argitagarbi euskaraz

argitagarbiUdal argibiderako buletina

Beharrezkoak al ziren 2011ko murrizketak?

Nola ekidin ahal ziren 2011ko murrizketak?

Beharrezkoak al dira 2012rako aurrekontuetako murrizketak?

2012rako murrizketak ekidin daitezke?

Parte hartu ahal den aurrekontuen alde

ARGITAGARBI EUSKERA:Maquetación 1 18/12/11 19:08 Página 1

Lehendabiziko Argitagarbi honen xede dugu Lizarrako hiritarrek Udaleko kudeaketaren berri zu-

zenean izatea. Helburu honen baitan, egungo UPNren gobernu taldea bertze talde politikoei egi-

ten ari zaizkion aurrekontuetarako proposamenak ezagutarazi nahi dizkiogu biztanleriari.

Gure ustez proposamen hauek herritarrei helarazteko biderik egokiena Hiritarren Parte har-

tzeko Batzordeak beharko luke, hala nola bertze edozein hedatze publikorako ekinbide ere. Ta-

malez baina, parte hartzea eta gardentasuna kontzeptu ezezagunak eta erabilera eskasekoak

dira UPN Estella-Lizarrako Udalean egiten ari den kudeaketan.

Egoera honen aurrean, Lizarrako Bilduk lizarratarrak informatzeko ardura bere gain hartu du eta

aldi berean hiritarrei parte hartzeko bideak eskaini nahi dizkie. Horrela, denon artean konponbide

berriak plazaratu ahalko ditugu egun eskuartean dugun 2012ko aurrekontuen zirriborroaren gai-

nean.

Horretarako, zuen eskura utzi nahi ditugu gure helbide elektronikoa

[email protected] eta Udalean Bilduk duen bulegoaren ordutegia; astelehenetan 18.00etatik

19.00etara eta asteazkenetan 11.30etik 12.30era zabalik izanen da. Ordutegi horren barruan on-

doko telefono zenbakira deitzeko aukera ere badago 948 548 248.

>argitagarbi

>2


Beharrezkoak al ziren 2011ko murrizketak? Behin eta berriro aipatzen ari dira murrizketak beharrezkoak eta ezinbertzekoak direla. LizarrakoBilduren ustetan ordea, kudeaketa egokiaren bitartez eta xahutzea ekidinez, murrizketa haueksaihestu ahalko lirateke.

UPNren udal gobernu taldeak Kultura, Gazteria, Garapen Bidean dauden Herrialdeei Laguntza,Ongizate Soziala, Ander Deuna Feriaren Antolaketa, Merkatarien Elkarteari laguntzak, argiztapenpublikoa eta bertze eremuetan ezarritako murrizketak ez dira ez krisiaren ezta NafarroakoGobernuak ohiko transferentzietan egindako murrizketen ondorio ere.

Alkateak egin dituen agerpen publiko guztietan murrizketak azaltzen eta zuritzen saiatu da.Hiritarrei sinetsarazi nahi izan die egoera ekonomiko zatar hau ez litzatekeela existituko baldineta Nafarroako Gobernuak murrizketak egin izan ez balitu. Horrekin gutxi ez eta, baieztatu egin dumurrizketa horiek izan ez balira Udalak superabita izanen zukeela aurten.

Bildutik aldiz, baieztatzen ahal dugu aurten ez dela inolako murrizketarik behar. Nahikoa litzatekehiriaren ongizate orokorrari zuzendutako kudeaketa egin nahi izatearekin.

Hasiera batean, Nafarroako Gobernuak 300.000 euro murrizteko asmoa zuen ohikotransferentzietatik; azkenik, 80.000 euro inguru izanen dira.

Hau horrela izanik, eta Alkatearen adierazpenei kasu eginez, nahikoa litzateke Udalak 80.000euro horiek lortzearekin 2011an superabita izateko. Murrizketen beharrik gabe.

Udal argibiderako buletina

3<


Nola ekidin ahal ziren 2011ko murrizketak?Alde batera utzita nola eta zertan gastatu den diru publiko asko –gai honek bertze Argitagarbi osobat beharko luke –, ondoko lerrootan zenbait adibide paratuko ditugu. Hauek bete izan balira,Estella-Lizarrako Udalak Nafarroako Gobernuak murriztutako 80.000 euro horiek eskuarteanizanen lituzke.

Aparkalekuan “galdutako” 300.000 euroekin…2009tik honat, Udalak Koroatze plazako lurrazpiko aparkalekuaren eraikuntzan behar baino300.000 euro gehiago gastatu zituela onartu eta gero –zehazte aldera, lan beragatik bitanordaindu dira 300.000 euro–, diru horren berreskurapenerako izapideak (“tramiteak”) egiten hasizen. Momentu honetan, borondate politikoa bertzerik ez da behar egungo egoeran hainbeharrezko zaigun diru hori udal kutxara itzultzeko.

… gehi Iberdrolaren 363.742,98 euroak…Bertzetik, 2008ko uztailaren 24an, Alkateak, Udalaren izenean, Ibedrolarekin hitzarmena sinatuzuen. Honen arabera Industrialdean banaketarako azpiestazio eraldatzaile bat jarriko zuen. Udalaklanen kostuaren %25 aurreratu zuen, aipatu 363.742,98 euroak. Hitzarmenean, lanak 2010ekoekainerako bukatuko zituztela aipatzen zen. Errealitatearen jakitun gara denok. Lanak hasi ere ezdira egin eta, industrialdearen proiektuaren gelditzearen ondorioz, transformatzailea ere ez dabehar. Zer egiten dute 363.742,98 euro horiek Iberdrolaren eskuetan? akaso onargarri zaigu euroguzti horiek “geldirik” egotea gaur egun sufritzen ari garen egoeran?

>argitagarbi

>4


Beharrezkoak al dira 2012rako aurrekontuetako murrizketak?Alkatetzak udal taldeei berriki aurkeztu digun aurrekontuen zirriborroan, bertze murrizketenartean, ondokoa proposatu du bertan:

Begibistakoa da zirriborroan aurreikusitako murrizketa askok gure hiriko elkarte-ehundurarieragiten diotela; ehundura hori, zalantzarik gabe, hiriko aktiborik nagusienetakoa da. Bertzetikongizate sozialaren eremuko inbertsioek ere murrizketa bereziki mingarriak jasaten dituzte, hainjuxtu babestuen egon beharko lukeen eremua egungo abagune sozioekonomiko honetan.


5<

MURRIZKETAK 2011 2012 ALDEA %ONGIZATE SOZIALA 106.656,54 € 70.446,00 € -36.210,54 € -%34 EMAKUMEAREN SAILA 66.795,39 € 44.503,39 € -22.292,00 € -%33 ONDAREGINTZA LANGILERIA 22.428,16 € 0,00 € -22.428,16 € -%100 INMIGRAZIO BATZORDEA 6.377,00 € 1.889,00 € -4.488,00 € -%70 HEZKUNTZA BATZORDEA 16.126,56 € 0,00 € -16.126,56 € -%100 MARGOTZE GELAKO MATERIALAK 2.000,00 € 1,00 € -1.999,00 € -%100 ALMUDI JARDUERAK 49.414,08 € 20.000,00 € -29.414,08 € -%60 KULTUR ETXEKO ZAINTZEA 11.090,40 € 1,00 € -11.089,40 € -%100 MUSEOA 138.092,96 € 44.735,18 € -93.357,78 € -%68 GAZTERIAREN ETXEKO JARDUERAK 80.000,00 € 20.000,00 € -60.000,00 € -%75 INDUSTRIA SUSTATZEA 22.709,11 € 3.000,00 € -19.709,11 € -%87 ARDO EKOLOGIKO LEHIAKETA 25.000,00 € 0,00 € -25.000,00 € -%100 MERKATARITZA SUSTATZEKO JARDUERAK 25.000,00 € 10.000,00 € -15.000,00 € -%60 ARKEOLOGIA AHOLKULARITZA 4.255,20 € 1,00 € -4.254,20 € -%100 ANDER DEUNA FERIA 37.815,00 € 15.000,00 € - 22.815,00 € -%60 LIBURUTEGIA 10.909,20 € 1.000,00 € -9.909,20 € -%91 ANTZINAKO MUSIKAREN ASTEA 2.854,10 € 1,00 € -2.853,10 € -%100 ERDI AROKO IKERKETEN ASTEA 1.958,34 € 1,00 € -1.957,34 € -%100 FORO IZPIRITUALA 1.689,00 € 0,00 € -1.689,00 € -%100 MERKATARIAK ERDI AROKO ASTEA 29.075,63 € 26.168,00 € -2.907,63 € -%10 EHOZIRI-LANGILEAK 894,62 € 805,00 € -89,62 € -%10 KIROL JARDUERAK 117.140,55 € 105.426,00 € -11.714,55 € -%10 GAZTE JARDUEREN SUSTATZEA 12.000,00 € 10.800,00 € -1.200,00 € -%10 BURUHANDIEN KONPARTSA 7.622,24 € 6.860,00 € -762,24 € -%10 PREGOIA ETA ERREGEAK 8.631,39 € 7.768,00 € -863,39 € -%10 GARAPEN BIDEAN DAUDEN HERRIEI LAGUNTZA 62.302,64 € 0,00 € -62.302,64 € -%100 GARAPEN BIDEN DAUDEN HERRIEI FNMC DIRU-LAGUNTZA 10.420,00 € 0,00 € -10.420,00 € -%100 OLENTZEROREN KALEJIRA 1.139,51 € 1.025,00 € -114,51 € -%10 MUSIKA BANDA 46.074,61 € 41.467,00 € -4.607,61 € -%10 LARRAIZA DANTZA TALDEA 4.145,56 € 3.731,00 € -414,56 € -%10 IBAI EGA DANTZA TALDEA 4.145,56 € 3.731,00 € -414,56 € -%10 TXISTULARIAK 6.059,79 € 5.454,00 € -605,79 € -%10 LOS ESTELLICAS RONDALLA 660,85 € 595,00 € -65,85 € -%10 LA BOTA PEÑA 8.037,23 € 7.234,00 € -803,23 € -%10 SAN ANDRES PEÑA 8.037,23 € 7.234,00 € -803,23 € -%10 ALKABURUA 3.108,23 € 2.797,00 € -311,23 € -%10 EREINTZA 6.919,96 € 6.228,00 € -691,96 € -%10 GAITEROAK 17.450,27 € 15.705,00 € -1.745,27 € -%10 ARTISAUTZA FERIA 1.936,22 € 1.742,00 € -194,22 € -%10GUZTIRA 986.973,13 € 485.348,57 € -501.624,56 € -%51


Horrekin batera argitara ekarri beharrean gaude, adibidez, “Bazterketa sozial”eko kontusailetikmurriztuko diren 30.000 euroak eta Emakumearen Sailean “Laguntza psikologiko”ra bideratzenziren 13.805ak desagerrarazi izana. Honek berez zerbitzuaren desagertzea ekarriko du. “AukerenBerdintasunaren Egitasmoa” 7.000 eurotan gutxituko da, hau ere Emakumearen Sailean.Almudiko jardueretara bideratutako 29.000 euroak ere desagertuko dira (aurtengo aurrekontuaiazkoa baino %60 txikiagoa), Gazteriaren Etxeko jardueretarako 60.000 euro (%75), Liburutegiko9.902 euro (%91), Hezkuntza Batzordeko 16.126 euro (!%100), “Garapen bidean dauden herrieilaguntza”n ezabatutako 62.302 euroak (!%100)…

2012rako murrizketak ekidin daitezke?Bai, “murrizketak” saihes daitezke. Horrek ez du erran nahi beharrezkoa ez denik udal baliabideenkudeaketa zorrotza. Baliabideen administrazio egoki horrek, xahuketarik gabea eta gainezkokontusailik gabea, ohiko kudeaketa beharko luke gure Udalean. Orain eta beti.

Diru sarreren aurreikuspenean gutxitutako 2.500.000tik gorako euroak2012ko aurrekontuen proposamenak 10.280.638,97 eurotako diru-sartzea aurreikusten du.Horrela, 2011an aurreikusitako diru-sartzearen aldean, 2.500.000 euro gutxiago jasoko lirateke2012an.

Lerro hauek idazteko garaian, urtea amaitzear gaudela, 2011ko diru-sartzeak 11.121.246,68 euroerreal dira jada. Diru horri, jasotzeko falta diren 1.670.988 euro gehitu beharko litzaizkioke(berankortasuna dela eta, Udalaren aurtengo ekonomi-jarduna itxi aurretik sartzea espero dendirua dela eta, eta abar).

Aurten Udala jada jakitun da krisiak udal ekonomiari ekarriko dizkion ondorioetaz. Hori hala izanikez dago arrazoi objektiborik 2011ko eta 2012ko aurrekontuen diru-sartzeen artean hainbertzekomurrizketa izateko. Baliteke, egungo abagune ekonomikoan, badaezpadako murrizketaren bategitea zuzena izatea. Baina, gehiegizko “zuhurtzia”, hura babesteko daturik gabe, Udalarenkudeatzeko gaitasuna zentzurik gabe mugatuko luke.

Beraz, eta murrizketen “beharra” justifikatzeko aitzakia izatea ez bada, ez da existitzen diru-sartzeen murrizketa hori azalduko duen arrazoirik.2011an aurreikusitako diru-sartzeak 12.792.235,472012an aurreikusitako diru-sartzeak 10.280.638,97

2.511.596,50 € gutxiago 2012ko diru-sartzeen aurreikuspenean

… gehi Udalaren kanpo aholkularitzaren 60.000 euroakKanpo aholkularitza enpresa batekin sinatutako kontratuaren arabera, Estella-Lizarrako Udalak60.000 euro aurreikusi ditu kanpo txostenen osaketarako. Txosten horien %90 baino gehiagoAlkatatetza “aholkatzeko” erabili dira; gainera gomendioen xede diren eremu horietan, orain gutxiarte eta berezko baliabide profesional gutxiago izanda ere, ez zen behar kanpo aholkularitzarik.Hauetako txosten anitz UPNren gobernu taldea aholkatzeko eskatzen dira, ez Udala bereosotasunean aholkatzeko.

Bien bitartean, bertze udal taldeek euren talde propioen profesionaletara jotzen dute gai beratanaholkuak jasotzeko.

Udalak baditu eremu ezberdinetarako profesionalak eta hori dela eta kasurik gehienetan ez dabehar kanpo aholkularitzen kontrataziorik.

>6

>argitagarbi


… gehi altxortegi mailegua dela eta, 78.339,63 euroko interesakKorritu edo interesek, premiagabeko txostenek eta garatu ez diren proiektuak sortutako 167.118euroko gastuak alde batera utzita; Ontzineda industrialdearen eta Merkatondoako 3. BanaketaEremuko kudeaketa kaxkarrak 1.800.000 euroko zorra ekarri du. Eremu hori urbanizatzeko beregaraian Udalak dirutza hori aurreratu egin zuen eta jada berreskuratua behar zuen. Dirua itzuli ezdenez Altxortegiko mailegu bat erabili behar izan da eta, horrek, aurrekontuen zirriborroan78.339,63 euroko interesak sortu ditu.

Aurrekontuen zirriborroan gastu hori aurreikusteak erran nahi du ez dagoela borondatepolitikorik zorra orain berreskuratzeko.

Zor hori, nagusiki, bi higiezinen eta eraikuntzaren enpresei dagokie. Haietako bat industrialdeagaratu beharko zukeena da. Bere garapenerako, gobernu taldeak ez zuen zalantza izpirik izanegitasmoaren izpiritua (industriala/komertziala) zein kudeaketa sistema aldatzeko, horrelahigiezinen enpresaren interesak hobetsi ditu. Bizkitartean, halabeharrez edo, Ibarra aldeko hiriaprobetxamendurako lur sailak %30 handitzeak, bertze higiezinen enpresari onurak ekarrizizkion. Hiri aprobetxamenduak administrazio-ixiltasun bitartez eskaini zitzaizkion.

Udalak, bizilagunen zerga kuotak edo isunak biltzeko erakutsi duen trebezia eta azkartasun berabaliatuko balitu higiezinen enpresa hauekin, 78.339,63 horiek berreskuratu ahalko lituzke 2012koaurrekontuetan erabiltzeko eta horrela murrizketak ekidinen genituzke.

… gehi 60.000 euro Ekonomia Sailean2012ko aurrekontuen zirriborroan, A mailako bi langile aurreikusi dira Ekonomia Sailean. Orainarteko beharren arabera baina, Sail horren lan karga asetzeko nahikoa izan da A mailako langilebat, Udaleko bertze sail bateko administrari batek lagunduta. Udalak, Nafarroako Gobernuarieskatu beharko lioke sail horretako beharrak asetzen jarraitzeko orain artean bezala; hau da, Amailako langile berria kontratatu gabe.

… gehi 115.000 euro UdaltzaingoanAurrekontuen zirriborroan, langileriari zuzenduta igotzen den kontusail bakarraUdaltzaingoarena da, 55.000 euro gehiago. Hortaz gaindi, Udaltzaingoaren burua, sail horretakoplantillatik kanpokoa izatearen beharra mantendu da. Horrek bertze 60.000 euro eskatzen ditu.

Orain hiru legegintzaldi arte, Estella-Lizarrako udalak Poliziaren buruzagitza plantilla barnekokideekin betetzen zuen. Hemen ez da ezbaian jartzen gaur kargua betetzen duen langilearen lana,baizik eta Udalak baliabideak ez optimizatzea.

Gainera, kontuan hartu beharrekoa da Estella-Lizarrak jada Foruzaingoaren komisaldegiabadaukala, honek guztiak Udaltzaingoaren baliabideen handitzea premiagabekoa egiten du.

… gehi ?X? euro Alkatetzaren eta zinegotzien ordainsarietanAurrekontuen zirriborroak 56.182,4 euro aurreikusten ditu Alkatetzaren soldatarako gastuan etabertze 91.586,82 euro Korporazioaren dietetarako (zinegotzien ordainsaria).

Aurrekontuen zirriborroan kontusail gehienek murrizketa garrantzitsuak pairatuko dituzte, bainaez da hala Alkatetza eta zinegotzien ordainsariekin. Hauek ere berraztertuak eta murriztuak izanbeharko lukete, gutxienez %10 jaitsita, hiriko elkarteei ezarritako irizpideei kasu egiten badiegubederen.


7<


>argitagarbi

Parte hartu ahal den aurrekontuen aldeArgitagarbi honetan dituzue 2012ko Estella-Lizarrako Udaleko aurrekontuen zirriborroan

dauden murrizketak ekiditeko adibide eta proposamen batzuk. Ziurrenik, beti alor beretan

murriztu behar ez izateko, formula eta proposamen berriak izanen dira. Eta ziur gaude ere

Estella-Lizarrako bizilagunak, eta batez ere murrizketek kaltetutako eragileetako askok,

ideia eta proposamen berriak ekar ditzazketela haien jarduerak egiten jarraitu ahal izateko.

Politika egiteko bertze modu bat posible da, are gehiago, beharrezkoa da: udal politika

gardenagoa, elkartasun handiagokoa eta parte hartzaileagoa. Hau da denon artean eta

ongizate komuna xede, gure hiriaren alde, Estella-Lizarraren alde, lan egiteko garaia.

Gogorarazi nahi dizuegu gurekin harremanetan jartzeko aukera baduzuela hurrengo

bideen bitartez: Udaletxean daukagun bulegoan, astelehenetan 18.00etatik 19.00etara eta

asteazkenetan 11.30etik 12.30era; honen kanpoaldean dagoen postontziaren bitartez;

aipatu ordutegian 948 548 248 telefonoan; gure helbide elektronikora bideratuz

[email protected].

Gogoratu ere gure web gunean Udalari buruzko informazioa eskegitzen dugula noiznahi

bildu.info/lizarra/

Esker anitz


argitagarbi euskaraz

Documents

Transcript of argitagarbi euskaraz