ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

28

Transcript of ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

Page 1: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014
Page 2: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

2 URTEKARIA

sarr

era

Urte iluna. Ezinean. Ezinean, etengabeko oztopoen aurrean, alderdi batzuen, eta hauen enparauek, eta alderdihauen gobernuen laguntza estima ezinari esker. Izan ere, etengabe iraganean kokatzen saiatu dira euskalgizartea; iraganeko mamuak oraineko eta etorkizuneko itzal bilakatuz. Euskal herritarren, euskal gizartearen

beharrak erantzutetik urruti dauden iraganeko politika ekonomiko eta sozialak; konponbidetik urruti kokatzen gai-tuzten eta elkarbizitza demokratikoan urratsik ematen laguntzen ez duten politikak; eta gure herriaren eraikuntzanekarpena egin beharrean Madrilera begiratzen tematuz, jakinik Madrileko, Espainiako ateak Euskal Herriarentzat,herritarroi dagokigun eskubideentzat itxirik daudela. Behin eta berriro bortizki adierazi eta erakutsi diguten be-zala.

Urte iluna bezain gogorra 2014, bereziki lan gabe, prekarietatean, etxegabe geratu diren herritar guztientzat. Mu-rrizketak, eskubide zibil, sozial, laboraletan. Madrilek iradokiz eta Urkullu eta Barcinaren gobernuak, bakoitzakbere erara, baina bai batak zein besteak, Madrileko gobernuaren iradokizunak praktikara eramanez. Eta horretarakoiraganeko eta Estatuko alderdien konplizitate bilatuz.

Baina dena ez da iluna, beltza izan. Nahiz eta eguneroko gordintasunak eta buru gainean ditugun laino beltzak ezdiguten estimatzen utzi, nazioartetik konponbiderako eta Eskozia eta Catalunyatik erabaki eskubidearen egikari-tzerako iritsi zaizkigun itxaropen izpiak. Eta bereziki, Ipar Euskal Herritik politika egiteko iritsi zaizkigun bestelakomoldeak; kolore anitzeko alderdien artean oinarrizko akordioen lorpenekin. Bai, lurraldetasunaren burujabetzaridagokionean, bai gatazkaren konponbideari dagokionean; eta urtea amaitzear Iparraldeko ezkertiar eta abertzaleakEH Bai alderdien koalizio izatetik, ezkertiar eta abertzaleen mugimendu bilakatuz. Horrela, iparraldeko gizartearietorkizuneko tresna eskutan jarriz, guztiok desiratzen dugun kultura politiko berria errealitate bilakatzeko.

Beraz, baditugu makina bat arrazoi 2015 urtea kemenaz eta ausardiaz ekiteko. Izan ere, etorkizuna gure esku baitago.Guk ez badugu gure etorkizuna eraikitzen, gure herriaren etorkizuna eraikitzen, inork ez duelako gugatik egingo.Beraz, itxaropena bihotzean, argudioak buruan eta kemena eskuetan, goazen 2015 urteari Ongi Etorria ematera.

Urte iluna 2014, baina 2015...

Page 3: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

2014URTARRILA OTSAILA MARTXOA

APIRILA MAIATZA EKAINA

UZTAILA ABUZTUA IRAILA

URRIA AZAROA ABENDUA

Preso Polikoen abokatuen kontrako operazioa

Bizkaiko untzia Baionako portuan hondartzen da

Rusiako soldaduak Ukranian sarten dira

Julen Madariagari om

enaldia

Serviniren testigantza hartzeko lehenengo bidaida

Arabako BB.NN.ek Urquijoren dimisioa eskatzen dute

Fiskaltzak diligentziak irekitzen ditu Hiriko kasuarengatik

H’erriko’ kasuan inputatuentzako absoluzioaren eskaera

Ruiz-Gallardon bere dimisioa aurkezten du

<Pujol kasuarengatik ikertzeko batzorde onartua

Osakidetzaren murrizketak salaketa

‘Black’ txartelezko iruzur berria Bankia kasuan

3ANUARIO

Page 4: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

2013. urtea ekimen eta berri onekin bukatugenuen, EPPK-ak abenduaren 28an egin-dako hausnarketarekin. Izan ere, bakea-

rekin beraien konpromisoa berresteaz gain, presoek berenerantzukizuna bere gain hartzearekin batera, horrek dituenondorio legal guztiekin, gogora ekarri zuten preso bakoitzakbere eskubide legal propioak dituela. Baina, berri onek osodenbora gutxi iraun zuten, izan ere audientzia nazionalak be-rehala jarri zuen martxan bere makinaria, aipaturiko kolekti-boko bitartekariak, abokatuak atxilotuz. Berriro ere ageriangeratuz, Estatuaren borondate eza konponbidean aurrera egi-teko, ondorioz herritar guztiei dagozkien eskubideen urra-ketan sakonduz. Urtarrila gogorra bezain goraberatsu etaemankorra ere izan genuen. Atxiloketei jarraiki, audientzianazionalak Tantaz Tanta ekimenak antolatutako U-11ko pre-soen aldeko mobilizazioa debekatu baitzuen. Eta ondotik,aspaldiko partez Lizarra Garazitik eta Gernikako Akordioarenondotik, gure herrian izandako akordio zabalenetakoa, nahizeta zoritxarrez, puntuala eta egun batetako mobilizazioadeitzekoa egina izan, “Giza eskubideak, Akordioa eta Bakea”lelopean; audientzia nazionalak debekatutako U-11ko mobi-lizazioa gauzatzeko. Itxaropena sortu zuen. Itxaropen tantaizan zen etsipenaren itsaso zabalean…Baina U-11 gainditu ezzuena. Berriro ere, errealitate gordinera guztion begiradaitzuliz: torturak, atxiloketak, epaiketa politikoak, heriotze-raino iritsiaz. Arkaitz Bellon preso politikoaren heriotz min-garria.Giza eskubideak, bakea urruti daudela agerian utziaz,beste bizitza bat gatazkaren bidean galdua. Noiz arte?

Euskal Herrian aldebakarrekotasunaren bidetik hasitako kon-ponbidearen beste adibide bat,beste ekimen bat izan genuenmartxoan Altsasun iheslariek eginiko adierazpena. Berriro

ere, bakearen, konponbidearen aldeko urratsa betiko aldetik emanez. Nahiz eta, beste aldeak urratsik ez eman,eta urratsak ezemateaz gainera,etengabe oztopoak ezarriz inboluzioan murgildu nahirik aurrera joan nahi duen herriaren gehiengoari, HerriHarresien aurrean; etengabeko eskakizunak egiten tematuaz, eta atxiloketen norabidean sakonduz.

Ezin ahaztu, politika egiteagatik, soilik politika egiteagatik, bakeagatik atxilotuak izan ziren Bateragune auziko kideak: ArnaldoOtegi, Miren Zabaleta, Rafa Diez, Sonia Jacinto eta Arkaitz Rodriguez. Aske uzteko egindako eskaera atzera botatzea erabakizuen maiatzean Espainiako Auzitegi Konstituzionalak. Aralarrentzat sinestezina eta zentzugabekeria da XXI. mendean eta bereburua demokratatzat daukan estatu batean.

Maiatza ostean, ekainean zehar ere, hainbat ekimen, hainbat berri: Segiko sententzia, 40 gazteen absoluzioarekin; nahiz etaurte amaiera arte, eta abenduan ere beste 12 gazteen absoluzioa eman arren, atxiloketen gurpilean irten ezinik egon hainbatgazte, beraien ideiak, eskubide zibil, politikoak gauzatze arren. Beraz, berri gazi gozoa bere osotasunean begiratu ez gero. Gozoa

Giza Eskubideen urraketak nabarmendu eta areagotu diren urteaizan dugu 2014. urtea

4 URTEKARIA

urta

rrila

Rebeka Ubera

Page 5: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

ener

o

5ANUARIO

Una de las noticias más esperpénticas que hemos vi-vido este año ha sido la del famoso informe "In-fluencia de la izquierda abertzale en la red pública

de la Comunidad Foral de Navarra". La presidenta Barcinay su gobierno hizo una utilización de un documento quevimos, que muchos decían haber tenido en sus manos,haber leído y todos negaban haber encargado o escrito.El objetivo era claro, el desprestigio de la línea D. Tantoen el parlamento de Navarra como en el congreso de losDiputados hemos exigido investigación, responsabilidadesy un apoyo expreso al modelo D. Su obsesión continúa,pero la sociedad de Nafarroa ha cambiado y no lo quierenver.

El ataque al modelo D, ejemplode la obsesión ymiedo de PP y UPN

15 lagun hilak Ceutako uretanGuardia Zibilarengomazko pelotaz

Pertsonen, duintasuna eta giza eskubideen kontrakoharresiak ez dira iraganeko kontua, ezta ere urrutikoestatuen kontua. Harresi krudelak eraiki ditu espai-

niar gobernuak Ceuta eta Melillan, xaflaz bete zituen minabilatuz baina ez zen nahikoa izan. Afrikarrek, ekialde hur-bileko errefuxiatuek, pertsonek etorkizun hobe baten bilaez zuten etsi. Harresia gainditzeko itsasotik igaro nahi izanzuten, hondartzatik hondartzara, igeriketan, baina hanGuardia Zibilak topatu zituzten. Batzuk begira besteektiroka, igeriketan zetozenei gomazko pilotekin tirokatuzituzten.

Gezurrak bata bestearen atzetik heldu ziren, ukazioa lehe-nengo, ardurak beste bati ondoren. 15 pertsona hil ziren,Guardia Zibilearen eraginez edo eragin faltagatik,Amaiurreko diputatuak Jon Inarritu indartsu eskatu zionegi osoa barne ministroari baiana gezurrek segitu zuten.

aske geratzeagatik, baina gazia hainbat urteetan su-fritu eta pairatu behar izandako jazarpen, tortura... eta

abar luze bat. Egia esan, aitortu beharra dago ekainekoabsoluzio honek esperantza izpi txiki bat bueltatu zigula,baina berriro abuztuan herriko tabernen sententziarekinlaino beltzak hurbildu zitzaizkigun.

Nola ez aipatu, Baionan ekainean burututako mobilizaziojendetsu bezain alaia “Giza eskubideak. Konponbidea.Bakea”. Ipar Euskal Herrian, kolore, sentsibilitate desberdi-netako alderdiek, eragileek hasitako eta sakondutako bi-dearen emaitza emankorraren adibide xumea. Izan ere, IparEuskal Herria xume xume urrats txiki bezain bikain eta esan-guratsuak ematen aritu baita azken urteetan, eta baita bu-katzear dugun 2014.urtean. Ezin ahaztu urriak 24an alderdiguztiek sinaturiko Baionako akordioa, Aieteren garapen etaGernikako Akordioaren oinordeko. Erreferentzi ezinbeste-koa konponbidean.

Erreferentzia, heldu lekua, nazioarteko babesa eta bultzadasustatzeko, nazioarteko zuzenbidea marko gisa eta Estatuespainiarrarentzat urruneko eta ezezagun diren giza esku-bideak oinarri eta helmuga.Bide horretan iritsi zaigu ParotDoktrinaren indargabetzea. Eta hori ikusita, azken hilabe-tean Estatuaren azken saiakerak iristen ari zaizkigu europakoaraudia ez betetzeko lege aldaketak, presio eta ingerentziakbotere judizialean betiko lez.

Presoen giza eskubideen errespetu eta konponbidean orain-dik asko egiteke, etxeko lan ugari esku artean. Konponbi-dean, aurre egin beharreko beste alor nagusiaridagokionean, alegia biktima guztien errekonozimendu,aitortza eta erreparazioari dagokionean poliki poliki bainaaurrera pausuak etenik gabekoak eta iraunkorrak izan dira.Bide horretan, aipatzekoa izan da, makina bat urte osteanSanti Brouardi eginiko aitortza elegebiltzarrean, alderdi guz-tien presentziarekin.

Baina, 2014an, zerbait azpimarratu beharko banu, zerbaitbereziki aipatzekotan bi inflexio puntu aipatuko nituzke:bata uztailak 20an ETAk gizarteratutako komunikatua,nondesarmearen berri ematen zuen. Eta bestea, arestian aipa-turiko urriak 24ko Baionako akordioa. Gernikako Akordiotik,Aieteko adierazpenetik, ETAk borroka armatua utzi zuene-tik, izan ditugun berririk bikainenak zalantzarik gabe. Nahizeta aldebakartasunaren bideak, oraindik ezin izan duen gizaeskubideen urraketa, salbuespen espetxe politika, epaiketapolitikoak gainditu. Baina aldebakartasunaren bideak za-lantzarik gabe,oztopo guztien gainetik, Estatu Espainiarra-ren gainetik, herri honi, Euskal Herriari askatasunaren, gizaeskubideen giltza emango dio, etorkizunaren ateak parezpare irekitzeko.

>>

Page 6: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

“Errejimena" deitzen diogu NafarroanFrankismoaren erreformaren ondoriozeta erreforma horrekin lotuta eraike-

tako eredu politiko baztertzaileari. ErrejimenaUPN alderdiak protagonizatu du, baina PSNkUCDk, CDNk eta beste indar politiko eta sindikalbatzuek ere badaukate erantzunkizun larria.

Errejimenaren ezaugarri ideologiko eta xede na-gusia anti-euskaltasuna da eta erreferentzia na-barmenena 'navarrismoa'. Ondorio garrantzitsuenaabertzaleak Nafarroako aginte orotik baztertzeaizan da eta argudio edo aitzaki politikoak ustezkoeuskaldunen inbasioan datza. Egia esateko, ordea,nafar errejimenaren historian bilakaera eta alda-

keta anitz egon dira eta gaur egun erabiltzen dituzten lelo asko ez zituzten lehen erabiltzen; adibidez, Euskal Herria izenarenerrefuxapena edo euskararen kontrako jarrerak azken urteotakoak dira.

Navarrismoa ez dago zehazki definituta; edo, agian hobeki esateko, navarrismoaz dauden definizioak ez dituzte denekonartzen. Izan ere, navarrismoak badauka subkonszientearekin lotura bitxia, Larreglaren jota ezagunak azaltzen duen modura:Mundua urperatzen bada, urpera bedi, Nafarroa beti aurrera! Gainera, navarrismoa aurkakoengatik ezagutzen da hobekieniketa aurka agertzen dena, batik bat, "bizkaitarrismoa" da; alde batetik bizkaitarrismoak eta navarrismoak foruen edo eskubidehistorikoen defentsa daukate antza, baina bestetik foruen defentsa hori itxura hutsa eta edukirik gabea bihurtu zaie zen-tralismoaren aurrean.

Ez daiteke ahaz UPNren sortzailea izandako Aizpunek hainbestetan idatzitakoa, zera alegia, Nafarroan abertzalegoa baz-tertuta edukiz gero, ezinezkoa bihurtuko zutela Euskal Herriko edozein egitasmo politikoa. Helburu horrekin ez zaie axolaizan Nafarroa bera eta nafarrak kaltetzea, EAErekin harreman normalizatuak ekiditea, nafar guztion onura ekonomikoak,kulturalak eta edonolakoak oztopatzea... Baina orain errejimenaren balantzea egiteko ordua iritsi da eta zeharo ezkorraeta daukagun erronka da kaltegarrria eta ezkorra izan dela frogatzea.

Bestalde ordea, navarrismoaren ezaugarri, definizio eta xede guztiez gainera, errejimena sostengatu duten gizarteko indarraketa sektoreak identifikatu behar dira. Eskuineko sektorekontserbadoreak, bertako enpresa sektore bat, elizakozati handi baten eta batez ere Opus Dei bezalakoen la-guntza eta komunikabide eta egitura politikoen babesaeduki du errejimenak. Ez dira soilik alderdi politikoaketa sindikatuak edo erakunde enpresarialak izan; horienguztien azpitik eta gainetik gizarteko egitura zehatzakegon dira eta navarrismoaren azpiegitura hori da sa-konki eta itzulezineko moduan aldatu dena. Eta alda-keta horrek beste ondorio bat ere ekarri du, zera,Madrilgo indar politikoei ez die dagoeneko balio, adi-bidez, UPNk.

Laburbilduz, Nafarroako gizartea aldatu da eta ondoriozpolitika ere aldatuko da. Baina guzti hau badaki UPNkinork baino hobeki, eta "b" egitasmoa prestatzen ari da,Gatopardoaren ikaskaia jarraituz.

otsa

ila

6 URTEKARIA

Nafarroako “errejimena” agortu da

La Justicia Universal expulsada de España

El Partido Popular aprobó otra ley para tener contentosa sus amigos económicos, esos que le dictan lo que debey no debe de hacer. La Justicia Universal ha desaparecido

de España, ya no se podrán juzgar delitos como genocidio olesa humanidad producidos fuera del Estado, salvo excepcio-nes. Dicho de otra forma, no se podrá denunciar al GobiernoChino por su política en el Tibet, tampoco por ejemplo al Es-tado Islámico, o a Estados Unidos, cosa que tampoco es ex-traña visto como funciona la justicia española con lostorturadores o con los franquistas. Y para hacer todo esto, elPP busco un trámite parlamentario más que dudoso

Patxi Zabaleta

Page 7: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

febr

ero

7ANUARIO

ETAk armak erabilpen operatibotikkanpo utzi zituen

Nazioarteko Egiaztatzaileen Batzordeak ezagutzeraeman zen bideo batean ETA-k armak erabilpenetikkanpo utzi zituen, eta Egiaztatzaileek sinesgarritasun

osoa eman zioten Estatuak bakeari oztopoak jartzen segitukozuela argi utzi zuen Egiaztatzaileen Batzordeko kide batzuk de-

klaratzera deitu zuenean. Hainbat alderdik sinesgarritasunakendu nahi izan zion ETA – k egindakoari baina errealitateariegin behar diogu so, eta errealitateak esaten digu ETA-k armakuzteko bere erabakiari eusten diola eta oztopoen gainetik urra-tsak ematen dituela.

Igeldoko herriak herri galdeketa egin zuen eta horren on-dorioz Donostiatik banatu eta udalerria eratzea erabakizuen. Donostiako udalak ontzat hartu zuen herritarren

erabakia, Gipuzkoako Foru Aldundiak erabakia onartuta Do-nostia eta Igeldo banatzeko araua egin zuen.

PSE-k, PVN-k eta PP-k epaitegietara jo zuten eta GipuzkoakoAuzitegi Gorenak bertan behera utzi zuen aldundairen era-bakia. Itsaraurre plataformak gogoratu zien PNV eta PSEriTrebiñon galdeketa aldarrikatzen zutela baina Igeldonez.aurretik ikusi dugu ere herri galdeketak ukatu eta zigortudituztenak interesatzen zaien herri galdeketa defendatzen.

Espainiako Estatuan bezala, Igeldon galdeketaren aurkadaude PNV, PSE eta PPEspetxe politikak

Arkaitz hil zuen

Hilabete tristea izan zen otsailekoa, Arkaitz Bellon eus-kal preso politikoa hil zen Cadizeko Espetxean eta ar-duradunek esan zutenaren arabera era naturalean hil

zen. Baina jakin dakigu ez zela horrela izan, Arkaitz Bellon Es-tatuaren mendekuak hil zuen, Estatuaren salbuespenezko le-gediak hil zuen. Egotsitako delituekin alderatuz zigor luzea,luzeegia pairatu behar izan zuen Arkaitzek, eta horren ondorenmendekua eta zigorra bilatzen duen espetxe politika. Arkaitzgartzelan hil zen, Arkaitz Estatuaren itsukeri biolentoa hil zuen

Page 8: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

8 URTEKARIA

mar

txoa Aralar comenzó 2014 denunciando la falacia de la recuperación en un documento

ampliamente distribuido donde reivindicábamos la paz, el derecho a decidir yla revolución social. Una falacia que ya entonces empezaba a repetirse desde el

poder político “oficial”, tal vez buscando el mismo efecto que con la mentira 1.000 vecesrepetida. Así se han pasado 2014, machacando el mantra de la recuperación y de lascifras y la evolución favorables.

En esa particular campaña de evangelización en la fé de la recuperación, el 3 de marzotuvo lugar en Bilbao una colorida eucaristía organizada por el Instituto Español de Co-mercio Exterior (Ministerio de Economía y Competitividad). Bajo el título “España: dela estabilidad al crecicimiento”, y al abrigo del Guggenheim, 31 profetas de la economíay la empresa (28 hombres y 3 mujeres) predicaron ante un auditorio no solo convencido,sino devoto y fiel seguidor de los mandamientos de la ortodoxia económica neocapi-talista.

Durante siete horas se sucedieron las homilías ensalzando las políticas que han incre-mentado la pobreza y la desigualdad en buena parte de Europa y del planeta. Toda unaloa al gobierno español del PP, a su política de recortes y austeridad, y a su vuelta alcrecimiento económico, y por tanto a la recuperación. Falacias.

Así, la directora del FMI Christine Lagarde alabó el valor del gobierno español para poneren marcha reformas estructurales (léase “recortes”), y animó a continuar por esa vía y aprofundizar en la reforma laboral. El presidente del eurogrupo, Jeroen Dijsselbloem,pidió valentía política para hacer más ajustes y poder así, según sus palabras, sostenerel estado del bienestar. También intervinieron, en la misma línea, comisarios de la UniónEuropea como Joaquín Almunia y empresarios como Francisco González (BBVA), PabloIsla (Inditex), Ignacio Sánchez Galán (Iberdrola) o César Alierta (Telefónica), a quienesdieron la bienvenida en el acto inaugural el alcalde de Bilbao Iñaki Azkuna, el lehendakariIñigo Urkullu, y el entonces Jefe de Estado del Reino de España, Juan Carlos de Borbón.

En la lista de participantes, ni un solo agente social o sindical que llevara la voz de laspersonas desempleadas, jóvenes y mujeres con empleo precario o con trabajos sin re-munerar, familias desahuciadas o personas empujadas a la exclusión social. Sin embargo,en el exterior, al grito de “ladrones” y “Troika kanpora”, organizaciones políticas, sindicalesy sociales, junto a cientos de ciudadanas y ciudadanos, tomaron las calles de Bilbao enuna fecha, el 3 de marzo, cargada de simbolismo y anclada en la memoria histórica dela clase trabajadora vasca, intentando que la voz de las “sin voz” traspasara los cinturonespoliciales, las paredes de titanio y el boato de la ceremonia oficial.

Ya desde la víspera, EH Bildu junto con otros siete partidos de izquierda europeos -Bloco de Esquerda (Portugal), BNG (Galiza), Die Linke (Alemania), SEL (Italia), Sinn Féinn(Irlanda), Syriza (Grecia) y UDB (Bretaña)- alzó su voz frente a la Troika por el cambio so-cial y la soberanía en un encuentro abierto a toda la ciudadanía. Y es que la izquierdasoberanista vasca no camina sola en Europa, tampoco frente a otro gran reto a niveleuropeo: la lucha contra el TTIP entre Europa y EE.UU. Un acuerdo que se negocia ensecreto, y que amenaza con acarrear, entre otras consecuencias, más privatizaciones deservicios públicos y más recortes en derechos laborales, en protección medioambientalo en seguridad alimentaria.

Troikaren aurrean, gure bidea

Rikardo Otxoa

Page 9: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

9ANUARIO

mar

zo

Exiliadas y exiliados anunciaron su regreso a Euskal Herria y compromisocon el proceso de paz

Exiliados y exiliadas políticas vascas anunciaronen Alsasua el regreso paulatino a Euskal Herriaen una comparecencia que Covite trató de boi-

cotear. En su comparecencia las personas exiliadasestuvieron acompañadas por personas del mundo de

la política y la cultura y anunciaron su firme com-promiso con el proceso de paz subrayando su inten-ción de volver a sus localidades de origen para podercolaborar y aportar a este nuevo tiempo político.

Hainbat eragile eta mugimenduekin egindako lanakemaitzak eman zituen. Iparraldean hauteskudeakizan ziren eta ezkerreko indar abertzaleek lortutako

emaitzak onak eta positiboak izan ziren. Udal ordezkaritzahanditzea lortu zuen EH Bai-k eta horren ondorioz bi hau-tagai bigarren itzulian lehian ibili ziren. Ezkerreko abertza-letasunaren aurrera pausua oso positibotzat jo zuen EHBilduk. Ezin ahaztu, hala ere, oraindik ere Iparraldeanlurralde antolaketa propio izatearen aldarrikapenaindarrean dagoela Parisek ez dielako inolako kasurik egitenbertoko alderdiei.

Ezkerreko Abertzaleen hazkundea Iparralden

Milaka lagun kalera, Nafarroaneuskaraz bizitzekoeskubidearen alde

Euskarak oztopo ugari topatzen du Nafarroan, euskaldu-non hizkuntz eskubideak ez ditu errespetatzen UPN-kogobernuak eta zure bizilekuaren arabera mugatuta

daude. Egoera lotsagarri hori salatzeko eta euskaraz biziztzekoeskubidea aldarrikatzeko milaka lagunek Iruñeako kaleak betezituen. D ereduaren kontrako erasoak, ikastolei laguntza es-kasa, administrazioan hizkuntz profilak ez betetzea, euskalhezkuntza publikoa Nafarroa osoan bermatuta ez izatea, eus-kal komunikabideak pairatzen duten eraso jarraia, horiek etabeste hainbat arrazoien kontra egin zuten manifestariek bainabatez ere Euskararen alde

Page 10: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

EAEn EAJ UPN-ek Nafarroan ekindako bidea jarraitzen ari da. Orain arte, bazirudien, oso modu mozorrotuan eramatenbaitzen Osakidetzan, murrizketak, pribatizazioa soilik Nafarroako kontua zela. Baina 2014. urteak agerian utzi du Urkullurennorabidea eta osasun politika.

Estaldura sozialean, alegia sistema publikoan osasun sistemak EAEn –Osasun sailak- pixua galtzen jarraitzen du. 2015an oraindik2012ko zenbakietara iritsi ezinik gabiltza, eta zer esanik ez 2010koetara. 2010etik krisiaren aitzakipean Osasun sistema publikoarengainbeherari hasiera eman zitzaion. Ez soilik finantziazioarekin, baita eta bereziki ezarri eta sakontzen joan diren ildoekin: Osasunsistema publikoaren zutabeak diren unibertsalitate, ekitatearen etengabeko urraketak (berrordainketaren ezarpena, besteak,beste); Osasun Sailaren aldebakarrekotasun jokabidea erabakiak hartu eta ezartzerako garaian. Elkarrizketa oro etenaz, osasunarloko mahaiaren paralizazioa; Gardentasun eta sistemaren demokratizazioaren aurkako norabidea; Pribatizazioaren sakontzea;Osakidetzaren egituraren desmantelamendu eta prekarizazioa ( behin behinekotasuna areagotuz eta enpleguaren suntsiketa).

2014ko lehen hiruhilekoan, 2013 – 2020rako Osasun Planaren eztabaida monografikoa izango genuen legebiltzarrean. EH Bildurenustez, eztabaida garrantzitsua eta lehentasunezkoa. Estrategikoa.

Planak Osasun politikek eta ondorioz,politika horiek definitzen dituzten arduradunek jarraitu beharreko norabidea, ildoa, fineanIBILBIDE ORRIA EZARTZEN baitu, datozen urteetan pertsonen osasuna hobetu eta mantentzeko. Guztiok ados egongo gara, osa-sunik gabe ez dagoela bizimodu normalizatu eta kalitatezkoa aurrera eramaterik. Ez eta osasun kaxkarrarekin.Horregatik, herritarroigehien arduratzen gaituen alorretakoa dela Osasuna. Ikustea besterik ez dago, erabiltzen ditugun konbertsazioak egunerokoan.

EH Bilduk positiboki baloratu zuen, planak jasotzen duen filosofia, Osasun kultur, mentalitate aldaketa. Alegia prebentzioaeta transbertsalitatea, alegia osasun politikak gainerako sektoreetako politiketan txertatzea. ezinbesteko egiazko osasunpolitika garatzeko. Eta osasunean eragiten duten baldintzatzaileetan esku hartzeko eraginkortasunez: enplegua, etxebizitza,ingurua, hezkuntza, diru sarrerak eta egoera ekonomikoa eta lanaren baldintzak; ongizate estatuaren politikak.. Horregatik, ez-tabaida ikuspegi transbertsal eta integralarekin planteatu genuen.

Baina ikusten genuen, planteatzen den filosofia, planteatzen den plana ERREALITATE bilakatzeko, EZINBESTEKOAK diren bitar-tekoak behar direla: -BALIABIDE EKONOMIKOA; -EGUTEGIA (KRONOGRAMA) eta TARTEKO ADIERAZLEAK,HELBURUAK ongidefinitzea, betetze mailari jarraipena egiteko, eta ebaluaziorako tresna eraginkorra izateko. Eta biharko eztabaidan, besteakbeste hori da eskatuko genion Osasun sailari Planak markatzen duen IBILBIDE ORRI ERREALITATE bilakatzeko BITARTEKOAK.Osasun plana publizitate merkean EZ geratzeko.

Baina zoritxarrez, denborak erakutsi digu publizitate merkean geratu dela osasun plana. Horren adibide, Osakidetzako mahaisektorialeko akordio eza, Osasun sailaren aldebakarreko jokabidea, Osakidetzako egituraren –plantillaren- enpleguaren sun-tsiketa. Etengabeko gatazka, eta kalitatearen jaitsiera. Herritarroi dagokigun osasun eskubidea kolokan jarriaz etengabeko mu-rrizketekin.

Hala ere, EH Bilduk Osasun planaren eztabaidan egin zuenbezala, eskual luzatua jarraitzen du, etenik gabe aurkeztu etagaratzen dituen ekimen desberdinen bidez, EUSKAL OSASUNSISTEMAK behar duen HERRI AKORDIORAKO. euskal osasunsistema publiko, unibertsal eta ekitatiboaren defentsan, egu-nerokoan herritarrei erantzuna emango diena. Eta benetanetorkizunera begira jarriko gaituena. Horrela, murrizketen bideaalbo batera uzteko. Osasun politikak politika publiko guztietantxertatzeko. Bitarteko ekonomikoak, giza baliabideak ahalbi-detuz, gainerako sail, erakunde eragile eta herritarrekin elkar-lanean. Desberdintasun sozialak gutxituz, herritarrak etagizarteak osasunean irabazteko gizarte kohesionatua eraiki-tzeko.

10 URTEKARIA

Osasun Sistemaren gainbehera

apir

ila

Geurea Ikurriña, Urquijoren gainetik

Francok Ikurriñarekin akabatu nahi zuen, Fragak jarraituzuen baina ez zuten lortu, orain Urquijo gobernu de-legatua ikurriñaren kontrako kruzadari heldu dio eta

Francok, Fragak eta Gurutzatuek bezala galdu egingo du.Donostiako herriak Ikurriñari omenaldia egin zion, Geureaaldarrikatuz, Geure izaera eta Geure nahia inposaketen gai-netik Ikurriña erraldia igo zan Donostian.

Rebeka Ubera

Page 11: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

11ANUARIO

abri

l

Marchas de la Dignidad también desde Euskal Herria

Las Marchas de la Dignidad salieron de diferentes puntosde la geografía del Estado Español para confluir en Ma-drid donde el Partido Popular actuó como nos tiene

acostumbrados: represión, mentiras, oidos sordos y manipu-lación. En Euskal Herria las marchas de la Dignidad tuvieronsu propio carácter y reinvidicaciones impulsadas por Gune,donde se coordinas sindicatos y movimientos sociales

Euskal Herriak erabaki!!

Aralarrek Iparraldean ospatu zuen aureten ereAberri Eguna, Euskal Herria Bildu osatzen dugunalderdiokin eta Iparraldeko alderdi abertzaleekin

batera.

Aberri egunaren besperan izan zen eta aurretik Aralarrekbazkaria egin zuen. Aberri eguna bera Iruñean bilduginen Independentista sareak eginiko deiari erantzunez.Leloa argia izan zen: Euskal Herriak Erabaki.

2010eko egoerara bueltatzea.Hasteko 2012ko egoerara itzuliz.

Berrordainketa indargabetzea.Ekitatea berreskuratzeko.

Osasun mentalaren sarea indartu.Gipuzkoa eta Bizkaitik hasita.

2011tik suntsitutako enplegua berreskuratzea helburu duen prozesuaabian jarri. OPE deituaz, besteak beste.Urriak 30an Osoko Bilkuran EH Bilduren ekimenez onartutako proposamena

aurrekontuetan isladatzea (ordezkapenak lehen egunetik betetzea,

erreposizio tasa %100 izatea…).

Itxarote zerrendak murriztekoplangintza abian jarri.

Atsaldeko txandak sistemaosoan ezartzen joateko.Horre-tarako 2015eko aurrekontuetandiru lerro bat ezarri, eremu zehatz batzuetan ezartzeko.

Osakidetza euskalduntzeko euskaraplana ezartzeko bitartekoentzat dirulerroa.Bereziki, langileen formakuntza

bizkortzeko neurriak hartzea. Eta historia klinikoa elebitan ezartzekolehen urratsak ematea. Neurri hauekEH Bildu eta EAJren artean adostu beharko lirateke. Egin beharreko OPEetan betekizun gisa jasotzea

euskara, gazteleraren maila berarekin.

Osasun Publikoaren atala indartu. Prebentzioan sakontzeko. Eta honekinlotuta oinarrizko zerbitzuak indartu.

Osasun Garraioan, lehen neurrigisa EAEko lan hitzarmena sinatzeko neurriak hartu.

Onkologikoaren publifikazioa helburu izan da, berau aztertu etaplanifikatuko duen mahaia eratu.

Kontzertazio murriztea. Entitate zerbitzuetan, gaur egun ESIetan batez

ere, zerbitzuen kudeaketa kanporatzeariuzteko neurriak ezartzen hasi.

Eibarko ospitalearen funtzioaeta zerbitzuak behar bezala

aztertu arte eraikuntza geratzea.

Santiagoko ospitaleak izan beharreko zerbitzuen inguruko

errebisio eta eguneratzea. Ospitalea-ren uztea albo batera utziaz.

2015an Larrialdietako osasun garraioaOsasun saileko erakunde autonomobatek kudeatzeko plangintza eta

prozesua definitu.

Osakidetzaren errelebo generazionala bermatzeko eta

zahartzea ekiditzeko plangintza bat burutzea.

Asunción klinikaren hitzarmena az-tertu eta orain arte sistema publikotikpribatura eraman diren zerbitzuak be-

rreskuratzeko, neurriak hartu.

Esparru soziosanitarioko prestazio zorroa, finantziazioarekin batera

erakunde desberdinen artean adostea.Osasun sailak bere gain hartuz dagokion

finantziazioaren zatia.

Ospitaletako Larrialdi zerbi-tzuen azterketa. Giza baliabi-

deen eta baliabide materialarenegokitasuna aztertu eta dago-

kion neurriak hartzeko.

Arreta goiztiarraren programa aurrera ateratzeko ebatsi beharreko

dekretuan, erakunde bakoitzak asumitu beharreko finantziazioa

zehaztea, osasun sailak ere finantziazioan parte hartuaz.

2014an egin ditugun proposamenak eta EH Bilduren marra gorriak >>

Page 12: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

mai

atza

12 URTEKARIA

2014ko Europako Parlamentuko hauteskundeak politikariekiko eta Europar Batasunarekiko desafekzioak mailarikaltuenetarikoak kokatzen ziren unean egokitu ziren. Urtez urte jaisten zihoan atxikimenduari batu zitzaizkionkrisialdi ekonomikoaren testuinguruan Troikak ezarritako politika neoliberal eta murriztaileak, Europako era-

kundeen legitimazio demokratiko are eskasagoa eraginez.

Hauteskunde-kanpainari aurre egiteko abiapuntua ez zen, beraz, egokiena, baina hori ez zen eragozpena izan hain zuzen ahultasunhoriek errotik aldatu behar direnaren ideiarekin konprometitu eta hori transmititzeko erronkari eusteko. Izan ere, Herriek Erabakikoalizioaren hauteskunde kanpainak hiru lerro nagusien inguruan egituratu zen, betiere, gatazkaren konponbidea eta bakea ahantzigabe: 1) iraultza demokratikoa; 2) eredu sozioekonomikoaren eraldaketa; 3) herrien erabakitzeko eskubidea.

Hauteskunde-programaren lanketatik bertatik, kanpaina parte-hartzaile eta gertukoa egiten ahalegindu zen EH Bildu. Mota ezber-dinetako ekitaldi aunitz burutu ziren Hego Euskal Herriko txoko guztietan. Mezu eta koloredun eta zuri-beltzezko paleta dikoto-mietan oinarritua, kanpainak zein Europa BAI nahi dugun eta zein EZ dugun nahi ongi komunikatzea lortu zuen, zailtasunak zailtasun.Pixkanaka-pixkanaka kanpaina berotzen joan zen eta hainbat lagun mobilizatzea lortu zen. Izan ere, Hego Euskal Herriko karriketannorbait presentzia eduki bazuen kanpaina horretan EH Bildu izan zen.

Hauteskundeen emaitzek helbururik behinena bete zuten: Europako Parlamentuan ordezkaritza ziurtatzea. Eta zenbait Nafarroan,non lehen aldiz aurkezten zen hauteskunde batzuetara, EH Bilduk emaitz bikaina lortu zuen: botoen %19a baino gehiago eta bigarrenindarra izatea. Araban ere, emaitz historikoa lortu zuen, lehenengo indarra bilakatuz. Gipuzkoan lidergoari eutsi zion eta Bizkaianbigarren kokatu zen. Orotara, gainontzeko koaliziokideekin batera 325000 boto baino gehiago lortu zituen Herriek Erabaki koalizioak.

Espainiar estatuko emaitzei so eginez, bozka portzentai erranguratsua galdu arren, PPk eutsi zion lehen postuari, PSOE bigarreneanutziz, baita jaitsiera nabarmenarekin ere. Ezustekorik handiena Podemos indar berriak eman zuen, 5 eserleku bereganatuz, eta bi-partidismo klasikoaren aitzinean mehatxu bezala agertuz. Katalunian indar sobiranisten indarra ageri-agerikoa izan zen, ERCk bul-tzaturiko hautagaitza gailendu zelarik. Horrela bada, estatu espainiarra hauteskunde-barruti bakarra izatearen mugak gorabehera,Europako Parlamentuko ordezkaritza nahiko anitz suertatu zen.

Europako hauteskundeak Maite Iturre

Page 13: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

may

o

13ANUARIO

TAV, un puente como símbolo

El viaducto de Zarátamo se ha convertido sin dudaen uno de los simbolos del TAV, un proyecto sinjustificación más alla del beneficio de las cons-

tructoras y cuya viabilidad ha sido puesta en dudahasta por el presidente de ADIF.

La crísis trajo recortes que aún perduran, pérdida dederechos pero no impidió que se gastasen 11 millonesde euros en un puente para el TAV que no sirve porquecambio el trazado, lo sabían antes pero para que parar,

mejor terminar el puente, luego ya construiremos elotro.

Los agujeros en la credibilidad del TAV son tan grandescomo los aparecidos en Gipuzkoa, o tan negros comosus conexiones, nada por el norte, nada por el sur,nada hacía Navarra de ahí que el PNV haya tratado devenderlo como el tranvía intercapitales. Cualquiercosa para justificar una macroinfraestructura sin futuroque solo beneficia a constructoras.

Un alcalde muy de “aquí”

En Sestao el alcalde se re-veló como un racistabravucon. Se nego a em-

padronar extranjeros al máspuro ejemplo de la ultrader-cha repartiendo comida solopara españoles. El se iba a en-cargar de todo, de que Sestaono se llenase de inmigrantes.Cuando se conoció el asunto,nada de disculpas ni retrac-tarse, mejor una campaña

contra SOS Racismo. En los momentos duros es cuando a al-guien se le ve el fondo diría alguno y a este representantedel PNV se le vío el plumero

Maiatzaren lehena

Krisiaren aitzakiaz azken urte hauetan langileok pairatudugun erasoa azken urteotako erasorik larriena izan da.Eskubideak urratu egin dizkigute eta kendu nahi izan ere

bai. Neoliberalismoari aurre egin genion Euskal Herrikokaleetan sindikatuen deiari erantzunez lan eskubideak eta su-birotasuna aldarrikatuz, subirotasunaren bidetik etorriko zaiz-kigulako lan eskubideen bermea

Page 14: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

ekai

na

14 URTEKARIA

El fin del reinado de Juan Carlos I ha sido una oportuni-dad perdida para otorgar a la ciudadanía la opción deser consultada sobre el modelo de Estado. Tras tres dé-

cadas de un reinado que comenzó con la venia de un dicta-dor y acabó rodeada de escándalos, corrupción y un clarosuspenso en las encuestas del CIS, se optó por una abdica-ción, mediante un proceso exprés, en el que la ciudadaníadel Estado no pudo expresarse sobre si deseaba o no que Fe-lipe VI fuese el nuevo jefe del Estado. Y con la misma premurase blindó el aforamiento del Rey padre ya exrey. Da la impre-sión de que el Estado optó por una operación de maquillaje.Un gran cambio para que nada cambie.

A día de hoy, el Estado se enfrenta a dos grandes crisis. Laprimera es la socioeconómica. Una crisis en la que el Go-bierno del PP, la banca y los grandes grupos empresarialesven una salida progresiva de la misma, pero la realidad es quesiguen existiendo seis millones de personas desempleadas yuna continua y, tal vez, irreversible destrucción del Estadodel Bienestar. Así, mientras el Gobierno habla de mejoras, sesigue liderando la tasa de paro y la de precariedad laboralde la Unión Europea, se sigue sin apostar por un modelo pro-ductivo o sin invertir en I+D+I, hechos que unidos al desman-telamiento del Estado Social por la vía de la privatización delas pensiones, sanidad, educación y los servicios sociales,hacen que el porvenir del Estado del Bienestar sea más quepreocupante y la generación de empleo harto complicada. Yen la cara B, otra lacra irresuelta, la del fraude, donde porejemplo, según señala el sindicato Gestha, España se sitúalíder de la UE con un 25% de la economía sumergida.

La segunda crisis que afecta al Estado es la territorial. Duranteestas tres décadas observamos cómo las naciones del Estadono han encontrado el encaje institucional al que aspirabansus ciudadanos: por un lado, estatutos bien sin cumplirse o sin renovarse y, en caso de renovados, recortadas sus partes funda-mentales; por otro, una falta de reconocimiento de la plurinacionalidad del Estado y del derecho a decidir. Todo lo cual hahecho que surjan demandas de mayor soberanía, especialmente en el País Vasco y en Cataluña, ante las cuales el Estado, enlugar de dar respuesta en base al principio democrático como han hecho varios Estados occidentales en casos similares, imponesu cerrazón e imposición. ¿Considera el Gobierno que prohibiendo consultas soluciona el problema de fondo?

En definitiva, el Estado sigue sin hacer frente a las cuestiones principales desde medidas de sentido común, con un caráctersocial y democrático. Es evidente que frente al “más de lo mismo”, el Estado necesita una reforma radical para que sus dosgrandes crisis sean solventadas. Se necesita cambio, no maquillaje.

Una mirada desdeMadrid en un añode cambios

La 2ª crisis que afecta al Estado esla territorial. Durante estas tres décadas observamos cómo las

naciones del Estado no han encontrado el encaje institucionalal que aspiraban sus ciudadanos

Jon Inarritu

Page 15: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

juni

o

15ANUARIO

Giza Katea, hazia ereiten! Gure Esku dagoHunkigarria, poza! Emozioa…2014ko ekainaren 8an aspalditikeuskaldunok, herritarrok zain geunden, deskribatu ezinekoeguna izan genuen. Azkenean! Durangotik Iruñara eskutik es-kura elkarri itxaropena pasaz, etorkizunari jai herrikoi batenateak ireki genizkion. Ekimen xumea, sinbolikoa, baina handia.Ikusgarria.

Euskal Herriko kale, errepideetan pozez gainezka, erabaki-tzeko dagokigun eskubidea aldarrikatu genuen herritarrok.Ahoz aho ibili zen aldarrikapena: gure herriaren etorkizunaguk geuk erabaki nahi dugu. Herriz herri, auzoz auzo egindako

lanaren eztanda herrikoia izan genuen 2014ko ekainaren 8an.

Baina hasiera besterik ez zen izan, eta espero dugu 2015rakodagoeneko auzo, herri, Euskal Herriko txoko desberdinetanprestatzen hasiak diren ekimenak bide beretik etorriko zaiz-kigula; oinarri oinarrizkoa den printzipio demokratikoaren in-guruan indarrak metatuz, erakundeak herritarren esku jarriarte,gure etorkizuna erabakitzeko galdeketa errealitate bila-katu arte. Herritarren gehiengoaren borondatea delakoorainaren eta etorkizunaren muga bakarra.

Page 16: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

16 URTEKARIA

uzta

ila

Recientemente has estado en Palestina ¿en qué ha consistido tu viaje?Sí, la última semana de septiembre, acudí a los Territorios Palestinos invitado por la, hasta ahora, alcaldesa de Ramallah y porla delegación en Madrid de la Autoridad Nacional Palestina. Sí bien es cierto, que no es la primera vez que acudo a la región,en este viaje he podido visitar y conocer las cuestiones más complejas de la situación como: el muro, los campos de refugiados,los check-points o los asentamientos en el West Bank. La idea inicial era ir a Gaza, pero en este momento no están concediendopermisos.

¿Con quiénes se reunió?Principalmente con diputados palestinos, pero también con alcaldes como el de Ramallah, gobernadores y también con re-presentantes de la sociedad civil palestina: portavoces de Stop de Wall, el Comité de presos, Comisión Independiente deDDHH etc.

¿Qué le transmitieron las autoridades palestinas?Principalmente, la insostenibilidad de la situación. El principal asuntó abordado fue la reciente ofensiva en Gaza, que ha supuestola muerte de miles de personas y la destrucción de cientos de casas e infraestructuras, creando con ello una catástrofe huma-nitaria. De igual forma, abordamos temas de la realidad diaria en Cisjordania consecuencia de la ocupación, como son: losasentamientos, los controles, el recorrido del muro o las dificultades en el día a día.

¿Qué es el “recorrido del muro”?.Tras la segunda intifada, Israel decidió crear un muro de separación entre Israel y los Territorios Palestinos con el argumento deevitar la infiltración de yihadistas. El problema principal estriba en que gran parte de esa valla-muro se ha construido más alláde la “Línea Verde”; esto es, en territorio palestino, por lo que es ilegal, como ya dictaminó la CIJ y por ello debe ser desman-telado.

¿Qué supone el muro en la vida de los palestinos?Produce situaciones completamente injustas como: impedir a agricultores acceder a sus tierras como se produce en Bi´lin oCalquelia, haber separado pueblos o incluso ver como el muro ha partido la calle principal de Betlehem por la mitad, por nohablar de la sensación de encarcelamiento que se produce en torno a varios barrios.

¿Qué es lo que más le sorprendió?El caso de Hebrón, donde se ha creado un asentamiento en medio de la ciudad antigua, creando todo tipo de tensiones y agre-siones. Hebrón es la segunda ciudad más sagrada para la religión judía, por estar allí la Tumba de los Patriarcas y el pueblo judíoha estado presente en Hebrón de manera continuada durante 4000 años. Pero en la actualidad se han trasladado al centro dela ciudad 100 familias ultra nacionalistas y religiosos. Una mezcla que hace imposible el día a día de los palestinos, en la querecordemos que es la primera ciudad en población de Cisjordania, todo ello con la protección del Gobierno. Además, tras elasesinato de 3 adolescentes judíos en las afueras de la ciudad por parte de Hamas en julio, la tensión se ha incrementado y es

Jon Inarritu: “Es necesario un acuerdode paz global en Palestina” ELKARRIZKETA

El diputado de Amaiaur y representante de la Ejecutiva de Aralar Jon Inarritu ha visitado este añoPalestina, donde se reunió con variosrepresentantes locales. Inarritu pudoobservar las consecuencias que ha tenido sobre la población civil palestina los prolongados ataquesque han sufrido por parte del estadoisraelí.

Page 17: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

17ANUARIO

julio

Gazan sarraskiaegin zuen Israelek

Israelek berriro ere Gaza erasotu zuen, lurretik etaairetik herritar palestinarrak erasotu zituen milakahildako eraginez. Israelek guda bezala aurkeztu nahi

izan zuen hura sarraskia besterik ez zen izan. Abioiaketa tankeak erabili zituzten Gaza inbaditzeko, herri-tarren etxeak sustzitzeko, palestinarrak gizon zeinandra, nagusi zein umeak hiltzeko.

Gipuzkoako Foru Aldundiak Israelek eginiko sarraskiasalatu zuen eta Israeleko enbajadak aldundiaren kontrahitz egin zuen gorrotoa eragiten zutela esanez. Egiakontrakoa zen, gorrotoa eragiten zuten bakarrak herri-tarrak hiltzen zirenak ziren, Israelgo armada hain zuzenere.

Parlamentua utzikozuela iragarri zuen Mintegik

Laura Mintegik EH Bilduren legebiltzar taldearen bozera-malea kargua utziko zuela iragarri zuen. Arrazoi pertso-nalak izan ziren tartean eta Unibertsitatera itzultzeko

nahia. Laurak eginiko lana txalotu zuen EH Bilduk eta eskerrakeman zizkion. Laurak EH Bildun lanean segituko zuela iragarrizuen ere bai.

la población civil la que está sufriendo tanto a los ultrascomo a las autoridades.

¿Visitó también Israel?Sí, me reuní con partidos como Meretz, Partido Laborista, Hadasho asociaciones como Peace Now y Break The Silence. En generalhacen una misma lectura de la situación: Apuestan por el fin de laocupación y sobre todo por llegar a un acuerdo de paz que ter-mine con dos Estados viables que convivan en paz.

¿Cuál es el mensaje que le transmitieron los grupos llamados del“campo de la paz” israelí”?Hay diversas opiniones, pero en general insisten en acabar con laocupación y que se garanticen los DDHH de la población palestina.Si es cierto que también mencionan y hacen un análisis de las milesde víctimas civiles israelíes fallecidas en las últimas décadas comofruto de la violencia y por ello insisten en el “acuerdo de paz”, ade-más del fin de la ocupación. Suelen repetir que antes de la ocu-pación del territorio jordano de Cisjordania y el egipcio de Gaza,en la Guerra de los 6 días 1967 ya había violencia por lo que éstano solo está unida a la ocupación de los dos territorios y por ellocreen que es necesario un acuerdo de paz global.

¿Qué conclusiones ha obtenido?Las injusticias diarias que ocurren en Palestina deben terminar.Hay que acabar con los asentamientos en Cisjordana y el bloqueode Gaza. A mi parecer, la propuesta del presidente uruguayo JoséMujica de envío de una misión de la ONU, de interposición y deverificación de DDHH, podría ser beneficiosa. Igualmente los Es-tados deben reconocer el Estado palestino en base a las fronterasdel 67, por ejemplo el día 13 de octubre el Parlamento británicova a tomar una decisión al respecto. Se suele repetir que son laspartes las que deben alcanzar el acuerdo de paz definitivo con losasuntos: fronteras, refugiados, Jerusalén, pero teniendo en cuentael bloqueo del proceso debemos ser más exigentes y solicitar alos Estados, a la UE y a la ONU un papel más activo para desblo-quear el drama palestino.

Herriko TabernenEpaia

Estatu Espainiarrak bere borondatearen adibidelatz eta berri bat eskeini zigun. Entzutegi Nazio-nalak “Herriko Tabernen” auziagatik 20 pertsona

zigortu zituen tartean EH Bilduko kide asko.

12 urte eman zuten azken erabakia hartzeko, batzuk zi-gorrak esaten duena baina denbora luzeago egon zirengartzelan. Entzutegi Nazionala Herriko Tabernen bitar-tez ETA finantziatuko zutela leporatu zien, diruarennondik norakoak frogatu ez arren. Bakeari oztopo berriajarri nahi zioten salbuespen tribunala erabiliz.

>>

Page 18: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

18 URTEKARIA

abuz

tua Las noticias sobre el Fracking se han disprado en los úl-

timos meses. En el parlamento de Vitoria se daba luzverde al debate de una Iniciativa Legislativa Popularsobre la prohibición del Fracking, la siguiente semanael Tribunal Constitucional anulaba la Ley que lo prohi-bía en Navarra. Acto seguido se conocía que el estadode Nueva York prohibía el Fracking y sin tiempo paradigerir estas noticias hemos tenido conocimiento queel Gobierno Vasco por medio del Ente Vasco de la Ener-gía ha contratado una empresa para la “mejora de laimagen” del Fracking.

Noticias que se dan una de tras de otra, algunas como la última sin apenas relevancia en los medios de comunicación y quesirven para establecer en los términos en los que se está dando el debate sobre el Fracking por estos lares. Soberanía energética,competencias, salud y medio ambiente, propaganda o marketing institucional. Son algunos de los conceptos que se ponen derelieve con estas y otras noticias cuando hablamos del Fracking.

En Gasteiz, en el debate dela mencionada ILP, el PNV, aceptaba la admisión atrámite de la misma, apelando a la necesidad deun debate sosegado sobre el Fracking, quienes llevan cerca de 15 millones de euros públicos gastados, y otros 30 presupuestadosa corto plazo, en preparar la maquinaria del Fracking (hay que recordar que Euskadi es la única Comunidad Autónoma que pormedio de una empresa 100% publica subvenciona el Fracking) son ahora quienes apelan al debate sosegado. No recuerdo quehaya habido ningún debate sobre el destino de esos millones de euros públicos, quizá el debate que pretenden ofrecernos esel de elegir el lugar de los sondeos exploratorios y/o de explotación.

El PP apelaba a las competencias estatales, de España por supuesto, para decir que acepta el debate de la ILP pero que se va apasar por el arco del triunfo lo que en ella se recoge. Es en Araba donde el debate social estámás encendido, es en Araba dondeel PP se juega su futuro en la política vasca. Por lo tanto es a la ciudadanía Alavesa a la que el PP quiere engañar, están a favordel Fracking pero esperan que no se note mucho antes de las próximas elecciones.

No deja de ser cierto que la competencia sobre la planificación energética es exclusivamente estatal. Elemento importantepara la reflexión. Ahora que a algunos les da por insistir en la vía del autogobierno y el estatuto, esa vía no nos permite la pla-nificación de un sector vital para el desarrollo, que no crecimiento, socioeconómico de un país.

Ahora bien, existen otros asideros competenciales para hacer frente a la amenaza del Fracking, es más, a día de hoy el propioestado español no está cumpliendo con la recomendación 2014/70 de la Unión Europea que entre otras cosas establece la ne-cesidad de someter a Evaluación Ambiental Estratégica los permisos de Fracking. ¿Estos que significa? Pues que la comisióneuropea, nos dice que en vez de analizar aisladamente el impacto medioambiental de un pozo de Fracking, hay que analizar ensu conjunto la viabilidad, social, ambiental y económica de la apuesta por este tipo de extracción de hidrocarburos. Y claro, siiniciamos ese debate, igual llegamos a conclusiones como las que ha hecho públicas el comisionado para la salud del estadode Nueva York, que tras analizar las conclusiones de un estudio sobre las implicaciones a la salud pública del Fracking, ha dicholiteralmente que se habían encontrado “importantes riesgos para la salud pública”.

Es por ello que toman especial relevancia en este contexto, por un lado, la propuesta que ha hecho EH Bildu, sobre un modeloenergético soberano para Euskal Herria. (Se puede consultar aquí: http://issuu.com/ehbildu/docs/energia-konpromisoa).

Un modelo que se basa en la reducción del consumo energético, no existe crecimiento ilimitado en un planeta limitado. Unatransición hacia un modelo basado en las energías renovables y la reivindicación de que las decisiones, también en materia

Fracking, debateo propaganda

Dani Maeztu

Page 19: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

19ANUARIO

agos

to

Guztioi ahoa betetzen zaigu emakumeen eta gizo-nezkoen berdintasuna aldarrikatzerakoan. Guz-tioi ahoa betetzen zaigu familia eta lana

uztartzeko neurriak aldarrikatzerakoan. Baina 2014an argigeratu da EAJ eta Urkulluren gobernuarentzat Kontzilia-zioa ez dela lehentasuna; ez dutela helburu europako es-tandarretara hurbiltzeko.

Aitzakia: diru agortu dela. Ondorioa: bereziki emakumeakgaltzaile, eta aukeratu beharra izanez, familia eta lanarenartean. Diru kontua edo lehentasun kontua? Guretzat le-hentasun kontua, zalantzarik gabe. Zoritxarrez, 2015amalda gora hasi beharra makina bat familiontzat. Norkesan zuen ez dagoela murrizketarik?

Kontziliazio laguntzetan ere%40ko murrizketak

Kurdistan, construyendo lademocracia radical

El 2014 ha sido el año en el que la lucha del Pueblokurdo por la democracia se ha hecho oir con másfuerza. La lucha por los derechos civiles, la convi-

vencia entre comunidades, la igualdad entre hombres ymujeres, la justicia social, la ecología, y el internaciona-lismo que se está abriendo paso en Kobani, en Rojava yen todo Kurdistan.

energética se tomen aquí. Esta última reivindicación, entraña no solo un traslado de Madrid a Euskal Herria del ámbito dedecisión, también de pasar de decidir en despachos y consejos de administración a la calle. Es decir, la reclamación de un

modelo energético consultado y contrastado con la ciudadanía. Y donde proyectos de origen popular son protagonistas.

Fracking, Garoña, Petronor, Boroa, líneas de alta tensión…Decisiones que nos han hecho más dependientes energéticamente, conun gran impacto ambiental y que han enriquecido solo a multinacionales, mientras hay personas que deben elegir entre pagarla hipoteca o encender la calefacción. La ciudadanía es capaz de prever las consecuencias de apostar por uno y otro modelo,por lo tanto debe de ser capaz de decidir y actuar.

Por otro lado, en la antítesis de la propuesta de EH Bildu tenemos la última decisión del Gobierno Vasco de contratar una con-sultora para lavar la imagen del Fracking. Este es el debate sosegado que nos pide Urkullu; tu vota y consume, que yo decido.

>>

Sakabanaketa stop!

Etxerat-ek abuztuan, euskal hondartza desberdine-tan sakabanaketaren amaiera eskatu zuen berriroere. Euskal Herriko 12 hondartzetan burututako mo-

bilizazioen bidez gogora ekarri zuten, indarrean dagoensalbuespeneko espetxe politikaren ondorio krudelakpreso politiko zein senide eta lagunentzat. Izan ere abuz-tua herritar gehienontzat opor sasoia bada ere, Espai-niako gobernuak gorrotoan oinarritutako espetxepolitikak eta horren ondorioek ez dute oporrik hartzen.

Page 20: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

20 URTEKARIA

iraila

Ez dago dudarik 2014 erabakitzeko es-kubidearen urtea izan dela Europan.Eskozian askatasunez gauzatu ahal

izan dute. Katalunian, A9ko ariketa demo-kratiko adierazgarria egin ondoren, laneanari dira beren erabakitzeko eskubidea gau-zatu ahal izateko.

Eskoziako eta Kataluniako prozesuek antze-kotasunak eta desberdintasunak dituzte. Bibietan beldurraren mamua astindu dute su-biranotzaren kontrakoek. Bietan Europakoinstituzioak baliatu nahi izan dituzte mezuapokaliptikoak zabaltzeko: 'Europatik kanpogeldituko zarete!' Horretan EBko arduradunbatzuk bidaia-lagun izan dituzte. Eta egiaesateko Europako Batasunak ez du arauidatzirik Eskoziak edo Kataluniak plantea-tzen duten egoeraren aurrean. EBtik kan-poko estatu batek Batasunaren kide bihurtunahi duenean protokolo zehatza dago

jarraitu beharrekoa. Jada Batasuneko kide den estatu bat zatitzen bada, ez dago deus. Horrelakoetan, pentsatzekoa da, Batasunakpragmatismoz jokatuko lukeela, nazioarteko harremanetan egiten den legez. Hortaz, estatu 'berria' eta .'zaharra' Batasunarenbaitan egoteko manerak aurkituko lituzke. Alemaniako Errepublika Demokratikoa desagertu eta Errepublika Federaleko kidebihurtu zenean Batasunak pragmatismotik tiratu eta konponbidea aurkitu zion ekialdeko alemaniarrak Batasuneko herritarbihurtzeko, nahiz eta tratatuetan aukera hori aurreikusita ez zegoen.

Antzekotasunen artean Eskoziako zein Kataluniako herriek, bertako herritarrek, subirano izateko asmoa eta gogoa azpimarratukonituzke, horiek baitira osagai ezinbesteko prozesuak aurrera egiteko. Eta hori guztia prozesu demokratiko baten bidez!

Desberdintasunik handiena, apika, aipatu berri dugun demokrazia kontzeptuan dago. Espainiako Erresuma ez da ErresumaBatua; espainiarren (edo gaztelauen, esan beharko nuke) tradizio demokratikoa ez da britainiarrena. Han logikotzat jotzendena, herritarrak galdetzea, hemen ez da logikoa, anatema bat baizik. Ez naiz horrekin luzatuko.

Eskoziako prozesua goitik beherako prozesua izan da. Elite politiko batek, SNPk kasu honetan, bultzatu du prozesua, gero lotuzaizkio bestelako agenteak, gizarte-eragileak eta herritarrak. Katalunian ordea behetik gorako prozesua izan dugu. Gizartezibilak abiatu du prozesua, berak eman dizkio sostengua. Berak esan die alderdi nagusiei 'Abia gaitezen!' Gero eragile politikoekbatu zaizkie, bere egin dituzte gizartearen aldarrikapenak eta, neurri batean, lidergoa hartu dute. A8ko kontsultaren harianargi eta garbi Mas presidentearen kasuan.

Eskoziako erreferendumak hainbat lezio utzi ditu. Batzuek horren aldarria egiten badute ere, independentzia-erreferendumbatek ez du gizartea zatitzen; kohesionatu egiten duela esango nuke gizartea bere etorkizunaz serio eztabaian jartzen duelako.Bihotza ez da argudio nagusia izan Eskozian etorkizuna nola egokiago eraiki baizik. Beldurrak pisu handia duela erabakian,baietza eta adina erkatzen direnean ikusten den bezala. Eskozian jubilatuek erabaki dute emaitza. Erreferenduma ez da helburua,prozesuaren geltoki bat baizik. Galtzen bada ere, indar berritzeko balio dezake eta bulkada gehiago hartzeko. Datorren urtekoWestmisterreko hauteskundeetan lehen aldiz SNP Eskoziako lehen alderdia izan daiteke eta diferentzia handiz gainera.

Kataluniako prozesuaren joana demostratzen ari da zein inportante den elkar hartuta ibiltzea, adostasunen bidea jorratzeaeta norberaren interes partikularrei gehiegi so ez egitea . Horrela izan denean azkartu egin da; zalantzak agertu direnean,moteldu egin da. Orain antza bigarren fase horretan gaude. Eta gerok!

Eskozia eta Katalunia, hainbat lezioInaki Irazabalbeitia

Page 21: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

21ANUARIO

sept

iem

bre

Oraindik kartzelan, politika egiteagatik

Bateragune auzia. Estatuaren demokrazia maila,hobeto esanda demokrazia gabeziaren adibidenagusietakoa. Arnaldo, Miren, Sonia, Harkaitz,

Rafa preso. Preso, politika egiteagatik. Preso bakearenalde jarduteagatik. 5 urte luze espetxeratuak. Irailean,

beraien askatasuna eskatzeko urteroko legez, mobili-zazioa burutu zen Elgoibarren. Maiatzean, auzitegikonstituzionalak, espetxeratuak aske uzteko eskaeraatzera bota ostean. Ia guztiak dagoeneko beren zi-gorraren hiru laurdenak beteak dituztenean.

Emakumeon eskubide zibilen lorpena, gainerako eskubidepolitiko eta ekonomikoekin gertatu moduan, urtetakoborrokaren ondorioz eskuratu izan dira. Oinarriko esku-

bidea izaki norbere gorputzaren gaineko erabaki ahalmena,sektore ultraeskuindar eta patriarkal muturrenekoek eskubidehori lapurtu nahi izan digute. Emakumeen autonomia eta nor-bere gorputzarekiko erabakia, lege erreforma baten bitartezbahitzen saiatu da PP, Gallardonen eta eliza katolikoa zein in-guruko lobbyen bitartez. Lapurreta galazi bada, bahiketa bu-rutu ez bada, emakume eta talde feministen mobilizazioeiesker izan da. Kalean, eztabaida guneetan, instituzioetan izandiren milaka emakume eta feministek, berriro lortu duteborrokaren bidez, atzerapausorik ez ematea.

Abortuaren erreformaatzerakoia gelditu da

UPN eta PP, nafarrekin jolasean

Azken urte luzeetan lozorroan izan den gaiak ez-tanda egin du aurtengo irailean. Espainiako Oga-sunak Nafarroari 1.513 milioi euro ordaintzea

exijitu zion Nafarroako Gobernuari, Volkswagen enpre-sarekin zerikusia duten BEZ zergaren kontzeptuagatik.Egoera horrek eta diru kopuru hori ordaindu behar izateakiebra egoeran uzten zuen Nafarroa, eta oso agerian ge-ratu zen zer-nola jokatu izan duten Madrilgo gobernu ez-berdinek Nafarroarekin, estatu arrazoiak beste guztiarenaurretik jarriaz. Negoziazio bitxi eta ilunen ostean,“oraingoz” salaketa geratzea adostu zuten UPNk eta Ma-drilgo gobernu zentralak, beste behin estatu arrazoiaklehenetsiz UPNri mesede egiteko. Horrek ez du esan nahi,ordea, arazoa behin betirako konpondua dagoenik. Eztagutxiago ere.

Page 22: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

22 URTEKARIA

urri

a

2014urte honetan, euskal Kutxen lapurreta burutu da, izaera publiko eta soziala izan duten euskal finantzaentitate gertuenekoak, alegia, Vital, Bbk eta Kutxa, banku fundazio bilakatzean. Eta horren erantzulenagusiak PNV, PP, PSE eta CC.OO izan dira.

Euskal Kutxen zutabeak bi izan dira 150 urte hauetan: lurraldearen finantza beharrei eta beraz kreditu lerroen irekierari erantzuteabatetik; herritarrei zor zitzaielako, mozkinen parte bat herritarrei itzultzea, gizartegintzaren bidez, bestetik. Hau hala egiten zelaziurtatu eta kontrolatzeko berriz, lurraldeko diputazio, batzar nagusi, udaletxe, bezero eta langileen ordezkaritzaz osatutakoBatzar Orokor eta kudeaketarako gune desberdinak izan ditugu.

Hamarkadotan ikusi ahal izan da, PNV buru izan dituen administrazio kontseiluen bidez, operazio espekulatzaileak egiten arituizan direla euskal kutxak, Lebante eta Murtzia aldean, adreiluaren logikan kokatuta. Eta Kutxabank sortu denetik ikusi ahal izandugu denok, lurraldearen behar sozial zein ekonomikoei zuzendutako finantza entitate izatetik, etxe gabetzeen exekuzioanlidergoa izatera pasa dela, Irph eta gisako gehiegizko klausulak aplikatuz, lurraldean inbertitzen aritu baino atzerrira begira arituz,kreditu lerroak itxiz enpresa txiki, ertain, autonomo zein norbanakoei,. eta inolako arazorik gabe, milaka euskal herritarren etainstituzioen depositoei esker erositako akzioak euskal enpresetan, enkantera eramateko arazorik ez duena.

Ibilbide honetan, ezin aipatu gabe utzi, pribatizaziorako bidea 2011 urtean ireki zela, etorkizun soziala eta publikoa inondik ber-matzen ez zuen baldintzetan, Aralarrek ez bestek, Kutxabanken sorrera babestu zuenean. Eta ondoren, PNV-k bere asmoei ego-kitutako banku fundazioen legea negoziatu, onartu eta aplikatu duela PP-rekin batera. Eta azken urratsa eman dutela lapurretahonetan, euskal troika osatzen duten alderdietako bulegoetan adostutako 15 kidez osatutako patronatuak osatzerakoan.

2015 urtea, euskal finantza entitate propioa lortzeko urtea izan daiteke, borondate politikoa egonez gero. Kutxen jabegotza his-torikoki lurraldeena eta bertako herritarrena izan bada, lurraldera eta herritarrengana itzuli behar da. Kontrol soziala eta publikoaberreskura daiteke. Lurraldearen beharrei lotutako finantza entitate izatera etor daiteke berriro. Desgertze bidean dagoen gizar-tegintza indartu daiteke. Herritarren borrero izatetik hauen beharrei erantzutera pasa daiteke. Egin daiteke. Borondate politikoabesterik ez da behar.

Gipuzkoako Foru Aldundiak egindako proposamena, Vital, BBK eta Kutxak, Kutxabanken dituzten akzioen doako lagapena egindiezaieten lurraldeko instituzioei, legez egingarria. Kreditu funtsen eta inbertsio politiken segimendua egiteko euskal ICOaaktibatu dezakegu. Eutsi diezaiogun beraz euskal finantza entitatea eraikitzeari.

Borondatea badago izaera publiko eta soziala mantendu daiteke. Borondatea badago etorkizuneko euskal herri burujabeakbeharko duen finantza entitatea hemen mantendu dezakegu. Proposamena mahai gainean dago, salmenta prozesuaren lehenurratsa ematen ez den bitartean garaiz gaude. Enplazamendu zuzena egiten diogu beraz PNVri: aurretik izan ditugun milakabezero eta enpresarik eraiki zituztelako euskal kutxak, eta etorriko diren milaka euskal herritarren haien etorkizun burujabeabehar dutelako izan, geure etorkizun burujaberako ezinbestekoa dugun erreminta, finantza entitate propioa, ez dezala desegin,eta has gaitezela herrigintza, euskal herrigintza eraikitzen, Kutxabanken izaera publikoa eta soziala berregituratzetik.

Euskal kutxen lapurretaAinhoa Beola

Page 23: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

Hezkuntza komunitatea kalera atera zen EspainiakoGobernuak inposatu nahi duen eta Nafarroako Go-bernuak eta Eusko Jaurlaritzak ametitzen duten

Lomce legeari ezetz esateko. Begiratzen den lekutik begira-tuta atzerakoia da Lomce, segregatzailea, euskararen eta eus-kal kulturaren kontrakoa eta elitista. Aralar eta EH Bildukoordezkariak ere bat egin zuten mobilizazioekin, eta hez-kuntza komunitatearekin batera kalean izan nahi zuten.

23ANUARIO

octu

bre

Hezkuntza komunitateak ezetz Lomceri

José Luís Bilbao, el encubridor de defraudadores

Ocurrió en el pleno de octubre de las JuntasGenerales de Bizkaia, que aprovechó el dipu-tado general José Luís Bilbao para despedirse

del cargo y hacer un pequeño balance. En un ataquede sinceridad, reconoció haber recibido a personascon fajos de billetes que acababan en paraísos fisca-les, pero que podían estar tranquilos porque él no iba

a dar nunca los nombres de esas personas. Unas de-claraciones públicas que dejan a la vista en qué con-siste el modelo PNV. Bilbao y el PNV tuvo que salir alos medios apresuradamente a desmentir o matizaresas declaraciones, pero las sospechas que siemprehan existido en torno al PNV no hicieron más queacrecentarse.

Egunkaria, amets gaiztoaren amaiera

Hamabi urte beranduago heldu zen azkenean Eus-kaldunon Egunkariak bizi izan duen amets gaiz-toaren amaiera. Urriaren 14a zen, eta Gipuzkoako

Probintzia Auzitegiak Egunkariaren aurkako auzi ekono-mikoa artxibatzea erabaki zuen, euskarazko egunkariarenaurka 2002an abian jarri ziren ekinbide judizialekin behinbetiko amaituz. Auziak amaitu arren, Espainiako estatuak

ez du konpondu oraindik Egunkariaren eta horren ordez-karien eta langileen aurka egindako bidegabekeria izu-garria. Atzean geratu dira tortura salaketak, urteetakoespetxe-aldiak, kontu ekonomikoen bahitzea, ehun lan-gile baino gehiagoren kaleratzea… eta milaka herritarrenbabes eskergari esker sortutako Euskaldunon Egunkariadesagertzea.

UPN eta bere mamuak

Euskal izena daukan guztiaren kontra egitekosortu zuten UPN, eta aurten ere horren adibidebat baino gehiago izan dugu. Mamuak edozein

lekutan eta gauzatan ikusteko joera ia psikotiko horrenadibide nagusietako bat eskola-liburuena izan da.Nafarroako Gobernuak 22 testu-liburu erretiratzekoagindua eman zuen, bertan ikurrinak “justifikazio

gabe” agertzen zirelako edota mapetan NafarroaEuskal Herriaren barruan kokatzen zutelako. Horrelakoadibideek agerian uzten dute beharrezkoa delaNafarroan aldaketa gauzatzea eta nafarren gehien-goaren borondatearekin bat egiten duen politika egi-teko beste eredu arrazionalagoa eta bateratzaileagoaindarrean jartzea.

Page 24: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

24 URTEKARIA

azar

oa

La causa judicial abierta en Argentina contra los críme-nes de lesa humanidad cometidos durante el Fran-quismo, es un verdadero ejemplo de tenacidad yconstancia. A pesar de todos los obstáculos al alcancede los tentáculos del gobierno español, los pasos aun-que pequeños y dificultosos siguen caminando haciaadelante gracias a la determinación de la justicia argen-tina, y, sobre todo, a la voluntad inquebrantable de lasvíctimas y sus familiares por lograr Verdad, Justicia y Re-paración.

Señalábamos en el anuario de 2013 las resistencias delgobierno español para ejecutar la orden de extradiciónemitida por la jueza argentina, Maria Servini de Cubria,para quienes fueran capitan de la Guardia Civil, JesúsMuñecas, e inspector de la Policía, Antonio González Pacheco más conocido por su alías "Billy el Niño", por acreditados casos detorturas. Decíamos entonces que no era porque sintieran gran aprecio ellos, sino porque sabían que abriendo esa puerta podíanseguirles ministros, jueces, funcionarios de alto rango, etc. Entre ellos, el suegro de Ruiz-Gallardón, José Utrera Molina, señalado porla hermana de Salvador Puig Antich como principal responsable de la cruel ejecución de su hermano a garrote vil.

Como era de esperar el gobierno estatal puso todos sus resortes para impedir que tales extradiciones se ejecutaran, pero ello noha impedido que el ejercicio de la justicia universal siga su curso inexorablemente, por muy lento que se perciba, y así alcanzamosel último trimestre de este año con la noticia de la resolución judicial con la imputación y orden de detención con extradición deuna veintena de personas (una de ellas ya fallecida) pertenecientes o vinculadas a la dictadura franquista, entre ellos quien fueravicepresidente, Alfonso Osorio, y los ex-ministros José Utrera y Rodolfo Martín Villa..

Oportunamente para Rajoy, el yerno de Utrera y actualmente también ex-ministro, Alberto Ruiz-Gallardon, dimitía semanas antesabochornado por la actitud del resto del ejecutivo hacia su retrograda Ley del Aborto y apelando a sus profundas conviccionesmorales. Entre tanto, la presión internacional contra la impunidad de los crímenes del franquismo va creciendo cada vez con másfuerza.

Mención propia requiere Rodolfo Martín Villa, bien conocido en EuskalHerria durante su paso por los ministerios franquistas. En suhaber tiene las 5 muertes durante los sucesos de Gasteiz del 3 de marzo siendo ministro de Relaciones Sindicales. Siendo ministrode Gobernación, sólo en el primer año, 18 personas encontraron la muerte. 7 de ellos en la Semana Pro Amnistía del 77.

Uno de los abogados impulsores de la querella argentina, Carlos Slepoy, recordaba hace un año que los verdaderos avances en esterecorrido por la justicia se verán cuando "los actuales jueces respondan a la necesidad de justicia de la sociedad, como en su día hi-cieron sus homólogos argentinos".

En este sentido, algún paso tímido se ha dado y así en el mes de mayo la jueza Servini pisaba tierra vasca para tomar declaraciónen el juzgado de Gernika a Julen y Maria Kalzada, hijos de un fusilado por tropas franquistas, y en agosto volvío al estado españolpara escuchar todo lo que Felix Padín, histórico anarcosindicalista tenía para relatarle y documentarle de sus años de presidio,campos de concentración y trabajo esclavo. Dos meses más tarde fallecía pero aquel encuentro con la jueza Servini fue el cumpli-miento de un objetivo: pedir "justicia y reparación moral". "Espero que mi declaración sirva de algo –dijo al salir del juzgado– porquehasta ahora la historia de lo ocurrido solo la cuenta una parte y eso no es justo".

Como bien dice Lluis Llach en su canción Campanades a Mort's :"Les perseguirán nuestras memorias para siempre".

La lucha judicial contra la impunidad delos crímenes del franquismo a paso firme

Ander Busto

Page 25: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

25ANUARIO

novi

embr

e

Rebeka Ubera, Aralarren idazkarinagusi berria

Azaroaren 8an eta 15ean egin zuen Aralarrek bere VI. Bil-tzarra, Bilbon eta Iruñean. Bertan aralarkideek PonentziaPolitikoa eta Estatutuen Ponentzia onartu zituzten, eta zu-

zendaritza berria aukeratua izan zen. Hain zuzen, alderdiko ardurapostuetan aldaketa esanguratsuak izan ziren. Patxi Zabaletak al-derdiaren zuzendaritza utzi, eta Ohorezko Lehendakari kargurakoaukeratua izan zen; aldi berean, Rebeka Ubera alderdiko idazkari

nagusi aukeratua izan zen. Bestetik, Aralarren sorreratik datozenirizpide nagusiak berretsiak izan ziren VI. Biltzarrean. Militanteekonartutako ponentzia politikoan nabarmentzekoa da Aralarrekezker abertzale zibil eta zabala egituratzen joateko urrats kuali-tatibo handiagoak eskatzen dituela, EH Bildu fronte zabal bezalaegituratzen joateko.

Seaska Iparraldeko ikastolen elkarteak makina batzailtasuni aurre egin behar izan dio bere sorreratik,Ipar Euskal Herriko agintari politiko gehienen la-

guntasun ezaren ondorioz.

Bide malkartsu horren adibidea da Ziburuko Kaskarote-nea ikastola. Herriko auzapeza tematuta ari da ikastola-ren aurka, eta hainbat erabaki bidegabe hartu ditu.Kaskarotenea eraikina erabiltzeagatik, eguneko isuna eza-rri dauka ikastolarentzat eta argindarra moztera ereheldu da. Ziburuko ikastolari babesa agertzeko eta arazoabideratzea exijitzeko eta Seaskako ikastolei bultzadaemateko, milaka herritar manifestazioan atera ziren Zi-burun, azaroaren 15ean.

Ziburuko ikastola,Seaskak bizi dituenoztopoen ikur

Langabeziari etapobreziari aurreegiteko neurriak

Joaten ari zaigun urtea ere ezda erraza izaten ari enple-guarentzat eta euskal herri-

tarren bizi kalitatearentzat.Aurten ere, milaka izan diraberen enpleguak galdu dituzte-nak. Iaz Fagor enpresaren itxieraalbiste tristea izan bazen, aurtenBergarako Candy izan da en-

plegu galeraren, deslokalizazioaren eta zenbait agintari politi-koren ezintasunaren ikur. EH Bilduk pobreziaren eta enplegugaleraren gaia eraman zuen Legebiltzarrera, pleno monografikobatean aztertua izan zedin. 30 neurri baino gehiago aurkeztu zi-tuen pobreziari, bazterketari eta enplegu galerari aurre egiteko.

Trebiñuko instituzioak eta herritarrak beren lurraldeaAraban sartzea urteak ari dira eskatzen, baina betiEspainiako gobernu zentralaren eta Gaztela-Leongo

agintariekin topo egin izan dute. Aurtengo azaroan Ma-drilgo Kongresura eraman zuten auzia, eta bertan Arabakoklase politikoaren babesa izan zuten, EH Bildurena ere bai.

Izan ere, beharrezkoa da Trebiñuko herritarren eskaerakaintzat hartzea eta auzia modu demokratikoan bidera-tzea. Azken baten, zentzuzko erabaki horrek Trebiñukoherritarren bizi kalitatearen hobekuntzan eragin zuzenaizango luke.

Trebiñuko auzia, Madrilgo Kongresuan

Page 26: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

26 URTEKARIA

aben

dua

Abenduaren 20eko eguna, egun historikoa izan da Ipar Euskal Herriko ezker abertzale mugimenduarentzat. Le-henik azaldu nahi nuke nola hasi zen EH Bai berriaren sortzea eta abiadura. 2007ko hauteskundeen kari, ezke-rreko hiru alderdi abertzaleek (AB/BATASUNA/EA) EH Bai hauteskunde-koalizioa sortu zuten. Ber-gisan egin

zuten hurrengo urteetan, 2008 eta 2011ko kantonamendu-hauteskundeetan, bai eta 2012ko legebiltzarrerako hautes-kundeetan. Hauteskundez-hauteskunde, EHBai-en emaitzak gora joan ziren, 2012ko legebiltzarretan hirugarren indarpolitiko agertuz Ipar Euskal-Herrian

2012an, alderdi bakoitzak, nork bere biltzar orokorrean, EHBai hauteskunde-koalizioa ezkerreko abertzale guztiendako,alderdikide zein ez-alderdikideentzat, lan-eremu berria bilakatzearen alde bozkatu zuen. Era berean, 2014ko herrikobozetan ezkerreko abertzaleen parte-hartzea bultzatzeko ekimena sortu zen, herri bakoitzean ezkerreko abertzaleenhautua segurtatuz eta bultzatuz.

EHBai-ren osaketaren prozesua hasi zen, udal hauteskundeetarik landa, oinarritik hasiz. Izan ere, Ipar Euskal Herrikolurralde guztietan eztabaida zabala antolatuz, EHBai-rekin bat datorren orori luzatua izan zen gonbita. Hogei bat taldelanean jarri dira, Ipar Euskal Herri osoan kokatuak direnak. Bilkura horietan gogoetatua izan da, EHBai mugimenduberria nola antolatu eta nola funtzionatu beharko den, nola erabaki eta zer egin. Prozesu hau ahalik eta zabalen,ahalik eta parte-hartzaileen eta ahalik eta deszentralizatuen nahi izan genuen, ezkerreko abertzale oro biltzeko gaiizanen den EHBai zabala.

Hau guztia trenkatua izan da abenduaren 20eko biltzar nagusian. EHBAI fase garrantzitsu batean sartzen da. Helburuada, ondoko hilabeteetan eta urteetan, ezkertiar eta abertzale definitzen diren militante guztien artean, izan alderdikide edo ez, elkarlana bultzatuko duen esparru politiko amankomun bat egituratzea.

Biltzar nagusi horretan parte hartu duten militanteek, 4 ardatz nagusiren inguruan eztabaidatu dute. Lehena: oinarripolitikoa, 5 alderdi politikoek izenpetu zuten akordio estrategikotik abiatuz, herriko taldeetan gogoetatu ondoren,emendakin batzuen bidez EHBai-en ildo politiko nagusia bozkatua izan da. Bigarren mozioa: EH BAI-en osaketa etaegituratzeari buruz, gai honen inguruan eztabaida sakonak izan dira, garrantzitsua baita edozein mugimenduarentzatongi definitzea non, nork eta nola hartuak diren erabakiak. Bi lehen mozio hauek, kokatzen dira EHBai-en oinarrisendo bezala.

Beste bi gaiak, gaur-egun aktualitatean kokatzen dira: Ipar Euskal Herriaren ezagutza instituzionala aspaldidanik aber-tzaleek ekartzen dugun aldarrikapen bat baldin bada ere, frantses estatuko lurralde antolaketa dela eta, abertzaleekere beren iritzia plazaratu behar izana, mozio bat horri buruz aurkeztua izan da. Non Euskal Herriko Lurralde Kolekti-bitate baten eskakizunarekin bat egiten duen EHBAI-ek, ateak irekiak utziz negoziaziorako izaiten ahal diren propo-samenei. Azkenik, 2015ko kantonamenduko hauteskundeak izanez, abenduaren 20eko biltzar nagusiak berretsi du,presente izanen garela 12 bozka-eremuetan.

2014ko urtea pozez bukatzen du ezker abertzaleak, duela 13 urte Ipar Euskal Herrian zatiketa izan zen, zauriak utzizituena. 13 urte berantago jakin izan du berriro indarrak biltzen, gure mezua entzuna izan dadin. EHBai-en lekukoa pa-saraziko dugula belaunaldiz-belaunaldi itxaropenez beterik!

Bide berri bat ireki da Ipar Euskal Herrian!

Menane OxandabaratzABko kide

Page 27: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014

27ANUARIO

dici

embr

e

Aralar erepuntu.eus da

Aurtengo Euskararen Nazioarteko Egunean, abendua-ren 3an, heldu zen albiste pozgarria Aralarrentzat.Izan ere, egun horretatik aurrera Aralar ere puntu.eus

izatera pasa zen, eta bere webgunearen helbidea egokituzuen, beste ehunka euskal eragilerekin batera. Mila bainogehiago dira dagoeneko webguneak puntu.eus izateko ego-kitu dituztenak. Euskal komunitateak Bilbon egindako eki-taldi baten ospatu zuen Euskal Herria sarean ikustaraztekoemandako jauzi esanguratsua.

Patronala euskalsindikatuen aurka

Hautsak harrotu zituen Confebaskek ELA eta LABsindikatuen aurka egindako ustezko eskaerak. Izanere, euskal patronalak aipatutako bi sindikatuen

ilegalizazioa eskatu zuen, Jaurlaritzara aurkeztutako txos-tenean. Euskal sindikalgintzaren haserrea eta erreakzioaeragin zuen eskaera horrek. Confebaskek, baina, ukatuegin zuen eskaera hori aurkeztu izana, nahiz eta idatzitaegon. ELA eta LABek gogor salatu zuten Confebasken ja-rrera, eta Espainiako patronalik atzerakoiena dela azpi-marratu zuten. EH Bilduk babesa agertu zien sindikatueiinstituzioetan eta kaleko mobilizazioetan. Hala, gaia be-rehala argitzeko exijitu zuen Legebiltzarrean.

EH Bilduren eskaintza politikoaNafarroari

‘Nafarroak erabaki. Decide Navarra’ izenburukotxostena aurkeztu zuen EH Bilduk abenduan,Labrit pilotalekuan egindako ekitaldi politiko

esanguratsu eta garrantzitsuan. Adolfo Araiz Nafarroakoforu hauteskundeetarako koalizioaren zerrendaburuaarduratu zen EH Bilduk Nafarroari egindako eskaintzapolitikoa azaltzeaz. “"Nafarroan ateak eta leihoak ireki-tzeko garaia iritsi da; zikloz aldatzeko unea, Erregimenaamaitzekoa, eta demokratizazioari ekitekoa, bai bizitzapolitikoan, bai sozialean, ekonomian, kulturan...", esanzuen. Era berean, nafarren askatasuna eta erabakitzekoeskubidea erregimenak giltzapetuta daukala azpimarratuzuen.

Euskal Herria, errepidean

Euskal Herriko interesgune kultural eta bestelakoakadierazten dituzten kartelak jarri ditu aurtengoabenduan Gipuzkoako Diputazioak herrialdeko

errepide nagusietan, ‘Euskal Herria-Basque Country’izenburupean. Besteak beste, Nafarroako herrialdekomugatik hurbil jarri ditu, hango informazioa emanez. Es-pero bezala, horrek Nafarroako UPNren gobernuarenhaserrea eragin du, eta kartelak kentzea exijitu dio Gi-puzkoako Diputazioari.

Page 28: ARALAR - 2014ko Urtekaria - Anuario 2014