Arabako euskaldunon elkarguneen topaketak

EUSKALDUNON ELKARGUNEAK.

Sentitu eta egin. Nahia eta ekimena

Arabako Euskaldunon Elkarguneen TOPAKETAK2010-11-20


2

Euskalgintza eta euskaldunen elkarguneen jarduna


Euskalgintzaeta euskaldunen

elkarguneen jarduna

Dimentsio objektiboa

Dimentsio subjektiboa

Gizarteko egoerak eta gertakariak.

Dimentsio biek elkarloturik doaz eta elkarren osagarri

dira gizarte praktikak osatzeko.

Gizarte diskurtsoak

Gizartea gertakariz eta diskurtsoz osaturik dago.

Horiei adierak eta esanahiak eransten

dizkiegu.

3

1. galdera: Euskalgintzak eta

euskaldunen elkarguneek ba ote dute egungo baldintza

objektibo eskasak hobetzerik?

Historiak ongi erakusten digu gizarte praktiken alde subjektiboaren

eraginkortasuna, baldintza objektiboakhoberenak izatetik lekutan

egonda ere.

Historiak ongi erakusten digu gizarte praktiken alde subjektiboaren

eraginkortasuna, baldintza objektiboakhoberenak izatetik lekutan

egonda ere.

Erantzuna: Bai, baldin eta baldintza

subjektiboak egokiak badira (diskurtsoak: esanahiak eta

adierak).



4

Aldez aurretik kalkulatutazuen ongi etorriahiri koxkor hau izan da gureinspirazio iturriabloke, zemento, etxejoño aibalaletxehau txoko zoragarria;beste herrien zati onenezeraikitako herria

Aitor eta Jon Sarasua

Lasartearrak definitzeanentzun izan dut esatenHernani eta Urnietakoodola nola daukatendonostiarren pastausurbildarren kasta...dena udalerri batenbaina tamalez nahasketa denakez dira koktel izaten.

Lasarte-Oriari / Lasarte horiari agurra



5

Nahasketak beti koktelak diraingrediente goxoekinjardun aurretik badaezpadadatuak nahi ditut jakinia 20 mila lagunhirutik bat euskaldunzirela ba al zenekin?Donostiako proportzioatxurriano famarekin

Ehun urteotan aldatu da, bailasartearren zoriaudalerriak izenak erebadu bere historiaauzoa zen Lasarteta Oria aparteorain Lasarte-Oria“eta gorria” erantsiz gerozuzenago dago ia.





6

Fidatu zaite lasartearrekduten famaren tamainanterritorio liberatuadirudi boto kanpainanene anaia maitepiska bat fija zaitealkatearen azainanproportzioan felipek ez duboto gehiago Españan

Behintzat alkate progresista dagainera ez da gizonatxarragoa da eskuinekobaskoen euskaldun sona.Etorkin ta euskaldunahalge ta ahalduna ze nahasketa dagona;mestizajea praktikatzekolaboratorio ona.





7

Mestezajea kultur moda dabaztertzen ez gaitezen hasintelektualak ere hor dabiltzbere onetik irtenaz.Praktika da txiroaoesteko giroaikusten dut erdi penazindio eta bakero askomestizorikan apenas.

Maila hortako lorpen handiakkolpetik ezin iritsizauri zaharrak ezin litezkeurte bakar baten itxi.Emateko pausoalasarteko kasoaez al da nahikoa bitxi?multinazional bat izan dutekulturaren aitabitxi.

Aitor eta Jon Sarasua Lasarte-Oriari / Lasarte horiari agurra



8

Patroi zintzoak proletarienaisialdiari eusten....beraz gurpilak jarri dituztenora joan erakusten.Ez dakit Michelin-akdolar edo txelinaknon kristo sartu dituztennik euskarari behintzat ez diotmitxelinikan ikusten.

Kultura, zifra, gurpil, alkatehau da zarata ohianadanen artean doinu bat dagointeresatzen zaidana:txintxarritxoa lagunhor dabil ttakun ttakunegurraren hots bakanaerritmo soila duena bainainoiz isiltzen ez dana.

Aitor eta Jon Sarasua Lasarte-Oriari / Lasarte horiari agurra



9

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (I)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (I)

Sute suntsitzaile bat Arantzazuko Santutegian.

• …1553an, sute bortitz batek komentu osoa suntsitu zuen. …katastrofea ikusita Frantziskotarren Aita Probintzialak, Oñatiko Udalari eta Lagundizko Aitei kasua helarazi ostean, Erromari jubileua edo induljentzia eskatzea aproposena zela pentsatu zuen. Horrela fededunak ezbeharrak jo zuen komentuko berreraikuntzan laguntzeko estimulatu nahi zituen. Helburu horrekin San Inaziori idatzi zioten induljentzia lortzeko eta aita santuaren inguruan gertaerari buruzko interesa ager zezala eskatuz.

• … hain handia izan zen sortutako eskuzabaltasuna eta berotasuna, hain ugariak eta oparoak limosnak, denbora gutxian aurreko eraikina baino hobeagoa eta handiagoa zen beste bat egin zutela. Horrela, 1621ean imajina kapera berrira eraman zuten.

10

Bigarren sute suntsitzailea.

• Baina hurrengo urtean, 1622an, sute berria eman zen, oso suntsitzailea. Ordu gutxiren buruan dena txikitu zuen.

• Baina Arantzazun gertatzen ziren ezbeharrak sinesmenaren eta herri fidelaren eskuzabaltasunaren pizgarri izan ziren.

• Sutetik zortzi egun baino ez ziren pasa nagusiek komentua berreraikitzea erabaki zutenean.

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (II)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (II)

11

Hirugarren sute suntsitzailea, desamortizazioa eta esklaustrazioa.

• Bigarren sutetik berrehun urte pasata, hirugarrena piztu zen, ondorio lazgarrienak izan zituena. 1834an izan zen, guda zibilean. Rodilen aginduak betez batailoi bat igo zen Arantzazura, santutegia erretzeko. Erlijiosoei baimena eman zieten irudia eta objektu preziatuak ateratzeko. Suak dena hartu zuen. Dorrea izan zen aurrien gainean zutik geratu zen bakarra.

• Erlijiosoak sakabanatu zituzten. Mendizabalen gobernuak erlijiosoen desamortizazioa eta esklaustrazioa agindu zituen.

• Gauzak horrela, denbora luzez Arantzazuk abandonua, bakardadea eta aurriak ezagutu zituen.

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (III)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (III)

12

Hirugarren berpizkundea

• …nahiz eta esklaustrazioa orokorra izan, Arantzazuko zaindariek ez zuten inoiz santutegia guztiz abandonatu. Santutegiko kapilauen aginduz, Elkartea eratu gabe, esklaustratutako hainbat erlijioso bizi ziren.

• 1845ean tenplua berreraikitzen hasi ziren. Eraikin pobrea eta umila egin zuten, egoerak ez zuelako beste ezertarako aukerarik ematen, baina hurrengo urterako amaituta zegoen elizkoien limosnari esker. 1846an irudia Oñatitik Santutegira itzuli zen, hiribilduan hamabi urte egon ostean.

• Esklaustratuak izan ziren kapilauen artean, hiru pertsonaia gogotsu eta ekintzaile aipatu behar dira, batez ere, Aita Jose Esteban Epelde.

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (IV)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (IV)

13

Zaharberritzea. Patronatuaren sorrera eta zaindari izendatzea

• 1878an Aita Epeldek gobernuaren baimena lortu zuen Arantzazun Elkartea sortzeko. Horretarako eraikin berria egin zuen.

• Aita Epelderi zor diogun beste obra handi bat errepidea da. Herri-harpidetzaz eraiki zen. 1881ean errepidearen inauguraziorako Aita Epelde elizbarruti osotik erromesaldi handiak nola antolatu pentsatzen hasi zen. Gasteizko apezpikua izan zen erromesaldiei sustapena eta adorea eman zizkionak. Urte askotan lo egon ostean, iragana berpiztu zen horrela.

• Arantzazuko Ama Birjina Gipuzkoako zaindaria izatearen ideia airean zegoen eta babesa eta adeitasuna lortu zituen: udaletxeetan sinadurak bildu ziren, Guerra heraldista arrasatearrak eskari-idazkia idatzi zuen, Diputazioak babesa eman zion eta Gasteizko apezpikuak Erromara eraman zuen. Erromatik 1918an iritsi zen berridatzita.

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (V)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (V)

14

Basilika berria

• Pablo de Lete frantziskotarren probintzialak, 1834ko sutearen ostean eraiki zen eliza txiki geratu zela ikusita, basilika berria eraikitzea erabaki zuen. Eraikin berriaren lehen harria 1950ean jarri zen, antolatu zuten arkitektura lehiaketa nazionalaren ostean. Hiru urte eta gero, basilika berria inauguratu zuten.

• 1950etik Arantzazun bata bestearen atzetik etenik gabe obra asko egin dituzte. Basilikaren ostean, frontoira, ospakizun-aretora eta ikasleentzako joko-aretora zuzendutako eraikina egin zen.

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (VI)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (VI)

15

XX. mendeko hirugarren laurdena

•Gipuzkoako Diputazioak errepidea zabaltzen eta hobetzen jarraitu zuen.

•Era berean Lan Publikoen ministerioak amildegiaren gainean izugarrizko obra ausarta burutu zuen, santutegiak autoentzako aparkaleku handia izan zezan.

•1960an, Aita Probintziala etorkizuneko frantziskotarrei zuzendutako Apaiztegi berria eraikitzen hasi zen 400 ikasleentzat.

•Era berean, Arantzazun Gogo-jardunen Etxea zegoen. Behar bezala antolatutako inprenta eta Argitaletxea ere bazeuden..

•1946. urtetik igandeetako eta jaiegunetako meza ospetsua zuzenean ematen zuen Radio San Sebastianek.

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (VII)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (VII)

16

Lekuen eta bolumenen birmoldaketa XXI. mendean

• 2002. urtetik aurrera Arantzazu gunea suspertzeko proiektu berritzailea burutu da; apaiztegi zaharra birgaitu eta santutegia guztiz zaharberritu zen.

• Aisialdi gune eta elkargune berria sortu zen. Gune berrian turismo bulegoa eta zerbitzu publikoak daude.

• 2005ean, kultura-etxea inauguratu zen.

• Barnealdean hainbat eginkizunetarako lokalak daude: frontoi txikiak, gazteentzako aterpetxea, kongresu-aretoa, batzargela txikiak eta erakusketa egiteko tokiak.

• (http://www.euskomedia.org/aunamendi/ee143208)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (VIII)

Euskaldunon elkarguneak eta Arantzazu Santutegiaren metafora (VIII)

17

Hainbat gogoeta eta irakaspen

Metafora horretatik zer ondorio atera?

Euskalgintza eta

euskaldunen elkarguneetara

Arantzazuko Santutegitik

Arantzazu Santutegiaren metaforatik badago zer ikasterik?


18

Lasarte-Oria… eta antzeko beste zenbat?

1965: Landaberri ikastola

1976: Gau-eskola... Muntteri-AEK euskaltegia

1982: ikastetxe publikoetan euskarazko lerroak

1983: Lasarte-Oria Berreuskalduntzeko taldea

1984: Euskara azpibatzordea Udalean

1986: Udal euskaltegia

1986: Euskara zerbitzua

1991: Ttakun euskara elkartea… …



19

Autocentrament

“La capacitat d’una determinada societat d’observar-se des de la perspectiva de si mateixa, de poder identificar els seus propis interessos col·lectius i de prescindir de les visions, que sobre aquesta, tinguin unes altres comunitats”

Bernat Joan i Marí

HizkuntzaHizkuntza komunitatea

Hiztuna



20

Autocentrament



“Nik ez dakit azkenean Euskal Herri euskalduna lortuko dugun, baina nire burutik hasita espazioak euskaraz betetzen saiatzen naiz. Edozein kasutan ere, hori delako egin dezakedana, egin nahi dudana, eta niretzat zentzua duena”. (Jon Sarasua)

21

Sentitu Ni euskaldun izateko nahia/beharra sentitu.

B

BIHOTZABURUAESKUAK

Nahi / behar izatea

Nola egin jakiteaEgin

JM Sánchez Carrión. “Un futuro para nuestro pasado”

Gu euskaldun bizi gaitezen erantzukizuna Sentitu (nahi) Pentsatu (jakin) Egin (egin)



22

La vivencia de cada persona / de cada comunidad

JM Sánchez Carrión. “Un futuro para nuestro pasado”

“Para los euskaldunes completarse lingüísticamente (= alcanzar un desarrollo lingüístico completo= AB) y alcanzarlo en euskera, son una y la misma cosa”

“Una comunidad lingüística minorizada en el seno del estado que la sojuzga o que la desconoce no puede esperar simplemente de un cambio de gobierno o de régimen dentro del estado la resolución de su situación, pues ésta depende en primer lugar de su propio compactamiento.”



23

Hainbat gogoeta eta irakaspen

Metafora horretatik zer ondorio atera?

Euskalgintza eta

euskaldunen elkarguneetara

Arantzazuko Santutegitik



24

1. irakaspena:

Egoera objektiboa -ezbeharrak- gogo subjektiboaren indarraz irauli –aukera bihurtu-.

• Arantzazu: Sute suntsitzaileen, desamortizazioaren eta esklaustrazioaren ezbeharrak herriaren fedea berpiztu eta mobilizatzeko.

• Euskararen gizarte-mugimendua: globalizazioaren, egoera gutxituaren eta pentsamolde monolitikoen mehatxuak euskararen biziraupenaren aldeko pizgarri bihurtu.

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (I)

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (I)

25

Pentsatu

Orduko Euskara Taldearen martxa Jakintza berri bat Hausnarketa:

“Euskara taldea ez da baliagarria Lasarte-Orian euskararen normalizazioa bideratzeko, prozesu hori bultzatzeko lehen ezaugarria betetzen ez duelako: Lasarte-Oriako gune sinbolikoaren bilgune izatea.” (“Gune sinbolikoaren bila” txostena)

Ezkor, baina proba egiteko prest.



26

2. irakaspena:

Garaian, gariko estrategia (surfistek olatuekin bezala).

• Arantzazu: jubileu edo induljentzia eta erromesaldi handietatik turismo-bulego, kultura-etxe, gazteen aterpetxe, kongresu-areto eta naturari irekitzea.

• Euskararen gizarte-mugimendua:

• Jardun boluntarista eta isolatutik plangintza eta kudeaketa teknika berri eta efizienteraino.

• Teknologia berriak, interneteko gizarte-sareak eta abarrak baliatuta.

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (II)

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (II)

27

Elkartea gizarteratzeko plana:• Dokumentazio prestatu, komunikazioa ere bai, izena, irudia...

• Harreman-sareak erabili eta aurkezpenak taldeka egin.

• Udalean aurkeztu.

Eraketa biltzarra (1991) 200 pertsona. 150 bazkide.

1996an 435 bazkide. 6 langile egun osoz 6 lan-talde (60 bazkide) 25 milioko aurrekontua ...

Egin



28

Komunikabideak• Txintxarri aldizkaria (astean bitan etxe guztietara)

• Irakutrezin aldizkaria (12-18 urte)

Aisia: Udako txokoak/kanpalekuak Amaraun kluba ludoteka Kuadrillategi Lagunarteko hizkerarekin

jolasean Hezitzaileen prestakuntza

eta hezitzaileen poltsa Kalea Maixu! Eskola-orduz

kanpoko jarduerak euskald. …

Kultura:• Txosnak, jaiak...

• Santa Ana parodiak

• Euskararen Maratoiak

• Jalgi kafe-antzoki(txo)a

• Ikastaroak

• Bertso eskola

Askatu mingaina!• - Solaskide-solasibde

…

Egin



29

3. irakaspena :

Aitzindaritza edo abangoardia gaitua

• Arantzazu:

• Erlijiosoak: aita probintziala, komentuko nagusiak eta gainontzeko fraideak…


• Euskararen sarea: Euskara elkarteetako eta herri-administrazioko militanteak eta teknikariak, euskara-irakasleak…

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (III)


30

Nola bildu “espazio sinbolikoa”? 20 euskaltzaleren izenak (adina eta ideologia) Ikastolaren XXV. Urteurrena (artikulua eta taula)

Deialdiak mimo handiarekin egin (era pertsonalizatuan,

toki neutrala, sinesgarriak izango ziren pertsonak aukeratuz...). Bilera-sorta bat, filosofiaz, orain artekoaz,

aurrera begira egin beharrekoaren oinarrietaz: IREKIA, ANITZA ETA AUTONOMOA Ezkor, baina proba egiteko prest Elkartea sortzeko prozesua

Egin



31

3. irakaspena :

Eragileak sare eta lobby gisa ongi antolatuta.

• Arantzazu:

• Eragile erlijiosoak: aita probintziala, komentuko nagusiak eta gainontzeko fraideak, apezpikua, San Inazio, Aita Saindua...

• Eragile sekularrak: udalak, foru aldundia, ministerioa…


• Euskararen eragileak: Euskara elkarteetako eta herri-administrazioko militanteak eta teknikariak, euskara-irakasleak…

• Bestelako eragileak: Kultura-elkarteak, unibertsitate-adituak, enpresak, herri-agintariak...



32

DINAMIKA SOZIAL

BERRIA ERAGINGO

DUEN TALDEA

IKASTETXEAK, EUSKALTEGIAK, ITZULPENGINTZA...

MOTIBAZIO TALDEAK EZAGUTZA TALDEAK ERABILERA TALDEAK

DINAMIKA SOZIAL BERRIA ERAGINGO DUEN TALDEA

ELKARREKINTZA TALDEA

EUSKARA BATZORDEA,

KOORDINAZO TALDEA...

HIZKUNTZA PLANGINTZA

EUSKARA

ZERBITZUA

BOTERE EUSKALDUNA

UDALAJM Sánchez Carrión. “Un futuro para nuestro pasado”



33

4. irakaspena:

Komunitate baten berotasuna eta babesa lortzea.

• Arantzazu: herri fededuna motibatu eta mugiaraztea...


• Euskaldunak motibatu eta mugiaraztea...

• Erdaldunak konplize bihurtzea.

Lasarte-Oriako maratoia kasu… !!!

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (IV)

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (IV)

34

5. irakaspena:

Mezu egokia izatea eta gizarteratzea.

•Arantzazu: herri fededuna motibatu eta mugiarazteko pizgarriak eta asmo erakargarriak.

•Euskararen gizarte-mugimendua:

• Euskara identitatearen zutabea euskal herritar sentimendudunarentzat.

• Gizateriaren ondareko den altxor bat galdu ezina euskal herritar sentimendutik kanpo daudenentzat.

• Euskaldunak zein erdaldunak: euskararen egoeraz eta hizkuntza guztien eskubideez heziak eta jabetuta.

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (V)

Arantzazu Santutegiaren metaforatik atera beharreko irakaspenak (V)

35



Hizkuntza diskurtsoakAURKAKOAK

EZ ALDEKOAK EZ AURKAKOAK

ALDEKOAK

POLITIKOAK PRAGMATIKOAK

1 2

3

4 5

36



Hizkuntza ekologiaren diskurtsoa:

1. Berdintasunaren printzipioa

2. Hizkuntzen aniztasuna

3. Izateko nahia

4. Nazio linguistikoa

5. Eskubide naturala

6. Erantzukizun etikoa

8. Intelektualki indartsua

7. Hizkuntza guztientzat

37JM Sánchez Carrión. “Un futuro para nuestro pasado”

HAUSTURA TENTSIOA 5 Hizkuntza komunitatearen

kopakta.

Babes legala4

Funtzioak berreskuratu3

Lurralde elebakartasuna2

Autokonfiantza / sormen intelekt.10

Eremu sinbolikoa nuklearizatzea



38

Zer egiten ari gara?

Denetariko euskaltzaleak bildu, argitze ideologikoa, jantzi

Elkartea sortu, gizarteratu, harremanak, bazkideak, euskara zerbitzuarekin elkarlana

Udalarekin hitzarmena, lokala, baliabideak (EJ, Aldundia)

Herriko lehentasunak, egitasmoak, planifikazioa...

Euskarazko harreman-sareak: aldizkaria, Solaskide...

Aukerak sortu. Sarri ondorioz etorri ohi da... (sormena, autokonfiantza).

5

HAUSTURA TENTSIOA

4

3

2

10



39

Eskerrik asko zuen arretagatik !Eskerrik asko zuen arretagatik !



Arabako euskaldunon elkarguneen topaketak

Career

Transcript of Arabako euskaldunon elkarguneen topaketak