, quibus proximi

quiq;,&moxalii poft clamorem reddiderunt, atq; et-

iam navalis exercitus: fortaíTe no omnes praemoniti,

fed

до MITHRÏDATES VI.

fediùapte facilitate proni ad contemnendum milc-

rum & novarum rerum iemper cupidi , alii conicio-

rum ignari,putabant omnes corruptos, ratique ie Го-

los non poife refiftere pluribus, neceflitate magis

quam volúntate addufti acclamabant cum ceteris.

2d. ibid.

Mithridates excitatus clamorejiniiitquoiHam ro-

gatum, quid fíbi poícerent: illi non diffîmulantes aie-

bantièfilium Regem petere juvenem pro iène Eu-

nuchis dedito, interfectore multorum filiorum , du-

cum& amicorum. His audids Mithridates eos allo-

.cuturus prodiit,& interim manus quidam prasfidia-

riorumconfèrebatiè adtransfugas: qui negabant fè

eos admitiere, nifi ad fidem impetrandam ederent

aliquod fàcinus,fimulque Regem oftendebant : at il

li equum fugientis interiècerunt,&Pharnacem quafi

jam voti compotes Regem appellaverunt: quorum

q idam membranam chartaceam longamlatamque

etemplo depromptam vice diadematis circumdedit

ejus capiti. Id.pàg. 248.

Id conípicatus iènex e iùperiore porticu,alios poifc

alios mittebat ad Pharnacem , qui tutum abitum pé

tèrent : fèd cum nemo rediret , veritus ne Romanis

dederetur,iàtellites&amicos,qui àdhuc apud eum

permanebant,laudatos miiitadnovumRegem; quo

rumaliquot in via prater opinionemoccidit exerci-

tus. Id. ibid.

Ipiè diu ex altiffimo muro filiumfruftra precatus,

ubi inexorabilem vidit,moriturus exclamaffe fèrtur :

Quoniam ¥barriaces morijitbet, vosfiefiis Diipatrii, pre-

çor, ut quandoqueÖ ipfchancvocem a liberisfuis audiat.

Statimque deicendens ad uxores , pellices ac filias

luasjvenenum omnibus dedit.Oro/iib.6. с. s- Sic

MITHRIDATES VI. 173

Sic Dio rem narrât. Pharnaces fàcillime fibi con-

ciliatis,quos ad eum comprehendendum pater mifè-

rat, cum his, iiíque, quos jamante paraverat, refta

adipium patrem contendit. Is tumPanticapad dege-

bat: audienfque nonnullos milites adveríusfiliume-

mifit,ipíe ftatim fubiècuturus; led hos quoque,quip-.

pe qui Mithridatem ipfi etiam non amabant, Phar

naces levi momento convertit : urbeque haud invita

occupata,patrem, quiinregiamconfugejat, intere-

mit. Lib.^j.fag.^S.

Mithridates exempto ex involucro veneno quo

ièmperaccingcbatur, una cum gladio, id miícebat>

duae vero filias virgines, quae apud cum educabantur

Mithridatis &Nyna, ^ÉgyptiCyprique Regibus de-

íponlse,enixe rogabant,utante illum potionem vene-

natam fumèrent, vetabantque bibere, doñee, ipfie

faauíerunt, &has quidem veneni vis penetravit con

tinuo: inMithridatem quamvis data opera ambulan

tem concitatius nihil agebat, propter quotidianam

Pharmacorü coíuetudinem , quihus íe cotra venéfi

cos praemunire íolebat,qua: nunc quoq; vocátur Mi-

thridatis.íi.i¿>.Ict.us gladii, quem fuá manuintulerat,

cum propter £etatem,pr£eíenteíque, quae cireuftabät

calamitates, imbecillior raStus, tum veneni ffiptione,

cuicuimodî tâdem id fùerit,debilitatus.lgitur cum ne

fe ipiùm côfèciftet, & diutius tempus trahere videre-

tur. Diolib.37.p46. Bituitum^eljZ/rfx^MWJwz/^Bitovi-

umGallum,cujus dextera uftis fùerat in praelio, ut iè

periclitantem interimeret,rogavit,ne in triumphum

abftraheretunqui precibus permotus,Regi officium

prœih'titneceflàrium. Appan.pag. Я48. 0 349. Dedi

que

174 MITHRIDATES VI.

que a iè ipío & ab hoftibus csíiis oppetiit Dio ut

fupra.

Sic periit Mithridates Panticapad in Boiphoro Ci-

meriOjVir neque filendus , nequedicendus fine cura,

bello acerrimus, virtute eximius, aliquando fortuna,

fèrnper animomaximus , confiliis dux, miles manu.

Veil. Paterc.lib. 2. cap. \%. tandem Rex pofb Alexan-

drum maximus. Cicero in Lucul.

Vixitannos ra. exEutropio Hb. 6. & Orofïo lib. 6.

cap. f. Qui Liv'mm íéqui íolent&quem etiam ièqui-

mur, &Appianum, illi tantum 68- aut 69. affignant ;

at cum ex ipío autore& Memnone ingens cometes

affulfit quando natus eft Mithridates , Seneca ilium

cometem apparuiflê Attalo régnante refèrddeoMi-

thridates genitus effet poftextin&um Attalum , &

non eo régnante, cometes non viiùs fiafièt Regnavit

annos 60.ÍÍ ipiï annos 12. concedamus,cum ejusmor-

tuus eftpater.

Bellum Mithridatem cum Romanis geffiflê per an

nos 46. narrât Juítinus/¿¿. 97. cap. 1. annos 42. nu-

merat Mith initio, alibi 40,/« Syriac.p. 218. Ö* Mtb,

pag. 249. Florus lib. 3. cap. f, ut & Eutropius lib. 6.

Plinius totidem lib. 7. cap. 26. Titulus in delubro Mi

nerva a Pompeio pofitus, bellum Ьосзо.аппогшп

iuiifè notat-Oroíius ita inquit: Sed in his temporibus

30. gerendi Mitbridati belli inveniuntur anni:qualiter

autem 40. a pleriiquedi&ifint, non facile díícerni-

tur lib. 6. tap. i. infine. Atqui ab initio primi belli

Mithriçlatici uíque ad ipiùmMithridatis exitum,non

plures quam aô.inveniuntur anni; intermediis quoq,

pacisannis fimulannumeratis. IJtrotundario nume-

ч ro

MITHRIDATES VL tff

ro bellum ülud 30. annorum fuiflè dicatur, putatUP

ièrius atat.mund. e.pag.^o.

Pompeiusintcrea Judasos perdomuerat,&redux

inCilicia reliqua,qu2 nondumlmperiumRomanum

agnoicebat,fubjugans, cum muria cqnditum corpue

Mithridatis Pompeii ad eum mifit, rcigeifaeargu-

mentum,iimul iè& regnum ei dedens. Dio ltb.37.

Cadaver patris Sinopen in trireme tranfaifit , fi-

maquéeos, quiManium ceperant& obfides mukös

Graeci ßarbarique generis, rogans, ut aut paternum

regnum, aut Boiphoranum tantum, quodMachares

frater a Mithridateaccepcrat,tenerefibiliceret. A$-

pan.fag. 2fo.

ItaremnarratPlutarchus. CumjamPompeius non

procul aPetra Arabï<n abeflèt, atqueadeo illo diejam

eiîètcaitrametatus, aecurrerunt ex Ponto lsetum

nuntium afferentes. Pompeius íiiggeftum confon

dit &nuntiavitexercitui Mithridatem deceffifle:qui,

quodièceffiflêtabipio Phamaces filius, manus fibi

ipie intulerat. Omnia illic Pharnacem occupaiTe,ea-

que fibi & Romanis ícripfifle faceré. Inde exercitus

baud immerito,quafi inMithridatis corpore iexcen-

tís extincüs hoftibus, ovans convertit íe ad (aerifican-

dum & convivía. tlut.inÍ0mp.pag.6^o.^ 64b

Pompeius impofita fà£fcis fuis& expeditionibus

quam haud ita expeebverat facilem corónide, ex

templo figna retro exArabia movitProvincias inter

medias curfim emeniùs, Amifö pervenit, invenitque

multa dona aPharnace allata,multa corpora exfami

lia regia,ip(lim etiamMithridatis cadaver non admo-

du ex fàcie cognjtú.Nam cerebrum,qui corpus cura-

verant,

г}в MITHRIDATES VI.

verant,macerare omiièrant,verum agnoverunteum

ex cicatricibus , quiidipecbculidefiderabant: nam

ipiè non fuftinuic id videre Pompeius , verum aver-

tensDeorum invidiam , Sinopen amandavic. Id.fag.

64 1.

Corpore vafto fuit , ut arma ab ipío DelphosNe-

meamquemilfa indicant: fed robufto in tantum uc

ad extremum equitationibus jaculationibuíque va

lúente mille itadia una die mutatis equis confèce-

rit,currum quoque regebat o£ti)ugQm.Apj>iar/.p.2jo:

Cum vita Mithridatis nomenhoftileextintfcum

exiftimans,nullas in defun£cum fruftra iras exercen«

das putavit, fôd in patrio ièpulehro condi juffit. Dio

lib.yj.pag.yj. Corpus illiue-regie (èpeliendum curato-

ribusejus,addko fùmptu, tradidit, & infèrri juffit

apudSinopenmonumentisregiis, laudatumob ge-

ftorum excellentiam, ut Regum aetatis Cux praeftan-

tiffimum. Appian. pag. 25-0.

Prater fummam in bello peritiam , eruditus erat

Graîcis litteris , & ideo pericas (àcrorum Graecia: :

deleäabatur etiam muíica, íbbrius plerumque ac

laborum patiens,circa muliebres tantum voluptates

intemperantior. Erat quidem crudelis & íanguinari-

us,matris fratriícjue interfè£tor, & trium filiorum ae

filiarumtotidem. Id. ibid.

Veftem,qua amicire íblitus erat iè, armorumque

molem& Iplendorem miratus eft Pompeius. At gla-

diivaginam,qusi'Confticerat talentis quadringentis,

Publius furatus venum deditAriarathi.CidarinCaius

Mithridatis colla£caneus Fauílo Syllee filio petenti

occulte dedit, open's mirifici, quod in praíentia

Pom-

MITHRIDATES Vi. i77

Pompeium fèfellit : at Pharnacés,cum port: reiciviP

iet,in illos, qui eaavertcrant, animadvertit. Vlutarclh

in F0mp.-pag.641.

Ita Mithridate de medio fablato,regnum quoque

ejus paucis locis demptis captum eft. Pharnaci mer-

cedem parricidii Boiphori regnum donavit Pompe-

ius, eumque Populi Romani amicis & íbciis adicri-

pfït. Etiamnum quidam in praefidio caftellorum ali

quotextra Bofohorumpofiti, non ítatim ièdedide-

runt* haud reíiftenti quidem animo, ièd veriti , ne

cujus pecuniae íibi tuende euftodia eflèt data, earn

alii diripientes, fibi culpam imponerent; quibuscau-

íis moti, expe&andum Pompeium, eique omnia tra-

denda duxerunt. Dio lib. y¡.pag. 37.

In Talauris vero, quam urbemMithridatesha-

buerat apparatus promptuarium, duo miliia pocu-

lorum ex Onусе gemma fa£fcorum compacbrum- '

que auro, inventa funt,multae phialac pfyctereique,

calices, leäi, fella;, ornaciffima omnia , item frsena

equorum, pectorales humeraleíque phalerse gem-

mat32 aurataeque, quibus recipiendis perceniendiP

que 30. dies quaeftor iniumpfit. Eorum pars aDario

Нуftapis filio fùccefloribus per manus tradita füe-

rat ; partem ex PtolemœorumRegum gaza Cleopa

tra penesCoosdepofuerat; unde Mithridates a civi-

bus tradita deportaverat: partem ¡píe Rex paraverat

accollegeratelegantioris iùppelle&ilis percupidus.

Appian.pag.2<¡\. ö 2f2.

Cumtrienniotardius quam debuerat, Lucullus

cleMithedate viclor non triumpharet,quodC.Mcm-

miusTribunus Plebis, adverfus eum inflammaflèt P.

Pars II. M Roma-

I78 MITHRIDATES VI.

Romanum , hoc tantum anno Confiiles introduxe-

runt pene in urbem currum clariffimi viri.

Triumphum non pompae prolixitate& rerum tra*

ducbrum copia portentofum &fàftidioiùmduxit,

ièdarmishoftilibus, quorum erat vis ingens & ma-

chinis regiis circuFlaminiu exornavit,quod erat per

iè haud contemnendú fpecbculu. Ipío in triüpho е-

quites cataphracb pauci,currus falcati decern tradu-

cti, amici & duces regii íexaginta. Naves longs ro-

ftratíe decern fupra centum translatai. IpfiusMíthri-

datis áurea iènum pedum ftatua,&gemis diftincfcum

ícutum. Fercula viginti vaíorum argenteorum, au-

reorumpoculorum,armorum&nummorum trigin-

ta duo. Нгес per viros traducía. ОсЪ muli leftos áu

reos portaverunt, (ex& quinquaginta argentum in-

fe£tum,alii centum& fèptem, argenti fignati paulo

minus vicies fèpties centena millia drachmarum. Ir*

rdbulisbreviariapecunise,quamPompeioadbellum

piraticum & quaeftoribus deácr^t.llut.inLuc.p.417.

Pompeius anno íequenti tantumRomam advenit,&

ííium de Mithridate triumphum ad diem natalis fui,

qui erat pridieKalend.Ocbbr. diílulit, jam autem

ex África unum &alterum exEuropaegerat, & ter-

tius ex Aíía fuit; & fie de quot partibus terrarum or-

bis eranr,toridem fècit monimenta fuas viäorias: hic

vero per biduum.

in portus adduxit Pompeius naves 7oo.integras,

plauftrorum quibus arma in pompa funt tranfvecb,

ingens fuit numerus & in his roftra navium:poft hxc

multitudo captivorum ac piratarum , non vincTroru,

fèd eultorum habitu patrio. Ipfùm fiiblimem ргазее-

debant

MITHRIDATES VF. 179

debantRegum Sátrapas vd Duces vel filii, partim

captivi, partim obfides, in fumma 324. Appian.pag.

Z<>2.

Inter has Tigranes, Tigranis, Regis Armenia;,fl-

liuSjCum conjuge &filia,& ipiiusTigranis uxoreZo-

ßrne: adhascMithridatis íoror & quinqué filii, Arta-

phernes, Cyrus, Oxathres, Darius, Xerxes & duae

filias, Oríabaris &Eupatra: tradu&us eft,& Colcho-

rumRex01thaces& Judasorum Rex Ariftobulus,

tyrannique Cilicum , Scytfiarum item regis fœ-

minse, Duces tres Iberorum, AJbanorumduo,cum

Menandro Laodicenfi , qui equitum Mithridatis

prasfe&us fberat. Albanorum quoque&Iberum ob-

íides, &Commagenorüm Regis. Trophasa etiam

permuka traducía ííint numero pugnis omnibus pa

ria, quibus aut ipie autper Legatos palmam tulerar.

Idempag. 2^3. (5 Pàa. in Pomp.pag. 63г.

Abièntium effigies traníVehebantur. Tigranis Sc

Mithridatis pugnantium & cedentium ac fugienti-

ura. Mithridatis vero etiam oppugnatio & no&u

tacita fuga repraeièntata füit : ас poftremo etiam

morsejus iiibjeäa fuit ípecbtorum ociilis: appi&is

& virginibus mortis ejus fociis. Prasfèrebantur & ta?

bulas cumfiliorum &filiarum ante ilium defun&o-

rum imaginibus, & Deorum barbarorum figura: cu

ornatu patrio. Appian. ibid.

IpièPompeius geminato curru vehebaturamicus,

utfèrtur, AlexandriMacedonischlamide. Currum

fèquebanturfbciihujus expeditions prafècbmilitu,

partim equites,partim pedites. Id. ibid.

Ша fuit priorisPompeii triumphi pompa: tradu&io,

M 2 qua:

igo MITHRIDATES VI.

quas tertio Kalend. O&obr. afta eft. Pridie vero Ka-

lendas, dienatalisiiii transmit alveum cumtefleris

luiorium e gemmis duabus, latum pedes tres, Ion-

gum pedes quatuor, in quo íüit Lunaáurea pondo

30.1eccos tricliniares tres,vaia ex auro&gemmis aba-

corumnovem, fignaaurea tria, Minervse, Martis,

& Apollinis : coronas ex margaritis triginta tres,

montem aureumquadratumcum cervis& leonibus,

& pomis omnis generis , circumdata vefte aurea.

P¡in. lib. 37. cap. 2. Muièum ex margaritis, in cujus fà-

ftigio horologium erat. Ipfius Pompeii imaginem e

margaritis. ibid.

Carpenta quoquein pompa traduxit & fercula o-

nuftaauro&ornamentisaliis varus, in quibus erat

le&usDariiHyftafpis filii, & fella ac iceptrum Mi-

thridatisEupatoris, aureaque ejus effigies o£fco cu-

bitorum pectore tenus. Appian.pag.2s2. Pharnacis,

qui primus regnavit in Ponto , argéntea ítatua , &

currusaureiargenteique. Plin.lib.&.cap.i2. argentifi-

gnati fèptem millia myriadum& sю. drachmae infu-

per. Appian.pag.2s2.

Inœrariumretulit vaià,aurum &argentum figna-

tum ad viginti millia talentum. Plutarchjn Pomp.pag.

642. Inter dona inCapitolioab eo dicata,Mithridatis

dactylotheca fuit. Pim. lib. 37. cap. 1. Ibidemque pre-

tioiiffima,quasqueMithridatis dicata Hint, in novo

caftelloreperta. Strab.lib.12.pag.ss7. •

Ubi vero triumphans pervenkPompeius inCapito-

lium neminem captivü nccavit,uttriúphatoresali¡;

íedpublicisimpeníisremiíitquemque in iùâ patria,

exceptis TQgüs.Ap.p.2S3. Ex quibus Tigräes&Ariito-

bulus

MITHRIDATES VL igi

bulus retenti fork Romas, prior incatenis apudFia-

vium Senatorem. Afion.inorat.Milon. Seduterque

poftea effugit.

NUMMUS

MITHRIDATISEUPATOR IS.

E Thesavro Regio.

Caput Regisdiademate cinclum : Ex averfa parte Equus

alatus pafeens ante quem ajtrum in Luna crejeen-

te, cum épigraphe BAZIAEílZ М10РАДАТОТ EX-

ПАТОР02 , àin area B\Z.idefi anno 212.

^Ognomen EYIIATOP02 huic Regiinnümmo adferiptum,

hauddubic ilium ad Mithridatem VI. Mithridatis V.filium

revocat, ita ab Appiano prxter Strabonem, appellatum , quibus

cognomînibus , tot Mithridates fefe diflinguere cœperunt. At

filiusquodpatremhabuiiTeta fuis populis Evergetem , feu Benc-

ficum auncupatum gloriatus,fe Eupatorem vocavit, Antiochi V.

M 3 Syria

i82 MITHRIDATES VI.

Syria; Regis exempta, quem fie vocatum refert Appianus ia

Syriacis, ob patrie virtutem , qualis felix effet , cui talis pater

contigiífet.

LitteneniimeralesBir annum Жгае Ponti Regum 212. in

dicant, defumpto ejus initio, ab anno tertio Olymp. li8>cor-

refpondenteV*C.448. ut fupra retulimus in Mithridate II. bu-

}us Imperii conditore , ita a Strabone appellato , nempe quod

regnumfub Alexandra M. everfum , poftea retuperaverit fine

tributo, unde Ponti monarchal Epocham fuam dinumerarunt;

illiqueanni 212. inciduntin regfti Eupatoris 29. cujus initfum

adfignamns anno V.C. 631. hi vero juncli efficient 660. quo

pcrcuíTuseftille nummus. EqmisillealatuspafcensinhocMi-

thridatis Eupatoris nuinmo, Amifiurbis infigne eft, ut fimiles

typos videre eil apud Goltzium , tab. 2. num. iirfularum Afiat, in

qua fignantur cum Epigraphe AM IZO Y.

Amifus inter Ponticas urbes a Strabone coliocatur, ab aliis in

ter Cappadoces receflfetnr ; de illa (îc ait Geographus lib. J 2»

pag, ^47,K«i TocvTtjv Ss xecr¿xov e'' /3*ЛЛяг. 0e ^ Еия«-

tooç IxcV/xjjaw Uçot£,xcit TtçoaèxTHje fttços* Haue quoque

Reges tenuerunt, &Eupator templis ornavit, partemque urbi

de integro adjecit. Nil mirum igifur fi munífico & de fe bene

mérito Principi , Amifus nummospercniferit.

Sed unde Amifus cquum alatum & pafeentem pro infígni ас»

ceperit, nifi utdenotaret in fuis campis equos velociffimos ali,

qualis erat Thcmifcyra , de qua ait Strabo loco laudato. Нас

de caufa planifies hœc femper rofeida eft&herbis viret, fufficit*

quealendisboum&equorum armends. Ad pabulum illudindi-

candum pafeens equus, & ad cquorum velocitatem adduntur als.

Amifus olim ex Homero Evértjs nomine fuît indigitata, ut

ab Hecataso Milefio, apud eundem Geographum pag. 5Ç3.

Unde ob fiugularera quandam illorum equorum praftantiam

"EvsnSts 17ГЯ01 , aut Everett , feu H в N e t i E q. u i , ab Euripi

de Hippol.v. 231..& 1332. aliifqueveteribuscelebrati.

Non autem hic pafeens equus & alatus pro Pegafo Bellero-

pbontisaccipiatur, qui femper fublimis & elatis pedibusin aere

volitans depingitur, cum de illo nullum fit pro Amifiurbis fym-

bolo indicium ас veftigium; fed fspe videas alatum equum ad ve«

loci

MÏTHRIDATES Vf. щ

'locitâtem ejus indicandam depiclum , unde Gmul Africa: iofigne

ob equurum in hoc traclupraiiantiam ab Ant. Auguflino «3c Tri-

Лапо producitur.

An non Amifeni hunc potius equi pafcentis & alati equi ty-

pum,quam alium felegere, utequum ilium, quo ad fui cor

poris cuftodiam cum aliis animalibus utebatur Mithridates , cujus

nieminit^lianuslib. 7. in<fuaregioneeducatinndocererit, unde

illiun pafcentcm pinxerunt, & ad iilius uelocitatem fignifican-

damalasaddidcrunt, ut Äiequentem nummum com cervo al

tera animale Mithridatisfami liari Amifeni percuflerunt , in quo

deSoleinLunacrefcente dicluri.

-

'•'

; Ex Museo Nostro.

Caput Regis diadematum: Ex averfaparte cerwspafcens

ante quem ajirum in Luna crefcente, cum épigraphe

BASIAE.QS MI0PAAATOY EYIIATOPOZ,

in area г К S- idefl anno 223. In corona hederacea

intercurrentibus uva botris.

ALter prodit ex argento tetradrachmalis Mithridatis Eupato-

ris nummus.quemAmifi etiam percuíTum obidemaítrum

in crefcenteLuna in utroq; tanquam ejufdemmoneta; fym-

bolum fufpicamur,SoIem ¿cLunam eíTe precipua gentium numi-

na,ad qu* referebant omnia,in libro deColoniis fape diximus.

Cervusab Amifenis videtur expreíTus pafcens, ut in fuperio-

re nummo equus item pafcens , ad denotandum illum ctiam

ex fux Themifcyrae regionis fylvis eife abduéhim , qui

cum equo alterum fuit Mithridatis Eupatoris animal

familiäre : de locis iis fylveflribus in Themifcyra lo

quitur Strabo pagin. 548. Cum montana etiam tantam

M 4 abun

.§4 MíTHRIDATES VT.

»bundantiam praebearït fponte fuá naicentium & fylveftrium fru"

ciunin, vitis, piri, mali, & eorum, qua; Amt degenere nu-

cum : ita uttoto anai tempore largiter decerpere fruiAus pofllnt,

qui in fylvas eunt : unde videtur iis hi locis cervorum abuu-

dantia.

De cujus& equi familiaritate cum Mithridate audias loquen-

teXnjEliannm. Mithridates Ponticus, inquit, cum foiflnum ca-

peret , fui corporis cuftodiam non modo armis & fateilitibus ex-

cubitoribus committebat: fed magis etiam tauro & equo &

cervo, quos manfuefatftos habebat, Ii enim ad cuftodiam ejus

dormientis advigilantes, fiquisaccederet, illius fenfum ex ipfa

refpiratione , quam mox percipiebant atque ille mugitu, alter

hinnitu , alius propria voce eum e fomno excitabant. Sic ills

НЬ,7.сар.4б.

Litterae numerales ГК2. annum /EraeMithridatica; 223. de-

fîguant , quo percuflus eft tiummus , in annum regni Mithrida-

tis 40. incidentes , & V, С. б 5 9» refpóndent , defumpto ejus

initio ab anno tertio Olympiadis rig. uti fupra aflîgnavimus,

qua vero Epocha Reges Ponti ex Mithridatis ftirpeufi funt, imo

& Bofphori monarcha Pharnaces, licet in Ponto non regnaret»

Sed ad coronam hederaceam intercurrcntibus uvas botris in

hoc mimmo expreflam tranfeamus. Haec Libero patrj eft con-

fecrata, nam Mithridates ab Afiaticis non folum Ev7totra>ç fed

& &10WVOÇ, feu Liber, fuit nuncupatus. Cicero pro Flacco»

MlTHRIDAIEM DOMINUM, ILIUM РдТВЕМ, IlLIIM

CONSERVATOREM Asi*, ULUM BroMIUM, EviUM,

NysiUM.BACCHiiM Nominabant. Cur vero Diony-

fius vocatus fuif , exponit Plutarchus lib. t. Symp. quern con

fuías .

М1ТНИ-

MITHRIDATIS UXORES ET FILII, ig;

MITHRIDATIS ÜXORES

ET FILII.

*

UXORES. .-

, f

LAODICE MONIME BERENICE

Sóror. Milcfia Chia.

STRATONICE. HYPSICRATEA.

Diverße Concubines, ex quibus nati,

ARIARATHES ARCATHIAS

expulit eCappado- Macedonian! fube-

cia Ariobarzanem. git, morbo extin-

truseft. ?

MITHRIDATES MACHARES

Rex Colchorum a Rex Bofphori,de-

patre necatus. inde a patre necatus.

PHARNACES

Rex Bofphori, a ¿

Pompeio conftitutus.

ATAPHERNES .ORSAGARIS

in triumpho duclus. in triumpho duflus.

OXATRES DARIUS

in triumpha in triumpho

duclus. . ■ duclus.

CYRUS ARTAPHERNES

in triumpho in triumpho duclus.

duclus.

V; FILL

MïTHRIDATIS UX0RE5 ET FILlt

FILIM.

CLEOPATRA CLEOPATRA

major nupta Ti- minor erepta Pha-

crani Armenias

Régi.

nagonenfi obfidio-

nis periculo.

MITHRIDATIA

deflinata £gyptiRegi

iponfa.

EUPATRA

dufla in tri- j

. Wropho.

•..л/, NISSA

deflinata Cypri Rçgiiponfa.

Г ' К , í ' ; H- . . ' .

■.,;■);,. Sórores Mithrïàaîis.

LAODICE

major fratri

. Mtthridatis '

nupta.

occiditur

afratre.

STATIRA

innupta venenuní

fcmpfit. ,. .x

LAODICE

minor Ariara-

thi Cappado*

cheKegi nupta.

RHOXANE

innupta vene-

num fumplit.

NISSA

capta a Lucullo

vita donata efl.

DRYPETINE

in Sinhorio caflel- ;

/. lo ñeca ta ad pu- ■

dorem fervan-

dum.

frater wûcus. • ' » •

Afiottymusab eo veneno necatus.

REGÜM

В О S Р H О RI

H ISTOR I*/

P HARNACES, R EX ВО SP HO RI

PRIMUS,

defamilia Mitbridatis.

PHARNACES MithridatisEupatorisex

concubina , cujus nomenignoratur, filius,

filiorumque chariffimus & ßepe regnihse-

resdeíignatusa patre,five quod expedido

quam Mithridates cogicabat in Italiam ipii videre-

tur periculofà, íperanti etiam tum a Romanis veni-

am, quíE omnino nulla contingere poterat,fipater

vexaret Italiam, five ob alias cauias cupiditatefve,

illi ftruxit infidias. Appian. Mtthrid.pag. 247.

Captis Pharnacis confilii coniciis, & ad torturam

admotis,Menophäes periiiafit Mithridati,non opor-

tere in diiceflu pro Italia necari filiumadeamdiem

'chariffimüj iölere enim has mutationes exiftere belli

tempo

i88 PHARNACES,

tempore, quo finito & illas conquieièere,fic illeper-

iùafuS) filio veniam obtulit. Id. ibid.

.At Phamaces indicio quodamterritus, & fciens

exercitnm alieno eñe ab expeditionc animo, no£tu

primarios Romanorum transfugas proxime Mithri-

datem tendentes acceffit, & periculumfiinltaliam

irent, ipfis no ignotü eXaggerans, multaque fi mane-

rent, eis pollicens, induxiteos, uta patre deficerent.

Moxque no£te eádem, ad alia propinqua cailra di-

niifit nuntiosL& illis quoquepertra£tisinfuamièn-

tentiam, man? primi tránsfugas conclamaverunt,

quibus proximi quique&mox alii, poft clamorem

reddiderunt,atque etiamnavalisexercitus: fbrtafTe

non omnes praemoniti, ièd fiiapte facilitate proni ad

contemnendum mifèrum, & rerum novarjumfem-

per cupidi, alii coníciorum ignari, pútabant omnes

corruptos, ratique fè iolosnonpoiîèrefifterepluri-

bus, neceffitate magis quam volúntate acclamabant

cum caîteris. Id. ibid. * *4

Aliter id narrât Dio. Dediffet ftatim pœnas Phar-

naces, fi vel minima benevolentia; pars iàtellitibus

erga iènem patremfuiflèt: igitur filiusfacillimefibi

conciliates, quos adeum comprehendendum pater

miièrat, cum his, aliiíque, quos jam ante paraverat,

recb adipfùmpatrem contendit. Is tumPanticapan

degebat; auditaque re, milites nonnullos adverfiis

filium emifit, ipíé ftatim fübíécuturus : fed hos quo-

que quippe qui Mithridatem ipfi etiam non ama-

bant, Pharnaces levi momento convertit, urbemque

haud invitam oceupavit. Dio Hb.z7.pag.36.

Sic pergit Appianus. Mithridates excitatus cla-

merc

BOSLPHORI REX. 189

more militum, mifit quofclam rogatum quid fibi

poicerent : illi non diflimulances , aiebant fe filium

Regem petere, juvenem pro iene Eunuchis dedito,

interfe&ore filiarum, ducum acamicorum. Hisau-

dids Mithridates eos allocucurus prodiic, & interim

manus qusdam prasfidiàtorum confèrebat iè ad

transfugas, quinegabant fè eos admitiere, nifîadfi-

dem impetrandam ederent aliquod fàcinus, iimul-

que Regem oftendebant : at illi equum fugientis in-

terfècerunt, & Pharnacem quaii jam votkompotes

Regern appellaverunt: quorum quidam membra-

nam chartaceam longam latamque e templo de-

promptam vice diadematis circumdedit ejus capiti.

Appian. pag. 248.

Id conipicatus iènex e fuperioreporticu,aliospoft

alios mittebat ad Pharnacem, quitutum abitumpe-

terent; fed cum nemo rediret, veritus ne Romanis

dëderctur, iàtellites & amicos, qui adhuc apud eum

permanebant,laudatos mifit ad novumRegem,quo-

rum aliquot in via praeter opinionem occicüt exerci-

tus. îd.ibid.

Ipfèexemto ex involucro veneno, quo ièmpcr ac-

cingebatur, una cum gladio, id miícebat : duîe vero

filiae virgines Mithridatis & Nyfla ,/Egypti Cypri-

que deiponfe Regibus, enixe rogabant,ut ante ilium

potionem venenatam íümerent, vetabantque bibe-

re donee ipße hauièrunt, & has quidem veneni vis

penetravit continuo : in Mithridatem, quamvis ope

ra data ambulantem concitatius nihil agebat, pro

pter quotidianam Pharmacorum coniùetudinem,

quibus íe contra venéficos praemunire iblebat. Id. ib.

Cumconipicatus ducem quendamQallorumBitui-

tum

,9o PHARNACES.

tum (nummi vocantBhonium,') rogaviyit periclitatem

incerimeret, ne intriumphum abitraheretur , eo

quod veneno necarinö polfct, пес prsevidilïet omni

um iùorum perlidiam. His precibus permotue Bi-

tuitus, Regi officium praeftitin neceiïàrium. Id. ibid.

Dio autem hxc narrât Sed ñeque Mithridati ad

mortem venenum iàtis fuit. I£tus autem gladii,

quem fua Tibi manu intulerat, cum prseterastatem,

praefentefque, quae circumftabant calamitates, im-

becillior fuit, tum veneni fumptione, cuicui modi

tandem id fuerit, debilitatus. igitur cumnequefe

ipiumconfeciifet, & diutiustempustrahere videre-

tur, ii, quosin filium emiièrat, irruentes gladiis ac

lancéis mortem eiaccelerarunt. Diolib.tf.p.tf. Per

defèëfcionem civium Pharnaciique filii icelere prae-

ventus male tentatum veneno fpiritum ferro expu-

lit, inquit Florus. Lib. 3. cap. s. infine.

Pbarnaces corpusMithridatis patris muria condi-

ri juffit, & ad Pompeium mifit in trireme, rei geftae

argumentum íimul & iè& regnum dedens.Dio //¿.37.

ibid. Sinopem corpus tranimifît, fîmulqueeos, qui

Manium ceperant,& obfides mukös Grsci Barbari-

cique generis, rogansut autpaternum regnum aut

Boiphoranum tantum quod Machares frater a Mi-

thridate acceperat, tenere liceat. App.pag. 240.

Tabellarii accurrerunt ex Ponto1жшт nuntium

adfèrentes Pompeio in Arabia tunc moranti. In fug-

geftum aicenditacceptis litteris, & mjlitibusnnntia-

Vic MithridatemdeceffiiTe, qui, quod ièceiffiîèt ab

ïpfbPharnacesfilius,manus fibi ipièintulerat. Omnia

illic Pharnacem occupaife, eaque fibi & Romanis

ícripfiífe faceré. Butarch. inPomp.pag.6^0.

BOSPHORI REX. 191

Pompeius extemplo figna retro ex Arabia movit.

Provincias intermedias curfim emenfàs, Amiíuper-

venit ; invenitq; multa donaaPharnace allata,multa

corpora ex familia regia,ipiùm etiamMithridatis ca

daver non admodum ex facie cognitum : non ipfè

Pompeius illud fuffinuit videre, Sinopen amädaviü.

Id. ibid.p. 641. Regis corpus regie ièpeliendum cu-

ratoribus ejus, addito fumptu, tradidit monumentis

regiis, laudatumque ob geítorum excellentiam ut

Regumaetatisfuíe praftantiffimum. Appian. р.г^о.

Pharnaci mercedem parricidii, Pompeius Boipho-

ri regnum donavit,eumque Populi Romani amicis

& iociis adicripfit. Dio lib. yj.p. 36. Exceptis Phanago-

renfibus,quos liberosíuojure permiiitvivere,quo-

niam primi recolligenti vires Mithridati, jamque

dauern, exerckumreceptaculaque habend, defici

entes exhibuerunt negotium, exemploque dato alus

caula fuerunt Mithridatis mtzû<œ&Appïan.p. гуо.

Pharnaces cumBoíphori régna adeptus eít,aecatis

añum3f.agebat,eoque tranquille potitus eft,uíque

adinitium belli civilis inter Pompeium& Cœfàrem,

quo, fpe recuperandi regni paternj, rebus novis ftu-

auerit,non Pompeio in auxiliumapudTheflâliam

fbit, ut tradit Eutropius Hiß. lib. 6,

Itaqueoppugnavit Phanagorenfès, eorumq; vici-

nos,donec ргж fame ad pugnam progreffi, oppidani

vifti font: quos illxfos recepit in amicitiam, acce-

ptis tantum obfidibus. Apptan.p. 29. Strabo ilium pa

ce tranquilla fruentem narrât Hypanin fluvium,ex-

purgata quadä vetere fbfTa,Dandariis induxifTe, a-

grumq; eoru proluiflè. L. u.p. 495-Nec multo poil Si

nopen

152 PHARNACES,

nopencepit, Amifumquoqueappetens bellum gee

ilt cum Romanis, duce Calvino & non Calviiïo apud

Appianum, quo tempore Cxfàr in./Egypto confli-

ftabatur. TumColchidem Pharnaces-traniiitîè vide-

tur ex Strabone, cum tradat in ea Lemotheœ tem

piumaPhrixo conditum fpoliaflê. üb. ñ.pag. 499.

Rex Dejotarus ad Domitium Calvinum, cui Gse-

iàr Aíiam, finitimaíque Provincias adminillrandas

tradiderat, verut oratum, ne Armeniam minorem,

regnum fuum , nevé Cappadociam, regnum Ario-

barzanis,poffideri vaitarique pateretur a Pharnace :

quo malo niíi liberarentur, imperata fîbi faceré, pe-

cuniamque promiffam Gaeíari non pone iè períolve

ro, Domitius, non tantum ad explicandos fumtus

rei militaris, cum pecuniamneceuariameíTe judica-

ret ; íed etiam turpe Populo Romano & Caeíari vicfco-

ri, fibique infame eifè ítatueret, regna íbciorum at-

que amicorum ab externo Rege occupari, nuntios

confèftim ad Pharnacem miíit, Armenia Cappado-

ciaque decederet, nevé occupatione belli civilis Po

puli Romani jus majeftatemque tentaret. Hft. de

Вей. Alexami.pag. 373.

Hanc denuntiationem cummajoremvim habicu-

ram exiítimaret,íi propius eas regiones cum exerci-

tuacceffiiïèt : ad legiones profèftus, unam ex tribus

36. ièciim duxit, duas in /Egyptum adCseiârem mit-

tit, litteris ejus evocatas : quarum altera in bello Ale-

xandrinonon occurrit : quod itinere terreftri perSy-

riam erat mifla, adjungitCn.Domitius legioni зб-Du-

as aDejotaro,quas ille diiciplina,atq; armaturanoftra

complurcs añosconílitutas habcbat,equitefque cen

tum,

BOSPHORIREX. i93

tum, totidemque ab Ariobarzanefuj¡nit: mittic P.

Sextiumad G Plœtorium Quseftorem, utlegionem

adduceret, qua? ex cumultuariis militibus in Ponto

confè&a erac ; Quintumque, Patifium in Ciliciam ad

auxilia acceriènda. Qux copiae celeriter omnes

}u(Tu Domitii Cómanse convenerunt. Id. ibid. pag.

373 б 374-

InterimLegati aPharnace reíponíúm ferunt, Cap.

padocia iè deceffifle, Armeniam minorem recepiflfe,

quam paterno nomine obtinere deberet: deniquc

ejus regni cauía integraCaeíari íérvaretur : paratum

enim íé faceré quod is ftatuiflec. Id. ib.p. 374.

Cn.Domitius cum animadverteret eumCappado-

cíadeceffiíTe, non volúntate addu£fcum, íéd neceffi-

tate, quodfacilius Armeniam defenderé poifetfub-

jecbm fùo regno , quam Cappadociam longius ro-

motam , quodque omnes legiones tres adduäurum

Domitium putaíTet ; exquibus, cumduas ad Caefà-

rem minas audiñet,audaciufquein Armenia fubftiriP

fèt,perièverarecœpit, ut eo quoque regno decede-

ret : neque enim aliud jus efTeCappadociae,atque Ar

menia? : necjuflreeumpoftulare,utinCae(àrisadven-

tum res integra differretur, id enim efle integrum,

quodita effet, utfuiiïèt. ld.ibid.

His refponfis datis,cum iis copiis, quasiùpra fcripfî,

profbftus eft inArmeniam,lociíque fuperioribus iter

faceré inftituit; nam exPontoaComanis jugumedi-

tum fylveftre eft,pertinens inArmenia minoré, quo

Cappadocia finitur ab Armenia, cujus itineris hae e-

rant certae opportunitates,quod in locis fiiperioribus

nullus impetus repentinus acciderehoftiüpoterat,

Pars II. ' N , . &

i5>4 PHARNACES,

&quodCapQadocia his jugis fubje&amagnam com»

meatus copiam erat fubminiftratura . Id. ibid.

Complurcs interim legationes Pharnaces adDomi-

tium mittit , quœ de pace agerent , regiaque muñera

Domitio fèrrentEa conftanter omnia aipernabamr :

necfibi quidquamfbre antiquius, quam dignitatem

Populi Romani& régna fbciorum recuperare , lega-

tis reípondebat. Magnis& continuis itineribus con-

fecb's,cum adventara Nicopolim, quod oppidum in

Armeniaminore pofitum eft,plano ipíum loco,mon-

tibus tarnen aids ab duobus lateribus obje£tis,iàtis

magno intervallo ab oppido remotis, caftra pofuit

longe a Nicopoli circiter millia paflüum $ . ld.pag.37f.

Quibus ex caftriSjCum locus anguftus atque impe-

ditus eflêt tranièundus, Pharnaces in infidiis delectos

pedites, omnefquepene diípoíiiit équités :magnam

autem multitudinem pecoris intra eas fauces diiïîpa-

ri juffit,paganoíqj &oppidanosin iis locis obveriarij

ut fi amicusDomitius eas anguftias tranfiret,nihil de

infidiis Pufpicaretur, cum in agris & pécora & ho

mines animadverteret veríari, tanquamamicorum

adventu, fin vero ut in hoftiumfines veniret: pras-

da diripienda milites diífiparentur , difperfique ca:-

derentur. Id. ibid.

Hœccumadminiftrarçt, nunquam tarnen inter-

mittebat Legatos de pace atque amicitia mittere ad

Dominum,cum hoc ipio crederet,eum fäcilius deci-

pi poflè. At contra ípes pacis Domitio in iiíHem ca-

ftris morandi attulit caufâm, lta Pharnaces, amina

proximi temporis occafione , veritus ne cognoíce-

rentur infidia?, iüos in caftra revocavit. Id.ib.

Dominuspoitero die propiusNicopoiim acceflit,

caftra-

BOSPHORIREX. щ

caftraqueoppidöcontülit; quœ dum muniunt Ro

mani, Pharnaces aciem inftruxitiuomoreatquein-

ftituto. In. fronte enim, fimplici direcb acie, cornua

trinisfirmabanturfubíidiis, cadcm rationehœc me

dia collocabanturacie, duobus dextra, finiftraque

interval Iis, fimplicibus ordinibus inftruftis, perfecifc

ineptum caitrorum opus Domitius , parte copia-

rum pro vallo in ftruíta. Iáibid.

Próxima nocle Pharnaces, interceptístabellariis»

qui de Alexandrinis rebus litterasadDomitium fere-

bant , cognoicit Caeiàrem magno in periculo verlàrf,

flagitariqúe a Domitio,ut quam primum fibi iubfidia

mitteret , propiuíque ipie Alexandriam per Syrian*

accederet.Quàcognitare, Pharnaces viäoriae loco

ducebat, il trahere tempus poflêt, cumdiföedendum

celeriterDomitioputaret. Id.ib.p. 376.

itaqueabopp¡do,quafàcШimumacœfшm & a>

quiffimum ad dimicandum Romanis videbat , foflas

duasdireäas, non ita magno medio intervallo reli

cto, 4. pedum altitudinis in eumlocum deduxit, quo

longius conftituerat fiiam non producereaciem , in

ter has foflas aciem icmper inftruebat. Equitatum

autem a lateribus отпет extra foflàm collocabat :

quiñeque aliter utilis ene poterat, &multum nume

ro anteibat Romanumequitatum, Id. ibid.

Domitius autem , cum Caeiaris magis periculo,'

quam ílio commoveretur, ñeque íe tuto difeeflurum

arbitraretur,fi conditiones,quas re)ecerat,ruriusap-

peterefcautfinecauiàdilcederet: ex propinquisca-

ftris in aciem exercitü eduxit, 36. legionem in dextro

cornu collocavit,Ponticam in finiftro,Dejötari legio-

■K а ■ nee

,96 PHARNACES,

nés in mediam aciem contulit : quibus tarnen angu-

ftiffimimi frontis rcliquit intervallum, reliquis co-

hortibus in fubiîdiis collocatis. Sic utrimque acie in-

ftru£h,proceííum eit ad dimicandum. Li ibid.

Signo Tub idem tempus ab utroque dato concurri-

tur, acriter varieque pugnatur : nam 36*. legio, cum

extra íbíFam in equitatum Regis impetum feciffet,

adeo iècundum praelium fecit, ut maenibus oppidi

fuccederet,fbflamque tranfiret, adverfbfque boíles

aggrederetur. At Pontica ex altera parte legio,cum

paululum avería hoftibus ceflifTet, fbflam autem cir

cuiré acies fecundo conata effet, utaperto latere ag

gredereturhoftem, in ipfo tranfitu fblfe confixa &

oppreffd eft. Dejotari vero legiones vix impetum

íüítinuerunt. Id. ¡bid.

Ita victrices Pharnacis copia? cornu iùo dextroj

mediaque acie convertunt fè ad 36au,.legionem: quae

tarnen fbrtiter vincentium impetum fiiftinuit: ma-

gniscopiisRegiiscircumdata, praefèntiiïïmo animo

pugnans in orbem ie rccepit ad radices montium :

quo Pharnaces iniequi, propter iniquitatem loci, no-

luit: ita Pontica legione pene tota amiiîà,magna par

te Dejotari militum interfecta, 36a. legio in loca ie fù-

periora contulit, non amplius 2?o.deíideratis. Ceci-

derunt eopratioiplendidi ас illuftres viri nonnulli

Equités Romani. Quo tamen incommodoDomitius

accepto, reliquias exercitus diifipati collegit, itineri-

bufque tutis perCappadociam iè inAfiam recepit. Li

ibid. fag. 377.

Pharnaces rebus iècundis elatus,cum de Cœfàre ea, ,

quíeoptabat, ípcraret, Pontum omnibus copiis oc

cupa-

BOSPHORI REX. ,57

cupavit, ibiquc&viäor&crudeliffimusRex, cum

fibi fbrtunam paternam,feliciore eventu, deitinaret,

multa oppida expugnavit , bona ciVium Romano-

rum,Ponticorumque diripuic, fupplicia conitituitin

cos, qui aliquam fbrmae, atque aetatis commendatio-

nemhabebanc,ea,quae morte elîcnt miièriora, Pon-

tumque nullo dependente, paternum regnum íe re-

cepiííe glorians, obtinebat. Id. ibid.

Amimmurbem,cumdiureftitiifèt, vi expugna-,

tarn diripuit, omnibus pubcribus interfèffis,ac in Bi-

thyniam Afiamque cum фе ejuíclem iùcceiîùs , quo

pater ejus uíiis fberat , contendit : verum audito,

Aiàndrum, cui tutelam Boiphori crediderat,res no

vas molitum,ííibílitit. Is enim,fimul atque annuntia-

tum ei f'uic,Pharnacem longe jam progreífum, eum-

que ceniùit,fi vel maxime in praeièntiaRomanos late-

ret, tarnen in poíterum, id baud impune laturum,

bona» gratia? a Romanis ineunda» cauñ, ípeque regni

Bofphorani ab eis accipiendi, contra dominum flium

infurrexit. Cujus rei allato nuntio, Pharnaces in eum

ire inftituit , quanquam id fruftra fuit Criare adven

tante. Dio lib. 4Z.j>ag. 206.

Caviar non exceffifíe Ponto Pharnacemaudierat,

commoratus fère in omnibus civitatibus,quae majo

re iunt dignkate,taudem inCappadociam venit,dein-

de in Pontum,ubi copias omnes coegit. TuncLegati

aPharnace miffi Caeiarem adeunt, atque in primis

deprecantur,ne ejus advenais hoftiliseflèti facbríí

enim omnia Pharnacem, quae imperata eflent; maxi-

meque cömmemorabant, nulla Pharnacem auxilia

. contra CœiâremPompeio dare voluiflè, cum Dejo-

N 3 tarus

198 PHARNACES,

tarus, qui dediflet, tarnen ei iàtisfeciflèt. Hirttius fag.

393-

Refpondit Caefàr, iê fore a?quiffimum Pharnaci, fî

quae pollicetur, reprasièntaturus eiTet,monuitautem

mitibus verbis Legatos , ne aut Dejotarum fibi obji-

cerent, aut nimis eo gloriarentur beneficio,quod au

xilia Pompeio non mififlènt , nam iè neque libentius

faceré quidquam, quam fupplicibus ignoicere , ne-

que Provinciarum publicas injurias condonare iis

poíTe, qui non fbiffent in iè officiofi; id ipiùm , quod

commemoraiîènt, officium utilius Pharnaci fuiifè,

qui providiflet, ne vinceretur, quam fibi, cui Dii im-

mortales vi&oriam tribuiffènt. Id. ibid.

Itaque (è magnas &graves injurias CiviumRo-

manorum, qui in Ponto negotiati eflent, quoniam in

integrum reftituere non poiïèt,concedere Pharnaci :

jiam neque interfèftis amiflàm vitam,neque exièftis

virilitatem reftituere poflè , quod quidem fupplici-

um gravius morteCivesRomani iiibiflênt Ponto ve

ro decederet confeftim, familiafque publicanorum

remitieret, ceteraque reftitueret fbciis civibuique

Romanis,quae penes eum eflênt,fi fècifiêt; jam tunc

íibi mitteretmunera ас dona,quœ,bene rebus geftis,

Imperatores ab amicis accipere confùefeent. Milèrat

enim Pharnaces coronam auream. Id.iLp.394-

His refponfis datis,Legatos remifit.AtPharnaces

omnia liberaliter pollicitus: cum feftinantem ac pro.

perantemCaîiàrem iperaret libentius crediturum fil

ls promiffîs, quam res pateretur, quo celerius hone,

ftiuíq; ad res magis neceflàrias proficifeeretur (nemi.

ni enim erat ignotü,plurimis de caufis ad urbemCa>

iàrem

BOSPHORI REX. j99

fâremrcvocari), Ientius agere , decedendi diem po-

ítulare longiorem, pacbones interponere, in ibmnia

fruftrariccepit. Id. ibid.

Caefàr, cognita calliditate Pharnacis, quod aliis

temporibus natura faceré confueverat, tunc neceffi-

táte fècit adduffcus , ut celerius omnium opinionc

manum confèreretZiela eft oppidum in Ponto pofi-

ta, ipfo ut in piano loco, fois munitum ; tumulus

enim naturalis, vdutftianu fa£fcus, exceliîore undi-

que fàftigio iuffcinet murum, circumpofiti funthuic

oppido magni, multique intercifi vallibus colles:

quorum editiffimus unus , qui propter vi&orias Mi-

thridatis, & infelicitatem Triarii detrimentumque

cxercitus Romani, iùperioribuslocis, atque itineri-

bus pene conjunäus oppido , magnam in illis habet

nobilitatem, nee multo longius millibus pafiuum tri

bus habet a Ziela,hunc locum Pharnaces, veteribus

paternorum fèlfcium caftrorum refèclùs operibus,

copiis omnibus iùis occupavit. Id. ibid.

CasiärcumaPhamacemillia pafîùum quinqué,

caftrapofuiflêt, videretque eas valles, quibus regia

caítra munirentur, eodem intervallo fuá caítra mu-

niturus : fimodo ea loca hoítes priores noncepiC

íent, qua? multo erant propriora regis caftris , agge-

rem comportan jubet intra munítiones. Quo celeri-

ter collato, prima luce, non opinantibus regiis , eum

ipfum locum cepit, in quo Mithridates.íecundum

praelium adverííis Triarium fècerat, hue omnem

comportan aggerem e caftris ièrvitiaqueagi juffit:

nequis ab opere miles diícederet: cum (patio non

amplius mille pañuum interciía vallis caftra regio-

rumdivideretab opere incœpto caftrorum. Щ.ЪП'

N 4 Phar-

aoo PHARNACES,

Pharnaccs , cum id repente prima luce animad-

vertiifèt,copias iùas omnes pro caftris inftruxit,quas

interpoiita locorum iniquitate, confuetudine magis

pervulgata militari credebat initrui Casiâr , vel ad

opus ilium tardandum, quo plures in armis teneren-

tur, velad ofterttationem regime fiducie, ne munkio-

ne magis quam manu, defenderé locum Pharnaces

videretur. itaquedeterritusnoneft, quo minus pri

maacie pro vallo inftrucb, reliqua pars exercitus o-

pus fàceret. Id. ibid.

At Rex impulfùs five loci felicitate, five aufpiciis

&religionibus indu£tus , quibus obtemperanteeum

pofteaaudiebantRomani, íivepaucitate horum,qui

in armis erant, comperta, cum more operis quoti-

diani magnam illam ièrvorum multitudinem,qua;

aggerem portabat, militum eflè credidiiiet , five et>

iamveteranifiducia, exercitus fui, quem cum legio-

ne 22«. in acie conflixiflê & vicifiê Legati ejus gloria-

bantur , fimul contemptu exercitus Romani, quem

pulfùmaiè^Domitio duce, fciebat, inito confilio di-

micandi , deièendere prœrupta valle cœpit,cujus ali-

quandiuCaefàrirridebat inanem oitentationem , &

eo loco militum coar&ationem > quern in locum ne

mo (anus hoftis íubiturus eflet: cum interim Pharna

ces eodem gradu , quo prseruptam defcenderat in

vallem, adicendere adveriiis arduum collem inftru-

ftis copiis ccepit. Id. ibid.pag. 396.

Caefar incredibili ejus vel temeritate,vel fiducia mo-

tus,neq; opinans imparatuíq; oppreiTus,eodem tem

pore milites ab operibusvocat, arma capere jubet,

legiones opponit,acieminftruit. Cujus reifubita tre

pidado

BOSPHORI REX. soi

pidatio magnum terrorem attulitRomanis,nondum

ordinibus inftru&is falcatse regiae quadrigaspermi-

ftos milites perturbant,quaetarnen celeritermultitu-

dine telorum opprimuntur. lnlèquitur has acies Re*

giorum, & clamore fublato confligitur, multum ad

juvante natura loci, plurimum Deorum immortali-

um benignitate. Id.ibid.

Magno atque acri cominus praelio fa£t:o,dextro

cornu, quo veterana legio fèxta erat collocata, initi-

um viftorias natum eft ab ea parte, cum in proclive

detruderentur regii multo tardius, fed tarneniiídem

Diis adjuvantibus, finiftro cornu, mediaque acie, to-

tse profligantur copias Regís, quae quam facile íiibie-

rant iniquumlocum, tarn celeriter gradu pulfiepre-

mebantur loci iniquitate j itaque multis militibus

partim interf'e&is, partim íiiorum ruina oppreffis,

qui velocitate effugere poterant, armis tarnen proje

cts, vallem tranígreffi, nihil ex loco iùperiore iner

mes proficere poterât : at Romani,vi£r.oria elati,fùbi-

re iniquum locum, munitioneíque aggredi nondu-

bitarunt; defendentibus autemiis cohortibus ca-

ftra, quas Pharnaces praefidio reliquerat, celeriter

caftris regiis funt potitünterfccbmultitudine omni,

aut capta fuorum, pharnaces cum paucis equitibus

profügit, cui nifí cailrorum oppugnatio facultatem

attuliifèt liberius profugiendi, vivus in poteilatem

Caefàris addu&us effet. Id. ibid.pag. 397.

Tali victoria toties victor Casíar incredibiHeft las-

titia affe&us, quod maximum bellum tanta celerita-

te confècerat: eratque iiibiti periculi recqrdatione

laetior, quod vi£toria fàcilis ex difficulties rebus ac

cident Ji ibid.

Nî De

аса PHARNA CES,

Dehocbello fieloquitur Suetonius.Ab Alexandria

in Syriam & inde Pontum tranfiit, urgentibus de

Pharnace nuntiis, quern Mithridatis Magnifilium,

ac tunc occafione temporum bellantem,jamque

multiplici íiicceíiii prsefèrocem, intra quinturn,qua

adfuerat, diem, quatuor, quibus in conipeäum ve-

nit, horis, una profligavit acie: crebro commemo-

rans Pompeii f'elicitatem, cui prajcipuamiliriadaus

de tam imbelli genere hoftium contigiuet, In vita

Cœfaris fag. 46.

Ea viäoria,quamvis non iplendidiiîîma,Cîeiàr ma*

gnopere iè jactavit, ut nulla alia magis, quod eadem

die & perveniflet adhoftem, & vidiifet eum& vicif

íet. Dio lib.^.pag.ioj. Hujus pernicitatem&celeri-

tatem conffi&us Romam figniiicans , ad amicura

quemdamAmintiú ícripfit tria verba, Veni, Vidi, Vict,

quae diftiones fimiliter cadentes non illepidam ha-

bent breviloquentiam. Flut, in vit. Cœfar.p. T31. Quod

confirmât Suetonius his verbis: Pontico triumpho

inter pompae ferculatriumverborumpraetulittitu-

lum Veni, Vidi, Vici, non a&a belli fignificantem,fi-

cut ceteris, fed celeriter confè&i notam. In vita Ces-

farispag.4%.

De hoc bello ita loquitur Floras, In Afiaquoque

novusrerú motusa Ponto: plane quafi deinduftria

captante fortuna hunc Mithridatico regno exitum,

utaPompeio parer, a Csiàrefilius vinceretur. Rex

Pharnaces magis diicordiae Romans fiducia, quam

virtutis iuae,intefto inCappadociam ruebat: led huhc

Caeiâr aggreflûs uno, & (ut íic dixerim) nontöto

praelio obtrivit, more fulminis, quod uno eodemque

momento, venit,percuffit, abíceffit. Nec vana de fe

praedi

BOSPHORI REX. 203

pnedicatio cít Caeiàris , ante vi&um eflê hoftem,

quam vifùm. Florus lib. 4. cap. 2. circafinem.

Pharnaces vi£tus ref'ugit Sinopen cum mille equi*

tibus,cumqueCaeiàrinon vacaret eum proiequi^miP

io contra iè Domitio,urbem tradidit,& pace accepta

dimifliis cum equitibus,equos interfècit, iniquiflïme

id fèrentibus eorum dominis. Inde coniceniîs navi-

bus in Pontum fugit. Appian. de bell. Mithrid.p. 274.

Caviar poll: viëtoriam dePharnace relatam,Manubi-

asomnes, quamvis plurima; eflent, militibus dona-

vit: cumque trophaeum eo in locoMithridates de

Triario ftatuiflèt, quia id confecratum belli Deis

everteré fas non erat,ipiè de Pharnace fíium oppoiù-

it, atque ita Mithridaticum obícuravit, quodamque

modo dejecit. Poftea receptis omnibus, quae vel Ro

manised eorumíocüs Pharnaces ademerat, fíngu-

la iis, qui amiíerant, reffituit. His aäis & reliquis re

bus conffituendisDomitio praefècto, inBithyniam

venit. Dioltb.42,pag.207.

Pharnacem inBoiphorumviintrare conatum, A-

iànder in carcerem conjecit atque mteremit Casiàr

vero Mithridati Pergameno tetrarchiam Galatiae,

cum regio nomine tribuit, eique bellum contra A-

fèndrum mandavit, quo &ejus in amicum perfidia

ple£teretur,&Mithridates Boiphori dominus fieret.

Jd, ibid. Hsec fi vera fùnt,mors Phamacis contigit,an«

tequam Cœiàr ex Afia fuiflèt egreiTus.

Rem aliter traditAppianus:Pharnaces colle&aScy-

tharum ac Sarmatarum manu,TheudofiamPantica-

paeumque occupavit 5 & cum rurfus ab Aíándro bel

lo peteretur, équités ejus, equis deffituti, пес aflueti

pede

PHARNACES,

pedeftri praslio,vincebantur : folus Pharnaces egre-

giepugnans,tantum coniàuciatus cecidit quinqua-

genarius, poftquam regnavic in Bolphoro annis ц.

Atque jta etiam Pharnaces regnare deiïit, cujus re-

gnum Casiàr Mithridati Pergameno dédit. DeMitrid.

рлщ. Reliquit filiam,nomineDarium &Dynamin.

N U M M U S

PHARNACIS, REGIS BOSPHORf.

Ex Tabulis Wolphangi Laziu

Caput Regis diadematwn : Ex aver/aparte Apollofedens

ante tripodem; dextra lauri ramum; fimftra cubito

lyrœ innixoicum épigraphe,Ъ A 2 1 Л ESIX В A 2 1 Л E-

Í2N МЕГАЛОТ fJ>APNAKOT. Regis Rf-

gum Magni Pharnacis. In area ZMZ.ifleft

anno 247. Infra nwneralis Uñera д.

Hic eft PharnacisBoíphori,&non Pharnacis ejus

atavi Ponti Regis nummus, cujus effigiem Си-

pra exhibuimus. At Boíphoranus titulum magnifi-

cum praefèrt, BAslAEilS BA2ILEÍ1N, id eft

Regit Regum, aïiorum monarcharum exemple-, nem-

pc

BOSPHORI REX. 20?

pe Arfàcidarum & prasícrtim Tigranis Armenias со-

gnati fui, quicum Reges haberent tríbutarios,íiiper-

bam illamnomenclationem fibi arrogarunt.

Pharnaces Reges próximos fibi vecb'gales feciííe

oportet, ut non íblam RegisReturn, fed & МЕГАЛОГ

appellationem a Provinciarum aut rerum geftarum

amplicudine ut plurimum defumptam, acceperk:

haïe quidem Alexandra, imo & Mithridati ejus pa-

renti concefîà eft, quam tarnen in eorum nummis

ufurpatam non leges ; porro earn in iiiis Antiochus

III. Syrian Rex admifit : ilia poftea frequentius ad Ar-

iàcidas tranfiit, ab antiquis Periàrum Regibus tan-

quam originis iliae autoribus mutuata, & tandem us

que adRegulos pervenit,(ub Sept.Severo,ut in num

mis Abgari obfervatur, quam ab illo Imperatore in

Parthorum Regis ludibrium huic Dynaftac datam

exiftimat Triftanus.

Andreas Morellius huncPharnacis ex auro num*

mum in iecundseditionisipeciminevulgavit, cujus

ectypum, cum Pariiios primum appulit, nobis de-

derat,ut inter Reges,quos defcribendos aggreffi era-

mus, íuo loco poneremus. iHud ex muièo D. Veièri

Patricii Norimbergenfis delincaverat , & quid fibi

vellent litterse in area fignats cum poftulaifet, liben-

ter ilium ,/Eram Ponti Regum docuimus, quern for

te minimum in priore fpecimine non edidit,netot

nummorum a nobis acceptas interpretationes tan-

quam iùas exponeret.

LitterœautemzM Z. in area pereuflœ, Ponti Re-

gum Mvxfunt numerales, annum ejusdefignantes

247.cujus initium ut detegatur, magra* eft momenti :

alte«

ûo6 PHARNACES BOSPHORI REX.

altera д. paulo infra eas poíita, annum regniPhar-

nacis quartum denotans, ut fimiles in Afàndri ejus in

Bofphoro fuccefforis monetis exaratœ indicant/ nam

fi ad annum V. G. 691. quo mortuus eft Mithridates

Eupator,addideris annum quartum Regis Pharna-

cis, habebis 697.a quibus íi tollas 247. tibi fupererit

448.quopermittenteAntigono Mithridates II. re-

gnumPonti avitum recuperavit; &quidem fine tri

buto, unde CtiftesaStraboneappellatuSjUtin illius

vita dictum eft.

Ut vero Morellius tunc nequidemnummorum

defcriptiones aggrediaufus, quare Appollo in Phar-

nacis avería parte effet collocatus,poítulare negle-

xit; ideo in illius explicatione ingenue fàtetur his

verbis: Quam ob caufam Apollo in hocnummofcalptus

Jity mefugity пес fèquentia fomniaflêt : fed intelligat il-

lumPanticapsi urbisBofphori primarias percufium,

in qua fiimmus erat Apollinis cultus, utpote ilia a

Milefiis condita, tradente Strabone, poil ejus de«

,icriprionem,inquit, кт/ла e¿ ¡жлцг'и».

Nemo nefcitMilefios plurimum fuiffè veneratos

Apollinem, cujus erat celeberrimum Oraculumin

Branchidis, unde illi innummotripus,&templum

Deofub nomine Didymei templumomnium maxi«

mumconftruxerunt,tefte eodem Strabone pag. 634.

Laurum tenet, quia hascarbor erat in ejus tutela.

Innititur lyrae, qua a Mercurio donatus füerat,

ASAN-

ASANDER, Í07

ASANDER.

ASANDER ,

ASANDER, Pharnacis coëeaneus, nam

triennío tantum erat átate ííiperior, ut

ex Luciano eruitur de Macrobiis. Itaami-

citia conjun&us, ut cum eo contra Mi-

thridatem Regem conlpiraverit exipfius

intimisfamiliaribus, ut regniadminiftrationemreli-

querit,

208 ASANDER,

querit, dum ad paternum recuperandum propcra-

ret.Is Pharnacem propofki pœnas daturum a Roma

nis putavit, aut eorum gracias inkurüm ii eum re-

gno,quod ab iis acceperat,fpoliaret,contra dominum

mum iníurrexit, teile Dione I1b.42.pag.206.

Quo nuntio aeeepto, Pharnaces ira percitus in eum

moxireconftituit; fed cum clalFem non habereun

Ponto paratam, & per Armeniam adventare Caefà-

rem,qua effet tranfeundum,cognovit,converfö inne

re ei ad ZelamPonti urbemoecurrit; praeteriea feli

citate potius quam confilio fretus, praelium,in quo

totus ejus exercitus eft profligatus, & ipfè peneca-

ptus,imprudentercommifit, & exSinope,in quam

confugerat cumreliquismilitibusin Bofphorum fol-

vit. Dio ibid. Ö Appian.pag. 274.

Pharnacis in Bofphorum exfceniùm non prius

aeeepit Afànder, quin copias,quas contra illum com

paraverat, adverfüs eum duxerit; fed Rex collecta

Scytharumac Sarmatarum manu Theudofiam &

Pantuapaeum urbes oecupavit: fed cum continuo

bello ab Afàndro peteretur, tandem inter illos acre

praelium eft conimiffum , équités vero Pharnacis

equis deftituti, пес aíiüeti pedeftri praelio, vinceban-

tur: folus Pharnaces egregie pugnans, interfeefcus

eft. Appian.deMithrid.pag.2s4. Dio tradit Pharnacem

ab Afàndro captum, pofteaque interemptum, lib. 42.

pag.207.

Caefàr Pharnacis mortem segre tulit, &, ut jam

diftumeffc, Mithridati Pergameno, cuitetrarchiam

Galatiae cum Regis nomine tribuerat, bellum contra

Afàndrummandavit, quo & ejus in amicum perfidia

pie-

BOSPHORI REX. ao>

ple&eretür, &Mithridates Bofphori dominus fierec

id. ibid., л

Is credebatur filius Mithridatis Magni ex pcllicc

nomineAdobogione dcGalatarumtetrarchis ftirpe.

pidemCîEÊr tetrarchiä legibus , Gallo- Gracorum,.

jure gentis&cognationis adjudicavic. Hirtiusde bell.

Alexand.pag.397. Propter nobilitatemMithridatcR

paterPergainoparvulumiècum aiportaverat inca-

ftra, unde illi Pergameni cognomen. Multos ibi te-

nuerataños,regiiíq; difciplinis educarieum curave

rarm amicitiam Cœlàris redintegratus propter auxi

liares copias adverfusAlexandrinosipfi adducbs.ü/.

<e.^.368ÜynamisPharnacis filia inter pacis conditio-

nés a pâtre Csiàripro uxore oblata, injuria? memor,

& quod ipiê regnum paternum Mithridati ipuri»

conceiîîtfèt,ad fe pertinens,Alandro nupíit, ut fie per

conjugium ipfi translatum jure defènderet.

Mithridates Pergamenus Alandro quidem bellum

intulitj ièdveterumScriptorum penuria quomodo

geftumiît,ignoratur: Aiàndri tarnen numiímatum

fide &teftimonio,in mari praliúinter eos commiflä.

tùifïèjudicatur; nam in illis pars avería victoria cum

palma proranavis iníiftentem exhibet,quae viäorii

navalem demonftratStrabo de illo inquit : »тЛио*

$\>7iè Acxvfyov TtíotóüCcccvá^vavíKÓYros. Evertit eumAfatt*

der, ubi maleLy(ander, qui £5* fbarnacem imerfecit.

Mithridates autem, qui & ícientia bello peritus&

virtutis,tamen in hoc pralio vi£tus& occifus eft.

Quid egeritAiànder deinde,in tenebris latet,illum

ut Nomadü incurfiones in regni fui fines cohiberet,

Ifthmum peniníulaíad Ma:otidem 360. ftadialongu,

Pars II. O muro

2I0 ASANDER,

•muroduelo muniiiTe,denis turribus in fingula ftadia,

conftitutis. NamrefertStrabouk7.p0g.3ib Boípho-

ranos Reguíos omnia adTanaim obtinuiífc maxime

podremos, фисхжр*# haávScos xgjnohèpuv. tharna-

naces tfAfander (ЗЫето.иЬ.щ.^.

Lucianus &nummiipfíus Aíandri, initio princi-

patus fui Boíphori, regium nomen, quodfbrían non

eífet ex regia ftirpe natus,non ufurpaiíe nos edocent,

fed folum Ethnarchse dignitate contentum, id omni-

no probat avería illius nummi pars , quae exhibet vi-

¿toriam cumhac inícriptione, ASANAPOT E0-

NAPXOYBOsnOPOT.dequa infra. Lucianus au-

temhxchabetinMacrobiis.hffcívSco: i¿ ¿то т5 2e/3*r*

dvrl EÔVC6ÇX8 Bcctrthévs wxyoçevStls Botméçu. Afander OU-

wnabAuguflojtroEtbttarcbaRex Bojpbori renunciatur.

Hanc Regis proEthnarchae appellationem ab Au-

gufto videtur accepilTe Aíander ob praftitum illi au-

xilium, & copias contra M.Antonium miíías in pu

gna АШаса 23. Septembris anni 723. V. С inter eos

commiíia, in qua vitbr Auguítus receffit, &Roma-

num inde adeptus eíl imperium.

Reges illi, qui a M. Antonio &ab Augufto nomi-

nabantur, tributum Romanis pendebant; qua-

re res militaris ad eos yidebatur ípecbre , ut fparíim

apudhiftoriasScriptores legiones in eorum regnis ad

eorum contraBarbaros tutelam,aliquando miffîe ob-

íervantur; quare cum Aíander adíummam íeneftu-

tem eíTet prove£tus,Auguítus ei quendamScribonü

mißt: quare narrât Lucianus in Macrobúspomgzm-

rium obiifle corpore validiim & quidem ex inedia,

quod rem rnilitaremScriboniurii creditam videret.

Mors

BOSPHORI REX. ац

Mors Aiàndri contigit anno V . С 741. cum prin-

cipatum Boiphori iùbEthnarchœ titulo annos 1 7. ab

anno icilicet 706. quo CasiarPharnacem profligavit,

uique adannum prselii Achaici 723 . quo Rex ab Au

gufto renunciatus , &ííib Regis dignitate annos ig.

in fumma 37. nullos ex Dynami filios habuit , ipii

vero regnum, quodad earn ipe&are videbatur,tefta-

mentoreliquit. \

Scribonius, qui abAugufto rei militari prsefe£tus

in Boiphori regno fuerat, illius occupandi occafio-

nem Aiàndri morte na£fcus, fèMithridatisMagnine-

potemmentitus, ab Augufto regnum accepifíe fin

gid ut Dynami jus coniervaret, eamduxituxorem,

ut tradit Dio his verbis : Scribonius quidam Mithri-

datisíenepotemeíTeperhibens, fibique id regnum,

quia Afander diem iùiim clauièrat , ab Augufto tra-

ditum, uxorem AiandriDynamim , cui a marito re

gnum fuerat reli&um, filiam Pharnacis,neptemMi-

thridatis, in matrimonium duxit,Boiphorumque oc

cupavit. Lib. №РЧ> $37«

Cum autem Boiphorani Romanos bellum Scribo-

nio, quodhoc regnumfineAugufti permiflu fibi vin-

dica{Tet,inferre decreverant,&Polemoni Ponti Regi.curamcommififlè, fraude Scribonii dete&a, homi-r

nem necaverunt, uthunc non amplius pro Rege

haberent, fed eorum Regina Dynamis imperaret,

Id. ibid.

0 % WM*

Ex Píctukis Rudolph! Imperatoris4

Caputfine diademate. Ex averfa parte ViBoria inßftens

prora dextra cororiam , Jiniftra palmes ramum

cum épigraphe APXONT OS AZANâFOT B02-

IIOPOY} id eft, Prikcipis Asandri Bosphori,

In area defuper littera nwneralis H. id eft oBo.

iNter tabulas numiímatum Imperatoris Rudolphi

* ILnumeroM. habentur dao nummi A(àndri,quo-

rum prior valde illuftrat Lucianum in Macrobiis, qui

Aiàndrum non primo Regis titulum aflùmpfiiTe tra-

dit: ideirco in illo caput diademate non redimitum

eft, &pro Ethnarcha: nomine,quod ei tribuit,»»™

Eâmçxs , hic nevam & iniolentem APXONTOs

tribuit dignitatem.

BOSPHORIREX. aie

Af^4)v,ideftprincipatumobrinens, quipraceft, &

aliquando Magiftratus, ut aliquando obièrvamusin

nummis,verbi gratia А1Л. KAlTITiîN A. TO. B.

ad defignandum ilimmum urbis Magiftratum. Ali

quando pro Praefidibus Provinciarum, quocumquc

ièuProconiiilum, Confularium,vel Legatorum Pro-

prastore titulo eas adminiftrarent, ut difèrteidob-

íérvat Dio lib. s4- AtneAiànderhoc APXONT02

nomen in nummisiùis fumeretur,eleganteraddidit

BOsnOPOT,ut denotaret, iè eiîè Bofphori Princi-

pem,cum Boíphorus efTet fubRegum poteftate,por-

ro hoc titulo propter Romanos, abftinuit, quem ab

illis aliquando obtenturum iperabat.

Littera numeralis H. in area deiïipcr exarata, ma-

gninobis momenti efíe videtur ; quippe Principalis

Afandri annum $. deiïgnant, uti iùpra in Pharnacis

nummo obiervavimus. Unde ante annum hinc Re

gis titulum noniibi arrogaflê demonftrant; imo Lu-

cianus ab Augufto ipfi conceflum illi indicat,nempe,

ut conjicimus ob prseftitum illi contra Antonium in

praelio Aftiaco officium,quod evenit annoV.C. 724.

& ipíé Boiphorum tenuit ab año V. С. 707. vel 70s.

Victoria infiftens prorae,aliquam abAfimdro rela-

tam dénotât , etiî nobis conjicere liceat, contra Mi-

thridatem Pergamenum,cui Julius Caeíár Boíphori

regnum,utPharnacis mortem ulciiceretur,concefle-

rat; at, cum ille Galatiam cum Regis nominejam ob-

tineret , clafTem ut in Boiphorum appelleret, con-

ftruxiflc videtur, cui obviam foetus Afànder, pradio

navali commiífo eum interfècit, ut ícribit Strabo > in

cujus memoriam hune typum pereuffit.

' О a NUM.

ASANDER,

NUMMUS : '

ASAND RI} REGIS.

Ex Museo Card. Maximu

Caput diademate ornatum. Ex averfa parte eadem

Viftoriaprorœ mfijiens , dextra coronam , finiftra

jpalm<e ramum cum épigraphe^ A 2 1 Л E il 2 AEAN-

ДРОГ. Et in area httera numeralis 2. (5 то-

nogrammate АП»

P Cce prodit Aiànder в A s I Л Е il s titulo infignis,

cujus caput diademateredimitum eft, ut patet

ex typo, quod inMuièo noftro ièrvamus,&non cum

iieício quo apluftri a tergo,ut illud deicripfîtSpanhe-

jnius in ipfius nummi defcriptione DiiTf. p.461. ,

HaecnovaRegis dignitas nummisejus inicripta Lu-

cianumeximieilluftrat, apudquemlegimus В A 21.

AET2 ctvctyoçîvQeis UoaTtoâçS, RexBosphori Rehuk.

eiATus. Ita ut non amplius APX0NT02 ut fu-

pra,Principis íéuDominiBoíphori titulum Pharnacis

uiurpet,ièd ut Pharnaces exemplo ante ipiiim Bo-

íphoriRex etiam appelletur, non uiùrpata quidem

dignitate,íedipfíab Augufto conceflâ j unde infla-

tus

BOSPHÔRI REX 2ij

fus non annum fui Principatus, ut in iîiperiore nunr

mo, ièd reccntis tituli in hoc dinumeret , nempe fèx-

tum, quem indicat littera numeralis S in arca fi-

gnata.

r At cumiùb hac littera numerali monogramma

videatur,in quo inièrta eft litteraA. in altera nempe

П. videntur,eifè initiales nominis Папчшяею , in qua

urbe Boíphori metrópoli nummus ifte percuífus fit,

talia urbium monogrammata inípicere licet apud

Golzium in Afia minore tabula 32. ubi plurima; Ale-

xandro Magnonummos percufíerunt.

Eadem Victoria prora; infiftens repetitur in A-

fândro ut folemne Principatus íui confirmations ar

gumentum, nempe vitto & occiío Mithridate Per-

gameno , ex Mithridatis Magni ftirpe crédito , &

Boíphori regno a Julio Cariare donato , feu ut iè

maritima* potential hac Victoria compotcm oíten-

deret.

■

:

"

..

■

¡

■

О 4 DARÏ-

tie DARIUS,

DARIUS,

PONTIREX,

EXBofphoriRegibus , in qiios familiaMithridatis

Ponto ejus regno in Provinciam Romanam a

Pompeio redaftonos adduxerat, inPonti iterum Re-

gesreftitutosrevertamur, cum idregnumtandem

Mithridatis Magninepoti tanquamavituma Roma

nis conceffum nos edoceantHiftoriae Scriptores.

Darius Pharnacis BoíphoriRegis filius,ut regnum

paternum Aíandri perfidia fibi ereptum vidit , ad in-

fidias ufiirpatoris vitandas, in aliquam ie regionem

ab ipio remotam confugiflê videtur,aliquod förtunae

praefidium ad illud recuperandum aut ad aliud aRo-

manis obtinendum expe&ans, occafionem civilis

belli inter Triumviros contra Di&atoris interfeäo-

resna&us, memorquodhie Mithridati Pergameno

bellum contra Aiàndrum,quo ejus in amicum Regem

perfidia ple&eretur, mandaiîèt. MoxOcbvianiCas-

itris & M.*Antonii partes íequitur, iiíque adpradium

Philippeniè, quas potuerat copias cölligere, in eo-

Tumauxilium duxit cum amicis.

Vi&is poftea adPhilipposMacedoniaeurbemBruto

3fc Caffio, cumM.Antonii ad bellum Parthis inferen-

dum profeäionem cognovit, ipfi oecurrit fupplex

Athenis,uthyberna illic achuru reícivit, qua in urbê

multi ipfius ftudiofi etiam venerut: de qüibus hœc ait

AppianusJReges aliquot appellavit,arbitratu fùo,du-

iaxat qui certum trjbutum penderent,PontiDarium

Phar.

PONTI REX.

Pharnacis filium,Mithridatis nepotem,ïdumîeorum

SamaritarumqueHerodem , Amyntam Pifidarum,

Polemonem partis Ciliciae, aliosqtie aliarum Genti

um. De bell. avil. lib. 71?.

Appianus AntoniumPoiemoniregnumponti de-

diíTe debueratpotiüs refèrre, cumDio illum nominet

his verbis: Solo Polemone Ponti Regebellique An-

toniifocio, capto, ас pecunia data dimiflb. Lib. 49.

fag. 408. nifidicamushuncPolemonis titulumRegis,

aUbrariisinillopratermiflum, &tantum partem

Ciliciae, quam revera habuit , eíTe reliäam.

NecLectoremmoveat duos Ponti Reges aM. An

tonio eodem tempore conftitutos »Dario Pharnacis

filio regnum Ponti avitum ,Bithyniasicilicet conter-

minum , Polemoni vero, earn Ponti partem, quae ad

Cappadociä vergebat,conceffit De Polemone igitur

tumut Ponti, fed ut Boíphori etiam Rege mox di-

fturiííimus.

Darius annoV. C. 715-. avitumPonti regnum qui-

dem recepit , & filium Pharnacis , nepotemque Mi-

thridatis fuifleex Appiano tantum dedicimus; fed

quid poftea egerit& quotannos regnarit , tota illius

geftaintenebris íepulía flint, tarnen filium nomine

Mithridatem regni fiicceíTorem. reliquiíTe, ex illis

eruereconabimur.

O f Ml

ais MITHRIDATES VIL

MITHRIDATES VIL

PONTI REX,.

M1THRIDATES ordine RegumPono, qui ítir-

pem ab Achaemenc dcducere gloriabantur, íe-

primus, Dario patri Pharnacis filio, in avito Ponri

Prii icipatu,etfi nulli meminerintHiftorixScriptores,

lùcceffiflc videtur : etenim añorum So. ípatium,quod

efRuxin,inter Ponti rcgnum Dario Pontico ex Anto-

niiTriumviri munificentia receptum, apud Appia-

num anno V. С. 7i<¡. uíquead regnumBoíphoria

Claudio Imperatore Mithridati concefliim ex Dionc

anno 797. Mithridatem huncBofphoranum,qui pro

les Magni Achasmenis dicitur apud Taciturn, poti-

us Darii nepotem, quam filium aperte demonftrat.

Icaque Darii Ponti Regis füiíTe filium, qui Mithri-

datisBolphoranipaterextitit,neceíTeeft; in eaver-

íatus fèntentiaHieron. Henninges ilium appellatMi-

thridatem, quo autore, non refèrt,fbriàn,quodid

nomen Ponti Regibus fit familiäre, vel quod ejus fi

lms Mithridates Boíphoranus illudtulerit,&de ipfb

haecpauca habet, Mithridates vixit fama & nomine

ebfiuro :nec eum inter Reges collocat,quem titulum

rêvera tuliflê ex (èquentibus auguramur.

Si Mithridates Vil. Ponti Rex Mithridatis Bofpho-

rani pater renuntiatur, ex qua uxore illum genuerit,

inquirere neceflârium videtur;TacitusMithridatem

Bofphori Regem&Cotym illius in regno iùcceflo-

rem fïatres appellat; cú vero ille fitAchaemenides ex

eo-

%

MITHRID. Vil. PONTI REX. 319

codem Scriptore, & Cotys e regio (anguineThra-

cio ortus, éos eíTe haud dubie fratres uterinos necef

lèeft,eorumquematrem fœminam principem pri

mo Mkhridati Vil. PontiRegi,&fecundo CotyiAr

menia; Principi nupfiffe.

Praematura morte praeventus MithridatesVII. fuit

ièvidetur,& cum tantum in teñera astate conftitu-

tum haberet fiiium,ab ImperatoreRomano inBythi- •

niamPontum redaäusPontus eft &Bythiniae adjun

cts; at Mithridatis uxorutReginae nomen no amit-

teret, in novas nuptias cum Cotyeminoris primum

Thraciae deinde Armenia; Rege (è conjunxit.

Avito Ponti regno fpoliatus filius inThraciam fe

ci uutus eft matrem,&tandem fibi benevolum reddi

dit Claudium imperatorem, utabejusliberalitate,

aliud avitum Boiphori regnum obtinuerit.

Qupt annos regnaveritMithridatesVff. &quo

tempore e vivis abierit,incertum eft. Plura de illo in

ejus nummo.

tfUM*

229MITHRIDATES VH.

NUMMUS

MITHRIDATIS VIL P0NT1 REGIS.

Ex The»au*o Rigio,

Caput Regis diademate ornatum cum épigraphe В ASI-

ЛЕХ22 MI©PAAATOY;ideft,REGisMiTHRA-

D a T i s. In averfaparte IB. hoc efi anno duodecimo

clava : fpolüs leonis onußa} a dextrispharetray i5 a

finijirittridens.

Si Mithridates VILDariiPonti Regis filius&Phar-

nacis Boíphori Principie nepos, ab Hiftoriae Scri-

ptoribus pratermiffiis eft, nihil miram, fi ejus num-

mi ab antiquariis baud cogniti fiierint. Seguinus ta

rnen unum vulgavit in SeleÉtís pag. 62. Sed ilium

alii Principi adjudicavit, ut vero Mithridatis Regis

infcriptionem legit, illiusfàmofi Reipublicae Roma

nas hoftis numiima effe duxit, fed infpe&o accurati-

us vultu, utait, &cum argenteis ipfius Eupatoris te-

tradrachmis collato faciern omnino divcriam depre-

hendit.

Caput illudjuvenile,Mithridatis Pergameni eñe

íufpicatus eft, tum propter verbum ПЕРГАМН-

NaN.xjuodin alioPergamiurbisnummo obièrvavit,

ad

PONTI REX. aai

adStrategü quemdäMithridatem ípecbntem, cum

Regis nomine non fit infignitus : reliquit igitur Pon-

ticum propter diverfàin utroque lineamenta, turn

quodmagnus ille Ponticus in aere fincerus vix repe-

riatur; addere debuiiret,quod ille femperE Y n AT o-

VOZ cognomen prafèrt, & Epocham quaMithri-

datis Ctiílis íucceflbres utcbantur.

ReliQ.0 igitur Pontico,totum le ad Pergamenum

contulit, cujus hiftoriam & res geftas deícribit,in

quibus ilium Tetrarchiam Gallo- Graecorumacce-

piiîè a Julio Cœfàre refèrt, & poftea regno Boíphori

donatum, Ci Aiàndrum Pharnacis interfèctorem tol-

leret,fèdipfeabAiàndro occiiùs eft, &fie regnum

nunquam obtinuit, nec proinde Rex unquam dici

potuit.

Cui ergo Régi Mithridati nummus eftaicriben«

dus , fi ad Eupatorcm nec ad Pergamenum ipeäet î

ad alios iàne confugiendum. Duo iùperiùntReges

nomine Mithridates, ambo ex Achsemenidarum

ítirpe oriundi: alter Mithridates, Dariifilius, Ponti

Rex,& ejus filius Boíphori Princeps; adhunc perti*

nere nequit nummus cum annis regni duodecim,fi-

quidem is ad annumV. С. 79Т- Boíphoro praeeflè cœ-

pit, & anno 802. regno iîio ípoliatus eft.

Redit deniquenummus hic iècundse formai ad Mi-

thridatem VIL Darii Regis Ponti filium, quem ille

appellat Mithridatem, ut prasfèrt ejus épigraphe,&

Regem fuiffè nos cdocet BAZlAEilS titulus i &

quidem Ponti tanquam paterni regni havres : quod

confirmât principatus iùi anni in eo confignati:at ob-

jiciet quidam Reges ex profopia Achsemenidarum

in

in MITHRID.VILPONTIREX

in nummis жгат Mithridatis conditoris vocati com

putare íolere, quod in aureis &argenteis fbriàn mo

rís fuit, in aeréis vero annos tantu regni fui apponere.

Deniquenummi modulusAíiaticum redolet,ut fi-

miles ejus tra&us & xvit quimanibus Antiquario-

rum quotidie fèruntur,demonftrant : nonautem illa

eftBofphororum Regum rudis &barbara fère for

ma ab impends artificibus earum regionum fignata,

quales in horum Principum ferie mox deícribenda

prodibunt, &certe is non eil in Antiquariorum pe-

ritorum numerum refèrendus, qui mox exnummo-

rumförma,regionem,,in qua cufi lint, non dignofcat

&pronuntiet, quod ufùs &frequens illorum tracb-

tioiís comparare debuit.

Hercúlea infignia in avería parte nummi exarata,

Mithridatem adíciviffe refèrt Seguinus, eo forte

quod per Achsmenidas,a quibus Pontici Reges orti

íiint, adHerculem genus refèrret. Plurimos extitiflè,

& quidem in varus orbis regionibus nemo nefèit : at

cum hic pro infigni tridentem etiamferat,eum ab

aliisdiftinguere illud videtur; &fimihicon]icereli.

ceat, ille Hercules Tyrius eft , quem Jovis & Arte

rias filium fuifle fàbulantur, a quo Periarum ille Mo-

narcha Achaemenes iè ortum prœdicabat, cumula

regio iiib ejus effet imperio. Tridentem prafèrt tan-

quam maris imperium habens,ut qui naviurn inven

tor fberit, & illas Tyrios fabricare docuerit,fiNo-

mio fides in Dionyfiacis.

ÂLÎA

POLEMO L . 22;

ALIA REGUM tONTIET BOSÏHQR1

FAMILIA.

POLEMO I

DISCERPTO poft Magni Míthridafís mortem

totoPonti regno, abílío longe lateque propa-

o-ato, Pompeius avitum illius principatumßythinias

S24 » POLEMO L

cbntcrminum in Provinciam Romanam ipfi conjun-

ftamredcgit, partem aliam gentibus, quas iiibege-

rat, propter miflà auxilia, libértate donatam conceÊ

fit, aliasque Regibus attribuit. Appian. de bell. Mithrid.

Poftea M.AntoniusTriumvir ImperiiRomani di-

vifione cumAugufto fàcb,poft Philippeniem vi&o-

riam , cum illi oriens ceiïîifèt, Pontï regnum olim

Mithridatis pro Arbitrio mutavit, partem illamBi-

thyniae conterminam,. quam Pompeius in Provinci-

amRomanamredegerat, iterum in regnum erexit,

& DarioMithridatis Magni nepotiavitum conceffit;

alteram Ponti partem, quae vergitad Cappadociam,

Polemoni attributes? Appian. & Dio.

Polemo non regia quidemftirpeortus,(êdut.lo-

quiturStrabo, qui ob res praxlare geftas, regno di-

gnatuseft, lib.i2.peg, 578. íilius fuit ZenonisRheto-

ris Laodicenfis , qui , cum Hybrea altero Mylafîè

Oratore,eodem Géographe tefte,Labieno cum Par-

this Afiam vaftantino ceffit, ambo urbesfuas contra

eum concitarunt anno V.C. 713. lib. 14. pag. 660.

Hoc p,atrisergaAntonium officio,&in fuo Phiiip-

penfi prcdio huic Triumviro praeftito, Polemo eum

Athenishybernaagentem anno ièquente invifit, a

cujus munificentia Ponti regnum exea parte, quas

vergit adCappadociam,íiibtributi titulo accepit, ut -

innuit Dio lib. 49. pag. 407. & Giliciae parte donatur

apud Appianum lib. bell civil, ç.pag. 71?. Pontusab eo

Polemoniacus accepiiiè nomen videtur, apud Jufti-

nianum. Novella 28,

Cum Antonius in Armeniam ire inftituiflet anno

718.

PONTI ET BOSPHORI REX.

7 1 8. adbellumArtavafdiMedorumRegi faciendum,

ftatim Polemo copias ad auxilium ipfi fèrendum

comparavit, Triumvirumque comitatus eft; Anto

nius autem abArtavaídeArmenias majoris Rege ini-

mico ejus impulfus : cumq, intelligent, RegemMe

dias, ad opem Parthis fèrendamproculdomoabiiP

iè,impedimenrisacparteexercitus,in quo erat Po-

lemo, tefie flutarchoin Antonio pag.jty. cum Oppio

Statiano reliäis, iùbfèquique fè juffis, ipiè cum equi-

tibus,ac peditatusoptima parte, feftinato profectus

eft, íperans, fe primo ímpetu omnem Mediam fab-

a&urum. Dio lib. 49. pag. 407.

AdPraaípa( regia Mediae) cum Antonius veniC

(et, aggere jado, earn oppugnarc cœpit, fed Parthus

ас Meduscum id cognoviiîènt, laborare eum fruftra

in oppugnanda urbe , validis mûris, ас multis defèn-

fíonibus munita , paffi iùnt : ipíi vero Statianum, in

itinere fàtigatum, improviíb adorfi,ad unum omnes,

qui cum eo erant , conciderunt, iolo Polemone Pon-

ti Rege, bellique íbeio capto , ас pecunia data di-

miffo. UAhid.

Anno iùbièquente 719. Artavaföes Media; Rex,

Phrahati Parthorum Régi fùccenièns, quodñeque

prasdas magna parte, neque alio honore eflètabeo

prasditus, cupieníque Armenia; Regem ulcifci pro

pter inducios fibi ab eo Romanos, Polemone ad An-

tonium miflb, amicitiam ac ibcietatem ejus ambiit,

qua quidem re adeo delecbtus fuit Antonius , ut ini-

ta cumMedo pace , prsemium legationis Polemoni

Armeniam minorem poftea dederit. Id.p.^n.tf412.

Antonius anno 72i.uíque ad Araxem fluvium pro-

Pars II.

225 POLEMOI.PONTL

fècfcus, quaíi Parthis bellum illaturus, (àtis habuit ей

Medorum Rege íbeietatem junxiflè, & illi parce Ar

menix recens occupata» txadita , iècundum hsecPo-

lemonem Armenia minore donavit. Id. p. 41g.

Poftea cum Antonius & Caeiàr inter iè civile bel

lum excitaíTent, Polemo beneficiorum memor, iubi-

to in Antonii partes defcendit,& ipfi copias non pau-

cas adduxit in praelioad A&ium commiffo anno 723.

Cœiàr illi condonavit,quod benefà&ori íiio auxilium

mérito pr£cítitiffet.Deinde Polemo in Cîeiàris amici-

tiamreeeptuseft: de quo ait Dio eodem anno,fcilU

cetyiü. Polemo Rex Ponti inter (ocios ас fœderatos

Populi Romani adièriptuseft, ас prima iùbièllia in

theatris per totum ejus regnumSenatoribus tributa.

Id. lib. s3.pag.v3.

Bello ítrenuus eratPolemo,vicinafque gentes olim

Mithridati iubje&as, regno íiio addidit, Chaldasos ac

Tibarenos & alios : at cum Aíánder Boíphori Rex

mortuus effet, & Scriboniusrei militari ab Auguito

tune prafèctus regnum occupaflèt,ducb in uxorenl

DynamiPharnacis filia & Afàndri conjuge, iè Mi-

thridatis eiîè nepotem & regnum fibi ab Augufto

conceflum mentitus, contra eum ab Agrippa Аш

guíti genero miiîus eft. -

Hic AfiaeProvinciasluítrans,cum quodScriboni-

us iri Boiphoro auiiis fiierat, Polemonem, inquitDio,

Ponti ejus,quae eftadGippadociam iïca, Regem, mi-

fit,utei bellum raceret,iíqueScribonium ííiperftitem'

non invenit; fraude enimejuscognica, Boiphorani

jamnecaverant hominem.

Refiftentes autem Boiphoranos,quodmetuebant,

ETBOSPHORI REX. e2?

ne is Rex ipfis conftitueretur, prselio vicit, neque

tarnen eos fuhegit ; cupi vero Agrippa contra ipfos

exercitumadduxMet, Bofphoranos fuperavit; & fi.

gms Romanis , qua: illi quondam fub Mithridate fu-

itu[erant,belIorecuperatis,viaosad dedicionem со-

egit, Orojl1b.6xap.21.Armis demumpofitis,Potemo-

mtradmfunt,conjuxqueDynamiseidem data, Ад-

güito nimirum id probante. Dio ib.p^S.

Polemo cumDynami non diu vixiûe videtur,jam

hapcante 32. annos Afandro&nuperScribonionu-

pferat : ex ea nullos itaque fufcepit Jiberos.

Deinde fibi íecundo matrimonio copulavitRex

Pythodoriem filiam PythodoriAnarchie, qui Nyfie.

natus, Trallim portea ob claritatemurbis migrave-

rat,interque amicos Pompeii cum paucis fioruit; re-

gis ei fuerunt opes,amp]iores duobus talentum mil-

libus,quas cum Gsiârpublicaftet, propter ejuscum

Pompeio amicitiam redemit Pythodorus,& non mi

nores liberie fuis reliquerat. Strabo lib. щ-pag. 649.

Multisautemdonariis Pythodorus Laodiceam ur-

bem exornavit,ut& Polemo ejus gener,eodem Geo-

grapho tefte, lib. 1 z.pag. <¡7$.

Polemo fines regni fibi a M.Antonio conceffi&

ab Augufto confirman propagaverat, Pharnaciam

acTrapezuntem poffidebat,&addit Strabo,ultimo

Polemon Colchidemhabuit. Lib. 11. pag. 499. quam

armis iubegerat.

Nee minus limites inBoíphoro extendere conatus

ell ; nam omnia uique ad Tanaim obtinebat,Aipun-

gitanos , inter Phanagoriam habitantes , & Gorgip-

piam ad 10. ítadia, fübigtre volebat, quibus cum

P a infidia-

Mg POLEMO I. PONTL

infidiaretur fab amicitiîe pratextu, re comperta,bel

lum illis infèrens, in poteftatem eorum vivus per

vertit & interiit. Id. lib. п.fag. 495-. Sed quando, pla

ne incertumeft.

Reliquit tres liberos , Polemonem , Zenonem,

& filiam Pythodoritidem Cotyi Sapaso nuptam,

regnique adminiitrationem Pythodori conjugi.

i : ->

-i • ,

NUM.

ET BOSPHORI REX. 22

NUMMI ]

P0LEM0N1SP0NTI ETBOSPHORI

REGIS.

Ex Su Eton i о Car. Pat in r,

Caput diademate cinäum , cum épigraphe , В A CI-

ЛЕПСП OAEMONOC, id eft, Regis Polemo

ni s : Ex avería pârte caput nudum Antonii , cum

infcriptione M.ANTnNlOSAYr.TPmNAN-

APiiN, hoceft, M.Antoni us Imperator Tri

umvir,

ü Ariffimum hunc ex argento numrnum vulgavit

•"^ Card. Patinus in Suetonii libro , quem notis&

numiímatibusilluftravit; exhibet ille Polemonem,

qui ab Antonii muniiicentia Ponti regnum ex eapar

te, qua; adCappadociam vergit, acceperat; memor

tanti honoris, Triumvirum in avería parte cudivo-

P 3 luit;

230 POLEMOL PONTL

luit; nam ut jus cudendx monetae dignitatis erat

fymbolum, multo magis in ea reprseièntari debeba-

tur, qui regna diftribuebat.

Polemo quidem utRex,diademateRegum infígni

ornatuseft; Marcus autem Antonius , nudum tan-

tum exhibet caputRomanorum more,fed cum titu

lo Triumviri Magiitratus, fimodo Magiitratus di-

cenduserat, qui contra leges fuit irtftitutus,aLepido,

Antonio,& Octaviano, ut (lib ípecie ulciföendi Gaeià-

ris mortem, fibi de ordinanda & corrigenda Repú

blica poteftatem arrogaverant, & fie publice confti-

tuendis &adminiftrandis rebus , ut praeficerentur,

inter (è convenerant : idquenon in perpetuum , fed

in quinquennium.

Caput Regis diademate revinBum cum épigraphe:

ВА21ЛЕИ2 PIOAEMONOZ Regis Polemonis:

Ex averfa parte сари/ nudum cum inferiptione : Imp.

Cíísar Aug. /

QUodPolemo in partes M. Antonii , ad prselium

 A&iacum defcendiffet,ignovit Auguftus,cum

abeoregnumaceepiffetj imo &ejus amicitiam me

Ex Museo Nostro.

ruit,

ETBOSPHORIREX. 83,

mit,&ut ilium M. Antonius Ponti Regem fecerat,

AuguftuspofteaeumBofphoriregno donavit, non

minor virtutis in Polemone quam Triumvir colle

ga, œftimator.

Prior Polemonis cum M. Antonii effigie percuf

Iiis ex argento nummus , drachmalis eft Romanae

monetae more: habet quidemutraque pars epigra-

phemGraecam, nempeaparte Polemonis, cum in

ejus regnolinguaüla effet in ufti, filtern nummi hoc

idiomateferibebantun pariter circa M. Antonii ca

put, quodilli Orientis Imperium ceffiffèt, Graca eit

inícriptio , ubi hîeclingua per omnes ipfius Provin

cias erat propria& communis.

Hic vero nummus ex sere eft , &quidem minimi

moduli ad majorem populi& commercii commodi-

tatem; habetvero inícriptionem ex parte Polemo

nis Graecam , propter linguam, quamPontii, quo

rum Rex erat , loquebantur : circa autem Augufti

effigiem Latina adeft épigraphe, quod Romano

rum eflet Imperator, quibus ipfâ eftèt nativa lin

gua. _ ..

P 4 PYTHO.

аз* PYTHODORÏS,PONTI

PYTHODOELIS

PONTIET BOSPHORI REGINA. .

L_

"ARCHELAVfS

CAPPADOCiC VnriMVS ,

Àp .frînudsbb ¡Chris

pYTHODORlS,mortuoPolcmoncRegemaritö,

* iplà inprincipatus five teftamento iponfi,five ut

filiorumimpuberumtutrix,uicceffiti prudens mu-

iier&praeeflè rebus gnara3ut loquiturStxabo НЬлг.р.

-. m-

ET BOSPHORI REGINA. 233

sss- regnum Ponti & Boíphori gubernavit, & in Col-

chosTrapezuntem,Pharnaciam &fiipra accolentes

Barbaros tenuit Idem lib. 11. pag. 499. Phanaream &

Zelitin, pneterea acMegalopolitidem, pofledebat.

Id. üb. n.pag. ss9-

Нжс fecundo matrimonio Archeiao Cappadociae

Regi nüpfít, & cumillo, dum is in vivispermanfit,

vitamexegit. Id.ibid.pag.ss6. Archelaus Tiberio in-

viiùs eft, quod eum Rhodi agentem nullo officio со-

luiflet: abeoRomam evocatus anno V. С. 770. in

Senatu falío accufàtus eít,quafi res novas moliretur ;

homo non íblumíiimma (ene£tute,fededam poda

gra; doloribus oppreflus, finem vita; iponteanfàto

implevit,poftquamannisquinquaginta regno poti-

tus e(îèt,& ejus Cappadociíe regnum in Provinciam

redaäum eft. Tacit. Annal, lib. 2.pag. f3.

Liceat mihi adilluftrandam Ponti Regum ièriem,

rariffimum Archelai Cappadocia; Regis huic regno

contermina; nummumexhibere, tum quodille Re

gina; Ponti conjux füerit,tum quod nullum nobis fit

cjusPythodoridisnumilma iùperftes.

P s NUM-

434 PYTHODORIS, PONTI

NUMMUS

ARCHELA1 REGIS CAÏÏADQCIJL

Ex Cimelio D. Foucault,'

Caput ArcbelaiRegisjuvenile diademate redimitum. Ex

averfaparte Clava,in cujus ambitu épigraphe: В A Z Г-

AEOZ APXEAAOY Ф1ЛОПАТОРОЕ TOT

KTI2TOT, id eft, Regis Akchsiai Philopato-

tu Fitn Fundatoris. Iu area K.for/an КАП-

IIAAOK£2N,Cappadocum.

A Rchelaus, quem exhibet ex argento nummus,

Rex Cappadociae primus& ultimus ex fiia fa

milia, poft Ariarathem Ariobarzanis Cappadocias

filium juniorem, juflîi M. Antonii interfe£bum,inau-

guratuseftabeodemanno 718. in gratiamGlaphy-

rae matris, qua» Triumviro placuit

Isfilius fuit Archelai, quiSacerdosComanorum

inPonto inveftitus aPompeioMagno poft deviftum

Pompeium,&Glaphyrac filius : hie poftfugamPto-

lomiei Auletis, regno inBerenicem ipfius filiam

translato,cumhacmatriraoniumcontraxit,Rexque

ET BOSPHORI REGINA. 23*

JEgyptiorum acclamatus eft ; & licet tantum fex

menfes imperarit, cum fucrit interemtus, ™ К#*р

ípíe tarnen fefundatoremappellat, ut qui primus ti-

tulum Regis in fàmiliam tranímiferit, namejuspa-

ter Archelaus Mithridatis Eupatoris tantum dux

fuit.

Archelaus autem nofter in tanti patris, quem Dio

acrem &magni nominisvirum appellat lib. 39. pag.

ii7.memoriam, ièPhilopatorem nuneupavit; quae

cognomina patris, nempe conditoris rov k*r*, & filii

Ф1?*7г*то?ос, amantis parentem,prorius fine nummo-

rum auxilio ignoraremus: gratitudinis erga Anto-

nium cauia in bello АШасо,рго eo pugnavit Arche-

laus j ideo veniam a Cœfàre obtinuitanno 724. ex Di-

one lib. %i.fag. 443. imo ita ejus amicitiam poftea fibi

conciliavit , ut anno 734. minoris Armenia? regnum

&Trachiam Ciliciam in donum acceperit, eodem

tefte Scriptore lib. y3. fag. 926.

Primo íe connubio cum conjuge, cujus nomen

deperditum eft, exqua cum íolum filiam nomine

Glaphyram ad fecundas cum Pythoridite Polemo-

nis vidua nuptias conjecit, ex qua nulli procread

íimtliberi.

Clava ut Herculisinfigneeft, Archelaum genus

iùum adhuneHeroem ièu Deum deducere indicat :

Archelaus Cappadox illius proavus ex Archelais

Temenidis originemhabere iè gloriabatur ? an vero

illi ex Hercule?

Lit-

23б PYTHODORIS,PONTt

Littera К. in area nummi poiita, utrum fit mone-

tarii nominis initialis, dubius fiim ; anvero potius re-*

feratur ad titulum в A ZI ЛЕЛЕ, & fie Ka^Woicey

gentemíignificet ; pro Docbrum arbitrio relinquo^

nifi utgrandior littera id prorfus denotet.

ZenoPolemonis &Pythodoridis filius minor,annö

Íéquente77r. Armeniíe majoris Rex eleftus eft, de

quoaitTacitus : Armenii illa tempeftateRegem nori

habebant,amotoVonone : fèd favor nationis inclina-

bat in Zenonem, quod is prima ab infantia, inftituta

& cultum Armeniorum smulatus, vcnatu,epulis,&

qua; alia Barbad celebrant, proceres plebemque

juxtadevinxerat. Igitur Germanicus in urbeArta-

xata adprobantibus nobilibus circumfüía multitudi-

ne,infigne regium capiti ejus impoíuit ; casteri vene

rantes Regem, Artaxiam conlàlutavere > indiderant

ex nomine urhis,fcilicetArtaxatas Regiae. Lib. Annal,

a.pag.w. Sed illaurbs nomen habuerat ab Artaxia

Antiochi M. Duce, qui Armcniam inregnumere-

xerat.

Artaxias Armenia;majorisRex,vidente adhuc ma-

tre, poft 15-. regniannos defiin&us eft, V. С. 786. Po-

lemo autem filiorum major Pythodoridis, cum ma-

treprivatusinterearegnumPonti & aliorumadmi-

niftrabat. Strabo lib. vz.pag. я6.

Supereft, ut de filia Polemonis &Pythodoridis

quaedamdicamus,cumillius ex GotyeThraciae Re

ge filius, Mithridatis VII. ultimi Ponti Bithynia; con?

termina; Principis, de quo nos íupra,viduam duxerit

uxorem, ex quaduofilii, ícilicetuterinifratres,BoC

phori regriumpofteatenuerunt; & illud, extin&a

ET BOSPHORI REGINA. 237

Mithridatis Magni progenie, tädem adPrincipesex

Thracia oriundos pervenit, de quo in ièquentibus.

FiliaPolemonis &Pythodoridis, eodem nomine,

quo mater, Pythodoris junior appellata, Cotyi

Thraciaî Régi Sapœo nupta eft exStrabone; & fi

conjicere licet ex filiis Polemonis primogénita Mari-

tipater Rhaemetalce cum e vivis ^Xceffiflèt, qui

Thraciam omnem poffidebat, Auguftus partem

Thracum Rheicuporidi fratri ejus, partem filio Co

tyi permifit: huic. mite ingenium & amœnum, pa-

truo atrox & avidum & focietatis impatiens, aftu

Cotys aggredkur a Rheicuporide, & tandem perfi-

jdenecaturanno 772. . v j. 1

RhefcuporisTyberii juffryper PomponiumFIac^

cumМагПж ^ropraetorem,ejus nuncium in praefidia

Romana eroçafÍ4m,neeeffitacjs gnarusin urbemtra

gus eft. Accufàtus inSenatu aPytftqdprjçfeCotyis

uxore damnatur, ut procul regno teneretur, Thra

cia in Rhasmetalum Rheicuporidis filiumi, quem pa-

ternis confiliis adveriatum conftabat, inqueliberos

Cotyis dividitur.

CumnobisPythodoridis Polemonis uxorisnum-

mifuperfint, non ingratum íbrían Le&oribus vide-

bitur, fi hie Pythodoridis junioris nummümappen-

damus. ■ ,:.;c,!ÍI:n'..».:ví

•Г'-'.' i ' • 'ГУ-i. :.' • .:: ,;.•' , ' *:.•;"■ vor: ;г,\

'& ■{fJi.'"'

(о) I■Г

!. .'LT.:.'- • .'

•

NUM.

ajg PYTHODORIS, PONTI.

NUM MUS

PYTHODORWJS ZUNIORIS

THRACI£ REGINE

■ ■ .- , .. . i'.î í ~i .

• '■■' '\

IsThisaoro Regio. >■■'■■ - "J-^

Сорт Tïtérii laurea or/tatumjiw Uteris, ^'averfapàrte

Bilanxcum épigraphe ih ambitu В л'S ï Л I Г S Л йтб-

©О^Ф'ГТОЕ id eft Regina F ir»оdor ist &ó<í

rtiitühjux. : '•" "-'îbiti'J-'v .

jíi /

Hícrariffimus ex argento nummus a Seguino,

c.umfiiuseiîèt,inlêleâisnumiiniatibus pag. 45-.

vulgatuseft. Tiberii imperatoris effigiem ill uífcris

Antiquarii,etfi nulla illius infcriptione gaudeat, ap-

prime novittum ex ejus Caeiàris liheamentis,tumex;

hiftoria Cotyis & Pythodoridis, quam ex Tácito

erudite íiio more retulit. .. >:,íí,L

Imperator Romanus in Thracia; Regina; num-

mo tanquam regnórum diftributor, ut iiipra nota-

vitTacitus. ThraciainRhxmetalcem inque liberos

Cotyis dividitur, Annal.'lib. 2. a Tiberio ícilicet : no-

men ejus circa imaginem haud ícribicur, ut qui ab

omnibus populis fblo vuitu coguoici debet, laurea

re.

ET BOSPHORï REGINA. 239

redimitur,quâ a Julio Caviare Imperii Romanifunda-

tore mutuat'' fint omnes poft eum Cœiàres appellatî.

Pythodoris Regina nomen fibi aiïùmit, licet filiis

nondum aculas Tribellius Rufos vir Prœtorius ex

Tácito dams fit, qui regnü tracbret. Regina; nomen

indélébile eft,& jus monetaeaPythodorideretentum

non omnino res a tutoribus Romanis eñe adminiftra.

tas & totam iis in regno poteftatem fuifle datam nos

edocet.

ReginaillaThraciasie,Cotyosiubintellige,Regisu-

xoremnominat,nт©0лПР12К0ТУ02, utSabi-

na in nummisfuis vivo ímperatore dicitur Sabina

Aug. Hadriani Aug. ficut&plurima;aliaeAuguibe

poftea ufiirparunt.

Libra cum lancibus in avería nummi^tjB,eadcra ratione vi-

cleturexarata, quae in Romanis: ipfa iEquitas muliebri habitu

ílans cum bilance de.xtra gerente,& épigraphe,^ q.u i т a s A u G.

ad indicandam Tiberii juftitiam , qui ob csedem Cotyis perRhe-

fcuporim patratam ; ilium regno privavk, & in exilium Alexan-

driamJEgyptimifít: ubi adveclus&fugampoftea rentans; an

ficb crimine interfectos eft, •

Pythodoris vidua permanfit, cum liberos haberet, de quibua

natu maximus, nomine Cotys, rerum potitus eft, ut narrât

Strabo lib. 1 1 . pag. f ç 6,

Poffidet Gaza regia perrarum hujus Cotyis Pythodoridis

filii Nummum ex acre, non quidem in Thracia , fed in Ar

menia minore, cujus regnuma Caligula accepit , quern in hoc

loco non apponimus, fedillius infra nomen Lectoris oculis

fubjiçiemus,

Pythodoris mater, dum vixit, rerum & principatuum fuo-

rum adminiftrationem capeffivit, & Polemo filius licet adul-

tus, cum ea ut privatns degebat : non autem Imperio nimis

dignus videbatur : ipfaque obiiife videtur iub finem Tibe^

rii, aut initio Caligula; imperii anno 79 1.

POLE-

240 POLEMOII.PONTI

" г,:--,. POLEMO II.

PONTI ET BOSfHORI REX.

fTv:; . ' r .flotte- '

ti'X nam artjzräec ,aivjm. < .

POLEMOPolemonis& Pjrthodoridis films nâ;tiï

: major, qui víventematre, quafi privatüs resrad-

miniftraverac uc& placebat; tandem mortua, regni

habenas íuícepit , de quo aid Dio, PoíemOni pater^

.iz* од-. " : •> л-: • num

■ :. -.л

POLEMO IL 241

num Imperium Caligula ex Senatus - coniùlto videli

cet tribuit anno 791.lib.49. p. 646. ficuc ipiè Cams Co-

tyi Polemonis ex forore filio Armeniam minorem

pro parte Thracise,cujus Rex erat, quam Rsmetal-

ci tribuit, conceflit.

Non diu Polemo paternum poft Pythodoridis

matris mortem tenuit Bolphori regnum ; fiquidem

Claudius anno 79^. tradente ipib Dione, Mithridati,

qui genus a Magno illo Mithridate deducebat, BoC

phorum largitus eil,pro eo,parte Ciliciie Polemoni

data. IJb. Go.pag. 667. Нгес Ciliciae pars, erat Thra-

caea aipera, quam paulo ante tenuerat Archelaus,

qui ejus matriPythoridi fecundo connubio nupièrat;

& is Mithridates,de quo loquitur Dio, filius erat MÍ-

thridatis VII- de quo nos íupra.

Polemo dum accepit Regem Judaese Agrippam,

Claudii Imperatoris familiärem , ad curam regni

fui mififîè Tiberiadem an. 797. ad eum venit, ut

inviièret ; ibi reperit plurimos alios Reges, inter

quos Cotys íbroris Гиге Pythodoridis filius aderat,

&Herodesfrater Regis, qui tecum duxerat Bereni-

cem uxorem. Joseph, lib. 19. cap. ult.

Porro poftHerodis obitum anno Claudii 8- & V. C.

8o2.Berenice, quae ilium maritum habuerat, licet pa-

truum, aliquanto in viduitate aeb, cum ipargeretur

rumorcum tratre earn congredi, iuafit PolemoniRe-

gi Ciliciae,ut circumcifùs prius,fè duceret , rata fè co-

arguturämendaciu. NecrccufavitPolemon, indu-

aus maxime mulieris divitiis : id tarnen conjugium

diuturnum non fuit, propter intemperantiam (uc

fèrtur ) difcedente ab eo Berenice, qui mox defertus

Pars II. Ql ab

a42 POLEMO IT.

ab uxorc &ip(è Judaicse Religionis delèrtor foetus

eft. Id.lib.20.cap.

ExutusBofphoriregno Polemón a Claudio, licet

pro eo Ciliciam Thracaeam aiperam,quam Aíander

ultimus marris Гиге maritus hubuerat, acceperit, ne-

icio quo pa£fco perfuafus a Nerone regnum etiam

Ponri illi conceffit,de quo ait Suetonius : Pontimodo

regnum concedente Polemone, itemAlpium,defun-

cto Cottio, in Provincia; formam redegit. In vita

Neron. num. i$. Addit Aur. Victor: Id cujus gratia

Polemoniacus Pontus appellatur, de Ctefar. Hujus

etiam meminit Eutropius : Duae tamen Provincias,

inquit, fa£beiiint, Pontus Polemoniacus, conceden

te Rege Polemone, & Alpes Cottiae, Cottiö Rege

defíincto. Lib 7-W7f-78-

Undécimo Neronis anno,V.C. $17.fcilicet, Cottio

Rege mortuo, Alpes Cottias inProvinciam redactas

icnbitEufèbius/я Cbron. quod ièquentianno PontO

Polemoniacum inProvinciam páriterredactûeflê in-

nuuntnummi iftiusRegisPolemonis,quos annoV.C.

810. üt intra oftendemus,percuflit. Sc Pontus and-

quus&Polemoniacus,fab Regibus eflè defierunt,&

Magiftratus Romani in has Provincias miffi font.

Polemo poft Ponti regnum Neroni conceflûm, ièx

annos fupervixiilè videtur, cum eo mortuo 722.Ani-

cetus turn temporis, ut inquit Tacitus,Polemonis li-

bertus,pra;potens olim ; & poftquamregnum in for

maProvincia; verterat,mutationis impatiens. Igitur

Vitellii nomine adiciris gentibus, quae Pontumacco-

lunt, corrupto in fpem rapinarum egentiffimo quo-

que,haud contemnendae manus ductor,Trapezun-

POLEMO II. U43

tem vetuftam admodum Afiœ civitatem, aGracis

m extremo Pontics ora: conditam, Cubitus irruit.

Hifior. lib. з-pag. 74.

NUMMI

POLEMONIS IL PONTIET

BOSPHORI REGIS.

Ex Museo Nostro.

Caput Regis folemonis diademate redimitum^um tpigrfr

^.-BAZIAEnS nOAEMiiNOS, id eft, Regis

Polemonis. Ex aterfa caput Neronis laurea er«

natumcumlitterh ETÖYC I H. id eft anno 18.

INcidit in manus meas, dum Rom» morabar,

nummus ifte ex argento elegantiffimus drach-

malis, ab utraque parte caput exhibens,unum dia

demate cinftum, alterum vero laurea ornatum.

BASIAEnS nOAEMilNOs épigraphe ex una,

me Regem Polemonem efle edocuit, in alteraNero-

nemex vultu protinus deprehendi, quod me laurea

circa caput ut lmperatorem Komanum confírmavit.

Qji Super-

î44 POLEMO IL

Supererant litters ET orС I и. annum ig. dc-

fígnantes, quae cum Neronis imperio convenirenon

poíTent, haud dubie ad Polemonis regnum ipeäant:

hae autem ab anno V. С. 79г. quo in fine fcilicet Ca

ligula PontumPolemoni conceffit, inchoantes in an

num 809. incidunt, iècundum nempe NeronemuC

que ad 3. Id Oftobris,

Similes numerales nota: in nummo hujusPoíe-

monisKr.id eft 23. in errorem Card. Patinum indu-

xerunt in Suetonio mo pag. 298- ubi Polemonis filii

ad Polemonempattern,& Regis annos ad principa-

tumAugufti revocat : computando, non a tempo-

re,quo Polemoab Antonio regno Ponti donatus foe-

rat anno 714- fed quoab Augufto inter focjos nume-

ratus eft 728- quod ad annum 730.protrahit,& initi-

um ecœde Casiàris ducit.

-<"' Ex Museo Ant, Capelli

&aput:Folemonis II. diadema'te cincbim aimtttteris ВАС

; П. КД. idefi, BACIAEÍIC nOAEMílNOCl

' Kcc7T7iu khrcc, id eft anno 24. Ex averfa parte caput

laureatum Imperatoria cum épigraphe : Imperator"

Nero Caefàr Auguftus.

rasftantiffimùs eft hic ex argento nummus, tum

quod

POLEMO IL 24s

quod fit bidrachmalis, ideo inter rariorcs adicriben-

dus, tum quod bilinguis, idcirco interelegantiores

annumerandus i praeftantiam rurfiis adauget in

utraque nummi parte exarata epipraphe, cum Po

lemonisnummi alii pro Neronis inicriptione, nume-f

rales regni ipfiusPrincipisexhibere tantumioleant.

Hicautem nummus nomen Regis, fed quafiini-

tialibus litteris, & annos ejus regni ex parte vultus

fimul continet; inicriptio quidem Graeca, more pa-

trio j nam hi Principes, quorum dominatus erat in

Afia minori, hac lingua utebantur, imo & Arlacidse

ipíam fcribebant in íiiis numiimatibus.

Litterae numerales Кд. annum principatus Pole

monis 24. defignant, dedu£to nempe initio ab anni

791. fine, a quo Caligula Polemoni, utfupra diximus

exDione,regnum tribuit; itaque refpondent anno

regni Neronis nono quem ad 3. Id. 0£tob. mor-

tuo Claudio inchoavit anno 807. & Polemo regno

Ponti adhuc potiebatur, quod nondum Neroni con-

cefTerat: ergo & Pontiregnum& Cottiae Alpes in

Provinciam Romanam videntur reda&ae tantum

anno 817. ;>

Q3MI-

24б MITHRIDATES VHÎ.

MITHRIDATES VIII.

BOSÍHORI REX.

î 7TR0QUE Ponti regno, feu antiquo,fîvePqle-

^moniaco, ex Mithridatis Eupatoris olim ditio-

ne}inProvinciamRomanam iterum redado, ut ftir-

pem regiam illius magni Regis deferibere abiôlva-

musad Boiphori principatum,quem ille armis etiam

acquifiverat, & Phamaces filius poft ejus mortem

tenuit, revertí nobis congruum videtur.

Ecce Mithridates nomine VIII. ex Achaemenida-

rum progenie ultimus, qui Boiphori regnum a Oau-

dii munificentia accepit, is fuit Mithridatis VII. Pon

ti Regis filius, qui propter astatem avito regno, quod

avus Darius & pater Mithridates tenuerant, alter ab

Antonii liberalitate,aker a Tiberio, privatus, Roma-

ram aulam adultus eft (èquutus, affiduiíque obfè-

quiis Gaudium coluit, ut Bofphoranum,quod proa-

Vus Phamaces tenuerat, regnum odtinuerit.

De hoc loquentem audias Dionem. Mithridati,

qui genus a magno illo Mithridate deducebat,BoP

phorum largkus, pro eo, parte Ciliciae Polemonida-

ta. ЫЬ.бо.р. 667. Addit ScriptorConfularis, in Sena

tum ingredi eum, & patribus GráeCe gratias agere

permifit. Наг Claudii erant a&iones laudatae ab o-

mnibus. Id. ibid, quod regnum dedifletPrincipiex

Achaemenidis orto, & principatu avito ob tenellam

setatem tantumfpoliato.

Non prius Mithridates in Bofphorum pervenit,

quin regni adminiílratione íüícepta, avi Mithridatis

Г.\"_ Eupa

MITHRIDATES VIII. 247

Eupatoris moribus imbutus, propagandis dilatan-

diíque principatus fui finibus ftuduerit, & ita nulla

de cauià Regibus proximis bellum indixitjilH vero

mox Legatos Romam miièrunt,ièaMithridatein-

juftelaceffitosquçrentes. Claudius, ut a bello abfti-

rteretMithridates, mox juffit; /èdille mandatislm-

peratoris nullo modo obiècutus eft, imo cum Zor-

fine Siracorum, qui ad Caucafi montis radices funt,

Rege íbcietateminiit.

Claudius, ut Mithridatem mandatis mis refragan-

tem audiit, contra euma Senatu rebellum declara-

tum copias per mare & per terras undequaque mi

ßt; bellum quidem per mukös annos protra£fcum

eft : cum tandem adveniflêt Didius pro Duce Ro

manorum , Cotys Mithridatis frater uterinus, qui

nuper pâtre Armenias minoris Rege defimäo , ad

eum fè receperat,ut fratrem audacem nimis, Roma

nis exofum,& vicinisinvidioiùmvidit, illum prodi-

dit,Diduifque Mithridate fie e toto regno expulíb,

illud Cotyi fratri conceffit; quod poftca Claudius

ei confirmavit.

Ule Didius Romanorum Dux videtur fuiíTe A. Di

dius, quem Imperator Oftorio in legatione Britan

nia; mortuo, prœfècitannoV.C.804. de quo loqui

tur Tacit. Annal, lib. is.

UtidemScriptorMithridatem& Cotyn fratres

appellat,eos fuiíTe uterinos oportet,Mithridatemqui-

demBoíphoranum illumTacitusAchaemenida fuifïè

afferit. Cotyis nomen exOdryfàrumPrincipibus ori-

ginem hunc arceffere indicat: ideo Mithridatem &

Cotyn eandem habuiíTe matrem neceíTe eft., quae

Qj. primo

248 MITHRIDATES VIH.

primo connubio Mithridati VILPonei Rcgi,& fecun

do Cotyi Thraciae prius, deinde Armeniae minoris

Regi nupíit. Ex Mithridate Pontico Mithridatcm

Boíphoranum , & ex Cotye Thracio, Cotyn nunc

Boíphoranum filios fuícepit. At cum Boíphori re-

gnum ad Thracios Principes, quorum íériem bic &

nummos proferrecogitamus,translatum fitCbtyis

Thraciae, deinde Armeniae minoris hiftoriam, ad

majorem rerum,quas traÉtamus,notitiam,ícribere

nobis liceat.

PROSAPIA REGIA MITHRb

DATIS EUPATORIO

PHARNACES

Rex Bofphori.

anno V. С. 691.

DARIUS DYNAMISnuptaAfandro,

Rex Ponti. Scribonio, Polemoni.

r—л ,

Eusuxor Anonyma nupfit MITHRIDATES

Cotyi Thraciae deinde Ar- Rex Ponti.

taenias Regi. |

MITHRIDATES

Rex Bofphori,

mortimsfub Galba

annoV.C.821.

COTYS

COTYS. 249

COXY S

THSAClBdeindeARMENIA MINORIS REX.

JOTYS'RÍEXARMENHAMfNoraS

П ihesM/ro y&?ïs Q\rist

Cjr tMMTi. air. а. ргтп.

COTYS habuit patrem Cotyn Thraci« Regem,

&matrem Pithodorim Polemonis Pond&BoC

phori Regis filiam, cui nondum adulto poft patris

csdema patxuoRhaelcypori partis altcriusThraciae

Qf Princi-

ayo COTYS. .

Principe patratam,Trebellius Rufus virPractorius

a Romanis, Ptolemasi Regis olim exempta, minus

eft tutor, anno V. С. 772.

Rhaemetalces Rhefcuporidis filius,ut confiliorum

patris haud fuerat particeps, imo iis adveriàtus, par

tem Thraciaî parentis Tiberii juflù retinuit, & Co-

tys ad nubendi aetatem perduäus, viduas Mithrida-

tís VII. Ponti Regis nuper defunñí, ex qua tulerat

Mithridatem, nupfit, fœminac ut videtur Principi,&

quidem adoleiçenti : ex qua Rheicyporim & Cotyn,

dequibusmox dicemus,fuícepít.

Ignoratur,qua de cauía Caligula, ubi ad Imperium

advenit,Rhaemetalci totumThraciœ regnum contu-

lerit,& pro Cotyis parte, ei Armenias minorisprin-

cipatum dederit anno V. C. 79 1 . in fine. Нагс nobis

narratDio. Interim SohaemoArabum lturasorum re

gnum, Cotyi Armeniam minorem, ac deinde non-

nullas Arabiae partes : Rhasmetalci Cotyis ditionem :

Polemoni Polemonis filio paternum imperium ex

Senatus-confulto videlicet tribnit. Üb. 49./». 646.

Polemo illeavunculusCotyis ex Pythodoride erat?

fed quod Caligula hoc anno conceffit, Claudius poft

quatuor annos videlicet V. C.79f.eiabihilit.

Zeno frater minor Polemonis H.alter Cotyis avun-

culus,Armeniae majorisRex,poftulatibus proceribus

fiibTiberio fà&us fuerat : demum poll ejus mortem,

Parthi cum illam occupaflênt, Mithridate Ibero ejus

Regea CaligulaRomam accerfito, Claudius Mithri

datem ad regnum recuperandum remiièrat ; & licet

fufo tandem ab eoDuce ParthorumDemonacl:e,qui-

dara proceres in CotymZuùonis, feu Artaxia? foro

COTYS. ар

ris filium, & quidem Armenia; minoris tunc Regem

inclinabant; de quo ait Tacitus, paululum cun£ta-

tionisattulitRex minoris Armenia; Cotys,verfis il-

luc quibusdam procerumj deinde litteris Caeiàris

coercitus,&cuncbmMithridatem fluxere. Annal,

lib. u.pag. 156. IdevenitannoV.C 800.

Paulo poft, ut videtur, Cotys fato fun£tus eft, re-

liSHsduobusfiliisRhaeicyporide &0)tye exvidua

Mithridatis VU.Ponti Rege : Armenia; autem mino

ris regnumnon obtinuiffe videturRhaeícyporis Co-

tyis natu major filius, fed tantü Arabia; partes, quas

patri Caligula,poftqua illi Armenia; minoris regnú

dediflct, conceffit. Quoad confirmât Joièphus,cum

Ariftobulum a Nerone regno Armenia; minoris do-

natum refèrt has urbes anno V. С. 807. ícilicet primo

Neronis Principis anno Regi Emeforú Azizo defim-

cto, frater in principatu íücceffit: minoris vero do

miniumAriítobulusHerodis Regis Chalcidis filius a

Nerone accepit. Lib. Амло. с. 3. idem fereicribit/zk

2. de Bello ¿fuá. cap. 21.

Ad confirmandum quodRhaeícyporis Cotyis fili

us paternum Armenia; minoris regnum patremor-

tuo non obtinuerit, fed tantum nonnullas Arabia;

partes, legendus eft Tacitus, quiad defendendum

contra Parthos regnum Armenia; majoris, quod re-

cens Neroanno 813. Tigrani Alexandriex progenie

Herodis Judaeorum Regis conceflêrat, ha;c refert.

Et quo fàcilius novum regnum tueretur, pars Ar-

memxmajorisfcilicet,x& cuique finítima, parsRha:-

icipoli & Ariftobulo atque Antiocho parère jufTa;

funt. Annal, lib. \$.pag. 22$.

Arabia; parsRhadcypori a Caligula conceffa,non

eft

252 COTYS.

eft intelligenda de Arabia Petraeaaut Damaicena,

nam fiib Caio Aretas erat Rex Arabia? Petras &

regionis Damaicena;: Dioitaqueintelligit deMelb-

potamía» aut Trans - Euphratenfis regionis parte,

qua: cumab Arabibus occupata fuifTet,dicb eft Ara

bia , & quidem Morion , de qua Plinius agit lib. f.

cap. 2f. Itaque Rhaelêypori,qua; ipfi finítima Arme

nia; pars erat , tuenda data eft.

NUM-

COTYS. , ауз

NUMMUS

СО TYIS ARMENIA MINORIS REGIS.

j

EThïsavroRegio.

Caput Regis imberbe, longis capillis ornatum, tfdiade-

mate c'mämn, cum épigraphe BACIAEÍlC KO-

Ттос, ideítREGisCoTYs. Ex avería parte

litters MH. initiales vocis MyiXitmiuv, in medio

coronas ex quercus fbliis compofitse.

СUm jam Cotys primumThracia?,deinde Arme

nias minoriSjRegis res geftas expoíüerimus, lice-

at ad majorem eorum Pnncipum in hoc opere de-

icriptorum elucidationem, illiusCotyis nummum ki

hoc loco appendere.

Perrarus eft^icet 92reus,Medii,ut aiunt, moduli,«

GazaRegia depromptus, Praefèrt quidem ejus épi

graphe nomen BACIAEÍICKOTTOC» quod qui-

bufdam dubium movere poteft , ad quern hujus no-

minis Regem, an ad ilium, qui Thracia; imperabat

Rhœmetalcis fiiium,an vero ad Cotyn Armenia; mi-

noris fuperioris natum,an denique ad ilium hujus na

tuminimum prioriique nepotem,quiBolphorum ob-

tinuk, pertineat.

OD For*

2f4 COTYS.

Forma quidem illius nummi inhocrerum aeitu

facem praferre debet: qui autem Thraciorum

Principum nummos,quos in appendice libri hujus

nummi fumus allaturi, paululum novere; huncCo.

tyi Thraciae Regi nonadjudicabunt. Rudis & omni-

nobarbarusBolphoranorum numiímatú modulus,

hic non item augent, imo confirmant noftramopi-

nionem littera MH. initiales vocis MtiÁirw(m,Me\ke-

num, urbem Armenian minoris metropolim in coro

na civicaexaratse désignantes, ut Ptolemseus & no-

titias Epiicop. nos docent. Vide,iîvelis,Salmafium

inExercit.Plin. p. 630. & adHiít. Auguít.p.96.

Cotys imberbis pingitur, Romanos imitans cum

a Caligula Armenia minoris regnum accepiiTet, fed

longos capillos habetThraciorumPrincipum more,

uti videreeftículptumapud Seguinum ielecl:. num.

pag. 38. edit. 2. & in nummo Rhasfcyporidis ejus pa-

trui, qui penes me eil. Et barba ornatus confpici-

tur Meliteni coronam querceam Gotyi fuo Regi

offerunt, ut qui gnaviter a Parthorum incurfionibus

urbem defenderat, cum Mithridates Hiberius Ar«

meniss majoris Rex a Caligula Romam accerfitus,

in vincula conjeÊtus fuiflèt, quod contra eos parum

ftrenue iègelîèrat.

• . ' ,'jimr

CO

COTYS. щ

С О . T Y S,

B0SPH0R1 КЕХ,

COTYS-RÍET5C

BOSPHora аммш{.

COTYS, films fuítCotyísThracte prumimRe-

gis, deinde Armenia: mínoris , natu minimus,

qui pâtre mortuo ad Mithridatem Boíphori Regem,

uterinum fratrem, uti fupradiximus, confugerac,&

pro*

а?б COTYS.

propter traditum ilium Romanis, ejus regnum ab

iisacceperat, cujus initium hie ab expulfione fratris

duximus,cuminilludnunquamredierk, & ab hoc

tempore omnino privatus eo f'uerit.

Poftquam Dux Romanus Didius e regnoBoipho-

rano Mithridatem expulifiet, & fratrem ejus Cotyn

. juventarudemineocollocaifèt, robur exercimsin-

de abduxit , quibufdam tantum cohortibus cum Ju

lioAquila equiteRomano,novo Regi ibi reli&is. Mi-

thridatesBoiphoranusamiffis opibus vagus , utDi-

diumabiiiiè Cognovit, ipretis Aquila & Cotye, con-

cire nationes, illicere perfugas , poftremo exercitu

coa£to,RegemDandaridarumexturbat,imperioque

ejus potitur. Taciti Annal, lib. n.pag. 176.

Quae ubi cognita , jamjamque Bofphorum inva-

furus habebatur,diffifipropriis viribusAquila & Co-

tys, quia Zoriines Siracorum (adCaucafum) Rex

Mithridati fè adjunxerat, & hoftilia refumpíerat, ex

ternas& ipfi gratias quiefivere, miffis Legatis adEu-

nonem; qui Aorforum (apud Scythas) genti pracel-

lebat. Nee füit in arduo íbeietas, potentiam Roma-

nam adverujs rebellem Mithridatem oftentantibus.

igitur pepigere, equeftribus praliis Eunones certa-

ret, obfidiaurbium Romani capeíTerent. Id.ïb.

Tumcompofito agmine inceduntjeujus frontem

&tergaAorfi, media Romans cohortes &Boíphe-

rani tutabantur : fie pulius Mithridates,ventumque

Soza,oppidumDanâarics,quod deièrtum a Mithri-

date, 06 ambiguos populärium ánimos obtineri reli

go ibi prœfïdio vifum. Ad Siracos deinde pergunt,

& tranígreffi amnem Pandam , cireflveniunt urbem

Uípen.,

BOSPHORÏREX. us?

Ufpen,editamloco,&mœnibus ас fofîïs munitam,

nifi quodmcenia non iàxo, ièd cratibusjuncbs, ac

mediahumoadveriùm irrumpentes invalida erant,

educbsque akius turres fàcibus atque haftis turba-

bant obfêffos. Ac ni praelium nox diremiffèt , cœ-

pta patrataque expugnado eundera intra diem fo

ret. Id. ibid.

Poítero die miière Legatos, veniam liberis cor-

poribus orantes, íervitii decern millia offerebant.

Quod aípernati íiint vi£tores, quia trucidare deditos

fàîvum, tantam multitudinem cuftodia cingere ar-

duum, ut belli potius jure caderent. Datumque mi-

litibus, qui fcalis evaierant, fignum csdis. Excidio

Uípenííum caeteris metus injc9:us,nihil tutum ratis,

cum arma, munimenta , impedid vel eminentes loci,

amneique& urbes juxta perrumperentur. Igitur

Zorfines diu penfitato, Mithradatis ne rebus extre

mis an patrio regno coniuleret : poftquam pnevalu-

it gentilis utilitas, datis obfidibus, apud effigiem Ca>

iaris procubuit, magna gloria exercitus Romani,

quem incruentum & viäorem , tridui itinere abfuii-

iè ab amne Tanai conftitit. Id. ibid.

Sed in regretíu diípar fortuna fuit ; quia navium

quafdam, qua; mari remeabant,in littora Taurorum

delatas circumvenere Barbari, Prsefè&o cohortis &

plerifque aliisinterfeäis. Id. ibid,

Interea Mithradates,nullo in armis fubfidio reli£to,

confukat, cujus miièricordiâ experiretur.Frater Go-

tys proditor olim,deinde hoftis metuebamr.Roma«

norum nemo id au&oritatis aderat, ut promiiia ejus

magni penderentur,ad Eunonem convertit,propriis

Pars II. R °d'is

ч# G О Т Y S,

odiis infenfùm, & recens conjuntaRomanis amici-

tía validum. Igitur cultu, vultuque quam maxime

ad praeièntem fbrtunam comparato, regiam ingre-

dicur, genibuique ejus provolutus. Mitbradates, in-

quit, terra marique a Romanis per tot annos quœfitus,

Jponte adfum. Ûtere ut mies proie magni Achtemenis :

quod mihi folum hofles non abjlulerum. Id. ibid.

AtEunones claritudine viri, mutatione rerum,&

prece haud degenere permotus, allevatiùpplicem,

laudatque quod gentem Aoribrum,quod iùam dex-

teram petendse venia; delegerit, fimul Legatos litte-

raique ad Cœfàrem inhunemodummittit. Populi

Romani Jmperatoribus , magnarumque nationum Regi

bus, primam exfimilitudinefortuna amicitiam , Jibi &

Claudio ex communione visoria ejfe. Bellorum egregios

finesy quoties ignofeendo tranjigatur. Sic Zorjini vicio

nihil ereptum. Fro Mithradate, quandogravhu merere-

tur, nonpoteritjam ñeque regnumprecari s fed ne tri-

umpharetur, nevepœnas capite expenderetÁd.ibid.p.i'?'?.

Atque Claudius, quamquamnobilitatibus exter-

nis mids, dubitavit tarnen accipere captivum paäo

fàlutis, an repetere armis re&ius foret. Hinc dolor

injuriarum & libido vinditbeadigebat: ièddilfere-

batur contrafufeipi bellum avio hiñere, importuofo mari,

äd hoc Regesferoces, vag ospopulos, folumfrugum egens :

tumtadium exmora,pericula exproperamia, modicam

viBoribus íaudem, ac multum infamiaJipellerentur, quin

arriperet oblata Ö'fervaret exulem : cut inopi quanta

hngioremvitam, tanto plus fuppliciifore. Id. ibid.

His permotus ícripfitEunoni, meritumquidem no-

vijfima exempla Mithradatem,necfibivim adexequendum

deeße:

BOSPHORI REX. зд

deejfc : verum itamajoribus placitum, quantafermeacta

inhoftem, tanta beneficentia adverfusfupplices utendum;

namtrhmphos depopulis regnifq-,integrisadquiri.la.\K

Gotyis Regis Bofphori Cimmeriani meminerat

Phlegon lib. ц. Olympiadum , ut docet nos Imperator

ConítantinusPorphyrogenita Tbem.z. сар.г. Teíti-

ficatur etiam Phlegon Olymp.pag. ц- Bolphorum fu-

i fie fub dominatu Cotyis Boíphorani Regis , cui Cx-

íar Claudius juffit diadema geftare, & urbes ejus di

tioni íiibjecit, inquibus connumerat hanc etiam

Cheríonem nempe Tauricam.

Traditus poít hoc Mithradates, vecfcufque Ro-

mamanno 8o2.perJunium Cilonem procuratorem

Ponti, ferocius quam pro fortuna diíTeruiíTe apud

Claudium fèrebatur, clataque vox ejusinvulgum

his verbis: Non fumremjfus adte, fed reverfus : vel

ß non credis, dimitte Ö" quœre. Vultu quoq; interrito

permanfit, cum roítra juxta euftodibus circumda-

tus,vilùi populo praberetur. Tacit.AnnaLl.n.p. 177.

Poil: Claudium Mithridates Neronis bencvolen-

tiam fibi conciliaire videtur, ut qui Galbam deridere

dicitur apudPlutarchum, illudenscalvitiei &rugis

illius, num aiiquam habet, inquiebat, de eo Populus

Romanus expeebtionem: verum fímul atque in

confpeäum ejus venerit, videbiturhorum dierum

efiè, quibus dicitur Cîelàr opprobrium. Flutarckin

Galba pag. io^g.

Hujus di&erii meminit Galba,cum Nymphidius

Praefè&us cohortium urbanarü, qui fub ejus adven«

tum fibi pararet imperium, in ipib conatuperiiiîèt

confbflùs amilitibus Praetorianis, auebre Antonio

R a Hono-

або COTYS,

Honorato Tribuno, Galbai fido; quod ut Galba;

nunciatum eft, confortes quoque conjurationis ejus,

quinonpneverterant,fibimet ipfis mortem confçi-

ícere, interfici imperavit „ inter quos fuit Ponticus

Mithridates. Plutarch, in Galbafag. 1OÇ9.

DeCotyis vero rebus geftis altum eft apudHifto-

ricos filentium ; ut vero ad ilium pertineret, ièquens

nummus, requireretur ut fereßo.annosregnafletj

potius ergo ad ejus filiumejuidemnominis referen-

dura eue exiftimarem.

NUM.

BOSPHORI REX. 261

NUMM US

COTYIS BOSPHORI REGIS.

Ex Thesauro Resio.

. Caput Regis barbati cum capillis oblongis diademate or-

natum, ante faciem fceptrum i illius infcriptio efi:

ВЛС1ЛЕ&С KOTTIOC; id efi, Regis Cotyis.

Ex averfaparte caput laureatum cum linens nume-

ralibus ©КФ. hoc efi anno $29. .

jLim hie argenteus nummuscum toto Cimelio

* P. Seguini in Theiàurum Regium Numiima-

tum translatus eft, quem V.C. lib. feleft. numeratim

deicripièrat. Non miror , cur Celebris Antiquarius

ilium Cotyi Rhœmetalcis filio Thracia; Régi tribue-

rit^raPrincipum & pleriíque nummis configna-

tœ, vixfùo tempore cognits, a Numifimtographis

evolvebantur 5 led ilia, ut mox di£fcuri iumus,ad Co-

tym Bolphori Regem ejus nepotem aut pronepo-

tem ipecbt.

Cotys, Mithridatis Pontici, ut loquitur Plutar-

chus, uterini fratris regnum Bofphori occupaverat :

at eu Principes ut& urbes de antiquitate ßepe certa-

rentj ideo attenti erat iniEra fuain numis apponëda,

R3 ' fie,

262 COTYS, &c.

fie populis Cotys majores fíaos Thraciaî Regesante

Mithridates Ponti Principes regiam dignitatem ob-

tinuiifè videtur demonftrare ipla nummis iïiis appo

inta.

Vetufta eft Thraciae Regum feries, fiquidem Thu-

cydides Hift. lib. 2. p.119. tradit,primum ex illis The-

rem, imperium fundafle poft bellum Perfícum Sean-

te Peloponnefîacum : at cum ille Sitalcem & Spa-

radocum filios reliquiffet, & Sitalces Seuthi Spara-

doci filio regnum teftamento donaflet,&indeSeu-

thishujus íucceffores œraminde dinumeraruntaño

primo Olympiadis gç. qua* reípondetan.V. Ç. 330.&

331. Poftquam Sitalces periiflèt a Triballis vi£fcus,ut

demonftraret Thrados Reges efîè Ponticis Principi-

bus antiquiores, qui Epocham iùam computarunt

tantum anno 2. Olymp. п8- reípondenti V. С. 497.

& 498. ut in illorum nummis oftendimus.

Ex computo igiturThraciorum Regum ДСгзе ab

anno V. С. 331- in hoc Cotys Bofphori Principisnum-

moexaratse, ha; litterae numerales ^29. defignantes,

efficient fimul juncbe annum V. С. 86o. quo Traja-

nus Tribuniciam poteftatem agebat 9. & 10. & Co

tys Imperatorem Romanum, cui pendebat tribu-

tum, in moneta ut plurimi Reges ad obièquium Ro

manis fuum denotandum fignare voluit.

Excuiàndus eft; omnino nofter Scguinus, fi numo

Cotyi Rhaemetalcis filio adjudicato,fi in avería parte

Auguftum exhiberi exiftimavit,in cujus gratiamlit-

teras numerales 0. к. Ф. explicuit &éoç Kcîtvaç Ф<Лсг,

ièd eum egregie monuit in fecunda editione erud.

Henr. Valefîus Uttcras effè numerales жгат notan

tes 5 quando autem illa cœperit, inquirere parum (il-

itfollicitus 1NI№

ININTHIMjEVUS, 263

ININTHIMjEVUS

BOSPHORJ REX.

\

T"\E Ininthimaevo nulla apud Hiftoria Scriptores,

iolain nummismentía : ejusnomen in ièleftis

Seguinihabetur ; ilium ВACIЛЕ&CÍNIN©HM H-

YOY inícriptio,Regem argúit: íed exiftimat erudi-

R4 , tus

I

2б4 INIÑTHIM^VUS,

tus Scriptor litteras numerales А. Л. Ф. in eo exara-

tas fuperioribus Thraciae Regibus, de quibus illi íer-

mo filie, coœvum fiiiflê defignare , quod partim ve

rum eft, ièdnon inThracia, &cum iifdem Princi-

pibus, imo in Boiphoro, cum Cotyis ÍIicceíToribus

exThracio regno in Cimeriumimperium translatis.

Nummi quidem épigraphe, Ininthimasvum fui£

lé Regem demonftrat; fed diadema circa caput re-

vin£tum , & iceptru ante omnis hujus faciem, omnia

regis dignitatis infignia,penitus demonftrantj por

ro ipfius dignitas in tenebris omnino lateret,nifi illud

manifèftarentlittera* numerales, antiquam Thraci-

orum Principu epocham denotantes,quam Boipho-

rani Reges ut originan ab iis deducunt, fais nummis

confignavere, ad Regis titulum in eorum fàmiliis

jam a ièculis fuiflê uíiirpatú,populos faos edocerent.

Cotys, quem íupra Boíphori Regem ex Taciti

Annalibus produximus, literas numerales in ejus

nummo fígnatas ©. к Ф. annum asrae Thraciorum

Principum f29. exhibet, Ьге vero reípondent V. С.

S6o quo, ut di&um eft, Trajanus in avería Regis

parte fignatus,9. & 10. Tribuniciampoteftatem e-

git,Ininthimaevus habet in fais nummis А.л.ф. an

num ejufdem epochae, ut fudis eorum &t inconcinna

forma illorum probat, ipfiCotyi iuccefibrem in re

gno demonftrant ¡> hinc vero, quo nomine & gradus

iuccemone inquirendum , ut Antiquariorum diíqui-

íkioni permittit Seguinus nofter. Edit, z.pag. 47.

Ininthimaevusin nummo barba prolixa decoratus

rugiiq; in facie venerandus prodit,&Cotye íenior vî-

detur. CotysMithridatisPôtici frater uterinus ipfius

■ . regnum

BOSPHORIREX. ass

regnum obtinuit iùb Claudio anno V. C. 802. &fi

ejus nummus ííipra cuius exiftimatur, percufliis eft

fub Trajano V. C. 860. ideo 58. annos fàltem regnaC

ièoportuit; quomodoautem nondum adultos Ali

os reliquifîèt, illiusergofilium fuiflè Cotyn iftum,

cujus nummum protulimus,&Ininthimaevü patris

ejuspatruum ad tutelam alterius etiamCotyis, de

quo loquitur Arrianus in Periplo Ponti Euxini p. 19.

EditOxoniae 1698. vocatum efle mini facile periùa-

derem. 4 N,4~-

Barba quidem prolixa omatus depingitur Inin-

thimœvus, quam ièmper nutrivitThraciorum Prin-

cipummore, qualisexhibeturSeuthes apudSegui-

num pag. 38- Ipiè videtur fiiifle filius natu minor

Cotyis illius,qui primum Thraciœ regnumadeptus,

deinde Armeniam minorem a Caligula obtinuit.

Fratres illi friere : natu major Rheícyporis, cui, pâ

tre mortuo, Claudius tantum Arabia* partem,quam

ipfius-paterhabebat, conceflît; & poftea Armenia;

majoris parte, quae illi contigua erat, aNeronedo-

natus eft, alter ejus frater fuit Cotys juventa rudis,

qui Boiphoriregnum a Claudio impetravit, aijus

filius Cotys etiam nomine,cum filios reliquiflêt non

dum adultos , a Boíphoranis permittente Romano

ïmperatore, Curator eorum & Rex appellatus eft.

Earn iàne ièntentiam firmat Epochar Thraci

orum Principum in nummofignata, quam alienus

ab eorum profàpia nunquam computaret ; imo iîib-

íequens &eademinpupillo poftea Rege penitus e-

vincit Ininthimsvum e Seuthis iànguineortum, a

quo^rainitiumdeiiimpfit- -1*

R s NUM-

.•.*■ .

Í:t

абб IÑINTHIM^EVUS,

NUММUS

ININTHIMMVI BOSPHORI REGIS.

E Thesauro Regio. \

Caputfemle Regis barbatitj diaiemate redimitum,antt

quodfceptrum, cum épigraphe : В А С iл E £2 С 1 n Ш-

0 1MH Y O Y,hoc <$,Regis ininthimasvi. Ex averfa

parte caput laureatum imberbe, fub quo litter£ nu

merales А АФ. id eß^i.

VUlgavithune nummum Cl. Seguinus in Select

p. 47. Edit. a. de quo pauca loquitur, nee argen-

teura, nec bidrachmalem eflê profert; lninthima;-

vum ex inicriptione appellat , fed Regulum quem

Thracia; ex ejufmodi Principum barbara &incon-

cinna nummorumíbrma,íuípicatur. Caput laurea

tum in avería parte percuffum, ut & ijmile alteram

in Cotye,Auguftotribuit; alteram vero in Rheicu-

pori iiibiequente, incognitum fàtetur, de hoc ne lo

quitur quidem.

Seguinus ut JErx Thracum Regum inveftiga-

tioncm fugeret, unde, inquit,haec cceperit, alias in-

quiremus : ad marginem notât, De^ra Spanhen

nius

BOSPHORI REX. 267

nîus pag. 863. ubi ne verbum de illanecfleThraci-

busfàcit,ièdnonita/Era cujuiHam capiitdetegere

facile eft ; hanc vero ad Seuthem,ubi primum Thra-

cum regnum exSitalcis patruelisteftamento acce-

pit, a quo tempore ejusiuccefîoresexeademftirpe

procread dinumerarunt ab anno primo Olympia-

dis 89. qux reípondet, uti íüpra diximus, anno V. С.

330. & 331. qui íi adjunxiflét litteras АЛФ.Т31. annis

V.C. incidiííetin Trib. poteftatem XI. & XII. Imp.

Trajani.

Cum notae in nummo Ininthimam recentiores

tantum fint annis duobus, quam in Cotye, & ille íe-

nior ipío videatur, tutoris locoregnum adminiftras-

fè neceííe eft, praièrtim cum Rheícuporis ilium ex

ipiä Thracum RegumД2га ièquatur, & iuvenis ad-

modum depingatur : ièd an diu Ininthimxvus re

gnum nondum ex nummis , hiftoria deilloaffatim

fílente, licet illi plurimi occurrrant, obfèrvavimus.

Quia vero iùnt illi nummi Boíphorani rudes & in-

concinni, fàtemur, veriàtum maxime in re antiqua-

ria eflè oportet, ad Imperatores, quos exhibent fintf

eorum nomine dignoföendos; fed ii, qui de illis icri-

bunt,& eorum imagines Le£fcoris oculisihbjiciunt,

aliis minus peritis excellere debent, quos ignorare

nequeunt, praefèrtim cum in illis yEra fit confignata,

illorum dux & regula.

268 RHESCYPORIS T.

RHESCYPORIS I

REX BOSPHORL

DOSPHORANORUM RegumHiftoria, cumin

"obicuro plurimum lateat, asgre fi deicribenda

videtur,iàltemeorumièriem e locis Scriptorumpe-

regrinis & enummisillorumPrincipumfuperftiti-

bus

RHESCYPORÍS l гв9

bus texerc nobis liceat : illam igitur ex utriuique iub-

fidio aggredimur. Nullus quidemCodex de Rheícu-

poride Boíphori Rege loquitur,omnes eumThraciae

adjudicanc Hiilorici : en porro nummus, qui hunc

Principem ad Boíphori regnü procul dubio revocat.

CotynThraciae Regem, ex parte, quampoffide-

bat in illo Principatu, in Armeniam minorem a Cali

gula Imperatore translatum narrât Dio Caffius. Co-

tyn alterum illius filium ad Bofphori regnumaClau

dio tranimiiïum traditTacitus.Nummi veroRhefcy-

poridis Thraciorum Regum /Era infigniti, ilium ip-

fius Cotyis filium vel potius nepotem fuiflè evincut.

/Era in hoc ultimi Cotyis nummo fignata, añum

dinumerat^. Altera eorumdem Thracia* Princi-

pum in Rheicuporide noftro computat ^41. Inter

medio nempe lninthimaevo tutore cum 91. Unde

certa illorum Regum ièries eruitur, earn ita ex indu-

bitatis veteribus monumentis probatam non negat,

fed ftirpis ordinem arguit & Rheicyporim Ininthi-

maevi, pro filio haberi poííe exiftimat,cum Cotys îp-

íe progeniem forte non reliquerit,aut Ininthimœvus

in fàmiliam íiiam regnum tranímiíerit, cui reíponde-

mus aetatem in Rheicuporidis nummo juvenilem,

Cotyis potius filium,qui in state florenti exhibetur,

quam Ininthimaevi , qui iènex prodit, denotare.

Quandoautem Rheícyporis regnarecœperit,diffi-

cilius eft pronuntiaremamlninthimœvi nummus no-

tat annum hujus lErx 131. & Rheicyporidis nofter

dinumerat f4i.longu eftquidemtemporisfpatium,

cum inter utrumq; effluxerint añi decern : porro non

ideo Ininthimaevum totregnafle años exiftimandum

&

170 RHESCYPÖRIS I.

& id nummus non probat ; ièdutSeguininummus

Rheícuporidis dénotât ¿Era; Regum Seuthidarum

annum У42.& nofter añum tantum 5-41. novi reperiri

aliquando poffunt; qui Rhefcyporidis regniprinci-

pium altius répétant, & fie de illiusregni tempore

tanquam incerto loqui iùperièdendum.

Quod deillo certius afferri poteft, idiàltem de-

monitrat nofter illius Principis nummus; namindi-

cat ex computo /Era,quam exhibet, ilium Tub Ha-

driani initium ВофЬоп regnum occupafîè, & hoc

confirmatur ex ipiius imagine in ejus Regis avería

parte expreiia.

Alter ?ero Rheicyporidis nofter nummuscum

annis in illo fignatis ^47. ilium ad annum V. С 878.

imperii Hadriani annonono correfpondentem, per-

veniife arguit; &fi vera flint ea, quae in ArrianiPe-

ripio Ponti-Euxini leguntur, eum nondiuregnaflè

nos edocent: nam illius, ut exiftimamus, fratrem

Cotyn ei fucceffifTe, imo& utrumque ultra Hadria

ni imperium ВофЬоп regnum baud tenuine,ut

mox videbimusjdemonftrant.

NUM-

RHESCYPORÍS î. 271

NUMMUS

RHESCYPORWIS BQSPHORI REGIS.

Ex Museo Nostro.

Caput Regisjuvenile cum capitis oblongis diadematere-

ь'тВшщ cujus épigraphe :.ВЛС1ЛЕИС PH СКО

ТТПОР J д. í¿c/2:RegisRhescyporidis. In averfa

■ parte caput laureatum Imperatoris, cum litteris nume-

ralibus АМФ. hoc efl: anno 541.

DUbitavit Seguinus,an fimilemiculpendumtra-

deret nummum, ob rudern & inconcinnam Ali

us formam ab artifice imperico elaboratam ; pluri-

mos quidem ejus Boiphori Regis poffidemus, quo

rum alii melius, alii deterius iculpti funt, utpote in

regione fère barbara. Verum id ab illo tandem ob-

tinuit inicriptio, qua iftius Reguli nomen, quo icri-

bendum modo erat, edoceremur. Si vero apud Ro

mance Hiíloriíe Scriptores plurimis modis variatum

fit nomen, non mirum cum in nummis noftris diver-

(e etiam fcribantur : ita ut alii habeant : P НС К ОГ-

ПОР1Д, alii vero РПСКОПОРГд.

Noningratum fbrfàn videbitur, fí varias illas, quat

ab Autoribus lecciones exponuntur, hic exhibea-

mus. AppianusPACKTnoAlN «kPACKOYno-

ÁIN.

87a RHESCYPORIS. Г.

АЩ Dio P А СК Y ПО P I N. Jul. Caefâr Rafàpolim.

Velleius & Lucius Rbafcypolim. Suetonius Thra-

fcypolim. Tacitus Tbefcyporim. UtThraciinummi

Boiphoranîs antiquiores, & melior Boiphoranorum

parsprafertur: undenummorum iftorum fide,re-

tinendum Rbefcyporidisnomen videtur.

Licet noftriomnes Rheicyporidis Regis nummi

diveriàm dinumerent Жгат, unum ex iilis tantum

iculpendum exiftimavimus cum antiquiore figna-

tum icilicet АМФ-id eft an. f41. monendo Leäorem,

nummum ex iis recentiorem notare annum f47.ita,

utomnesillius regniiêx annos iolum exhibeant;an

altius regnare cœperit,an paulo poftultimum ejus

iErae annum mortuus fit, difficile eft pronuntiare.

Singuli nofiri Bofphorani iilius Regis nummi, in averfa parte

caput Imperatoris iaureatum habent cumfccptro antefaciem;

& licet Hadriani nomen in illis non fit fcriptum, porro ejus ima

go barbata ilium effe demonftrat. Cotys & Ininthimaevus, ex

hibent Imperatorem Romanum imberbem, nempeTrajanum i

Rhcfcyporis,qu¡ eos Principes ordine fequitur, barba decorum

prasfert Auguftum, fcilicet Hadrianum Trajani fucceflorem,

qui barbamut cicatrices quafdamtegeret, primus ex Cxfaribus

tulitjfed non modo imago ejus barbata Hadrianum denotat.fed

/Era Seutbidarum in omnibus nuinmis Rhefcyporidis ilgnata,

in ejus Imperatoris regnum incidir. ,

Inquirit Amicus.cur fceptrum.quod ante faciem Cotyis&Inin-

thimxvi exaratum eft, in hoc meo Rhefcyporidis nummoante

Hadriani cffigiem, ut incaeteris.-quosporlídemus, fculptum fit:

quod feciflet Rhelcyporis majoris adulationis gratia erga Ha

drianum, quafi teftaretur BofphoriregnuiA potiuselTe Impera

toris, quam íuum ; nam, Romani Imperatores pro arbitrio regua

largiebantur, ut in Trajani nummo videmus RhGNA Ad;igna-

ta, & tres Reges fiantes ante I uggeftum imperatoris, qui ab i!lo

diadematajReguminfigniajrecipmnt,

' * RHOE-

Ií

RHOEMETALCES. aft

RHOEMETALCES,

BOSPHORrREX.

T> HOEMETALCES, nomen fuit olim Regis

Thracias , Cotyis Îènioris filii, qui aRomanis

contra Beifosadjutus eft, & viciffim illos contra Dal-

matas & Pannonios in eorum Provincias irrumpen-

tes défendit: ideo percharus Auguftoextitit; nihil

mirum fi ejus nomen apud poderos, etiamfi adBo-

íphorum translatos regnum,poíl duo fere fecula ex-

urgat.

Prioris RhœmetalcisThraciae Principis nobis iïi-

periîint plurimi raritate infignes nummi, cum Au-

gufti imagine in avería parte; fed porterions hujus

Boíphori Monarchae haebnus nulli conípectiíunt:

licet vero JErx Seuthidarum ope dcftituti,accedic

apprime Capitolinus, qui nobis ilium fob Antonino

PioBolphori regno potitum fui(Te,his verbis nos e-

docet : Rimetaken in regnumBojpboranum, audita inter

ipfum curatorem negotio, remijit.

Rhimetalcis nomen apud Capitolinum tanquam

mendoiùm delevimus , Rhœmetalcis appellatione

genuina, illi ex nummis ВЛС1ЛЕЛС POIMH-

TА лкОГ, Thracia; Regis fubftituta.

Pars II. » Num-

274 RHOEMETALCES.

Kummum aereum Îècundœ magnitudinis per-

cuflum exhibemus. In eo abuna parte caput Au-

gufti cum infcriptione, К AI 2 A Pos 2EВ A sT OY.in

altera duo capita viiùntur, Regis ipfius & uxoris, ièu

potius Augufti & Livias, additis verbis, В A2IAE-

S12 POIMHTAAKOY.

Cum Rhœmetalces igitur ! in vita Antonini Pii

Bofphoranus Rex renuntietur, & Rheícyporis II. ex

noftro nummo Seuthidarum ./Era infignito, fab ipio

lmperatore Boiphori etiam regnum adminiftraflb

noverimus; Rhœmetaicem Rhefcyporidis filium

fuiflè cum quadam rationis fiducia nobis periuadere

poflumus; prseièrtim utnummorum ope Rheicy-

porim non diuregnaflè, compertum eft, fiquidem

Capitolinusipiè Rhœmetaicem in puerili state poifc

mortem patrisrelicbm, Dumillum habuiíTe cura-

torem nobis aílerit.

Si res Boiphori Principum domefticas icrutari

nobis liceat, ex Capitolini ííiperiore fragmento li

tem inter curatorem Regis,& ipilim Rhœmetaicem

fuiflè ortam cognoícemus, qua? nulla alia, niii de re

gno eflèpotuit. Curator vidcturíilius Anonymus

Rheicy-

RHOEMETALCES. S7f

Rhefcyporidis,, fratrisCotyis, qui ob ¡mtempue

rilem praetermiflûs eft, &regnum ipfi Rhefcypori-

di datum : atqui cum hic Rhœmetalcem poftea re-

liquifTetimpuberem, tutela Cotyis filio patris Rhe

ícyporidis patrueli commiiTa, quiregnum ad iè, ut

filiumprimogeniti propter statem praetermiflum;

nee regni adminiftrationem relinquere volebat.

Qua dere quiíque Legatos Romammilerunt ; at

cum inter regna Imperii Romani adfignata , hoc

tempore accenfitum f'uitregnumBoiphoranum, ut

certe erat state etiam Strabonis, cujus haec verba

iutlt : K«/ vvv Сло rois tóüv Beinroçxvùv BtctTiAsZatv, es íwpctior

*c£Jct=;ri$úmv, лткли* èço. Numfub Rege Bofpbori, quem

Romani confiituerunt, omnia funt. Lib. 7.fag, 312. ideo

Antoninus Pius utrumque Principem Romam ac-

cerfivit; &auditoeorumnegotio, Rhœmetalcem

ultimi Regis filium, cui Populi curatorem creave-

ranttantumadtempus, inBofphorumremifit, cu

rator! vero adempta omnipoteftate.

QuptannosregnaritRhœmetalces, &quo tem

pore mortuus fit, ignoratun filium ei iùcceffiiîè,

íedillius nomen deperditum, nummi ejus pronepo-

temRheicyporimlll. Boíphoriregnumtenuiíre nos

edocent.

S % ANO-

í7c • ANONYMUS.

ANONYMUS, -

BOSPHORI REX.

NOMEN illius Principis, qui in Boíphori regno

Rhœmetalci fucceffic,inlibris nee in nummis

ha&enus oecurrit, licet a quibufdam eruditis viris

Rex Eupator cognomine obtrudatur; fèd Sauro-

matarum&non Boiphori Rex ille fuit, ut ex fèquen-

tibus aperte videbimus.

Aliiièntentiam firmare conantur verbis Luciani

invita Alexandri, narrantis, iè Legatos Boiphori re-

periflè petentes Bythyniam ex parte REGIS EU-

PATORIS, tributum, quod iblvebat quotannis Im-

peratori M. Aurelio fèrentes : at cumfub Antonino

Pio regnaflètinBoiphoroRhœmetalces, illis vifum

eft Eupatorem fùb M. Aurelio illi fucceffiflè.

Aliifretilitteris Plinii junioris adTrajanum, in

quibuslegitur: Si qualegatio aBofphoro vemjfeti &

poftea de Legato Sauromataî Regis fiat mentio,

mox Sauromatam BoiphoriRegem eflê voluerunt,

& ut eorum Principum ièriem firmarent , numiima-

ta unius Regis Sauromatae cura Trajani effigie alte-

rius REGISEU?ATORIS cum M.^Aurelio &Ve-

ro, tertii tandem cum Sept. Severi imagine, fingula,

eadem Жга iiibièquente infignita protulerunt.

Nummus quidem REGIS EUPATORIS cum

M. Aurelio & L. Vero conjunäus, videtur prima

fronte iisfàvere, qui ex Luciani verbis ilium in Bo-

fphoro regnaiTe fûb M. Aurelio autumant ; fed cum

in SauromatarnumPrincipum ferie exponatur non

Rhœ-

ANONYMUS. 277

Rhœmetalci, de quo loquitur Capitolinus . fucceP

fislè ullo modo potuit.

Boiphorus autem apud Romanos latiori nomine

flimebaturproillisregionibus, quœ ultra Pontum-

Euxinum extenfe, plurimas Provincias & Régna

comple&ebantur ; quemadmodum hodie Italia di-

verlos Ducatus& Principalis continet, & itaintel-

ligendi font Lucianus & Plinius ; Lucian us quidem

ait, Legati Boiphori, velut fidiceret, Legati kaliœ,

qui ex parte Regis Eupatoris, Sarmatia; Afiaticse

icilicec Principis ; &fic Plinius audiendus, fiqua le

gado aBofphoro, id eil ab Italia, veniífet ; &cum

poftea loquitur de Legato Sauromataî Regis , Sar-

matiae fubintelligendus.

Quoad régna, Boiphorus proprie dictus & Sar

matia Afiatica, duo erantdivería; ¡ta utRex Sauro

mata non erat Boíphoranus, & illa aperte dividit Eu

tropiusfubTrajanodeipíbloquendo: Iberorum Re

gem,Ö'Sauromatarum etBofphoranoruminfidem accepit

Sola Bofphori & Sarmatise Regum diveria Epo

cha rem dijudicat. Spanhemius nummum ba 2 1 л E

ns ЕТПАТ0Р02 cumAurelii & Veri imaginibus,

quas Antonino Pió barbato ícilicet,& M. Aurelio im

berbi tribuere debuiflêt, in notis ad Julianum p. 421

vulgavit cum literis numerabilibus ©NT. id eil 4^9

cujus/Erae caput utnon adfèrret,ait: Outre que ce riejl

fas ici le lieu d'en parler,j'en laife même de bon cœur le

foin à M. Vaillant, qui travaille a nous donner un recueil

de ces Rois barbares ,0 ¿les iüußrer par leurs Epoques.

Noftrum eft igitur,hoc loco utriuíque regni & Bo

iphori &Sarmatiae¿ras exponere: jam abunde de

S 3 priori

¿78 ANONYMUS,

priori diximus illam habere initium ab annoprimo

Olympiadis 89. quo Seuthes Sparadoci filius Sital-

ci patrueli in regno fùcceflit) qua; reípondetanno V.

С. 330. & 331. unde numeranda effet in medio imperii

M. АигеШ a morte Antonini Pii in Regibus Boípho-

ri ç$l At in Eupatore computantur tantum anni

4f9- -Жга ergo SarmatarumPrincipum centum Sc

amplius annis recentior eft Boíphorana î illa enim

tantum cœpit abanno quarto Olympiadis 1 19. V.G

453. quo Sauromates regnum Sarmatiae recepit

poftmortemAntigoni adHypftm Phrygiae in prce-

lio occifi, ut plurimialii Reges fufa Alexandra M.

regnjs. Ipoliati

eoTYs

COTYSII.::- 279

COTYS IL; !

REX BOSPHORL •

SI Ininthimxvi' Boiphori Regis Rhefcyporim

nummorum ope, in qua Seuthidarum Thracia:

Principum JErd. fignata eft, iucceflbrem f'uilTe didi-

ícimus, nunc Arriani Periplus Ponti-Euxini Rheicy-

poridi Cocynll. pariter in Boiphori regno fucceffiP

fenos edocet,unde quanta lux Hiftoriae filenti nu-

mifmata fint, & loci peregrini quantam utilitatem

ffli afferant, norunt Antiquarii.

Arrianus Legatus pro Praetore Hadriani ah eo

in Cappadocia conftitutus anno lui imperii 19. in

Provinciam vix advenit, cum pro recepto officii mu

ñere primas a iè adminiftratae Provincia: radones

fubexitum annireddit, ne quid ïmperatorem cela-

ret,quod Reipublica*, fine(ciretur,perniciem afier

re pofîèt. Haec ícribit : Poftquam Cotyis, Regis

Boiphori Cimmerii, obitum cognovh operam dedi,

ut hanctibi ad Bofphorum navigationis itinerifquc

rationem notam facerem, ut fi quid forte de Bofpho-

rocajpere velis confflii, facilius idatque commodi-

us, hac tibi navigatione cognita, faceré poffis. Fe-

ripl. Pont. Euxin. pag. \%.

Si Rheicyporidis nummoscum ./Era Seuthidarú

547.retulerimus, qui in 8- imperii Hadriani anniiin-

cidunt, & Arrianus notât Conym ejus iucceflbrem

anno imperii ejus Caziaris 19. (altem Cotys adpluri-

mum regnavit decern annos ; & fi coujicere liceat,

Ш S 4 Rhefcu

ago COTYSII.

Rheícuporidis frater potiusquam filiusfuiiîèvide-

tur, pnefertim quod alterum Rheicyporim num-

mi Cotyi fecundo iùcceflbrem fùiiîe pcnitus dé

clarent

Nulli ha&enus Cotyis iffius nummi in noftras

manus venerunt.

• í

.-•

.rr/jD-

■■

j <: iii

RHESCY-

RHESCYPORIS II. agi

RHESCYPORIS IL

BOSPHORI REX,

OCT iïiSDOD• ! *f '-.ill!

À D feriem Bofphoranorum Regum provehen-

Лdamnumnobis défunt pmnino Hiftorue Scrip-

tores,féliciter in noftrasmanus inciditnondum con-

fpeftus ex iis Principibus nummus ,cumlitens circa

* Sj caput,1

28« RHESCYPORIS II.

caput, íiiperiorum more, ВАС 1ЛЕЛС PHCKOY-

ПOP I ДОС,fed non iàtis eflèt communis his Boípho-

ri Regis Rbeicyporidis inícriptio, niíi nota; numerales

Seuthidarum annos ГаФ. id eft убз. continuarent,&

exdubii nominis appeUarione, novumíeu alteram

Rheícyporim nobis exponerent.

Litterae illse numerales г^Ф. сбз. cum anno V.C.

330. & 331. a quo 01ympja,çlis 89- primo incipitEpo-

cha Thraciorum Principum ex progenie Seuthis

ortorum, efficient fimul jun£fce, nempe prior nume«

rus annum 893. decurrentem uique ad h. Julii men-

fis894-quocomputabatur imperii Antonini Pii an

nus 3. & 4.1gitur novus eftRheicyporis ille, quern

vulgamus , & diffimilis ab altero, cujus regnum На-

driani initio adícripfimus nummis ipfius Imperato-

ris in fidem prblatis& inter priorem ilium Rhefcy-

porin,& huncrecenriorem Arrianus, Cotyn icribit

19. Hadriani mortuum Bofphori Regem pft)fèit.

Quis autem ille fit Rheicyporis nomineíecundus,

an Cotyis ultimi Regis filius,an ex Rhefôùporide Co-

tyis fratre genitus, ambigitur : porro fi conjetura;

nobis locus fit, filius Cotyis potius, quam Rheícy-

poridis filius fuifíe videtur, Si Rheicuporis & Co-

tys pro fratribus habentur, & non diu regnarint,

uno vel altero tantum anno Kheicuporide natu mi

nor potuit efie Cotys ; & cum per decern poftea

imperarit , filium reliquit astate ad regnum admi-

niftrandum idónea , & fie prastermiffi funt Rhèicu-

poridis filii, & Cotyis ftirps in prineipatu remarffit,

ut Capitolinus in iequentis Regis hiftoria innuere

videtur, de quo mox a&uri fumus.

Quid

к

RHESCYPORIS. IL aS;

Quid egerit Rhefcyporis II. in regniadminftra-

tione, cum nullus hiftoriae Scriptor de rebus ejus

geffis meminerit, nihil certi de illo habetur ; tridens

tarnen ante ejus faciem inareafignatus,aliquamin-

iignem vicbriam in mari Euxino contra illiusorae

Reges retuliflê dénotât, undé hujus pelagi imperi-

um eo lemmate penes iè ehe donotare voluit.

Etfî in hoc nummo Rheipùporis in a»tate juvenili

depiftus videatur , ex.' Capjtolino tarnen Antonini

Pii imperii finemnonVidit ; Rheteuppris regni habe-

nas fùicepit anno V. G. 889- & Antoninus Pius A. D.

Non. Mardi 914. mortuus eft, & ex hoc computo

Rheícuporis quindecimaut ièdecimannosregnaiïe

videtur, relievo filio Rhœmetalce.

284 RHESCYPORIS II.

NUMM US'

RHESCYPORIDIS IL

Ex Museo Nostro,

Caput juvenile Regis imberbis ¿if cum capitis ohlongis,

diademate ornatum, ante quod tridens^ circa am-

bltumBAClAEaC РНСКОТПОР1ДОС; id

efl, Regis Rheicyporidis. In averfaparte caput

lmperatoris laureatum, ante quodlittera K.Ö infra

litteriß numerales ГлФ. hocefi anno f63.

T IcetBAClAEßC PHCKOYnOPlAOCinhoc

*-* nummo гегео parvuli moduli épigraphe, cum

capite lmperatoris kureato in avería parte percuflo,

Bofphoranum RegeriYjnoreJolíto demonftret, for

ma tarnen illiusa pradeceíToribus Principibus mul

to tenuior quofdam Antiquarios ut ad Rhefcypo-

rin hujus nominisThraciae Regem fùb Tiberio re-

gnantem revocare poífent, impelleret; íed remo,

mnino dirimit /Era inBoíphoranis folita, qua: nulla

in Thraciis Monarchis occurrit: materia verome-

talli minus denía,quas illius pondusmultumminuit,

an

^

RHESCYPORIS II. 2gf

an ad monetae elegantiam reftituendam,anadbelli

(iimptus parcendos,Le£toriseftojudicio,

De Tridente ante Rhefèyporidis fàciem percus

io, quod ille maris imperium penes ièefife gloriare-

tur diximus; nam Bofphoriregnum,orasMeotidis

paludis parti & alteri Ponti Euxini erat expofitum:

uterant in his regionibus ex vicinis Regibus aut gen-

tibus potentiores, navium & triremiumclaifemin-

ffituere infignem poterant.

Exantíca adaveriàm nummi partem tranfèa-

musiCaput laurea ornatum , Imperatoris quidem

Romani effigiem, utpote in Rege Imperii Ro

mani tributario percuflàm denotaret, fed quis eflet

ffle, vix inconcinnam figuram,quae ultra caputhu

manuni nihil aliud demonftrat,velperitus agnofce-

ret, nifi Seuthidarum /Era in eo impreflâ anno V.

C. 904. refpondens, Antoninum Pium omnino indi-

caret ; nam fi anno urbis 330. vel 331. adjungas ГНФ.

id eft f63. incides in Trib. pot. hujus Imperatoris,

qua per Legatos ille vi£toriam in Britannia retulit,

qua de re Augufto gratuians Rhefcyporis num-

mum nunc percuffit.

Littera К ante Antonini Pii fàciem expreflà, meo

judicio, initialis eft, & к««г«е videtur explananda:

nam cum Boíphorani Reges Romanum lmperato-

rem,cui pendebant tributum, nonnomine,fed ima

gine tantum defignarent, Rhefcuporis Antoninum

Pium per litteram unicam Cxiaris nomen omnes

títulos complecbns deíignare voluit, ut in fàcris co-

dicibus dicitur: Redde, qutefunt Cœfaris,C<efari. Ipiè

Julianus Imperator, fùos omnes prœdecelïbres uno

nomine appellatCaeíares. RHE-

ag* RHESCYPORIS. III.

RHESCYPORIS III.

BOSPHORI REX.

{^Um poft Rhœmetalcem Boíphori Regem a Ca-

^-^ pitoÜno nobis indicatum fub Antonino Pió Hi-

ftoriíE Scriptores nullum amplius poftea ex iis Prin

cipen! nominarint & Rex Eupator, qui Rhœmetal-

ci iùcceffiiîê íüb M. Aurelio ab erudicisquibusdam

cxiftimabatur, a nobis Sarmatia? Afiance, cui impe-

rabat, reftitutus fie ; parva ièriei Boíphori Principum

continuando (pes affulgebat; ied nummi ex terra

viiceribus quotidie eruti Hiftoriae vindices in iùbiî-

dium veniunt, & ecce Rhefcyporis novo vultuin-

fignis , novoque Imperatori Romano fociatus, qui

locum fuum inter Boiphoranos Monarchaspoftulac

Rhefcyporidis nomen, licetThracis &Boíphori

Principibus ex eadem progenie fit familiäre, forma

tarnen nummi ilium ad Boiphoranos revocat; &fo-

lemnis Seuthidarum /Era huic inièrta , Rhefcypo-

rim Tub Sept. Seven imperio, Boíphori regnum te-

nuiíTe aperte demonftrat; ideo ille,Tertius nomine

fcilicet, venicappellandus. Si vero audiendus eft Zo-

zimus in Valeriano lib. i, qui illos Monarchas Boipho

ranos quandiu regnarint, in regnum paternum Ali

os fuccefiifTe narrât, ifte Rhefcyporis Anonymi Tub

M. Aurelio degentis filius, & Rhœmetalcis íüb An

tonino Pió nepos fuiflëvidetur.

Qrnndo Rhefcyporis III. regni habenas fùfèepe-

rit ; an fub Commodo, vel ílib Severo, licet in num

mi avería parte fit pereuflà ejus effigies, filent Hifto-

rici:

RHESCYPORIS ИГ. ü87

rici : Qupt annosregnarít,nummus indicare nequit.

Quanoo mortuus !it, incompertum eft : Zozimus

filios habuiiîè indicare videtur, fiquidenrex illo Scri-

ptore ejus progenies ad Philippumufqueproceffit.

SucceiToris nomen aliquando forte fuppeditabunt

nummi.

NUMMUS :\

RHESCYPORIDIS III. BO-

SPHORI REGIS.

; ;

' "

.- -

. ., ^

Ex Museo NostRo.

Caput Regis imherbis, capillis longis infigne& diadema*

terevinäum,ante quod widens cum épigraphe: В A-

CIAEYC PHCKOYnOPIC. Ex averfa parte

caput laureatum Imperatorisjub quo HlX.ideji an

no 618.

QUanta ad fèriem &annos regni exterorum Prin*

cipumilluftrandosfit momenti .¿Eraeorumin

nummis exarata, dijudicabunt rei Antjquarise

ltudio-

i. ' ' ' '

a&8 RHESCYPORIS III

ftudiofi, qui Boiphori Regum numifmata in cimeli-

is recondunt,quos ea deletaaut non integra vix nop

lent, vel qui fuerint illi Imperatores in avería parte

fignati,pronuntiare non poflent, cum illorum nomi

na honoris cauia, circa capita, iblito more, nonad-

fint (cripta : ex iolis igitur notis numeralibus, & Rex

& Imperator dignoícuntur.

Haze praefèrt litteras H1X. annum 618 fignifican-

tes, & ita Rhefcyporis in nummo appellatus, alius

& novus a íiiperioribus illarum auxilio arguitur, &

fub Sept. Severo regnaflê oftenditur ; fi enim ¿Erx,

cujus caput a régni Seuthis nomineprimi initio, ex

Thucydide affignavimus anno primo Olymp. 89.

correípondente V. G. 330. & 33г. addideris nume-

rumhunc 61g. efficientfimul 948- & 949. quo Sept.

Severus iècundum imperii annum dinumerabat a

morte Did. Juliani Kal. Jul. 946. occifí,&adíimile

tempusièquentisanni decurrentis.

Tridens ante Rheícuporidis fàciem fignatus, jam

ante in Rheícyporidislí. nummisprodiit,quemad

Imperium maris fibi a Boiphori Regibus attribu-

tum, ípe£bre diximus ob magnam navium copiam,

quam in Ponto Euxino,& in Palude JVUeotide tene-

bant.

NUM-

4

RHESCYPORIS III 289

NUMMUS

R HE S С Y F 0 Ä I D IS Ш

Ex Museo Nostro. .

Caputidem Regis diadematum, cum infcriptione in ambi-

ft/:BACIAEYC РНСКОТПОР1С; батеfa

dem, tridens. Ex averfaparte caput Seven laurea-

tum cum notis numeralibus in area KX. id eflanno

6ao.

ALter ecce Rheicyporidis III. nummus,in quo ut

infùperiore legitur BACIAEYC PHCKOY-

ПОР1С pro BACIAEÍ1C РНСКОТПОР1ДОС:

íníolens quidem apud Boíphoranos Reges épigra

phe, &parum ufitatum in caeteris Principibus icri*

bendi genus. înterea fàtentum, hoice Bofphori

Reges ferine obícuros& aliunde, quam ex nummo-

rum penu notos, nunc abunde illuftrari ut eorum

laterculi inter alios Monarches deicribi poffint ,/Era

prafertim antiquiffimainfignes.

Pars II. T- Haec

29o RHESCYP0R1S III.

ИжеPorro adeo in illis nummis neceflâria eft, ut

fine ejus auxilio Sept. Severi effigies ab imperito ar

tifice deformatavixagnofci queat; ilia exhibet litte-

ras numerales KX.annum Seuchidarum Principum

620. notantes, qua? in quartum imperii Severi a Kal.

Jul.V.C.9î0.ufque ad 95r.decurrent.em incidunt,quo

Imperator Getara niium minorem primo dixit Cx-

iàrem, & deinde Antoninum natu majorem appel-

laviç Auguítum, communicata illi Tribunicia pote-

ftate ; qua de caula ut Rheícuporis Severo gratula-

retur, hoc anno nummum cum ejus imagine per-

cuffit.

.Jmw

*W№*

DE

ANONYMI.

DE RELIQÜIS BOSPHORI

Regibus Anonymis,

POft Rheícyporim III. iùb Sept. Severo regnaa-

tern in Boíphoro, nulliejusíiiccelibrum nummi

ir\manus noítras inciderunt,utíériem eorum Prin-

cipum abíplvamus ; fèd non fine ípe eos videndi aut

recuperandi, cum ejus filius, &poftea neppsei líic-

ceffiflê videantur uíque ad Philippum Imperato-

rem, fiib quo extincb eít Boíphoranorum ex Seu-

the Thraciae Rege progenies , ut his verbis Zozi-

mus abunde tradit.

Et quidem Bórani, inquit, in Afíamquoque

transjiceré conabantur: idque per íncolas Bolpho-

ri íáne quam facile obtinuerunt: qui metu potius,

quainanimi volúntate addu&i, naves eisdederunt,

& intrajiciendo Duces fùerunt. Quam enim diu

Reges iílihabebant, filiis in regnum paternum fuc-

cedentibus ; partim propter amicitiam cum Popu

lo Romano, & commeiciorum opportunitatem,

partim propter ea muñera, quae ab Imperaroribus

quotanniseismittebantur, Scythas inAfiam trans-

jieere volentes arcerc non definebant. Verum

poftea, quam extincb genere regio, quidam viles &

abjeàri principatum obtinuiflènt ; fimmet ipfi me-

tuentes, Scytnis adeundœ perBofphorum Aiïae fà-

cultatem conceiîèrunt, & fuis eosnavibus tranfve-

xere. Sic ille in vita Valeriani pag. 647.

T %i

STEM-

S T E M M A

» * " 4 ч

REGUM BOSPHORI

EX PROSAPIA PRINCIPUM THRACI^.

SubTrajano COTYsT^ÄTHYMiEVUS fub

J Trajano Tutor.

Sub Hadriane RHESCYPORIS.

I

Sub Anton. Pio. RHESCYPORIS.

SubAnton.Pio. RHOEMETALCES. A

Sub M. Aurelio. Anonymus: .

SubCommodo & Severo. RHESCYPORIS.

Anonymi.

Extinfla eñ fub Valeriano Regum illorum progenies.

STEM

S T E M M A 293

R E G U M THRACÍ/E.

THERES.

SITALCES. SPARADOCUS.

SADOCHUS.

non regnavit.

AMÁDOCUS

in parte.

MEDOCUS

in parte.

3 !

SEUTHES.

MOESADES.

SEUT.

I

HES И.

BARISADES AMADOCUS

ш parte.

1

in parte.

COTYS,

I

Filii Anonymi.

KERSOBLEPTEST ARIOPHARNE.

SEUTHES III.

COTYS1 II.

DIEGULIS.

SOTHIMUS.

COTYS III.

SADALES.

RHESCYPORIS.

SADALES II.

RHESCYPORIS. RHOEMETALCeT'cOTYS IV.

RHOEMETALCES. COTYS V. RHESCUPORIS II.

EomorruoThraciaia J

Prov. Rom. redada COTYS VI. шArmenierntranslatus

aQQoV.C.79i. ' 8nnoV,C.79i.

*v

REGUM

В I T H Y N I M

HISTORIA.

DE BITHYNIA.

B1THYNIA eft regio Afiae minoris,quam

ab Ortu definiunt Paphlagones & Marian-

dyni atque Epicbtorum quidam : a Se-

ptentrionePonticum mare ab oftüsSangarii

fluvii ufque ad fauces intra Byzantium & Ghalcedo-

nem:ab Occafu Propontis;a Meridie Myiia &

Phrygia minor,qu32 & Helleipontiaca àickur.Strab:

lib. i2. pag. s 63. Difficile eft diftinguere fines Bithy-

norum, Myforum, Phrygum, Dolionum circa Cy-

zicum, Mygdonum &Troum, quamvis in confctia

eft, gentes iftas a fèinvicemeflèdividendas. ld.pag.

^64. Nam diverms fuit Bithyniae ftatus.

Ilia diverfis nominibus appellata eft olim Cronia,

dein Theflàlis,pofteaMariandine. Hin. lib.<¡.tap.32-

Bithynia&Bebriciavocata eft. Servius ad/EneidJib.

T 4 .. ..

ü96 DE BITHYNIA.

7.U.373. Mygdonia dein aBithynoRege di&aeft

Bithynia. Solin.

Grad, Thraces exiftimant, qui cum Rhefo mi-

litarunt ad Ilium, Duce no£hirnis infidiis per Dio-

medem iublato , quemadmodum canit Homerus,

ièceffiflë ad os Ponti, qua traje&us eft inThraciam

breviflimus ,, & partim quod carerent navibus,

ibimanfiire,dixiffe regionemBebriciam, partim tra-

jeciife fupra Byzantium, ubi Thraces Bithyni cole-

bant juxtaBithyam,fluvium, undefame pulios re-

vertitfe in Bebryciam , & nomine mutato earn vo-

caflè Bithyniam a fluvio , quem reliqüerarit : duraC

icqueid nomen hacratione inpofterum, cumnon

multum Bithynia différât a Bebrycia, ut nonnulli

putant. Alii ferunt Bithim primum hic regnaflë

Jovis&Thraces filium, &ahbis regiones domina-

tas, Apptan.in Mithr¡d.pag.\ji.

Enimvero, ait Strabo, Bithynos cum anteMyíi

eflênt, fie denominatos eflè a Thracibus Bithynis at-

que Thynis, qui eo commigraverunt, plerique uno

ore affirmant : indiciumque adferunt de Bithynis,

quod etiam num inThraciagens Bithynorum ex-

tat: de Thynis, quodThynias eft a&a ad Apollo-

niam & Salmydeííum. Sed & Bebryces, qui ante

hosMyfiam ineoluerunt, Thraces fuiflè ego conji-

Unde canit Claud. 2. in Eutrop.

Tbyni Thraces erant, quœ nunc Bithynia jeriur*

Bithynos interiora oceupafle veteres dicunt.

PJjnius ait : Tenent oram отпет Thyni^interiorаВпЬуп'к

I. 6. c.yi. & ante ilium Pomponius Melas : Interius Bi-

thyni funt&Mariandinj, L. 1. f. 19. Bi-

DE BITHYNIA. 297

Bitliynia,ManilioDivesvocatur,/i¿.4. Laudes

ejus décantât vêtus Geographus, a Jac. Gotho-

fredo editus. Libanius, A<v«t«/ Hro B¿ouv¿v eôv(f^

ras i Tuvët iTeiùufjiSiTf л*&*у. Bithynos équités fuiflè

refert Juvenalis.

- - - - * Equhefque Bithyni.

Bithynum &Bithymfuiflè eundem , refert Ste-

phanus. UndeBithyniiEnomenj fie dicta, inquit,

aBithyno, Jovis filio, & Thracae, Titanidis filiae,

quae quidem ex Jove peperic Bithym. Stepbanus

lib. de Urbib.

Megarenfès Coloniam deduxeruntinBithyniie

Aftacum, Olymp. 17. V. С. 42. quae urbs Oraculi

juftu denominata ab Aftaco quodam generofb &

cordato viro, ex eorum profàpia, qui Sparti& terri-

genaeolimThebis vocabantur. Memnon. cap.21.

Chalcedon Bithyniae etiam*irbs inorcPonti fi

ta, a Megarenfibus condita eft: item pagusChry-

fipolis, ac fànum Chalcedonenfium. Strab. lib. 12.

>

T s DYDAL-

1

298 DYDALSUS.

D Y D A L S ti S,

REX BITHYNLE L

F\YDALSUS Memnoni,qui fub Augufto flore-

*-^bat, Doedalfus vero Straboni lib. 12. pag. 563.

diäus , primus inter Reges Bithyniíe receníetur.

Memnon.cap.21. Is principatum gerebat veríiis an

num V. С. 371. qua; vero geflêrit, a Photio prœterita

iùnt. Hic tantum narrât, Aftacum Megarenfium

Coloniam, raultum afinitimisappetitam,& crebris

•accifàm bellis, Athenieniès poftmodum huic adje-

ciiiè, & vexationum finem & incrementa glorias &

potential non mediocria adeptam eiîè, Dydalib tune

inter Bithynos rerum potiente. Memn. cap. 21. Stra-

boloco fupra citato ait, AítacumaMegarenfibus&

Athenienfibus conditam, qusita intelligenda funt,

nempe Megarenièt in iinu verdis Chalcedonem,

quam conítituerant Coloniam, Aftacum primo con-

didiíTe, unde finus ille diftus eftAftacenus ; &deinde

Athenieniès in eam,cum hanc oram maritimam oc-

cupaflênt, Coloniam deduxiiïè ; & tandem a Dae-

dalfb, cum ille Bithyñia; regnum teneret,inftaura-

tam fuilîè.

Quandomortuus f'uerit Dydalfus, & quotannos

inBitnynia principatum geflêrit, obfcurum eft; an

vero filioshabuerit, incertum dédit Photius in com

pendio Memnonis, poil eum regnaffe Botiram tan

tum reliquit.

BOTI-

BOTIRAS. 299

BOTIRAS,

REX BITHYNl/E'IL

DOTI RAS BithyniaeRex a Memnone memora-

*-*tur port: Dydalfum; & licet hujus filiumfüiííe

nonréférât Photius,eumextitiflè auguràmur: nam

Bithynorum Principum ieriem, quae ad ultimum

ejus regni Monarcham pervenit,receníet; &aDa>

dalionifiillaminchoaifèt,hiftoriam eorum haudre-

cenfùiflêt. In ea ièntentia veriàtuseft 1С Cafàubo-

nus his verbis : Reperio haec Bithyniae Regum no-

mina Dasdalies, cujus filius fuit Botiras. Comment, in

lib. 12. Strabonis fag. f63. num. 1. Forlân quod pauca

memoratu digna egerit, quot annos vixerit, tantum

enumerat, nempe de illo haec profèrt Memnon. Quo

defun&o, nempe Dydalfo, Botiras regnat ad 7^. annos

iEtate producta f.2i.filiumvero, ut RegumBithy-

norum ièriem continuet,nomine Biantem (cribit.

loa BIAS.

BIAS,

REX BITHYNIAE III

ВIAS BotiraRegis filius, poft ejus mortem , quae

accidifle videtur anno 3. Olymp. 100. V. С. 376.

ad Bithyniae regnum perveniue dicitur, tefte Mem-

none cap. 21. Hie apud ilium vocaturBas, fed in ma-

nuicriptis erratum fuiflê verifimile eft,nam a Caiàu-

bonoetiam vocatur Bias his verbis: Daedalíés, cüi

filius fuit Botiras, Botirae, Bias. Comment, in lib,\z.

Strab.pag.tfi num.i. Hoc pariter nomenfuit unius

ArgivorumRegis.

inter plurima egregia belli fàcinora, qusegeflêrit

Bias Bithyniae Princeps, memorat Memnon, eum

etiam Calantum, velpotius Caranum, Alexandri

copiarum Praefectum, licet optime ad pugnam in-

ftruftum profligaviflfeacie, & ut Macedones a Bi-

thyniaabftinerent,effèciiTeî quod accidit Olymp,

an. 3. V. C. 420. regni Biantis 44. quando Alexander

M- ad Granicum Perlas vicit.

Poftea Bias in pace vixit,&annos natus 76.vitam

& regni adminiftrationem reliquit, poftquaminBi-

thynia regnaflfet annos fo. filiumquehabuit &iiic-

ceflorem nomineZipœtem, Mem, ca¡>. 21. '

v.

\-

ZIPOE.

ZI POETES. 3oï

ZIPOETES, ;

REX BITHYNIiE IV.

4 l P OETE S Memnoni , qui & a Diodoro Zi-

bytes dicitur üb. 19.^.703. patre Biante defunäo,

an. i. Olymp. 113. V. 0.426. regniBithyniashabenas

íuícepit, dum Alexandernationes Orientales iubi-

gere fafceperat, & jam ad Bacrrianos pervenerat.

Hoc Zipœti nomen e Thracia originem habere,

quantum ex ipià nominis voce conjicere poflum, ex-

iffimat Paufànias Hb. f. pag. 310. -

Poil autemAlexandri mortem a quibuíHam ejus

Ducibus aliquot regni fui urbes iùblatae videntun

quas utrecuperaret, narrât Diodorus Ptolemaeum

fratrisAntigoni filium, cum in Cappadocia obieC

iàm ab Afclepiodoro Cafiandri Praefè£fco Amiiùm

ofFendiflêt, periculis illam exemiflè, hinc per Bithyi

niam cumexercitum duceret,ZibytenBithynorum

Regem in oppugnatione Aftacenorum & Chalce-

doniorum urbis occupatum reperiflê , & obfidio-

nem fölvere coegiflê. Initaque iöcietate cum urbi-

bus & Zibyte, poftquam obfides acceperat, abiiife

anno 2. Olymp. 116. V. Ç. 439. Diodorus Biblwtb.

Hifi. Hb. 19. pag. 703.

Maletracíatus eftetiam aLyfimacho abeoop*

pugnatus, cum Amaftrin Dionyfii Haraclea: Ту-

ranni viduam in uxorem duxit anno 3. Olymp. 118.

V.C. 448. urbem condiditAftacum, quam aLyfi

macho deletam füifle refert Strabo Hb. vz.pag. f63.

Meliori tandem uíus eft fortuna ; nam,ut aitMem-

non

302 ZIP0ETE&

non clarusbelliseLyfímachi Pra»fe£fcis alium occi-

dit, alium qúam longiffime a finibus fois depulit;

" quin & ipfum Lyfimachum repreffit.c : Itaque cum

Lyíimachus in Afiam tranígreííus effet anno V. G.

4y2.&aZipœte repulfùs eít, plurimasiîbiAiïie ur

bes iùbjecerat, ièd (ûperveniente Andgono , retro

cederé coaârus fuit ; & hiberna in Salmonise cam

po, in Bithyniae &Негас1еге confiniis, utcommeai-

tusfibi compararet , & ideo pacem iniitcumZipcfr

te, unde ille Rex vocatus ab eo Epocham inde dinit-

merarunt fùcceflores, utinfra videbimus, . . : ;n ; ris

Lyfimacho mortuo, çum Heraclienfès Heracli-

demTyrannum ad libertatem obtinendam in vin

cula conjeciflent, neaZipœte bello appeterentur,

miiîà ad Seleucum legatione Phocritum civitatis

Principem & curatorem faciunt. Memnon.cap.\o¿.

íi; " At Zipœtes Heracleotis infènfùs , antea Lyfí¡-

machi, tunc etiamSeleucicaufa: (nam cum utro-

queíimultates habebat) excurfionibus in agros eo-

rum fà&is, anullo maleficiorum genere abífinuit.

Exercitus tarnen ejus, dum huicnegotio incumbir^

eis dium non experseft: ièd non multo mitiores,

quaminfert,recepit. Id. cap. п.

Seleuchus fucceilii contra Lyfimachum elatus,

tranfitum in Macedonian! inffituit, ubi a Seleucho

Cerauno occiiùseft, &AntiochusSoter ejusfilius

imperare cœpit. Id. cap. ц. Hic autem mox expe-

ditam manum in ulterioraTauri mittit Patrocle Du-

ce,qul Hermogenem, Afpendium genere Legatum

fibi adoptât. Hic cum alias urbes, tum Heracleam

queque infèftare conftituerat ; verû Heraclienfium

* ZIPOETES. 303

legatione placatus e finibus eorum excedit, &per-

cuflbamicitiœ federe, per Phrygiae agros in Bithy-

niam fè convertit. Exceptas vero Bithyniorum in-

fidiis,una cumexercitu internecionecaîditur, cum

ftrenui viri fàcinora, fuo loco in holies edidiflèt. Id

cap. 17.

Poil hasc Antiocho Seleuci, qui Aiiam tarnen&

Macedones imperio coercebat, fuperior fa£tus Zi-

j>œtes, urbem condit ad Lyperum montem nomine

fijo iniignem. Id. cap. 21. De illa vero Stephanus,

Zipcetium, urhs Bithynias a Zipœte Rege. Lib.de

Urb.

Rex autem Zipœtes, poftquam regnaiîètannos

47. aetatis vero 76. mortem obiit anno. 4. Olymp.

124. V. С 473. relicb's quatuor filiis, Nicomede, Zi

pœte, & aliis duobus Anonymis.^/¡emnon. cap, 21.

;■

NICO-

304 NICOMEDES.

NICOMEDES,

REXBITHYNIiE.

NKDMEDE? EPIPHANIES.

i 6¡c nun. . <0y ■ krracCr.

]№COMEDES natu maximus Zipœti patrifuc-

Antíochus Syriae Rex, cum ob cœdem Patroclis

PraeJfeQiaBithynis in acje patratam,in eosexpedi-

tionem

>r

NICOMEDES. 30?

tionem inftituiflet, Nicomedes per Legatos iùbfidi-

umab Heraclieníibus pede &impetrat,gratiamfè

relaturum , ubi in iîraili neceffitate tempus flagita-

veric,pollicitus.

Eo fere tempore, Softhene MacedonumDuce,

qui Gallos repulerat, defunfto; Antiochus &Anti-

gonusGonatas, Macedonian! tanquam paternum

regnum ambiebant; &dumutrimque magnos ap

paratus fáciunt in copias militares, tempus íatís Ion«

gum coníumitur. Antigono Nicomedes Bithyniae

Rex operam navabat, Antiocho complures alii.

Memnon.cap.iy.HacocCTiCionG Cierum & Tium,&

Thyniadem terram ad íe reduxerunt Heraclieníes.

Id. cap. 17.

Sub tempus illud bellum adveríusZipceten Nico-

medisfratrem, qui Tynidem cum imperio Thraci-

am obtinebat, Heraclieníes excepit. Quo in bello,

Heracleotarum bona pars fbrtiter dimicando caeía

fuit, & victoria quidem fumma vi potitur Zipœtes î

ièd ubi íociorü auxilia fùpervenerât Heracleotis, fu

ga illam dehoneítat, & Heracleota; fub arbitrium fií-

um redigunt : de quibus bello diíceptabatur. Id. с i8.

Antiochus vero priusquam inAntigonum eruptio-

nem fàceret, bellum adverfus Nicomedem inftituit.

Hic igitur Nicomedes &aliunde auxilia collegit, &

de belli íbeietate miffisLegatis Heracleam,tredecim

in íubfídium triremes accipit,&tum demumclaflèm

íuamAntiochi claffi opponit; etíí autem adverías ali-

quandiu tenebant acies, neutri tamen pugnae initi-

um faciunt, íed abíque effe&u tandem divelluntur.

Id. cap.\$.

Antiochus cum longe imperaret in Aíía, pace inita

Pars П. U cum

зоб NÏCOMEDES.

cum Antigono, qui nullum regnum poffidebat, ei

Macedonian! ceffit.

Poil Brenni Gallorum Principis in Gratia cladem,

hi adByzantium delati, cum maximam ditionis par-

tem,depopularentur,fracl:ibelloBizantini,fociorum

hue illuc miffitantes, auxilia implorant, &quiíque

pro viriummodo iùppeditat. Neelongum inmedio

ipatium, cumNicomedes Gallis, qui incuríatis ad-

hucByzantinorumfinibus,tametíi ßepe numero in

Afiam trajicere conati, toties ab ineeepto defiftere,

adveriàntibusByzantinis, coa£tieflènt,certis tarnen

conditionibus tranfitum conciliavit. Id. cap. го.

Conditionumformula Ьзгс erat: Ut Barbari Nico-

medi ejufque poflerisperpetuo amicitißfoedere conjunäi

marièrent: Abfque NicotnedisfententiaiS^olUntate^ne-

mini, a quoper Legatosfollicitarentur,in beüisopemfer

rent,fed amicis bujusamicij &inimicis boflesforent. A

Byzantinis etiamßarent,ßqua neeeßitas beideret:fo-

cietatempr&terea colerent cum Tianis £5 Heraclienfibus

Q' Cbalcedaniis & Cieranistf nonnuüis,qui aliasfubju-

risdiäionegentes haberent. Id. ibid.

His paftorum legibusNicomedes Gallorum mul-

titudinem inAfiam tranffnifit,& illorum auxilio con

tra Bithynos primum; & ea parte, quam Zipcetes

frater obtinebat,recuperata,illum expulit, fratrum

autem non frater, led liäorfactus eft: confirmavit

tarnen hic Bithyniae regnum, nam quos ex Heraclea

armafiet Barbarorum,& Provinciam iubegit,& con-

cidit íncolas; quod alioquin erat praeda» interièdiP

pertiri íiint Gaîataî. Id. ibid. $uftin.hb. гб.сар.я. . г

Adveríus Zybœam partem tenentem Bithynia»,

Nico«

NICOMEDES. 307

Nicomedi auxilia danc gerenti bellum, atque corum

maxime opera devi&us Zybaea eft, Bithyniaque o-

mnis in deditíonem Nicomedis conceffit. ProfècH

ex Bithynia in Aíiam procelíerunt. Limus lib.3%.

Galli vero longe lateque terram depopulati,retro

demum cefíerunt, & de íuba£fca id fibi amputarunt,

quodnunc Galatia? nomen habet, in tres partes dis-

tributum. Alios enim Traemos nominant , alios

Toliftobogios, alios Te&oíages. Urbes etiam con-

diderunt, Trocmi Ancyram,Toliftobogii Tavium,

Teaoíages Peffimuntem. Memnon. cap. 20.

Hanc regionem, nempe Galatiam five Gallo-

Graeciam, five Galli occupaverunt,demum Galata;

cum diu vagati incurfionibüs Attalicorum Regum

Bithynorumque ditionem vexaiïènt, tandem ab iis

volentibusacceperunteam terram,quae nunc Bithy

nia & Gallo-Graecia dicitur. Strak lib. i2.pag.<¡66.

Nicomedes Ditizelem gente Phrygia in uxorem

duxit, ex qua natus eftilli filius nomine Zelas; illa

vero mortem obiit, cum canis regius abripuiííet

mordicus dexterum humerum illius amplexantis

Regem, quod earn nondum iàtis notam haberet,(è-

pulta monumento inaurato ex lapide conftru&o, &

vefte textili exauro induta, eaque conflata,inven-

tum eft pondus auri librarumirç

Mortua Ditizele conjuge, alteri fponíae, Etazetae

nomine, nupfit, ex qua plurimos íiiícepit liberas, in

ter alios filiuZibaten:atEtazeta cum fflios adoleícere

vidiflet, Zelam noverese machinis per Nicomedem

ex aula expellit ; ille vero ad Armenioru Regem pro

rugit: morte deinde Nicomedis imminente, quam

U a Sim-

зо8 NICOMEETËS.

«

Simíonius anno 4. Olymp. 133. V. С. Ï09. affignat

Chron. Catbol.part. Rex ex iècunda uxorehaeredes

regni icripfic: & curatores, Ptolemgeum Evergetem

cum Antigono& populis Byzantiorum,nec nonHe-

raclientium Cianorumque defignavit.

Moritur Nicomedes poftquam regnaflêt annos 3?.

reliquitque ex priore uxore filium Zelam,& alios ex

fecunda conjuge. Ipfius in honorem ftatua ebúrnea

in OlympiiTemplo collocata eft. Paufan. lib. цр.цэ.

VOrS Ъгтшта ¡x¿v we tKeivos NntowStif,

'O xrbas Nino/xr¡Ssiuv , 7ttvrr% т5 Uçova'm.

Zipœtafilins ifie Nicomedes,

Qui condidit Nicomediam, pater Prufia.

Izetzes Chiliad. 3. v. $¡o.

Е<?<ха/ Ъ'щ\л TpavAxßw , nóhis KccnntcSem'as, ^vsKTitrtp

* N<xe/*)$js vtce ZíijAw. Vtit Stepb.

ZELAS.

Z E L A S. 309

Z E L A S,

REXBITHYNLE V.

^ELAS&non Zielas, ut quidam volunt,accepto

^ de Nicomedis patris morte nuntio apud Arme

nias Regem, ad quem confugerat, mox cum inftru-

ctamanu militum, cui e GalatisToliftobogii ánimos

augebant (nam hi contermini iimtBichynia»), in re-

gnum paternum redit. Memtt. cap.23.

AtBithyni,dumconfervare dominatum parvulis

iàtagunt, matrem horum Nicomedis fratri, {anZi-

pœti, an altert exaliis duobus, incertum) inmatrimoni-

um elocant, & ipfi accepto a Curatoribusexercku

Zelam opperiuntur. Etcrebrisutrobiquepraîliis&

viribus ufi, pacem ad extremum ineunt. Id; ibid.

ExTrogi verbis, quae profert Juftinus, Dum ílbi

fratres in Bithynia bellum agunt, Eumenem Perga-

mi Regem, plurimas eorumcivitatescepiflèpatet;

nam ait Rex Bithyniae Eumenes, & poítea hinc Bi-

thynus Eumenes ; inde Galli Afiam depopulaban-

tur: cum interea nemo defènior Afiae inter tot prae-

dones inveniebatur. Lib. 27. с. 3. quae forte Nicome

dis filios coegerunt, ut ad pacem fîmiil devenirent.

Eumenesautempoftquam duos& viginti annos re-

gnaflêt, ei in regno fùcceflït Attalus Attali frater an-

no 4.01ymp.i34.V.C. 5-13. qui primus Afiam incolen-

tium Gcallis ftipendium abnuit,audaciqueincœpto

praeter omnium opinionem adfbit fortuna ; namque

Galli moxbellum denuntiarunt, fignis vero collatis

fùperior fuit. Liviuslib.sB-fag.469'

U 3 Zelas

Зю ZELAS.

Zelas cum vidiûèt Antiochum Hieracem , qui

Gallos mercede conduxerat, a Seleuco f'ratredevi«

äum, in Paphlagoniam irrupiflè contra Gallos, qui

PaphíagoniíE & Cappadociae partem fub Galiatiae

nomine occupaverat,videtur; nam StephanusZe-

lam Nicomedis filium cepiflê atque diruiflè refèrt

CreflâmPaphlagoniae urbem, quam Merionesldo-

menei Creta; Regis auriga &Dux in bello Trojano,

ex obfidione redux condiderat.

Imo ex eodem Stephano apparet ZelamRegem

penetraflêin Cappadociam, ubi narrât eumurbem

ibi de fuo nomine Zelam condidifíe, quse Plinio di-

citur: Nobilis clade Trian, 0 viêioria Caji Cœfaris.

Quod veriffime dénotant urbis hujus nummi, in qui-

bushabetur vox ZHAlTnN aZelitiSjCumEpocha

civitatis a tempore, quo Julius Caeiàr Pharnacem

Mithridatis Eupatoris filium vicit, deiùmptanem-

pe V. C. 707. Pax tandem cum iilis inita videtur.

Tandem in ipio juventutis flore, GalatarumDu

ces hofpitii &amicitiaepra;textu,cumexinfidiisad-

oriretor, ipíe¿occubuit. Athen, lib. 2. cap. 17. De quo

loquitur Trogus in Prologo lib. 27. dum ait: Utque

Galli Pergamo vi£ti ab Attalo Zelam Bithynumoc-

ciderint, ut reiàrciit ex corrupto códice Henricus

Valefius in except. Polyb.pag.ço. Sed ille hic male

contra Strabonem contenait, qui Zelam nominat,

Zielamvocari deberé.

Mortuus vero circa annum V.C.f22.vel 23. fili

um Prufiam reliquit regni iùcceflorem, rebuique

agendis idoneum.

PRU

PRUSIAS.

P Л II SIAS,

REX BITHYNLE VIL

pRUSIAS,quod fueritZelas fflius, innuitSfrabo

* his verbis : Deditque aream ínifia Zelafilio, lib. 12.

pag. f6j. Hic vero cognominatus eft ox»Aof,id eft

ClaudiiSjíüb ultimis vitas annis, tefteMemnone cap.

U 4 29. Sed

3,a PRUSIAS.

29. Sed hoc ludibrii cognomen in ejus a£tis reperi-

tur. Pruiias autem tredecim ad quatuordecim annos

natus, dum rnortuus eft illius pacer Zelas, liquidem

Bichyniae regnum annoV.C.fo9. tantum iufceperit.

InterReges,quiRhodüs ob eorum urbem terra mo

tu quaflàtam, muñera contulcrunt, receniètur a Po-

lybio. Seleucus pater Antiochi, praeter immunity

tern Rhodiis omnibus conceffam, qui in ditionem

ipfius, navibus appellerent; praeter quinqueremes

inftruebs decem,&menfurarum frumenti ducenta

miilia : hoc amplius, materiae, refinae & crinis, ali

quot dena miilia cubitorum& millena pondo. Simi-

lia his Prufias &Mithridates. !/£.?./>. 430. Hic vero

terrae motus evenit tempore Seleuci Callinici An

tiochi M. ante ejus obitum anno V. С f28-

Gallinico iùcceffît filius Seleucus Ceraunus, quina

ire mortuo,copias,quas pro illo contraParthos com-

paraverat, in Attalum Pergami Regem, qui fùb eo

rum motibus praeeipuam eis Taurum Afiae partem

occupaverat, vertit : (èd Ceraunus poft duos ad tres

annos,poftquam Taurü praetergreííus füerat, Ducü

íüorum infidiis íublatus eit ; Achaeus ejus cognatus

vindicata ejus morte cum copiis Attalu aggreditur.

Attalus Gallos,propter opinionem virtutis adbei •

lum contra Achaeos ex Europa acci vit: ; & cum pro-

Í)ter defeebonem Lunaenon progredi vellent, dimi-

it: petulanter autem flagitiofi ac violenti urbes ad

Hellelpontam male traebbant, quicumllienièsad

extremum obfîdem eflent aggreffi, egregium iàne

fàcinusab AleKandrenfibus,qui Troadem colunt,eft

editumi milioenim Themifta cum quatuor mili«

7 tum

PRUSIAS. 313

tùmmiilibus, noníolum Ufeníes obfidiöne libera-

runt, fed etiamex univería Troade Gallos ejece-

runt, impediendo commeatus & eorum conatibus

iè opponendo. Polyb. lib. s.pag. 447.

Galli,occupata in Abydena ditioneurbe, quam

Arisbamdicunt,cœteraejus tra&us oppidaex infi-

diis conabantur invadcre, & affiduum cum illis bel

lum gerebant; adverius hoc igitur expeditionem

Prufias fiuicepit, & acie dimicavit,ac viros quidem in

ipio ргжНо, dummanus conferuntur, contrucidavit,

íbbolem vero propemodum omnem atque conjugia

in ipiis caftris jugulayit: utenfilia vi£fcori milici di-

ripienda conceffit. Id. ibid.

Sic Rex Zelae patris mortem, in Galloru gentem

ultus eil, &hac viäoria Helleipöticas urbes magno

. metu ac periculo abfolvit. Ideo in ejus regno multa;

íupplicationes decreta; flint, & in urbe Nicomedia

Soteria ümt delata ad perpetuam rei memoria quot-

annis celebranda, quafi Dii per ей gentes íervaífent ;

apüd finítimos populos & ргага'рие a Byzantiis ima

gines illi decretae hoc tempore fuerunt. Id. ibid. & 40.

Porro Rex Byzantiis iùccenièbat,quod imagines,

quasfibidecreverant,nondedicafiènt; fed ludibrio

atque oblivion! tradidiflent. Idem f'aQrum hoc iniu-

perillorumnonprobabat, quod addirimendas ini-

micitias inter Achaeum & Attalum tantum ftudii

adhibuerant; nam Achaeus ilium inter Pergami

muros reclufèrat, adempta ipíitota regione, &pa-

cem mediantibus illis dederat; & ita Prufias multis

modis inuti lern rebus ibis inter ipibs amicitiam exi-

ftimabat. Id. Hb. 4. fag. 315^.

', U 5 Accen-

«

314 P RUSIAS.

Accendebat ctiam hocirae incentivum, quod

Byzantii ad Attalum quidem Minervas ludicrum

celebrantem, fuos mitterent , rem divinam fimul fa-

Êturos ; ad Severum Soteriorum iblemne agitantem,

nemoab illisfberatmilfiis. lile igitur ex omnibus

hifèe cauiisinpracordiorum penetralibus latentem

iram foveret, oblatam aRhodiis occaßonem avide

arripuit. Id.ibjd.'j>ag.3i6.

Byzantii cum Portorii veftigal ab iis, qui in Pon-

tumnavigabant, inítituifíent, Rhodii eaoffenfi, bel

lum adverfus eos ideo decreverunt. ltaque miffis

illico ad Pruíiam Legatos adíocietatem belli ipíum

hortabantur. Id. ibid.

Prufias cum Legatis, ut rem mari gerere ilh's

fiiaderet, ipiè non minora hoftibus detrimenta iè ter

ra illaturum polliceretur. Id. ibid.

Rhodiorum exemplum iècuti íunt & Byzantii,

qui&ab Attalo & ab AchacoperLegatos auxilium

petierunt; & erat quidem Attalo voluntas prom-

pta,&Admis auxilia promifit,atque is has partes

amplexus, quia Afiae eis Taurum late domi-

nans, rerum potiebatur, quique Regis nomenpaulo

ante affumpièrat, (pernmagnam, Rhodiis contra , &

Pruffiae ingentem terroreminjecitj itaque cum il-

lis bellare aufi íünt. Id. ibid.

Prufias animi fui impetum iècutus, Byzantio bel

lo aggreflüs, Hieron (id loci nomen) illis ademerat,

quod quidem paucis ante annis magna pecuniae vi

emptum propter opportunitatem loci quaefierant,

utomnes omnibus nocendi occafionem eriperent,

tum quod ad illos pertinerctmercatores, qui in Pon-

tum

PRUSIAS. 3if

tumnavigant,tum quod ad iervos iùos, aut caeterurn

«msftum, quern e mari fàciebant. Id. ibid.

Ademit praeterea Rex Byzantiis earn Myiîa;

Earcem,quam iriAfia alongó jam tempore obtine-

ant. Idem ibidem.

Byzantii per initia, dum a partibus fins Achaeum

ftareconfidunt, itrenue bellum fàciebant: accitoq;

eMacedoniaTibite,Pruiiie,quem timebant,belli me-

tum acpericulü vieiffim iè allaturos (perabant. Id. ib.

Rhodiiièxnavibusinftru£tis, quatuoritem aliis

fociorum accedentibus, Duce Xenophanto Helle-

ipontum petierunt. Ibi reliquas in ancoris fiantes

circa Seftum, navigationem Pontum veriüs impedi-

ebant. Unam Navarchus abducit ad tentandos В y-

zantinorum ánimos; ecquid tanto belli apparatu

territi, confilium mutarent,quicum rationem ejus

nullam haberent,abiit; cœterifque aflumptis navi-

bus,Rhodum cummuVerfa claffe efl: reverfus. Id. ib.

Byzantii interea ad Acrmim mifèrunt , qui auxi

lia poícerent,&adTibiten,quiiprum e Macedonia

adducerent. Exiftimabatur enim Bithynorum re-

gnum pari jure ad Tibiten pertinere, atq; ad Prufiâ,

cujus ipiè patruus erat, ha rh narcos àètA#cV. Id. ibid.

Nicomedcs vero avuusPruíiae teítamento filium mi-

noremTibiten,Regem dixerat,quem Zelas exprio-

re matrimonio armis inMacedoniam propulíaverat

Rhodii ubi conftantem Byzantiorum fiduciam cer-

nunt,AndromachumAchaei patrem apudPtolemaeü

yEgyptiRegem redimunt captivum,&illum filio re-

ffituunt ; & ita ípem Byzantiis,Achaeo plurimum iñi-

tentibus, ademerunt : fed & alia quoque res tunc in-

cidit,

3î6 PRUSIAS.

cidit, parum fllis opportuns. Tibites enim dumn

patriam ex Macedonia reducitur, fàto fungitur , &

morte fuá confilia ipíbrum vehementer conturbat:

uteo cafu iäi Byzantii ánimos deíponderent 1<L

ibid.pag.3i>?.

At Prufias nova fpe ad bellum acceniùs , fimul

ipiè ab Afiae partibus bello intendere , & rem acriter

gerere : fimul perThraces mercedeconducl:os,By-

zantios impediré , quo minus ab Europas partibus

pedem porta pofîènt efferre. Byzantii, quos omnes

Шаг (pes defècerant, undique vexati bello, honeftum

aliquem rerumexitumcircumfpiciebant. ld.ibid.

Eo tempore cum Cavarus, Rex Gallorum,qui in

Thraciaerant,Byzatiumveni(fet, cuperetque bel

lum dirimere, & hinc inde qua Prufiae, qua Byzan-

tiismanus ingentiftudioporrigeret, petitioni illius

locum utrique dederunt. Rhodii Cavari ftudium

ut reièiverunt, & quantum illi Prufias tribueretî

qui nihilominus deftinata perficere avèrent, Lega-

tum quidem Aridicen ad Byzantios decreverunt:

fèd&Polemoclemcum tribus triremibus una pro-

ficifci juflêrunt. Volcntes,ficutdicitur,haftam &

caduceum fimul Byzantiis mittere. Horum iùper-

ventu paxconvenit. ld.ibid.

Cum Rhodiis quidem paxfimpliciter faftaeftin

verba : Ne Byzantiorum Populus Portorii nomine quic-

quam ab uUo eorum exigeret , qui in Pontum navigant.

Hocfifieret, Populum Rhodiorum ipforumque focios cum

Byzantiis pacem fervaturos.

Cum Rege veroPrufia hifce legibus : Pruftœ ¿5"

Fopulo Byzantiorum pax Ö amkitia inperpetuum ejb.

Nequc

PRUSIAS. 3i7

Ñeque ByzantU Prufiam infeflo exercitu uño modo inva-

dunto,ñeque Irujias Populum Byzantiorum. Agros, Ca-

ftella, Populoj y Ö bello capta mancipiajine pretio Prufi

as Byzanúis reddito; item naves per initia belli captas

quicquid telorum inmunitionibusfueritrepertwn. Ad

p&c,materiam, marmora, lateres tf tegulas elocofacro

oblatas.

Rexenim Prufias Tibitaeadventurnmetuens, o-

mnia Caftella, in quibus aliqua videbatur eñe adres

bello gerendas opportunités, demolitus erat. Sed ¿5*

qutecumqute Bhhynorum nonnuüi habente Myziaco By

zantiorum agro rapta, omniaut agrorum cultoribus red-

dantur, Prufias cogito. Hoc igitur modo & íulce-

ptum & confe£bum eft bellum, quod fuie inter Pru-

iïam& Byzantios. Id. ibid.pag. 318. tf 319.

Prufias Apamen Philippi Macedonum Regis fi«

liam ducit in uxorem,&cum adveríus ,/Etolos focer

ejus bellum gereret, íocius in hoc bello illi fuit,

praeièrtim cum Romani & Attaius Pergami Rex Д£-

tolis iè adjunxiiîènt ; Prufias ut hoftiles copias Atta-

li,quae Orcum Eubœas urbem diripiebatdiftrahe-

ret, Pergami fines cum exercitu ingreditur; quod

ubiaccepit Attaius, omiffis Romanis rebus atque

Д£соНсо bello in Afiam trajecit. Lucius lib. 2%.

cap. 7.

Fœderi inter alios Prufias Bithynke Rex a Phi-

lippo, llienfès & Attaius Rex a Romanis adferipti

funt. Polyb.

Pax fa£fca eft tandem inter Philippum &atólos

anno V. С H9- ip^s a Romanis defèrtis, induciis

cú his faäis ; & fie pacata eft Gratia : porro Prufias

adver.

318 PRUSIAS.

adverfus íocios^Etolorum Ganos, quiinBithyráa

erant, bellum paravit.

Rexitaque obfidioneCiumurbemcinxit, quam

cum capere non poflêt , Soccrum Philippum accer-

fivit, qui mox venit,& urbis Cianorum poritus , feu

pneclaro&gravi aliquo racinore edito, lœritia gefti-

ébat, ut qui genero prompte opem tuliflèt ; omni

bus, quiaiiiaamicitia iè alienarent,terrorem incuP

fiflet. Polyb.lib.1s.pag.709.

Prufías vero etfi propofitummum ad exitum fu

me perduftum,gaudio exultabat, quia tarnen incce-

pti ijlius pramia alter abftulerat ; ipfè, deleta urbe,

foli deièrtihicreditatem creverat; iniquo rem ani

mo ferebat,deinderemiflàm cumeoamicitiam ha-

buit,fèdquidageret? Id. ibid,

Philippus &Antiochus M. Ptolemœo Philopa-

tore mortuo, filium ejus Epiphanem admodumpu-

erum,ejuiqueregni inter ièdividendiconfilium ini-

erant. Philippus Cheríbneío Thracia in poteftatem

redaäa, Abydum Afiseurbem oppugnavit; Roma-

ni contra copias miièrunt: & praelio tandem ínter

eos ad Cynoícephalas edito, in quo viäus eft Philip-

Eus, pax inter eos fa£b eft an. V. С. '%yf. Decernvero

,egatis , qui in Grasciam ad earn fanciendam veni-

rent, injuncfcum eft, ut de Cianorum libértate Quin*

ftius Flaminius, qui Philippum debellaverat,Prufia;

Bithyniorum Regi fcriberet, quid Senatui &decern

Legatis placuiflet. Livmlib.&. .v.- •

De Cio autem in Aftaceno finu urbe fita,fic loqui

tur Strabo. in eo Pruià eft , quae olim evertit Phi

lippus Demetriifilius, Perièi pater, deditque aream

Pru-

PRUSIAS. 319

Prufiae Zelœ filio, qui in ca evertenda ipíúm juvcrat,

&Myrlaeam vicinam urbem Prüfe. Lib.zz. pag. ^63.

Myrlaeam a Myrlo Colophoniorum Duce, vel a

Mirlea Amazone conditam icribit Plinius lib. f. cap.

432. Mela illam Colophoniorum Coloniam dicit.

In Prufias has urbes e ruderibus excitatas, Gum

Prufiadem aie , Myrleam ab uxore Apameam de-

nominavit. Hie eft, quiAnnibalemrecepit, cum

is ad ipiùmpoft Antiochi cladem veniret. Sirab. 1 12.

^.563. lile eft Prufias Prufias filius. Stephanus vero,

quod patri Strabo tribuit , illud ad Nicomedem ejus,

nlium refert, his verbis : Nicomedes vcroEpiphanee

Prufiae Regis filius, a matreApama, Apamiam nomi«

navit ; haec deinde fa£fca eft a Romanis Colonia,ut vi«

dere innoftroColoniarum libro.DeCianis multi (ùnt

numilmperatorum in noftroUrbiumGracarü libro.

Duaevero íuntinBichynia urbes nomine Pruià,

Straboni, una adOlympummontern, quaïinîium-

mis ita (cribitur, n p oys a e nn npos олYMnoN.

Altera Prufias alias dicb, &innummis vocantur in-

colae nPOrsiEnNnPOZTim, adHypium flu-

vium î haec a Cii urbis mûris a Prufia fecundo re-

ftaurata, nomen habuit : fed prior ad Olympum a

Strabone dicitur ab eo Prufia, qui bellum geffit cum

Crœfo, Stephanus pro Crœfo, Cyrum nominati

porro Crœfus a Cyro captus eft,& mfpicor hiatum

tinfle hoc loco,potuitque urbs illa ab uno ex illis con-

di, quae a Pruià Zelae filio pofteareftauratafuic, cui

liomen iuum Prüfe impofuir.

Cius autem urbs,Hcraclienfium jurifdi&ionierae

iùbdita apud Memnonem,qui eamCierum appellat,

RRUSIAS.

&quam a Prufia Zelas filio nuncupatam fcribit fuiflc

Prufiadem; hanc vero Regem bello fùbjeciiTe,ut fie

undique permare circumícriberet. Memnon. cap. 29.

Prufias poítea Heracleam violenta obfidione

preflit,&plurimos obíéíforum interfecit,& jam pro-

pe erat, ut urbs caperetur,nifi Regis,dum ícalisfar-

mmniritur, lapide cujuípiam de propugnaculisitto

crus fra£fcum effet , & hic cafus ab oppugnatione de-

fiftere eum coegiiîèt. Ita enim percuffus,leä:ica,non

fine doloris acerbitate, domum a fuis Bithynis refèr-

tur. Id. ibid. Licet verotempus, quo id accidit,ignpr

retur, porro ut Memnon nonmulto poft annis exa-

Q:is nomine&re Claudum regnafle proférât. ; , , ;

Cum Antiochus Sardes veniflèt , & Lucium §ci-

pionem jam in Macedonia cum exercitu effe audir

viíTet,adPruíiammifit, qui eum hortarentur ad in-

cundamiècum ibeietatem. Prufias iiiperioribus qui-

demtjemporibus non eratalienusa confilio jungen-

dae cum Antiocho íocietatis : admodumenim Roma

nos förmidabat, ne adtollendas omnes dominado-

nes in Afiam trajicerent. tolyb. Legat. 22.pag.%11.

Poftea vero quam allatae ei fuerunt litterae aLucio

&Publio Scipionibus fratribus,atqueille eas aeeepit

legitque,jacbtioneanimi aliquantum eit liberatus,

& futurum belli eventum non levibus conje&uris

eft auguratus. Publius fiquidem,utfidem illi fàceretj

multis argümentis, iifque peripieuis &evidentibus

in litteris ad eum datis ulus fuerat. Нагс ut confide-

raret Prufias per litterasmonebantScipiones: & ut

pofito metu de (bo regno, Populi Romani partem

ample&eretur ; fore enim nunquam, ut ejus confilii

ipfumpeeniteat. Id. ibid. ö'p.312. Hi»

PRUSIAS. 321

His auditis Prufias alium animum induk. Venit

poftea ad eum legado, cujus princeps G Livius:

tum vero Rex cum his Legatis collocutüs, (pes con*

filiaquc íua ab Antiocho penitus fèparavit. Id. ibid.

Antiochuspoftquam a ípeíocietatis Prufiae deci-

dit, Epheíüm ab Sardibus ad claflêm inviièndam

tranfiit. Liv. lib. 37. Et cumRhodia claffis & Eumenis

Pergami Regis, cum omnibus fuis Confùli obviam

in Helleipontum profecti eflent, Prufias e vita deces-

íiíTe videtur ex Memnone ; fiquidem ille Regis hujus

mortem ante tranfitum Romanorum in Afiam me-

morat. Memn. cap. 29.

Paufias mirifice induftrius & gnarus, multiique

rebus claris memoratus a Memnone, regnavit an-

nos 40. relicto Prufiae filio regni iuccefibre.

Henricus Valefius non aflêntitur Car. Sigonio,

qui in libro primo de antiquo jure Prov. cap. 13.

Prufiam hunc cognomine Колет cum ejus filio con-

fundit, nee ego Uflerio doÇtiffimo viro, qui Prufiae

fecundo íocietatemAntiochi renuntianti tribuit,ut

Polybii& Memnonis teffimonio eruitur.

'■ v I

f ■ • *

■ I . ■ '■**■■

ParsH. X PRU-

&2 PRUSIAS II.

PRUSIAS IL

REX ВГГНУШЖ VIIL

PRVSIAS-fllT'-. '

RDC-BITHYN№.

$\ mulero Co. Msmmx ßri$ , ■

■

РRUSIAS Prüfte filins, momio pâtre, regni habe-

* nas fuicepit, & ab AppianoKunjycV.id eit, Vena

tor, appellator, in Mnhndat. pag. 172. Apud bchoiia-

ftam Theocriti maie Абгцю* proШ»>Rex dicicur,

pag.т. Antio-

PRUSlAS.il за*

Anriöchus a Romanis vi£fcus eft, quo Prufias II. re.

gnare cœpit: ас cum Romani ab Anriocho, inter

ceteras conditiones pads deditionemAnnibalis dé

posèrent, admonitus a Rege, in fugam verius Cre-

tarn defèrtur. lbi cum diu quietam vitam egifiet,

invidioiùmque fe propter nimias opes videret, ad

Prufiam contendit. ¿fufiin. üb. за. cap. 4.

Inter Prufiam & Pergami RegemEumenem bel

lum ortum eft, quod Prufias Annibalis fiducia, rup-

to fcedere, prior intulit. Id. ibid. Bellum inter eosge-

rebatur&mari & terra ; fed utrobiqueEumenes plus

valebat, propter Romanorum fôcietatem. Gumque

domefticis rebus minus effet robuftus Prufias, coste

ros Reges conciliabat illi Annibal, adjungebatque

bellicofas nationes. MmiU Prob, in AnmbaL с ro. Inter

Reges erat PhilippusMacedo, qui Philoclem Lega-

tum cum auxiliis ad Prufiam mifit. folyb. Legatee*

& Ortiogon Galatarum Rex. Id. üb. %.p. щ.

GumPrufias terreftri bello ab Eumene vi&us effet

& praslium in mare transierens,navium mukitudine

fuperaretur ; Añibal novo comento au£tor vi£torrse

fuit. Quippe omne iêrpentum genus in fi£ti';es laga?,

nas conjici jubet, medioque praelio in naves hoiftiu

mitti. Id primum Ponticis ridiculum vifum,fi£tilibus

dimicare,qui fërro nequeattlèd ubi ièrpentibus reple*

rinaves cœpere,ancipiti periculocircüventi,hoít.i vi*

&oriam ceffere. BiißtU. 3a. ¿4. Bithynis igitur univer-

fis navemEumenis adórientibus,eum ille eorum vim

fuilinere non poiTet,fuga fàlutem petiit,quamcon-

iècutus non ellèt, nifi intra fua pràmdia fè recepiffet,

qua? in proximo littoreerant collata. /Em.'mÀn.c. ir.

Xa Sic

m PRUSIAS II.

Sic Annibal confilio arma Pergamenorum iùpera-

vit, nequc tum íolum, fed ßepe alias pedeftribus co-

piispariprudentiapepulitadveriarios. Id. ibid. Ubi

fèrnel, cum illi pugnare placeret, & negaret Prunas

ièaudere, quod exta prohibèrent. An tu, inquit, ca

rúnculas vitùlina; , quam Imperatori veteri mavis

credere? Valer. Max.lib.^xap.y.externa num. 6.

Nam ab Eumene legatio cum fratre ejus Athe-

пгео Romam venit, adquxrendumquoinBithyni-

am Prufia; bellum adverfùs Eumenem gerentiauxi-

lia miña forent. lk¡. üb. 39.

Quae ubiRomamnuntiata fùnt,miiîî a Senatu Le-

gatifunt, qui utrumque Regem in pacemcogèrent,

Annibalemque depoícerent. jfujiin. lib. 32. cap. 4 Ti

mm QuintiumFlamininum ad Prufiam, cum L.

Scipione Afiatico & P. Scipione Nafica nominat Li-

vius. Lib.39. infine.

T. Flamininus ubi ad Prufiam venit, quern íúípe-

£fcum Romanis &receptus poít fugamAntiochi An

nibal, & bellum adverfùs Eumenem motum facie-

bat: ibi (eu quia a Flaminino inter estera obje&um

Prufia; erat,hominem omnium,qui viverent, infeftis-

fimum Populo Romano apudeum eñe, quia patria;

fose primum, deindc fraäis ejus opibus, Antiocho

Régi au&or belli apudPopulum Romanum fuiflèt.

JJvius lib. 39.cap.6 1 .pag. f00.

Prufias ut gratificaretur prüfend Flaminin0 Ro«

maniíque, per fè necandi auttradendiejus in pote-

ftatem coniilium cepit 5 a primo colloquio Flaminini

milites ex templo ad domum Annibalis cuitodien-

dam miffi font. Semper talem exitum vita; Сих An«

-. ■ nibal

PR usías h. m

nibal proípexerat animo , & Romanorum inexpia-

bile odium in fe cernens &fîdeiRegum nihil iàne con

fiais : Prufiaî vero levitatem etiam expertus erat.

Id. ibid.

Annibal, pofteaquam eft nuntiatum, milites regios

in veftibulo eiîè, poftico, quod devium maxime, at-

que occultiffimi exitus erat, f'ugere conatus ; ut id

quoque occurfa militum obfèptum ièntit, & omnia

circa clauia cuftodiis diipofitis eiîè, venenum, quod

multo ante prseparatum ad taies habebat caíus,po-

poícit. Liberemus, inquit, diuturna cura Pop. Rom.

quando mortem iènis expe£fcare longum cenfênt.

Horum patres PyrrhoRegi hofti armato exercitum

in Italia habend, ut a veneno caveret,prasdixerunt:

hi Legatum Confularem,qui au£fcor effet Prufiae per

icelus occidendi hoipitis mifèrunt. Id.ibid.

Execratus deinde in caput regnumque Prufias, &

hoipitales Deos violatas ab eo ndei teftes invocaas,

poculum exhaufit Id. ibid.

Alii dicunt Pruiiam nee Romanis negare Anni-

balemaufum,nec hoipitis violare jura, permifitut,

fi poffent, comprehenderent, continuo occupato ca-

ftello, ubi habitabat, ilium fe veneno fuítuliffe, & de

ejus morte oraculum fuiflê.

Anmbalis ciñeres terra Lybißh teget.

Qupd ille de Africa acceperat, cum viculus effet ille

Bithyniae maritimus , de quo Plinius lib. f. cap. 32.

Fuit Libyffa oppidum,ubi nunc Annibalis tantum

tumulus.

Philippus Macedonia:Rex,poftquam regnaffet an-rr X 3 nos

32б PRUSIAS IT.

nos 40. mortuus eft, & Perièus filiusejusnothusei

fucceffit. Ljvius lib. 40. cap. fä.pag. 417.

Legatos Romam mictit ad amicitiam paternam

renovandam, petendumque,titRex aSenatuappel-

letur. Id. ibid.

Prufias Legatos ad Perfèum mittit, utfibiApa-

men ibrorem in matrimonium concédât, quae illi a

fratre conceditur. Id. lib. 42.

Ut Philippus deceffit reli&o magno belli appara-

tu adverfus Romanos, quo pofteaPerièus ufus eft, &

Gallos Scordiicos inThracia ad belli focietatem per-

pulit. gufiin, lib. 32. cap. 3.

Legati Romani ad res Regum inviiendas miffi,

rcnunciant conveniendi RegisPerièi poteftatem non

fàëfcam: facile tarnen apparuiflë fibi bellum parari.

¡joinslib.qz.

Alios Romani Legatos ad Reges íbcios miferunt,

inter quos Prufias ftatuit abftinere armis, eventum-

queexpe£feres nam neq; íe sequum ceníere adver-

íus fratrem uxoris armafèrrc,&apudPerièa vifto-

riam, veniam per íbrorem impetrabilem torcld. ib.

Bellum itaque geftum eft inter Romanos& Perièa,

& cum incertus tunc eventus effet, Legati Romam

venerunt a Prufia miffi de pacereconcilianda cum

Perlèo,ubi in Senatu ííint auditi Prufiae preces magis

quam poftulatio fuere, profitentis, &adidtempus

íe cum Romanis ftetiffe, & quoad bellum foret, fta-

turum. CsEterum cum ad iè a PerièoLcgati veniffent

de finiendo cum Romanis bello, & iis pollicitum de-

precatorem,apudSenatumfuturumpetere,fiponenc

mducere inanimum^ ut finiant iram, (è quoque in

gratia

PRUSIAS IL 3*7

gratia reconliatac pacis, pofíc uti. Id. lib. 44. cap. 14.

pag. ffg.

Pruíias, ne Perièi cognati viäicladem lugere vi-

deretur,ipíe Romam venit gratulaturus Senatiii Po-

puloque Romano de Macedonibus& 111 yriis debel-

latis. Is magno comitatuurbemingreírus,ad forum

a porta tribunalque ÇXCaffii Pnetoris perrexit : con-

curfuque undique fatto, Déos, qui urbem Romam

incolerentjSenatumq; JopulumRomaum (alutatum,

íé dixit venifle,& gratulatum quod Perièa populum-

que Reges viciflent. Uvius lib. 45". cap. 4-^.pag. ?8 3-

Cum Praetor Senatum ei, fi velit, eo die daturum

dixiíTet,biduum petiit,quo templa Deum urbemque

& hoípites amicóíque viièret.Datus quicircumduce-

ret eum L. Cornelius Scipip Quaeftor, qui & Capua

ci obviam miíTus fberat : &aedes, qua? ipiùmcomi-

tefque ejus benigne reciperent, conduise. Id. ibid.

Tertio poft die Senatum adiit, gratulatus victoria

eft: mérita iba ineo bello commémoravit : petiit ut

votum fibi iblvere , Romas in Capitolio 10. majores

hoftias, & Praenefte unam Fortunas liceret : ea vota

pro viéfcoria Populi Romani eflè. Et ut ibcietas iè-

cum renovaretur, agerque fibi de Rege Antiocho

captus, quern nulli datum a Populo Romano Galli

pofliderent,daretur;filium poftremo Nicomedem

Senatui commendavit. Omnium,qui in Macedonia

Imperatores fuerant, fàvore eft adjutus. Itaque cae

tera, quae petebat,conceflà. Id. ibid.

De agro reíponíum eft, Legatos ad rem infpicien-

dam mifliiros. Si ager Populi Romani fuiiîët, пес

euiquam datus effet, digniffimum eo dono Prufiam

*" X4 habi-

34S PRUSIAS П.

habituroseflè. Si autcm Antíochi non fuiflêt,eone

Populi quidemRomani fà£bum apparere.-aut fî datus

Galliselfet, ignofèere Prufiam deberé ; fi ex nullius

injuria quicqua ei datum velletPopulus Romäus. Ne

quod detur quidem gratum eue donum poiîè, quod

cum,qui det, ubi vellet ablaturum eife iciat M. ibid.

Facile Nicomedis commendatíonemaccipere:

Quanta cura Regum amicorum liberostueaturPo-

pulus Romanus documento Ptolemaeum lEgypú

Regem eíTe. CumhocreíponfoPrufiaseíldimíflus.

Muñera ei ex íeftertiis juña dari,&vaíorum argente-

orum pondo yo.& filio Regis Nicomedi exeaíum-

mamuñera dari cenfuerunt,ex quaMaígaba: filioRe-

gis Maíaniflae data eííent : & ut victima? aliaque, quae

adíacrificium pertinerent, ícu Romae, íeu Prsenefte,

immolare vellet, Regí ex publico ficutMagiíbrati-

busRomanis praéberentur ; &utex clafîè,quae Brun-

dufii eflêt, naves longae viginti affignarentur,quibus

uteretur, doñee ad claíTem dono datam ei Rex per-

veniflet,L. Cornelius Scipio juflus eft,neabeoab-

fcederct, íümtumque ipfi & Comitibus praeberet,

doñeenavemconícendiííet. Mirelaetum &eabeni-

gnitate in íe Populi Romani Regem fuiflè ferunt:

muñera fibiipíum emiflè, filium jufliflè donum Po

puli Romani accipere. Haec de Prufia noftri Scriptu

res. Liviusibid.pag.1S4.

Polybius eumRegem indignum majeftate nominis

tätitradit:Pileatum capite raío obviam ireLegatis

íblitum,libertumque íePopuli Romani ferre, & ideo

infígnia Ordinis ejus gerere. Romae quoquecum vc-

niret in curiam, iùmmififlè fe &ofculo limen curise

conti-

PRUSIAS IL 329

contigiiîè,&Deos ièrvatores fuos Senatu appellaiîè,

aliamq; orarionemnon tam honorífica audientibus,

quâ fibi deformem habuiflè. Moratus circa urbem

30. haud amplius dies, in regnum eft profèÊfcus./i. ïb.

Pruiîas nequáquam majeftate regia ullo modo

dignus erat, namcum Legati ad ipiùm venirent , ra»

io capite,pileatus, togotus, & more Romano calcea-

tus,obviam iis proceffit,plane eohabitu ornatus,qua-

lisfolet eile apud Romanos recens manumiflbrum,

quos libertos vocant; & cum Legatos fàlutaffet:

Ecceme, inquit, veftrumlibertum, omnia veftra

caufà cupientem, inftituta omnia veftra imitaripa-

ratum, qua voce nulla poteft fingi minus generoià.

b'olyb. Leg. 97.pag. 927. Rifèrunt illi, & Romam miiè-

runthominem, qui cum ibi quoque vifus effet ridi-

culus, impetravit veniam. Appian.pag. 172.

Tum vero ingreffus Curiam, ad januam ftans

Curias ex adverio patrum, demiffis manibus ialuta-

vit, Senatorumque conièffum, & fimul,Salvete, in

quit, Dii ièrvatores mei, qua* vox adeo indigna viro

eft,adeo muliebres íapit blandidas & adulationem,:

ut nihil fœdius ventura poil œtas fit latura : fimilis

iitis & oratio fuit, quamingreflus Curiam habuit

cujus &meminifle dedecet Id. ib. pag. 928.

Prufias in Bithyniä reverius didiicit Eumenem fi

nes iùos depopulari ; ideo Pitho Legatus a Rege miC

fus deBithynino Principe Senatui eft conqueftus,

quod fines íuos yaftaret, &accuiànseu,infùperloca

ab eo fibi adempta conquerens ; & quod Galatia o-

mnino non abftincret, necSenatus decretismorem

gereret,fèd eos quidem,quiíuas partes fequerentur,

X y aleret

manas partís erant, & ex Senatus decretis admini-

ftrariRempublicamcupiebant, humiliores rédige

ra. His auditis Senatus, ñeque criminationes re-

fpuit, ñeque mentemaperuitfuam,iedclam apud íé

habuit. Folyb. Legar, jo^.pag. 93a.

GumPrufias Eumenem, Romanis alias ob inven

tas íbcietatis abeo cumPerfèo contra ipíos initae in

dices fàtis íuípecbim, non íolum ipfè omni iludió ac-

cuiàviiîèt, ièdetiamGalatas &Selgeniès & mukös

alios Afise ad faciendum idemimpüliflet, Attalus&

Athenaeus a fratre Eumene Romam miffi, non fo-

lum omnia, quae objiciebantur crimina, coram Se-,

natu diluerunt; fèd etiam honoribus аиШ in patriam

redierunt. At non propterea íuípicionem dudum

conceptam adveriùs Eumenem & Antiochum Epi-

pbanem,remiCit Senatus, fedCajum Sulpicium Gal

ium& Manium Sergium Legatos mifít, qui de con-

filiis Antiochi atque Eumenis accurate inquirerent,

nunquid bello neceflâria apparerent , ас íbcietatem

adverfùs Romanosjunxifîent. Id. Legat.106.pag. 93Í.

Moritur Antioçhus Epiphanes Rex Syria? , cum

regnumtenuiíTet ièx annos> illi ííicoeffitfilius ejus

Antiochus Eupator.

EumenesPergamiRexdeceffit, cum annos 39.

regnaflet,&principatum reliquit Attalo fratri.

ínter Attalum & Prufiam Reges inimicitiis ortis,

Andronicum Attalus, Nicomedem & Antiphylum

Prufias Legatos Romam mifit. Cumprimum vero

Prufiaeimpreffionemnarraret Andronicus, di&is il-

lius non movebantur Romani > fed in íuípicionem

venie-

PRUSIAS IL 331

veniebant, Attalum, quodcuperet ipfèPrufïamad-

oriri, occafiones belli prseparare & criminationibus.

eum antevertere. DeindePruíia; Legatis teihnti-

bus,ejuimodi nihil eflè ra£fcum : multo adhuc minus

fidei habebant iis, quae de Prufïa nuntiabantur. Мох

vero magis magifque re omni explorata, Senatus in-

certus quantum his nuntiis tribuere fidei deberet, L.

Apuleium &CPetronium Legatosmiíerunt , ad in-

viíendum,quo loco Regum illorum res eftent. Polyb.

Legar. 12%. pag.^c.

Porro quantum erant alienati Patrum animi aRe

geEumene, quem oderant, tantum benevolentiae

erga Attalum ргге iè ferebantM Leg. 221. Aliquan-

topoftPrufias infenfas AttaloKegi Pergamense A-

Паз, agros ejus vaftavit. Appïan. Mitbr. pag.172.

Qupd poftquam Senatus Romanus didicit , de-

nunciavitei,ne Attalo amico ibcioque Populi Roma

ni bellum infèrre pergeret. Cumque ille parère

gravaretur, Legati rigide mandarunt ei, autpare-

retSenatui, aut ad diiceptandum veniret cum mille

equitibus ad confinia ; ubi & Attalum expecbre a-

jebantcum totidemaliis. Id.ibid.

Ule contempta paucitate, quae erat circa Attalum,

iperans eum poflê a iè opprimi, pramiíit Legatos,

quafi íecuturus cum mille fuis : led concitato univcr-

io exercitu,venit tanquam ad praelium.Attalus &Le-

gati prsemoiti diffugerunt,qua quifq; poterat ; ille et-

iam jumenta Romanorü reliäa comprehendit./í/.íZ'.

Prunas confilio ac ípe capiendi Attali fruftratus,Ni-

cephorium fub ipfisPergami mœnibus fitum vaftare

cœpic , ас templum quidem ipfum difturbavit : fta-

tuas vero atq; imagines Deorum irñortalium, atq; in

his

333 PRUSI AS IL

his celebre .¿Eículapii fímulacrunvcujus artiféx fu-

iflê perhibetur Phyromachus ; denique (acra omnia

diripuit Diodor. Excerpt. Valef.pag.&6. ,

Deindc Attalum intra Pcrgamum compulíum

oppugnavit. Appian. Mithrid.p.rj2. Cum iùb hyemis

exitum Senatus P. Lentulum, qui recens ex Afia re*

dierat, íiipcr üs, quaefeceratPrufias audiviflèt,Athe

naeum quoque Attali Regis fratrem in Curiam revo-

cavit lbi non fuit multis verbis opus, led ftatim cö

prasdi£to Legatos mittere decrevit C. Ctaudium

Centonem, L. Hortenfium , & C. Aurunculeium,

quibus mandata dedit, ut prohibèrentPrufiam, quo

minusbellum cumAttalo gzrtvttFolykLeg.n%p^6o

Prufias viÊfco Attalo Pergamum ingreflus cum

ílimptuoío íacrificii apparatu, uEículapii templum

adiit, maftatiique viftimis cum pertilailet , turn qui-

demincaftraeílreverms. Deinde Déos propitios

orare, omnemque aram aclapidem exquifito quo-

dam genere adornare & venerari flexis genibus &

muliebri iùperftitione , quod Prufiasfaocre folebatj

atque interim eadem fana labefàëbare , eorumque e-

verfione contumeliamDiis faceré, quisneget animi

ideflè rabie perciri, hominiíque de ftatu mentis de-

turbad ? Quod quidem tum Prufiae contigit. Excerpt,

îolyb. Henr. Vdef.pag.i6%.

Cum ille Rex nullum in expugnatione generofi a-

nimi facinus edidiflèt, ièd proriùs imbelli ас muliebri

animo adveriùs Déos hominefque cflèt uíüs, exerci-

tum Elaeam traduxit; & tentata urbis obfidione,

cum nihil proficeret , eo quod Soíánder Attali colle-

leus cumprœfidio militari urbem ingreflus , im-

petum

PRUSIAS 11 щ

pctfiipfius repellebat,Tyathiranavibus contcndít.

Porro interredeundum fanum Dianas, quod eft

in Hieraconia, vi illata ípoliavit. Apollinis quoq; Cy-

nii delubrum circaTcmnum non Ípoliavit íblum,íed

ctiam igni tradidit. Atque his pera&is domum redi-

it,illato hominibus&Diis immortalibus hello.Idp.17*

Horum fcelerum brevi a Diis Prufiaí inflija poe

na eft: plerique enimexpedeftribus copiis iàngui-

nis profluvio perierunt. Nee diflimilis cafus navales

copias afflixit: quippeingentitempeftate inPropÖ-

tideiùbitoexcitata, naves pleraequemari abibrpta;

fimt, una cum ipfis militibus ac remigibus , nonnulli

in terram eve£fi font naufragi. Has primasimpieta-

tis (use peenas tunc Prufias dedit. Excerpt. Diod.p. 336.

Cum Hortenfius & Aurunculejus Pergamo re-

verfi renuntiaflênt, quanto contemptui Senatus ma-

data Prufias habuiflct , qui violato fœdere adveriîis

ipíos &Attalum Pergami incluios , omnem vim atqj

injuriam effet expertus : Patresirati, & indignatione

fâcinoris commoti , decern extemplo Legatos de-

ereverunt , in queis L. Anicius & C. Fannius, & Q^

Fabius Maximus : eoíque ftatim cum mandatis mi-

ièrunt, ut bello finemimponerentj & Prufiampro

mjuriis bello illatis pœnas Attalo penderé cogè

rent. Polyb. leg. 133. fag. 962. •

Attalùs,dum adhuc effet hyems,magnü exercitö

coegit : eu &Ariarathes Cappadociaî &Mithridates

Ponti Reges ejus focii copias ipfi tum equeftres,tum

pedeftres Duce Demetrio Ariarathis filio fubmifiP

ient. In his apparatibus dum oecupatur Attalus,Le-

gati Romani veniunt : qui Regem Quadis convene-

runt,

334 PRUSIASIL

runt& de omnibus rebus cum со locuti adPrufiam

re£ta iùnt profe£b\ Id.kgat.itf.pag.964. ; .

Eo utventum,voluntatem Senatus ièrio illide*

clararunt. Prufiasexiis,quœimperabantur, nofiub

la fa£fcurum iè promittebat, de plerifque negabab

Itaq; Romani Legati pertinacia illiusoffenfi,amicÍ*

tiae & íocietati ipíius renunciarunt ; atque extemplo

omncs eo reli&o ad Attalú pergere. Turn veroPru*

fias pœnitentiadu£tus, orans obíecraníque Legatos

aliquandiuièqui; &cum nihil proficeret, domum

reveriùs, in fumma coníílii inopia veriàtus eft. Id. ib.

Interim Romani Attalo au&ores íimt , ut cum ex-

ercitu in regni finibus manens, ipíe quidem bello ne

minem lacenat, ícd urbes fùas ас pagos ab injuria de-

fèndat, Ipfî in varias partes divifi, partim Romam

properant ad fígnificandam Senatui Regis Prufíae

pertinaciam, partim in Ioniae regiones tendunt : qui

dam ad Helleípontum &vicinos Byzantio tractus:

quorum omnium unumidemque eratpropofitum,

ut abamicitia & íbcietatePrufía; homines revoca-

rent: Attalo vero benevolentiam cuncbrum con-

ciliarent, &, quibuícunque modis poífent,eum adju-

varent. Id.ibid.pag.961;.

Circa idem tempus, Athenaeus Attali frater , claG

íém adduxit navium te£tarum octoginta : guarura

quinqué triremes Rhodiorum erant, quaead bellum

Creticum fuerant miffie , viginti Cyzicenorum , íé-

ptem&viginti Attali i'reliqua; aliorum íbciorum,

ísdire£fcocuríu in Helleípontum, queries aliquam

prsetervehereturearum urbium,quajPru(iae pare-

bant, crebras excurfiones fàciens , agrum illarum

populabatur. tolybJegat.\$ü />.¡?6f. Se-

PRUSIASn. 335

Senatus auditis Legatís, qui aPrufiaredierant,

tres alios continuo mifit, AppiumClaudium, Lucr

um Oppium,&Aulum Pofthumium. Hi in Afiam

ubi venerunt, bello finem impoíuerunt,& ,ut Reges

ambo in hujuímodi conditíones conièntirent, per-

vicerunt. ïrufias ut Attalo viginti naves teäas con-

jfejlim tradatj talema quingenta intra vigimi annorum

/patium pendat. Agrum uterque ut poffideat , quem an

te incboatum hoc helium obtinebat. Item ut Prujias

damnafarctat agris illataMetbymn(eorum,tfgeen/iumf

Cumaorum & Herocleotarum, centumque illis talenta

folvat. Hoc fœdere iftis icripto ,Attalus copias

íuas & navales & terreílres domùm reduxit. At-

quehoc modo fingula iùnt eo bello gefta , quodAt-

tali & Prufiae controveríía excitaverat. Idem ibidem.

Prufias vero cum iè ob nimiam ßevitiam íubditis

exoium&Nicomedem filium valde abeisamatum

animadverteret, filium (uipectum Romam mifit , ut

ibi degeret. Appian. Mitbrid.pag. 173.

Quern poftquam cognovit, ibi quoque gratio'

fiim eiîe, mandavit ei, ut aSenatu peteret, remitti

fihi, quod fupererat pecunia» debitse Attalo: & ad-

didit ei Menam , ut firnul legationefungeretur, cui

clam mandatum dedit, fi impetraverit remiffio-

inem pecuniae, ut amplius Nicomedi parceret; fi

minus, in urbe ilium interficeret, & ad haeccer-

curos aliquot mifit cum eo & duo millia militum.

Id. ibidem.

Rex interea confiriere ftudebat minoribus filiis,

quos iufceperat exnoverca cjusDiegyllisThracise

Aegis filia, jfufiin. lib. 34. cap. 4.

Ex

33б PRUSIAS П.

Ex iftis líberis unus erat nomine Prufias ut päter,

cognomineMОN одотs, quod pro íuperiori ordi-

lie d'jntiumunum os íequalfcer extentum habuit,nec

adipeciem deforme, necaduíum ulla exparte in-

commodum. Valer.Max. lib.i. caps, externa num. 12.

AttalusLegatum miíeratAndronicum Romam,

cumaccepitMenam illuc eiîè profecbm,&demon-

ftravitmul£fcam minorem eflê,quam rapinam. Cum

igitur muleta non remitteretur Prufise, &Nicome-

dem Roms Menas videret eiîè in pretio,inops con-

filii, nec occidere eum auiïis eft,nec revertí in Bithy-

niam. Appian. Mithrid. p. 173.

lta morantem convenit non invitum juvenis,con-

ipiraruntque in Prufiam, afeito in focietatem An-

dronico, ut is Regifùoperfuaderet,Nicomedem in

Bithyniam deducere. Congrefli igitur in Bernice

GppiduloEpiri,nocl:u confcenfa nave, quid agen

dum eflet,coUocutiíunt, & diverlî diiceflèrunt ea-

dem nocb. Id. ibid.

Mane veroNicomedes exícenditnavem purpu-

ratus &diadematus more regio, cüimox Androni-

eusoecurrit & Regem appellatum deducebat cum

centum,quos circa íehabebat,militibus. Mena vero

fímulabat,íe tum primufènfiflè Nicomedis praefèn-

tiam,&circumcurfàns illa duo millia indignabatur:

tandem procedente fèrmone ; E duobus,inquit, Re

gibus alter domi eft, alter in itinere,vos rebus veftris

proípicite in futurum &rede confiilite, quandoqui-

dem veftra làlus nunc agitur : ut iâgaciter applice-

mus nos ad eum,qui futuras eft potior, ille fènex eft,

hic juvenis: Bithyni ilium averfanturj hune optât.

Roma-

PRUSIAS I!. 337

Romanorum optimates juvenem diligunt. Andro-

nicus jam ejus fatellespromittitab Attaloauxilium^

Rege vicino Bithynis & late régnante, & Prufiae ho-

fte vetere. Adhxc memorabat.crudelitatem Pru-

fi£e,detegens ejus in omnes patratafàcinora, & inde

odium publicum. Id. pag. 174.

Ut vero & hos milites animadvertit abhorrere a

Prufiae ícelerjbus, ftatimadNicomedemadduxit&

íecundus Regem eum appellavitpoft Andronicum,

ftipavitqué auorum millium iatellitio. Id. ibid. :

Attalus vero prompte excepto juvene, Prufiam

juffit filio civitatesaliquotad inhabitandum & agros

ad vi&um attribuere : reipondit ille mox ei datu-

rum (è univerfùm rcgnum Attali, in cujus gratiam

& ante invafinet Afiam. Hsec locutus mifit Ro-

mam,quiaccuiarentNicomedem & Attalum, cita-

rentque ambos in judicium. Id.ibid.

Nicomedes, Phaëllonis Epirotidis oráculo fre-

tus, quod fuis ex commodis ipfe, interpretabatur,

hortatu Attali bellum patri Prufiae fècit. Zoßm.Hi-

jtor. liba, pag. 690.

Itaque Attalus cum Nicomede mox in Bithyni-

am profè&useft, adquosBithynipaulatim defèce-

runt. Appian. Mithrid. pag. 174.

PrUÍías vero nemini fè credens & fperans Roma

nos le erepturos ex infidiis,a Diegylle Thracise Rege

focero fuo , quingentos Thracas impetravit, quibus

folis comniifit corporis (Iii cuflodiam , & in arcem

Niceae fè inclufit. Id. ibid.

At Roma; Praetor Urbanus non ftatim ad Senatu

adduxit Legatos Pru(iae,Attalo gratificans; &poft-.

Pars II. Y quam

33g PRUSIAS П.

quam tandem introduxic, iutîus a Senatu Legatos

eligere, qui bellum cópeícerent, elegit tres : quorum

unus iâxo quondam in caput percuflus , f'œdas cica

trices pnefèrebat; unus laborabatpedibus, unus us

que ad ftultitiam fimplex habebatur : ita ut Cato in

legationem cavillaretur, earn nee mentem habere,

nee pedes, nee caput. IL ibidem.

Legati profècti in Bithyniam, juflêrunt partes ab

armis diicedere. Nicomede autem& Attalo fimu-

lantibus ie autoritati Senatus cederé. Bithyni iubor-

nati negabant iè pofthac ferre pofle immanitatem

Prufiae, maxime poftquam deprehenfi font molefte

ferre ejus imperium: fie legari, quia nondúha» que

relas ad Senatum pervenerant, abierunt infecto ne-

gotio. Id. ibid, tfpag. 17?.

Prufias deiperata ope aRomanis, quibus fretus

nulla paraverat auxilia, migravit Nicomediá, ut hac

munita hoftem inde arceret : fed oppidani Rege pro-

dito portas aperuerunt. Nicomedes cum exercitu

introgreflus cifcPrufiam religione faniJovis iè tutan-

tem confbderunt quidam immiffiafilio. Id. ibid. Ab

ipíb filio ad aram Jovis confugientem interfeÊtum

fuiflê narrât Diodorus, in Fbot. Bibliot. cod.2^4. Ab

Attalo oeeiium refert Strabo lib. i^.pag. 624. his ver

bis: Et Prufiam interfècit, fùbftituto ei filio Nicome

de. A filio adjuvante Attalo, Livius üb. cö. A iùbdiris

miscaefùmexDionerefèrtZonaras. Tantum enim

Bithynorum in eum fuiflè odium narrât Polybius in

Excerpt. Vakf.pag. 174. utomnes impetu effuionon

ad defe&ionem modo, fed ad peenas etiam de eo fa-

mendas ferri cœperint.

Pru-

PRUSIAS П. з»

ftufias a(pe&u erat deformis, tametfi judicio&

iàgacitate haud quac[uam ípernendus: eseterum cor-

poris(peciedimidiatohominifimilis,& ad res belli-

cas plane ignavus ac mollis, ñeque enimíblum timi«

dus, fed praeterea laboris impatiens atque effœmina»

tus in omni vita & animo & corpore erat; quod

omnegenus vitii,cum omnesmortales,tum maxime

Bithyni in Regibus ferre non poflùnt là.fag. vj%.

Prufiam etiam valde difïolutum denotatAthenanis

ex póculo: ait autemPrufîam ere&um poçulum efle,

appellationem earn íortituma PrufiaBithyniacRege,

luxu & vita: genere difloluto,ut narrâtColophonius

Nicanderlib. 4. de iis, qusePrufias contigerunt.

Regnavitannos4i.

Yä NICO-

,,0 NICOMEDES IL

ч

таDES ïl

BÍTHYNI/E REX IX,

NICOMEDES II. interfèao patre Pruíia fecun

do inBithynia,con(entientibus &applaudenti-

busunivérfim populis, rcgnarccœpit anno fère in-

euntéV. С. 6of. Epiphanes cognomen ipfi inditum

eft abiffis, quaíi apparuiífet utab immani íseviria,

qua omnés premebat, liberaret. . >

In pace quietus cum Regibus proximis nullum

geffit bellum : atcum Atcalus, ultimus Alise Perga

ment Rex Philometordi£fcus, morbo exíblis fervo

re contrâc"to,deceiïïflèt , Pergamenum regnum te-

ftamentoreliquitPopulo Romano,hac inicriptione :

Populas Romanus bonorum hieres efio. Eudemus Regis

teítamentum attulit, & Tib. Graccho Tribuno ple-

bis tradidit. Plut. in Jib. Qraechopag.Sio. anno V. С.

62 1 . Tanta cura Gtxcx Linguae notitiam animo

comprehenderat, ut earn in quinqué divifäm genera

per omnes partes ac números penitus cognoíceret.

Qux res maximum eiíbciorum amorem concilia-

vit,quaquis eorum Lingua apud tribunal illius po-

ítulaverat, eadem decreta reddenti. Quintilian. lib..

it. cap. 2.

Ariftonicus Eumenis Pergami Regis filius no-

thus ex pellice Ephefina, & Attali defuncl:i frater,

velut paternum regnum Añx invafit. ¿fujlin.lib. 36.

cap. 4. Contra eum miflus eft Licinius Craflùs Con

fuí, qui Pontifèx Maximus erat, anno 623.

Inter Mix Reges,qui auxilia Romanis tulere, no

mina-

NICOMEDES IL 34*

minatur Nicomedes ab Eutropio lib. 4. aie enim :

Nam tf Bitbyniœ Rex Nicomedes Romanos juvit. Alia

erant Michridates Evergeta Ponticus, Ariarathes

Cappadox,&Pylaemenes Paphlagon ex Orofio, lib.

<r. cup. 10. SedCraiîus, licet fuis & Regum auxiiiis

adjutus, inordinary acie praslium confèrens, vittus

eft, & ex vulnere mortuus. $ul. obfequens deprod:giis.

Anno ièquente viebs eft Ariftonicus a Perpenna

Confide,&captus, auxiiiantibus , ut videtur, iifdem

Regibus, niii quod Ariarathes occifus fùerat in fupe-

riore prselio.

Poft victoriam Regibus , qui adverius Ariftonicu

auxilia tulerant, prasmia perioluta. Sfujiin. lib. 37. с i.

CumMithridates Eupator PontiRex deAíia fub-

igenda cogitaret, clam profè£fcus eft ex regno cum

quibufdam amicis; univeriàm pervagatus eft, 0-

mniumque urbium fitum ac regiones cognovit. In

de Bithyniam tranicendit. Id. cap. 3. Et cum Nico-

medem aliquo modo metueret: poftea inita cam

eo ibcietate,Paphlagoniaminvafit, viäamquecum

Tocio divifit,expulío Rege Pylxmene. /1i.c4.ano 630.

Paphlagoniam cum a Nicomede a Mithridate

Regibus teneri Senatuinuntiatumeüet,Legatos ad

utrumque miíit , qui gentem refiitui inpr'ijiinum jlatum

juberent. Mithridates cum jam (è parem magnitu- .

dini Romanorum crederet, fuperbo reíponío Ьжге-

ditarium patri íiio regnum obveniíTe reípondit ; nec

territus minis Galatiam quoque occupât. Id. ibid.

Nicomedes, quoniam le tueri jure non poterat,

jufio Regiredditurum reípondit ; atque ita filium fuum

mutato nomine Pylaemenem Paphlagonum Regem

Y 3 nomi-

*4i NICOMEDES И.

nomine appellat, & quaiî ftirpi regte reddidiflèt re-

gnum, fàlib nomine tenet. Sic ludibrio habiti Legati

Romam revertuntur. Id. ibid.

Mithridates poft Galatiam occupatam Cappa

docia; inhians,Ariarathem illius Regem, qui ibrori

Laodici nupfèrat,per Gordium infiçuis tollit: ejus au-

tem poftea filium Ariarathem tollere meditatur. Ni-

comedes interim vacuam morte Regis Cappadoci-

am invadit. Qupdcumnunriatum Mithridati fuiifet,

per fímulationempietatis auxilia íbrori ad expellen-

aum CappadociaNicomedem mittit: fed jam Lao-

dice per раШопет iè Nicomedi in matrimonium

.tradiderat. Qupd aegreferens Mithridates, prafidia

Nicomedis Cappadocia expellit,regnumque (ôrôris

filio reftituit M lib. 38. cap. ь

Populus Romanusut accepitNicomcdcm&Mi-

thridatcm tanquam rivales hanc iponlàm Cappado-

ciam, ut fibi commodam atque vicinam mirum in

modum procari acambire,Aufèius Tribunus Plebis

legem tulit de Cappadocia fuis Regibus reftituenda.

Legem difluafitTib. Gracchus his verbis : Qui pro-

deunt diflua(ùri,nehanclegem accipiatis£wmw,pe-

tunt non honorem a vobis, fed a Nicomedepecuni

ary Qui iuadent,utaccipiatis,ii quoque petunt non

• a vobis bonam exiftimationem,verum a Mithridate

rci fàmiliaris iùas prelum &pramiumjnam uterque

Rex Legatos miièrant. Aul. Gell, lib, it. cap. ra.

Mithridates,intcrjecb's menfibus inter avunculü &

Ariarathem diffidio exorto pro Gordio, quem Mi

thridates ab exilio revocare volebat,adcolloquiü in.

ter Regesventumeft&avunculü,Ariaratheperinfi.

dtas

NICOMEDES II. 345

diasoccifo,&alteri ex fratribusocbannorum filio,

impofito Áriarathis nomine , additoque ci recbre

Gordio, tradidit. jfuflm. lib. 38 cap. 1.

Marius cumadveríusCimbrosexpedirionem para-

ret,&Senatus auxilia ex tranímarinis gencibus ac-

ceríendipotcftatemillidederat; Confuí ergo ad Ni-

comedcm de fuppedicandis auxiliaribus Legatos mi-

fit,eui refpondit Rex, Bichynos a Publicanis in ièrvi-

tutem majori ex parte abftraétos in Provinciis hic il-

lie attineri. Diodor.¡ib. 36. Éclogaprimajag. 908.

Sed CappadoceSjCrudelitate ac libídine Praefe£to-

rumvexati,aMithridatedeficiunt, fratremque Re-

gis, & ipíiim Ariarathem nomine,ab Afia,ubi educa-

batur,revocant:cumquo Mithridates prdium ré

novât, viäumque Cappadociae regno expellit. Nec

multo poíladoleícens ex aegritudine collecb infirmi-

tate decedit. Id ibid. cap. 2.

Port: hujus mortem Nicomedes timens,nc Mithri

dates acceffioneCappadoci£e,etiamBithyniam finiti-

maminvaderet,fubornat puerum eximiai pulchritu-

dinis, quafi Ariarathestres,non duos filios genuiííet,

qui a ScnatuRomano paternum regnü peteret.Uxo-

rem quoque Laodicen Romammittit,ad teftimoniu

trium ex Ariarathe íuíceptorum filiorum. Id. ibid.

Quod ubiMithridatcs cognovit,& ipíe pari impu-

dentiaGordiumRomammittit, quiSenatui affere-

ret,puerum,cuiCappadoci£ regnum tradiderat,ex eoAria-

ratbegenitum,qui bello Arijlonici auxiliaRomanisfcrens

cecidifet. Sed Senatus videns Reges illos ufurpare ré

gna aliorum fub nominePrincipum,quos falio finge-

bant ex ftirpe regia,ademit &CappadociamMkhra-

Y 4 dati>

344 NICOMEDES IL

dari,& Paphlagoniam Nicomedi donavit, ut Mithri-

dates id fàcilius ferret,& ne Reges injuriam fibiiüa-

tam crederent, fi darentur aliisregna,quaî iilis ad-

empta erant, merque populus Übertäte donatus eih

Id. ibidem.

Sylla Praetor Provincialis Afiam fortitus , in earn

cum adveniflet, NicomedemEpiphanemPylaeme-

ni Cappadociam , cuieam ademerat, ex S. Cred-

dere compulit

Denique Nicomedes poft tf. regniannos,Socraris

filiiiniidiis e vivistollitur: quod nefàndum facinus

ita deteftati funt Bithyni, ut eum e regno expulerint,

& Nicomedem eNuià genitum Regem appellarint,

qui ex S. C. confirmâtes eft: Socrates vero adMi-

toridatem confugit Memnon cod. 32,

Interfe£fcus a proprio filio, pœnam talionis luit,

paflus afilio, quod ipièinpatremcommifit, equus

vero ejus, ipío defun£fco, inedia vitam finivit. Fun. hb.

g. cap. 42.

Nicomedi veroEpiphani uxor fuit nomine Con-

Cignc.Plitt, libs. cap. 40.

Ur-

NICO-

NICOMEDES III Щ

NICO ME DE S III.

з REX BLTHYNIiE X, ,

NJCOMEDOiM

REX-BnHYNI/k

N '

■:«...¿s---.Í:

fejJ2ûirîбзс тшп .aiy-.knadraç-

1г. ,

ÍCOMEDES III. Nicomedis Epiphanisfilius,

ex Nula, quam íaltatricem appellat Mithrida-

tes Eupator in Orot, ad Milites apuà íjfufiinum lib. 38. с

4. Poftquam a Populis Socrates cognomine Kfwo?

Yf appel

34* NICOMEDES Ht

appellatus, ob caedem parenti illatam e regno expul-

fus effet, &ad Bithyniae principatum vocatus eft.

Qujdamajunt,Nicomedem filium tunc Romae de«

gentem, cum ad Senatum pervenit hoc nuntium,

& ab illo tunc ex S.GBithynias Regem eflê nomi-

natum. Ule ut ex S. Gin regno paterno eft confirma-

tus,fibi cognomenPhilopatorisimpoiùiti utmortem

patrisiè vindicaturum dwnonftraret, fie Amanspa-

tremdki voluit. App'tan. tbid.pag. i7f.

Mithridates Eupator, adquem fugerat Socrates,

ubi viditNicomedem,qui avitum Bithyniae regnum

exSenatus-Confùltoacceperat, fratrem ipfius cum

exercitu mifit Socratcm Chreftum cognomine, id

eft frugi , qui regnum hoc fibi udirpavit. Appian*

Mithrid.pag. 176.

Cumregrto pulfosNicomedesiupplexRomam

veniflêt, Romanieum fimul& Ariobarzaneminiu-

um quemq;regnum reftituerunt. Legatione ad hoc

mifîà, cujus Principes erant Manius Aquilius Confii-

laris ac triumphalis, &Manius AciliusPrastorius,

juflifqueadjutareL. Caffio, qui Prester Provincialu

AíiamPergamenáobtinebat eum exercitu exiguo,

&hoc ipío Eupatore:verum is propter controveriu

jusCappadociae&ablatam fibi nuperab ipfis Roma

nis Phrygiam, nihil juvit Id. ibid. pag. 177.

Licet Mithridates ipièin oratione, quam Trogus

Pompeius commémorât, Regem Bithyniae Chre

ftum a fein gratiamRomanorum occiíüm firiflè iî-

firmet. ïfuft.lib. 38. cap. f.

Cafiius & Maniuscum Caffîano milite, aliiiq; con

trats e Gallo-GraeciaPhrygiaque, reduxeruntNi-

come

NÍCOMEDES III.

eomedem in Bithyniam, Ariobarzanem in Cappa»

dociam: moxque ambobus iiiadebant, ut vicinara

Mithridatis ditionem incurfionibus vexando mate»

nam belli quaererent,oftendentes ipemauxilii. Neu-

ter tarnen vicinum tarn potentem laceflère armis

aufuseft. Appian.pag.177.

Nicomedes, qui magnam pecuniam proreftitutio-

ne Ducibus & ipfis Legatis ex pa£fco debebat, ma

gnam etiam alias a Romanis Afiaticis ad uiùram ac-

ceperat, qux tum repetebatur,invitus in ditionem

Mithridatis irrupit, &uiqueAmaftrim urbem pb-

pulatus eil, nemine vetante occurrenteve ; nam Mi-

thridates, quamvis paratas haberet copias, tarnen

cedebat,ut multas juftasq; caufäs belli haberet. Id. ib.

Ubi vero Nicomedes cum magna praeda domum

rediit,MithridatesPelopidam miiitad Romanos Du

ces Legatoíque, non ignarus ipíos bellum appetere,

& incurfionis ejus cauiàm fuiflè ; diffimulabat ta

rnen captans plureshoneftiorcique füturi belli cau-

iàs,iùam ас paternam focietatem amicitiamquecom-

mcmorans. Id. ibid.

Legati Nicomedis culpam in Mithridatem, a quo

primum injurias initium iùmpièrant rejicientes, re-

iponderunt,illumjamdudum a Mithridate appetitu

infidiis,cum Socratem armis inregnum induceret,

quieturumalioquin& ceflurum aetati fratris majo-

. ris. Hunc,inquitlegationis Princeps,Mithridates cö-

citavit adverfiis eum,quem SenatusPopulufque Ro

manus conftituit Regem Bithyniae. Id. ibid.p. 178.

Romam Mithridates Legatos mifit,petens a Ro

manis, ut fi Nicomedem pro amico haberent, vel

348 NICOMEDES III.

perfuaderent , vel cogèrent hominem ex squijufti-

que ratione iècum agere : fin autem hoítis uiciicendi

poteftatem iïbi racerent,Romani non modo nihil eo-

rum egerunt,qu£e volebat ; fed etiam minas addide-

runt,ut Cappadociä Ariobarzani reftitueret,pacem-

quecumNicomedecoleret. Dio Legat. 31.^/32.

Interim vero Pelopidam ad Romanorum Duces

Mithridates ablegavit, ut eis íignificaret,íé Legatos

queílum de illis ad Senatum mifiiîè, & ut ibi ad cau-

fàm dicendam ade(îènt,denuntiaret;neve quicquam.

abique communi Senatus Populique Romani decre

to incipcrent. Cujus oratio quoniam viiàillis infolen-

tior, juflerunt Mithridatem abftinere a Nicomede&

Çappadocia, Pelopidam autem ftatim caftris exce

deré, &niíi Rex juila fàciat, non redire amplius. Id.

fag. 179. &ф.

Moxque non expeäata de tanto belloSenatus aut

Popuii ièntentia, colligebatur exercitus e Bithynia,

Cappadoçia,Paphlagonia,Gallo-Gra;cia. Ut vero &

propius L. Caffii excrcitus, cum quo Afiä obtinebat,

fatis inftruäus eít, & auxilia convenere omnia ; divi-

íis copiisCaffius caftra metatus eft in confinioBithy-

nix'Gallo-Gracisque; Manius qua tranfitus patebat

Mithridati in Bithyniam : tertius Dux QjDppius, in

finibusCappadociie cumquadragenispeditum equi-

tumque millibus: habebant& claflem, cui Minucius

Ruf'us & C. Popilius praeerant, ad oris Ponti cuftodi-

am; juvabat eos&Nicomedescum peditum quin-

quaginta, equitum ièx millibus. Id.pag. igi.

Mithridates in exercitu proprio habebata^o.pedb

tum,4o. equitum millia, 300. naves te&as, 100. di-

cro-

NICOMEDES III. 349

crota ; inter auxilia veroArcathias ipfius filius addu-

xerat ex Armenia minore ю. equicum millia. Id. ibid.

Ut veroad Amniamfluviumin lads campiscon-

fpexerunt ieNicomedes& DucesMithridaris,inftru-

xeruntacies;Nicomedesomnesfùos,Neoptolemus

& Archelaus expeditos tantum,& equitesArcathiae,

& currus aliquot:nam Phalanx adhuc erat in itinere.

Eminebat campis fàxofùs tumulus, quern miffis eo

paucis occuparent,ne circuvenirentur aBithynis nu

mero longe faperatibus: ex quo fuos depulíbs videns

Neoptolemus,tanto magis circumventionem metu-

ens,féftinus fuccurrit, aceito fimul Arcathia. Id.p.xte.

Id animadviertens Nicomedes oecurrit, moxque

cruentó certamen commiíTum eft. Tandem Bithy-

nus coñixus,hoftes propulíbs fLigabat,donec Arche-

laus a dextro cornu tranfeurrens, períecutores inva-

fit : quibus mox in eum converfis cedebat paulatim,

utNeoptolemus cum fùispofTetiè e fuga recipere:

quod ubi fa£tum cogitavitjin pugnam revertit. ЫлЬ.

Tum vero immiííi in Bithynos falcad currus ma

gno Ímpetu, alios in duas, alios in plures partes lace-

rabant : quod maxime illos terruit, dum vident dimí-

diatos viros (pirantes adhuc, aut in multa fruftadiP

cerptos, aut artus pendentes a curribus,ut (¿edítate

magis fpecbculi, quam pugna vi&iturbarint pra*

metu ordines.Turbatos Archelaus a frote,Neopto-

lcmus &Arcathias e fügareverfí, a tergo aggreffi

funt : illi in utrofque obveríi diu repugnarunt. Tan

dem poft magnam fuorum ftragem Nicomedes fü-

git cum reliquis in Paphlagoniam, militefque Mi-

thridatis caftris & peeuniis funt potiti. Id. ibid.

Tunc

3fo NICOMEDES III.

Tunc Nicomedes prope Manium caftra admo*

Vic, Mithridaces Scorobammontemafcendit, qui eft

Bithynorum& Ponticorumconfinium. Hujus ante-

curfcres ioo. équités Sarmata», cum forte offendiP

lent 800. Nicomedis équités, ceperunt ex eis all

quot : hos Mithridates remiiit in patriamcum viati

co. Id.ibid.pag.1S3.

Manium retrocedentem Neoptolemus & Ne»

manes Armenius, circa primum Pachium vicumaP

íecuti hora fèptima, cum abiiflèt Nicomedes ad CaP

fium, coëgerunt pugnare ducentem equitum 4000.

peditumverodecuplum; csefisque decern millibus,

trecentos vivos ceperunt. Manius caftra quoque a-

miíit; ipíé fugiens ad Sangarium fluvium , noäu

eum trajecit&evafit inPergamum. Id. ibid.

Caffius Nicomedeíque& eseteri, quotquotLegad

Romani aderant, moverüt caftra in Leotocaphalen,

quod eftPhrygiae caftellum munitiflimum,ubi novi-

tiamtironum multitudinem collect ex opifieibus,

aut agricolis, aut plebe ínfima ; in armis exercebant,

& novosexPhrygiadeleÊtusfàciebant} fèdcûutri-

quepigri eflènt ad officium, noluerunt amplius face

ré negotium viris imbellibus,dimiflisque omnibus

recefîerunt.CaffiusApameamcum fais copiis,Nico-

medesPergamum, Marius verfüs Rhodum. Id. ibid.

Quae ubi audierunt oris Ponticuftodes,diíperí¡

font, clauftris Ponti &Nicomedis navibusMithri-

dati traditis ; ille unoimpetu potitus tota Nicomedis

ditione, o£>ibat earn, civitates conftituens & ordir

nans : Nicomede vero in ltaliam fè iùbduccnte. Id.

ibid.Memwn.cap.33,

His

NICOMEDES Ш. ЗЯ

His Roma; auditis, expcditionem contra Mithri-

datem decrcvit Senatus, etíi bello Itálico& domefth

eis feditionibus Romani eiîent occupati ; cumqué

Provincias íbrtirentur Confides, Afia Cornelio Syl-

lae obvenit, fimulque bcllumMithridaticum. Veüeius

>Fatercuius l. a. c. 17. 18. 19. Appian. MitbricLpag.

t Mithridates Aiia potitus,poftea Aichelaus Mithri-

datisDuxinGrœciamcum claflè miiïusçft. Appian.

pag-Ш. Sylla vero ex Italia cum Nicomede,qui eum.

ièquebatur, tranfvecbis inGrasciam, contra Arche-

Даит traníüt in Atticam. Id. ibid.pag. 190.

Valerius Flaccus Proconful in Afiammittitur, ut

Syllse in bello Mithridatico gerendo fuccedat. Ipie

autem rei bellicse ignarus C. Flavium Fimbriam Le-

gatum fibi aíTumit, ipíiim in Bithynia apud Nicome-

diam interfecit ; & occupato excrcitu Imperator ap-

pellatus, aliquot praliis non improípere pugnavit

cumMithridatis filio, ipfùmque Regem compulit in

tra Pergamum, & inde profugum iniècutus, apud

Pitanem obfèdit. Id. ibid. pag. 204. 20f.

At Mithridates poftquametiam ad Orchomeni-

, umcladem acceptam audivit, icripfit Archelao,ut

fàceret pacem quam honeftiffimam, qui cum Sylla

congreííus ad colloquium, &pacis condiciones pro-

poiuit, quas,dimiifo ad Regem Archeiao, utaeeipe«

retícripíit. Id.ibid.pag.20y.

CumqueLegati a Mithridate reverfí castera proba-

rent,íblam excipientes Paphlagoniam, poítea Sylla

veré tranfíit per Helleípontum in Afiâ. Mithridates

a Pergamo obviam venit, ambobus cum exiguo co-

mitatu in campum progreffis, infpe&ante utrimque

exer

Этз NICOMEDES ИГ.

cxercitu. Ibi Michridates inter alias res fàtus eftjdis-

fimulataNicomedis violentia,cui rcipondit Sylla oc-

cafioneiftius Regis: Nicomedes queritur, te aucore

&corpus iùum fèrro íauciatumab Alexandro,& re-

gnum a Socrate Chréfto invaííim, iêque laceiîitum

his injuriis, fines tuos ingreflumcum exercitu : atta-

mcn iite lasfum putabas immerito, debueras Lega

tos Romam mittere & refponfum expe&are. Id. ibid,

pag. *o8.

Iracunda Sylla* oratione territus Michridates, con-

iènfit in leges pacis datas Archeiao. MoxNicome-

dem& Ariobarzanemaccivit, controverfiisque eo-

rum cum Mithridate diremtis, Curionem juffit ut

Nicomedem & Ariobarzanem in propria regna re-

duceret,& Mithridates ad iolum paternum regnum

revttCv&c^'Ii^ndjpag.sDx .ю ,c : / v.-jinirubiü

Sylla L. Murenam ad ordinandas res in Afia Prae-

torem reliquit, additus eft L. Liicullus Proquîeftor,

Murena vero triumphi cupidine mox pacem cum

Mithridatefregit. Appian. ibid.pag. 213.

Licinius Murena Propraetor, Aiiam prolato Syllse

juííu, imperio obtinuit, & bellum cum Mithridate

continuavit. Quo nuntioRomam perlato, Sylla indi-

gnumcenfens tcedcratu infèftari, A..Gabinius miflus

eft in Afiam, qui ícrio Murenas denuntiaret, abftine*

retarma a Rege, & Mithridatem cum Ariobarzane

reduceretmmümam gratiam. Id.ibid.p.2is. ,

Nam folus bello a Mithridate impetebatur, &

Nicomedes in Bithynia quietus pacefruebatur: in-

terea Murena a Sylla revocatur, & finicum fecun-

dumcumMithridatebellum.M.MinuciusThernius

Praetor

NICOMEDES III. ' 3f3

Praetor extra ordinera a L. Sylia tunc Diebtore in

Aiiam milíiis eft, utMurenaï fuccederet ; Julius Can

for annorum novemdecim natus,ftipendia prima fe

cit in Afia iub eo, a quo in Bithyniam miiîus ad accer-

íendam claflèm, defèdit apud Nicomedem, non fine

rumore proftratœ Régi pudickiae : quem rumorem

auxit inter paueos rurfusdiesrepetitaBithynia, pe

cuniae exigenda; praetextu , quae deberetur cuidam

libertino clienti iuo. Sueton. in Julio cap. 2.

Ipfè Caeiàr in oratione,quam pro Bithyniis habuit,

fie loquitur: Vel pro hoipitio Regis Nicomedis, vel

prohorum necelîîcate, quorum res agitur, defugere

hoc munus non potui. Aldus Gel. Noel. An. lib. чхар.ц.

Nicomedes, Nicomedis filius, tandem mortuus

eft, poftquam regnaflèt annos i7.Eutropius quidem

refert L. Licinio Lucullo,M. Aurelio Cotta CoiT lib.

6.Alii fine liberis haeredem teftamento Populum Ro

mand reliquifiè ícribunt : alii pretérito filio proprio

narrant; Salluítius vero ait poftremo.Totam Bichy-

niamNicomede mortuo,diripuere Romani, cum fi-

liusNyííe,quem Regem appellaverant, genitus haud

dubie eflêt. Lib. 4. in Epifi. ad Arfасem.

lllevidetur eire,de quo Sueconius insidio,quon

dam etiam in Senatu defèndenti Nyíaecauíam, filii

Nicomedis,beneficiaqueRegis in íe commémorant]'.

Non ignoro plurimos MSS .habereFí//<e,íedTorren-

tius Laevinus Comment, in Suet. п. 49- & pariter vidiflè

unum, in quo Fdii. Unde dubium reliquit, cum frag

menta Salluftii fuperiora id affirmare videantur.

Mox poft Nicomedis ultimi mortem &allatum in

urbem teftamentum fub anni V. G. 679. finem, Bi-

Pars II. Z thy-

m NICOMEDES III.

thynia redadla eft in Provinciam, & huius admini-

itratio videtur Afia* Proconííili fuiffè íubiecla , qui

hoc tempore M. Junius ex Plutarcho vocabatur/w

vita Juin Claris. Junio cognomen erat Silanus.

A. Pompeius, quod in Provincias fbrmam ex de

cern Legatorum iententia,Bithyniam redegerit,Bi-

thynici cognomen inde retinuit, teftibus Livio, Ap-

piano & Eutropio,hoc etiam confirmatur a Fefto

in voce Rutrum, qui narrât hoc anno omnem fùpelle-

ftilem Regiam,teftamento Romanis relielam dive-

xifleRomam.

Anno deinde ièquenti б§о. M. Aurelius Cotta Con

fuí miííus eft, ut earn tueretur contra Mithridatem,

qui tertium bellum Mithridaticum & ultimum in-

choavit.

Qupt fuerint in BithyniaReges ;undecimnomi-

natMemnon,ad ocio tantum reduçit Georgius Syn-

cellus , initium ííimens a Zipœte, illius patrem Biari-

tem non referensin Regumalbum, quoniam, inquit

Alex. Tollius in not. adAppianum,non a patre per fiic-

ceffionem acceperat Regis nomen, ièd primum

iwç/ps diclus, pag. 172. fed illi Reguli fic ut pluri-

mum appellabantur hoc tempore. «

Appianus tresin fine Reges nomineNicomedes,

primum Epiphanem, iècundum Philopatorem, ter

tium Nicomedem, qui teitamento PopulumRoma-

num fcripfít haeredem, led corruptus in ejus tcxtu

videtur ; nam Nicomedes Philopator, quern nomi-

nat, a Senatus-Conííilto non confirmatus , ièd ille,

qui regnum Romanis teitamento reliquit. Duo tan

tum Nicomedespoft Pruiiam Venatorem régnavc-

runt,

/

NICOMEDES Щ

runt, &fi ex Appiano Philopaùor fuit Epiphanie

filius, hoc cognomen accepitultimus, quodamarec

patrem , quem Socrates frater interfecerat. Porro

illius numifmata haftenus non occurrerunt,inqui-

bus foriàn illud exaratum reperiretur.

Quotannos regnaverintReges Bithyniae, fi a Das»

daltocomputemus, uique ad mortem ultimi Nico-

medis, erunt anni 308. eirciter. Нгсе autem habet

GeorgiusSyncelluSjCíBíávvüJvBefff/ÁpTf ¿ шта Lm-úrior

'évrtv tigxvTo SutçKetrâvres ert] С. I. Г. Reges Bitbynorwn

Z. fecundum Dionyßum, a quo eeeperunt in annos 213. dw

Taver

Sincellus videtur a Biante numerafle, cumnon

fint in fine tres Nicomedes,iêdtantum duo: Sic Bias

crit primus.

Z 3 STEM-

*¿

Y:

STEMMA

REGÜM BITHYNIiE. .*

DIDALUS.

IBOTYRAS.

BYAS.

ZIPOETES.

ШCOMEDES L

ZELAS.

IPRUSIAS L

J..

NICOMEDES II.

NICOMEDES Ш.

BITHY-

В I THY N I А,

ROMANORUM PROVINCIA.

В-

ITHYNIA a Nicomedc fine liberisdc-

functo teftamento relitb Populo Roma

no, Provincia facb eft, & Tub Afiae Pro«

confulatu adjc£fca, cui prseerat M.Junius

Silanus ; quod ubi accepit Mithridates focietate

cum Sertorio, qui Hiípaniam occupaverat, inita, ve

ré ineunte in Paphlagoniam properavit : ubi in earn

ventum eft,Rex concione magniloqua ad milites ha-

bita, irritato contra Romanos exercitu, invafit Bi-

thyniam. Appian.Mithrid.pag.i\%.

L. Lucullus &M. Cotta Confules eranthoc anno ;

priori bellum hoc tertium Mithridaticum demanda-

tum eft ; pofterior multis precibus a Senatu obtinu-

it, ut cum clafle ad Propôtidem tuendam& Bithyni-

am protegendammitteretur. ilutarcb. in Lucullop.

49Ï. Atque ita amboad bellum hoc funt juffi, ut aIter

Bithyniam tueretur, alter in Afia Mithridatem pro-

(èqueretur. Ciceropro Murena.

Concitato Mithridates itinere per Timonitidcm,

Cappadociam & Galatiam pergens, ad diem nonum

Z 3 Bithy

358 BITHYNIA,

Bithyniam attigit j Lucullus interim Cottam in

Chaicedoniorum portu ftationem habere juffit cum

omniclaflè. Memn.cap.&.

Mithridatis claffis Heracleam in Ponto perlegft,

& Rex tandem ad Cottampervenit, qui multisnun-

tiantibus Lucullum adventare & jam in Phrygia ca-

ftra habere, exiftimaos triumphum le tantumnor*

în manibus tenere, ne eonfors ejus Lucullus forec

cumMithridate maturavit dimicare. Hut.ib.p. 496.

Varius & Eumachus Duces a Mithridateadverius

Lucullum miffi, magno exercitu brevicongregato

cum P. Rutilio M.Cotu Legato apud Chalcedonera

congreffi iimt,eumque cum plurima ipfius parte ca>

Ciderunt. Orof.lib.6.£ap.i.pag.tf$.

Mithridates Chakedonem pétente, quoRomani

undique ad Cottamconfluxerant,Cotta negotiisbel-

licis minime afluetus non prodiit : fed claffis ejusPra-

fe&us, nomine Nudus, cum exercitus parte canv

pum occupavit, qua erat munitiffimus,pulfiiíquein-

dercfugit ad portam Chalcedonis, laborioie multa

íepta íuperans, & in ipía porta fimulirruentiumea

fuit compreffio,ut periècutores nullum telum in eos

fruftra mitterent: ut vero portse euftodes dimiiè-

runt Clathros pra metu, Nudum & aliquot alios

Praefe&os íubduxerunt fünibus:reliqui amicos in

ter&hoftes trucidati iùnt, incafîum manus tenden

tes ad utroique. App. Mtthrii. pag. 21S.Ö219.

Mithridates utendum fortuna ratus, eadem die

claflèm ad portum admovit,perruptaque in ore por-

tus catena férrea, quatuor naves hoftilee incendit,

reliquas 60. ligatas adpuppesCuarÛmabitraxit,nec

v Nudo

-,

ROMANORUM PROVINCIA. 3»

Nudoprohibente, nccCotta,quí iè continebant intra

mœnia. Id.pag.219. Affliftus terra manque, prater

60. naves cum ipfis viris, terra peditum 4. millia ami-

fit. Plutarcb.in Lucul.pag.496.

Atque hoc fuit praliumadChalcedonem,quo M.

Aurelius Cotta Confuí vi&us eft. Lucius üb. 91. Quas

Cottœres & terra & mari calamitofe, vehementer

& opes Regis & nomen auxerunt. Cicero pro Murena.

Sed LucuUus ad Sangarium fluvium caftraha-

bens,percuíTosmilitumánimos verbis erexit. Mem-

non cap. 41. Ut vero Rex Cyficum obfidione cinxit,

Lucullus legionem exChalcedone abduxit,ad quam

duabusFimbrianis&aliisduabus adjun&is eum in

univerfumhaberettriginta millia peditum, & mille

iêxcentos equites,circaCyzicum caftra cumMithri-

dajte contulit. Appian.pag. 219.

Mithridates Urbis obiidionem folvcre coaäus,

per mare noftu cum claflê abut, terreftres copia; fè

Lampiàcum recepere: Lucullus eas obièffit, quas

Rex claflê illucmiífa traníportavit Nicomediam, &

reliquit 40. naves cum 10. M. ieletbrum militum Du-

cibusiuis.M/>ög. 222.

Lucullus poftquam terra geffit rem profpere, na

ves exAfia contractas fuis Legatis diftribuit. Ex his

Triarías inApameaappulfuSjdiu a ièobièflâm, tan

dem intromiñus eft ; & Apamenoru,in fanis,ad quae

cofiigerant, magnam caxiem edidit: Barba robufta

Italorú manu adducens, Pruiiadem iùb möte Olym-

pofitam, potentiflimam civitatem captam expugna-

tamq;Romanus exercitus cepit.HincPrufiadem,ma

ri impofitä,Triarius cü exercitu petiit,uturbi appro-

Z 4 Pin'

збо BITHYNIA,

pinquavit, facile Prufíeníes eum recepérunt,Ponti-

cis eje&is. Nicaeam deinde,quam Praíidium Mithri-

datis tenebat, ventum eft. Pontici vero intelleéto

ciyes animis ad Romanos propenderé, noftu íead

Mithridatem Nicomediam fubduxerunt. Romani

igitur fine moleffia urbem Шаг poteftati íubjece-

runt. Memn. e. 43.

LucullusmariVarium,Alexandrum &Dionyfium

Michridatis Duces circa Lemnum adeptus, in defer

ía iníiila cöcicatis navibus contemrim in eos inve£fcus

cft,& vicie &fugavic: tres iili Duces in ípeluncaela-

tebris capti funt. De fuis rebus geftis ad Senatum mi-

íit laurearas litteras, ut mos eft viäoribus : ipièque

properavitinBithyniam. Appian. ihid.p.2S$. Sicilia

in poteftatem Populi Romani rediit, & vidétur 'Ar

fiae Proconiülatui fubjeeb efle.

Mithridates relitb Bithynia Pontum petüt, quo

illuminiècutus eft Lucullus, urbes iHiuscepit,pras-i

lio profligavit,&Pontum penitus occupavit. 1

Gotta inBithynia manens, Heracleam obfidione

cinxit, Bithynis plurimis cum Romanis adjunäis}

led ей Heraclienfès ftrenue urbem tuerentur, obfidi-

onem folvere cogitant : inde omni circa earn regione

devaftata,in magna cives difficultatem coegitMemn.

cap. ^i. Agros Heraeleae populatus Cotta, muros

iterum adortus, earn cepit. Id. с. f4-Poftea Teio & A-

maftri urbibus perTriariu receptis,Cotta pedeftres

copias una cum eqüitatu Lucullo tradidit,& focio-

rum auxilia,in iuä quaeque Patriam,dimifit. Ipíe vero

cum claifè abiit. Id. ibid. Romam Cotta reverfùs, ho

nore a Senatu affècbs eft, & Honiià cognomine,

\ : ■ •.' quod

ROMANORUM PROVINCIA, s*

qíiod Heracleam cepiiîèt, nobilitatus. là. cap. 6r.

Scripièrat ad Senatum Lucullus confècbim a fè fu-

iiîè bellum Mithridaticum,ideoM Acilio Glabrioni

Proconfdecreta eft Bithynia, adveneruntque ad res

Ponti componendas,iïcut pacatasLegati. Hut. in Lu-

cul. Dio lib. 36. pag. 21. Qui cum advenerunt, offen -

derunt, neipfum quidem iùi juris effe&amilitibus

haberi ludibrio. îlutarch. in Vomp.pag. 63г.

Cum Pirata» omnia maria intercipientes,navium

commeatus, Infulas & Provincias vaftarent. Hut. in

ïompeiopag. 631. LegeGabinia Pompeio ad triennium

maris imperium delatum eft, & inter Legatos, quos

ad Piratas expellendos Senatus mißt, Bithynia &

Thracia L. Pifoni commiflà eft. Florus lib. 3. cap. б.

Adveniens indemandatam fibi Provincia Glabrio

Coniul,dimiflis circa populos prasconibus pronunti-

avitLucullum incuiàri a Senatu,quod bellum diutius

juffo protraheret: proinde Senatum miflum faceré

ejus exercitum, quibus ad exercitum perlatis mox

diffluebät ejus milites,exceptis paucis. App. ibià.p.231.

Sicq; prope totum regnumMithridates reeepit: neq>

Lucullo obftante, nequeipib Glabrione defèndente.

Is enim cum prius feftinaflet,ut vi&oriäLucullo ргж-

riperent: ubi tumq ; afta eíTent,reícivit,ne adexercitü

peculatus &iníidiarum fufpe&um habebat, repudi-

aifet : ipiè autem quod magnam vim pecunia? ex Bi

thynia corrafiiîèt, а С. Carbone Tribuno plebis ас-

cuiàtus eft. Dw lib. 36.pag. 20.

Pompeius

j6a BITHYNIA,

bunus Plebis ei lege lata bellum contra Tigranem ac

Mithridatem, tum Bithyniae& Gliciae adminiftrati-

onem fimul decrevit. Id. ibtd.pag. гг.

Pompeius cuminGalatiam veniflêt,&LuculIus

obviamfa&us eft,inter quos maxima exorta fontjur-

gia. Pompeius eimilitibus tantum 1600. ad trium-

phum reli&is, alios abduxit, poftea Lucullus Ro-

mamabiit. Plutarch, in Lucid.

Mithridate interfecb,confe£toque bello Mithrí-

datico a Pompeio, Bithyniae Pontu> eft adje&us,&

lina fàfta Provincia. Strab. Ub.i2.pagj4i. Bithynis ve

ro& Ponticis leges & jura conitituit Pompeius. De

quibus Plinius poftea Bithyniae Praetor meminit in

Êpifi. ad Trajatium lib. 10.

Silianoaut Murenas CoíT Bithyniam eum Ponto,

ut unus eifèt Confularis exercitus in Alia, apud no

vas provinciasnondum alftietas & vicinis regulis un-

dique cinftas fuipicatur Vin. ïighius lib. 16. ad annum

V.C.693.

P. Clodius Tribunus Plebis legem tulit de Provin-

ciis Coniularibus,inter quas no enumerataBithynia,

videtur ipiâ eflê Pretoria, licet Recbr innummis

nominetur hdvaxros ; idque contigit anno V.G 694.

Dio narrât GCarbonem,qui accuiàverat peculatu

M.Cottam Proconfùlem Bithyniae, de quofupra. Etii

praeter Tribunatum plebis, honoremalium nullum

geiferat, ob id Confïilaribus exornatum eflè, atque

ipiùmdeinde cumBithyniam Provinciam obtineret,

& nihilominus quam a Cotta peccaftet, ab ejus filio

vice vería in judicium tra&um,reum peranum fui£

iè. Lib. 36. pag. 20. ai. Sed quo tempore Bithyniam

adminlftrarit,nonre&rt. GPa-

FvOMANORUM PROVINCIA. 3<?3

С. Papirii Carbonis nummus a Nicsenfibus Bithy-

niaepercuifuSjinquolegiturexuna parte ЕШ ГЛ-

IOY ПАШРЮТ KAPBiiNOC, cum-caduceocla-

vseinierto; &ex altera NlKAlEnN BKS, id eftan-

no 222. cum vafe dioto : nos ilium Bithyniae Re£to-

rem füiffe confirmât, fèdepocha illaNicaeeniïuma

primo NicomedisZipœtis fflii regni anno defumta

anno V. G. 473. reípondenSjCarbonem illi Provincia

praefuifTe nos edocet V. С. €эч-

Non abs re erit, 11 alius hic producatur mediocris

forma; Carbonis nummus, in ejus Bithynia» Provin-

ciae adminiftrationeab Bithynienfibus ejus Provin

cia; urbispopuliSjin cujus avería parte exaratum eít,

E¿nl ГА10Т ПАШРЮУ KAPBÍlNOS PÍ2MH,

Roma ièdens dextra vicbriolam gerit; ex ática vero

В I ©т N I Е il N, cumBacchâtis corona hederacea re-

dimitae caput.

GMemmiusGemellus, qui majeftatis qua»ftionem

anno У. С 696. gefferat, & quern inter amicos fibi

nominat Cicero in Epifl. adQ¿fratrem, anno 697. Bi-

thyniam&Pontum fortitus Provinciam obtinuit, &

tecum in illam С Valerium Catullum Poëtam comi-

temduxit, ut ipiè Catullus meminit in Hendecaf. ad

Verannium £jf Fabulum.

Repetundarum ex Bithynia reus aJulio Casfàre ac-

cuiatus eft Memmius per litteras,d urn Lucas hiber-

naret, ut ex Gellio eruitur, qui ex ill ius oratione pro

Bithyniis illud infinuare videtur, abiolutum tarnen

ilium inde conftat,quod Confalatum poftea petierit.

P. SiliusNerva Praetor fuit Bithynia; ex S.C. &

lege Pompeia an. V. C. 704. cum Cicero Proconful

rexic

Зб4 ' iV BITHYNIA, *î.'0?ï

rexit Ciliciam, Bibulus Syriam , Thermus Afîam.

lili T. Pinnîum commendat Cicero lib. Famil. 13. De

hoc ipfo loquitur ad Ankum 12.

С. Calviíius Sabinus Prator Bithyniam &Pontum

ex S. C. & lege Pompeia obtinuit, cum Pharnace

Mithridacis filio bellum geffit, qui Sinopen ceperat

&Amifum Ponti urbemoppugnabat, quo tempore

Pompeius &Caeiàr inter iè conflicbbantur; Amiiùm

tunc JPharnaces obtincre non potuit. Appian. bello

Civilpüg. 46?. -:'(jVL-..

Cum Pompeius copias per annum integrum com-

paranet, inter alias Provincias Bithynia numeratur

illi milites iùppeditaflè. Gefardé bell, civil. Hb. 3. in

tomó:1*'-* o - i:íiaííу

A. Hautius Bithyniam &Pontüm rexit Provinci*

am ejus. Cicero Ep. Farn, ad Plancumzv.cam Caeßr ifi

cam venit. . ,r r .inn тгпгш »

Pharnaces Bithyniam Cappadocramq; occüpavit,

Domitio Galvino Cœfàris in Afia Legato devifto ,

dum Caeiar in ¿Egyptopoíl Pompeii песет detme-

batur. Plutarch, in Ctefarepag. 731.

Caefâr rebus in .ZEgypto conftitutis contra Pharna-

cem advenit ; quo in Armenia minore yi£ta, Provin

cias Afiíe minoris ordinavit,&Comana Gappadbciae:

ibi antiquiffimum Bellonse templum eft conditum,

cujus fumumSacerdotium homini nöbiliffimoNico*

medi Bithynio Socratis filio, Nicomedis Epiphanis

Regis nepoti,adjudicavit;qui regioCappadocü gene

re ortus, jure minime dubio, vetuftate tarnen inter-

miflb,illud repetebat.#(/ï.ife bell.AJexandri eircafinem,

Itaque Cœiàr his péra&is, per Gallo-GrseciamBi-

ROMANORUM PROVINCIA. 36ç

thyniamque in Afiam iter fecit, omniumque earum

Provinciaru de controverfiis cognovit& ftatuit. Id.

ib. Gorduccome Bkhynia» urbe reftaurata, quam de

nomine íiio cives Juliopolim appellavere, ea eft exi

gua & in capiteProvincia; verfiisPhrygiam fita.fI'm.

lib. io. Epifi. 8r.

P. Furius Craffipes gener Ciceronis, qui poft Pifó-

nis Frugi mortem nupfitTulla; filis, Bithyniam ad-

miniftravit, ut ipfe teftatur, Famil. lib. 13. Ep. 9. qui

illiamicos,utBithyniae iocios,commendatan. V. C.

708.

Q. Marcius Criipus appellator Prstoriusa Velle-

ioPaterculo,exPra;toribusquatuordecim, qui hoc

anno fa&i font a Julio Casiare, cum Magiftratus mi

nores augeretex Suetonio, inter ilios numeratur, ex

Pratura Bithyniam obtinuit, cujus meminitDio//¿.

49. Anno ièquente contra Q^Cíecilium Baffiim L.

Murio Proconfcum tribus legionibus auxilio venit.

Cicer. Philipp. 2. Veil. Taten, lib. 2.

Tullius Cimber ex ièdecim Prsetoribus, qui aJulio

Cse(àreerant,Bithyniam obtinuit: beneficii ab eo ac-

cepti immemor, unus fuit e conjuratispracipuus;

poib patratam caedem clanculum,Senatu conientien-

te, in Provinciam venit, ubi claflêm comparavit,cui

Quaxtor ejus P. Turullius prafuit.

лппо infequente,cum Cimber, qui Bithynias tunc

praerat,ad opem Caffio fèrendam properaret,Tar-

ftnfesTauri tranfitu prohibere conati flint: mox ejus

clauftra metu correpti deferentes, quod multas cum

Cimbro efle copias putabant, paäionem cum eofè-

cerunt: poft intellect ejus milicum paucitate, neque

urbe

#6 . r BITHYNIA,

urbeeumreceperunt, ñeque commeatuin ei iùppè-

ditarunt. ltaque Cimberauxilium Caffio ferre quam

Taríúm expugnare potius exiftimans , caftello ipfis

obje&o, in Syriam abiit Dio Hb. 47. pag. 347.

Huic Praetori Bithyniae M.Tullio Cimbro Ipe&ató

hune nummum contendit, in quo ex parte capitis

Cererisvelatse, ante quod dua* ipicae & épigraphe

M. TYAAIOY, &ex avería TPTMENO 0Y-

P E íiN ; in aliis vero Auguftaeis habetur т 0 1 M О N

&YPE il N, quorum urbs Temonoiyrae inter Phry

gian! majorem &Bithyniam; at Bithynia minor, &

hoc tempore hac Provincia, ut videtur,collocata,

Typus eft Diana Ephefia, cujus in hoc traftufre-

quenscultus.

Poftquam percuiToresJulii Caefàris a Triumviri's

ad Philippos Macedonia: urbem deviäi íiint, M.An

tonius&Ocbvianus Caeiàr Provincias Romanas in

ter iè partiti iùnt,& Orientales a Sicilia Antonio ob-

tigerunt. ille PontumProvinciam utavitum regnum

Dario Pharnacis Boiphori Regis filio, magniEüpato-

ris nepoti, qui pro eo in Philippen»* praelio ftrenue le

geflèrat, reddidit; & qui poftea ab eo Bithyniae praz-

fè&us fuerit,ignoratur:ièd,utauguror, (übAfiaePrae-

fecbmbjeÜaeft.

Furnius Añxpraeerat cum Sex.Pompeius poft na-

valem pugnam amiflam contra Caeíarem e Sicilia in

earn fugit, qui eum pacate excepit : ièd poftquam

militum deleÊtum fàceret, a Furnio pro hofte habi

tus eft, & Lampiàcum abivit Pompeius,& Furnius

eum infèquitur, fed primum e caftris excitus eft.

Afpian. civil, bell. lib. f.pag. 749.&7p.

ROMANORUM PROVINCIA. 3«7

Pompeius occupatisNicíca Nicomediaque,pecu-

nias luculente colligebat, magnis per omnia& inípe-

ratis fucceflîbus. Ticius ab Antonio, ad quem literas

dederat,miíius advenit ; &cum ille non iè committe-

re vellet, amici& parentesPompeium dereliqueröt,

& ad Antonium tranfierunt: ille ab amicis deititutus

íeceffitin Mediterránea Bithyniae, pecens, utfertur,

Armeniam,& fügiens, quipoftea captus eft&inter-

emtus. Appian. feq.

Auguftus,mortuo Antonio & Lepido privato fa

cto, íblus remanfit cum poteítäte fùprcma,& ut Ro-

manum Imperium, ceu omnem Reipublica» curam

fuíciperctrogatus, negavit fè velle Provincias omnes

adminiftrare; ièd eas cum Senatu Populoque Roma

no partitus , & inter illos Senatui Bithyniam cum

Ponto regendam commifit. Dio hb. чз-pag. ?02.

Poftea quando AuguftusinAfiam traniiitanno

734. ad ordinandas Provincias, A(iae& Bithyniasres

conftkuit. ft/.Plinius vero nos edocet,illum ad leges

Bithynis & Ponticis fèriptas quœdamedicbinqui-

buíclam Bithynis urbibus, nempe Nicomedias, re

ferí lib. ю. £/чз.

GraniusMarcellus Bithyniae Praetor aceuiatus eft

majeftatis & repetundarumiùbTiberio Imperatore

a Qujeftore iùo Caspione Criípino, & damnatus eft,

tefte Tácito Annal, lib. з-pag. 34.

Nummi antiqui P.Vitellium ithByniae Pratorem

íub Tiberio fuiíTe nos edocent, cum ille Germánico

oram Provincia; fîiae l,egeret,eos dedicaviuin parte

antica exhibetur Germanici caput cum épigraphe:

TEPMANíKOS KAI2AP, & exavería £Ш ПО-

рлют

368 BITHYNIÄ,

ПЛЮХ ОТ1ТЕЛЛЮТ AN0Y M. NIKOMH-

д EЛ N, in arca. Hic fuie Patruus Auli Vicellii,poilea

lmperatoris Romani, & poft geftamPrasturamad

Germanicum inSyriam abiit,cujus fuitLegatus.&d-

ton. tf Tacit.

С. Caecilius Cornutus Bithynise & Pond Praetor ex

nummoConfulari eximio indicatur,nempeiùbTibe-

rio; ille habet ex una parte AM I С Оr urbis Pontón

quacufus eft cum capite Romae galeatas, & ex altera

PUMHEIIirAIOYKAlKlAlOTKOPNOTTOY.

Ipià infidens clypeis vicbriam dextra tenet. Cornu-

ti meminit.Tacitus,qui Praetorius accuiàtus a (VVi-

bii Sereni filio,quod miniftraffet pecuniam patri iiio,

manu propria cecidit. Annal. $.pag. 108.

Cadius Ruf'us Bithyniœ & Ponti Pra*tor,repetun-

darum accuiàtus а В ithynis, damnatus eft Tub Clau

dio lmperatore.

JuniusCilo,quemTacitusProcuratorem Ponti ap-

pellat,cum Mithridatem Boiphori Regem vexiflêt

Romam, loco mercedis ei Confutaría infignia Punt

decreta; in locum Cadii Bithyniaj Praetor fa&us eft.

Poftea cum Bithyni Junium Cilonem peculatu ac-

cuiàrent, faventeNarciffoiàlvatus eft. Namjus di-

eente Claudio,multis clamoribus iliumnumerum ab

eohaud mediocriter captorum reprobantes, cum

Claudius prae turba non intelligent, quid vellent, aP

fiftentes interrogaret, quidnam dicerent Bithyni

Narciiîum mentitum rcípondiíTe, agere eos gratiam

Junio,idque credentemPrincipem fabdidifle fèrunt:

praefit ergo adhuc eis biennium, Dio lib. 60. pag.

684- ,

PIu-

ROMANORUM PROVINCIA. Зб9

Plurimos nobis exhibent antiqui numi Tub Claudio

Bithynias Pretores; fed cum Hiítorici hujus tem-

poris haud meminerínt quot annos II. Provincia?

praefuerint, omnino incertum pronunciare ensillos

ordine ergo alphabetico hic lubet exponere.

C. Caelius Baibus renuntiacur in Nicaenenfium

nummis,ex averíaClaudii capitis lcgitur,r. KOIAIOS

BAABOs AN0YNEIK in arca. De Caeliorum gente

vide Glandorpium in Onomaft. Rom,

A.Mindius BalbusexPatrenfiumnummis in A«

chaia Praetor Tub Claudio fuiflè videtur. Alii vero

portea Bithynia; Praetorem íiib eodem Principe no.

minatumeíiénosedocent,cuminiis ex una parte ca

put Claudii percuííum fit; & ex altera A. MlNAiOS

ВАЛВОС, circa ambitum mhtpo NeiKO in area:

quod confirmât alter nummus Britannico Claudii fi.

lio fignatus cum ejus effigie ; & in parte poitica, ЕШ

MINAIOT BAABOY AN©Y NEIKO МН'ОПОЛЕШ,

cum trireme, fupra quam caput ipíius Britannici ga.

leamm. Quisfueritille Mindius Baflus,igooratur.

Firmusetiä Bithynis Praetor extat inClaudii num«

mis,in cujus avería parte, fcripcum legimus Eni Ф1Р.

MOY AN©YnATOT IRTPOßOS ; circa ambitum,

TH2 MHTPOnOLESiS NElKOjnarea. Cum illius Prae-

toris tantum extet cognomen,ad quam gentem per«

tineat,Hiikoria non edocet.

Claudius Polienus Prüfe domum Claudio Casfà-

ri ligavcrat, juiTeratque 5 in periftylio tempium ei fu-

erit. Ilm. Ep.tf.lib. 10.

Gellius Ruufüs etiam Bithynia; Praetor perhibetur

in rariffimo ex prima formanumo,MeualiiiaeClaudü

Pars II. A> a uxo

370 1 BITHYNIA,

üxoris,inquoabunapartelegitur MESSAAINA 2E-

BA2TH NEA HPA, nova Juno : & ex parte pofteriori,

ГЕЛЛЮ2 £0ТФ02 AN0ïnAXO2 NEIKAEßN.cum

aidificio puleherrimo, veluti porticu. - ;

C. Petronius apud Taciturn diciturProconííil Bi-

thyrtia;, & mox Confuí ö#tfo8i3vigentemfe acpa-

rem negotiis-oftendit: deinde revolutus ad vitia, fèu

vitiorum imitationem, inter paucos fàmiliarium Ne-

roni aflumptus eft elegantia: arbiter,dum nihil amce-

fium & molle affluentia putat, nifi quod ei Petronius

-approbaviffet. Ann.lib. 16. Pighius corrigendum exi-

ftimatjUbi Bithynia; apud Taciturn legendumque

Britannia:, lib. i%. pag. w¡. Claudius autem Bineltus

&Janus Doufi, ad Hear. Stepb.notat. in priori funt

fententia.

Tarquitius Priicus Bithynia; Pnetor Tub Nerone,

anno ièquente damnatuseft,Bithynis interroganti-

i)us,magno patrum gaudio,qui accuiàtum ab eo Sta-

'tilium Taurum, Africa; Proconfulem,ipfius memi-

nèrant, quem Curiailium exa£fcum contra ambitum

Agrippina; peremerant anno V. G 807. ipfius me-

IhinitTacitus Annal, lib. 13. tf 14.

Praeturam BithyniaeTarquitii confirmâtnumus

Keronisa Nicscnenfibus fignatus, in quo exaratfi eft

Ы. TAPKYITIOXnPlSK. ANTYnATO nPÀTTûNTOS

NEIK. Marco Tarquitio Frifco Frœturamforiente Nt-

ctenenßum, cum ara ígnita. Huic humrñp Marci prae-

nomenTarquitii,qui aPighio perperamTarquini-

us nominatur. Lib, i$.pag. ^4.

Artius Lacon,alter Bithynia;Praetor habeturÎùb

Nerone ab iiíciem Nicseneraibus in hujus Imperato

ROMANORUM PROVINCIA. 371

ris nummo, in cujus avería parte habetur,Éni АТП-

OT AAKnNOZ AN0YnATOÏ NEIKAEEÍ2N. Sub At-

tío Lacone ir&tore Niceenßum , cum ara Capricorno

cornucopia;, globo, papavere& ftícia. Hujus Attii

nulla mentio apudHiftoriaeScriptores $& fie quoan

no cuius fuerit nummus,incertum eft.

M.PlanciusVarusrenuntiatur Bithyniœ Prœtor,

ut dénotâtVelpafianinummus, in quo habetur ex il-

lius capitis parte, AYT. KAIS. OYEZnAZlANn NIC-

КОМЕЛЕ1А, & in averia ЕП1 MAPKOT nAANKlOT

OTAPOT, cum capite muliebri turrito urbis icilicet

genio. Sed quo anno Provinciam rexerit,ignoratur.

¡Spanhemius putat eiîè,qui male apud Taciturn dici-

tur Plautius Varus Dolabellae amicus,vir Praetorium.

Hiß. Hb. z.cap.Q.

M.Sulpicius Proclus appellatur Bithyniœ Prafc-

tor in nummis,quosTito Veípaíiano Nicomedien-

iès pereuiferunt :in illo legitur ex parte capitis impe-

ratoris, TÍT02 AYTOKPATÍ2P 2EB. in pofteriofi

vero parte, ЕП1 M. 20ГЛШКЮГ nPOKAOY AN0Y-

ПЛТ. NEIK. Sub Marco Sulpicio troció ïrœtore Nie»-

medienfium, cum capite turrito ut fupra. Dehoc Sul

picio apud Hiftoricos mentio,

Velius Paulus^Bithynia; fuit Proconiîil iùb Domi-

tiano vel paulo ante, &Terentius Maximus Domi«

tiani in ea Procurator. Plin.Epifi.s7. f

AppiusMaximusNorbanus (übDomitianoprse-

fuit Bithyniae, deindeGermaniae,ubiL. Antoniüm

devicit & bello cepit, literas omnes in areis ejus сб-

buffit, ne cxdium occafionem Domitiano praïbe- •

ret. Dio. lib. 76a, in Domitiano.A Acedius - Myri-^

Aa ». nus

37a BITHYNIA,

nus & Armenius Brocclius Proconfulatum Bithy-

nise Tub eodemlmperatore geiferut,ut patct exEpift.

Plinii lib. io.

Nicaeneniès Bithyniœ primatumProvincias fub

Domitiano obtinuiiîè videntur, ut dénotât infignis

illc nummus , quem huic lmperatori fignarunt.

N«**W vçfou rtebrttfxíctf, cum ara, in quaícrip-

tumeftJíoff ¿yoccíioí. Nicœnenfes frimi Provincia' go

v'ts Forenßs.

SedcumNicomedieníesrem inSenatu diícepta-

rent,Nicíeneníes ipíís ultro conferre voluerunt,mo-

do ejus eífent participes , quod illi noluerunt. Dio

Cbryfoft.Orat. Nicaeneniès cauía decidiíTe videntur,

cum in nullis deinceps nummis hunc titulum fibi ar-

rogarint, & Nicomedieníes íub eodem Domitiano,

primatum defígnent in ipfius nummis,cumhac Epi

graphe H рцтсотгоКкщ xcártí ßeiSwixs circa ambi-

tum,& vtnuwüá» in area , cum capite turrito, ty

po nempe frequenti.

áuliusBaflusíbb Nerva Bithyniamobtinuit; ac

tus fiierat fub Veípafianio e privaris duobus ; ad

Senatum remiflus diu pependit, tandem abfölutus

vindicatuíqueeft. Titum timuit ut Domiriani ami

cus; aDomitianorelegatuseft; revocatusaNerva,

íortítusque Bithyniam rcdiit reus : iterumque accu-

íatus a Provincialibus, videlicet quod quaedam ut

amicus accepiflêt, cum lex vetet muñera accipere,

defeníus eft a Plinio, &abíblutus. Plin.lib. 4.. Ep.9.

ad Urfum. A£fca tarnen illius refciflà fimt

GPlinius CaeciliusBithynia; Praeturam geffit, if.

Kal. Oäobris anno ut videtur it. imperii Trajani

inProvinciamvenit,ubi resplurimas fub bene plá

cito

RjOMANORUM PROVINCIA. 373

cito Imperatoris conftituit, ut íeorfim videre eft in

ejus Epift. lib ю. lile natus patre L. Csecilio, adop-

tatus ab avúnculo, di&usGPlinius iècundus, Con-

ftilatumpofteaadeptuseft. Servilius Pudens Lega-

cus ab eo mifms eft in Bithyniam.

Nicomedia? nummus Trajano dicatus demon-

ftrat Bichyniam & Pontü eile eamdem & unam Pro-

vinciam,cum urbsie Metropolim &primamPon-

ti&Bithyniasiniis nominee in avería ejus Impera,

ton's nummi parte legitur,H. ptiTf¿-note ше : in area

*щ nçvm nevrou щ ßsöutias. Sed Hadrianus in

Ponto poftea Metropolim ordinavit, cum Provin-

ciam,quae erat Populi Romani, fuam fèciflèt,utin-

fra videbimus.

Anicius Maximus Proconfùl etiam Bithyniae fu

it, ut videtur quidem iiib Trajano. lllius meminit

Piinius lib. 10.

P. Servilius Calvu»Proconful Bithyniae fuit ante

Plinium, ut ipfe teftatur, lib. ю. Epift. ff. .

Prufàei Balneum fibiextrui licerc petierunt a Tra

jano, quod permiflùmeft. Plitt. lib. 10 Epift. if. Nico-

wediae; Collegium Fabrorû, quod urbs incendiis ob

noxia eiièt,inftkutum eft. il ibid. Ep. 4a.Perfc£tus

eft Nicomediae aquasdu&us , in quo jam faci

endo impenfie plurimaî racbe fuerant. Ibid. Ep.4.6.

De lacu Nicomedieniès, per quern omnia in mare

conducere poflènt, petierunt. Ibid. Ep. fa, De templo

quoque transfèrendo petierunt. Ep. fg. Nicaeneniès

tbeatrumconftruerecceperant, petierunt ut liceret

iis illud perficerc. Claudiopolitani Balneum ince-

perant, quod non perfècerant,& miffi iùntinurbem

агспкеШ.Ш.£/>.48. , Aaj Apa

,74 BITHYNIA, (

Apamad arbitrato fuo colonia adminiftrabant£/>.f6.

Julius Severus poft partam de Juda»is viftoriam,

ab Hadriano Imperatoremiiîiis eftinBithyniâ, quae

quidem etfi non armis, prseiide tamen ac reftore ju-

fto & prudentia ac dignitate prsedito egebat : quae o-

mnia in illo viro affatim fupererant. Atque is quidem

& privata & publica Bichyniorum negotiaitaadmi-

niftravitjUt memoria illius etiamnum apud nos Cele

bris perltet. Valefii Excerpt, ex Dionepag. 71Ç.

Ceterum Senatui fortique Bithyniae loco tradita

eft Pampbylia. Id. ibid.. Nam ilia ceflèrat Populo in

divifione Provinciarum, quam Auguftus fecerat, на

diximus.ProvinciaîPopuliRomani forte ducebantur.

Quae erant Caeíáris, ex arbitrio Principis pcndebant,

quiineas pro libito aiit Confutares virosautPrseto-

rios-mittebat. Ex Strabone infine lib. ult.

Euièbius haec de Hadriano narrât : ipiè Nicomedi-

am terras motu coliapfàm,& Nica;5,Bithynia; ci vita-

teSjfumptuíuo inftauravit. In Chron. Ideo a Nicome-

dieniibus innummis,quos illi dedicarunt,vocatus eft

0EOC OAYMIIIOC, cum ejus Imperatoris capite î

ex avería parte NIKomhaÉííN, cum capite turrito,

iolemni urbis typo.

BithyniamHadrianus caram habuit, & plurimis

beneficiis illam locupletavk,maxime quodAntinous

illius Amafius in urbe,cuiBithynium nomen ineft,

©riutidusefTet,undeilli nomen íuum largitus eft, ut

ferütejus Antinoinummi,BEP©YNICßN AAPIANnN ;

& poftquam hic mortuus eflet, in Deorum nume-

rum collocarunt , ut fert Epigraphe illius capitis

H ПАТИС ANTINQON ©EON, fubauditur,colunt.

- ■•. '. (hi. ' ' <■ ' Spar-

ROMANORUM PROVINCIA. з7Г

Spartianus narrat,Hadrianum,licettítulos in ope-

ribusnonamaret, multas tamen civitatcs de íiio no

mine appellaviife. Teftiseft urbs AAPIANOl in Bi-

thynia dicti,quorum nummi Sparfme AAPlANEnN.

In ejus vita. Alteram urbem de too nomine,quae did-

turinnummis адиашм iipoc олумпоы, ícribit

idem Auftor oppidumAdrianotheras in quodam lo

co, in Myíia refert Dio lib. 6?.pag. 797- InBithynia

verocollocantur, ut de qua, ut de Hadrianis refert

Suidas, л<Цви|ЛоЛ№Мот«в*,гп*»ЛВ|Ы<«1 quodillic

féliciter effet venatus,& urfàmaliquandooccidiffet.

Ejus nummi habent AAPIANO ©HPClTnN.cumca-

pite Hadriani.

Porro nummi nos edocent,inPonto,quœ erat cum

Bithynia Provincia conjunfta, Metropolim confti-

tuiffe Amafia, ut f'erunt ejus urbis infcriptiones,qux

Hadriani nomen &Metropoleos dignitatem adepta

eft, imo&primatuim ille autemeratconraituum

ac judiciorum ièdes. Dio ïrufaus Orat. 38. Imo&Ne-

ocora ab eodem Principe fafta eft, utferunt ejus

nummi^APlAN". AMACIA. П. П. NE. cum capite Fau-

ftinaijunioris. In noJlroltb.de Num. Urb. Grads.

Senatus Hadriano ob collata Bithynis beneficia

nummos ei inicripfit Reflitutori Bithynia:, & Bithyno-

rum commune eidem templum erexit cum hac Epi

graphe KOINON BEIQYNIAC. & quia duo templa oc-

currunt,unum o£ko columnis fùltum,&alterumfèx:

tantum ornatum, exiitimarem priuslmperatori di-

catum, pofterius Sabin« ejusuxori, ut yidere eft

apud Triftanum,in cujus medio illa ftat inter, torn.

i.pag.7x. in Hadriani templo, Imperator fub Jo-

Aa 4 V1S

376 B1THYNIA,

vis effigie, cui adftat Juno a dextris & Pallas' a

finiftris, capiti Principis lauream imponens. In

Tbef. Reg.

Arrianus Philofbphus, ex Nicomedia oriundus,

diicipulus Epitecti Philofophi, vir inter Romanos

cumprimislaudatus, ac per omnem vitam in litte-

rarum ftudio verfatus, cognomento diftus eftNo-

vus Xenophon. Vixit iub Hadriano & Antoni-

no Principibus. Hiftoriam Alexandri M. o£fco vo-

luminibus complexus eft.

Quid a&umfit in Bithynia fùb AntoninoPio al-

tum eft apud HiftoriaeScriptores Glentium ; iolusXi-

philinus in ejus vita hase narrât. Ferunt,fub Antoni-

no in Bithynia atque in Hellefponto valde horribb

kmterrae motum eflè factum ; eaque de caufà com-

plures alias civitates laborafle,/« Dionis Hfi.lib.yo.

j>ag. 803 addit Capitolinus, quas omnes mirifice in-

ftauravic,¿«¿¿//«j vita.

Tredecim urbes notâtnummus Antonini Pii ma-

ximus,ut videre eft apud Joan. Vaillant pag. 47. Ni

comedia & Nicaea plurimos huic Imperatoridedi-

carunt, inter quos unus hic tantum exhibetur ex

averío ejus çapite M»jr. *«' Щшщя Kauw&it*!, cum

muliere turrita (èdente, dextra pateram gerente.

Sub M. Aurelio, ait Aurelius Vi£fcor, Afîa Ephe-

fiis, ac Bithyniae Nicomedia conftratae iùnt terrae

motu. In Mará vita. M. Aurelium & L. Verum Ni-

comediam reftauraflê, quae terrae motu fob Antoni-

noPiocorruerat,me legiife alicubimemini.

A CommodoNicomedia BithyniasMetropolis plu-

rimis beneficiis cumulata cftperSaoterem ejus urbis

civem,

ROMANORÜM PROVINCIA. 377

civem,qui hujus lmperatoris cubiculum excubabat,

cujus grada, ut ait DioGaffius,Nicomedienícs im

petraverant a Senatu,ut certamina celebrarent,

templumque Commodo facerent. Lih.-]t. pag. 829.

Nummus iitius Principis a Nicomedienfibus

percuffus , ejus Templi iconemno bis exhibet, Ni-

*cfjiitSiuDi ÎîeNêw. Templum o£to columnarum,

in cujus periftylio xoppoitict nos edocec illa fuiflê

vocata Commodiana, & ob id fà&os effe bis Ne«

ocoros.

Nicaeenfès Nicomedienfium amiuli & templum

& fefta ceu certamina in Commodi honorem eti-

am fecerunt ; quod illorum tantum nummis do-

cemur,ièd illi iadubitata funt Hiftoriae fupplemen-

ta. Нагс habent N««№<»v, Templum 4. columna

rum , in cujus Zophoro KofxoSíut, unde illius ico-

nem minus tarnen quam Nicomedienfium fplen-

didam fuilTe obfèrvamus. Certamina ilia pariter

vocata funt Commodiana.

Porro elegans eft alter Commodi nummus, in

cujus avería parte exhibetur , Коркой BaorAiWret

xe3j*efféuTu%« N«e«ifam ; Caminado Imperante , orbis fe

ux Nicteenjium. In laurea adulantes Principi Ni.

cœeniès ad imitationem Senatus, qui illi fignavit

nummos, in quibus exaratum legitur, Temporum

Felicitas y cum quatuor parvulis quatuoranni tém

pora defígnantibus.

Bithyni ut caîteriAfiae populi a Pefêennii partibus

fteterunt contra Severum ,• ièd devifto prions Duce

iEmiliano,Nicomedienfes ftatim ad pefteriorcm de-

fecerunt, miffîs legationibus,quae iè exercitum acce-

pturos omniaq, tradituros pollicerentur. Nfcstenfès

Aa? con-

378 BITHYNIA,

contra, illomm inftigati odio, Nigripartibus (hide,

bant, ejuíque fuícipiebant milites, five qui fe ex fuga

receperant, five qui ad tuendamBithyniam/micte-

bantur. Herod, lib. ъ-fag. 61.

Qupcirca ex utriiq; urbibus,quafi e caftris egreffi

milites, icerumconcurrerunt, magnoque commiflb

prœlio,longe fuperior Severus fuit. Inde etiam fuga

tacbNigri milites,qui prœlio fuperfuerant,adTauri

montis anguftias evaièrant. Interea Severi exercitus

Bithyniam egreffus, hoftem iniècutus eft. 1¿ ibid.

Nicîeeniês poítea deviäo Peícennii exercitu, Se

vero acclmaífe, & in ejus gratiam receptos ex num-^

mis eorum apparet, cumcertamina&feftainiliius

honorem ejus permiffu celebrarint , qua: de Severi

nomine Severea nuncuparunt: in avería ejus capitis

habetur SETHPEiANlKAiaNJmperatoripiètogatus

ftatjdextra pateram iacrificantishabitu,la:vaScipi-

onem ефигпеит gerens.

Nicomedieniès, cum poft viÊfcoriam primama Se

vero contra Peíceñium adurbem Cyzicum relatam,

illius partes fuiffent fècuri,&eorum urbs Provincia:

effet Metrdpolis,nonmodo illis conceflît,ut certami-

na& fèfta in illius memoriam ederent; ils permifit,uc

illa ad diftin&ionem Nicasenfiü Magna Severea no-

miriarent,ut nobis illius nummi fuperftites declarant

CETHPEIA МЕГАЛА NIKOMHûEiîN Д1С NEQKOPßN,

cum duabus urnis & palmis fupra mcníám. Illa au-

tem magna Severea certamina majori pompa cele-

brabantur, forian parva quotannis, Eleufimoruin

exemplo, &»1Л£ял quinquennio.

Poftea cum Severi filii Caracalla& Geta, ille Au-

gu-

ROMANORUM PROVINCIA. 379

guftus eíTet a pâtre appellatus , & eodem tempore

Geta ejus frater ra£tus eflèt Caeiàr,ut indicant eorum

effigies , quorum alter ut Auguftus laureato cerni-

tur capite, & Geta nudo tantum ut Caefar confpici-

tur: certamina in illorum fratrum honorem inítitu-

erunt Nicaeeniès,ut nos docet Julias Domnae eorum

matrisNummus cum ejus effigie, & in parte avería

ATrOYCTIA KAI ФШОЕЛФ1А NlKAIEûN, cum capi-

tibus Caracallae& Getae adverfis.

AYrOYCTiA & vox KAI cum Severeiscertami-

nibus conjun£fca,duo efle divería demonítrant; illa

quidem prius in honorem Augufti inftituta , quae

cum Philadelphiis eodem anno occurrerent, viden-

tur eodem tempore celebrata, quorum memoriam

pofteris relinquere volueruntNicaeeníes, ficutidem

fecere, cum Severea & Philadelphia in gratiam fra

trum inftituta, eodem anno celebranda redierunt,

2ЕТНРЕ1АФ1ЛАДЕФ1А NlKAIEnN, cum menfa,fupra

quam duae urnae & palmae in Getae nummo.

Nicomedieníes föriän eadem certamina in Au

gufti memoriam & fratru honorem inftituerant,ied

eorum notitia per eorum nummos nonpervenit.

Sed non modo celebres hae Provincia; Bithy.

niae urbes, fed aliae ííium Severo obíequium íuis

nummis denotare voluerunt. Sed ecce Adriani civi-

tas, quae Severo dedicat in avería ejus capitis parte.

ЕШМШОФАШТС TEIMO0EOT APXA AaPIANEîîN;

Sub Menopbane Tnnothei filio Archonte p'imo Hadrifr

nenfium, cumfigura iùb arbore decumbente,&Mer

curio ftante ex adverío,

Urbs etiamHadrianotheraerfuos nummosin Se-

i ve-

3S0 BITHYNIA,

veri honorem percutiunt,legitur in avería partee-

jus imaginis, ЕШ AP. ПЛМКРАТЮТ AlOrENOCYC

A&PIANO eYPEüN ; Sub Archonte fancraúo Diogenis

filio Hadriane Ihyrenfium. Imperator Paludatusftans

dextramapponittrophaeo,ad cujus imumduo cap-

tivi.Magiífcratus urbium Bithyniae fuerunt Archon-

tes,utHadrianus,quiAthenieniium more inftituerat.

Alii populi urbis nempe nominis Hadriantefimm

erga Severum obièquium etiam demonftravere : en

Hadriani,quiadmontem Olympumcollocati adali-

orum ejus nominis diftinäionem iùospariternum-

mos in ejus honorem fignarunt, cujus nobis íiipereít

datus, íacra facit ílipra tripodem, cui íérpens involu-

tus > pone aram columnaeft, ííipra quam Dianacum

arcu,& hie nummus maximus eft.

Chalcedonii Bithyniae Severo acclamantes, dum

vicini Byzantii pertinaciter Peícenni partes tueren-

tur,fúosnummosillipercuíTerunt$ in cujus avería

parte K«ä£*<W<*v, dorice cum Cygno aliis ferens

Apollinem lyram gerentem. Hi vero Deum il- •

lum praecipue colebant, de quo Lucianus in Pièu-

domanti pag. 478. Apollinis templum eft apud Cal-

chedonios vetuftiflimum.

Prufei Bithyniae adOlympi montis radices,exquo

rum urbe erat Dion, qui ícripfit libros decern de vir.

tute Alexandri,ut iè ancillatosSeveroque fè addiäos

effe denunciarent, nummos pariter in ejus Principis

honorem fignarent: utipieperhibet,in quolegitur

irgovactèav cum Fortunas ftantis typo.

Prufieniès vero,qui ita nominantur ad Pruiseo-

rum

ROMANORUM PROVINCIA. 381

rum differentiam, cum hi ad Olympum montem, il-

li ad Hypium fluvium fiti,ut fepe indicant eorum

nummi cum épigraphe ПРОС Jitin, monetam iîi-

am cum ièveri capite, ut iè ad ejus mandata para-

tos íemper eíTe déclarent , in cujus avería parte

ícriptumeft nPOTClEnN, cum fulmine íupramen«

íam.

Praeter hos Bithynise populos, alii fèquentes lùos

nummos JuliaîDomnœ Severi Imperatoris (ponfe

cuderunt, inter quosCiani primas tenent; hi vero

non iùnt Prufienfès, ut plurimi exiftimarunt,& ut

nummi iàtis probant; quamvis diftum fitPrufiam

Regem Cium urbem a Philippo Macedonia; ejus ib«

cero captam & dirutam,ièdhujus aream tantum ac-

cepiíTe, quo loco urbem alteram Prufias xunjyeV ejus

filius extruxerit,quam de íiio nomine Prufiadem ap-

pellavit ; fed pro Cio,legendum eft Ciero,ut eft apud

Memnonem in Bibliotheca Photii: namCierum&

Cios diverfe fuerunt Bithyniœ urbes: íed adnum-

mum Juliae Domnae,in quo KlANoN cum fortunas

ftantis typo.

Cretieniès etiam Bithyni«, Flaviopolita; difti a

Veípafiano ut videtur, ob aliquod ab hoc Impera-

tore acceptum, nummos pariter ad teftandum ííi-

um erga Juliam Domnam obíequium, obtulere.

In hoc habetur KPHTiEnN Фл AOYionOAiTnN,

cum Pallade ftante,dcxtra pateram&laeva haftam

gerente.

Antoninus Caracalla dicbs,Severifflius,Bithy-

niamadiitdum Provincias Romanas luftraret,inSy-

riam proficiícens,ut tradit Herodianus lib. 4. Dece-

dens

asa -. BITHYNIA»

densautem Ilio, Afiaque omni& Bitbynia, gentibu£

que reliquis pertranfitis,atque ubique rebus compo-

iicis devenit Antiochiam.

Bithyniae ideopiurimi populinummoshuiclm-

peratori dedicarunt, inter quosPuperititesfuntiiy

qui ab Hadrianis font percufli ЕШ MENANAPOY,

APX. A AAPiANEnN, fub Menandro Archonte pri

mo Hadrianorum.îlh'pro Magiftratibus Archontes

habebant, utpotc qui Athenienfium legibus uteban-

tur, ¡Hi vero duo erant, idcirco primus temper litte-

ram Anotabat.

Ciani, quorum urbs Cium Straboni nomenhabet

a Cio Herculis iocio, qui revertens a Colchis, urbem

iibi cognominem iftius condidit. Lib. n.pag. f64. Su-

os etiam nummos Caracallaepercuflerunt. Hicpräm

iert a parte ejus avería kianüN, Cianorum,cum Jo

ve dextra ramumfive haftam, iiii cultum in hac civí

tate indicante.

Cretienfës ut &Severo patri fie & Caracallae filfo

fuos nummos dedicant : appellantur,utfupradixi-

mus,&Fiaviopolitae, ut etia teftatur Ptolcmasus lib.

¿xap.i. Flaviopolis quaeÖ Crateia Dorice nempe.Num-

musvero. KPHTiEnN Cretienjium, çum Cyhzte leone

vecb cum tympano, quam illi çolebant.

Nicaei utjam,dum Caracalla eiîèt fa&usAuguftus

eodem tempore, quo frater ejus Geta creatus fuit

Cœiàr, ad asternam inter eos concordiam optandam

cum certamine inftituiíTent Ф1ЛАДЕЛФЕ1А, pofl e-

jus mortem illa non ampliuscelebraffe videntur,i(èd

tantum rEYHPElA, porro putat amicus, alia inffitu-

ifTe in Caracallœ honorem, ièd nos potius illa adjudi-

camus Elagabalo, utíuo loco videbimus. In-

ROMANORUM PROVINCIA, m

Inter toc nummos,quosNicœi cuderunt,quique

extant in opere noftro de Graecis Colon, pag. . &

106. fingularis eft ille,qui praefèrt in poitica Cara-

callae capitis parte, ©HCEA KlKAIEnN, Thefeum

urbs Nicœorum veneratur. lpiè ftat imberbis pel

le leonina te£tus,dextra pateram, finiftra clava: in-

nixa,Nic£ei adulantes Caracalla:, ilium ut alterum

Thefei urbis Гиге reítauratorem venerabantur.Plau-

tilla: Caracalla: uxori fuos etiam nummos obtule-

runt. NIKAlEnN, cum Cerere dextra ipicas & fi-

niftra tasdam gerente, illi colebant.

Nicomedieniès Provincias Metropolitíe pluri-

mos etiam Caracalla: nummos h'gnarunt : inter il-

los praecipuus eft ille, in quo legitur NlKOMEaE-

nN АКТ1Л nY0IA. Ex eo certamine haec in ho

norem Apollinis Pithyi eíTe Nicomedias celebra-

ta difcimus,qua: licet eíTent quatuor iàcra,hic Кат"

ifyxnv 1EPOG AmN infcribebatur, ut videre eft in

nummo Commodi Nicaseniium in libro rtoflro de

Grxcis pag. 71. Plautillas СагасаНаг uxori nummos

paricer cuderunt, in hoc habetur NiKOMHAEílN

cum muliere ftante pede prora: impofitoaddeno-*

tandum urbis fitumjaeva Cornucopia: pro ejus ibli

fèrtilitate arguenda.

Prufei ad montis Olympi radices inter primos

Bithyniae populos habiti,iùos etiam nummos Cara-

calla: confignarunt: en ex illisunus, ПРСЛСАЕХШ,

cumaquilaroftrocoronam gerente, ut iè Imperio

Romano iùbje&os efiè dénotent.

Pruíieníés,diveríi a fupra diffisPrufieis,utpote qui

adHypeumfluviumfiti, nummos etiam íuos Cara*

.». : •; ' callas

384 FITHYNIA,

callae offèrunt cum épigraphe IlPOYCIE.qN ПРОС

ТШп. Hercules ítans ípoliis leonis omatus, dextra,

qua cervum occifurus,illum larva cornu fiftkadfi*

gnificandum eorum erga hunc Deum cultum.

Geta a patre Severo du£fcus eft in Syriam,cum in

Parthos progreffiis eft, eumqueperBithyniamad-

duxit,cum per Pannoniam revcriïis eft, ubi Vimina-

tii Caracallam filium majorem Auguftum fecit, &

ipiiim creavit Caïiàrem ; ièd Imperator poft patris

mortem nominatus, in hancProvinciamnonvenit:

porro cum vellentfratres Imperium partiri, eorum

amici proponebant ut Europa omnisAntonino, tel-

lusautem advería, quae omnis Afia nuncupatur, Ge-

taeadjudicaretur; placebat autem,ut Antoninus ca-

ftra ad Byzantium haberet,leâ;a vero inChalcedonc

Bithyniae urbe. Herodian. lib. 4. fag. 90.

Calchedonii forían ideo Getae lubenter num-

mos cuderunt, quorum hie fuperftes nobis praebet

KAAXAAiiNnIN CalckdomorutUyCum Pallade galeata

ftante,dextra telum vibratura,laeva clypeum geren

te adindicandum mum ergahancDeam cultum fin-

gularem.

Juliopolitae Bithyniae populi, ut iùum fitum dé

notèrent, in nummis,quos in Getae honorem percuC

fore, Scopam fluviumexhibuerunt: ille exOrnimii

ejus Provincial montis radicibusortus,& per cam

po- fluens, Juliopoleosmœnia alluit, & poftea in Sa-

p arim maximum fluvium delabitur>ideo,ut fub mu-

liebri ichemate depingitur.

Nicaeenfes Imperio Romano plurimum addi£fci,

nullum Auguftum imo &Ca;ikespraetermittebät,

quin

ROMANORUM PROVINCIA, щ

quin iisfuos nummos dedicarent; nam cum in Ca-

racallae &Geta; gratiam ad concordiam inter illos

: traeres augurandam certamina Ф<л«#л0«а inftitu-

erant, & in Caracallae moneta eorum memoriam

confignaverant,fic inula, quam Gets cuderent &

certaminis in Serai patris & in filiorum concor

diam initituta renovare voluerunt HmUm ¿щфя

Ф,ъ*М*фшМ% Nicœenjium Severea ö Fhiladelphea, cum

mcnía,fupra quam dux urna; cum palmis, certa-

mmum lllorum indieibus, infra vas forte aureum, eo-

I rumque pramium.

Nicomedienfes Provincia; primi fuum etiam er-

ga Getam obfequium teftari ambierunt, & ut pa-

E tri de ie bene mérito fe omnino devotos fbiffe- de-

i monítrarent, in averfa Geta; capitis parte fculpfe-

runt Nixp^W, Nfcomedienfium, cum templo illo

i ofto columnis fufFuko, quod in Severi honorem ob

( certamina Severea de ejus nomine nuncupata fue-

: runt,erexerunt.

i Prufei ad 01ympumut& alii nummos Geta; Cae*

iari obtulerunt: in hoc habetur П&шщет lrufœorum>.

cum aquila roítro coronam gerente, eodem fane ty-

po,quem Caracalla; ejus fratri cuderant.

Prufienfes Prufieorum aemuli fuos etiam Geta?

Casiàri nummos proeuderunt, quorum hic nobis

fuperítes exhibet, in avería fuperficie ПривЬю щк

à*Uh Vrufienfium ad Hypium, nempe fluvium, cum

aquila fupracippum ínter duo íigna militaría, vete

ranos milites fbrían a Severo in eorum urbes trans

mitios.

Macrinus Imperatorin Mcíbpotamia proclaraatus

Pars H. Bb

38б BITtfYNIA,

eft poil caedcm СагасаПж ab exercitu Romano,de

quo icripfit adSenatum,qui eum pro Principe ilipre-

mo recepit, ut omnes Provinci<£,qua2 nummos ei fu-

osdedicarunt,intcrquosBithyni,in quorum Provin

cia abElagabalo vi£tus,prove£lus celeriter eil per

Cappadociam & GalatiaminBithyniamEribolum

ufque, quod eil с regione Nicomedieniis oppidi na

vale. ExDionis Fragin. üb. 78.pag.9i6.

Nicomedieniès ut Bithyniie Metropolit« Macri-

no poitquam Senacusconiulto Imperator coniirma-

tus eil, acclamarunt, & in obièquii teflimonium

nummos ei fuos coniècrarunt, ut nos docec ille, in

cujus avería ejus capite habetur , Ear/ Er?. M. Aovyt-

wu отощает , fub Уr¡store Longlno Nicomedienfium,

cum Jove iedente,ejus cultumapudeos indicante,

quem Dio Chryíbítomus urbisPríeíidem vocat. Ó-

rat. 29.

Notandum, quod Magiftratus Nicomediae fuiiîè

Archontes ab Hadriano introducios ex legibus A-

thenienfiumillisab hoclmperatoreprafcriptis; ied

cum Srfartiyë vox,quae Pratorem in nummis iönet,

Magiftratus ille ab Athenienfibus ut Archontum

minuerent, eft introduces, quod Nicomedieniès a

Caracalla dum in eorumurbemoratuseft,obtinue-

runt, ut Archontum potentiam abolerent, nam ab

eo tempore nulla eorum, fed Щтчут nomina in

corúm nummis reperiuntur.

Diadumeniano Macrini filio dicatos a Nicome-

dienfibus nummos obiërvare eft , cum épigraphe

NtKofjtqSsaiv Sïg Ntaxe'fw, Nicomedienfium bis Neocoro-

mm, Secundam diximus illos Neocoriam a Com

piodo

ROMANORUM PROVINCIA. 387

modo accepilTe. Serpens in gyros ercdus, urbis

originem a ièrpente indicatam Гагре protulimus.

Nicœeniès prompti erant ad nummos fuos novo

Imperatori dicandos ; quare inter alios hinс cum

Macrinicapite, & illinc N*a/ráy cum Satyro pede

laevo caput Nebridis calcante, cujus laeva exuvias te

net : alludens Bacftio, qui urbis conditor appella-

tur a Dione Chryfoftomo Orat.29. Cum Satyrus

ejus filius exiftimetur ex Naide quadamNympha

Sangarii Reguli & Cibelis filia, cui nomen Niciea.

Memnon cap.43

Parker illi Populi Diadumeniano Macrini filio,

ab illo Caeiäre nuncupato nummos confignarunt

cum hac épigraphe -.A/cwew Kt;ç<m< Nixums, Dionyfe-

um condkorem colunt Nkneenfes. Bacchus ipiè no

dus ftans cantharum dextra gerens & laeva Thyr-

ium, pro pedibus Tigris, unde confirmatur locus

UrationisDionisChryibftomijin quaBacchum au«

torem civitatis Nicaes appellat.

Prufêei ad Olympum inter Bithynias Populos,non

ukimi fiint in numis novis Imperatoribus cudendis,

ecce Macrino & ejus filio DiadumenianoCœiàrifùos

exhibent,eüdem typum cum inicriptione: Щтяиеwt

Prufeorum, in quo vir galeatus & nudus, genufle-

xus fibi pugione manus infert, ex cujus ianguine flos

naicitur.Ille eft Aiax Telamonis filius,qui cum dear«

mis Achillis cum Uliffe diieeptans, inferior deceffis-

{et, in furorem verilis eft, poftea ad mentis (ànita-

tém reveríiiSjgladio, quem abHeäore donoacce-

perat,in loco deferto iè confbdit, cruorque ejus in

Hyacinthu florem eft permutatus, ut canjt Ovidius.

'Гл Bba lliius

388 . BITHYNIA,

llHus fortiffimi Graeci gladiumPrufei conferral

fè apud ie videntur, cujus in memoriam fepe himc

Ajacis iêiè interimentis typum in plurimis fuis num-

mis exhibuere,ut videre eft apudPaenum inCaracal-

la lib de Num. medlocrisformapag. 304. •

Prufíeníes ad Hypium fid, Macrino Imperato-

ri & Diadumeniano ejus filio, Casíari fuos nummos

edam obtulerunt in ambobus Herculem,quem cole-

bant, exhibuere n$>ciW«v тгсое Cnlx, cum hoc Deo

dexrraclavam,finiftracervum cornibus apprehen-

dente,qui eft illius Herois labor quartus. Ex Au-

[ото Idyü.19.

¿Eripedis quarto tulit aurea cornua cervi.

. Cum Elagabalus miiiflet,qui Macrinum conie-

querentur, poftquam jam plurimum viae ргагсере-

rat,inventus eft in Chalcedone Bithynia* urbe gravif-

íimeaegrotans,ac perpetuo itinerc attritus, ladtans

in iuburbio quodam, ubi illi caput ab iis,qui eum per*

íequebantur,abíciflum. Itaícilicet occifùs eft Macri-

nus cumDiadumeniano ejus filio,quem Caeíarem fe-

GeratHerodian. hifi. lib. i.pag. 117. tf 118.

Elagabalus Macrino extin&o & occifb, rebus in

Oriente ordinatis, ab Avia Maeià atqueamicis ad

Romanam aulamprofeäus efteSyria,Nicomediac

vero hyemavit, ita poftulante anni tempore. Hero-

dianus, DioyCafftus & Lampridius. Cumvero ibi cul-

tumpatriinuminis celebrare íupervacuis íaltationi-

bus vcftitum uíurpans luxurioíiim inchoafiet, Nico-

medienícsjut ex eorumnummiseruitur,in ejus ho

norem

ROMANORUM PROVINCIA. 389

norem certamina inftituerunt, quae Antoniana ex e-

jus nomine Antonini vocarunt, quia ille íe Antonini

Caracallae filium praedicabat. '

Нжс prarfèrt Nicomedienfíum nummis Ылюдо«

Sew IsNeuKOçov, cum urna ludorum, in qua duas

palma; rami , & infra аутшюсс. In aeternam nem-

pe horum certaminum memoriam. Hi pariter Po-

puli Julia; MxCx ejus avia; dicarunt cum epigra-

; phe fimili, tiaupti$é<»v ¿is Nwweef»». & Cerere ftan-

: te, dextra (picas &pateram, laeva vero taedamte-

nente, quamplurimumvenerabantur, quafi Masía

eilet illis altera Geres.

Ghelcedonii Antonino Elagabalo Nicomedia;

Provincia; fuá; Metrópoli hyberna agen ti nummos

etiamfuosdicarevoluerunt: hicpraefert K«x%«j»w-

: coy, Cbakbedomorum,cum tripedc,cui involutus eft 1er.

! pens, qui typus Apollinis,qui vates erat,cultumin

hac urbe fepe meminimus, indicat.

Nicaeenfes ut fuum obfequium novis Imperato-

1 ribus denotarent,ad nummos illis percutiendos íem-

: per prompti,húc inter alios Elagabalo exhibuerunt,

ÜMcttém, Niœenfium, cum templo lex columnis orna-

to.lllud videtur in honorem firatru Caracallae & Ge-

ta; ere&um, quando Nicaeeníes ФйяНифвм certami

na inftituerunt, quod in Elagabali gratiam,qui Cara-

calla; filius credi volebat,in nummo percuflerunt.

Ut Elagabalo Nicaeenfes,ita &Aviae ejus Maefe a

nepoteAuguíbe titulo donatas nummos cudere cum

épigraphe Киимаа, NicaenJiumSi íerpentein gyros

erecb,^ículapiinempefymbolo,quemilliutaliiíer-

vatorem appellant Ъштщя ràiv Uuuuiuv.in Antonino

Pió e Gaza regia. Bb 3 Bi-

390, • B1THYNIA,

Bithynjeniès Bithyniae Populi,quorum urbs Bithy-

nium Antinoi Hadriani Amafii patria, quam fupra

Sangarium amnem collocat Pauiànias, lib.S-pag. 430.

Elagabalo procul dubio cuderunt, fed nobis tantum

ejus uxoris Julia; Paulae íuperítites íunt cum ejus ca

pitel in avería parte Bei&Wav. Нуgeia (uccinfta

ftat, dextra pateram tenet,in qua ierpens lambit, cui

vota pro Auguftae iàlute fècilîe dénotant.

Juliopolitae Populi Bithynis ad Scopam fluvi-

um fiti , fuos Elagabalo nummos fignarunt haud

dubie, fed hi ad noítras manus non pervenere:

incidit tantum hie Juliae Paulae ex prima forma,

in cujus avería habetur buA»woAf»T»v, $uüopolita-

rum, cum curru triumphali,ín quo paludatus eft

Elagabalus in memoriam ejus triumphiRomaeiniti

anno V. C. 973.

Alexander Severus inBithyniamnon venit,nec

Hiftoria ill um pro hac Provincia quidquäegiffe tra-

dit ; PrîEÎîdes,Proconlîiles & Legatos nunquafèciflê

ad benefîcium,ièd ad judicium vel fuum vel Senatus,

in ejus vita narrât Lampridiuspag. 218. Dio Caffius iiib

hoc tempus cum Confuí fa&us íüiíTetabAlexandro,

qui tertium cum eo inibat, finito illo Magiftratu, di

mitías; inBithyniam iiiam patriam rediit, Nicaeam

icilicet anno V. С. 891- ut ipíe narrât lib. 80. pag. 929.

Bithynieniès ordinea!phabetico,nummorum in

\ honorem Alexandri Severi.a Bithyniie populis eufo-

rum ièenam aperiunt : hi inícribuntur : Afyietvw BsiBv-

vifvv, Hfldrianorum Bithynienfium ; fie diäi iùnt in gra-

tíamAntinoi ab Imperatore Hadriano,cujusille erat

Amafius. Praefért typus /Eículapium cum báculo,

cui

ROMANORUM PROVINCÍA. 391

cui ièrpcns eít involutus : hic autem Deus a multis

populis,ut íanitatem íervaret,cultus.

Juiiopolitss prodeunt tanquam Alexandra Seve

ro plurimumdevoti, cum fijos nummos in illius ho

norem percuíTerintHic exhjbet in parte ipfíuslmpe-

ratoris avería.Deum Luniftn ftantem,pileoPhrygio

ornatum & Luna creícente íupra humerum, dextra

pateram fèrentem, ad denotandum ejus Dei cultum

in urbe ííia, cui iàcra fècerant proipííusíalute,utin-

dicat patera,quam manu gerit. '

Calchedoniijuliopolitas íequuntur in dedicandis

fuis nummis Alexandra Severo nummos, quorum

urbsvalde antiqua a Megareníibus condita: illi au

tem caed appeliati,quod non potius oppoíitum littus

elegere, in quo Byzantium füitpoítea extru£fcum.

Nummus pYoihnv.xAxa^viùûv,Calcbedoniorum.Nemc-

lis ftans dextram ori admovet, laeva rhombum gerit,

ad ejus cultum in eorum urbe indicandum,quem eti-

am venerabantur Nicaeen(es,ut tradit Dio Chryíb-

ftomus Orat. ly.Amcmam concordiamq; &Nemefim

alioíq; Deos,an vero íelegerint Calchedonii hancDe-

am in nummis Alex. Severi, ut oftenderent illa fum-

pfííTe vindicbm de impuro & crudeli Elagabalo.

Ciani,quorum fepe meminimus,urbem habuerunt,

cui nomen Cios, fiiitq; emporium non procul acco-

lentis Phrygiae.Ax Шт. libj.cap.40. Ergo non ea fuit,

quam cepit Philippus Macedonian Réx, &cujus are-

am dedit Prufise genero, quam a fundamentis erexit

alter Pruíias priorisíilius,ab eoPruiiadem appella-

tarn, quae fita erat adHypium fluvium, ut iparfim

protulimus : led hoc oppidum dictum erat Cieruma

Memnone. Bb 4 Num-

39» BITHYNIA,

NummusCianorum cum AlexandriSeveri capi-

te ex una parce praefert, ex altera im Er?. k^utI-miou

Kixvàîv , fub Pr<etore Crat'ippo üanornm , cum Diana

Ephefia,& adminiculis cervis ad denotandum in eo-

rum urbe ejus Diana; cukum, qui frequens erat in

Afiaj confiniumquc Provinciarum traftu. Cemis au-

tem nomen к^итя, id eft ufurpari, Archontis loco

in Bithynia; Provincias urbibus a tempore Caracal-

lae,quem Magiftratum hujus Imperatoris permiflu

mutatum fiiiitefupra obièrvavimus.

Nicaeeniès ut Alexandrum Severum optimum

Principem iïbi demererentur, iùos ei nummos cude-

runt plurimos, inter quos hune ièlegimus habentem

in avería ejus capitis parte NWéav, Nkteenfium, cum

Harpocrate dextram ori admovente,la;va cornuco

pia gerente, ad ejus cultum cum aliis Diis in eorum

urbeindicandum.

illi pariterJuliœ Mamaeae Alexandri Severi matri

nummos fignaruntcumeadem épigrapheümatéw ;

ièd cum ara,cui duo bovum capita font impofita, ad

declarandum pro ejus fàlute iàcrificium rite in eo

rum urbefacbmfuifTe.

Nicomedieniès ut Bithyniae Provincia; Metropo

lita; in dicandis fais nummis novo Imperatori Ale

xandre Severo non morati funt cum hoc lemmatc

HikomSew ß>s Nit»«cça>v. Imperator paludatus in e-

quo, pacificatoris habitu,firaftra haitam gerens,ad

denotandum ejus ex Syria,poitquam Parthos bello

repreffîiîètjin urbem reditum.

Prufiei ad imaOlympi montis fiti,procul dubio faos

nummos Alexandra Severo percuflèrunt,ièd illi ad

nos

ROMANORUM PROVINCIA. 393

nos haud pervenerunt, licet iítíus Imperatoris fine

fréquentes, utpote qui annos 14. regnarit ; fèd ejus

loco nobis Saluftise Barbias ОгЫапаг rariffîmos ex

hibent cum épigraphe £*лл. B«f/3. Of|3<«V* cw, &in

parte avería Щоиааешу,^ги/^огшщ cum Teleíphoro

ítante.

SUßMAXIMINO ejufque filio Maximo, quem

Cajfàrem appellaverat, nihil ab Hiftoriae Scriptori-

bus in Bithynia geftum comperimus : porro illius

Provincias Populi, illisut qui Imperium Romanum

gubernarent, fuis iis nummos more iolito dicarunc

Juliopolitœ patri& filio non modonummos per-

cuíicre, fed eundem typum utrique confêcrarunt,

nempe ХаиКюпоЬпмЗиНороИгагит. Aquila íupra ful-

men roClro coronam geftat, Jovis & imperii fym-

bolum,Jovis quidem infiftens fiilmini, nempe Aqui

la huic Deo in bello contra gigantes fülmen miniftra-

vit: Romas vero infigne eft Aquila, roftro coronam

gerit ut ièmper vi£trix : alludentes Juliopolita: ad

Romanos,qui Severonummum cuderuntcum épi

graphe,^/ Imperatoria cum fulmine pro typo Cia-

ni ad amnem Cium in Bithynia fiti,Maximino num

mos fignarunt cum inferiptione Kwuv, Cianorum.

In hoc figura virilis ftatnudacüftrophiodextraex-

tenía, finiftra vas magnum tenens; analicujusDei

patrii effigies,cujus fingularis eft apudCianoscultus.

Nicaecniès per fiios nummos Maximino Impera-

tori gratulantur, hic vero íiib Prxtore Antiocho cu

ius eft, En.C'M.¿vrio'3¿ow Unuci¿a>v,cum non amplius

fummus urbis Magiftratus elîèt Archon, ut íupra

diximus.Typus exhibet duas lampades vexillo inter

Bb 4 medio

39+ BITHYNIA,

medio.Lampades autem illae adDemetria feftaCere-

ri dicaca, cujus Dea; fummus erat in hac urbe culms,

fpecbnt. Vexillum vero in ea urbe ftationem eíTe le-

gionariorum quorumdam ad Provincia; cuftodiam

contra barbaros, ut ßepe indicant tria figna militaría

in nummis Nica;enfium, ut videre eft in noftro libro

de nummis Grœcis.

líti Populi non íblum patri,ièd etiam Maximo ejus

filio,fuos nummos percuiferunt plurimos,inter quos

hunc íelegimus Ntucaém; Nicœenjïum. Imperator palu-

damento ornatus in equo , dextra haftam tcnens.

Hax videtur ítatua equeitrisMaximini in quodä pu

blico loco ob aliquodbeneficiu ab eo acceptu pofita.

Nicomedieníes ut Provincia; Metropolita; num.

mos Maximino & Maximo ejus filio cuderunt,patri

quidem cum hac infcriptione : NiKonnSéow S)s üsamcfav,

& Cerere capite velato itante , dextra (picas , íini-

ftra fàcem gerente. Нагс Dca peculiari cultuab

illis colebatur. Siquidem Libanius in vitafua de

Nicomedia loquens, eam Cereris oppidum appel-

lat. Maximo autem appofuerunt eandem epigra-

phen cumnave velo expanío,ad denotandum urbis

íiía; fitum.

Prufeorum ad 01ympum,fi Maximini défunt ha-

£tenus nummi,nobis (lint íaltem ejus filii Maximi ííi-

perftites,nempe Uçovaakoov, cum Pallade galeata ftan-

te,dextrapateram, fíniftra haílam gerente, pro pe-

dibus clypeus. Dea íiii cultum apud Prußeos indi-

caí, patera vero, quam tenet, (acra pro iàlute Maxi-

mi ipfi fa£fca demonítrat.

Prufieniès adHypiumvicinorum fiíorumexemplü

* . fecuti

, ROMANORUM PROVINCIA. 39Г

íccuti Maximo Caeiàri nummos percufferunt; fed

cur illias Principis moneta magis vulgaris íit,quam

patrisMaximini,an ipfè aPopulis amaretur & parens

odio haberetur.lllorum nummi cumMaximi effigie,

in avería parce prsefèrunt Щбшктщояшии, & ca

put Apollinis ad denotandum quidem ejus in urbe

cultum, ièd ut videtur ad Maximijuventutem allu-

dentes,quod ille Deus,juvcnis ièmper depingatur.

Sub Gordiano ho nihil in Bithyniaabillo geítum

diícimus, niíi quod nummi inhujusímperatoris&

Tranquillinae illius uxoris honorem a quibufdam Bi-

th ynia; populis cadati occurrant, quorum deícripti-

onem oculis veftris fubjicimus.

CalchedoniiGordianoPio &Tranquillinge inter ali

os Bithynise populos fuos nummos dicaiïè videntur,

cum ii iint potius,quam aliorum iùperffites:unus Im-

peratori inicriptus hzhQt)kaX%xiïom'w>CalchedomQrum,

cumlyra Aporiinisfymbolo,quod a Mercurio acce-

pifte fàbulantur. Eadem Epigraphe in Tranquillina

legitur, ièd pro typo exhibet triremem Praetoriam

cum remigantibus ad indicandum ejus ad mare fïtu.

Ciani haud dubie Gordiano nummos cuderunt,fi

Trâquillina; ejus uxori fignatosreperiamus,quicer-

tc rariores funt,cum Auguftarum nummi, ut iolet,

minus fréquentes habeantur, & praeièrtim hujus fc-

mina; Principis,quorum Latini,id eft: aSenatu cadati,

inter rariffimos ab Antiquariis reponuntur : Hi vero

Populi in fuis pofuere KwZv, Cianorum,cum Hygisa

ftante ièrpentiq; efcam porrigente,cui iacra pro Au-

guita; íálute íe faceré demonítrare volebant.

NicaseníesGordiano &Tranquillina; fuam gratitu-

dinem

as* BÍTHYNIA,

dinem teftari cupiences, utrique nummos iùos obtu-

ierunt, ÍM in parte avería Imperator ipfè habetur in

equo,quem Umv ^стопой* Nnuciéa», equum humano

pede appellant, in dexteriore tenet bacuíum,cui ícr-

pens el t insolutus, yEícuIapi mutationem denotan-

tem. Hic,nempe Deus urbis eorum praeíes, Impera-

toriineam ingreííb, dum e MocfiainSyriamtran-

íiret, íanitatem longsvam pollicetur. Nummus ve

ro Tranquillina; praefèrt NKaiéuviNkaenfium, cum

Pallade ftante,pateram dextra, hevahaftam geren

te, cuiproconjugelmperatore iè íacra faceré, ut fit

illa Dea vicfcoriarum ejus affiftrix dénotent.

Nicomedieniès ad Gordiani & ejus Tranquillina;

uxoris gratiam fibi demerendam utrique nummos

tánquam Metropolitas fignarunt, Imperatori qui-

dem cum inicriptioneN/xo/w&W A* Necoxefw, cum fi

gura galeata ad aram ex averío Imperatore, palu-

dato ftante, intermedio ièrpente ere&o: in vértice,

aquila & templum 4. columnarum. Ad originem

urbis ípeftat hie typus; figura galeata Nicomedes

eíTe videtur ut conditor, &Gordianus forjan ut re*

ftaurator : terpens & aquila, locum defignantes

templum Deo nempejovi civitatis cuftodi,ut alias

diximus inPrufia Venatore. Tranquillinae veroea-

dem épigraphe N1^4S¿a>v Sis Nía^a»-, cum Cerere

velata fiante, dextra ípicas, lasva tœdam gerente,

alludunt Auguíbe, cum Ceres fit precipua civita-

tis Dea»

SUB PHILIPPO Bithynia; res admodum ob-

ícuraeíiint,ipíbrum Provincia; Populorum nummi

illi &Otaciliae Severa; ejus uxori, ceu filio ejus Phi-

Uppö Csfàri nobis fuperftmt. Adria

ROMANORUM PROVINCIA. 397

Adrianothyritse quorundam beneficiorum ab

Hadriano conditore acceptorum confirmationema

Philippo obtinuiflê videntur, cum illi nummos ex

aere Maximo cuderint ¿m Avç. Za^eirwe A<>£. a.

ASfiweQriçeÎTœv, Sub Aurelio Socrate Archonte primo

Aarianotberitarum,cumlmper2tore in equo ad bel

lum proficiícente- Id eft quando cumPerfís pacem

momio Gordiano juniore iniic. Adrianothyritae

cum Archontes Magiftiatus ex inítituto accepis-

íent, eos pro Prastoribus utin omnibus fere urbibus

mutatos vidimus, confèrvare voluerunt.

Nicasenfes ièduli erant in fuis nummis Impcrato-

ribusnovisfignandis: ecce Philippo patri cum épi

graphe AvyovdTtxEivnçixNiKccia>v,AuguJtea Severea, id

educenamina Nicœenjmm, cumduabusurnis,inqua-

libetpalms ramus. Nicaeeniès horum cercaminum

memoriam revocant,ut iè Romanis Principibus ad-

duâros dénotent. Nummos pariter Philippo juniori

coniècrarunt Nikxism, Nkœenjium, /Eicuiapio& Hy-

giíea ftantibus, Teleíphoro intermedio, ièligentes

Deos iànitati Cœfàris Philippi invigilantes.

Nicomedieniès toti familia; Auguftae fuos dedi-

cant, patri quidem Philippo cum hoc lemmate

HinofxsSfOÉV ht Ндефв», cum templo o&o col umna-

rum.in cujus adituaquila& forte íérpens templum

id oäophylon, videtur eíTe illud , quod Septimip

Severo erectum fepius diximus, aquila& íérpens

adurbisoriginemlpecbnt. Otaciliae nummi exhi

bent UiKcwSea» Su ¡Níaxofoy, cum capitibus Ofiri-

dis &líidis adverfis ad eorum cultuminurbede-

notandum; íedPhilippum fibi pro Ofiridi, & Ota-

ciliam

398 BÍTHYN1A,

ciliam pro Ifide tune efle. Philippo autem juniori

eandem fignant infëriptionem Nw^W S>s Nea^á-

qm, cum trireme, velo & remigantibus inftrucb,

ad notandum íemper fibi paratas ad Ca;{àris illius

obíéquium habere.

Decius non tertiamTribunitiam poteftatem eft

aífecutus,quarefubeoBithynia;resfunt parum no

tas,- aliquot fuperíunt illius Provincia; populorum

nummi, quos exhibemus Ciani ut Decio & ejus fi

lio QJierennio obíéquium fuum teftarentur: hinc

patris effigiem , inde epigraphen KiavSv, Cianorum,

cum capite QJHerennii ílib imagineDei Luni, cres-

cente Luna ornati , ad declarandum Luni in urbe

fuá cultum, fub cujus effigie QJHercnnium venera-

bantur.

Nicœenfès familia; Decii gratulantes, ipíi, Etras-

cillae uxori & Hoíliliano filio nummos fuos dicarunt,

Decio quidem hac épigraphe -.N^a/eW, Nicœenfium.

Adíiint tres Charites n udas, adcultum Nicseae deno-

tandum. Eteocles Orchomeniorum Rex Gratiarum

templum extruxitapudStrabonem.Etrufcilla vero

cum hac inícriptione : Ы hpséov Neverow,fub Ari-

ftea Nic£enJium,iàGd} Frœtore, cum Baccho dex-

trapoculum, laeva Thyrfum gerente. Bacchus au

tem a Dione Chryíbftomo Nielse, au.

äor nempe civitatis. Hoftiliano denique Decii fi

lio Nicasenfes, nummosprofèrunt cum hoc lemma-

re : Vlautiéw & pro typo, Serapin dextram coram

ara erigentem,& laeva haftam gerentem, cujus jam

in Otacilia imaginem, ad indicandum in urbe cul-

tumfuum.

Nico-

ROMANORUM PROVINCIA. 399

Nicomedienfès fuosnummosDecio & Etruícil-

. lsejusconjugiinículpferuntadeorum benevolenti-

am íibi conciliandam. Deus quidem N/xe^Va* Sis

NoûûkÔçoûv, cummuliereícopulisiniidenteutraq; tem-

plum füftinente. Нагс íéraina genius efturbis illius

íitum denotans ; duo autem templa Diis civitatis

Prafidibus erecta. Ecrufcilite vero im Erçj E#«y*W

HtKOjxtiSsiuv Sis Nsoûxéçuv, fubïrxtoreHermogeneNmmedi-

enßum bis Neocororum, cum Fortuna in templo quatu

or columnarum. Nummus non modo ejus cultum

Nicomedia;, íed illius templi fbrmam demonftrat.

GALLUS Voluíianum filium ad Imperium con-

fociavit, fed breve fuit &ad duos annos non perve-

nit,ita,utdeBithynia; rebus fub iis nihil apudHifto-

ris Scriptores occurrat, porro plurimi ejus Provin

cia; Popujorumnummi nobis fuperfunt.

Ciani ordine alphabetico prodeunt primi fuos

nummos Gallo profèrentes K<«v¿Sv,cum Plutone íe-

dente dextra extenfà, \xvz Biíiileum imperii fui fym-

bolum gerente; ad demonstrandum in urbe fuá

cultum, quem a Nicomedienfibus habuilfe dénotât

idem typus ab iis in nummo Philippi junioris ex-

preíTus.

Nicaseníés Gallo & Voluíiano ejus filio num

mos dedicarunt, Gallo quidem cum hacinfcriptio-

ne: N&ciiémNicaen/ïum, cum Imperatore paludato

in equo decurrente, dextra haítam, quem fie depin-

guntabbellü contra Scythas proficiícentem, illi vi

ctoria augurantes : Voluíiano autem cum ea épigra

phe: N<x««W cumtribus nudisCharitibus, cujus jâ ty.

pum

400 BiTHYNIA,

puminDecio retulimus, ad earum inurbeiuacul-

tumdeclarandum.

Nicomedienfès ut Provincias Metropolitas prom-

ptiièmpererantad íiiá erga novos Imperatores be-

nevolentiam pernummos denotandam ecceGalli ex

una parte effigies, & in avería Nmc & Nteitjfa» cum

Apolline nudo ftante, dextra plectrum, lasva 1угж

cippo impofitae innixa, ad ejus cultum in urbe fua ar-

guendum, quod foli nummi nos edocent. Volufiani

veronummus praefert Ninupnätw Sis NWfav in co

rona ex lauro contexta j in teftimonium foriàn áu

rea;, quam illi in adventu ad Imperium obtulerant,

ut íolebant Provincia;.

Prufiei volentesetiamfibi Galligratiam concilia-

re,iùos pariter nummos illi protulerunt cum épigra

phe ïiçovootw, & Securitate Dea fëdente,dextra Sci-

pionem, finiftra ièlise innixa caput iùftentante, ad

denotandum iûb hoc Augufto per imperium fècuri-

tatem.

Sub Valeriano Scythœ Bithyniam ingreffî earn

depopulati iùnt,& Nicomediam ceperunt atque in-

cenderunt,quam multis |anteabeneficiis Imperator

cumulaverat, ut viderc eil pcrNicomedienfium&

Nicaeenfïum nummos.

Nicomedienfès Valeriano gratulabundi,quod in

ter beneficia fibi ab eo collata Neocoriam tertiam

conceffiffet certamina, non modo in ejus honorem,

ièd in filiorum Gallieni&Valeriani junioris memori-

amcelebrarunt : teftes iùntnummi ièquentes, caput

Valeriani ex unaparte referentes& häcepigraphen

ex altera Nw/wto hs Nfe^av , Imperator pa-

ludatus

ROMANORÜM PROVINCIA. 401

ludatus in equo cúrrente cum haita. Hicnummus

exhibet Valerianum Roma exeuntem , ad bellum

contra Perias proficiicentem ; cum tantum Nico-

medieníestunceíTent bisNeocori, primum ab Ha-

drianoràcb',&iècunduma Commodo, ut.fupra de-

monftravimus.

-

.

.

Pars IL Ce BITHY-

4oa BITHYNIiE URBES.

BITHYNLE URBES

CLAREE ÉT NUMMIS ILLUSTRATE.

ADRIANE.

ADRIANE, unde Adrianenfes, vel Adriani

Suidae,UtinquiC,AJf<«vc< nchis MwnW, тщя vt>

&,Ш«е. Adriani, urbs Myíiae, quae^nunc Bi-

thyniavocatur. НагсаЬ Adriano Imperatore con-

dica,utnomen ejus perfuadet; fed an fúndamenos

creáa, aut íüerit quasdam alia urbs ab со reftaurata,

prorfus ignoratur.llleobamorem,quo Antinous е-

jusamafius exBithynioBithynis oppido oriundus,

Bithyniam,quae erat Provincia Populi Romani con

tra Pamphyliam Caeíaris permutavk, & earn muí-

tisbeneficiis locupletavit , plurimifque urbibus au-

xit,pra(ertimNicomediam&Nicœam terra motu

coilapías inftauravit. ExEufebio.

Nummi Adrianenfium hi funt. Alter (vide in

Hadriano)praefèrt capita M. Aurelii & Commodi

advería,& in parte poffica,«riM. to*%mg*>&eXr A«

rc0. Afyuttéwjùb Marco Alexandra Archonteprimo

herum Adrianenfium i Mercurius ftans dextra ex-

tenfa,finiftra caduceum:ex adverfo fluvius mulie-

bri facie dextra innixus urnœ aquas vomenti,pone

earn arbor. Mercurius fui cultum inurbe,ftuvius

Alius fitum indicated cum fit muliebri facie, ilium

íc exonerare in alium dénotât.

Alter

ч

BITHYNI/E URBES. 403

Alter exhibet capita M. Aurelii & L. Veri ad

veran cujus pofteriori parte legitur /TrîAotWcuAw«,

Afâ. А. те. Ai hfycnSùv, fub Lucio Apoïïmari Archon

teprimo iterum Aärianorum; Mercurius ftans dex-

tra crumenam, finiftra caduceum gerit. Idem Mer

curius fui cultum arguit ut iiipra, crumenam tenet

utcommerciorum Deus, Vide in Septimio Severo in

Caracalla.

Avt. QuttAfçiciiçç Г«Л»^«£" Oucthwotvoí ¡Ксе/з-«^. aeßß&

Tria capita nempe Valeriani fenioris inter Gallic

num dexteriorçm & Valerianum juniorem a fini-

itris; in parte poftica, Ntwptiiewv rçis Neawpv, tres

urnae cum palmk Hjc vero nummus Nicomedi*

enfçs aValeriano Neoçoros ter fados fuiiîè nos edo*

cet, quod confirmant tres urna? certaminum cum

palmae ramis, triave templa in eorum honorem ere*

Ш, fequentes hujus civitatis in Galieno nummi

demonífcrabunt, ас nobis eorum certaminum nomi*

na indicabunt.

Niçseeniès licet nullam in nummis iliis Neoco-

riam acceperint,tamen in hoc iè aValeriano obtinu'

jileuteademcertamina, quae in ejus & filiorum ho*;

norem a Nicomedienfibus celebrare permiiërat ea*

dem íibi ínftituenda concentrât, eorumque nomi*

na, nifi illa in nummis fuis coníignafTent, ignorare»

mus. Eadem capita, & cadera épigraphe in illis,

quae in Nicomedienilum nummis,- pars vero avería

цеуч;ш a^ôûv Nimiéuv, щахworum óptimomw, ícili»

cet Principum, Nkœenfiumi tres игпаг cum palmis.

Per hune nummum Nicomediçnfïum & Niça?enfr

um certamen in Valeriani cum filiig honorem in*

Cc2 ititu

'404 BîTHYNIJS URBES,

ftitumm, maximorum & optimorum Principum

nomen tuliflè didicimus.

Galienus in nummis Imperator& Auguftus ар-

pellatur; communicata eimox a Valeriano pâtre

Tribunicia poteftate,quare a Bithynis Nicomedien-

fibus, cum eflent adhuc tantum bis Neocori, illi

funt percuffi nummi cum ejus capite, & in avería

veroNíxojuíjíráv ¡¡еЯющт, cum illius figura in equo

decurrente, hafta infigni, cumnempeadtutandam

Galliam proficiíceretur. Capita Valeriani &Galieni

advería, in quorum parte pofteriori NumwUuv rçis

NíMitouMv, cum tribus templisíex coiumnarum, quas

Nicomedienièster aValeriano fa&os fuiíTe Neoco-

ros, turn vox Trie, cum illa tria templa demon-

ftrant. Medium Valeriano patri, in cujus aditu ftat

illius ftatua,& inaliisduobus ara, pro quorum íalu-

te,nempe Galieni&Valeriani junioris, ßcrafiebant.

Nicomedieníes non modo Galieno Imperatori,

íedSaloninaeejus uxori nummos confecrarunt. En

unum cum illius imagine, & in avería parte N<vCjuj)-

Sswtys Níu)Ko'f»v, cumlfid. Phariautraquc manu ve

lum tenente,qui hos Populos ter Neocoros effe indi-

cat. Iiïs autem ejus cultuminhacurbearguit,(îcut

jam in Otacilia Severa obièrvavimus. Populi Deas

ßepiuspro Auguftarumtypis,quas iùb earumima-

ginibus plerumq; depingebant,ièligere ibliti erant

Nicœenfès cum aValerianoludorum celebrando-

rum facultatem obtinuiffent, earn quaíi a Galieno

utpote ad Imperii consortium affumto , ctiam ha-

buiflènt, ipfi gratulantes nummos cudere cum

illorum nominibus, nempe apicton MEricmN

-

N1-

BITHYNIiE URBES. 4oï

NlKAlEaN.tres urna; cum palmis,ut in nummisNico-

medienfîum.

Prufîenfès adHypium fùos etiam nummosGa-

lienioiniculpièrunt; & ut illi melius gratularentur,

Salonini ejus filii caput in avería parte pro typo ex«

hibuerunt, populorum ièrvata épigraphe Щеипетр

vtços vTfloi , pro qua voce ultima Triftanus Що&Ь<*

legit Prob'mo, & Pruíienfium Magiftratum. quem"

dam male exiftimat. Tom. 3.^.90.

С с i in-

INDEX

AUTORUM VETERUM

ET

RECENTlUM.

A\ LIANUS.■*"J Appianus.

Appiileius.

Arrianus.

Afconius.

Athenauis.

Aurelius Vidor.

Dio. Caffius.

Cicero.

Claudianus.

Cornelius Nepos.

Diodorus Siculus.

Diogenes Laertius.

Dionyfius Alexandrinus»

Eufebius.

Eutropius.

Florus.

Fulgerttîus.

Glandopius.

Goltziiu.

Herodotus.

Hénnenges.

D. Hieronymus.

Humerus.

Julius Саг£ц\

Jofephus.

Juitinus.

LiliuiGiraldut.

T. Livius.

Lucianas.

Lucius.

Memnon.

Morelliur.

Orofius.

Patinur.

Paufanias.

Periplut Pont. Euxift.

Petronius.

Photius.

Plinius.

Plntarchus.

Polybius,

Polyenus Stratg.

Probus.

Reineriuf Reinecciur.

Salmafiut.

SaluiHus.

Segninus.

Servius in JEneid.

Spanhemius.

Strabo. i

Suetonius.

Suidas.

Tacitus.

Tolliui.

Triftanus.

Vaillant Joan.

Valerius Maximiis.

UJferiuT.

Xenophon.

Xiphilinus.

Zozimus.

IN-

-4

Ss-, У%VA'//1 u£»>V»vö>> '-ff- wOi45»<ЙЛ45» VWVC*W

¿ «VS »YS *"í «YS iYjï .Y* .

INDEX

NOMIN UM ET RERUM.

A<

A

, ^CHßMENIDAKUM

flirpii OrigO. 2

Achao Mithridatesconceditfi-

liam inuxorem. 42. A Sar-

dis capitur, & ab Antiocbo

cxcniciatur. 42

Adrianut a Lucullo in Cappa-

dociam mifliis eft. 119. Par

tem exercitus occidit , par

tem fugat. 120

Alexander Magnus, Philippo

patri fucceslit. Prcclio ad

Granicum Darii exercitum

profligavit, & Afiam mino

rem fubjugavit. 29

AlexandriniGàllos exThroa-

de ejiciimt. 313

Archelaut victus Sylla, fugit

Chalcidem. 71

Amaflrit , Dionyfii Heraclex

Tyranni vidua : Zipoetes

earn in uxorem duxit 301

Amyßt,Gobriae filia, uxorDa

rii. 3

Annihal confugit ad Prufiam.

326. Confilio arma Perga-

menorum fuperavit. 324.

С

Romani ad Prufiam mitfunt

Flaminium, ut Annibalem

depofceret.í'íí'^. Annibal po-

fleaquameft nuntiatum,mi-

litcs Regios in veftibuloefle,

venenum popofcit. 325

Anonymus. Quis loco Artaba-

zis regnavent ignoratur. 9.

Si Ctefix& Artaxsrxis Mne-

monis medicus fuitregnum.

ibid. Nomen Regis.qui Ar-

tabazi fucceflit, deperditum

eft. ibid. Undecim Reges

Ponti fuifle ex eorum num-

mis judicatnr. n. Quot au-

nis regnaverit. Anonymus

quaeritur. ibid.

Anonymus,lg\\ot\\s nomen hu-

jus Regis Bofphori, 276.

.Qusenam Bofphori amplitu-

do tempore Romanonim.

277. Bofphorum & Sarm 1-

thiam Aflaticam duo fuifle

regna oftenditur. 277. iEra:

regnorum Bofphori <Sc Sar-

matia; exponuntur. 278

Antigpnut Mithridatem occi-

c 4 d re

408 INDEX NOMINUM ET RERUM.

dere juffit. 30. Caffandro &

Antigono fimul bellantibus

regnum Ponti recuperatMi-

thridates. 31. Antigonus Mi-

thridatem occidit. 3. In proe-

lio interfectos eil. 34

Antonius Triumvir, Bithyni-

ara in Provinciam Roma-

nam redegit. 234. In Arme

nian! venit ad bellum Arta-

vafdi. 225. AdPraafpa venit,

earn oppugnar. ibid. Pole-

moni Armeniam Minorem

dedit. 226

Antiochus vincit Prufiam. 321.

A Romanis viftus eft. 323.

Decefsit cum annos 6. re-

gnaftct. 330. Succefsit Uli fi-

liusAntiochus Eupator.iW.

Antiochus Soter,filius Seleuci,

fuccedit patri ejus. 35. Mor-

tuo in Syria, fuccelsit ejus

filius Antiochus.cognomine

Heus. 39. Laodice,fiiia Mi-

thridatis, uxorAntiochi 40.

A Diogneto addufta Laodi-

ce ab Antiocho magnifiée

excipitur. ibid.

Antiochus priufquam in Anti-

gonumirruptionem facerct,

bellum adverfus Nicome-

dem inftituit.305. Pugna abf-

que effeclu. ibid. Pace cum

Antigono ei Macedoniam

cefsit. 306.

4pa»ii«,Pnifias,Philippi Ma-

cedonum Regis filiam ducit

in uxorem. 317

Apviur Cledius, ad Tigranem

Lucullo miflus contra Mi-

thridatem. 127. Antiochiam

rediit, & ad Imperatorem

regreffus. ibid. Iterum &

bellum cum Tigrane geren-

dum apparuit. 128

M. Aquilius nepos Confuí, de

Anftonico triumphavit, 58

Pepernœ fucceflor. ibid.

Archelaus Prafeftus Mithrida-

tis, in Achaiam prsemiflus.

83. Athenienfes amicos Ré

gi reddidit. 83- Ad Chalci-

dem fugit. 86. Archelaus

in Bseotia movit in Mithri-

datem. 104

/fräw«i».r,morruo Dario,fuc-

cefsit in Regnum. 5

Arrianus Philofophus, ex Ni

comedia oriundus. 376

Ariarathes Cappadociae Rex

4. Mors : filium admodum

puerum reliquit, 36. qui in

prœlio occifus eft. 57

Ariarathes ab Afia revocat a-

vunculum Ariarathis junio-

ris. 69. Viclus a Mithridate

e Cappadocia pellitur. ibid.

Multas gentes e ditione Mi-

thridatis redigit. 84

Ariathias , Mithridatis filius,

morbo obiit. 85

Ariobarzanes, Mithridatis fili

us, Phrygiae Satrapix ab Ar»

taxerxe praficitur. 18. Mi

thridate mortuo,regnoPon-

ti potituseft.20. cumLace-

demoiiiis& aliis Gratis Ъе1-

ligerat contra Artaxerxem.

ibid. Autophradatis Adra-

mittium oppugnans, cLif.

Геш

INDEX NOMINUM ET RERUM. 409

fem pervertit & fpoliar. Arfaces , primogénitos Darii

nothi, Ionia; Praifcctus fuit.21. Cogit Autophradatem ab

Afsi, & Cotym a Serti urbi-

um cbfidione defirtere. Da-

tames cum Ariobarzane init

amicitiam.ditiones Ochi in-

vadit 23. Ariobarzanes de-

functus ert. 28- Ariobarza-

neni idem fuifle acMithri-

datem probarur. 36

AriobarzancmCappadocesRe-

gem eligunt. 70. Sylla mif-

fus a Romanis& Ariobarza-

nem appellavit Regem. 71

Reducbs eftCaifiojufluRo-

mano in Cappadociam. 72.

' Ariobarzanes queritur Ro

ma de retenta fibi a Mithri-

dateCappadocia. 98

Ariobarzanes mifllis a Senatu

adNicomedem, adregnum

rcftimendum.346. Eumre-

ducitiuBithyniam & ille in

Cappadociam: 347

Arißonicus,mimicus Romano-

rum ; Licinus contra eos

mifliiseft.57.Perperna viclus

& captus eft : relervatur de-

cus triumpho Perperna:, A-

quilius deAriftonieotrium-

phavit, port tritunphum in

carcere ftrangulatus eft. 58

Ariftonicus Eumenis Pergami

Regis tilias nothus ex pellice

Ephefina , Parthorum re-

gnum invafit. 340. Craflus

miffiis contra enm. ibid. Sed

vicias & vulnere mortuus.

341. Perenna faperat & capit

Ariitonicum. 341

15. Cyrus contra Arfacem

bellum intulit. ibid.

Arßf,£ci\ Arfamenes, Rex Per-

farum, Ocho patre mortuo,

conftitutus eft. 27

Artabazet, Ponti Rex primus

i.Filius Darii & Amicx : ha

ie Darius regnum conceflit.

3. Hujus currus a viclore

Pompeio in triumpho ejus

de Mithridate translatuseft.

7. Praeeft claffibus Xerxis ad-

verfus Graxos. 7. In prcclio

Salamine pugnans cadit.

ibid, lncertum eft,quot re-

guaverit annis. 8

Artavafdei Rex Armenias Ma-

joris, ab Antonio debellatus

eft, 22;

Artavafdes Rex Mediae, Pole-

monem mifit Antonio, ad

amicitiam comparandam.

22;

Artaxcrxet Longimanuf, re-

gnavit 41. annis. 12. Grxci

bellum adverfus cum gere-

re pergunt. 16

Artaxerxet Mnemon, Perfa-

rum Rex , obiit : cui Ochus

filins fucceflit. 22

Artheas , antiquiffimus Rex

Ponti. 1

Afander;cui tutelam Boíphori

credideratJoj.Pharnaces in«

trat in Bofphorum,afc Afan-

dro vincitur& necatur. 203.

& 208. Mithndates bello ap

pétit Afaudrum, pugna cum

Ces Mithri-

4ю INDEX NOMINUM ET RERUM.

Mithridate vidus fuit & ос- undique oppugnat.2i.Prœlio

cifus. 209. Decern tiirribus

munit contra Nomadum in-

curlîones.210. NonRegis fed

EthnarchxBofphori nomen

aflumpfit. ibid, inedia mori-

fuit fuperatus ab Agefilao.

ibid. Artaxerxes Autophra-

datem in Cappadociam mit-

tit. 25. Authophradates in

Phrygiam fe recipit. ibid.

tur. 210. & Bofphorum Di- Autolycus, qui Sinopen condi-

nami uxori relinquit. sr. dit,ftatuam fibi dedicat. 130

Nummi Afaiidri. 212. 214.

Afclepiodorus, index confpira- В

tionisinMithridatem. 89 T>ELLUMMithridaticum ñ-

Aftydamas, corporis vires & *-* nitum eft. 95

edacitatcm coram Aribbar- Bellum Mithridatis cum Ro-

zane experitur. . 28 manis per annos 46. dura-

Attalus venitRomam. 45. & vit. 174

miifiis a fratre, in Senatum Berenice fororMîthridatis,po-

ingreíTus , de de Pharnacis culum veneni fumpfit. Ï23

queftus injuriis. 48. Cogno- Berenice uxor Herodis & Po-

rninatus Philometoris. 56. In Iemonis. 241

Afiam venit, Gallos devincit Bias Rex Bithynia;, filius Boty-

&exTroadeejecit. 3Г3 ra^patre mortuo regnat.300

Attalus.fraterEumenisPerga- Profligat Macedones duce

mi Regis &fuccé(Tor. 330 Calantho. ibid. Mors ejus

Attalus Prufia debellatus. 330. ibid.

31. 32. Magnum exercitum Bithynia defiriptio, fituatio, il-

cofigit. 333. ClaiTem Athe- but limites, varia nomina, a

nasus Attali frater adduxit. quo nomen fumpfit. 295. 96

334. Agrum Prufiae popula-

batur. ibid. Legatos tres mi-

fit Senatus, bello finem im-

pofuerunt. 335. Adamus Rex

Afiae Pergamenus, regnum

teftamento rcliquit Populo

Romano. 340

Atlilius , Romanus Senator,

profugus ad Mithridatem,

in amicitiam ejus receptus

eft. 151

Atofa Cyrii filia.uxor Darii. 5

Authophradates Adamittium

97

REGES BITHTNIAl.

i Daedalfus. 298

г Botyras. 299

3 Byas. 300

4 Zypœtes. 301

5 Nicomedes I. 304

6 Zelas. 309

7 Pruliasl. Claudius di-

cbis. 311

Я Prufias II. filius Zelae

33»

f Nico-

INDEX NOMINU M ET RERUM. 411

9 Nicomedes II. Philo-

pator. 340

10 Nicomedes III. Epi-

phanes diftus 345

Bitbyniд,а Nicomede fine libe

rie defimclo, teftamentore-

liéla Populo Romano. 358

Bithynia redadla eft in Provin

cial!]. 354. Aurelias Cotta

iniffiis eft.ut Bithyniam tue-

rctur contra Mithridatem

ibid.

■Qnot annis regnum Bithynias

inquiritur. 355

Stemma Regum Bithyniae.

356

Eventus Bithyniae Romano-

rum Provincia;. 357. Sub Ali

as Proconfulatu & Prastoris

regimine. ibid.

Bithyniae varii & plurimi Po*

puli Nummos Imperatori

Caracalla dedicarimt.382.83.

84. 85. Macrino Hadriano,

■ 386.87-88-Eliogabalo. 389

Bithynienles ordine alphabeti-

coNummorum in honorem

AlexandriSeveri a Bithynias

Populis cuforum. 390. ad

394. Gordiano Pio, Valeria-

no Philippo.

Bithyniae urbes clarae&Num-

mis illuftratae. 402

■ Bitoviui Gallus, Mithridate ro-

gante,eum perfodit.173. 190.

REGES BOSPHORI.

1 PharnacesIII. 187

2 Лlander. 207

3 Darius. 216

4 MithridatesVlI.

5 Polemo I.

6 Pythoridis Regina. 232

7 Polemo II. 240

8 Mithridates VIII. 246

9 Cotys,Thracix,dein-

de Armenia;mino*

ris Rex. 249

10 Cotys. 255

11 Ininthimaevus. 263

12 Rhefcyporis I. 268

13 Rhœmetalces. 273

14 Anonymus. 276

15 Cotys. 279

16 Rhefcyporis II. 281

17 Rhefcyporis III. 286

Reliqui Bofphori Reges Ano

nymi. 291

Bofphoranorum Regum pro

genies fub Philippo extin-

guitur. 291

Bofphoranorum Regum Hem

ma. 292

Botyras fuccedit Didalfo, ot

e|uscreditur filius. 299

Brittur naves Metrophamis

infeftat. 83. Scyathum expu-

gnavit. ibid.

SAR. in Cappadociam

**** venir, deindein Pontum.

197. Pharnaces mifit Legatos

pacem poftulantes. 197. Ju-

betPharnacem aPonto rece-

dere & alia refiituere. 198.

Non longe aPharnace caflris

Caefar caftra metatur. 200.

CommiíTa pugna fuperat

Pharnacem & ejus caftra oc

cupât. 201. Manubias mili-

tibus

4<з INDEX NOMINUM ET RERUM.

tibitsdonat. 203.Tropheum

iibi erigit. 303. Dat Bofpho-

ri regiium Mithridati Per-

gameno. 209

Caliimacbut défendit Amifum

i2Ó.Lucullus eum in vincula

conjicit. 147

Callinicio fucceflit filius Seleu-

cus Ceraunus. 312

Cappadocei revocant Ariara-

them ab Afia, ubi educaba-

tur. 343

Carßgnatut i5 Gafotoriut Le"

gati. 45

Caßut 15 Manius, reduxerunt

Nicomedem in Bithyniam,

Ariobarzanem in Cappado

ciam. 72

Caffius Proconful ad Rhodi

um pervenit. 81

Caflor Mithridatis Prafedus,

Phanagoriam arcem inten-

dit. 169

CenforinuiRoimnx clafllsPrae-

tor. 128

Claudiopolitani Balneum ince-

perant. 373

Ciearchui Heracleota, praeci-

puus Dux Cyri, Graecos au

xiliaries duxit contra Arfa-

cem. 15. In exilium pulfus

eft. i9.Ad tutelam patrix re-

vocatus. ibid. Mithridatem

in urbe capit.accepta ingenti

pecunia dimifit. 19

Cleopatra filia Mithridatis. 114

Cleocharui IS Sekucut Syno-

pen imperio tyrannico pre

muní. 128

Confpiratores in Mithridatem

excruciati funt.89.Accufato-

res a Sylla funt aftecli fup-

plicio. ibid.

Contentio inter fratres, Artaba-

zanis <5c Artemenis primo-

geniti certamen. 5

Cotta 15 LucuUus mifiî contra

Mithridatem III. 357. ut Bi

thyniam tueretur Cotta.

ibid. Prcelio marítimo a Mi-

thridate fuperatur. 359. Cot

ta in Bithynia manensHera-

cleam obfidione cinxit. 123.

Fame cepit. 132. 360. Ro

main revertitur, Pontici co

gnomento nobilitatur, 132.

36o.Accufatuspeculatu. 362

Memmius Gemellus Confuí,

Bithyniam obtinuit ; a Julio

Caefare accufatus eil 363

Cotys, Thraci«,deinde Arme

nia; minoris KeXjPoIemonis

filius. 249/rrebellius Rufus

vir Prsetorius a Romanis

mifliis eft tutor. 250. Cotys

nubit vidua; Mithridatis VI!.

& Armenians obtinet. ibid.

Mors ejus. 251

Cotys, filius fuit Cotys Thra-

ci<e,natu minimus, qui con-

fugerat ad MithridatemBof-

phori Regein. 255. Rex Bof-

phori efficitur pulfo ejus

fratre Mithridate aDidio.

256. Romani & Cotys bello

appetunt Mithridatem. ibid.

Cotys II. Rex Bofphori,Ano-

nymo fuccedit.279.Quot an-

nis regnaverit, & ejus facia

igaorantur, 280

Con-

INDEX NOMINU M ET RERUM. 413

Confonge, NicomediEpiphani

. uxor. 344

Liciniut Crajfut Ariftonicum

Pergami invaforem bello

appétit. 340. Sed viclus eft,

& ex vulnere mortuus. 341

Crebro in Craeciam miflus eft.

..59

Cyrut filius Darii Nothi indi-

gnatus fratri bellum intulir.

15. In pugna occiditur. ibid.

DAMAGORAS, Pracfeérus

Rhodiorum. 82- Claffis

Mitbridatis fubvertitur a

Damagora. 82

"Darius ex Amife Gobriae filia

tresfilios fufcepit,3.ExAtof-

faCiri filia, erant alii quatu

or. 4

Darius Hiftafpis filius Ponti-

cumregnumconceffit. 2

Darius Ponti Satrapiie pratfe-

cit Artabazem filiuai. 6

Pontúin & Cappadociam in

regna Darius erexit, 6

Darius Nothus, & Artaxerxes

Mnemo, regnum ambo te-

nuerunt. 12. Kegnavit Dari

us Nothus ig. annis. ibid.

Duos habebat filios. 15

Darius Pharnacis filius récupé

rât Pontum iibi ab Afandro

ereptum. 216. Auxiliatur

Odraviano & Antonio ad

Philippenfem pugnam. ibid.

Rex Ponti ab Antonio con-

ftituitur. 217. Facia Darii &

regni tempus ignorantur.

ibid.

Datamei,Thynm rebellem co-

naturreducere, 22. Contra

jEgyptios praficitur exerci-

tui Perfarum. ibid. Sed Au-

licorum invidia reliuquk

exercitus & Imperium, re-

vertitur iu Cappadociam.

Cum Ariobarzane Datâmes

ink amicitiam , ditionefque

Ochi invadit. 23. Aggredi-

tur Afpim regiones vaftan-

tem : Datâmes capit Afpim.

24. & tradit Aríobarzanis fi

lio ad Regem ducendum.

Pifidas ob captum Afpim,fo-

cium bellum inferuntData-

mi.

Datâmes Pifi.las & prófugos

profligat. ibid.Oclms multo-

ties tentât interficere Data-

men. 25.0chus praccipit Mi-

thridati ut interficiat Data-

men. 2%. Mithridates do

lo interficit Datamen. 27

Dejotarui ad- Dominum venit

oratumcontra Pharnacem.

192.

Didal/ùs primusBithyniae Rex.

298. Rettaurat Aftacum a

Megarenfibus conditam.

ibid. Tempes regni & mor

tis Didalfiignoratur. ibid.

Didins Romanorum Dux, Mi-

thridate regno expulfo iilud

Cotyi fratri conccffit. 247.

Diegyttit Thracias Regis filia

noverca Prufias 335

Liegenei filius Archelai cecidit

in pugna 90

Diognctus Navarchut , Dax

clasfis, e Cappadocia ad Eu.

xinum , Laodicsm Mitin ¡d.i.

tis

44 INDEX NOMINUM ET REKUM.

tis filiam ducens Antiocho.

40

Dionyßui Eunuchut , e poto,

quod fecum habebar,vene-

no exfpiravit. 112

Düizeks, gente Phrygia, uxor

Nicomedis, mortem obiit

cum canis regius abripuiflet

mordicus dextrum hume-

rum illius amplexantis Re

gem 307

Domitius Calvinur, cui Ca;far

Afiam adminiftrandam tra-

diderat. 192. Proficifcitur

in Armeniern contra Phar

nacem. 193. Pugna vicbis in

Afiam fe reeepit, 196

ßorilaus Ponticus, in Creta

miflus a Gnofliii Dux crea

ms. 59. Enutritus fuit cum

Mithridate Eupatore. 65.

Duxit exercitum ad Archer

bum. 89. Syllam fequitur in

Boetiam. ibid.

Dripefina Ladoice Regina na

ta, filia Mithridatis, comes

fug» patris. 162

Dynames uxor Afandri, Bof-

phorum regnum teftamen»

tomaritusreliquit, 2ii.Scri-

bonius earn duxit uxorem.

ibid.

Polemoni conjuxDynnmisda*

ta, Augufio id probante.

227

E

EUMENES Rex Pergami

in Bithynia plurimas civi-

tateseepit. 309. Inter Prufi-

am bellum ortum eil. 323.

Sed propter focietatem Ro»

manorum Prulias viclus eft.

323. Moritnr Eumenes Per-

garni Rex, cum annos 39.

regnaflet. Attalo fratri re-

liquit regnum. 330. Regis

Attali teftamentum Romam

attulit, 340

Epyanaxa Syenneiis Cilicum

Regis uxor. 14

Eumacbus Mithridatis Dux,

Phrygiam ineurrit. 109

Etareta fecunda uxor Nicome-

dis.307.ZeIum noverese ma-

chinis ex aula expellit. ibid.

Eumenes Pergami Rex, populi

Romani foeius, bellum con

tra pharnacem inftig.1vit.44.

Legatos mitit Romam , vi

tupérant Pharnacem coram

Senatu. 45. Varias legationes

Sc varia bella contra Phar

nacem. 46.47.48. Aclapa-

eis inter Pharnacem Eti-

menem, 49.Fratres Eumeni

Attains, Philaterus & Athe

nxus. 48. Eumenis ibrorem

duxit Pharnaces.5i.Morttuis

efti£/V/.Filius,qui ex pellice

EphefiaCytharifta:ciiiufdam

filia genitus, Afiam invafit.

56. morbo correptus obiit.

F 57

FANN1US (L.) ab exercitu

proftigus Mithridati fe ad-

junxit.qo. Viftns a Mamer-

co in Mxfiam profugit. 109

Fabius inclufus oppugnatus

eft, a Trajano fervaruseft.

148. In Comana fugientem

infe-

INDEX NOMINUM ET RERUM. 415

infecutns cft, ibi vicit. ibid. Sibi Romauorum odinm con-

Timbria Mithridatcm obfedir.

92. Mifit ad Luculkim ora-

tnm, claifem ut adduceret.

ibid. Provinciam Cappado-

ciam obeundo mulclabat.

ibid.

G

f3ABINIUS {A.) miflus eft

inAfiam. 352

Gabinut bibacitate folus expers

fuit. 98

GaUi Afiam depopulatiGalati-

am occupant, & in ea urbes

condunt. 306. Attains vincit

Gallos. 309. Prufias eofdem

vincit. 313

M. Acilius Glabrio, Bithyni»

& Ponti Succeflor Lucnllo

datuseft. 152

Gordius,quo miniftro ufus Mi-

thridates in Ariarathe inter-

ficiendo eft 68-Prorex crea-

tus a Mithrjdate ob amiciti*

atn,non obtinuit 6c regnum

invafit. 70. Gordius interfe-

¿tuseft. 71

Gordius mittit Mithridatem

contra Murenam,97. & vin

cit Murenam. ibid.

Gura frater Tigranis in pote-

flatem Luculli ièdedit. 146

H

tJERACLIENSES Ponti,

Heraclitum in vinculisin-

venerant,& Aphrodifmn ur-

bium procuratorem fece-

runt. 35

cillant. юг

Phocritiiiii tutorcm civitatis

ficiunt. 302.Nicomedes.lab

illisauxilium petit. 304

Cicenum &Tium &Thynia-

dem terrain ad le reduxe-

runt. 305

Hypficratia conjux Mithrida-

tis. 163

I

J'Vlius Cafar mittitur in Bi-

thyniam.

roftratx Nicomedi pudi-

citiœ accufatur. 353, In Afi

am, in Armeniam venit.364

Inintbimavui Cotyi fuccesfit

in regno Bofphori, 264. Ni

hil deillo Scriptores, fed

tantum Nummi. Videmr

fui/Te filius Cotyis Thracia?

Regis. 265. Numraus ex-

plicatur. 266

Ionia Prœfcâiura, Arfaci a pâ

tre concefla. 15

80. millium numerus Italorum

occiforum uno die. 81

Jure -jurandum more Perfico

25

L

LAODICE uxor Mithridatis

IV. filia Callicini 39

Laodicc nomen eft apudSeleu-

cid<is fxpius ufurpatuii!.

ibid,

Laodiceuxor Antiochi, 40

Laodice uxorAchiei, 43

Laodice vidua Arillonici , re

gnum admiaiftrabat. 59

I4

4i6 INDEX NOMINUM ET RERUM.

Laodicc foror Mithridatis, fibi

Nrcomedes in Matrimoni-,

umtradidit. 68.343

Legati Romani adPrußam.

Cains Sulpicius Gallus & Ma

náis Sergius. 330

L. Apuleius & C. Petronius

331

C. Claudius Cento, L. Horten-

fius & C. Aurunculeius. 332

L. Anicius & C. Fannius &

Fabius Maximus. 333

Appius Claudius,Lucius Oppi-

us& Aulus Pofthumius.

heocritu! Phamacis Praefeclos

Teium oppidum oppugnat

48

Leonippur, cui Synopes cura

commendata fuerat a Mi-

thridate, juffn Cleocharis in-

terficitnr. 128

Liciniut Craffus minus adver-

fus Ariftonicum. 57. A Bár

baro fica in prcelio interem-

ptus eft. 57

LucuUut unus ex Legatis Syl-

ke in Syriam navigat. 85- In

Afiam adMithridatem per-

fequendum mifflis eft. 101.

Facia Luculli contra Mi-

thridatem.io5.Cyzicenorum

urbem auxilium fubduxit.

' 107. Hermaeum & Marium

praficit &vincit. 110. Tri-

ginta naves ad Tenedum ce-

pit. 112. lnfequitur Mithri

datem in Bithyniam. ibid.

Lucullus Cotta &Triarius ad

Nicomcdiam conjuncli in

Poiitum irruptionem fecere.

113. Undique Mithridatem

aggredi ftatuit. 115. Varia fa-

¿taLuculli.116. Mithridatem

infequitur. 117. PugnatÄ

Ponticos fugat. 118. Thelàu-

ros caftelli Cabiris Lucullus

invenit. 124. Pontum ingre-

ditur. ibid. Chaldaeos & Ti-

barenos fubegit. 25.Capit &

dirait Eupatoriam.126.Ami-

fum capit & comburitur.

127. Legatum ac Tigranem

milit Appium Clodium.

ibid. Diis facrificat, Syno-

pemobiidet. 128. Ingreflus

urbem inultos occidit. 130.

Somnii caufa Synopem libe-

ram fecit, folum ftatuam ex

ea aufert. 130. Amyiùm eti-

am reftituit Ulis civibus.zfo¿/.

In Cappadociam intrat.tran-

fit Euphratem. 131. De pro

digio gaudet. 132. Iter facit

per Sophenem. ibid. Iniit in

Armeniam ibid. Varia pu

gna contra Tigranem. 136.

Lucullus Tigranocerta po-

titusThefauros Regis cepit

340. Ad Luciillum totius

Orientis venere Legati. ibid.

Lucullus Arfaci Legatos

mittit. 14t. InTarbieni Regi

is aurum & argentum repe-

rit. 142 Arfaces petit amiciti-

am Luculli, & ad eum mifit

Sextilium. ibid.

Lucullus Parthicam deponere

cogitur. 143. Movet in Ti

granem eumque vincit. ibid.

Verfus Artaxatam conten

dió

INDEX NOMINUM ET RERLTM 417

dit, eum infequitur Tigra,

nés. 144. Lucullus & hoftes

ad pugnam fe accingunt.

145. Induplici prnelio fugst,

trucidât Ponticos & Arme

nios. 146. Nilibiin obfidet &

capit. 147. Callimachum in

vincula conjicit. ibid. Lucul-

lum milites deferunt & ad

Glabrionem diffluunt. 152.

Lucullus redit Romani. 156.

Triumphus Luculli de Mi. , „ ,

thridateivicloris. 178. 362 Medur Mandates, T.granis

gentr.Romanos magna cla-

g. Marcius mitins eil a Senatu

ad res vifendas & (tarara

Grajciae ac Macedonix. 44

Marius 15Cinna Sylke inimici,

Шиш in urbe hoílem indica-

runt. 91

Marius & Eumachus Duces

adverfus Luculluin midi.

103. Marius aCaroculo cap-

tus, Luculli juífii occifuseft.

112

lyßmachut in Aíiam trajecit,&

urbes, qua: Antigono pare-

bant.occupavic. 54.CÍUUI ur

ban Mithridati III. arripuit.

ibid. Lyfimachus vidus at-

: occiíiis. ibid.

achns a Zipoete repul-

:ft e Bithynia. 302

* ■ i f ■ *

"\fACHARES filius Mithri-

•^-^ datis,Rex Rofphori. 98.

Eum Lucullus in amiçmn

Romanorum recipit. 129.

Mithridates eum interfecir.

167

L. Marius £5" L. Fannius pro-

fugi Mithridati fe adjunxe-

runt. 99

Мипс&ш Tigranocerta Pra>

feclus milites exarmavir.

139

Manias Aquilius Dux Roma

norum vincitur aDucibus

Mithridatis. 75-3SO

Pars II

de afFecit. 152

Mensdemus vitam fsrvat con*

tra Olthaco. 118

Minander Sornathim prcelio

fugam edidit. 119

Metraphantd Regius Praitor

aMamercovidhis. 109

Mitrophanef milUis a Pómpe

lo ad Mithridatein. 154

Monimiäm PhiIopa:menis fili-

aiii recepit Mithridates in

fuum Gynaecaeum. 78

Mithridates Rex Pond, oriun-

dus a feptem Perfis. 2. Et a

Dario ftirpem deduclam te-

fert Appianus. * 4

Mithridates Rex IV. Ponti, pro

pitre Rhodobafio regnat

in Ponto. 14

Mithridates curnCyro contra

Artaxerxem confpirat. 14

Mithridates Artaxerxi per'Tif-

faphernem reconciliatus eft

15. In Pontum ieverfuS eft.

17. Statuam Platonis Magi-

ftriadhucviveBtispofuit. 1%

Dd Mi-

4i8 INDEX NOMINUM ET RERUM.

Mithridates in urbe captus,

Clearcho & ingenti pecunia

dimiflus. 19. Mortuus eft an

no fequenti.ifo/. Ochus prae-

cipit Mithridati,ut interfici-

at Datamen. 25. Simulât fe

Regis Perfarum inimicum.

26.D0I0 interficit Datamen.

27.Reverfus in Paphlagonia.

ibid.

Mithridates Il.poft Ariobarza-

niî patris mortem Ponti re-

gnum obtinuit. 29. Alexan

dramMagnum in expediti-

onibus fuis comitatus eft.29.

Venit in fufpicionem Anti-

gonio. 30. Demetrii arte

mortem juflu Antigoni vi-

tat. Cappadociam&Ponti-

cum obtinet. ibid. Caflan-

dro & Antigono fimul bel-

lantibusregnum Ponti récu

pérât. 31. In gratiam Anti

goni receptus ab eo inopi-

nanter occiditur. 3t. Dete-

guntur loci difficiles Plutar-

chi .de Mithridate & redar-

guimtur erróte Reineccius

& Henninges. 33

Mithridates III. patri in Ponti

regno fucceffit. 34. Lyfima-

chusiiliurbemCium eripu-

it.ifc'<£Lyfimacho occifo Se-

leucus Myrinam Mithrid.

reddidit, ibid. Ariarathis

Cappadocias Regis morte

Mithridates Cappadociam

invadit. 36. Mortuus eft. 37

Mithridates IV. in puerili asta-

wfuccedit patri. 37. Galatas

vexant Pontum, Heraclien-

fes auxiliantur Mithridati.

3g. HeracJienfes a Galatis

vexati, pecunia corrapti de-

ficiHnt Mithridate. 38. Con

tra eos implacabilem reddi

dit. 39. Mithridates nubit fi

lia; Callinici. 39. Sinopenfes

fc terra marique contra Mi-

thridatetn muniunt. 41. Mi

thridates fruftra obßdet Si-

nopen. 42. Acharo concedit

filiam Laodicen in uxorem.

42. Quandiu regnavit igno-

ratur. ibid.

Mithridates V. Pharnacis uni-

cus fílius atque heres , mor-

tuo patre,regnum aflurapfit.

55.Romam Legatos mi tt it de

Praßa Attalum aggrediente

quxiituros. 55. Mithridates

copias fubminiftrat Attalo

contra Prufiam. 56. Mithri

dates Populi Romani amici-

tiam appetivit. 156. Benefici

cognomen, ibid. Romanis

auxilium fertcontra Arifto-

nicum. 56. Mithridati Sena-

his dat Phrygiam majorem,

bellum movet adverfusCap-

padocia: Regem» earn recu-

perandicaufa. 59.Mithrida-

tes repente moritur. 60.

.. Quot liberos reliquit. ibid.

Nummi Mithridatis V. ex-

plicantur. (л. Nomen uxo-

ris ignoratur. 60

Mithridatus VI. filius Mithri-

datiV.Gaziura Ponti regia e-

ducatus eft. só.Succedit occi-

INDEX NOMINUM ET RERUM. 4i9

-

fo pâtre. бфСжкШа oftenta

magnitudineui praedixerunt

65. Tutorum infidias vitat

veneno, fe affuefaciendo &

venando, ibid. Matrem &

fratrem necat. Scytas bello

aggreditur, & ingenti felici

tad perdomat. 66. Bofphori

regno potitus eft & fubegit

Reges circa Phafîn, ibid. Le-

fatos mifit Romain contra

aturninum. ibid. Regni li

mites ufque ad parvam Ar

menian! extendit 67, Afiam

Pervagatur Bithyniam &in

ontum redit. iUd. Veneno

appctitus a Laodice facinus

in autores vindicat.67.Exer-

citationes ejus. ibid. Cum

Nicomede Paphlagoniam

dividit. Siiperba refponfio

Legatis Romanorum.68.In-

terfici ¡übet filios fororis fu

se. Pracfidia Nicomedis Cap-

padociae expellit, regnum-

que fororisfilioreftituit.Mi-

tliridates vincit Ariaratbum

& e Cappadocia peilit. 69.

Miiit Legatos Romain ob

Cappadociam. 70. Senatus

CaDpadociam illi adimit. и

bid. Mithridates Ariobarza-

ni bellum intulit. 71. Mithri

dates Socratern contra fra

trem inftigat, & cum exerci-

tu mifit,qui regnum hoc fiSÎ

nfurpavit. 71. Mithridates

Pelopidam mifit Romain,

fed demiíTus eft eConfiflo-

rio. Irato Mithridate milit

filiiim Ariarathem ad occu-

pandum regnum Cappado

cia:. 73. Romani jubent Mi-

thridatem a bello abílinere.

ibid. Duces Romani & Ni-

comedes terra marique Mi-

thridatem aggrediuntur. 74.

Mithridates copias & naves

parat,& auxilia petit contra

Romanos. ¿¿¿¿ProbeAmni-

um flumen Nicomedes &

Duces Mithrid. acíes con-

flrimnt, & magna exercitus

Nicomedis ftragem edunt.

75. Mithridates captivos be

nigne traclat. ibid. Manius

vincitur a Ducibus Mithri-

datis. 76. Mithridates to-

tam Nicomedis ditionem

obibat. ibid. SubegitLyci-

am& Paraphyliam ufque ad

loniam. 77. Circumduxit

Oppium , oftentans capti-

vum Romanum. ibid. Ma-

JBJtH trahebatur jn Afino, <5t

aurum liquatum in os ejus

infundit Mithridates. 78. Ex

Ionia revertens çonfpicatu»

formofam virginem.78.Bel-

lum Marficum fopitum eft.

79. Mithridates contra Rho»

dios plures naves fabricavit.

ibid. Italic! generis oceifí

fuut juífu Regis. 80. 81. In

Coum trajecí'.ubí thefauros

Cleopatrseaftiimpfit. 81. Ad

Rhodium advenit, fruftra

tentât Infulam. 82. Archa:-

laum mifit in Grecian 83-

Populum Athenienfetn ami-

Dd* cum

/

42o INDEX NOMINl/M ET RERUM.

cum Régi reddidit, ibid. Syl-

Ja contra Mithridatem pro-

fecbsefî. 84- Arcathias fi-

lius Mithridatis obiit. 85-

Sylla Athenas & Pinasum

cbfidct. ibid. Omnes fu-

fpectos colligit & pûmes

necavit. 86. ZenobiusChi-

um bonis venditis in Pon-

tum praducit juiTu Mithri

datis. 87. Mithridates urbes

Grœcas fibi devincit liberali-

tertraclando. 88 Mithrida

tes detecta in iè confpiratio-

ne autores excruciat. 89-

Sylla vincit Archelaum. 90.

Mithridatis filius Cyzicuin

venit. 91. Ex Afia ad Mileto-

polim & ad patrem falvus

evafit. 92. Fimbria obfedit

Mithridatem. ibid. Mytile-

nen fug it. ibid. JuiTu Mi

thridatis Archelaus pacem

pofcit a Sylla. 94. Sylla &

Mithridates de pace collo-

quuntur. ibid. Leges pacis

Syllam inter Mithridatem

initae numerantur. 95. Mi

thridates in Pontum rever-

fus multas gentes fubpote-

ftatem redegit. ibid. Fili-

um rebellera occidit. ibid.

Mithridates ad Murenam

Legatos mifit& ad Senatum

etiam miiit. 96. Gordium ,

mittit contra Murenam. 97.

& vincit Murenam. ibid.

Convivium folemne. 98.

Subegit Boiphorum, Genti

filium Macbarem Regem

dedit. ibid. Mithridates of

fert auxilium Sertorio pro

confirmanda fibi Afia 99.

Mithridates belli apparatus

facit. 100. Jovi facra facit.

101. Auxiliatur a vicinis. 100.

Venit in Paphlagoniam.rai-

lites ad bellandum incitât.

101. Invalit Bithyniam. ibid.

Aliquot urbes cepit. ibid.

Duces Mithridatis Rutilli

exercitum debellant. 103.

Nudus fuperatur a Mithri-

date prope Chalcedonem.

ibid. Mithridates vincit Cot-

tam prcelio maritimo. 104.

Archelaus in Ba:otia movit

contra Mithridatem. ibid.

Mithridates Cyzicum petit

& montem occupât, Cyzi

cum oppugnat. 107. Per

machinas & flratagemata

inutilia lacerat urbem ; op-

pugnati Mithridatem repel-

lunt. 108. Lucullus auxili

um in urbem immittit. ibid.

Pars exercitus Mithridatis

fame & morbo périt, ibid.

Mithridates nochi fugit. no.

Perinthum circumfidet &

oppugnat, eaque non poti-

tus. m. Vi&oriam reportât

in Tritarium. ibid. Naves

32.perdidit,& Lucullus cum

infequi in Bithyniam.113.Mi-

thridates tempeflate efectus

Heracleam Ponticam. 113.

Novos belli apparatus facit.

114. Lucullus & Mithrida

tes fe ad prcelium accingunt.

118. Lucullus Ponticos fugat.

ibid. Sornatius fugit. 119.

, Mi-

INDEX NOMINUM ET RERUM. 421

Mithridates cum Diicibus tein iter intèndit. 165. Mi-

fogam capit. i2i. Tigranes

rtciifat a¡ ud fe fugientem

Mithridatem recipere. 122.

Mithridates mittit Bacchi-

dem,ut forores, uxores,con-

cubinas imerimeret. 123. L11-

cnllus in ditioiiem Mithri

datis devaftat. 125. Lucullus

contra Mithridatem ad Ti-

granem Lcgatum mifit. 127.

Mithridates & Tigraues

colloqmmtur. 132. Mithri

dates Tigranem de clade ac

cepta coniolatur. 138. Mi

thridates &Tigranes colli-

gebant alium exercitum.

140. Arfaci auxilium petunt.

ibid. Mithridates copias pa

rat. 143. Multos Romanos

interfecit, vicloriam repor

tât in Triarium. 150ЛП cam

po Mithridates erexit tro-

pheum. 151. Mithridates

curato vulnere in Armeni

an! fe recepit. ibid. Totum

fere regnum Luculli &Gla-

brionis. 153. Pompeio mit

tit Legatos Mithridates de

pace cum eo acbiros. 155.

rompeius ditionem deva-

flat. 156. Varia hoftilia Pom

peii. 157. Mithridates capta

Manaitine Armenian) petit.

158. Solus cum Hypikrata

thridates hybernat in Dio-

fcuriade. 166. Per gentes

Scythias vaà'ir.ibid.Ad Pom*

peium mifit. 167. Pacem pe

tit, ibid. Denegata fibi pa

ce ad'bellum fe accingit. i6g.

Morbus ulceratus in facie.

ibid. A fe deficientes fiip-

plicio afficit. 169. Filiae Mi-

thridatis ad Pompeium ad-

duda: funt. 169. Regno, li-

beris & caftellis fpolittus

cogitat in Gallos invadere.

170. Exercitus Mithridatis

Pharnacem digit Regem &

coronar. 172. Amicifatelli-

tcs Mithrid.occiduntur./'¿/¿/.

Uxoribus venenum faUbid.

Veneno aífuefaélus eo non

poteft conficere. 173. Eo

rogante perfoditur a Bito-

rio. ibid. Cadauer Sinopen

in trireme transmifit. 175.

Corporis & animi dotes.

186. In Talauris opes &

thefaurum Mithridates. 177

Nummns Mithridatis Eupa-

toris explicatur. 181

Mithridates Pergamenur, ejus

origo. 209. Cxfardat Bo-

fphori regnum. ibid. Bello

p.ppetit Afandrum , pugna

cum Afmdro vidus fuit &

occifus. ibid.

<Sc Drypetina cauellum fu- Mithridates VU. an filius aut

git. 162. Tigranes eum re- tantum Darii nepos fuerit

cipere recufat, fngit Mithri- difquiritur. 218. Parte Bi-

dâtes in Colchidem. 163. thyniae contermina potitur.

Pompeius contra Mithrida- Mortuo Mithridate ejiisdi-

01 Dd 3 tio

433 INDEX NOMINUM ET RERUM.

tioin Provinciana redigitur.

217. 334. EjusNuunniis. 220.

Filius a Caligula obtinct

Bofphori regnum. 241. U-

xorcum Cotye mmorispri-

гашп Thraciae, deinde Ar

menia; Rege fe conjunxit.

219. Expulfo e regno Bof-

Ehorano a Didio, Regem

landaridarum pellit e re

gno. 256. Romani & Cotys

bello appetunt MtthrisU'

tern. 256. Repellitur e Bof-

pharo a Romanis «Sc a Co»

tyis. ibid. Obfident urbem

Ufpen. 257. Proelio navali

vincunt Mithridatem. ibid.

Mithndates adit Eunonem

& veniam ab eo petit. 258.

Eunones fcribit pro falu-

te Mirhridat. Caligula.

ibid. Caligula concedit Eu-

noni, at clementer tradat

Mithridatem. 258. Mithri-

dates Romain ducitur, &

Йflu Galba: interficitur. 259.

ummus Bofphori Cottis

Regis. 261

Mitbridatet VIII. Bofphori re

gnum a Claudii munificen-

tia accepit. 346. Nulla caufa

Regibus proximis bellum

indixit. Claudius ut a bello

abflineret,¡uíGt. 247. Didi-

us Mithrid. regno depellit.

ibid. Profapia Regia Mithri-

datis Eupatorii. 248. Mi-

thridates fruilra Legatis

quasritur de Nicomede. 346.

Senatus denegat Mithrida-

tis Legatis petitiones, emn-

que minantur. Romani Du

ces jubent Mithridatem ab-

flinere a Nicomede & Cap-

padocia. 347. Se ad bellum

parat, copias undiqueco-

gendo. 348. Ad Ainnium

flumen acies inflruit. 349.

Ducibus Mithridatis fupera-

tur Nicomedes. ibid. Mi-

thridates totam Nicomedis

ditionem invadit. 3^0. Sylla

mifliis contra Mithridatem.

351. Afia potitur Mithrida-

tes. Colloquuntur Sylla &

Mithridates de pace, & pa-

cem concedit Sylla Mithri-

dati.qui recedit in regnum.

352

Mitrobarxanei focerus Data-

mis. 24. Mifliis ad Tigra-

nem. 133

Murena bellum rénovât per

Cappadociam , invafit Co-

mana urbem. 96

Murena Afia: Praetor pacem

frangitcumMithridate. 352.

Senatus jubet Murenam ab-

flinere armis contra Mithri

datem. Ab Afia revocatus.

ibid.

N

J^EOPTOLEMUS & Ar-

*** cbelaut ambo fratres , &

Duces Mithridatis. 74

Nero Alpes Cottias & Pontutn

Polemoniacum in Provinci

as redigit. 242

Hicene«/i/theatrurn conflruere

eœ«

INDEX NOMINUM ET RERUM. 423

eœperunt. 373. Templum, pit. 304. Auxilium contra

fefta ad honorem Comino- Antiochum ab Heraclienfi-

di fecerunt. 377. Severus & bus petit. 305. Antiochus

Niger, prœlia varia. 378 bellum adverfus Nicome-

Nicomedta Bithyniae Metropo- dem inftituit. ibid. Nico-

Iis, a Commodo plurimis medes auxilia collegit. ibid.

beneficiis cumulata eil. 376. Pugna abfque effecbi.Nico-

A Senatu certamina cele- medes regni tran(itum Gal-

brarunt,templumque Com- Iis fub conditionibus conce-

modo fecerunt. 377. Tem- dit. 306. Ditizelem gente

plum ocio columnarum. Phrygise in iixorem duxit.

ibid. Varii Nummi Nico- 307. Momia Ditizele alteri

inedienfium. 579. fponfx Etazetae nomine

ÏÏicomediœ Collegium Fabro- nupfit. 307. Moritur poft«

rum, quod urbs iacendiis quam regnafifet annos 37.

obnoxia eíTet, inftitutum eft. lpfius in honorem ftatua

373. aq uacduclus. ebúrnea in Olympis Tem-

flicomedesliithynix Rex,auxi- plo collocata cft. 308- Fi-

liis Romanos juvit, 57. Cum Horum curatores elegit Pto-

Mithridate Paphlagoniam lomxuni&Antigonum.#ft£

dividit. 67. 341. Filium fu- ÎJiconudes filius Prufiae, cum

um Paphlagonum Regum Mena rediens confpirave-

nomine appellat. 341. 682. runt in Prufiam. 336. Ex-

Cappadociam invadit. ibid. fcendit Nicomedes navem

& 342. Mithridatis foror purpuratus & diadematus

per paftionem in matrimo- more regio , Mena: exhor-

niumfe tradiderat. 68. Mi- tatione proclamatur Rex.

fit Romain Legatos &UXO- 337. Auxilium Ahdronicus

rem ob Cappadociam. 70. ab Attalo. ibid. In Bithy-

343. Senatus Paphlagoniam niam invafit. ibid. Legati

adimit. ibid. Nicomede Prulizprofeeti inBithyni-

mortuo Senatus Bithyniae am llinulantibus authorita-

Regem conftituit Nicome- te Senatus cederé, Nicome-

dem. 71. Nicomedes regno des cum exercitu introgref-

pulfus fupplex Roinam ve- fus ell Nicomediam. Prufi-

nit,reftituiturinregnumde- as confugiens ad aram Jo-

creto Senatus 72. Redudus vis interfeclus eft.

eftaCaffioinBithyniam.72. Nicomedes II. Interfecb patre

Mors Nicomedis. 101 in Bihynia regnare cœpir.

tficomtdei Zipœtet patrein in 340. Interfecto ¡uffu Mithri-

regno¡natu-maximus exce- datis Ariarathe, Cappado-

Dd 4 ciam

424 INDEX NOMINUM ET RERUM.

пж. 103

Nummi ad honorem Imperato-

rum cußBitbyhm Populis.

Caraca'lie. 382

Macrino 386

Hadriano. 387

Eliogabalo. 389

Alexandro Severe 390

Philippe 396

Gordiano Pio. 395

Gallo. 399

Valeriano. 400

Nymphií Legatus Princeps Hi-

ftorix Scriptor. , 38

Nyjfa foror Mithridatis capta

eßLucullo. 134

ciam invadit. 342. Nicome- am. 354

des timens, ne Mithridates N«i&/Praefec4usclaffisRoma-

Cappadociam mvaderet ,

milit Romain uxorem. 343.

Senatus aufert Cappadoci-

arn Mithridati & Paphlago-

niam Nicomedi. 244. Nico-

medes filius Socratise vi vis

t( illitur. ibid.

Nicomedei III. Rex Bithyniae,

Nicomedís Epiphanis filius,

poftquam Socrates e regno

expuliiis, Rex Bithyniaeno-

minatur. 346. Л Senatu

Rex confirmattis & cogno

men Eupatoris fumit. ibid.

. Per Legatos Roma: quèri*

tur de invafa Bithynia a íuo

fratre, reftituitur a Legatis.

ibid. Nicomedes in ditio-

nem Mithridatis irnipit, &

ufque Amaftrim urbem po-

pulatus eft. 347. Legati Ro

manis Nicomedis culpam

in Mithridatem transferunt.

Nicomedes ad Amnium flu-

men acies inftruit. 148. Ni

comedes a Ducibus Mithri

datis fuperatur. 349. Nico

medes fugit in Paphlagoni-

am. ibid. Mithridates to-

tam ditionem invadit. 350.

Nicomedes Nicomedis fili

us, tandein mortuus fine li-

beris , h:eredem teftainento

Populum Romanum reli-

quit. 353. Port Nicomedis

ultimi mortem in urbem te-

ftamentum allatum, Bithy

nia redacta eil in Piovinci-

r^CHUS filius junior Arta-

xerxis Mnemonis Perfa-

rum Regis in regno fucce-

dit. Appellatus etiam Ar-

taxerxes. 22. Ochus fru-

ftra multoties dolo interfi-

cere Datamen conatur. 25.

Prxcipit Mithridati, ut in-

terficiat Datamen. 25. O-

chus Bagox Eunuchi arti-

busperimitur. 27

Olthacut , Olchabas Scytha le-

fe offert Lucullum interfe-

fturus. 116

(^O/^/Mi-adduclus eft Mithri

dati, & eum iltaefuin cir-

cumducebat Mithridates o-

ftentans captivum Ducem

Roma-

INDEX NOMINUM ET RERUM 425

Romanum. 77

Qr&zes Albanorum Rexinii-

diasPompeioftruxit 165

Oflenta caleßia magnitudinein

. Mithridatis VI. pracdixe-

runt. 65

Ortiogon Galatarum Rex 323

PELOPIDAS Orator, minus

aMithridate ad Romanos,

fed inutile. 73

PergamusRex. Vide Eumenes.

ftï, Pcrperna Confuí, Afiam

fortitus,morte P. Craffi. 57

Prœlio Ariftonicum vincit

capitque. ibid. Pergami

morbo correptus obiit 58

Perfarum appellatio Saan/a-

an,ideft Rex Regum. 14

Per/eus, nothus films Philippi,

Legatos Romam mittitad

petendum.ut Rex a Senatu

appelletur. 326. Magno

belli apparatu relíelo a Pfai-

lipppufus eft. ibid. Bellum

inter Romanos &Perlèum.

Pharnaces in regnum Cappa-

doeiam habuerat. 4. Co-

gnominatur Per/en. ibid.

Pharnaces Mithridati IV. port

mortem patris regni Pon-

thici habenas fufcepit. 43.

Synopen obfidet eamque

capit. 44. Oritur bellum in

ter Pharnacem & Eume-

nem. ibid. Legatos inifit

Romam. Legati Eumenis

Pharnacem vitupérant co

ram 6enatu. 45. Varia: le-

gationes variaque bella in

ter Pharnacem & Eume-

nem. 46. 47. 48. Auxili-

um petit a vicinis Principi-

bus. 47. Conditiones pacis

acbe inter Pharnacem &

Eumenero. 49. Eumenis

forcrem duxit Pharnaces. 51.

Mors Pharnacis. ibid.

Pharnaces Mithridatis VI. Ali

us, cleclus Rex ab exercitu

Mithridatis. 172. 189. Poin-

peius dat Pharnaci Bofpho-

rum. 175. 187. Phanage-

renfes oppngnat, eos vincit.

iQi. Synopen capit. 192.

Belligerat cum Romanis &

contra Dominum. 194. Pu

gna &viétoriaPhaniacis. 196

Crudelitas ejus erga Políti

cos, multos interficit,Amy-

fum expugnat. 197. Milit

Legatos Cxfari pacem po

rtillantes. 197. Caclar non

longe a Pharnacis caltris

caftrametatur. 200. A

Ca:fare viclns eft. 201.

Refugit Synopen. ibid.

Conatus intrare in Bofpho-

rum, ab Afandro vincitur &

necatur. 2C3

Phénix vir regii generis. 117

Philipput Rex Maccdonum,

bellum contrastólos infert.

317. Facia eft pax inter Phi-

lippum & Stolos. ibid. Phi-

lippus & Antiochus regnum

Ptolomxi Philopatoris di-

viferunt. 318. Mortuus eft,

& Perfeus filius ejus nothus

Dd 5 et

У

4з6 INDEX NOMINUM ET RERUM,

ei fucccffit. 326

Pbiliteut Abydcnui) ab Ario-

barzane Artaxerxis Sátrapa

in Grscciam miffiis. 18 ■ In

Afiam rediit. ibid.

Pbocritum civitatis Heraclien-

fes principein & curato-

rem feceruut. 302

Platonis itatuam adhuc viven-

te Mithridates pofuit. 18.

Academia ab Athenis mille

paflus diftans. ibid, illuírrif-

fima.

péleme in Ponti parte, in Bof-

phoro & in Cilicix parte

regnavit. 224. An Regia ft¡r-

pefuerit & cujus filius. ibid.

Antonius Polemoni Arme

niern minorem dédit. 225.

Ad pugnam Aftiacam copi

as adducit Antonio. 226,

Eum in amicitiam recipit

Auguftus. ibid. Chaktaos

Tybarenos & alios popu

los regno addit. ibid. Scri-

bouius volens ufurpare Bof-

phomm , occiditur. 227.

Conjux Dynamis ei data,

Augufto id probante. 227.

Deinde fecundo Matrimo

nio copulavit Pythodoriem

filiam Pythodori. ibid. Li-

mites regni extendit. 227.

AbAfpungitanis captns per-

imitur. 228. Nummus,ejus

explicado. 229. Tres libe-

ros & filiam reliquit. 228.

Poletno II. Polemonis & Py-

thodoridis filius,regni habe-

nasfufcepic. 240.Nubitcum

Berenice,quae ab eo difcedit.

241. Neroni Pontum conce-

dit. 242. & in Provinciam

redigitur. Ponti regnum

conceffit. ibid.

Pvmpeius Armeniam invadit

& Artaxatam obfidet. 154.

Legatos de pace mittit Mi

thridates. 155. In Galatiam

venit. ibid. Ditionem Mi-

thridatis vaftavit. 156. Va

ria hoítilia in Mithridatem.

157. 361. Pompejus noftur-

110 prœlio magnam hoftium

edit ftragem. 159. Contra

Mithridatem iter intendit.

165. Depopulavit Albano-

rum regionem. 167. Mi

thridates Legatos ad Pom-

peiummifit. ibid. Bofpho-

rum & Pontum in Provinci

as ordinär. 169. Mors Mi-

thridatis. 173. Judaeos per-

domuit. 175. Occupât Pon

tum, datque PharnaciBof-

phorum. 175. Triumphus

ob Mithridates & Reges vi

ftos. 180. Poll navalem pu

gnam amiflàm contra Ca>

làrem e Sicilia in Bithyniain

fugit. 366. Amicis deftitu-

tus & fugiens captus eft, fu-

giens Armeniam , & inter-

emptus. 365

Ponti defcriptio regni. 1. A quo

Pontus denommationem iu-

am fumpferit. ibid. A Da

rio Ponti regnum concef-

fum fuit. 3. Pontum par-

temCappadocix fuifle mon-

flratur.

INDEX NOMINUM ET RERUM. 427

flratur. 4. Pontus a Polemo- P. Silius Nerva,Pra:tor.

C. Calvitius Sabinus,Prartor.

qui Synopen ceperac. 364

A. Plautius.

Pharnaces Bithyniam occupa-

vit.

P. FurniusCraffipus, generCi-

ceronis. 365

a, Hydamem,Megaby- Q. Marciui Crifpus.

, Gobriam , Alphati. Tullius Ciinber, 365. In Syri-

riam libit. Numiuus. 366

Auguilus in Afiam tranfiit ad

ord i nandas Provincias Añx,

& Bitbyniae res conítituit.

367

Granius Marcellus» Bitbynia;

Praetor.

P. Vitelliu«, Prartor fub Tibe

rio.

С. Cascilius Cornutus, Bitby

nia: «5c Ponti Prartor. 368

CadiiisRiifus.Bkhynix &Ponti

Prator.accufatus de damna-

tuseft. Julius Cilo.Procu-

rator Ponti accufatuscSc fal»

vatus eft.

C.CaeliusRalbus. 363

A.Mindius Baibus.

Claudius Polienus.

Gellius Rufus.

C. Petronius, Proconful Bitby

nia:. 370

Tarquitius Prifcus, damnatu»

efiaNerone.

Attius Lacon. 371

Plancius Varus.

Sulpitius Proclus.

Velins Paulus,ProconfuI.

Appius Maximus Norbanus.

Afcedius Myrinus&Armenius

Broce*

ne Polemoniacus nomen

aeeepit. 224

Septem Magnetes Ponti, Ctefi-

as.Onopham, ldernem,No-

rodobatem , Mardonium,

Barifem Artaphernem &

DariumHiftafpis. 2

Otanem

fum

men), Intaphernein & Dari-

lim.fic numerat Herodotus.

2

REGES PONTI.

Artheas.antiquiffimusRex. 1

Artabazes,primus Rex.

Anonymus.

Ariobarzanes.

Mitbridates I.

Mithridates II.

Mithridates III.

Mithridates IV.

Mithridates V.Evergetes.

Mithridates VI. Eupator.

Pharnaces.

Rhodobares.

Ponti Reges, eorum prineipa-

tus vocabatur Pontus. Haec

regio adhuc Cappadocia

nuneupata erat. 14. APom-

peio Bithyniae Pontus eft ad-

jeclus, &. una facía eft Pro

vincia. 362

PRETORES вггнгтм.

M. AnreliusCotta,Coníul. 359

Glabrio, Confuí. 361

Silano aut Murenœ.Coif. 362

C. Carbo,Papirins Carbo. 363

CMemmius Gemellus.

9

ao

4

20

34

38

55

64

43

12

42g INDEX NOMIN M ET RERUM.

Brocelius , Proconfulatum

Bithynix gefierunt.

Nicxnenfes Bithynix prima-

tum obtinuùTe videront. 372

Nicomedienfes conferre volu-

erunt.

Julius Bafliis, revocatus a Ner

vs, defenfus a Piinio & a bfo-

lutus.

C. Plinius Cxcilius, natus a pâ

tre L. Cxcilio, adoptatus ab

avúnculo, dicbis Plinius fe-

cundus. 373

Nicomedia: Nummus dicatus

decatns demonilrat Bithyni-

аш & Pontum efle eandem

& unam provinciam. ibid.

Anicius Maximus, Proconful.

P. Servilius Calvus, Proconful.

Julius Severus. 374

Hadrianus Bithyniam caram

habuit.

Prw^asurbem obfidens vulne-

ratur, ande portea Clandus

eftcognominatus. 39. Pru-

fias nolens paci confentire

fit inimicus Romanis. 55

Prufias Rex Bithynix poil pa-

trem Zelam ejus regno po-

titur. 311. Muñera mittit

■ Khodiis terrx motu afflidis.

312. Gallos vincit & caftris

potitur. 313. Armis appe-

tens Byzantinos eis adimit

Myfix partem. 31«. Attalo

Socero adverfus Arólos in

bello focius eft. 317. Apainen

Philippi filian) ducitinuxo-

rem. 317. Pace inter Philip-

pum & Atólos inita, Pru-

fias arma vertit in Cianos.

318. Philippi auxilio Chun

diu obfeíTum capit & delet.

ibid. Prufias in obfidione

Heraclex vulneratus ab ea

defiftit. 320. Prufias ab An-

tiocho deficit, & paulo poil

moritur. 321

Prußat IL loco patris régnât in

Bithynia. 322. cognomine

Cunegos. ibid. Annibalem

profugum apudlè recipit.

Inter Prufiam & Pergami

Regem Eumenem bellum

ortum eft. 323. Philippus

Macedo auxilia ad Pruiiam

mifit. Victus eft ab Eumene

ibid. Flaminius ad Prufiam

venit ad depofcendum An

nibalem. 324. Utgratifica-

retur Flaminio, milites ad

domum Annibalis cuftodi-

endain mifli funt. ibid. Qui

venenun exhaufit. 325. Le

gatos ad Perfeum ut fibi

Apamen fororem in ma-

trimonium concédât, qux

illi a fratre conceditur. 326.

Prufias mhtit Legatos Ro

main de pace reconcilianda

cum Perico, ibid. Prufias

ipfe Romam venit gratula-

turus Senatui, fe dixit venif-

fe & gratulatum quod Per

iba Gentinmque Reges vi-

ciflent. 327. Prufias eft di-

miifus cum variis muneri-

bus. 328. inimicitüs inter

Attalum & Prufiam ortis.

330. Prüft» agros Attali

vafta-

INDEX NOMINU M ET RERUM. 431

vaftavit. 33г. Senatus rogat

Prufiam ne Attalum armis

infeftare pergat. ibid. lile

contempta omnia ócfacra

dirumpit. ibid. Nicepho-

rium vailare ccepit, Attalum

oppugnavit. 332. Vifto At-

talo Pergamum ingrefliis

eft. ibid. TeAtat Elaeam

cbfidionem. ibid. Sed a

Sofandro repulfus eft. 333.

Spoliât templa Diana: бе

Apollinis. ibid. Decern Le

gatos decreverunt Romani

contra Prufiam. ibid. Vo-

luntatem Senatus ferio illi

declararunt. 334. Attalus

magnum exercitum coegit,

& Athameus frater Attali

claiTem adduxit contra Pru

fiam. 334. Tres Legatos

roifit Senatus, bello finem

impofuerunt. 335. Prufi

as filium Nicomedem Ro

main mifit, ut ibi degeret.

335. Menas a Prufia mitti-

turRomam, oeeifurus fili

um Nicomedem. ibid.Con-

fulit filiis minoribus quo

rum unus Prufias didus.336.

Menas & Nicomedes con-

fpirarnnt in Prufiam. ibid.

Auxiliumab Attalopromif-

fum Andronico contra Pru

fiam. ibid. Nicomedes bel

lum patri fecit. 337. InBi-

thyniam invailt. Prufias in

arcem Niceae fe inclufit.iW.

Mifit Legatos Romam. 338.

Nicomedes cum exercitu in

Nicomediam ingreditur. A

filio Prufias confugiens ad

aram Jovis interfedus eft.

338. Mores, forma?, imperi-

um.regnumPruliac. 339

Prufasi balneum fibi extrui li-

cere petierunt a Trajano.

373

Ptomomaur Eunuchus Mithri-

dati fugienti prasbuit equum.

121

Pyhments Rex, amicus Popu-

loRomano,tenuitPaphlago-

niam. 70. Uli reftituta eft.

ibid.

Pj/thodoru filia Pithodori, u«

xor Polemonis. 227. Succe-

dit in Ponti & Bofphori re-

gnis. 232.NubitciimArclie-

lao. 233. Mors ejur. 239

Pythodoridis filia Polemonis

& Pythodoridis,eodem no

mine matris, Cotyi Thracia;

Regi nupta eft. '236. Huic

Auguftus datThraciam.oc*

eiditur. itid.Ktgimm Thra

cia: adminiilrat. 239

R

DHOEMETALCES

Thraciam confentiente

Tibero retinet. 250

Rhescuporis, Auguftus dedit il

li 'Ihraciam. 236. Tiberii

¡uflii aceufatus in Senatu a

Pythodoride Cotyis uxore

damnatur. 237

Rhefcupoii Caligula concedit

partem Arabia;. 251

Rhcfcu-

430 INDEX NOMINUM ET RERUM.

Rhefcnpori Caligula concedit phori Regis nulli reperiun-

partem Arabise. 251

Rbefiyporis I. Bofphori Regis,

vita ignoratur. 26g. Ex ejus

Nimnnis evincitur fuilTe ne-

potem Cotyis Armenix Re

gis. Ex altero Nuinmo fili-

um fuiiTepotiusCotyis quam

Ininthimxvus. 269. Régna-

vit fubHadriano.fed alian

do, mcertum eft. 270. Num-

nius Rhefcyporidis explica-

tur. 271

Rhefcyporis II. port Cotym re-

gnat in Bofphoro. 282. De-

monftratur alterum eiTe a

primo, ibid. Videtur poti

ns fuifle filius Cotyis, quam

Rhcfcyporidis. 282. Ejus fa

cta ignorantur. Quot an-

nos regna veritquxritnr. 283

Nummus ejus explicatur.

284

Rhe/cyporit III. fucceditRhe-

icyporidi IL Cujus filius,

quando & quandiu regnave-

ritrequiritur. 286. Nummi

ejus explicatio. 287. Num-

mus alter. 289

Rhodii terras motu afflifli. 212.

Rhndobatem fuiflc tilium Ano

nymi Hiftoria dénotât. 12.

Rhodobatis gefta ignoran

tur. Ambos regnaíTe in Pon

to conjicitur : deRhodobate

nihil habetur,nifi quod Dio

genes refert. 12

Rhoemetalces duo fuerunt Re

ges nomine, tmusThracix,

alter Bofphori. 373. Bof-

tur Nummi. Sub Antonino

regnaíTe & Refcyporidis (ili

um fuiflè. 274. Tempus re-

gni & mortis incertum. 27?

Romanorutn Senatut colligit

exercitus e Bithynia,Cappa-

docia, Paphlagonia, Gallo-

Grxcia, in Aua contra Mi-

thridatem. 73. Duces exer-

cituum Romanorum Cafli-

usManius, Qj_Oppius,Mi-

nucius RufusotC.Popilius.

Contra Romanos Cotta &

Lucullus Duces Rom. юг

Roxane i$ &<rti>aforares Mi-

thridatis ; jugulum obtulit

Bacchidi. 123

P. Rutilmj Rufus exulans cru-

delitatctn vi tavit. go

CACRIFICIUM Mithrlda-

"^t\s Belü-potenti Jovi. 77. Sa-

crificium ejufdem Jovi &

Neptuno. 101. SacrificiaCy-

ziceuorum.108. Sacrificium

Luculli. 133

Satrapiam Ponti in regnum a

Xerxe creatam fuifle Auto

res exiftimant. 6

5дгю7*'«/Tribunas Plebis, ob

violate Legatorum Mithri-

datisjuracondemnatur. 66

Schismas maximus natu filius

Pifidx. 24

Scriboniut volens ufurpare

Bofphorum.occiditur. 226

Seleuchus Antigoni imperium

divi«

INDEX NOMINUMETRERUM. 43t

divifit. 34. Lyiimacho vicio

atque occifo Myrenam ad

Mithridatem reddidit, ibid.

Lemnii templa Seleucho ex-

trüunt. 35. Seleucus iranís

contra Heraclienfes Lega

tos faítidivit. 35. Hercules

appellatur. ibid. Seleucho

mortuoAntiochusSoterejus

filius ei íiicceflít. ibid.

Seleuchus in Macedoniam in*

ífa'tuit, a Seleucho Cerauno

occifus ert. 302. Antiochus

Soter ejus filius imperare

cœpit. ibid. Rex Syria:. 304

Seleuchus Ceraunus contra

Attalum belligerens mori-

tur. 312

Sertariur,Mithridates offert il-

li auxilium ad affirmandam

Afiam. 99. Oblatis & peti-

tis Legatorum afientitur.

ibid. Aliquot urbes Roma

norum cepit. 101

Sextiliut Legatus miflus con

tra Tigranem. 133. Arabes

opprimit. 134. vincit Tigra

nem. ibid.

Socrater cognomine Chrejfui%

major natusSenatus fratrem

conflituit Regem Bithvnia;.

71.346

Socrates filius Nicomedisin-

terficit patrem. 344. Bithy-

ni regno eum pellunt. 346

Statua ebúrnea in honorem

Nicomedis in Templo O-

lympii collocata. 308

StemmaRegum Bithyniat. 356

Stemma Mithridatis. 186

Stemma Regnm Bofphorano-

rum. 293

Regum Thracix. 263

Stratonice Mithridatis concu

bina. 167

Statyra foror Mitbridatis ve

neno aflumpta eil 123

Sylla Alia obvenit td bellum

Mithridaticum. 79.351.Op-

pugnat Archelaura. 85. 35г.

Petit naves a Riedis, ibid.

Capit Athenas к Piramm

obfidet. 86. Sylh in Boeti-

am exercitum du:it,eum fe-

quitur Dorilaus. 89. Sylla

Legatus in Cappadociam

mittitur ad Aricbarzanem.

89. Sylla &Mitlridates de

f>ace alloquuntur. 96. Syl-

a Nicomedem ii Bithvni-

am & in Cappadociam Ari-

obarzanem redirit. 95.

MoriSyllae. 98. Sylla miir

fuscontra Mithricatem. 35t.

Sylla vincit Archdaum, pu-

gnat ad Orchomaium. 90.

351. Boetiam dirpuit. 91.

Afiam fortitur. 344

•■PAXILES & Hpmocratet

* Duces in Paphlagonia. 101

Templum Beliona cenditnm in

Alia. 364

Terra motui horrMit inBithy-

nia. 386

Tetradrachmali NummitxpVi-

catio. 53

Thea-

432 INDEX NOMINUM ET RERUM.

Theatrum ad ludos & fpecla-

cula ufus conftruxerat Ti

gra nés. 340

M.Mimiius Thermui, Prae

tor, a Sylla in Afiam raiílus,

ut Murenas fuccederet. 553

Thyus Dviiaftes Paphlagoniae,

clam Begem interficere vo-

luit. 2;. Sed defertus vivuf-

que castus, cum uxore &

liberis ad Regem ducbs.

ibid.

'Migrants gêner Mithridatis,

Cappalociam invaiît. 99.

Multo; Cappadocas abdu-

xit in Axncniam. ibid. Ar-

raeniaî regni diadema fibi

impofiit & oppidum a fe

denomnavit. ibid. Recufat

Triariur urbes recipit 151

Triumphut Luculli ob viclori-

am. 178

Triumphus Pompei ob victo-

riam. 180

Tropbattt Casfarisin Bofpho-

ro. 203

Tijfaphernet Dux , per quem

Mithridates Artaxerxi re-

conciliatuseft. 15 Fami lia-

ris erat, fidei caula, Mithri

datis. 16

V

y1PHARES, Mithridatis fi-

-**■ lius, a patre interfecTtis,

pietatem negligens. 167

"Xerxes regnavit 29. aniu's ia

coufugentcm Mithridatem

apud k recipere. 123. Aii-

tiochian rediit. 127. Reçu«

fat Ronanis tradere Mithri- ''TELAS, Nicomedis

' datem. ibid. Mithridates

& Tiganes colloquuntur.

132. Ontra Lucullum mit-

tit Mrthrobarzanem. 133.

Sequitir Murena «Se fugit.

134. Citri reliquo exercitu

contraLucuHum progredi-

tnr. 13». Varias pugna;. 136.

137. Diadema fertnrLucul-

lo. 138 Recipere Mithrida

tem recufat. 163. Tigranes

vincit filiuin rebellein,

navícula fervat ad trium-

phum Pompei. 165

Tigranes junior Mithridatis

nepos, a patre viétus & ad

Phrahatem fugit 154

pairis

*-* morte, ex Armenia in Bi-

thyniam redit. 309. Fra*-

tres in Bifhynia bellum a-

gunt. ibid. Zelas in Gallos

irrumpir. ConditZelamnr-

beininCappadocia. 310 In

fidas adortus a Gallo - Gra:-

cis occifuseít. ibid.

Zarbienuí, una cum uxore &

liberis a Tigrane necatus

eft. , 128

Zenobiut bpais Chium vendi-

tis in Pontum praíducit juflu

Mithridatis. 87. Zenobi-

um in carcerem trufum, E-

phefi necarunt. 88

Zem Polemouis & Pythodori-

dii

INDEX ÑOMINUM ET RERUM. 433

dis filius minor, Armenias curatorcm & ' principem

majoris Rex elcdus eft. 235.

250

Zipœtts Rex Bithynia: , poil

mortem Bije habenasíiiíce-

pit. 301. Ptoiemeo obfi-

dio Arfacena: & Chalce-

doniae. ibid. Duces Lifi-

machi a finibus Bithynias

repellit.

Zipœtes viduam Dionyfii in

uxoremduxit. 301. Oppu-

fibi eligunt. ibid- Zipœ

tes excurfat agros Hera-

clieniium , ejus exercitus

profligatur. ibid. Bithynii

Patroclo infidiantnr, & una

cum exercitus internecio-

ne caeditur. 305. Superior

faétus Antiocho Seleucho.

ibid. Urbem confit Zipœ-

tem. ibid. Regnavit 47. an-

nos, ibid.

gnatus a Lifimacho, eum Zipœtes NicomedisFrater vin-

repellit & pacem pofcere est Heraclienfes, & poftea

cogit. 302. Heraclieniès ab iis fugatur. * 30

-

■

.

Pars IL Ее IN*

INDEX

GEOGRAPHICA

ACH A I A, Peloponnefi

regio, inter Corinthutn

& Patros, finui expolita.

83- 312

Abydena five Atisba. 313

Abydut,\\rbs Afi«. 318

Aarianopolit, urbs Thraciae.

380

Mgypti Populi. 3.20.62.

Шопа, Achaiae regio. 85

Alexandria Troat, urbs Phry

gian 312

Alexandria, urbsjEgypti, opus

Alexandri Magni. 62. 239

Alpet Cottia in Provin. reda

dla:. 242

Amaftrity urbs Paphlagonias.

72- 347

Amißt,\\tbs Paphlagonix ma-

rit. 46

Ancyra, urbs Galatias prima

ria. 307

Aorfit apud Scythas. 256

Apatnea Bithynia, a rnatre

Apama numinata. in. 319

Arabia Petraa. 253

Aßacus,urbs Bithyni«, ab A-

ftaco nominata. 297. 301

Attalici Populi, regio Achaiae.

307

Armenia minor, Afia¡ : 67

Artaxata,urbs Armenix. 236

Ajpungitaniy Populi Bofphori.

227

Atbenienfit, Populi Gracia:. 3.

ig

Aßa, una ex quatuor mundi

partibus. 20. 99

Ax, urbs Phoenicia?. 24

DACTRIANT, Populi Afiar,

" inter Ariam. 301

Bœetia, regio Siracufa;. 83- 91.

Bebricia five Bithynia, regio

Afia: minoris, varus nomi-

nibus illuilrata. 295. 387

Bitby-

INDEX GEOGRAPHICUS. 43s

Èithyia, fluvius Thraciae. 296 Crejfii, urbs Paphlagoniac. 31O

Bithynia, vide Bebricia. Cyclades t Infulas maris iEgaei.

Borani, vide Bo/pborani. 84

Bofpborani,bS\& Populi. 291 Cyzicena, Afix urbs. 104

Bizantini, Populi Thracix. Cynocephalœ, montes Theflà-

35 318.

С D

ABIRA, urbs Afix minoris T\A S СY L 1T E, Acatia la-

V-* in confinis Lyciae med. eus. 107

121 Dindymuf , nions Traodis.

Cakedon, urbs Bithynias. 35. , 108

84. 102. 297. 384.

Cappadocia, regio Afia; mino- E

ris. 4. 36. 98.

Cará.regio Afix minoris. 20. DL£A, urbs /Eolidis ma-

Cataonia,mbs Cilicias. 23 rit. 333

Cartbaginen/èt,Pop\iliAffrkx. Eleußi, oppidum Atticae mari-

, 56 timum. 85

Caucafus, mons in Septentrio- Erythraa , urbs Ionise mark,

nali parte, Indiam dirímeos 84

a Scythia. 247 TLubcea, Infula max. ¿Egaei

Cherfonefitr, Syria: peninfula. maris. 84

3'8

Cium, urbs, a Gio nominara F

- Bithynia,?hr\g\x. 31. 382

Ínfula maris#gaei. 88 ULA VIOPOLITÄ Bi-

Cbronea inBoetia. 83 thynias Populi. agí

Cbryfopolif, pagus in Bithynia.

297 G

Cilicia, urbs Regia Alia; mino

ris inter Pamphyliam & Sy- A L A T I A , regio Alias

riam. 24. 70 min. qua: & Gallo-Gra:-

Colchit, regio Alias ad oram cia. 45. 73. 97. 307

maris Euxini Orientalen). Galli, Europ. Populi. 307

66 Scordifei. 326

Celophonii, Populi Ionias. 88 Gnoß, Populi Graeci. 59

Cratf, Infula maris Medit. 59 Gor^/)w,urbsBofphori. 227

Ее a Gra-

43б INDEX GEOGRAPHICUS.

Granicuftûumea Bithyniae. 29 Leontocephalei , Trifia: caflel-

lum. 76.350'

H Limnui, Infula inter Cambn-

am & Hiberniam. m

TJTALYS , flumen Lidiae feu Luca, ci vitas Tufciac. 363

Paphhgonisc. 45.96 Lycur, fluvius Phoenicia;. «4

Heraclea Pontica, urbs Afiae. Lydia,rcg. Afiae min. inter Io-

36. 113 302. 360 niam & Phrygiam min.

Helejponti regnum Afiae min. 20

111.312 Lyperuítmom Bithyniae, 303

Hieren, locus Bithyniae. 314

Hijpania, Europas regio. 114 M

I VfACEDONIA, reg. Euro-

pa; ampia inter loniam

TDUMM, Populi terra; E- & ^Egxum mare. 302

dorn reg. Paleftinae. 217 Malea, tenens Eubaca. 8¿l

llicnfis, Populi Phrygiae. 312. Maonia, regio Afia;. 109

315 Mariandini, Populi Afiae. 296

lUyri Populi, regio in ora ma» Maßet regio. 109

ris Adriatici. 327 Megahpolitidef, Populi Arca-

lonia , reg. Afiae min. marit. diae. 233

22 Megarenjes , Populi Syria;

Ifihmusy Peninfula adMaeoti- 297

dem. 209 Meottt, palus ¿Egypti. 209

Juliopolir, urbs Bithyniae. 384 Mylea, id eft, dum , abuxore

Apamea denominat. 319

К Myrina , urbs iEolidis marit.

35

TT" ÄPHOESTIADA urbs. My»7flM,urbsinAfia. 77

XV 35

N

L ""^ICJEA, urbs Bithynia:. 378

in. 382

T ACEDEMONI, Populi Nicemedia, urbs Bithyniae. ш

*~* Graxi. 20.84 378- 3&а

Lamptaca, urbs in Hellefpon- Ny/a, India Urbs. 227

to. 100

Ltmnot, Infula maris jEgei.

34

INDEX GEOGRAPHICUS. 437

R

P О HODII, Populi Grseci. 44.

pANDA,amnis. 256 Roma,mbs Italiae. 233

*■ Paphlagonia, Galatix pars,

21.67.310. S

Panthapœa,Bofyhori Cimme- С AL A M I S, nrbs Grxcix,

rii uros. 203 V Attbida nominatur, 7

Perfa, Populi Alise. 4.7 Samothracia, Infula maris Ж-

Pcrinthui, urbs Syrix. ni gxi , Thracix adjacens.

Pejfîmuni,mbbGàfoûx inPhry- 122

gia magna. 307 Samarita Populi 217

Philippoi, urbs Macedonia. Sangarim , fluvius Afise per

216 Phrygiam Bifhyniamque in

Phrigia, regio Alias minoris. Pontum illabens. 350

20 Sciathus, Infula maris

Phanagcria, urbs Afíx, contra 33.

Theodoliam. 227 Sciroboa, mons in confinio

Phafii, fluvius Scythix. 41 Ponti 340

Philadelphi,Populi Cxlefyrix. Scytha, Populi Afix. 66

379 Ж^ил urbs Hellefponti. 21

Pitanis, urbs $k>lidisinAfia. Sinops, urbs Paphlagonix. 23.

; 3?1 ^ 44

Ponîus, Polemoniacus nomi- Soza,mos Dandaricx. 256

natnr a Polemone ; in Pro- Siraci, ad Caucafum Populi.

vinciam redada. 242 256

Pontica Gem, ad Septentrio- Stratonix, urbs Afix. 57

nem jacens. т. ц.

Priafpa, Mediae regionis urbs. T

225

Prußa,mbs Afix. m. 359 *"pANAlS, fluvius Sarm.

Prufei, Bithynis Populi. ibid. * Europ. maximus, illam

Pyraui, five Pir&ut, portus ab Afia diflerminans. 227

Athenarum. 85 Taurus, mons Arabias. 24.42

34

Temifenfei, ltali, qui evafe-

runtexAfia. 81

QUADI, Germanise Populi. 7i7«m,oppidum Ponti. 48

» 333 Tenedos , oppidum iu mare

¿Egxo. 112

Ttcio

438 INDEX GEOGRAPHICUS.

ТгоШ, Toliflobo- Traits , urbs Lydia: inter Ma-

gnefiam & Maeandrum flu-

men. 227

Trapezut , urbs juxta Pout.

Eux. Synopenfium colonia.

67

Troadci, Gracias Populi

TeSlofiger

{i, Toliftobrogi, fcilicet Gal-

i,qui urbes condiderunt in

Galatia, feu Gallo-Grxcia.

307

Theudoßa , urbs Panticapaei,

203

Tirada, reg. Europa;, inter

Mœiiam & Macedonian).

219

18

TyathirOtUrbs marit.

ш.

312.

333

Tbebani Populi Mgypti.

Tibareni Populi Cappadoc. 1 J S P E S , urbs prope Si-

123 ***■ ráeos». 256

Tigranocerta, urbs Armenia:

maj. ad Nicephorium flu- Z

men. 133 "VATHES, fluvius. 16

Timonitidei, Cappadociac. 357 ^Zela, urbs Pond. 208

Tium, urbs condita a Gallis. Zeles, urbs Hilpaniae ad Ere-

305 turn. 233

FINIS.

*

«

д

чt?K

•.

(Übе

±ъГъ-~MNn