apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

31
Estimadas familias: Para estes novos 15 días sen clase, os nenos e nenas poden seguir facendo actividades sobre os contidos que recomendei na circular anterior online da páxina de Vicens Vives, apoyo.vicensvives.com A continuación hay unas fichas de matemáticas e lingua galega con quince fichas de cada asignatura destinadas a que os nenos as fagan unha por día , é dicir, unha ficha de matemáticas e outra de lingua galega cada día, durante os próximos quince días. Tanto estas fichas de actividades como as actividades que recomendei on line sobre os contidos da anterior circular, poden facelos en fichas que imprimades ou nas libretas de cada asignatura. Sería convinte que seguiran lendo libros, tanto en galego como en castelán, que fosen do seu interese. Moito ánimo e desexo que todo vaia moi ben nos vosos fogares. Asdo. Elena Ramos. Titora de 5ºB

Transcript of apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

Page 1: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

Estimadas familias:

Para estes novos 15 días sen clase, os nenos e nenas poden seguir facendo actividades

sobre os contidos que recomendei na circular anterior online da páxina de Vicens Vives,

apoyo.vicensvives.com

A continuación hay unas fichas de matemáticas e lingua galega con quince fichas de

cada asignatura destinadas a que os nenos as fagan unha por día , é dicir, unha ficha de matemáticas

e outra de lingua galega cada día, durante os próximos quince días. Tanto estas fichas de actividades

como as actividades que recomendei on line sobre os contidos da anterior circular, poden facelos en

fichas que imprimades ou nas libretas de cada asignatura.

Sería convinte que seguiran lendo libros, tanto en galego como en castelán, que fosen

do seu interese.

Moito ánimo e desexo que todo vaia moi ben nos vosos fogares.

Asdo. Elena Ramos.

Titora de 5ºB

Page 2: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

18 © 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

Comparación de fracciones con la unidad

1. Escribe la fracción que representa la parte coloreada. Después, compárala con la unidad.

2. Representa cada fracción y completa.

● Una fracción es igual a la unidad si su numerador y su denominador

son iguales. Por ejemplo: 3

35 1

● Una fracción es menor que la unidad si el numerador es menor

que el denominador. Por ejemplo: 3

5< 1

● Una fracción es mayor que la unidad si el numerador es mayor

que el denominador. Por ejemplo: 6

3> 1

Refuerzo

16

4

6 c c c

4

61 1 1

c c c

12 12 c 12

12 1 10 8 c

10

8 1 4 7 c

3. Compara y escribe el signo correspondiente.

7

91

15

151

10

61

9

91

2

41

3

31

14

21

12

141

Recuerda

12

12

10

8

4

7

127646 _ 0001-0066.indd 18 23/6/09 08:50:36

Page 3: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

19© 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

Suma de fracciones de igual denominador

1. Completa y calcula la fracción que representa la parte coloreada de cada figura.

2. Calcula.

Para sumar dos o más fracciones de igual denominador, se suman los numeradores y se deja el mismo denominador.

Refuerzo

17

3. Lee y resuelve.

Tomás ha plantado nueve quinceavas partes de su huerto con tomates y tres quinceavas partes con pimientos. ¿Qué fracción del huerto ha plantado en total?

10

4 1

2

4 5

9

11 1

15

11 5

17

8 1

3

8 5

6

9 1

7

9 5

2

8 1

23

8 5

6

17 1

12

17 5

4

81 5

1 1 5 1 1 5

1 5

c

c c

c

c

c c

c c

c

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 19 23/6/09 08:50:38

Page 4: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

20 © 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

Resta de fracciones de igual denominador

1. Pinta, tacha y calcula con una resta.

Para restar dos fracciones de igual denominador, se restan los numeradores y se deja el mismo denominador.

Refuerzo

18

3. Completa con el número que falta.

4. Lee y resuelve.

Esta mañana Luis ha comprado tres cuartos de kilo de queso y Marta ha comprado un cuarto de kilo menos que Luis. ¿Qué cantidad de queso ha comprado Marta?

11

15 2

15 5

4

15

19

23 2

23 5

12

23

27

44 2

44 5

9

44

17 2

10

17 5

5

17

36 2

23

36 5

7

36

51 2

28

51 5

27

51

2. Calcula.

6

7 2

3

7 5

12

15 2

9

15 5

16

28 2

13

28 5

9

10 2

3

10 5

27

31 2

15

31 5

16

20 2

5

20 5

5

8 2

3

8

4

6 2

1

6

7

9 2

2

9

5

8 2

3

8 5 2 5 2 5

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 20 23/6/09 08:50:39

Page 5: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

21© 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

Fracciones equivalentes a un número natural

1. Calcula el número natural equivalente a cada fracción.

2. En cada caso, rodea las fracciones que son equivalentes a un número natural.

3. Calcula el número natural equivalente a cada fracción.

4. Observa. Después, contesta.

Una fracción es equivalente a un número natural cuando, al dividir

el numerador entre el denominador de la división es exacta. Ese número

natural es el cociente de la división. Por ejemplo: 18

6 5 18 : 6 5 3

Refuerzo

19

15

5 5 15 : 5 5

63

7 5 5

81

9 5 5

96

4 5 5

72

3 5 5

115

5 5 5

75

4 68

4

93

2 84

7

110

591

6 96

8

14

4 65

3

117

9

● Veinticuatro tercios c

● Treinta quintos c

● Setenta y dos sextos c

● Noventa y seis cuartos c

● ¿Qué producto pesa 2 kilos?

● ¿Qué producto pesa 3 kilos?

Melón 18

6 de kg Patatas

25

5 de kg Naranjas

4

2 de kg

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 21 23/6/09 08:50:40

Page 6: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

22 © 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. Escribe la fracción que representa la parte coloreada de cada figura. Después, completa.

● Dos o más fracciones son equivalentes cuando representan la misma parte de la unidad.

● Para comprobar si dos fracciones son equivalentes, se multiplican sus términos en cruz. Si los productos obtenidos son iguales, las fracciones son equivalentes.

4

8 y

16

32 c

4 3 32 5 128

8 3 16 5 128

Fracciones equivalentes

Refuerzo

20

2. Calcula tres fracciones equivalentes a cada fracción.

● 3

10 c

● 2

7 c

● 9

12 c

1

4 y

2

8

son equivalentes porque 1 3 8 5 8 y 4 3 2 5 8.

y

equivalentes porque

y

equivalentes porque

y

equivalentes porque

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 22 23/6/09 08:50:41

Page 7: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

23© 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. Completa.

2. Expresa en la unidad decimal que se indica en cada caso.

4. Escribe en forma de fracción y en forma decimal.

3. Escribe en forma de fracción y en forma decimal.

La décima, la centésima y la milésima son unidades decimales.

1 unidad 5 10 décimas 5 100 centésimas 5 1.000 milésimas

Unidades decimales

Refuerzo

21

● 1 unidad 5 décimas 5 centésimas 5 milésimas

● 3 unidades 5 décimas 5 centésimas 5 milésimas

● 6 unidades 5 décimas 5 centésimas 5 milésimas

● 9 unidades 5 décimas 5 centésimas 5 milésimas

En décimas

● 2 unidades y 6 décimas 5 20 1 6 5 décimas

● 5 unidades y 31 décimas 5

● 7 unidades y 12 décimas 5

● 9 unidades y 15 centésimas 5 centésimas

● 6 unidades y 5 centésimas 5

● 3 unidades y 22 centésimas 5

● 4 unidades y 36 milésimas 5 milésimas

● 2 unidades y 212 milésimas 5

● 8 unidades y 705 milésimas 5

En centésimas

En milésimas

● 30 décimas c

● 14 centésimas c

● 19 milésimas c

9 décimas

5 centésimas

6 milésimas

3 décimas

4 centésimas

8 milésimas

Forma de fracción

9

10Forma decimal 0,9

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 23 23/6/09 08:50:41

Page 8: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

24 © 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. En cada número, rodea de rojo su parte entera y de azul su parte decimal.

2. Completa la descomposición de los siguientes números.

3. Escribe cómo se lee cada número.

4. Escribe los siguientes números decimales.

Un número decimal tiene dos partes:● La parte entera, a la izquierda de la coma c 5,23● La parte decimal, a la derecha de la coma c 5,23

Números decimales

Refuerzo

22

2,34 12,5 4,08 13,0986,09945,123

17,8 406,04 3,724

Parte entera Parte decimal

C D U d c m

● 24,6 c 24 coma 6 o 24 unidades y 6 décimas.

● 20,86 c

● 2,437 c

● 132,9 c

● 103,09 c

● 5,096 c

● 9 unidades y 5 décimas c

● 53 unidades y 5 milésimas c

● 12 unidades y 5 centésimas c

● 7 coma 63 c

● 18 coma 015 c

● 403 coma 1 c

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 24 23/6/09 08:50:42

Page 9: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

25© 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. Escribe el signo > o < según corresponda.

Al comparar números decimales, primero se comparan las partes enteras. Si son iguales, se comparan sucesivamente las décimas, las centésimas...

Comparación de números decimales

Refuerzo

23

● 23,5 23,7

● 15,3 15,49

● 32,09 32,1

● 18,62 18,23

● 21,32 21,321

● 47,008 47,009

● 47,025 47,125

● 64,153 64,15

● 56,05 56,005

4. En cada caso, escribe tres números.

● Mayores que 12,8 cuya parte entera sea 12. c

● Menores que 23,92 cuya parte entera sea 23. c

● Mayores que 27,829 y menores que 27,86. c

● Menores que 13,1 y mayores que 13,06. c

2. En cada recuadro, rodea el número mayor.

3. Ordena los siguientes números decimales.

2,142,16

2,162

3,01

3,12

3,11

8,018

8,0288,008

9,102

9,012

9,02

De menor a mayor De mayor a menor

6,4264,2

4,62

0,642 6,24

11,143 11,138

11,108

11,13 11,142

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 25 23/6/09 08:50:42

Page 10: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

26 © 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. Rodea las fracciones decimales.

Las fracciones decimales son las fracciones que tienen por denominador la unidad seguida de ceros: 10, 100, 1.000...

Fracciones decimales

Refuerzo

24

2. Escribe el número decimal que corresponde a cada fracción decimal.

Fracción decimal

Número decimal

Fracción decimal

Número decimal

Fracción decimal

Número decimal

3.333

1.000

4.230

100

801

10333

1.000

423

100

801

10033

1.00042

100801

1.0003

1.0004

1008.001

100

Centésimas Fracción decimal

Número decimal Milésimas Fracción

decimalNúmero decimal

27 centésimas 54 milésimas

275 centésimas 548 milésimas

2.756 centésimas 5.485 milésimas

690 centésimas 305 milésimas

6.901 centésimas 3.505 milésimas

3. Completa.

4. Completa la serie.

Recuerda

3

9

6

161

7

8

1003

1.000

5

8

7

10.000

Número decimal 1.390 13,9139 1,39

Fracción decimal

13.900

10

26 © 2009 Santillana Educación, S. L.

127646 _ 0001-0066.indd 26 23/6/09 08:50:42

Page 11: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

27© 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. Completa el porcentaje que hay pintado de cada color.

Un porcentaje es una fracción que tiene como denominador 100.

Porcentajes

Refuerzo

25

c 60

100 5 60 % c 60 por ciento.

c 5 c

c 5 c

c 5 c

2. Escribe cada fracción en forma de porcentaje.

34

100 5

28

100 5

47

100 5

75

100 5

3. Escribe los siguientes porcentajes en forma de fracción.

● 12 % 5

● 23 % 5

● 38 % 5

● 64 % 5

● 81 % 5

● 96 % 5

4. Completa la tabla.

Porcentaje 10 % 27 %

Lectura 10 por ciento 63 por ciento

Fracción10

100

14

100

Número decimal 0,1

Significado 10 de cada 100

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 27 23/6/09 08:50:43

Page 12: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

28 © 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. Lee y resuelve.

Para calcular el porcentaje de un número se multiplica dicho número por el tanto por ciento y se divide entre 100.

Por ejemplo: el 10 % de 120 5 10 3 120

100 5 12

Problemas de porcentajes

Refuerzo

26

En un camping hay 800 personas. El 30 % son niños. ¿Cuántos niños hay en el camping?

En el colegio de Marta hay 400 alumnos. El 18 % de los alumnos estudian informática. ¿Cuántos alumnos estudian informática?

En un parque hay 200 árboles. El 35 % de los árboles son pinos y el resto son álamos. ¿Cuántos álamos hay en el parque?

Alicia ha comprado un lavavajillas que le ha costado 564 € y un horno que le ha costado 636 €. Al pagar le han hecho un descuento del 12 %. ¿Cuánto ha tenido que pagar en total?

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 28 23/6/09 08:50:45

Page 13: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

29© 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. Calcula.

Para sumar números decimales, se colocan de forma que coincidan en la misma columna las cifras del mismo orden. Después, se suman como si fueran números naturales y se coloca una coma en el resultado debajo de la columna de las comas.

Suma de números decimales

Refuerzo

27

3,87 1 12,09 218,7 1 5,136

34,8 1 234,08 378,9 1 258,793

385,108 1 2.304,6 18,23 1 694,547

23,28 1 5,123 1 342,7 32,7 1 0,967 1 574,02

3, 8 71 1 2, 0 9

D U d c

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 29 23/6/09 08:50:47

Page 14: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

30 © 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

Resta de números decimales

Para restar números decimales, se colocan de forma que coincidan en la misma columna las cifras del mismo orden y se añaden ceros si es necesario. Después, se restan como si fueran números naturales y se coloca una coma en el resultado debajo de la columna de las comas.

Refuerzo

28

1. Calcula.

67,3 2 56,52 325,46 2 6,247

45,8 2 4,08 156,6 2 107,75

86,73 2 3,096 60,02 2 27,204

963,28 2 45,6 409,238 2 324,23

6 7, 3 02 5 6, 5 2

D U d c

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 30 23/6/09 08:50:49

Page 15: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

31© 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

Para multiplicar un número decimal por un natural, se multiplican como si fueran números naturales y en el resultado se separan, con una coma, a partir de la derecha, tantas cifras decimales como tenga el número decimal.

Multiplicación de un decimal por un natural

Refuerzo

29

1. Calcula.

6,7 3 6 1,8 3 32

92,45 3 64 1,06 3 43

83,48 3 307 36,423 3 729

8,57 3 354 0,17 3 604

4,6 43 3 6

2 7 8 41 3 9 2 8

1 6 7,0 4

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 31 23/6/09 08:50:51

Page 16: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

32 © 2009 Santillana Educación, S. L.

Nombre Fecha

1. Calcula.

División por la unidad seguida de ceros

Para dividir un número por la unidad seguida de ceros, se separan con una coma a partir de la derecha tantas cifras decimales como ceros siguen a la unidad. Si es necesario, se añaden ceros.

Refuerzo

30

● 5 : 10 5

● 8 : 10 5

● 63 : 10 5

● 834 : 10 5

● 3.015 : 10 5

● 6 : 100 5

● 19 : 100 5

● 83 : 100 5

● 607 : 100 5

● 4.823 : 100 5

● 3 : 1.000 5

● 54 : 1.000 5

● 79 : 1.000 5

● 746 : 1.000 5

● 8.905 : 1.000 5

2. Calcula.

● 2,5 : 10 5

● 3,8 : 10 5

● 47,86 : 10 5

● 559,02 : 10 5

● 0,092 : 10 5

● 32,6 : 100 5

● 572,7 : 100 5

● 824,09 : 100 5

● 23,86 : 100 5

● 7,308 : 100 5

● 626,2 : 1.000 5

● 503,4 : 1.000 5

● 682,45 : 1.000 5

● 7.673,03 : 1.000 5

● 208,7 : 1.000 5

3. Completa las series.

6.830 : 10

: 10

: 10

: 10

2.652 : 100

: 100

: 100

4. Lee y calcula.

Un saco contiene 25,5 kg de arroz y se han hecho 10 paquetes con igual número de kilos en cada uno. ¿Cuántos kilos tiene cada paquete?

Recuerda

127646 _ 0001-0066.indd 32 23/6/09 08:50:52

Page 17: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

18 © 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.18

Describir un personaxe

1. Le a descrición e arrodea o personaxe a que se refire.

2. Subliña no texto anterior a información seguinte.

3. Escolle un dos personaxes dos debuxos anteriores e escribe as palabras clave que o definen.

4. Escribe a descrición do personaxe a partir da planificación que fixeches na actividade 3.

• De vermello Quen é? • De verde Como é o seu carácter?

• De azul Como é fisicamente? • De laranxa Que lle gusta?

Reforzo

16

Cachelo, o vampiro

Cachelo é un vampiro noviño, que aínda non ingresou no Instituto Superior de Cairos Afiados, porque non supera o metro e medio de alto. Ten o cabelo longo e escuro, coma un mantel de la que lle cobre medio lombo. A negrura da cabeleira fai resaltar aínda máis os ollos azuis brillantes, iso si, un chisco ocultos detrás dunhas lentes enormes. É simpático, divertido e sobre todo moi inquieto: pasa o día facendo bromas á familia. Gústalle moito ler libros da historia dos seus devanceiros, despois dunha boa merenda co seu refresco preferido: Sanguecola.

• xeral

• físico

• carácter

• gustos

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 18 24/6/09 13:19:31

Page 18: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

19© 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 19

Graos do adxectivo

1. Di en que grao están os adxectivos das oracións seguintes.

2. Completa as oracións cos adxectivos correspondentes.

Reforzo

17

• O grao dun adxectivo indica a intensidade con que o ser ou o obxecto a que se refire o adxectivo posúe unha calidade.

• Os graos do adxectivo son tres: positivo, comparativo e superlativo. O grao comparativo pode ser de inferioridade, de igualdade e de superioridade.

Lembra

• O golf é menos perigoso ca o alpinismo.

• O ceo é azul.

• Ese actor é famosísimo.

• Unha grande cidade é unha aldea.

• O vento do sur é o vento nordés.

• As comarcas da costa son

as comarcas do interior.

3. Observa o debuxo e escribe tres oracións en que compares a Xoán co señor Sebastián. Usa formas do adxectivo en grao comparativo e grao superlativo.

Exemplo: Xoán é altísimo, pero o señor Sebastián é máis gordo ca Xoán.

tan fermosas coma máis ruidosa ca menos frío ca

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 19 24/6/09 13:19:31

Page 19: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

20 © 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.20

Acentuación de ditongos e hiatos

1. Pronuncia amodo e escribe separadas as sílabas destas palabras.

2. Clasifica as palabra anteriores segundo corresponda.

Reforzo

18

As palabras con ditongo seguen as mesmas regras de acentuación ca o resto das palabras. Nos ditongos, o acento gráfico escríbese sobre a vogal aberta (a, e, o). Exemplo: náutico, astronauta.

As palabras con hiato tamén seguen as normas xerais de acentuación excepto os hiatos formados por vogal pechada tónica (i, u) que levan sempre acento gráfico sobre a vogal pechada. Exemplo: día, acentúo.

Se nunha palabra as vogais i, u van seguidas, acentúase a segunda cando é tónica, formando un hiato. Exemplo: muíño, diúrno. Se a tónica é a primeira vogal, forman un ditongo. Exemplo: partiu, triunfo.

Lembra

3. Busca nesta sopa de letras catro palabras con hiato e escríbeas onda a súa definición.

• veleiro

• baile

• paraíso

• coello

• coidar

• aldeán

• andaina

• correúdo

palabras con hiato palabras con ditongo

C A P C R U A XA C T E I S M OR E A U O A P ID R A I Ñ A E NA C A S V A S TS A U D O N A E

1. Palabra ou aceno para saudar.

2. Muller que reina.

3. O que está oíndo algo.

4. En feminino, sen cociñar.

■ Explica en que vogal puxeches o acento para marca o hiato nas palabras anteriores.

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 20 24/6/09 13:19:31

Page 20: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

21© 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 21

Campo léxico

1. Coloca cada palabra no campo léxico que corresponda.

2. Escribe unha palabra para cada imaxe.

3. Di cal é o campo léxico que forman estas palabras.

Reforzo

19

• xutar • proxectar • gol • rodar • actriz • adestrador

• córner • claqueta • filme • portaría • produtor • árbitro

a)

b)

c)

■ Marca a que campo léxico pertencen as palabras anteriores.

■ Escribe tres palabras máis para cada campo léxico anterior.

os oficios a saúde a gripe

a. pentagrama, tocar, frauta

b. tren, billete, viaxar

c. suma, restar, ecuación

As palabras astrónomo, aluar e espacial están relacionadas cun mesmo tema: o universo. O conxunto de palabras de diferente clase (substantivos, adxectivos, verbos...) que se relacionan cun mesmo tema forman un campo léxico.

Lembra

cinema

fútbol

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 21 24/6/09 13:19:32

Page 21: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

22 © 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.22

Anunciar un suceso

Reforzo

20

1. No colexio organizaron un concerto para celebrar a chegada da primavera. Completa esta ficha coa información que debería incluír o cartel anunciador.

2. Fai agora o cartel anunciador, en que inclúas a información anterior. Lembra que debe ter un deseño ben atractivo.

Nome do suceso

Lugar de celebración

Data Hora

Que grupo actuará?

Haberá algunha actuación máis?

Cantos cartos custará a entrada?

Quen está convidado?

Que ilustración ou foto poñerás no cartel?

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 22 24/6/09 13:19:32

Page 22: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

23© 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 23

Os determinantes. O artigo

1. Completa o texto coas formas do artigo que corresponda.

2. Volve escribir este texto facendo as contraccións onde sexa necesario.

mestres leváronnos a coñecer castelo de Soutomaior. Guiou visita

unha moza que nos foi explicando súa historia. Gustáronme moito castiñeiros

centenarios e outras árbores que adornan seu contorno e lle dan un fermoso

colorido. Foi unha excursión ben entretida!

Reforzo

21

• As palabras que van diante do substantivo para concretalo ou determinalo funcionan como determinantes.

• As clases de palabras que poden facer a función de determinantes son os artigos, os demostrativos, os posesivos, os numerais e os indefinidos.

• O artigo é unha palabra que funciona coma determinante e indica o xénero e o número do substantivo que o acompaña.

Lembra

3. Observa os debuxos e escribe debaixo o artigo e o número do que representan. Di tamén en que xénero e en que número está cada un.

Aviso para o alumnado

Hoxe a as oito de a tarde haberá unha reunión en a aula de actividades múltiples para falar de o festival de fin de curso. Discutiranse e escolleranse as diferentes suxestións propostas por os alumnos e por as alumnas de o colexio

as bruxas

• feminino

plural

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 23 24/6/09 13:19:33

Page 23: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

24 © 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.24

O acento diacrítico

Reforzo

22

Ás veces, o acento gráfico utilízase para diferenciar unha palabra doutra que ten a mesma forma pero un significado diferente. Este tipo de acento gráfico chámase acento diacrítico.

O acento diacrítico tamén serve para distinguir dúas palabras que se diferencian porque a súa vogal tónica é aberta (óso) ou pechada (oso) ou porque unha palabra é tónica (é) e a outra é átona (e).

Lembra

1. Di o que significan as palabras destacadas en negra.

2. Completa as oracións coa palabra que corresponda en cada caso.

Teño un pouco de présa, non podo quedar a tomar o té contigo.

Caeume a bóla das mans e foi golpearme xusto nunha deda do pé.

Cómpre que lle cortes algunhas pólas a esa árbore, pois case entran pola ventá.

• A persoa que as instrucións é o adestrador do equipo.

• A miña amiga Marcela italiana.

• Se non á excursión, deberá quedar na aula.

3. Observa o debuxo e completa a historia sobre o que lle pasou a este personaxe.

Teñen que aparecer as palabras óso/oso, é/e, póla /pola.

vén / ven dá / da

Frutuoso un moi atrevido

larpeiro. Anda sempre á procura de mel. O outro día descubriu

un panal que estaba nunha alta. Púxose a gabear

árbore para alcanzar o delicioso mel, esvarou e... pa-

taplás!, foi dereitiño ao chan! Pobre Frutuoso mancou a pata e rom-

peu un

é / e

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 24131039 _ 0001-0112.indd 24 1/7/09 14:13:381/7/09 14:13:38

Page 24: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

25© 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 25

Palabras polisémicas

1. Numera cada oración segundo o significado da palabra copa.

2. Observa as ilustracións e escribe unha oración con cada un dos significados de banco.

3. Explica o significado da palabra terra en cada oración.

4. Arrodea as palabras que sexan polisémicas.

Reforzo

23

1. Vaso con forma de campá sostido sobre un pé.

3. Parte máis alta dunha árbore, formada por follas e pólas.

2. Premio que se dá ao gañador dunha competición deportiva.

A copa da árbore está chea de paxaros.

Bótame máis auga na copa, por favor.

Chegou o primeiro e conseguiu a copa que tanto desexaba.

• Os mariñeiros chegaron a terra despois dunha longa viaxe.

• Tes os pantalóns manchados de terra, é mellor que os cambies.

Hai palabras que teñen máis dun significado. Por exemplo, a palabra acolledora significa ‘cómoda’ e ‘hospitalaria’. As palabras que teñen máis dun significado chámanse palabras polisémicas.

Lembra

• pé • reloxo • manga • goma • calendario

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 25 24/6/09 13:19:33

Page 25: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

26 © 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.26

Un conto con dous personaxes

1. Fai parellas relacionando os personaxes opostos das dúas columnas.

Reforzo

24

2. Escolle unha parella das anteriores e contesta as preguntas seguintes.

• Escribe os nomes dos dous protagonistas.

Personaxe 1 Personaxe 2

• Onde viven?

• Como é e que lle gusta facer ao personaxe 1 que escolliches?

• Como é e que lle gusta facer ao personaxe 2?

• Que os pode facer cambiar?

• Como será o final? Marca a resposta.

Feliz Triste Inesperado

3. A partir das respostas anteriores, inventa un conto que teña como protagonistas a parella de personaxes que escolliches. Non esquezas o título.

humilde • • folgazán

listo • • crido

traballador • • agarrado

xeneroso • • parvo

PERSONAxE 1

PERSONAxE 2

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 26 24/6/09 13:19:33

Page 26: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

27© 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 27

Os pronomes persoais

1. Escribe a resposta nomeando o destacado cun pronome átono.

2. Completa as oracións cos pronomes tónicos axeitados.

3. Arrodea os pronomes átonos que atopes no texto seguinte e colócaos no lugar que lles corresponda na táboa. Ten en conta que algún de terceira persoa ten varias formas.

Reforzo

25

• Os pronomes persoais serven para nomear os seres ou obxectos sen utilizar substantivos.

• Hai pronomes de primeira, segunda e terceira persoa.

• Os pronomes persoais poden ser tónicos ou átonos. Os pronomes tónicos poden ir sós. Os pronomes átonos acompañan sempre un verbo.

Lembra

• Atopaches os libros xa? Si,

• Comiches todo o pan? Si,

• Viches os teus curmáns na festa? Non,

• Avisaches a túa irmá. Non,

• non falo para a parede, fáloche a

• A non lle gusta este grupo, pero a si.

• levaremos pan, levaredes o friame

e levarán os refrescos.

singular plural

1.ª persoa

2.ª persoa

3.ª persoa

Traballar na casa

Se vos digo que miña nai gaña cartos sen saír da casa, igual me chamades mentireiro. Pero miña nai é debuxante de cómics e ten un estudio no piso onde vivimos. Gústalle o seu traballo e a miúdo failles caricaturas aos meus amigos que sempre lles regala despois. Por iso eles veñen tanto a visitarnos! Para publicar os cómics, ten que os escanear e envialos por correo electrónico. Que che parece o traballo de miña nai?

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 27 24/6/09 13:19:34

Page 27: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

28 © 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.28

Contraccións dos pronomes átonos

Reforzo

26

Cando nunha oración se encontran os pronomes átonos me, che, lle, nos, vos, lles coas formas átonas o, a, os, as dan lugar ás contraccións seguintes: mo, ma, mos, mas; cho, cha, chos, chas; llo, lla, llos, llas; nolo, nola, nolos, nolas; volo, vola, volos, volas; llelo, llela, llelos, llelas.

Lembra

1. Escribe as oracións facendo as contraccións dos pronomes que corresponden.

• Xa che o dixen moitas veces; eu non lles o contei!

• O xogo non vos o podo emprestar porque xa lle o deixei a Xoel.

• Cando me o contou, eu díxenlle que non lle o cría.

3. Completa as oracións cunha contracción de pronomes átonos axeitada ao sentido.

• Pintouvos o cuarto de laranxa? Non, pintou de amarelo.

• Entregouche o pedido cedo? Si, entregou ás oito en punto.

• Resolveulle a dúbida seu irmán? Non, resolveu súa nai.

• Pagarasme o traxe ao contado? Non, vou pagar con tarxeta.

• Gardarache el a equipaxe? Si, pero dixo que gardaría só un día.

• Vailles poñer agora a canción? Non, poñerá máis tarde.

4. Escribe unha oración en que apareza cada unha das contraccións propostas.

• chas

• mos

• volo

2. Copia a contracción que atopes en cada oración e di que pronomes as forman.

• Eu esas castañas non chas quero. chas che + as

• Éche unha parvada non llo contar.

• Visiteina este luns; ¿non volo dixo?

• Arranxouno e entregoumo no día.

• Laveille a bici e gardeilla no garaxe.

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 28131039 _ 0001-0112.indd 28 1/7/09 14:13:391/7/09 14:13:39

Page 28: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

29© 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 29

Palabras simples e palabras compostas

1. Forma palabras compostas relacionando os verbos das dúas primeiras columnas cos substantivos correspondentes.

2. Di a partir de que palabras simples se formaron estas compostas.

3. Escribe a palabra composta con que se designan estes elementos.

4. Escribe tres palabras compostas que comecen con cada verbo. Podes empregar o dicionario se che cómpre.

Reforzo

27

para porta cartas manchas

quita limpa brisas montesgarda abre botas avións

• tirarrollas +

• crebacabezas +

• montacargas +

• gardarroupa +

• portavultos +

• lavamáns +

As palabras que se formaron a partir da unión de dúas ou máis palabras, como parachoques (verbo parar + substantivo choques), chámanse palabras compostas. En cambio, as palabras que non se compoñen doutras palabras, como panca, chámanse palabras simples.

Lembra

• parar • gardar

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 29 24/6/09 13:19:34

Page 29: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

30 © 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.30

Contar unha experiencia persoal

1. Marca cal destas oracións pertence á explicación dunha experiencia persoal.

2. Fixándote na oración que escolliches, completa as características destes textos.

Reforzo

28

• A policía detivo o atracador de xoiarías preto do meu domicilio de Vilalba.

• A chuvia fórmase a partir da auga que se evapora do mar.

• O ano pasado fun esquiar e sentinme o máis feliz do mundo.

• A fraga do Eume é unha paraxe singular, cunha gran diversidade de flora.

3. Tendo en conta as características que sinalaches na actividade 2, escríbelle un correo a un amigo en que lle expliques unha anécdota divertida que che pasase recentemente.

Tema:

Ola

Como che foi a fin de semana? A min

De: [email protected]

A: [email protected]

Data:

Tipo de verbos: Tempo Persoa

Esaxeracións:

Palabras que se refiren aos sentimentos:

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 30 24/6/09 13:19:35

Page 30: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

31© 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. 31

O verbo: raíz e desinencias

1. Atopa os verbos en forma conxugada que hai neste poema e cópiaos co seu infinitivo.

2. Separa a raíz da desinencia nestes verbos.

3. Relaciona cada raíz coa desinencia que lle corresponde e escribe a forma resultante.

4. Escribe tres formas a partir da raíz indicada, e tres máis a partir da desinencia.

Reforzo

29

Os verbos son palabras que expresan accións ou estados. Cada verbo ten diferentes formas. O conxunto de todas formas dun verbo chámase

conxugación.

Cada forma verbal consta de raíz e desinencia.

Lembra

Estudei nun pupitre de auga gordanunha escola onda o mar.E no recreo ía pescar lurasna chalupa do meu avó.

Aprendía a escribir nunha clase pequenade persianas de sal.

No encerado nacían peixese gamelas nos ollos do profesor.

Os meus compañeiros eran xoubase eu un tiburón.

FRAN ALONSO

• ceariamos

• sentías

• expresan

• debatedes

• pecharán

• escoitaron

• lestes

• preferiu

fal- -iría

consent- -erei

bat- -es

cant-

-arás

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 31131039 _ 0001-0112.indd 31 1/7/09 14:13:391/7/09 14:13:39

Page 31: apoyo.vicensvives - Consellería de Cultura, Educación e ...

32 © 2009 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.32

Escritura de contraccións

Reforzo

30

• As preposicións de e en contraen cos demostrativos este, ese, aquel, iso e dan como resultado as contraccións deste, dese, daquel, diso...; neste, nese...

• As preposición de e en contraen cos indefinidos algún, algunha, algúns, algunhas e con outro, outra, outros, outras e dan como resultado as contraccións dalgún, dalgunha...; nalgún, nalgunha...; doutro, doutra...; noutro, noutra...

• As preposicións de e en contraen co pronome persoal tónico de 3.ª persoa el, ela, eles, elas, e dan como resultado as contraccións del, dela, deles, delas; nel, nela, neles, nelas.

• As formas do demostrativo este, esta; ese, esa; aquel, aquela... contraen co indefinido outro, outra, outros e outras e dan como resultado as contraccións estoutro, esoutro, aqueloutro, estoutra, esoutra...

Lembra

de en

3. Completa estas oracións cunha contracción de demostrativo coas formas do indefinido outro que lle acaia.

momento o señor director está reunión.

Volva dentro minutos ou agarde sala de espera.

Poden ser uns vinte minutos, penso que xa terá rematado.

1. Escribe o resultado de cada combinación.

aquela

eses

outro

algúns

■ Agora completa as oracións coas contraccións anteriores que acaian polo sentido.

2. Escribe unha oración coas contraccións que non empregaches na actividade anterior.

+ +este

esa

outra

algunha

• A túa maleta non é esta, éche que está alí onda a porta.

• Esta chaqueta de cadros non me gusta, prefiro que tes na man.

• Non comas ese pan reseco, toma que se acaba de facer.

Nome Data

131039 _ 0001-0112.indd 32 24/6/09 13:19:35